You are here: BP HOME > CM > Hieroglyphic-Demotic-Greek: The Rosetta Decree > fulltext
Hieroglyphic-Demotic-Greek: The Rosetta Decree

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages
Choose display
  • Enable images
  • Enable footnotes
    • Show all footnotes
    • Minimize footnotes
Search-help
Choose specific texts..
    Click to Expand/Collapse Option Complete text
Click to Expand/Collapse Option1. Date
Click to Expand/Collapse Option2. Introduction
Click to Expand/Collapse Option3. Reason for the Decree
Click to Expand/Collapse Option4. The King as the Benefactor of his Troups
Click to Expand/Collapse Option5. The King Grants Less Tax Burdens
Click to Expand/Collapse Option6. Waiver of Tax Arrears
Click to Expand/Collapse Option7. Amnesty for Culprits
Click to Expand/Collapse Option8. Confirmation of income for the Temples
Click to Expand/Collapse Option9. Decrease of Priestly Duties
Click to Expand/Collapse Option10. Exemption of the Duty of Priests to Travel to Alexandria Every Year
Click to Expand/Collapse Option11. Exemption of Naval Service
Click to Expand/Collapse Option12. Exemption of Two Thirds of Tax on Byssos Cloth
Click to Expand/Collapse Option13. Reestablishment of Law
Click to Expand/Collapse Option14. Amnesty for Participants of the Uprising
Click to Expand/Collapse Option15. Protection of the Country
Click to Expand/Collapse Option16. Siege and Conquest of Lycopolis
Click to Expand/Collapse Option17. Punishment of the Leader of the Rebellion
Click to Expand/Collapse Option18. Waiver of Debt of Tax Arrears for Temples
Click to Expand/Collapse Option19. Cancelling the Practice of Acquiring Temple Landn
Click to Expand/Collapse Option20. Care for Apis, Mnewis and the other Sacred Animals
Click to Expand/Collapse Option21. Support of the Cult of the Gods in General
Click to Expand/Collapse Option22. For All this the Gods will Reward the King
Click to Expand/Collapse Option23. Honouring the King and his Descendents
Click to Expand/Collapse Option24. The Erection of a Staue of the King in all Temples
Click to Expand/Collapse Option25. Service by the Statues
Click to Expand/Collapse Option26. Erection of a Wooden Image of the King
Click to Expand/Collapse Option27. Displaying the Shrine during Processions
Click to Expand/Collapse Option28. Appearance of the Shrine
Click to Expand/Collapse Option29. Commemorate the Birth Day and the the Ascension to the Throne of the King
Click to Expand/Collapse Option30. Five Days Festival
Click to Expand/Collapse Option31. The Priests should Add the Title
Click to Expand/Collapse Option32. Also Private Individuals
Click to Expand/Collapse Option33. Publication
THE ROSETTA STONE: 1. Date 
 
 
Translated by Carol Andrews, "The Rosetta Stone" (British Museum, 1985) 
[ḥꜣtsp 9t Qsntqs sw 4] nty jr jbṭ n rmṯ n Kmy jbṭ 2 prt sw 18  n pr ꜥꜣ pꜣ ẖl jjr ḫꜥ n pr ꜥꜣ n tꜣ st n pꜣy.f jṱ  nb n nꜣ ꜥryw nty nꜣ ꜥꜣ tꜣy.f pḥṱ jjr smn Kmy  jw.f ṭy nꜣ nfr.f nty nꜣ mnḫ ḥꜣty.f jjr nꜣ nṯrw  nty ḥr nꜣy.f ḏḏyw jjr ṭy nꜣ nfr pꜣ ꜥnḫ n nꜣ rmṯw  pꜣ nb n nꜣ rnpw n ḥbs m qṭy Ptḥ Tny  pr ꜥꜣ m qṭy pꜣ Rꜥ  [pr ꜥꜣ n nꜣ tšw nty ḥry] nꜣ tšw nty ẖry  pꜣ šr n nꜣ nṯrw mr jtw rstp Ptḥ  rṭy n.f pꜣ Rꜥ pꜣ ḏrꜣ pꜣ twt ꜥnḫ n jmn  pꜣ šr n pꜣ Rꜥ Ptlwmys ꜥnḫ ḏt mr Ptḥ  pꜣ nṯr (nty) pr nty nꜣ ꜥn tꜣy.f mṭt nfrt  sꜣ Ptwlmys jrm ꜣrsynꜣ nꜣ nṯrw mr jtw  wꜥb n ꜣlgsꜣntrs jrm nꜣ nṯrw nty nḥm jrm nꜣ nṯrw snw  jrm nꜣ nṯrw mnḫw jrm nꜣ nṯrw mr jtw  jrm pr ꜥꜣ Ptlwmyꜣs pꜣ nṯr (nty) pr nty nꜣ ꜥn tꜣy.f mṭt nfr  ꜣyꜣtws sꜣ ꜣyꜣtws  r Prꜣ sꜣt n Pylyns n fy.PCTP šp n pꜣ qny m bꜣḥ Brnygꜣ tꜣ mnḫt  r ꜣryꜣ sꜣt n Tyꜣgns n fyt tn nb m bꜣḥ ꜣrsynꜣ tꜣ mr sn  r Hrꜣnꜣ sꜣt n Ptlwmyꜣs n wꜥbt ꜣrsynꜣ tꜣ mr jt.s  See first record of this paragraph 
(ἔτους ἐνάτου μηνὸς Ξανδικοῦ τετράδι, Αἰγυπτίων δὲ Μεχεὶρ ὀκτωκαιδεκάτηι)1   1 βασιλεύοντος τοῦ νέου καὶ παραλαβόντος τὴν βασιλείαν παρὰ τοῦ πατρὸς  κυρίου βασιλειῶν μεγαλοδόξου, τοῦ τὴν Αἴγυπτον καταστησαμένου  καὶ τὰ πρὸς τοὺς θεοὺς εὐσεβοῦς,  ἀντιπάλων ὑπερτέρου, τοῦ τὸν βίον τῶν ἀνθρώπων ἐπανορθώσαντος,  κυρίου τριακονταετηρίδων, καθάπερ ὁ Ἥφαιστος ὁ μέγας,  βασιλεὺς καθάπερ ὁ Ἥλιος,  μέγας βασιλεὺς τῶν τε ἄνω καὶ τῶν κάτω χωρῶν,  ἐκγόνου θεῶν φιλοπατόρων, ὃν ὁ Ἥφαιστος ἐδοκίμασεν,  ὧι ὁ Ἥλιος ἔδωκεν τὴν νίκην, εἰκόνος ζώσης τοῦ Διός,  υἱοῦ τοῦ Ἡλίου, Πτολεμαίου αἰωνοβίου, ἠγαπημένου ὑπὸ τοῦ Φθᾶ,      ἔτους ἐνάτου ἐφ’ ἱερέως Ἀετοῦ τοῦ Ἀετοῦ Ἀλεξάνδρου καὶ θεῶν σωτήρων καὶ θεῶν ἀδελφῶν  καὶ θεῶν εὐεργετῶν καὶ θεῶν Φιλοπατόρων  καὶ 5 θεοῦ Ἐπιφανοῦς Εὐχαρίστου,  (Ἀετοῦ τοῦ Ἀετοῦ)  ἀθλοφόρου Βερενίκης εὐεργέτιδος Πύρρας τῆς Φιλίνου,  κανηφόρου Ἀρσινόης Φιλαδέλφου Ἀρείας τῆς Διογένους,  ἱερείας Ἀρσινόης Φιλοπάτορος Εἰρήνης τῆς Πτολεμαίου,  μηνὸς Ξανδικοῦ τετράδι, Αἰγυπτίων δὲ Μεχεὶρ ὀκτωκαιδεκάτηι 
  1 ΒΑΣΙΛΕΥΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΑΒΟΝΤΟΣ ΤΗΝ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ  ΚΥΡΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ ΜΕΓΑΛΟΔΟΞΟΥ ΤΟΥ ΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟΝ ΚΑΤΑΣΤΗΣΑΜΕΝΟΥ  ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ 2 ΘΕΟΥΣ ΕΥΣΕΒΟΥΣ  ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ ΥΠΕΡΤΕΡΟΥ ΤΟΥ ΤΟΝ ΒΙΟΝ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΑΝΤΟΣ  ΚΥΡΙΟΥ ΤΡΙΑΚΟΝΤΑΕΤΗΡΙΔΩΝ ΚΑΘΑΠΕΡ Ο ΗΦΑΙΣΤΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ  ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΚΑΘΑΠΕΡ Ο ΗΛΙΟΣ  3 ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΤΕ ΑΝΩ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΤΩΝ ΧΩΡΩΝ  ΕΚΓΟΝΟΥ ΘΕΩΝ ΦΙΛΟΠΑΤΟΡΩΝ ΟΝ Ο ΗΦΑΙΣΤΟΣ ΕΔΟΚΙΜΑΣΕΝ  ΩΙ Ο ΗΛΙΟΣ ΕΔΩΚΕΝ ΤΗΝ ΝΙΚΗΝ ΕΙΚΟΝΟΣ ΖΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΣ  ΥΙΟΥ ΤΟΥ ΚΑΙ ΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ 4 ΑΙΩΝΟΒΙΟΥ ΗΓΑΠΗΜΕΝΟΥ ΥΠΟ ΤΟΥ ΦΘΑ      ΕΤΟΥΣ ΕΝΑΤΟΥ ΕΦ ΙΕΡΕΩΣ ΑΕΤΟΥ ΤΟΥ ΑΕΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΑΙ ΘΕΩΝ ΣΩΤΗΡΩΝ ΚΑΙ ΘΕΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ  ΚΑΙ ΘΕΩΝ ΕΥΕΡΓΕΤΩΝ ΚΑΙ ΘΕΩΝ ΦΙΛΟΠΑΤΟΡΩΝ  ΚΑΙ 5 ΘΕΟΥ ΕΠΙΦΑΝΟΥΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥ    ΑΘΛΟΦΟΡΟΥ ΒΕΡΕΝΙΧΗΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΔΟΣ ΠΥΡΡΑΣ ΤΗΣ ΦΙΛΙΝΟΥ  ΚΑΝΗΦΟΡΟΥ ΑΡΣΙΝΟΗΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΟΥ ΑΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ  ΙΕΡΕΙΑΣ ΑΡΣΙΝΟΗΣ ΦΙΛΟΠΑΤΟΡΟΣ ΕΙΡΗΝΗΣ 6 ΤΗΣ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ  ΜΗΝΟΣ ΞΑΝΔΙΚΟΥ ΤΕΤΡΑΔΙ ΑΙΓΥΠΤΙΩΝ ΔΕ ΜΕΧΕΙΡ ΟΚΤΩ ΚΑΙ ΔΕΚΑΤΗΙ 
  In the reign of the young one who has succeeded his father in the kingship,  lord of diadems, most glorious, who has established Egypt  and is pious towards the gods,  triumphant over his enemies, who has restored the civilised life of men,  lord of the Thirty Years Festivals even as Hephaistos the Great,  a king like the Sun,  great king of the Upper and Lower countries,  offspring of the Gods Philopatores, one of whom Hephaistos has approved,  to whom the Sun has given victory, the living image of Zeus,  son of the Sun, Ptolemy, living for ever, beloved of Ptah,      in the ninth year, when Aetos son of Aetos was priest of Alexander, and the Gods Soteres, and the Gods Adelphoi,  and the Gods Euergetai, and the Gods Philopatores  and the God Epiphanes Eucharistos; {5 D }    Pyrrha daughter of Philinos being Athlophoros of Berenike Euergetis;  Areia daughter of Diogenes being Kanephoros of Arsinoe Philadelphos;  Irene, daughter of Ptolemy being Priestess of Arsinoe Philopator;  the fourth of the month of Xandikos, according to the Egyptians the 18th Mekhir. 
THE ROSETTA STONE: 2. Introduction 
 
