You are here: BP HOME > TLB > Mahāvyutpatti with sGra sbyor bam po gñis pa > fulltext
Mahāvyutpatti with sGra sbyor bam po gñis pa

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages
Choose display
  • Enable images
  • Enable footnotes
    • Show all footnotes
    • Minimize footnotes
DiacriticaDiacritica-helpSearch-help
ā ī ū
ñ
ś ź
š č ǰ γ    
Note on the transliteration:
The transliteration system of the BP/TLB is based on the Unicode/UTF-8 system. However, there may be difficulties with some of the letters – particularly on PC/Windows-based systems, but not so much on the Mac. We have chosen the most accepted older and traditional systems of transliteration against, e.g, Wylie for Tibetan, since with Unicode it is possible, in Sanskrit and Tibetan, etc., to represent one sound with one letter in almost all the cases (excepting Sanskrit and Tibetan aspirated letters, and Tibetan tsa, tsha, dza). We thus do not use the Wylie system which widely employs two letters for one sound (ng, ny, sh, zh etc.).
 
Important:
We ask you in particular to note the use of the ’ apostrophe and not the ' representing the avagrāha in Sanskrit, and most important the ’a-chuṅ in Tibetan. On the Mac the ’ is Alt-M.
 
If you cannot find the letters on your key-board, you may click on the link "Diacritica" to access it for your search.
Choose specific texts..
    Click to Expand/Collapse Option Complete text
Click to Expand/Collapse OptionTitle
Click to Expand/Collapse OptionPreface
Click to Expand/Collapse Option§1-20
Click to Expand/Collapse Option§21-40
Click to Expand/Collapse Option§41-60
Click to Expand/Collapse Option§61-80
Click to Expand/Collapse Option§81-100
Click to Expand/Collapse Option§101-120
Click to Expand/Collapse Option§121-140
Click to Expand/Collapse Option§141-160
Click to Expand/Collapse Option§161-180
Click to Expand/Collapse Option§181-200
Click to Expand/Collapse Option§201-220
Click to Expand/Collapse Option§221-240
Click to Expand/Collapse Option§241-260
Click to Expand/Collapse Option§261-280
Click to Expand/Collapse Option§281-283
Click to Expand/Collapse OptionColophon
trikarmākārā 
las kyi rnam par smin pa la sogs pa’i miṅ la 
諸行等名目; 業異熟 
 
 
 
dṛṣṭadharmavedanīyam 
mthoṅ ba’i chos la myoṅ par ’gyur ba 
現在受用; 順現法受 
 
 
 
upapadya vedanīyam 
skyes nas myoṅ bar ’gyur ba 
今世受用; 順次生受 
 
 
 
aparaparyāyavedanīyam 
lan graṅs gźan la myoṅ bar ’gyur ba 
他世受用; 順後次受 
 
 
 
niyatavedanīyam 
myon bar ’gyur ba ṅes pa 
定受用; 順定受 
 
 
 
aniyatavedanīyam 
myoṅ bar ’gyur ba ma ṅes pa 
受用不定; 順不定受; 不定受用 
 
 
 
karmasvakaḥ 
las bdag gyir byed pa 
自作業 
 
 
 
karmadāyādaḥ (karma+dāyā+ādaḥ) 
las kyi bgo skal la spyod pa 
多作業; 受作業分 
 
 
 
karmayoniḥ 
las kyi skye gnas pa 
生處業; 業生處 
 
 
 
karmapratisaraṇam 
las brten par bya ba 
堅固業; 業堅固 
 
 
 
prayogaḥ 
sbyor ba 
造作; 加行; 始 
 
 
 
maulam 
dṅos gźi 
真如; 根本; 中 
 
 
 
pṛṣṭham 
mjug 
後; 後起; 終 
 
 
 
āsevitam 
brten pa’am bsñen pa 
依; 倚 
 
 
 
bhāvitam 
bgoms pa’am goms par byas pa 
思惟熟; 若習若修若; 練 ; 習 
 
 
 
bahulīkṛtam 
lan maṅ du byas pa 
多作; 多所作; 作熟者 
 
 
 
pañcānantarīyāṇi 
mtshams med lṅa’i miṅ la 
五逆; 五無間 
 
 
 
mātṛghātaḥ 
ma bsad pa 
殺母; 害母 
 
 
 
arhadghātaḥ 
dgra bcom pa bsad pa 
殺阿羅漢; 害阿羅漢 
 
 
 
pitṛghātaḥ 
pha bsad pa 
殺父; 害父 
 
 
 
saṃghabhedaḥ 
dge ’dun gyi dbyen byas pa 
破和合僧; 破羯磨轉法輪僧; 破僧 
 
 
 
tathāgatasyāntike duṣṭacittarudhirotpādanam 
de bźin gśegs pa la ṅan sems kyis khrag phyuṅ ba 
出佛身血; 於佛所惡心出血 
 
 
 
pañcopānantarīyāṇi 
mtshams med pa daṅ ñe ba lṅa’i miṅ la 
近五逆; 五無間同類; 近五無間 
 
 
 
mātur arhatyā dūṣaṇam 
ma dgra bcom ma sun phyuṅ ba 
欺具阿羅漢果母; 汙母阿羅漢尼; 於母阿羅漢尼行非梵行 
 
 
 
niyatabhūmisthitasya bodhisattvasya māraṇam 
byaṅ chub sems dpa’ ṅes pa’i sa la gnas pa bsad pa 
殺具菩薩心者; 殺害住定菩薩 
 
 
 
śaikṣasya māraṇam 
slob pa bsad pa 
殺學者; 殺學聖者; 殺有學聖人 
 
 
 
saṃghāyadvāraharaṇam 
dge ’dun gyi ’du ba’i sgo ’phrog pa 
盜僧會常住者; 奪僧合緣 
 
 
 
stūpabhedanam 
mchod rten gyi ’jig pa 
毀壞佛塔者; 破窣堵波 
 
 
 
pañcakaṣāyāḥ 
sñigs ma lṅa’i miṅ la 
五濁 
pañcakaṣāya źes bya ba sñigs ma lṅa yin te | (4)sṅon las sems can rnams tshe daṅ lta ba la sogs pa ñams śiṅ bri ste sman gyi ñiṅ khu bskus pa’i tshigs ma daṅ ’dra bar tshe daṅ sems can daṅ dus ni dman par gyur te | ñon moṅs pa daṅ lta ba la sogs pa’i śas ni phyir źiṅ skyes pas na sñigs ma lṅa źes bya | 
 
