(Translation of the Praśnopaniṣad by Dārā Shukoh.) اپنكهت پرشن از اتهربن بـيد يعنى در اين اپنكهت سؤال و جواب بسیار است
(Translation of the Persian Dārā Shukoh version of the Praśnopaniṣad by Abraham Hyacinthe Anquetil-Duperron). OUPNEK’HAT PORSCH1 EX ATHARBAN BEID (desumptum); Id est, in hoc Oupnek’hat quæstio et responsum multum est.
sukeśā ca bhāradvājaḥ śaibyaś ca satyakāmaḥ sauryāyaṇī ca gārgyaḥ kausalyaś cāśvalāyano bhārgavo vaidarbhiḥ kabandhī kātyāyanas
te haite brahmaparā brahmaniṣṭhā paraṃ brahmānveṣamāṇā
eṣa ha vai tat sarvaṃ vakṣyatīti te ha samitpāṇayo bhagavantaṃ pippalādam upasannāḥ ||
سوكها اولاد بهردواج ستكام سورجاينى جوشل بيدرهى كبندهى
اين قدر ركهيشران برهم را بزرگ دانسته قصد اين كردند كه باو برسند و هميشه در او باشند
براى يافتن برهم پيروى كرده پيش پپّالد ركهيشر كه پّپل خورده ميگند رانيد بطریقى كه روش رفتن پيش استاد و آداب است رفتند كه اين بزرگ است و صاحب معرفت و همه دان است هرچه ما از اين خواهيم پرسيد اين بما خواهد گفت
SOUKHBA, natus τοῦ Bharadouadj, Satkam, Sourdjabli, Kosl beid, Ati, Khindhi,
hæc quantitas τῷ rek’heschiran, Brahm magnum ut scieverunt, propositum hoc fecerunt, quòd cum eo (ad eum) perveniant, et semper in eo sint.
Propter τὸ obtinere τὸν Brahm consultationem (vestigationem) et fecerunt, ante Pilad rek’heschir, qui 2
sine τῷ (per) annum manducatu (nihil per annum manducatus) transire faciebat (vitam agebat), cum modo, quòd ratio τοῦ ire antè ostad (præceptorem) et civilitas est, iverunt: quòd (quia) hic magnus est, et dominus cognitionis, et omni-scius est; quidquid nos ab hic sumus petituri, hic cum nobis est dicturus.
1. Sukesas Bharadvaga, and Saivya Satyakama, and Sauryayanin Gargya, and Kausalya Asvalayana, and Bhargava Vaidarbhi, and Kabandhin Katyayana,
these were devoted to Brahman, firm in Brahman, seeking for the Highest Brahman.
They thought that the venerable Pippalada could tell them all that, and they therefore took fuel in their hands (like pupils), and approached him.
sukeśā ca nāmataḥ, bharadvājasyāpatyaṃ bhāradvājaḥ, śaibyaś ca śiveḥ apatyaṃ śaibyaḥsatyakāmo nāmataḥ; sauryāyaṇī sūryas tasyāpatyaṃ sauryaḥ tasyāpatyaṃ sauryāyaṇiśachāndasaḥ sauryāyaṇīti, gārgyo gargagotrāpatyaṃ bhargavo vaidarbhiḥ vidarbhe bhavaḥ; kabandhī nāmataḥ, katyasyāpatyaṃ kātyāyanaḥ, vidyamāna prapitāmaho yasya saḥ, yuvapratyayaḥ / te haite brahmaparā aparaṃ brahma paratvena gatās tadanuṣṭhānaniṣṭhāś ca brahmaniṣṭhāḥ paraṃ brahmānveṣamāṇāḥ - kiṃ tat? yan nityaṃ vijñeyam iti
tatprāptyarthaṃ yathākāmaṃ yat iṣyāma ity evaṃ tadanveṣaṇaṃ kurvantas tadadhigamāyaiṣa ha vai tat sarvaṃ vakṣyatīty ācāryam upajagmuḥ | katham te ha samitpāṇayaḥ samidlāragṛhītahastāḥ santo bhagavantaṃ pippalādam ācāryam upāsannā upajagmuḥ //1//
tān ha sa ṛṣir uvāca |
bhūya eva tapasā brahmacaryeṇa śraddhayā saṃvatsaraṃ saṃvatsyatha |
yathākāmaṃ praśnān pṛcchata |
yadi vijñāsyāmaḥ sarvaṃ ha vo vakṣyāma iti ||
آن ركهيشر بزرگ به آنها گفت كه
اگر شما سلوك و رياضت بكنيد و ترك جميع لذات بكنيد و باعتقاد پيش من يكسال باشيد
آنچه خواهيد پرسيد
هرچه ميدانم جواب همه را بشما خواهم گفت
Ille rek’heschir magnus cum illis dixit, quòd;
si vos selouk et mortificationem agatis, et derelictionem omnium voluptatem faciatis, et cum fiduciâ (fide) unum annum antè me sitis,
illud quod estis petituri,
quidquid scio responsum (petito) (p. 129) omni cum vobis sum dicturus (quidquid sciam responsum dabo). Illi omnes, approbatione ut monstrârunt (consentientes), nocte et die in obedientiâ mandato illius rek’heschir celebris fuerunt.
2. That Rishi said to them:
“Stay here a year longer, with penance, abstinence, and faith;
then you may ask questions according to your pleasure,
and if we know them, we shall tell you all.”
tān evam upagatān ha sa kila ṛṣir uvācabhūyaḥ punar eva yady api yūyaṃ pūrvaṃ tapasmina eva tapasendriyasaṃyamena tathāpīha viśeṣato brahmacaryeṇa śraddhayā cāstikyabuddhyādaravantaḥ saṃvatsaraṃ kālaṃ saṃvatsyatha samyagguruśuśrūṣāparāḥ santo vatsyatha /
tato yathākāmaṃ yo yasya kāmas tam anatikramya yathākāmaṃ yad viṣaye yasya jijñāsā tad viṣayān praśnān pṛcchata| yadi tad yuṣmat pṛṣṭama vijñāsyāmaḥ - anuddhatatvapradarśanārtho yadi śabdo nājñānasaṃśayārthaḥ praśnanirṇayād avasīyate - sarvaṃ ha vo vaḥ pṛṣṭaṃ vakṣyāma iti ||2||
چدن يكسال بروشى كه و عده كرده بود تمام شد
كبندهى نام ركهيشر از همه پيش شده اين سؤال كرد كه
اى سزاوار تعظيم
اين عالم از كجا پيدا شده است
Quandò annus, cum ratione quâ constitum fuerat, absolutus fuit, kindhi nomine rek’heschir, ab omnibus antè factus, (præ omnibus) hanc quæstionem fecit, quòd:
ô digne veneratione!
hic mundus è quo loco (undè) productus?
3. Then
Kabandhin Katyayana approached him and asked:
“Sir,
from whence may these creatures be born?”
tasmai sa hovāca |
prajākāmo vai prajāpatiḥ |
sa tapo ’tapyata | sa tapas taptvā
sa mithunam utpādayate
rayiṃ ca
prāṇaṃ ceti |
etau me bahudhāḥ prajāḥ kariṣyata iti ||
پپّلاد گفت
پرجاپات كه پيدا كننده همه است خواست كه پيدائش بكند
بعد از آن رياضت كشيده يعنى بدل مشغول شده و فكر كرده
دو چيز پيدا كرد
يكى سوم كه ماه است و آب حيات در اوست
دوم پران كه آفتاب است وآتش در اوست
اين هر دو را پيدا كرده دانست كه از اين هر دو همه پيدائش خواهد شد و اين دو پيدائش را بسيار خواهند كرد
Pilad dixit: Pradjapat, quòd principium faciens est, vouluit quòd productionem faciat (faceret).
Post ab illo (posteà), mortificationem cùm traxisset, id est, in corde maschghoul factus, et cogitationem ut fecit,
duas res productas fecit;
unam, soum, quòd luna est, et abhiat (aqua vitæ) in eâ est;
secundam, pran, quòd aftab (sol) et atesch (ignis) in eo est.
Hæc ambo ut producta fecit, scivit, quòd, ex his duobus omnes productiones sunt futuræ. Et has duas productiones multùm comedere fecit.
4. He replied:
“Pragapati (the lord of creatures) was desirous of creatures (pragah).
He performed penance, and having performed penance,
he produces a pair,
matter (rayi)
and spirit (prana),
thinking that they together should produce creatures for him in many ways.
tasmā evaṃ pṛṣṭavate sa hovāca tadapākaraṇāyāha | prajākāmaḥ prajā ātmanaḥ sisṛkṣur vai prajāpatiḥ sarvātmā sajjagat srakṣyāmi ity
evaṃ vijñānavān yathoktakārī tadbhāvabhāvitaḥ kalpādau nivṛtto hiraṇyagarbhaḥ sṛjyamānānāṃ prajānāṃ sthāvarajaṅgamānāṃ patiḥ sajjanmāntarabhāvitaṃ jñānaṃ śrutiprakāśitārthaviṣayaṃ tapo ’nvālocayad atapyata / ata tu sa evaṃ tapas taptvā śrautaṃ jñānam anvālocya
sṛṣṭisādhanabhūtaṃ mithunam utpādayate mithunaṃ dvandvam utpāditavān | rayiṃ ca somam annaṃ praṇaṃ cāgnimattāram etāv agniṣomāv attrannabhūtau me mama bahudhānekadhā prajāḥ kariṣyata ity evaṃ saṃcintyāṇḍotpattikrameṇa sūryācandramasāvakalpayat ||4||
ādityo ha vai prāṇo
rayir eva candramāḥ |
rayir vā etat sarvaṃ yan mūrtaṃ cāmūrtaṃ ca |
tasmān mūrtir eva rayiḥ ||
و در ضمن پيدائش پران آفتاب و خورنده پيدا شد
و در ضمن ماه آب حيات و غذا
و همه خورد و كلان پيدا شد
پس خورنده همه آفتاب است و خوراكى ماه
In medio productionis (intrà productionem) pran, aftab (sol) et comedens productus fuit:
et intrà lunam, aqua vitæ et alimentum,
et omne parvum et magnum productum fuit.
Porrò edens omne aftab (sol) est: Et edelium mah (luna)
5. The sun is spirit,
matter is the moon.
All this, what has body and what has no body, is matter,
and therefore body indeed is matter.
tatrādityo ha vai prāṇo ’ttā agniḥ | rayir eva candramāḥ, rayiḥ, evānnaṃ soma eva /
tad etad ekam attā cānnaṃ ca, prajāpatir ekaṃ tu mithunam, guṇapradhānakṛto bhedaḥ | katham? rayir vā annaṃ vā etan sarvam; kiṃ tad yan mūrtaṃ tad sthūlaṃ cāmūrtaṃ ca sūkṣmaṃ ca mūrtāmūrte attrann arūpe rayir eva | tasmāt pravibhaktād amūrtād yad anyan mūrtārūpaṃ mūrtiḥ saiva rayir amūrtenādyamānatvāt ||5|| tathāmūrto ’pi prāṇottā sarvam eva yac cādyam | katham -
athāditya udayan yat prācīṃ diśaṃ praviśati tena prācyān prāṇān raśmiṣu saṃnidhatte |
yad dakṣiṇaṃ
yat pratīcīṃ
yad udīcīṃ
yad adho
yad ūrdhvaṃ
yad antarā diśo
yat sarvaṃ prakāśayati tena sarvān prāṇān raśmiṣu saṃnidhatte ||
از اينجهت است كه آفتاب بهر سمتى كه مايل شود از جهات اهل آن جهت را در خود فرو ميكشد يعن از مشرق كه بر مى آيد جميع جانداران آن سمت را از راه شعاع خود در خود فرو ميكشد
وچون بجنوب مى آين جميع جانداران آن سمت را از راه شماع خود در خود فرو ميكشد
وچون بمغرب مى آين جميع جانداران آن سمت را از راه شعاع خود در خود فرو ميكشد
وچون بشمال مى آين جميع جانداران آن سمت را از راه شعاع خود در خود فرو ميكشد
وچون بتحت الارض ميرود جميع جانداران آن سمت را از راه شعاع خود در خود فرو ميكشد
وچون بسمت الرأس مى آيد جميع جانداران آن سمت را از راه شعاع خود در خود فرو ميكشد
و بهر كوشماى كه در ميان چهار جهت است ميرود
وهرجا كه روشنى او ميرسد جميع جانداران آنج را از راه شعاع خود در خود فرو ميكشد
شن همه غذاى او شدند
ex hoc respectu (ideò) est, quòd aftab (sol), cum quocunque tractu (ad quodcunque punctum) quòd tendens sit, è djehet (lateribus, tractibus) hominem illius est, ex oriente quòd (si) superveniat (exeat, oriatur), omnia animantia illius tractûs, è viâ radiorum suorum, in seipsum (p. 130) deorsùm attrahit:
et quandò cum meridie (ad meridiem) venit, omnia animantia illius tractûs, è viâ radiorum suorum, in seipsum deorsùm attrahit:
et quandò cum occidente venit, omnia animantia illius tractûs, è viâ radiorum suorum, in seipsum deorsùm attrahit:
et quandò cum septentrione venit, omnia animantia illius tractûs, è viâ radiorum suorum, in seipsum deorsùm attrahit:
et quandò cum subter terram vadit, omnia animantia illius tractûs, è viâ radiorum suorum, in seipsum deorsùm attrahit:
et quandò cum meridie (ad meridiem) venit, omnia animantia illius tractûs, è viâ radiorum suorum, in seipsum deorsùm attrahit:
et quandò cum tractu (ad tractum) alras (capitis, ad polum) venit, omnia animantia illius tractûs, è viâ radiorum suorum, in seipsum deorsùm attrahit:
et cum quocunque angulo, qui in medio quatuor djehet (lateris, laterum, tractum) est, (quòd) eat; et (ad) quemcunque locum quòd lumen ejus perveniat, omnia animantia illius loci, è viâ radiorum suorum, in seipsum deorsùm attrahit.
