Bibliotheca Polyglotta

ב. דַּבֵּר אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְאָמַרְתָּ אֲלֵהֶם אָדָם כִּי יַקְרִיב מִכֶּם קָרְבָּן לַיהֹוָה מִן הַבְּהֵמָה מִן הַבָּקָר וּמִן הַצֹּאן תַּקְרִיבוּ אֶת קָרְבַּנְכֶם:

λάλησον τοῖς υἱοῖς Ισραηλ καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς ἄνθρωπος ἐξ ὑμῶν ἐὰν προσαγάγῃ δῶρα τῷ κυρίῳ ἀπὸ τῶν κτηνῶν ἀπὸ τῶν βοῶν καὶ ἀπὸ τῶν προβάτων προσοίσετε τὰ δῶρα ὑμῶν

2 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܒ̈ܢܲܝ ܝܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܐ̄ܢܵܫ ܐ̄ܢܵܫ ܡܸܢܟ݂ܘܿܢ: ܟܲܕ ܢܩܲܪܸܒ݂ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܡܼܢ ܒܥܝܼܪܵܐ: ܡܼܢ ܬܵܘܪܹ̈ܐ: ܘܡܼܢ ܥܵܢܵܐ: ܬܩܲܪܒ݂ܘܼܢ ܩܘܼܪ̈ܒܵܢܲܝܟܿܘܿܢ.

Loquere filiis Israël, et dices ad eos: Homo, qui obtulerit ex vobis hostiam Domino de pecoribus, id est, de bobus et ovibus offerens victimas,

Խօսեաց դու ընդ որդիսդ Իսրայելի, եւ ասասցես ցդոսա. Այր ոք ի ձէնջ եթէ մատուցանիցէ պատարագ Տեառն` ի խաշանց, յարջառոյ կամ յոչխարէ մատուցանիցէք զպատարագս ձեր,

კაცი თქუენგანი უკეთუ შემოსწირვიდეს შესაწირავსა მსხუერპლად ღმრთისა, საცხოვართაგან და ზროხათაგან და ცხოვართაგან შეწირეთ მსხუერპლი თქუენი. 2

2 Speak unto the children of Israel, and say unto them, If any man of you bring an offering unto the LORD, ye shall bring your offering of the cattle, even of the herd, and of the flock.

ג. אִם עֹלָה קָרְבָּנוֹ מִן הַבָּקָר זָכָר תָּמִים יַקְרִיבֶנּוּ אֶל פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד יַקְרִיב אֹתוֹ לִרְצֹנוֹ לִפְנֵי יְהֹוָה:

ἐὰν ὁλοκαύτωμα τὸ δῶρον αὐτοῦ ἐκ τῶν βοῶν ἄρσεν ἄμωμον προσάξει πρὸς τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου προσοίσει αὐτὸ δεκτὸν ἐναντίον κυρίου

3 ܐܸܢ ܥܠܵܬ݂ܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܡܼܢ ܬܵܘܪܹ̈ܐ: ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܠܵܐ ܡܘܼܡ ܢܩܲܪܒ݂ܝܼܘܗܝ ܠܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܲܢܩܲܪܒ݂ܝܼܘܗܝ ܠܡܸܬ݂ܪܲܥܵܝܘܼ ܠܹܗ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

si holocaustum fuerit ejus oblatio, ac de armento: masculum immaculatum offeret ad ostium tabernaculi testimonii, ad placandum sibi Dominum:

Եթէ ողջակէզ իցէ պատարագն նորա յարջառոց, արու անարատ մատուսցէ, առ դուրս խորանին վկայութեան ածցէ զնա ընդունելութիւն ի նմանէ` առ ի քաւելոյ`` առաջի Տեառն,

უკუეთუ მრგულიად მწუარი იყოს მსხუერპლი იგი მისი: ჴარი ჴბოჲ უბიწოჲ ზროხათაგან, მოიბას იგი კართა თანა კარვისა მის საწამებელისათა და შეწიროს იგი სათნოდ წინაშე უფლისა. 3

3 If his offering be a burnt sacrifice of the herd, let him offer a male without blemish: he shall offer it of his own voluntary will at the door of the tabernacle of the congregation before the LORD.

ד. וְסָמַךְ יָדוֹ עַל רֹאשׁ הָעֹלָה וְנִרְצָה לוֹ לְכַפֵּר עָלָיו:

καὶ ἐπιθήσει τὴν χεῖρα ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ καρπώματος δεκτὸν αὐτῷ ἐξιλάσασθαι περὶ αὐτοῦ

4 ܘܢܸܣܡܘܿܟ݂ ܐܝܼܕܹܗ ܥܲܠ ܪܹܫ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ: ܘܢܸܬ݂ܪܲܥܹܐ ܠܹܗ ܠܲܡܚܲܣܵܝܘܼ ܥܠܵܘܗܝ.

ponetque manum super caput hostiæ, et acceptabilis erit, atque in expiationem ejus proficiens.

Եւ դիցէ զձեռն իւր ի վերայ գլխոյ ընծային` յընդունելութիւն նմա առ ի քաւելոյ վասն անձին իւրոյ,

და დასდვას ჴელი მისი თავსა ზედა მის შესაწირავისასა სათნოდ მისა და სალხინებელად მისთჳს. 4

4 And he shall put his hand upon the head of the burnt offering; and it shall be accepted for him to make atonement for him.

ה. וְשָׁחַט אֶת בֶּן הַבָּקָר לִפְנֵי יְהֹוָה וְהִקְרִיבוּ בְּנֵי אַהֲרֹן הַכֹּהֲנִים אֶת הַדָּם וְזָרְקוּ אֶת הַדָּם עַל הַמִּזְבֵּחַ סָבִיב אֲשֶׁר פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד:

καὶ σφάξουσι τὸν μόσχον ἔναντι κυρίου καὶ προσοίσουσιν οἱ υἱοὶ Ααρων οἱ ἱερεῖς τὸ αἷμα καὶ προσχεοῦσιν τὸ αἷμα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κύκλῳ τὸ ἐπὶ τῶν θυρῶν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου

5 ܘܢܸܟܿܘܿܣ ܒܲܪ ܒܲܩܪܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܢܩܲܪܒ݂ܘܼܢ ܟܵܗܢܹ̈ܐ ܒ̈ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ ܕܡܵܐ: ܘܢܸܪܙܦܘܿܢ ܕܡܵܐ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ ܟܲܕ݂ ܚܵܕܲܪ: ܒܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ.

Immolabitque vitulum coram Domino, et offerent filii Aaron sacerdotes sanguinem ejus, fundentes per altaris circuitum, quod est ante ostium tabernaculi:

Եւ սպանցեն զզուարակն առաջի Տեառն. եւ մատուսցեն քահանայքն որդիքն Ահարոնի զարիւնն, եւ հեղցեն շուրջ զսեղանովն որ կայցէ առ դրան խորանին վկայութեան,

და დაკლან ჴბოჲ იგი წინაშე უფლისა. და შეწირონ ძეთა აჰრონისთა მღდელთა სისხლი იგი მისი და მოაპკურონ სისხლი იგი მისი გარემოს საკურთხეველსა მას, რომელ-იგი არს კართა მათ თანა კარვისა საწამებელისათა. 5

5 And he shall kill the bullock before the LORD: and the priests, Aaron's sons, shall bring the blood, and sprinkle the blood round about upon the altar that is by the door of the tabernacle of the congregation.

ו. וְהִפְשִׁיט אֶת הָעֹלָה וְנִתַּח אֹתָהּ לִנְתָחֶיהָ:

καὶ ἐκδείραντες τὸ ὁλοκαύτωμα μελιοῦσιν αὐτὸ κατὰ μέλη

6 ܘܢܸܫܛܝܼܘܗܝ ܠܝܲܩܕܵܐ: ܘܲܢܦܲܫܲܚ ܗܲܕܵܡܵܘ̈ܗܝ.

detractaque pelle hostiæ, artus in frusta concident.

Եւ մորթեսցեն զողջակէզն, եւ անդամ անդամ յօշեսցեն զնա,

და განჰჴადოს მრგულიად შესაწირავი იგი, და განაგონ იგი ასოდ-ასოდ. 6

6 And he shall flay the burnt offering, and cut it into his pieces.

ז. וְנָתְנוּ בְּנֵי אַהֲרֹן הַכֹּהֵן אֵשׁ עַל הַמִּזְבֵּחַ וְעָרְכוּ עֵצִים עַל הָאֵשׁ:

καὶ ἐπιθήσουσιν οἱ υἱοὶ Ααρων οἱ ἱερεῖς πῦρ ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον καὶ ἐπιστοιβάσουσιν ξύλα ἐπὶ τὸ πῦρ

7 ܘܢܸܬܿܠܘܼܢ ܟܵܗܢܹ̈ܐ ܒ̈ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ ܢܘܼܪܵܐ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܘܢܸܟ݂ܫܘܿܢ ܩܲܝܣܹ̈ܐ ܥܲܠ ܢܘܼܪܵܐ.

Et subjicient in altari ignem, strue lignorum ante composita:

Եւ դիցեն որդիքն Ահարոնի քահանայքն հուր ի վերայ սեղանոյն, եւ կուտեսցեն փայտ ի վերայ հրոյն,

და დადგან ძეთა აჰრონისთა მღდელთა ცეცხლი საკურთხეველსა მას ზედა და დაასხან შეშაჲ ცეცხლსა მას ზედა. 7

7 And the sons of Aaron the priest shall put fire upon the altar, and lay the wood in order upon the fire:

ח. וְעָרְכוּ בְּנֵי אַהֲרֹן הַכֹּהֲנִים אֵת הַנְּתָחִים אֶת הָרֹאשׁ וְאֶת הַפָּדֶר עַל הָעֵצִים אֲשֶׁר עַל הָאֵשׁ אֲשֶׁר עַל הַמִּזְבֵּחַ:

καὶ ἐπιστοιβάσουσιν οἱ υἱοὶ Ααρων οἱ ἱερεῖς τὰ διχοτομήματα καὶ τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ στέαρ ἐπὶ τὰ ξύλα τὰ ἐπὶ τοῦ πυρὸς τὰ ὄντα ἐπὶ τοῦ θυσιαστηρίου

8 ܘܢܸܣܕܿܪܘܼܢ ܟܵܗܢܹ̈ܐ ܒ̈ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܗܲܕܷܵܡܹ̈ܐ: ܘܪܹܫܵܐ: ܘܬܲܪܒܵܐ: ܥܲܠ ܩܲܝܣܹ̈ܐ ܕܲܒ݂ܢܘܼܪܵܐ ܕܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ.

et membra quæ sunt cæsa, desuper ordinantes, caput videlicet, et cuncta quæ adhærent jecori,

Եւ դիցեն որդիքն Ահարոնի քահանայքն զանդամաթիւն եւ զգլուխն եւ զճարպն ի վերայ փայտին որ կայցէ ի վերայ հրոյ սեղանոյն,

და დააგონ ძეთა აჰრონისთა მღდელთა დრონეული იგი, და თავი და ცმელი შეშასა მას ზედა, რომელი იყო საკურთხეველსა მას ზედა. 8

8 And the priests, Aaron's sons, shall lay the parts, the head, and the fat, in order upon the wood that is on the fire which is upon the altar:

ט. וְקִרְבּוֹ וּכְרָעָיו יִרְחַץ בַּמָּיִם וְהִקְטִיר הַכֹּהֵן אֶת הַכֹּל הַמִּזְבֵּחָה עֹלָה אִשֵּׁה רֵיחַ נִיחוֹחַ לַיהֹוָה:

τὰ δὲ ἐγκοίλια καὶ τοὺς πόδας πλυνοῦσιν ὕδατι καὶ ἐπιθήσουσιν οἱ ἱερεῖς τὰ πάντα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κάρπωμά ἐστιν θυσία ὀσμὴ εὐωδίας τῷ κυρίῳ

9 ܘܲܓ݂ܘܵܝܹܗ ܘܲܟ݂ܪ̈ܵܥܵܘܗܝ ܢܫܝܼܓ݂ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܲܣܩܝܼܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܟܠܹܗ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܥܠܵܬ݂ܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܪܹܝܚ ܣܘܵܬ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

intestinis et pedibus lotis aqua: adolebitque ea sacerdos super altare in holocaustum et suavem odorem Domino.

Եւ զփորոտին եւ զոտսն լուասցեն ջրով. եւ դիցեն քահանայքն`` զամենայն ի վերայ սեղանոյն. զի ողջակէզ զոհի է ի հոտ անուշից Տեառն,

ხოლო ნაწლევნი და ფერჴნი განჰრცხნე წყლითა და დააგოს მღდელმან მან ყოველი ესე საკურთხეველსა ზედა, ნაყოფი არს ესე შესაწირავი სული სულნელებისაჲ უფლისა. 9

9 But his inwards and his legs shall he wash in water: and the priest shall burn all on the altar, to be a burnt sacrifice, an offering made by fire, of a sweet savour unto the LORD.

י. וְאִם מִן הַצֹּאן קָרְבָּנוֹ מִן הַכְּשָׂבִים אוֹ מִן הָעִזִּים לְעֹלָה זָכָר תָּמִים יַקְרִיבֶנּוּ:

ἐὰν δὲ ἀπὸ τῶν προβάτων τὸ δῶρον αὐτοῦ τῷ κυρίῳ ἀπό τε τῶν ἀρνῶν καὶ τῶν ἐρίφων εἰς ὁλοκαύτωμα ἄρσεν ἄμωμον προσάξει αὐτὸ καὶ ἐπιθήσει τὴν χεῖρα ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ

10 ܘܐܸܢ ܡܼܢ ܥܵܢܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ: ܡܼܢ ܐܸܡܪܹ̈ܐ: ܐܵܘ ܡܼܢ ܥܸܙܹ̈ܐ ܠܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܠܵܐ ܡܘܼܡ ܢܩܲܪܒ݂ܝܼܘܗܝ.

Quod si de pecoribus oblatio est, de ovibus sive de capris holocaustum, masculum absque macula offeret:

Ապա թէ յոչխարաց իցէ պատարագն Տեառն, ի գառանց եւ յուլոց`` յողջակէզ, արու անարատ մատուցանիցէ զնա,

უკუეთუ ცხოვართაგანი იყოს შესაწირავი იგი მისი ღმრთისა კრავთაგან და თიკანთაგან მრგულიად მწუარად, ვერძი უბიწოჲ მოიბას იგი. 10

10 And if his offering be of the flocks, namely, of the sheep, or of the goats, for a burnt sacrifice; he shall bring it a male without blemish.

יא. וְשָׁחַט אֹתוֹ עַל יֶרֶךְ הַמִּזְבֵּחַ צָפֹנָה לִפְנֵי יְהֹוָה וְזָרְקוּ בְּנֵי אַהֲרֹן הַכֹּהֲנִים אֶת דָּמוֹ עַל הַמִּזְבֵּחַ סָבִיב:

καὶ σφάξουσιν αὐτὸ ἐκ πλαγίων τοῦ θυσιαστηρίου πρὸς βορρᾶν ἔναντι κυρίου καὶ προσχεοῦσιν οἱ υἱοὶ Ααρων οἱ ἱερεῖς τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κύκλῳ

11 ܘܢܸܟܿܣܝܼܘܼܗܝ ܥܲܠ ܫܦܘܿܠܵܘ̈ܗܝ ܕܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܡܼܢ ܓܲܪܒܿܝܵܝܹܗ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܢܸܪܙܦܘܿܢ ܟܵܗܢܹ̈ܐ ܒ̈ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܕܡܹܗ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܟܲܕ݂ ܚܵܕܲܪ.

immolabitque ad latus altaris, quod respicit ad aquilonem, coram Domino: sanguinem vero illius fundent super altare filii Aaron per circuitum:

Եւ դիցէ զձեռն իւր ի վերայ գլխոյ նորա. եւ սպանցեն`` զնա ի կողմանց սեղանոյն ընդ հիւսիսի` առաջի Տեառն. եւ հեղցեն զարիւնն`` որդիքն Ահարոնի քահանայք շուրջ զսեղանովն,

და დასდვან ჴელი მისი თავსა მისსა ზედა და დაკლან იგი გუერდით საკურთხეველსა მას, ბღუარით კერძო წინაშე უფლისა და მოაპკურონ მღდელთა, ძეთა აჰრონისთა, სისხლი მისი გარემო საკურთხეველსა მას. 11

11 And he shall kill it on the side of the altar northward before the LORD: and the priests, Aaron's sons, shall sprinkle his blood round about upon the altar.

יב. וְנִתַּח אֹתוֹ לִנְתָחָיו וְאֶת רֹאשׁוֹ וְאֶת פִּדְרוֹ וְעָרַךְ הַכֹּהֵן אֹתָם עַל הָעֵצִים אֲשֶׁר עַל הָאֵשׁ אֲשֶׁר עַל הַמִּזְבֵּחַ:

καὶ διελοῦσιν αὐτὸ κατὰ μέλη καὶ τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ στέαρ καὶ ἐπιστοιβάσουσιν αὐτὰ οἱ ἱερεῖς ἐπὶ τὰ ξύλα τὰ ἐπὶ τοῦ πυρὸς τὰ ἐπὶ τοῦ θυσιαστηρίου

12 ܘܲܢܦܲܫܲܚ ܗܲܕܵܡܵܘ̈ܗܝ: ܘܪܹܫܹܗ: ܘܬܲܪܒܹܿܗ: ܘܢܸܣܕܿܘܿܪ ܐܸܢܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ ܥܲܠ ܩܲܝܣܹ̈ܐ ܕܲܒ݂ܢܘܼܪܵܐ ܕܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ.

dividentque membra, caput, et omnia quæ adhærent jecori, et ponent super ligna, quibus subjiciendus est ignis:

Եւ յօշեսցեն զնա անդամ անդամ, եւ զգլուխ նորա եւ զճարպ. եւ դիցեն զայն քահանայքն ի վերայ փայտին եւ հրոյ որ ի վերայ սեղանոյն իցէ,

და განყონ იგი ასოდ-ასოდ, თავი და ცმელი დააგონ მღდელთა მათ შეშასა მას ზედა. 12

12 And he shall cut it into his pieces, with his head and his fat: and the priest shall lay them in order on the wood that is on the fire which is upon the altar:

יג. וְהַקֶּרֶב וְהַכְּרָעַיִם יִרְחַץ בַּמָּיִם וְהִקְרִיב הַכֹּהֵן אֶת הַכֹּל וְהִקְטִיר הַמִּזְבֵּחָה עֹלָה הוּא אִשֵּׁה רֵיחַ נִיחֹחַ לַיהֹוָה:

καὶ τὰ ἐγκοίλια καὶ τοὺς πόδας πλυνοῦσιν ὕδατι καὶ προσοίσει ὁ ἱερεὺς τὰ πάντα καὶ ἐπιθήσει ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κάρπωμά ἐστιν θυσία ὀσμὴ εὐωδίας τῷ κυρίῳ

13 ܘܲܓ݂ܘܵܝܹܗ ܘܲܟ݂ܪ̈ܵܥܵܘܗܝ ܢܫܝܼܓ݂ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܲܢܩܲܪܒ݂ܝܼܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܟܠܹܗ: ܘܢܲܣܩܝܼܘܼܗܝ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܥܠܵܬ݂ܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܪܹܝܚ ܢܝܵܚܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

intestina vero et pedes lavabunt aqua. Et oblata omnia adolebit sacerdos super altare in holocaustum et odorem suavissimum Domino.

Եւ զփորոտին եւ զոտսն լուասցեն ջրով. եւ մատուսցէ քահանայն զամենայն, եւ դիցէ ի վերայ սեղանոյն. զի ողջակէզ զոհի է ի հոտ անուշից Տեառն,

ხოლო ნაწლევნი და ფერჴნი განრცხნეს წყლითა, შეწიროს მღდელმან მან ყოველი ესე და დადგას საკურთხეველსა მას ზედა, ნაყოფი არს შესაწირავი სული სულნელებისა უფლისა. 13

13 But he shall wash the inwards and the legs with water: and the priest shall bring it all, and burn it upon the altar: it is a burnt sacrifice, an offering made by fire, of a sweet savour unto the LORD.

יד. וְאִם מִן הָעוֹף עֹלָה קָרְבָּנוֹ לַיהֹוָה וְהִקְרִיב מִן הַתֹּרִים אוֹ מִן בְּנֵי הַיּוֹנָה אֶת קָרְבָּנוֹ:

ἐὰν δὲ ἀπὸ τῶν πετεινῶν κάρπωμα προσφέρῃς δῶρον τῷ κυρίῳ καὶ προσοίσει ἀπὸ τῶν τρυγόνων ἢ ἀπὸ τῶν περιστερῶν τὸ δῶρον αὐτοῦ

14 ܘܐܸܢ ܡܼܢ ܥܵܘܦܵܐ ܥܠܵܬ݂ܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܢܩܲܪܸܒ݂ ܡܼܢ ܫܘܼܦܢ̈ܝܼܢܹܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܐܵܘ ܡܼܢ ܒ̈ܢܲܝ ܝܵܘܢܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ.

Si autem de avibus, holocausti oblatio fuerit Domino, de turturibus, aut pullis columbæ,

Իսկ եթէ ի թռչնոց մատուցանիցէ յողջակէզ պատարագ Տեառն, ի տատրակաց կամ յաղաւնեաց տարցի զպատարագն իւր,

უკუეთუ მფრინველთაგან ნაყოფი მსხუერპლად შეწიროს ღმრთისა, და შეწიროს გურიტთაგან, ანუ მართუეთაგან ტრედთაჲსა შესაწირავი მისი. 14

14 And if the burnt sacrifice for his offering to the LORD be of fowls, then he shall bring his offering of turtledoves, or of young pigeons.

טו. וְהִקְרִיבוֹ הַכֹּהֵן אֶל הַמִּזְבֵּחַ וּמָלַק אֶת רֹאשׁוֹ וְהִקְטִיר הַמִּזְבֵּחָה וְנִמְצָה דָמוֹ עַל קִיר הַמִּזְבֵּחַ:

καὶ προσοίσει αὐτὸ ὁ ἱερεὺς πρὸς τὸ θυσιαστήριον καὶ ἀποκνίσει τὴν κεφαλήν καὶ ἐπιθήσει ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον καὶ στραγγιεῖ τὸ αἷμα πρὸς τὴν βάσιν τοῦ θυσιαστηρίου

15 ܘܲܢܩܲܪܒ݂ܝܼܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܘܢܸܡܠܘܿܓ݂ ܪܹܫܹܗ ܘܢܲܣܸܩ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܘܢܲܡܨܸܐ ܕܡܹܗ ܥܲܠ ܐܸܣܬ݂ܵܐ ܕܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ ܟܲܕ݂ ܚܵܕܲܪ.

offeret eam sacerdos ad altare: et retorto ad collum capite, ac rupto vulneris loco, decurrere faciet sanguinem super crepidinem altaris:

Եւ մատուսցէ զնա քահանայն առ սեղանն. եւ խառեսցէ զգլուխ նորա, եւ դիցէ քահանայն`` ի վերայ սեղանոյն, եւ քամեսցէ զարիւնն առ յատակաւ սեղանոյն,

და მოიღოს მღდელმან მან საკურთხეველსა თანა და წარჰკუეთოს მღდელმან მან თავი და დადვას საკურთხვველსა ზედა და დასწრიდოს სისხლი მისი ხარისხსა მას საკურთხეველისასა. 15

15 And the priest shall bring it unto the altar, and wring off his head, and burn it on the altar; and the blood thereof shall be wrung out at the side of the altar:

טז. וְהֵסִיר אֶת מֻרְאָתוֹ בְּנֹצָתָהּ וְהִשְׁלִיךְ אֹתָהּ אֵצֶל הַמִּזְבֵּחַ קֵדְמָה אֶל מְקוֹם הַדָּשֶׁן:

καὶ ἀφελεῖ τὸν πρόλοβον σὺν τοῖς πτεροῖς καὶ ἐκβαλεῖ αὐτὸ παρὰ τὸ θυσιαστήριον κατὰ ἀνατολὰς εἰς τὸν τόπον τῆς σποδοῦ

16 ܘܢܲܥܒܲܪ ܩܘܼܪ̈ܒܵܢܹܗ ܒܐܘܼܟ݂ܠܹܗ: ܘܢܲܪܡܹܝܘܗܝ ܥܲܠ ܓܹܢ̄ܒ݂ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܡܼܢ ܡܲܕ݂ܢܚܵܐ: ܒܕ݂ܘܼܟܿܬ݂ܵܐ ܕܩܸܛܡܵܐ.

vesiculam vero gutturis, et plumas projiciet prope altare ad orientalem plagam, in loco in quo cineres effundi solent,

Եւ կորզեսցէ զարմկունսն թեւօքն հանդերձ``. եւ հանցէ զայն առ սեղանովն ի տեղի մոխրակուտին,

და წარჰკუეთნეს შეწებულად ფრთითურთ და გამოიხუნეს იგი საკურთხეველისაგან აღმოსავალად ადგილსა მსხუერპლისასა. 16

16 And he shall pluck away his crop with his feathers, and cast it beside the altar on the east part, by the place of the ashes:

יז. וְשִׁסַּע אֹתוֹ בִכְנָפָיו לֹא יַבְדִּיל וְהִקְטִיר אֹתוֹ הַכֹּהֵן הַמִּזְבֵּחָה עַל הָעֵצִים אֲשֶׁר עַל הָאֵשׁ עֹלָה הוּא אִשֵּׁה רֵיחַ נִיחֹחַ לַיהֹוָה:

καὶ ἐκκλάσει αὐτὸ ἐκ τῶν πτερύγων καὶ οὐ διελεῖ καὶ ἐπιθήσει αὐτὸ ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον ἐπὶ τὰ ξύλα τὰ ἐπὶ τοῦ πυρός κάρπωμά ἐστιν θυσία ὀσμὴ εὐωδίας τῷ κυρίῳ

17 ܘܢܸܫܛܦܝܼܘܗܝ ܒܹܝܬ݂ ܓܸܦܵܘ̈ܗܝ ܘܠܵܐ ܢܦܲܪܸܫ: ܘܢܲܣܩܝܼܘܼܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܥܲܠ ܩܲܝܣܹ̈ܐ ܕܥܲܠ ܢܘܼܪܵܐ: ܥܠܵܬ݂ܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܪܹܝܚ ܣܘܵܬ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

confringetque ascellas ejus, et non secabit, neque ferro dividet eam, et adolebit super altare, lignis igne supposito. Holocaustum est et oblatio suavissimi odoris Domino.

Եւ ջախջախեսցէ զայն ի թեւոցն, եւ ի բաց մի՛ զատուսցէ. եւ դիցէ զայն քահանայն ի սեղանն ի վերայ փայտին եւ հրոյ. զի ողջակէզ զոհի է ի հոտ անուշից Տեառն,

და მოსტეხნეს იგი ფრთეთა მათგან, და არა განყოს და დასდვას იგი მღდელმან მან საკურთხეველსა მას ზედა შეშასა მას და ცეცხლსა. ნაყოფი არს შესაწირავი სული სულნელებისა ღმრთისა. 17

17 And he shall cleave it with the wings thereof, but shall not divide it asunder: and the priest shall burn it upon the altar, upon the wood that is upon the fire: it is a burnt sacrifice, an offering made by fire, of a sweet savour unto the LORD.

Bʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܒ.

Cap. 2

ԳԼ. Բ

თავი მეორე

א. וְנֶפֶשׁ כִּי תַקְרִיב קָרְבַּן מִנְחָה לַיהֹוָה סֹלֶת יִהְיֶה קָרְבָּנוֹ וְיָצַק עָלֶיהָ שֶׁמֶן וְנָתַן עָלֶיהָ לְבֹנָה:

ἐὰν δὲ ψυχὴ προσφέρῃ δῶρον θυσίαν τῷ κυρίῳ σεμίδαλις ἔσται τὸ δῶρον αὐτοῦ καὶ ἐπιχεεῖ ἐπ᾽ αὐτὸ ἔλαιον καὶ ἐπιθήσει ἐπ᾽ αὐτὸ λίβανον θυσία ἐστίν

1 ܘܢܲܦ̮ܫܵܐ ܟܲܕ݂ ܬܩܲܪܸܒ݂ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܕܲܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܢܫܝܼܦܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ: ܘܢܸܣܘܿܟ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܡܸܫܚܵܐ: ܘܲܢܣܝܼܡ ܥܠܵܘܗܝ ܠܒ݂ܘܿܢ̄ܬܵܐ.

Anima cum obtulerit oblationem sacrificii Domino, simila erit ejus oblatio; fundetque super eam oleum, et ponet thus,

Եւ անձն ոք եթէ մատուցանիցէ պատարագ Տեառն, նաշիհ լիցի պատարագն նորա. եւ արկցէ զնովաւ եւղ, եւ դիցէ ի վերայ նորա կնդրուկ. զի զոհ է,

უკუეთუ სულსა შესწირვიდეს ძღუნად შესაწირავად ღმრთისა, სამინდოჲ იყოს შესაწირავი მისი, და დაასხას მას ზედა ზეთი და დასდვას მას ზედა გუნდრუკი. შესაწირავი არს ესე. 1

1 And when any will offer a meat offering unto the LORD, his offering shall be of fine flour; and he shall pour oil upon it, and put frankincense thereon:

ב. וֶהֱבִיאָהּ אֶל בְּנֵי אַהֲרֹן הַכֹּהֲנִים וְקָמַץ מִשָּׁם מְלֹא קֻמְצוֹ מִסָּלְתָּהּ וּמִשַּׁמְנָהּ עַל כָּל לְבֹנָתָהּ וְהִקְטִיר הַכֹּהֵן אֶת אַזְכָּרָתָהּ הַמִּזְבֵּחָה אִשֵּׁה רֵיחַ נִיחֹחַ לַיהֹוָה:

καὶ οἴσει πρὸς τοὺς υἱοὺς Ααρων τοὺς ἱερεῖς καὶ δραξάμενος ἀπ᾽ αὐτῆς πλήρη τὴν δράκα ἀπὸ τῆς σεμιδάλεως σὺν τῷ ἐλαίῳ καὶ πάντα τὸν λίβανον αὐτῆς καὶ ἐπιθήσει ὁ ἱερεὺς τὸ μνημόσυνον αὐτῆς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον θυσία ὀσμὴ εὐωδίας τῷ κυρίῳ

2 ܘܢܲܝܬܿܝܼܘܼܗܝ ܠܘܵܬ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܒܲܪ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܢܸܙܘܲܪ ܡܼܢ ܬܲܡܵܢ ܡܠܹܐ ܙܘܵܪܹܗ: ܡܼܢ ܢܫܝܼܦܵܐ: ܘܡܼܢ ܡܸܫܚܵܐ: ܕܥܲܠ ܟܠܵܗ ܠܒ݂ܘܿܢ̄ܬܵܐ: ܘܢܲܣܸܩ ܟܵܗܢܵܐ ܕܘܼܟ݂ܪܵܢܹܗ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ: ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܪܹܝܚ ܣܘܵܬ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

ac deferet ad filios Aaron sacerdotes: quorum unus tollet pugillum plenum similæ et olei, ac totum thus, et ponet memoriale super altare in odorem suavissimum Domino.

Եւ տարցի զայն առ քահանայսն որդիս Ահարոնի. եւ լցեալ զձեռն իւր ի նաշհոյ անտի իւղովն հանդերձ, եւ զամենայն զկնդրուկն նորա, դիցէ քահանայն զյիշատակ նորա ի վերայ սեղանոյն զոհ ի հոտ անուշից Տեառն,

და მოართუას ძეთა აჰრონისთა მღდელთა და აღიღოს მისგან სავსე მჭელი სამინდოჲსა მისგან ზეთითურთ და ყოველივე იგი გუნდრუკი მისი დასდვას მღდელმან მან საჴსენებელი მისი საკურთხეველსა მას სულად სულნელებად ღმრთისა. 2

2 And he shall bring it to Aaron's sons the priests: and he shall take thereout his handful of the flour thereof, and of the oil thereof, with all the frankincense thereof; and the priest shall burn the memorial of it upon the altar, to be an offering made by fire, of a sweet savour unto the LORD:

ג. וְהַנּוֹתֶרֶת מִן הַמִּנְחָה לְאַהֲרֹן וּלְבָנָיו קֹדֶשׁ קָדָשִׁים מֵאִשֵּׁי יְהֹוָה:

καὶ τὸ λοιπὸν ἀπὸ τῆς θυσίας Ααρων καὶ τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ ἅγιον τῶν ἁγίων ἀπὸ τῶν θυσιῶν κυρίου

3 ܘܲܕ݂ܡܸܫܬܿܚܲܪ ܡܼܢ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܠܐܲܗܪܘܿܢ ܘܠܲܒ݂ܢܵܘ̈ܗܝ: ܩܕ݂ܘܿܫ ܩܘܿܕ݂ܫܝܼܢ ܗ̄ܘܼ ܡܼܢ ܩܘܼܪܒܵܢܵܘ̈ܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ.

Quod autem reliquum fuerit de sacrificio, erit Aaron et filiorum ejus, Sanctum sanctorum de oblationibus Domini.

Եւ նշխարն ի զոհէ անտի` Ահարոնի եւ որդւոց իւրոց լիցի, սրբութիւն սրբութեանց ի զոհից անտի Տեառն,

და სხუაჲ იგი მსხუერპლისაჲ მის აჰრონისა და ძეთა მისთა იყოს, წმიდათა მათგან მსხუერპლთა ღმრთისათა. 3

3 And the remnant of the meat offering shall be Aaron's and his sons': it is a thing most holy of the offerings of the LORD made by fire.

ד. וְכִי תַקְרִב קָרְבַּן מִנְחָה מַאֲפֵה תַנּוּר סֹלֶת חַלּוֹת מַצֹּת בְּלוּלֹת בַּשֶּׁמֶן וּרְקִיקֵי מַצּוֹת מְשֻׁחִים בַּשָּׁמֶן:

ἐὰν δὲ προσφέρῃ δῶρον θυσίαν πεπεμμένην ἐν κλιβάνῳ δῶρον κυρίῳ ἐκ σεμιδάλεως ἄρτους ἀζύμους πεφυραμένους ἐν ἐλαίῳ καὶ λάγανα ἄζυμα διακεχρισμένα ἐν ἐλαίῳ

4 ܘܟܲܕ݂ ܬܩܲܪܸܒ݂ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܕܲܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܕܡܸܬ݂ܐܲܦܸܐ ܒܬܲܢܘܼܪܵܐ: ܢܫܝܼܦܵܐ ܚܵܚܪ̈ܵܬ݂ܵܐ ܦܲܛܝܼܪ̈ܵܬ݂ܵܐ ܕܦܝܼܠܵܢ ܒܡܸܫܚܵܐ: ܘܠܸܓ݂ܢܹ̈ܐ ܦܲܛܝܼܪܹ̈ܐ ܕܦܝܼܠܝܼܢ ܒܡܸܫܚܵܐ.

Cum autem obtuleris sacrificium coctum in clibano: de simila, panes scilicet absque fermento, conspersos oleo, et lagana azyma oleo lita.

Ապա թէ մատուցանիցէ պատարագ զոհ եփեալ ի թոնրի, պատարագ Տեառն ի նաշհոյ` պանս բաղարջս ի նաշհոյ զանգեալ իւղով, եւ քաքարս բաղարջս օծեալ իւղով,

უკუეთუ შესწირვიდეს ძღუენსა შესაწირავად, გამოცხობილი თორნითა სამინდოჲსაგან პურნი უცომონი, ზეთითა შესუარულნი და ლელანგოჲ უცომოჲ ცხებული ზეთით. 4

4 And if thou bring an oblation of a meat offering baken in the oven, it shall be unleavened cakes of fine flour mingled with oil, or unleavened wafers anointed with oil.

ה. וְאִם מִנְחָה עַל הַמַּחֲבַת קָרְבָּנֶךָ סֹלֶת בְּלוּלָה בַשֶּׁמֶן מַצָּה תִהְיֶה:

ἐὰν δὲ θυσία ἀπὸ τηγάνου τὸ δῶρόν σου σεμίδαλις πεφυραμένη ἐν ἐλαίῳ ἄζυμα ἔσται

5 ܘܐܸܢ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܕܥܲܠ ܛܸܓ݂ܢܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܵܟ݂: ܢܫܝܼܦܵܐ ܦܲܛܝܼܪܵܐ ܕܦܝܼܠ ܒܡܸܫܚܵܐ ܢܗܸܘܸܐ.

Si oblatio tua fuerit de sartagine, similæ conspersæ oleo et absque fermento,

Իսկ եթէ զոհ ի տապակէ իցէ պատարագն քո, նաշիհ զանգեալ իւղով բաղարջ լինիցի,

და უკუეთუ შესაწირავი იგი ტაპაკისაგან იყოს, ძღუენი იგი შენი სამინდოჲ შესუარული ზეთითა უცომოჲ იყოს. 5

5 And if thy oblation be a meat offering baken in a pan, it shall be of fine flour unleavened, mingled with oil.

ו. פָּתוֹת אֹתָהּ פִּתִּים וְיָצַקְתָּ עָלֶיהָ שָׁמֶן מִנְחָה הִוא:

καὶ διαθρύψεις αὐτὰ κλάσματα καὶ ἐπιχεεῖς ἐπ᾽ αὐτὰ ἔλαιον θυσία ἐστὶν κυρίῳ

6 ܘܦܘܿܬܲܝܗܝ ܦܸܬܹ̈ܐ: ܘܣܘܿܟ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܡܸܫܚܵܐ ܥܲܠ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܗܵܘ.

divides eam minutatim, et fundes super eam oleum.

Եւ բրդեսցես զայն պատառս պատառս, եւ արկցես ի վերայ նոցա եւղ. զի զոհ Տեառն է,

და დაალტვო იგი დამუსრვილი და დასხა მას ზეთი: შესაწირავი არს ღმრთისა. 6

6 Thou shalt part it in pieces, and pour oil thereon: it is a meat offering.

ז. וְאִם מִנְחַת מַרְחֶשֶׁת קָרְבָּנֶךָ סֹלֶת בַּשֶּׁמֶן תֵּעָשֶׂה:

ἐὰν δὲ θυσία ἀπὸ ἐσχάρας τὸ δῶρόν σου σεμίδαλις ἐν ἐλαίῳ ποιηθήσεται

7 ܘܐܸܢ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܗ̄ܘܼ ܕܲܛܪܵܛܩܸܠ ܩܘܼܪܒܵܢܵܟ݂: ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܢܫܝܼܦܵܐ ܒܡܸܫܚܵܐ ܢܸܬ݂ܥܒܸܕ݂.

Sin autem de craticula fuerit sacrificium, æque simila oleo conspergetur:

Ապա թէ զոհ ի կասկարայից իցէ պատարագն քո, նաշիհ իւղով գործեսցի,

უკუეთუ შესაწირავი ლანძჳსაგან იყოს, ძღუენი იგი შენი სამინდოჲ ზეთითა შეიქმნეს. 7

7 And if thy oblation be a meat offering baken in the fryingpan, it shall be made of fine flour with oil.

ח. וְהֵבֵאתָ אֶת הַמִּנְחָה אֲשֶׁר יֵעָשֶׂה מֵאֵלֶּה לַיהֹוָה וְהִקְרִיבָהּ אֶל הַכֹּהֵן וְהִגִּישָׁהּ אֶל הַמִּזְבֵּחַ:

καὶ προσοίσει τὴν θυσίαν ἣν ἂν ποιῇ ἐκ τούτων τῷ κυρίῳ καὶ προσοίσει πρὸς τὸν ἱερέα καὶ προσεγγίσας πρὸς τὸ θυσιαστήριον

8 ܘܬܲܝܬܸܿܐ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܕܡܬܸܥܒܸܕ݂ ܡܼܢ ܗܵܠܹܝܢ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܬ݂ܩܲܪܒ݂ܝܼܘܗܝ ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ: ܘܢܲܣܩܝܼܘܼܗܝ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

quam offerens Domino, trades manibus sacerdotis.

Եւ մատուսցես զզոհն զոր առնիցես ի նոցանէ Տեառն. եւ տարցիս առ քահանայն. եւ մատուցեալ քահանային առ սեղանն,

და შეწიროს მსხუერპლი იგი, რომელი ექმნეს ერთი ამათგანი, ღმრთისა, და მოართვას იგი მღდელსა. და მიეახლოს მღდელი იგი საკურთხეველსა მას. 8

8 And thou shalt bring the meat offering that is made of these things unto the LORD: and when it is presented unto the priest, he shall bring it unto the altar.

ט. וְהֵרִים הַכֹּהֵן מִן הַמִּנְחָה אֶת אַזְכָּרָתָהּ וְהִקְטִיר הַמִּזְבֵּחָה אִשֵּׁה רֵיחַ נִיחֹחַ לַיהֹוָה:

ἀφελεῖ ὁ ἱερεὺς ἀπὸ τῆς θυσίας τὸ μνημόσυνον αὐτῆς καὶ ἐπιθήσει ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κάρπωμα ὀσμὴ εὐωδίας κυρίῳ

9 ܘܢܸܦܪܘܿܫ ܟܵܗܢܵܐ ܡܼܢ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܕܘܼܟ݂ܪܵܢܹܗ: ܘܢܲܣܸܩ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܪܹܝܚ ܣܘܵܬ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Qui cum obtulerit eam, tollet memoriale de sacrificio, et adolebit super altare in odorem suavitatis Domino:

հանցէ ի զոհէն զառ ի յիշատակէ նորա, եւ դիցէ քահանայն ի վերայ սեղանոյն. ընծայ անուշութեան Տեառն է,

და აღიღოს მსხუერპლისა მისგან მოსაჴსენებელი მისი, და დადვას მღდელმან მან საკურთხეველსა ზედა, ნაყოფად, სულად სულნელებისა ღმრთისა. 9

9 And the priest shall take from the meat offering a memorial thereof, and shall burn it upon the altar: it is an offering made by fire, of a sweet savour unto the LORD.

י. וְהַנּוֹתֶרֶת מִן הַמִּנְחָה לְאַהֲרֹן וּלְבָנָיו קֹדֶשׁ קָדָשִׁים מֵאִשֵּׁי יְהֹוָה:

τὸ δὲ καταλειφθὲν ἀπὸ τῆς θυσίας Ααρων καὶ τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ ἅγια τῶν ἁγίων ἀπὸ τῶν καρπωμάτων κυρίου

10 ܘܲܕ݂ܡܸܫܬܿܚܲܪ ܡܼܢ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܠܐܲܗܪܘܿܢ ܘܠܲܒ݂ܢܵܘ̈ܗܝ: ܩܕ݂ܘܿܫ ܩܘܿܕ݂ܫܝܼܢ ܡܼܢ ܩܘܼܪ̈ܒܵܢܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ.

quidquid autem reliquum est, erit Aaron, et filiorum ejus, Sanctum sanctorum de oblationibus Domini.

Եւ որ մնայցէ ի զոհէ անտի, Ահարոնի եւ որդւոց նորա լինիցի, սրբութիւն սրբութեանց ի զոհիցն քոց,

ხოლო ნეშტი იგი შესაწირავისაჲ მის აჰრონისა და ძეთა მისთა იყოს, წმიდაჲ წმიდათაჲ ნაყოფთა მათგან ღმრთისათა. 10

10 And that which is left of the meat offering shall be Aaron's and his sons': it is a thing most holy of the offerings of the LORD made by fire.

יא. כָּל הַמִּנְחָה אֲשֶׁר תַּקְרִיבוּ לַיהֹוָה לֹא תֵעָשֶׂה חָמֵץ כִּי כָל שְׂאֹר וְכָל דְּבַשׁ לֹא תַקְטִירוּ מִמֶּנּוּ אִשֶּׁה לַיהֹוָה:

πᾶσαν θυσίαν ἣν ἂν προσφέρητε κυρίῳ οὐ ποιήσετε ζυμωτόν πᾶσαν γὰρ ζύμην καὶ πᾶν μέλι οὐ προσοίσετε ἀπ᾽ αὐτοῦ καρπῶσαι κυρίῳ

11 ܟܠ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܕܲܬ݂ܩܲܪܒ݂ܘܼܢ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܥܒܸܕ ܚܲܡܝܼܥܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܟ݂ܠ ܚܡܝܼܪ: ܘܟ݂ܠ ܕܒܸܫ: ܠܵܐ ܬܲܣܩܘܼܢ ܡܸܢܹܗ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Omnis oblatio quæ offeretur Domino, absque fermento fiet, nec quidquam fermenti ac mellis adolebitur in sacrificio Domino.

Զամենայն զոհ զոր մատուցանիցէք Տեառն, ոչ առնիցէք խմորուն. զամենայն խմորուն եւ զամենայն մեղրեալ` մի՛ մատուցանիցէք ի նոցանէ պտուղ ի զոհ Տեառն,

ყოველსა მას შესაწირავსა, რომელსა შესწირვიდეთ ღმრთისა, არა ჰყოთ ცომოვანი, რამეთუ ყოველივე ცომი და ყოველივე თაფლი არა შესწიროთ მათგანი ნაყოფად ღმრთისა. 11

11 No meat offering, which ye shall bring unto the LORD, shall be made with leaven: for ye shall burn no leaven, nor any honey, in any offering of the LORD made by fire.

יב. קָרְבַּן רֵאשִׁית תַּקְרִיבוּ אֹתָם לַיהֹוָה וְאֶל הַמִּזְבֵּחַ לֹא יַעֲלוּ לְרֵיחַ נִיחֹחַ:

δῶρον ἀπαρχῆς προσοίσετε αὐτὰ κυρίῳ ἐπὶ δὲ τὸ θυσιαστήριον οὐκ ἀναβιβασθήσεται εἰς ὀσμὴν εὐωδίας κυρίῳ

12 ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܪܹ̈ܫܝܵܬ݂ܵܐ ܬܩܲܪܒ݂ܘܼܢ ܐܸܢܘܿܢ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܘܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܠܵܐ ܢܲܣܩܘܼܢ ܪܹܝܚ ܣܘܵܬ݂ܵܐ.

Primitias tantum eorum offeretis ac munera: super altare vero non imponentur in odorem suavitatis.

Պատարագ պտղոյ մատուցանիցէք զայն Տեառն, բայց ի սեղանն մի՛ ելանիցէ ի հոտ անուշից Տեառն,

და ძღუნად პირველად შესაწირავად იგი ღმრთისა და საკურთხეველსა ზედა არა აღვიდეს სულად სულნელად ღმრთისა. 12

12 As for the oblation of the firstfruits, ye shall offer them unto the LORD: but they shall not be burnt on the altar for a sweet savour.

יג. וְכָל קָרְבַּן מִנְחָתְךָ בַּמֶּלַח תִּמְלָח וְלֹא תַשְׁבִּית מֶלַח בְּרִית אֱלֹהֶיךָ מֵעַל מִנְחָתֶךָ עַל כָּל קָרְבָּנְךָ תַּקְרִיב מֶלַח:

καὶ πᾶν δῶρον θυσίας ὑμῶν ἁλὶ ἁλισθήσεται οὐ διαπαύσετε ἅλα διαθήκης κυρίου ἀπὸ θυσιασμάτων ὑμῶν ἐπὶ παντὸς δώρου ὑμῶν προσοίσετε κυρίῳ τῷ θεῷ ὑμῶν ἅλας

13 ܘܟ݂ܠܹܗ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܕܲܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܒܡܸܠܚܵܐ ܬܸܡܠܘܿܚ: ܠܵܐ ܬܒܲܛܸܠ ܡܸܠܚܵܐ ܕܲܩܝܵܡܹܗ ܕܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܡܼܢ ܣܡܝܼܕ݂ܵܟ݂: ܥܲܠ ܟܠ ܩܘܼܪܒܵܢܲܝܟ ܬܩܲܪܸܒ݂ ܡܸܠܚܵܐ.

Quidquid obtuleris sacrificii, sale condies, nec auferes sal fœderis Dei tui de sacrificio tuo: in omni oblatione tua offeres sal.

Եւ ամենայն պատարագ զոհից ձերոց աղիւ Տեառն յաղեսցի. մի՛ պակասեցուցանիցէք զաղ ուխտին Աստուծոյ ի զոհից ձերոց. ընդ ամենայն պատարագս աղ մատուցանիցէք,

და ყოველივე შესაწირავი მსხუერპლისა თქუენისაჲ მარილითა დაიმარილენ. არა დააცადოთ მარილი შჯულისა ღმრთისა შესაწირავთაგან თქუენთა და ყოველსა ზედა შესაწირავსა თქუენსა მარილი დაასხით. 13

13 And every oblation of thy meat offering shalt thou season with salt; neither shalt thou suffer the salt of the covenant of thy God to be lacking from thy meat offering: with all thine offerings thou shalt offer salt.

יד. וְאִם תַּקְרִיב מִנְחַת בִּכּוּרִים לַיהֹוָה אָבִיב קָלוּי בָּאֵשׁ גֶּרֶשׂ כַּרְמֶל תַּקְרִיב אֵת מִנְחַת בִּכּוּרֶיךָ:

ἐὰν δὲ προσφέρῃς θυσίαν πρωτογενημάτων τῷ κυρίῳ νέα πεφρυγμένα χίδρα ἐρικτὰ τῷ κυρίῳ καὶ προσοίσεις τὴν θυσίαν τῶν πρωτογενημάτων

14 ܘܐܸܢ ܬܩܲܪܸܒ݂ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܕܒܲܟܵܪܹ̈ܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܟܲܦܵܐ ܕܲܡܚܲܪܟ݂ܵܐ ܒܢܘܼܪܵܐ: ܦܪ̈ܝܼܟ݂ܵܬ݂ܵܐ ܡܕܲܟܿܝܵܬ݂ܵܐ ܬܩܲܪܸܒ݂ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܕܒܲܟܵܪ̈ܲܝܟ.

Si autem obtuleris munus primarum frugum tuarum Domino de spicis adhuc virentibus, torrebis igni, et confringes in morem farris, et sic offeres primitias tuas Domino,

Իսկ եթէ յառաջին արմտեաց մատուցանիցես պատարագ Տեառն, մուրկ նոր փխրեալ եւ մանրեալ Տեառն, մատուսցես զոհ զառաջնոց արմտեաց քոց,

უკუეთუ შესწირვიდე შესაწირავსა პირველთა ნაყოფთაგან ღმრთისა, ახალი შეტუსვილი ნედლი ღერღილი ღმრთისა, შესწირო მსხუერპლად პირველთა ნაყოფთა. 14

14 And if thou offer a meat offering of thy firstfruits unto the LORD, thou shalt offer for the meat offering of thy firstfruits green ears of corn dried by the fire, even corn beaten out of full ears.

טו. וְנָתַתָּ עָלֶיהָ שֶׁמֶן וְשַׂמְתָּ עָלֶיהָ לְבֹנָה מִנְחָה הִוא:

καὶ ἐπιχεεῖς ἐπ᾽ αὐτὴν ἔλαιον καὶ ἐπιθήσεις ἐπ᾽ αὐτὴν λίβανον θυσία ἐστίν

15 ܘܬܸܬܸܿܠ ܡܸܫܚܵܐ ܥܠܵܘܗܝ: ܘܲܠܒ݂ܘܿܢ̄ܬܵܐ: ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܗ̄ܘܼ.

fundens supra oleum, et thus imponens, quia oblatio Domini est:

Եւ արկցես զնովաւ եւղ, եւ դիցես ի վերայ նորա կնդրուկ. զի զոհ է,

და დაასხა მას ზედა ზეთი და დასდვა მას ზედა გუნდრუკი. შესაწირავი არს ესე. 15

15 And thou shalt put oil upon it, and lay frankincense thereon: it is a meat offering.

טז. וְהִקְטִיר הַכֹּהֵן אֶת אַזְכָּרָתָהּ מִגִּרְשָׂהּ וּמִשַּׁמְנָהּ עַל כָּל לְבֹנָתָהּ אִשֶּׁה לַיהֹוָה:

καὶ ἀνοίσει ὁ ἱερεὺς τὸ μνημόσυνον αὐτῆς ἀπὸ τῶν χίδρων σὺν τῷ ἐλαίῳ καὶ πάντα τὸν λίβανον αὐτῆς κάρπωμά ἐστιν κυρίῳ

16 ܘܢܲܣܸܩ ܟܵܗܢܵܐ ܕܘܼܟ݂ܪܵܢܹܗ ܡܼܢ ܦܪܝܼܟ݂ܵܬ݂ܵܐ: ܘܡܼܢ ܡܸܫܚܵܐ: ܥܲܠ ܟܠܵܗ ܠܒ݂ܘܿܢ̄ܬܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

de qua adolebit sacerdos in memoriam muneris partem farris fracti, et olei, ac totum thus.

Եւ հանցէ քահանայն զառ յիշատակէ նորա ի մրկէ անտի հանդերձ իւղովն, եւ զամենայն կնդրուկ նորա, զի պտուղ Տեառն է,

და შეწიროს მღდელმან მან საჴსენებელი მისი ეტერთა მათგან ზეთითურთ, და ყოველივე გუნდრუკი მისი. შესაწირავი არს ესე ღმრთისა. 16

16 And the priest shall burn the memorial of it, part of the beaten corn thereof, and part of the oil thereof, with all the frankincense thereof: it is an offering made by fire unto the LORD.

Γʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܓ.

Cap. 3

ԳԼ. Գ

თავი მესამე

א. וְאִם זֶבַח שְׁלָמִים קָרְבָּנוֹ אִם מִן הַבָּקָר הוּא מַקְרִיב אִם זָכָר אִם נְקֵבָה תָּמִים יַקְרִיבֶנּוּ לִפְנֵי יְהֹוָה:

ἐὰν δὲ θυσία σωτηρίου τὸ δῶρον αὐτοῦ τῷ κυρίῳ ἐὰν μὲν ἐκ τῶν βοῶν αὐτοῦ προσαγάγῃ ἐάν τε ἄρσεν ἐάν τε θῆλυ ἄμωμον προσάξει αὐτὸ ἐναντίον κυρίου

1 ܘܐܸܢ ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ: ܐܸܢ ܡܼܢ ܬܵܘܪܹ̈ܐ ܗ̄ܘܼ ܡܩܲܪܸܒ݂: ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܐܵܘ ܢܸܩܒܿܬ݂ܵܐ: ܕܠܵܐ ܡܘܼܡ ܢܩܲܪܸܒ݂ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

Quod si hostia pacificorum fuerit ejus oblatio, et de bobus voluerit offerre, marem sive feminam, immaculata offeret coram Domino.

Ապա թէ զոհ փրկութեան իցէ պատարագ նորա Տեառն, եթէ յարջառոց մատուցանիցէ, եթէ՛ արու իցէ, եւ եթէ՛ էգ իցէ, զանարատն մատուսցէ առաջի Տեառն,

უკუეთუ შესაწირავად ცხორებისა იყოს მსხუერპლი იგი მისი ღმრთისა, ანუ თუ ზროხათაგან შესწირვიდეს იგი, გინათუ ვერძსა გინათუ ნეზუსა, უბიწოჲ მოიბნ იგი წინაშე ღმრთისა. 1

1 And if his oblation be a sacrifice of peace offering, if he offer it of the herd; whether it be a male or female, he shall offer it without blemish before the LORD.

ב. וְסָמַךְ יָדוֹ עַל רֹאשׁ קָרְבָּנוֹ וּשְׁחָטוֹ פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד וְזָרְקוּ בְּנֵי אַהֲרֹן הַכֹּהֲנִים אֶת הַדָּם עַל הַמִּזְבֵּחַ סָבִיב:

καὶ ἐπιθήσει τὰς χεῖρας ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ δώρου καὶ σφάξει αὐτὸ παρὰ τὰς θύρας τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου καὶ προσχεοῦσιν οἱ υἱοὶ Ααρων οἱ ἱερεῖς τὸ αἷμα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων κύκλῳ

2 ܘܢܸܣܡܘܿܟ݂ ܐܝܼܕܹܗ ܥܲܠ ܪܹܫ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ: ܘܢܸܟܿܣܝܼܘܼܗܝ ܒܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܢܸܪܣܘܿܢ ܟܵܗܢܹ̈ܐ ܒ̈ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ ܕܡܵܐ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܟܲܕ݂ ܚܵܕܲܪ.

Ponetque manum super caput victimæ suæ, quæ immolabitur in introitu tabernaculi testimonii, fundentque filii Aaron sacerdotes sanguinem per altaris circuitum.

Եւ դիցէ զձեռս իւր ի վերայ գլխոյ պատարագին. եւ սպանցէ զնա առ դրան խորանին վկայութեան. եւ հեղցեն որդիքն Ահարոնի քահանայք զարիւնն ի վերայ սեղանոյ ողջակիզացն շուրջանակի,

და დაასხნენ ჴელნი მისნი თავსა მას ზედა მის შესაწირავისასა, და დაკლას იგი კართა თანა კარვისა მის საწამებელისასა, და დასთხიონ ძეთა აჰრონისთა მღდელთა სისხლი იგი მისი საკურთხეველსა მას მრგულიად დასაწველთასა გარემოჲს. 2

2 And he shall lay his hand upon the head of his offering, and kill it at the door of the tabernacle of the congregation: and Aaron's sons the priests shall sprinkle the blood upon the altar round about.

ג. וְהִקְרִיב מִזֶּבַח הַשְּׁלָמִים אִשֶּׁה לַיהֹוָה אֶת הַחֵלֶב הַמְכַסֶּה אֶת הַקֶּרֶב וְאֵת כָּל הַחֵלֶב אֲשֶׁר עַל הַקֶּרֶב:

καὶ προσάξουσιν ἀπὸ τῆς θυσίας τοῦ σωτηρίου κάρπωμα κυρίῳ τὸ στέαρ τὸ κατακαλύπτον τὴν κοιλίαν καὶ πᾶν τὸ στέαρ τὸ ἐπὶ τῆς κοιλίας

3 ܘܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܡܼܢ ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܚܸܠܒܵܐ ܕܲܩܪܝܼܡ ܠܲܓ݂ܘܵܝܵܐ: ܘܟ݂ܠܹܗ ܬܲܪܒܵܐ ܕܥܲܠ ܓܘܵܝܵܐ.

Et offerent de hostia pacificorum in oblationem Domino, adipem qui operit vitalia, et quidquid pinguedinis est intrinsecus:

Եւ մատուսցէ ի զոհէն փրկութեան պտուղ Տեառն` զճարպ թաղանթ քաղրթին, եւ զամենայն ճարպ փորոտւոյն,

და მოიღონ შესაწირავისა მისგან ცხორებისაჲსა ნაყოფად ღმრთისა ცმელი იგი გარდაბურვილი ქუსეტსა და ყოველი ცმელი მუცლისაჲ. 3

3 And he shall offer of the sacrifice of the peace offering an offering made by fire unto the LORD; the fat that covereth the inwards, and all the fat that is upon the inwards,

ד. וְאֵת שְׁתֵּי הַכְּלָיֹת וְאֶת הַחֵלֶב אֲשֶׁר עֲלֵהֶן אֲשֶׁר עַל הַכְּסָלִים וְאֶת הַיֹּתֶרֶת עַל הַכָּבֵד עַל הַכְּלָיוֹת יְסִירֶנָּה:

καὶ τοὺς δύο νεφροὺς καὶ τὸ στέαρ τὸ ἐπ᾽ αὐτῶν τὸ ἐπὶ τῶν μηρίων καὶ τὸν λοβὸν τὸν ἐπὶ τοῦ ἥπατος σὺν τοῖς νεφροῖς περιελεῖ

4 ܘܬܲܪܬܹܿܝܢ ܟܘܼܠܝܵܢ: ܘܬܲܪܒܵܐ ܕܲܥܠܲܝܗܹܝܢ ܕܥܲܠ ܣܸܛܪܵܐ: ܘܲܚܨܵܪ ܟܲܒ݂ܕܵܐ ܥܲܡ ܟܘܼܠܝܵܬ݂ܵܐ ܢܸܥܒܿܕ݂ܝܼܗ.

duos renes cum adipe quo teguntur ilia, et reticulum jecoris cum renunculis.