 
āyuḥkaṣāyaḥ 
tshe’i sñigs ma 
命濁 
 
 
 
dṛṣṭikaṣāyaḥ 
lta ba’i sñigs ma 
見濁 
 
 
 
kleśakaṣāyaḥ 
ñon moṅs pa’i sñigs ma 
煩惱濁 
 
 
 
sattvakaṣāyaḥ 
sems can gyi sñigs ma 
眾生濁 
 
 
 
kalpakaṣāyaḥ 
dus kyi sñigs ma 
劫濁 
 
 
 
aṣṭau lokadharmāḥ 
’jig rten gyi chos brgyad kyi miṅ la 
世間八法; 八法; 世間八風; 八風 
 
 
 
lābhaḥ 
rñed pa 
利 
 
 
 
alābhaḥ 
ma rñed pa 
衰 
 
 
 
yaśaḥ 
sñan pa 
稱 
 
 
 
ayaśaḥ 
mi sñan pa 
譏 
 
 
 
nindā 
smad pa 
毀 
 
 
 
praśaṃsā, prasaṃsā 
bstod pa 
譽 
 
 
 
sukham 
bde ba 
樂 
 
 
 
duḥkham 
sdug bsṅal 
苦 
 
 
 
nānāguṇanāmāni 
yon tan sna tshogs kyi miṅ la 
諸功德名目 
 
 
 
dharmārthikaḥ 
chos don du gñer ba’am chos ’dod pa 
求法; 好道 
 
 
 
bodhicittāsaṃpramoṣaḥ 
byaṅ chub kyi sems mi brjed pa 
不忘菩薩心 
 
 
 
aniśritaḥ 
mi gnas pa’am mi brten pa 
不住; 不倚 
 
 
 
udārādhimuktikaḥ 
rgya chen po la mos pa 
思廣大; 欲廣大 
 
 
 
ācāraśīlaḥ 
cho ga’i ṅaṅ tshul can 
具理趣者 
 
 
 
ācārasthaḥ 
cho ga la gnas pa 
住於法儀 
 
 
 
kṛtavedī 
byas pa tshor ba 
作受者; 知恩者 
 
 
 
kṛtajñah 
byas pa gzo ba 
工巧; 報恩 
 
 
 
ājñākaraḥ 
bka’ bźin byed pa 
依敕旨; 依敕從命 
 
 
 
sukhasaṃvāsaḥ 
grogs na bde ba 
助得安; 可友 
 
 
 
sūrataḥ 
des pa 
尊; 柔和; 尊重 
 
 
 
peśalaḥ (paisalaḥ) 
des pa’am gya nom pa 
尊善好; 具全; 尊重 
 
 
 
ṛjucittaḥ 
sems draṅ po 
心直 
 
 
 
ārjavaḥ 
gnam po 
平 
 
 
 
mārdavaḥ 
mñen pa 
和 
 
 
 
pradakṣiṇagrāhī 
mthun par ’dzin pa 
執順 
 
 
 
suvacāḥ 
bka’ blo bde ba 
敕意妙; 語妙 
 
 
 
praticchannakalyāṇaḥ (praticchandakalyāṇaḥ) 
dge ba mi choms pa 
不雜善; 少所辨; 不息於善 
 
 
 
alpakaraṇīyaḥ 
byed pa ñuṅ pa 
所作少 
 
 
 
alpakṛtyaḥ, alpakriyaḥ 
bya ba ñuṅ ba 
作事少; 事少 
 
 
 
alpecchaḥ 
’dod pa chuṅ ba 
少貪; 寡欲 
 
 
 
āryavaṃśasaṃtuṣṭah 
’phags pa’i rigs kyis chog śes pa 
聖種知足; 以聖種知足 
 
 
 
dharmalābhasaṃtuṣṭaḥ 
chos kyi rñed pas chog par ’dzin pa 
得知法足; 以道得以知足 
 
 
 
cīvarasaṃtuṣtaḥ 
gos kyis chog par ’dzin 
知衣足 
 
 
 
piṇḍapātasaṃtuṣṭaḥ 
bsod sñoms kyis chog śes pa 
知化緣足; 乞食知足 
 
 
 
śayanāsanasaṃtuṣṭaḥ 
mal stan gyis chog śes pa 
知臥具足; 臥具床座知足 
 
 
 
supoṣatā 
gso sla ba 
易養 
 
 
 
subharatā 
dgaṅ sla ba 
易滿 
 
 
 
mandabhāṣyo bhavati 
ñuṅ ṅu smra ba yin 
寡言 
 
 
 
na ca pareṣāṃ doṣāntaraskhalitagaveṣī 
gźan dag gi ñes pa’i skabs daṅ ’khrul ba mi tshol 
不尋遍過; 不尋他人過惡 
 
 
 
kalyāṇamitraparigṛhītaḥ 
dge ba’i bśes gñen gyis yoṅs su zin pa 
親善知識 
 
 
 
bahuśrutaḥ 
maṅ du thos pa 
多聞; 廣聞 
 
 
 
iṅgitajñaḥ 
zur tsam gyis go pa 
舉略即悟 
 
 
 
suprabuddhaḥ 
legs par sad pa’am legs par khon du chud pa’am legs par śed rdzogs pa 
惺悟; 善覺; 通達 ; 壯滿 
 
 
 
udghaṭitajñāḥ 
mgo smos pas go pa 
提頭即悟; 開智; 提頭即會 
 
 
 
vipañcitajñāḥ 
rnam par spros pas go ba’am źi ba tu bśad na go ba 
演說得悟; 又細說得曉 
 
 
 
suśrutaḥ 
legs par mñan pa 
用意聽 
 
 
 
deśajñāḥ 
yul śes pa 
識境界 
 
 
 
lokajñāḥ 
’jig rten śes pa 
知世間 
 
 
 
ātmajñāḥ 
bdag śes pa 
知我; 自知 
 
 
 
kālajñāḥ 
dus śes pa 
知時 
 
 
 
velājñāḥ 
tshod śes pa 
知臨節 
 
 
 
asamayajñāḥ 
dus min śes pa 
知非時; 知時分 
 
 
 
mātrajñāḥ 
drod rig pa’am tshod śes pa 
覺暖; 知量; 知臨節 
 
 
 
ārāgayati 
mñes par byed pa 
作喜; 承事; 令喜 
 
 
 
na virāgayati 
thugs byuṅ bar mi byed 
不作意; 不違犯; 不令厭 
 
 
 
aparapratyayaḥ 
gźan gyi driṅ mi ’jog pa 
不求人; 不屬他 
 
 
 
aparādhīnaḥ 
gźan la rag ma las pa 
被他人纏縛及不推辭 
 
 
 
aparapraṇeyaḥ 
gźan gyi driṅ la mi ’jog pa 
被他人纏縛; 他不能導引 
 
 
 
ananyaneyaḥ 
gźan gyis mi bkri ba’am gźan gyis kha draṅ du mi ruṅ ba 
不令彼哄誘; 他不能導 
 
 
 
vikramī 
rtsal po che 
大勇健 
 
 
 
vīraḥ 
dpa’ ba’am brtul phod pa 
勇; 能耐苦; 猛 
 
 
 
śūraḥ 
dpa’ bo 
勇 
 
 
 
vihāyasagāmī 
nam mkha’ la ’gro ba 
空行; 勇行 
ḍākinī źes bya ba ḍiṇ vihayasā gatau źes bya ste | sṅags grub pa nam mkha’ la ’gro ba la sogs pa rdzu ’phrul thob pa’i miṅ ste mkha’ ’gro ma źes bya | 
 
 
prāsādikaḥ (prasādikaḥ) 
tshul du śis pa’am mdzes pa 
理趣或微妙; 顏容殊妙 
 
 
 
apagatabhṛkuṭikaḥ (apagatabhrūkuṭikaḥ, apragatabhṛkuṭikaḥ) 
khro gñer med pa 
無忿怒; 遠離顰蹙 
 
