paramārtha źes bya ba parama ni mchog gam dam pa | artha ni don nam dgos pa ste | gcig tu don sgrub ciṅ (3)dgos pa bya ba’i mchog tu sdug bsṅal thams cad daṅ bral bar bya ba mya ṅan las ’das pa la yaṅ bya | yaṅ gcig tu na | ’jig rten las ’das pa’i ye śes mchog gi dmigs pa’i spyod yul lam don du gyur pa yin la | satya ni bden pa ste | ’phags pa phyin ci log med par gzigs (4)pa rnams la mya ṅan las ’das pa daṅ skye ba med par yaṅ dag par bden pas na don dam pa’i bden pa źes bya |
saṃvṛtisatyam
kun rdzob kyi bden pa
俗諦力; 俗諦
kun rdzob daṅ don dam pa’i (7)bden pa la saṃvṛtisatya źes bya ba saṃvṛyate anayā tatva źes bya ste | rnam par rtog pa daṅ bcas pa’i śes pas dṅos po’i de kho na ñid mthoṅ bar bya ba la sgrib pas na yaṅ dag sgrib ces bya | yaṅ gcig tu na | lokasaṃvṛtyā satya źes bya ste | chos thams cad raṅ bźin med ciṅ stoṅ (151a1)pa las ’jig rten gyi phyin ci log gi dṅos po skye źiṅ ’byuṅ bar mthoṅ ba la sogs pa ’aṅ ’jig rten gyi tha sñad daṅ grags pa tsam du bden pa ste | kun gyis śes śiṅ rdzob pa la bya bar dbu ma’i gtsug lag las bśad | blo gros mi zad pas bstan pa la sogs pa’i naṅ (2)nas ji sñed du yi ge daṅ tshig ’brus bstan pa thams cad ni kun rdzob kyi bden pa’o źes ’byuṅ ste | mdo sde daṅ dbu ma’i gźuṅ btsan par bya ste | kun rdzob kyi bden par btags |
vyavahāraḥ
tha sñad
所有; 言說; 大概
sāṃketikaḥ
brdar gtags pa
安象; 施設
māhātmyam
che ba’am bdag ñid che ba
自在; 大
pūrvikāḥ
sṅar byas pa’am sṅar draṅs pa’am sṅon ’dran pa
昔作過; 昔作; 前; 昔引 ; 昔拔 ; 昔引過
madhyamapadalopam kṛtvā
bar gyi tshig mi smos par byas te
不言中語
ekatra sametya saṃbhūya
gcig tu ’dus sam phrad nas
聚為一處; 遇後; 為一相過
ekībhūtvā
gcig tu ’dus nas
收為一處
tajjātīyaḥ
de daṅ ’dra bar
如些; 彼類; 相彼
tadvidheyatvāt
de la rag lus pa źe’am bskos pa bźin byed pa
隨使在於彼; 在於彼; 尊命遵; 尊命
anvarthaḥ
don daṅ mthun pa
順義
yugam
zuṅ ṅam phrugs
雙; 整
yugapat
cig car źe’am lan cig ce’am mñam pa
忽然; 一時; 一遵; 俱時; 平等 ; 一齊 ; 一遭 ; 平等
lokasaṃjñā
’jig rten gyi miṅ du btags pa’am ’jig rten gyi tha sñad du
安世間名; 世間所有
āśutaravṛttiḥ
śiṅ tu myur bar ’jug pa
疾速進
itaretarāntarbhāvaḥ
gcig gi naṅ du gcig bsdus ba
一收入一中
kādācitkatvāt (kadācitkatvāt)
res ’ga’ ’byuṅ ba źe’am lan ’ga’ ’byuṅ ba’i phyir
為幾回出; 出 ; 有遭出
pratipādyam
gos par bya ba’am bsgrub bar bya ba’am bstan par bya ba
妙察妙行; 所染 ; 所行 ; 所示
sampradhāryam