եւ զերկուս երիկամունսն եւ զճարպն որ ի նոսա` որ առ մսանամբքն իցեն, եւ զլերդաբոյթն երիկամամբքն հանդերձ կորզեսցեն,

და ორნი თირკუმელნი და ცმელი იგი მას ზედა, რომელ არს ბარკალთაჲ და ღჳძლის ყურნი იგი თირკმელთა თანა მოჰკუეთოს. 4

4 And the two kidneys, and the fat that is on them, which is by the flanks, and the caul above the liver, with the kidneys, it shall he take away.

ה. וְהִקְטִירוּ אֹתוֹ בְנֵי אַהֲרֹן הַמִּזְבֵּחָה עַל הָעֹלָה אֲשֶׁר עַל הָעֵצִים אֲשֶׁר עַל הָאֵשׁ אִשֵּׁה רֵיחַ נִיחֹחַ לַיהֹוָה:

καὶ ἀνοίσουσιν αὐτὰ οἱ υἱοὶ Ααρων οἱ ἱερεῖς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον ἐπὶ τὰ ὁλοκαυτώματα ἐπὶ τὰ ξύλα τὰ ἐπὶ τοῦ πυρὸς ἐπὶ τοῦ θυσιαστηρίου κάρπωμα ὀσμὴ εὐωδίας κυρίῳ

5 ܘܢܲܣܩܘܼܢܹܗ ܟܵܗܢܹ̈ܐ ܒ̈ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܥܲܠ ܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܘܥܲܠ ܩܲܝܣܹ̈ܐ ܕܥܲܠ ܢܘܼܪܵܐ: ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܪܹܝܚ ܣܘܵܬ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Adolebuntque ea super altare in holocaustum, lignis igne supposito, in oblationem suavissimi odoris Domino.

Եւ հանցեն`` զայն որդիքն Ահարոնի քահանայք ի սեղանն յողջակէզ ի վերայ փայտին եւ հրոյն պտուղ անուշից Տեառն,

და შეწირონ იგი ძეთა აჰრონისთა მღდელთა საკურთხეველსა მას ზედა შესაწირავთასა, შეშასა მას და ცეცხლსა, ნაყოფად, სულად სულნელად ღმრთისა. 5

5 And Aaron's sons shall burn it on the altar upon the burnt sacrifice, which is upon the wood that is on the fire: it is an offering made by fire, of a sweet savour unto the LORD.

ו. וְאִם מִן הַצֹּאן קָרְבָּנוֹ לְזֶבַח שְׁלָמִים לַיהֹוָה זָכָר אוֹ נְקֵבָה תָּמִים יַקְרִיבֶנּוּ:

ἐὰν δὲ ἀπὸ τῶν προβάτων τὸ δῶρον αὐτοῦ θυσίαν σωτηρίου τῷ κυρίῳ ἄρσεν ἢ θῆλυ ἄμωμον προσοίσει αὐτό

6 ܘܐܸܢ ܡܼܢ ܥܵܢܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܠܕܸܒ݂ܚܵܐ ܥܠܵܬ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܐܵܘ ܢܸܩܒܿܬ݂ܵܐ: ܕܠܵܐ ܡܘܼܡ ܢܩܲܪܒ݂ܝܼܘܗܝ.

Si vero de ovibus fuerit ejus oblatio et pacificorum hostia, sive masculum obtulerit, sive feminam, immaculata erunt.

Ապա թէ յօդեաց իցէ պատարագ նորա զոհ փրկութեան Տեառն, արու կամ էգ, անարատ մատուսցէ զայն,

უკუეთუ ცხოვართაგან იყოს მსხუერპლი იგი მისი ღმრთისა საცხორებელად მისა, ვერძი გინა თუ ნეზჳ უბიწოჲ, მოიბას იგი. 6

6 And if his offering for a sacrifice of peace offering unto the LORD be of the flock; male or female, he shall offer it without blemish.

ז. אִם כֶּשֶׂב הוּא מַקְרִיב אֶת קָרְבָּנוֹ וְהִקְרִיב אֹתוֹ לִפְנֵי יְהֹוָה:

ἐὰν ἄρνα προσαγάγῃ τὸ δῶρον αὐτοῦ προσάξει αὐτὸ ἔναντι κυρίου

7 ܘܐܸܢ ܡܼܢ ܐܸܡܪܵܐ ܗ̄ܘܼ ܡܩܲܪܸܒ݂ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ: ܢܩܲܪܒ݂ܝܼܘܗܝ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

Si agnum obtulerit coram Domino,

Իսկ եթէ գառն մատուցանիցէ զպատարագն իւր, մատուսցէ զնա առաջի Տեառն,

უკუეთუ კრავი მოიბას შესაწირავად მისა, მოართუას იგი წინაშე ღმრთისა 7

7 If he offer a lamb for his offering, then shall he offer it before the LORD.

ח. וְסָמַךְ אֶת יָדוֹ עַל רֹאשׁ קָרְבָּנוֹ וְשָׁחַט אֹתוֹ לִפְנֵי אֹהֶל מוֹעֵד וְזָרְקוּ בְּנֵי אַהֲרֹן אֶת דָּמוֹ עַל הַמִּזְבֵּחַ סָבִיב:

καὶ ἐπιθήσει τὰς χεῖρας ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ δώρου αὐτοῦ καὶ σφάξει αὐτὸ παρὰ τὰς θύρας τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου καὶ προσχεοῦσιν οἱ υἱοὶ Ααρων οἱ ἱερεῖς τὸ αἷμα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κύκλῳ

8 ܘܢܸܣܡܘܿܟ݂ ܐܝܼܕܹܗ ܥܲܠ ܪܹܫ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ: ܘܢܸܟܿܣܝܼܘܼܗܝ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܒܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܢܸܪܣܘܿܢ ܟܵܗܢܹ̈ܐ ܒ̈ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ ܕܡܹܗ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܟܲܕ݂ ܚܵܕܲܪ.

ponet manum suam super caput victimæ suæ: quæ immolabitur in vestibulo tabernaculi testimonii: fundentque filii Aaron sanguinem ejus per circuitum altaris.

եւ դիցէ զձեռն իւր ի վերայ գլխոյ պատարագին իւրոյ, եւ սպանցէ զնա առ դրան խորանին վկայութեան. եւ հեղցեն որդիքն Ահարոնի քահանայք զարիւնն շուրջ զսեղանովն,

დაასხნენ ჴელნი მისნი თავსა მას შესაწირავისა მისისასა 8

8 And he shall lay his hand upon the head of his offering, and kill it before the tabernacle of the congregation: and Aaron's sons shall sprinkle the blood thereof round about upon the altar.

ט. וְהִקְרִיב מִזֶּבַח הַשְּׁלָמִים אִשֶּׁה לַיהֹוָה חֶלְבּוֹ הָאַלְיָה תְמִימָה לְעֻמַּת הֶעָצֶה יְסִירֶנָּה וְאֶת הַחֵלֶב הַמְכַסֶּה אֶת הַקֶּרֶב וְאֵת כָּל הַחֵלֶב אֲשֶׁר עַל הַקֶּרֶב:

καὶ προσοίσει ἀπὸ τῆς θυσίας τοῦ σωτηρίου κάρπωμα τῷ θεῷ τὸ στέαρ καὶ τὴν ὀσφὺν ἄμωμον σὺν ταῖς ψόαις περιελεῖ αὐτό καὶ τὸ στέαρ τῆς κοιλίας

9 ܘܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܡܼܢ ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܬܲܪܒܹܿܗ ܘܐܲܠܝܼܬܹܗ ܟܲܕ݂ ܫܲܠܡܵܐ: ܠܘܼܩܒܲܠ ܡܲܬ݂ܢܵܬܹܗ ܢܸܥܒܿܕ݂ܝܼܘܗܝ: ܘܚܸܠܒܵܐ ܕܲܩܪܝܼܡ ܠܲܓ݂ܘܵܝܵܐ: ܘܟ݂ܠܹܗ ܬܲܪܒܵܐ ܕܥܲܠ ܓܘܵܝܵܐ.

Et offerent de pacificorum hostia sacrificium Domino: adipem et caudam totam

Եւ մատուսցեն ի զոհէն փրկութեան պտուղ Տեառն. զճարպն եւ զմսանն անարատ` հանդերձ զըստօքն հանցէ ի նմանէ, եւ զճարպ թաղանթ քաղրթին, եւ զամենայն ճարպ փորոտւոյն,

და დაკლას იგი კართა თანა კარვისა საწამებელისათა, 9

9 And he shall offer of the sacrifice of the peace offering an offering made by fire unto the LORD; the fat thereof, and the whole rump, it shall he take off hard by the backbone; and the fat that covereth the inwards, and all the fat that is upon the inwards,

י. וְאֵת שְׁתֵּי הַכְּלָיֹת וְאֶת הַחֵלֶב אֲשֶׁר עֲלֵהֶן אֲשֶׁר עַל הַכְּסָלִים וְאֶת הַיֹּתֶרֶת עַל הַכָּבֵד עַל הַכְּלָיֹת יְסִירֶנָּה:

καὶ ἀμφοτέρους τοὺς νεφροὺς καὶ τὸ στέαρ τὸ ἐπ᾽ αὐτῶν τὸ ἐπὶ τῶν μηρίων καὶ τὸν λοβὸν τὸν ἐπὶ τοῦ ἥπατος σὺν τοῖς νεφροῖς περιελών

10 ܘܬܲܪܬܹܿܝܢ ܟܘܼܠܝܵܢ ܘܬܲܪܒܵܐ ܕܲܥܠܲܝܗܹܝܢ ܕܥܲܠ ܣܸܛܪܵܐ: ܘܲܚܨܵܪ ܟܲܒ݂ܕܵܐ ܥܲܡ ܟܘܼܠܝܵܬ݂ܵܐ ܢܸܥܒܿܕ݂ܝܼܗ.

cum renibus, et pinguedinem quæ operit ventrem atque universa vitalia, et utrumque renunculum cum adipe qui est juxta ilia, reticulumque jecoris cum renunculis.

եւ զերկոսին երիկամունսն եւ զճարպն որ ի նոսա որ առ մսանամբքն, եւ զլերդաբոյթն հանդերձ երիկամամբքն կորզեալ,

და დასთხიონ ძეთა აჰრონისთა მღდელთა სისხლი იგი მისი გარემო საკურთხეველსა მას. და შეწიროს შესაწირავი იგი ცხორებისაჲ მსხუერპლად ღმრთისა, ცმელი და წელნი უბიწოჲ, თეძოჲთურთ მოჰკუეთოს იგი და ცმელი იგი გარდაბურვილი ქუსეტსა და ყოველი ცმელი მუცლისაჲ და ორნი თირკუმელნი და ცმელი იგი მათ ზედა, რომელ არს ბარკალთაჲ და ღჳძლის ყურნი იგი თირკუმლითურთ მოჰჴადოს. 10

10 And the two kidneys, and the fat that is upon them, which is by the flanks, and the caul above the liver, with the kidneys, it shall he take away.

יא. וְהִקְטִירוֹ הַכֹּהֵן הַמִּזְבֵּחָה לֶחֶם אִשֶּׁה לַיהֹוָה:

ἀνοίσει ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον ὀσμὴ εὐωδίας κάρπωμα κυρίῳ

11 ܘܢܲܣܩܝܼܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܠܚܸܡ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Et adolebit ea sacerdos super altare in pabulum ignis et oblationis Domini.

հանցէ քահանայն ի սեղանն հոտ անուշից պտուղ Տեառն,

და შეწიროს მღდელმან მან საკურთხეველსა ზედა სულად სულნელებისა მსხუერპლად ღმრთისა. 11

11 And the priest shall burn it upon the altar: it is the food of the offering made by fire unto the LORD.

יב. וְאִם עֵז קָרְבָּנוֹ וְהִקְרִיבוֹ לִפְנֵי יְהֹוָה:

ἐὰν δὲ ἀπὸ τῶν αἰγῶν τὸ δῶρον αὐτοῦ καὶ προσάξει ἔναντι κυρίου

12 ܘܐܸܢ ܥܠܵܬ݂ܵܐ ܡܼܢ ܥܸܙܹ̈ܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ: ܢܩܲܪܒ݂ܝܼܗ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

Si capra fuerit ejus oblatio, et obtulerit eam Domino,

Իսկ եթէ յայծեաց իցէ պատարագն իւր, մատուսցէ առաջի Տեառն,

ანუ თუ თხათაგანი იყოს შესაწირავი იგი მისი და მოჰგუაროს იგი წინაშე ღმრთისა. 12

12 And if his offering be a goat, then he shall offer it before the LORD.

יג. וְסָמַךְ אֶת יָדוֹ עַל רֹאשׁוֹ וְשָׁחַט אֹתוֹ לִפְנֵי אֹהֶל מוֹעֵד וְזָרְקוּ בְּנֵי אַהֲרֹן אֶת דָּמוֹ עַל הַמִּזְבֵּחַ סָבִיב:

καὶ ἐπιθήσει τὰς χεῖρας ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ καὶ σφάξουσιν αὐτὸ ἔναντι κυρίου παρὰ τὰς θύρας τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου καὶ προσχεοῦσιν οἱ υἱοὶ Ααρων οἱ ἱερεῖς τὸ αἷμα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κύκλῳ

13 ܘܢܸܣܡܘܿܟ݂ ܐܝܼܕܹܗ ܥܲܠ ܪܹܫܹܗ: ܘܢܸܟܿܣܝܼܗ ܩܕ݂ܵܡ ܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܢܸܪܣܘܿܢ ܒ̈ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ ܕܡܹܗ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܟܲܕ݂ ܚܵܕܲܪ.

ponet manum suam super caput ejus: immolabitque eam in introitu tabernaculi testimonii, et fundent filii Aaron sanguinem ejus per altaris circuitum.

եւ դիցէ զձեռն իւր ի վերայ գլխոյ նորա, եւ սպանցեն զնա առաջի Տեառն`` առ դրան խորանին վկայութեան. եւ հեղցեն որդիքն Ահարոնի քահանայք զարիւնն շուրջ զսեղանովն,

და დაასხნეს ჴელნი მისნი თავსა ზედა მისსა და დაკლან იგი წინაშე ღმრთისა კართა თანა კარვისა მის საწამებელისათა და დასთხიონ ძეთა აჰრონისთა მღდელთა სისხლი იგი მისი გარემო საკურთხეველსა მას. 13

13 And he shall lay his hand upon the head of it, and kill it before the tabernacle of the congregation: and the sons of Aaron shall sprinkle the blood thereof upon the altar round about.

יד. וְהִקְרִיב מִמֶּנּוּ קָרְבָּנוֹ אִשֶּׁה לַיהֹוָה אֶת הַחֵלֶב הַמְכַסֶּה אֶת הַקֶּרֶב וְאֵת כָּל הַחֵלֶב אֲשֶׁר עַל הַקֶּרֶב:

καὶ ἀνοίσει ἐπ᾽ αὐτοῦ κάρπωμα κυρίῳ τὸ στέαρ τὸ κατακαλύπτον τὴν κοιλίαν καὶ πᾶν τὸ στέαρ τὸ ἐπὶ τῆς κοιλίας

14 ܘܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܡܸܢܹܗ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܚܸܠܒܵܐ ܕܲܩܪܝܼܡ ܠܲܓ݂ܘܵܝܵܐ: ܘܟ݂ܠܹܗ ܬܲܪܒܵܐ ܕܥܲܠ ܓܘܵܝܵܐ.

Tollentque ex ea in pastum ignis dominici, adipem qui operit ventrem, et qui tegit universa vitalia:

Եւ հանցեն ի նմանէ պտուղ Տեառն զճարպն զթաղանթ քաղրթին, եւ զամենայն զճարպ փորոտւոյն,

და შეწიროს მას ზედა მსხუერპლად ღმრთისა ცმელი იგი გარდაბურვილი მუცელსა და ყოველი ცმელი მუცლისაჲ. 14

14 And he shall offer thereof his offering, even an offering made by fire unto the LORD; the fat that covereth the inwards, and all the fat that is upon the inwards,

טו. וְאֵת שְׁתֵּי הַכְּלָיֹת וְאֶת הַחֵלֶב אֲשֶׁר עֲלֵהֶן אֲשֶׁר עַל הַכְּסָלִים וְאֶת הַיֹּתֶרֶת עַל הַכָּבֵד עַל הַכְּלָיֹת יְסִירֶנָּה:

καὶ ἀμφοτέρους τοὺς νεφροὺς καὶ πᾶν τὸ στέαρ τὸ ἐπ᾽ αὐτῶν τὸ ἐπὶ τῶν μηρίων καὶ τὸν λοβὸν τοῦ ἥπατος σὺν τοῖς νεφροῖς περιελεῖ

15 ܘܬܲܪܬܹܿܝܢ ܟܘܼܠܝܵܢ: ܘܬܲܪܒܵܐ ܕܲܥܠܲܝܗܹܝܢ ܕܥܲܠ ܣܸܛܪܵܐ: ܘܲܚܨܵܪ ܟܲܒ݂ܕܵܐ ܥܲܡ ܟܘܼܠܝܵܬ݂ܵܐ ܢܸܥܒܿܕ݂ܝܼܗ.

duos renunculos cum reticulo, quod est super eos juxta ilia, et arvinam jecoris cum renunculis:

եւ զերկուս երիկամունսն, եւ զճարպն ի նոսա` որ առ մսանամբքն, եւ զլերդաբոյթն երիկամամբքն հանդերձ կորզեսցէ,

და ორნი თირკუმელნი და ცმელნი იგი მათ ზედა, რომელ არს ბარკალთაჲ და ღჳძლის ყურნი იგი ღჳძლისაჲ თირკუმელთა თანა მოჰკუეთოს, 15

15 And the two kidneys, and the fat that is upon them, which is by the flanks, and the caul above the liver, with the kidneys, it shall he take away.

טז. וְהִקְטִירָם הַכֹּהֵן הַמִּזְבֵּחָה לֶחֶם אִשֶּׁה לְרֵיחַ נִיחֹחַ כָּל חֵלֶב לַיהֹוָה:

καὶ ἀνοίσει ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κάρπωμα ὀσμὴ εὐωδίας τῷ κυρίῳ πᾶν τὸ στέαρ τῷ κυρίῳ

16 ܘܢܲܣܸܩ ܐܸܢܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܠܚܸܡ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܪܹܝܚ ܣܘܵܬ݂ܵܐ ܟܠ ܬܪܸܒ݂ ܠܡܵܪܝܵܐ.

adolebitque ea super altare sacerdos in alimoniam ignis, et suavissimi odoris. Omnis adeps, Domini erit

եւ հանցէ քահանայն ի սեղանն պտուղ ի հոտ անուշից Տեառն. զամենայն ճարպ Տեառն,

და შეწიროს იგი მღდელმან მან საკურთხევვლსა ზედა, ნაყოფად, სულად სულნელად ღმრთისა ყოველივე ცმელი ღმერთსა. 16

16 And the priest shall burn them upon the altar: it is the food of the offering made by fire for a sweet savour: all the fat is the LORD's.

יז. חֻקַּת עוֹלָם לְדֹרֹתֵיכֶם בְּכֹל מוֹשְׁבֹתֵיכֶם כָּל חֵלֶב וְכָל דָּם לֹא תֹאכֵלוּ:

νόμιμον εἰς τὸν αἰῶνα εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν ἐν πάσῃ κατοικίᾳ ὑμῶν πᾶν στέαρ καὶ πᾶν αἷμα οὐκ ἔδεσθε

17 ܩܝܵܡܵܐ ܠܥܵܠܲܡ ܠܕ݂ܵܪܲܝܟܿܘܿܢ ܒܟ݂ܠܹܗ ܒܹܝܬ݂ ܡܲܥܡܲܪܟ݂ܘܿܢ: ܟܠ ܬܪܸܒ݂ ܘܟ݂ܠ ܕܸܡ ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܿܢ.

jure perpetuo in generationibus, et cunctis habitaculis vestris: nec sanguinem nec adipem omnino comedetis.

Օրէն յաւիտենական յազգս ձեր, յամենայն բնակութեան ձերում. զամենայն ճարպ եւ զամենայն արիւն մի՛ ուտիցէք,

შჯულად საუკუნოდ ნათესავსა შორის თქუენსა, ყოველი ცმელი და ყოველი სისხლი არა ჰჭამოთ. 17

17 It shall be a perpetual statute for your generations throughout all your dwellings, that ye eat neither fat nor blood.

Δʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܕ.

Cap. 4

ԳԼ. Դ

თავი მეოთხე

א. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: 1

1 And the LORD spake unto Moses, saying,

ב. דַּבֵּר אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל לֵאמֹר נֶפֶשׁ כִּי תֶחֱטָא בִשְׁגָגָה מִכֹּל מִצְוֹת יְהֹוָה אֲשֶׁר לֹא תֵעָשֶׂינָה וְעָשָׂה מֵאַחַת מֵהֵנָּה:

λάλησον πρὸς τοὺς υἱοὺς Ισραηλ λέγων ψυχὴ ἐὰν ἁμάρτῃ ἔναντι κυρίου ἀκουσίως ἀπὸ τῶν προσταγμάτων κυρίου ὧν οὐ δεῖ ποιεῖν καὶ ποιήσῃ ἕν τι ἀπ᾽ αὐτῶν

2 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܒ̈ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܟܲܕ ܬܸܚܛܸܐ ܒܛܘܼܥܝܲܝ ܡܼܢ ܟܠ ܦܘܼܩܕܵܢܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ ܕܠܵܐ ܡܸܬ݂ܥܲܒ݂ܕܿܝܼܢ: ܘܢܸܥܒܸܿܕ݂ ܚܲܕ݂ ܡܸܢܗܘܿܢ.

Loquere filiis Israël: Anima, quæ peccaverit per ignorantiam, et de universis mandatis Domini, quæ præcepit ut non fierent, quippiam fecerit:

Խօսեաց դու ընդ որդիսդ Իսրայելի եւ ասասցես. Անձն եթէ մեղիցէ առաջի Տեառն`` ակամայ յամենայն հրամանաց Տեառն յորոց չէ արժան առնել եւ առնիցէ ինչ ի նոցանէ,

ეტყოდე შენ ძეთა ისრაჱლისათა და არქუ: კაცმან თუ ცოდოს წინაშე ღმრთისა არა ნეფსით ყოველთა მათგან ბრძანებათა ღმრთისათა, რომელ არა ჯერ-არს ყოფად, და ყოს ერთი რაჲმე მათგანი, 2

2 Speak unto the children of Israel, saying, If a soul shall sin through ignorance against any of the commandments of the LORD concerning things which ought not to be done, and shall do against any of them:

ג. אִם הַכֹּהֵן הַמָּשִׁיחַ יֶחֱטָא לְאַשְׁמַת הָעָם וְהִקְרִיב עַל חַטָּאתוֹ אֲשֶׁר חָטָא פַּר בֶּן בָּקָר תָּמִים לַיהֹוָה לְחַטָּאת:

ἐὰν μὲν ὁ ἀρχιερεὺς ὁ κεχρισμένος ἁμάρτῃ τοῦ τὸν λαὸν ἁμαρτεῖν καὶ προσάξει περὶ τῆς ἁμαρτίας αὐτοῦ ἧς ἥμαρτεν μόσχον ἐκ βοῶν ἄμωμον τῷ κυρίῳ περὶ τῆς ἁμαρτίας αὐτοῦ

3 ܐܸܢ ܟܵܗܢܵܐ ܕܲܡܫܝܼܚ ܢܸܚܛܸܐ ܠܚܵܘ̈ܒܵܘܗܝ ܕܥܲܡܵܐ: ܢܩܲܪܸܒ݂ ܥܲܠ ܚܛܵܗܵܐ ܕܲܚܛܵܐ: ܬܵܘܪܵܐ ܒܲܪ ܒܲܩܪܵܐ ܕܠܵܐ ܡܘܼܡ ܠܡܵܪܝܵܐ ܠܲܚܛܵܗܹܗ.

si sacerdos, qui unctus est, peccaverit, delinquere faciens populum, offeret pro peccato suo vitulum immaculatum Domino:

Եթէ քահանայապետն օծեալ մեղանչիցէ առ ի զժողովուրդն յանցուցանելոյ, մատուսցէ վասն մեղաց իւրոց զոր մեղաւ` զուարակ յանդւոյ անարատ Տեառն` վասն մեղաց,

უკუეთუ მღდელთმოძღუარმან მან ცხებულმან ცოდოს ესე ერისა ცოდვაჲ და მოიბას ცოდვისა მისთჳს, რომელ ცოდა, ჴბოჲ ზროხათაგან უბიწო ღმრთისა წინაშე ცოდვისა მისთჳს. 3

3 If the priest that is anointed do sin according to the sin of the people; then let him bring for his sin, which he hath sinned, a young bullock without blemish unto the LORD for a sin offering.

ד. וְהֵבִיא אֶת הַפָּר אֶל פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד לִפְנֵי יְהֹוָה וְסָמַךְ אֶת יָדוֹ עַל רֹאשׁ הַפָּר וְשָׁחַט אֶת הַפָּר לִפְנֵי יְהֹוָה:

καὶ προσάξει τὸν μόσχον παρὰ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου ἔναντι κυρίου καὶ ἐπιθήσει τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ μόσχου ἔναντι κυρίου καὶ σφάξει τὸν μόσχον ἐνώπιον κυρίου

4 ܘܢܲܝܬܹܿܝܘܗܝ ܠܬ݂ܵܘܪܵܐ ܠܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܢܸܣܡܘܿܟ݂ ܐܝܼܕܹܗ ܥܲܠ ܪܹܫܹܗ ܕܬ݂ܵܘܪܵܐ: ܘܢܸܟܿܣܝܼܘܗܝ ܠܬ݂ܵܘܪܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

et adducet illum ad ostium tabernaculi testimonii coram Domino, ponetque manum super caput ejus, et immolabit eum Domino.

եւ ածցէ զզուարակն ի դուռն խորանին վկայութեան առաջի Տեառն, եւ դիցէ զձեռս իւր ի վերայ գլխոյ զուարակին առաջի Տեառն, եւ սպանցեն`` զզուարակն առաջի Տեառն,

და წარმოიბას კართა თანა კარვისა მის საწამებელისათა წინაშე ღმრთისა და დასდვას ჴელი მისი თავსა ზედა მის ჴბოჲსასა წინაშე ღმრთისა და დაკლას ჴბოჲ იგი წინაშე უფლისა. 4

4 And he shall bring the bullock unto the door of the tabernacle of the congregation before the LORD; and shall lay his hand upon the bullock's head, and kill the bullock before the LORD.

ה. וְלָקַח הַכֹּהֵן הַמָּשִׁיחַ מִדַּם הַפָּר וְהֵבִיא אֹתוֹ אֶל אֹהֶל מוֹעֵד:

καὶ λαβὼν ὁ ἱερεὺς ὁ χριστὸς ὁ τετελειωμένος τὰς χεῖρας ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ μόσχου καὶ εἰσοίσει αὐτὸ ἐπὶ τὴν σκηνὴν τοῦ μαρτυρίου

5 ܘܢܸܣܲܒ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܕܲܡܫܝܼܚ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܕܬ݂ܵܘܪܵܐ: ܘܢܲܝܬܹܿܝܘܗܝ ܠܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ.

Hauriet quoque de sanguine vituli, inferens illum in tabernaculum testimonii.

Եւ առեալ քահանային օծելոյ կատարելոյ ի ձեռս իւր`` յարենէ զուարակին, եւ տարցի զայն ի խորանն վկայութեան,

და მოიღოს მღდელმან მან ცხებულმან, განსრულებულმან, ჴელითა მისითა სისხლი იგი ჴბოჲსაჲ მის და შეიღოს იგი კარავსა მას საწამებელისასა. 5

5 And the priest that is anointed shall take of the bullock's blood, and bring it to the tabernacle of the congregation:

ו. וְטָבַל הַכֹּהֵן אֶת אֶצְבָּעוֹ בַּדָּם וְהִזָּה מִן הַדָּם שֶׁבַע פְּעָמִים לִפְנֵי יְהֹוָה אֶת פְּנֵי פָּרֹכֶת הַקֹּדֶשׁ:

καὶ βάψει ὁ ἱερεὺς τὸν δάκτυλον εἰς τὸ αἷμα καὶ προσρανεῖ ἀπὸ τοῦ αἵματος ἑπτάκις ἔναντι κυρίου κατὰ τὸ καταπέτασμα τὸ ἅγιον

6 ܘܢܸܨܒܿܘܿܥ ܟܵܗܢܵܐ ܨܸܒ݂ܥܹܗ ܒܲܕ݂ܡܵܐ: ܘܢܸܪܘܿܣ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܫܒܲܥ ܙܲܒ݂ܢܝܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܠܐܲܦܲܝ ܦܪܵܣܵܐ ܕܩܘܼܕ݂ܫܵܐ.

Cumque intinxerit digitum in sanguine, asperget eo septies coram Domino contra velum sanctuarii.

Եւ թացցէ քահանայն զմատն իւր յարեանն, եւ ցանեսցէ յարենէ անտի եւթն անգամ մատամբն իւրով առաջի Տեառն առ վարագուրաւն սրբութեան,

და დააწოს თითი მღდელმან მან სისხლსა მას და აპკუროს სისხლისა მისგანი შჳდგზის თითითა მისითა წინაშე ღმრთისა კრეთსაბმელსა მას თანა წმიდასა. 6

6 And the priest shall dip his finger in the blood, and sprinkle of the blood seven times before the LORD, before the vail of the sanctuary.

ז. וְנָתַן הַכֹּהֵן מִן הַדָּם עַל קַרְנוֹת מִזְבַּח קְטֹרֶת הַסַּמִּים לִפְנֵי יְהֹוָה אֲשֶׁר בְּאֹהֶל מוֹעֵד וְאֵת כָּל דַּם הַפָּר יִשְׁפֹּךְ אֶל יְסוֹד מִזְבַּח הָעֹלָה אֲשֶׁר פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד:

καὶ ἐπιθήσει ὁ ἱερεὺς ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ μόσχου ἐπὶ τὰ κέρατα τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ θυμιάματος τῆς συνθέσεως τοῦ ἐναντίον κυρίου ὅ ἐστιν ἐν τῇ σκηνῇ τοῦ μαρτυρίου καὶ πᾶν τὸ αἷμα τοῦ μόσχου ἐκχεεῖ παρὰ τὴν βάσιν τοῦ θυσιαστηρίου τῶν ὁλοκαυτωμάτων ὅ ἐστιν παρὰ τὰς θύρας τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου

7 ܘܢܸܬܹܿܠ ܟܵܗܢܵܐ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܥܲܠ ܩܲܪܢܵܬܹܗ ܕܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ ܕܥܸܛܪܵܐ ܕܒܸܣܡܹ̈ܐ: ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܒܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܢܹܐܫܘܿܕ݂ ܟܠܹܗ ܕܡܵܐ ܕܬ݂ܵܘܪܵܐ: ܥܲܠ ܫܦܘܿܠܲܝ ܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ ܒܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ.

Ponetque de eodem sanguine super cornua altaris thymiamatis gratissimi Domino, quod est in tabernaculo testimonii: omnem autem reliquum sanguinem fundet in basim altaris holocausti in introitu tabernaculi.

Եւ դիցէ քահանայն յարենէ զուարակին ի վերայ եղջերաց սեղանոյ խնկոցն հանդերձանաց առաջի Տեառն` որ իցէ ի խորանին վկայութեան, եւ զամենայն արիւն զուարակին հեղցէ առ յատակաւ սեղանոյն ողջակիզաց, որ կայցէ առ դրան խորանին վկայութեան,

და სცხოს მღდელმან მან სისხლისა მისგან ჴბოჲსა რქათა მათ საკურთხეველისათა საკმეველისა მის აღზავებულისათა წინაშე ღმრთისა, რომელ არს კარავსა მას შინა საწამებელისასა, და ყოველივე იგი სისხლი ჴბოჲსაჲ მის მოაპკუროს წინაშე ხარისხსა მას საკურთხეველისა მის ნაყოფთაჲსა, რომელ არს წინაშე კართა მათ კარვისა საწამებელთა. 7

7 And the priest shall put some of the blood upon the horns of the altar of sweet incense before the LORD, which is in the tabernacle of the congregation; and shall pour all the blood of the bullock at the bottom of the altar of the burnt offering, which is at the door of the tabernacle of the congregation.

ח. וְאֶת כָּל חֵלֶב פַּר הַחַטָּאת יָרִים מִמֶּנּוּ אֶת הַחֵלֶב הַמְכַסֶּה עַל הַקֶּרֶב וְאֵת כָּל הַחֵלֶב אֲשֶׁר עַל הַקֶּרֶב:

καὶ πᾶν τὸ στέαρ τοῦ μόσχου τοῦ τῆς ἁμαρτίας περιελεῖ ἀπ᾽ αὐτοῦ τὸ στέαρ τὸ κατακαλύπτον τὰ ἐνδόσθια καὶ πᾶν τὸ στέαρ τὸ ἐπὶ τῶν ἐνδοσθίων

8 ܘܬܲܪܒܵܐ ܟܠܹܗ ܕܬ݂ܵܘܪܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ: ܢܸܦܪܘܿܫ ܡܸܢܹܗ ܚܸܠܒܵܐ ܕܲܩܪܝܼܡ ܠܲܓ݂ܘܵܝܵܐ: ܘܟ݂ܠܹܗ ܬܲܪܒܵܐ ܕܥܲܠ ܓܘܵܝܵܐ.

Et adipem vituli auferet pro peccato, tam eum qui vitalia operit quam omnia quæ intrinsecus sunt:

Եւ զամենայն ճարպ զուարակին մեղաց կորզեսցէ ի նմանէ, զճարպ թաղանթ քաղրթին եւ զամենայն ճարպ փորոտւոյն,

და ყოველი ცმელი ჴბოჲსაჲ მის ცოდვათაჲსაჲ მოჰჴადოს მისგან, ცმელი იგი ნაწლევთაჲ 8

8 And he shall take off from it all the fat of the bullock for the sin offering; the fat that covereth the inwards, and all the fat that is upon the inwards,

ט. וְאֵת שְׁתֵּי הַכְּלָיֹת וְאֶת הַחֵלֶב אֲשֶׁר עֲלֵיהֶן אֲשֶׁר עַל הַכְּסָלִים וְאֶת הַיֹּתֶרֶת עַל הַכָּבֵד עַל הַכְּלָיוֹת יְסִירֶנָּה:

καὶ τοὺς δύο νεφροὺς καὶ τὸ στέαρ τὸ ἐπ᾽ αὐτῶν ὅ ἐστιν ἐπὶ τῶν μηρίων καὶ τὸν λοβὸν τὸν ἐπὶ τοῦ ἥπατος σὺν τοῖς νεφροῖς περιελεῖ αὐτό

9 ܘܬܲܪܬܹܿܝܢ ܟܘܼܠܝܵܢ: ܘܬܲܪܒܵܐ ܕܲܥܠܲܝܗܹܝܢ ܕܥܲܠ ܣܸܛܪܵܐ: ܘܲܚܨܵܪ ܟܲܒ݂ܕܵܐ: ܥܲܡ ܟܘܼܠܝܵܬ݂ܵܐ ܢܸܥܒܿܕ݂ܝܼܗ.

duos renunculos et reticulum quod est super eos juxta ilia, et adipem jecoris cum renunculis,

եւ զերիկամունսն երկոսին, եւ զճարպն որ ի նոսա որ առ մսանամբքն, եւ զլերդաբոյթն երիկամամբքն հանդերձ կորզեսցէ,

და ორნი თირკუმელნი და ცმელი იგი მათ ზედა, რომელ არს ბარკალთა თანა და ძირი იგი ღჳძლისაჲ თირკმელთა თანა მოჰჴადოს. 9

9 And the two kidneys, and the fat that is upon them, which is by the flanks, and the caul above the liver, with the kidneys, it shall he take away,

י. כַּאֲשֶׁר יוּרָם מִשּׁוֹר זֶבַח הַשְּׁלָמִים וְהִקְטִירָם הַכֹּהֵן עַל מִזְבַּח הָעֹלָה:

ὃν τρόπον ἀφαιρεῖται ἀπὸ τοῦ μόσχου τοῦ τῆς θυσίας τοῦ σωτηρίου καὶ ἀνοίσει ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον τῆς καρπώσεως

10 ܐܲܝܟ݂ ܕܡܸܬ݂ܦܪܲܫ ܡܼܢ ܬܵܘܪܵܐ ܕܕܸܒ݂ܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܘܢܲܣܸܩ ܐܸܢܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ.

sicut aufertur de vitulo hostiæ pacificorum: et adolebit ea super altare holocausti.

զոր օրինակ առնուցու ի զուարակէ զոհի փրկութեանն, եւ հանցէ`` քահանայն ի սեղանն ողջակիզաց,

ვითარცა-იგი მოჰჴადეს ჴბოსა მას შესაწირავისა საცხორებელისასა და შეწიროს მღდელმან მან საკურთხეველსა მას ზედა ნაყოფთასა. 10

10 As it was taken off from the bullock of the sacrifice of peace offerings: and the priest shall burn them upon the altar of the burnt offering.

יא. וְאֶת עוֹר הַפָּר וְאֶת כָּל בְּשָׂרוֹ עַל רֹאשׁוֹ וְעַל כְּרָעָיו וְקִרְבּוֹ וּפִרְשׁוֹ:

καὶ τὸ δέρμα τοῦ μόσχου καὶ πᾶσαν αὐτοῦ τὴν σάρκα σὺν τῇ κεφαλῇ καὶ τοῖς ἀκρωτηρίοις καὶ τῇ κοιλίᾳ καὶ τῇ κόπρῳ

11 ܘܡܸܫܟܹܿܗ ܕܬ݂ܵܘܪܵܐ: ܘܟ݂ܠܹܗ ܒܸܣܪܹܗ ܥܲܡ ܦܸܪܬܹܿܗ: ܘܥܲܡ ܪܹܫܹܗ: ܘܥܲܡ ܟܪܵܥܵܘܗܝ: ܘܥܲܡ ܓܘܵܝܹܗ.

Pellem vero et omnes carnes, cum capite et pedibus et intestinis et fimo,

Եւ զմորթ զուարակին եւ զամենայն մարմին նորա հանդերձ գլխովն եւ ոտիւք եւ քաղրթաւն եւ ապաւառաւն,

და ტყავი ჴბოჲსაჲ მის და ყოველი ჴორცი მისი თავ-ფერჴითურთ და ნაწლევით და ფუშნიერით. 11

11 And the skin of the bullock, and all his flesh, with his head, and with his legs, and his inwards, and his dung,

יב. וְהוֹצִיא אֶת כָּל הַפָּר אֶל מִחוּץ לַמַּחֲנֶה אֶל מָקוֹם טָהוֹר אֶל שֶׁפֶךְ הַדֶּשֶׁן וְשָׂרַף אֹתוֹ עַל עֵצִים בָּאֵשׁ עַל שֶׁפֶךְ הַדֶּשֶׁן יִשָּׂרֵף:

καὶ ἐξοίσουσιν ὅλον τὸν μόσχον ἔξω τῆς παρεμβολῆς εἰς τόπον καθαρόν οὗ ἐκχεοῦσιν τὴν σποδιάν καὶ κατακαύσουσιν αὐτὸν ἐπὶ ξύλων ἐν πυρί ἐπὶ τῆς ἐκχύσεως τῆς σποδιᾶς καυθήσεται

12 ܘܢܲܦܩܝܼܘܗܝ ܠܟ݂ܠܹܗ ܬܵܘܪܵܐ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ ܠܕ݂ܘܼܟܿܬ݂ܵܐ ܕܕܲܟ݂ܝܵܐ: ܠܐܲܬܲܪ ܕܪܵܡܹܝܢ ܩܸܛܡܵܐ: ܘܢܵܘܩܕ݂ܝܼܘܗܝ ܥܲܠ ܩܲܝܣܹ̈ܐ ܕܥܲܠ ܢܘܼܪܵܐ: ܐܲܬܲܪ ܕܪܵܡܹܝܢ ܩܸܛܡܵܐ ܢܹܐܩܲܕ݂.

et reliquo corpore, efferet extra castra in locum mundum, ubi cineres effundi solent: incendetque ea super lignorum struem, quæ in loco effusorum cinerum cremabuntur.

հանցեն ողջոյն զզուարակն արտաքոյ բանակին ի տեղի մի սուրբ, ուր զմոխիրն հեղուցուն, եւ այրեսցեն զնա ի վերայ փայտի հրով. ի վերայ մոխրակուտին այրեսցի,

და ყოვლადვე ჴბოჲ იგი განიღოს გარეშე ბანაკსა მას ადგილსა წმიდასა, სადა-იგი დასხიან ნაცარი და დაწჳან იგი შეშასა ზედა ცეცხლითა და სათხეველსა თანა ნაცრისასა და დაიწუეს იგი. 12

12 Even the whole bullock shall he carry forth without the camp unto a clean place, where the ashes are poured out, and burn him on the wood with fire: where the ashes are poured out shall he be burnt.

יג. וְאִם כָּל עֲדַת יִשְׂרָאֵל יִשְׁגּוּ וְנֶעְלַם דָּבָר מֵעֵינֵי הַקָּהָל וְעָשׂוּ אַחַת מִכָּל מִצְוֹת יְהֹוָה אֲשֶׁר לֹא תֵעָשֶׂינָה וְאָשֵׁמוּ:

ἐὰν δὲ πᾶσα συναγωγὴ Ισραηλ ἀγνοήσῃ ἀκουσίως καὶ λάθῃ ῥῆμα ἐξ ὀφθαλμῶν τῆς συναγωγῆς καὶ ποιήσωσιν μίαν ἀπὸ πασῶν τῶν ἐντολῶν κυρίου ἣ οὐ ποιηθήσεται καὶ πλημμελήσωσιν

13 ܐܸܢ ܟܠܵܗ ܟܢܘܼܫܬܵܐ ܕܝܼܣܪܵܝܹܠ ܢܸܛܥܘܿܢ: ܘܬܸܛܫܹܐ ܡܸܠܬ݂ܵܐ ܡܼܢ ܥܲܝܢܹܝܗ ܕܲܟ݂ܢܘܼܫܬܵܐ: ܘܢܸܥܒܿܕ݂ܘܿܢ ܚܲܕ ܡܼܢ ܦܘܼܩܕܵܢܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ ܕܠܵܐ ܡܸܬ݂ܥܲܒ݂ܕܿܝܼܢ: ܘܢܸܬ݂ܚܲܝܒ݂ܘܼܢ.

Quod si omnis turba Israël ignoraverit, et per imperitiam fecerit quod contra mandatum Domini est,

Ապա թէ ամենայն ժողովուրդ որդւոցն Իսրայելի անգիտանայցէ ակամայ, եւ մոռանայցի բանն յաչաց ժողովրդեանն, եւ առնիցեն ինչ մի յամենայն պատուիրանաց Տեառն որ ոչ առնիցի, եւ յանցանիցեն,

და უკუეთუ ყოველმან კრებულმან ისრაჱლისამან უმეცრებაჲ ქმნეს არა ნეფსით, და დაეფაროს სიტყუაჲ იგი თუალთაგან კრებულისათა, და ყონ ერთი რაჲმე მცნებათაგანი ღმრთისათაჲ, რომელ არა ყოფად ჯერ-იყო, 13

13 And if the whole congregation of Israel sin through ignorance, and the thing be hid from the eyes of the assembly, and they have done somewhat against any of the commandments of the LORD concerning things which should not be done, and are guilty;

יד. וְנוֹדְעָה הַחַטָּאת אֲשֶׁר חָטְאוּ עָלֶיהָ וְהִקְרִיבוּ הַקָּהָל פַּר בֶּן בָּקָר לְחַטָּאת וְהֵבִיאוּ אֹתוֹ לִפְנֵי אֹהֶל מוֹעֵד:

καὶ γνωσθῇ αὐτοῖς ἡ ἁμαρτία ἣν ἥμαρτον ἐν αὐτῇ καὶ προσάξει ἡ συναγωγὴ μόσχον ἐκ βοῶν ἄμωμον περὶ τῆς ἁμαρτίας καὶ προσάξει αὐτὸν παρὰ τὰς θύρας τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου

14 ܘܢܸܬ݂ܝܼܕܲܥ ܚܛܵܗܵܐ ܕܲܚܛܵܘ ܒܹܗ: ܢܩܲܪܒ݂ܘܼܢ ܟܠܵܗ ܟܢܘܼܫܬܵܐ: ܬܵܘܪܵܐ ܚܲܕ ܒܲܪ ܒܲܩܪܵܐ ܠܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܢܲܝܬܿܘܿܢܹܗ ܩܕ݂ܵܡ ܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ.

et postea intellexerit peccatum suum, offeret pro peccato suo vitulum, adducetque eum ad ostium tabernaculi.

եւ յայտնիցի նոցա մեղքն որ մեղան նովաւ, մատուսցէ ժողովուրդն զուարակ անարատ յանդւոյ վասն մեղաց. եւ ածցեն զնա ի դուռն խորանին վկայութեան,

და განცხადნეს მათი იგი ცოდვაჲ, რომელ ცოდეს მას შინა, მოიბას კრებულმან მან ზროხათაგან უბიწოჲ ცოდვისა მისთჳს და მოჰგუარონ იგი კართა მათ თანა კარვისა საწამებელისათა. 14

14 When the sin, which they have sinned against it, is known, then the congregation shall offer a young bullock for the sin, and bring him before the tabernacle of the congregation.

טו. וְסָמְכוּ זִקְנֵי הָעֵדָה אֶת יְדֵיהֶם עַל רֹאשׁ הַפָּר לִפְנֵי יְהֹוָה וְשָׁחַט אֶת הַפָּר לִפְנֵי יְהֹוָה:

καὶ ἐπιθήσουσιν οἱ πρεσβύτεροι τῆς συναγωγῆς τὰς χεῖρας αὐτῶν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ μόσχου ἔναντι κυρίου καὶ σφάξουσιν τὸν μόσχον ἔναντι κυρίου

15 ܘܢܸܣܡܟ݂ܘܼܢ ܣܵܒܹ̈ܐ ܕܲܟ݂ܢܘܼܫܬܵܐ ܐܝܼܕܲܝܗܘܿܢ ܥܲܠ ܪܹܫܹܗ ܕܬ݂ܵܘܪܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܢܸܟܿܣܘܼܢܹܗ ܠܬ݂ܵܘܪܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

Et ponent seniores populi manus super caput ejus coram Domino. Immolatoque vitulo in conspectu Domini,

Եւ դիցեն ծերք ժողովրդեանն զձեռս իւրեանց ի վերայ գլխոյ զուարակին առաջի Տեառն. եւ սպանցեն զզուարակն առաջի Տեառն,

და დაასხნენ ჴელნი მოხუცებულთა მათ ერისათა თავსა მას ზედა ჴბოჲსა წინაშე ღმრთისა და დაკლან იგი წინაშე ღმრთისა. 15

15 And the elders of the congregation shall lay their hands upon the head of the bullock before the LORD: and the bullock shall be killed before the LORD.

טז. וְהֵבִיא הַכֹּהֵן הַמָּשִׁיחַ מִדַּם הַפָּר אֶל אֹהֶל מוֹעֵד:

καὶ εἰσοίσει ὁ ἱερεὺς ὁ χριστὸς ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ μόσχου εἰς τὴν σκηνὴν τοῦ μαρτυρίου

16 ܘܢܲܝܬܹܿܐ ܟܵܗܢܵܐ ܕܲܡܫܝܼܚ ܡܼܢ ܕܡܹܗ ܕܬ݂ܵܘܪܵܐ ܠܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ.

inferet sacerdos, qui unctus est, de sanguine ejus in tabernaculum testimonii,

Եւ տարցի քահանայն օծեալ յարենէ զուարակին ի խորանն վկայութեան,

და შეიღოს მღდელმან მან ცხებულმან სისხლისა მისგანი ჴბოჲსაჲ კარვად საწამებელისა. 16

16 And the priest that is anointed shall bring of the bullock's blood to the tabernacle of the congregation:

יז. וְטָבַל הַכֹּהֵן אֶצְבָּעוֹ מִן הַדָּם וְהִזָּה שֶׁבַע פְּעָמִים לִפְנֵי יְהֹוָה אֵת פְּנֵי הַפָּרֹכֶת:

καὶ βάψει ὁ ἱερεὺς τὸν δάκτυλον ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ μόσχου καὶ ῥανεῖ ἑπτάκις ἔναντι κυρίου κατενώπιον τοῦ καταπετάσματος τοῦ ἁγίου

17 ܘܢܸܨܒܿܘܿܥ ܟܵܗܢܵܐ ܨܸܒ݂ܥܹܗ ܒܲܕ݂ܡܵܐ: ܘܢܸܪܘܿܣ ܫܒܲܥ ܙܲܒ݂ܢܝܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܠܐܲܦܲܝ ܦܪܵܣܵܐ.

tincto digito aspergens septies contra velum.

Եւ թացցէ քահանայն զմատն իւր յարենէ զուարակին, եւ ցանեսցէ եւթն անգամ առաջի Տեառն յանդիման վարագուրին սրբութեան,

დააწოს მღდელმან მან თითი სისხლსა მას ჴბოჲსასა და აპკუროს შჳდგზის წინაშე ღმრთისა პირისპირ კრეთსაბმელსა მას სიწმიდისასა. 17

17 And the priest shall dip his finger in some of the blood, and sprinkle it seven times before the LORD, even before the vail.

יח. וּמִן הַדָּם יִתֵּן עַל קַרְנֹת הַמִּזְבֵּחַ אֲשֶׁר לִפְנֵי יְהֹוָה אֲשֶׁר בְּאֹהֶל מוֹעֵד וְאֵת כָּל הַדָּם יִשְׁפֹּךְ אֶל יְסוֹד מִזְבַּח הָעֹלָה אֲשֶׁר פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד:

καὶ ἀπὸ τοῦ αἵματος ἐπιθήσει ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὰ κέρατα τοῦ θυσιαστηρίου τῶν θυμιαμάτων τῆς συνθέσεως ὅ ἐστιν ἐνώπιον κυρίου ὅ ἐστιν ἐν τῇ σκηνῇ τοῦ μαρτυρίου καὶ τὸ πᾶν αἷμα ἐκχεεῖ πρὸς τὴν βάσιν τοῦ θυσιαστηρίου τῶν καρπώσεων τῶν πρὸς τῇ θύρᾳ τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου

18 ܘܡܼܢ ܕܡܵܐ ܢܸܬܸܿܠ ܥܲܠ ܩܲܪܢܵܬܹܗ ܕܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܕܲܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܒܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܟ݂ܠܹܗ ܕܡܵܐ ܢܹܐܫܘܿܕ݂ ܥܲܠ ܫܦܘܿܠܲܝ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܒܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ.

Ponetque de eodem sanguine in cornibus altaris, quod est coram Domino in tabernaculo testimonii: reliquum autem sanguinem fundet juxta basim altaris holocaustorum, quod est in ostio tabernaculi testimonii.

Եւ դիցէ յարենէ անտի քահանայն ի վերայ եղջերաց սեղանոյն խնկոցն հանդերձանաց``, որ կայցէ առաջի Տեառն ի խորանին վկայութեան, եւ զամենայն զարիւնն հեղցէ առ յատակաւ սեղանոյն ողջակիզաց որ է առ դրան խորանին վկայութեան,

და მისვე სისხლსგანი სცხოს რქათა მათ საკურთხეველისა საკმეველისათა წინადაგებულისათა წინაშე ღმრთისა, რომელ არს კარავსა მას შინა საწამებელისასა, და ყოველი იგი სისხლი დასთხიოს ხარისხსა თანა საკურთხეველისა მის ნაყოფთაჲსა, რომელ არს კართა მათ ზედა კარვისა მის საწამებელისათა. 18

18 And he shall put some of the blood upon the horns of the altar which is before the LORD, that is in the tabernacle of the congregation, and shall pour out all the blood at the bottom of the altar of the burnt offering, which is at the door of the tabernacle of the congregation.

יט. וְאֵת כָּל חֶלְבּוֹ יָרִים מִמֶּנּוּ וְהִקְטִיר הַמִּזְבֵּחָה:

καὶ τὸ πᾶν στέαρ περιελεῖ ἀπ᾽ αὐτοῦ καὶ ἀνοίσει ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον

19 ܘܟ݂ܠܹܗ ܬܲܪܒܹܿܗ ܢܸܦܪܘܿܫ ܡܸܢܹܗ: ܘܢܲܣܸܩ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ.

Omnemque ejus adipem tollet, et adolebit super altare:

Եւ զամենայն ճարպն կորզեսցէ ի նմանէ եւ հանցէ ի սեղանն,

და ყოველი ცმელი მოიღოს მისგან და შეწიროს იგი საკურთხეველსა ზედა. 19

19 And he shall take all his fat from him, and burn it upon the altar.

כ. וְעָשָׂה לַפָּר כַּאֲשֶׁר עָשָׂה לְפַר הַחַטָּאת כֵּן יַעֲשֶׂה לּוֹ וְכִפֶּר עֲלֵהֶם הַכֹּהֵן וְנִסְלַח לָהֶם:

καὶ ποιήσει τὸν μόσχον ὃν τρόπον ἐποίησεν τὸν μόσχον τὸν τῆς ἁμαρτίας οὕτως ποιηθήσεται καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτῶν ὁ ἱερεύς καὶ ἀφεθήσεται αὐτοῖς ἡ ἁμαρτία

20 ܘܢܸܥܒܸܿܕ݂ ܠܬ݂ܵܘܪܵܐ ܐܲܝܟ݂ ܕܲܥܒܲܕ ܠܬ݂ܵܘܪܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ: ܗܵܟܲܢܵܐ ܢܸܥܒܸܿܕ݂ ܠܹܗ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܲܝܗܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ ܘܢܸܫܬܿܒܸܩ ܠܗܘܿܢ.

sic faciens et de hoc vitulo quomodo fecit et prius: et rogante pro eis sacerdote, propitius erit eis Dominus.

Եւ արասցէ զուարակին զոր օրինակ արար զուարակին մեղաց, նոյնպէս արասցէ եւ նմա. եւ քաւեսցէ վասն նոցա քահանայն, եւ թողցին նոցա մեղքն,

და ყოს ჴბოჲ ესე, ვითარცა სახედ ყო ჴბოჲ იგი ცოდვისაჲ, ეგრევე იყოს ესე. და ლხინება-ყოს მათთჳს მღდელმან მან და მიეტევნენ მათ ცოდვანი მათნი. 20

20 And he shall do with the bullock as he did with the bullock for a sin offering, so shall he do with this: and the priest shall make an atonement for them, and it shall be forgiven them.

כא. וְהוֹצִיא אֶת הַפָּר אֶל מִחוּץ לַמַּחֲנֶה וְשָׂרַף אֹתוֹ כַּאֲשֶׁר שָׂרַף אֵת הַפָּר הָרִאשׁוֹן חַטַּאת הַקָּהָל הוּא:

καὶ ἐξοίσουσιν τὸν μόσχον ὅλον ἔξω τῆς παρεμβολῆς καὶ κατακαύσουσιν τὸν μόσχον ὃν τρόπον κατέκαυσαν τὸν μόσχον τὸν πρότερον ἁμαρτία συναγωγῆς ἐστιν

21 ܘܢܲܦܩܝܼܘܼܗܝ ܠܬ݂ܵܘܪܵܐ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܢܵܘܩܕ݂ܝܼܘܗܝ ܐܲܝܟ݂ ܕܐܵܘܩܸܕ݂ ܠܬ݂ܵܘܪܵܐ ܩܲܕ݂ܡܵܝܵܐ: ܚܛܵܗܵܐ ܗ̄ܘܼ ܕܲܟ݂ܢܘܼܫܬܵܐ.

Ipsum autem vitulum efferet extra castra, atque comburet sicut et priorem vitulum: quia est pro peccato multitudinis.

Եւ հանցեն զզուարակն ողջոյն արտաքոյ բանակին, եւ այրեսցեն զզուարակն, զոր օրինակ այրեցին զառաջին զուարակն. զի վասն մեղաց ժողովրդեանն է,

და განიღონ ჴბოჲ იგი გარეშე ბანაკსა მას და დაწუან იგი, ვითარცა სახედ დაწუეს ჴბოჲ იგი პირველი: ცოდვისა მისთჳს, კრებულისა არს ესე. 21

21 And he shall carry forth the bullock without the camp, and burn him as he burned the first bullock: it is a sin offering for the congregation.

כב. אֲשֶׁר נָשִׂיא יֶחֱטָא וְעָשָׂה אַחַת מִכָּל מִצְו‍ֹת יְהֹוָה אֱלֹהָיו אֲשֶׁר לֹא תֵעָשֶׂינָה בִּשְׁגָגָה וְאָשֵׁם:

ἐὰν δὲ ὁ ἄρχων ἁμάρτῃ καὶ ποιήσῃ μίαν ἀπὸ πασῶν τῶν ἐντολῶν κυρίου τοῦ θεοῦ αὐτῶν ἣ οὐ ποιηθήσεται ἀκουσίως καὶ ἁμάρτῃ καὶ πλημμελήσῃ

22 ܘܐܸܢ ܪܲܒܵܐ ܢܸܚܛܸܐ: ܘܢܸܥܒܸܿܕ ܚܲܕ ܡܼܢ ܟܠܗܘܿܢ ܦܘܼܩܕܵܢܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܹܗ ܐܲܝܠܹܝܢ ܕܠܵܐ ܡܸܬ݂ܥܲܒ݂ܕܿܝܼܢ ܒܛܘܼܥܝܲܝ: ܘܢܲܚܘܼܒ݂.

Si peccaverit princeps, et fecerit unum e pluribus per ignorantiam, quod Domini lege prohibetur:

Եւ եթէ իշխանն մեղիցէ, եւ արասցէ մի ինչ ի պատուիրանաց Տեառն Աստուծոյ որ ոչ առնիցի, եւ յանցանիցէ ակամայ,

უკუეთუ მთავარმან მან ცოდოს და ქმნეს ყოველთა მათგან მცნებათა უფლისა ღმრთისა მისისათა არა ნეფსით, რომელ არა ჯერ-იყო ყოფად, 22

22 When a ruler hath sinned, and done somewhat through ignorance against any of the commandments of the LORD his God concerning things which should not be done, and is guilty;

כג. אוֹ הוֹדַע אֵלָיו חַטָּאתוֹ אֲשֶׁר חָטָא בָּהּ וְהֵבִיא אֶת קָרְבָּנוֹ שְׂעִיר עִזִּים זָכָר תָּמִים:

καὶ γνωσθῇ αὐτῷ ἡ ἁμαρτία ἣν ἥμαρτεν ἐν αὐτῇ καὶ προσοίσει τὸ δῶρον αὐτοῦ χίμαρον ἐξ αἰγῶν ἄρσεν ἄμωμον

23 ܐܸܢ ܐܬ݂ܝܕܲܥ ܠܹܗ ܚܛܵܗܵܐ ܕܲܚܛܵܐ ܒܹܗ: ܢܲܝܬܸܿܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܨܸܦܪܵܝܵܐ ܕܥܸܙܹ̈ܐ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܠܵܐ ܡܘܼܡ.

et postea intellexerit peccatum suum, offeret hostiam Domino, hircum de capris immaculatum.