 
 
acchidropacāraḥ 
ñe bar spyod pa la skyon med pa 
近行無過 
 
 
 
amāyāvī 
sgyu med pa 
無奸 
 
 
 
yathā vādī tathā kārī 
ji skad smras pa bźin du byed pa 
依言所依; 不食言 
 
 
 
dṛḍhasamādānaḥ 
yi dam la brtan pa 
意堅畏; 所受堅固 
 
 
 
bhayadarśī 
’jigs par lta ba 
觀看禍; 見怖畏 
 
 
 
vacasā paricetā (vacasā parijitā) 
kha ton byaṅ ba 
事熟; 巧課熟 
 
 
 
paricitaḥ (parijitaḥ) 
legs par byaṅ ba 
妙清淨; 甚清淨 
 
 
 
susamāptaḥ 
śin tu rdzogs par byas pa 
妙圓滿; 最圓滿 
 
 
 
susamārabdhaḥ 
legs par brtsams pa 
用心造者 
 
 
 
manasānvīksitā 
yid kyis brtags pa 
以意觀察 
 
 
 
dṛṣṭyā supratividdhaḥ 
mthoṅ bas śin tu rtogs pa 
見深悟 
 
 
 
vītatṛṣṇo bhavābhave 
’byuṅ ba daṅ ’jig pa la sred pa daṅ bral ba 
離怖愛; 離愛於有無有; 離愛於成敗之法 
 
 
 
yānīkṛtaḥ 
lam du byas pa’am bgrod par byas pa 
作道行; 作可行 
 
 
 
vastukṛtaḥ (vāstukṛta) 
dṅos por byas pa’am rten tu byas pa 
作物; 當倚 
 
 
 
anuṣṭhitaḥ 
nan tan du byas pa 
特專意 
 
 
 
samavahanti 
yaṅ dag par ’joms pa’am sel ba 
實除壞 
 
 
 
ādhunāti 
sprug pa 
抖 
 
 
 
sarvaṃ kaṣāyaṃ śāṭayati 
sñigs ma thams cad sel ba 
除諸濁 
 
 
 
śuśrūṣamāṇaḥ 
ñan ’dod pa’am gus pa 
欲聽; 敬信 
 
 
 
anuvidhīyamānaḥ 
bsgo ba bźin ñan pa rjes su ’jug pa 
依分付聽隨順 
 
 
 
ananusūyā 
ma raṅs pa med pa’am mi bzod pa med pa 
無不安; 無不忍 
 
 
 
anupālambhaprekṣiṇaḥ 
klan ka mi tshol ba 
不尋事; 不尋彼過 
 
 
 
avahitaśrotraḥ 
rna blags pa 
耳溫; 傾聽 
 
 
 
āvarjitamānasaḥ 
sems btud pa’am sems bsdus pa 
誠心; 收了心 
 
 
 
dharmī dharmalabdhah 
chos daṅ ldan źiṅ chos thob pa 
具法得法; 有道而以道得之 
 
 
 
nikāmalābhī 
ci ’dod pa bźin thob pa 
得所欲 
 
 
 
akṛcchralābhī 
dka’ pa med par thob pa 
得不難 
 
 
 
akisaralābhī (akṛcchralābhin) 
tshegs med par thob pa’am ṅan ṅon ma yin par thob pa 
不聚得非足; 非平常之得; 不廢力而得 
 
 
 
kulajyeṣthopacāyakaḥ 
rigs kyi naṅ na rgan rabs la ri mor byed pa 
種類中老者圖其形; 親中敬其老長輩 
 
 
 
śāstuḥ śāsanakaraḥ 
ston pa’i bstan pa spyod pa 
開示及指示; 行佛法者 
 
 
 
anirākṛto dhyāyī 
mi gtoṅ bar bsgom pa 
思不捨 
 
 
 
vṛṃhayitā śūnyāgārāṇām 
khyim stoṅ pa rgyas par byed pa 
千宗圖滿; 增長空屋者; 空舍令滿 
 
 
 
svakārthayogam anuyuktaḥ 
raṅ gi don sbyor ba la rjes su brtson pa 
私己造進精進; 自利軛所繫; 隨勤於自己所在 
 
 
 
amogharāṣṭrapiṇḍam paribhuṅkte 
yul ’khor gyi bsod sñoms ’bras bu yod par za ba 
周國化緣食有果; 國土施食不空食; 方緣物不白食 
 
 
 
uparodhaśīlaḥ 
ṅo mi chod pa’am mi zlog pa 
不犯顏; 看情 
 
 
 
 
skyon du brtsi ba’i miṅ la 
計過失名目 
 
 
 
viṣamalobhaḥ 
mi rigs par chags pa 
無類貪; 背理貪 
 
 
 
mithyādharmaparītaḥ 
chos log pas dkris pa 
壞法; 隨邪法 
 
 
 
ātmotkarṣaḥ 
bdag la bstod pa 
我讚; 自讚; 自誇 
 
 
 
parapaṃsakaḥ 
gźan la smod pa 
謗人; 毀他 
 
 
 
abhimānikaḥ 
mṅon pa’i ṅa rgyal can 
慢; 增上慢人; 憍慢 
 
 
 
kuṭilacittaḥ 
sems gya gyu can 
心不正; 奇異 
 
 
 
hīnādhimuktikaḥ 
dman pa la mos pa 
慢賤者; 少信解者; 品底 
 
 
 
grahikaḥ 
ṅus po che 
勢利徒; 認真 
 
 
 
khaṭuṅkaḥ (katuṅkaḥ) 
dmu rgod 
生拗 
 
 
 
uddhataḥ 
pho rgod pa 
生野 
 
 
 
unnataḥ 
pho che ba’am kheṅs pa 
憍; 氣粗 
 
 
 
karkaśaḥ 
brlaṅ ba’am rtsub pa 
粗俗 
 
 
 
paruṣaḥ 
źe gcod pa rtsub pa 
橫; 粗 
 
 
 
nīcavṛttiḥ 
spyod pa dman pa (dman pa la ’jug pa) 
行下; 品惡 
 
 
 
lābhena lābhaniścikīrṣā 
rñed pas rñed par byed ’dod pa 
得欲得; 以利求利; 以得欲得 
 
 
 
abhājanabhūtasattvaḥ 
sems can snod du ma gyur pa 
非眾生器 
 
 
 
alpaśrutaḥ 
thos pa ñuṅ ba 
寡聞 
 
 
 
abrāhmaṇyam 
bram zer mi ’dzin pa 
不持婆羅門; 非婆羅門性 
 
 
 
aśrāmaṇyam 
dge sbyoṅ du mi ’dzin pa 
不忍修善者; 非沙門性 
 
 
 
adharmakāmaḥ 
chos ma yin pa ’dod pa 
欲非法 
 
 
 
pāpadharmaḥ 
sdig pa’i chos can 
具罪法 
 
 
 
jñānakāmaḥ 
śes kyi khe ’dod pa 
知欲; 欲知利 
 
 
 
bahukṛtyaḥ 
bya ba maṅ ba 
多事; 事多 
 
 
 
bahukaraṇīyaḥ 
byed pa maṅ ba 
作多 
 
 
 
prajñādaurbalyam 
śes rab ñams chuṅ ba (śes rab źan pa) 
失慧 
 
 
 
duḥśīlaḥ 
tshul khrims ’chal ba 
破戒 
 
 
 
duṣprajñāḥ 
śes rab ’chal ba 
劣慧; 背慧 
 
 
 
mandaprajñāḥ 
śes rab źan ba 
劣慧 
 
 
 
duṣpoṣatā 
gso dka’ ba 
難養 
 
 
 
durbharatā 
dgaṅ dka’ ba 
難滿 
 
 
 
saṃkīrno viharati 
’dres par gnas pa 
雜處住 
 
 
 
