sa hovaca -- vāyur vai gautama tat sūtram | vāyunā vai gautama sūtreṇāyaṃ ca lokaḥ paraś ca lokaḥ sarvāṇi ca bhūtāni saṃdṛbdhāni bhavanti | tasmād vai gautama puruṣaṃ pretam āhur vyasraṃsiṣatāsyāṅgānīti | vāyunā hi gautama sūtreṇa samdṛbdhāni bhavantīti | evam evaitad yājñavalkya | antaryāmiṇaṃ brūhīti ||
2. Yâgñavalkya said: 'Vâyu (air) is that thread, O Gautama. By air, as by a thread, O Gautama, this world and the other world, and all creatures are strung together. Therefore, O Gautama, people say of a dead person that his limbs have become unstrung; for by air, as by a thread, O Gautama, they were strung together.' The other said: 'So it is, O Yâgñavalkya. Tell now (who is) the puller within.'
sa hovāca yājñavalkyaḥ |
brahmalokā yasminnotāśca protāśca vartamānekāle, yathā pṛthivyapsu, tat sūtram āgamagamyaṃ vattavyamiti tadarthaṃ praśnāntaramutthāpitam;atastannirṇayāyāha-vāyurvai gautama tat sūtram, nānyat;vāyuriti sūkṣmamākāśavadviṣṭambhakaṃ pṛthivyādīnām, yadātmakaṃ saptadaśavidhaṃ liṅgaṃ karmavāsanāsamavāyi prāṇinām, yattat samaṣṭivyaṣṭyātmakam, yasya bāhyā medāḥ saptasapta marudraṇāḥ samudrasyevormayaḥ, tadetad vāyavyaṃ tattvaṃ sūtrāmityabhidhīyate |
vāyunā vai gautama sūtreṇāyaṃ ca lokaḥ paraśca lokaḥ sarvāṇi ca bhūtāni sandṛbdhāni bhavanti saṅprathitāni bhavantīti prasiddhametat |
asti ca loke prasiddhiḥ, katham? yasmād vāyuḥ sūtram, vāyunā vidhṛtaṃ sarvam, tasmād vai gautama puruṣaṃ pretamāhuḥ kathayanti - vyasraṃsipata visrastānyasyapuruṣasyāṅgānīti;sūtrāpagame hi maṇyādīnāṃ protāni yad yasyāṅgāni syustato yuktametad vāyvapagame 'vasraṃsanamaṅgānām ato vāyunā hi gautama sūtreṇa sandṛbdhāni bhavantīti nigamayati |
evamevaitad yājñavalkya samyaguktaṃ sūtram;tadantargataṃ tvidānīṃ tasyaiva sūtrasya niyantāramantaryāmiṇaṃ brūhītyukta āha || 2 ||
Bṛhad san, ca. B.C. 600, Adhyāya, Brāhmaṇa, verse 3,7.2;
Bṛhad-DSh, 1657, p.;
Bṛhad-Anq-Dup, 1801-02, p.;
Bṛhad-Mül, 1879-84;
Bṛhad-Śaṃ, 8th c. A.D.;
Permanent link http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=record&uid=24b32105-9200-11ee-937a-005056a97067