legs par dpyad pa’am legs par ’gro ba
妙觀察行; 勉觀察 ; 累商量
yathāyogam
ji ltar rigs pa’am ji ltar ’byor pa
隨機; 隨其所得
aghaḥ
brtsags pa’am sdig pa
集; 罪
avadhāraṇam
ṅes par gzuṅ ba
定執
[a]nirdhāraṇam
dmigs kyis dbye ba
相分別; 特分別
[b]vidhāraṇam
dmigs kyis dbye ba
特分別; 相分別
avinirbhāvavarti (avinirbhāgavarti)
thad dad du mi ’jug pa’am mi gnas pa
各不相入; 不住
saṃkāśaḥ
’dra ba
如
ānulomikī kṣāntiḥ
rjes su mthun pa’i bzod pa
隨順忍
pṛṣṭhalabdhaḥ
rjes la thob pa
隨得入
avagāhya
źugs nas sam rtogs nas
入解; 入後解; 後解
duṣprasahaḥ (duṣṭasaha)
bzod par dka’ ba
難忍
durāsadaḥ (durāsahaḥ)
bsñen par dka’ ba
難敬; 難親
iṣṭaḥ
’dod pa’am sdug pa
欲苦; 可愛; 欲 ; 苦
aniṣṭaḥ
mi ’dod pa’am mi sdug pa
不欲; 非可愛; 不苦
ākāraḥ
rnam pa’am byad bźin nam tshul
相; 面目; 規矩
prakāraḥ
rnam pa
相貌; 部
naikaśaḥ
re re las ma yin nam rnam pa gcig tu ma yin
成熟為一; 不一樣; 無非幾個
bhāgino bhavanti
skal ba can du ’gyur
必成有分者
kathaṃ nīyate
ji ltar draṅ ṅam ji ltar bśad
如是真如是說; 如何說; 何引
abhisambadhyate
sbyar ro
相合; 和合
abhiṣyanditaḥ
brlan pa’am sbaṅs pa
濕; 潤
visadṛśapāko vipākaḥ
mi ’dra bar smin pas na rnam par smin pa
成熟不一; 異類而熟謂異熟; 成熟不一謂之果
udāravipākaḥ
rnam par smin pa rgya che ba
成熟廣大果; 廣大異熟
adrākṣīt
mthoṅ ṅo
見
prekṣante sma
bltas so
看見
parihāraḥ
lan
回
visarjayati
ldon
回答; 答應; 施
visarjitam
lan ldon’am gtoṅ ba
應答; 施
pratividhānam
slar btaṅ ba’am lan btab pa
仍遣; 回答
pratividhānam
phyir bcos pa’am lan gdab pa
回改; 回答
vāsanā
bag chags
氣習; 習氣
parivāsitaḥ
yoṅs su bgos pa
悉分; 遍彼
nirgataḥ
’byuṅ ba’am ’das pa
出; 逾; 生; 出不逾; 到
sauratyam
des pa
彼重厚; 柔和; 安樂
nābādhayati sma
gnod par ma gyur to
勿害; 未曾害; 未中害
saṃcārya (saṃcarya)
bskyod nas sam spos
不動而移; 動而後移
samcārayati sma
spos so
已轉
nirvikāraḥ
mi ’gyur ba
不轉
upagūḍhaḥ
bskor ba’am bkris pa
遶掛; 裏; 遶
prativedayasva
mkhyen par mdzod cig sbron cig
請知到; 給信
śalyoddharaṇam
zug rṅu ’byin pa
作解; 除痛刻
pramathanam
rab tu ’joms pa
極摧壞
pratihanti
phyir bcil
回; 回退
prativahanam
slar bzlog pa
仍回; 仍回退
nirghātitaḥ
bcom pa
壞
kugaṇapratāpanaḥ
tshogs ṅan pa rab tu gduṅ bar byed pa
集惡甚煩; 惡會甚受煩
jyotirgaṇaḥ
skar ma’i tshogs sam snaṅ bar byed pa’i tshogs
星聚作現明; 諸作現明; 諸星
cittam ākṣiptam
sems khrid
牽引心
āgamayasva
sdod cig
住; 待時; 住著
āgamayamānas tiṣṭhati (āgamayamana tiṣṭhati)
sdod ciṅ ’dug
住著; 待時而住
pratīkṣamāṇas tiṣṭhati (ṭiṣṭhati pratīkṣamānaḥ)
sdod ciṅ ’dug
住著; 待而住
upajagāma
ñe bar soṅ
近去