Proindè omne (omnia) alimentum ejus fuerunt (sunt).
6. Now Aditya, the sun, when he rises, goes toward the East, and thus receives the Eastern spirits into his rays.
And when he illuminates the South,
the West,
the North,
the Zenith,
the Nadir,
the intermediate quarters,
and everything, he thus receives all spirits into his rays.
sa eṣa vaiśvānaro
viśvarūpaḥ
prāṇo ’gnir
udayate |
tad etad ṛcābhyuktam ||
و از همين جهت او را بيشوانر كه عبارت از حرارت غريزى و خورنده همه است
و بيشروپ كه همه عالم از او صورت گرفته است میگويند
و پران هم اوست و آتش هم اوست
وآتش شده بالا مى آيد وآتش شده پائين ميرود يعنى در بالا هم نورانى است و در پائين هم نورانى است
و موافق همين در منتر بيد است كه
Ex ipso hoc respectu (idcircò) eum Beischvanr, quod significatio ex calore naturali et comedenti omne est (quod significat calorem naturalem, et Ens comedens omne),
et bas roup est, quòd omnis mundus ab eo figuram cepit, dicunt.
et pran etiam is (sol) est:
et ignis factus, sursùm (in altum) venit; et ignis factus, deorsùm vadit; id est, in sursùm etiam lucidus est; et in deorsùm lucidus est.
Et conforme ad ipsum hoc, in mantr (libri) Beid est, quòd;
7. Thus he rises, as Vaisvanara, (belonging to all men,)
assuming all forms,
as spirit, as fire.
This has been said in the following verse:
sa eṣo ’ttā praṇo vaiśvānaraḥ sarvātmā viśvarūpo viśvātmatvāc ca prāṇo ’gniś ca sa evāttodayata udgacchati pratyahaṃ sarvā diśa ātmasātkurvan | tad etad uktaṃ vastu ṛcā mantreṇāpy abhyuktam ||7||
و آفتاب بشروپ است يعنى صورت همه است
و هرن گر بهه هم اوست يعنى بشعاع خود همه را بطرف خود ميكشد
و اوست جات ويدا يعنى داننده و فهمنده همه
و اوست پراين يعنى مكان بزرگ
و اوست يكى جوت يعنى مثل او نور ديگر نيست
و اوست تابنده
و اوست سهسركرن يعنى هزار شعاع
واوست شت دها يعنى صورت گوناگون
و او كه طلوع ميكند جان همه جانداران است
sol bas roup est, id est, figura omnis est.
Et Haranguerbehah etiam is est; id est, [cum] radiis suis cum latere suo (ad se) [omne] attrahit.
Et is est djat dida; id est, sciens et intelligens omne. (p. 131)
Is est Naraïn; id est, locus magnus est.
Et is est unum djot; id est, similis ei lux altera non est.
Et is est splendore calefaciens.
Et is est shensch akeren; id est, mille radii.
Et is est sat dha; id est, figura diversorum generum.
Et is est, quòd ortum facit, anima omnium animantium est.
8. (They knew) him who assumes all forms,
the golden,
who knows all things,
who ascends highest,
alone in his splendour,
and warms us;
the thousandrayed,
who abides in a hundred places,
the spirit of all creatures, the Sun, rises.
saṃvatsaro vai
prajāpatiḥ |
tasyāyane
dakṣiṇaṃ cottaraṃ ca |
tad ye ha vai tad iṣṭāpūrte kṛtim ity upāsate
te cāndramasam eva lokam abhijayante |
ta eva punar āvartante |
tasmād eta ṛṣayaḥ prajākāmā dakṣiṇaṃ pratipadyante |
eṣa ha vai rayir yaḥ pitṛyāṇaḥ ||
و اوست تمام سال چه از اوست روز و شب
و اوست پرجاپت يعنى سال و ماه و روز و تاريخ از او پيدا ميشود
او را دو راه است
يعنى شش ماه در سمت شمال است و شش ماه در سمت جنوب
هر كه بعمل رياضت و خيرات مشغول است
او بعد از مردن براه شش ماه جنوب بماه ميرود ومكت و رستگار نمى شود
و بماه رسيده وقتی كه نتيجه عمل نيك تمام ميشود برگشته بعالم نتيجه بد كه دوزخ است ميرود
بجهت همين هر كه خواهش اولاد و دنيا و دولت دارد عمل نيك و خيرات ميكند
از اينجهت ماه را خوراك همه ميگويند كه نتايج اعمال خود را از راه ماه مى يابند
Et is est integer annus: quid? (nam) ab eo est dies et nox.
Et is est Pradjapat; id est, annus et mensis, et dies, et epocha (data chronica) ex eo [producta fuit et] producta est.
Ei duæ viæ est;
id est, est sex menses in tractu septentrionis, et sex menses in tractu meridiei.
Quisquis cum opere (operi) mortificationis et actionum benevolentiæ maschghoul est,
is post à τῷ mori, cum viâ (per viam) sex mensium meridici, cum lunà (ad lunà) pervenit, et makt et liberatus (beatus) non fit.
Et cum lunâ ut pervenit, tempore quo merces operi puri absoluta (finita) fit, reversus, cum mundo (ad mundum) mercedis mali, quòd douzakh est, vadit.
Cum respectu ipso hoc (ideò) quòd, quisquis volitionem natorum, et mundi, et opum habet, opus purum et actionem benevolentiæ facit;
ex hoc respectu lunam edulium omnis (entis) dicunt; quòd mercedes operum suorum è viâ lunæ obtinent.
9. The year indeed
is Pragapati,
and there are two paths thereof,
the Southern and the Northern.
Now those who here believe in sacrifices and pious gifts as work done,
gain the moon only as their (future) world,
and return again.
Therefore the Rishis who desire offspring, go to the South,
and that path of the Fathers is matter (rayi).
tad eva kālaḥ saṃvatsaro vai prajāpatis tannirvartyatvāt saṃvatsarasya | candrādityanirvartyatvāt saṃvatsarasya | candrādityanirvartyatithyahorātrasamudāyo hi saṃvatsaraḥ tadananyatvād rayiprāṇamithunātmaka evety ucyate / tat katham? tasya saṃvatsarasya prajāpater ayane mārgau dvau dakṣiṇaṃ cottaraṃ ca dve prasiddhe hy ayane ṣaṇmāsalakṣaṇe yābhyāṃ dakṣiṇenottareṇa ca yāti savitā kevalakarmiṇāṃ jñānasaṃyuktakarmavatāṃ ca lokān vidadhat |
katham? tat tatra ca brāhmaṇādiṣu ye ha vai tad upāsata iti, kriyāviśeṣaṇo dvitīyas tacchabdaḥ, iṣṭaṃ ca pūrtaṃ ceṣṭāpūrte ity ādi kṛtam evopāsate nākṛtaṃ nityaṃ te cāndramasaṃ candramasi bhavaṃ prajāndramasya | te tatraiva ca kṛtakṣayāt punar āvartante "imaṃ lokaṃ hīnataraṃ vā viśanti"(mu.u.1 / 2 / 10) iti hy uktam |
yasmād evaṃ prajāpatim annātmakaṃ phalatvenābhinirvartayanti candram iṣṭāpūrtakarmaṇaiva ṛṣayaḥ svargadraṣṭāraḥ prajākāmāḥ prajārthino gṛhasthās tasmāt svakṛtam eva dakṣiṇaṃ dakṣiṇāyanopalakṣitaṃ candraṃ pratipadyante |
eṣa ha vai rayir annaṃ yaḥ pitṛyāṇaḥ pitṛyāṇapalakṣitaḥ ||9||
و هركه رياضت و ترك همه لذات ميكند و نظر بر نتيجه ندارد و باعتقاد درست از راه معرفت
طالب آتما است و بآتما مشغول است و عين آتما شده است
براه شش ماهى كه آفتاب در سمت شمال است بآفتاب ميرسد
اين آفتاب كه عين آتما است خانه همه جانها است
اين آفتاب بيزوال است
اين آفتاب بى خوف است
و مكان بزرگ است
باو رسيد بعالم نتايج بد باز نمى آيد
و نادانان باو نمى رسند
و موافق اين در منتر بيد است كه
Et quisquis mortificationem et derelictionem omnis voluptatis facit, et intuitum super mercedem non habet, et cum fide rectâ, è viâ cogitionis
petitor (quæsitor) τοῦ âtma est, et cùm âtmam (τῷ âtmam) maschghoul est, [et forma τοῦ âtman factus est],
cum viâ sex (6) mensium, quod sol (in) tractu septentrionis est, cum sole (ad solem) pervenit. (p.132)
Proindè sol, qui forma τοῦ âtma est, domus omnium animarum est.
Hic sol sine cessatione est:
hic sol sine timore est,
et locus magnus est.
Cum eo (ad eum) ut pervenit, cum mundo (ad mundum) mercedis mali rursùs non venit.
Et non scii (inscii) cum eo (ad eum) non perveniunt.
Conforme huic mantr (libri) Beid est:
10. But those who have sought the Self by penance, abstinence, faith, and knowledge,
gain by the Northern path Aditya, the sun.
This is the home of the spirits,
the immortal,
free from danger,
the highest.
From thence they do not return,
for it is the end.
Thus says the Sloka:
athottareṇāyanena prajāpateḥ aṃśaṃ prāṇam attāram ādityam abhijayante; kena? tapasendriyajayena viśeṣato brahmacarye śraddhayā vidyayā ca prajāpatyātmaviṣayā ātmānaṃ prāṇaṃ sūryaṃ jagatas tasthuṣaś cānviṣyāham asmīti viditvādityam abhijayante ’bhiprāpnuvanti | etad vā āyatanaṃ sarvaprāṇānāṃ sāmānyam āyatanam āśrayam etad amṛtam avināśi | abhayam ata eva bhayavajitaṃ na candravat kṣayavṛddhibhayavat | etat parāyaṇaṃ parā gatiḥ vidyāvatāṃ karmiṇāṃ ca jñānavatām | etasmān na punar āvartante yathetare kevalakarmiṇā iti |
yasmād eṣo ’viduṣāṃ nirodhaḥ | ādityādi niruddhā avidvāṃso naite saṃvatsaram ādityam ātmānaṃ prāṇam abhiprāpnuvanti | sa hi saṃvatsaraḥ kālātmāviduṣāṃ nirodhaḥ |
tat tatrāsminn artha eṣa śloko mantraḥ |
همين آفتاب كه بصورت سال است پنج پا دارد
اگرچه سال شش فصل است كه هر فصل دو ماه باشد اما چون چهار ماه سارما را يكى فصل قرار داده اند از اينجهت پنج باشد
و دوازده حصّه دارد كه دوازده ماه است
و در شش ماه سير جنوبى آب ميريزد يعنى در سه ماه سبب نزول باران ميشود و در سه شبنم ميپاشد
و در شش ماه سير شمالى آفتاب را بچچهن ميگويند يعنى داناند همه
پس هركه در اين شش ماه ميميرد داننده همه ميشود واين تمام سير شش ماه آفتاب بجنوب يكى شب فرشتها است و سير شش ماه آفتاب بشمال يكى روز فرشتها است
ipse hic sol, qui cum figurâ anni est, quinque (5) pedes habet.
Etsi annus sex (6) fessl (tempestatum est); quòd, quodque fessli duorum mensium est: attamen, quoniam quatuor menses frigoris 3
unum fessl fixum dederunt (assignârunt); ex hoc respectu (idcircò) quinque (5) (pedes) sunt.
Et duodecim (12) partes habet, quòd duodecim (12) menses sit.
et in sex mensibus iternis meriodinalis aquam affundit; id est, in tribus (3) mensibus causa descensûs pluviæ fit, et in tribus (3) mensis mentis rorem spargit.
Et in sex mensibus itineris septentrionalis solem batschehin dicunt; id est, scientem omne.
Proindè, quisquis in his sex mensibus moritur, sciens omne fit. Et hoc integrum iter sex mensium solis cum meridie (ad meridem), una nox τῷν Fereschtehha est: et iter sex mensium solis cum septentrione (ad septentrionem), unus dies τῷν Fereschtehha est 4
. (p. 133)
11. Some call him the father with five feet (the five seasons),
and with twelve shapes (the twelve months),
the giver of rain in the highest half of heaven;
others again say that the sage is placed in the lower half,
in the chariot with seven wheels and six spokes.
pañcapādaṃ pañcartavaḥ pādā ivāsya saṃvatsarātmana ādityasya tair asau pādair iva rtubhir āvartate | hemantaśiśirāv ekīkṛtyeyaṃ kalpanā | pitaraṃ sarvasya janayitṛtvāt pitṛtvaṃ tasya |
taṃ dvādaśākṛtiṃ dvādaśamāsā ākṛtayo ’vayavā ākaraṇaṃ vākyavikaraṇam asya dvādaśamāsais taṃ dvādaśākṛtiṃ divo dyulokāt para ūrdhve ’dhe sthāne tṛtīyāsyāṃ divīty arthaḥ purīṣiṇaṃ purīṣavantam udakavantam āhuḥ kālavidaḥ |
atha tam evānya ima u pare kālavido vicakṣaṇaṃ nipuṇaṃ sarvajñaṃ saptacakre saptahayarūpeṇa cakre satataṃ gatim ati kālātmani ṣaḍare ṣaḍṛtum aty āhuḥ sarvam idaṃ jagat kathayanti arpitam arā iva ratha nābhau niviṣṭamiti / yadi pañcapādo dvādaśākṛtir yadi vā saptacakraḥ ṣaḍaraḥ sarvathāpi saṃvatsaraḥ kālātmā prajāpatiḥ candrādityalakṣaṇo ’pi jagataḥ kāraṇam ||11||
yasminn idaṃ śritaṃ viśvaṃ sa eva prajāpatiḥ saṃvatsarākhyaḥ svāvayave māse kṛtsnaḥ parisamāpyate |
māso vai prajāpatiḥ |
tasya kṛṣṇapakṣa eva rayiḥ
śuklaḥ prāṇaḥ |
tasmād eta ṛṣayaḥ śukla iṣṭaṃ kurvanti
itara itarasmin ||
و ماه هم پرجاپت است
چه از او شب و روز عالم ارواح ظاهر ميشود
پانزده روز ازدياد نور ماه شب عالم ارواح است چه در ايام ازدياد نور ماه رو بعالم اجسام دارد
و پانزده روز نقصان نور ماه روز عالم ارواح است چه در ايام نقصان نور ماه رو بعالم ارواح دارد
و از همين جهت در پانزده روزى كه نور ماه در نقصان است و رو بعالم ارواح دارد مقرّر شده است كه خيراتى كه براى ارواح گذشتگان ميكنند در آن ايام ميكرده باشد
Et luna etiam Pradjapat est:
quid? (nam) ex eâ nox et dies mundi animarum apparens fit (cognoscitur).