āmiṣakiṃcitkahetoḥ 
zaṅ ziṅ cuṅ zad kyi phyir ram kha zas cuṅ zad kyi phyir 
為小物; 為一點喫食 
 
 
 
duḥśrutam 
mñan ñes pa 
知性; 聽濫 
 
 
 
padaparamaḥ 
tshig la ’chol ba 
誑言; 多言 
 
 
 
asaṃprakhyānam 
mi gsal ba 
不明 
 
 
 
abhāvitakāyaḥ 
lus ma bsgoms pa’am lus ma sbyaṅs pa 
不思惟; 不修身; 行事不清淨 
 
 
 
pragalbhadhārṣṭyam 
spyis brtsan pa’am spyi rtol che ba 
凶暴; 鹵莽 
 
 
 
mukharaḥ 
mu cor smra ba’am kha drag pa 
喚; 饒舌; 口惡 ; 放肆 
 
 
 
akṣadhūrtaḥ 
brgyan po la dor ba 
失莊嚴; 賭博者; 賭博 
 
 
 
ghasmaraḥ 
lto che ba 
大腹; 饞 
 
 
 
matsaraḥ 
ser sna can 
慳 
 
 
 
kadaryaḥ 
’juṅs pa 
悋 
 
 
 
khalaḥ 
mi bsrun pa 
未調伏 
 
 
 
śaṭhaḥ 
gyo sgyu can 
奸詐 
 
 
 
dhūrtaḥ 
gyo can 
詐譎 
 
 
 
viṭaḥ 
gyo can 
詭譎 
 
 
 
māyāvī 
sgyu byed pa 
詭詐 
 
 
 
kurukuciḥ (kuṭukuñcakaḥ) 
ṅan gyo 
奸惡 
 
 
 
dambhaḥ 
tshul ’chos pa 
詐偽 
 
 
 
kuhanā 
ṅan pa 
惡 
 
 
 
lapanā 
kha gsag 
集財; 諂 
 
 
 
naiṣpeśikatvam 
thob kyis ’jal ba 
作憎之欲得 
 
 
 
naimittikatvam 
gźog sloṅ 
作讚之欲得 
 
 
 
lābhena lābhaniṣpādanā 
rñed pa las rñed pa sgrub pa 
猶修得; 以得修得 
 
 
 
sattvavikrayaḥ 
sems can ’tshoṅ ba 
賣生靈 
 
 
 
śastravikrayaḥ 
mtshon cha ’tshoṅ ba 
賣兵器 
 
 
 
viṣavikrayaḥ 
dug ’tshoṅ ba 
賣毒 
 
 
 
māṃsavikrayaḥ 
śa ’tshoṅ ba 
賣肉 
 
 
 
madyavikrayaḥ 
chaṅ ’tshoṅ ba 
賣酒 
 
 
 
durmaṅkuḥ 
gnoṅ mi bskur ba 
不言過; 不恥愧; 不悔過 
 
 
 
ṣaḍbhogānām apāyasthānāni 
loṅs spyod ’bri ba’i gnas drug la 
滅業六事; 受用六惡處 
 
 
 
madyapānam 
chaṅ ’thuṅ ba 
飲酒 
 
 
 
dyūtam 
brgyan po 
賭博 
 
 
 
vikālacaryā 
mtshan mo ’phyan pa 
夜行婬亂 
 
 
 
pāpamitratā 
sdig pa’i ’grogs po daṅ brten pa 
指示惡友; 親友不善人 
 
 
 
samājadarśanam 
’dus pa la lta ba 
看會 
 
 
 
ālasyam 
le lo 
懶惰 
 
 
 
anuttaraparyāyāḥ 
bla na med pa daṅ mchog tu brtsi ba’i rnam graṅs daṅ dag pa daṅ grol ba la sogs pa’i miṅ la 
無上與數於最勝眾數名目; 無上異名 
 
 
 
anuttaraḥ 
bla na med pa 
無上; 無比 
 
 
 
niruttaraḥ 
goṅ na med pa 
無上; 無比 
 
 
 
anuttamaḥ 
lhag na med pa 
無增 
 
 
 
uttaraḥ 
bla ma 
無上; 上 
 
 
 
uttamaḥ 
dam pa 
賢妙; 最上 
 
 
 
jyeṣṭhaḥ 
thu bo’am rgan rabs 
長老; 最長 
 
 
 
śreṣṭhaḥ 
phul 
奉; 勝; 處尖 
 
 
 
varaḥ 
rab 
最; 尊 
 
 
 
pravaraḥ 
rab mchog 
最勝; 最妙 
 
 
 
agraḥ 
mchog 
勝; 尊 
 
 
 
viśiṣṭaḥ 
khyad par ’phags pa 
殊勝 
 
 
 
pradhānam 
gtso bo’am gces pa 
尊; 勝 
 
 
 
paramaḥ 
dam pa’am dbyig 
妙; 第一; 寶 
 
 
 
utkṛṣṭaḥ 
mchog tu byuṅ ba 
出勝 
 
 
 
prakṛṣṭaḥ 
mchog tu byuṅ ba 
出勝; 勝 
 
 
 
praṇītaḥ 
gya nom pa 
善好; 妙 
 
 
 
asamaḥ 
mñam pa med pa 
不平等; 無等 
 
 
 
asamasamaḥ 
mi mñam pa daṅ mñam pa 
不平及平等; 無等等 
 
 
 
apratisamaḥ 
zla med pa 
無比; 無對 
 
 
 
suṣṭhuḥ 
rab tu 
最; 極善 
 
 
 
atyantam 
mchog tu 
勝; 畢竟 
 
 
 
sarvākaravaropetam 
rnam pa thams cad kyi mchog daṅ ldan 
具諸最勝; 具一切種妙 
 
 
 
praṣṭhaḥ 
mchog gam gtso bo 
勝; 尊 
 
 
 
pariśuddhaparyāyāḥ 
dag pa daṅ grol ba la sogs pa’i miṅ la 
清淨; 清淨異名; 解脫等名目 
 
 
 
supariśuddham 
śin tu yoṅs su dag pa 
最清淨 
 
 
 
trimaṇḍalapariśuddham 
’khor gsum yoṅs su dag pa 
三眷屬清淨; 三輪清淨; 三圍清淨 
 
 
 
anupādāya āsravebhyaś cittāni vimuktāni 
len pa med par zag pa rnams las sems rnam par grol ba 
無取漏中心甚解脫 
 
 
 
parimocayitavyam 
yoṅs su thar bar bya ba’am yoṅs su grol ba 
最脫; 解勝; 最解 
 
 
 
vimucyate 
rnam par grol bar ’gyur 
眾皆解脫; 永解脫 
 
 
 
