evam ukte śakro devānām indro bhagavantam etad avocat - mahāvidyeyaṃ bhagavan yad uta prajñāpāramitā |
apramāṇeyaṃ bhagavan vidyā yad uta prajñāpāramitā |
aparimāṇeyaṃ bhagavan (37) vidyā yad uta prajñāpāramitā |
niruttareyaṃ bhagavān vidyā yad uta prajñāpāramitā |
anuttareyaṃ bhagavan vidyā yad uta prajñāpāramitā |
asameyaṃ bhagavan vidyā yad uta prajñāpāramitā |
asamasameyaṃ bhagavan vidyā yad uta prajñāpāramitā |
evam ukte bhagavān śakraṃ devānām indram etad avocat - evam etat kauśika, evam etat |
mahāvidyeyaṃ kauśika yad uta prajñāpāramitā |
apramāṇeyaṃ kauśika vidyā yad uta prajñāpāramitā |
aparimāṇeyaṃ kauśika vidyā yad uta prajñāpāramitā |
niruttareyaṃ kauśika vidyā yad uta prajñāpāramitā |
anuttareyaṃ kauśika vidyā yad uta prajñāpāramitā |
asameyaṃ kauśika vidyā yad uta prajñāpāramitā |
asamasameyaṃ kauśika vidyā yad uta prajñāpāramitā |
tat kasya hetoḥ? imāṃ hi kauśika vidyām āgamya paurvakās tathāgatā arhantaḥ samyaksaṃbuddhā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ, yad uta prajñāpāramitām |
ye ’pi te kauśika bhaviṣyanty anāgate ’dhvani tathāgatā arhantaḥ samyaksaṃbuddhāḥ, anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbhotsyante, te ’pi kauśika imām eva vidyām āgamyānuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbhotsyante yad uta prajñāpāramitā |
ye ’pi kecit kauśika etarhi aprameyeṣv asaṃkhyeyeṣu trisāhasramahāsāhasreṣu lokadhātuṣu buddhā bhagavanto ’nuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyante, te ’pi kauśika imām eva vidyām āgamyānuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyante yad uta prajñāpāramitām |
aham api kauśika imām eva vidyām āgamyānuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddho yad uta prajñāpāramitām |
imām eva kauśika vidyām āgamya daśa kuśalāḥ karmapathā loke prabhāvyante, catvāri dhyānāni bodhyaṅgasaṃprayuktāni loke prabhāvyante, catvāry apramāṇāni bodhyaṅgasaṃprayuktāni loke prabhāvyante, catasra ārūpyasamāpattayo bodhyaṅgaparigṛhītā loke prabhāvyante, ṣaḍabhijñā bodhyaṅgasaṃprayuktā loke prabhāvyante, saptatriṃśadbodhipakṣā dharmā loke prabhāvyante, saṃkṣepeṇa caturaśītidharmaskandhasahasrāṇi loke prabhāvyante, buddhajñānaṃ svayaṃbhūjñānam acintyajñānaṃ loke prabhāvyante, imām eva kauśika vidyām āgamya yad uta prajñāpāramitām |
yadāpi kauśika tathāgatā arhantaḥ samyaksaṃbuddhā loke notpadyante, tadāpi kauśika bodhisattvā mahāsattvāḥ pūrvaśrutena prajñāpāramitāniṣyandena ye upāyakauśalyasamanvāgatā bhavanti, te ’pi kauśika sattvānām anukampakāḥ anukampām upādāya imaṃ lokam āgamya daśa kuśalān karmapathān loke prabhāvayanti, catvāri dhyānāni bodhyaṅgaviprayuktāni loke prabhāvayanti, catvāry apramāṇāni bodhyaṅgaviprayuktāni loke prabhāvayanti |
catasra ārūpyasamāpattīr bodhyaṅgaviyuktā loke prabhāvayanti |
pañcābhijñā bodhyaṅgaviprayuktā loke prabhāvayanti |
tadyathāpi nāma kauśika candramaṇḍalam āgamya sarvā oṣadhīḥ tārā yathābalaṃ yathāsthāmam avabhāsayanti, nakṣatrāṇi ca yathābalaṃ yathāsthāmam avabhāsayanti, evam eva kauśika tathāgatasyārhataṃ samyaksaṃbuddhasyātyayena saddharmasyāntardhāne tathāgatānām arhatāṃ samyaksaṃbuddhānām anutpādāt yā kācid dharmacaryā samacaryā asamacaryā kuśalacaryā loke prajñāyate prabhāvyate, sarvā sā bodhisattvanirjātā bodhisattvapramāvitā (38) bodhisattvopāyakauśalyapravartitā |
tac ca bodhisattvānām upāyakauśalyaṃ prajñāpāramitānirjātaṃ veditavyam ||
