tad yathā rājānaṃ prayiyāsantam ugrāḥ pratyenasaḥ sūtagrāmaṇyo 'bhisamāyanti | evam evemam ātmānam antakāle sarve prāṇā abhisamāyanti | yatraitad ūrdhvocchvāsī bhavati ||
38. 'And as policemen, magistrates, equerries, and governors gather round a king who is departing, thus do all the senses (prânas) gather round the Self at the time of death, when a man is thus going to expire.'
tameva jigamiṣuṃ ke saha gacchante |
ye vā gacchanti te kiṃ tatkriyāpraṇunnā āhosvittatkarmavaśātsvayameva gacchanti paralokaśarīrakartṝṇi ca bhūtānīti |
atrocyate dṛṣṭāntaḥ - tatadyathā rājānaṃ prayiyāsantaṃ prakarṣeṇa yātumicchantamugrāḥ pratyenasaḥ sūtagrāmaṇyastaṃ yathābhisamāyantyābhumikhyena samāyantyekībhāvena tamabhimukhā āyantyanājñaptā eva rājñā kevalaṃ tajjigamiṣābhijñāḥ, evamevemamātmānaṃ bhoktāramantakāle maraṇakāle sarve prāṇā vāgādayo 'bhisamāyanti |
yatrātadūrdhvocchvāsī bhavatīti vyākhyātam ||4,3.38||
iti bṛhadāraṇyakopaniṣadbhāṣye caturthādhyāyasya tṛtīyaṃ brāhmaṇam ||
Bṛhad san, ca. B.C. 600, Adhyāya, Brāhmaṇa, verse 4,3.38;
Bṛhad-DSh, 1657, p.;
Bṛhad-Anq-Dup, 1801-02, p.;
Bṛhad-Mül, 1879-84;
Bṛhad-Śaṃ, 8th c. A.D.;
Permanent link http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=record&uid=24f11729-9200-11ee-937a-005056a97067