 
 
n hrw jpn wt  nꜣ mr šn jrm nꜣ ḥm nṯrw  jrm nꜣ wꜥbw nty šm r pꜣ nty wꜥb r jr mnḫ n nꜣ nṯrw  jrm nꜣ sẖw mḏy nṯr jrm nꜣ sẖw pr ꜥnḫ  jrm nꜣ kyw wꜥbw jjr jy n nꜣ jrpyw n Kmy r Mn_nfr  n pꜣ ḥb n pꜣ šsp tꜣ jꜣwt n ḥry  r_ jr pr ꜥꜣ Ptlwmyꜣs ꜥnḫ ḏt mr Ptḥ pꜣ nṯr pr nty nꜣ ꜥn tꜣy.f mṭt nfrt  n ḏrt pꜣy.f jtṱ jjr twt n ḥt nṯr n Mn_nfr nꜣ jjr ḏṭ 
(τῆι ἡμέραι ταύτηι) ψήφισμα·  οἱ ἀρχιερεῖς καὶ προφῆται  καὶ οἱ εἰς τὸ ἄδυτον εἰσπορευόμενοι πρὸς τὸν στολισμὸν τῶν θεῶν  καὶ πτεροφόραι καὶ ἱερογραμματεῖς  καὶ οἱ ἄλλοι ἱερεῖς πάντες οἱ ἀπαντήσαντες ἐκ τῶν κατὰ τὴν χώραν ἱερῶν εἰς Μέμφιν τῶι βασιλεῖ  πρὸς τὴν πανήγυριν τῆς παραλήψεως τῆς βασιλείας (ἣν παρέλαβεν παρὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ,)  τῆς Πτολεμαίου αἰωνοβίου, ἠγαπημένου ὑπὸ τοῦ Φθᾶ, θεοῦ Ἐπιφανοῦς, Εὐχαρίστου, ἣν παρέλαβεν παρὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ,  συναχθέντες ἐν τῶι ἐν Μέμφει ἱερῶι τῆι ἡμέραι ταύτηι εἶπαν· 
ΨΗΦΙΣΜΑ  ΟΙ ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΦΗΤΑΙ  ΚΑΙ ΟΙ ΕΙΣ ΤΟ ΑΔΥΤΟΝ ΕΙΞΠΟΡΕΥΟΜΕΝΟΙ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΤΟΛΙΣΜΟΝ ΤΩΝ 7 ΘΕΩΝ  ΚΑΙ ΠΤΕΡΟΦΟΡΑΙ ΚΑΙ ΙΕΡΟΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ  ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΙΕΡΕΙΣ ΠΑΝΤΕΣ ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΑΝΤΕΣ ΕΚ ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΧΩΡΑΝ ΙΕΡΩΝ ΕΙΣ ΜΕΜΦΙΝ ΤΩΙ ΒΑΣΙΛΕΙ  ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΝΗΓΥΡΙΝ ΤΗΣ ΠΑΡΑΛΗΨΕΩΣ ΤΗΣ 8 ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ  ΤΗΣ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ ΑΙΩΝΟΒΙΟΥ ΗΓΑΠΗΜΕΝΟΥ ΥΠΟ ΤΟΥ ΦΘΑ ΘΕΟΥ ΕΠΙΦΑΝΟΥΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥ ΗΝ ΠΑΡΕΛΑΒΕΝ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΑΥΤΟΥ  ΣΥΝΑΧΘΕΝΤΕΣ ΕΝ ΤΩΙ ΕΝ ΜΕΜΦΕΙ ΙΕΡΩΙ ΤΗΙ ΗΜΕΡΑΙ ΤΑΥΤΗΙ ΕΙΠΑΝ 9 
Decree:  There being assembled the Chief Priests and Prophets  and those who enter the inner shrine for the robing of the Gods,  and the Fan-bearers and the Sacred Scribes  and all the other priests from the temples throughout the land who have come to meet the king at Memphis,  for the feast of the assumption by Ptolemy,  the ever-living, the beloved of Ptah, the God Epiphanes Eucharistos, the kingship in which he succeeded his father,  they being assembled in the temple in Memphis this day declared: 
THE ROSETTA STONE: 3. Reason for the Decree: The King as the Benefactor of the Egyptian Temples and of the Subjects in General 
 
 
 
n ḏrtṱ ḫpr.f r ḫr jr pr ꜥꜣ  Ptlwmyꜣs ꜥnḫ ḏt pꜣ nṯr pr nty nꜣ ꜥn tꜣy.f mṭt nfrt  sꜣ pr ꜥꜣ Ptlwmyꜣs jrm tꜣ pr ꜥꜣt ꜣrsynꜣ nꜣ nṯrw mr jt.w  mṭt nfrt ꜥšꜣy n nꜣ jrpyw n Kmy  jrm nꜣ nty ẖn tꜣy.f jꜣwt n pr ꜥꜣ ḏr.w  jw.f n nṯr šr nṯr nṯrt  jw.f mh̭y _w r ḥr sꜣ ꜣst sꜣ Wsjr jjr nḫtṱ pꜣy.f jtṱ Wsjr  r ḥꜣtyṱ.f mnḫw  ḥr nꜣ nṯrw r wꜣḥ.f ṭyt ḥḏ ꜥšꜣy prt ꜥšꜣy n nꜣ jrpyw n Kmy  r wꜣḥ.f jr ?hy? ⌈ꜥšꜣ⌉y  r ṭyt ḫpr sgrḥ ẖn Kmy r smn nꜣ jrpyw 
ἐπειδὴ βασιλεὺς  Πτολεμαῖος αἰωνόβιος, ἠγαπημένος ὑπὸ τοῦ Φθᾶ, θεὸς Ἐπιφανὴς Εὐχάριστος,  ὁ ἐκ βασιλέως Πτολεμαίου καὶ βασιλίσσης Ἀρσινόης, θεῶν Φιλοπατόρων,  κατὰ πολλὰ εὐεργέτηκεν τά θ’ ἱερὰ καὶ 10 τοὺς ἐν αὐτοῖς ὄντας  καὶ τοὺς ὑπὸ τὴν ἑαυτοῦ βασιλείαν τασσομένους ἅπαντας,  ὑπάρχων θεὸς ἐκ θεοῦ καὶ θεᾶς  καθάπερ Ὧρος ὁ τῆς Ἴσιος καὶ Ὀσίριος υἱός, ὁ ἐπαμύνας τῶι πατρὶ αὐτοῦ Ὀσίρει,  τὰ πρὸς θεοὺς εὐεργετικῶς διακείμενος  ἀνατέθεικεν εἰς τὰ ἱερὰ ἀργυρικάς τε καὶ σιτικὰς προσόδους,  καὶ δαπάνας πολλὰς ὑπομεμένηκεν  ἕνεκα τοῦ τὴν Αἴγυπτον εἰς εὐδίαν ἀγαγεῖν καὶ τὰ ἱερὰ καταστήσασθαι 
ΕΠΕΙΔΗ ΒΑΣΙΛΕΥΣ  ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ ΑΙΩΝΟΒΙΟΣ ΗΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΥΠΟ ΤΟΥ ΦΘΑ ΘΕΟΣ ΕΠΙΦΑΝΗΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΣ  Ο ΕΓ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΑΡΣΙΝΟΗΣ ΘΕΩΝ ΦΙΚΟΠΑΤΡΩΝ  ΚΑΤΑ ΠΟΛΛΑ ΕΥΕΡΓΕΤΗΚΕΝ ΤΑ Θ ΙΕΡΑ ΚΑΙ 10 ΤΟΥΣ ΕΝ ΑΥΤΟΙΣ ΟΝΤΑΣ  ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΑΥΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝ ΤΑΣΣΟΜΕΝΟΥΣ ΑΠΑΝΤΑΣ  ΥΠΑΡΧΩΝ ΘΕΟΣ ΕΚ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΘΕΑΣ  ΚΑΘΑΠΕΡ ΩΡΟΣ Ο ΤΗΣ ΙΣΙΟΣ ΚΑΙ ΟΣΙΡΙΟΣ ΥΙΟΣ Ο ΕΠΑΜΥΝΑΣ ΤΩΙ ΠΑΤΡΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΥ ΟΣΙΡΕΙ  ΤΑ ΠΡΟΣ ΘΕΟΥΣ 11 ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΩΣ ΔΙΑΚΕΙΜΕΝΟΣ  ΑΝΑΤΕΘΕΙΚΕΝ ΕΙΣ ΤΑ ΙΕΡΑ ΑΡΓΥΡΙΚΑΣ ΤΕ ΚΑΙ ΣΙΤΙΧΑΣ ΠΡΟΣΟΔΟΥΣ  ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΑΣ ΠΟΛΛΑΣ ΥΠΟΜΕΜΕΝΗΚΕΝ  ΕΝΕΚΑ ΤΟΥ ΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟΝ ΕΙΣ ΕΥΔΙΑΝ ΑΓΑΓΕΙΝ ΚΑΙ ΤΑ ΙΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΗΣΘΑΙ 
Whereas  king Ptolemy, the ever-living, the beloved of Ptah, the god Epiphanes Eucharistos,  the son of King Ptolemy and Queen Arsinoe, the Gods Philopatores,  has been a benefactor both to the temples and to those who dwell in them, {10 D }  as well as all those who are his subjects,  being a god sprung from a god and goddess  (like Horus the son of Isis and Osiris, who avenged his father Osiris)  (and) being benevolently disposed towards the gods,  has dedicated to the temples revenues in money and corn  and has undertaken much outlay  to bring Egypt into prosperity, and to establish the temples, 
THE ROSETTA STONE: 4. The King as the Benefactor of his Troups 
 
 
 
r wꜣḥ.f ṭyt šp n tꜣ mtgṱ nty ẖn tꜣy.f jꜣwt n ḥry ḏr.s 
ταῖς τε ἑαυτοῦ δυνάμεσιν πεφιλανθρώπηκε πάσαις 
12 ΤΑΙΣ ΤΕ ΕΑΥΤΟΥ ΔΥΝΑΜΕΣΙΝ ΠΕΦΙΛΑΝΔΡΩΠΗΚΕ 
and has been generous with all his own means; 
THE ROSETTA STONE: 5. The King Grants Less Tax Burdens 
 
 
 
pꜣ ḥṱy pꜣ škr r_ wn nꜣw ꜥḥꜥ n Kmy  wn nꜣw bš.f ẖn.w wn nꜣw wy.f rr.w n ḏꜣḏꜣ  r ṭyt ḫpr pꜣ mšꜥ jrm nꜣ kyw rmṯw ḏr.w jw.w nfr  n pꜣy.f hꜣ ?nty? pr ꜥꜣ 
καὶ ἀπὸ τῶν ὑπαρχουσῶν ἐν Αἰγύπτωι προσόδων καὶ φορολογιῶν  τινὰς μὲν εἰς τέλος ἀφῆκεν, ἄλλας δὲ κεκούφικεν,  ὅπως ὅ τε λαὸς καὶ οἱ ἄλλοι πάντες ἐν εὐθηνίαι ὦσιν  ἐπὶ τῆς ἑαυτοῦ βασιλείας, 
ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΩΝ ΥΠΑΡΧΟΥΣΩΝ ΕΝ ΑΙΓΥΠΤΩΙ ΠΡΟΣΟΔΩΝ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΩΝ  ΤΙΝΑΣ ΜΕΝ ΕΙΣ ΤΕΛΟΣ ΑΦΗΚΕΝ ΑΛΛΑΣ ΔΕ ΚΕΚΟΥΦΙΚΕΝ  ΟΠΩΣ Ο ΤΕ ΛΑΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΠΑΝΤΕΣ ΕΝ 13 ΕΥΘΗΝΙΑΙ ΩΣΙΝ  ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΑΥΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ 
and of the revenues and taxes levied in Egypt  some he has wholly remitted and others he has lightened,  in order that the people and all the others might be in prosperity  during his reign; 
THE ROSETTA STONE: 6. Waiver of Tax Arrears 
 
 
 
nꜣ ⌈sp⌉w n pr ꜥꜣ r_ wn nꜣw r ꜥwy nꜣ rmṯw nty n Kmy  jrm nꜣ nty n tꜣy.f jꜣwt n pr ꜥꜣ ḏr.w  jw.w jr jpt ꜥšꜣy wy.f rr.w 
τά τε βασιλικὰ ὀφειλήματα, ἃ προσώφειλον οἱ ἐν Αἰγύπτωι  καὶ οἱ ἐν τῆι λοιπῆι βασιλείαι αὐτοῦ,  ὄντα πολλὰ τῶι πλήθει, ἀφῆκεν, 
ΤΑ ΤΕ ΒΑΣΙΛΙΚΑ ΟΦΕΙΛΗΜΑΤΑ Α ΠΡΟΣΟΦΕΙΛΟΝ ΟΙ ΕΝ ΑΙΓΥΠΤΩΙ  ΚΑΙ ΟΙ ΕΝ ΤΗΙ ΛΟΙΠΗΙ ΒΑΣΙΛΕΙΑΙ ΑΥΤΟΥ  ΟΝΤΑ ΠΟΛΛΑ ΤΩΙ ΠΛΗΘΕΙ ΑΦΗΚΕΝ 
and whereas he has remitted the debts to the crown being many in number which they in Egypt  and in the rest of the kingdom owed;   
THE ROSETTA STONE: 7. Amnesty for Culprits 
 