եւ յայտնեսցի նմա մեղքն զոր մեղաւ, մատուսցէ զպատարագն իւր նոխազ յայծեաց` արու անարատ,

და ცოდოს და განცხადნეს ცოდვაჲ იგი მისი, რომელსა შინა ცოდა, მოიბას შესაწირავად მისა თიკანი თხათაგან, ვაცი უბიწოჲ. 23

23 Or if his sin, wherein he hath sinned, come to his knowledge; he shall bring his offering, a kid of the goats, a male without blemish:

כד. וְסָמַךְ יָדוֹ עַל רֹאשׁ הַשָּׂעִיר וְשָׁחַט אֹתוֹ בִּמְקוֹם אֲשֶׁר יִשְׁחַט אֶת הָעֹלָה לִפְנֵי יְהֹוָה חַטָּאת הוּא:

καὶ ἐπιθήσει τὴν χεῖρα ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ χιμάρου καὶ σφάξουσιν αὐτὸν ἐν τόπῳ οὗ σφάζουσιν τὰ ὁλοκαυτώματα ἐνώπιον κυρίου ἁμαρτία ἐστίν

24 ܘܢܸܣܡܘܿܟ݂ ܐܝܼܕܹܗ ܥܲܠ ܪܹܫܹܗ ܕܨܸܦܪܵܝܵܐ: ܘܢܸܟܿܣܝܼܘܗܝ ܒܕ݂ܘܼܟܿܬ݂ܵܐ ܕܢܵܟܹܣ ܥܠܵܬ݂ܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܚܛܵܗܵܐ ܗ̄ܘܼ.

Ponetque manum suam super caput ejus: cumque immolaverit eum loco ubi solet mactari holocaustum coram Domino, quia pro peccato est,

եւ դիցէ զձեռս իւր ի վերայ գլխոյ նոխազին, եւ սպանցեն զնա ի տեղւոջ ուր սպանանիցեն զողջակէզսն առաջի Տեառն. քանզի մեղաց է,

და დასდვას ჴელი მისი თავსა ზედა მის ვაცისასა, და დაკლან იგი ადგილსა მას წინაშე ღმრთისა, სადაცა დაკლნიან ყოვლად დასაწუველნი იგი, რამეთუ ცოდვისაჲ არს. 24

24 And he shall lay his hand upon the head of the goat, and kill it in the place where they kill the burnt offering before the LORD: it is a sin offering.

כה. וְלָקַח הַכֹּהֵן מִדַּם הַחַטָּאת בְּאֶצְבָּעוֹ וְנָתַן עַל קַרְנֹת מִזְבַּח הָעֹלָה וְאֶת דָּמוֹ יִשְׁפֹּךְ אֶל יְסוֹד מִזְבַּח הָעֹלָה:

καὶ ἐπιθήσει ὁ ἱερεὺς ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ τῆς ἁμαρτίας τῷ δακτύλῳ ἐπὶ τὰ κέρατα τοῦ θυσιαστηρίου τῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ τὸ πᾶν αἷμα αὐτοῦ ἐκχεεῖ παρὰ τὴν βάσιν τοῦ θυσιαστηρίου τῶν ὁλοκαυτωμάτων

25 ܘܢܸܣܲܒ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܒܨܸܒ݂ܥܹܗ: ܘܢܸܬܸܿܠ ܥܲܠ ܩܲܪܢܵܬܹܗ ܕܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܘܲܕ݂ܡܹܗ ܢܹܐܫܘܿܕ ܥܲܠ ܫܦܘܿܠܲܝ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ.

tinget sacerdos digitum in sanguine hostiæ pro peccato, tangens cornua altaris holocausti, et reliquum fundens ad basim ejus.

Եւ առցէ քահանայն յարենէ անտի մեղացն մատամբ իւրով եւ դիցէ ի վերայ եղջերաց սեղանոյն ողջակիզաց, եւ զամենայն արիւն նորա հեղցէ առ յատակաւ սեղանոյ ողջակիզացն,

და სცხოს მღდელმან მან სისხლისა მისგან ცოდვისაჲსა თითითა მისითა რქათა მათ საკურთხეველისა ყოვლად დასაწუველთაჲსა და ყოველი სისხლი მისი დასთხიოს კედელსა მას თანა საკურთხეველისა ყოვლად დასაწუველთაჲსა. 25

25 And the priest shall take of the blood of the sin offering with his finger, and put it upon the horns of the altar of burnt offering, and shall pour out his blood at the bottom of the altar of burnt offering.

כו. וְאֶת כָּל חֶלְבּוֹ יַקְטִיר הַמִּזְבֵּחָה כְּחֵלֶב זֶבַח הַשְּׁלָמִים וְכִפֶּר עָלָיו הַכֹּהֵן מֵחַטָּאתוֹ וְנִסְלַח לוֹ:

καὶ τὸ πᾶν στέαρ αὐτοῦ ἀνοίσει ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον ὥσπερ τὸ στέαρ θυσίας σωτηρίου καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ ὁ ἱερεὺς ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας αὐτοῦ καὶ ἀφεθήσεται αὐτῷ

26 ܘܟ݂ܠܹܗ ܬܲܪܒܹܿܗ ܢܲܣܸܩ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܐܲܝܟ݂ ܬܲܪܒܵܐ ܕܕܸܒ݂ܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܡܼܢ ܚܛܵܗܵܐ ܕܲܚܛܵܐ: ܘܢܸܫܬܒܸܩ ܠܹܗ.

Adipem vero adolebit supra, sicut in victimis pacificorum fieri solet: rogabitque pro eo sacerdos, et pro peccato ejus, et dimittetur ei.

Եւ զամենայն զճարպ նորա հանցէ ի սեղանն``, իբրեւ զճարպ զոհի փրկութեանն. եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն ի մեղաց անտի իւրոց, եւ թողցի նմա,

და ყოველი ცმელი მისი შეწიროს საკურთხეველსა ზედა, ვითარცა ცმელი იგი საკლველისაჲ მის ცხორებისაჲ და ლხინება-ყოს მისთჳს მღდელმან მან ცოდვისაგან მისისა, და მიეტეოს მას. 26

26 And he shall burn all his fat upon the altar, as the fat of the sacrifice of peace offerings: and the priest shall make an atonement for him as concerning his sin, and it shall be forgiven him.

כז. וְאִם נֶפֶשׁ אַחַת תֶּחֱטָא בִשְׁגָגָה מֵעַם הָאָרֶץ בַּעֲשׂתָהּ אַחַת מִמִּצְוֹת יְהֹוָה אֲשֶׁר לֹא תֵעָשֶׂינָה וְאָשֵׁם:

ἐὰν δὲ ψυχὴ μία ἁμάρτῃ ἀκουσίως ἐκ τοῦ λαοῦ τῆς γῆς ἐν τῷ ποιῆσαι μίαν ἀπὸ πασῶν τῶν ἐντολῶν κυρίου ἣ οὐ ποιηθήσεται καὶ πλημμελήσῃ

27 ܘܐܸܢ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܚܕ݂ܵܐ ܬܸܚܛܸܐ ܒܛܘܼܥܝܲܝ ܡܼܢ ܥܲܡܵܐ ܕܐܲܪܥܵܐ: ܘܬܸܥܒܸܿܕ ܚܲܕ ܡܼܢ ܦܘܼܩܕܵܢܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ ܕܠܵܐ ܡܸܬ݂ܥܲܒ݂ܕܿܝܼܢ: ܘܲܢܚܘܼܒ݂.

Quod si peccaverit anima per ignorantiam, de populo terræ, ut faciat quidquam de his, quæ Domini lege prohibentur, atque delinquat,

Եւ եթէ մեղիցէ անձն ակամայ ի ժողովրդենէ երկրին` յառնել նմա մի ինչ յամենայն պատուիրանացն Տեառն որ ոչ առնիցի, եւ յանցանիցէ,

უკუეთუ კაცმან ერთმან ერისა მის ქუეყანისამან ცოდოს ცოდვაჲ არა ნებსით და ყოს ერთი რაჲმე მცნებათაგან ღმრთისათა, რომელ არა ჯერ-იყო ყოფად, და ქმნეს, 27

27 And if any one of the common people sin through ignorance, while he doeth somewhat against any of the commandments of the LORD concerning things which ought not to be done, and be guilty;

כח. אוֹ הוֹדַע אֵלָיו חַטָּאתוֹ אֲשֶׁר חָטָא וְהֵבִיא קָרְבָּנוֹ שְׂעִירַת עִזִּים תְּמִימָה נְקֵבָה עַל חַטָּאתוֹ אֲשֶׁר חָטָא:

καὶ γνωσθῇ αὐτῷ ἡ ἁμαρτία ἣν ἥμαρτεν ἐν αὐτῇ καὶ οἴσει χίμαιραν ἐξ αἰγῶν θήλειαν ἄμωμον οἴσει περὶ τῆς ἁμαρτίας ἧς ἥμαρτεν

28 ܐܸܢ ܐܸܬ݂ܝܼܕܲܥ ܠܹܗ ܚܛܵܗܵܐ ܕܲܚܛܵܐ: ܢܲܝܬܸܿܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܨܸܦܪܵܝܬܵܐ ܕܥܸܙܹ̈ܐ: ܢܸܩܒܿܬ݂ܵܐ ܕܠܵܐ ܡܘܼܡ ܥܲܠ ܚܛܵܗܵܐ ܕܲܚܛܵܐ.

et cognoverit peccatum suum, offeret capram immaculatam.

եւ յայտնեսցին նմա մեղքն զոր մեղաւ, մատուսցէ զպատարագ իւր ալոջ անարատ վասն մեղացն զոր մեղաւ,

და განცხადნეს ცოდვაჲ იგი მისი, რომელ ცოდა და მოიბას თიკანი თხათაგანი, ნეზჳ უბიწოჲ, ცოდვისა მისთჳს, რომელ ცოდა 28

28 Or if his sin, which he hath sinned, come to his knowledge: then he shall bring his offering, a kid of the goats, a female without blemish, for his sin which he hath sinned.

כט. וְסָמַךְ אֶת יָדוֹ עַל רֹאשׁ הַחַטָּאת וְשָׁחַט אֶת הַחַטָּאת בִּמְקוֹם הָעֹלָה:

καὶ ἐπιθήσει τὴν χεῖρα ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ ἁμαρτήματος αὐτοῦ καὶ σφάξουσιν τὴν χίμαιραν τὴν τῆς ἁμαρτίας ἐν τόπῳ οὗ σφάζουσιν τὰ ὁλοκαυτώματα

29 ܘܢܸܣܡܘܿܟ݂ ܐܝܼܕܹܗ ܥܲܠ ܪܹܫܹܗ ܕܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܢܸܟܿܣܝܼܘܗܝ ܠܲܚܛܵܗܵܐ ܒܕ݂ܘܼܟܿܬ݂ܵܐ ܕܢܵܟܹܣ ܥܠܵܬ݂ܵܐ.

Ponetque manum super caput hostiæ quæ pro peccato est, et immolabit eam in loco holocausti.

Եւ դիցէ զձեռս իւր ի վերայ գլխոյ նորա, եւ սպանցեն զալոջն`` զվասն մեղացն ի տեղւոջ ուր սպանանիցեն զողջակէզսն,

და დასდვას ჴელი მისი თავსა მას ზედა, რომელ-იგი არს ცოდვისათჳს, და დაკლან თიკანი იგი ცოდვისაჲ ადგილსა მას, სადაცა დაკლნიან ყოვლად დასაწუველნი იგი. 29

29 And he shall lay his hand upon the head of the sin offering, and slay the sin offering in the place of the burnt offering.

ל. וְלָקַח הַכֹּהֵן מִדָּמָהּ בְּאֶצְבָּעוֹ וְנָתַן עַל קַרְנֹת מִזְבַּח הָעֹלָה וְאֶת כָּל דָּמָהּ יִשְׁפֹּךְ אֶל יְסוֹד הַמִּזְבֵּחַ:

καὶ λήμψεται ὁ ἱερεὺς ἀπὸ τοῦ αἵματος αὐτῆς τῷ δακτύλῳ καὶ ἐπιθήσει ἐπὶ τὰ κέρατα τοῦ θυσιαστηρίου τῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ πᾶν τὸ αἷμα αὐτῆς ἐκχεεῖ παρὰ τὴν βάσιν τοῦ θυσιαστηρίου

30 ܘܢܸܣܲܒ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܒܨܸܒ݂ܥܹܗ: ܘܢܸܪܘܿܣ ܥܲܠ ܩܲܪܢܵܬܹܗ ܕܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܘܟ݂ܠܹܗ ܕܡܵܐ ܢܹܐܫܘܿܕ݂ ܥܲܠ ܫܦܘܿܠܲܝ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ.

Tolletque sacerdos de sanguine in digito suo: et tangens cornua altaris holocausti, reliquum fundet ad basim ejus.

Եւ առցէ քահանայն յարենէ նորա մատամբ իւրով, եւ դիցէ ի վերայ եղջերաց սեղանոյն ողջակիզաց, եւ զամենայն արիւն նորա հեղցէ առ յատակաւ սեղանոյ ողջակիզացն,

და მოიღოს მღდელმან მან სისხლისა მისგანი თითითა და სცხოს რქათა მათ საკურთხეველისათა ყოვლად დასაწველთასა და ყოველი სისხლი მისი დასთხიოს ხარისხთა თანა საკურთხეველისათა. 30

30 And the priest shall take of the blood thereof with his finger, and put it upon the horns of the altar of burnt offering, and shall pour out all the blood thereof at the bottom of the altar.

לא. וְאֶת כָּל חֶלְבָּהּ יָסִיר כַּאֲשֶׁר הוּסַר חֵלֶב מֵעַל זֶבַח הַשְּׁלָמִים וְהִקְטִיר הַכֹּהֵן הַמִּזְבֵּחָה לְרֵיחַ נִיחֹחַ לַיהֹוָה וְכִפֶּר עָלָיו הַכֹּהֵן וְנִסְלַח לוֹ:

καὶ πᾶν τὸ στέαρ περιελεῖ ὃν τρόπον περιαιρεῖται στέαρ ἀπὸ θυσίας σωτηρίου καὶ ἀνοίσει ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον εἰς ὀσμὴν εὐωδίας κυρίῳ καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ ὁ ἱερεύς καὶ ἀφεθήσεται αὐτῷ

31 ܘܟ݂ܠܹܗ ܬܲܪܒܹܿܗ ܢܸܣܲܒ݂ ܡܸܢܹܗ: ܐܲܝܟܲܢܵܐ ܕܡܸܬ݂ܢܣܸܒ݂ ܬܲܪܒܵܐ ܡܼܢ ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܘܢܲܣܸܩ ܟܵܗܢܵܐ ܥܲܠ ܡܲܕܒܚܵܐ ܠܪܹܝܚ ܣܘܵܬ݂ܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ: ܘܢܸܫܬܿܒܸܩ ܠܹܗ.

Omnem autem adipem auferens, sicut auferri solet de victimis pacificorum, adolebit super altare in odorem suavitatis Domino: rogabitque pro eo, et dimittetur ei.

Եւ զամենայն զճարպն կորզեսցէ` զոր օրինակ կորզիցի ճարպ յողջակիզէ փրկութեանն. եւ հանցէ զայն քահանայն ի սեղանն ի հոտ անուշից Տեառն. եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն, եւ թողցի նմա,

და ყოველივე ცმელი მისი მოჰჴადოს, ვითარცა-სახედ მოჰჴადიან ცმელი შესაწირავსა და შეწიროს იგი მღდელმან მან საკურთხეველსა ზედა სულად სულნელად ღმრთისა; და ლხინება-ყოს მისთჳს მღდელმან მან, და მიეტეოს მას. 31

31 And he shall take away all the fat thereof, as the fat is taken away from off the sacrifice of peace offerings; and the priest shall burn it upon the altar for a sweet savour unto the LORD; and the priest shall make an atonement for him, and it shall be forgiven him.

לב. וְאִם כֶּבֶשׂ יָבִיא קָרְבָּנוֹ לְחַטָּאת נְקֵבָה תְמִימָה יְבִיאֶנָּה:

ἐὰν δὲ πρόβατον προσενέγκῃ τὸ δῶρον αὐτοῦ εἰς ἁμαρτίαν θῆλυ ἄμωμον προσοίσει αὐτό

32 ܘܐܸܢ ܐܸܡܪܵܐ ܢܲܝܬܸܿܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܠܲܚܛܵܗܵܐ: ܢܸܩܒܿܬ݂ܵܐ ܕܠܵܐ ܡܘܼܡ ܢܲܝܬܸܿܐ.

Sin autem de pecoribus obtulerit victimam pro peccato, ovem scilicet immaculatam:

Եւ եթէ ոչխար մատուցանիցէ զպատարագն իւր, էգ անարատ մատուսցէ զնա,

უკუეთუ ცხოვარი შეწიროს მსხუერპლად თჳსა ცოდვისათჳს, ნეზჳ უბიწოჲ შეწირენ იგი. 32

32 And if he bring a lamb for a sin offering, he shall bring it a female without blemish.

לג. וְסָמַךְ אֶת יָדוֹ עַל רֹאשׁ הַחַטָּאת וְשָׁחַט אֹתָהּ לְחַטָּאת בִּמְקוֹם אֲשֶׁר יִשְׁחַט אֶת הָעֹלָה:

καὶ ἐπιθήσει τὴν χεῖρα ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ τῆς ἁμαρτίας καὶ σφάξουσιν αὐτὸ ἐν τόπῳ οὗ σφάζουσιν τὰ ὁλοκαυτώματα

33 ܘܢܸܣܡܘܿܟ݂ ܐܝܼܕܹܗ ܥܲܠ ܪܹܫܹܗ ܕܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܢܸܟܿܣܝܼܘܗܝ ܠܲܚܛܵܗܵܐ ܒܕ݂ܘܼܟܿܬ݂ܵܐ ܕܢܵܟܹܣ ܥܠܵܬ݂ܵܐ.

ponet manum super caput ejus, et immolabit eam in loco ubi solent cædi holocaustorum hostiæ.

եւ դիցէ զձեռն իւր ի վերայ գլխոյ նորա որ վասն մեղացն իցէ. եւ սպանցեն զնա ի տեղւոջն ուր սպանանիցեն զողջակէզսն,

და დასდვას ჴელი მისი თავსა მას ზედა ცოდვისასა, და დაკლან იგი ადგილსა მას, სადაცა დაკლნიან ყოვლად დასაწველნი იგი. 33

33 And he shall lay his hand upon the head of the sin offering, and slay it for a sin offering in the place where they kill the burnt offering.

לד. וְלָקַח הַכֹּהֵן מִדַּם הַחַטָּאת בְּאֶצְבָּעוֹ וְנָתַן עַל קַרְנֹת מִזְבַּח הָעֹלָה וְאֶת כָּל דָּמָהּ יִשְׁפֹּךְ אֶל יְסוֹד הַמִּזְבֵּחַ:

καὶ λαβὼν ὁ ἱερεὺς ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ τῆς ἁμαρτίας τῷ δακτύλῳ ἐπιθήσει ἐπὶ τὰ κέρατα τοῦ θυσιαστηρίου τῆς ὁλοκαυτώσεως καὶ πᾶν αὐτοῦ τὸ αἷμα ἐκχεεῖ παρὰ τὴν βάσιν τοῦ θυσιαστηρίου τῆς ὁλοκαυτώσεως

34 ܘܢܸܣܲܒ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܒܨܸܒ݂ܥܹܗ: ܘܢܸܪܘܿܣ ܥܲܠ ܩܲܪܢܵܬܹܗ ܕܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܘܟ݂ܠܹܗ ܕܡܵܐ ܢܹܐܫܘܿܕ ܥܲܠ ܫܦܘܿܠܵܘܗܝ ܕܡܲܕ݂ܒܚܵܐ.

Sumetque sacerdos de sanguine ejus digito suo, et tangens cornua altaris holocausti, reliquum fundet ad basim ejus.

Եւ առեալ քահանային յարենէ այնր որ վասն մեղացն իցէ մատամբն իւրով, եւ դիցէ ի վերայ եղջերաց սեղանոյ ողջակիզացն. եւ զամենայն արիւն նորա հեղցէ առ յատակաւ սեղանոյն ողջակիզաց,

და მოიღოს მღდელმან მან სისხლისა მისგან ცოდვისაჲ თითითა და სცხოს რქათა მათ საკურთხეველისა ყოვლად დასაწველთასა, და ყოველივე სისხლი მისი დასთხიოს ხარისხსა თანა საკურთხეველისასა. 34

34 And the priest shall take of the blood of the sin offering with his finger, and put it upon the horns of the altar of burnt offering, and shall pour out all the blood thereof at the bottom of the altar:

לה. וְאֶת כָּל חֶלְבָּהּ יָסִיר כַּאֲשֶׁר יוּסַר חֵלֶב הַכֶּשֶׂב מִזֶּבַח הַשְּׁלָמִים וְהִקְטִיר הַכֹּהֵן אֹתָם הַמִּזְבֵּחָה עַל אִשֵּׁי יְהֹוָה וְכִפֶּר עָלָיו הַכֹּהֵן עַל חַטָּאתוֹ אֲשֶׁר חָטָא וְנִסְלַח לוֹ:

καὶ πᾶν αὐτοῦ τὸ στέαρ περιελεῖ ὃν τρόπον περιαιρεῖται στέαρ προβάτου ἐκ τῆς θυσίας τοῦ σωτηρίου καὶ ἐπιθήσει αὐτὸ ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον ἐπὶ τὸ ὁλοκαύτωμα κυρίου καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ ὁ ἱερεὺς περὶ τῆς ἁμαρτίας ἧς ἥμαρτεν καὶ ἀφεθήσεται αὐτῷ

35 ܘܟ݂ܠܹܗ ܬܲܪܒܹܿܗ ܢܸܥܒܸܿܕ: ܐܲܝܟ݂ ܕܲܥܒܲܕ݂ ܠܬܲܪܒܵܐ ܕܐܸܡܪܵܐ ܡܼܢ ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܘܢܲܣܸܩ ܐܸܢܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܥܲܠ ܩܘܼܪܒܵܢܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܡܼܢ ܚܛܵܗܵܐ ܕܲܚܛܵܐ: ܘܢܸܫܬܿܒܸܩ ܠܹܗ.

Omnem quoque adipem auferens, sicut auferri solet adeps arietis, qui immolatur pro pacificis, cremabit super altare in incensum Domini: rogabitque pro eo, et pro peccato ejus, et dimittetur ei.

Եւ զամենայն զճարպ նորա կորզեսցէ` զոր օրինակ կորզիցի ճարպ ոչխարին փրկութեան. եւ դիցէ զայն քահանայն ի վերայ սեղանոյն յողջակէզ Տեառն. եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն ի մեղաց անտի զոր մեղաւ, եւ թողցի նմա,

და ყოველი ცმელი მისი მოჰჴადოს, ვითარცა მოჰჴადიან ცმელი ცხოვარსა მას შესაწირავისა ცხორებისასა, და სცხოს მღდელმან მან საკურთხეველსა მას მსხუერპლთასა წინაშე ღმრთისა. და ულხინოს მღდელმან მან ცოდვაჲ იგი მისი და მიეტეოს მას. 35

35 And he shall take away all the fat thereof, as the fat of the lamb is taken away from the sacrifice of the peace offerings; and the priest shall burn them upon the altar, according to the offerings made by fire unto the LORD: and the priest shall make an atonement for his sin that he hath committed, and it shall be forgiven him.

Εʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܗ.

Cap. 5

ԳԼ. Ե

თავი მეხუთე

א. וְנֶפֶשׁ כִּי תֶחֱטָא וְשָׁמְעָה קוֹל אָלָה וְהוּא עֵד אוֹ רָאָה אוֹ יָדָע אִם לוֹא יַגִּיד וְנָשָׂא עֲו‍ֹנוֹ:

ἐὰν δὲ ψυχὴ ἁμάρτῃ καὶ ἀκούσῃ φωνὴν ὁρκισμοῦ καὶ οὗτος μάρτυς ἢ ἑώρακεν ἢ σύνοιδεν ἐὰν μὴ ἀπαγγείλῃ λήμψεται τὴν ἁμαρτίαν

1 ܘܢܲܦ̮ܫܵܐ ܟܲܕ ܬܸܚܛܸܐ ܘܬܸܫܡܲܥ ܩܵܠܵܐ ܕܡܵܘܡܵܬ݂ܵܐ: ܘܗ̤ܘ ܣܗܸܕ: ܐܵܘ ܚܙܵܐ: ܐܵܘ ܝܼܕܲܥ: ܐܸܢ ܠܵܐ ܢܚܵܘܹܐ: ܢܩܲܒܸܿܠ ܚܛܵܗܹܗ.

Si peccaverit anima, et audierit vocem jurantis, testisque fuerit quod aut ipse vidit, aut conscius est: nisi indicaverit, portabit iniquitatem suam.

Եւ եթէ մեղիցէ անձն, եւ լուիցէ զբարբառ երդման, եւ նա իցէ վկայ, կամ թէ ետես կամ թէ իրագէտ իցէ, եւ ոչ հանցէ ի վեր, մեղս ընկալցի,

უკუეთუ ცოდოს კაცმან და ესმეს ჴმაჲ ფიცისაჲ და ესე წამებდეს გინა თუ იხილა, გინა თუ თანად-იცის და უკუეთუ არა უთხრა, მოიღო მან ცოდვაჲ მისი. 1

1 And if a soul sin, and hear the voice of swearing, and is a witness, whether he hath seen or known of it; if he do not utter it, then he shall bear his iniquity.

ב. אוֹ נֶפֶשׁ אֲשֶׁר תִּגַּע בְּכָל דָּבָר טָמֵא אוֹ בְנִבְלַת חַיָּה טְמֵאָה אוֹ בְּנִבְלַת בְּהֵמָה טְמֵאָה אוֹ בְּנִבְלַת שֶׁרֶץ טָמֵא וְנֶעְלַם מִמֶּנּוּ וְהוּא טָמֵא וְאָשֵׁם:

ἢ ψυχή ἥτις ἐὰν ἅψηται παντὸς πράγματος ἀκαθάρτου ἢ θνησιμαίου ἢ θηριαλώτου ἀκαθάρτου ἢ τῶν θνησιμαίων ἢ τῶν βδελυγμάτων τῶν ἀκαθάρτων ἢ τῶν θνησιμαίων κτηνῶν τῶν ἀκαθάρτων

2 ܐܵܘ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܬܸܩܪܘܿܒ݂ ܒܟ݂ܠ ܡܸܕܸܿܡ ܕܛܲܡܵܐ: ܐܵܘ ܒܦܲܓ݂ܪܵܐ ܕܚܲܝܘܬ݂ܵܐ ܛܲܡܐܬ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܒܦܲܓ݂ܪܵܐ ܕܲܒ݂ܥܝܼܪܵܐ ܛܲܡܐܬ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܒܦܲܓ݂ܪܵܐ ܕܪܲܚܫܵܐ ܛܲܡܵܐܐ: ܘܢܲܗܡܹܐ ܡܸܢܹܗ: ܘܗܘܼ ܐܸܬܿܛܲܡܲܐ ܘܲܚܛܵܐ.

Anima quæ tetigerit aliquid immundum, sive quod occisum a bestia est, aut per se mortuum, aut quodlibet aliud reptile: et oblita fuerit immunditiæ suæ, rea est, et deliquit:

Եւ անձն որ մերձեսցի յիրս պղծութեան, կամ ի մեռելոտի, կամ ի գազանաբեկ, կամ ի պիղծ ինչ, կամ ի մեռելոտիս անասնոց պղծոց, կամ ի մեռելոտիս սողնոց պղծոց, եւ անցանիցէ զնովաւ, եւ ինքն պղծիցի եւ յանցանիցէ,

კაცი, რომელი შეეხოს ყოველსა საქმესა არაწმიდებისასა, გინა მძორსა, გინა ნამჴეცავსა არაწმიდასა, გინა მკუდარსა, რომელსავე საძაგელსა არაწმიდათასა, 2

2 Or if a soul touch any unclean thing, whether it be a carcase of an unclean beast, or a carcase of unclean cattle, or the carcase of unclean creeping things, and if it be hidden from him; he also shall be unclean, and guilty.

ג. אוֹ כִי יִגַּע בְּטֻמְאַת אָדָם לְכֹל טֻמְאָתוֹ אֲשֶׁר יִטְמָא בָּהּ וְנֶעְלַם מִמֶּנּוּ וְהוּא יָדַע וְאָשֵׁם:

ἢ ἅψηται ἀπὸ ἀκαθαρσίας ἀνθρώπου ἀπὸ πάσης ἀκαθαρσίας αὐτοῦ ἧς ἂν ἁψάμενος μιανθῇ καὶ ἔλαθεν αὐτόν μετὰ τοῦτο δὲ γνῷ καὶ πλημμελήσῃ

3 ܐܵܘ ܐܸܢ ܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܒܛܲܡܐܘܼܬ݂ܵܐ ܕܐ̄ܢܵܫܵܐ: ܠܟ݂ܠ ܛܲܡܐܘܼܬ݂ܵܐ ܕܢܸܬܿܛܲܡܲܐ ܒܵܗ: ܘܢܲܗܡܹܐ ܡܸܢܵܗ: ܘܗ̤ܘ ܝܼܕܲܥ ܕܲܚܛܵܐ.

et si tetigerit quidquam de immunditia hominis juxta omnem impuritatem, qua pollui solet, oblitaque cognoverit postea, subjacebit delicto.

կամ մերձենայցէ ի պղծութիւնս մարդոյ կամ յամենայն պղծութիւնս նորա, յոր թէ մերձեցեալ պղծիցի, եւ մոռացօնք լինիցին նմա, եւ յետ այնորիկ ի վերայ հասանիցէ, եւ յանցանիցէ,

გინა თუ შეეხოს არაწმიდებასა რასმე კაცისასა, ყოველივე არაწმიდებასა მისსა, რომელსა შეეხოს, და შეგინებულ იქმნა და დაავიწყდა, და ამისა შემდგომად ცნა და ცოდა, 3

3 Or if he touch the uncleanness of man, whatsoever uncleanness it be that a man shall be defiled withal, and it be hid from him; when he knoweth of it, then he shall be guilty.

ד. אוֹ נֶפֶשׁ כִּי תִשָּׁבַע לְבַטֵּא בִשְׂפָתַיִם לְהָרַע אוֹ לְהֵיטִיב לְכֹל אֲשֶׁר יְבַטֵּא הָאָדָם בִּשְׁבֻעָה וְנֶעְלַם מִמֶּנּוּ וְהוּא יָדַע וְאָשֵׁם לְאַחַת מֵאֵלֶּה:

ἢ ψυχή ἡ ἂν ὀμόσῃ διαστέλλουσα τοῖς χείλεσιν κακοποιῆσαι ἢ καλῶς ποιῆσαι κατὰ πάντα ὅσα ἐὰν διαστείλῃ ὁ ἄνθρωπος μεθ᾽ ὅρκου καὶ λάθῃ αὐτὸν πρὸ ὀφθαλμῶν καὶ οὗτος γνῷ καὶ ἁμάρτῃ ἕν τι τούτων

4 ܐܵܘ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܟܲܕ ܬܹܐܡܹܐ ܒܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܕܣܸܦܘܵܬ݂ܵܐ ܠܡܲܒ݂ܐܵܫܘܼ ܐܵܘ ܠܡܲܛܐܵܒ݂ܘܼ: ܒܟ݂ܠ ܕܦܵܪܹܫ ܐ̄ܢܵܐ ܒܡܵܘܡܵܬ݂ܵܐ ܘܢܲܗܡܹܐ ܡܸܢܵܗ: ܘܗ̤ܘ ܝܼܕܲܥ ܕܲܚܛܵܐ ܒܲܚܕ݂ܵܐ ܡܼܢ ܗܵܠܹܝܢ.

Anima, quæ juraverit, et protulerit labiis suis, ut vel male quid faceret, vel bene, et idipsum juramento et sermone firmaverit, oblitaque postea intellexerit delictum suum,

Եւ անձն որ ուխտիցէ չար ինչ առնել կամ բարի, ըստ ամենայնի որ ինչ ուխտիցէ մարդ երդմամբ չափ, եւ մոռանայցի այն յաչաց նորա, եւ ապա ի վերայ հասանիցէ, եւ մեղանչիցէ միով իւիք ի նոցանէ,

და კაცმან, რომელმან ფუცოს და გან-რაჲმე-აჩინოს პირითა თჳსითა ბოროტისა ყოფად, გინა კეთილის ყოფად ყოვლისა მისებრ, რომელი აღუთქუა კაცმან ფიცით და დაავიწყდა იგი, და ესრეთ ცნა და ცოდა ერთი რაჲმე მათგანი, 4

4 Or if a soul swear, pronouncing with his lips to do evil, or to do good, whatsoever it be that a man shall pronounce with an oath, and it be hid from him; when he knoweth of it, then he shall be guilty in one of these.

ה. וְהָיָה כִי יֶאְשַׁם לְאַחַת מֵאֵלֶּה וְהִתְוַדָּה אֲשֶׁר חָטָא עָלֶיהָ:

καὶ ἐξαγορεύσει τὴν ἁμαρτίαν περὶ ὧν ἡμάρτηκεν κατ᾽ αὐτῆς

5 ܘܢܸܗܘܸܐ ܟܲܕ ܢܸܚܛܸܐ ܒܲܚܕ݂ܵܐ ܡܼܢ ܗܵܠܹܝܢ: ܘܢܵܘܕܹܿܐ ܕܲܚܛܵܐ ܥܠܹܝܗ.

agat pœnitentiam pro peccato,

եւ խոստովան լինիցի զմեղսն` զոր մեղաւ,

და მიუთხრას მისთჳს ცოდვაჲ იგი, რომელ ცოდა, 5

5 And it shall be, when he shall be guilty in one of these things, that he shall confess that he hath sinned in that thing:

ו. וְהֵבִיא אֶת אֲשָׁמוֹ לַיהֹוָה עַל חַטָּאתוֹ אֲשֶׁר חָטָא נְקֵבָה מִן הַצֹּאן כִּשְׂבָּה אוֹ שְׂעִירַת עִזִּים לְחַטָּאת וְכִפֶּר עָלָיו הַכֹּהֵן מֵחַטָּאתוֹ:

καὶ οἴσει περὶ ὧν ἐπλημμέλησεν κυρίῳ περὶ τῆς ἁμαρτίας ἧς ἥμαρτεν θῆλυ ἀπὸ τῶν προβάτων ἀμνάδα ἢ χίμαιραν ἐξ αἰγῶν περὶ ἁμαρτίας καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ ὁ ἱερεὺς περὶ τῆς ἁμαρτίας αὐτοῦ ἧς ἥμαρτεν καὶ ἀφεθήσεται αὐτῷ ἡ ἁμαρτία

6 ܢܲܝܬܹܿܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܥܲܠ ܚܛܵܗܵܐ ܕܲܚܛܵܐ: ܢܸܩܒܿܬ݂ܵܐ ܦܲܪܬ݂ܵܐ ܡܼܢ ܥܵܢܵܐ: ܐܵܘ ܨܸܦܪܲܝܬܵܐ ܕܥܸܙܹܐ ܠܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܹܐ ܥܠܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܡܼܢ ܚܛܵܗܹܗ.

et offerat de gregibus agnam sive capram, orabitque pro ea sacerdos et pro peccato ejus.

մատուսցէ վասն յանցանացն զոր յանցեաւ Տեառն, եւ`` վասն մեղացն զոր մեղաւ, էգ յօդեաց որոջ, կամ ալոջ մի յայծեաց վասն մեղացն. եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն ի մեղաց անտի, եւ թողցին նմա մեղքն,

და შეწიროს ღმრთისა, რომელთათჳს ცოდა, ნეზჳ ცხოვართაგან ტარიგი, გინა ვაცი თხათაგან ცოდვისათჳს. და ლხინება-ყოს მღდელმან მან ცოდვისა მისთჳს და მიეტეოს მას ცოდვაჲ იგი. 6

6 And he shall bring his trespass offering unto the LORD for his sin which he hath sinned, a female from the flock, a lamb or a kid of the goats, for a sin offering; and the priest shall make an atonement for him concerning his sin.

ז. וְאִם לֹא תַגִּיעַ יָדוֹ דֵּי שֶׂה וְהֵבִיא אֶת אֲשָׁמוֹ אֲשֶׁר חָטָא שְׁתֵּי תֹרִים אוֹ שְׁנֵי בְנֵי יוֹנָה לַיהֹוָה אֶחָד לְחַטָּאת וְאֶחָד לְעֹלָה:

ἐὰν δὲ μὴ ἰσχύσῃ ἡ χεὶρ αὐτοῦ τὸ ἱκανὸν εἰς τὸ πρόβατον οἴσει περὶ τῆς ἁμαρτίας αὐτοῦ ἧς ἥμαρτεν δύο τρυγόνας ἢ δύο νεοσσοὺς περιστερῶν κυρίῳ ἕνα περὶ ἁμαρτίας καὶ ἕνα εἰς ὁλοκαύτωμα

7 ܘܐܸܢ ܠܵܐ ܡܵܛܹܐ ܒܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܕܢܲܝܬܹܿܐ ܦܲܪܬ݂ܵܐ: ܢܲܝܬܹܿܐ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܕܲܚܛܵܗܹܗ: ܬܪܹܝܢ ܫܘܼܦܢܝܼܢܝܼܢ: ܐܵܘ ܬܪܹܝܢ ܒ̈ܢܲܝ ܝܵܘܢܵܐ: ܚܲܕ ܠܲܚܛܵܗܵܐ : ܘܚܲܕ ܠܲܥܠܵܬ݂ܵܐ.

Sin autem non potuerit offerre pecus, offerat duos turtures, vel duos pullos columbarum Domino, unum pro peccato, et alterum in holocaustum,

Ապա թէ չիցէ ձեռնհաս լինել բաւական ոչխարաւ, մատուսցէ վասն մեղացն զոր մեղաւ երկուս տատրակս կամ երկուս ձագս աղաւնեաց, մին վասն մեղացն, եւ մին յողջակէզ,

უკუეთუ ვერ ეძლოს ჴელსა მისსა ყოფად ცხოვარი, შეწიროს ღმრთისა ცოდვისა მისთჳს, რომელ ცოდა, ორნი გურიტნი, გინა თუ ორნი მართუენი ტრედისანი, ერთი - ცოდვისათჳს და ერთი - ყოვლად დასაწველად. 7

7 And if he be not able to bring a lamb, then he shall bring for his trespass, which he hath committed, two turtledoves, or two young pigeons, unto the LORD; one for a sin offering, and the other for a burnt offering.

ח. וְהֵבִיא אֹתָם אֶל הַכֹּהֵן וְהִקְרִיב אֶת אֲשֶׁר לַחַטָּאת רִאשׁוֹנָה וּמָלַק אֶת רֹאשׁוֹ מִמּוּל עָרְפּוֹ וְלֹא יַבְדִּיל:

καὶ οἴσει αὐτὰ πρὸς τὸν ἱερέα καὶ προσάξει ὁ ἱερεὺς τὸ περὶ τῆς ἁμαρτίας πρότερον καὶ ἀποκνίσει ὁ ἱερεὺς τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ σφονδύλου καὶ οὐ διελεῖ

8 ܘܢܲܝܬܹܿܐ ܐܸܢܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ: ܘܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܕܥܲܠ ܚܛܵܗܵܐ ܩܲܕ݂ܡܵܝܑܬ݂: ܘܢܸܡܠܘܿܓ݂ ܪܹܫܹܗ ܡܼܢ ܠܘܼܩܒܲܠ ܩܕ݂ܵܠܹܗ: ܘܠܵܐ ܢܦܲܪܸܫ.

dabitque eos sacerdoti: qui primum offerens pro peccato, retorquebit caput ejus ad pennulas, ita ut collo hæreat, et non penitus abrumpatur.

Ածցէ առ քահանայն, եւ տարցի ի ներքս քահանայն նախ զվասն մեղացն, եւ խառեսցէ քահանայն զգլուխն յուլանէ անտի եւ մի՛ հատցէ,

და მოართუნეს იგინი მღდელსა და შეწიროს იგი მღდელმან მან ცოდვისა მისისათჳს პირველად, და წარჰკუეთოს მღდელმან თავი მისი საქციელითგან და არა განახევროს. 8

8 And he shall bring them unto the priest, who shall offer that which is for the sin offering first, and wring off his head from his neck, but shall not divide it asunder:

ט. וְהִזָּה מִדַּם הַחַטָּאת עַל קִיר הַמִּזְבֵּחַ וְהַנִּשְׁאָר בַּדָּם יִמָּצֵה אֶל יְסוֹד הַמִּזְבֵּחַ חַטָּאת הוּא:

καὶ ῥανεῖ ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ περὶ τῆς ἁμαρτίας ἐπὶ τὸν τοῖχον τοῦ θυσιαστηρίου τὸ δὲ κατάλοιπον τοῦ αἵματος καταστραγγιεῖ ἐπὶ τὴν βάσιν τοῦ θυσιαστηρίου ἁμαρτίας γάρ ἐστιν

9 ܘܢܸܪܘܿܣ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܥܲܠ ܐܸܣܬ݂ܵܐ ܕܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܘܲܕ݂ܝܵܬܲܪ ܡܼܢ ܕܡܵܐ: ܢܲܡܨܸܐ ܥܲܠ ܫܦܘܿܠܲܝ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܚܛܵܗܵܐ ܗ̄ܘܼ.

Et asperget de sanguine ejus parietem altaris; quidquid autem reliquum fuerit, faciet distillare ad fundamentum ejus, quia pro peccato est.

եւ ցանեսցէ յարենէ անտի այնր որ վասն մեղացն իցէ` զորմով սեղանոյն, եւ զմնացեալ արիւնն քամեսցէ առ յատակաւ սեղանոյն. քանզի վասն մեղաց է,

და აპკუროს სისხლისა მისგან, რომელ-იგი არს ცოდვისაჲ, კედელსა საკურთხეველისასა, ხოლო ნეშტი იგი სისხლი დაწრიდოს ხარისხსა თანა საკურთხეველისასა, რამეთუ ცოდვისაჲ არს. 9

9 And he shall sprinkle of the blood of the sin offering upon the side of the altar; and the rest of the blood shall be wrung out at the bottom of the altar: it is a sin offering.

י. וְאֶת הַשֵּׁנִי יַעֲשֶׂה עֹלָה כַּמִּשְׁפָּט וְכִפֶּר עָלָיו הַכֹּהֵן מֵחַטָּאתוֹ אֲשֶׁר חָטָא וְנִסְלַח לוֹ:

καὶ τὸ δεύτερον ποιήσει ὁλοκαύτωμα ὡς καθήκει καὶ ἐξιλάσεται ὁ ἱερεὺς περὶ τῆς ἁμαρτίας αὐτοῦ ἧς ἥμαρτεν καὶ ἀφεθήσεται αὐτῷ

10 ܘܲܐ̄ܚܪܹܢܵܐ ܢܸܥܒܸܿܕ݂ ܠܲܥܠܵܬ݂ܵܐ ܐܲܝܟ݂ ܙܸܕ݂ܩܹܗ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܥܲܠ ܚܛܵܗܵܐ ܕܲܚܛܵܐ: ܘܢܸܫܬܿܒܸܩ ܠܹܗ.

Alterum vero adolebit in holocaustum, ut fieri solet: rogabitque pro eo sacerdos et pro peccato ejus, et dimittetur ei.

եւ զերկրորդն արասցէ յողջակէզ որպէս եւ օրէն իցէ. եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն ընդ մեղացն զոր մեղաւ, եւ թողցի նմա,

ხოლო მეორე იგი ყოს ყოვლად დასაწველ, ვითარცა-იგი ჯერ-არნ და ლხინება-ყოს მისთჳს მღდელმან მან ცოდვისა მისისაგან, რომელ ცოდა და მიეტეოს მას. 10

10 And he shall offer the second for a burnt offering, according to the manner: and the priest shall make an atonement for him for his sin which he hath sinned, and it shall be forgiven him.

יא. וְאִם לֹא תַשִּׂיג יָדוֹ לִשְׁתֵּי תֹרִים אוֹ לִשְׁנֵי בְנֵי יוֹנָה וְהֵבִיא אֶת קָרְבָּנוֹ אֲשֶׁר חָטָא עֲשִׂירִת הָאֵפָה סֹלֶת לְחַטָּאת לֹא יָשִׂים עָלֶיהָ שֶׁמֶן וְלֹא יִתֵּן עָלֶיהָ לְבֹנָה כִּי חַטָּאת הִוא:

ἐὰν δὲ μὴ εὑρίσκῃ αὐτοῦ ἡ χεὶρ ζεῦγος τρυγόνων ἢ δύο νεοσσοὺς περιστερῶν καὶ οἴσει τὸ δῶρον αὐτοῦ περὶ οὗ ἥμαρτεν τὸ δέκατον τοῦ οιφι σεμίδαλιν περὶ ἁμαρτίας οὐκ ἐπιχεεῖ ἐπ᾽ αὐτὸ ἔλαιον οὐδὲ ἐπιθήσει ἐπ᾽ αὐτὸ λίβανον ὅτι περὶ ἁμαρτίας ἐστίν

11 ܘܐܸܢ ܠܵܐ ܡܵܛܹܐ ܒܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ: ܬܪܹܝܢ ܫܘܼܦܢܝܼܢܝܼܢ ܐܵܘ ܬܪܹܝܢ ܒܢܲܝ ܝܵܘܢܵܐ: ܢܲܝܬܹܿܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܕܲܚܛܵܐ: ܚܲܕ ܡܼܢ ܥܸܣܪܵܐ ܠܣܲܐܬ݂ܵܐ ܢܫܝܼܦܵܐ ܠܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܠܵܐ ܢܸܣܘܿܟ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܡܸܫܚܵܐ: ܘܠܵܐ ܢܣܝܼܡ ܥܠܵܘܗܝ ܠܒ݂ܘܿܢ̄ܬܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܗ̄ܘܼ.

Quod si non quiverit manus ejus duos offerre turtures, aut duos pullos columbarum, offeret pro peccato suo similæ partem ephi decimam: non mittet in eam oleum, nec thuris aliquid imponet, quia pro peccato est.

Եւ եթէ ոչ գտանիցին ընդ ձեռամբ նորա զոյգք տատրակաց կամ երկու ձագք աղաւնեաց, բերցէ զպատարագն իւր վասն որոյ մեղաւն` զտասանորդ գրուի միոյ նաշիհ վասն մեղացն. եւ եւղ մի՛ արկցէ ի նա, եւ կնդրուկ մի՛ դիցէ ի վերայ նորա, զի վասն մեղաց է,

უკუეთუ არა პოვოს ჴელმან მისმნ წყვილნი გურიტთანი, გინა მართუენი ტრედთანი, შეწიროს მსხუერპლად მისა ცოდვისა მისთჳს მეათე სათველი სამინდოჲ ცოდვისა მისისათჳს, და არა დაასხას მას ზედა ზეთი, და არა დასდვას მას ზედა გუნდრუკი, რამეთუ ცოდვისაჲ არს. 11

11 But if he be not able to bring two turtledoves, or two young pigeons, then he that sinned shall bring for his offering the tenth part of an ephah of fine flour for a sin offering; he shall put no oil upon it, neither shall he put any frankincense thereon: for it is a sin offering.

יב. וֶהֱבִיאָהּ אֶל הַכֹּהֵן וְקָמַץ הַכֹּהֵן מִמֶּנָּה מְלוֹא קֻמְצוֹ אֶת אַזְכָּרָתָהּ וְהִקְטִיר הַמִּזְבֵּחָה עַל אִשֵּׁי יְהֹוָה חַטָּאת הִוא:

καὶ οἴσει αὐτὸ πρὸς τὸν ἱερέα καὶ δραξάμενος ὁ ἱερεὺς ἀπ᾽ αὐτῆς πλήρη τὴν δράκα τὸ μνημόσυνον αὐτῆς ἐπιθήσει ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων κυρίῳ ἁμαρτία ἐστίν

12 ܘܢܲܝܬܹܿܝܘܗܝ ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ: ܘܢܸܙܘܲܪ ܟܵܗܢܵܐ ܡܸܢܹܗ ܡܠܹܐ ܙܘܵܪܹܗ ܕܘܼܟ݂ܪܵܢܵܐ: ܘܢܲܣܸܩ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܥܲܠ ܩܘܼܪܒܵܢܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܚܛܵܗܵܐ ܗ̄ܘܼ.

Tradetque eam sacerdoti: qui plenum ex ea pugillum hauriens, cremabit super altare in monimentum ejus qui obtulerit,

Եւ տարցի զայն առ քահանայն. եւ առեալ քահանային ի նմանէ լի ափով զառ ի յիշատակէն նորա, դիցէ ի վերայ սեղանոյ ողջակիզաց`` Տեառն. քանզի վասն մեղաց է,

და მოართუას იგი მღდელსა მას და აღიღოს მისგანი მღდელმან მან სავსე მჭელი და მოსაჴსენებელად მისა დადვას იგი საკურთხეველსა ზედა მსხუერპლთასა წინაშე ღმრთისა, ცოდვისაჲ არს. 12

12 Then shall he bring it to the priest, and the priest shall take his handful of it, even a memorial thereof, and burn it on the altar, according to the offerings made by fire unto the LORD: it is a sin offering.

יג. וְכִפֶּר עָלָיו הַכֹּהֵן עַל חַטָּאתוֹ אֲשֶׁר חָטָא מֵאַחַת מֵאֵלֶּה וְנִסְלַח לוֹ וְהָיְתָה לַכֹּהֵן כַּמִּנְחָה:

καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ ὁ ἱερεὺς περὶ τῆς ἁμαρτίας αὐτοῦ ἧς ἥμαρτεν ἐφ᾽ ἑνὸς τούτων καὶ ἀφεθήσεται αὐτῷ τὸ δὲ καταλειφθὲν ἔσται τῷ ἱερεῖ ὡς ἡ θυσία τῆς σεμιδάλεως

13 ܘܲܢܚܲܣܹܐ ܥܠܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܥܲܠ ܚܛܵܗܵܐ ܕܲܚܛܵܐ ܒܲܚܕ݂ܵܐ ܡܼܢ ܗܵܠܹܝܢ: ܘܢܸܫܬܿܒܸܩ ܠܹܗ: ܘܬܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ ܐܲܝܟ݂ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ.

rogans pro illo et expians: reliquam vero partem ipse habebit in munere.

Եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն զմեղսն զոր մեղաւ` որով իւիք եւ իցէ ի նոցանէ, եւ թողցի նմա. եւ մնացեալն` քահանային եղիցի իբրեւ զզոհ նաշհոյ,

და ლხინება-ყოს მისთჳს მღდელმან მან ცოდვისა მისისათჳს, რომელ ცოდა, ერთი რაჲმე ამათგანი, რომელ-რაჲ პოვა და შეწირა, მიეტეოს მას; ხოლო ნეშტი იგი იყოს მღდელისა მის, ვითარცა მსხუერპლი ქებისაჲ. 13

13 And the priest shall make an atonement for him as touching his sin that he hath sinned in one of these, and it shall be forgiven him: and the remnant shall be the priest's, as a meat offering.

יד. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

14 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

ეტყდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: 14

14 And the LORD spake unto Moses, saying,

טו. נֶפֶשׁ כִּי תִמְעֹל מַעַל וְחָטְאָה בִּשְׁגָגָה מִקָּדְשֵׁי יְהֹוָה וְהֵבִיא אֶת אֲשָׁמוֹ לַיהֹוָה אַיִל תָּמִים מִן הַצֹּאן בְּעֶרְכְּךָ כֶּסֶף שְׁקָלִים בְּשֶׁקֶל הַקֹּדֶשׁ לְאָשָׁם:

ψυχὴ ἐὰν λάθῃ αὐτὸν λήθη καὶ ἁμάρτῃ ἀκουσίως ἀπὸ τῶν ἁγίων κυρίου καὶ οἴσει τῆς πλημμελείας αὐτοῦ τῷ κυρίῳ κριὸν ἄμωμον ἐκ τῶν προβάτων τιμῆς ἀργυρίου σίκλων τῷ σίκλῳ τῶν ἁγίων περὶ οὗ ἐπλημμέλησεν

15 ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܟܲܕ ܬܲܥܠܸܐ ܥܵܘܠܵܐ: ܘܬܸܚܛܹܐ ܒܛܘܼܥܝܲܝ ܡܼܢ ܩܘܼܕ݂ܫܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܢܲܝܬܹܿܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܠܵܐ ܡܘܼܡ ܡܼܢ ܥܵܢܵܐ ܒܲܕ݂ܡܲܝܵܐ: ܟܣܸܦ ܡܲܬ݂ܩܵܠܝܼܢ: ܒܡܲܬ݂ܩܵܠܵܐ ܕܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܠܩܘܼܪܒܵܢܵܐ.

Anima si prævaricans cæremonias, per errorem, in his quæ Domino sunt sanctificata, peccaverit, offeret pro delicto suo arietem immaculatum de gregibus, qui emi potest duobus siclis, juxta pondus sanctuarii:

Անձն որ թէ վրիպեսցի եւ մեղիցէ ակամայ ի սրբութեանց անտի Տեառն` մատուսցէ վասն յանցանացն իւրոց Տեառն խոյ անարատ յօդեաց` գնոց արծաթոյ ի յիսուն սկեղէ`` ըստ սրբութեան սկեղն, վասն որոյ յանցուցեալն իցէ,

კაცსა უკეთუ და-რაჲმე-ავიწყდა დავიწყებაჲ და ცოდა არა ნეფსით სწმიდეთა შინა ღმრთისათა, და შეწიროს ცოდვისა მისისათჳს ღმრთისა ვერძი უბიწოჲ ცხოვართაგან სასყიდლითა ვეცხლისაჲთა სასწორთაგან სასწორითა წმიდითა, რომლისათჳს-იგი ბრალი ქმნა. 15

15 If a soul commit a trespass, and sin through ignorance, in the holy things of the LORD; then he shall bring for his trespass unto the LORD a ram without blemish out of the flocks, with thy estimation by shekels of silver, after the shekel of the sanctuary, for a trespass offering.

טז. וְאֵת אֲשֶׁר חָטָא מִן הַקֹּדֶשׁ יְשַׁלֵּם וְאֶת חֲמִישִׁתוֹ יוֹסֵף עָלָיו וְנָתַן אֹתוֹ לַכֹּהֵן וְהַכֹּהֵן יְכַפֵּר עָלָיו בְּאֵיל הָאָשָׁם וְנִסְלַח לוֹ:

καὶ ὃ ἥμαρτεν ἀπὸ τῶν ἁγίων ἀποτείσαι αὐτὸ καὶ τὸ ἐπίπεμπτον προσθήσει ἐπ᾽ αὐτὸ καὶ δώσει αὐτὸ τῷ ἱερεῖ καὶ ὁ ἱερεὺς ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ ἐν τῷ κριῷ τῆς πλημμελείας καὶ ἀφεθήσεται αὐτῷ

16 ܘܕܲܚܛܵܐ ܡܼܢ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܢܸܦܪܘܿܥ: ܘܚܘܼܡܫܹܗ ܢܵܘܣܸܦ ܥܠܵܘܗܝ: ܘܢܲܝܬܹܿܝܘܗܝ ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ: ܘܟ݂ܵܗܢܵܐ ܢܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ ܒܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܩܘܼܪܒܵܢܵܐ: ܘܢܸܫܬܿܒܸܩ ܠܹܗ.

ipsumque quod intulit damni restituet, et quintam partem ponet supra, tradens sacerdoti, qui rogabit pro eo offerens arietem, et dimittetur ei.

Եւ զոր մեղաւն ի սրբութիւնսն, հատուսցէ, եւ զհինգերորդ եւս մասնն յաւելցէ ի նոյն, եւ տացէ ցքահանայն. եւ քաւեսցէ ի նմանէ քահանայն խոյիւն որ վասն յանցանացն իցէ, եւ թողցի նմա,

და ცოდა, სიწმიდეთა შინა მისთა, ზღოს ესე და მეხუთე შესძინოს მას ზედა და მისცეს იგი მღდელსა მას. და მღდელმან ლხინება-ყოს მისთჳს ვერძითა მით ბრალისაჲთა და მიეტეოს მას. 16

16 And he shall make amends for the harm that he hath done in the holy thing, and shall add the fifth part thereto, and give it unto the priest: and the priest shall make an atonement for him with the ram of the trespass offering, and it shall be forgiven him.

יז. וְאִם נֶפֶשׁ כִּי תֶחֱטָא וְעָשְׂתָה אַחַת מִכָּל מִצְוֹת יְהֹוָה אֲשֶׁר לֹא תֵעָשֶׂינָה וְלֹא יָדַע וְאָשֵׁם וְנָשָׂא עֲו‍ֹנוֹ:

καὶ ἡ ψυχή ἣ ἂν ἁμάρτῃ καὶ ποιήσῃ μίαν ἀπὸ πασῶν τῶν ἐντολῶν κυρίου ὧν οὐ δεῖ ποιεῖν καὶ οὐκ ἔγνω καὶ πλημμελήσῃ καὶ λάβῃ τὴν ἁμαρτίαν

17 ܘܐܸܢ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܬܸܚܛܸܐ: ܘܬܸܥܒܸܿܕ ܚܲܕ ܡܼܢ ܟܠ ܦܘܼܩܕܵܢܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ ܕܠܵܐ ܡܸܬ݂ܥܲܒ݂ܕܿܝܼܢ: ܘܠܵܐ ܝܼܕܲܥ ܕܲܚܛܵܐ: ܢܩܲܒܸܿܠ ܚܛܵܗܹܗ.

Anima si peccaverit per ignorantiam, feceritque unum ex his quæ Domini lege prohibentur, et peccati rea intellexerit iniquitatem suam,

Եւ անձն որ մեղիցէ, եւ արասցէ մի ինչ յամենայն պատուիրանաց Տեառն զոր չիցէ պարտ առնել, եւ ոչ իմանայցէ եւ յանցանիցէ եւ ընդունիցի մեղս,

და კაცმან უკუეთუ ცოდოს და ყოს ერთი რაჲმე მცნებათაგანი ღმრთისათაჲ, რომელ არა ჯერ-არს ყოფად, და ვერ ცნა, და ბრალი ქმნა და მოიღო ცოდვაჲ იგი, 17

17 And if a soul sin, and commit any of these things which are forbidden to be done by the commandments of the LORD; though he wist it not, yet is he guilty, and shall bear his iniquity.