kun dga’ bo de lta bas na dge ba’i rtsa ba rnams thams (7) cad mkhyen pa nyid du yongs su bsngos pa’i phyir shes rab kyi pha rol tu phyin pa ni pha rol tu phyin pa lnga’i sngon du ’gro zhing ’dren pa yongs su ’dren pa’o ||
tshul ’dis pha rol tu phyin pa lnga ni shes rab kyi pha rol tu phyin pa kho na’i nang du ’dus so ||
kun dga’ bo ’di lta ste shes rab kyi pha rol (46b1) tu phyin pa zhes bya ba ni pha rol tu phyin pa drug yongs su rdzogs pa’i tshig bla dgas so ||
kun dga’ bo de lta bas na shes rab kyi pha rol tu phyin pa yongs su bsgrags na pha rol tu phyin pa drug po thams cad yongs su bsgrags par ’gyur ro ||
kun dga’ bo ’di lta ste dper na sa chen po (2) la sa bon btab pa tshogs pa dang phrad na skye bar ’gyur te | sa chen po ni sa bon de dag gi gzhi yin pas sa chen po la brten nas sa bon de dag skye bar ’gyur ro ||
kun dga’ bo de bzhin du pha rol tu phyin pa lnga ni shes rab kyi pha rol tu phyin pas yang dag par bzung bas thams cad (3) mkhyen pa nyid la brten pa yin te | shes rab kyi pha rol tu phyin pa la brten nas pha rol tu phyin pa lnga skye bar ’gyur ro ||
shes rab kyi pha rol tu phyin pas yongs su bzung ba’i phyir pha rol tu phyin pa zhes bya ba’i ming ’thob par ’gyur ro ||
kun dga’ bo de lta bas na shes rab kyi (4) pha rol tu phyin pa ’di nyid pha rol tu phyin pa lnga’i sngon du ’gro zhing ’dren pa yongs su ’dren pa’o ||
de nas bcom ldan ’das la lha rnams kyi dbang po brgya byin gyis ’di skad ces gsol to ||
bcom ldan ’das re shig shes rab kyi pha rol tu phyin pa bzung zhing bcangs pa dang klags pa (5) dang kun chub par bgyis pa dang rab tu bton pa dang bstan pa dang nye bar bstan pa dang lung phog pa dang kha ton du bgyis pas rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mos yon tan gang dag yongs su ’dzin par ’gyur ba shes rab kyi pha rol tu phyin pa’i yon tan ’di dag thams cad de bzhin (6) gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas kyis yongs su bsgrags pa ni ma lags te | ’on kyang gang zhig bdag gis bcom ldan ’das kyi thad nas shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di’i phyogs gcig bzung zhing rab tu bton pa’i lags so ||
bcom ldan (7) ’das kyis bka’ stsal pa | kau shi ka legs so legs so ||
kau shi ka yang gang shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ’dzin pa dang ’chang ba dang klog pa dang kun chub par byed pa dang rab tu ’don pa dang ston pa dang nye bar ston pa dang lung ’bogs pa dang kha ton byed pa de dag nyid (47a1) ’ba’ zhig la yon tan ’di dag ’byung ba ’ba’ zhig tu ni ma zad kyi | kau shi ka rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo gang gis yang sangs rgyas kyi tshul rgyun chad par ma gyur cig dam pa’i chos nub par ma gyur cig ces dam pa’i chos yun ring du gnas par bya ba dang | (2) tshul dang ma bral bas byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po rnams la phan gdags pa bsgrub pa byas par ’gyur bar shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di bris nas glegs bam du chud par byas te ’chang ngam bzhag la | shes rab kyi pha rol tu phyin pa de la me tog dang bdug (3) pa dang dri dang phreng ba dang byug pa dang phye ma dang na bza’ dang gdugs dang rgyal mtshan dang dril bu dang ba dan dag dang khor yug tu mar me’i phreng bdag dang mchod pa rnam pa mang po dag gis mchod par byed de | bkur stir byed bla mar byed rjed par byed mchod par byed ri mor byed bsnyen (4) bkur byed na | kau shi ka rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo de’i yang tshe ’di nyid kyi yon tan ngas bshad pa yin no ||