 
 
nꜣ rmṯw r_ wn nꜣw ḏṭḥ  jrm nꜣw wn nꜣw wn lwḥ r ꜥwy.w n ssw ꜥšꜣy wy.f rr.w 
καὶ τοὺς ἐν ταῖς φυλακαῖς ἀπηγμένους  καὶ τοὺς ἐν αἰτίαις ὄντας ἐκ πολλοῦ χρόνου ἀπέλυσε τῶν ἐγκεκλημένων· 
ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΝ ΤΑΙΣ ΦΥΛΑΚΑΙΣ 14 ΑΠΗΓΜΕΝΟΥΣ  ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΝ ΑΙΤΙΑΙΣ ΟΝΤΑΣ ΕΚ ΠΟΛΛΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΑΠΕΛΥΣΕ ΤΩΝ ΕΝΚΕΚΛΗΜΕΝΩΝ 
and whereas those who were in prison  and those who were under accusation for a long time, he has freed of the charges against them; 
THE ROSETTA STONE: 8. Confirmation of income for the Temples 
 
 
 
ḥn.f s r ḏbꜣ nꜣ ḥtp nṯrw n nꜣ nṯrw  jrm nꜣ ḥḏw nꜣ prtw nty jw.w ṭyt st n sntgsy n nꜣy.w jrpyw ẖr rnpt  jrm nꜣ ṭnytw nty ḫpr n nꜣ nṯrw n nꜣ ꜣḥw ꜣrly nꜣ ꜣḥw tgy  pꜣ sp nkt ḏr.w r_ wn nꜣw jw.w mḥṱ njm.w jjr ḥr pꜣy.f jtṱ  r ṭyt mn.w ẖrrr.w 
προσέταξε δὲ καὶ τὰς προσόδους τῶν ἱερῶν  καὶ τὰς διδομένας εἰς αὐτὰ κατ’ ἐνιαυτὸν συντάξεις σιτι15κάς τε καὶ ἀργυρικάς,  ὁμοίως δὲ καὶ τὰς καθηκούσας ἀπομοίρας τοῖς θεοῖς ἀπό τε τῆς ἀμπελίτιδος γῆς καὶ τῶν παραδείσων  καὶ τῶν ἄλλων τῶν ὑπαρξάντων τοῖς θεοῖς ἐπὶ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ  μένειν ἐπὶ χώρας 
ΠΡΟΣΕΤΑΞΕ ΔΕ ΚΑΙ ΤΑΣ ΠΡΟΣΟΔΟΥΣ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ  ΚΑΙ ΤΑΣ ΔΙΔΟΜΕΝΑΣ ΕΙΣ ΑΥΤΑ ΚΑΤ ΕΝΙΑΥΤΟΝ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΣΙΤΙ 15 ΚΑΣ ΤΕ ΚΑΙ ΑΡΓΥΡΙΚΑΣ  ΟΜΟΙΩΣ ΔΕ ΚΑΙ ΤΑΣ ΚΑΘΗΚΟΥΣΑΣ ΑΠΟΜΟΙΡΑΣ ΤΟΙΣ ΘΕΟΙΣ ΑΠΟ ΤΕ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΙΤΙΔΟΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΩΝ  ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΑΡΧΑΝΤΩΝ ΤΟΙΣ ΘΕΟΙΣ ΕΓΙΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΑΥΤΟΥ  16 ΜΕΝΕΙΝ ΕΠΙ ΧΩΡΑΣ 
and whereas he has directed that the gods shall continue to enjoy the revenues of the temples  and the yearly allowances given to them, both of corn and money, {15 D }  likewise also the revenue assigned to the gods from vine land and from gardens  and the other properties which belonged to the gods in his father's time;   
THE ROSETTA STONE: 9. Decrease of Priestly Duties on the Level Imposed by Ptolemaios Euergetes 
 
 
 
ḥn.f s ꜥn r ḏbꜣ nꜣ wꜥbw r tm ṭyt ṭy.w pꜣy.w tn n jr wꜥb  n ḥwꜣ r pꜣ r_ wn nꜣw jw.w ṭyt s r hn r ḥꜣt sp 1t jjr ḥr pꜣy.f jtṱ 
προσέταξεν δὲ καὶ περὶ τῶν ἱερέων ὅπως μηθὲν πλεῖον διδῶσιν εἰς τὸ τελεστικὸν  οὗ ἐτάσσοντο ἕως τοῦ πρώτου ἔτους ἐπὶ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ· 
ΠΡΟΣΕΤΑΞΕΝ ΔΕ ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΙΕΡΕΩΝ ΟΠΩΣ ΜΗΘΕΝ ΠΛΕΙΟΝ ΔΙΔΩΣΙΝ ΕΙΣ ΤΟ ΤΕΛΕΣΤΙΚΟΝ  ΟΥ ΕΤΑΣΣΟΝΤΟ ΕΩΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΕΤΟΥΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΑΥΤΟΥ 
and whereas he directed also, with regard to the priests, that they should pay no more as the tax for admission to the priesthood  than what was appointed them throughout his father's reign and until the first year of his own reign; 
THE ROSETTA STONE: 10. Exemption of the Duty of Priests to Travel to Alexandria Every Year 
 
 
 
wy.f r nꜣ rmṯw nty ẖn nꜣ jꜣwtw n nꜣ jrpyw  n pꜣ jwn r_ wn nꜣw jw.w jr.f r Pꜣ ꜥ n ꜣlgsꜣntrs ẖr rnpt 
ἀπέλυσεν δὲ καὶ τοὺς ἐκ τῶν ἱερῶν ἐθνῶν  τοῦ κατ’ ἐνιαυτὸν εἰς Ἀλεξάνδρειαν κατάπλου· 
ΑΠΕΛΥΣΕΝ ΔΕ ΚΑΙ ΝΟΥΣ ΕΚ ΤΩΝ 17 ΙΕΡΩΝ ΕΘΝΩΝ  ΤΟΥ ΚΑΤ ΕΝΙΑΥΤΟΝ ΕΙΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΝ ΚΑΤΑΠΛΟΥ 
and has relieved the members of the priestly orders  from the yearly journey to Alexandria; 
THE ROSETTA STONE: 11. Exemption of Naval Service 
 
 
 
ḥn.f s r tm kp rmṯ ẖn 
προσέταξεν δὲ καὶ τὴν σύλληψιν τῶν εἰς τὴν ναυτείαν μὴ ποιεῖσθαι, 
ΠΡΟΣΕΤΑΞΕΝ ΔΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΥΛΛΗΨΙΝ ΤΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΝΑΥΤΕΙΑΝ ΜΗ ΠΟΙΕΙΣΘΑΙ 
and whereas he has directed that impressment for the navy shall no longer be employed, 
THE ROSETTA STONE: 12. Exemption of Two Thirds of Tax Imposed on the Byssos Cloth Delivered to the Temples 
 
 
 
wy.f r tꜣ ṭnyt 2/3 n nꜣ šs n nsww r_ wn nꜣw jw.w jr.w r pr pr ꜥꜣ n nꜣ jrpyw 
τῶν τ’ εἰς τὸ βασιλικὸν συντελουμένων ἐν τοῖς ἱεροῖς βυσσίνων ὀθονίων ἀπέλυσεν τὰ δύο μέρη, 
ΤΩΝ Τ ΕΙΣ ΤΟ ΒΑΣΙΛΙΚΟΝ ΣΥΝΤΕΛΟΥΜΕΝΩΝ ΕΝ ΤΟΙΣ ΙΕΡΟΙΣ 18 ΟΘΟΝΙΩΝ ΑΠΕΛΥΣΕΝ ΤΑ ΔΥΟ ΜΕΡΗ 
and of the tax in byssus cloth paid by the temples to the crown he has remitted two-thirds; 
THE ROSETTA STONE: 13. Reestablishment of Law after Internal Unrest 
 
 
 
mṭt nb jjr ḫꜣꜥ pꜣy.w gy n ssw ꜥšꜣy  jw.f jn njm.w r pꜣy.w ḏnf n ⌈?mtr?⌉  jw.f jr nbw nb r ṭyt jr.w nꜣ nty n snṱ n jr.w  n nꜣ nṯrw n gy jw.f mtr _w  pꜣy.s smt n ṭyt jr.w pꜣ hp n nꜣ rmṯw rẖ pꜣ j_ jr &DUsUḥwty pꜣ ꜥꜣ pꜣ ꜥꜣ 
τά τε ἐκλελειμμένα πάντα ἐν τοῖς πρότερον χρόνοις  ἀποκατέστησεν εἰς τὴν καθήκουσαν τάξιν,  φροντίζων ὅπως τὰ εἰθισμένα συντελῆται  τοῖς θεοῖς κατὰ τὸ προσῆκον·  ὁμοίως δὲ καὶ τὸ δίκαιον πάσιν ἀπένειμεν, καθάπερ Ἑρμῆς ὁ μέγας καὶ μέγας· 
ΤΑ ΤΕ ΕΓΛΕΛΕΙΜΜΕΝΑ ΠΑΝΤΑ ΕΝ ΤΟΙΣ ΠΡΟΤΕΡΟΝ ΧΡΟΝΟΙΣ  ΑΠΟΚΑΤΕΣΤΗΣΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΑΘΗΚΟΥΣΑΝ ΤΑΞΙΝ  ΦΡΟΝΤΙΖΩΝ ΟΠΩΣ ΤΑ ΕΙΘΙΣΜΕΝΑ ΣΥΝΤΕΛΗΤΑΙ  ΤΑΣ ΘΕΟΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 19 ΠΡΟΣΗΚΩΝ  ΟΜΟΙΩΣ ΔΕ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟΝ ΠΑΣΙΝ ΑΠΕΝΕΙΜΕΝ ΚΑΘΑΠΕΡ ΕΡΜΗΣ Ο ΜΕΓΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΣ 
and whatever things were neglected in former times  he has restored to their proper condition,  having a care how the traditional duties  shall be fittingly paid to the gods;  and likewise has apportioned justice to all, like Hermes the great and great; 
THE ROSETTA STONE: 14. Amnesty for the Returning Participants of the Uprising 
 
 
 
ḥn.f s ꜥn r ḏbꜣ nꜣ nty jw.w r jy ẖn nꜣ rmṯw n qnqn  jrm pꜣ sp rmṯw jjr ḫpr ḥr ktẖt myt n pꜣ tẖtẖ jjr ḫpr n Kmy  r ṭyt sṯꜣṱ.w st r nꜣy.w mꜣꜥw mtw nꜣy.w nkt ḫpr ẖrrr.w 
προσέταξεν δὲ καὶ τοὺς καταπορευομένους ἔκ τε τῶν μαχίμων  καὶ τῶν ἄλλων τῶν ἀλλότρια 20 φρονησάντων ἐν τοῖς κατὰ τὴν ταραχὴν καιροῖς  κατελθόντας μένειν ἐπὶ τῶν ἰδίων κτήσεων· 
ΠΡOΣΕΤΑΞΕΝ ΔΕ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΠΟΡΕΥΟΜΕΝΟΥΣ ΕΚ ΤΕ ΤΩΝ ΜΑΧΙΜΩΝ  ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΤΩΝ ΑΛΛΟΤΡΙΑ 20 ΦΡΟΝΗΣΑΝΤΩΝ ΕΝ ΤΟΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΑΡΑΧΗΝ ΚΑΙΡΟΙΣ  ΚΑΤΕΛΘΟΝΤΑΣ ΜΕΝΕΙΝ ΕΠΟ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΤΗΣΕΩΝ 
and has ordained that those who return of the warrior class,  and of others who were unfavourably disposed {20 D } in the days of the disturbances,  should, on their return be allowed to occupy their old possessions, 
THE ROSETTA STONE: 15. Protection of the Country against External Enemies 
 