יח. וְהֵבִיא אַיִל תָּמִים מִן הַצֹּאן בְּעֶרְכְּךָ לְאָשָׁם אֶל הַכֹּהֵן וְכִפֶּר עָלָיו הַכֹּהֵן עַל שִׁגְגָתוֹ אֲשֶׁר שָׁגָג וְהוּא לֹא יָדַע וְנִסְלַח לוֹ:

καὶ οἴσει κριὸν ἄμωμον ἐκ τῶν προβάτων τιμῆς ἀργυρίου εἰς πλημμέλειαν πρὸς τὸν ἱερέα καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ ὁ ἱερεὺς περὶ τῆς ἀγνοίας αὐτοῦ ἧς ἠγνόησεν καὶ αὐτὸς οὐκ ᾔδει καὶ ἀφεθήσεται αὐτῷ

18 ܘܢܲܝܬܹܿܐ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܠܵܐ ܡܘܼܡ ܡܼܢ ܥܵܢܵܐ ܒܲܕ݂ܡܲܝܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ: ܥܲܠ ܛܘܼܥܝܲܝ ܕܲܛܥܵܐ ܘܗ̤ܘ ܠܵܐ ܝܼܕܲܥ: ܘܢܸܫܬܿܒܸܩ ܠܹܗ.

offeret arietem immaculatum de gregibus sacerdoti, juxta mensuram æstimationemque peccati: qui orabit pro eo, quia nesciens fecerit: et dimittetur ei,

ածցէ խոյ անարատ ի խաշանց գնոց արծաթոյ`` վասն յանցութեանն` առ քահանայն. եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն վասն անգիտութեանն զոր անգիտացաւ եւ ինքն ոչ գիտէր, եւ թողցի նմա,

მოჰგუაროს მღდელსა ვერძი უბიწოჲ ცხოვართაგან სასყიდლითა ვეცხლისაჲთა ბრალისა მისთჳს; და ლხინება-ყოს მღდელმან მან 18

18 And he shall bring a ram without blemish out of the flock, with thy estimation, for a trespass offering, unto the priest: and the priest shall make an atonement for him concerning his ignorance wherein he erred and wist it not, and it shall be forgiven him.

יט. אָשָׁם הוּא אָשֹׁם אָשַׁם לַיהֹוָה:

ἐπλημμέλησεν γὰρ πλημμέλησιν ἔναντι κυρίου

19 ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܚܠܵܦ ܚܛܵܗܵܐ ܢܲܝܬܸܿܐ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

quia per errorem deliquit in Dominum.

քանզի յանցեաւ յանցութիւն յանցանաց առաջի Տեառն,

უმეცრებისა მისისათჳს, რომელ ვერ ცნა და მან არა იცოდა ცოდვაჲ წინაშე ღმრთისა. 19

19 It is a trespass offering: he hath certainly trespassed against the LORD.

כ. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

ܩܦܠܐܘܢ: ܘ.
1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Cap. 6
Locutus est Dominus ad Moysen, dicens:

ԳԼ. Զ
Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

ეტყოდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: 1

6
1 And the LORD spake unto Moses, saying,

כא. נֶפֶשׁ כִּי תֶחֱטָא וּמָעֲלָה מַעַל בַּיהֹוָה וְכִחֵשׁ בַּעֲמִיתוֹ בְּפִקָּדוֹן אוֹ בִתְשׂוּמֶת יָד אוֹ בְגָזֵל אוֹ עָשַׁק אֶת עֲמִיתוֹ:

ψυχὴ ἐὰν ἁμάρτῃ καὶ παριδὼν παρίδῃ τὰς ἐντολὰς κυρίου καὶ ψεύσηται τὰ πρὸς τὸν πλησίον ἐν παραθήκῃ ἢ περὶ κοινωνίας ἢ περὶ ἁρπαγῆς ἢ ἠδίκησέν τι τὸν πλησίον

2 ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܟܲܕ ܬܲܥܠܸܐ ܥܵܘܠܵܐ ܒܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܢܕܲܓܸܿܠ ܒܚܲܒ݂ܪܹܗ ܒܓ݂ܘܼܥܠܵܢܵܐ: ܐܵܘ ܒܫܵܘܬܵܦܘܼܬ݂ܵܐ ܕܐܝܼܕ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܒܲܩܛܝܼܪܵܐ: ܐܵܘ ܛܠܲܡ ܠܚܲܒ݂ܪܹܗ.

Anima quæ peccaverit, et contempto Domino, negaverit proximo suo depositum quod fidei ejus creditum fuerat, vel vi aliquid extorserit, aut calumniam fecerit,

Անձն ոք եթէ մեղիցէ, եւ արհամարհելով արհամարհիցէ զպատուիրանս Տեառն, եւ ստեսցէ ընկերի իւրում, եթէ՛ յաւանդի, եթէ ի զովողութեան եւ եթէ՛ ի յափշտակութեան, եւ եթէ վնասեսցէ ինչ ընկերի իւրում,

კაცმან უკკუეთუ ცოდოს და უგულებელობით უგულებელს-ყვნეს მცნებანი უფლისანი და ჰტყუოს მოყუასსა ვედრებისათჳს, გინა ზიარებისათჳს, გინა ტაცებისათჳს, გინა თუ ავნო რაჲმე მოყუასსა, 2

2 If a soul sin, and commit a trespass against the LORD, and lie unto his neighbour in that which was delivered him to keep, or in fellowship, or in a thing taken away by violence, or hath deceived his neighbour;

כב. אוֹ מָצָא אֲבֵדָה וְכִחֶשׁ בָּהּ וְנִשְׁבַּע עַל שָׁקֶר עַל אַחַת מִכֹּל אֲשֶׁר יַעֲשֶׂה הָאָדָם לַחֲטֹא בָהֵנָּה:

ἢ εὗρεν ἀπώλειαν καὶ ψεύσηται περὶ αὐτῆς καὶ ὀμόσῃ ἀδίκως περὶ ἑνὸς ἀπὸ πάντων ὧν ἐὰν ποιήσῃ ὁ ἄνθρωπος ὥστε ἁμαρτεῖν ἐν τούτοις

3 ܐܵܘ ܐܸܫܟܲܚ ܐܸܒ݂ܕܿܬ݂ܵܐ ܘܲܢܕܲܓܸܿܠ ܒܹܗ: ܘܢܹܐܡܹܐ ܒܕܲܓܵܠܘܼܬ݂ܵܐ ܥܲܠ ܚܕ݂ܵܐ ܡܼܢ ܟܠ ܕܥܵܒܹܕ ܐ̄ܢܵܫܵܐ: ܠܡܸܚܛܵܐ ܒܗܹܝܢ.

sive rem perditam invenerit, et inficians insuper pejeraverit, et quodlibet aliud ex pluribus fecerit, in quibus solent peccare homines,

եւ եթէ եգիտ կորուստ ինչ եւ ժխտիցէ ի վերայ նորա, եւ երդնուցու սուտ վասն միոյ իրիք, յամենայնէ զոր եւ առնիցէ մարդ առ ի մեղանչելոյ նորա նոքօք,

ანუ თუ პოვა წარწყმედული, და ტყუვა მისთჳს და ფუცა ნაცულად ერთისა ამათგანისათჳს, რომელი ყვის კაცმან 3

3 Or have found that which was lost, and lieth concerning it, and sweareth falsely; in any of all these that a man doeth, sinning therein:

כג. וְהָיָה כִּי יֶחֱטָא וְאָשֵׁם וְהֵשִׁיב אֶת הַגְּזֵלָה אֲשֶׁר גָּזָל אוֹ אֶת הָעשֶׁק אֲשֶׁר עָשָׁק אוֹ אֶת הַפִּקָּדוֹן אֲשֶׁר הָפְקַד אִתּוֹ אוֹ אֶת הָאֲבֵדָה אֲשֶׁר מָצָא:

καὶ ἔσται ἡνίκα ἐὰν ἁμάρτῃ καὶ πλημμελήσῃ καὶ ἀποδῷ τὸ ἅρπαγμα ὃ ἥρπασεν ἢ τὸ ἀδίκημα ὃ ἠδίκησεν ἢ τὴν παραθήκην ἥτις παρετέθη αὐτῷ ἢ τὴν ἀπώλειαν ἣν εὗρεν

4 ܘܢܸܗܘܸܐ ܟܲܕ ܢܸܚܛܸܐ ܘܢܸܬ݂ܚܲܝܲܒ݂: ܢܦܲܢܸܐ ܡܸܕܸܿܡ ܕܲܫܩܲܠ ܒܲܩܛܝܼܪܵܐ: ܐܵܘ ܛܠܘܼܡܝܵܐ ܕܲܛܠܲܡ: ܐܵܘ ܓܘܼܥܠܵܢܵܐ ܕܐܲܓ݂ܥܠܘܼܗܝ: ܐܵܘ ܐܸܒ݂ܕܿܬ݂ܵܐ ܕܐܸܫܟܲܚ.

convicta delicti,

եւ եղիցի յորժամ մեղանչիցէ եւ յանցանիցէ, հատուսցէ զյափշտակութիւնն զոր յափշտակեաց, կամ զվնասն զոր վնասեաց, կամ զաւանդն որ աւանդեցաւ նմա, կամ զկորուստն զոր եգիտ,

და ცოდის ამათ შინა, და ყოს, რაჟამს ცოდა და ბრალი ქმნა, და მისცა მუნ ნატაცები იგი, რომელ მოსტაცა, 4

4 Then it shall be, because he hath sinned, and is guilty, that he shall restore that which he took violently away, or the thing which he hath deceitfully gotten, or that which was delivered him to keep, or the lost thing which he found,

כד. אוֹ מִכֹּל אֲשֶׁר יִשָּׁבַע עָלָיו לַשֶּׁקֶר וְשִׁלַּם אֹתוֹ בְּרֹאשׁוֹ וַחֲמִשִׁתָיו יֹסֵף עָלָיו לַאֲשֶׁר הוּא לוֹ יִתְּנֶנּוּ בְּיוֹם אַשְׁמָתוֹ:

ἀπὸ παντὸς πράγματος οὗ ὤμοσεν περὶ αὐτοῦ ἀδίκως καὶ ἀποτείσει αὐτὸ τὸ κεφάλαιον καὶ τὸ πέμπτον προσθήσει ἐπ᾽ αὐτό τίνος ἐστίν αὐτῷ ἀποδώσει ᾗ ἡμέρᾳ ἐλεγχθῇ

5 ܐܵܘ ܡܼܢ ܟܠܡܸܕܸܿܡ ܕܢܹܐܡܹܐ ܥܠܵܘܗܝ ܒܕܲܓܵܠܘܼܬ݂ܵܐ: ܢܸܦܪܥܝܼܘܗܝ ܒܩܲܪܢܹܗ: ܘܚܘܼܡܫܹܗ ܢܵܘܣܸܦ ܥܠܵܘܗܝ: ܠܡܵܢ ܕܕ݂ܝܼܠܹܗ ܗ̄ܘܼ ܢܸܬܿܠܝܼܘܗܝ ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܩܘܼܪܒܵܢܹܗ.

reddet omnia, quæ per fraudem voluit obtinere, integra, et quintam insuper partem domino cui damnum intulerat.

յամենայն իրաց վասն որոյ երդուաւ սուտ, տուժեսցի զգլուխն, եւ զհինգերորդ մասն յաւելցէ ի նոյն. եւ ոյր իցէ` հատուսցէ նմա յաւուր յորում յանդիմանեսցի,

გინა ვნებისა მისთჳს, რომელ ავნო გინა ვედრებისა მისთჳს, რომელი ვედრად აქუნდა მას, გინა წარწყმედულისა მისთჳს, რომელ პოვა ყოვლისაგან საქმისა, რომლისათჳს ფუცა ნაცულად და მისცეს მას თავადი იგი და მეხუთე იგი შესძინოს მას ზედა. ვისაცა იყოს, მასვე მისცეს, რომელსაცა დღესა ემხილოს. 5

5 Or all that about which he hath sworn falsely; he shall even restore it in the principal, and shall add the fifth part more thereto, and give it unto him to whom it appertaineth, in the day of his trespass offering.

כה. וְאֶת אֲשָׁמוֹ יָבִיא לַיהֹוָה אַיִל תָּמִים מִן הַצֹּאן בְּעֶרְכְּךָ לְאָשָׁם אֶל הַכֹּהֵן:

καὶ τῆς πλημμελείας αὐτοῦ οἴσει τῷ κυρίῳ κριὸν ἀπὸ τῶν προβάτων ἄμωμον τιμῆς εἰς ὃ ἐπλημμέλησεν αὐτῷ

6 ܘܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܢܵܝܬܸܿܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܠܵܐ ܡܘܼܡ ܡܼܢ ܥܵܢܵܐ ܒܲܕ݂ܡܲܝܵܐ: ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ.

Pro peccato autem suo offeret arietem immaculatum de grege, et dabit eum sacerdoti, juxta æstimationem mensuramque delicti:

Եւ ընդ յանցանաց իւրոց մատուսցէ Տեառն խոյ անարատ ի հօտից` գնոց արծաթոյ`` վասն որոյ յանցեաւն,

და ბრალისა მისთჳს შეწიროს ღმრთისა ვერძი უბიწოჲ სასყიდლითა, რომლისათჳს ბრალი ქმნა. 6

6 And he shall bring his trespass offering unto the LORD, a ram without blemish out of the flock, with thy estimation, for a trespass offering, unto the priest:

כו. וְכִפֶּר עָלָיו הַכֹּהֵן לִפְנֵי יְהֹוָה וְנִסְלַח לוֹ עַל אַחַת מִכֹּל אֲשֶׁר יַעֲשֶׂה לְאַשְׁמָה בָהּ:

καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ ὁ ἱερεὺς ἔναντι κυρίου καὶ ἀφεθήσεται αὐτῷ περὶ ἑνὸς ἀπὸ πάντων ὧν ἐποίησεν καὶ ἐπλημμέλησεν αὐτῷ

7 ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܢܸܫܬܿܒܸܩ ܠܹܗ: ܥܲܠ ܚܕ݂ܵܐ ܡܼܢ ܟܠ ܕܥܵܒܹܕ݂ ܐ̄ܢܵܫܵܐ ܠܡܸܚܛܵܐ ܒܗܹܝܢ.

qui rogabit pro eo coram Domino, et dimittetur illi pro singulis quæ faciendo peccavit.

Եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն առաջի Տեառն, եւ թողցի նմա վասն միոյ իրիք յամենայնէ զոր արար եւ յանցեաւ նա,

და ლხინება-ყოს მისთჳს მღდელმან მან წინაშე ღმრთისა 7

7 And the priest shall make an atonement for him before the LORD: and it shall be forgiven him for any thing of all that he hath done in trespassing therein.

ς'

No Georgian

No Latin

א. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

8 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ : ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და მიეტეოს მას ერთისა მათგანისათჳს, რომელ ქმნა საცოდავსა მას შინა და ეტყოდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: 8

8 And the LORD spake unto Moses, saying,

ב. צַו אֶת אַהֲרֹן וְאֶת בָּנָיו לֵאמֹר זֹאת תּוֹרַת הָעֹלָה הִוא הָעֹלָה עַל מוֹקְדָה עַל הַמִּזְבֵּחַ כָּל הַלַּיְלָה עַד הַבֹּקֶר וְאֵשׁ הַמִּזְבֵּחַ תּוּקַד בּוֹ:

ἔντειλαι Ααρων καὶ τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ λέγων οὗτος ὁ νόμος τῆς ὁλοκαυτώσεως αὐτὴ ἡ ὁλοκαύτωσις ἐπὶ τῆς καύσεως αὐτῆς ἐπὶ τοῦ θυσιαστηρίου ὅλην τὴν νύκτα ἕως τὸ πρωί καὶ τὸ πῦρ τοῦ θυσιαστηρίου καυθήσεται ἐπ᾽ αὐτοῦ οὐ σβεσθήσεται

9 ܦܲܩܸܕ݂ ܠܐܲܗܪܘܿܢ ܘܠܲܒ݂ܢܵܘ̈ܗܝ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܗܵܢܵܘ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܗܵܝ ܥܠܵܬ݂ܵܐ ܕܝܵܩܕܵܐ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܟܠܹܗ ܠܸܠܝܵܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܨܲܦܪܵܐ.

Præcipe Aaron et filiis ejus: Hæc est lex holocausti: cremabitur in altari tota nocte usque mane: ignis ex eodem altari erit.

Պատուէր տուր Ահարոնի եւ որդւոց նորա եւ ասասցես. Այս օրէն է ողջակիզին. վասն այրելոյ նորա ի վերայ`` սեղանոյն զամենայն գիշերն մինչեւ ցառաւօտ, եւ հուր սեղանոյն որ այրիցի ի վերայ նորա` մի՛ շիջցի,

ამცენ შენ აჰრონს და ძეთა მისთა და არქუ: ესე არს შჯული ყოვლად დასაწველისაჲ: ესე ყოვლად დაწუვაჲ დაწვასა მისსა ზედა საკურთხეველსა ზედა ეგზნებოდის ღამე ყოველ განთიადმდე, და არა დაშრტეს, და ცეცხლი იგი საკურთხეველისაჲ ეგზნებოდის მას ზედა და არა დაშრტეს 9

9 Command Aaron and his sons, saying, This is the law of the burnt offering: It is the burnt offering, because of the burning upon the altar all night unto the morning, and the fire of the altar shall be burning in it.

ג. וְלָבַשׁ הַכֹּהֵן מִדּוֹ בַד וּמִכְנְסֵי בַד יִלְבַּשׁ עַל בְּשָׂרוֹ וְהֵרִים אֶת הַדֶּשֶׁן אֲשֶׁר תֹּאכַל הָאֵשׁ אֶת הָעֹלָה עַל הַמִּזְבֵּחַ וְשָׂמוֹ אֵצֶל הַמִּזְבֵּחַ:

καὶ ἐνδύσεται ὁ ἱερεὺς χιτῶνα λινοῦν καὶ περισκελὲς λινοῦν ἐνδύσεται περὶ τὸ σῶμα αὐτοῦ καὶ ἀφελεῖ τὴν κατακάρπωσιν ἣν ἂν καταναλώσῃ τὸ πῦρ τὴν ὁλοκαύτωσιν ἀπὸ τοῦ θυσιαστηρίου καὶ παραθήσει αὐτὸ ἐχόμενον τοῦ θυσιαστηρίου

10 ܘܢܘܼܪܵܐ ܕܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܬܸܗܘܸܐ ܝܵܩܕܵܐ ܒܹܗ: ܘܢܸܠܒܲܫ ܟܵܗܢܵܐ ܠܒ݂ܘܼܫܵܐ ܕܒ݂ܘܼܨܵܐ: ܘܡܵܐܢܹ̈ܐ ܕܒ݂ܘܼܨܵܐ ܢܸܠܒܲܫ ܥܲܠ ܒܸܣܪܹܗ: ܘܢܸܦܪܘܿܫ ܩܸܛܡܵܐ ܕܐܸܟ݂ܠܲܬ݂ ܢܘܼܪܵܐ ܠܲܥܠܵܬ݂ܵܐ ܕܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܘܲܢܣܝܼܡܝܼܘܗܝ ܥܲܠ ܓܹܢ̄ܒ݂ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ.

Vestietur tunica sacerdos et feminalibus lineis: tolletque cineres, quos vorans ignis exussit, et ponens juxta altare,

Եւ զգեցցի քահանայն պատմուճան կտաւի, եւ անդրավարտիս կտաւիս զգեցցի ի վերայ մարմնոյ իւրոյ, եւ հանցէ զընծայս ողջակիզին ի վերայ սեղանոյն զոր հուրն ծախիցէ``, եւ դիցէ առընթեր սեղանոյն,

და შეიმოსოს მღდელმან მან სამოსელი სელისაჲ, და ნიფხავი შეიმოსოს სხეულთა მისთა და აღიღოს შეწირული იგი, რომელ განლია ცეცხლმან ყოვლად დამწვარი იგი საკურთხეველისა მისგან და დადგას იგი მახლობელად საკურთხეველსა მას. 10

10 And the priest shall put on his linen garment, and his linen breeches shall he put upon his flesh, and take up the ashes which the fire hath consumed with the burnt offering on the altar, and he shall put them beside the altar.

ד. וּפָשַׁט אֶת בְּגָדָיו וְלָבַשׁ בְּגָדִים אֲחֵרִים וְהוֹצִיא אֶת הַדֶּשֶׁן אֶל מִחוּץ לַמַּחֲנֶה אֶל מָקוֹם טָהוֹר:

καὶ ἐκδύσεται τὴν στολὴν αὐτοῦ καὶ ἐνδύσεται στολὴν ἄλλην καὶ ἐξοίσει τὴν κατακάρπωσιν ἔξω τῆς παρεμβολῆς εἰς τόπον καθαρόν

11 ܘܢܸܫܠܲܚ ܟܵܗܢܵܐ ܡܵܐܢܵܘ̈ܗܝ: ܘܢܸܠܒܲܫ ܡܵܐܢܹ̈ܐ ܐ̄ܚܪ̈ܵܢܹܐ: ܘܢܲܦܸܩ ܩܸܛܡܵܐ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ ܠܕ݂ܘܼܟܿܬ݂ܵܐ ܕܕܲܟ݂ܝܵܐ.

spoliabitur prioribus vestimentis, indutusque aliis, efferret eos extra castra, et in loco mundissimo usque ad favillam consumi faciet.

Եւ մերկասցի զպատմուճանն իւր, եւ զգեցցի այլ պատմուճան, եւ հանցէ զողջակէզն արտաքոյ բանակին ի տեղի սուրբ,

და განიძარცოს სამოსელი მისი, და შეიმოსოს სხუაჲ და განიღოს ნაყოფად შეწირული იგი გარეშე ბანაკსა მას ადგილსა წმიდასა. 11

11 And he shall put off his garments, and put on other garments, and carry forth the ashes without the camp unto a clean place.

ה. וְהָאֵשׁ עַל הַמִּזְבֵּחַ תּוּקַד בּוֹ לֹא תִכְבֶּה וּבִעֵר עָלֶיהָ הַכֹּהֵן עֵצִים בַּבֹּקֶר בַּבֹּקֶר וְעָרַךְ עָלֶיהָ הָעֹלָה וְהִקְטִיר עָלֶיהָ חֶלְבֵי הַשְּׁלָמִים:

καὶ πῦρ ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον καυθήσεται ἀπ᾽ αὐτοῦ καὶ οὐ σβεσθήσεται καὶ καύσει ὁ ἱερεὺς ἐπ᾽ αὐτὸ ξύλα τὸ πρωὶ καὶ στοιβάσει ἐπ᾽ αὐτοῦ τὴν ὁλοκαύτωσιν καὶ ἐπιθήσει ἐπ᾽ αὐτὸ τὸ στέαρ τοῦ σωτηρίου

12 ܘܢܘܼܪܵܐ ܬܸܗܘܸܐ ܝܵܩܕܵܐ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܘܠܵܐ ܬܸܕ݂ܥܲܟ݂: ܘܢܸܟ݂ܫܸܐ ܥܠܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܩܲܝܣܹ̈ܐ ܡܼܢ ܨܦܲܪ ܠܲܨܦܲܪ: ܘܢܸܣܕܿܘܿܪ ܥܠܵܘܗܝ ܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܘܢܲܣܸܩ ܥܠܵܘܗܝ ܬܲܪܒܵܐ ܕܫܲܠܡܵܐ.

Ignis autem in altari semper ardebit, quem nutriet sacerdos subjiciens ligna mane per singulos dies, et imposito holocausto, desuper adolebit adipes pacificorum.

Եւ հուրն որ այրիցի ի վերայ սեղանոյն` մի՛ շիջցի. եւ այրեսցէ ի վերայ նորա քահանայն փայտ ընդ առաւօտս, եւ դիցէ ի վերայ նորա զողջակէզն, եւ դիցէ ի նմա զճարպ փրկութեանն,

და ცეცხლი ეგზებოდის საკურთხეველსა მას ზედა და არა დაშრტეს, და აგზებდეს მღდელი იგი შეშასა განთიად-განთიად, და დაზჳნოს მას ზედა ყოვლად დასაწველი იგი და დასდვას მას ზედა ცეცხლი იგი ცხოვრებისაჲ. 12

12 And the fire upon the altar shall be burning in it; it shall not be put out: and the priest shall burn wood on it every morning, and lay the burnt offering in order upon it; and he shall burn thereon the fat of the peace offerings.

ו. אֵשׁ תָּמִיד תּוּקַד עַל הַמִּזְבֵּחַ לֹא תִכְבֶּה:

καὶ πῦρ διὰ παντὸς καυθήσεται ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον οὐ σβεσθήσεται

13 ܘܢܘܼܪܵܐ ܐܲܡܝܼܢܵܐܝܼܬ݂ ܬܸܗܘܸܐ ܝܵܩܕܵܐ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܘܠܵܐ ܬܸܕ݂ܥܲܟ݂.

Ignis est iste perpetuus, qui numquam deficiet in altari.

Եւ հուր հանապազ այրեսցի ի վերայ սեղանոյն, եւ մի՛ շիջցի,

და ცეცხლი მარადის ეგზებოდის საკურთხეველსა ზედა და არა დაშრტეს. 13

13 The fire shall ever be burning upon the altar; it shall never go out.

ז. וְזֹאת תּוֹרַת הַמִּנְחָה הַקְרֵב אֹתָהּ בְּנֵי אַהֲרֹן לִפְנֵי יְהֹוָה אֶל פְּנֵי הַמִּזְבֵּחַ:

οὗτος ὁ νόμος τῆς θυσίας ἣν προσάξουσιν αὐτὴν οἱ υἱοὶ Ααρων ἔναντι κυρίου ἀπέναντι τοῦ θυσιαστηρίου

14 ܘܗܵܢܵܐ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܕܲܣܡܝܼܕ݂ܵܐ: ܢܲܩܪܒ݂ܘܼܢܹܗ ܒ̈ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܒܡܲܕܒܚܵܐ.

Hæc est lex sacrificii et libamentorum, quæ offerent filii Aaron coram Domino, et coram altari.

Եւ այս օրէն է զոհին` զոր մատուցանիցեն`` որդիքն Ահարոնի քահանայքն առաջի Տեառն յանդիման սեղանոյն,

ესე არს შჯული შესაწირავთაჲ, რომელ მოართოდიან ძეთა აჰრონისთა წინაშე ღმრთისა პირისპირ საკურთხეველისა. 14

14 And this is the law of the meat offering: the sons of Aaron shall offer it before the LORD, before the altar.

ח. וְהֵרִים מִמֶּנּוּ בְּקֻמְצוֹ מִסֹּלֶת הַמִּנְחָה וּמִשַּׁמְנָהּ וְאֵת כָּל הַלְּבֹנָה אֲשֶׁר עַל הַמִּנְחָה וְהִקְטִיר הַמִּזְבֵּחַ רֵיחַ נִיחֹחַ אַזְכָּרָתָהּ לַיהֹוָה:

καὶ ἀφελεῖ ἀπ᾽ αὐτοῦ τῇ δρακὶ ἀπὸ τῆς σεμιδάλεως τῆς θυσίας σὺν τῷ ἐλαίῳ αὐτῆς καὶ σὺν τῷ λιβάνῳ αὐτῆς τὰ ὄντα ἐπὶ τῆς θυσίας καὶ ἀνοίσει ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κάρπωμα ὀσμὴ εὐωδίας τὸ μνημόσυνον αὐτῆς τῷ κυρίῳ

15 ܘܢܸܦܪܘܿܫ ܡܸܢܹܗ ܡܠܹܐ ܙܘܵܪܹܗ ܡܼܢ ܢܫܝܼܦܵܐ ܕܲܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܘܡܼܢ ܡܸܫܚܵܐ: ܘܡܼܢ ܟܠܵܗ ܠܒ݂ܘܿܢ̄ܬܵܐ ܕܥܲܠ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ: ܘܢܲܣܸܩ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܠܪܹܝܚ ܢܝܵܚܵܐ ܕܘܼܟ݂ܪܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Tollet sacerdos pugillum similæ, quæ conspersa est oleo, et totum thus, quod super similam positum est: adolebitque illud in altari in monimentum odoris suavissimi Domino:

Առցէ ափով իւրով ի նաշհոյ զոհին հանդերձ իւղով նորա եւ կնդրկաւն որ իցէ ի վերայ զոհին, եւ հանցէ ի սեղանն`` պտուղ ի հոտ անուշից յիշատակ նորա Տեառն,

და აღიღოს სამინდოჲსა მისგან შესაწირავისა მჭელითა ზეთითურთ მისით გუნდრუკსა თანა მისსა, რომელი-იგი იყოს შესაწირავსა მას ზედა და შეწიროს საკურთხეველსა მას ზედა ნაყოფად, სულად სულნელად, საჴსენებელი მისი უფლისა ღმრთისა. 15

15 And he shall take of it his handful, of the flour of the meat offering, and of the oil thereof, and all the frankincense which is upon the meat offering, and shall burn it upon the altar for a sweet savour, even the memorial of it, unto the LORD.

ט. וְהַנּוֹתֶרֶת מִמֶּנָּה יֹאכְלוּ אַהֲרֹן וּבָנָיו מַצּוֹת תֵּאָכֵל בְּמָקוֹם קָדֹשׁ בַּחֲצַר אֹהֶל מוֹעֵד יֹאכְלוּהָ:

τὸ δὲ καταλειφθὲν ἀπ᾽ αὐτῆς ἔδεται Ααρων καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ ἄζυμα βρωθήσεται ἐν τόπῳ ἁγίῳ ἐν αὐλῇ τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου ἔδονται αὐτήν

16 ܘܲܕ݂ܡܸܫܬܿܚܲܪ ܡܸܢܹܗ ܢܹܐܟ݂ܠܘܼܢ ܐܲܗܪܘܿܢ ܘܲܒ݂ܢܵܘܗܝ: ܦܲܛܝܼܪܵܐ ܢܸܬ݂ܐܟܸܠ ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܩܲܕܝܼܫܵܐ: ܒܕ݂ܵܪܬܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ ܢܹܐܟ݂ܠܘܼܢܹܗ.

reliquam autem partem similæ comedet Aaron cum filiis suis, absque fermento: et comedet in loco sancto atrii tabernaculi.

Եւ զմնացեալն ի նմանէ կերիցեն Ահարոն եւ որդիք նորա. բաղարջ կերիցի ի սուրբ տեղւոջ. ի սրահի խորանին վկայութեան կերիցեն զնա,

ხოლო ნეშტი იგი მისგანი შეჭამოს აჰრონ და ძეთა მისთა; უცომოჲ შეჭამოს იგი ადგილსა წმიდასა ეზოსა კარვისა საწამებელისასა, სადა შეჭამონ იგი. 16

16 And the remainder thereof shall Aaron and his sons eat: with unleavened bread shall it be eaten in the holy place; in the court of the tabernacle of the congregation they shall eat it.

י. לֹא תֵאָפֶה חָמֵץ חֶלְקָם נָתַתִּי אֹתָהּ מֵאִשָּׁי קֹדֶשׁ קָדָשִׁים הִוא כַּחַטָּאת וְכָאָשָׁם:

οὐ πεφθήσεται ἐζυμωμένη μερίδα αὐτὴν ἔδωκα αὐτοῖς ἀπὸ τῶν καρπωμάτων κυρίου ἅγια ἁγίων ὥσπερ τὸ τῆς ἁμαρτίας καὶ ὥσπερ τὸ τῆς πλημμελείας

17 ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܐܲܦܸܐ ܚܲܡܝܼܥ: ܡܢܵܬ݂ܗܘܿܢ ܝܲܗ̄ܒ݂ܬܹܿܗ ܡܼܢ ܩܘܼܪܒܵܢܲܝ: ܩܕ݂ܘܿܫ ܩܘܼܕ݂ܫܝܼܢ ܗ̄ܘܼ: ܐܲܝܟ݂ ܚܛܵܗܵܐ ܘܐܲܝܟ݂ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ.

Ideo autem non fermentabitur, quia pars ejus in Domini offertur incensum. Sanctum sanctorum erit, sicut pro peccato atque delicto.

Ոչ եփեսցի խմորեալ. մասն ետու զայն նոցա ի պտղոցն Տեառն. սրբութիւնք սրբութեանց են, որպէս վասն մեղացն իցէ, նոյնպէս եւ վասն յանցանացն,

არა შეიცხოს ცომოვანი; ნაწილად მივსცე იგი მათ ნაყოფთაგან ღმრთისათა: წმიდაჲ წმიდათაჲ არს, ვითარცა ცოდვისაჲ იგი და ვითარცა ბრალისაჲ იგი. 17

17 It shall not be baken with leaven. I have given it unto them for their portion of my offerings made by fire; it is most holy, as is the sin offering, and as the trespass offering.

יא. כָּל זָכָר בִּבְנֵי אַהֲרֹן יֹאכְלֶנָּה חָק עוֹלָם לְדֹרֹתֵיכֶם מֵאִשֵּׁי יְהֹוָה כֹּל אֲשֶׁר יִגַּע בָּהֶם יִקְדָּשׁ:

πᾶν ἀρσενικὸν τῶν ἱερέων ἔδονται αὐτήν νόμιμον αἰώνιον εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν ἀπὸ τῶν καρπωμάτων κυρίου πᾶς ὃς ἐὰν ἅψηται αὐτῶν ἁγιασθήσεται

18 ܟܠ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ ܢܹܐܟ݂ܠܘܼܢܹܗ: ܩܝܵܡܵܐ ܗ̄ܘܼ ܠܥܵܠܲܡ ܠܕ݂ܵܪܲܝܟܿܘܿܢ: ܡܼܢ ܩܘܼܪܒܵܢܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܟܠ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܗܘܿܢ ܢܸܬ݂ܩܲܕܲܫ.

Mares tantum stirpis Aaron comedent illud. Legitimum ac sempiternum erit in generationibus vestris de sacrificiis Domini: omnis qui tetigerit illa, sanctificabitur.

Ամենայն արու քահանայիցն կերիցէ զայն. օրէն յաւիտենական յազգս ձեր ի պտղոյ անտի Տեառն. ամենայն որ մերձեսցի ի նոսա` սրբեսցի,

ყოველივე წული მღდელთაჲ ჭამდეს მას: შჯულად საუკუნოდ ნათესავსა შორის თქუენსა ნაყოფად შეწირულთა მათგან ღმრთისათა. ყოველი, რომელი შეეხოს მას, განწმიდნეს. 18

18 All the males among the children of Aaron shall eat of it. It shall be a statute for ever in your generations concerning the offerings of the LORD made by fire: every one that toucheth them shall be holy.

יב. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

19 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: 19

19 And the LORD spake unto Moses, saying,

יג. זֶה קָרְבַּן אַהֲרֹן וּבָנָיו אֲשֶׁר יַקְרִיבוּ לַיהֹוָה בְּיוֹם הִמָּשַׁח אֹתוֹ עֲשִׂירִת הָאֵפָה סֹלֶת מִנְחָה תָּמִיד מַחֲצִיתָהּ בַּבֹּקֶר וּמַחֲצִיתָהּ בָּעָרֶב:

τοῦτο τὸ δῶρον Ααρων καὶ τῶν υἱῶν αὐτοῦ ὃ προσοίσουσιν κυρίῳ ἐν τῇ ἡμέρᾳ ᾗ ἂν χρίσῃς αὐτόν τὸ δέκατον τοῦ οιφι σεμιδάλεως εἰς θυσίαν διὰ παντός τὸ ἥμισυ αὐτῆς τὸ πρωὶ καὶ τὸ ἥμισυ αὐτῆς τὸ δειλινόν

20 ܗܵܢܵܘ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܕܐܲܗܪܘܿܢ ܘܕܲܒ݂ܢܵܘܗܝ: ܕܲܢܩܲܪܒ݂ܘܼܢ ܠܡܵܪܝܵܐ ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܡܸܬ݂ܡܫܲܚ: ܚܲܕ ܡܼܢ ܥܸܣܪܵܐ ܠܣܵܐܬ݂ܵܐ ܢܫܝܼܦܵܐ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܐܲܡܝܼܢܵܐܝܼܬ݂: ܦܸܠܓܹܿܗ ܒܨܲܦܪܵܐ ܘܦܸܠܓܹܿܗ ܒܪܲܡܫܵܐ ܐܲܡܝܼܢܵܐܝܼܬ݂.

Hæc est oblatio Aaron, et filiorum ejus, quam offerre debent Domino in die unctionis suæ. Decimam partem ephi offerent similæ in sacrificio sempiterno, medium ejus mane, et medium ejus vespere:

Այս է պատարագ Ահարոնի եւ որդւոց նորա զոր մատուցանիցեն Տեառն յաւուր յորում օծանիցես զնա. զտասանորդ գրուի միոյ նաշհոյ զոհ հանապազորդ, զկէս նորա` այգուն, եւ զկէս նորա` երիկունն,

ესე არს შესაწირავი აჰრონისი და ძეთა მისთაჲ, რომელი შეწირონ ღმრთისა დღესა მას, რომელსა ვცხო მათ: მეათე სათველისაჲ სამინდოჲ - მსხუერპლად სამარადისოდ, ზოგი მისი განთიად და ზოგი მისი მწუხრი. 20

20 This is the offering of Aaron and of his sons, which they shall offer unto the LORD in the day when he is anointed; the tenth part of an ephah of fine flour for a meat offering perpetual, half of it in the morning, and half thereof at night.

יד. עַל מַחֲבַת בַּשֶּׁמֶן תֵּעָשֶׂה מֻרְבֶּכֶת תְּבִיאֶנָּה תֻּפִינֵי מִנְחַת פִּתִּים תַּקְרִיב רֵיחַ נִיחֹחַ לַיהֹוָה:

ἐπὶ τηγάνου ἐν ἐλαίῳ ποιηθήσεται πεφυραμένην οἴσει αὐτήν ἑλικτά θυσίαν ἐκ κλασμάτων θυσίαν ὀσμὴν εὐωδίας κυρίῳ

21 ܥܲܠ ܛܸܓ݂ܢܵܐ ܒܡܸܫܚܵܐ ܢܸܬ݂ܥܒܸܕ݂: ܡܪܲܥܕ݂ܵܐ ܢܸܥܒܿܕ݂ܝܼܘܗܝ: ܘܦܘܿܬܲܝܗܝ ܠܲܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܦܸܬܿܝܼܢ ܦܸܬܿܝܼܢ: ܘܩܲܪܸܒ݂ ܪܹܝܚ ܣܘܵܬ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

quæ in sartagine oleo conspersa frigetur. Offeret autem eam calidam in odorem suavissimum Domino

Ի տապակի իւղով զանգեալ գործեսցի. եւ մատուսցէ զայն մաքրեալ զոհ ի պատառոյ, զոհ ի հոտ անուշից Տեառն,

ტაპაკსა ზედა ზეთითა შესვარული შექმნეს იგი, შეწიროს იგი გულარძნილი მსხუერპლი განატეხთაჲ შესაწირავი სულად სულნელად ღმრთისა. 21

21 In a pan it shall be made with oil; and when it is baken, thou shalt bring it in: and the baken pieces of the meat offering shalt thou offer for a sweet savour unto the LORD.

טו. וְהַכֹּהֵן הַמָּשִׁיחַ תַּחְתָּיו מִבָּנָיו יַעֲשֶׂה אֹתָהּ חָק עוֹלָם לַיהֹוָה כָּלִיל תָּקְטָר:

ὁ ἱερεὺς ὁ χριστὸς ἀντ᾽ αὐτοῦ ἐκ τῶν υἱῶν αὐτοῦ ποιήσει αὐτήν νόμος αἰώνιος ἅπαν ἐπιτελεσθήσεται

22 ܘܟ݂ܵܗܢܵܐ ܕܢܸܬ݂ܡܫܲܚ ܒܵܬ݂ܪܹܗ ܡܼܢ ܒܢܵܘܗܝ ܢܸܥܒܿܕ݂ܝܼܘܗܝ: ܩܝܵܡܵܐ ܠܥܵܠܲܡ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܡܫܲܡܠܝܵܐܝܼܬ݂ ܬܲܣܸܩ.

sacerdos, qui jure patri successerit, et tota cremabitur in altari.

Քահանայն օծեալ փոխանակ նորա յորդւոց իւրոց` արասցէ զայն, օրէն յաւիտենական Տեառն. ամենեւին կատարեսցի,

მღდელმან ცხებულმან მის წილ, ძეთა მისთაგანმან ყოს იგი, შჯულად საუკუნოდ, ყოვლადვე დადვას საკურთხეველსა ზედა. 22

22 And the priest of his sons that is anointed in his stead shall offer it: it is a statute for ever unto the LORD; it shall be wholly burnt.

טז. וְכָל מִנְחַת כֹּהֵן כָּלִיל תִּהְיֶה לֹא תֵאָכֵל:

καὶ πᾶσα θυσία ἱερέως ὁλόκαυτος ἔσται καὶ οὐ βρωθήσεται

23 ܘܟ݂ܠܹܗ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܕܟ݂ܵܗܢܵܐ: ܡܫܲܡܠܝܵܐܝܼܬ݂ ܢܗܸܘܸܐ ܘܠܵܐ ܢܸܬ݂ܐܟܸܠ.

Omne enim sacrificium sacerdotum igne consumetur, nec quisquam comedet ex eo.

Եւ ամենայն զոհ քահանային ողջակէզ լինիցի, եւ մի՛ ուտիցի,

და ყოველი მსხუერპლი მღდლისაჲ ყოვლად დამწვარ იყოს და არა იჭამოს. 23

23 For every meat offering for the priest shall be wholly burnt: it shall not be eaten.

יז. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

24 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutus est autem Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: 24

24 And the LORD spake unto Moses, saying,

יח. דַּבֵּר אֶל אַהֲרֹן וְאֶל בָּנָיו לֵאמֹר זֹאת תּוֹרַת הַחַטָּאת בִּמְקוֹם אֲשֶׁר תִּשָּׁחֵט הָעֹלָה תִּשָּׁחֵט הַחַטָּאת לִפְנֵי יְהֹוָה קֹדֶשׁ קָדָשִׁים הִוא:

λάλησον Ααρων καὶ τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ λέγων οὗτος ὁ νόμος τῆς ἁμαρτίας ἐν τόπῳ οὗ σφάζουσιν τὸ ὁλοκαύτωμα σφάξουσιν τὰ περὶ τῆς ἁμαρτίας ἔναντι κυρίου ἅγια ἁγίων ἐστίν

25 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܐܲܗܪܘܿܢ ܘܲܒ݂ܢܵܘܗܝ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܗܵܢܵܘ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ: ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܕܡܸܬ݂ܢܲܟ݂ܣܵܐ ܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܢܸܬ݂ܢܟܸܣ ܚܛܵܗܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܩܕ݂ܘܿܫ ܩܘܼܕ݂ܫܝܼܢ ܗ̄ܘܼ.

Loquere Aaron et filiis ejus: Ista est lex hostiæ pro peccato: in loco ubi offertur holocaustum, immolabitur coram Domino. Sanctum sanctorum est.

Խօսեաց ընդ Ահարոնի եւ ընդ որդիս նորա եւ ասասցես. Այս օրէն իցէ վասն մեղացայոյն. ի տեղւոջ ուր սպանանիցեն զողջակէզն` սպանցեն եւ զվասն մեղացն առաջի Տեառն. սրբութիւն սրբութեանց է,

ეტყოდე შენ აჰრონს და ძეთა მისთა და არქუ: ესე არს შჯული ცოდვისაჲ: ადგილსა მას, სადა-იგი დაჰკლვიდენ ყოვლად დასაწველთა, დაკლან ცოდვისაჲ იგი წინაშე ღმრთისა: წმიდაჲ წმიდათაჲ არს. 25

25 Speak unto Aaron and to his sons, saying, This is the law of the sin offering: In the place where the burnt offering is killed shall the sin offering be killed before the LORD: it is most holy.

יט. הַכֹּהֵן הַמְחַטֵּא אֹתָהּ יֹאכְלֶנָּה בְּמָקוֹם קָדשׁ תֵּאָכֵל בַּחֲצַר אֹהֶל מוֹעֵד:

ὁ ἱερεὺς ὁ ἀναφέρων αὐτὴν ἔδεται αὐτήν ἐν τόπῳ ἁγίῳ βρωθήσεται ἐν αὐλῇ τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου

26 ܘܟ݂ܵܗܢܵܐ ܕܲܡܕܲܟܸܿܐ ܠܹܗ: ܢܹܐܟ݂ܠܝܼܘܗܝ: ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܩܲܕܿܝܼܫܵܐ ܢܸܬ݂ܐܟܲܠ ܒܕ݂ܵܪܬܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ.

Sacerdos, qui offert, comedet eam in loco sancto, in atrio tabernaculi.

Քահանայն որ մատուցանիցէ զայն` կերիցէ. ի սուրբ տեղւոջ կերիցէ, ի սրահի խորանին վկայութեան,

მღდელმან მან, რომელმან შეწიროს იგი, მანვე შეჭამოს იგი ადგილსა წმიდასა და შეჭამოს იგი, ეზოსა მას კარვისა საწამებელისასა. 26

26 The priest that offereth it for sin shall eat it: in the holy place shall it be eaten, in the court of the tabernacle of the congregation.

כ. כֹּל אֲשֶׁר יִגַּע בִּבְשָׂרָהּ יִקְדָּשׁ וַאֲשֶׁר יִזֶּה מִדָּמָהּ עַל הַבֶּגֶד אֲשֶׁר יִזֶּה עָלֶיהָ תְּכַבֵּס בְּמָקוֹם קָדשׁ:

πᾶς ὁ ἁπτόμενος τῶν κρεῶν αὐτῆς ἁγιασθήσεται καὶ ᾧ ἐὰν ἐπιρραντισθῇ ἀπὸ τοῦ αἵματος αὐτῆς ἐπὶ τὸ ἱμάτιον ὃ ἐὰν ῥαντισθῇ ἐπ᾽ αὐτὸ πλυθήσεται ἐν τόπῳ ἁγίῳ

27 ܟܠ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܒܸܣܪܹܗ ܢܸܬ݂ܩܲܕܲܫ: ܘܲܕ݂ܢܸܪܘܿܣ ܡܼܢ ܕܡܹܗ ܥܲܠ ܡܵܐܢܵܐ: ܡܵܐܢܵܐ ܕܡܸܬ݂ܪܣܸܣ ܥܠܵܘܗܝ ܢܸܬ݂ܚܲܠܲܠ ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܩܲܕܿܝܼܫܵܐ.

Quidquid tetigerit carnes ejus, sanctificabitur. Si de sanguine illius vestis fuerit aspersa, lavabitur in loco sancto.

Ամենայն որ մերձենայցէ ի միս նորա` սրբեսցի. եւ յոյր ձորձոց վերայ սրսկեսցի ի նմանէ արիւն` լուասցի ի սուրբ տեղւոջ,

ყოველი, რომელი შეეხოს ჴორცსა მას, განწმიდნეს, და რომელსა ასხურეს სისხლისა მისისაგანი სამოსელსა და დაბღალოს, გამორცხენ იგი ადგილსა წმიდასა. 27

27 Whatsoever shall touch the flesh thereof shall be holy: and when there is sprinkled of the blood thereof upon any garment, thou shalt wash that whereon it was sprinkled in the holy place.

כא. וּכְלִי חֶרֶשׂ אֲשֶׁר תְּבֻשַּׁל בּוֹ יִשָּׁבֵר וְאִם בִּכְלִי נְחשֶׁת בֻּשָּׁלָה וּמֹרַק וְשֻׁטַּף בַּמָּיִם:

καὶ σκεῦος ὀστράκινον οὗ ἐὰν ἑψηθῇ ἐν αὐτῷ συντριβήσεται ἐὰν δὲ ἐν σκεύει χαλκῷ ἑψηθῇ ἐκτρίψει αὐτὸ καὶ ἐκκλύσει ὕδατι

28 ܘܡܵܐܢܵܐ ܕܦܲܚܵܪܵܐ ܕܡܸܬ݂ܒܲܫܲܠ ܒܹܗ: ܢܸܬܿܬܿܒܲܪ: ܘܐܸܢ ܒܡܵܐܢܵܐ ܕܲܢܚܵܫܵܐ ܢܸܬ݂ܒܲܫܲܠ: ܢܸܬ݂ܡܪܸܩ ܘܢܸܬܿܬܿܫܝܼܓ݂ ܒܡܲܝܵܐ.

Vas autem fictile, in quo cocta est, confringetur; quod si vas æneum fuerit, defricabitur, et lavabitur aqua.

Եւ անօթ կաւեղէն յորում եփեսցի, փշրեսցի. եւ եթէ ի պղնձի անօթ եփեսցի, քերեսցէ զնա եւ ջրով ողողեսցէ,

და ჭურჭერი კეცისაჲ, რომლითა შეიგბას იგი, შეიმუსრენ, უკუეთუ ჭურჭრითა რვალისათა შეიგბას, მოხუეტენ იგი, და დაწონ და ჭურჭელი განრცხენ წყლითა. 28

28 But the earthen vessel wherein it is sodden shall be broken: and if it be sodden in a brasen pot, it shall be both scoured, and rinsed in water.

כב. כָּל זָכָר בַּכֹּהֲנִים יֹאכַל אֹתָהּ קֹדֶשׁ קָדָשִׁים הִוא:

πᾶς ἄρσην ἐν τοῖς ἱερεῦσιν φάγεται αὐτά ἅγια ἁγίων ἐστὶν κυρίου

29 ܟܠ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ ܢܹܐܟ݂ܠܘܼܢܹܗ: ܡܸܛܠ ܕܲܩܕ݂ܘܿܫ ܩܘܼܕ݂ܫܝܼܢ ܗ̄ܘܼ.

Omnis masculus de genere sacerdotali vescetur de carnibus ejus, quia Sanctum sanctorum est.

Ամենայն արու քահանայիցն կերիցէ զայն. սրբութիւն սրբութեանց է Տեառն,

ყოველი წული მღდელთაჲ ჭამდეს მას: წმიდაჲ წმიდათაჲ არს ღმრთისა. 29

29 All the males among the priests shall eat thereof: it is most holy.

כג. וְכָל חַטָּאת אֲשֶׁר יוּבָא מִדָּמָהּ אֶל אֹהֶל מוֹעֵד לְכַפֵּר בַּקֹּדֶשׁ לֹא תֵאָכֵל בָּאֵשׁ תִּשָּׂרֵף:

καὶ πάντα τὰ περὶ τῆς ἁμαρτίας ὧν ἐὰν εἰσενεχθῇ ἀπὸ τοῦ αἵματος αὐτῶν εἰς τὴν σκηνὴν τοῦ μαρτυρίου ἐξιλάσασθαι ἐν τῷ ἁγίῳ οὐ βρωθήσεται ἐν πυρὶ κατακαυθήσεται

30. ܘܟ݂ܠ ܚܛܵܗܵܐ ܕܥܵܐܹܠ ܡܼܢ ܕܡܹܗ ܠܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ ܠܲܡܚܲܣܵܝܘܼ ܒܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܐܟܸܠ: ܐܸܠܵܐ ܒܢܘܼܪܵܐ ܢܹܐܩܲܕ݂.

Hostia enim quæ cæditur pro peccato, cujus sanguis infertur in tabernaculum testimonii ad expiandum in sanctuario, non comedetur, sed comburetur igni.

Եւ ամենայն վասն մեղացն, յորոց մտանիցէ յարենէ նոցա ի խորանն վկայութեան քաւել ի սրբութիւնսն, մի՛ կերիցի, այլ հրով այրեսցի,

და ყოველივე, რომელ ცოდვისათჳს არს, რომელი შეიწიროს სისხლისა მათისაგანი კარავსა მას საწამებელისასა სალხინებელად სიწმიდესა შინა, არა იჭამოს, ცეცხლითა დაიწუეს იგი. 30

30 And no sin offering, whereof any of the blood is brought into the tabernacle of the congregation to reconcile withal in the holy place, shall be eaten: it shall be burnt in the fire.

Ζ'

ܩܦܠܐܘܢ: ܙ.

Cap. 7

ԳԼ. Է

თავი მეშვიდე

א. וְזֹאת תּוֹרַת הָאָשָׁם קֹדֶשׁ קָדָשִׁים הוּא:

καὶ οὗτος ὁ νόμος τοῦ κριοῦ τοῦ περὶ τῆς πλημμελείας ἅγια ἁγίων ἐστίν

1 ܗܵܢܵܘ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܕܩܘܼܪܒܵܢܵܐ: ܩܕ݂ܘܿܫ ܩܘܼܕ݂ܫܝܼܢ ܗ̄ܘܼ.

Hæc quoque lex hostiæ pro delicto, Sancta sanctorum est:

Եւ այս օրէն իցէ խոյին որ վասն յանցանացն իցէ. զի սրբութիւն սրբութեանց է,

და ესე არს შჯული ვერძისაჲ მის, რომელი იყოს ცოდვისათჳს: რამეთუ წმიდაჲ წმიდათა არს. 1

1 Likewise this is the law of the trespass offering: it is most holy.

ב. בִּמְקוֹם אֲשֶׁר יִשְׁחֲטוּ אֶת הָעֹלָה יִשְׁחֲטוּ אֶת הָאָשָׁם וְאֶת דָּמוֹ יִזְרֹק עַל הַמִּזְבֵּחַ סָבִיב:

ἐν τόπῳ οὗ σφάζουσιν τὸ ὁλοκαύτωμα σφάξουσιν τὸν κριὸν τῆς πλημμελείας ἔναντι κυρίου καὶ τὸ αἷμα προσχεεῖ ἐπὶ τὴν βάσιν τοῦ θυσιαστηρίου κύκλῳ

2 ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܕܢܵܟ݂ܣܝܼܢ ܝܵܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ: ܢܸܟܿܣܘܼܢ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ: ܘܲܕ݂ܡܹܗ ܢܹܪܣܘܼܢ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܟܲܕ݂ ܚܵܕܲܪ.

idcirco ubi immolabitur holocaustum, mactabitur et victima pro delicto: sanguis ejus per gyrum altaris fundetur.

ի տեղւոջ ուր սպանանիցեն զողջակէզն` սպանցեն եւ զխոյն յանցանաց առաջի Տեառն``, եւ զարիւնն հեղցէ առ յատակաւ`` սեղանոյն շուրջանակի,

ადგილსა მას, სადაცა დაკლიან ყოვლად დასაწველები იგი და დაკლან ვერძი იგი ცოდვისაჲ წინაშე ღმრთისა და სისხლი მისი მოაპკურონ ხარისხსა თანა საკურთხეველისასა. 2

2 In the place where they kill the burnt offering shall they kill the trespass offering: and the blood thereof shall he sprinkle round about upon the altar.

ג. וְאֵת כָּל חֶלְבּוֹ יַקְרִיב מִמֶּנּוּ אֵת הָאַלְיָה וְאֶת הַחֵלֶב הַמְכַסֶּה אֶת הַקֶּרֶב:

καὶ πᾶν τὸ στέαρ αὐτοῦ προσοίσει ἀπ᾽ αὐτοῦ καὶ τὴν ὀσφὺν καὶ πᾶν τὸ στέαρ τὸ κατακαλύπτον τὰ ἐνδόσθια καὶ πᾶν τὸ στέαρ τὸ ἐπὶ τῶν ἐνδοσθίων

3 ܘܟ݂ܠܹܗ ܬܲܪܒܹܿܗ ܢܩܲܪܸܒ݂ ܡܸܢܹܗ: ܐܲܠܝܼܬ݂ܵܐ ܘܚܸܠܒܵܐ ܕܲܩܪܝܼܡܵܐ ܠܲܓ݂ܘܵܝܵܐ.

Offerent ex ea caudam et adipem qui operit vitalia:

եւ զամենայն զճարպ նորա առցէ եւ զմկանն, եւ զամենայն զճարպ թաղանթ քաղրթին եւ զամենայն ճարպ փորոտւոյն,

და ცმელი მისი მოიღოს მისგან მუცლისა და ყოველივე ცმელი, გარდაბურვილი შინაგან, და ყოველივე ცმელი, რომელ არს ნაწლევთაჲ. 3

3 And he shall offer of it all the fat thereof; the rump, and the fat that covereth the inwards,

ד. וְאֵת שְׁתֵּי הַכְּלָיֹת וְאֶת הַחֵלֶב אֲשֶׁר עֲלֵיהֶן אֲשֶׁר עַל הַכְּסָלִים וְאֶת הַיֹּתֶרֶת עַל הַכָּבֵד עַל הַכְּלָיֹת יְסִירֶנָּה:

καὶ τοὺς δύο νεφροὺς καὶ τὸ στέαρ τὸ ἐπ᾽ αὐτῶν τὸ ἐπὶ τῶν μηρίων καὶ τὸν λοβὸν τὸν ἐπὶ τοῦ ἥπατος σὺν τοῖς νεφροῖς περιελεῖ αὐτά

4 ܘܬܲܪܬܹܿܝܢ ܟܘܼܠܝܵܢ ܘܬܲܪܒܿܗܹܝܢ: ܘܲܚܨܵܪ ܟܲܒ݂ܕܵܐ ܥܲܡ ܟܘܼܠܝܵܬ݂ܵܐ ܢܸܥܒܿܕ݂ܝܼܗ.

duos renunculos, et pinguedinem quæ juxta ilia est, reticulumque jecoris cum renunculis.

եւ զերիկամունսն զերկոսին եւ զճարպն որ ի վերայ նոցա առ մսանամբքն. եւ զլերդաբոյթն երիկամամբքն հանդերձ կորզեսցէ,

და ორნი იგი თირკუმელნი და ცმელი იგი მათ ზედა, რომელ არს ბარკალთაჲ, და ღჳძლის ყური იგი თირკუმლითურთ მოჰჴადოს. 4

4 And the two kidneys, and the fat that is on them, which is by the flanks, and the caul that is above the liver, with the kidneys, it shall he take away:

ה. וְהִקְטִיר אֹתָם הַכֹּהֵן הַמִּזְבֵּחָה אִשֶּׁה לַיהֹוָה אָשָׁם הוּא:

καὶ ἀνοίσει αὐτὰ ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κάρπωμα τῷ κυρίῳ περὶ πλημμελείας ἐστίν

5 ܘܢܲܣܸܩ ܐܸܢܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܚܛܵܗܵܐ ܗ̄ܘܼ.

Et adolebit ea sacerdos super altare: incensum est Domini pro delicto.

եւ հանցէ զայն քահանայն ի սեղանն`` պտուղ Տեառն. զի վասն յանցանաց է,

და შეწიროს მღდელმან მან საკურთხეველსა ზედა ნაყოფად სულად სულნელად ღმრთისა, რამეთუ ცოდვისაჲ არს. 5

5 And the priest shall burn them upon the altar for an offering made by fire unto the LORD: it is a trespass offering.

ו. כָּל זָכָר בַּכֹּהֲנִים יֹאכְלֶנּוּ בְּמָקוֹם קָדוֹשׁ יֵאָכֵל קֹדֶשׁ קָדָשִׁים הוּא:

πᾶς ἄρσην ἐκ τῶν ἱερέων ἔδεται αὐτά ἐν τόπῳ ἁγίῳ ἔδονται αὐτά ἅγια ἁγίων ἐστίν

6 ܟܠ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ ܢܹܐܟ݂ܠܘܼܢܹܗ: ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܩܲܕܝܼܫܵܐ ܢܸܬ݂ܐܟܸܠ: ܩܕ݂ܘܿܫ ܩܘܼܕ݂ܫܝܼܢ ܗ̄ܘܼ.

Omnis masculus de sacerdotali genere, in loco sancto vescetur his carnibus, quia Sanctum sanctorum est.

Ամենայն արու քահանայիցն կերիցէ զայն. ի սուրբ տեղւոջ կերիցեն զայն, քանզի սրբութիւն սրբութեանց է,

ყოველივე წული მღდელთაგანი ჭამდეს მას, ადგილსა წმიდასა ჭამდენ მას, რამეთუ წმიდაჲ წმიდათა არს. 6

6 Every male among the priests shall eat thereof: it shall be eaten in the holy place: it is most holy.

ז. כַּחַטָּאת כָּאָשָׁם תּוֹרָה אַחַת לָהֶם הַכֹּהֵן אֲשֶׁר יְכַפֶּר בּוֹ לוֹ יִהְיֶה:

ὥσπερ τὸ περὶ τῆς ἁμαρτίας οὕτω καὶ τὸ τῆς πλημμελείας νόμος εἷς αὐτῶν ὁ ἱερεύς ὅστις ἐξιλάσεται ἐν αὐτῷ αὐτῷ ἔσται

7 ܐܲܝܟ݂ ܚܛܵܗܵܐ ܗܵܟܲܢܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ: ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܚܲܕ݂ ܢܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܟ݂ܵܗܢܵܐ ܕܲܡܚܲܣܸܐ ܒܹܗ: ܠܹܗ ܢܸܗܘܸܐ.