Quindecim (15) dies augminis lucis lunæ, nox mundi animarum est: quid? (nam) in diebus augminis lucis lunæ, vultum cum (in) mundo corporum habet.
Et quindecim (15) dies defectûs (diminutionis) lucis lunæ, dies mundi animarum est: quid? (nam) in diebus defectûs lucis lunæ, vultum cum (in) mundo animarum habet 5
.
Ex hoc respectu (idcircò) in quindecim (15) diebus, quòd lux lunæ in defectu est, et vultum cum (in) mundo animarum habet, statutum factum est, quòd opera benevolentiæ (doma, largitiones, etc.), quæ propter animas præteritorium (mortuorum) faciunt, in illis diebus facta fuit.
12. The month is Pragapati;
its dark half is matter,
its bright half spirit.
Therefore some Rishis perform sacrifice in the bright half,
others in the other half.
māso vai prajāpatir yathoktalakṣaṇa eva mithunātmakaḥ | tasya māsātmanaḥ prajāpater eko bhāgaḥ kṛṣṇapakṣo rayir annaṃ candramāḥ | aparo bhāgaḥ śuklapakṣo rayir annaṃ candramāḥ |
aparo bhāgaḥ śuklapakṣaḥ prāṇa ādityo ’ttāgniḥ yasmāc chuklapakṣātmānaṃ prāṇaṃ sarvam eva paśyanti tasmāt prāṇadarśina eta ṛṣayaḥ kṛṣṇapakṣas tair na dṛśyate yasmāt | itare tu prāṇaṃ na paśyantīty adarśanalakṣaṇaṃ kṛṣṇātmānam eva paśyanti | itarasmin kṛṣṇapakṣa eva kurvanti śukle kurvanto ’pi ||12||
ahorātro vai prajāpatiḥ |
tasyāhar eva prāṇo
rātrir eva rayiḥ |
prāṇaṃ vā ete praskandanti ye divā ratyā saṃyujyante |
brahmacaryam eva tad yad rātrau ratyā saṃyujyante ||
و همين شب و روز هم پرجاپات است
و روز که خورنده است پران است
و شب غذا است
هر كه در روز بزن خود صحبت دارد پران خود را خشك ميكند
و هر كه شب با زن خود صحبت دارد گويا با زن صحبت نداشته است و هيچ چیز از او كم نشده است و صحبت شب بسيار فائده دارد
Et ipsum hoc τὸ nox et dies, etiam Pradjapat est.
Dies, quòd edens est, pran est:
et nox alimentum est. 6
Quisquis, in die, cum uxore suà commercium habet, dixeris, pran suum sicum (exhaustum) facit.
Et quisquis, nocte, cum uxore suà commercium habet, dixeris, cum uxore [suâ] commercium non habuerit; et ulla res ex eo minor non facit (nihil roboris, substantiæ perdidit): et commercium noctis multùm utilitatis habet.
13. Day and Night are Pragapati;
its day is spirit,
its night matter.
Those who unite in love by day waste their spirit,
but to unite in love by night is right.
so ’pi māsātmā prajāpatiḥ svāvayave ’horātre parisamāpyate | ahorātro vai prajāpatiḥ pūrvavat | tasyāpy ahar eva prāṇo ’ttāgnī rātrir eva rayiḥ pūrvavat | prāṇam aharātmānaṃ vā ete praskandanti nirgamayanti śoṣayanti vā svātmano vicchidyāpanayanti ke? ye divāhani ratyā ratikāraṇabhūtayā saha striyā saṃyujyante mithunaṃ maithunam ācaranti mūḍhāḥ | yata evaṃ tasmāt tan na kartavyam iti pratiṣedhaḥ prāsaṃṅgikaḥ |
yad rātrau saṃyujyante ratyā ṛtau brahmacaryam eva tad iti praśastatvād ṛtau bhāryāgamanaṃ kartavyam ity ayam api prāsaṅgiko vidhiḥ /
annaṃ vai prajāpatis
tato ha vai tadretaḥ |
tasmād imāḥ prajāḥ prajāyanta iti ||
همين غذا هم پرجاپات است
چه نطفه از او پيدا ميشود
و از نطفه همه اولاد پيدا میشود
Ipsum hoc alimentum (nox) etiam Pradjapat est:
quid? (nam) sperma (semen genitale) ex eo productum fit:
et ex spermate (semine genitali) omnes nati (posteri) producti fiunt.
14. Food is Pragapati.
Hence proceeds seed,
and from it these creatures are born.
prakṛtaṃ tūcyate - so ’horātrātmakaḥ prajāpatir vīhiyavād yann ātmanā vyavasthitaḥ ||13|| evaṃ krameṇa pariṇamya tat -
tad ye ha vai tatprajāpativrataṃ caranti |
te mithunam utpādayante |
teṣām evaiṣa brahmalokaḥ |
yeṣāṃ tapo brahmacaryaṃ |
yeṣu satyaṃ pratiṣṭhitam ||
وكسى كه شب صحبت با زن ميدارد و روز صحبت نمى دارد نطفه خود را ضايع نمى كند
چه از صحبتى كه شب داشته شود از آن نطفه پسر و دختر پيدا ميشود
و كسى كه شب با زن صحبت ميدارد بعالم ماه كه كه خوبى است ميرسد
و كسى كه بعد از چهارم روز كه مدّت پاکى از حيض است يا شانزده روز كه ايام صورت بستن نطفه است در رحم در ماهى يكبار پيش زن برود اين عمل داخل برههم چرج است يعنى داخل عبادة و رياضت است چه او از براى لذات اين كار نمى كند بلكه بحكم خدا بقصد پيدا كاردن فرزند اين كار ميكند
و اگر در اين ايام در ماهى يكبار نرود برهم هتيا كرده باشد يعنى خون براهمنى ريخته باشد و از نرفتن چون فرزند نمى شود گويا خون آدم كرده است
و در جاى ديگر بيد مذكور است كه شب ششم ابتداى حيصن و شب هشتم و شب دهم و شب دوازدهم و شب چهاردهم و شب شانزدهم كه شبهاى جفت است اگر پيش نن برود پسر بهم ميرسد
و شب پنچم كه شب اول پاكى حيض است و شب هفتم و نهم و يازدهم و سيزدهم و پانزدهم اگر بزن صحبت دارد دختر متولد ميشود
و مقرّر است كه در اين ايام در شبهائی كه پسر متولد ميشود بايد كه زن از غذاى معتاد چيزى كم بخورد كه از كم خوردن غذا نطفه زن كم ميشود و نطفه مرد كه زياده باشد پسر متولد ميگردد
و اگر در شبهائی كه مقرّر است كه پسر شود و زن چيز بسيار خورده باشد چون نطفه زن زياده از نطفه مرد جمع ميشود آن پسر صورت و سيرت زنانه داشته باشد
و اگر در شبهائی كه پيدائش دختر در آن مقرّر است و نطفه مرد زياده باشد از نطفه زن دخترى پيدا شود كه صورت و سيرت مردانه داشته باشد
و اگر هر دو نطفه در شبهاى طاق كه مقرر است دختر شود با شبهاى جفت كه مقرر است پسر شود برابر باشد فرزند هيز و مخنث شود
اگر در شبهاى جفت است مخنّث مردنما شود و اگر در شبهاى طاق است مخنث زن نما شود
و اگر زن در ايامى كه شبهاى جفت براى پسر شدن مقرر است و شبهاى طاق براى دختر شدن مقرر گشته بی آنكه شوهر باو صحبت دارد در خواب ببيند كه با شوهر خود صحبهت داشته است و انزال شده است اگر احيانا زن را شكم بماند و بزايد پارچه گوشت بيجانى پيدا شود و اگر نزايد در شكم ميماند و شكم او بلند ميـشود تا آن پرجه گوشت از شكم آن زن بدر نيآيد فرزند ديگر نزايد
و كسى كه در ماهى يكبار برو شي كه مقرر شده است با زن خود صحبت بدارد كه كه آن رياضت و برهمچرج است او حميشه در همه كارها را ستى پيشه كند
بغير از پنج جا اگر درآن پنج جا دروغ هم بكويد گو راست گفته است
يكى براى سعى كد خدائى اگر دروغ هم بگويد گو بيا راست گفته است
دوم براى خلاص كردن كسى از كشتن كه او بناحق كشته ميشده باشد اگر دروغ بگويد جايز است
سيوم در جائى كه مال كسى بناحق بغارت ميرفته باشد براى نگاه داشتن مال او اگر بگويد كه اين مال مان است اين چنين دروغ گفتن جايز است
چهارم در وقت صحبت داشتين با زن حود اگر دروغى براى خوشى خاطر او بگويد چايز است
̇نجم اگر براى تعريف مرشد يا خلاص براحمن يا ماده گاو دروغى بگويد جايز است
Et quispiam qui nocte cum uxore (suâ) commercium habet, et die commercium non habet, sperma (sperma genitale) suum perditum non facit:
quid? (nam) è commercio quod nocte (p. 134) habitum fiat, ex spermate (semine genitali) filius et filia productum fiat.
Et quispiam, qui nocte cum uxore [suâ] commercium habet, cum mundo (ad mundum) lunæ, quòd mundus boni (operis) est pervenit.
Et quispiam, qui post quartum diem, quòd tempus munditieti é mensibus est, usquè sextum decimum (16), quòd dies (tempus) τοῦ figuram ligare (formam sumere) sperma (semen genitale) est, in vulvà, quâque lunatione (quoque mense), unà vice antè uxorem vadit; hoc opus intrans (in τὸν Brahmtschradj est; id est, intrans (in) cultum Dei et mortificationem (pietas in Deum et veræ mortificationis pars) est. Quid? (nam) is propter voluptatem hanc actionem non facit: quin imò, cum mandato Dei, cum propositio τοῦ productum facere filium, illam actionem facit 7
Et si, in his diebus, unâ vice, in lunatione (mense) non vadit, Brahm hita factum fuerit; id est, sanguis τοῦ Brahmni fusus fiat: et ex non ire, quandò quidem filius non fit, dixeris; sanguinem hominis fecit (fudit).
Et in loco alio (libri) Beid memoratum est, quòd, nocte sextà (6), quæ (ab) initio mensium est, nocte octavâ (8), et nocte decimâ, et nocte duodecimâ (12) et nocte quartâ decimâ (14), et nocte sextâ decimâ, quod noctes pares est, si antè uxorem (homo) vadit, filius simul provenit.
Et nocte quintâ (5), quòd nox prima munditei (à) mensibus est, et nocte septimâ (7), et nonâ (9), et undecimâ (11), et tertià decimâ (13), et quinta decimâ (15), si cum uxore commercium habet, filia genita fit.
Et statum est, quòd in is diebus, in noctibus, quòd filius (p. 135) genitus fit, oportet quòd uxor ex alimento solito aliquid minùs comedat, quòd, è τῷ minùs edere alimentum, sperma (semen genitale) mulieris minùs fiat, et sperma (sperma genitale) hominis, quòd auctum fiat, filius genitus efficiatur.
Si in noctibus, quòd fixum est quòd (in illis) filius sit, et mulier aliquid multùm comederit, quandoquidem sperma (semen genitale) mulieris ampliùs (abundantiùs) à spermate (semine genitali) hominis (in) copolatione fit, illum filium figurâ et indole femineâ facit provenire.
Et si in noctibus, quòd productio filiæ in illis fixa est, et sperma (semen genitale) hominis abundantius sit à spermate (semine genitali) mulieris, filia priducta fit, quæ figuram et indolem virilem habuerit.
Et si ambo spermata (semina genitalia), in noctubus imparibus, quòd fixum est (in illis) filia fiat, vel noctibus paribus, quòd fixum est (in illis) filius fiat, æquale sit (æqualia sint), natus impotens et hermaphrodytus fit.
Si in noctibus paribus est, hermaphrodytus homo apparens; et si in noctibus imparibus est, hermaphrodytus femina apparens, fit.
Et si mulier, in diebus, quòd noctes pares propter filium fieri fixum factum, et noctes impares propter filiam fieri fixum redditum, sine illo quòd maritus cum eâ commercium habeat, in somno vidit, quòd cum marito suo commercium habuerit, et emisso (seminis) facta est; si quandòque mulieri venter manet, et generat, frustum carnis, sine animâ productum fit; et si non generat, in ventre manet, et venter ejus altus fit (tumidus fit). Quoad illud frustum carnis è ventre illius mulieris non exit natum ampliùs non generat. (p. 136)
Quispiam qui, in lunatione (mense), unâ vice cum ratione (juxtà) quòd fixum factum, cum uxore suâ commercium habet; quòd illud mortificatio et Brahmtscheradj est; et is semper in actionibus rectitudinem professionem (vitæ rationem) facit,
secùs ac (nisi in) quinque (5) locis; si in illis quinque (5) locis mendacium etiam dicit, dixeris: recte (verè) locutus est (idem est, ac si veritatem dixisset). 8
Unus (ex illis quinque locis) propter matrimonium, quòd, si mendacium dicit, quòd (illo) aliquis conjugatus fiat; permissum est (licitum, transiens).