śītībhavati 
bsil bar gyur ba 
清涼 
 
 
 
kṛtaparikarmaḥ 
yoṅs su sbyaṅs ba byas pa’am byi dor byas pa 
皆作淨; 刮磨 
 
 
 
niryāṇam 
ṅes par ’byuṅ ba 
出現; 定現 
 
 
 
niryātaḥ 
ṅes par ’byuṅ ba 
定出現 
 
 
 
niryāti 
mthar phyin pa’am ṅes par ’byuṅ ba 
到彼岸; 定出 
 
 
 
nisṛjāparyāyāḥ 
spaṅs pa daṅ ’dor ba la sogs pa’i miṅ la 
棄捨等名目 
 
 
 
pratinisṛjya 
spaṅs te 
棄捨; 捨了 
 
 
 
vāntīkṛtam 
bsal ba’am sbyaṅs pa 
消除; 純熟 
 
 
 
sarvopadhipratinisargaḥ 
phuṅ po kun spaṅs pa 
棄諸蘊 
 
 
 
vyantīkṛtam (vyatīkṛtam) 
mtha’ med par byas pa 
無邊際; 令無邊際 
 
 
 
viṣkambhaṇam (yāntikṛtam) 
rnam par gnon pa’am rnam par sel ba 
鎮伏; 消除 
 
 
 
riñcati 
’dor ba’am spoṅ ba 
棄; 捨 
 
 
 
choritā 
bor ba’am btaṅ ba 
捨; 使捨; 棄 
 
 
 
vāhitapāpaḥ 
sdig pa spaṅs pa’am sbyaṅs pa 
棄; 消除諸罪業 
 
 
 
vyativṛttaḥ 
phyir śin tu ’das pa 
甚超越 
 
 
 
pratinisṛjati 
’dor ba 
捨; 拋 
 
 
 
prativinisṛjati 
’or gcig gam thoṅ źig 
擲; 放 
 
 
 
utsṛjyate 
gtoṅ ba’am ’dor ba 
去; 放 
 
 
 
parityāgaḥ 
yoṅs su gtoṅ ba’am ’dor ba 
永捨; 棄 
 
 
 
jahāti 
spoṅ ba’am ’dor ba 
拋棄 
 
 
 
pratikṣepaḥ 
spoṅ ba 
棄 
 
 
 
apakarṣaṇam 
bsal ba 
除 
 
 
 
pratikrāntaḥ 
phyir log pa’am spaṅs pa 
棄; 廻轉 
 
 
 
apakarṣaḥ 
’bri ba’am ’grib pa 
減; 損 
 
 
 
ūnatvam 
’grib pa 
減 
 
 
 
ayogaḥ 
mi ldan pa 
不具 
 
 
 
viyogaḥ 
bral ba 
離 
 
 
 
visaṃyogaḥ 
mi ldan pa’am bral ba 
離; 離繫; 不具 
 
 
 
viśleṣaḥ 
bye ba’am bral ba’am ’gyed pa 
分; 辨別; 離 
 
 
 
vibhūtam 
bral bar ’gyur ram med par ’gyur 
離; 壞 
 
 
 
vigacchet 
bral ba’am źig pa 
離; 沒 
 
 
 
antardhānam 
nub pa’am mi snaṅ ba 
滅; 不現 
 
 
 
apakrāntaḥ 
phyir byuṅ ba’am med par gyur ba 
將來出; 已去; 將來不存; 已過 
 
 
 
vipariṇatam 
rnam par gyur ba 
變相; 已壞 
 
 
 
āśrayaparāvṛttam 
gnas gyur pa 
變住; 所依已轉 
 
 
 
pariṇatam 
yoṅs su gyur ba 
消融; 已轉變; 變成 
 
 
 
pariṇāmaḥ 
gyur ba 
轉; 轉變 
 
 
 
jīvitād vyaparopayet 
srog daṅ phral ba 
離命 
 
 
 
paryādānaṃ gacchati 
ma lus pa’am gtan nas sam rim gyis zad par ’gyur 
全; 永盡; 永遠 ; 全盡 
 
 
 
vihīnam 
ñams pa’am ma tshaṅ ba 
衰敗; 不全 
 
 
 
paribhuktam 
yoṅs su spyad pa’am zos pa 
參詳; 已遍受用; 殘 
 
 
 
astaṃgacchati 
nub pa med pa’am źig par gyur ba 
滅; 壞; 減 
 
 
 
vidhamati 
sel ba’am ’joms pa 
除; 壞 
 
 
 
apaviddham, aparividdham 
bor ba 
失 
 
 
 
rāganisūdanam 
’dod chags sel ba 
消貪欲 
 
 
 
paryudastaḥ 
bstsal ba 
力; 已除; 給 
 
 
 
sthiter anyathātvam 
gnas pa las gźan du gyur ba 
居他處; 住異; 變處 
 
 
 
nārāśībhāvaḥ (na rāśībhāvaḥ) 
spuṅs pa’i dṅos po med pa’am phuṅ por gyur pa ma yin pa 
無物; 非蘊; 無蘊物 
 
 
 
prabhaṅguraṃ 
rab tu ’jig pa 
極壞 
 
 
 
pṛṣthībhavati 
rgyab kyis phyogs par gyur ba 
轉背後 
 
 
 
kelāyitavyam 
bstsal ba’am bcom pa 
勇; 改; 給; 段; 段 
 
 
 
ucchetsyati 
chad par ’gyur 
絕斷; 當斷 
 
 
 
vitimirakaraḥ 
rab rib med par byed pa 
無明; 無蒙 
 
 
 
anunayāsaṃdhukṣaṇatā (anunayāsaṃpṛkṣaṇatā) 
rjes su chags pa bdo bar ma byas pa 
隨貪; 未育 
 
 
 
nirlikhitam 
śin tu phyis pa’am bsrabs pa’am bźar ba 
擦; 塗抹; 刮 
 
 
 
utsṛṣṭam, samavahanti 
yaṅ dag par ’joms pa’am spoṅ ba 
真實壞棄 
 
 
 
suprakṣālitam 
legs par bkrus pa’am bśal ba 
甚洗濯 
 
 
 
sudhautam 
sbyaṅs pa’am dul ba 
滌 
 
 
 
nirdhāntam (nirdāntam) 
btso ma 
熟; 柔 
 
 
 
vāntībhavaḥ 
bstsal ba’am skyugs pa 
令作; 逐 
 
 
 
parityaktam 
yoṅs su spaṅs pa 
皆棄; 永棄 
 
 
 
utsṛṣṭam 
btaṅ ba’am spaṅs pa’am bor ba 
捨了; 拋了; 棄了 
 
 
 
pratyākhyātam 
phul ba’am btaṅ ba’am bor ba 
捨; 失; 棄; 奉; 奉 
 
 
 
utsarjanam 
gtaṅ ba 
捨 
 
 
 
śokavinodanam 
mya ṅan bsal ba 
淨憂; 解憂 
 
 
 
pravijahya 
rab tu spaṅs pa 
最棄 
 
 
 
anaṅgaṇam 
ñon moṅs pa med pa 
無煩惱 
 
 
 
nihatam 
bcom pa 
壞 
 
 
 
kīrttipraśaṃsāparyāyāḥ 
bstod pa daṅ smad pa daṅ grags pa’i rnam graṅs kyi miṅ la 
譽毀稱名數目; 稱讚異名 
 
 
 
kīrttiḥ 
grags pa’am brjod pa 
稱誦 
 
 
 
praśaṃsā 
rab tu bsṅags pa 
最讚 
 
 
 
yaśaḥ 
sñan pa’am grags pa 
美稱; 名 
 
 
 
stutiḥ 
bstod pa 
稱讚 
 
 
 
stomitaḥ (stoṣitam) 
bkur ba 
敬; 讚 
 
 
 
praśaṃsitaḥ 
rab tu bstod pa 
最讚 
 
 
 
varṇitaḥ 
bsṅags pa 
呪; 讚 
 
 
 