abhimukham upagatam (amukham upagatam)
mṅon du ñe bar soṅ
現前近去
pratīkṣate
sdod
坐
upaviveśa
’dug go
坐著; 在
pratitiṣṭhan (pratiṣṭhan)
’khod do
坐了
samanujñā
gnaṅ ba’am ’braṅ ba’am ’thun par gnaṅ ba
隨; 順賜; 與
aclesaḥ
ma chags pa’am ma ’byor ba
不貪; 不足; 不全
agnikhadā
me mur gyi ’obs sam doṅ
火坑
veṣaḥ
cha byad
相; 相貌
[a] dhyāmīkaraṇam
mog mog par bya ba
作頭首令暗昧; 令暗; 昧了
[b] dhyāmikritam
mog mog par byas pa
作頭首令暗昧; 令暗; 昧了
bhavakāntaraḥ
srid pa’i dgon pa
有靜; 有曠野
bhavacārakaḥ
srid pa’i btson ra
有獄
saṃsaritvā
’khor nas
圍繞; 轉
aghaṭṭitaḥ
ma bcad pa’am ma phye ba’am ma bkrol ba’am ma brduṅs pa
glo bur du ’oṅs pa’am glo skyes (blo skyes) sam thor bu
來; 客; 生 ; 散 ; 偶來 ; 生心
luñcate
’bal lam ’thog
綿; 拔; 撏
kṛśaḥ
skem pa
乾; 瘦
samavadhānam
’grogs pa’am phrad pa
助; 俱會; 遇
viśvakarmā (viśvakarman)
las sna tshogs can nam bzo sna tshogs can
諸業; 毘首羯磨; 諸作; 妙業; 諸業者 ; 諸作者
anvāhiṇḍayitvā
bskor nas
轉; 普遍已
akarmārakṛt
mkhan bzos ma byas pa
不作事; 無作; 非工人所作
pāṭanam
gzal ba’am bkas pa
散亂; 破
kuṭṭayati
rduṅ ba’am ’thub pa
槌; 切
vitatavalikā
gñer ma reṅs pa (gñer ma raṅs pa)
顰蹙
pratikubjitaḥ
bskor ba’am gaṅ ba
圍; 滿
abhirūḍhaḥ
dzegs sam źon pa
扒; 住; 騎; 乘
pariṣyandaḥ
brlan pa’am gśer ba
漏潤; 潮; 濕
pramādasthānam
bag med pa’i gnas
住放逸; 放逸處
kṣiptacittaḥ
sems khral khrul du gyur pa
慚愧; 心惱亂
unmukhajātaḥ
han taṅ gis btab pa’am sloṅ bar gyur ba
昏過去; 迷
unmādaḥ
myos pa
顛
vihvalībhūtaḥ
rmugs śes soṅ ba ’am bloṅ ba
昏; 迷
saṃkaraḥ
’dres pa
相雜
dharmavyasanasamvartanīyaḥ
chos kyis ’phyoṅs par ’gyur pa
窮法; 法窮
viṣamāparihāraḥ
yaṅ ṅa ba mi spoṅs pa
未離恐懼
avamānanam
brñas pa
返欺; 輕賤; 小覷 ; 欺
vimānanam (atimānanam)
khyad du gsod pa
返欺; 過慢; 小覷 ; 欺
jijñāsā
sad pa’am bgam pa
醒試; 欲知; 試
viḍambanā
co ’dri ba
欺侮
vyāḍaḥ
ma ruṅs pa’am gdug pa’am sbrul
暴; 蛇; 惡
avidyāṇḍakoṣapaṭalam
ma rig pa’i sgo ṅa’i spubs kyi sgrib pa
以無明殼所遮; 無明卵殼所覆
duḥkhāṃ tīvrāṃ kharāṃ kaṭukām
sdug bsṅal mi zad pa rtsub pa tsha ba
煩惱不盡; 深劇痛苦; 粗 ; 熟
nadati
sgrag pa’am sgra ’byin pa
響; 出聲
mīḍhaḥ
mi gtsaṅ ba’am phyi sa
不淨; 糞
pragharati (praggharati)
rab tu zag
甚漏; 漏盡
kiyantaḥ (kiyat)
ji sñed dam ji tsam
所有
lūnaḥ
brṅas
捻; 芟
khāṇuḥ (sthāṇu)
bcad ’phro’am khye’u kha
摶食之餘; 半塊
jambūsāhvayaḥ (jambusahvayaḥ)
’dzam bu źes bya ba
南贍; 贍部
uddāyādaḥ (uddayadaḥ)
rabs chad pa
性基本; 絕基本
dharmālokamukham
chos snaṅ ba’i sgo
法性; 法明門; 法性門