Et secundus, propter τὸ liberatum facere à τῷ occidere (illum), quòd is cum non veritate (injustè) occisus sit (foret); si mendacium dicit, permissum est.
Tertius: in loco, quòd opes alicujus (illic sunt), cum non veritate (sine justâ causâ) cum direptione (ut illas diriperet quisquam) iverit; propter τὸ custoditas habere opes ejus, si (homo) dicit, quòd hæ opes meæ est (sunt) hujusmodi mendacium dicere permissum est.
Quartus: in tempore τὸ commercium habere cum uxore, si aliquid mendacii propter consolatium (voluptatem) cordis ejus dicit, permissum est.
Quintus (5): si propter elogium vel liberationem (unius) Brahman, vel feminæ bovis (vaccæ), mendacium dicit, permissum est. (p. 137)
15. Those therefore who observe this rule of Pragapati (as laid down in #13),
produce a pair,
and to them belongs this Brahma-world here.
But those in whom dwell penance, abstinence,
and truth,
annaṃ vai prajāpatiḥ | katham? tatas tasmādd ha vai reto nṛbījaṃ tatprajākaraṇaṃ tasmād yoṣiti siktād imā manuṣyādilakṣaṇāḥ prajāḥ prajāyante | yat pṛṣṭaṃ kuto ha vai prajāḥ prajāyanta iti | tad evaṃ candrādityamithunādikrameṇāhorātrān tenānnās ṛgretoddhāreṇemāḥ prajāḥ prajāyanta iti nirṇītam ||14|| tat tatraivaṃ sati ye gṛhasthāḥ - ha vai iti prasiddhasmaraṇārthau nipātau – tat prajāpater vrataṃ prajāpativratam ṛtau bhāryāgamanaṃ caranti kurvanti teṣāṃ dṛṣṭaphalam idam |
kim? te mithunaṃ putraṃ duhitaraṃ cotpādayante |
adṛṣṭaṃ ca phalam iṣṭāpūrtadattakāriṇāṃ teṣām eva eṣa yaś cāndramaso brahmalokaḥ pitṛyāṇalakṣaṇo yeṣāṃ tapaḥ snātakavratādīni, brahmacaryam, yeṣu ca satyam anṛtavarjanaṃ pratiṣṭhitam avyabhicāritayā vartate nityam eva ||15||
teṣām asau virajo brahmaloko na yeṣu jihvam anṛtaṃ na māyā ceti ||
و كسى كه هميشه راستى پيشه دارد و كنج باز و منافق نيست و شياد و مرائى و خود نما نيست او را آن برهم لوكى پكى و منزّه كه مقام رستگارى است ميسّر شود
و براى يافتن نتيجه عمل بد بعالمهاى بد كه دوزخ است باز نمى آيد
برهمن تمام شد
Quispiam, quòd semper rectitudo vitæ ratio (ejus) est, et tortuosum ludens, et impius non est, et malo alieno gaudens, et hypochrita, et seipsum monstrans (superbus) non sit, ei ille Brahm lok purus et immunis (ab omni), quòd [locus] liberationis (beatitudinis) est, facilis (acquisitu) fit:
et propter τὸ accipere mercedem operum malorum, in mundos malos, quòd douzakh est, denuò non venit. Brahmen absolutum est.
16. To them belongs that pure Brahma-world, to them, namely, in whom there is nothing crooked, nothing false, and no guile.’
No Sanskrit
No Sanskrit
بعد از آن بهارگو بيدرهى ركهيشر از پپلاد پرسيد كه
اى سزاور تعظميم
چند موكل نگاه دان بدن اند
و كدام موكلان بدن را روشن ميكنند
و دار ميان ين موكلان كدام
Post ab illo (posteà) Bhar kour rek’heschir à Pilad rek’heschir petiit, quòd:
ô digne veneratione!
quot mokel custodes corporis sunt;
et quinam mokelan corpus lumen (lucidum) faciunt (vividum reddunt);
et in medio horum mokelan, quisnam magnus est?
1. Then Bhargava Vaidarbhi asked him:
‘Sir,
How many gods keep what has thus been created,
how many manifest this,
and who is the best of them?’
tasmai sa hovāca |
ākāśo ha vā eṣa devo
vāyur agnir āpaḥ pṛthivī vāṅ manaś cakṣu śrotraṃ ca |
te prakāśyābhivadanti |
vayam etad bāṇam avaṣṭabhya vidhārayāmaḥ ||
پپلاد گفت
آكاش
و باد و آتش و آب و خاكى و گويائى و دل و بينائى و بويائى و شنوائى
اينها در بدا روشنائى كرده با يكديگر مناقشه كردند و هريكى گفتند كه
نگاه دارنده و روش كننده بدن مائيم
Pilad dixit quòd, âkasch,
et ventus, et ignis, et aqua, et pulivis (terra), et loquela, et cor, et visus, [et odoratus], et auditus;
hæc in corpore lumen ut fecerunt, cum uno alterum disputationem fecerunt: et quodque unum dixerunt, quòd;
custoditum habens et lumen faciens corpus nos sumus.
2. He replied:
‘The ether is that god,
the wind, fire, water, earth, speech, mind, eye, and ear.
These when they have manifested (their power), and say:
We (each of us) support this body and keep it.
پران بزرگ بآنها گفت كه
شمايان بحث بيجا ميكنيد
كه حمين من پنج جنصر و پنج حواس شده
نگاه دارنده و روش كننده بدنم
Pran magnus cum illis dixit:
vos disputationem sine loco (sine ratione) facitis,
quòd, ipse hic ego quinque (5) elementa, et quinque (5) sensus factus,
custoditas habens et lumen faciens corpus sum.
3. Then Prana (breath, spirit, life), as the best, said to them:
Be not deceived,
I alone, dividing myself fivefold,
support this body and keep it.
.
.
.
.
te ’śraddadhānā babhūvuḥ ||
so ’bhimānād ūrdhvam utkramata iva |
tasminn utkrāmaty athetare sarva evotkrāmante |
tasmiṃś ca pratiṣṭhamāne sarva eva prātiṣṭhante |
tad yathā makṣikā madhukararājānam utkrāmantaṃ sarvā evotkrāmante |
tasmiṃś ca pratiṣṭhamāne sarvā eva prātiṣṭhante |
evaṃ vāṅ manaś cakṣuḥ śrotraṃ ca |
te prītāḥ prāṇaṃ stunvanti ||
انها اعتماد بگفته پران نكرند
پران اعتراضى شده مخواست كه برآمده برود
از روانه شدن پران حمه بى اختيار درشى روانه شدند
وقتى كه پران ماند آنها حم ماندند
چنا نچه باد شاه مگسان عسل كه هرگاه روانهشود همه مگسان بى اختيار روانه شوند
واگر او بماند همه بى اختيار بمانند
همچنين از ماندن پران بنانى و گويائى و دل و بويائى وشنوائى بجاى خود مانده
شروع در مدح و تعريف پران كردند
illa fidem cum dicta τοῦ pran non fecerunt. Pran, opponens se (eorum prætentionibus) factus, voluit, quòd egressus eat.
È τῷ euntem esse τὸν pran (halitum) omnia, sine electione, (coacta) ponè sequentia esse fuerunt (illum naturaliter, neces(p. 138)sariò secuta sunt):
tempore quo pran mansit, illa etiam manserunt.
Quemadmodùm rex muscarum mellis (apum), quòd, omni tempore (utcunque) iens fit (abit), omnes muscæ mellis, sine electione (coactæ) euntes fiunt;
et si is manet, omnes, sine electione (necessariò) manent:
ipso hoc modo, è τῷ manere pran , visus , et loquera, et cor, et odoratus, et auditus, in loco suo manserunt,
initium in laudem et elogium τοῦ pran fecerunt:
4. They were incredulous;
so he, from pride, did as if he were going out from above.
Thereupon, as he went out, all the others went out,
and as he returned, all the others returned.
As bees go out when their queen goes out,
and return when she returns,
thus (did) speech, mind, eye, and car;
and, being satisfied, they praise Prana, saying:
آتش يا ننده پران است
و آفتاب روشنى پران است
و ابر بارنده پران است
و اندر پادشت فرشتهها پران است
و باد بزرگ پران است
و زمين پران است
و نباتات و غذا پران است
و هر چه هست پران است
و هر چه نيست پران است
و روش كننده همه پران است
و بيزوال كننده همه پران است
quòd, ignis splendore calefaciens, pran est;
et sol lumen (lucidus), pran est;
et nubes pluens,
et Andr, rex τῷν Ferreschtehha, pran est;
et ventus magnus, pran est;
et terra, pran est;
et vegetabilia et alimentum, pran est;
et quidquid existit, pran (spirat), pran est;
et quidquid non est (pran), pran est;
et lumen faciens omne, pran est;
et sine cessatione, pran est.
5. He is Agni (fire),
he shines as Surya (sun),
he is Parganya (rain),
the powerful (Indra),
he is Vayu (wind),
he is the earth,
he is matter,
he is God –
he is what is
and what is not,
and what is immortal.
چنا نپه همه چوبهاى پايه ارابه ميانه پيه مضبوط اند
همه حواس پران مضنبه اند
رگ بيد و ججبيد و سام بيد و قربانها
و چهتريان و پاد شاهان
و براهمنان همه پران است
Quæmodùm omni ligna pedis (rotæ) currûs, cum umbilico medii pedis (modiolo rotæ), firmiter constricta sunt;
omnes sensus cum τῷ pran, firmiter constricti sunt.
(Liber) Rak Beid, et Djedr Beid, et Sam Beid [et οἱ Fereschtehha] et τὰ Korbanha,
οἱ Tschetrian, et reges,
et omnes Brahmanan; omne pran est.
6. As spokes in the nave of a wheel,
everything is fixed in Prana,
the verses of the Rig-veda, Yagur-veda, Sama-veda, the sacrifice,
the Kshatriyas,
and the Brahmans.
.
.
.
.
.
prajāpatiś carasi
garbhe tvam eva pratijāyase |
tubhyaṃ prāṇa prajās tv imā baliṃ haranti
yaḥ prāṇaiḥ pratiṣṭhasi
||
اى پران پرجاپت توئى
در رحيم نطفه را بصورت پدر و مادر كشده توئى
و صورت پسر هم توئى
گويائى و شنوائى و بيناءى هم براى تو غذا پيشكش مى آرند
اى پران همراه رونده همه حسها توئى
و روان كننده همه اينها توئى
O pran; (halitus)9
! Pradjapat tu es.
In vulvà sperma (semen genitale) cum figurâ patris et magtris faciens (formans) tu es:
et figura filii etiam tu es.
Et loquela, et auditus, et visus, omne propter te alimentum munus afferunt.
O pran! simul viâ (comes) iens omnium sensuum tu es:
et euntes faciens omnes illos tu es.
7. As Pragapati (lord of creatures) thou movest about
in the womb, thou indeed art born again.
To thee, the Prana, these creatures bring offerings,
to thee who dwellest with the other pranas (the organs of sense).
.
.
.
.
.
.
devānām asi vahnitamaḥ
pitṝṇāṃ
prathamā svadhā |
ṛṣīṇāṃ caritaṃ satyam
atharvāṅgirasām asi ||
و غذا رساننده جميه موكلان توئى
و غذا رساننده بعالم ارواح توئى
و خوراك همه هم توئى
و نگاه دارنده همه حواس در بدنها توئى
و در تمام بدن خلاصة هم توئى
Et alimentum faciens pervenire (ad) omnes mokelan tu es; (p. 139)
et aimentum faciens pervenire cum mundo (ad mundum) animarum tu es:
et edelium omnis (entis) etiam tu es.
Et custoditos habens omnes sensus in corporibus tu es:
et in toto corpore, principale etiam tu es.
8. Thou art the best carrier for the Gods,
thou art the first offering to the Fathers.
See previous line
Thou art the true work of the Rishis,
of the Atharvangiras.
.
.
.
.
.
indras tvaṃ prāṇa
tejasā rudro ’si
saṃharañ jagat | sthitau ca pari samantādrakṣitā pālayitā parirakṣitā | tvam eva jagataḥ saumyena rūpeṇa |
tvam antarikṣe ’jasraṃ carasi udayāstamayābhyāṃ sūryas
tvam eva ca sarveṣāṃ jyotiṣāṃ patiḥ ||
آندر هم توءى يعنى پاد شاه همه توئى
و در وقت غضب رودر توءى يعنى فانى كننده همه توئى
و بشن شده بهمه وجه پرورندة همه توئى
و در فضاى و جود آفتاب شده تو حركت ميكند
و روشنى روشنيها توئى پاد شاه پاد شاهان توئى
[Et Andr eiam tu es], rex omnia tu es.
Et in tempore iræ, Roudr tu es; id est, corruptibile (destructum) faciens omne tu es.
Et Beschn factus, cum omnibus modis nutriens (servans) omne etiam tu es.
Et in amplitudine existentiæ tuæ, sol factus, motum facis.
Et lumen luminum tu es. Rex regum tu es.
9. O Prana, thou art Indra
by thy light, thou art Rudra,
as a protector;
thou movest in the sky, thou art the sun,
the lord of lights.
و قتيكه تو باران شده مى بارى
همه جانداران زنده مى مانند
و خوشال شده ميدانند كه
غذا براى ما پيدا خواهد شد
Tempore quo tu, pluvia factus, pluis,
omne animantia vivens (viventia) manent;
et læto statu facta, sciunt, quòd
alimentum propter nos productum est futurum.