de skad ces bka’ stsal pa dang | bcom ldan ’das la lha rnams kyi dbang po brgya byin gyis ’di skad ces gsol to ||
bcom ldan ’das bdag gis kyang (5) gang zhig sangs rgyas kyi tshul rgyun chad par ma gyur cig dam pa’i chos nub par ma gyur cig ces dam pa’i chos yun ring du gnas par bgyi ba dang | tshul dang ma bral bas byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po rnams la phan gdags pa bsgrub pa bgyis par ’gyur bar (6) shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di bris nas glegs bam du chud par bgyis te ’chang ngam bzhag la | shes rab kyi pha rol tu phyin pa de la me tog dang bdug pa dang dri dang phreng ba dang byug pa dang phye ma dang na bza’ dang gdugs dang rgyal mtshan dang dril bu dang ba dan dag dang khor yug tu mar (7) me’i phreng ba dag dang mchod pa rnam pa mang po dag gis mchod par bgyid de | bkur stir bgyid bla mar bgyid rjed par bgyid mchod par bgyid ri mor bgyid bsnyen bkur bgyid pa’i rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo de la bsrung ba dang bskyab pa dang sba ba bgyid par ’gyur na | gang shes (47b1) rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ’dri ba dang ’dzin pa dang ’chang ba dang klog pa dang kun chub par bgyid pa dang rab tu ’don pa dang ston pa dang nye bar ston pa dang lung ’bogs pa dang kha ton du bgyid pa dang me tog dang bdug pa dang dri dang phreng ba dang byug pa dang phye ma dang na bza’ dang gdugs (2) dang rgyal mtshan dang dril bu dang ba dan dag dang khor yug tu mar me’i phreng ba dag dang mchod pa rnam pa mang po dag gis kyang mchod par bgyid de | bkur stir bgyid bla mar bgyid rjed par bgyid mchod par bgyid ri mor bgyid bsnyen bkur bgyid pa lta smos kyang ci ’tshal | bcom (3) ldan ’das kyis bka’ stsal pa | kau shi ka legs so legs so ||
kau shi ka yang rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo de shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di kha ton du byed pa na de nyid du lha’i bu brgya phrag mang po ’ong bar ’gyur | lha’i bu stong phrag mang po dang lha’i bu brgya stong phrag mang po rnams (4) chos nyan pa’i phyir nye bar ’ong bar ’gyur ro ||
lha’i bu de dag chos nyan pa na chos smra ba de’i spobs pa nye bar sgrub po snyam du sems par ’gyur ro ||
gang gi tshe yang chos smra ba de mi smra bar ’dod par gyur pa de’i tshe yang lha’i bu de dag gis chos la gus pa de nyid kyis rigs kyi bu (5) ’am rigs kyi bu mo de ji ltar sma ba nyid du ’dun pa de ltar spobs pa nye bar bsgrub par sems so ||
kau shi ka rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo gang shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ’dzin pa dang ’chang ba dang klog pa dang kun chub par byed pa dang rab tu ’don pa dang ston pa dang nye bar ston pa (6) dang lung ’bogs pa dang | kha ton byed par ’gyur ba de dag tshe ’di la yon tan ’di dag kyang yongs su ’dzin par ’gyur ro ||
kau shi ka gzhan yang rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo de shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ’chad pa na nga la klan ka tshol ba’i bsam pas ’ga’ zhig rgol na mi (7) rung ngo snyam du ’khor gyi mdun du sems zhum par mi ’gyur ro ||
de ci’i phyir zhe na | ’di ltar de la shes rab kyi pha rol tu phyin pas bsrung ba dang bskyab pa dang sba ba byed de shes rab kyi pha rol tu phyin pa la gnas pa des ni klan ka tshol ba yang yang dag par rjes su mi mthong ngo ||