 
 
jr.f nbw nb r ṭyt šm mšꜥ ḥtr byry  wbꜣ nꜣ jjr jy n pꜣ ꜥt pꜣ ym r jr ꜣḥ wbꜣ Kmy  jr.f he ꜥšꜣy n ḥḏ prt wbꜣ nꜣy  r ṭyt ḫpr nꜣ jrpyw jrm nꜣ rmṯw nty n Kmy jw.w sgrḥ 
προενοήθη δὲ καὶ ὅπως ἐξαποσταλῶσιν δυνάμεις ἱππικαί τε καὶ πεζικαὶ καὶ νῆες  ἐπὶ τοὺς ἐπελθόντας ἐπὶ τὴν Αἴγυπτον κατά τε τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ἤπειρον,  ὑπομείνας δαπάνας ἀργυρικάς τε καὶ σιτικὰς μεγάλας,  ὅπως τά θ’ ἱερὰ καὶ οἱ ἐν αὐτῆι πάντες ἐν ἀσφαλείαι ὦσιν· 
ΠΡΟΕΝΟΗΘΗ ΔΕ ΚΑΙ ΟΠΩΣ ΕΞΑΠΟΣΤΑΛΩΣΙΝ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΙΠΠΙΚΑΙ ΤΕ ΚΑΙ ΠΕΖΙΚΑΙ ΚΑΙ ΝΗΕΣ  ΕΠΙ ΤΟΥΣ ΕΠΕΛΘΟΝΤΑΣ 21 ΕΠΙ ΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟΝ ΚΑΤΑ ΤΕ ΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟΝ  ΥΠΟΜΕΙΝΑΣ ΔΑΠΑΝΑΣ ΑΡΓΥΡΙΚΑΣ ΤΕ ΚΑΙ ΣΙΤΙΚΑΣ ΜΕΓΑΛΑΣ  ΟΠΩΣ ΤΑ Θ ΙΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΝ ΑΥΤΗΙ ΠΑΝΤΑΣ ΕΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΙ ΩΣΙΝ 
and whereas he provided that cavalry and infantry forces and ships  should be sent out against those who invaded Egypt by sea and by land,  laying out great sums in money and corn  in order that the temples and all those who are in the land might be in safety; 
THE ROSETTA STONE: 16. Siege and Conquest of the City of Lycopolis Held by the Rebels 
 
 
 
šm.f r tꜣ rsꜣt &SchinUkꜣn  r_ wn ⌈nꜣ⌉w jnb n ḏrt nꜣ sbꜣw ẖr kꜣt nb  r wn stbḥ ꜥšꜣy sbty nb n pꜣy.s ẖn  ꜣrb.f tꜣ rsꜣt rn.s n sbt wn n pꜣy.s bnr  r ḏbꜣ nꜣ sbꜣw r_ wn nꜣw n pꜣy.s ẖn  r_ wn nꜣw wꜣḥ.w jr gmꜥ ꜥšꜣy r Kmy  jw.w ḫꜣꜥ pꜣ myt n pꜣ ꜥš sḥn n pr ꜥꜣ jrm pꜣ ꜥš sḥn n nꜣ ⌈nṯrw⌉  ṭy.f tn.w nꜣ yꜥrw r_ wn nꜣw ṭyt šm mw r tꜣ rsꜣt rn.s  r bn rḫ nꜣ pr ꜥꜣw ḥꜣṱw jr.s m qṭ.s  jr –.f ḥḏ ꜥšꜣy n he wbꜣ.w  jp.f mšꜥ rmṯ rṭwy.f ḥtr r rꜣ n nꜣ yꜥrw n rn.w  r ḥrḥ rr.w r ṭyt wḏꜣ.w  r ḏbꜣ nꜣ ⌈mḥ⌉ n pꜣ mw r_ wn nꜣw ꜥy _w n ḥꜣtsp 8t  r nꜣ yꜥrw n rn.w nꜣ nty ṭyt šm mw r jtn ꜥšꜣy jw.w mty _w m_šs  ṯꜣy pr ꜥꜣ tꜣ rsꜣt n rn.s n ḏrꜣ ḏrt n ssw sbq  jr.f jr sh̭y n nꜣ sbꜣw r_ wn nꜣw n pꜣy.s ẖn jr.f st n šꜥt  rẖ pꜣ j_ jr pꜣ Rꜥ jrm ḥr sꜣ ꜣst n jjr jr sbꜣ rr.w n nꜣ mꜣꜥw n rn.w tꜣ ḥꜣt 
παραγινόμενος δὲ καὶ εἰς Λύκων πόλιν τὴν ἐν τῶι Βουσιρίτηι,  ἧ ἦν κατειλημμένη καὶ ὠχυρωμένη πρὸς πολιορκίαν  ὅπλων τε παραθέσει δαψιλεστέραι καὶ τῆι ἄλληι χορηγίαι πάσηι,  (καὶ ἀντικαθίσας χώμασίν τε καὶ τάφροις καὶ τείχεσιν αὐτὴν ἀξιολόγοις περιέλαβεν,)  ὡς ἂν ἐκ πολλοῦ χρόνου συνεστηκυίας τῆς ἀλλοτριότητος τοῖς ἐπισυναχθεῖσιν εἰς αὐτὴν ἀσεβέσιν,  οἳ ἦσαν εἴς τε τὰ ἱερὰ καὶ τοὺς ἐν Αἰγύπτωι κατοικοῦντας πολλὰ κακὰ συντετελεσμένοι, καὶ ἀντικαθίσας χώμασίν τε καὶ τάφροις καὶ τείχεσιν αὐτὴν ἀξιολόγοις περιέλαβεν,    τοῦ τε Νείλου τὴν ἀνάβασιν μεγάλην ποιησαμένου ἐν τῶι ὀγδόωι ἔτει καὶ εἰθισμένου κατακλύζειν τὰ 25 πεδία κατέσχεν ἐκ πολλῶν τόπων ὀχυρώσας τὰ στόματα τῶν ποταμῶν,    χορηγήσας εἰς αὐτὰ χρημάτων πλῆθος οὐκ ὀλίγον  καὶ καταστήσας ἱππεῖς τε καὶ πεζοὺς  πρὸς τῆι φυλακῆι αὐτῶν,  (τοῦ τε Νείλου τὴν ἀνάβασιν μεγάλην ποιησαμένου ἐν τῶι ὀγδόωι ἔτει)  (εἰθισμένου κατακλύζειν τὰ 25 πεδία κατέσχεν ἐκ πολλῶν τόπων ὀχυρώσας)  ἐν ὀλίγωι χρόνωι τήν τε πόλιν κατὰ κράτος εἷλεν  καὶ τοὺς ἐν αὐτῆι ἀσεβεῖς πάντας διέφθειρεν,  καθάπερ Ἑρμῆς καὶ Ὧρος ὁ τῆς Ἴσιος καὶ Ὀσίριος υἱὸς ἐχειρώσαντο τοὺς ἐν τοῖς αὐτοῖς τόποις ἀποστάντας πρότερον. 
ΠΑΡΑΓΙΝΟΜΕ 22 ΝΟΣ ΔΕ ΚΑΙ ΕΙΣ ΛΥΚΩΝ ΠΟΛΙΝ ΤΗΝ ΕΝ ΤΩΙ ΒΟΥΣΙΡΙΤΗΙ  Η ΗΝ ΚΑΤΕΙΛΗΜΜΕΝΗ ΚΑΙ ΩΧΥΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΝ  ΟΠΛΩΝ ΤΕ ΠΑΡΑΘΕΣΕΙ ΔΑΨΙΛΕΣΤΕΡΑΙ ΚΑΙ ΤΗΙ ΑΛΛΗΙ ΧΟΡΗΓΙΑΙ ΠΑΣΗΙ    ΩΣ ΑΝ ΕΚ ΠΟΛΛΟΥ 23 ΧΟΝΟΥ ΣΥΝΕΣΤΗΚΥΙΑΣ ΤΗΣ ΑΛΛΟΤΡΙΟΤΗΤΟΣ ΤΟΙΣ ΕΠΙΣΥΝΑΧΘΕΙΣΙΝ ΕΙΣ ΑΥΤΗΝ ΑΣΕΒΕΣΙΝ  ΟΙ ΗΣΑΝ ΕΙΣ ΤΕ ΤΑ ΙΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΝ ΑΙΓΥΠΤΩΙ ΚΑΤΟΙΚΟΥΝΤΑΣ ΠΟΛΛΑ ΚΑΚΑ ΣΥΝΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΑΝ 24 ΤΙΚΑΘΙΣΑΣ ΧΩΜΑΣΙΝ ΤΕ ΚΑΙ ΤΑΦΡΟΙΣ ΚΑΙ ΤΕΧΕΣΙΝ ΑΥΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΟΙΣ ΠΕΡΙΕΛΑΒΕΝ    ΤΟΥ ΤΕ ΝΕΙΛΟΥ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΣΙΝ ΜΕΓΑΛΗΝ ΠΟΙΗΣΑΜΕΝΟΥ ΕΝ ΤΩΙ ΟΓΔΟΩΙ ΕΤΕΙ ΚΑΙ ΕΙΘΙΣΜΕΝΟΥ ΚΑΤΑΚΛΥΖΕΙΝ ΤΑ 25 ΠΕΔΙΑ ΚΑΤΕΣΧΕΝ ΕΚ ΠΟΛΛΩΝ ΤΟΠΩΝ ΟΧΥΡΩΣΑΣ ΤΑ ΣΤΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΤΑΜΩΝ    ΧΟΡΗΓΗΣΑΣ ΕΙΣ ΑΥΤΑ ΧΡΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΘΟΣ ΟΥΚ ΟΛΙΓΟΝ  ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΗΣΑΣ ΙΠΠΕΙΣ ΤΕ ΚΑΙ ΠΕΖΟΥΣ  ΠΡΟΣ ΤΗΙ ΦΥΛΑΚΗΙ 26 ΑΥΤΩΝ      ΕΝ ΟΛΙΓΩΙ ΧΡΟΝΩΙ ΤΗΝ ΤΕ ΠΟΛΙΝ ΚΑΤΑ ΚΡΑΤΟΣ ΕΙΛΕΝ  ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΝ ΑΥΤΗΙ ΑΣΕΒΕΙΣ ΠΑΝΤΑΣ ΔΙΕΦΘΕΙΡΕΙ  ΚΑΘΑΠΕ[. …]Σ ΚΑΙ ΩΡΟΣ Ο ΤΗΣ ΙΣΙΟΣ ΚΑΙ ΟΣΙΡΙΟΣ ΥΙΟΣ ΕΧΕΙΡΩΣΑΝΤΟ ΤΟΥΣ ΕΝ ΤΟΙΣ ΑΥΤΟΙΣ 27 ΤΟΠΟΙΣ ΑΠΟΣΤΑΝΤΑΣ ΠΡΟΤΕΡΟΝ 
and having gone to Lycopolis in the Busirite nome,  which had been occupied and fortified against a siege  with an abundant store of weapons, and all other supplies    (seeing that disaffection was now of long standing among the impious men gathered into it,  who had perpetrated much damage to the temples and to all the inhabitants of Egypt), and having encamped against it, he surrounded it with mounds and trenches and elaborate fortifications:    when the Nile made a great rise in the eighth year (of his reign), which usually floods the plains, {25 D } he prevented it, by damming at many points the outlets of the channels    (spending upon this no small amount of money),  and setting cavalry and infantry  to guard them,      in a short time he took the town by storm  and destroyed all the impious men in it,  even as Hermes and Horus, the son of Isis and Osiris, formerly subdued the rebels in the same district; 
THE ROSETTA STONE: 17. Punishment of the Leader of the Rebellion against the Father of the King, Ptolemaios Philopator, as well as the Travel to Memphis to Complete the Ascension to the Throne 
 