10. When thou showerest down rain,
then, O Prana, these creatures of thine
are delighted,
hoping that there will be food, as much as they desire.
تو بى پدر و مادر تو بى جميع اعمال پاكى
خورنده همه توئى آتش بزرگ يعنى حرارت غريزى كل عالم توئى
پاد شاه بر حق توئى
همهه غذاى ما غذاى تست
پدر و مادر توئى
Tu sine patre et matre es: Et tu sine collectione operum purorum es.
Ignis magnus; id est, calor naturalis totius mundi, tu es. Comedens omne tu es.
Rex super (in) veritate, tu es.
Onia alimenta mea, alimentum tuum est.
Pater, mater, tu es.
11. Thou art a Vratya, O Prana,
the only Rishi, the consumer of everything,
the good lord.
We are the givers of what thou hast to consume,
thou, O Matarisva, art our father.
.
.
.
.
.
yā te tanūr vāci pratiṣṭhitā yā śrotraṃ yā ca cakṣuṣi | yā ca manasi saṃtatā
śivāṃ tāṃ kuru
motkramīḥ ||
قوت تو در عويائى و بينائى و شنوائى و دل است
و قوت تو كه در اينها است هميشه در اينها نگاه دار
و از اينها بيرون مرو
Vis tua in loquelâ, et auditu, et visu, et corde est:
vis tua, quæ in his est, (eam) semper in servatam habeas:
ab his extrà non ito.
12. Make propitious that body of thine which dwells in speech, in the ear, in the eye, and which pervades the mind;
See previous line
do not go away!
.
.
.
prāṇasyedaṃ vaśe sarvaṃ tridive yat pratiṣṭhitam |
māteva putrān rakṣasva śrīś ca prajñāṃ ca vidhehi na iti
همه چيز در دست قدرت پران است و هرچه در بهشت است همه در دست قدرت پران است
اي پران چعنانچه مادر مهربان فرزند را نگاه ميدارد تو ما يا نرا نگاه دار و دوات و دانائى بما ده
اين پرانى را كه اين همه تعريف كارده شد دانايان و بزرگان ميگويند آن پران را نمسكار يعنى آن پران را تواصنع
Omnis res in manu potentiæ τοῦ pran est. Et quid quid in behescht est, omne in manu potentiæ τοῦ pran est.
O pran quemadmodùm mater benevola filium custoditum habet, tu nos custoditos habeto; et divitias scientiæ nobis da. (p. 140)
Illi prani, quòd hoc omne elogium (illius) factum est, scii et magni dicunt; huic prani, nemeskarl id est, illi prani humilis submisso.
13. All this is in the power of Prana, whatever exists in the three heavens.
Protect us like a mother her sons, and give us happiness and wisdom.’
بعد از آن كوشل ركهيسر از پپلاد پرسيد كه
اى سزاوار تعظيم
پرانى كه اين قدر تعريف او گدشت از كجا پيدا ميشود
و در اين بدن چطور درمى آيد
و پنج قسم شده در اين بدن چطور مينا شد
و بجه طريق برمى آيد
و بيرون چطور است و در اندرون چطور است يعنى در فرشتهها و عناصر و غيره چطور است و در بدن با حواس چه نسبة دارد
Post ab illo (posteà); Kosl rek’heschir à Pilad petiit, quòd:
ô digne veneratione! prani, quòd hujus quantitatis (tantum) eloguim ejus transiit (factum est), é quo loco (undè) productus fit,
et in hoc corpus quomodò intrat;
et quinque (5) divisiones (species) factus, in hoc corpore quomodò sit;
et cum quo modo supervenit (exit);
et extrà, quomodò est; et in intrà, quomodò est; id est, in τοῖς Fereschtehha, et elementis, et aliis (entibus) quomodò est? et in corpore quomodò est? et in corpore cum sensibus quam rationem habet?
1. Then Kausalya Asvalayana asked:
‘Sir,
whence is that Prana (spirit) born?
How does it come into this body?
And how does it abide, after it has divided itself?
How does it go out?
How does it support what is without, and how what is within?’
.
.
.
.
.
.
.
tasmai sa hovāca |
atipraśnān pṛcchasi |
brahmiṣṭho ’sīti |
tasmāt te ’haṃ bravīmi ||
پپلاد گفت
سخن بس بزرگ پرسيدى
اين بهر كس گفتنى نيست
چون ترا دانستم كه طالب برهمى
بتو ميگويم
Pilad dixit:
verbum valdè magnum petiisti.
Hoc verbum cum quaqunque personâ dicendum non est.
Quoniam te scivi, quòd petens (quærens) τὸν Brahm es,
cum te dicam.
2. He replied:
‘You ask questions more difficult,
but you are very fond of Brahman,
therefore I shall tell it you.
اين پران از آتما ظاهر ميشود چنا نپه ساطه ّخص از شخص ظاهر ميشود
اين پران در اتما پحن شده مانده است چنا نپه ساطه در شخص پحن شده مانده است
بخواهش دل در بدن مى آيد
Hic pran ex âtma latus (super âtma expansus, diffusus) factus,
mansit, quemadmodùm [umbra] in personâ lata (expansa) facta mansit (manet).
Cum volitione cordis in corpus intrat.
3. This Prana (spirit) is born of the Self.
Like the shadow thrown on a man, this (the prana) is spread out over it (the Brahman).
By the work of the mind does it come into this body.
چنا نپه پاد شاه صاجب صربه را حلم ميكند كه
حاكم اين شحر تو باش و حالم آن شحر تو باش
همچنين اصل پران همه حواس جا بجا حكم ميكند كه در هر جا كار خود ميكرده با شند
quemadmodùm rex domino τοῦ ssoubeh (provinciæ præfecto) mandatim facit, quòd:
præfectus hujus urbis tu esto:
ipso hoc modo, principium pran omnes sensus loco cum loco (suo quemque loco, locatim) præfectus facit; quòd (ut) in quoque loco actionem propriam fecerit (faciens sit).
4. As a king commands officials, saying to them:
Rule these villages or those,
so does that Prana (spirit) dispose the other pranas, each for their separate work.
اپن شده در هر دو محل مخصوص كه راه بول و غائط است ميباشد
و در چشم و گوش و بينى و دهن پران خود مينا شد
و در ميان معده سامن شد مى ماند
و غذا را هضم كرده بهمه بدن برابر مير ساند
براى همين است نام او سمان چون آن غذا هضم شده با عضا ميرسد
هفت جا را قرت مى بخشد و روش مى سازد
هر در چشم و حر در عوش و حر دو سوراخ بينى و دهن
Apan factus, in duobus locis particularibus, quòd via urinæ et excrementi (solidi) est, sit (residet).
Et in oculo, et aure, et ore, [et] bini (naso), pran ipse sit (est).
Et in medio stomachi, saman factus apparet:
et alimentum (p. 141) ut coctum fecit, cum omni corpore (per omne corpus) æqualiter facit pervenire.
Propter ipsum hoc est nomen ejus saman. Et quando alimentum coctum factum, cum membris (ad membra) pervenit,
septem locis robur largitur, et lumen facit;
(qui sunt) ambo oculi et ambæ aures, et ambo faramoina nasi, et os.
5. The Apana (the down-breathing) in the organs of excretion and generation;
the Prana himself dwells in eye and ear, passing through mouth and nose.
In the middle is the Samana (the onbreathing);
it carries what has been sacrificed as food equally (over the body),
and the seven lights proceed from it.
و بدن لتيف شده در ميان دل نيلو فرى كه يكى صد و يكى رگ بآن دل شيو سته است
بهر يك رگ از آن يكى صدو يكى رگ صد صد ديگر شيو سته و بهر يكى رگ از إن رگها رگهاى ديگر شيو سته است كه عدد مجموع اين رگها بهفتاد و دو هزار رگ صير سد
و بيا. بار در ميان اين هفتاد و در هزار رگ ميگردد
Et corpus subtile factus, in medio cordis nilouferi, quòd centum et una vena cum illo corde conjuncta est,
et cum quàque unâ ex illis centum et unâ venâ, centum centum venæ aliæ cunjunctæ, et cum quâque unâ ex illis venis venæ aliæ conjunctum est (cunjunctæ sunt); quòd numerus colllectarum harum venarum cum (ad) septaginta et duo millia venarum pervenit10
,
et bian ventus in medio horum septuaginta et duorum millium venarum circuit.
6. The Self is in the heart. There are the 101 arteries,
and in each of them there are a hundred (smaller veins), and for each of these branches there are 72,000.
In these the Vyana (the backbreathing) moves.
و از صد و يكى رگان كه بدل پيو سته است يكى رگ كلانى كه از حلق گذ شته بام الدماغ رسيده است پران پران اذدان شده از آن راه بام الدماغ رسيده وقت مردن از آن راه بدن ميرود
و اغر عمل نيك كرنده است براى نتيجه عمل نيك بعالمهاى نيك ميرود
و اگر عمل بد كرنده است براى نتيجه عمل بد بآنجا نرسيده پران از راه هاى دگر بدر ميرود و بعالمهاى موافق عمل بد ميرود
و اگر عماهاى نيك و بد آن شخص برابر با شد باز خوا هش او در اشلاد او مى آيد تا حملهاى نيك كه از اشلاد او بظهور رسد از ٤ن رستگارى يابدش اينشنين شخص درتيد همين عالم ميماند و همين عالم عالم او ميشود
Et è centum et unâ venâ, quòd cum corde conjunctum est, una vena magna, quòd è gutture ut transiit, cum derebro (ad cerebrum) pervenit, pran, advan ventus factus, ex illà vià cum cerebro ut pervenit, tempore τοῦ mori, ex illâ viâ abit.
Et si opus purum fecit, propter mercedem operis puri cum mundis puris (ad mundus puros) vadit:
si opus malum fecit, cum hoc loco (in hunc locum) ut pervenit, pran, è viis aliis abit, et cum mundis (ad mundos) τὸ conforme (juxtà) opera mala, vadit.
Si opera pura et mala illius personæ æqualia sit (sunt), rursùs volitio ejus in liberos (natos) ejus (suos) venit, ut opera pura, quòd è poesteris ejus, cum apparentiâ pervenit (quæ extà apparent), ex illis liberationem (beatitudinem) obtineat. Proindè (p. 142) hujusmodi persona in vinculo ipsius hujus mundi manet; et ipse hic mundus, mundus ejus fit.
7. Through one of them, the Udana (the outbreathing)
leads (us) upwards to the good world by good work,
to the bad world by bad work,
to the world of men by both.
.
.
.
.
ādityo ha vai bāhyaḥ prāṇa udayati | eṣa hy enaṃ cākṣuṣaṃ prāṇam anugṛhṇānaḥ |
pṛthivyāṃ yā devatā saiṣā puruṣasyāpānam avaṣṭabhya |
antarā yadākāśaḥ sa samānaḥ |
vāyur vyānaḥ ||
پران برون كه آفتاب است پران درون را كه در چشم است مدد كرده طلوع ميكند چه موكل بينئى آفتاب است
و اپان بيرون كه موكل زمين است اپان درون را كه در دو موضع مخصوع است مدد كرده بجائش نگاه ميدارد
موكل اكاش كه سمان بيرون است سمان اندرون را كه غذا را بعد از تحليل بهمه بدن برابر ميرساند مدد كرده بجائش نگاه ميدارد
و موكل باد كه بيان بيرون است بيان اندارون را مدد ميكند
11Pran τοῦ extrà, quòd sol est, τῷ pran τοῦ intrà, quòd in oculo est, auxilium ut fecit, ortum fait: quid? (nam) ὁ mokel visùs, sol est.
Et apan τοῦ extrà quòd mokel terra est, τῷ apan τοῦ intrà, quòd in duobus locis particularibus est, auxilium ut fecit, in loco ejus (suo proprio) custodium habet. Mokel âkasch, quòd saman τοῦ extrà est, et τῷ saman τοῦ intrà, quòd alimentum [post] (Deum) laudatum, cum omni corpore (per omne corpus) æqualiter facit pervenire, ut auxilium fecit, in loco suo custoditum habet.
Et mokel ventus, quòd bian τοῦ extrà est, et τῷ saman τοῦ intrà, auxilium fecit.
8. The sun rises as the external Prana, for it assists the Prana in the eye.
The deity that exists in the earth, is there in support of man’s Apana (down-breathing).
The ether between (sun and earth) is the Samana (on-breathing),
the air is Vyana (back-breathing).
موكل آتش كه اذدان بيون است اندرون را مدد ميكند
از همين جهت است كه وقت مردن اودان باد كه بيورن ميرود حرارت خرياى بدن كم ميشود و وقت مردن قوتهاى جميع حواس مكانهاى خود را گداشته در دل جمع ميشود
Mokel ignis, quòd advan τοῦ extrà est, et τῷ advan τοῦ intrà, auxilium facit.
Ex ipso hoc respectu (idcircò) est, quòd, tempore τοῦ mori advan ventus quòd extrà sit, et calor naturalis corporis minor (deficiens) fit. Et tempore τοῦ mori virtutes omnium sensuum loca sua (propria) ut reliquerunt, in corde collectæ fiunt:
9. Light is the Udana (out-breathing),
and therefore he whose light has gone out comes to a new birth with his senses absorbed in the mind.
و با دل يك شده بصورت خواهش دل خواه نيك باشد خواه بد در عالمهاءى كه موافق خواهش است بدن ميگيرد همان پران براى گرفتن نتجه اعمال نيك و بد اودال شده بعالم نتائج مير ساند
cum corde uno loco factæ, cum figurâ volitionis cordis, sive purum sit, sive malum, in mundis, quòd conforme illi volitioni est, sorpus sumit (sumunt). Ipse ille pran, propter τὸ capere mercedem operum purorum, et malorum, advan factus, cum mundo (ad mundum) mercedum facit pervenire.