śabdaḥ 
sgra 
音; 聲 
 
 
 
ślokaḥ 
tshigs su bcad pa 
記句; 頌 
 
 
 
varṇaḥ 
bsṅags pa’am sñan par brjod pa 
讚; 稱名 
 
 
 
abhinanditayaśāḥ 
mṅon par bstod pa’i grags pa 
現前稱讚 
 
 
 
bhūtavarṇaṃ niścārayati 
yaṅ dag pa’i bsṅags brjod pa 
真實讚念 
 
 
 
prasiddhaḥ 
rab tu grub pa’am grags pa 
最稱讚; 最成就 
 
 
 
prathitaḥ 
gsal bar grags pa 
明稱 
 
 
 
pratītaḥ 
kun la grags pa 
普稱; 稱 
 
 
 
prasiddhiḥ 
mṅon na grags par gdags 
稱讚 
 
 
 
anuśamsā 
phan yon 
功德 
 
 
 
nindanāparyāyāḥ 
smod pa’i graṅs la 
譏毀類名目 
 
 
 
avarṇaḥ 
mi sñan par brjod pa 
不美稱 
 
 
 
doṣaḥ 
skyon nam ñes pa 
罪過 
 
 
 
bhaṇḍanam 
’tshaṅ ’bru ba 
訐人過 
 
 
 
paṃsanaṃ 
bśuṅ ba’am smad pa 
毀; 過 
 
 
 
nindā 
smad pa 
毀 
 
 
 
jugupsā 
skyon du bgraṅ ba 
紀過; 嫌厭 
 
 
 
vigarhaḥ 
dgoṅs pa’am smad pa 
念; 毀 
 
 
 
kutsanam 
ṅan par brtsi ba 
毀惡; 訶毀 
 
 
 
avasādaḥ 
smad pa’am spyo ba 
毀謗; 訶責 
 
 
 
avaśaṃsyati (avamaṃsyati) 
smod par byed pa 
反害; 作謗 
 
 
 
vimānayati 
khyad du gsod par byed 
藐視; 分外殺 
 
 
 
parābhavaḥ 
brñas pa 
欺侮 
 
 
 
kutsanīyam 
smad par bya ba 
毀事; 作毀 
 
 
 
avadhyāyanti 
smod pa’am ’phya ba 
毀; 嗤笑 
 
 
 
kṣipanti 
gźog ’phyas zer 
笑; 譏笑 
 
 
 
vivācayanti 
kha zer ba 
說惡 
 
 
 
paribhāṣā 
spyo ba 
責 
 
 
 
anukūlapratikūlādayaḥ 
mthun pa daṅ mi mthun pa la sogs pa’i miṅ la 
順不順等 
 
 
 
anukūlaḥ 
mthun pa 
順 
 
 
 
pratikūlaḥ 
mi mthun pa 
不順 
 
 
 
pratilomaḥ 
rjes mi mthun pa’am lugs su mi ’byuṅ ba 
不順; 逆; 不合理 
 
 
 
anulomaḥ 
rjes su mthun pa’am lugs ’byuṅ ba 
隨順; 順流行; 合理 ; 順於理 
 
 
 
anusrotogāmī 
chu’i ’bab phyogs su ’gro ba 
水順; 順流 
 
 
 
pratisrotogāmī 
chu’i bzlog phyogs su ’gro ba 
水返; 逆流行; 逆流 
 
 
 
vyastam 
so so’am re re 
各各 
 
 
 
samastam 
bsdus pa’am mtha’ dag 
廣收 
 
 
 
āyaḥ 
’buṅ ba’am ’du ba 
出; 聚 
 
 
 
durlabhaḥ 
rñed par dka’ ba’am dkon pa 
難得; 希罕 
 
 
 
sulabhaḥ 
rñed sla ba’am mod pa 
易得; 有餘 
 
 
 
adhimātram 
che ba’am rab 
大極; 甚; 極 
 
 
 
madhyam 
’briṅ ṅam bar ma 
中 
 
 
 
mṛduḥ 
chuṅ ṅu’am tha ma 
小; 末 
 
 
 
susādhyam 
bsgrub sla ba 
易修 
 
 
 
duḥsādhyam 
bsgrub dka’ ba 
難修 
 
 
 
āram 
tshu rol 
邊; 此邊; 尖邊 
 
 
 
pāram 
pha rol 
彼邊; 彼岸; 尖邊 
 
 
 
pravartanam 
’jug pa 
後; 轉; 進 
 
 
 
vivartanam 
ldog pa (bzlog pa) 
鬆; 退 
 
 
 
abaddham (abandham) 
ma bciṅs pa 
不栓; 不縛 
 
 
 
amuktam 
ma grol ba 
不解 
 
 
 
nimiñjitam 
btsums pa 
閉合 
 
 
 
unmiñjitam 
phye ba 
開 
 
 
 
saṃprakhyānam 
śin tu gsal ba’am śin tu dran pa 
最明; 所顯現; 甚念 
 
 
 
asaṃprakhyānam 
śin tu mi gsal ba’am cin tu mi dran pa 
不明; 非所顯現; 不念 
 
 
 
anuguṇyam 
rjes su mthun pa 
隨順合 
 
 
 
anuvātaḥ 
rdzi phyogs 
踐覆所; 順風 
 
 
 
prativātaḥ 
rdzi phyogs ma yin pa 
非順風 
 
 
 
samanupaśyati 
rjes su mthoṅ ba 
隨見; 等隨觀見 
 
 
 
na samanupaśyati 
rjes su mi mthoṅ ba 
隨不見; 不等隨觀見 
 
 
 
ānulomikī 
rjes su mthun pa 
順; 合 
 
 
 
bṛhatparīttādayaḥ 
che chuṅ daṅ mtho dman la sogs pa’i miṅ la 
大小高低等 
 
 
 
āyāmaḥ 
chur 
不入; 直豎 
 
 
 
viṣkambheṇa 
sboms su’am zabs su 
闊; 深裏向; 粗 
 
 
 
vistāraḥ 
źeṅ du’am rgyar 
寬; 深 
 
 
 
dairghyam 
srid du 
廣; 長裏向 
 
 
 
ārohapariṇāhasaṃpannaḥ 
mchu daṅ źeṅ du ldan pa 
縱橫具 
 
 
 