 
 
nꜣ sbꜣw jjr twtw mšꜥ jw.w ḫpr ḥꜣṱ.w  r tẖtẖ nꜣ tšw jw.w gmꜥ r nꜣ jrpyw  jw.w ḫꜣꜥ pꜣ myt n pr ꜥꜣ jrm pꜣy.f jtṱ  ṭy nꜣ nṯrw jr.f jr sh̭y njm.w n Mn_nfr  ẖn pꜣ ḥb n pꜣ šsp tꜣ jꜣwt n ḥry r_ jr.f n ḏrt pꜣy.f jtṱ  ṭy.f smꜣ.w st n pꜣ ḫt 
τοὺς δὲ ἀφηγησαμένους τῶν ἀποστάντων ἐπὶ τοῦ ἑαυτοῦ πατρὸς  καὶ τὴν χώραν ἐνοχλήσαντας καὶ τὰ ἱερὰ ἀδικήσαντας  παραγενόμενος εἰς Μέμφιν, ἐπαμύνων 28 τῶι πατρὶ καὶ τῆι ἑαυτοῦ βασιλείαι,  (παραγενόμενος εἰς Μέμφιν) πάντας ἐκόλασεν καθηκόντως  καθ’ ὃν καιρὸν παρεγενήθη πρὸς τὸ συντελεσθῆναι αὐτῶι τὰ προσήκοντα νόμιμα τῆι παραλήψει τῆς βασιλείας.  (πάντας ἐκόλασεν καθηκόντως) 
ΤΟΥΣ ΑΦΗΓΗΣΑΜΕΝΟΥΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΑΝΤΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ  ΚΑΙ ΤΗΝ ΧΩΡΑΝ ΕΝΑ[…..]ΑΝΤΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΙΕΡΑ ΑΔΙΚΗΣΑΝΤΑΣ  ΠΑΡΑΓΕΝΟΜΕΝΟΣ ΕΙΣ ΜΕΜΦΙΝ ΕΠΑΜΥΝΩΝ 28 ΤΩΙ ΠΑΤΡΙ ΚΑΙ ΤΗΙ ΕΑΥΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΑΙ  ΠΑΝΤΑΣ ΕΚΟΛΑΣΕΝ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΣ  ΚΑΘ ΟΝ ΚΑΙΡΟΝ ΠΑΡΕΓΕΝΗΘΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΝΤΕΛΕΣΘΗΝΑ[. … .]Α ΠΡΟΣΗΚΟΝΤΑ ΝΟΜΙΜΑ ΤΗΙ ΠΑΡΑΛΗΨΕΙ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ   
and as to those who had led the rebels in the time of his father  and who had disturbed the land and done wrong to the temples,  he came to Memphis to avenge his father and his own kingship,  and punished them all  as they deserved, at the time that he came there to perform the proper ceremonies for the assumption of the crown;   
THE ROSETTA STONE: 18. Waiver of Debt of Tax Arrears for Temples 
 
 
 
wy.f r nꜣ spw pr ꜥꜣ nty r ꜥwy nꜣ jrpyw r hn r ḥꜣtsp 9t  jw.w jr jpt n ḥḏ prt ꜥšꜣy  pꜣy.s smt n swn nꜣ šs n nsww nty r ꜥwy nꜣ jrpyw ẖn nꜣ nty jw.w jr.w r pr pr ꜥꜣ  jrm pꜣ sṱ nty mn n nꜣw jr.w r hn r pꜣ ṱꜣ rn.f 
ἀφῆκεν δὲ καὶ τὰ ἐν τοῖς ἱεροῖς ὀφειλόμενα εἰς τὸ βασιλικὸν ἕως τοῦ ὀγδόου ἔτους,  (ἀφῆκεν δὲ καὶ τὰ ἐν τοῖς ἱεροῖς ὀφειλόμενα) ὄντα εἰς σίτου τε καὶ ἀργυρίου πλῆθος οὐκ ὀλίγον·  ὡσαύτως δὲ καὶ τὰς τιμὰς τῶν μὴ συντετελεσμένων εἰς τὸ βασιλικὸν βυσσίνων ὀθονί30ων  καὶ τῶν συντετελεσμένων τὰ πρὸς τὸν δειγματισμὸν διάφορα ἕως τῶν αὐτῶν χρόνων· 
ΑΦΗΚΕΝ ΔΕ ΚΑΙ ΤΑ ΕΝ 29 ΤΟΙΣ ΙΕΡΟΙΣ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΑ ΕΙΣ ΤΟ ΒΑΣΙΛΙΚΟΝ ΕΩΣ ΤΟΥ ΟΓΔΟΟΥ ΕΤΟΥΣ  ΟΝΤΑ ΕΙΣ ΣΙΤΟΥ ΤΕ ΚΑΙ ΑΡΓΥΡΙΟΥ ΠΛΗΘΟΣ ΟΥΚ ΟΛΙΓΟΝ  ΩΣΑΥΤ[.. ..] ΚΑΙ ΤΑΣ ΤΙΜΑΣ ΤΩΝ ΜΗ ΣΥΝΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΩΝ ΕΙΣ ΤΟ ΒΑΣΙΛΙΚΟΝ ΒΥΣΣΙΝΩΝ ΣΘ[…] 30 ΩΝ  ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΩΝ ΤΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΔΕΙΓΜΑΤΙΣΜΟΝ ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΩΣ ΤΩΝ ΑΥΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ 
and whereas he remitted what was due to the crown in the temples up to his eighth year,  being no small amount of corn and money;  so also the fines for the byssus cloth not delivered to the crown,  {30 D } and of those delivered, the several fees for their verification, for the same period; 
THE ROSETTA STONE: 19. Cancelling the Practice of Acquiring Temple Land 
 
 
 
ḥn.f s ꜥn r ḏbꜣ pꜣ rtb sw r sṯꜣ 1 ꜣḥ r_ wn nꜣw jw.w šṭy.f n nꜣ ꜣḥw n pꜣ ḥtp nṯr  pꜣy.s smt n pꜣ jrp r sṯꜣ 1 ꜣḥ n nꜣ ꜣḥw ꜣrly n nꜣ ḥtp nṯrw n nꜣ nṯrw wy.f rr.w 
ἀπέλυσεν δὲ τὰ ἱερὰ καὶ τῆς ἀποτεταγμένης Ἀρτάβης τῆι ἀρούραι τῆς ἱερᾶς γῆς,  καὶ τῆς ἀμπελίτιδος ὁμοίως τὸ κεράμιον τῆι ἀρούραι, 
ΑΠΕΛΥΣΕΝ ΔΕ ΤΑ ΙΕΡΑ ΚΑΙ ΤΗΣ Λ[…..]ΜΕΝΗΣ ΑΡΤΑΒΗΣ ΤΗΙ ΑΡΟΥΡΑΙ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΓΗΣ  ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΙΤΙΔΟΣ ΟΜΟΙ[..] 31 ΤΟ ΚΕΡΑΜΙΟΝ ΤΗΙ ΑΡΟΥΡΑΙ 
and he also freed the temples of (the tax of) the artabe for every aroura of sacred land  and likewise the jar of wine for each aroura of vine land; 
THE ROSETTA STONE: 20. Care for Apis, Mnewis and the other Sacred Animals 
 
 
 
jr.f mṭt nfrt ꜥšꜣy n ḥp Mr_wr  jrm nꜣ kyw ꜥꜥew nty h̭wy n Kmy  n ḥw r nꜣw wn nꜣw nꜣw wn nꜣw ḥꜣ.f jr.w  r ḥꜣty.f ḥr pꜣy.w ꜥš sḥn n ṱꜣ nb  jw.f ṭyt nꜣ nty jw.w wḫꜣ.w wbꜣ nꜣy.w qst jw.w ꜥy jw.w šꜥš  jw.f ṯꜣy nꜣ nty jw.w sḫny.w r nꜣy.w jrpyw  jw.w jr ḥb jw.w jr grl ḥꜣṱ.w jrm pꜣ sp mṭt nty pḥ jr.w  nꜣ mṭt pḥw nty pḥ n nꜣ jrpyw jrm nꜣ kyw mṭt pḥw n Kmy  jr.f smn.w ḥr pꜣy.w gy rẖ pꜣ hp  ṭy.f nb ḥḏ prt ꜥšꜣy jrm ktẖt nkt wbꜣ tꜣ st ḥp  ṭy.f mnq.w tꜣ wpet n mꜣy n wpet jw nꜣ ꜥn.s m_šs 
τῶι τε Ἄπει καὶ τῶι Μνεύει πολλὰ ἐδωρήσατο  καὶ τοῖς ἄλλοις ἱεροῖς ζώιοις τοῖς ἐν Αἰγύπτωι,  πολὺ κρεῖσσον τῶν πρὸ αὐτοῦ βασιλείων  φροντίζων ὑπὲρ τῶν ἀνηκόντων εἰς αὐτὰ διὰ παντός,  τά τ’ εἰς τὰς ταφὰς αὐτῶν καθήκοντα διδοὺς δαψιλῶς καὶ ἐνδόξως  καὶ τὰ τελισκόμενα εἰς τὰ ἴδια ἱερὰ  μετὰ θυσιῶν καὶ πανηγύρεων καὶ τῶν ἄλλων τῶν νομιζομένων,  τά τε τίμια τῶν ἱερῶν καὶ τῆς Αἰγύπτου  διατετήρηκεν ἐπὶ χώρας ἀκολούθως τοῖς νόμοις,  καὶ τὸ Ἀπιεῖον ἔργοις πολυτελέσιν κατεσκεύασεν χορηγήσας εἰς αὐτὸ χρυσίου τε καὶ ἀργυρί ου καὶ λίθων πολυτελῶν πλῆθος οὐκ ὀλίγον,  (καὶ τὸ Ἀπιεῖον ἔργοις πολυτελέσιν κατεσκεύασεν) 
ΤΩΙ ΤΕ ΑΠΕΙ ΚΑΙ ΤΩΙ ΜΝΕΥΕΙ ΠΟΛΛΑ ΕΔΩΡΗΣΑΤΟ  ΚΑΙ ΤΟΙΣ ΑΛΛΟΙΣ ΙΕΡΟΙΣ ΖΩΙΟΙΣ ΤΟΙΣ ΕΝ ΑΙΓΥΠΤΩΙ  ΠΟΛΥ ΚΡΕΙΣΣΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟ ΑΥΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ  ΦΡΟΝΤΙΖΩΝ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΑΝΗΚΟΝ[…] 32 ΑΥΤΑ ΔΙΑ ΠΑΝΤΟΣ  ΤΑ Τ ΕΙΣ ΤΑΣ ΤΑΦΑΣ ΑΥΤΩΝ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΔΙΔΟΥΣ ΔΑΨΙΛΩΣ ΚΑΙ ΕΝΔΟΞΩΣ  ΚΑΙ ΤΑ ΤΕΛΙΣΚΟΜΕΝΑ ΕΙΣ ΤΑ ΙΔΙΑ ΙΕΡΑ  ΜΕΤΑ ΘΥΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΑΝΗΓΥΡΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΤΩΝ ΝΟΜΙ[……]  33 ΤΑ ΤΕ ΤΙΜΙΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ  ΔΙΑΤΕΤΗΡΗΚΕΝ ΕΠΙ ΧΩΡΑΣ ΑΠΟΚΟΛΟΥΘΟΣ ΤΟΙΣ ΝΟΜΟΙΣ  ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΙΕΙΟΝ ΕΡΓΟΙΣ ΠΟΛΥΤΕΛΕΣΙΝ ΚΑΤΕΣΚΕΘΑΣΕΝ ΧΟΡΗΓΗΣΑΣ ΕΙΣ ΑΥΤΟ ΧΡΥΣΙΟΥ ΤΕ Κ[.. ……] 34 ΟΥ ΚΑΙ ΛΙΘΩΝ ΠΟΛΥΤΕΛΩΝ ΠΛΗΘΟΣ ΟΥΚ ΟΛΙΓΟΝ   
and whereas he bestowed many gifts upon Apis and Mnevis  and upon the other sacred animals in Egypt,  because he was much more considerate than the kings before him  of all that belonged to the gods;  and for their burials he gave what was suitable lavishly and splendidly,  and what was regularly paid to their special shrines,  with sacrifices and festivals and other customary observances;  and he maintained the honours of the temples and of Egypt  according to the laws;  and he adorned the temple of Apis with rich work, spending upon it gold and silver and precious stones, no small amount;   
THE ROSETTA STONE: 21. Support of the Cult of the Gods in General 
 
 
 