10. Whatever his thought (at the time of death) with that he goes back to Prana, and the Prana, united with light, together with the self (theovatma) leads on to the world, as deserved.
.
ya evaṃ vidvān prāṇaṃ veda |
na hāsya prajā hīyate
’mṛto bhavati |
tad eṣa ślokaḥ ||
هر كس كه پران را اينچنين كه مذكور شد بفهمد
اولاد او هرگز كم نشود
وخود بى زوال شود
و بر اين معنى منتر بيد هم گواهى ميد هد و آن اين است كه
Quispiam, qui τὸν pran hoc modo, quòd memoratum est, scit, et intellegit,
liberi (posteriori) ejus unquàm deficientes non fient;
et ipse sine cessatione fit.
Super hac significatione mantr τοῦ Beid etiam testimonium dat. Et illud hoc est, quòd:
11. He who, thus knowing, knows Prana,
his offspring does not perish,
and he becomes immortal.
Thus says the Sloka:
هر كه اين پنج صفت پران را بداند
كه ظهور پران و و درآمدن پران بدن و ماندن پران در بدن
و همه حواس تصرّف كردن پران
وسايه آتما بودن پران باشد
بداند او بى زوال ميشود
quisquis has quinque qualitates τοὺ pran scit;
quòd apparere τὸν pran; et intrare τὸν pran cum corpore (in corpus); et manere τὸν pran in corpore;
et in omnibus senisbus occupationem (operationes) facere τὸν pran;
et umbram τοῦ âtma esse τὸνpran, est,
scit; is sine cessatione fit. Absolutum est Brahmen.
12.
He who has known the origin, the entry, the place,
the fivefold distribution,
and the internal state of the Prana,
obtains immortality, yes, obtains immortality.’
بعد از آن سورجاينى ركهيشر از پپلا پرسيد كه
اى سزاوار تعظيم
دار اين شخص كه ها خواب ميكنند و كه ها بيدار اند
وكدام بزگ است كه خواب ميبيند
و خو شحالى است كرا ميشود
و محل حمه كدام است
Post ab illo (posteà) Sour djabli rek’heschir à Pilad petiit, quòd:
ô digne veneratione!
in hac personâ venæ somnum faciunt, et venæ evigilatæ sunt:
et quisnam magnus est, qui somnium videt;
et lætus status cuinam fit;
et locus omnis (omnium horum quisnam est?
1. Then Sauryayanin Gargya asked:
‘Sir,
What are they that sleep in this man, and what are they that are awake in him?
What power (deva) is it that sees dreams?
Whose is the happiness?
On what do all these depend?’
.
.
.
.
.
.
tasmai sa hovāca |
yathā gārgya marīcayo ’rkasyās taṃ gacchataḥ sarvā etasmiṃs tejomaṇḍala ekībhavanti |
tāḥ punaḥ punar udayataḥ pracaranti |
evaṃ ha vai tat sarvaṃ pare deve manasy ekībhavati |
tena tarhy eṣa puruṣo na śṛṇoti |
na paśyati |
na jighrati |
na rasayate |
na spṛśate |
nābhivadate |
nādatte |
nānandayate |
na visṛjate |
neyāyate |
svapatīty ācakṣate ||
پپلاد گفت
اى سورجاينى و قتيكه آفتاب خروب ميكند جميع شعا عهاى او در قرص او فرو ميرود
و باز و قتيكه طلوع ميكند جميع شعا عهاى او كه در قرص او در آمده بود بر آمده پهن ميگردد
همچنين جميع حواس در دل كه بزرگ حواس است جمع شده در مى آيند
در آن وقت اين شخص هيچ نمى شنود
و هيچ نمى بيند
و هيچ نمى بويد
و هيچ لزة از ذائقة نمى گيرد
و هيچ لمس نمى كند
هيچ نمى گويد
هيچ هيچ بر ست نمى گيرد
و هيچ لزة جماع ندارد
و خائط و بول نمى كند
آن شخص را سواپ ميگويند يعنى خود را يافته است
Pilad dixit:
ô Sour djabli! tempore quo sol occasum facit, omnes radii ejus in discum ejus deorsùm eunt (descendunt):
et rursùs tempore quo ortum facit, omnibus radiis, qui in discum ejus ingressi erant, egressis, latus (expansus) efficitur:
ipso hoc modo, omnes sunsus in cor, quod magnum sensuum est collecti facti, ingrediuntur :
in illo tempore, hæc persona quidquam non audit,
et quidquam non videt,
et quidquam non odoratur,
et ullam voluptatem è gestu non sumit,
et ullum tactum non facit,
et quidquam non dicit,
et quidquam cum manu non capit,
et ullam voluptatem copulationis carnalis non habet,
et excrementum et urinam non facit (non ejicit). (p. 144)
Illam personam Tsavap dicunt: id est, seipsam invenit (verè sua, sui juris est, nulli sensui obnoxia).
2. He replied:
‘O Gargya, As all the rays of the sun, when it sets, are gathered up in that disc of light,
and as they, when the sun rises again and again, come forth,
so is all this (all the senses) gathered up in the highest faculty (deva), the mind.
Therefore at that time that man does not hear,
see,
smell,
taste,
touch,
he does not speak,
he does not take,
does not enjoy,
does not evacuate,
does not move about.
He sleeps, that is what People say.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
prāṇāgnaya evaitasmin pure jāgrati |
gārhapatyo ha vā eṣo ’pānaḥ |
vyāno ’nvāhāryapacanaḥ |
yad gārhapatyāt praṇīyate praṇayanāt | āhavanīyaḥ prāṇaḥ ||
و در اين شهر خدا كه تن است همين پنج پرن كه پنج باد اند و نورانى اند بيدار ميباشند
اپان يكى آتش است
بيان آتش دوم است
و پران در اين آتش حا آتش بزرگ است
Et in hac urbe Dei, quòd corpus est, ipsi hi quinque (5) pran, quòd quinque (5) venti sunt, et lucidi sunt, evigilati sunt. Apan, unus atesch (ignis) est: bian, ignis secundus est:
et pran, in his ignibus, ignis magnus est
3. The fires of the pranas are, as it were, awake in that town (the body).
The Apana is the Garhapatya fire,
the Vyana the Anvaharyapakana fire;
and because it is taken out of the Garhapatya fire, which is fire for taking out, therefore the Prana is the Ahavaniya fire.
.
.
.
.
yad ucchvāsaniḥśvāsāvetāvāhutī samaṃ nayatīti sa samānaḥ |
mano ha yāvana yajamānaḥ |
iṣṭaphalam evodānaḥ |
sa enaṃ yajamānam aharahar brahma gamayati ||
و سمان آتشى است كه هرچص در آن مى اندازند آنرا مى سوزند يعنى هضم كننده خذا است و بر آمد و در آمد نفس قربانى است كه در آتش مى اندازند
قربان كننده دل است
و نتيجص قربان كردن آتش اذدان است چه اذدان باد نتيص را بدل مير ساند
وآن نتيجه اين است كه حر روز در وقت سكهپت كه خواب بآرام است دل را به برهم مى رساند
et k’haman (saman) ignis est, quòd, quidquid in illum projiciunt, illud urit, id est, coctum faciens alimentum est: et τὸ exit et intrat halitus (respiratio), korban est quod in ignem projiciunt :
et korban faciens, cor est:
merces τοῦ korban facere, ignis advan est. Quid (nam) advan vntus mercedem cum corde (ad cor) facit pervenire:
et illa merces hoc est, quòd ; quoque die, in tempore τοῦ sak’hepat, quod somnus cum quite est, cor cum Brahm (ad Brahm) facit pervenire.
4. Because it carries equally these two oblations, the out-breathing and the in-breathing, the Samana is he (the Hotri priest).
The mind is the sacrificer,
the Udana is the reward of the sacrifice,
and it leads the sacrificer every day (in deep sleep) to Brahman.
.
.
.
.
atraiṣa devaḥ svapne mahimānam anubhavati |
yad dṛṣṭaṃ iṣṭam anupaśyati |
śrutaṃ śrutam evārtham anuśṛṇoti |
deśadigantaraiś ca pratyanubhūtaṃ punaḥ punaḥ pratyanubhavati |
dṛṣṭaṃ cādṛṣṭaṃ ca
śrutaṃ cāśrutaṃ
cānubhūtaṃ cānanubhūtaṃ
ca saccāsacca
sarvaṃ paśyati | sarvaḥ paśyati ||
و پورشى كه در دل است كه جيوآتما باشد او در وقت چواب بيننده بزرگى چود است
و هر چه مى چوا حر پيدا ميكند
وحر چه در بيدارى ديده است در خواب مى بيند
و چه در بيدارى شنيده است در خواب مى شنود
و حر چه در شهر و هر جا ديده است و تحقيق كرده است آنرا مكرر مى بيند
و ديده و نا ديده
و شنيده و نا شنيده
و دانسته و نا دانسته
و راست و دروغ
همه چود شده همه را مى بيند
و چون آتما همه كار ميكند و چلاق همه كار است جيو آتما هم كه به تعين از آتما جدا افتاده است در خواب همه كار ميكند و عادت اصلى خود را نمى گدارد
Proschi, quòd in corde (est), quòd djiw âtma sit, is, in tempore somni, videns magnitudinem suam est:
quiquid vult, productum facit:
quidquid in vigiliâ audivit, in somno audit:
quidquid in vigiliâ audivit, in somno auddit:
et quidquid in urbe et quocunque loco videt, et verificatum fecit, illud denuò videt:
et visum et non visum,
et auditum et non auditum,
scitum et non scitum,
et rectum (verum) et mendacium
omne ipse factus, omne videt.
Et quoniam âtma omnem auctionem facit, et creator omnis actionis est, djiw âtma etiam, quòd, cum existentiâ apparente (per existentiam apparentem ab âtma separatus lapsus (factus) est, in somno omnes actiones facit, et habitum (ritum) originalem suum non præterit (non derelinquit).
5. There that god (the mind) enjoys in sleep greatness.
What has been seen, he sees again;
what has been heard, he hears again;
what has been enjoyed in different countries and quarters, he enjoys again;
what has been seen and not seen,
heard and not heard,
enjoyed and not enjoyed,
he sees it all; he, being all, sees.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
sa yadā tejasābhibhūto bhavati |
atraiṣa devaḥ svapnān na paśyati |
atha tadaitasmiñ śarīra etat sukhaṃ bhavati ||
و در حالت خواب و قتيكه يكى رگى كه پرى تت نام دارد و از آن صفراء متولد ميشود و دل در او در مى آيد و راه ريختن صفراء مسود ميكند
انزمان جيوآتما هيچ خواب نمى بيند
چه دل آن رگ را كه راه خواهش است در آن وقت مى بندر ي چون راه خوا هش مسدود شد خواب نمى بيند
و جيوآتما در بدن در آن وقت عين آتما كه آنند سروة است ميشود
Et in statu somni, tempore quo, cum venâ, quòd Poratat nomen habet, [et] ex illâ bilis generata (producta) fit, et (p. 145) cor in illam venit, et viam τοῦ effundere bilem obturatam facit: djiw âtma ullum somnium non videt:
quid? (nam) cor illam venam, quod volitionis est, in illo tempore ligat; et quoniam via volitionis obturatas sit, somnium non videt: djiw âtma, in corpore, in illo tempore, forama τοῦ âtma, quòd τὸ anand sroup est, fit.
6. And when he is overpowered by light,
then that god sees no dreams,
and at that time that happiness arises in his body.
.
.
.
.
sa yathā somya vayāṃsi vāsovṛkṣaṃ saṃpratiṣṭhante |
evaṃ ha vai tat sarvaṃ para ātmani saṃpratiṣṭhate ||
اى نيكو خو چنا نچه جميع پرنده ما بر بالاى در ختى كه هميشه چاى بودن آنها استآمده آرام ميگيرند
هم چنين اين همه در پرم آتما يعنى چان بزرگ كه جان جانها است در آمده آرام ميگيرند
O purum desiderans! quemadmodùm omnia volantia, super summum arboris, quòd semper locus τοῦ esse illa (ibi) est, ut venerunt, quitem sumunt;
ipso hoc modo, hæc omnia in pram âtma), id est, magnum, quòd anima animarum est, ingressa, quietem sumunt.
7. And, O friend, as birds go to a tree to roost,
thus all this rests in the Highest Atman,-
.