Sicut pro peccato offertur hostia, ita et pro delicto: utriusque hostiæ lex una erit: ad sacerdotem, qui eam obtulerit, pertinebit.

Որպէս զվասն մեղացն` նոյնպէս եւ զվասն յանցանացն. օրէն` մի եւ նոյն կացցէ նոցա. եւ քահանայն որ քաւիցէ նովաւ` նմա լիցի,

ვითარცა-იგი ცოდვისაჲ, ეგრეცა ბრალისაჲ შჯული ერთისა მათგანისა: მღდელისა, რომელმან ყოს ლხინებაჲ, მისა იყავნ იგი. 7

7 As the sin offering is, so is the trespass offering: there is one law for them: the priest that maketh atonement therewith shall have it.

ח. וְהַכֹּהֵן הַמַּקְרִיב אֶת עֹלַת אִישׁ עוֹר הָעֹלָה אֲשֶׁר הִקְרִיב לַכֹּהֵן לוֹ יִהְיֶה:

καὶ ὁ ἱερεὺς ὁ προσάγων ὁλοκαύτωμα ἀνθρώπου τὸ δέρμα τῆς ὁλοκαυτώσεως ἧς αὐτὸς προσφέρει αὐτῷ ἔσται

8 ܘܟ݂ܵܗܢܵܐ ܕܲܡܩܲܪܸܒ݂ ܚܠܵܦ ܚܛܵܗܹܗ ܕܓܲܒ݂ܪܵܐ ܝܵܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ: ܡܸܫܟܹܿܗ ܕܝܵܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܕܲܡܩܲܪܸܒ݂: ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ ܢܸܗܘܸܐ.

Sacerdos qui offert holocausti victimam, habebit pellem ejus.

Եւ քահանայն` որ մատուցանիցէ զողջակէզ ինչ մարդոյ, մորթ ողջակիզին զոր մատուցանէ` նմա եղիցի,

მღდელი იგი, რომელი შესწირვიდეს მსხუერპლსა მას კაცისასა, ტყავი იგი ყოვლად დასაწველისაჲ მის, რომელი მან შეწიროს, მისაცა იყოს. 8

8 And the priest that offereth any man's burnt offering, even the priest shall have to himself the skin of the burnt offering which he hath offered.

ט. וְכָל מִנְחָה אֲשֶׁר תֵּאָפֶה בַּתַּנּוּר וְכָל נַעֲשָׂה בַמַּרְחֶשֶׁת וְעַל מַחֲבַת לַכֹּהֵן הַמַּקְרִיב אֹתָהּ לוֹ תִהְיֶה:

καὶ πᾶσα θυσία ἥτις ποιηθήσεται ἐν τῷ κλιβάνῳ καὶ πᾶσα ἥτις ποιηθήσεται ἐπ᾽ ἐσχάρας ἢ ἐπὶ τηγάνου τοῦ ἱερέως τοῦ προσφέροντος αὐτήν αὐτῷ ἔσται

9 ܘܟ݂ܠܹܗ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܕܡܸܬ݂ܐܲܦܸܐ ܒܬܲܢܘܼܪܵܐ: ܘܟ݂ܠ ܕܡܸܬ݂ܥܒܸܕ݂ ܒܲܛܪܵܛܩܸܠ ܘܥܲܠ ܛܸܓ݂ܢܵܐ: ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ ܕܲܡܩܲܪܸܒ݂ ܠܹܗ ܢܸܗܘܸܐ.

Et omne sacrificium similæ, quod coquitur in clibano, et quidquid in craticula, vel in sartagine præparatur, ejus erit sacerdotis a quo offertur:

Եւ ամենայն զոհ որ գործիցի ի թոնրի, եւ ամենայն որ գործիցի ի կասկարայս կամ ի տապակի, քահանային որ մատուցանիցէ զայն` եղիցի,

და ყოველივე შესაწირავი, რომელი იქმნეს თორნესა და ყოველივე, რომელი იქმნეს ლანძუსა, გინა ტაპაკსა, მღდელისა მის შემწირველისა იყოს იგი. 9

9 And all the meat offering that is baken in the oven, and all that is dressed in the fryingpan, and in the pan, shall be the priest's that offereth it.

י. וְכָל מִנְחָה בְלוּלָה בַשֶּׁמֶן וַחֲרֵבָה לְכָל בְּנֵי אַהֲרֹן תִּהְיֶה אִישׁ כְּאָחִיו:

καὶ πᾶσα θυσία ἀναπεποιημένη ἐν ἐλαίῳ καὶ μὴ ἀναπεποιημένη πᾶσι τοῖς υἱοῖς Ααρων ἔσται ἑκάστῳ τὸ ἴσον

10 ܘܟ݂ܠ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܕܡܸܬܿܬܿܦܝܼܠ ܒܡܸܫܚܵܐ: ܘܲܕ݂ܝܲܒܿܝܼܫ: ܠܟ݂ܠܗܘܿܢ ܒ̈ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ ܢܸܗܘܸܐ: ܠܐ̄ܢܵܫ ܐܲܝܟ݂ ܕܡܵܛܹܐ ܠܹܗ.

sive oleo conspersa, sive arida fuerint, cunctis filiis Aaron mensura æqua per singulos dividetur.

Եւ ամենայն զոհ զանգեալ իւղով եւ որ չիցէ զանգեալ, ամենեցուն որդւոցն Ահարոնի իւրաքանչիւր ումեք եղիցի հասարակաց,

და ყოველივე შესაწირავი ქმნილი ზეთითა, გინა უქმნელი ზეთითა, ყოველთავე კაცად-კაცადისა სწორად. 10

10 And every meat offering, mingled with oil, and dry, shall all the sons of Aaron have, one as much as another.

יא. וְזֹאת תּוֹרַת זֶבַח הַשְּׁלָמִים אֲשֶׁר יַקְרִיב לַיהֹוָה:

οὗτος ὁ νόμος θυσίας σωτηρίου ἣν προσοίσουσιν κυρίῳ

11 ܗܵܢܵܘ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܕܕܸܒ݂ܚܬ݂ܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ ܕܡܸܬ݂ܩܲܪܲܒ݂ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Hæc est lex hostiæ pacificorum quæ offertur Domino.

Այս օրէն է զոհիցն փրկութեան զոր մատուցանիցեն Տեառն,

ესე არს შჯული შესაწირავისა ცხორებისაჲ, რომელი შეწიროს ღმრთისა. 11

11 And this is the law of the sacrifice of peace offerings, which he shall offer unto the LORD.

יב. אִם עַל תּוֹדָה יַקְרִיבֶנּוּ וְהִקְרִיב עַל זֶבַח הַתּוֹדָה חַלּוֹת מַצּוֹת בְּלוּלֹת בַּשֶּׁמֶן וּרְקִיקֵי מַצּוֹת מְשֻׁחִים בַּשָּׁמֶן וְסֹלֶת מֻרְבֶּכֶת חַלֹּת בְּלוּלֹת בַּשָּׁמֶן:

ἐὰν μὲν περὶ αἰνέσεως προσφέρῃ αὐτήν καὶ προσοίσει ἐπὶ τῆς θυσίας τῆς αἰνέσεως ἄρτους ἐκ σεμιδάλεως ἀναπεποιημένους ἐν ἐλαίῳ λάγανα ἄζυμα διακεχρισμένα ἐν ἐλαίῳ καὶ σεμίδαλιν πεφυραμένην ἐν ἐλαίῳ

12 ܐܸܢ ܥܲܠ ܬܵܘܕܿܝܼܬ݂ܵܐ ܢܩܲܪܒ݂ܝܼܘܗܝ: ܢܩܲܪܸܒ݂ ܥܲܠ ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܕܬ݂ܵܘܕܿܝܼܬܹܗ: ܚܵܚܪܵܬ݂ܵܐ ܦܲܛܝܼܪܵܬ݂ܵܐ ܕܦܝܼܠܵܢ ܒܡܸܫܚܵܐ: ܘܠܸܓ݂ܢܹ̈ܐ ܦܲܛܝܼܪܹ̈ܐ ܕܲܡܫܝܼܚܝܼܢ ܒܡܸܫܚܵܐ: ܢܫܝܼܦܵܐ ܕܲܡܪܲܥܲܕ݂: ܚܵܚܪܵܬ݂ܵܐ ܕܦܝܼܠܵܢ ܒܡܸܫܚܵܐ.

Si pro gratiarum actione oblatio fuerit, offerent panes absque fermento conspersos oleo, et lagana azyma uncta oleo, coctamque similam, et collyridas olei admistione conspersas:

իսկ եթէ վասն գոհութեան մատուցանիցէ զայն, մատուսցէ վասն զոհի գոհութեանն պանս բաղարջս ի նաշհոյ զանգեալ իւղով, եւ քաքարս բաղարջս օծեալ իւղով, եւ նաշիհ զանգեալ իւղով, շօթիւք,

უკუეთუ ქებისათჳს შესწირვიდე მას და შეწიროს მსხუერპლსა მას ზედა ქებისასა პურნი სამინდოჲსაგან შესუარული ზეთითა და ლელანგოჲ უცომოჲ, ცხებული ზეთითა, და სამიდოჲ აღდგინებული ზეთითა, 12

12 If he offer it for a thanksgiving, then he shall offer with the sacrifice of thanksgiving unleavened cakes mingled with oil, and unleavened wafers anointed with oil, and cakes mingled with oil, of fine flour, fried.

יג. עַל חַלֹּת לֶחֶם חָמֵץ יַקְרִיב קָרְבָּנוֹ עַל זֶבַח תּוֹדַת שְׁלָמָיו:

ἐπ᾽ ἄρτοις ζυμίταις προσοίσει τὰ δῶρα αὐτοῦ ἐπὶ θυσίᾳ αἰνέσεως σωτηρίου

13 ܥܲܠ ܚܵܚܘܼܪܬܵܐ ܕܠܲܚܡܵܐ ܚܲܡܝܼܥܵܐ ܢܩܲܪܸܒ݂ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ: ܥܲܠ ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ ܕܬ݂ܵܘܕܿܝܼܬܹܗ.

panes quoque fermentatos cum hostia gratiarum, quæ immolatur pro pacificis:

Բաղարջ հացիւ մատուսցէ զպատարագն իւր ի վերայ զոհին գոհութեան փրկութեան,

პურთა თანა ცომოვანთა შეწიროს შესაწირავი იგი მისი მსხუერპლსა მას ზედა ქებისასა. და მოართუას მისგანი თითოჲ ყოვლისა ამისგან შესაწირავისა მისისა ნაყოფად პირველად უფალსა ღმერთსა. 13

13 Besides the cakes, he shall offer for his offering leavened bread with the sacrifice of thanksgiving of his peace offerings.

יד. וְהִקְרִיב מִמֶּנּוּ אֶחָד מִכָּל קָרְבָּן תְּרוּמָה לַיהֹוָה לַכֹּהֵן הַזֹּרֵק אֶת דַּם הַשְּׁלָמִים לוֹ יִהְיֶה:

καὶ προσάξει ἓν ἀπὸ πάντων τῶν δώρων αὐτοῦ ἀφαίρεμα κυρίῳ τῷ ἱερεῖ τῷ προσχέοντι τὸ αἷμα τοῦ σωτηρίου αὐτῷ ἔσται

14 ܘܕܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܚܲܕ݂ ܡܼܢ ܗܵܠܹܝܢ ܟܠܗܘܿܢ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ: ܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ ܕܪܵܐܹܣ ܕܡܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ ܠܹܗ ܢܸܗܘܸܐ.

ex quibus unus pro primitiis offeretur Domino, et erit sacerdotis qui fundet hostiæ sanguinem,

Եւ մատուսցէ մի ինչ յամենայն պատարագաց իւրոց նուէր Տեառն. եւ այն, քահանային որ հեղուցու զարիւնն փրկութեան` լինիցի,

მღდელმან მან, რომელმან აპკუროს სისხლი იგი ცხორებისაჲ, მისა იყოს იგი და მსხუერპლი იგი და ჴორცი ქებისა ცხორებისა მისავე იყოს 14

14 And of it he shall offer one out of the whole oblation for an heave offering unto the LORD, and it shall be the priest's that sprinkleth the blood of the peace offerings.

טו. וּבְשַׂר זֶבַח תּוֹדַת שְׁלָמָיו בְּיוֹם קָרְבָּנוֹ יֵאָכֵל לֹא יַנִּיחַ מִמֶּנּוּ עַד בֹּקֶר:

καὶ τὰ κρέα θυσίας αἰνέσεως σωτηρίου αὐτῷ ἔσται καὶ ἐν ᾗ ἡμέρᾳ δωρεῖται βρωθήσεται οὐ καταλείψουσιν ἀπ᾽ αὐτοῦ εἰς τὸ πρωί

15 ܘܒܸܣܪܵܐ ܕܕܸܒ݂ܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ ܕܬ݂ܵܘܕܿܝܼܬܹܗ ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܲܡܩܲܪܸܒ݂ ܠܹܗ ܢܸܬ݂ܐܟܸܠ: ܘܠܵܐ ܢܸܫܬܿܒܸܩ ܡܸܢܹܗ ܡܸܕܸܿܡ ܠܨܲܦܪܵܐ.

cujus carnes eadem comedentur die, nec remanebit ex eis quidquam usque mane.

Եւ միս զոհին գոհութեան փրկութեան` նորին լինիցի,`` յորում աւուր պատարագիցի` կերիցի, եւ մի՛ թողուցուն ի նմանէ յայգ,

და რომელსა დღესა შეწიროს იგი, შეჭამოს, არა დაუტეონ იგი განთიადმდე. 15

15 And the flesh of the sacrifice of his peace offerings for thanksgiving shall be eaten the same day that it is offered; he shall not leave any of it until the morning.

טז. וְאִם נֶדֶר אוֹ נְדָבָה זֶבַח קָרְבָּנוֹ בְּיוֹם הַקְרִיבוֹ אֶת זִבְחוֹ יֵאָכֵל וּמִמָּחֳרָת וְהַנּוֹתָר מִמֶּנּוּ יֵאָכֵל:

κἂν εὐχή ἢ ἑκούσιον θυσιάζῃ τὸ δῶρον αὐτοῦ ᾗ ἂν ἡμέρᾳ προσαγάγῃ τὴν θυσίαν αὐτοῦ βρωθήσεται καὶ τῇ αὔριον

16 ܘܐܸܢ ܢܸܕ݂ܪܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܐܵܘ ܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܕܩܘܼܪܒܵܢܹܗ: ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܡܸܬ݂ܩܲܪܲܒ݂ ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܢܸܬ݂ܐܟܸܠ: ܘܐܵܦ ܠܝܵܘܡܵܐ ܐ̄ܚܪܹܢܵܐ ܡܸܕܸܿܡ ܕܝܵܬܲܪ ܡܸܢܹܗ ܬܘܼܒ݂ ܢܸܬ݂ܐܟܸܠ.

Si voto, vel sponte quispiam obtulerit hostiam, eadem similiter edetur die: sed et si quid in crastinum remanserit, vesci licitum est:

Եւ եթէ կամաւ ոք ուխտս մատուցանիցէ զպատարագն իւր``, յաւուր յորում մատուցանիցէ զզոհն` կերիցի, եւ ի վաղիւ անդր,

და უკუეთუ აღთქმით, გინათუ ნეფსით შეწიროს მსხუერპლი მისი, რომელსაცა დღესა შეწიროს მსხუერპლი იგი მისი, შეჭამონ ხვალისაგანცა. 16

16 But if the sacrifice of his offering be a vow, or a voluntary offering, it shall be eaten the same day that he offereth his sacrifice: and on the morrow also the remainder of it shall be eaten:

יז. וְהַנּוֹתָר מִבְּשַׂר הַזָּבַח בַּיּוֹם הַשְּׁלִישִׁי בָּאֵשׁ יִשָּׂרֵף:

καὶ τὸ καταλειφθὲν ἀπὸ τῶν κρεῶν τῆς θυσίας ἕως ἡμέρας τρίτης ἐν πυρὶ κατακαυθήσεται

17 ܘܡܸܕܸܿܡ ܕܡܸܫܬܿܚܲܪ ܡܼܢ ܒܸܣܪܵܐ ܕܕܸܒ݂ܚܵܐ ܠܝܵܘܡܵܐ ܕܲܬ݂ܠܵܬ݂ܵܐ: ܒܢܘܼܪܵܐ ܢܹܐܩܲܕ݂.

quidquid autem tertius invenerit dies, ignis absumet.

եւ մնացեալն ի մսոյ զոհին մինչեւ յօրն երրորդ` հրով այրեսցի,

შესაწირავისაჲ, რომელი დაშთეს მესამედ დღედმდე, ცეცხლითა დაიწუეს. 17

17 But the remainder of the flesh of the sacrifice on the third day shall be burnt with fire.

יח. וְאִם הֵאָכֹל יֵאָכֵל מִבְּשַׂר זֶבַח שְׁלָמָיו בַּיּוֹם הַשְּׁלִישִׁי לֹא יֵרָצֶה הַמַּקְרִיב אֹתוֹ לֹא יֵחָשֵׁב לוֹ פִּגּוּל יִהְיֶה וְהַנֶּפֶשׁ הָאֹכֶלֶת מִמֶּנּוּ עֲו‍ֹנָהּ תִּשָּׂא:

ἐὰν δὲ φαγὼν φάγῃ ἀπὸ τῶν κρεῶν τῇ ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ οὐ δεχθήσεται αὐτῷ τῷ προσφέροντι αὐτό οὐ λογισθήσεται αὐτῷ μίασμά ἐστιν ἡ δὲ ψυχή ἥτις ἐὰν φάγῃ ἀπ᾽ αὐτοῦ τὴν ἁμαρτίαν λήμψεται

18 ܘܐܸܢ ܡܸܬ݂ܐܟ݂ܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܐܟܸܠ ܡܼܢ ܒܸܣܪܵܐ ܕܕܸܒ݂ܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ ܠܝܵܘܡܵܐ ܕܲܬ݂ܠܵܬ݂ܵܐ: ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܩܲܒܲܠ: ܘܡܿܢ ܕܡܲܩܪܸܒ݂ ܠܹܗ : ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܚܲܫܲܒ݂ ܠܹܗ: ܐܸܠܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܡܲܣܠܝܵܐ: ܘܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܬܹܐܟ݂ܘܿܠ ܡܸܢܹܗ ܚܛܝܼܬ݂ܵܐ ܬܩܲܒܸܿܠ.

Si quis de carnibus victimæ pacificorum die tertio comederit, irrita fiet oblatio, nec proderit offerenti: quin potius quæcumque anima tali se edulio contaminaverit, prævaricationis rea erit.

Ապա թէ ուտելով ուտիցի ի մսոյ զոհին փրկութեան իւրոյ յաւուրն երրորդի, մի՛ լինիցի ընդունելի, մատուցանելեացն, եւ`` մի՛ համարեսցի նմա այն. քանզի ապախտ եւ`` պղծութիւն է, եւ անձն որ կերիցէ ի նմանէ` մեղս առցէ,

უკუეთუ ჭამით ჭამოს დღესა მას მესამესა ჴორცისა მისგანი, არა შეიწირა იგი, რამეთუ შეგინება არს, ხოლო კაცმან, რომელმან ჭამოს მისგანი, ცოდვაჲ მოიღოს თავისა თჳსისა. 18

18 And if any of the flesh of the sacrifice of his peace offerings be eaten at all on the third day, it shall not be accepted, neither shall it be imputed unto him that offereth it: it shall be an abomination, and the soul that eateth of it shall bear his iniquity.

יט. וְהַבָּשָׂר אֲשֶׁר יִגַּע בְּכָל טָמֵא לֹא יֵאָכֵל בָּאֵשׁ יִשָּׂרֵף וְהַבָּשָׂר כָּל טָהוֹר יֹאכַל בָּשָׂר:

καὶ κρέα ὅσα ἂν ἅψηται παντὸς ἀκαθάρτου οὐ βρωθήσεται ἐν πυρὶ κατακαυθήσεται πᾶς καθαρὸς φάγεται κρέα

19 ܘܒܸܣܪܵܐ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܟ݂ܠ ܡܸܕܸܿܡ ܕܛܲܡܲܐ: ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܐܟܸܠ: ܐܸܠܵܐ ܒܢܘܼܪܵܐ ܢܹܐܩܲܕ: ܘܟ݂ܠ ܕܲܕ݂ܟܸܐ ܢܹܐܟ݂ܘܿܠ ܒܸܣܪܵܐ.

Caro, quæ aliquid tetigerit immundum, non comedetur, sed comburetur igni: qui fuerit mundus, vescetur ex ea.

Եւ միս որ մերձեսցի յամենայն պղծութիւն` մի՛ կերիցի, այլ հրով այրեսցի. ամենայն սուրբ կերիցէ զմիսն,

და ჴორცსა, რომელმან შეახოს ყოვლისა არაწმიდებისასა, არა იჭამოს, ცეცხლითა დაიწონ! ყოველი არაწმიდაჲ ჭამდეს ჴორცსა. 19

19 And the flesh that toucheth any unclean thing shall not be eaten; it shall be burnt with fire: and as for the flesh, all that be clean shall eat thereof.

כ. וְהַנֶּפֶשׁ אֲשֶׁר תֹּאכַל בָּשָׂר מִזֶּבַח הַשְּׁלָמִים אֲשֶׁר לַיהֹוָה וְטֻמְאָתוֹ עָלָיו וְנִכְרְתָה הַנֶּפֶשׁ הַהִוא מֵעַמֶּיהָ:

ἡ δὲ ψυχή ἥτις ἐὰν φάγῃ ἀπὸ τῶν κρεῶν τῆς θυσίας τοῦ σωτηρίου ὅ ἐστιν κυρίου καὶ ἡ ἀκαθαρσία αὐτοῦ ἐπ᾽ αὐτοῦ ἀπολεῖται ἡ ψυχὴ ἐκείνη ἐκ τοῦ λαοῦ αὐτῆς

20 ܘܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܬܹܐܟ݂ܘܿܠ ܡܼܢ ܒܸܣܪܵܐ ܕܕܸܒ݂ܚܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܕܡܵܪܝܵܐ ܟܲܕ ܛܲܡܐܘܼܬܹܗ ܥܠܵܘܗܝ: ܬܹܐܒܲܕ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܗܵܝ ܡܼܢ ܥܲܡܵܗ.

Anima polluta quæ ederit de carnibus hostiæ pacificorum, quæ oblata est Domino, peribit de populis suis.

Եւ անձն որ կերիցէ ի զոհէ փրկութեանն որ իցէ Տեառն, եւ պղծութիւն նորա ի նմա իցէ, կորիցէ անձն այն ի ժողովրդենէ իւրմէ,

ხოლო კაცმან, რომელმან ჭამოს ჴორცისაგან შესაწირავისა ცხორებისაჲ, რომელ არს ღმრთისა, არაწმიდებაჲ მისი მის ზედაცა იყოს, წარწყმდეს სული იგი ერისაგან თჳსისა. 20

20 But the soul that eateth of the flesh of the sacrifice of peace offerings, that pertain unto the LORD, having his uncleanness upon him, even that soul shall be cut off from his people.

כא. וְנֶפֶשׁ כִּי תִגַּע בְּכָל טָמֵא בְּטֻמְאַת אָדָם אוֹ בִּבְהֵמָה טְמֵאָה אוֹ בְּכָל שֶׁקֶץ טָמֵא וְאָכַל מִבְּשַׂר זֶבַח הַשְּׁלָמִים אֲשֶׁר לַיהֹוָה וְנִכְרְתָה הַנֶּפֶשׁ הַהִוא מֵעַמֶּיהָ:

καὶ ψυχή ἣ ἂν ἅψηται παντὸς πράγματος ἀκαθάρτου ἢ ἀπὸ ἀκαθαρσίας ἀνθρώπου ἢ τῶν τετραπόδων τῶν ἀκαθάρτων ἢ παντὸς βδελύγματος ἀκαθάρτου καὶ φάγῃ ἀπὸ τῶν κρεῶν τῆς θυσίας τοῦ σωτηρίου ὅ ἐστιν κυρίου ἀπολεῖται ἡ ψυχὴ ἐκείνη ἐκ τοῦ λαοῦ αὐτῆς

21 ܘܢܲܦ̮ܫܵܐ ܟܲܕ ܬܸܩܪܘܿܒ݂ ܒܟ݂ܠܵܗ ܛܲܡܐܘܼܬ݂ܵܐ ܕܐ̄ܢܵܫܵܐ: ܐܵܘ ܒܲܒ݂ܥܝܼܪܵܐ ܛܲܡܲܐܬ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܒܟ݂ܠ ܪܲܚܫܵܐ ܛܲܡܵܐܐ: ܘܢܹܐܟ݂ܘܿܠ ܡܼܢ ܒܸܣܪܵܐ ܕܕܸܒ݂ܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܬܹܐܒܲܕ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܗܵܝ ܡܼܢ ܥܲܡܵܗ.

Et quæ tetigerit immunditiam hominis, vel jumenti, sive omnis rei quæ polluere potest, et comederit de hujuscemodi carnibus, interibit de populis suis.

Եւ անձն որ մերձեսցի յամենայն իրս պղծութեան, ի պղծութիւնս մարդոյ կամ յանասնոց պղծոց, կամ յամենայն գարշելիս պիղծս, եւ կերիցէ ի մսոյ զոհին փրկութեան որ իցէ Տեառն, կորիցէ անձն այն ի ժողովրդենէ իւրմէ,

და კაცი, რომელი შეეხოს საქმესა არაწმიდასა, არაწმიდებითგან კაცისაჲთ, გინა თუ ოთხფერჴთა არაწმიდათა, გინა საძაგელსა, ყოველსა არაწმიდასა და ჭამოს შესაწირავისაგან მის ჴორცისა ცხოვრებისა, რომელ არს უფლისა, წარწყმდეს კაცი იგი ერისაგან თჳსისა. 21

21 Moreover the soul that shall touch any unclean thing, as the uncleanness of man, or any unclean beast, or any abominable unclean thing, and eat of the flesh of the sacrifice of peace offerings, which pertain unto the LORD, even that soul shall be cut off from his people.

כב. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

22 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: 22

22 And the LORD spake unto Moses, saying,

כג. דַּבֵּר אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל לֵאמֹר כָּל חֵלֶב שׁוֹר וְכֶשֶׂב וָעֵז לֹא תֹאכֵלוּ:

λάλησον τοῖς υἱοῖς Ισραηλ λέγων πᾶν στέαρ βοῶν καὶ προβάτων καὶ αἰγῶν οὐκ ἔδεσθε

23 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܒ̈ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܟܠ ܬܲܪܒܵܐ ܕܬ݂ܵܘܪܹ̈ܐ: ܘܕܸܐܡܪܹ̈ܐ: ܘܲܕ݂ܥܸܙܹ̈ܐ: ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܿܢ.

Loquere filiis Israël: Adipem ovis, et bovis, et capræ non comedetis.

Խօսեաց ընդ որդիսդ Իսրայելի եւ ասասցես. Զամենայն զճարպ զարջառոյ եւ զոչխարի եւ զայծեաց մի՛ ուտիցէք,

ეტყოდე შენ ძეთა ისრაჱლისათა და არქუ: ყოველივე ცმელი ზროხათაჲ და ცხოვართაჲ და თხათაჲ არა ჰჭამოთ! 23

23 Speak unto the children of Israel, saying, Ye shall eat no manner of fat, of ox, or of sheep, or of goat.

כד. וְחֵלֶב נְבֵלָה וְחֵלֶב טְרֵפָה יֵעָשֶׂה לְכָל מְלָאכָה וְאָכֹל לֹא תֹאכְלֻהוּ:

καὶ στέαρ θνησιμαίων καὶ θηριάλωτον ποιηθήσεται εἰς πᾶν ἔργον καὶ εἰς βρῶσιν οὐ βρωθήσεται

24 ܘܬܲܪܒܵܐ ܕܦܲܓ݂ܪܵܐ: ܘܬܲܪܒܵܐ ܕܐܝܼܕ݂ܵܐ ܕܐܲܟ݂ܝܼܠܵܐ ܠܚܲܝܘܬ݂ܵܐ: ܢܸܬ݂ܥܒܸܕ݂ ܠܟ݂ܠ ܥܒ݂ܵܕ: ܘܡܹܐܟܲܠ ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܼܢܹܗ.

Adipem cadaveris morticini, et ejus animalis, quod a bestia captum est, habebitis in varios usus.

Եւ ճարպ մեռելոտւոց եւ գազանաբեկաց լինիցի յամենայն գործ, բայց ի կերակուր մի՛ ուտիցի,

და ცმელი მკუდრისაჲ და ნამჴეცავისაჲ არა ემსახუროს ყოველსა საქმესა, ჭამით არა იჭამოს. 24

24 And the fat of the beast that dieth of itself, and the fat of that which is torn with beasts, may be used in any other use: but ye shall in no wise eat of it.

כה. כִּי כָּל אֹכֵל חֵלֶב מִן הַבְּהֵמָה אֲשֶׁר יַקְרִיב מִמֶּנָּה אִשֶּׁה לַיהֹוָה וְנִכְרְתָה הַנֶּפֶשׁ הָאֹכֶלֶת מֵעַמֶּיהָ:

πᾶς ὁ ἔσθων στέαρ ἀπὸ τῶν κτηνῶν ὧν προσάξει αὐτῶν κάρπωμα κυρίῳ ἀπολεῖται ἡ ψυχὴ ἐκείνη ἀπὸ τοῦ λαοῦ αὐτῆς

25 ܡܸܛܠ ܕܟ݂ܠ ܡܿܢ ܕܢܹܐܟ݂ܘܿܠ ܬܲܪܒܵܐ ܡܼܢ ܒܥܝܼܪܵܐ: ܕܡܸܬ݂ܩܲܪܲܒ݂ ܡܸܢܹܗ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܬܹܐܒܲܕ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܗܵܝ ܕܐܵܟ݂ܠܵܐ ܡܼܢ ܥܲܡܵܗ.

Si quis adipem, qui offerri debet in incensum Domini, comederit, peribit de populo suo.

Եւ ամենայն որ ուտիցէ ի ճարպոյ անասնոց զոր մատուցանիցէք պտուղ Տեառն` կորիցէ անձն այն ի ժողովրդենէ իւրմէ,

ყოველმან რომელმან ჭამოს ცმელისა ცხოვართაგან, რომელთა შესწირვიდეთ მსხუერპლად ღმრთისა, წარწყმდეს კაცი იგი, რომელმან ჭამოს ერისაგან თჳსისა. 25

25 For whosoever eateth the fat of the beast, of which men offer an offering made by fire unto the LORD, even the soul that eateth it shall be cut off from his people.

כו. וְכָל דָּם לֹא תֹאכְלוּ בְּכֹל מוֹשְׁבֹתֵיכֶם לָעוֹף וְלַבְּהֵמָה:

πᾶν αἷμα οὐκ ἔδεσθε ἐν πάσῃ τῇ κατοικίᾳ ὑμῶν ἀπό τε τῶν πετεινῶν καὶ ἀπὸ τῶν κτηνῶν

26 ܘܟ݂ܠ ܕܡܵܐ ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܿܢ: ܒܟ݂ܠܹܗ ܒܹܝܬ݂ ܡܲܥܡܲܪܟ݂ܘܿܢ: ܕܦܵܪܲܚܬ݂ܵܐ ܘܕܲܒ݂ܥܝܼܪܵܐ.

Sanguinem quoque omnis animalis non sumetis in cibo, tam de avibus quam de pecoribus.

Զամենայն արիւն մի ուտիցէք յամենայն բնակութիւնս ձեր, ի թռչնոց եւ յամենայն անասնոց,

ყოველი ესე სისხლი არა ჰჭამოთ ყოველსავე სამკჳდრებელსა თქუენსა მფრინველისაჲთგან ვიდრე საცხოვართამდე. 26

26 Moreover ye shall eat no manner of blood, whether it be of fowl or of beast, in any of your dwellings.

כז. כָּל נֶפֶשׁ אֲשֶׁר תֹּאכַל כָּל דָּם וְנִכְרְתָה הַנֶּפֶשׁ הַהִוא מֵעַמֶּיהָ:

πᾶσα ψυχή ἣ ἄν φάγῃ αἷμα ἀπολεῖται ἡ ψυχὴ ἐκείνη ἀπὸ τοῦ λαοῦ αὐτῆς

27 ܟܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܬܹܐܟ݂ܘܿܠ ܕܡܵܐ: ܬܹܐܒܲܕ݂ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܗܵܝ ܡܼܢ ܥܲܡܵܗ.

Omnis anima, quæ ederit sanguinem, peribit de populis suis.

Ամենայն անձն որ կերիցէ արիւն` կորիցէ ի ժողովրդենէ իւրմէ,

ყოველმან კაცმან, რომელმან ჭამოს სისხლი, წარწყმდეს სული იგი ერისაგან თჳსისა. 27

27 Whatsoever soul it be that eateth any manner of blood, even that soul shall be cut off from his people.

כח. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

28 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: 28

28 And the LORD spake unto Moses, saying,

כט. דַּבֵּר אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל לֵאמֹר הַמַּקְרִיב אֶת זֶבַח שְׁלָמָיו לַיהֹוָה יָבִיא אֶת קָרְבָּנוֹ לַיהֹוָה מִזֶּבַח שְׁלָמָיו:

καὶ τοῖς υἱοῖς Ισραηλ λαλήσεις λέγων ὁ προσφέρων θυσίαν σωτηρίου κυρίῳ οἴσει τὸ δῶρον αὐτοῦ κυρίῳ ἀπὸ τῆς θυσίας τοῦ σωτηρίου

29 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܒ̈ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܡܿܢ ܕܲܡܩܲܪܸܒ݂ ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܢܲܝܬܸܿܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܠܡܵܪܝܵܐ ܡܼܢ ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ.

Loquere filiis Israël, dicens: Qui offert victimam pacificorum Domino, offerat simul et sacrificium, id est, libamenta ejus.

Խօսեաց ընդ որդիսդ Իսրայելի եւ ասասցես. Որ մատուցանիցէ զոհ փրկութեան Տեառն, ածցէ զպատարագն իւր Տեառն ի զոհէ փրկութեան իւրոյ,

ეტყოდე შენ ძეთა ისრაჱლისათა და არქუ: რომელი შესწირვიდეს მსხუერპლსა ცხორებისასა ღმრთისა, მოართუის შესაწირავი იგი მისი ღმერთსა მსხუერპლისაგან ცხორებისა. 29

29 Speak unto the children of Israel, saying, He that offereth the sacrifice of his peace offerings unto the LORD shall bring his oblation unto the LORD of the sacrifice of his peace offerings.

ל. יָדָיו תְּבִיאֶינָה אֵת אִשֵּׁי יְהֹוָה אֶת הַחֵלֶב עַל הֶחָזֶה יְבִיאֶנּוּ אֵת הֶחָזֶה לְהָנִיף אֹתוֹ תְּנוּפָה לִפְנֵי יְהֹוָה:

αἱ χεῖρες αὐτοῦ προσοίσουσιν τὰ καρπώματα κυρίῳ τὸ στέαρ τὸ ἐπὶ τοῦ στηθυνίου καὶ τὸν λοβὸν τοῦ ἥπατος προσοίσει αὐτὰ ὥστε ἐπιθεῖναι δόμα ἔναντι κυρίου

30 ܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܢܲܝܬܿܝܵܢ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܘܬܲܪܒܵܐ ܕܥܲܠ ܚܲܕ݂ܝܵܐ ܢܲܝܬܸܿܐ: ܘܢܵܥܵܐ ܕܡܸܬ݂ܦܪܸܫ ܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

Tenebit manibus adipem hostiæ, et pectusculum: cumque ambo oblata Domino consecraverit, tradet sacerdoti,

Ձեռք նորա մատուսցեն պտուղ Տեառն. զճարպ երբծոյն եւ զլերդաբոյթն մատուսցէ դնել առաջի Տեառն,

ჴელითა თჳსითა მოართუას ნაყოფი იგი მისი ღმერთსა: ესე არს, ცმელი მკრდისაჲ და ღჳძლის ყური. მოართვას იგი, რათა დადვას დასადებელად წინაშე ღმრთისა. 30

30 His own hands shall bring the offerings of the LORD made by fire, the fat with the breast, it shall he bring, that the breast may be waved for a wave offering before the LORD.

לא. וְהִקְטִיר הַכֹּהֵן אֶת הַחֵלֶב הַמִּזְבֵּחָה וְהָיָה הֶחָזֶה לְאַהֲרֹן וּלְבָנָיו:

καὶ ἀνοίσει ὁ ἱερεὺς τὸ στέαρ ἐπὶ τοῦ θυσιαστηρίου καὶ ἔσται τὸ στηθύνιον Ααρων καὶ τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ

31 ܘܢܲܣܸܩ ܟܵܗܢܵܐ ܬܲܪܒܵܐ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܢܵܥܵܐ ܠܐܲܗܪܘܿܢ ܘܠܲܒ݂ܢܵܘܗܝ.

qui adolebit adipem super altare, pectusculum autem erit Aaron et filiorum ejus.

Եւ հանցէ զայն քահանայն ի սեղանն``. եւ եղիցի երբուծն Ահարոնի եւ որդւոց նորա,

და შეწიროს მღდელმან ცმელი იგი საკურთხეველსა ზედა და მკერდი იგი იყოს აჰრონისა და ძეთა მისთა. 31

31 And the priest shall burn the fat upon the altar: but the breast shall be Aaron's and his sons'.

לב. וְאֵת שׁוֹק הַיָּמִין תִּתְּנוּ תְרוּמָה לַכֹּהֵן מִזִּבְחֵי שַׁלְמֵיכֶם:

καὶ τὸν βραχίονα τὸν δεξιὸν δώσετε ἀφαίρεμα τῷ ἱερεῖ ἀπὸ τῶν θυσιῶν τοῦ σωτηρίου ὑμῶν

32 ܘܫܵܩܵܐ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ ܬܸܬܿܠܘܼܢ ܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܡܼܢ ܕܸܒ݂ܚܲܝܟܿܘܿܢ ܫܲܠܡܹ̈ܐ.

Armus quoque dexter de pacificorum hostiis cedet in primitias sacerdotis.

Եւ զերին զաջոյ տայցէք հաս քահանային ի զոհից փրկութեան ձերոյ,

და მჴარი იგი მარჯუენე მისცეთ შესაწირავისათჳს მღდელსა მას შესაწირავთაგან ცხორებისა თქუენისათა. 32

32 And the right shoulder shall ye give unto the priest for an heave offering of the sacrifices of your peace offerings.

לג. הַמַּקְרִיב אֶת דַּם הַשְּׁלָמִים וְאֶת הַחֵלֶב מִבְּנֵי אַהֲרֹן לוֹ תִהְיֶה שׁוֹק הַיָּמִין לְמָנָה:

ὁ προσφέρων τὸ αἷμα τοῦ σωτηρίου καὶ τὸ στέαρ ἀπὸ τῶν υἱῶν Ααρων αὐτῷ ἔσται ὁ βραχίων ὁ δεξιὸς ἐν μερίδι

33 ܕܲܡܩܲܪܸܒ݂ ܕܡܵܐ ܘܬܲܪܒܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ ܡܼܢ ܒܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܠܹܗ ܬܸܗܘܸܐ ܡܢܵܬ݂ܵܐ ܫܵܩܵܐ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ.

Qui obtulerit sanguinem et adipem filiorum Aaron, ipse habebit et armum dextrum in portione sua.

Որ մատուցանիցէ զարիւնն փրկութեան եւ զճարպն առ ի յորդւոցն Ահարոնի, նորա լիցի երին աջոյ ի մասն,

რომელი შესწირვიდეს სისხლსა მას ცხორებისასა და ცმელსა, ძეთაგანი აჰრონისთაჲ, მისა იყოს მჴარი იგი მარჯუენე ნაწილად. 33

33 He among the sons of Aaron, that offereth the blood of the peace offerings, and the fat, shall have the right shoulder for his part.

לד. כִּי אֶת חֲזֵה הַתְּנוּפָה וְאֵת שׁוֹק הַתְּרוּמָה לָקַחְתִּי מֵאֵת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל מִזִּבְחֵי שַׁלְמֵיהֶם וָאֶתֵּן אֹתָם לְאַהֲרֹן הַכֹּהֵן וּלְבָנָיו לְחָק עוֹלָם מֵאֵת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל:

τὸ γὰρ στηθύνιον τοῦ ἐπιθέματος καὶ τὸν βραχίονα τοῦ ἀφαιρέματος εἴληφα παρὰ τῶν υἱῶν Ισραηλ ἀπὸ τῶν θυσιῶν τοῦ σωτηρίου ὑμῶν καὶ ἔδωκα αὐτὰ Ααρων τῷ ἱερεῖ καὶ τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ νόμιμον αἰώνιον παρὰ τῶν υἱῶν Ισραηλ

34 ܡܸܛܠ ܕܚܲܕ݂ܝܵܐ ܕܦܘܼܪܫܵܢܵܐ: ܘܫܵܩܵܐ ܕܦܘܼܪܫܵܢܵܐ: ܢܸܣܒܹܿܬ݂ ܡܼܢ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܡܼܢ ܕܸܒ݂ܚܲܝܗܘܿܢ ܫܲܠܡܹ̈ܐ: ܘܝܸܗ̄ܒܹܿܬ݂ ܐܸܢܘܿܢ ܠܐܲܗܪܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ ܘܠܲܒ݂ܢܵܘܗܝ: ܩܝܵܡܵܐ ܠܥܵܠܲܡ ܡܼܢ ܠܘܵܬ݂ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ.

Pectusculum enim elevationis, et armum separationis, tuli a filiis Israël de hostiis eorum pacificis, et dedi Aaron sacerdoti, et filiis ejus, lege perpetua, ab omni populo Israël.

Զի զերբուծն վերադրաց եւ զերին նուիրացն առի ես յորդւոցն Իսրայելի ի զոհիցն փրկութեան ձերոյ, եւ ետու զայն`` Ահարոնի քահանայի եւ որդւոց նորա, օրէն յաւիտենական յորդւոցն Իսրայելի,

რამეთუ მკერდი იგი დაგებისაჲ და მჴარი იგი შესაწირავისაჲ მოვიღე ძეთაგან ისრაჱლისათა მსხუერპლთაგან ცხორებისა თქუენისათა და მივეც იგი აჰრონს და ძეთა მისთა შჯულად საუკუნედ ძეთაგან ისრაჱლისათა. 34

34 For the wave breast and the heave shoulder have I taken of the children of Israel from off the sacrifices of their peace offerings, and have given them unto Aaron the priest and unto his sons by a statute for ever from among the children of Israel.

לה. זֹאת מִשְׁחַת אַהֲרֹן וּמִשְׁחַת בָּנָיו מֵאִשֵּׁי יְהֹוָה בְּיוֹם הִקְרִיב אֹתָם לְכַהֵן לַיהֹוָה:

αὕτη ἡ χρῖσις Ααρων καὶ ἡ χρῖσις τῶν υἱῶν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν καρπωμάτων κυρίου ἐν ᾗ ἡμέρᾳ προσηγάγετο αὐτοὺς τοῦ ἱερατεύειν τῷ κυρίῳ

35 ܗܵܕܲܐ ܗ̄ܝܼ ܡܫܝܼܚܘܼܬ݂ܵܐ ܕܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܲܡܫܝܼܚܘܼܬ݂ܵܐ ܕܲܒ݂ܢܵܘܗܝ ܡܼܢ ܩܘܼܪܒܵܢܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܡܸܬ݂ܩܲܪܲܒ݂ ܠܲܡܫܲܡܵܫܘܼ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Hæc est unctio Aaron et filiorum ejus in cæremoniis Domini die qua obtulit eos Moyses, ut sacerdotio fungerentur,

Այս օծումն է Ահարոնի եւ որդւոց նորա ի պտղոց անտի Տեառն, յաւուր յորում մատուցանէր զնոսա,

ესე არს ცხებაჲ აჰრონისი და ცხებაჲ ძეთა მისთაჲ შესაწირავთაგან ღმრთისათა დღესა მას, რომელსა მოიყვანნა იგინი მღდელობად ღმრთისა, ვითარცა-იგი ამცნო ღმერთმან მიცემად მათა 35

35 This is the portion of the anointing of Aaron, and of the anointing of his sons, out of the offerings of the LORD made by fire, in the day when he presented them to minister unto the LORD in the priest's office;

לו. אֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה לָתֵת לָהֶם בְּיוֹם מָשְׁחוֹ אֹתָם מֵאֵת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל חֻקַּת עוֹלָם לְדֹרֹתָם:

καθὰ ἐνετείλατο κύριος δοῦναι αὐτοῖς ᾗ ἡμέρᾳ ἔχρισεν αὐτούς παρὰ τῶν υἱῶν Ισραηλ νόμιμον αἰώνιον εἰς τὰς γενεὰς αὐτῶν

36 ܐܲܝܟ݂ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܸܬܲܠ ܠܗܘܿܢ ܡܼܢ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܲܡܫܲܚ ܐܸܢܘܿܢ: ܩܝܵܡܵܐ ܠܥܵܠܲܡ ܠܕ݂ܵܪܲܝܗܘܿܢ.

et quæ præcepit eis dari Dominus a filiis Israël religione perpetua in generationibus suis.

որպէս պատուիրեաց Տէր տալ նոցա յաւուր յորում օծ զնոսա յորդւոցն Իսրայելի. օրէն յաւիտենական յազգս նոցա,

დღესა მას, რომელსა ეცხო მათ ძეთაგან ისრაჱლისათა, შჯულად საუკუნედ ნათესავსა შორის მათსა. 36

36 Which the LORD commanded to be given them of the children of Israel, in the day that he anointed them, by a statute for ever throughout their generations.

לז. זֹאת הַתּוֹרָה לָעֹלָה לַמִּנְחָה וְלַחַטָּאת וְלָאָשָׁם וְלַמִּלּוּאִים וּלְזֶבַח הַשְּׁלָמִים:

οὗτος ὁ νόμος τῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ θυσίας καὶ περὶ ἁμαρτίας καὶ τῆς πλημμελείας καὶ τῆς τελειώσεως καὶ τῆς θυσίας τοῦ σωτηρίου

37 ܗܵܢܵܐ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܕܝܵܩܕܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܘܠܲܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܘܠܲܚܛܵܗܵܐ ܘܲܠܩܘܼܪܒܵܢܵܐ: ܘܲܠܫܘܼܡܠܵܝܵܐ: ܘܲܠܕܸܒ݂ܚܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ.

Ista est lex holocausti, et sacrificii pro peccato atque delicto, et pro consecratione et pacificorum victimis,

Այս օրէն է ողջակիզացն եւ զոհից, եւ վասն մեղացն, եւ վասն յանցանաց, եւ վասն կատարմանն եւ զոհին փրկութեան,

ესე არს შჯული ყოვლად დასაწუელთაჲ მათ და შესაწირავთაჲ და რომელ ცოდვათათჳს არნ და ბრალისათჳს და სრულებისათჳს და მსხუერპლთათჳს ცხორებისა. 37

37 This is the law of the burnt offering, of the meat offering, and of the sin offering, and of the trespass offering, and of the consecrations, and of the sacrifice of the peace offerings;

לח. אֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה אֶת משֶׁה בְּהַר סִינָי בְּיוֹם צַוֹּתוֹ אֶת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל לְהַקְרִיב אֶת קָרְבְּנֵיהֶם לַיהֹוָה בְּמִדְבַּר סִינָי:

ὃν τρόπον ἐνετείλατο κύριος τῷ Μωυσῇ ἐν τῷ ὄρει Σινα ᾗ ἡμέρᾳ ἐνετείλατο τοῖς υἱοῖς Ισραηλ προσφέρειν τὰ δῶρα αὐτῶν ἔναντι κυρίου ἐν τῇ ἐρήμῳ Σινα

38 ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ ܒܛܘܼܪܵܐ ܕܣܝܼܢܲܝ: ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܦܲܩܕܹܗ ܥܲܠ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܕܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܩܘܼܪܒܵܢܲܝܗܘܿܢ ܠܡܵܪܝܵܐ ܒܡܲܕ݂ܒܿܪܵܐ ܕܣܝܼܢܲܝ.

quam constituit Dominus Moysi in monte Sinai, quando mandabit filiis Israël ut offerrent oblationes suas Domino in deserto Sinai.

որպէս պատուիրեաց Տէր Մովսիսի ի լերինն Սինայ, յաւուր յորում պատուիրեաց Տէր որդւոցն Իսրայելի, մատուցանել զպատարագս իւրեանց առաջի Տեառն յանապատին Սինայ,

ვითარცა ამცნო ღმერთმან მოსეს მთასა სინასა დღესა მას, რომელსა უბრძანა ძეთა ისრაჱლისათა შეწირვად მათა მსხუერპლები მათი წინაშე ღმრთისა უდაბნოსა მას სინაჲსასა. 38

38 Which the LORD commanded Moses in mount Sinai, in the day that he commanded the children of Israel to offer their oblations unto the LORD, in the wilderness of Sinai.

Η'

ܩܦܠܐܘܢ: ܚ.

Cap. 8

ԳԼ. Ղ

თავი მერვე

א. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: 1

1 And the LORD spake unto Moses, saying,

ב. קַח אֶת אַהֲרֹן וְאֶת בָּנָיו אִתּוֹ וְאֵת הַבְּגָדִים וְאֵת שֶׁמֶן הַמִּשְׁחָה וְאֵת פַּר הַחַטָּאת וְאֵת שְׁנֵי הָאֵילִים וְאֵת סַל הַמַּצּוֹת:

λαβὲ Ααρων καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ καὶ τὰς στολὰς αὐτοῦ καὶ τὸ ἔλαιον τῆς χρίσεως καὶ τὸν μόσχον τὸν περὶ τῆς ἁμαρτίας καὶ τοὺς δύο κριοὺς καὶ τὸ κανοῦν τῶν ἀζύμων

2 ܕܒܲܪ ܠܐܲܗܪܘܿܢ ܘܠܲܒ݂ܢܵܘܗܝ ܥܲܡܹܗ: ܘܣܲܒ݂ ܠܒ݂ܘܼܫܹ̈ܐ ܘܡܸܫܚܵܐ ܕܲܡܫܝܼܚܘܼܬ݂ܵܐ: ܘܬ݂ܵܘܪܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܲܬ݂ܪܹܝܢ ܕܸܟ݂ܪܝܼܢ: ܘܣܲܠܵܐ ܕܦܲܛܝܼܪܵܐ.

Tolle Aaron cum filiis suis, vestes eorum, et unctionis oleum, vitulum pro peccato, duos arietes, canistrum cum azymis:

Առ զԱհարոն եւ զորդիս նորա, եւ զպատմուճանս նոցա եւ զեւղն օծութեան, եւ զզուարակն զվասն մեղաց եւ զխոյսն զերկոսին եւ զխանն բաղարջաց,

მოიყვანე აჰრონ და ძენი მისნი და სამოსელი მათი და ზეთი იგი ცხებისაჲ და ზუარაკი იგი ცოდვისაჲ და ორნი იგი ვერძნი და ლანკლაჲ იგი უცომოთაჲ. 2

2 Take Aaron and his sons with him, and the garments, and the anointing oil, and a bullock for the sin offering, and two rams, and a basket of unleavened bread;

ג. וְאֵת כָּל הָעֵדָה הַקְהֵל אֶל פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד:

καὶ πᾶσαν τὴν συναγωγὴν ἐκκλησίασον ἐπὶ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου

3 ܘܟܲܢܸܫ ܟܠܵܗ ܟܢܘܼܫܬܵܐ ܠܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ.

et congregabis omnem cœtum ad ostium tabernaculi.

եւ զամենայն ժողովուրդն եկեղեցացուսցես ի դուռն խորանին վկայութեան,

და ყოველი იგი ერი შეკრიბე კართა თანა კარვისა საწამებელისათა. 3

3 And gather thou all the congregation together unto the door of the tabernacle of the congregation.

ד. וַיַּעַשׂ משֶׁה כַּאֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה אֹתוֹ וַתִּקָּהֵל הָעֵדָה אֶל פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד:

καὶ ἐποίησεν Μωυσῆς ὃν τρόπον συνέταξεν αὐτῷ κύριος καὶ ἐξεκκλησίασεν τὴν συναγωγὴν ἐπὶ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου

4 ܘܲܥܒܲܕ݂ ܡܘܼܫܹܐ ܐܲܝܟ݂ ܕܦܲܩܕܹܗ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܐܸܬ݂ܟܲܢܫܲܬ݂ ܟܠܵܗ ܟܢܘܼܫܬܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ.

Fecit Moyses ut Dominus imperaverat. Congregataque omni turba ante fores tabernaculi,

Եւ արար Մովսէս որպէս հրամայեաց նմա Տէր. եւ եկեղեցացոյց զժողովուրդն ի դուռն խորանին վկայութեան,

და ყო მოსე, ვითარცა-იგი უბრძანა ღმერთმან და მოუწოდა ყოველსა მას კრებულსა ერისასა კარად კარვისა მის საწამებელისა. 4

4 And Moses did as the LORD commanded him; and the assembly was gathered together unto the door of the tabernacle of the congregation.

ה. וַיֹּאמֶר משֶׁה אֶל הָעֵדָה זֶה הַדָּבָר אֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה לַעֲשׂוֹת:

καὶ εἶπεν Μωυσῆς τῇ συναγωγῇ τοῦτό ἐστιν τὸ ῥῆμα ὃ ἐνετείλατο κύριος ποιῆσαι

5 ܘܐܸܡܲܪ ܡܘܼܫܹܐ ܠܟ݂ܠܵܗ ܟܢܘܼܫܬܵܐ: ܗܵܢܵܘ ܦܘܼܩܕܵܢܵܐ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܸܥܒܲܕ݂.

ait: Iste est sermo, quem jussit Dominus fieri.

Եւ ասէ Մովսէս ցժողովուրդն. Այս բան է զոր պատուիրեաց Տէր առնել,

და ჰრქუა მოსე კრებულსა მას: ესე სიტყუაჲ არს, რომელი მამცნო ღმერთმან ყოფად. 5

5 And Moses said unto the congregation, This is the thing which the LORD commanded to be done.

ו. וַיַּקְרֵב משֶׁה אֶת אַהֲרֹן וְאֶת בָּנָיו וַיִּרְחַץ אֹתָם בַּמָּיִם:

καὶ προσήνεγκεν Μωυσῆς τὸν Ααρων καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ καὶ ἔλουσεν αὐτοὺς ὕδατι

6 ܘܩܲܪܸܒ݂ ܡܘܼܫܹܐ ܠܐܲܗܪܘܿܢ ܘܠܲܒ݂ܢܵܘܗܝ: ܘܐܲܣܚܝܼ ܐܸܢܘܿܢ ܒܡܲܝܵܐ.

Statimque obtulit Aaron et filios ejus. Cumque lavisset eos,

Եւ մատոյց Մովսէս զԱհարոն եւ զորդիս նորա, եւ լուաց զնոսա ջրով,

და მოიყვანნა მოსე აჰრონ და ძენი მისნი და განბანნა იგინი წყლითა. 6

6 And Moses brought Aaron and his sons, and washed them with water.

ז. וַיִּתֵּן עָלָיו אֶת הַכֻּתֹּנֶת וַיַּחְגֹּר אֹתוֹ בָּאַבְנֵט וַיַּלְבֵּשׁ אֹתוֹ אֶת הַמְּעִיל וַיִּתֵּן עָלָיו אֶת הָאֵפֹד וַיַּחְגֹּר אֹתוֹ בְּחֵשֶׁב הָאֵפֹד וַיֶּאְפֹּד לוֹ בּוֹ:

καὶ ἐνέδυσεν αὐτὸν τὸν χιτῶνα καὶ ἔζωσεν αὐτὸν τὴν ζώνην καὶ ἐνέδυσεν αὐτὸν τὸν ὑποδύτην καὶ ἐπέθηκεν ἐπ᾽ αὐτὸν τὴν ἐπωμίδα καὶ συνέζωσεν αὐτὸν κατὰ τὴν ποίησιν τῆς ἐπωμίδος καὶ συνέσφιγξεν αὐτὸν ἐν αὐτῇ

7 ܘܐܲܠܒܿܫܹܗ ܟܘܿܬܿܝܼܢܵܐ: ܘܐܲܣܪܹܗ ܗܸܡܝܵܢܵܐ: ܘܐܲܥܛܦܹܗ ܦܪܝܼܣܵܐ: ܘܲܡܚܵܐ ܦܪܵܙܘܿܡܵܐ ܒܚܲܨܵܘ̈ܗܝ: ܘܝܲܗ̄ܒ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܦܸܕܿܬ݂ܵܐ: ܘܚܲܙܩܹܗ ܒܗܸܡܝܵܢܵܐ ܕܦܸܕܿܬ݂ܵܐ.

vestivit pontificem subucula linea, accingens eum balteo, et induens eum tunica hyacinthina, et desuper humerale imposuit,

եւ զգեցոյց Ահարոնի զպատմուճանն``, եւ ած ընդ մէջ նորա զկամարն, եւ արկ զնովաւ զվտաւակսն, եւ եդ ի վերայ նորա զվակասն, եւ խառնեաց ի նմա ըստ գործուածոյ`` վակասին, եւ պնդեաց զնա ի նմա,

და შეჰმოსა მათ სამოსელი იგი და შეარტყა მათ სარტყლები და შეასხა მათ ჴამლები და გარდასდვა მათ ზედა სამჴრე 7

7 And he put upon him the coat, and girded him with the girdle, and clothed him with the robe, and put the ephod upon him, and he girded him with the curious girdle of the ephod, and bound it unto him therewith.

ח. וַיָּשֶׂם עָלָיו אֶת הַחשֶׁן וַיִּתֵּן אֶל הַחשֶׁן אֶת הָאוּרִים וְאֶת הַתֻּמִּים:

καὶ ἐπέθηκεν ἐπ᾽ αὐτὴν τὸ λογεῖον καὶ ἐπέθηκεν ἐπὶ τὸ λογεῖον τὴν δήλωσιν καὶ τὴν ἀλήθειαν

8 ܘܝܲܗ̄ܒ݂ ܥܠܹܝܗ ܦܪܝܼܣܵܐ: ܘܝܲܗ̄ܒ݂ ܥܲܠ ܦܪܝܼܣܵܐ ܝܼܕܲܥܬ݂ܵܐ ܘܩܘܼܫܬܵܐ.

quod astringens cingulo aptavit rationali, in quo erat Doctrina et Veritas.