brahmapathakovidaḥ
tshaṅs pa’i lam la mkhas pa
明於梵道
lakṣyam
mtshan gyi gźi
相性之根; 所相
lakṣaṇam
mtshan ñid
性相
kāraṇe kāryopacāraḥ
rgu la ’bras bu btags pa
安因果; 因上安果名
kārye kāraṇopacāraḥ
’bras bu la rgyu btags pa
果上安因名
upapattiprātilambhikaḥ
skye ba thob pa
以生得
dharmatāpratilambhaḥ
chos ñid kyis thob pa
得法性; 以性得
dharmatāpratilabdhaḥ
chos ñid kyis thob pa
獲法性; 以法性得
dharmatāpratilābhikam
chos ñid kyis rñed pa
以法性獲
vidhūnam
bcad pa’am dgag pa
斷; 滅
sākhilyam
bśes pa’i tshig
親言; 朋言
pratyayitaḥ
yid ches pa’am yid brtan pa
托心喜; 意堅; 托心
apravyāhāraḥ
śin tu brjod du med pa
無所說
sthalam
thaṅ ṅam skam
陸路
dhanvani
skam la’am thaṅ la
陸路
raṇaśaunṇḍaḥ
gyul ṅor ’doṅ ba’am brtul ba
陣上遺失; 耽樂
dinakaraḥ
ñi ma’am ñin byed
日; 晝
adhyālambanam
lhag par dmigs pa
甚思; 增上所緣
sākṣivyapadiṣṭā
dbaṅ por phul ba
與根
sākṣipṛṣṭamānam (sākṣipṛṣṭasmān)
dbaṅ po ’dris pa’am che bźi rmas pa
合根
ajinam
gyaṅ gźi’am lpags pa
人皮
anāśvastān sattvān āśvāsayema
sems can dbugs ma byuṅ ba rnams dbugs dbyuṅ ṅo
有情未安息者令安息; 有出息入息
pṛthivyām apatanāya
sa la mi ltuṅ bar bya ba’i phyir
為不墮地
āgāḍhīkariṣyāmi
dam por byed pa’am sra bar byed pa
緊硬; 作硬; 令緊
navayānasaṃprasthitaḥ
theg pa la gsar du źugs pa
新騎; 新發趣乘; 新入法門
stūpaḥ
mchod rten
塔; 窣覩波
caityam
mchod rten
塔; 制多; 可供養處
caityāṅgaṇam
mchod rten gyi ’khor sa
塔周匝
vasu
dbyig gam nor
財物
caramabhavikaḥ
srid pa tha ma pa
一生補處; 最後有
nikāyasabhāgasyāvedhaḥ(nikāyāsabhāgasya badhyaḥ)
ris mthun par ’phen pa
順種; 眾同分勢力; 種於相雜
upavāsaḥ
za gcig gam smyuṅ ba
一齋; 近住; 守飢
āhāre pratikūlasaṃjñā
zas la mi ’phrod pa’i ’du śes
食不相投想; 於食違逆想
sarvaloke ’nabhiratisaṃjñā
’jig rten thams cad la mṅon par mi dga’ ba’i ’du śes
一切世間現前喜想; 於一切世間不喜想
śikṣāpadam
bslab pa’i gźi
戒基本; 學處
’dul ba las ’byuṅ ba’i skad kyi miṅ la | śikṣapada źes bya ba śikṣa ni vidyopādāna źes bya (4)ste rig pa ’am śes pa len źiṅ slob pa la bya | pada ni rten nam gźi’i miṅ ste tshul khrims la brten nas ñon moṅs pa zad par slob ciṅ sbyor bas na bslab pa’i gźi źes bya |
śīlam
tshul khrims sam ṅaṅ tshul
戒律; 威儀
śīla źes bya ba śīla samādhau źes ’byuṅ ste | legs par spyod pa la źugs śiṅ tshul khrims dam por bsruṅs bas (5)mi dge ba spaṅs pa’i miṅ la bya | yaṅ gcig tu na śītalatvāc śīla źes kyaṅ bya ste | ñon moṅs pa’i gduṅ bźi źiṅ bsil bar gyur pa’i miṅ yaṅ yin te | dṅos su na daṅ tshul gyis mi dge ba la mi spyod ciṅ khrims sruṅ ba’i miṅ ste tshul khrims źes bya |