.
pṛthivī ca pṛthivīmātrā ca |
āpaś cāpomātrā ca |
tejaś ca tejomātrā ca |
vāyuś ca vāyumātrā ca |
ākāśaś cākāśamātrā ca |
cakṣuś ca draṣṭavyaṃ ca |
śrotraṃ ca śrotavyaṃ ca |
ghrāṇaṃ ca ghrātavyaṃ ca |
rasaś ca rasayitavyaṃ ca |
tvak ca sparśayitavyaṃ ca |
vāk ca vaktavyaṃ ca |
hastau cādātavyaṃ ca |
upasthaś cānandayitavyaṃ ca |
pāyuś ca visarjayitavyaṃ ca |
pādau ca gantavyaṃ ca |
manaś ca mantavyaṃ ca |
buddhiś ca boddhavyaṃ ca |
ahaṅkāraś cāhaṅkartavyaṃ ca |
cittaṃ ca cetayitavyaṃ ca |
tejaś ca vidyotayitavyaṃ ca |
prāṇaś ca vidhārayitavyaṃ ca ||
زمين بسيط و مركّب
و آب بسيط ومركّب
و آتش بسيط و مركّب
و باد بسيط و مركّب
و آكاش بسيط و مركّب كه بهوت آكاش و هردى آكاش باشد
بيندئى و آن چه ديده ميشد
و شنوائى و آن چه شنيد ميشد
و بريائى و آن جه برئيده ميشد
و ذائقه و آن جه چشيده ميشد
و كامسه و آن چه چشيده ميشد
و گويائى و آن چه گفته ميشد
و دست و آن چه باو گرفته ميشد
و پائى و جائى كه بآنجا بشا رفته ميشد
و قوت دافعه و فضله
و آلت جماع و لذاته آن
و دل و خواهش دل
عقل و صفت عقل
اهنكار و صفت اهنكار كه من و من گرينده باشد
و چت و صفت چت يعنى خاطر وخطره
و روش و روشنائى
و قوت و كار قوت
اين همه در وقت سكپت در آتمآى بزرگ آرام ميگيرند و آن آتماى بزرگ محل اين همه است
Terra non composita (simplex) er (terra) composita:
et aqua non composita, et composita:
et ignis non compositus, et compositus:
[et âkasch non compositus et compositus] quod bhout âkasch et hari âkasch est:
et visus, illud quod visum fit:
et auditus, et illud quod auditum fit:
et odoratus, et illud quod olfactum fit:
et gustus, et illud quod gustatum fit:
et tactus, et illud quod (per) tactum monstratum fit:
et loquela, et illud quod dictum fit:
et manus, et quod cum eâ captum fit:
et pes, et locus, quòd cum hoc loco (in hunc locum) cum pede itum fit:
et vis pellere (è corpore) superfluum:
et membrum copulationis; voluptas illius:
et cor, et volitio cordis:
et intellectus, et qualitas intellectûs:
et egoitas, et qualitas egoitas; quòd: ego et ego, dicens sit:
et τὸ tschat, et qualitas τοῦtschat; id est cor (cogitnas, khatter), et cogitatio accidens:
lumen, et lumen (quod effundit):
vis (virtus, facultas), et actio vis (virtutis, facultatis): hoc omne, in tempore τοῦ sak’hepat, in âtmaï magnus, locus hujus omnis est.
8. The earth and its subtile elements,
the water and its subtile elements,
the light and its subtile elements,
the air and its subtile elements,
the ether and its subtile elements;
the eye and what can be seen,
the ear and what can be heard,
the nose and what can be smelled,
the taste and what can be tasted,
the skin and what can be touched,
the voice and what can be spoken,
the hands and what can be grasped,
the feet and what can be walked,
the mind and what can be perceived,
intellect (buddhi) and what can be conceived,
personality and what can be personified,
thought and what can be thought,
light and what can be lighted up,
the Prana and what is to be supported by it.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
eṣa hi draṣṭā
spraṣṭā
śrotā
ghrātā
rasayitā
mantā
boddhā
kartā
vijñānātmā
puruṣaḥ |
sa pare ’kṣara ātmani saṃpratiṣṭhate ||
و اين آتماى بزرگ بيننده است
و لمس كننده است
و شنونده است
و بوينده است
و چشنده است
و كننده كار هاى دل است
و كننده كار هاى عقل است
و كرتا است يعن كننده همه است
و عين علم است
و پرش است يعن در همه پر است
Et hic âtmaï magnus, videns est;
et tactum faciens est;
et (p. 146) audiens est;
odorans est;
et gustans est;
et faciens actiones cordis est;
et faciens actiones intellectûs est; kratar est; id est, faciens omne est;
et forma scientiæ est;
et porsch est; id est, in omni por ast (plenus est, omne replet).
9. For he it is who sees,
touches,
hears,
smells,
tastes,
perceives,
conceives,
acts,
he whose essence is knowledge,
the person,
and he dwells in the highest, indestructible Self,-
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
param evākṣaraṃ pratipadyate |
sa yo ha vai tad acchāyam
aśarīram
alohitaṃ
śubhram
akṣaraṃ
vedayate yas tu somya |
sa sarvajñaḥ
sarvo bhavati |
tad eṣa ślokaḥ ||
و اين آتما را كه سايه ندارد
و بدن ندارد
و و رنگ ندارد
و پك
و لطيف و منزّه است
هر كه اين چنين بداند
او همه دان است
و همه است
و مواغق اين معنى است در منتر بيد كه
Hunc âtma, quòd imbram non habet;
et corpus non habet;
et colorem non habet;
et purus,
et subtilis, et immunis (ab omni) est;
[quisquis] hoc modo scit,
is omne scivit (scit),
et omne est.
Conforme huic significationi è mantr τοῦ Beid est, quòd;
10. He who knows that indestructible being, obtains (what is) the highest and indestructible,
he without a shadow,
without a body,
without colour,
bright,
See above
yes, O friend, he who knows it,
becomes all-knowing,
becomes all.
On this there is this Sloka:
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
vijñānātmā
saha devaiś ca sarvaiḥ prāṇā bhūtāni saṃpratiṣṭhanti yatra |
tad akṣaraṃ vedayate yas tu somya
sa sarvajñaḥ
sarvam evāviveśeti ||
اين آتما كه عين علم است و وجيوآتما
و جميع حواس و موكالن آنها و عناصر در آن ذات محو ميشوند
اى نيكو خو هر كه آن ذات را بداند
او داننده همه ميشود
و عين همه ميشود
hic âtma forma scientiæ est: et djiw âtma,
et omnes sensus, et mokelan illorum, elemanta, in illo ente deleta (annihilata fiunt. O purum desiderans! quisquis illud ens scit,
is sciens omne fit,
forma omnis fit.
11. He, O friend, who knows that indestructible being wherein the true knower,
the vital spirits (pranas), together with all the powers (deva), and the elements rest,
See above
he, being all-knowing,
has penetrated all.’
.
.
.
.
.
براهمن تمام شد
Absolutum est Brahmen.
FIFTH QUESTION
.
atha hainaṃ śaibyaḥ satyakāmaḥ papraccha |
sa yo ha vai tad bhagavan manuṣyeṣu prāyaṇāntam oṃkāram abhidhyāyīta |
katamaṃ vāva sa tena lokaṃ jayatīti ||
بعد از آن ستكام نام ركهيشر از پپلاد پرسيد كه
اى سزارار تعظيم در ميان همه آد ميان كسى كه تادم مرگ مشغولى پرنو كه اوم است كند
كدام عالم از اين مشغولى مى ياند
POST ab illo (posteà) Satkam nomine rek’heschir, à Pilad petiit, quòd:
ô digne veneratione! in medio omnium hominum, quispiam qui, usquè ad halitum mortis mschgoul(i) cum pranou (τῷ pranou), quòd Oum est,
facit, quemnam mundum ex hoc maschghouli obtineat?
1. Then Saivya Satyakama asked him:
‘Sir, if some one among men should meditate here until death on the syllable Om,
what would he obtain by it?’
.
.
.
tasmai sa hovāca |
etad vai satyakāma paraṃ cāparaṃ ca brahma yad oṃkāraḥ |
tasmād vidvān etenaivāyatanenaikataram anveti ||
پپلاد گفت
اى ستكام پر برهم و اپر برهم يعنى مطلق و مقيّد همين اسم است
و داننده اين اسم و راه رونده باين اسم بمشغولى همين اسم از اين دو چيز كه مطلق با شد يا مقيّد يكى را مى يابد
و اين اسم سه و نيم ماترا دارد يعنى سه و نيم حرف دارد
Pilad dixit:
ô Satkam! Pra Brahm et Apra Brahm, id est, universale et ligatum (particulare), ipsum hoc nomen est.
Sciens hoc nomen, et viam iens cum hoc nomine, [cum] maschghouli ipsi huic nomini, ex his duabus rebus, quod universale sit vel ligatum (particulare), unam obtinet.
Et hoc nomen tria (3) (matra) et medietatem (τοῦ) matra habet; id est, tres (litteras) et dimidium litteræ, habet.
2. He replied:
‘O Satyakama, the syllable Om (AUM) is the highest and also the other Brahman;
therefore he who knows it arrives by the same means at one of the two.
.
.
.
.
sa yady ekamātram abhidhyāyīta |
sa tenaiva saṃveditas
tūrṇam eva jagatyām abhisampadyate |
tam ṛco manuṣyalokam upanayante |
sa tatra tapasā brahmacaryeṇa śraddhayā sampanno
mahimānam anubhavati ||
اگر بيكى ماتراى اين اسم بزرگ مشغول كند
به بركت اين مشغولى
رگ بيد او را در همين عالم
تركى لذاة و رياصنة و اعتقاد راه راست نعيب ميكند
و آن شخص در ميان آد ميان بزرگى مى يابد
Si cum uno matraï huic nomini magno maschghouli fecit
(p. 147) cum benedictione hujus maschghouli
(liber) Rak Beid ei, in ipso hoc mundo,
derelictionem voluptatis, et mortificationem, et fiduciam (in) viam rectam, sortem (fatum, partem) facit:
et illa persona in medio hominum magnitudinem obtinet.
3. If he meditate on one Matra (the A),
then, being enlightened by that only,
he arrives quickly at the earth.
The Rik-verses lead him to the world of men,
and being endowed there with penance, abstinence, and faith,
he enjoys greatness.
.
.
.
.
.
.
atha yadi dvimātreṇa
manasi saṃpadyate |
so ’ntarīkṣaṃ yajurbhir unnīyate somalokam |
sa somaloke vibhūtim anubhūya
punar āvartate ||
و اگر به دو ماتراى اين اسم بزرگ مشغولى كند
او را به بركت اين مشغولى ججر بيد از ما بين آسمان و زصين گذرانيده بعالم ماه رسانيده
و در آن عالم بزرگى بخشيده
بعالم ديگى ميرساند
Et si, cum duobus matraï, huic nomini magno maschghouli facit,
eum cum benedictione hujus maschghouli, (liber) Djedjr Beid ex inter coelum et terram transire ut fecit, (et) cum mundo (ad mundum) lunæ fecit pervenire,
in illo mundo magnitudinem largitus,
cum mundo also (ad mundum alium) facit pervenire.
4. If he meditate with two Matras (A + U)
he arrives at the Manas,
and is led up by the Yagusverses to the sky, to the Soma-world.
Having enjoyed greatness in the Soma-world,
he returns again.
.
.
.
.
.
yaḥ punar etaṃ trimātreṇaum ity etenaivākṣareṇa paraṃ puruṣam abhidhyāyīta |
sa tejasi sūrye saṃpannaḥ |
yathā pādodaras tvacā vinirmucyate |
evaṃ ha vai sa pāpmanā vinirmuktaḥ
sa sāmabhir unnīyate brahmalokam |
sa etasmāj jīvadhanāt parāparaṃ puriśayaṃ puruṣam īkṣate
tad etau ślokau bhavataḥ ||
و اگر اين اسم بزرگ را به صم ماتر مشغولى كند
او را سام بيد به بركت اين اسم بعالم نورانى رسا نيده
و از آنجا دولت و بزرگ بخشيده بعالم ديگر ميرساند
و اگر با سه و نيم ماتراى كامل اين اسم مشعولى كند به بركت اين اسم بزرگ مشغول اين اسم بنور بزرگ رسيده
خنا نچه مار پوست را اندا خته از پوست جدا ميشود
هم چنين مشغول باين اسم بزرگ از گنا هان بر آمده
اتهربن بيد او را بعالم برهما ميرساند
واز آنجا به مجمع جانها رسيده جان جانها را در همه بدها پر است مى بيند طعنى ذات مطلق ميشود
و اين منتر هاى بيد بر اين دلالت ميكند
Et si huic nomini, cum tribus matra maschghouli facit,
eum (liber) Sam Beid, cum benedictione hujus nominis, cum muno (ad mundum) solis lucidi ut venire fecit,
et ex illo loco (indè), divitas et magnitudinem largitus, cum mundo alio (ad mundum alium) facit pervenire.
Et, si cum tribus (matraï) et dimidiato matra integris, huic nomini maschghouli fiat, cuius benedictione hujus nominis magni, ὁ maschgoul huicnomini cum luce magnâ (ad lucem magnam) ut pervenit;
quemadmodùm coluber pellem ut projecit, à pelle separatus fit;
ipso hoc modo, ὁ maschghoul cum hoc nomine magno, è peccatis ut supervenit(exivit),
(liber) Atharban Beid eum cum mundo (ad mundùm) τοῦBrahma faxit pervenire:
et ex ille loco, cum congregatione (ad congregationem) animarum ut pervenit, animam animarum, quod in omnibus corporibus plena est (quæ illa replet), videt; id est, Ens universale fit.
Et hæc mantrhaï τοῦ Beid super hoc demonstrationem faciunt (apertè declarant), quòd:
5. Again, he who meditates with this syllable AUM of three matras, on the Highest Person,
he comes to light and to the sun.
And as a snake is freed from its skin,
so is he freed from evil.
He is led up by the Saman-verses to the Brahma-world;
and from him, full of life (Hiranyagarbha, the lord of the Satya-loka), he learns to see the all-pervading, the Highest Person.
And there are these two Slokas:
مشغول باين اسم را تا سه ماترا كه از هم جدا اند و با هم متّصل اند مشغولى كرده است مرگ بآن مشغول تعرّف نمى توآند كرد
و مشغولى اين اسم بزرگ سه قسم است
يكى بلند گفتن بز بان كه ديگر بشنود واين مرتبه ادناى ذكر است
دوم آهسته گفتن بز بان كه چود بشنود و ديگرى نشنود و اين مرتبه اوسط ذكر است
و سيوم بى آنكه بز بان بگريد و زبان حركت بكند بدل بگريد واين مرتبه اعلاى ذكر است
و هر كه داننده اين شغل است و اين مشغولى را هميشه بورزد و چند روزى كرده بگذارد آن مشغول به بركت اين شغل عالى مستقيم گردد
ὁ maschghoul cum hoc nomine, cum tribus (et) dimidation matra, quòd ex simul (sese, invicem) separata sunt, et (vel) simul conjuncta sunt, (p. 148) maschghouli fecit, mors cum (super) illo maschghoul occupationem non potest facere.