Եւ եդ ի վերայ նորա զտախտակն, եւ եդ ի վերայ տախտակին զՅանդիմանութիւնն եւ զՃշմարտութիւն,

და შეარტყა მსგავსად ქმნულებისა მისისა და შეამტკიცა იგი მით. და დასდვა სამჴრეთა მათ ზედა საკითხავი იგი და დაადგა საკითხავსა მას ზედა გამოცხადებაჲ იგი და ჭეშმარიტებაჲ 8

8 And he put the breastplate upon him: also he put in the breastplate the Urim and the Thummim.

ט. וַיָּשֶׂם אֶת הַמִּצְנֶפֶת עַל רֹאשׁוֹ וַיָּשֶׂם עַל הַמִּצְנֶפֶת אֶל מוּל פָּנָיו אֵת צִיץ הַזָּהָב נֵזֶר הַקֹּדֶשׁ כַּאֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה אֶת משֶׁה:

καὶ ἐπέθηκεν τὴν μίτραν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ καὶ ἐπέθηκεν ἐπὶ τὴν μίτραν κατὰ πρόσωπον αὐτοῦ τὸ πέταλον τὸ χρυσοῦν τὸ καθηγιασμένον ἅγιον ὃν τρόπον συνέταξεν κύριος τῷ Μωυσῇ

9 ܘܣܵܡ ܡܲܨܢܲܦܬ݂ܵܐ ܒܪܹܫܹܗ: ܘܣܵܡ ܥܲܠ ܡܲܨܢܲܦܬ݂ܵܐ ܠܘܼܩܒܲܠ ܐܲܦܵܘܗܝ: ܟܠܝܼܠܵܐ ܕܕܲܗܒ݂ܵܐ: ܟܠܝܼܠ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܐܲܝܟܲܢܵܐ ܕܦܲܩܸܕ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ.

Cidari quoque texit caput: et super eam, contra frontem, posuit laminam auream consecratam in sanctificatione, sicut præceperat ei Dominus.

Եւ եդ ի վերայ գլխոյ նորա զխոյրն, եւ եդ ի վերայ խուրին յերեսաց կողմանէ զթիթեղնն ոսկի, զնուիրեալն եւ զսուրբ, որպէս պատուիրեաց Տէր Մովսիսի,

და დაჰბურა ვარშამაგი თავსა მისსა და დასდვა ვარშამაგსა მას ზედა წინაშე პირსა მისსა პეპელი იგი ოქროჲსაჲ განწმედილი იგი წმიდაჲ, ვითარცა უბრძანა ღმერთმან მოსეს. 9

9 And he put the mitre upon his head; also upon the mitre, even upon his forefront, did he put the golden plate, the holy crown; as the LORD commanded Moses.

י. וַיִּקַּח משֶׁה אֶת שֶׁמֶן הַמִּשְׁחָה וַיִּמְשַׁח אֶת הַמִּשְׁכָּן וְאֶת כָּל אֲשֶׁר בּוֹ וַיְקַדֵּשׁ אֹתָם:

καὶ ἔλαβεν Μωυσῆς ἀπὸ τοῦ ἐλαίου τῆς χρίσεως

10 ܘܲܢܣܲܒ݂ ܡܘܼܫܹܐ ܡܸܫܚܵܐ ܕܲܡܫܝܼܚܘܼܬ݂ܵܐ: ܘܲܡܫܲܚ ܠܡܲܫܟܿܢܵܐ ܘܲܠܟ݂ܠ ܡܸܕܸܿܡ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܹܗ: ܘܩܲܕܸܿܫ ܐܸܢܘܿܢ.

Tulit et unctionis oleum, quo linivit tabernaculum cum omni supellectili sua.

Եւ առեալ Մովսիսի յիւղոյ օծութեանն` ցանեաց ի վերայ սեղանոյն եւթն անգամ,

და მოიღო მოსე ზეთისა მისგან საცხებელისა და აპკურა მათ და საკურთხეველსა მას შჳდგზის 10

10 And Moses took the anointing oil, and anointed the tabernacle and all that was therein, and sanctified them.

יא. וַיַּז מִמֶּנּוּ עַל הַמִּזְבֵּחַ שֶׁבַע פְּעָמִים וַיִּמְשַׁח אֶת הַמִּזְבֵּחַ וְאֶת כָּל כֵּלָיו וְאֶת הַכִּיֹּר וְאֶת כַּנּוֹ לְקַדְּשָׁם:

καὶ ἔρρανεν ἀπ᾽ αὐτοῦ ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον ἑπτάκις καὶ ἔχρισεν τὸ θυσιαστήριον καὶ ἡγίασεν αὐτὸ καὶ πάντα τὰ σκεύη αὐτοῦ καὶ τὸν λουτῆρα καὶ τὴν βάσιν αὐτοῦ καὶ ἡγίασεν αὐτά καὶ ἔχρισεν τὴν σκηνὴν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτῇ καὶ ἡγίασεν αὐτήν

11 ܘܪܲܣ ܡܸܢܹܗ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ ܫܒܲܥ ܙܲܒ݂ܢܝܼܢ: ܘܲܡܫܲܚ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܘܲܠܟ݂ܠܗܘܿܢ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܲܠܠܲܩܢܵܐ ܘܲܠܟܲܢܵܗ ܡܫܲܚ ܐܸܢܘܿܢ: ܘܩܲܕܸܿܫ ܐܸܢܘܿܢ.

Cumque sanctificans aspersisset altare septem vicibus, unxit illud, et omnia vasa ejus, labrumque cum basi sua sanctificavit oleo.

եւ օծ զսեղանն եւ սրբեաց զնա եւ զամենայն սպաս նորա, եւ զաւազանն եւ զխարիսխս նորա, եւ սրբեաց զնոսա. եւ օծ զխորանն եւ զամենայն ինչ որ ի նմա, եւ սրբեաց զնա,

და სცხო საკურთხეველსა მას და განწმიდა იგი და ყოველივე ჭურჭერი მისი, და ენბაზი იგი და ხარისხნი მისნი, და განწმიდა იგი და სცხო კარავსა მას და ყოველსა მას, რაჲცა იყო მას შინა და განწმიდა იგი. 11

11 And he sprinkled thereof upon the altar seven times, and anointed the altar and all his vessels, both the laver and his foot, to sanctify them.

יב. וַיִּצֹק מִשֶּׁמֶן הַמִּשְׁחָה עַל רֹאשׁ אַהֲרֹן וַיִּמְשַׁח אֹתוֹ לְקַדְּשׁוֹ:

καὶ ἐπέχεεν Μωυσῆς ἀπὸ τοῦ ἐλαίου τῆς χρίσεως ἐπὶ τὴν κεφαλὴν Ααρων καὶ ἔχρισεν αὐτὸν καὶ ἡγίασεν αὐτόν

12 ܘܲܢܣܲܟ݂ ܡܼܢ ܡܸܫܚܵܐ ܕܲܡܫܝܼܚܘܼܬ݂ܵܐ ܒܪܹܫܹܗ ܕܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܡܲܫܚܹܗ ܘܩܲܕܿܫܹܗ.

Quod fundens super caput Aaron, unxit eum, et consecravit:

Եւ արկ Մովսէս յիւղոյ օծութեանն ի գլուխն Ահարոնի եւ օծ զնա, եւ սրբեաց զնա,

და დაასხა მოსე ზეთისა მისგან ცხებისა თავსა აჰრონისსა, სცხო მას და განწმიდა იგი. 12

12 And he poured of the anointing oil upon Aaron's head, and anointed him, to sanctify him.

יג. וַיַּקְרֵב משֶׁה אֶת בְּנֵי אַהֲרֹן וַיַּלְבִּשֵׁם כֻּתֳּנֹת וַיַּחְגֹּר אֹתָם אַבְנֵט וַיַּחֲבשׁ לָהֶם מִגְבָּעוֹת כַּאֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה אֶת משֶׁה:

καὶ προσήγαγεν Μωυσῆς τοὺς υἱοὺς Ααρων καὶ ἐνέδυσεν αὐτοὺς χιτῶνας καὶ ἔζωσεν αὐτοὺς ζώνας καὶ περιέθηκεν αὐτοῖς κιδάρεις καθάπερ συνέταξεν κύριος τῷ Μωυσῇ

13 ܘܩܲܪܸܒ݂ ܡܘܼܫܹܐ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܐܲܠܒܸܿܫ ܐܸܢܘܿܢ ܟܘܿܬܿܝܼܢܵܬ݂ܵܐ: ܘܐܸܣܲܪ ܐܸܢܘܿܢ ܗܸܡܝܵܢܹ̈ܐ: ܘܥܲܒܲܕ݂ ܠܗܘܿܢ ܟܲܠܵܘܹ̈ܐ: ܐܲܝܟܲܢܵܐ ܕܦܲܩܸܕ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ.

filios quoque ejus oblatos vestivit tunicis lineis, et cinxit balteis, imposuitque mitras, ut jusserat Dominus.

Եւ մատոյց Մովսէս զորդիսն Ահարոնի եւ զգեցոյց նոցա զպատմուճանսն, եւ ած ընդ մէջ նոցա զկամարսն, եւ եդ նոցա զխոյրսն``, որպէս եւ հրամայեաց Տէր Մովսիսի,

მოიყვანნა მოსე ძენი აჰრონისნი და შეჰმოსა მათ სამოსელი და შეარტყა მათ სარტყლები და დაჰბურა მათ ვარშამაგები, ვითარცა უბრძანა ღმერთმან მოსეს. 13

13 And Moses brought Aaron's sons, and put coats upon them, and girded them with girdles, and put bonnets upon them; as the LORD commanded Moses.

יד. וַיַּגֵּשׁ אֵת פַּר הַחַטָּאת וַיִּסְמֹךְ אַהֲרֹן וּבָנָיו אֶת יְדֵיהֶם עַל רֹאשׁ פַּר הַחַטָּאת:

καὶ προσήγαγεν Μωυσῆς τὸν μόσχον τὸν περὶ τῆς ἁμαρτίας καὶ ἐπέθηκεν Ααρων καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ τὰς χεῖρας ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ μόσχου τοῦ τῆς ἁμαρτίας

14 ܘܩܲܪܸܒ݂ ܬܵܘܪܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܣܵܡܘ ܐܲܗܪܘܿܢ ܘܲܒ݂ܢܵܘܗܝ ܐܝܼܕܲܝܗܘܿܢ ܥܲܠ ܪܹܫܹܗ ܕܬ݂ܵܘܪܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ.

Obtulit et vitulum pro peccato: cumque super caput ejus posuisset Aaron et filii ejus manus suas,

Եւ մատոյց Մովսէս զզուարակն զվասն մեղացն. եւ եդին Ահարոն եւ որդիք նորա զձեռս իւրեանց ի վերայ գլխոյ զուարակին մեղաց,

და მოიბა ზუარაკი იგი, რომელ არნ ცოდვისათჳს და დაასხნეს აჰრონ და ძეთა მისთა ჴელნი თავსა ზედა ზვარაკისა მის ცოდვისასა და დაკლა იგი. 14

14 And he brought the bullock for the sin offering: and Aaron and his sons laid their hands upon the head of the bullock for the sin offering.

טו. וַיִּשְׁחָט וַיִּקַּח משֶׁה אֶת הַדָּם וַיִּתֵּן עַל קַרְנוֹת הַמִּזְבֵּחַ סָבִיב בְּאֶצְבָּעוֹ וַיְחַטֵּא אֶת הַמִּזְבֵּחַ וְאֶת הַדָּם יָצַק אֶל יְסוֹד הַמִּזְבֵּחַ וַיְקַדְּשֵׁהוּ לְכַפֵּר עָלָיו:

καὶ ἔσφαξεν αὐτὸν καὶ ἔλαβεν Μωυσῆς ἀπὸ τοῦ αἵματος καὶ ἐπέθηκεν ἐπὶ τὰ κέρατα τοῦ θυσιαστηρίου κύκλῳ τῷ δακτύλῳ καὶ ἐκαθάρισεν τὸ θυσιαστήριον καὶ τὸ αἷμα ἐξέχεεν ἐπὶ τὴν βάσιν τοῦ θυσιαστηρίου καὶ ἡγίασεν αὐτὸ τοῦ ἐξιλάσασθαι ἐπ᾽ αὐτοῦ

15 ܘܢܲܟ݂ܣܹܗ. ܘܲܢܣܲܒ݂ ܡܘܼܫܹܐ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܒܨܸܒ݂ܥܹܗ: ܘܪܲܣ ܥܲܠ ܩܲܪܢܵܬܹܗ ܕܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܟܲܕ݂ ܚܵܕܲܪ: ܘܕܲܟ݂ܝܹܗ ܠܡܲܕܒܚܵܐ: ܘܲܕ݂ܡܵܐ ܢܣܲܟ݂ ܥܲܠ ܫܦܘܿܠܵܘܗܝ ܕܡܲܕ݂ܒܚܵܐ : ܘܩܲܕܿܫܹܗ ܘܚܲܣܝܹܗ.

immolavit eum, hauriens sanguinem, et tincto digito, tetigit cornua altaris per gyrum: quo expiato et sanctificato, fudit reliquum sanguinem ad fundamenta ejus.

Եւ սպան զնա, եւ ա՛ռ Մովսէս յարենէ անտի, եւ եդ ի վերայ եղջերաց սեղանոյն շուրջանակի մատամբ իւրով, եւ սրբեաց զսեղանն. եւ զարիւնն եհեղ առ յատակաւ սեղանոյն, եւ սրբեաց զնա առնել քաւութիւն ի վերայ նորա,

და მოიღო მოსე სისხლისაგან მისისა და სცხო რქათა მათ საკურთხეველისათა თითითა თჳსითა გარემოჲს 15

15 And he slew it; and Moses took the blood, and put it upon the horns of the altar round about with his finger, and purified the altar, and poured the blood at the bottom of the altar, and sanctified it, to make reconciliation upon it.

טז. וַיִּקַּח אֶת כָּל הַחֵלֶב אֲשֶׁר עַל הַקֶּרֶב וְאֵת יֹתֶרֶת הַכָּבֵד וְאֶת שְׁתֵּי הַכְּלָיֹת וְאֶת חֶלְבְּהֶן וַיַּקְטֵר משֶׁה הַמִּזְבֵּחָה:

καὶ ἔλαβεν Μωυσῆς πᾶν τὸ στέαρ τὸ ἐπὶ τῶν ἐνδοσθίων καὶ τὸν λοβὸν τὸν ἐπὶ τοῦ ἥπατος καὶ ἀμφοτέρους τοὺς νεφροὺς καὶ τὸ στέαρ τὸ ἐπ᾽ αὐτῶν καὶ ἀνήνεγκεν Μωυσῆς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον

16 ܘܲܢܣܲܒ݂ ܟܠܹܗ ܬܲܪܒܵܐ ܕܲܩܪܝܼܡ ܥܲܠ ܓܘܵܝܵܐ: ܘܲܚܨܵܪ ܟܲܒ݂ܕܵܐ: ܘܬܲܪܬܹܿܝܢ ܟܘܼܠܝܵܢ: ܘܬܲܪܒܿܗܹܝܢ: ܘܐܲܣܸܩ ܡܘܼܫܹܐ ܠܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ.

Adipem vero qui erat super vitalia, et reticulum jecoris, duosque renunculos, cum arvinulis suis, adolevit super altare:

Եւ առ զամենայն ճարպ փորոտւոյն, եւ զլերդաբոյթն եւ զերկոսին զերիկամունսն, եւ զամենայն ճարպն որ ի վերայ նոցա, եւ եհան Մովսէս ի սեղանն,

და განწმიდა საკურთხეველი იგი და სისხლი იგი დასთხია ხარისხსა თანა საკურთხეველისასა და განწმიდა იგი ლხინებისა ყოფად მას ზედა. და მოიღო ყოველივე ცმელი ნაწლევთაჲ, და ძირი იგი ღჳძლისაჲ, და ორნი თირკუმელნი და ცმელი იგი მათ ზედა და შეწირა მოსე საკურთხეველსა მას ზედა. 16

16 And he took all the fat that was upon the inwards, and the caul above the liver, and the two kidneys, and their fat, and Moses burned it upon the altar.

יז. וְאֶת הַפָּר וְאֶת עֹרוֹ וְאֶת בְּשָׂרוֹ וְאֶת פִּרְשׁוֹ שָׂרַף בָּאֵשׁ מִחוּץ לַמַּחֲנֶה כַּאֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה אֶת משֶׁה:

καὶ τὸν μόσχον καὶ τὴν βύρσαν αὐτοῦ καὶ τὰ κρέα αὐτοῦ καὶ τὴν κόπρον αὐτοῦ καὶ κατέκαυσεν αὐτὰ πυρὶ ἔξω τῆς παρεμβολῆς ὃν τρόπον συνέταξεν κύριος τῷ Μωυσῇ

17 ܘܬ݂ܵܘܪܵܐ: ܘܡܸܫܟܹܿܗ: ܘܒܸܣܪܹܗ: ܘܦܸܪܬܹܿܗ: ܐܵܘܩܸܕ݂ ܒܢܘܼܪܵܐ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ: ܐܲܝܟܲܢܵܐ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ.

vitulum cum pelle, et carnibus, et fimo, cremans extra castra, sicut præceperat Dominus.

Եւ զզուարակն եւ զկաշի նորա եւ զմիսն եւ զապաւառն այրեաց հրով արտաքոյ բանակին, որպէս հրամայեաց Տէր Մովսիսի,

და ზუარაკი იგი და ტყავი მისი და ყოველი ჴორცი მისი და ფუშნიერი მისი დაწუას ცეცხლითა გარეშე ბანაკსა მას, ვითარცა უბრძანა ღმერთმან მოსეს. 17

17 But the bullock, and his hide, his flesh, and his dung, he burnt with fire without the camp; as the LORD commanded Moses.

יח. וַיַּקְרֵב אֵת אֵיל הָעֹלָה וַיִּסְמְכוּ אַהֲרֹן וּבָנָיו אֶת יְדֵיהֶם עַל רֹאשׁ הָאָיִל:

καὶ προσήγαγεν Μωυσῆς τὸν κριὸν τὸν εἰς ὁλοκαύτωμα καὶ ἐπέθηκεν Ααρων καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ τὰς χεῖρας αὐτῶν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ κριοῦ

18 ܘܩܲܪܸܒ݂ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܝܲܩܕܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܘܣܵܡܘ ܐܲܗܪܘܿܢ ܘܲܒ݂ܢܵܘܗܝ ܐܝܼܕܲܝܗܘܿܢ ܥܲܠ ܪܹܫܹܗ ܕܕܸܟ݂ܪܵܐ.

Obtulit et arietem in holocaustum: super cujus caput cum imposuissent Aaron et filii ejus manus suas,

Եւ մատոյց Մովսէս զխոյն որ յողջակէզ. եւ եդին Ահարոն եւ որդիք նորա զձեռս իւրեանց ի վերայ գլխոյ խոյին,

და მოიბა მოსე ვერძი იგი ყოვლად დასაწველი და დაასხნეს აჰრონ და ძეთა მისთა ჴელნი მათნი თავსა ზედა მის ვერძისასა. 18

18 And he brought the ram for the burnt offering: and Aaron and his sons laid their hands upon the head of the ram.

יט. וַיִּשְׁחָט וַיִּזְרֹק משֶׁה אֶת הַדָּם עַל הַמִּזְבֵּחַ סָבִיב:

καὶ ἔσφαξεν Μωυσῆς τὸν κριόν καὶ προσέχεεν Μωυσῆς τὸ αἷμα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κύκλῳ

19 ܘܢܲܟ݂ܣܹܗ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܪܲܣ ܕܡܹܗ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܟܲܕ݂ ܚܵܕܲܪ.

immolavit eum, et fudit sanguinem ejus per circuitum altaris.

Եւ սպան Մովսէս զխոյն, եւ եհեղ`` զարիւնն շուրջ զսեղանովն,

და დაკლა მოსე ვერძი იგი და მოაპკურა სისხლი იგი მისი გარემო საკურთხეველსა მას. 19

19 And he killed it; and Moses sprinkled the blood upon the altar round about.

כ. וְאֶת הָאַיִל נִתַּח לִנְתָחָיו וַיַּקְטֵר משֶׁה אֶת הָרֹאשׁ וְאֶת הַנְּתָחִים וְאֶת הַפָּדֶר:

καὶ τὸν κριὸν ἐκρεανόμησεν κατὰ μέλη καὶ ἀνήνεγκεν Μωυσῆς τὴν κεφαλὴν καὶ τὰ μέλη καὶ τὸ στέαρ

20 ܘܠܹܗ ܠܕܸܟ݂ܪܵܐ ܦܫܲܚ ܗܲܕܵܡܝܼܢ ܗܲܕܵܡܝܼܢ: ܘܐܲܣܸܩ ܡܘܼܫܹܐ ܪܹܫܵܐ: ܘܗܲܕܵܡܵܐ: ܘܬܲܪܒܵܐ.

Ipsumque arietem in frusta concidens, caput ejus, et artus, et adipem adolevit igni,

եւ զխոյն յօշեաց անդամ անդամ. եւ ա՛ռ Մովսէս զգլուխն եւ զանդամաթիւն եւ զճարպն,

და ვერძი იგი განყო ასოდ-ასოდ და შეწირა მოსე თავი მისი, და ასოები მისი, და ცმელი, და ნაწლევნი მისნი 20

20 And he cut the ram into pieces; and Moses burnt the head, and the pieces, and the fat.

כא. וְאֶת הַקֶּרֶב וְאֶת הַכְּרָעַיִם רָחַץ בַּמָּיִם וַיַּקְטֵר משֶׁה אֶת כָּל הָאַיִל הַמִּזְבֵּחָה עֹלָה הוּא לְרֵיחַ נִיחֹחַ אִשֶּׁה הוּא לַיהֹוָה כַּאֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה אֶת משֶׁה:

καὶ τὴν κοιλίαν καὶ τοὺς πόδας ἔπλυνεν ὕδατι καὶ ἀνήνεγκεν Μωυσῆς ὅλον τὸν κριὸν ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον ὁλοκαύτωμα ὅ ἐστιν εἰς ὀσμὴν εὐωδίας κάρπωμά ἐστιν τῷ κυρίῳ καθάπερ ἐνετείλατο κύριος τῷ Μωυσῇ

21 ܘܲܓ݂ܘܵܝܵܐ ܘܲܟ݂ܪܵܥܵܐ ܐܲܫܝܼܓ݂ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܐܲܣܩܹܗ ܡܘܼܫܹܐ ܠܕܸܟ݂ܪܵܐ ܟܠܹܗ ܠܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ: ܝܲܩܕܵܐ ܠܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܠܪܹܝܚ ܣܘܵܬ݂ܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܐܲܝܟ݂ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ.

lotis prius intestinis et pedibus: totumque simul arietem incendit super altare, eo quod esset holocaustum suavissimi odoris Domino, sicut præceperat ei.

եւ զքաղիրթն եւ զոտսն լուաց ջրով. եւ եհան Մովսէս զխոյն ողջոյն ի սեղանն ողջակէզ ի հոտ անուշից, քանզի պտուղ`` Տեառն է, որպէս հրամայեաց Տէր Մովսիսի,

და ფერჴნი მისნი განრცხა წყლითა. და შეწირა მოსე ყოვლადვე ვერძი იგი საკურთხეველსა ზედა: მრგულიად დასაწველი არს, სული სულნელებისაჲ, ნაყოფად შეწირული არს ღმერთისა, ვითარცა ამცნო ღმერთმან მოსეს. 21

21 And he washed the inwards and the legs in water; and Moses burnt the whole ram upon the altar: it was a burnt sacrifice for a sweet savour, and an offering made by fire unto the LORD; as the LORD commanded Moses.

כב. וַיַּקְרֵב אֶת הָאַיִל הַשֵּׁנִי אֵיל הַמִּלֻּאִים וַיִּסְמְכוּ אַהֲרֹן וּבָנָיו אֶת יְדֵיהֶם עַל רֹאשׁ הָאָיִל:

καὶ προσήγαγεν Μωυσῆς τὸν κριὸν τὸν δεύτερον κριὸν τελειώσεως καὶ ἐπέθηκεν Ααρων καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ τὰς χεῖρας αὐτῶν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ κριοῦ

22 ܘܩܲܪܸܒ݂ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܲܬ݂ܪܹܝܢ: ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܫܘܼܡܠܵܝܵܐ: ܘܣܵܡܘ ܐܲܗܪܘܿܢ ܘܲܒ݂ܢܵܘܗܝ ܐܝܼܕܲܝܗܘܿܢ ܥܲܠ ܪܹܫܹܗ ܕܕܸܟ݂ܪܵܐ.

Obtulit et arietem secundum in consecratione sacerdotum, posueruntque super caput ejus Aaron et filii ejus manus suas:

Եւ մատոյց Մովսէս զխոյն երկրորդ, զխոյն կատարման, եւ եդին Ահարոն եւ որդիք նորա զձեռս իւրեանց ի վերայ գլխոյ խոյին,

და მოჰგუარა მოსე ვერძი იგი მეორე - ვერძი სრულებისაჲ. და დაასხნეს აჰრონ და ძეთა მისთა ჴელნი მათნი თავსა ზედა მის ვერძისასა. 22

22 And he brought the other ram, the ram of consecration: and Aaron and his sons laid their hands upon the head of the ram.

כג. וַיִּשְׁחָט וַיִּקַּח משֶׁה מִדָּמוֹ וַיִּתֵּן עַל תְּנוּךְ אֹזֶן אַהֲרֹן הַיְמָנִית וְעַל בֹּהֶן יָדוֹ הַיְמָנִית וְעַל בֹּהֶן רַגְלוֹ הַיְמָנִית:

καὶ ἔσφαξεν αὐτὸν καὶ ἔλαβεν Μωυσῆς ἀπὸ τοῦ αἵματος αὐτοῦ καὶ ἐπέθηκεν ἐπὶ τὸν λοβὸν τοῦ ὠτὸς Ααρων τοῦ δεξιοῦ καὶ ἐπὶ τὸ ἄκρον τῆς χειρὸς τῆς δεξιᾶς καὶ ἐπὶ τὸ ἄκρον τοῦ ποδὸς τοῦ δεξιοῦ

23 ܘܢܲܟ݂ܣܹܗ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܲܢܣܲܒ݂ ܡܼܢ ܕܡܹܗ: ܘܪܲܣ ܥܲܠ ܛܲܪܦܵܐ ܕܐܸܕ݂ܢܹܗ ܕܐܲܗܪܘܿܢ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ: ܘܥܲܠ ܟܪܵܬ݂ܵܐ ܕܐܝܼܕܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ: ܘܥܲܠ ܟܪܵܬ݂ܵܐ ܕܪܸܓ݂ܠܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ.

quem cum immolasset Moyses, sumens de sanguine ejus, tetigit extremum auriculæ dextræ Aaron, et pollicem manus ejus dextræ, similiter et pedis.

եւ սպան զնա, եւ ա՛ռ Մովսէս յարենէ նորա, եւ եդ ի վերայ բլթակի աջոյ ունկանն Ահարոնի, եւ ի վերայ ծայրի աջոյ ձեռին նորա, եւ ի վերայ ծայրի աջոյ ոտին նորա,

და დაკლა იგი და მოიღო მოსე სისხლისაგან მისისა და სცხო ყურისა ძირსა მარჯუენესა აჰრონისსა, და მწუერვალთა თითთა მარჯუენისათა და მწუერვალთა თითთა ფერჴისა მარჯუენისათა. 23

23 And he slew it; and Moses took of the blood of it, and put it upon the tip of Aaron's right ear, and upon the thumb of his right hand, and upon the great toe of his right foot.

כד. וַיַּקְרֵב אֶת בְּנֵי אַהֲרֹן וַיִּתֵּן משֶׁה מִן הַדָּם עַל תְּנוּךְ אָזְנָם הַיְמָנִית וְעַל בֹּהֶן יָדָם הַיְמָנִית וְעַל בֹּהֶן רַגְלָם הַיְמָנִית וַיִּזְרֹק משֶׁה אֶת הַדָּם עַל הַמִּזְבֵּחַ סָבִיב:

καὶ προσήγαγεν Μωυσῆς τοὺς υἱοὺς Ααρων καὶ ἐπέθηκεν Μωυσῆς ἀπὸ τοῦ αἵματος ἐπὶ τοὺς λοβοὺς τῶν ὤτων τῶν δεξιῶν καὶ ἐπὶ τὰ ἄκρα τῶν χειρῶν αὐτῶν τῶν δεξιῶν καὶ ἐπὶ τὰ ἄκρα τῶν ποδῶν αὐτῶν τῶν δεξιῶν καὶ προσέχεεν Μωυσῆς τὸ αἷμα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κύκλῳ

24 ܘܩܲܪܸܒ݂ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܪܲܣ ܡܘܼܫܹܐ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܥܲܠ ܛܲܪ̈ܦܹܐ ܕܐܸܕ݂ܢܲܝܗܘܿܢ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ: ܘܥܲܠ ܟܪ̈ܵܘܵܬ݂ܵܐ ܕܐܝܼܕܲܝܗܘܿܢ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ: ܘܥܲܠ ܟܪ̈ܵܘܵܬ݂ܵܐ ܕܪܸ̈ܓ݂ܠܲܝܗܘܿܢ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ: ܘܪܲܣ ܡܘܼܫܹܐ ܕܡܵܐ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܟܲܕ ܚܵܕܲܪ.

Obtulit et filios Aaron: cumque de sanguine arietis immolati tetigisset extremum auriculæ singulorum dextræ, et pollices manus ac pedis dextri, reliquum fudit super altare per circuitum:

Եւ մատոյց Մովսէս զորդիսն Ահարոնի, եւ եդ Մովսէս յարենէ անտի ի վերայ բլթակաց աջուց ականջաց նոցա, եւ ի վերայ ծայրից աջուց ձեռաց նոցա, եւ ի վերայ ծայրից աջուց ոտից նոցա. եւ եհեղ Մովսէս զարիւնն շուրջ զսեղանովն,

და მოიყვანნა მოსე ძენი აჰრონისნი. და სცხო მოსე მის სისხლისაგანი ყურის ძირთა მარჯუენისა მათისათა და თითთა ჴელისა მარჯუენისა მათისათა და თითთა ფერჴისა მარჯუენისა მათისათა. და მოაპკურა მოსე სისხლი იგი საკურთხეველსა მას გარემოჲს. 24

24 And he brought Aaron's sons, and Moses put of the blood upon the tip of their right ear, and upon the thumbs of their right hands, and upon the great toes of their right feet: and Moses sprinkled the blood upon the altar round about.

כה. וַיִּקַּח אֶת הַחֵלֶב וְאֶת הָאַלְיָה וְאֶת כָּל הַחֵלֶב אֲשֶׁר עַל הַקֶּרֶב וְאֵת יֹתֶרֶת הַכָּבֵד וְאֶת שְׁתֵּי הַכְּלָיֹת וְאֶת חֶלְבְּהֶן וְאֵת שׁוֹק הַיָּמִין:

καὶ ἔλαβεν τὸ στέαρ καὶ τὴν ὀσφὺν καὶ τὸ στέαρ τὸ ἐπὶ τῆς κοιλίας καὶ τὸν λοβὸν τοῦ ἥπατος καὶ τοὺς δύο νεφροὺς καὶ τὸ στέαρ τὸ ἐπ᾽ αὐτῶν καὶ τὸν βραχίονα τὸν δεξιόν

25 ܘܲܢܣܲܒ݂ ܬܲܪܒܵܐ: ܘܐܲܠܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܟ݂ܠܹܗ ܚܸܠܒܵܐ ܕܲܩܪܝܼܡ ܠܲܓ݂ܘܵܝܵܐ: ܘܲܚܨܵܪ ܟܲܒ݂ܕܵܐ: ܘܬܲܪܬܹܿܝܢ ܟܘܼܠܝܵܢ ܘܬܲܪܒܿܗܹܝܢ: ܘܫܵܩܵܐ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ.

adipem vero, et caudam, omnemque pinguedinem quæ operit intestina, reticulumque jecoris, et duos renes cum adipibus suis et armo dextro separavit.

Եւ առ զճարպն եւ զմկանն, եւ զճարպն որ ի վերայ քաղրթին, եւ զլերդաբոյթն եւ զերիկամունսն զերկոսին, եւ զճարպն որ ի վերայ նոցա, եւ զերին աջոյ,

და მოიღო ცმელი, და მუცელი, და ცმელი იგი ქუსეტისაჲ, და ძირი იგი ღჳძლისაჲ და ორნი თირკუმელნი და ცმელი იგი მათ ზედა და მჴარი იგი მარჯუენე 25

25 And he took the fat, and the rump, and all the fat that was upon the inwards, and the caul above the liver, and the two kidneys, and their fat, and the right shoulder:

כו. וּמִסַּל הַמַּצּוֹת אֲשֶׁר לִפְנֵי יְהֹוָה לָקַח חַלַּת מַצָּה אַחַת וְחַלַּת לֶחֶם שֶׁמֶן אַחַת וְרָקִיק אֶחָד וַיָּשֶׂם עַל הַחֲלָבִים וְעַל שׁוֹק הַיָּמִין:

καὶ ἀπὸ τοῦ κανοῦ τῆς τελειώσεως τοῦ ὄντος ἔναντι κυρίου ἔλαβεν ἄρτον ἕνα ἄζυμον καὶ ἄρτον ἐξ ἐλαίου ἕνα καὶ λάγανον ἓν καὶ ἐπέθηκεν ἐπὶ τὸ στέαρ καὶ τὸν βραχίονα τὸν δεξιόν

26 ܘܡܼܢ ܣܲܠܵܐ ܕܦܲܛܝܼܪܵܐ ܕܲܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܢܣܲܒ݂ ܚܵܚܘܼܪܬܵܐ ܚܕ݂ܵܐ ܦܲܛܝܼܪܬܵܐ: ܘܚܵܚܘܼܪܬܵܐ ܚܕ݂ܵܐ ܕܡܸܫܚܵܐ: ܘܠܲܓ݂ܢܵܐ ܚܲܕ݂: ܘܣܵܡ ܥܲܠ ܬܲܪܒܵܐ ܘܥܲܠ ܫܵܩܵܐ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ.

Tollens autem de canistro azymorum, quod erat coram Domino, panem absque fermento, et collyridam conspersam oleo, laganumque, posuit super adipes, et armum dextrum,

եւ ի խանէն կատարման որ կայր առաջի Տեառն` ա՛ռ պան մի բաղարջ եւ պան մի յիւղոյ անտի, եւ եդ ի վերայ ճարպոյն եւ ի վերայ երւոյն աջոյ,

და ლანკლითა მისგან სრულებისა, რომელ-იგი იყო წინაშე ღმრთისა, მოიღო პური ერთი უცომოჲ და პური ზეთითა ქმნული ერთი და ლელანგოჲ ერთი და დასდვა ცმელსა მას ზედა და მჴარსა მას ზედა მარჯ უენესა 26

26 And out of the basket of unleavened bread, that was before the LORD, he took one unleavened cake, and a cake of oiled bread, and one wafer, and put them on the fat, and upon the right shoulder:

כז. וַיִּתֵּן אֶת הַכֹּל עַל כַּפֵּי אַהֲרֹן וְעַל כַּפֵּי בָנָיו וַיָּנֶף אֹתָם תְּנוּפָה לִפְנֵי יְהֹוָה:

καὶ ἐπέθηκεν ἅπαντα ἐπὶ τὰς χεῖρας Ααρων καὶ ἐπὶ τὰς χεῖρας τῶν υἱῶν αὐτοῦ καὶ ἀνήνεγκεν αὐτὰ ἀφαίρεμα ἔναντι κυρίου

27 ܘܣܵܡ ܐܸܢܘܿܢ ܟܠܗܘܿܢ ܒܐܝܼܕܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ ܘܒ݂ܐܝܼܕܲܝ ܒܢܵܘܗܝ: ܘܲܦܪܲܫ ܐܸܢܘܿܢ ܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

tradens simul omnia Aaron et filiis ejus. Qui postquam levaverunt ea coram Domino,

եւ եդ զամենայն ի վերայ ձեռացն Ահարոնի, եւ ի վերայ ձեռաց որդւոց նորա, եւ մատոյց զայն նուէր`` առաջի Տեառն,

და დაასხა ესე ყოველი ჴელსა ზედა აჰრონისასა და ჴელთა ზედა ძეთა მისთასა და აღიღო შესაწირავად წინაშე ღმრთისა 27

27 And he put all upon Aaron's hands, and upon his sons' hands, and waved them for a wave offering before the LORD.

כח. וַיִּקַּח משֶׁה אֹתָם מֵעַל כַּפֵּיהֶם וַיַּקְטֵר הַמִּזְבֵּחָה עַל הָעֹלָה מִלֻּאִים הֵם לְרֵיחַ נִיחֹחַ אִשֶּׁה הוּא לַיהֹוָה:

καὶ ἔλαβεν Μωυσῆς ἀπὸ τῶν χειρῶν αὐτῶν καὶ ἀνήνεγκεν αὐτὰ Μωυσῆς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον ἐπὶ τὸ ὁλοκαύτωμα τῆς τελειώσεως ὅ ἐστιν ὀσμὴ εὐωδίας κάρπωμά ἐστιν τῷ κυρίῳ

28 ܘܲܢܣܲܒ݂ ܐܸܢܘܿܢ ܡܘܼܫܹܐ ܡܼܢ ܐܝܼܕܲܝܗܘܿܢ: ܘܐܲܣܸܩ ܐܸܢܘܿܢ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܝܲܩܕܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܕܢܸܗܘܘܿܢ ܫܘܼܡܠܵܝܵܐ: ܠܪܹܝܚ ܣܘܵܬ݂ܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

rursum suscepta de manibus eorum, adolevit super altare holocausti, eo quod consecrationis esset oblatio, in odorem suavitatis, sacrificii Domino.

Եւ առ զայն Մովսէս ի ձեռաց նոցա, եւ եհան ի սեղանն յողջակէզ կատարման, որ է ի հոտ անուշից պտուղ Տեառն, որպէս պատուիրեաց Տէր,

და მოიღო იგი მოსე ჴელთაგან მათთა და შეწირა იგი საკურთხეველსა ზედა ყოვლად დასაწველთასა სრულებისა. სულად სულნელად მსხუერპლი არს ესე ღმრთისა 28

28 And Moses took them from off their hands, and burnt them on the altar upon the burnt offering: they were consecrations for a sweet savour: it is an offering made by fire unto the LORD.

כט. וַיִּקַּח משֶׁה אֶת הֶחָזֶה וַיְנִיפֵהוּ תְנוּפָה לִפְנֵי יְהֹוָה מֵאֵיל הַמִּלֻּאִים לְמשֶׁה הָיָה לְמָנָה כַּאֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה אֶת משֶׁה:

καὶ λαβὼν Μωυσῆς τὸ στηθύνιον ἀφεῖλεν αὐτὸ ἐπίθεμα ἔναντι κυρίου ἀπὸ τοῦ κριοῦ τῆς τελειώσεως καὶ ἐγένετο Μωυσῇ ἐν μερίδι καθὰ ἐνετείλατο κύριος τῷ Μωυσῇ

29 ܘܲܢܣܲܒ݂ ܡܘܼܫܹܐ ܚܲܕ݂ܝܵܐ: ܘܦܲܪܫܹܗ ܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܡܼܢ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܫܘܼܡܠܵܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ ܗܘܵܬ݂ ܡܢܵܬ݂ܵܐ ܐܲܝܟ݂ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ.

Tulitque pectusculum, elevans illud coram Domino, de ariete consecrationis in partem suam, sicut præceperat ei Dominus.

Եւ առեալ Մովսիսի զերբուծն` եհան նուէր`` առաջի Տեառն ի խոյէ անտի կատարման. եւ`` եղեւ Մովսիսի ի մասն, որպէս պատուիրեաց Տէր Մովսիսի,

და მოიღო მოსე მკერდი იგი და მოჰჴადა იგი შესაწირავად წინაშე ღმრთისა ვერძისა მისგან სრულებისა და იყო მოსე მონაწილედ, ვითარცა უბრძანა ღმერთმან მოსეს 29

29 And Moses took the breast, and waved it for a wave offering before the LORD: for of the ram of consecration it was Moses' part; as the LORD commanded Moses.

ל. וַיִּקַּח משֶׁה מִשֶּׁמֶן הַמִּשְׁחָה וּמִן הַדָּם אֲשֶׁר עַל הַמִּזְבֵּחַ וַיַּז עַל אַהֲרֹן עַל בְּגָדָיו וְעַל בָּנָיו וְעַל בִּגְדֵי בָנָיו אִתּוֹ וַיְקַדֵּשׁ אֶת אַהֲרֹן אֶת בְּגָדָיו וְאֶת בָּנָיו וְאֶת בִּגְדֵי בָנָיו אִתּוֹ:

καὶ ἔλαβεν Μωυσῆς ἀπὸ τοῦ ἐλαίου τῆς χρίσεως καὶ ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ ἐπὶ τοῦ θυσιαστηρίου καὶ προσέρρανεν ἐπὶ Ααρων καὶ τὰς στολὰς αὐτοῦ καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ καὶ τὰς στολὰς τῶν υἱῶν αὐτοῦ μετ᾽ αὐτοῦ καὶ ἡγίασεν Ααρων καὶ τὰς στολὰς αὐτοῦ καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ καὶ τὰς στολὰς τῶν υἱῶν αὐτοῦ μετ᾽ αὐτοῦ

30 ܘܲܢܣܲܒ݂ ܡܘܼܫܹܐ ܡܼܢ ܡܸܫܚܵܐ ܕܲܡܫܝܼܚܘܼܬ݂ܵܐ ܘܡܼܢ ܕܡܵܐ ܕܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܘܪܲܣ ܥܲܠ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܥܲܠ ܠܒ݂ܘܼܫܵܘܗܝ: ܘܥܲܠ ܒܢܵܘܗܝ: ܘܥܲܠ ܠܒ݂ܘܼܫܹ̈ܐ ܕܲܒ݂ܢܵܘܗܝ ܥܲܡܹܗ: ܘܩܲܕܸܿܫ ܠܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܠܲܠܒ݂ܘܼܫܵܘܗܝ ܘܠܲܒ݂ܢܵܘܗܝ: ܘܠܲܠܒ݂ܘܼܫܹ̈ܐ ܕܲܒ݂ܢܵܘܗܝ ܥܲܡܹܗ.

Assumensque unguentum, et sanguinem qui erat in altari, aspersit super Aaron et vestimenta ejus, et super filios illius ac vestes eorum.

Եւ առեալ Մովսիսի յիւղոյ օծութեանն, եւ յարենէն որ ի վերայ սեղանոյն, ցանեաց զԱհարոնիւ եւ զպատմուճանօք նորա, եւ զորդւովք նորա եւ զպատմուճանօք նոցա. եւ սրբեաց զԱհարոն եւ զպատմուճանս նորա, եւ զորդիս նորա եւ զպատմուճանս որդւոց նորա ընդ նմա,

და მოიღო მოსე ზეთისა მისგან ცხებისა და სისხლისა მისგან საკურთხეველისა და აპკურა აჰრონს და სამოსელსა მისსა, და ძეთა მისთა და სამოსელსა მათსა 30

30 And Moses took of the anointing oil, and of the blood which was upon the altar, and sprinkled it upon Aaron, and upon his garments, and upon his sons, and upon his sons' garments with him; and sanctified Aaron, and his garments, and his sons, and his sons' garments with him.

לא. וַיֹּאמֶר משֶׁה אֶל אַהֲרֹן וְאֶל בָּנָיו בַּשְּׁלוּ אֶת הַבָּשָׂר פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד וְשָׁם תֹּאכְלוּ אֹתוֹ וְאֶת הַלֶּחֶם אֲשֶׁר בְּסַל הַמִּלֻּאִים כַּאֲשֶׁר צִוֵּיתִי לֵאמֹר אַהֲרֹן וּבָנָיו יֹאכְלֻהוּ:

καὶ εἶπεν Μωυσῆς πρὸς Ααρων καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ ἑψήσατε τὰ κρέα ἐν τῇ αὐλῇ τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου ἐν τόπῳ ἁγίῳ καὶ ἐκεῖ φάγεσθε αὐτὰ καὶ τοὺς ἄρτους τοὺς ἐν τῷ κανῷ τῆς τελειώσεως ὃν τρόπον συντέτακταί μοι λέγων Ααρων καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ φάγονται αὐτά

31 ܘܐܸܡܲܪ ܡܘܼܫܹܐ ܠܐܲܗܪܘܿܢ ܘܠܲܒ݂ܢܵܘܗܝ: ܒܲܫܸܠܘ ܒܸܣܪܵܐ ܒܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܬܲܡܵܢ ܐܘܼܟ݂ܠܘܼܗܝ ܠܹܗ: ܘܲܠܠܲܚܡܵܐ ܕܲܒ݂ܣܲܠܵܐ ܕܫܘܼܡܠܵܝܵܐ: ܐܲܝܟ݂ ܕܐܸܬ݂ܦܲܩܕܹܬ݂ ܕܐܲܗܪܘܿܢ ܘܲܒ݂ܢܵܘܗܝ ܢܹܐܟ݂ܠܘܼܢܹܗ.

Cumque sanctificasset eos in vestitu suo, præcepit eis, dicens: Coquite carnes ante fores tabernaculi, et ibi comedite eas; panes quoque consecrationis edite, qui positi sunt in canistro, sicut præcepit mihi Dominus, dicens: Aaron et filii ejus comedent eos:

Եւ ասէ Մովսէս ցԱհարոն եւ ցորդիս նորա. Եփեցէք զմիսդ ի սրահի խորանին վկայութեան ի սուրբ տեղւոջ``, եւ անդ ուտիցէք զայն, եւ զպանսն որ ի խանի կատարմանն իցեն, զոր օրինակ հրամայեաց ինձ Տէր եւ ասէ. Ահարոն եւ որդիք նորա կերիցեն զայն,

და განწმიდა აჰრონ სამოსელი მისი, და ძენი მისნი და სამოსელი მათი მათ თანა. და ჰრქუა მოსე აჰრონს და ძეთა მისთა: შეაგბეთ ჴორცი იგი ეზოსა მას კარვისა მის საწამებელისასა, ადგილსა წმიდასა, და მუნ შეჭამეთ იგი და პურნი იგი, რომელ არიან ლანკლასა მას ზედა სრულებისასა, ვითარცა მიბრძანა მე უფალმან და მრქუა: აჰრონ და ძენი მისნი ჭამდენ მას. 31

31 And Moses said unto Aaron and to his sons, Boil the flesh at the door of the tabernacle of the congregation: and there eat it with the bread that is in the basket of consecrations, as I commanded, saying, Aaron and his sons shall eat it.

לב. וְהַנּוֹתָר בַּבָּשָׂר וּבַלָּחֶם בָּאֵשׁ תִּשְׂרֹפוּ:

καὶ τὸ καταλειφθὲν τῶν κρεῶν καὶ τῶν ἄρτων ἐν πυρὶ κατακαυθήσεται

32 ܘܡܸܕܸܿܡ ܕܡܸܫܬܿܚܲܪ ܡܼܢ ܒܸܣܪܵܐ ܘܡܼܢ ܠܲܚܡܵܐ: ܒܢܘܼܪܵܐ ܬܵܘܩܕ݂ܘܼܢܹܗ.

quidquid autem reliquum fuerit de carne et panibus, ignis absumet.

Եւ զնշխար հացի եւ մսոյ հրով այրեսջիք,

და ნეშტი იგი ჴორცისაჲ მის და პურისაჲ ცეცხლითა დაწუთ. 32

32 And that which remaineth of the flesh and of the bread shall ye burn with fire.

לג. וּמִפֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד לֹא תֵצְאוּ שִׁבְעַת יָמִים עַד יוֹם מְלֹאת יְמֵי מִלֻּאֵיכֶם כִּי שִׁבְעַת יָמִים יְמַלֵּא אֶת יֶדְכֶם:

καὶ ἀπὸ τῆς θύρας τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου οὐκ ἐξελεύσεσθε ἑπτὰ ἡμέρας ἕως ἡμέρα πληρωθῇ ἡμέρα τελειώσεως ὑμῶν ἑπτὰ γὰρ ἡμέρας τελειώσει τὰς χεῖρας ὑμῶν

33 ܘܡܼܢ ܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ ܠܵܐ ܬܸܦܩܘܿܢ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ: ܥܕܲܡܵܐ ܕܡܵܠܹܝܢ ܝܵܘ̈ܡܲܝ ܫܘܼܡܠܵܝܟܿܘܿܢ: ܡܸܛܠ ܕܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܡܫܲܡܠܝܵܢ ܐܝܼܕܲܝܟܿܘܿܢ.

De ostio quoque tabernaculi non exibitis septem diebus, usque ad diem quo complebitur tempus consecrationis vestræ; septem enim diebus finitur consecratio:

Եւ ի դրանէ խորանին վկայութեան մի՛ ելանիցէք զեւթն օր, մինչեւ յօր լրման աւուրց կատարմանն ձերոյ. զի զեւթն օր լցցէ զձեռս ձեր,

და კარისა მისგან კარვისა საწამებელისა არა გამოხჳდეთ შჳდ დღე ვიდრე დღედმდე აღსასრულთა სრულებისა თქვენისათა, რამეთუ შჳდთა დღეთა სრულ-იქმნენ ჴელნი თქუენნი, 33

33 And ye shall not go out of the door of the tabernacle of the congregation in seven days, until the days of your consecration be at an end: for seven days shall he consecrate you.

לד. כַּאֲשֶׁר עָשָׂה בַּיּוֹם הַזֶּה צִוָּה יְהֹוָה לַעֲשׂת לְכַפֵּר עֲלֵיכֶם:

καθάπερ ἐποίησεν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ ἐνετείλατο κύριος τοῦ ποιῆσαι ὥστε ἐξιλάσασθαι περὶ ὑμῶν

34 ܐܲܝܟ݂ ܕܥܸܒ݂ܕܹܿܬ ܒܝܵܘܡܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܗܵܟܲܢܵܐ ܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܸܥܒܲܕ ܘܠܲܡܚܲܣܵܝܘܼ ܥܠܲܝܟܿܘܿܢ.

sicut et impræsentiarum factum est, ut ritus sacrificii compleretur.

Որպէս եւ արարն յաւուրն յայնմիկ, որպէս պատուիրեաց Տէր առնել, առ ի քաւելոյ վասն ձեր,

ვითარცა-იგი ყო ამას დღესა შინა რომელსა მიბრძანა მე ღმერთმან ყოფად მისა, რათა ლხინება-ყოს თქუენთჳს. 34

34 As he hath done this day, so the LORD hath commanded to do, to make an atonement for you.

לה. וּפֶתַח אֹהֶל מוֹעֵד תֵּשְׁבוּ יוֹמָם וָלַיְלָה שִׁבְעַת יָמִים וּשְׁמַרְתֶּם אֶת מִשְׁמֶרֶת יְהֹוָה וְלֹא תָמוּתוּ כִּי כֵן צֻוֵּיתִי:

καὶ ἐπὶ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου καθήσεσθε ἑπτὰ ἡμέρας ἡμέραν καὶ νύκτα φυλάξεσθε τὰ φυλάγματα κυρίου ἵνα μὴ ἀποθάνητε οὕτως γὰρ ἐνετείλατό μοι κύριος ὁ θεός

35 ܘܲܒ݂ܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ ܬܸܒ݂ܘ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ: ܐܝܼܡܵܡܵܐ ܘܠܸܠܝܵܐ: ܘܛܲܪܘ ܢܛܘܼܪܵܬܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ ܘܠܵܐ ܬܡܘܼܬ݂ܘܼܢ: ܡܸܛܠ ܕܗܵܟܲܢܵܐ ܐܸܬ݂ܦܲܩܕܹܬ݂.

Die ac nocte manebitis in tabernaculo observantes custodias Domini, ne moriamini: sic enim mihi præceptum est.

Եւ առ դրան խորանին վկայութեան նստիցիք զեւթն օր, զցայգ եւ զցերեկ, եւ պահեսջիք զպահպանութիւնս Տեառն զի մի՛ մեռանիցիք. զի այնպէս պատուիրեաց ինձ Տէր,

და კართა ზედა კარვისა საწამებელისათა სხდეთ შჳდ დღე და ღამე, სცჳდეთ საცოსა მას ღმერთისასა, რათა არა მოსწყდეთ, რამეთუ ესრე მამცნო მე ღმერთმან. 35

35 Therefore shall ye abide at the door of the tabernacle of the congregation day and night seven days, and keep the charge of the LORD, that ye die not: for so I am commanded.

לו. וַיַּעַשׂ אַהֲרֹן וּבָנָיו אֵת כָּל הַדְּבָרִים אֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה בְּיַד משֶׁה:

καὶ ἐποίησεν Ααρων καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ πάντας τοὺς λόγους οὓς συνέταξεν κύριος τῷ Μωυσῇ

36 ܘܲܥܒܲܕ݂ܘ ܐܲܗܪܘܿܢ ܘܲܒ݂ܢܵܘܗܝ: ܟܠܗܘܿܢ ܦܸܬ݂ܓ݂ܵܡܵܐ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܒܐܝܼܕ݂ܵܐ ܕܡܘܼܫܹܐ.

Feceruntque Aaron et filii ejus cuncta quæ locutus est Dominus per manum Moysi.

Եւ արար Ահարոն եւ որդիք նորա զամենայն զբանս զոր պատուիրեաց Տէր Մովսիսի,

და ყუნეს აჰრონ და ძეთა მისთა ყოველნივე სიტყუანი, რომელნი უბრძანა ღმერთმან მოსეს. 36

36 So Aaron and his sons did all things which the LORD commanded by the hand of Moses.

Θ'

ܩܦܠܐܘܢ: ܛ.

Cap. 9

ԳԼ. Թ

თავი მეცხრე

א. וַיְהִי בַּיּוֹם הַשְּׁמִינִי קָרָא משֶׁה לְאַהֲרֹן וּלְבָנָיו וּלְזִקְנֵי יִשְׂרָאֵל:

καὶ ἐγενήθη τῇ ἡμέρᾳ τῇ ὀγδόῃ ἐκάλεσεν Μωυσῆς Ααρων καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ καὶ τὴν γερουσίαν Ισραηλ

1 ܘܲܗܘܵܐ ܒܝܵܘܡܵܐ ܬܡܝܼܢܵܝܵܐ: ܩܪܵܐ ܡܘܼܫܹܐ ܠܐܲܗܪܘܿܢ ܘܠܲܒ݂ܢܵܘܗܝ: ܘܲܠܣܵܒܹܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ.

Facto autem octavo die, vocavit Moyses Aaron, et filios ejus, ac majores natu Israël, dixitque ad Aaron:

Եւ եղեւ յաւուրն ութերորդի կոչեաց Մովսէս զԱհարոն եւ զորդիս նորա եւ զծերակոյտն Իսրայելի,

და იყო, დღესა მას მერვესა მოუწოდა მოსე აჰრონს და ძეთა მისთა და მოხუცებულთა ისრაჱლისათა. და ჰრქუა მოსე აჰრონს: 1

1 And it came to pass on the eighth day, that Moses called Aaron and his sons, and the elders of Israel;

ב. וַיֹּאמֶר אֶל אַהֲרֹן קַח לְךָ עֵגֶל בֶּן בָּקָר לְחַטָּאת וְאַיִל לְעֹלָה תְּמִימִם וְהַקְרֵב לִפְנֵי יְהֹוָה:

καὶ εἶπεν Μωυσῆς πρὸς Ααρων λαβὲ σεαυτῷ μοσχάριον ἐκ βοῶν περὶ ἁμαρτίας καὶ κριὸν εἰς ὁλοκαύτωμα ἄμωμα καὶ προσένεγκε αὐτὰ ἔναντι κυρίου

2 ܘܐܸܡܲܪ ܠܐܲܗܪܘܿܢ: ܣܲܒ݂ ܠܵܟ݂ ܥܸܓ݂ܠܵܐ ܚܲܕ݂ ܒܲܪ ܒܲܩܪܵܐ ܠܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܲܕ݂ܟܹܐ ܡܼܢ ܡܘܼܡܵܐ ܠܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ: ܘܩܲܪܸܒ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

Tolle de armento vitulum pro peccato, et arietem in holocaustum, utrumque immaculatum, et offer illos coram Domino.

եւ ասէ Մովսէս ցԱհարոն. Առ դու քեզ զուարակ մի յանդոյ վասն մեղաց եւ խոյ յողջակէզ` անարատս. եւ մատո զնոսա առաջի Տեառն,

მოიბ თავისა შენისა ჴბოჲ ზროხათაგან ცოდვისათჳს და ვერძი იგი ყოვლად დასაწველი უბიწოჲ და შეწირე იგი წინაშე ღმრთისა. 2

2 And he said unto Aaron, Take thee a young calf for a sin offering, and a ram for a burnt offering, without blemish, and offer them before the LORD.

ג. וְאֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל תְּדַבֵּר לֵאמֹר קְחוּ שְׂעִיר עִזִּים לְחַטָּאת וְעֵגֶל וָכֶבֶשׂ בְּנֵי שָׁנָה תְּמִימִם לְעֹלָה:

καὶ τῇ γερουσίᾳ Ισραηλ λάλησον λέγων λάβετε χίμαρον ἐξ αἰγῶν ἕνα περὶ ἁμαρτίας καὶ μοσχάριον καὶ ἀμνὸν ἐνιαύσιον εἰς ὁλοκάρπωσιν ἄμωμα

3 ܘܐܸܡܲܪ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܣܲܒ݂ܘ ܠܟ݂ܘܿܢ ܨܸܦܪܵܝܵܐ ܕܥܸܙܹ̈ܐ ܠܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܥܸܓ݂ܠܵܐ: ܘܐܸܡܪܵܐ: ܒܢܲܝ ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܠܲܝܬ ܒܗܘܿܢ ܡܘܼܡܵܐ: ܠܝܲܩܕܵܐ ܕܲܥܠܵܬ݂ܵܐ.

Et ad filios Israël loqueris: Tollite hircum pro peccato, et vitulum, atque agnum, anniculos, et sine macula in holocaustum,

Եւ ընդ ծերակոյտսն Իսրայելի խօսեսցիս եւ ասասցես. Առէք դուք ձեզ նոխազ մի յայծեաց վասն մեղաց, եւ խոյ` եւ զուարակ եւ գառն տարեւոր յողջակէզ` անարատս,

და მოხუცებულთა ისრაჱლისათა ეტყოდე და არქუ: მოიბთ ვაცი ერთი თხათაგან ცოდვისათჳს და ვერძი და ჴბოჲ და ტარიგი წელიწდეული მსხუერპლად, ყოველივე უბიწოჲ. 3

3 And unto the children of Israel thou shalt speak, saying, Take ye a kid of the goats for a sin offering; and a calf and a lamb, both of the first year, without blemish, for a burnt offering;

ד. וְשׁוֹר וָאַיִל לִשְׁלָמִים לִזְבֹּחַ לִפְנֵי יְהֹוָה וּמִנְחָה בְּלוּלָה בַשָּׁמֶן כִּי הַיּוֹם יְהֹוָה נִרְאָה אֲלֵיכֶם:

καὶ μόσχον καὶ κριὸν εἰς θυσίαν σωτηρίου ἔναντι κυρίου καὶ σεμίδαλιν πεφυραμένην ἐν ἐλαίῳ ὅτι σήμερον κύριος ὀφθήσεται ἐν ὑμῖν

4 ܘܬ݂ܵܘܪܵܐ: ܘܕܸܟ݂ܪܵܐ: ܠܕܸܒ݂ܚܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܕܦܝܼܠ ܒܡܸܫܚܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܝܵܘܡܵܢܵܐ ܡܸܬ݂ܚܙܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܡܵܪܝܵܐ.

bovem et arietem pro pacificis: et immolate eos coram Domino, in sacrificio singulorum similam conspersam oleo offerentes: hodie enim Dominus apparebit vobis.