ṭy.f mnq.w ḥt nṯr qnḥy h̭w n mꜣy n nꜣ nṯrw  ṭy.f jr ktẖt n pꜣy.w gy  jw.f n ḥꜣty n nṯr mnḫ ḥr nꜣ nṯrw  jw.f šn nꜣ mṭt pḥw n nꜣ jrpyw  r ṭyt jr.w mꜣy n pꜣy.f hꜣ n jr pr ꜥꜣ n pꜣ gy nty pḥ 
καὶ ἱερὰ καὶ ναοὺς καὶ βωμοὺς ἱδρύσατο  τά τε προσδεόμενα ἐπισκευῆς προσδιωρθώσατο  ἔχων θεοῦ εὐεργετικοῦ ἐν τοῖς ἀνήκουσιν εἰς τὸ 35 θεῖον διάνοιαν·  προσπυνθανόμενός τὰ τε τῶν ἱερῶν τιμιώτατα  ἀνανεοῦτο ἐπὶ τῆς ἑαυτοῦ βασιλείας ὡς καθήκει· 
ΚΑΙ ΙΕΡΑ ΚΑΙ ΝΑΟΥΣ ΚΑΙ ΒΩΜΟΥΣ ΙΔΡΥΣΑΤΟ  ΤΑ ΤΕ ΠΡΟΣΔΕΟΜΕΝΑ ΕΠΙΣΚΕΥΗΣ ΠΡΟΣΔΙΩΡΘΩΣΑΤΟ  ΕΧΩΝ ΘΕΟΥ ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΟΥ ΕΝ ΤΟΙΣ ΑΝΗΚΟ[… ….] 35 ΘΕΙΟΝ ΔΙΑΝΟΙΑΝ  ΠΡΟΣΠΥΝΘΑΝΟΜΕΝΟΥΣ ΤΑ ΤΕ ΤΩΝ ΙΞΡΩΝ ΤΙΜΙΩΤΑΤΑ  ΑΝΑΝΕΟΥΤΟ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΑΥΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΩΣ ΚΑΘΗΚΕΙ 
and whereas he has founded temples and shrines and altars,  and has repaired those requiring it,  having the spirit of a beneficent god in matters pertaining to religion;  {35 D } and whereas after enquiry he has been renewing the most honourable of the temples  during his reign, as is becoming; 
THE ROSETTA STONE: 22. For All this the Gods will Reward the King 
 
 
 
ṭy n.f nꜣ nṯrw n tꜣ šbt n nꜣy pꜣ ḏrꜣ pꜣ qny pꜣ nꜥš pꜣ wḏꜣ pꜣ snby  jrm nꜣ kyw mṭt nfrw ḏr.w  r tꜣy.f jꜣwt n ḥry smn ẖrr.f jrm nꜣy.f ẖrṭw šꜥ ḏt 
ἀνθ’ ὧν δεδώκασιν αὐτῶι οἱ θεοὶ ὑγίειαν, νίκην, κράτος  καὶ τἄλλ’ ἀγαθὰ πάντα,  τῆς βασιλείας διαμενούσης αὐτῶι καὶ τοῖς τέκνοις εἰς τὸν ἅπαντα χρόνον· 
ΑΝΘ ΩΝ ΔΕΔΩΚΑΣΙΝ ΑΥΤΩΙ ΟΙ ΘΕΟΙ ΥΓΙΕΙΑΝ ΝΙΚΗΝ ΚΡΑΤΟΣ  ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΛ ΑΓΑΘ[. …..]  36 ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΔΙΑΜΕΝΟΥΣΗΣ ΑΥΤΩΙ ΚΑΙ ΤΟΙΣ ΤΕΚΝΟΙΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΠΑΝΤΑ ΧΡΟΝΟΥ 
in requital of which things the gods have given him health, victory and power,  and all other good things.  And he and his children shall retain the kingship for all time. 
THE ROSETTA STONE: 23. In Wiew of these Decisions the Priest Decide to Escalate Honouring the King and his Descendents 
 
 
 
jrm pꜣ sḫny nfr  pḥ.s n ḥꜣty n nꜣ wꜥbw n nꜣ jrpyw n Kmy ḏr.w  nꜣ mṭt pḥw nty mtw pr ꜥꜣ Ptlwmyꜣs ꜥnḫ ḏt pꜣ nṯr pr nty nꜣ ꜥn tꜣy.f mṭt nfrt  ẖn nꜣ jrpyw  jrm nꜣ nty mtw nꜣ nṯrw mr jtṱ.w jjr ṭyt ḫpr.f  jrm nꜣ nty mtw nꜣ nṯrw mnḫw jjr ṭyt ḫpr nꜣ jjr ṭyt ḫpr.f  jrm nꜣ nty mtw nꜣ nṯrw snw jjr ṭyt ḫpr nꜣ jjr ṭyt ḫpr.w  jrm nꜣ nty mtw nꜣ nṯrw nty nḥm nꜣ jtṱw n nꜣy.f jtṱw r ṭyt ꜥy.w 
ἀγαθῆι τύχηι,  ἔδοξεν τοῖς ἱερεύσι τῶν κατὰ τὴν χώραν ἱερῶν πάντων,  τὰ ὑπάρχοντα τίμια πάντα τῶι αἰωνοβίωι βασιλεῖ Πτολεμαίωι, ἠγαπημένωι ὑπὸ τοῦ Φθᾶ, θεῶι Ἐπιφανεῖ Εὐχαρίστωι,  (ἐπαύξειν)  ὁμοίως δὲ καὶ τὰ τῶν γονέων αὐτοῦ θεῶν Φιλοπατόρων  καὶ τὰ τῶν προγόνων θεῶν Εὐεργετῶν  καὶ τὰ 38 τῶν θεῶν Ἀδελφῶν  καὶ τὰ τῶν θεῶν σωτήρων ἐπαύξειν μεγάλως· 
ΑΓΑΘΗΙ ΤΥΧΗΙ  ΕΔΟΞΕΝ ΤΟΙΣ ΙΕΡΕΥΣΙ ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΧΩΡΑΝ ΙΕΡΩΝ ΠΑΝΤΩΝ  ΤΑ ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ Τ[…. …..] 37 ΤΩΙ ΑΙΩΝΟΒΙΩΙ ΒΑΣΙΛΕΙ ΠΤΟΛΕΜΑΙΩΙ ΗΓΑΠΗΜΕΝΩΙ ΥΠΟ ΤΟΥ ΦΘΑ ΘΕΩΙ ΕNΙΦΑΝΕΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩΙ    ΟΜΟΙΩΣ ΔΕ ΚΑΙ ΤΑ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΑΥΤΟΝ ΘΕΩΝ ΦΙΛΙΠΑΤΟΡΩΝ  ΚΑΙ ΤΑ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ ΘΕΩΝ ΕΥΕΡΓ[…. … ..]  38 ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ  ΚΑΙ ΤΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΣΩΤΗΡΩΝ ΕΠΑΥΞΗΝ ΜΕΓΑΛΩΣ 
With propitious fortune:  It was resolved by the priests of all the temples in the land  to increase greatly the existing honours of King Ptolemy, the ever-living, the beloved of Ptah, the god Epiphanes Eucharistos,    likewise those of his parents the Gods Philopatores,  and of his ancestors, the Gods Euergetai  and the Gods Adelphoi  and the Gods Soteres 
THE ROSETTA STONE: 24. The Erection of a Staue of the King in all Temples, Called “Ptolemaios the Revenger of the Aegyptians”, together with a Statue of the Local God who hands him the Sword of Victory. 
 
 
 
mtw.w ṭyt ꜥḥꜥ wꜥ twtw n pr ꜥꜣ Ptlwmyꜣs ꜥnḫ ḏt pꜣ nṯr pr nty nꜣ ꜥn tꜣy.f mṭt nfrt  mtw.w ḏṭ n.f Ptlwmyꜣs nḏ Bqy  nty jw pꜣy.f wḥm Ptlwmyꜣs jjr nḫtṱ Kmy  jrm wꜥ twtw n pꜣ nṯr n tꜣ nwt jw.f ṭyt n.f ḫpš qny  n pꜣ jrpy jrpy sp 2 n pꜣ mꜣꜥ nty wnḥ n pꜣ jrpy  jw.w r rẖ wpt rmṯ n Kmy 
στῆσαι δὲ τοῦ αἰωνοβίου βασιλέως Πτολεμαίου θεοῦ Ἐπιφανοῦς Εὐχαρίστου εἰκόνα  ἐν ἑκάστωι ἱερῶι ἐν τῶι ἐπιφανεστάτωι τόπωι, ἣ προσονομασθήσεται  Πτολεμαίου τοῦ ἐπαμύναντος τῆι Αἰγύπτωι,  ἧι παρεστήξεται ὁ κυριώτατος θεὸς τοῦ ἱεροῦ, διδοὺς αὐτῶι ὅπλον νικητικόν,  (ἐν ἑκάστωι ἱερῶι ἐν τῶι ἐπιφανεστάτωι τόπωι)  ἃ ἔσται κατεσκευασμένα τὸν τῶν Αἰγυπτίων 40 τρόπον, 
ΣΤΗΣΑΙ ΔΕ ΤΟΥ ΑΙΩΝΟΒΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΠΤΟΜΑΙΟΥ ΘΕΟΥ ΕΠΙΦΑΝΟΥΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥ ΕΙΚΟΝΑ  ΕΝ ΕΚΑΣΤΩΙ ΙΕΡΩΙ ΕΝ ΤΩΙ ΕΠΙΦΑ[……. …..] 39 Η ΠΡΟΣΟΝΟΜΑΣΘΗΣΕΤΑΙ  ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ ΤΟΥ ΕΠΑΜΥΝΑΝΤΟΣ ΤΗΙ ΑΙΓΥΠΤΩΙ  ΗΙ ΠΑΡΕΣΤΗΞΕΤΑΙ Ο ΚΥΡΙΩΤΑΤΟΣ ΘΕΟΣ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΔΙΔΟΥΣ ΑΥΤΩΙ ΟΠΛΟΝ ΝΙΚΗΤΙΚΟΝ    Α ΕΣΤΑΙ ΚΑΤΕΣΚΕΥΑΣΜΕΝ[.. …. …]40 ΤΡΟΠΟΝ 
and to set up in the most prominent place of every temple an image of the ever-living King Ptolemy,  the beloved of Ptah, the god Epiphanes Eucharistos, an image which shall be called that of  'Ptolemy, the defender of Egypt',  beside which shall stand the principal god of the temple, handing him the weapon of victory,    all of which shall be manufactured (in the Egyptian) fashion; 
THE ROSETTA STONE: 25. Service by the Statues 
 
 
 
mtw nꜣ wꜥbw  šms nꜣ twtww n pꜣ jrpy jrpy sp 2 sp 3 ẖr hrw  mtw.w ḫꜣꜥ tbḥ jjr ḥr.w mtw.w jr n.w pꜣ sp mṭt nty n hp n jr.w  r ẖ pꜣ nty jw.w jr.f n nꜣ kyw nṯrw  n nꜣ ḥbw nꜣ ḫꜥw n nꜣ hrww rn.w 
καὶ τοὺς ἱερεῖς  θεραπεύειν τὰς εἰκόνας τρὶς τῆς ἡμέρας  καὶ παρατιθέναι αὐτοῖς ἱερὸν κόσμον καὶ τἆλλα τὰ νομιζόμενα συντελεῖν  καθ ἃ καὶ τοῖς ἄλλοις θεοῖς  ἐν ταῖς κατὰ τὴν χώραν πανηγύρεσιν. 
ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΙΕΡΕΙΣ  ΘΕΡΑΠΕΥΕΙΝ ΤΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΡΙΣ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ  ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΙΘΕΝΑΙ ΑΥΤΑΙΣ ΙΕΡΟΝ ΚΟΣΜΟΝ ΚΑΙ ΤΑΛΛΑ ΤΑ ΝΟΜΙΖΟΜΕΝΑ ΣΥΝΤΕΛΕΙΝ  ΚΑΘ Α ΚΑΙ ΤΟΙΣ ΑΛΛΟΙΣ ΘΕΟΙΣ  ΕΝ [… …….. … …. ..] ΠΑ]41ΝΗΓΥΡΕΣΙΝ 
{40 D } and that the priests  shall pay homage to the images three times a day,  and put upon them the sacred garments, and perform the other usual honours  such as given to the other gods  in the Egyptian festivals; 
THE ROSETTA STONE: 26. Erection of a Wooden Image of the King together with a Golden Shrine 
 