ārohaḥ 
khrun nam ’phaṅ ṅam srid 
長; 高 
 
 
 
pariṇāhaḥ 
źeṅ ṅam sboms sam kho lag 
橫; 寬; 粗 
 
 
 
vistīrṇam 
rgya che ba 
廣大 
 
 
 
udāraḥ 
brlabs po che’am rgya che ba 
大力量; 廣大 
 
 
 
viśālam 
yaṅs pa 
寬 
 
 
 
vipulam 
rgyas pa’am yaṅs pa 
廣; 寬 
 
 
 
audārikam(odārikam) 
rags la’am che loṅ ṅam che ba’am sbom pa 
整; 大概 
 
 
 
pṛthuḥ 
yaṅs pa’am rgya che ba 
寬; 大 
 
 
 
alpaḥ 
chuṅ ba 
小 
 
 
 
alpataram 
ches chuṅ ba 
太小 
 
 
 
alpatamam 
chuṅ ches pa 
太小; 最小 
 
 
 
bahutaram 
ches maṅ ba 
甚多 
 
 
 
bhūyiṣṭham 
maṅ po pa 
多的; 具多 
 
 
 
mahattamam 
chen po ba 
大的; 具大 
 
 
 
itvaram(itvāraḥ) 
ṅan pa’am tha ma 
惡; 下賤 
 
 
 
lūhaḥ (luhaḥ) 
ṅan pa 
惡 
 
 
 
avarakam (apacarkam, avacarakam, avavarakam) 
ṅan ṅon 
下賤; 好反 
 
 
 
paurvāparyam (porvāparyam) 
sṅa phyi 
前後 
 
 
 
apūrvam acaramam 
sṅa phyi med pa 
無前後 
 
 
 
sūkṣmam 
phra mo’am źib mo 
微細 
 
 
 
sthūlam 
sbom po’am rags pa 
粗 
 
 
 
dabhraḥ 
ñuṅ ba’am chuṅ ba 
少; 小 
 
 
 
adabhraḥ 
mi ñuṅ ba’am mi chuṅ ba 
不少; 不小 
 
 
 
utkūlam (utkulam) 
śaṅ ṅam śoṅ 
不平; 高低; 不均 
 
 
 
nikūlam 
’bar ’bur ram mtho dman 
不平; 高低; 不均 
 
 
 
mitrakāryam 
bśes pa’i rim pa daṅ phas kyi rgol ba la sogs pa’i miṅ la 
親友次第及侵犯等; 親友所作 
 
 
 
ālaptakaḥ 
gtam ’dres pa 
交談 
 
 
 
saṃlaptakaḥ 
phebs par smra ba 
說說 
 
 
 
samstutakaḥ 
smos ’drin 
引說 
 
 
 
sapremakaḥ 
’grogs bśes 
親友; 朋親 
 
 
 
prema (preman, premaḥ) 
byams pa’am mdza’ ba’am sdug pa 
慈; 親近; 相合 
 
 
 
āptaḥ 
bcug pa’am yid brtan pa 
親近; 托心 
 
 
 
viśvastamānasaḥ 
yid brtan pa’am yid gcugs pa 
意堅; 意合 
 
 
 
sahāyībhavaṃ gacchati (saṃhāyībhavaṃ gacchati) 
grogs su ’gyur ba 
成友 
 
 
 
kāntaḥ 
sdug pa 
相親 
 
 
 
priyaḥ 
phaṅs pa’am sdug pa 
惜者; 愛者 
 
 
 
praṇayaḥ 
mdza’ gcugs pa 
相投; 契友 
 
 
 
pramamanojñaḥ 
mchog tu yid du ’thad pa 
勝意中; 勝中意 
 
 
 
mitram 
mdza’ bo 
朋友; 親友 
 
 
 
suhṛt (suhṛd) 
mdza’ bo 
心友 
 
 
 
hṛdyam 
sñiṅ du sdug pa 
心友 
 
 
 
amitrakarma 
mi mdza’ ba’i las kyi miṅ la 
怨敵之事; 怨敵所作 
 
 
 
amitram 
mi mdza’ ba 
不相友; 不相合 
 
 
 
pratyamitraḥ 
dgra bo 
冤家 
 
 
 
kumitraḥ 
bśes gñen ṅan pa 
惡親友 
 
 
 
parapravādī 
phas kyi rgol ba 
侵犯 
 
 
 
pratyarthikaḥ 
phyir rgol ba 
回犯 
 
 
 
pratyanīkaḥ 
phas kyi dgra 
彼冤; 敵家 
 
 
 
paracakram 
pha rol gyi dmag tshogs 
他兵; 敵兵 
 
 
 
vairī 
śa kon nam ’khon yod pa 
相入為讎 
 
 
 
śatruḥ 
dgra 
冤 
 
 
 
kusahāyaḥ 
grogs ṅan pa 
惡朋 
 
 
 
kuśalādayaḥ 
dge ba daṅ śis pa’i miṅ la 
善與吉祥 
 
 
 
āśīrvādaḥ 
śis par brjod pa 
誦吉祥 
 
 
 
āśiṣaḥ 
legs su smon pa 
深祝願 
 
 
 
varṇavādī 
bsṅags pa smra ba 
說稱願 
 
 
 
śrīḥ 
dpal lam gyaṅ 
祥; 吉祥; 祿 
 
 
 
lakṣmīḥ 
dpal lam śis pa 
功德; 吉祥相; 吉祥; 嘉慶 
 
 
 
maṅgalam 
bkra śis sam ltas 
現吉祥; 吉祥 
 
 
 
kutūhalam 
dge mtshan nam ltad mo 
吉兆; 善名; 戲 
 
 
 
praśastaḥ 
dge śis 
善祥 
 
 
 
svasti 
bde legs sam dge ba 
妙樂善; 福; 吉慶 
 
 
 
svastyayanam 
bde legs su ’gyur ba (dge legs su ’gyur ba) 
成妙善樂 
 
 
 
sauvastikam 
bde legs brjod pa 
誦妙讚 
 
 
 
kalyāṇam 
dge legs sam dge ba 
善; 妙善 
 
 
 
ślāghyam 
legs pa 
妙 
 
 
 
kuśalam 
dge ba’am mkhas pa’am bde ba 
善; 樂; 賢 
 
 
 
śreyān 
mchog tu bkrabs pa 
最勝; 最選者 
 
 
 
jyāyān 
mchog tu btud ba 
最善; 最伏 
 
 
 
svadhā 
gźi bsruṅ 
守地界 
 
 
 
vaṣaṭ 
gźi mi ’grib pa 
無遮地 
 
 
 
oṃ 
rab bsṅags 
極讚 
 
 
 
svāhā 
gźi tshugs 
侵地界; 安定 
 
 
 
dharmadeśanāśravaṇādināmāni 
chos smra ba daṅ ñan pa daṅ sgra skad kyi miṅ la 
說法聽法音聲名目 
 
 
 
praṇetā 
byed pa’am ston pa 
作; 指示 
 
 
 
aviparītamārgadeśikaḥ 
lam ma nor bar ston pa 
無差指道; 無倒示道者 
 
 
 
saṃgītikāraḥ 
yaṅ dag par sdud par byed pa 
真實收入; 結集者; 真實收 
 
 
 
dharmakathikaḥ 
chos sgrogs pa 
宣法者 
 
 
 
dharmabhāṇakaḥ 
chos smra ba 
說法; 說法者 
 
 
 
darśayitā 
ston par byed pa’am mthoṅ par byed pa 
開示; 開示者; 作見 
 
 
 
śrotā 
ñan pa 
聞; 聞者 
 
 
 
bhāṣate 
smra ba’am brjod pa 
說 
 
 
 
jalpate 
smras pa’am brjod pa 
誦; 告 
 
 
 
lapati 
smras pa’am brjod pa 
誦念 
 
 
 
deśayati 
ston pa 
導示; 宣說 
 
 
 
uttānīkariṣyati 
gsal bar byed pa 
作明; 顯發 
 
 
 
sūktam 
legs par bśad pa 
妙說 
 
 
 
subhāṣitam 
legs par gsuṅs pa’am legs par smras pa 
妙說 
 
 
 
suvyākhyātam 
gsuṅs pa’am legs par smras pa 
妙演說 
 
 
 
vyavahāraḥ 
tha sñad 
略 
 
 
 
saṃketaḥ 
brda 
表 
 
 
 
uddiśati 
luṅ nod pa’am ’bogs pa 
敕 
 
 
 
upadeśati 
luṅ ’bogs pa 
傳敕 
 
 
 
udīrayati 
smra ba’am brjod pa 
說; 告 
 
 
 
samprakāśayati 
yaṅ dag par rab tu ston pa 
真實開示 
 
 
 
pratimantrayitavyam 
slar smra bar bya ba 
復演說; 復說 
 
 
 
uddiṣṭam 
brjod pa’am bton pa’am smras pa 
說; 誦 
 
 
 