saṃvaraḥ
sdom pa
禁戒; 律儀
saṃvara źes bya ba lus daṅ ṅag daṅ yid gsum (6)mi dge ba mi byed de sdom źiṅ sruṅ ba’i miṅ yaṅ yin pas na sdom pa źes bya |
dhūtaguṇāḥ
sbyaṅs pa’i yon tan
修習功德; 頭陀功德
dhūtaguṇa źes bya ba ni dhautaguṇa źes ’byuṅ ba ste | dgon pa na gnas pa daṅ bsod sñoms len pa la sogs pa’i yon tan goṅ nas goṅ du sbyaṅs te dag ciṅ gsal bar bya ba’i miṅ yin pas na sbyaṅs pa’i yon tan źes bya |
saṃlekhaḥ
yo byad bsñuṅs pa
減用物; 儉約
(7)sanlekha źes bya ba likha vilekhane źes bya ste | dge sbyoṅ gi yo byad chos gos gsum daṅ lhuṅ bzed la sogs pa ma gtogs pa spaṅs śiṅ | bya ba’i mgo bsñuṅs te mi ’gyur bar lugs gcig tu spyod pa’i miṅ yin pas na yo byad bsñuṅs pa źes bya |
saṃyamaḥ
yaṅ dag par sdom pa
真戒; 禁戒
ayasprapāṭikā
lcags kyi tsha tsha
鐵屎
śyāmikā
g-ya’
銹
yuktaiḥ padavyañjanaiḥ
tshig ’bru ’byor pa
言字全; 相應句文
sahitaiḥ
’brel pa
相連; 助伴
ānulomikaiḥ
rjes su mthun pa
隨順
ānucchavikaiḥ
rjes su ’phrod pa
隨投; 投隨
aupayikaiḥ
thabs daṅ ldan pa
具方便
pratirūpaiḥ
’tsham pa
界; 相應; 應
pradakṣiṇaiḥ
mthun pa
順; 應順
nipakasyāṅgasaṃbhāraiḥ (nipakasyāṅgasaṃbharaiḥ)
’grus skyoṅ gi yan lag gi ’tshogs
勉力以養育之節集
nātijalpet
ha caṅ smra ba maṅ du mi bya
語不多; 語莫多
nātisaret
ha caṅ ’phro bar mi byed
語不輕浮; 語莫增
evam āryāṇāṃ mantraṇā
de ltar na ’phags pa rnams kyi smra ba’am ’gro ba’am brjod pa
如是則諸聖所言境或論或說; 如是則諸聖所言
labhyā mithyādṛṣṭiḥ prahātum
log par lta ba spoṅ bar nus pa’am spaṅ bar ruṅ ba
能棄邪見或可棄; 能棄邪見
mā pudgalaḥ pudgalaṃ pramiṇotu
gaṅ zag gis gaṅ zag la tshod ma zuṅ źig
人不可預度人的量; 人人量執 ; 不量執
pudgale vā mā pramāṇam udgṛhṇātu
gaṅ zag la tshad kyaṅ ma ’dzin cig
於人亦莫持量
kṣaṇyate
ñams par ’gyur
敗
parāmṛṣṭaḥ
phyis pa’am nogs pa
拭; 塗拭
aparāmṛṣṭaḥ
ma ’bags pa’am ma phyis pa’am ma nogs pa
不殘; 無著; 不遲 ; 不抹 ; 未殘 ; 未遲 ; 未抹
abhyavahāraḥ
bza’ ba’am mid pa’am brteg pa
食; 咽
kavalaḥ (kapalaḥ)
kham
摶
atārṣīccakṣuḥ samudram
des mig gi rgya mtsho las brgal ba
以彼渡目海; 渡海
sormikam
rba rlabs daṅ bcas pa
波浪; 具波浪
sāvartam
glog daṅ bcas
電閃; 具電閃
sagrāham
’dzin khri daṅ bcas pa
具持纏; 持刃
samayā pācanyā
pho ba’i drod sñoms śiṅ ’ju bar byed pa daṅ ldan pa
rna ba daṅ sna daṅ lce daṅ lus daṅ yid kyi ’dus te reg pa las byuṅ ba’i tshor ba bde ba’aṅ ruṅ sdug bsṅal ba’aṅ ruṅ sdug bsṅal yaṅ ma yin bde ba’aṅ ma yin pa’aṅ ruṅ