 
 
mtw.w ṭyt ḫꜥ sḫm n nṯr n pr ꜥꜣ Ptlwmyꜣs pꜣ nṯr pr nty nꜣ ꜥn tꜣy.f mṭt nfrt  sꜣ Ptlwmyꜣs jrm tꜣ pr ꜥꜣt ꜣrsynꜣ nꜣ nṯrw mr jtṱ  jrm tꜣ gꜣt n nb n pꜣ jrpy jrpy sp 2  mtw.w ṭyt ḥtp.s n pꜣ nty wꜥb{w} jrm nꜣ kyw gꜣ n nb 
ἱδρύσασθαι δὲ βασιλεῖ Πτολεμαίωι θεῶι Ἐπιφανεῖ Εὐχαρίστωι (ξόανον τε),  τῶι ἐκ βασιλέως Πτολεμαίου καὶ βασιλίσσης Ἀρσινόης θεῶν Φιλοπατόρων,  ξόανον τε καὶ ναὸν χρυσοῦν ἐν ἑκάστωι τῶν ἱερῶν  καὶ καθιδρῦσαι ἐν τοῖς ἀδύτοις μετὰ τῶν ἄλλων ναῶν, 
ΙΔΡΥΣΑΣΘΑΙ ΔΕ ΒΑΣΙΛΕΙ ΠΤΟΛΕΜΑΙΩΙ ΘΕΩΙ ΕΠΙΦΑΝΕΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩΙ  ΤΩΙ ΕΓ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΑΡΣΙΝΟΗΣ ΘΕΩΝ ΦΙΛΟΠΑΤΟΡΩΝ  ΞΟΑΝΟΝ ΤΕ ΚΑΙ ΝΑΟΝ ΧΡ[….. …… ….] 42 ΙΕΡΩΝ  ΚΑΙ ΚΑΘΙΔΡΥΣΑΙ ΕΝ ΤΟΙΣ ΑΔΥΝΑΤΟΙΣ ΜΕΤΑ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΝΑΩΝ 
and to establish for King Ptolemy, the god Epiphanes Eucharistos,  sprung of King Ptolemy and Queen Arsinoe, the Gods Philopatores,  a statue and golden shrine in each of the temples,  and to set it up in the inner chamber with the other shrines; 
THE ROSETTA STONE: 27. Displaying the Shrine during Processions 
 
 
 
jjr nꜣ ḥbw ꜥyw nty jw.w ṭyt ḫꜥ nꜣ nṯrw njm.w ḫpr  mtw.w ṭyt ḫꜥ tꜣ gꜣt n pꜣ nṯr nty pr nty nꜣ ꜥn tꜣy.f mṭt nfrt jrm.w 
καὶ ἐν ταῖς μεγάλαις πανηγύρεσιν, ἐν αἷς ἐξοδεῖαι τῶν ναῶν γίνονται,  καὶ τὸν τοῦ θεοῦ Ἐπιφανοῦς Εὐχαρίστου ναὸν συνεξοδεύειν. 
ΚΑΙ ΕΝ ΤΑΙΣ ΜΕΓΑΛΑΙΣ ΠΑΝΗΓΥΡΕΣΙΝ ΕΝ ΑΙΣ ΕΞΟΔΕΙΑΙ ΤΩΝ ΝΑΩΝ ΓΙΝΟΝΤΑΙ  ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΠΙΦΑΝΟΥΣ ΕΥ[…….. …. ….] 43 ΧΟΔΕΥΕΙΝ 
and in the great festivals in which the shrines are carried in procession  the shrine of the god Epiphanes Eucharistos shall be carried in procession with them. 
THE ROSETTA STONE: 28. Appearance of the Shrine 
 
 
 
r ṭyt ḫpr.f jw.w swn tꜣ gꜣt pꜣ hrw jrm pꜣ sp ṱꜣ nty jnjw  mtw.w ṭyt sḥn n nb 10 n pr ꜥꜣ  r wꜥt ꜥrꜥy njm.w r wꜥ rẖ pꜣ nty n hp n jr.f r nꜣ sḥnw n nb  r ḏꜣḏꜣ n tꜣ gꜣt n tꜣ šbt n nꜣ ꜥrꜥyw nty ḫpr ḥr ḏꜣḏꜣ n pꜣ sp gꜣt  mtw pꜣ sḫnt ḫpr n tꜣ mtret n nꜣ sḥnw  ḫpr mtw.f r_ ḫꜥ pr ꜥꜣ njm.f n ḥt nṯr n Mn_nfr  jw.w jr n.f {n} nꜣ nty n hp n jr.w n pꜣ šsp n tꜣ jꜣwt n ḥry  mtw.w ḫꜣꜥ n tꜣ ryt ḥryt n jft {jtf} nty pꜣ bnr n nꜣ sḥnw  n pꜣ mtre n pꜣ sḥn n nb nty sẖ ḥry wꜥt wꜣḏt jrm wꜥ šmꜥ  mtw.w ḫꜣꜥ wꜥt nryt {nꜣ} {ꜥrꜥyw} ḥr wꜥt nbw r wn wꜥ šmꜥ ẖrr.s ḥr pr jmnṱ r pꜣ qḥ r ḏꜣḏꜣ n tꜣ gꜣt n nb  mtw.w ḫꜣꜥ wꜥt ꜥrꜥy r wn wꜥt nbw ẖrr.s ḥr wꜥ wt r smḥ  nty jw pꜣy.f wḥm pr ꜥꜣ jjr sḥḏ &SchinUmꜥ Mḥw 
ὅπως δ’ εὔσημος ἦι νῦν τε καὶ εἰς τὸν ἔπειτα χρόνον,  ἐπικεῖσθαι τῶι να-ῶι τὰς τοῦ βασιλέως χρυσᾶς βασιλείας δέκα  αἷς προσκείσεται ἀσπίς,  καθάπερ καὶ ἐπὶ πασῶν τῶν ἀσπιδοειδῶν βασιλειῶν τῶν ἐπὶ τῶν ἄλλων ναῶν·  ἔσται δ’ αὐτῶν ἐν τῶι μέσ-ωι ἡ καλουμένη βασιλεία Ψχέντ,  ἣν περιθέμενος εἰσῆλθεν εἰς τὸ ἐν Μέμφει ἱερόν,  ὅπως ἐν αὐτῶι συν 45 τελεσθῆι τὰ νομιζόμενα τῆι παραλήψει τῆς βασιλείας.  ἐπιθεῖναι δὲ καὶ ἐπὶ τοῦ περὶ τὰς βασιλείας τετραγώνου  κατὰ τὸ προειρημένον βασίλειον φυλακτήρια χρυσᾶ δύο, οἷς ἐγγραφήσεται      ὅ τι ἐστὶν τοῦ βασιλέως τοῦ ἐπιφανῆ ποιήσαντος τήν τε ἄνω χώραν καὶ τὴν κάτω· 
ΟΠΩΣ Δ ΕΥΣΗΜΟΣ ΗΙ ΝΥΝ ΤΕ ΚΑΙ ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΠΕΙΤΑ ΧΡΟΝΟΝ  ΕΠΙΚΕΙΣΘΑΙ ΤΩΙ ΝΑΩΙ ΤΑΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΧΡΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΔΕΚΑ  ΑΙΣ ΠΡΟΣΚΕΙΣΕΤΑΙ ΑΣΠΙΣ  [……. … … …..] 44 ΤΩΝ ΑΣΠΙΔΟΕΡΔΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ ΤΩΝ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΝΑΩΝ  ΕΣΤΑΙ Δ ΑΥΤΩΝ ΕΝ ΤΩΙ ΜΕΣΩΙ Η ΚΑΛΟΥΜΕΝΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑ Ψ ΧΕΝΤ  ΗΝ ΠΕΡΙΘΕΜΕΝΟΣ ΕΙΣΗΛΘΕΝ ΕΙΣ ΤΟ ΕΝ ΜΕΜΦ[.. …..  …. .. ….. ….] 45 ΤΕΛΕΣΘΗΙ ΤΑ ΝΟΜΙΖΟΜΕΝΑ ΤΗΙ ΠΑΡΑΛΗΨΕΙ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ  ΕΠΙΘΕΙΝΑΙ ΔΕ ΚΑΙ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΤΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟΥ  ΚΑΤΑ ΤΟ ΠΡΟΕΙΡΗΜΕΝΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΦΥΛΑΚΤΗΡΙΑ ΧΡ[.. … …. …………..      .] 46 ΤΙ ΕΣΤΙΝ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΤΟΥ ΕΠΙΦΑΝΕΙ ΠΕΙΗΣΑΝΤΟΣ ΤΗΝ ΤΕ ΑΝΩ ΧΩΡΑΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΩ 
And in order that it may be easily distinguishable now and for all time,  there shall be set upon the shrine the ten gold diadems of the king,  to which shall be added a uraeus  but instead of the uraeus-shaped diadems which are upon the other shrines,  in the centre of them shall be the crown called Pschent  which he put on when he went into the temple at Memphis  to perform therein {45 D } the ceremonies for assuming the kingship:  and there shall be placed on the square surface round about the diadems,  beside the aforementioned crown, golden symbols (eight in number signifying)      that it is (the shrine) of the king who makes manifest the Upper and Lower countries. 
THE ROSETTA STONE: 29. The 17th and 30th Day of each Month should be celebrated to commemorate the Birth Day and the the Ascension to the Throne of the King 
 
 
 
n ḏrt ḫpr.f jw jbṭ 4 šmw sw ꜥrqy nty jw.w jr pꜣ hrw ms pr ꜥꜣ njm.f  ḫpr jw.f smn n ḥb ḫꜥ n nꜣ jrpyw tꜣ ḥꜣt  pꜣy.s smt n jbṭ 2 ꜣḫt {prt} sw 17 nty jw.w jr n.f nꜣ jrw n pꜣ šsp tꜣ jꜣwt n ḥry njm.f  tꜣ ḥꜣt n nꜣ mṭt nfrtw jjr ḫpr n rmṯ nb pꜣ ms pr ꜥꜣ ꜥnḫ ḏt  jrm pꜣ šsp tꜣ jꜣwt n ḥry r_ jr.f  jr nꜣy hrww sw 17 ꜥrqy n ḥb ẖr jbṭ nb  ẖn nꜣ jrpyw n Kmy ḏr.w  mtw.w jr grl wṭn pꜣ sp mṭt nty n hp n jr.w n nꜣ kyw ḥbw  n pꜣ ḥb 2 ẖr jbṭ  nꜣ nty jw.w jr.w n ꜥby mtw.w tš.w ?n? ?ꜥꜣ? nꜣ rmṯw nty šms n pꜣ jrpy 
καὶ ἐπεὶ τὴν τριακάδα τοῦ {τοῦ} Μεσορῆ, ἐν ἧι τὰ γενέθλια τοῦ βασιλέως ἄγεται,  (ἐπωνύμους νενομίκασιν ἐν τοῖς ἱεροῖς)  ὁμοίως δὲ καὶ τὴν ἑπτακαιδεκάτην τοῦ Φαωφὶ ἔν ἧι παρέλαβεν τὴν βασιλείαν παρὰ τοῦ πατρός, ἐπωνύμους νενομίκασιν ἐν τοῖς ἱεροῖς,  αἳ δὴ πολλῶν ἀγαθῶν ἀρχηγοὶ πᾶσίν εἰσιν,    ἄγειν τὰς ἡμέρας ταύτας ἑορτὰς καὶ πανηγύρεις ἐν τοῖς κατὰ τὴν Αἴγυπτον ἱεροῖς κατὰ μῆνα,  (ἐν τοῖς κατὰ τὴν Αἴγυπτον ἱεροῖς)  καὶ συντελεῖν ἐν αὐτοῖς θυσίας καὶ σπονδὰς καὶ τἆλλα τὰ νομιζόμενα, καθὰ καὶ ἐν ταῖς ἄλλαις πανηγύρεσιν  (ἐν αὐτοῖς)  τάς τε γινομένας προθέσεις τοῖς — — — — παρεχομένοις ἐν τοῖς ἱεροῖς. 
ΚΑΙ ΕΠΕΙ ΤΗΝ ΤΡΙΑΝΑΔΑ ΤΟΥΤΟΥ ΜΕΣΟΡΗΙ ΕΝ ΗΙ ΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΓΕΤΑΙ    ΟΜΟΙΩΣ ΔΕ ΚΑΙ [… ………….. … …..] 47 ΕΝ ΗΙ ΠΑΡΕΛΑΒΕΝ ΤΗΝ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝ ΠΑΡ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΕΠΩΜΥΝΟΥΣ ΝΕΝΟΜΙΚΑΣΙΝ ΕΝ ΤΟΙΣ ΙΕΡΟΙΣ  ΑΙ ΔΗ ΠΟΛΛΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΑΡΧΗΓΟΙ ΠΑΣΙΝ ΕΙΣΙΝ    ΑΓΕΙΝ ΤΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΤΑΥΤΑΣ ΕΟΡΤ[.. … ………. .. … …. … ..] (48) ΓΥΠΤΟΝ ΙΕΡΟΙΣ ΚΑΤΑ ΜΗΝΑ    ΚΑΙ ΣΥΝΤΕΛΕΙΝ ΕΝ ΑΥΤΟΙΣ ΘΥΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΠΟΝΔΑΣ ΚΑΙ Τ ΑΛΛΑ ΤΑ ΝΟΜΙΖΟΜΕΝΑ ΚΑΘ Α ΚΑΙ ΕΝ ΤΑΙΣ ΑΛΛΑΙΣ ΠΑΝΗΓΥΡΕΣΙΝ    ΤΑΣ ΤΕ ΓΙΝΟΜΕΝΑΣ ΠΡΟΘ[…. …. ..] 49 ΡΕΧΟΥΜΕΝΟΙΣ ΕΝ ΤΟΙΣ ΙΕΡΟΙΣ 
And since it is the 30th of Mesore on which the birthday of the king is celebrated,    and likewise the 17th of Paophi) on which he succeeded his father in the kingship, they have held these days in honour as name-days in the temples,  since they are sources of great blessings for all;    it was further decreed that a festival shall be kept in the temples throughout Egypt on these days in every month,    on which there shall be sacrifices and libations and all the ceremonies customary at the other festivals    (and the offerings shall be given to the priests who) serve in the temples. 
THE ROSETTA STONE: 30. In the Beginning of the Month Thoth a Five Days Festival should be Celebrated for the King 
 