եւ զուարակ եւ խոյ` յողջակէզ փրկութեան առաջի Տեառն, եւ զոհ նաշիհ զանգեալ իւղով. զի այսօր երեւեսցի Տէր ի միջի ձերում,

და ზვარაკი და ვერძი შესაწირავად ცხორებისა წინაშე ღმრთისა და სამინდოჲ შესუარული ზეთითა, რამეთუ უფალი გამოჩნდეს თქუენ შორის. 4

4 Also a bullock and a ram for peace offerings, to sacrifice before the LORD; and a meat offering mingled with oil: for to day the LORD will appear unto you.

ה. וַיִּקְחוּ אֵת אֲשֶׁר צִוָּה משֶׁה אֶל פְּנֵי אֹהֶל מוֹעֵד וַיִּקְרְבוּ כָּל הָעֵדָה וַיַּעַמְדוּ לִפְנֵי יְהֹוָה:

καὶ ἔλαβον καθὸ ἐνετείλατο Μωυσῆς ἀπέναντι τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου καὶ προσῆλθεν πᾶσα συναγωγὴ καὶ ἔστησαν ἔναντι κυρίου

5 ܘܲܢܣܲܒ݂ܘ ܟܠ ܡܸܕܸܿܡ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܐܸܢܘܿܢ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܬ݂ܵܘ ܩܕ݂ܵܡ ܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܩܸܪܒܲܬ݂ ܟܠܵܗ ܟܢܘܼܫܬܵܐ ܘܩܵܡܘ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

Tulerunt ergo cuncta quæ jusserat Moyses ad ostium tabernaculi: ubi cum omnis multitudo astaret,

Եւ առին որպէս եւ հրամայեաց Մովսէս առաջի խորանին վկայութեան. եւ մատեան ամենայն ժողովուրդն եւ կացին առաջի Տեառն,

და მოიღეს, ვითარცა-იგი ამცნო მოსე წინაშე კარავსა მას საწამებელისასა და ყოველივე იგი, მოვიდა კრებული და დადგეს წინაშე ღმრთისა. 5

5 And they brought that which Moses commanded before the tabernacle of the congregation: and all the congregation drew near and stood before the LORD.

ו. וַיֹּאמֶר משֶׁה זֶה הַדָּבָר אֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה תַּעֲשׂוּ וְיֵרָא אֲלֵיכֶם כְּבוֹד יְהֹוָה:

καὶ εἶπεν Μωυσῆς τοῦτο τὸ ῥῆμα ὃ εἶπεν κύριος ποιήσατε καὶ ὀφθήσεται ἐν ὑμῖν δόξα κυρίου

6 ܘܐܸܡܲܪ ܡܘܼܫܹܐ: ܗܵܢܵܘ ܦܸܬ݂ܓ݂ܵܡܵܐ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܕܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ: ܘܢܸܬ݂ܓܿܠܸܐ ܥܠܲܝܟܿܘܿܢ ܫܘܼܒ݂ܚܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ.

ait Moyses: Iste est sermo, quem præcepit Dominus: facite, et apparebit vobis gloria ejus.

Եւ ասէ Մովսէս. Այս բան է զոր ասաց Տէր առնել, եւ երեւեսցին ի ձեզ փառք Տեառն,

და ჰრქუა მათ მოსე: ესე იგი სიტყუაჲ არს, რომელ თქუა ღმერთმან, რაჲთა ჰყოთ და გამოჩნდეს თქუენ შორის დიდებაჲ ღმრთისა. 6

6 And Moses said, This is the thing which the LORD commanded that ye should do: and the glory of the LORD shall appear unto you.

ז. וַיֹּאמֶר משֶׁה אֶל אַהֲרֹן קְרַב אֶל הַמִּזְבֵּחַ וַעֲשֵׂה אֶת חַטָּאתְךָ וְאֶת עֹלָתֶךָ וְכַפֵּר בַּעַדְךָ וּבְעַד הָעָם וַעֲשֵׂה אֶת קָרְבַּן הָעָם וְכַפֵּר בַּעֲדָם כַּאֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה:

καὶ εἶπεν Μωυσῆς τῷ Ααρων πρόσελθε πρὸς τὸ θυσιαστήριον καὶ ποίησον τὸ περὶ τῆς ἁμαρτίας σου καὶ τὸ ὁλοκαύτωμά σου καὶ ἐξίλασαι περὶ σεαυτοῦ καὶ τοῦ οἴκου σου καὶ ποίησον τὰ δῶρα τοῦ λαοῦ καὶ ἐξίλασαι περὶ αὐτῶν καθάπερ ἐνετείλατο κύριος τῷ Μωυσῇ

7 ܘܐܸܡܲܪ ܡܘܼܫܹܐ ܠܐܲܗܪܘܿܢ: ܩܪܘܿܒ݂ ܩܕ݂ܵܡ ܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ: ܘܩܲܪܸܒ݂ ܚܛܵܗܵܟ݂: ܘܝܲܩܕܵܟ݂ ܫܲܠܡܵܐ: ܘܚܲܣܵܐ ܥܠܲܝܟ ܘܥܲܠ ܥܲܡܵܐ: ܘܩܲܪܸܒ݂ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܕܥܲܡܵܐ: ܘܚܲܣܵܐ ܥܠܲܝܗܘܿܢ ܐܲܝܟܲܢܵܐ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ.

Et dixit ad Aaron: Accede ad altare, et immola pro peccato tuo: offer holocaustum, et deprecare pro te et pro populo: cumque mactaveris hostiam populi, ora pro eo, sicut præcepit Dominus.

Եւ ասէ Մովսէս ցԱհարոն. Մատիր առ սեղանն, եւ արա զվասն մեղացն քո եւ զողջակէզն քո, եւ քաւեա վասն քո եւ տան քո``. եւ արա զպատարագս ժողովրդեան քո, եւ քաւեա վասն նոցա, որպէս պատուիրեաց Տէր Մովսիսի,

და ჰრქუა მოსე აჰრონს: წარმოდეგ წინაშე საკურთხეველსა ღმრთისასა და შეწირე ცოდვისა შენისაჲ და მსხუერპლი შენი და ლხინება-ყავ თავისა შენისა და სახლისა შენისა, და შეწირე მსხუერპლი ერისა და ლხინება-ყავ მათთჳს, ვითარცა-იგი ბრძანა ღმერთმან. 7

7 And Moses said unto Aaron, Go unto the altar, and offer thy sin offering, and thy burnt offering, and make an atonement for thyself, and for the people: and offer the offering of the people, and make an atonement for them; as the LORD commanded.

ח. וַיִּקְרַב אַהֲרֹן אֶל הַמִּזְבֵּחַ וַיִּשְׁחַט אֶת עֵגֶל הַחַטָּאת אֲשֶׁר לוֹ:

καὶ προσῆλθεν Ααρων πρὸς τὸ θυσιαστήριον καὶ ἔσφαξεν τὸ μοσχάριον τὸ περὶ τῆς ἁμαρτίας

8 ܘܲܩܪܸܒ݂ ܐܲܗܪܘܿܢ ܠܘܵܬ݂ ܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ: ܘܲܢܟܲܣ ܥܸܓ݂ܠܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܕܝܼܠܹܗ.

Statimque Aaron accedens ad altare, immolavit vitulum pro peccato suo:

Եւ մատեաւ Ահարոն առ սեղանն, եւ սպան զզուարակն զվասն մեղացն իւրոց,

და წარდგა აჰრონ წინაშე საკურთხეველსა მას და დაკლა ჴბოჲ იგი ცოდვისაჲ. 8

8 Aaron therefore went unto the altar, and slew the calf of the sin offering, which was for himself.

ט. וַיַּקְרִבוּ בְּנֵי אַהֲרֹן אֶת הַדָּם אֵלָיו וַיִּטְבֹּל אֶצְבָּעוֹ בַּדָּם וַיִּתֵּן עַל קַרְנוֹת הַמִּזְבֵּחַ וְאֶת הַדָּם יָצַק אֶל יְסוֹד הַמִּזְבֵּחַ:

καὶ προσήνεγκαν οἱ υἱοὶ Ααρων τὸ αἷμα πρὸς αὐτόν καὶ ἔβαψεν τὸν δάκτυλον εἰς τὸ αἷμα καὶ ἐπέθηκεν ἐπὶ τὰ κέρατα τοῦ θυσιαστηρίου καὶ τὸ αἷμα ἐξέχεεν ἐπὶ τὴν βάσιν τοῦ θυσιαστηρίου

9 ܘܩܲܪܸܒ݂ܘ ܠܹܗ ܕܡܵܐ ܒܢܵܘܗܝ ܕܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܲܨܒܲܥ ܨܸܒ݂ܥܹܗ ܒܲܕ݂ܡܵܐ: ܘܪܲܣ ܥܲܠ ܩܲܪܢܵܬܹܗ ܕܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ: ܘܲܕ݂ܡܵܐ ܐܸܫܲܕ݂ ܥܲܠ ܫܦܘܿܠܵܘܗܝ ܕܡܲܕ݂ܒܚܵܐ.

cujus sanguinem obtulerunt ei filii sui: in quo tingens digitum, tetigit cornua altaris, et fudit residuum ad basim ejus.

Եւ մատուցին որդիքն Ահարոնի զարիւնն առ նա, եւ եթաց զմատն յարեանն, եւ եդ ի վերայ եղջերաց սեղանոյն, եւ զարիւնն եհեղ առ յատակաւ սեղանոյն,

და მოართუეს ძეთა აჰრონისთა სისხლი იგი მას. და დააწო თითი მისი სისხლსა მას და სცხო რქათა მათ საკურთხეველისათა, და სისხლი იგი სხუაჲ დასთხია ხარისხსა თანა მის საკურთხეველისასა. 9

9 And the sons of Aaron brought the blood unto him: and he dipped his finger in the blood, and put it upon the horns of the altar, and poured out the blood at the bottom of the altar:

י. וְאֶת הַחֵלֶב וְאֶת הַכְּלָיֹת וְאֶת הַיֹּתֶרֶת מִן הַכָּבֵד מִן הַחַטָּאת הִקְטִיר הַמִּזְבֵּחָה כַּאֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה אֶת משֶׁה:

καὶ τὸ στέαρ καὶ τοὺς νεφροὺς καὶ τὸν λοβὸν τοῦ ἥπατος τοῦ περὶ τῆς ἁμαρτίας ἀνήνεγκεν ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον ὃν τρόπον ἐνετείλατο κύριος τῷ Μωυσῇ

10 ܘܬܲܪܒܵܐ ܘܟ݂ܘܼܠܝܵܬ݂ܵܐ ܘܲܚܨܵܪ ܟܲܒ݂ܕܵܐ ܡܼܢ ܚܛܵܗܵܐ ܐܲܣܸܩ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܐܲܝܟ݂ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ.

Adipemque, et renunculos, ac reticulum jecoris, quæ sunt pro peccato, adolevit super altare, sicut præceperat Dominus Moysi:

եւ զճարպն եւ զերիկամունսն եւ զլերդաբոյթն զվասն մեղացայոյն` եհան ի սեղանն``, որպէս պատուիրեաց Տէր Մովսիսի,

და ცმელი, და თირკუმელნი და ძირი იგი ღჳძლისაჲ, რომელ არს ცოდათათჳს, შეწირა საკურთხეველსა ზედა, ვითარცა უბრძანა ღმერთმან მოსეს. 10

10 But the fat, and the kidneys, and the caul above the liver of the sin offering, he burnt upon the altar; as the LORD commanded Moses.

יא. וְאֶת הַבָּשָׂר וְאֶת הָעוֹר שָׂרַף בָּאֵשׁ מִחוּץ לַמַּחֲנֶה:

καὶ τὰ κρέα καὶ τὴν βύρσαν κατέκαυσεν αὐτὰ πυρὶ ἔξω τῆς παρεμβολῆς

11 ܘܒܸܣܪܵܐ ܘܡܸܫܟܵܐ ܐܵܘܩܸܕ݂ ܒܢܘܼܪܵܐ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ.

carnes vero et pellem ejus extra castra combussit igni.

Եւ զմիսն եւ զկաշին այրեցին հրով արտաքոյ բանակին,

და ჴორცი, და ტყავი და ფუშნიერი მისი დაწუეს გარეშე ბანაკსა მას. 11

11 And the flesh and the hide he burnt with fire without the camp.

יב. וַיִּשְׁחַט אֶת הָעֹלָה וַיַּמְצִאוּ בְּנֵי אַהֲרֹן אֵלָיו אֶת הַדָּם וַיִּזְרְקֵהוּ עַל הַמִּזְבֵּחַ סָבִיב:

καὶ ἔσφαξεν τὸ ὁλοκαύτωμα καὶ προσήνεγκαν οἱ υἱοὶ Ααρων τὸ αἷμα πρὸς αὐτόν καὶ προσέχεεν ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κύκλῳ

12 ܘܲܢܟܲܣ ܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ: ܘܡܲܛܝܼܘ ܠܹܗ ܕܡܵܐ ܒܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܪܲܣܹܗ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܟܲܕ݂ ܚܵܕܲܪ.

Immolavit et holocausti victimam: obtuleruntque ei filii sui sanguinem ejus, quem fudit per altaris circuitum.

Եւ սպան զողջակէզն. եւ մատուցին որդիքն Ահարոնի զարիւնն առ նա, եւ եհեղ շուրջ զսեղանովն,

და დაკლა მრგულიად დასაწველი იგი და მოართუეს ძეთა აჰრონისთა მღდელთა სისხლი იგი მამასა მათსა და მოაბკურა გარემო საკურთხეველსა მას. 12

12 And he slew the burnt offering; and Aaron's sons presented unto him the blood, which he sprinkled round about upon the altar.

יג. וְאֶת הָעֹלָה הִמְצִיאוּ אֵלָיו לִנְתָחֶיהָ וְאֶת הָרֹאשׁ וַיַּקְטֵר עַל הַמִּזְבֵּחַ:

καὶ τὸ ὁλοκαύτωμα προσήνεγκαν αὐτῷ κατὰ μέλη αὐτὰ καὶ τὴν κεφαλήν καὶ ἐπέθηκεν ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον

13 ܘܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܡܲܛܝܼܘ ܠܹܗ: ܘܦܲܫܚܹܗ ܗܲܕܵܡ ܗܲܕܵܡ: ܘܪܹܫܵܐ ܐܲܣܸܩ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ.

Ipsam etiam hostiam in frusta concisam, cum capite et membris singulis obtulerunt; quæ omnia super altare cremavit igni,

Եւ զողջակէզն մատուցին առ նա անդամ անդամ` եւ զգլուխն, եւ եդ ի վերայ սեղանոյն,

და მრგულიად დასაწველი იგი მოართუეს მას ასოდ-ასოდ და თავი იგი მისი, და დააგო იგი საკურთხეველსა ზედა. 13

13 And they presented the burnt offering unto him, with the pieces thereof, and the head: and he burnt them upon the altar.

יד. וַיִּרְחַץ אֶת הַקֶּרֶב וְאֶת הַכְּרָעָיִם וַיַּקְטֵר עַל הָעֹלָה הַמִּזְבֵּחָה:

καὶ ἔπλυνεν τὴν κοιλίαν καὶ τοὺς πόδας ὕδατι καὶ ἐπέθηκεν ἐπὶ τὸ ὁλοκαύτωμα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον

14 ܘܐܲܫܝܼܓ݂ ܓܘܵܝܵܐ ܘܲܟ݂ܪܵܥܵܐ: ܘܐܲܣܸܩ ܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ.

lotis aqua prius intestinis et pedibus.

Եւ լուաց զքաղիրթն եւ զոտսն ջրով, եւ եդ ի վերայ ողջակիզին ի սեղանն,

და განრცხნეს ნაწლევი და ფერჴნი მისნი წყლითა და დააგო იგიცა აკურთხევვლსა ზედა ყოვლად დასაწველთასა. 14

14 And he did wash the inwards and the legs, and burnt them upon the burnt offering on the altar.

טו. וַיַּקְרֵב אֵת קָרְבַּן הָעָם וַיִּקַּח אֶת שְׂעִיר הַחַטָּאת אֲשֶׁר לָעָם וַיִּשְׁחָטֵהוּ וַיְחַטְּאֵהוּ כָּרִאשׁוֹן:

καὶ προσήνεγκαν τὸ δῶρον τοῦ λαοῦ καὶ ἔλαβεν τὸν χίμαρον τὸν περὶ τῆς ἁμαρτίας τοῦ λαοῦ καὶ ἔσφαξεν αὐτὸ καθὰ καὶ τὸ πρῶτον

15 ܘܩܲܪܸܒ݂ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܕܥܲܡܵܐ: ܘܲܢܣܲܒ݂ ܨܸܦܪܵܝܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܕܥܲܡܵܐ: ܘܢܲܟ݂ܣܹܗ: ܘܕܲܟ݂ܝܹܗ: ܐܲܝܟ݂ ܩܲܕ݂ܡܵܝܵܐ.

Et pro peccato populi offerens, mactavit hircum: expiatoque altari,

Եւ մատուցին զպատարագ ժողովրդեանն, եւ առ զնոխազն զվասն մեղաց ժողովրդեանն եւ սպան զնա իբրեւ զառաջինն,

და მოიღეს შესაწირავი იგი ერისაჲ 15

15 And he brought the people's offering, and took the goat, which was the sin offering for the people, and slew it, and offered it for sin, as the first.

טז. וַיַּקְרֵב אֶת הָעֹלָה וַיַּעֲשֶׂהָ כַּמִּשְׁפָּט:

καὶ προσήνεγκεν τὸ ὁλοκαύτωμα καὶ ἐποίησεν αὐτό ὡς καθήκει

16 ܘܩܲܪܸܒ݂ ܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ: ܘܥܲܒܕܹܿܗ ܐܲܝܟ݂ ܙܸܕ݂ܩܹܗ.

fecit holocaustum,

Եւ մատոյց զողջակէզն, եւ արար զնա որպէս եւ օրէն էր,

და მოჰგუარეს ვაცი იგი ცოდვისათჳს ერისა. და დაკლა, ვითარცა-იგი პირველი, და მოართუეს ყოვლად დასაწველი იგი 16

16 And he brought the burnt offering, and offered it according to the manner.

יז. וַיַּקְרֵב אֶת הַמִּנְחָה וַיְמַלֵּא כַפּוֹ מִמֶּנָּה וַיַּקְטֵר עַל הַמִּזְבֵּחַ מִלְּבַד עֹלַת הַבֹּקֶר:

καὶ προσήνεγκεν τὴν θυσίαν καὶ ἔπλησεν τὰς χεῖρας ἀπ᾽ αὐτῆς καὶ ἐπέθηκεν ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον χωρὶς τοῦ ὁλοκαυτώματος τοῦ πρωινοῦ

17 ܘܩܲܪܸܒ݂ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ: ܘܲܡܠܵܐ ܐܝܼܕܹܗ ܡܸܢܹܗ ܘܐܲܣܸܩ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܕܨܸܦܪܵܝܵܐ.

addens in sacrificio libamenta, quæ pariter offeruntur, et adolens ea super altare, absque cæremoniis holocausti matutini.

Եւ մատոյց զզոհն, եւ ելից զձեռս ի նմանէ, եւ եդ ի վերայ սեղանոյն ուրոյն յառաւօտին ողջակիզէն,

და ყო იგი ეგრევე, ვითარცა ჯერ-არნ. და მოართუეს შესაწირავი და აღივსნეს ჴელნი მისგან და დააგო საკურთხეველსა მას ზედა თჳნიერ მსხუერპლისა მის განთიადისა. 17

17 And he brought the meat offering, and took an handful thereof, and burnt it upon the altar, beside the burnt sacrifice of the morning.

יח. וַיִּשְׁחַט אֶת הַשּׁוֹר וְאֶת הָאַיִל זֶבַח הַשְּׁלָמִים אֲשֶׁר לָעָם וַיַּמְצִאוּ בְּנֵי אַהֲרֹן אֶת הַדָּם אֵלָיו וַיִּזְרְקֵהוּ עַל הַמִּזְבֵּחַ סָבִיב:

καὶ ἔσφαξεν τὸν μόσχον καὶ τὸν κριὸν τῆς θυσίας τοῦ σωτηρίου τῆς τοῦ λαοῦ καὶ προσήνεγκαν οἱ υἱοὶ Ααρων τὸ αἷμα πρὸς αὐτόν καὶ προσέχεεν πρὸς τὸ θυσιαστήριον κύκλῳ

18 ܘܲܢܟܲܣ ܠܬ݂ܵܘܪܵܐ: ܘܲܠܕܸܟ݂ܪܵܐ: ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܕܥܲܡܵܐ: ܘܡܲܛܝܼܘ ܠܹܗ ܒ̈ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ ܕܡܵܐ: ܘܪܲܣܹܗ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܟܲܕ݂ ܚܵܕܲܪ.

Immolavit et bovem atque arietem, hostias pacificas populi: obtuleruntque ei filii sui sanguinem, quem fudit super altare in circuitum.

Եւ սպան զզուարակն եւ զխոյն զոհի փրկութեան ժողովրդեանն, եւ մատուցին որդիքն Ահարոնի զարիւնն առ նա, եւ եհեղ զայն շուրջ զսեղանովն,

და დაკლა ჴბოჲ იგი და ვერძი შესაწირავისაჲ ცხორებისათჳს ერისა. და მოართუეს ძეთა აჰრონისთა სისხლი იგი მათი მამასა მათსა. 18

18 He slew also the bullock and the ram for a sacrifice of peace offerings, which was for the people: and Aaron's sons presented unto him the blood, which he sprinkled upon the altar round about,

יט. וְאֶת הַחֲלָבִים מִן הַשּׁוֹר וּמִן הָאַיִל הָאַלְיָה וְהַמְכַסֶּה וְהַכְּלָיֹת וְיֹתֶרֶת הַכָּבֵד:

καὶ τὸ στέαρ τὸ ἀπὸ τοῦ μόσχου καὶ τοῦ κριοῦ τὴν ὀσφὴν καὶ τὸ στέαρ τὸ κατακαλύπτον ἐπὶ τῆς κοιλίας καὶ τοὺς δύο νεφροὺς καὶ τὸ στέαρ τὸ ἐπ᾽ αὐτῶν καὶ τὸν λοβὸν τὸν ἐπὶ τοῦ ἥπατος

19 ܘܬܲܪܒܵܐ ܕܬ݂ܵܘܪܵܐ: ܘܲܕܿܕܸܟ݂ܪܵܐ: ܘܐܲܠܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܲܩܪܵܡܵܐ ܕܲܓ݂ܘܵܝܵܐ: ܘܟ݂ܘܼܠܝܵܬ݂ܵܐ: ܘܲܚܨܵܪ ܟܲܒ݂ܕܵܐ.

Adipem autem bovis, et caudam arietis, renunculosque cum adipibus suis, et reticulum jecoris,

Եւ զճարպն որ ի զուարակէն եւ ի խոյէն եւ զմկանն``, եւ զճարպ թաղանթ քաղրթին, եւ զերկոսին երիկամունսն ճարպովին, եւ զլերդաբոյթն,

და ცმელი იგი ჴბოჲსა მისგან და ვერძისა მისგან, მუცელი და ცმელი იგი გარდაბურვილი ქუსეტსა და ყოველი ცმელი ნაწლევთაჲ და ორნი თირკუმელნი, და ცმელი იგი მათ ზედა და ძირი იგი ღჳძლისაჲ. 19

19 And the fat of the bullock and of the ram, the rump, and that which covereth the inwards, and the kidneys, and the caul above the liver:

כ. וַיָּשִׂימוּ אֶת הַחֲלָבִים עַל הֶחָזוֹת וַיַּקְטֵר הַחֲלָבִים הַמִּזְבֵּחָה:

καὶ ἐπέθηκεν τὰ στέατα ἐπὶ τὰ στηθύνια καὶ ἀνήνεγκαν τὰ στέατα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον

20 ܘܣܵܡ ܬܲܪܒܵܐ ܥܲܠ ܚܕ݂ܵܘܵܬ݂ܵܐ: ܘܐܲܣܸܩ ܬܲܪܒܵܐ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ.

posuerunt super pectora: cumque cremati essent adipes super altare,

եւ եդին զճարպն ի վերայ երբծոցն, եւ հանին զճարպն հանդերձ երբծովքն, եւ եդին զճարպն`` ի վերայ սեղանոյն,

და დასდვა ცმელი იგი მკერდსა მას ზედა და შეწირა ცმელები ესე საკურთხეველსა ზედა. 20

20 And they put the fat upon the breasts, and he burnt the fat upon the altar:

כא. וְאֵת הֶחָזוֹת וְאֵת שׁוֹק הַיָּמִין הֵנִיף אַהֲרֹן תְּנוּפָה לִפְנֵי יְהֹוָה כַּאֲשֶׁר צִוָּה משֶׁה:

καὶ τὸ στηθύνιον καὶ τὸν βραχίονα τὸν δεξιὸν ἀφεῖλεν Ααρων ἀφαίρεμα ἔναντι κυρίου ὃν τρόπον συνέταξεν κύριος τῷ Μωυσῇ

21 ܘܲܚܕ݂ܵܘܵܬ݂ܵܐ ܘܫܵܩܵܐ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ: ܦܪܲܫ ܐܲܗܪܘܿܢ ܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܝܟ݂ ܕܐܸܬ݂ܦܲܩܲܕ ܡܘܼܫܹܐ.

pectora eorum, et armos dextros separavit Aaron, elevans coram Domino, sicut præceperat Moyses.

Եւ զերբուծսն եւ զերին աջոյ նուիրեաց նուէր`` առաջի Տեառն, որպէս պատուիրեաց Տէր Մովսիսի,

და მკერდი იგი და მჴარი მარჯუენე მოჰჴადა აჰრონ აღსაღებელად წინაშე ღმრთისა, ვითარცა-იგი უბრძანა ღმერთმან მოსეს. 21

21 And the breasts and the right shoulder Aaron waved for a wave offering before the LORD; as Moses commanded.

כב. וַיִּשָּׂא אַהֲרֹן אֶת יָדָיו אֶל הָעָם וַיְבָרֲכֵם וַיֵּרֶד מֵעֲשׂת הַחַטָּאת וְהָעֹלָה וְהַשְּׁלָמִים:

καὶ ἐξάρας Ααρων τὰς χεῖρας ἐπὶ τὸν λαὸν εὐλόγησεν αὐτούς καὶ κατέβη ποιήσας τὸ περὶ τῆς ἁμαρτίας καὶ τὰ ὁλοκαυτώματα καὶ τὰ τοῦ σωτηρίου

22 ܘܐܲܪܝܼܡ ܐܲܗܪܘܿܢ ܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܥܲܠ ܥܲܡܵܐ: ܘܒܲܪܸܟ݂ ܐܸܢܘܿܢ: ܘܲܢܚܸܬ݂ ܟܲܕ݂ ܩܲܪܸܒ ܚܛܵܗܵܐ: ܘܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ: ܘܕܸܒ݂ܚܵܐ ܫܲܠܡܵܐ.

Et extendens manus ad populum, benedixit ei. Sicque completis hostiis pro peccato, et holocaustis, et pacificis, descendit.

Եւ ամբարձեալ Ահարոնի զձեռս իւր ի վերայ ժողովրդեանն` եւ օրհնեաց զնոսա. եւ էջ արար զվասն մեղացն եւ զողջակէզսն եւ զփրկութեանն,

და აღიპყრნა აჰრონ ჴელნი თჳსნი ერსა მას ზედა და აკურთხნა იგინი და გარდამოჴდა შემდგომად შეწირვისა მის მსხუერპლისა და რომელი-იგი ცოდვათათჳს არნ, და რომელი-იგი ცხორებისათჳს არიან. 22

22 And Aaron lifted up his hand toward the people, and blessed them, and came down from offering of the sin offering, and the burnt offering, and peace offerings.

כג. וַיָּבֹא משֶׁה וְאַהֲרֹן אֶל אֹהֶל מוֹעֵד וַיֵּצְאוּ וַיְבָרֲכוּ אֶת הָעָם וַיֵּרָא כְבוֹד יְהֹוָה אֶל כָּל הָעָם:

καὶ εἰσῆλθεν Μωυσῆς καὶ Ααρων εἰς τὴν σκηνὴν τοῦ μαρτυρίου καὶ ἐξελθόντες εὐλόγησαν πάντα τὸν λαόν καὶ ὤφθη ἡ δόξα κυρίου παντὶ τῷ λαῷ

23 ܘܥܲܠܘ ܡܘܼܫܹܐ ܘܐܲܗܪܘܿܢ ܠܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܲܢܦܲܩܘ ܒܲܪܟ݂ܘܼܗܝ ܠܥܲܡܵܐ: ܘܐܸܬ݂ܓܿܠܝܼ ܫܘܼܒ݂ܚܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܟܠܹܗ ܥܲܡܵܐ.

Ingressi autem Moyses et Aaron in tabernaculum testimonii, et deinceps egressi, benedixerunt populo. Apparuitque gloria Domini omni multitudini:

Եւ մտին Մովսէս եւ Ահարոն ի խորանն վկայութեան, եւ ելեալ անտի օրհնեցին զամենայն ժողովուրդն. եւ երեւեցան փառք Տեառն ամենայն ժողովրդեանն,

და შევიდეს მოსე და აჰრონ კარავსა მას საწამებელისასა, და ვითარცა მიერ გამოვიდეს, აკურთხეს ერი იგი და გამოჩნდა დიდებაჲ ღმრთისა ყოველსა მას ერსა. 23

23 And Moses and Aaron went into the tabernacle of the congregation, and came out, and blessed the people: and the glory of the LORD appeared unto all the people.

כד. וַתֵּצֵא אֵשׁ מִלִּפְנֵי יְהֹוָה וַתֹּאכַל עַל הַמִּזְבֵּחַ אֶת הָעֹלָה וְאֶת הַחֲלָבִים וַיַּרְא כָּל הָעָם וַיָּרֹנּוּ וַיִּפְּלוּ עַל פְּנֵיהֶם:

καὶ ἐξῆλθεν πῦρ παρὰ κυρίου καὶ κατέφαγεν τὰ ἐπὶ τοῦ θυσιαστηρίου τά τε ὁλοκαυτώματα καὶ τὰ στέατα καὶ εἶδεν πᾶς ὁ λαὸς καὶ ἐξέστη καὶ ἔπεσαν ἐπὶ πρόσωπον

24 ܘܢܸܦܩܲܬ݂ ܢܘܼܪܵܐ ܡܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܐܸܟ݂ܠܲܬ݂ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܬܲܪܒܵܐ: ܘܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ: ܘܲܚܙܵܐ ܟܠܹܗ ܥܲܡܵܐ ܘܫܲܒܲܚܘ: ܘܲܢܦܲܠܘ ܥܲܠ ܐܲܦܲܝܗܘܿܢ.

et ecce egressus ignis a Domino, devoravit holocaustum, et adipes qui erant super altare. Quod cum vidissent turbæ, laudaverunt Dominum, ruentes in facies suas.

Եւ ել հուր ի Տեառնէ, եւ եկեր որ ինչ կայր ի վերայ սեղանոյն, զողջակէզն եւ զճարպն. եւ ետես ամենայն ժողովուրդն եւ զարհուրեցաւ, եւ անկան ի վերայ երեսաց իւրեանց,

და გამოჰჴდა ცეცხლი ღმრთისა მიერ და შეჭამა ყოველივე, რაჲცა იყო საკურთხეველსა მას ზედა, ყოვლად დასაწველი იგი და ცმელები. და იხილა ყოველმან ერმან და განუკჳრდა და დაეცნეს პირსა თჳსსა ზედა და თაყუანი-სცეს. 24

24 And there came a fire out from before the LORD, and consumed upon the altar the burnt offering and the fat: which when all the people saw, they shouted, and fell on their faces.

Ι'

ܩܦܠܐܘܢ: ܝ.

Cap. 10

ԳԼ. Ժ

თავი მეათე

א. וַיִּקְחוּ בְנֵי אַהֲרֹן נָדָב וַאֲבִיהוּא אִישׁ מַחְתָּתוֹ וַיִּתְּנוּ בָהֵן אֵשׁ וַיָּשִׂימוּ עָלֶיהָ קְטֹרֶת וַיַּקְרִיבוּ לִפְנֵי יְהֹוָה אֵשׁ זָרָה אֲשֶׁר לֹא צִוָּה אֹתָם:

καὶ λαβόντες οἱ δύο υἱοὶ Ααρων Ναδαβ καὶ Αβιουδ ἕκαστος τὸ πυρεῖον αὐτοῦ ἐπέθηκαν ἐπ᾽ αὐτὸ πῦρ καὶ ἐπέβαλον ἐπ᾽ αὐτὸ θυμίαμα καὶ προσήνεγκαν ἔναντι κυρίου πῦρ ἀλλότριον ὃ οὐ προσέταξεν κύριος αὐτοῖς

1 ܘܲܢܣܲܒ݂ܘ ܒ̈ܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܢܵܕ݂ܵܒ݂: ܘܐܲܒ݂ܝܼܗܘܿ: ܓܒܲܪ ܦܝܼܪܡܹܗ: ܘܣܵܡܘ ܒܗܘܿܢ ܢܘܼܪܵܐ: ܘܣܵܡܘ ܒܗܘܿܢ ܒܸܣܡܹ̈ܐ: ܘܩܲܪܸܒ݂ܘ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܢܘܼܪܵܐ ܢܘܼܟ݂ܪܲܝܬܵܐ ܕܠܵܐ ܒܙܲܒ݂ܢܵܗ: ܕܠܵܐ ܦܲܩܸܕ݂ ܐܸܢܘܿܢ.

Arreptisque Nadab et Abiu filii Aaron thuribulis, posuerunt ignem, et incensum desuper, offerentes coram Domino ignem alienum: quod eis præceptum non erat.

Եւ առեալ երկուց որդւոցն Ահարոնի, Նաբադայ եւ Աբիուդայ, զիւրաքանչիւր բուրուառ` եդին ի նոսա հուր, եւ արկին խունկս եւ մատուցին առաջի Տեառն հուր օտար, զոր ոչ հրամայեաց նոցա Տէր,

და მიიღეს ორთა მათ ძეთა აჰრონისათა, ნადაბ და აბიუდ, კაცად-კაცადმან საცეცხური თჳსი, და დადვეს მათ ზედა ცეცხლი და დაასხეს საკუმეველი 1

1 And Nadab and Abihu, the sons of Aaron, took either of them his censer, and put fire therein, and put incense thereon, and offered strange fire before the LORD, which he commanded them not.

ב. וַתֵּצֵא אֵשׁ מִלִּפְנֵי יְהֹוָה וַתֹּאכַל אוֹתָם וַיָּמֻתוּ לִפְנֵי יְהֹוָה:

καὶ ἐξῆλθεν πῦρ παρὰ κυρίου καὶ κατέφαγεν αὐτούς καὶ ἀπέθανον ἔναντι κυρίου

2 ܘܸܢܦܩܲܬ݂ ܢܘܼܪܵܐ ܡܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܐܸܟ݂ܠܲܬ݂ ܐܸܢܘܿܢ: ܘܡܝܼܬ݂ܘ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

Egressusque ignis a Domino, devoravit eos, et mortui sunt coram Domino.

Եւ ել հուր ի Տեառնէ եւ եկեր զնոսա, եւ մեռան առաջի Տեառն,

და მოიღეს ცეცხლი უცხოჲ წინაშე ღმრთისა, რომელი არა უბრძანა მათ ღმერთმან და გამოჴდა ცეცხლი ღმრთისა მიერ, და შეწუნა იგინი და მოწყდეს წინაშე ღმრთისა. 2

2 And there went out fire from the LORD, and devoured them, and they died before the LORD.

ג. וַיֹּאמֶר משֶׁה אֶל אַהֲרֹן הוּא אֲשֶׁר דִּבֶּר יְהֹוָה לֵאמֹר בִּקְרֹבַי אֶקָּדֵשׁ וְעַל פְּנֵי כָל הָעָם אֶכָּבֵד וַיִּדֹּם אַהֲרֹן:

καὶ εἶπεν Μωυσῆς πρὸς Ααρων τοῦτό ἐστιν ὃ εἶπεν κύριος λέγων ἐν τοῖς ἐγγίζουσίν μοι ἁγιασθήσομαι καὶ ἐν πάσῃ τῇ συναγωγῇ δοξασθήσομαι καὶ κατενύχθη Ααρων

3 ܘܐܸܡܲܪ ܡܘܼܫܹܐ ܠܐܲܗܪܘܿܢ: ܗܵܕ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܕܐܸܡܲܪ ܡܵܪܝܵܐ: ܕܲܒ݂ܩܲܪܝܼܒܲܝ ܐܸܬ݂ܩܲܕܲܫ: ܘܲܩܕ݂ܵܡ ܟܠܹܗ ܥܲܡܵܐ ܐܸܫܬܲܒܲܚ: ܘܲܫܬܸܩ ܐܲܗܪܘܿܢ.

Dixitque Moyses ad Aaron: Hoc est quod locutus est Dominus: Sanctificabor in iis qui appropinquant mihi, et in conspectu omnis populi glorificabor. Quod audiens tacuit Aaron.

Եւ ասէ Մովսէս ցԱհարոն. Այս է զոր ասաց Տէր. ասէ. Ի մերձաւորս իմ սրբեցայց, եւ առաջի ամենայն ժողովրդեան իմոյ փառաւորեցայց, Եւ ստրջացաւ Ահարոն,

და ჰრქუა მოსე აჰრონს: ესე იგი არს, რომელსა ეტყოდა ღმერთი და თქუა: რომელნი მომეახლებოდიან, მათ ზედა განვწმიდნე და ყოველსა კრებულსა შორის ვიდიდო. და წუხნა აჰრონ ფრიად 3

3 Then Moses said unto Aaron, This is it that the LORD spake, saying, I will be sanctified in them that come nigh me, and before all the people I will be glorified. And Aaron held his peace.

ד. וַיִּקְרָא משֶׁה אֶל מִישָׁאֵל וְאֶל אֶלְצָפָן בְּנֵי עֻזִּיאֵל דֹּד אַהֲרֹן וַיֹּאמֶר אֲלֵהֶם קִרְבוּ שְׂאוּ אֶת אֲחֵיכֶם מֵאֵת פְּנֵי הַקֹּדֶשׁ אֶל מִחוּץ לַמַּחֲנֶה:

καὶ ἐκάλεσεν Μωυσῆς τὸν Μισαδαι καὶ τὸν Ελισαφαν υἱοὺς Οζιηλ υἱοὺς τοῦ ἀδελφοῦ τοῦ πατρὸς Ααρων καὶ εἶπεν αὐτοῖς προσέλθατε καὶ ἄρατε τοὺς ἀδελφοὺς ὑμῶν ἐκ προσώπου τῶν ἁγίων ἔξω τῆς παρεμβολῆς

4 ܘܲܩܪܵܐ ܡܘܼܫܹܐ ܠܡܲܢܫܵܐܹܝܠ: ܘܠܹܐܠܝܼܨܦܵܢ: ܒ̈ܢܲܝ ܥܘܿܙܹܝܠ ܕܵܕܹܗ ܕܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܩܪܘܿܒ݂ܘ ܫܩܘܿܠܘ ܐܲܚܲܝܟܿܘܿܢ ܡܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܐܲܦܲܝ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ.

Vocatis autem Moyses Misaële et Elisaphan filiis Oziel, patrui Aaron, ait ad eos: Ite, et tollite fratres vestros de conspectu sanctuarii, et asportate extra castra.

Եւ կոչեաց Մովսես զՄիսադայի եւ զԵղիսափան, զորդիս Ոզիելի, զորդիս հօրեղբօր Ահարոնի, եւ ասէ ցնոսա. Մատիք եւ բարձէք զեղբարս ձեր, հանդերձ պատմուճանօքն իւրեանց`` յերեսաց սրբութեանցդ արտաքոյ քան զբանակն,

და მოუწოდა მოსე მისადეს და ელისაფანს, ძეთა ოზიელისთა, ძეთა მამის ძმისა აჰრონისთა, და ჰრქუა მათ: მოდით და აღიხუენით ძმანი თქუენნი პირისაგან სიწმიდეთაჲსა და განიხუენეთ გარეშე ბანაკსა. 4

4 And Moses called Mishael and Elzaphan, the sons of Uzziel the uncle of Aaron, and said unto them, Come near, carry your brethren from before the sanctuary out of the camp.

ה. וַיִּקְרְבוּ וַיִּשָּׂאֻם בְּכֻתֳּנֹתָם אֶל מִחוּץ לַמַּחֲנֶה כַּאֲשֶׁר דִּבֶּר משֶׁה:

καὶ προσῆλθον καὶ ἦραν ἐν τοῖς χιτῶσιν αὐτῶν ἔξω τῆς παρεμβολῆς ὃν τρόπον εἶπεν Μωυσῆς

5 ܘܲܩܪܸܒ݂ܘ ܘܲܫܩܲܠܘ ܐܸܢܘܿܢ ܒܟ݂ܘܿܬܿܝܼܢܵܬ݂ܗܘܿܢ: ܘܐܲܦܸܩܘ ܐܸܢܘܿܢ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ: ܐܲܝܟܲܢܵܐ ܕܐܸܡܲܪ ܡܘܼܫܹܐ.

Confestimque pergentes, tulerunt eos sicut jacebant, vestitos lineis tunicis, et ejecerunt foras, ut sibi fuerat imperatum.

Մատեան եւ բարձին զնոսա հանդերձ պատմուճանօքն իւրեանց արտաքոյ բանակին, զոր օրինակ ասաց Մովսէս,

და მოვიდეს და აღიხუნეს იგინი სამოსლითა მათითა და განიხუნეს გარეშე ბანაკსა მას, ვითარცა-იგი უბრძანა მათ მოსე. 5

5 So they went near, and carried them in their coats out of the camp; as Moses had said.

ו. וַיֹּאמֶר משֶׁה אֶל אַהֲרֹן וּלְאֶלְעָזָר וּלְאִיתָמָר בָּנָיו רָאשֵׁיכֶם אַל תִּפְרָעוּ וּבִגְדֵיכֶם לֹא תִפְרֹמוּ וְלֹא תָמֻתוּ וְעַל כָּל הָעֵדָה יִקְצֹף וַאֲחֵיכֶם כָּל בֵּית יִשְׂרָאֵל יִבְכּוּ אֶת הַשְּׂרֵפָה אֲשֶׁר שָׂרַף יְהֹוָה:

καὶ εἶπεν Μωυσῆς πρὸς Ααρων καὶ Ελεαζαρ καὶ Ιθαμαρ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ τοὺς καταλελειμμένους τὴν κεφαλὴν ὑμῶν οὐκ ἀποκιδαρώσετε καὶ τὰ ἱμάτια ὑμῶν οὐ διαρρήξετε ἵνα μὴ ἀποθάνητε καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν συναγωγὴν ἔσται θυμός οἱ ἀδελφοὶ ὑμῶν πᾶς ὁ οἶκος Ισραηλ κλαύσονται τὸν ἐμπυρισμόν ὃν ἐνεπυρίσθησαν ὑπὸ κυρίου

6 ܘܐܸܡܲܪ ܡܘܼܫܹܐ ܠܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܠܹܐܠܝܼܥܵܙܲܪ: ܘܠܐܝܼܬ݂ܵܡܵܪ: ܒܢܵܘܗܝ ܕܐܲܗܪܘܿܢ ܕܐܸܫܬܿܚܲܪܘ ܠܹܗ: ܪܹܫܲܝܟܿܘܿܢ ܠܵܐ ܬܸܦܪܥܘܿܢ: ܘܡܵܐܢܲܝܟܿܘܿܢ ܠܵܐ ܬܸܨܪܘܿܢ: ܕܠܵܐ ܬܡܘܼܬ݂ܘܼܢ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܪܘܼܓ݂ܙܵܐ ܥܲܠ ܟܠܵܗ ܟܢܘܼܫܬܵܐ: ܘܟ݂ܠܗܘܿܢ ܐܲܚܲܝܟܿܘܿܢ ܕܒܹܝܬ݂ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܢܸܒ݂ܟܿܘܿܢ ܥܲܠ ܡܵܘܩܕܹܐ ܕܐܵܘܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ.

Locutusque est Moyses ad Aaron, et ad Eleazar, et Ithamar, filios ejus: Capita vestra nolite nudare, et vestimenta nolite scindere, ne forte moriamini, et super omnem cœtum oriatur indignatio. Fratres vestri, et omnis domus Israël, plangant incendium quod Dominus suscitavit:

Եւ ասէ Մովսէս ցԱհարոն եւ ցԵղիազար եւ ցԻթամար ցորդիս նորա մնացեալս. Զգլուխս ձեր մի՛ ապախուրէք, եւ զհանդերձս ձեր մի՛ պատառէք, զի մի՛ մեռանիցիք, եւ ի վերայ ժողովրդեանդ լինիցի բարկութիւն, բայց եղբարք ձեր եւ ամենայն տունն Իսրայելի լացցեն զհրայրեացսն որ այրեցան ի Տեառնէ,

და ჰრქუა მოსე აჰრონს, და ელიაზარს და ითამარს, ძეთა აჰრონისთა, რომელნი დაშთომილ იყვნეს: თავსა თქუენსა არა აღძარცუთ ვარშამაგი და სამოსელი თქუენი არა დაიპოთ, რაჲთა არა მოსწყდეთ და ყოველსავე კრებულსა ზედა იყოს რისხვაჲ. ხოლო ძმანი თქუენნი, ყოველი სახლი ისრაჱლისაჲ, ტიროდიან დაწვასა მას, რომელ დაიწუნეს ღმრთისა მიერ. 6

6 And Moses said unto Aaron, and unto Eleazar and unto Ithamar, his sons, Uncover not your heads, neither rend your clothes; lest ye die, and lest wrath come upon all the people: but let your brethren, the whole house of Israel, bewail the burning which the LORD hath kindled.

ז. וּמִפֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד לֹא תֵצְאוּ פֶּן תָּמֻתוּ כִּי שֶׁמֶן מִשְׁחַת יְהֹוָה עֲלֵיכֶם וַיַּעֲשׂוּ כִּדְבַר משֶׁה:

καὶ ἀπὸ τῆς θύρας τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου οὐκ ἐξελεύσεσθε ἵνα μὴ ἀποθάνητε τὸ γὰρ ἔλαιον τῆς χρίσεως τὸ παρὰ κυρίου ἐφ᾽ ὑμῖν καὶ ἐποίησαν κατὰ τὸ ῥῆμα Μωυσῆ

7 ܘܡܼܢ ܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ ܠܵܐ ܬܸܦܩܘܿܢ: ܕܠܵܐ ܬܡܘܼܬ݂ܘܼܢ: ܡܸܛܠ ܕܡܸܫܚܵܐ ܕܲܡܫܝܼܚܘܼܬ݂ܵܐ ܕܡܵܪܝܵܐ ܥܠܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܲܥܒܲܕ݂ܘ ܐܲܝܟ݂ ܡܸܠܬܹܗ ܕܡܘܼܫܹܐ.

vos autem non egrediemini fores tabernaculi, alioquin peribitis: oleum quippe sanctæ unctionis est super vos. Qui fecerunt omnia juxta præceptum Moysi.

Եւ ի դրանէ խորանիդ վկայութեան մի՛ ելանիցէք, զի մի՛ մեռանիցիք. զի եւղն օծութեան որ ի Տեառնէ է` ի վերայ ձեր է. եւ արարին ըստ բանին Մովսիսի,

და კარისაგან კარვისა საწამებელისა არა გამოხჳდეთ, რათა არა მოსწყდეთ, რამეთუ ზეთი იგი ცხებისაჲ ღმრთისამიერი არს თქუენ ზედა. და მათ ეგრე ყვეს, ვითარცა უბრძანა მოსე. 7

7 And ye shall not go out from the door of the tabernacle of the congregation, lest ye die: for the anointing oil of the LORD is upon you. And they did according to the word of Moses.

ח. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל אַהֲרֹן לֵאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος τῷ Ααρων λέγων

8 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Dixit quoque Dominus ad Aaron:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Ահարոնի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი აჰრონს და ჰრქუა: 8

8 And the LORD spake unto Aaron, saying,

ט. יַיִן וְשֵׁכָר אַל תֵּשְׁתְּ אַתָּה וּבָנֶיךָ אִתָּךְ בְּבֹאֲכֶם אֶל אֹהֶל מוֹעֵד וְלֹא תָמֻתוּ חֻקַּת עוֹלָם לְדֹרֹתֵיכֶם:

οἶνον καὶ σικερα οὐ πίεσθε σὺ καὶ οἱ υἱοί σου μετὰ σοῦ ἡνίκα ἂν εἰσπορεύησθε εἰς τὴν σκηνὴν τοῦ μαρτυρίου ἢ προσπορευομένων ὑμῶν πρὸς τὸ θυσιαστήριον καὶ οὐ μὴ ἀποθάνητε νόμιμον αἰώνιον εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν

9 ܚܲܡܪܵܐ ܘܫܲܟ݂ܪܵܐ ܠܵܐ ܬܸܫܬܸܿܐ ܐܲܢ̄ܬ ܘܲܒ݂ܢܲܝ̈ܟ ܥܲܡܵܟ݂: ܡܵܐ ܕܥܵܐܠܝܼܬܿܘܿܢ ܠܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܕܠܵܐ ܬܡܘܼܬ݂ܘܼܢ: ܩܝܵܡܵܐ ܠܥܵܠܲܡ ܠܕ݂ܵܪܲܝܟܿܘܿܢ.

Vinum, et omne quod inebriare potest, non bibetis tu et filii tui, quando intratis in tabernaculum testimonii, ne moriamini: quia præceptum sempiternum est in generationes vestras:

Գինի եւ ցքի մի՛ ըմպիցէք դու եւ որդիք քո ընդ քեզ յորժամ մտանիցէք ի խորանն վկայութեան, կամ յորժամ մերձենայցէք ի սեղանն,`` զի մի՛ մեռանիցիք. օրէն յաւիտենական յազգս ձեր,

ღჳნოჲ და თაფლუჭი არა ჰსუათ შენ და ძეთა შენთა, რაჟამს შეხჳდოდით კარავსა მას საწამებელისასა, ანუ თუ წარსდგებოდით წინაშე საკურთხეველსა და არა მოსწყდეთ: შჯულად საუკუნედ ნათესავსა შორის თქუენსა 9

9 Do not drink wine nor strong drink, thou, nor thy sons with thee, when ye go into the tabernacle of the congregation, lest ye die: it shall be a statute for ever throughout your generations:

י. וּלֲהַבְדִּיל בֵּין הַקֹּדֶשׁ וּבֵין הַחֹל וּבֵין הַטָּמֵא וּבֵין הַטָּהוֹר:

διαστεῖλαι ἀνὰ μέσον τῶν ἁγίων καὶ τῶν βεβήλων καὶ ἀνὰ μέσον τῶν ἀκαθάρτων καὶ τῶν καθαρῶν

10 ܕܬܸܦܪܫܘܼܢ ܒܹܝܬ݂ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܠܬܲܛܘܲܫܬܵܐ: ܘܒܹܝܬ݂ ܛܲܡܵܐܐ ܠܕܲܟ݂ܝܵܐ.

et ut habeatis scientiam discernendi inter sanctum et profanum, inter pollutum et mundum;

զատանել ի մէջ սրբոց եւ պղծոց, եւ ի մէջ պարկեշտից եւ անպարկեշտից,

გამორჩევად შორის წმიდათა და შეგინებულთა და შორის არაწმიდათა და ღირსთა, 10

10 And that ye may put difference between holy and unholy, and between unclean and clean;

יא. וּלְהוֹרֹת אֶת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל אֵת כָּל הַחֻקִּים אֲשֶׁר דִּבֶּר יְהֹוָה אֲלֵיהֶם בְּיַד משֶׁה:

καὶ συμβιβάσεις τοὺς υἱοὺς Ισραηλ πάντα τὰ νόμιμα ἃ ἐλάλησεν κύριος πρὸς αὐτοὺς διὰ χειρὸς Μωυσῆ

11 ܘܬܲܠܸܦ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܟܠܗܘܿܢ ܩܝܵܡܹ̈ܐ: ܕܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ ܡܵܪܝܵܐ ܒܐܝܼܕ݂ܵܐ ܕܡܘܼܫܹܐ.

doceatisque filios Israël omnia legitima mea quæ locutus est Dominus ad eos per manum Moysi.

եւ իմացուցանել որդւոցն Իսրայելի զամենայն զօրէնս զոր խօսեցաւ Տէր ընդ նոսա ի ձեռն Մովսիսի,

რაჲთა ასწავებდენ ძეთა ისრაჱლისათა ყოველსა მას შჯულსა, რომელსა ეტყოდა ღმერთი მათ ჴელითა მოსესითა. 11

11 And that ye may teach the children of Israel all the statutes which the LORD hath spoken unto them by the hand of Moses.

יב. וַיְדַבֵּר משֶׁה אֶל אַהֲרֹן וְאֶל אֶלְעָזָר וְאֶל אִיתָמָר בָּנָיו הַנּוֹתָרִים קְחוּ אֶת הַמִּנְחָה הַנּוֹתֶרֶת מֵאִשֵּׁי יְהֹוָה וְאִכְלוּהָ מַצּוֹת אֵצֶל הַמִּזְבֵּחַ כִּי קֹדֶשׁ קָדָשִׁים הִוא:

καὶ εἶπεν Μωυσῆς πρὸς Ααρων καὶ πρὸς Ελεαζαρ καὶ Ιθαμαρ τοὺς υἱοὺς Ααρων τοὺς καταλειφθέντας λάβετε τὴν θυσίαν τὴν καταλειφθεῖσαν ἀπὸ τῶν καρπωμάτων κυρίου καὶ φάγεσθε ἄζυμα παρὰ τὸ θυσιαστήριον ἅγια ἁγίων ἐστίν

12 ܘܐܸܡܲܪ ܡܘܼܫܹܐ ܠܐܲܗܪܘܿܢ ܘܠܹܐܠܝܼܥܵܙܲܪ: ܘܠܐܝܼܬ݂ܵܡܵܪ: ܒܢܵܘܗܝ ܕܐܸܫܬܿܚܲܪܘ ܠܹܗ: ܣܲܒ݂ܘ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܕܝܵܬܲܪ ܡܼܢ ܩܘܼܪܒܵܢܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܘܐܘܼܟ݂ܠܘܼܗܝ ܦܲܛܝܼܪܵܐ ܥܲܠ ܓܹܢ̄ܒ݂ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܲܩܕ݂ܘܿܫ ܩܘܼܕ݂ܫܝܼܢ ܗ̄ܘܼ.

Locutusque est Moyses ad Aaron, et ad Eleazar, et Ithamar, filios ejus, qui erant residui: Tollite sacrificium, quod remansit de oblatione Domini, et comedite illud absque fermento juxta altare, quia Sanctum sanctorum est.

Եւ ասէ Մովսէս ցԱհարոն եւ ցԵղիազար եւ ցԻթամար ցորդիս նորա ցմնացեալս. Առէք զզոհն մնացեալ ի պտղոց անտի Տեառն, եւ կերայք բաղարջ առաջի սեղանոյն. զի սրբութիւն սրբութեանց է,

და ჰრქუა მოსე აჰრონს და ელიაზარს და ითამარს, ნეშტთა მისთა: მოიღეთ შესაწირავი იგი, რომელი დაშთომილ არს ნაყოფად შეწირულთაგან ღმრთისათა, 12

12 And Moses spake unto Aaron, and unto Eleazar and unto Ithamar, his sons that were left, Take the meat offering that remaineth of the offerings of the LORD made by fire, and eat it without leaven beside the altar: for it is most holy:

יג. וַאֲכַלְתֶּם אֹתָהּ בְּמָקוֹם קָדוֹשׁ כִּי חָקְךָ וְחָק בָּנֶיךָ הִוא מֵאִשֵּׁי יְהֹוָה כִּי כֵן צֻוֵּיתִי:

καὶ φάγεσθε αὐτὴν ἐν τόπῳ ἁγίῳ νόμιμον γάρ σοί ἐστιν καὶ νόμιμον τοῖς υἱοῖς σου τοῦτο ἀπὸ τῶν καρπωμάτων κυρίου οὕτω γὰρ ἐντέταλταί μοι

13 ܘܐܘܼܟ݂ܠܘܼܗܝ ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܩܲܕܿܝܼܫܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܲܩܝܵܡܬܵܟ݂ ܗ̄ܝܼ ܘܲܩܝܵܡܬܵܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝ̈ܟ ܥܲܡܵܟ݂: ܡܼܢ ܩܘܼܪܒܵܢܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܗܵܟܲܢܵܐ ܐܸܬ݂ܦܲܩܕܹܬ݂.

Comedetis autem in loco sancto: quod datum est tibi et filiis tuis de oblationibus Domini, sicut præceptum est mihi.

Եւ կերիջիք զայն ի սուրբ տեղւոջ, զի օրէն քեզ լինիցի այն, եւ օրէն որդւոց քոց ի պտղոց անտի Տեառն. զի այնպէս հրամայեալ է ինձ,

და შეჭამეთ უცომოჲ იგი წინაშე საკურთხეველსა, რამეთუ წმიდაჲ წმიდათაჲ არს და ჭამდით მას ადგილსა წმიდასა, რამეთუ შჯულად შენდა ეგე არს და შჯულად ძეთა შენთა ესე წმიდათაგან ნაყოფთა ღმრთისათა, რამეთუ ესრეთ ბრძანებულ არს ჩემდა. 13

13 And ye shall eat it in the holy place, because it is thy due, and thy sons' due, of the sacrifices of the LORD made by fire: for so I am commanded.

יד. וְאֵת חֲזֵה הַתְּנוּפָה וְאֵת שׁוֹק הַתְּרוּמָה תֹּאכְלוּ בְּמָקוֹם טָהוֹר אַתָּה וּבָנֶיךָ וּבְנֹתֶיךָ אִתָּךְ כִּי חָקְךָ וְחָק בָּנֶיךָ נִתְּנוּ מִזִּבְחֵי שַׁלְמֵי בְּנֵי יִשְׂרָאֵל:

καὶ τὸ στηθύνιον τοῦ ἀφορίσματος καὶ τὸν βραχίονα τοῦ ἀφαιρέματος φάγεσθε ἐν τόπῳ ἁγίῳ σὺ καὶ οἱ υἱοί σου καὶ ὁ οἶκός σου μετὰ σοῦ νόμιμον γὰρ σοὶ καὶ νόμιμον τοῖς υἱοῖς σου ἐδόθη ἀπὸ τῶν θυσιῶν τοῦ σωτηρίου τῶν υἱῶν Ισραηλ

14 ܘܚܲܕ݂ܝܵܐ ܕܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܘܫܵܩܵܐ ܕܦܘܼܪܫܵܢܵܐ: ܐܲܟ݂ܘܿܠܘ ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܕܲܕ݂ܟܹܐ: ܐܲܢ̄ܬ ܘܲܒ݂ܢܲܝܟ: ܘܲܒ݂ܢܵܬ݂ܵܟ݂ ܥܲܡܵܟ݂: ܡܸܛܠ ܕܲܩܝܵܡܬܵܟ݂ ܗ̄ܝܼ: ܘܲܩܝܵܡܬܵܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝ̈ܟ ܥܲܡܵܟ݂: ܐܸܬ݂ܝܲܗ̄ܒܲܬ݂ ܡܼܢ ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ.