shes rab (48a1) kyi pha rol tu phyin pa la gnas pas ni klan ka tshol bar byed pa yang yang dag par rjes su mi mthong ngo ||
gang la klan ka btsal bar bya ba de yang yang dag par rjes su mi mthong ngo ||
shes rab kyi pha rol tu phyin pa de yang yang dag par rjes su mi mthong ste | de ltar (2) shes rab kyi pha rol tu phyin pas yongs su bzung pa’i rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo la rnam grangs ’dis rgol ba gang yang mi ’byung ngo ||
de yang mi dngang kun tu mi skrag kun tu skrag pa dang ldan par mi byad do ||
kau shi ka rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo gang shes rab kyi pha rol tu phyin pa (3) ’di ’dzin pa dang ’chang ba dang klog pa dang kun chub par byed pa dang rab tu ’don pa dang ston pa dang nye bar ston pa dang lung ’bogs pa dang kha ton byed par ’gyur ba des tshe ’di la yon tan ’di dag kyang yongs su ’dzin par ’gyur ro ||
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
釋提桓因白佛言。世尊。般若波(26)羅蜜是大明呪。
般若波羅蜜是無上呪。
般若(27)波羅蜜是無等等呪。
佛言。如是如是憍尸迦。
(28)般若波羅蜜是大明呪。
般若波羅蜜是無上(29)呪。
般若波羅蜜是無等等呪。
何以故。憍尸迦。(543c1)過去諸佛因是明呪。得阿耨多羅三藐三菩提。
(2)未來諸佛亦因是呪。當得阿耨多羅三藐三菩(3)提。
今十方現在諸佛亦因是呪。得阿耨多羅(4)三藐三菩提。
憍尸迦。因是明呪十善道出現於(5)世。四禪四無量心四無色定五神通出現於(6)世。因菩薩故。十善道出現於世。四禪四無量(7)心四無色定五神通出現於世。
若諸佛不出(8)於世。但因菩薩故。十善道四禪四無量心四(9)無色定五神通出現於世。
譬如月不出時星(10)宿光明照於世間。如是憍尸迦。世無佛時。(11)所有善行正行皆從菩薩出生。
菩薩方便力(12)皆從般若波羅蜜生。
(73) Sakra: A great lore is this perfection of wisdom,
a lore without measure,
a quite measureless lore,
an unsurpassed lore,
an unequalled lore,
a lore which equals the unequalled.
The Lord: So it is, Kausika.
For thanks to this lore, i.e. the perfection of wisdom, the Buddhas of the past have known full enlightenment.
Thanks to it the Buddhas of the future will know it.
Thanks to it, the Buddhas of the present do know it.
Thanks to it I have known it.
(74) Thanks to just this lore do the ten wholesome ways of acting become manifest in the world, the four trances associated with the limbs of enlightenment, the four Unlimited associated with the limbs of enlightenment, the four formless attainments upheld by the limbs of enlightenment, the six super-knowledges associated with the limbs of enlightenment, in short the eighty-four thousand articles of dharma, the cognition of the Buddha, the cognition of the Self-existent, the inconceivable cognition.
But when there are no Tathagatas in the world, then it is the Bodhisattvas, - endowed with skill in means as a result of hearing the outpouring of the perfection of wisdom in the past (when there were Buddhas), full of pity for beings, come into this world out of pity, - who foster in the world the ten wholesome ways of acting, the four trances as dissociated from the limbs of enlightenment, etc. to: the fiver super-knowledges as dissociated from the limbs of enlightenment.
(75) Just as thanks to the disk of the moon all the herbs, stars and constellations are illuminated according to their power and strength, so, after the Tathagata has passed away and His good dharma has disappeared, in the absence of the Tathagatas, whatever righteous, upright, outstanding, or wholesome life is conceived and manifested in the world, all that has come forth from the Bodhisattva, has been brought forth by him, has spread from his skill in means.
But the skill in means of the Bodhisattvas should be known as having come forth from the perfection of wisdom.