ācaṣṭe 
smra 
說 
 
 
 
prakṣveḍanam (prakṣābhanam, prakuveḍanam, prakṣvābhanam, prakṣvaibhanam) 
bśuṅ ba 
悄言以謗 
 
 
 
svareṇa abhiviñāpayati 
sgrags mṅon par go bar byed pa 
其音現前解; 以聲令解 
 
 
 
kalakalaḥ 
ca co 
喧 
 
 
 
kilikilāyitam (kilakilāyitam) 
ca co 
音聲; 喧嚷 
 
 
 
aślīlam 
tshig dor ba’am mi gśe ba 
略言; 不詮 
 
 
 
sphoṭam 
sgra gsal ba 
明言; 聲亮 
 
 
 
kolāhalaḥ 
ku co 
音聲; 喧 
 
 
 
kalasvaraḥ 
sgra sñan pa (skad sñan pa) 
美言; 妙言 
 
 
 
ekavacanodāhāreṇa 
tshig gcig brjod pa 
誦一言 
 
 
 
alam anena vivādena 
brtsod pa ’dis ci źig bya źe’am brtsod pa ’di thoṅ 
爭有何益; 罷此爭 
 
 
 
viṣamo ’yam upanyāsaḥ 
gźag pa’am smras pa ’di ni mi mthun pa’o 
定不順; 此言不順 
 
 
 
abhilapanatā 
mṅon par brjod pa 
見說; 明說 
 
 
 
pratyudīrayati 
slar smra ba’am slar zlos pa 
復說; 又說 
 
 
 
pratyuccāraṇam (pratyucchāraṇam) 
slar gruṅs pa 
復說 
 
 
 
pratyuccāraḥ (pratyucchāraḥ) 
slar gsuṅs pa 
復說 
 
 
 
utkāśanaśabdaḥ 
gsuṅ rtsal ba’am skad rtsal ba 
吩付; 垂言 
 
 
 
hāhākārakilikilāprakṣveḍitaśabdaḥ 
a la la źes ca co daṅ gźa’i sgra 
與阿喇喇同嚷亦笑; 大吼叫 
 
 
 
prakṣveḍitaśabdaḥ 
’ur sgra 
聲波且只多有翻甕聲者 
 
 
 
acchaṭāśabdaḥ 
se gol gyi sgra 
彈指音; 指音 
 
 
 
āviṣkaraṇam 
’chags pa’am smra ba 
貪說; 說; 貪悔 
 
 
 
pratyākhyānam 
’bul ba’am spoṅ ba 
奉獻; 棄 
 
 
 
vyapadeśaḥ 
brjod pa’am skad ’dogs pa’am lce rten 
說; 倚舌; 圖賴; 舌倚; 舌倚 
 
 
 
vācoyuktiḥ 
smra ba’i tshul 
所言理趣 
 
 
 
codayati 
rgol ba’am skul ba’am rtsod pa 
違; 爭; 提 
 
 
 
paurīsātkathyam (paurisātkathyam, pauṭīsātkathyam) 
pho braṅ ’khor gyi skad dam ’khor du grags pa 
邑城殿邊; 近傳揚言相接 
 
 
 
ādeyavākyam 
tshig gzuṅ ba’am btsun pa 
守妙言; 正直 
 
 
 
madhurasvaraḥ 
sgra mñen pa’am sñan pa 
和音; 妙語 
 
 
 
māyādayaḥ 
sgyu ma la sogs pa’i dpe’i miṅ la 
諸幻術譬語名目 
 
 
 
māyā 
sgyu ma 
幻術 
 
 
 
nirmitaḥ 
sprul pa 
化 
 
 
 
udakacandraḥ 
chu zla 
如水中月; 水中月 
 
 
 
akṣipuruṣaḥ 
mig gi skyes bu 
眼中人 
 
 
 
marīciḥ 
smig rgyu 
陽焰 
 
 
 
mṛgatṛṣṇikā 
smig rgyu (ri dwags) 
渴獸; 鹿愛; 陽焰 
 
 
 
marumarīcikā 
mya ṅam gyi smig rgyu 
憂陽焰; 蜃氣樓; 曠野焰 
 
 
 
gandharvanagaram 
dri za’i groṅ khyer 
尋香城邑; 乾闥婆城 
 
 
 
pratibiṃbam 
gzugs brñan 
像 
 
 
 
praribhāsaḥ 
mig yor 
烽堆; 光影; 眼華 
 
 
 
svapnaḥ 
rmi lam 
夢 
 
 
 
pratiśrutkā 
brag ca 
應聲; 谷響 
 
 
 
pratiśabdaḥ 
sgra brñan(brag ca) 
應聲; 形聲 
 
 
 
budbudaḥ 
chu’i chu bur 
水中泡 
 
 
 
kadalīskandhaḥ 
chu śiṅ gi phuṅ po 
芭蕉實; 芭蕉 
 
 
 
avaśyāyabinduḥ 
zil pa 
露點 
 
 
 
indrajālam 
mig ’phrul 
幻化 
 
 
 
bandhyāputraḥ 
mo gśam gyi bu 
不產婦人; 石女子; 不產婦人子 
 
 
 
khapuṣpam 
nam mkha’i me tog 
天花; 空花 
 
 
 
riktamuṣṭiḥ 
chaṅs stoṅ pa 
持空; 空拳 
 
 
 
alātacakram 
mgal me’i ’khor lo 
旋燒火柴頭; 旋火輪 
 
 
 
arhaṭaghaṭīcakram (arhaḍghaṭīcakram, arhaṭaghaṭiśakram) 
zo chun brgyud pa’i ’khor lo 
水輪; 幻影 
 
 
 
kheṭapiṇḍaḥ 
mchil ma’i thal ba 
成乾; 唾灰 
 
 
 
phenapiṇḍaḥ 
lbu ba rdos pa 
泡動則滅; 水中生泡 
 
 
 
keśoṇḍukaḥ keśoṇḍakam 
skra bśad ’dziṅs pa 
髮亂結 
 
 
 
naṭaraṅgaḥ 
gar gyi ltad mo ba 
看作舞; 作舞會 
 
 
 
tūlapicuḥ 
śiṅ bal gyi ’dab ma 
綿花葉 
 
 
 
udāharaṇam 
dper brjod pa 
比喻 
 
 
 
dṛṣṭāntaḥ 
dpe 
譬喻 
 
 
 
pratyudāharaṇam 
so so’i dper brjod 
比喻; 復比喻 
 
 
 
upamā 
dpe’am ñe bar ’jal ba 
譬喻; 對比 
 
 
 
Go to Wiki Documentation
Enhet: Det humanistiske fakultet   Utviklet av: IT-seksjonen ved HF
Login