 
 
mtw.w jr ḥb ḫꜥ n nꜣ jrpyw jrm Kmy ḏr.f  n pr ꜥꜣ Ptlwmyꜣs ꜥnḫ ḏt pꜣ nṯr pr nty nꜣ ꜥn tꜣy.f mṭt nfrt  ẖr rnpt n jbṭ 1 ꜣḫt sw 1 šꜥ hrw 5  jw.w ṯꜣy qlm jw.w jr grl wṭn jrm pꜣ sp mṭt nty pḥ n jr.w 
ἄγειν δὲ ἑορτὴν καὶ πανήγυριν (ἐν τοῖς ἱεροῖς τοῖς κατὰ τὴν χώραν)  τῶι αἰωνοβίωι καὶ ἠγαπημένωι ὑπὸ τοῦ Φθᾶ βασιλεῖ Πτολεμαίωι θεῶι Ἐπιφανεῖ Εὐχαρίστωι  κατ’ ἐνιαυτὸν ἐν τοῖς ἱεροῖς τοῖς κατὰ τὴν 50 χώραν ἀπὸ τῆς νουμηνίας τοῦ Θῶϋθ ἐφ’ ἡμέρας πέντε,  ἐν αἷς καὶ στεφανηφορήσουσιν συντελοῦντες θυσίας καὶ σπονδὰς καὶ τἆλλα τὰ καθήκοντα. 
ΑΓΕΙΝ ΔΕ ΕΟΡΤΗΝ ΚΑΙ ΠΑΝΗΓΥΡΙΝ  ΤΩΙ ΑΙΩΝΟΒΙΩΙ ΚΑΙ ΗΓΑΠΗΜΕΝΩΙ ΥΠΟ ΤΟΥ ΦΘΑ ΒΑΣΙΛΕΙ ΠΤΟΛΕΜΑΙΩΙ ΘΕΩΙ ΕΠΙΦΑΝΕΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩΙ  ΚΑΤ ΕΝΙ[….. … …. ….. …. …. …] 50 ΧΩΡΑΝ ΑΠΟ ΤΗΣ ΝΟΥΜΗΝΙΑΣ ΤΟΥ ΘΩΥΘ ΕΦ ΗΜΕΡΑΣ ΠΕΝΤΕ  ΕΝ ΑΙΣ ΚΑΙ ΣΤΕΦΑΝΗΦΟΡΗΣΟΥΣΙΝ ΣΥΝΤΕΛΟΥΝΤΕΣ ΘΥΕΙΑΣ ΚΑΙ ΣΠΟΝΔΑΣ ΚΑΙ Τ ΑΛΛΑ ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ 
And a festival shall be kept  for King Ptolemy, the ever-living, the beloved of Ptah, the god Epiphanes Eucharistos,  yearly in the temples throughout the land from the 1st of Thoth for five days,  in which they shall wear garlands and perform sacrifices and libations and the other usual honours, 
THE ROSETTA STONE: 31. The Priests should Add the Title “Priest for the God Epiphanes” to his List of Priestly Titles 
 
 
 
nꜣ wꜥbw nty n nꜣ jrpyw n Kmy jrpy sp 2  mtw.w ḏṭ n.w nꜣ wꜥbw n pꜣ nṯr pr nty nꜣ ꜥn tꜣy.f mṭt nfrt  n wꜣḥ r nꜣ kyw rn n wꜥb  mtw.w sẖ.f n gy n ḏlꜥ mṭt nb  mtw.w sẖ tꜣ jꜣwt n wꜥb n pꜣ nṯr pr nty nꜣ ꜥn tꜣy.f mṭt nfrt n nꜣy.w glṱw mtw.w šf.s ḥr ꜣt.w 
(τοὺς ἱερεῖς)  προσαγορεύεσθαι δὲ τοὺς ἱερεῖς τῶν ἄλλων θεῶν καὶ τοῦ θεοῦ Ἐπιφανοῦς Εὐχαρίστου ἱερεῖς  πρὸς τοῖς ἄλλοις ὀνόμασιν τῶν θεῶν ὧν ἱερατεύουσιν,  καὶ καταχωρίσαι εἰς πάντας τοὺς χρηματισμοὺς  καὶ εἰς τοὺς δακτυλίους οὓς φοροῦσι προσεγκολάπτεσθαι τὴν ἱερατείαν αὐτοῦ. 
  ΠΡΟΣΑΓΟΡΕ[…… .. …. …… … ….. ….] 51 ΚΑΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΠΙΦΑΝΟΥΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥ ΙΕΡΕΙΣ  ΠΡΟΣ ΤΟΙΣ ΑΛΛΟΙΣ ΟΝΟΜΑΣΙΝ ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΩΝ ΙΕΡΑΤΕΥΟΥΣΙ  ΚΑΙ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΑΙ ΕΙΣ ΠΑΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΙΣΜΟΥΣ  ΚΑΙ ΕΙΣ ΤΟΥ Δ[……… … ……. …………….. …] 52 ΙΕΡΑΤΕΙΑΝ ΑΟΥΤΟΥ 
  {50 D } and the priests (in each temple) shall be called priests of the god Epiphanes Eucharistos  in addition to the names of the other gods whom they serve;  and his priesthood shall be entered upon all formal documents  (and engraved upon the rings which they wear); 
THE ROSETTA STONE: 32. Also Private Individuals may Freely Celebrate the King in Accordance with the above rules 
 
 
 
mtw.s ḫpr jw.s ꜥwy n ḏrt nꜣ rmṯw mšꜥ ꜥn nty jw.w wḫꜣ  r ṭyt ḫꜥ pꜣ smt n tꜣ gꜣt n nb n pꜣ nṯr pr nty nꜣ ꜥn tꜣy.f mṭt nfrt  nty ḥry r ṭyt ḫpr.s n nꜣy.w mꜣꜥw  mtw.w jr nꜣ ḥbw nꜣ ḫꜥw nty sẖ ḥry ẖr rnpt  mtw.f ḫpr jw.s swn ḏṭ nꜣ nty n Kmy ṭyt pḥṱ n pꜣ nṯr pr nty nꜣ ꜥn tꜣy.f mṭt nfrt r ẖ pꜣ nty n hp n jr.f 
ἐξεῖναι δὲ καὶ τοῖς ἄλλοις ἰδιώταις  ἄγειν τὴν ἑορτὴν καὶ τὸν προειρημένον ναὸν ἱδρύεσθαι  καὶ ἔχειν παρ’ αὑτοῖς  συντελοῦντας τὰ νόμιμα ἐν ἑορταῖς ταῖς τε κατὰ μῆνα καὶ τ αῖς κατ’ ἐνιαυτόν,  ὅπως γνώριμον ἦι διότι οἱ ἐν Αἰγύπτωι αὔξουσι καὶ τιμῶσι τὸν θεὸν Ἐπιφανῆ Εὐχάριστον βασιλέα, καθάπερ νόμιμόν ἐστιν αὐτοῖς. 
ΕΞΕΙΝΑΙ ΔΕ ΚΑΙ ΤΟΙΣ ΑΛΛΟΙΣ ΙΔΙΩΤΑΙΣ  ΑΓΕΙΝ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΡΟΕΙΡΗΜΕΝΟΝ ΝΑΟΝ ΙΔΡΥΕΣΘΑΙ  ΚΑΙ ΕΧΕΙΝ ΠΑΡ ΑΥΤΟΙΣ  ΣΥΝΤΕΛΟΥ[….. .. …… .. ……. …. .. …. …. … .] 53 [.]ΙΣ ΚΑΤ ΕΝΙΑΥΤΟΝ  ΟΠΩΣ ΓΝΩΡΙΜΟΝ ΗΙ ΔΙΟΤΙ ΟΙ ΕΝ ΑΙΓΥΠΤΩΙ ΕΥΞΟΥΣΙ ΚΑΙ ΤΙΜΩΣΙ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΕΠΙΦΑΝΗ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΝ ΒΑΣΙΛΕΑ ΚΑΘΑΠΕΡ ΝΟΜΙΜΟΝ ΕΣΤΙΝ [……] 
and private individuals shall also be allowed  to keep the festival and set up the aforementioned shrine  and have it in their homes,  performing the aforementioned celebrations yearly,  in order that it may be known to all that the men of Egypt magnify and honour the god Epiphanes Eucharistos the king, according to the law. 
THE ROSETTA STONE: 33. Publication of the Decree 
 
 
 
mtw.w sẖ pꜣ wt n wyṱ n jny ḏry  n sẖ mṭ nṯr sẖ šꜥt sẖ wynn  mtw.w ṭyt ꜥḥꜥ.f n nꜣ jrpyw mḥ 1 nꜣ jrpyw mḥ 2 nꜣ jrpyw mḥ 3  jjr ḏrt pꜣ twtw n pr ꜥꜣ ꜥnḫ ḏt 
τὸ δὲ ψήφισμα τοῦτο ἀναγράψαι εἰς στή λας στερεοῦ λίθου  τοῖς τε ἱεροῖς καὶ ἐγχωρίοις καὶ Ἑλληνικοῖς γράμμασιν,  καὶ στῆσαι ἐν ἑκάστωι τῶν τε πρώτων καὶ δευτέρων καὶ τρίτων ἱερῶν  πρὸς τῆι τοῦ αἰωνοβίου βασιλέως εἰκόνι. 
.. .. ……. ….. ……… … …] 54 [… .]ΤΕΡΟΥ ΛΙΘΟΥ  ΤΟΙΣ ΤΕ ΙΕΡΟΙΣ ΚΑΙ ΕΓΧΩΡΙΟΙΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙΣ ΓΡΑΜΜΑΣΙΝ  ΚΑΙ ΣΤΗΣΑΙ ΕΝ ΕΚΑΣΤΩΙ ΤΩΝ ΤΕ ΠΡΩΤΩΝ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΩ[. … …… ….. ….  … … ……… …….. ……] 
This decree shall be inscribed on a stela of hard stone  in sacred [that is hieroglyphic] and native [that is demotic] and Greek characters  and set up in each of the first, second,  and third [rank] temples beside the image of the ever living king. 
 
Go to Wiki Documentation
Enhet: Det humanistiske fakultet   Utviklet av: IT-seksjonen ved HF
Login