Et maschghouli huic nomini magno, tres (3) divisiones (species) est:
una, altâ (voce) dicere, cum linguà, quòd (ità ut) alius audiat; hic gradus, infima (τοῦ pranou) est:
et secunda, lentè dicere cum linguâ, quòd ipse (dicens) audiat, et alius non audiat; hic gradus, media mentio est:
tertia, illud quòd cum linguâ non dicat, et linguâ motum non faciat, cum (è) corde dicat; hic gradus, excelsa (sublimis) mentio est.
Quisquis sciens hunc schoghl est, et hunc maschghouli semper exequitur, et tot diebus ut fecit, non prætermittit (adhuc exequitur), ille maschgoul, cum benedictione hujus schoghl excelsi, stabilitus efficitur:
6. The three Matras (A+U+M), if employed separate, and only joined one to another, are mortal;
but in acts, external, internal, or intermediate,
if well performed, the sage trembles not.
و رگ بيد در اين عالم دنيا او را بزرگى دهد
و ججر بيد او را در عالم ماه بزرگ دهد
و سام بيد او را در عالم آفتاب بزرگ دهد
آن چنين گيانيان و عارفان گفته اند
هر كه با سه و نيم ماتراى كامل باين اسم بزرگ مشغولى كند آن مشغول عالم هرن گربهه را يافنه
و گيانى و عارف شده بذاتى مير سد كه پيرى ندارد و مرگ ندارد و زوال ندارد و خوف ندارد
هم او است پر و هم او است اپر يعنى هم او است مطلق و او است مقيّد
et (liber) Rak Beid, in hoc mundo mundi (terrestris) ei magnitudinem dat;
et (liber) Djedjr Beid ei, in mundo lunæ, magnitudinem dat;
et (liber) Sam Beid ei , in mundo solis, magnitudinem dat.
Hoc modo dixerunt οἱ keanian, et docti dixerunt:
quisquis, cum tribus et dimidiato matraï integris, cum hoc nomine magno maschghouli facit, ille maschghoul, mundum τοῦ Haranguerbehah ut obtinuit,
et kiani et doctus factus, cum Ente (ad Ens) pervenit, quod senectutem non habet, et mortem non habet, et cessationem non habet, et timorem non habet:
etiam est pra12
; etiam est apra; id est, etiam is est universalis, etiam is est ligatus (particularisatus).
7. Through the Rik-verses he arrives at this world,
through the Yagus-verses at the sky,
through the Saman-verses
at that which the poets teach,
– he arrives at this by means of the Onkara;
the wise arrives at that which is at rest, free from decay, from death, from fear,
– the Highest.’
بعد از آن سويها ركهيشر از پپلاد پرسيد كه
اى سزاوار تعظيم
پسر راجه كوسل هرن نابحه نام آمده از مان اؤال كرد كه
اى ٹسر بهردواج پرشى كه شانزده كال در او است تو آن پرشى را مى شنا سى
من جواب دادم كه
آن پرش را نمى دانم
اگر آن پرش را ميد انستم
چرا بتو نمى گفتم
بزرگان گفته اند هر كه دروغ ميكاند از بيخ خشكى ميشود
از اينجهت من چون بتو دروغ بگويم
آن راج كمار اين جواب را شنيده و هيچ نگفته بر رتهه سوار شده رفت
اى پپلاد و من از تو ميپرسم كه
آن پرش كجا است
POST ab illo (posteà), Soukia rek’heschir, à Pilad petiit, quòd:
ô digne veneratione!
filius τοῦRadjah, Kosl harn (p. 149) nanhatseh nomine, ut venit, à me quæstionem fecit, quòd:
ô Bharadouadj ! porschi, quòd sexdecim (16) kala in eo est (sunt), tu illum porsch cognoscis?
Ego responsum dedi, quòd:
ego illum porsch non scio.
Illum porsch si scirem,
quarè cum te (tibi) non dicerem?
magni dixerunt, quòd: quisquis mendacium dicit, è radice siccus fiat.
Ex hoc respectu (idcircò) ego quomodò cum te mendacium dicam?
Ille Radj kamar (Radjah filius), hoc responsum ut audavit, et quidquam ut non dixit, super ratheh eques factus (cùm currum conscendisset), abivit.
O Pilad! ego à te peto,
quòd ille porsch quo loco est?
1. Then Sukesas Bharadvaga asked him, saying:
‘Sir,
Hiranyanabha, the prince of Kosala, came to me and asked this question:
Do you know the person of sixteen parts, O Bharadvaga?
I said to the prince:
I do not know him;
if I knew him,
how should I not tell you?
Surely, he who speaks what is untrue withers away to the very root;
therefore I will not say what is untrue.
Then he mounted his chariot and went away silently.
Now I ask you,
where is that person?’
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
tasmai sa hovāca |
ihaivāntaḥ śarīre somya sa puruṣo
yasminn etāḥ ṣoḍaśa kalāḥ prabhavantīti ||
پپلاد گفت
اى نيكو خو آن پرش در ميان هين بدن ميباشد
آن پرش كه شنزده كلا دارد در او شيدا ميشود
Pilad cum eo dixit:
ô purum desiderans! Ille in medio ipsius hujus corporis sit (est).
Ille porschi, quòd sexdecim (16)kala in eo productam fiat,
2. He replied:
‘Friend, that person is here within the body,
he in whom these sixteen parts arise.
آن پرش در خاطر آورد كه
در ميان اين شنزده كلا به در آمدن كدام كلا در مى آيم
و بر آمدن كدام كلا بر مى آيم
ille porsch in cor adduxit (cogitavit),
quòd in mediao horum sexdecim (16) kala, cum τῷ intrare, (per) quodnam kala ingrediar;
et (cum τῷ) exire, (per) quodnam kala exeam?
3. He reflected:
What is it by whose departure I shall depart,
and by whose staying I shall stay?
.
.
.
sa prāṇam asṛjata |
prāṇāc chraddhāṃ
khaṃ
vāyur
jyotir
āpaḥ
pṛthivī
indriyaṃ
mano
’nnam
annād vīryaṃ
tapo
mantrāḥ
karma
lokā
lokeṣu nāma ca ||
پس آن پرش پران را پيدا كرد
كه مراد از پران اينجا هرن گربهه است
و از پران اعتقاد پيدا كرد
و از اعتقد بهوت آكاش پيدا كرد
و از بهوت آكاش باد پدا كرد
و از بد آتش پدا كرد
و از آتش آب پدا كرد
و از آب خآل پدا كرد
و آز خآل همه حواس پدا كرد
و از حواس دل پدا كرد
و از دل غدا پدا كرد
و از غدا نطفه پدا كرد
و از نطفه رياضة پدا كرد
و از رياضه عمل پدا كرد
و از عمل نام و صورت پدا كرد
Deindè ille porsch, τὸν pran productum fecit;
quòd significatio è τῷ pran hoc loco, Haranguerbehah est.
et è τῷ pran fiduciam 13
(fidem) productam fecit:
et è fiduciâ, τὸν bhout âkasch productum fecit:
et è bhout âkasch, ventum productum fecit:
et è vento, ignem productum fecit:
et ex igne, aquam productam fecit:
et ex aquâ, pulverem (terram) productum fecit:
et ex pulvere, omnes sensus productos fecit:
et ex sensibus, cor productum fecit:
et è corde, alimentum productume fecit:
et ex alimento, sperma (semen(p. 150)genitale) productum fecit:
et è semine genitali, mortificationem productam fecit:
et è mortificatione, opus productum fecit:
et ex opere, nomet et figuram producta fecit.
4. He sent forth (created) Prana (spirit);
from Prana Sraddha (faith),
ether,
air,
light,
water,
earth,
sense,
mind,
food;
from food came vigour,
penance,
hymns,
sacrifice,
the worlds,
and in the worlds the name also.
چنا نپه همه در ياها از بحر محيطبر مى آيند و نام و صورت ميگيرند
و باز نام و صورت را گناشته و به بحر محيط پيوسته بحر محيط ميگويانند
هم چنين از جيو آتمآ كه بيننده همه است اين شانزده كلا از او پيدا ميشوند و در او مى مى مانند و در او فرو ميروند
و قتيكه فرو ميروند نام و صورت آنها در جيو آتما فرو رفته
آنزمآن جيو آتما پرش ميگريانند جه همهدر او پر ميشوند
و چرن آن شانزده كلا فرو رفت جيو آتما ميشود
آنزمان بزوال ميشود چه از گرفتارى شانزده كلا خلاص شد
و مراد از اين شانزده كلا پنج حس ظاهر و پنج حس باطن و پنج عنصر و يكى دل است كه مجموع شانزده حصّه ميشود
تا اين شانزده چيز در انسان است بيديهه مكت يعنى رستگارى از بدن نمى يابد مگر بكيان و توحيد با وجود همين بدان جيون مكت ميشود
اين منتر بيد هم بر اين معنى دلالت ميكاند كه
Quemadmodùm quòd omnia maria è mari circumdanti (oceano) superveniunt (exeunt), et nomen et figura sumunt;
et rursùs nomen et figuram ut reliquerunt, cum mari circumdanti conjuncta, mare circumdans (illa) dicunt:
iso hoc modo, è τῷ djiw âtma, quod videns omne est, hæc sexdecim (16) ab eo producta fitunt, et in eo manent, et in eum deorsùm eunt (descendunt).
Tempore quo deorsùm eunt, nomen et figura illorum in djiw âtma ut deorsùm iverunt,
illo tempore, τὀν djiw âtma, porsch dicunt: quid? (nam) in eo omne plenum fit (illum omnia replent).
Et quandò illa sedecim (16) kala deorsùm descenderunt, djiw âtma, âtma fit.
Ille tempore sine cessatione fiunt (fit): quid? (nam) è caprutâ sexdecim (16) kala liberatus fit.
Et significatio ex his sexdecim (16) kala (quod designant hæc sexdecim kala), quinque (5) sensus externi, et quinque (5) sensus interni, et quinque (5) elementa, et unum cor, est: quæ collecta, sexdecim (16) partes fiunt.
Quoàd (quandiù) hæ sexdecim (16) res in homine existit (sunt), bedeheh makt, id est, liberationem à corpore non obtinet, nisi cum τῷ kian et unificatione: quòd, cum existentiâ ipsius hujus corporis, οἱ Djioun (Djenian) makt (beati, vel non beati) fiunt.
Hoc mantr τοῦ Beid etiam super hac explicatione demonstrationem facit (illam demonstrat), quòd:
5.
As these flowing rivers that go towards the ocean, when they have reached the ocean, sink into it, their name and form are broken, and people speak of the ocean only,
exactly thus these sixteen parts of the spectator that go towards the person (purusha), when they have reached the person, sink into him,
their name and form are broken,
and people speak of the person only,
and he becomes without parts
and immortal.
On this there is this verse:
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
arā iva rathanābhau
kalā yasmin pratiṣṭhitāḥ |
taṃ vedyaṃ puruṣaṃ veda
yathā mā vo mṛtyuḥ parivyathā iti ||
چنا نچه همه چوبهاى پايه ارابه بناف پايه مضبوط است
هم چنين شانزده كلا به پرشى مضبوط و مربوط ابد
كه آن آتما است
و اين پرش را كه دانستنى استا اگر بدانيد
شما را خم مرگ نخواهد بود
quemadmodùm omnia ligna pedis (rotæ) currûs sum umbilico pedis (modiolorotæ) alligata et firmiter constricta sunt;
ipso hoc modo, hæc (p. 151) sexdecim (16) kala, cum porsch firmiter constricta et alligata sunt;
quòd, ille âtma est.
Et hunc porschi, qui sciendus est, si scitis,
vobis etiam moeror (sollicitudo) mortis non est futurus.
6. That person who is to be known, he in whom these parts rest, like spokes in the nave of a wheel,
See previous sentence
you know him,
lest death should hurt you.’
اين سخن را پپلاد بمريدان خود گفت كه
من برهم بزرگ را همين قدر ميدانم
و از اين ذياده شناخت نيست
Hoc verbum Pilad cum discipulis suis dixit;
ego Brahm magnum ipsâ hac quantitate scio:
ex hac, amplior cognitio non est.
7. Then he (Pippalada) said to them:
‘So far do I know this Highest Brahman,
there is nothing higher than it.’
.
.
.
te tam arcayantas
tvaṃ hi naḥ pitā
yo ’smākam avidyāyāḥ paraṃ pāraṃ tārayasīti
namaḥ paramaṛṣibhyo namaḥ paramaṛṣibhyaḥ ||
همه مريدان از شنبده اين سخن پپلاد را تواضع كردند و گفتند كه
تو بزرگ مائى و بجاى پدر مائى
كه از اين در ياى اوديا كه جهل است گد را نيده بكنار رسانيدى
گيانيان بزرگ را نمس كار گيانيان بزرگ را نمس كار يعنى موحّدان بزرگ را تواضع تمام شد براهمن و تمام شد اپنكهت پرشن از اتهربن بيد
Etiam discipuli, à τῷ audire hoc verbum, τῷ Pilad τὀ humilis submisso fecerunt. Dixerunt, quòd:
tu, magnus noster es; et pater nostrer 14
es;
quòd, ex hoc mari τοῦ aoudia, quòd insipientia est, (nos) ut transire fecisti, cum littore (ad littus) pervenire fecisti.
Τοῖς kianian magnis τὸ nemeskar, τοῖς kinian magnis τὸ nemeskar; id est, unitariis magnis humilis submissio.
Absolutum est Brahmen. Et cum absolutione (ad finem) pervenit Oupnek’hat PORSCH, ex Athrban Beid (desumptum).
8. And they praising him, said:
‘You, indeed, are our father,
you who carry us from our ignorance to the other shore.’
Adoration to the highest Rishis! Adoration to the highest Rishis! Tat sat. Harih, Om!