Pectusculum quoque quod oblatum est, et armum qui separatus est, edetis in loco mundissimo tu et filii tui, et filiæ tuæ tecum: tibi enim ac liberis tuis reposita sunt de hostiis salutaribus filiorum Israël:

Եւ զերբուծ զնուիրին եւ զերի հասին`` կերիջիք ի սուրբ տեղւոջ դու եւ որդիք քո եւ տուն քո ընդ քեզ. զի օրէն քեզ է այն, եւ օրէն որդւոց քոց տուաւ ի զոհից փրկութեան որդւոցն Իսրայելի,

და მკერდსა მას განჩემებულსა და მჴარსა მას შესაწირავსა ჭამდით ადგილსა წმიდასა შენ, და ძენი შენნი და სახლეულნი შენნი შენ თანა, რამეთუ შჯულად შენდა და შჯულად ძეთა შენთა მოგეცა შესაწირავთაგან ცხორებისათა ძეთაგან ისრაჱლისათა. 14

14 And the wave breast and heave shoulder shall ye eat in a clean place; thou, and thy sons, and thy daughters with thee: for they be thy due, and thy sons' due, which are given out of the sacrifices of peace offerings of the children of Israel.

טו. שׁוֹק הַתְּרוּמָה וַחֲזֵה הַתְּנוּפָה עַל אִשֵּׁי הַחֲלָבִים יָבִיאוּ לְהָנִיף תְּנוּפָה לִפְנֵי יְהֹוָה וְהָיָה לְךָ וּלְבָנֶיךָ אִתְּךָ לְחָק עוֹלָם כַּאֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה:

τὸν βραχίονα τοῦ ἀφαιρέματος καὶ τὸ στηθύνιον τοῦ ἀφορίσματος ἐπὶ τῶν καρπωμάτων τῶν στεάτων προσοίσουσιν ἀφόρισμα ἀφορίσαι ἔναντι κυρίου καὶ ἔσται σοὶ καὶ τοῖς υἱοῖς σου καὶ ταῖς θυγατράσιν σου μετὰ σοῦ νόμιμον αἰώνιον ὃν τρόπον συνέταξεν κύριος τῷ Μωυσῇ

15 ܘܫܵܩܵܐ ܕܦܘܼܪܫܵܢܵܐ: ܘܚܲܕ݂ܝܵܐ ܕܦܘܼܪܫܵܢܵܐ: ܥܲܠ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܕܬܲܪܒܵܐ ܢܲܝܬܿܘܿܢ: ܠܡܸܦܪܲܫ ܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܠܵܟ݂ ܘܠܲܒ݂ܢܲܝ̈ܟ ܥܲܡܵܟ݂: ܩܝܵܡܵܐ ܠܥܵܠܲܡ: ܐܲܝܟܲܢܵܐ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ.

eo quod armum et pectus, et adipes qui cremantur in altari, elevaverunt coram Domino, et pertineant ad te, et ad filios tuos, lege perpetua, sicut præcepit Dominus.

Զերին զհասի եւ զերբուծն նուիրի ի վերայ ընծայից`` ճարպոյն մատուսցեն նուէր նուիրել`` առաջի Տեառն. եւ եղիցի քեզ եւ որդւոց քոց եւ դստերաց քոց ընդ քեզ` օրէն յաւիտենական, զոր օրինակ հրամայեաց Տէր Մովսիսի,

მჴარი იგი შესაწირავისაჲ და მკერდი იგი განჩემებისაჲ ნაყოფთა თანა ცმელთასა შეწიროდიან, განჩემებად განჩინებული იგი წინაშე ღმრთისა. და იყოს შენდა და ძეთა შენთა შენ თანა შჯულად საუკუნედ, ვითარცა უბრძანა ღმერთმან მოსეს. 15

15 The heave shoulder and the wave breast shall they bring with the offerings made by fire of the fat, to wave it for a wave offering before the LORD; and it shall be thine, and thy sons' with thee, by a statute for ever; as the LORD hath commanded.

טז. וְאֵת שְׂעִיר הַחַטָּאת דָּרשׁ דָּרַשׁ משֶׁה וְהִנֵּה שׂרָף וַיִּקְצֹף עַל אֶלְעָזָר וְעַל אִיתָמָר בְּנֵי אַהֲרֹן הַנּוֹתָרִם לֵאמֹר:

καὶ τὸν χίμαρον τὸν περὶ τῆς ἁμαρτίας ζητῶν ἐξεζήτησεν Μωυσῆς καὶ ὅδε ἐνεπεπύριστο καὶ ἐθυμώθη Μωυσῆς ἐπὶ Ελεαζαρ καὶ Ιθαμαρ τοὺς υἱοὺς Ααρων τοὺς καταλελειμμένους λέγων

16 ܘܨܸܦܪܵܝܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܡܸܬ݂ܒܲܥ ܬܲܒ݂ܥܹܗ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܗܵܐ ܝܼܩܸܕ݂: ܘܲܪܓܸܙ ܥܲܠ ܐܹܠܝܼܥܵܙܲܪ: ܘܥܲܠ ܐܝܼܬ݂ܵܡܵܪ: ܒܢܵܘܗܝ ܕܐܲܗܪܘܿܢ ܕܐܸܫܬܿܚܲܪ ܠܹܗ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ.

Inter hæc, hircum, qui oblatus fuerat pro peccato, cum quæreret Moyses, exustum reperit: iratusque contra Eleazar et Ithamar filios Aaron, qui remanserant, ait:

Եւ զնոխազն զվասն մեղաց խնդրելով խնդրեաց Մովսէս, եւ այն էր այրեցեալ. եւ բարկացաւ Մովսէս Եղիազարու եւ Իթամարայ որդւոցն Ահարոնի մնացելոց եւ ասէ,

და ვაცსა მას ცოდვისასა ძიებით ეძიებდა მოსე და იგი დამწუარ იყო. და განურისხნა მოსე ელიაზარს და ითამარს, ძეთა აჰრონისთა, რომელ დაშთომილ იყუნეს, 16

16 And Moses diligently sought the goat of the sin offering, and, behold, it was burnt: and he was angry with Eleazar and Ithamar, the sons of Aaron which were left alive, saying,

יז. מַדּוּעַ לֹא אֲכַלְתֶּם אֶת הַחַטָּאת בִּמְקוֹם הַקֹּדֶשׁ כִּי קֹדֶשׁ קָדָשִׁים הִוא וְאֹתָהּ נָתַן לָכֶם לָשֵׂאת אֶת עֲוֹן הָעֵדָה לְכַפֵּר עֲלֵיהֶם לִפְנֵי יְהֹוָה:

διὰ τί οὐκ ἐφάγετε τὸ περὶ τῆς ἁμαρτίας ἐν τόπῳ ἁγίῳ ὅτι γὰρ ἅγια ἁγίων ἐστίν τοῦτο ἔδωκεν ὑμῖν φαγεῖν ἵνα ἀφέλητε τὴν ἁμαρτίαν τῆς συναγωγῆς καὶ ἐξιλάσησθε περὶ αὐτῶν ἔναντι κυρίου

17 ܡܸܛܠ ܡܵܢܵܐ ܠܵܐ ܐܸܟܲܠܬܿܘܿܢ ܚܛܵܗܵܐ ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܩܲܕܿܝܼܫܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܲܩܕ݂ܘܿܫ ܩܘܼܕ݂ܫܝܼܢ ܗ̄ܘܼ: ܘܠܹܗ ܗ̄ܘܼ ܝܲܗ̄ܒܹܿܬ݂ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܕܢܸܫܩܘܿܠ ܚܛܵܗܵܗ ܕܲܟ݂ܢܘܼܫܬܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܲܝܗܘܿܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

Cur non comedistis hostiam pro peccato in loco sancto, quæ Sancta sanctorum est, et data vobis ut portetis iniquitatem multitudinis, et rogetis pro ea in conspectu Domini,

Ընդէ՞ր ոչ կերայք զվասն մեղացն ի սուրբ տեղւոջ. զի սրբութիւն սրբութեանց է, եւ զայն ետ ձեզ ուտել, զի բառնայցէք զմեղս ժողովրդեանն. եւ առնիցէք քաւութիւն վասն նոցա առաջի Տեառն,

და ჰრქუა მათ: რაჲსა არა შეჰჭამეთ ცოდვისაჲ ესე ადგილსა წმიდასა? რამეთუ წმიდაჲ წმიდათაჲ არს ესე, და მოგცა თქუენ ჭამად, რაჲთა მოუსპნეთ ცოდვანი ერისანი და ლხინება-ჰყოფდით მათთჳს წინაშე ღმრთისა. 17

17 Wherefore have ye not eaten the sin offering in the holy place, seeing it is most holy, and God hath given it you to bear the iniquity of the congregation, to make atonement for them before the LORD?

יח. הֵן לֹא הוּבָא אֶת דָּמָהּ אֶל הַקֹּדֶשׁ פְּנִימָה אָכוֹל תֹּאכְלוּ אֹתָהּ בַּקֹּדֶשׁ כַּאֲשֶׁר צִוֵּיתִי:

οὐ γὰρ εἰσήχθη τοῦ αἵματος αὐτοῦ εἰς τὸ ἅγιον κατὰ πρόσωπον ἔσω φάγεσθε αὐτὸ ἐν τόπῳ ἁγίῳ ὃν τρόπον μοι συνέταξεν κύριος

18 ܗܵܐ ܠܵܐ ܥܵܐܹܠ ܡܼܢ ܕܡܹܗ ܠܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܓܵܘܵܝܵܐ: ܐܸܟܲܠܬܿܘܿܢܵܝܗܝ ܕܹܝܢ ܒܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܐܲܝܟ݂ ܕܐܸܬ݂ܦܲܩܕܹܬ݂: ܕܐܲܗܪܘܿܢ ܘܲܒ݂ܢܵܘܗܝ ܢܹܐܟ݂ܠܘܼܢܹܗ.

præsertim cum de sanguine illius non sit illatum intra sancta, et comedere debueritis eam in Sanctuario, sicut præceptum est mihi?

Քանզի ոչ եմուտ յարենէ նորա ի սրբութիւնն յանդիման երեսացն`` ի ներքս. արդ` կերայք`` զնա ի սուրբ տեղւոջ` զոր օրինակ հրամայեցաւ ինձ,

რამეთუ არა შევიდა სისხლისა მისისაგანი სიწმიდესა შინა, წინაშე პირისპირ შინაგან ჭამდით მას ადგილსა წმიდასა, ვითარცა-იგი მიბრძანა მე უფალმან. 18

18 Behold, the blood of it was not brought in within the holy place: ye should indeed have eaten it in the holy place, as I commanded.

יט. וַיְדַבֵּר אַהֲרֹן אֶל משֶׁה הֵן הַיּוֹם הִקְרִיבוּ אֶת חַטָּאתָם וְאֶת עֹלָתָם לִפְנֵי יְהֹוָה וַתִּקְרֶאנָה אֹתִי כָּאֵלֶּה וְאָכַלְתִּי חַטָּאת הַיּוֹם הַיִּיטַב בְּעֵינֵי יְהֹוָה:

καὶ ἐλάλησεν Ααρων πρὸς Μωυσῆν λέγων εἰ σήμερον προσαγειόχασιν τὰ περὶ τῆς ἁμαρτίας αὐτῶν καὶ τὰ ὁλοκαυτώματα αὐτῶν ἔναντι κυρίου καὶ συμβέβηκέν μοι ταῦτα καὶ φάγομαι τὰ περὶ τῆς ἁμαρτίας σήμερον μὴ ἀρεστὸν ἔσται κυρίῳ

19 ܘܐܸܡܲܪ ܐܲܗܪܘܿܢ ܠܡܘܼܫܹܐ: ܗܵܐ ܝܵܘܡܵܢܵܐ ܩܲܪܸܒ݂ܘ ܚܛܵܗܲܝܗܘܿܢ ܘܝܲܩܕܲܝܗܘܿܢ ܫܲܠܡܹ̈ܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܡܲܛܝܵܢܝ ܗܵܠܹܝܢ ܟܠܗܹܝܢ: ܘܐܸܠܘܼ ܐܸܟ݂ܠܹܬ݂ ܚܛܵܗܵܐ ܝܵܘܡܵܢܵܐ: ܫܲܦܝܼܪ ܗ̄ܘܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

Respondit Aaron: Oblata est hodie victima pro peccato, et holocaustum coram Domino: mihi autem accidit quod vides; quomodo potui comedere eam, aut placere Domino in cæremoniis mente lugubri?

Խօսեցաւ Ահարոն ընդ Մովսիսի եւ ասէ. Զի եթէ այսօր մատուցին զվասն մեղացն իւրեանց եւ զողջակէզս իւրեանց առաջի Տեառն, եւ այսպիսի անցք անցին ընդ իս. եւ ուտիցեմ այսօր զվասն մեղացն, գուցէ չլինիցի հաճոյ առաջի Տեառն,

და ეტყოდა აჰრონ მოსეს და ჰრქუა: უკუეთუ დღეს-ღა მოუღებიეს ცოდვისა მათისაჲ და მსხუერპლები იგი წინაშე ღმრთისა, და შემხუედა მე ესევითარი და ვჭამო ცოდვისაჲ ესე დღეს, ნუუკუე არა სათნო იყოს ღმრთისა? 19

19 And Aaron said unto Moses, Behold, this day have they offered their sin offering and their burnt offering before the LORD; and such things have befallen me: and if I had eaten the sin offering to day, should it have been accepted in the sight of the LORD?

כ. וַיִּשְׁמַע משֶׁה וַיִּיטַב בְּעֵינָיו:

καὶ ἤκουσεν Μωυσῆς καὶ ἤρεσεν αὐτῷ

20 ܘܲܫܡܲܥ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܲܫܦܲܪ ܒܥܲܝܢܵܘܗܝ.

Quod cum audisset Moyses, recepit satisfactionem.

Եւ լուաւ Մովսէս եւ հաճոյ թուեցաւ նմա,

და ესმა ესე მოსეს და სთნდა მას. 20

20 And when Moses heard that, he was content.

יא

ΙΑ'

ܩܦܠܐܘܢ: ܝܐ.

Cap. 11

ԳԼ. ԺԱ

თავი მეთერთმეტე

א. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה וְאֶל אַהֲרֹן לֵאמֹר אֲלֵהֶם:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν καὶ Ααρων λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ ܘܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ.

Locutusque est Dominus ad Moysen et Aaron, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ընդ Ահարոնի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი მოსეს და აჰრონს და ჰრქუა: 1

1 And the LORD spake unto Moses and to Aaron, saying unto them,

ב. דַּבְּרוּ אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל לֵאמֹר זֹאת הַחַיָּה אֲשֶׁר תֹּאכְלוּ מִכָּל הַבְּהֵמָה אֲשֶׁר עַל הָאָרֶץ:

λαλήσατε τοῖς υἱοῖς Ισραηλ λέγοντες ταῦτα τὰ κτήνη ἃ φάγεσθε ἀπὸ πάντων τῶν κτηνῶν τῶν ἐπὶ τῆς γῆς

2 ܡܲܠܸܠܘ ܥܲܡ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪܘ ܠܗܘܿܢ: ܗܵܕܹܐ ܚܲܝܘܬ݂ܵܐ ܗܘܲܝܬܿܘܿܢ ܐܵܟ݂ܠܝܼܢ ܡܼܢ ܟܠ ܒܥܝܼܪܵܐ ܕܒܲܐܪܥܵܐ.

Dicite filiis Israël: Hæc sunt animalia quæ comedere debetis de cunctis animantibus terræ:

Խօսեցարուք ընդ որդիսդ Իսրայելի եւ ասացէք. Այս անասունք են զոր ուտիցէք յամենայն անասնոց որ են ի վերայ երկրի,

ეტყოდეთ ძეთა ისრაჱლისათა და არქუ მათ: ესე არიან საცხოვარნი, რომელსა ჰჭამდეთ ყოველთაგან საცხოვართა ქუეყანისათა: 2

2 Speak unto the children of Israel, saying, These are the beasts which ye shall eat among all the beasts that are on the earth.

ג. כֹּל מַפְרֶסֶת פַּרְסָה וְשֹׁסַעַת שֶׁסַע פְּרָסֹת מַעֲלַת גֵּרָה בַּבְּהֵמָה אֹתָהּ תֹּאכֵלוּ:

πᾶν κτῆνος διχηλοῦν ὁπλὴν καὶ ὀνυχιστῆρας ὀνυχίζον δύο χηλῶν καὶ ἀνάγον μηρυκισμὸν ἐν τοῖς κτήνεσιν ταῦτα φάγεσθε

3 ܟܠ ܕܨܲܪܝܵܐ ܦܲܪܣܬ݂ܵܗ: ܘܲܦܠܝܼܓ݂ܵܐ ܠܲܬ݂ܪܹܝܢ: ܘܡܸܬ݂ܓܵܘܪܪܵܐ: ܠܹܗ ܐܲܟ݂ܘܿܠܘ.

omne quod habet divisam ungulam, et ruminat in pecoribus, comedetis.

Զամենայն անասուն թաթահերձ եւ կճղակաւոր որոյ յերկուս բաժանեալ իցեն թաթքն եւ որոճիցէ, յանասնոց` զայն կերիջիք,

ყოველსა საცხოვარსა, რომელსა განყოფილ იყოს ჭლაკი და ფრჩხილითა ფრცხენდეს და აღმოიცოხნიდეს საცოხნელსა საცხოვართა შორის ესე ჭამეთ. 3

3 Whatsoever parteth the hoof, and is clovenfooted, and cheweth the cud, among the beasts, that shall ye eat.

ד. אַךְ אֶת זֶה לֹא תֹאכְלוּ מִמַּעֲלֵי הַגֵּרָה וּמִמַּפְרִסֵי הַפַּרְסָה אֶת הַגָּמָל כִּי מַעֲלֵה גֵרָה הוּא וּפַרְסָה אֵינֶנּוּ מַפְרִיס טָמֵא הוּא לָכֶם:

πλὴν ἀπὸ τούτων οὐ φάγεσθε ἀπὸ τῶν ἀναγόντων μηρυκισμὸν καὶ ἀπὸ τῶν διχηλούντων τὰς ὁπλὰς καὶ ὀνυχιζόντων ὀνυχιστῆρας τὸν κάμηλον ὅτι ἀνάγει μηρυκισμὸν τοῦτο ὁπλὴν δὲ οὐ διχηλεῖ ἀκάθαρτον τοῦτο ὑμῖν

4 ܘܗܵܠܹܝܢ ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܿܢ ܡܼܢ ܐܲܝܠܹܝܢ ܕܡܸܬ݂ܓܵܘܪܪܝܼܢ ܘܡܼܢ ܐܲܝܠܹܝܢ ܕܨܲܪܝܵܢ ܦܲܪܣܵܬ݂ܗܘܿܢ ܓܲܡܠܵܐ ܕܡܸܬ݂ܓܵܘܪܲܪ: ܘܦܲܪܣܬܹܗ ܠܵܐ ܨܲܪܝܵܐ: ܛܲܡܲܐ ܗ̄ܘܼ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Quidquid autem ruminat quidem, et habet ungulam, sed non dividit eam, sicut camelus et cetera, non comedetis illud, et inter immunda reputabitis.

Բայց յայնցանէ մի՛ ուտիցէք, որք որոճիցեն եւ կճղակահերձ ո՛չ իցեն. ուղտ զի որոճայ եւ կճղակն ո՛չ բաժանի, պիղծ իցէ նա ձեզ,

ხოლო მათგანი არა ჰჭამოთ, რომელნი არა აღმოიცოხნიან, და რომელთაჲ არა განყოფილ არს ჭლაკი და რომელნი ფრცხენენ ფრცხილითა: აქლემი, რამეთუ აღმოიცოხნის და ჭლაკი მისი არა განპებულ არს, არაწმიდაჲ არს ესე თქუენდა; 4

4 Nevertheless these shall ye not eat of them that chew the cud, or of them that divide the hoof: as the camel, because he cheweth the cud, but divideth not the hoof; he is unclean unto you.

ה. וְאֶת הַשָּׁפָן כִּי מַעֲלֵה גֵרָה הוּא וּפַרְסָה לֹא יַפְרִיס טָמֵא הוּא לָכֶם:

καὶ τὸν δασύποδα ὅτι ἀνάγει μηρυκισμὸν τοῦτο καὶ ὁπλὴν οὐ διχηλεῖ ἀκάθαρτον τοῦτο ὑμῖν

5 ܘܲܚܓ݂ܵܣܵܐ ܕܡܸܬ݂ܓܵܘܪܲܪ: ܘܦܲܪܣܬܹܗ ܠܵܐ ܨܲܪܝܵܐ: ܛܲܡܲܐ ܗ̄ܘܼ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Chœrogryllus qui ruminat, ungulamque non dividit, immundus est.

Եւ նապաստակ զի որոճայ եւ թաթն ոչ բաժանի, պիղծ իցէ նա ձեզ,

და ყურგდელი, რამეთუ აღმოიცოხნის და ჭლაკი არა განპებულ არს, არაწმიდაჲ არს ესე თქუენდა; 5

5 And the coney, because he cheweth the cud, but divideth not the hoof; he is unclean unto you.

ו. וְאֶת הָאַרְנֶבֶת כִּי מַעֲלַת גֵּרָה הִוא וּפַרְסָה לֹא הִפְרִיסָה טְמֵאָה הִוא לָכֶם:

καὶ τὸν χοιρογρύλλιον ὅτι ἀνάγει μηρυκισμὸν τοῦτο καὶ ὁπλὴν οὐ διχηλεῖ ἀκάθαρτον τοῦτο ὑμῖν

6 ܘܐܲܪܢܒ݂ܵܐ ܕܡܸܬ݂ܓܵܘܪܪܵܐ: ܘܦܲܪܣܬ݂ܵܗ ܠܵܐ ܨܲܪܝܵܐ: ܛܲܡܵܐܐ ܗ̄ܝܼ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Lepus quoque: nam et ipse ruminat, sed ungulam non dividit.

Եւ ճագար զի որոճայ եւ թաթն ոչ բաժանի, պիղծ իցէ նա ձեզ,

და მაჩჳ, რამეთუ აღმოიცოხნის ესე და ჭლაკი არა განპებულ არს. არა არს წმიდაჲ ესე თქუენდა; 6

6 And the hare, because he cheweth the cud, but divideth not the hoof; he is unclean unto you.

ז. וְאֶת הַחֲזִיר כִּי מַפְרִיס פַּרְסָה הוּא וְשֹׁסַע שֶׁסַע פַּרְסָה וְהוּא גֵּרָה לֹא יִגָּר טָמֵא הוּא לָכֶם:

καὶ τὸν ὗν ὅτι διχηλεῖ ὁπλὴν τοῦτο καὶ ὀνυχίζει ὄνυχας ὁπλῆς καὶ τοῦτο οὐκ ἀνάγει μηρυκισμόν ἀκάθαρτον τοῦτο ὑμῖν

7 ܘܲܚܙܝܼܪܵܐ ܕܨܲܪܝܵܐ ܦܲܪܣܬܹܗ: ܘܲܦܠܝܼܓ݂ܵܐ ܠܲܬ݂ܪܹܝܢ: ܘܠܵܐ ܡܸܬ݂ܓܵܘܪܲܪ: ܛܲܡܲܐ ܗ̄ܘܼ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Et sus: qui cum ungulam dividat, non ruminat.

Եւ խոզ զի թաթահերձ է եւ կճղակս ունի եւ որոճայ ոչ, պիղծ իցէ նա ձեզ,

და ღორი, რამეთუ განპებულ არს ჭლაკი მისი და ფრცხენს ფრცხილითა ჭლაკისაჲთა და ესე არა აღმოიცოხნის, არაწმიდაჲ არს თქუენდა; 7

7 And the swine, though he divide the hoof, and be clovenfooted, yet he cheweth not the cud; he is unclean to you.

ח. מִבְּשָׂרָם לֹא תֹאכֵלוּ וּבְנִבְלָתָם לֹא תִגָּעוּ טְמֵאִים הֵם לָכֶם:

ἀπὸ τῶν κρεῶν αὐτῶν οὐ φάγεσθε καὶ τῶν θνησιμαίων αὐτῶν οὐχ ἅψεσθε ἀκάθαρτα ταῦτα ὑμῖν

8 ܡܼܢ ܒܸܣܪܗܘܿܢ ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܿܢ ܘܲܠܦܲܓ݂ܪܲܝܗܘܿܢ ܠܵܐ ܬܸܬ݂ܩܲܪܒ݂ܘܼܢ: ܛܲܡܐܝܼܢ ܐܸܢܘܿܢ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Horum carnibus non vescemini, nec cadavera contingetis, quia immunda sunt vobis.

Ի մսոյ նոցա մի՛ ուտիցէք, եւ ի գէշ նոցա մի՛ մերձենայցէք. քանզի պիղծ իցէ ձեզ այն,

ჴორცი მათი არა ჰჭამოთ და მძორსა მათსა არა შეეხნეთ, რამეთუ არაწმიდა არიან ესენი თქუენ შორის. 8

8 Of their flesh shall ye not eat, and their carcase shall ye not touch; they are unclean to you.

ט. אֶת זֶה תֹּאכְלוּ מִכֹּל אֲשֶׁר בַּמָּיִם כֹּל אֲשֶׁר לוֹ סְנַפִּיר וְקַשְׂקֶשֶׂת בַּמַּיִם בַּיַּמִּים וּבַנְּחָלִים אֹתָם תֹּאכֵלוּ:

καὶ ταῦτα ἃ φάγεσθε ἀπὸ πάντων τῶν ἐν τοῖς ὕδασιν πάντα ὅσα ἐστὶν αὐτοῖς πτερύγια καὶ λεπίδες ἐν τοῖς ὕδασιν καὶ ἐν ταῖς θαλάσσαις καὶ ἐν τοῖς χειμάρροις ταῦτα φάγεσθε

9 ܘܗܵܠܹܝܢ ܬܹܐܟ݂ܠܘܿܢ ܡܼܢ ܟܠ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܡܲܝܵܐ: ܟܠ ܕܐܝܼܬ݂ ܠܹܗ ܓܸܦܹ̈ܐ: ܘܲܩܠܵܦܹ̈ܐ: ܒܡܲܝܵܐ: ܒܝܲܡܡܹ̈ܐ: ܘܲܒ݂ܪܸ̈ܓ݂ܠܵܬ݂ܵܐ: ܐܲܟ݂ܘܿܠܘ.

Hæc sunt quæ gignuntur in aquis, et vesci licitum est: omne quod habet pinnulas et squamas, tam in mari quam in fluminibus et stagnis, comedetis.

Եւ այս է զոր ուտիցէք յամենայնէ որ ի ջուրս իցեն. ամենայնի որոյ իցեն թեւք եւ թեփ ի ջուրս եւ ի ծովս եւ ի վտակս, զայնս ուտիցէք,

და ამათ ჭამდით ყოველთაგან, რომელნი არიან წყალთა შინა: 9

9 These shall ye eat of all that are in the waters: whatsoever hath fins and scales in the waters, in the seas, and in the rivers, them shall ye eat.

י. וְכֹל אֲשֶׁר אֵין לוֹ סְנַפִּיר וְקַשְׂקֶשֶׂת בַּיַּמִּים וּבַנְּחָלִים מִכֹּל שֶׁרֶץ הַמַּיִם וּמִכֹּל נֶפֶשׁ הַחַיָּה אֲשֶׁר בַּמָּיִם שֶׁקֶץ הֵם לָכֶם:

καὶ πάντα ὅσα οὐκ ἔστιν αὐτοῖς πτερύγια οὐδὲ λεπίδες ἐν τῷ ὕδατι ἢ ἐν ταῖς θαλάσσαις καὶ ἐν τοῖς χειμάρροις ἀπὸ πάντων ὧν ἐρεύγεται τὰ ὕδατα καὶ ἀπὸ πάσης ψυχῆς ζώσης τῆς ἐν τῷ ὕδατι βδέλυγμά ἐστιν

10 ܘܟ݂ܠ ܕܠܲܝܬܿ ܠܹܗ ܓܸܦܹ̈ܐ ܘܲܩܠܵܦܹ̈ܐ ܒܝܲܡܡܹ̈ܐ ܘܲܒ݂ܪܸ̈ܓ݂ܠܵܬ݂ܵܐ: ܘܲܒ݂ܟ݂ܠܹܗ ܪܲܚܫܵܐ ܕܡܲܝܵܐ: ܘܲܒ݂ܟ݂ܠܵܗ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܚܲܝܬ݂ܵܐ ܕܲܒ݂ܡܲܝܵܐ: ܛܲܡܐܝܼܢ ܐܸܢܘܿܢ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Quidquid autem pinnulas et squamas non habet, eorum quæ in aquis moventur et vivunt, abominabile vobis,

Եւ ամենայնի որոյ ոչ իցեն թեւք եւ թեփ ի ջուրս եւ`` ի ծովս եւ ի վտակս, մի՛ ուտիցէք, յամենայնէ զոր ջուրքն բղխիցեն, եւ յամենայն շնչոյ կենդանւոյ որ ի ջուրս. քանզի պիղծ է այն, պիղծ լինիցի ձեզ,

ყოველსა, რომელსა არს მათ თანა ფრთე და ქეცი წყალთა შიდა, და ზღუათა შინა და მდინარეთა, მას ჭამდით. 10

10 And all that have not fins and scales in the seas, and in the rivers, of all that move in the waters, and of any living thing which is in the waters, they shall be an abomination unto you:

יא. וְשֶׁקֶץ יִהְיוּ לָכֶם מִבְּשָׂרָם לֹא תֹאכֵלוּ וְאֶת נִבְלָתָם תְּשַׁקֵּצוּ:

καὶ βδελύγματα ἔσονται ὑμῖν ἀπὸ τῶν κρεῶν αὐτῶν οὐκ ἔδεσθε καὶ τὰ θνησιμαῖα αὐτῶν βδελύξεσθε

11 ܡܼܢ ܒܸܣܪܗܘܿܢ ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܿܢ: ܘܲܠܦܲܓ݂ܪܲܝܗܘܿܢ ܠܵܐ ܬܛܲܡܐܘܼܢ.

execrandumque erit: carnes eorum non comedetis, et morticina vitabitis.

Ի մսոց նոցա մի՛ ուտիցէք, եւ ի մեռելոց նոցա գարշեսջիք,

და ყოველსა, რომელსა არა ესხას ფრთე და არცა ქეცი წყალთა შინა, გინა თუ ზღუასა შინა, გინა მდინარეთა, რომელთა გამოსცემენ წყალნი, ყოვლისაგან სულისა ცხოველისა, რომელნი არიან წყალთა შინა, საძაგელ არს და საძაგელ იყვნენ თქუენდა 11

11 They shall be even an abomination unto you; ye shall not eat of their flesh, but ye shall have their carcases in abomination.

יב. כֹּל אֲשֶׁר אֵין לוֹ סְנַפִּיר וְקַשְׂקֶשֶׂת בַּמָּיִם שֶׁקֶץ הוּא לָכֶם:

καὶ πάντα ὅσα οὐκ ἔστιν αὐτοῖς πτερύγια καὶ λεπίδες τῶν ἐν τῷ ὕδατι βδέλυγμα τοῦτό ἐστιν ὑμῖν

12 ܘܟ݂ܠ ܕܠܲܝܬܿ ܠܹܗ ܓܸܦܹ̈ܐ ܘܲܩܠܵܦܹ̈ܐ ܒܡܲܝܵܐ: ܛܲܡܲܐ ܗ̄ܘܼ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Cuncta quæ non habent pinnulas et squamas in aquis, polluta erunt.

Զի ամենայնի որոց ոչ իցեն թեւք եւ թեփ որ ի ջուրս իցեն, պիղծ իցէ ձեզ այն,

ჴორცი მათი არა ჰჭამოთ და მძორი მათი გძაგდინ. 12

12 Whatsoever hath no fins nor scales in the waters, that shall be an abomination unto you.

יג. וְאֶת אֵלֶּה תְּשַׁקְּצוּ מִן הָעוֹף לֹא יֵאָכְלוּ שֶׁקֶץ הֵם אֶת הַנֶּשֶׁר וְאֶת הַפֶּרֶס וְאֵת הָעָזְנִיָּה:

καὶ ταῦτα βδελύξεσθε ἀπὸ τῶν πετεινῶν καὶ οὐ βρωθήσεται βδέλυγμά ἐστιν τὸν ἀετὸν καὶ τὸν γρύπα καὶ τὸν ἁλιαίετον

13 ܘܗܵܠܹܝܢ ܐܲܣܠܵܘ ܡܼܢ ܦܵܪ̈ܚܵܬ݂ܵܐ: ܘܠܵܐ ܢܸܬ݂ܐܲܟ݂ܠܘܿܢ: ܡܸܛܠ ܕܛܲܡܐܝܼܢ ܐܸܢܘܿܢ: ܢܸܫܪܵܐ: ܘܕܲܝܬ݂ܵܐ.

Hæc sunt quæ de avibus comedere non debetis, et vitanda sunt vobis: aquilam, et gryphem, et haliæetum,

Եւ այս իցեն ի թռչնոց յորոց գարշիջիք, եւ ոչ ուտիցի, այլ պիղծ իցէ ձեզ. արծուի, եւ պասկուճ, եւ գետարծուի,

და ყოველსა, რომელსა არა არს ფრთეებ და ქეც წყალთა შინა, საძაგელ არს ესე თქუენდა. 13

13 And these are they which ye shall have in abomination among the fowls; they shall not be eaten, they are an abomination: the eagle, and the ossifrage, and the ospray,

יד. וְאֶת הַדָּאָה וְאֶת הָאַיָּה לְמִינָהּ:

καὶ τὸν γύπα καὶ ἰκτῖνα καὶ τὰ ὅμοια αὐτῷ

14 ܘܢܲܥܒ݂ܵܐ: ܒܓܸܢܣܲܝܗܘܿܢ.

et milvum ac vulturem juxta genus suum,

եւ անգղ, եւ ցին, եւ որ ինչ նման իցէ նոցա,

და ესე გძაგდინ მფრინველთაგან და არა ჰჭამოთ, რამეთუ საძაგელ არს: 14

14 And the vulture, and the kite after his kind;

טו. אֵת כָּל עֹרֵב לְמִינוֹ:

καὶ κόρακα καὶ τὰ ὅμοια αὐτῷ

15 ܘܢܲܥܵܡܵܐ: ܘܢܸܨܵܐ: ܠܓܸܢܣܲܝܗܘܿܢ.

et omne corvini generis in similitudinem suam,

եւ ագռաւ, եւ որ ինչ նման իցէ նմա,

ორბი და ყანჩი, და ძერი, და ზარნასოვი, და ძერქორი და მსგავსი მათი, და ყორანი და მსგავსი მისი, და სირი და ჭაჰრი და მსგავსი მისი, და ქორი და მსგავსი მისი; 15

15 Every raven after his kind;

טז. וְאֵת בַּת הַיַּעֲנָה וְאֶת הַתַּחְמָס וְאֶת הַשָּׁחַף וְאֶת הַנֵּץ לְמִינֵהוּ:

καὶ στρουθὸν καὶ γλαῦκα καὶ λάρον καὶ τὰ ὅμοια αὐτῷ καὶ ἱέρακα καὶ τὰ ὅμοια αὐτῷ

16 ܘܥܘܿܕ݂ܵܐ: ܘܫܵܠܹܐ ܢܘܼܢܹ̈ܐ.

struthionem, et noctuam, et larum, et accipitrem juxta genus suum:

եւ ջայլեամն, եւ բու, եւ որոր, եւ որ ինչ նման իցէ նոցա, եւ բազէ, եւ որ ինչ նման իցէ նմա,

ბუვი, და ღამის მჴმობარი და მინინოჲ 16

16 And the owl, and the night hawk, and the cuckow, and the hawk after his kind,

יז. וְאֶת הַכּוֹס וְאֶת הַשָּׁלָךְ וְאֶת הַיַּנְשׁוּף:

καὶ νυκτικόρακα καὶ καταρράκτην καὶ ἶβιν

17 ܘܩܲܦܘܼܦܵܐ: ܘܟ݂ܘܼܟܿܒܲܝ: ܘܩܵܩܵܐ: ܘܲܫܪܲܩܪܵܩܵܐ.

bubonem, et mergulum, et ibin,

եւ հաւապատիր, եւ հողամաղ, եւ քաջահաւ,

და ძენძერუკი და დედამთრვალი 17

17 And the little owl, and the cormorant, and the great owl,

יח. וְאֶת הַתִּנְשֶׁמֶת וְאֶת הַקָּאָת וְאֶת הָרָחָם:

καὶ πορφυρίωνα καὶ πελεκᾶνα καὶ κύκνον

18 ܘܚܘܼܪܒ݂ܵܐ: ܘܐܲܢܦܵܐ: ܠܓܸܢܣܲܝܗܘܿܢ.

et cygnum, et onocrotalum, et porphyrionem,

եւ սոխակ, եւ հաւալուսն, եւ կարապ,

და ვარჴჳ, და მღრინავი, და ტივყუავი, და ბუკიოტი და მსგავსი მისი; 18

18 And the swan, and the pelican, and the gier eagle,

יט. וְאֵת הַחֲסִידָה הָאֲנָפָה לְמִינָהּ וְאֶת הַדּוּכִיפַת וְאֶת הָעֲטַלֵּף:

καὶ γλαῦκα καὶ ἐρωδιὸν καὶ χαραδριὸν καὶ τὰ ὅμοια αὐτῷ καὶ ἔποπα καὶ νυκτερίδα

19 ܘܬܲܪܢܵܓ݂ܘܿܠ ܒܲܪܵܐ: ܘܛܵܘܣܵܐ.

herodionem, et charadrion juxta genus suum, upupam quoque, et vespertilionem.

եւ արագիլ, եւ քարադր, եւ որ ինչ նման իցէ նոցա, եւ յոպոպ, եւ չիղջ,

და ოფოფი და მღამიობი. 19

19 And the stork, the heron after her kind, and the lapwing, and the bat.

כ. כֹּל שֶׁרֶץ הָעוֹף הַהֹלֵךְ עַל אַרְבַּע שֶׁקֶץ הוּא לָכֶם:

καὶ πάντα τὰ ἑρπετὰ τῶν πετεινῶν ἃ πορεύεται ἐπὶ τέσσαρα βδελύγματά ἐστιν ὑμῖν

20 ܘܟ݂ܠܹܗ ܝܲܠܕܵܐ ܕܦܵܪܲܚܬ݂ܵܐ ܕܲܡܗܲܠܸܟ݂ ܥܲܠ ܐܲܪܒܲܥ: ܛܲܡܲܐ ܗ̄ܘܼ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Omne de volucribus quod graditur super quatuor pedes, abominabile erit vobis.

Եւ ամենայն զեռուն թռչուն որ գնայցէ ի չորս` պիղծ եղիցի ձեզ,

და ყოველი ქუეწარმავალი ფრინველთა, რომელი ვალს ოთხითა, საძაგელ არს თქუენდა. 20

20 All fowls that creep, going upon all four, shall be an abomination unto you.

כא. אַךְ אֶת זֶה תֹּאכְלוּ מִכֹּל שֶׁרֶץ הָעוֹף הַהֹלֵךְ עַל אַרְבַּע אֲשֶׁר לוֹ כְרָעַיִם מִמַּעַל לְרַגְלָיו לְנַתֵּר בָּהֵן עַל הָאָרֶץ:

ἀλλὰ ταῦτα φάγεσθε ἀπὸ τῶν ἑρπετῶν τῶν πετεινῶν ἃ πορεύεται ἐπὶ τέσσαρα ἃ ἔχει σκέλη ἀνώτερον τῶν ποδῶν αὐτοῦ πηδᾶν ἐν αὐτοῖς ἐπὶ τῆς γῆς

21 ܘܗܵܠܹܝܢ ܐܲܟ݂ܘܿܠܘ ܡܼܢ ܟܠܹܗ ܝܲܠܕܵܐ ܕܦܵܪܲܚܬ݂ܵܐ ܕܲܡܗܲܠܸܟ݂ ܥܲܠ ܐܲܪܒܲܥ: ܕܐܝܼܬ݂ ܠܹܗ ܛܸܦܪܵܐ ܠܥܸܠ ܡܼܢ ܪܸ̈ܓ݂ܠܵܘܗܝ: ܕܢܵܒܲܪ ܒܗܹܝܢ ܒܐܲܪܥܵܐ.

Quidquid autem ambulat quidem super quatuor pedes, sed habet longiora retro crura, per quæ salit super terram,

Այլ զայն ուտիցէք ի զեռնոց թռչնոց որ գնայցեն ի չորս. որոյ իցեն կարթք ի վերոյ քան զոտս ոստոստել նոքօք յերկրէ,

ხოლო სჭამდეთ ფრინველთა, რომელი ვალს ოთხითა, რომელთა ასხენ წვივნი უზეშთაეს ფერჴთა მისთა ხლდომად ქუეყანასა ზედა. 21

21 Yet these may ye eat of every flying creeping thing that goeth upon all four, which have legs above their feet, to leap withal upon the earth;

כב. אֶת אֵלֶּה מֵהֶם תֹּאכֵלוּ אֶת הָאַרְבֶּה לְמִינוֹ וְאֶת הַסָּלְעָם לְמִינֵהוּ וְאֶת הַחַרְגֹּל לְמִינֵהוּ וְאֶת הֶחָגָב לְמִינֵהוּ:

καὶ ταῦτα φάγεσθε ἀπ᾽ αὐτῶν τὸν βροῦχον καὶ τὰ ὅμοια αὐτῷ καὶ τὸν ἀττάκην καὶ τὰ ὅμοια αὐτῷ καὶ τὴν ἀκρίδα καὶ τὰ ὅμοια αὐτῇ καὶ τὸν ὀφιομάχην καὶ τὰ ὅμοια αὐτῷ

22 ܗܵܠܹܝܢ ܐܲܟ݂ܘܿܠܘ ܡܸܢܗܘܿܢ: ܩܲܡܨܵܐ ܠܓܸܢܣܹܗ: ܘܚܲܪܓܵܠܵܐ ܠܓܸܢܣܹܗ.

comedere debetis, ut est bruchus in genere suo, et attacus atque ophiomachus, ac locusta, singula juxta genus suum.

Եւ այս իցէ զոր ուտիցէք ի նոցանէ. զջորեակդ, եւ որ ինչ նման է նմա. եւ զխարագուլ, եւ որ ինչ նման է նմա. եւ զմարախ, եւ որ ինչ նման է նմա. եւ զօձամարտ, եւ որ ինչ նման իցէ նմա,

ესე არს, რომელსა სჭამდეთ მათგან: ბოცომკალი და ყოველი მსგავსი მისი, მჭრინავი და ყოველი მსგავსი მისი, [გველისმბრძოლი] და ყოველი მსგავსი მისი, მკალი და ყოველი მსგავსი მისი. 22

22 Even these of them ye may eat; the locust after his kind, and the bald locust after his kind, and the beetle after his kind, and the grasshopper after his kind.

כג. וְכֹל שֶׁרֶץ הָעוֹף אֲשֶׁר לוֹ אַרְבַּע רַגְלָיִם שֶׁקֶץ הוּא לָכֶם:

πᾶν ἑρπετὸν ἀπὸ τῶν πετεινῶν οἷς ἐστιν τέσσαρες πόδες βδέλυγμά ἐστιν ὑμῖν

23 ܘܟ݂ܠܹܗ ܝܲܠܕܵܐ ܕܦܵܪܲܚܬ݂ܵܐ ܕܐܝܼܬ݂ ܠܹܗ ܐܲܪܒܲܥ ܪܸܓ݂ܠܝܼܢ: ܛܲܡܲܐ ܗ̄ܘܼ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Quidquid autem ex volucribus quatuor tantum habet pedes, execrabile erit vobis:

Ամենայն զեռուն թռչուն, որոյ իցեն չորք ոտք, պիղծ իցէ ձեզ,

მფრინველთაგან, რომელთა ასხენ ოთხ ფერჴ, საძაგელ არს თქუენდა და მით არა შეიგინნეთ. 23

23 But all other flying creeping things, which have four feet, shall be an abomination unto you.

כד. וּלְאֵלֶּה תִּטַּמָּאוּ כָּל הַנֹּגֵעַ בְּנִבְלָתָם יִטְמָא עַד הָעָרֶב:

καὶ ἐν τούτοις μιανθήσεσθε πᾶς ὁ ἁπτόμενος τῶν θνησιμαίων αὐτῶν ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

24 ܘܲܒ݂ܗܵܠܹܝܢ ܬܸܬܿܛܲܡܐܘܼܢ: ܟܠ ܕܩܵܪܹܒ݂ ܠܦܲܓ݂ܪܲܝܗܘܿܢ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

et quicumque morticina eorum tetigerit, polluetur, et erit immundus usque ad vesperum:

Մի՛ նոքօք պղծիցիք. ամենայն որ մերձենայցէ ի մեռեալ նոցա` պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

ყოველი რომელი შეეხოს მკუდარსა მათგანსა, არაწმიდაჲ იყოს იგი მწუხრადმდე. 24

24 And for these ye shall be unclean: whosoever toucheth the carcase of them shall be unclean until the even.

כה. וְכָל הַנֹּשֵׂא מִנִּבְלָתָם יְכַבֵּס בְּגָדָיו וְטָמֵא עַד הָעָרֶב:

καὶ πᾶς ὁ αἴρων τῶν θνησιμαίων αὐτῶν πλυνεῖ τὰ ἱμάτια καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

25 ܘܟ݂ܠ ܕܫܵܩܹܠ ܦܲܓ݂ܪܲܝܗܘܿܢ ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܵܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

et si necesse fuerit ut portet quippiam horum mortuum, lavabit vestimenta sua, et immundus erit usque ad occasum solis.

Եւ ամենայն որ բառնայցէ զմեռեալ նոցա, լուասցէ զձորձս իւր, եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და ყოველი რომელი შეეხოს მძორსა მას მათსა, განირცხენ სამოსელი მისი და არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე. 25

25 And whosoever beareth ought of the carcase of them shall wash his clothes, and be unclean until the even.

כו. לְכָל הַבְּהֵמָה אֲשֶׁר הִוא מַפְרֶסֶת פַּרְסָה וְשֶׁסַע אֵינֶנָּה שֹׁסַעַת וְגֵרָה אֵינֶנָּה מַעֲלָה טְמֵאִים הֵם לָכֶם כָּל הַנֹּגֵעַ בָּהֶם יִטְמָא:

ἐν πᾶσιν τοῖς κτήνεσιν ὅ ἐστιν διχηλοῦν ὁπλὴν καὶ ὀνυχιστῆρας ὀνυχίζει καὶ μηρυκισμὸν οὐ μαρυκᾶται ἀκάθαρτα ἔσονται ὑμῖν πᾶς ὁ ἁπτόμενος τῶν θνησιμαίων αὐτῶν ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

26 ܘܟ݂ܠܵܗ ܒܥܝܼܪܵܐ ܕܨܲܪܝܵܐ ܦܲܪܣܬ݂ܵܗ: ܘܠܵܐ ܗ̄ܘܵܬ݂ ܦܠܝܼܓ݂ܵܐ ܠܲܬ݂ܪܹܝܢ: ܘܠܵܐ ܡܸܬ݂ܓܵܘܪܪܵܐ: ܛܲܡܵܐܐ ܗ̄ܝܼ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܟ݂ܠ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܗܘܿܢ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Omne animal quod habet quidem ungulam, sed non dividit eam, nec ruminat, immundum erit: et qui tetigerit illud, contaminabitur.

Յամենայն անասնոց որ կճղակահերձ իցէ եւ մագիլս սփռիցէ եւ որոճիցէ ոչ, պիղծ լիցի ձեզ այն ամենայն. որ մերձեսցի ի մեռեալ նոցա` պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

ყოველთა შორის პირუტუთა, რომელთა ჭლაკი განყოფილ არს და ფრცხილითა ფრცხენს და აღმოცოხნით არა აღმოიცოხნის, არაწმიდა იყოს თქუენდა. ყოველი რომელი შეეხოს მძორსა მათგანსა, არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე. 26

26 The carcases of every beast which divideth the hoof, and is not clovenfooted, nor cheweth the cud, are unclean unto you: every one that toucheth them shall be unclean.

כז. וְכֹל הוֹלֵךְ עַל כַּפָּיו בְּכָל הַחַיָּה הַהֹלֶכֶת עַל אַרְבַּע טְמֵאִים הֵם לָכֶם כָּל הַנֹּגֵעַ בְּנִבְלָתָם יִטְמָא עַד הָעָרֶב:

καὶ πᾶς ὃς πορεύεται ἐπὶ χειρῶν ἐν πᾶσι τοῖς θηρίοις ἃ πορεύεται ἐπὶ τέσσαρα ἀκάθαρτα ἔσται ὑμῖν πᾶς ὁ ἁπτόμενος τῶν θνησιμαίων αὐτῶν ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

27 ܘܟ݂ܠ ܕܲܡܗܲܠܸܟ݂ ܥܲܠ ܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ: ܘܟ݂ܠܵܗ ܚܲܝܘܬ݂ܵܐ ܕܲܡܗܲܠܟ݂ܵܐ ܥܲܠ ܐܲܪܒܲܥ: ܛܲܡܵܐܐ ܗ̄ܝܼ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܟ݂ܠ ܕܩܵܪܹܒ݂ ܠܦܲܓ݂ܪܲܝܗܘܿܢ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Quod ambulat super manus ex cunctis animantibus, quæ incedunt quadrupedia, immundum erit: qui tetigerit morticina eorum, polluetur usque ad vesperum.

Եւ ամենայն որ գնայցէ ի ձեռս իւր, յամենայն գազանաց որ գնայցէ ի չորս, պիղծ լիցի ձեզ այն. ամենայն որ մերձեսցի ի մեռեալ նոցա` պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და ყოველი რომელი ვალს ჴელითა, ყოველთა შორის მჴეცთა, რომელი ვალს ოთხითა, არაწმიდა არს იგი თქუენდა. ყოველი რომელი შეეხოს მძორსა მათსა, არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე. 27

27 And whatsoever goeth upon his paws, among all manner of beasts that go on all four, those are unclean unto you: whoso toucheth their carcase shall be unclean until the even.

כח. וְהַנֹּשֵׂא אֶת נִבְלָתָם יְכַבֵּס בְּגָדָיו וְטָמֵא עַד הָעָרֶב טְמֵאִים הֵמָּה לָכֶם:

καὶ ὁ αἴρων τῶν θνησιμαίων αὐτῶν πλυνεῖ τὰ ἱμάτια καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας ἀκάθαρτα ταῦτα ὑμῖν ἐστιν

28 ܘܡܿܢ ܕܫܵܩܹܠ ܦܲܓ݂ܪܲܝܗܘܿܢ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܵܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܛܲܡܐܝܼܢ ܐܸܢܘܿܢ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Et qui portaverit hujuscemodi cadavera, lavabit vestimenta sua, et immundus erit usque ad vesperum: quia omnia hæc immunda sunt vobis.

Եւ որ բառնայցէ ի մեռելոյ նոցա, լուասցէ զձորձս իւր, եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ. զի այն ամենայն պիղծ իցէ ձեզ,

და რომელმან აღიღოს ჴელითა მკუდარი მათგანი, განირცხეს სამოსელი მისი, და იბანენ წყლითა და არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე. 28

28 And he that beareth the carcase of them shall wash his clothes, and be unclean until the even: they are unclean unto you.

כט. וְזֶה לָכֶם הַטָּמֵא בַּשֶּׁרֶץ הַשֹּׁרֵץ עַל הָאָרֶץ הַחֹלֶד וְהָעַכְבָּר וְהַצָּב לְמִינֵהוּ:

καὶ ταῦτα ὑμῖν ἀκάθαρτα ἀπὸ τῶν ἑρπετῶν τῶν ἑρπόντων ἐπὶ τῆς γῆς ἡ γαλῆ καὶ ὁ μῦς καὶ ὁ κροκόδειλος ὁ χερσαῖος

29 ܘܗܵܠܹܝܢ ܕܛܲܡܐܝܼܢ ܒܟ݂ܠܹܗ ܪܲܚܫܵܐ ܕܪܵܚܸܫ ܥܲܠ ܐܲܪܥܵܐ: ܟܵܟ݂ܘܼܫܬܵܐ: ܘܥܘܼܩܒܿܪܵܐ: ܘܚܲܪܕܵܢܵܐ: ܠܓܸܢܣܲܝܗܘܿܢ.

Hæc quoque inter polluta reputabuntur de his quæ moventur in terra, mustela et mus et crocodilus, singula juxta genus suum,

Եւ այս իցէ ձեզ պիղծ յամենայն սողնոց որ սողիցին ի վերայ երկրի. աքիս եւ մուկն եւ տիտեռն յոստին,

რამეთუ არაწმიდა არს ესე ყოველი თქუენდა. და ესეცა თქუენდა არაწმიდა არს ქუეწარმავალთაგანი, რომელნი ძურებიან ქუეყანასა ზედა: 29

29 These also shall be unclean unto you among the creeping things that creep upon the earth; the weasel, and the mouse, and the tortoise after his kind,

ל. וְהָאֲנָקָה וְהַכֹּחַ וְהַלְּטָאָה וְהַחֹמֶט וְהַתִּנְשָׁמֶת:

μυγαλῆ καὶ χαμαιλέων καὶ καλαβώτης καὶ σαύρα καὶ ἀσπάλαξ

30 ܘܐܵܡܲܩܬ݂ܵܐ: ܘܚܘܼܠܕܵܐ: ܘܲܨܪܘܿܪܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܚܘܼܠܡܵܛܵܐ: ܘܝܲܕ݂ܝܵܕ݂ܵܐ.

mygale, et chamæleon, et stellio, et lacerta, et talpa.

եւ մկնաքիս եւ գետնառեւծ եւ կովադիաց եւ մողէզ եւ խլուրդ,

ქურცინი, და თაგჳ, და ხჳთქი, და თაგჳ ქურცინი, და მსუენ-ლომი, და მხულივი და მსუენი და მთხუნველი. ესე ყოველი არაწმიდა არს თქუენდა ყოველთაგან ქუეწარმავალთა, რომელნი ძურებიან ქუეყანასა ზედა. ყოველი რომელი შეეხოს მათგანსა მძორსა, არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე. 30

30 And the ferret, and the chameleon, and the lizard, and the snail, and the mole.

לא. אֵלֶּה הַטְּמֵאִים לָכֶם בְּכָל הַשָּׁרֶץ כָּל הַנֹּגֵעַ בָּהֶם בְּמֹתָם יִטְמָא עַד הָעָרֶב:

ταῦτα ἀκάθαρτα ὑμῖν ἀπὸ πάντων τῶν ἑρπετῶν τῶν ἐπὶ τῆς γῆς πᾶς ὁ ἁπτόμενος αὐτῶν τεθνηκότων ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

31 ܗܵܠܹܝܢ ܛܲܡܐܝܼܢ ܒܟ݂ܠܹܗ ܪܲܚܫܵܐ: ܟܠ ܕܩܵܪܹܒ݂ ܠܗܘܿܢ ܟܲܕ݂ ܡܝܼܬ݂ܝܼܢ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Omnia hæc immunda sunt. Qui tetigerit morticina eorum, immundus erit usque ad vesperum:

Այն ամենայն պիղծ իցէ ձեզ յամենայն սողնոց որ սողին ի վերայ երկրի. ամենայն որ մերձեսցի ի մեռեալ նոցա` պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და ყოველსა, რომელსა შთავარდეს მკუდარი ამათგანი, არაწმიდა იყოს. 31

31 These are unclean to you among all that creep: whosoever doth touch them, when they be dead, shall be unclean until the even.

לב. וְכֹל אֲשֶׁר יִפֹּל עָלָיו מֵהֶם בְּמֹתָם יִטְמָא מִכָּל כְּלִי עֵץ אוֹ בֶגֶד אוֹ עוֹר אוֹ שָׂק כָּל כְּלִי אֲשֶׁר יֵעָשֶׂה מְלָאכָה בָּהֶם בַּמַּיִם יוּבָא וְטָמֵא עַד הָעֶרֶב וְטָהֵר:

καὶ πᾶν ἐφ᾽ ὃ ἂν ἐπιπέσῃ ἀπ᾽ αὐτῶν τεθνηκότων αὐτῶν ἀκάθαρτον ἔσται ἀπὸ παντὸς σκεύους ξυλίνου ἢ ἱματίου ἢ δέρματος ἢ σάκκου πᾶν σκεῦος ὃ ἐὰν ποιηθῇ ἔργον ἐν αὐτῷ εἰς ὕδωρ βαφήσεται καὶ ἀκάθαρτον ἔσται ἕως ἑσπέρας καὶ καθαρὸν ἔσται

32 ܘܟ݂ܠ ܕܢܵܦܹܠ ܥܠܵܘܗܝ ܡܸܢܗܘܿܢ ܟܲܕ ܡܝܼܬ݂ܝܼܢ: ܢܸܬܿܛܲܡܲܐ: ܘܟ݂ܠ ܡܵܐܢܵܐ ܕܩܲܝܣܵܐ: ܐܵܘ ܠܒ݂ܘܼܫܵܐ: ܐܵܘ ܡܸܫܟܵܐ: ܐܵܘ ܣܲܩܵܐ: ܐܵܘ ܟܠ ܡܵܐܢ ܕܡܸܬ݂ܥܒܸܕ݂ ܒܗܘܿܢ ܥܒ݂ܵܕ݂ܵܐ: ܒܡܲܝܵܐ ܢܸܨܒܿܥܘܼܢ ܐܸܢܘܿܢ: ܘܢܸܗܘܘܿܢ ܛܲܡܐܝܼܢ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ: ܘܢܸܬܿܕܲܟܿܘܿܢ.

et super quod ceciderit quidquam de morticinis eorum, polluetur, tam vas ligneum et vestimentum, quam pelles et cilicia: et in quocumque fit opus, tingentur aqua, et polluta erunt usque ad vesperum, et sic postea mundabuntur.

Եւ յամենայնի յորոյ վերայ անկանիցի ի մեռելոյ նոցա` պիղծ լիցի. յամենայն փայտեղէն անօթոյ կամ ի հանդերձէ կամ ի մաշկէ կամ ի քրձէ, ամենայն անօթ յորում գործ ինչ գործիցի ի նմա, ի ջուր թացցի եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ, եւ ապա սուրբ լինիցի,

ყოველსავე ჭურჭელსა ძელისასა, გინა სამოსელსა, გინა ტყავსა, გინა ძაძასა. 32

32 And upon whatsoever any of them, when they are dead, doth fall, it shall be unclean; whether it be any vessel of wood, or raiment, or skin, or sack, whatsoever vessel it be, wherein any work is done, it must be put into water, and it shall be unclean until the even; so it shall be cleansed.

לג. וְכָל כְּלִי חֶרֶשׂ אֲשֶׁר יִפֹּל מֵהֶם אֶל תּוֹכוֹ כֹּל אֲשֶׁר בְּתוֹכוֹ יִטְמָא וְאֹתוֹ תִשְׁבֹּרוּ:

καὶ πᾶν σκεῦος ὀστράκινον εἰς ὃ ἐὰν πέσῃ ἀπὸ τούτων ἔνδον ὅσα ἐὰν ἔνδον ᾖ ἀκάθαρτα ἔσται καὶ αὐτὸ συντριβήσεται

33 ܘܟ݂ܠ ܡܵܐܢܵܐ ܕܦܲܚܵܪܵܐ ܕܢܵܦܹܠ ܡܸܢܗܘܿܢ ܒܓ݂ܵܘܹܗ: ܟܠ ܕܲܒ݂ܓ݂ܵܘܹܗ ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ: ܘܠܹܗ ܬܒܲܪܘ.

Vas autem fictile, in quod horum quidquam intro cecidit, polluetur, et idcirco frangendum est.

Եւ ամենայն անօթ խեցեղէն յոր անկանիցի ինչ ի նոցանէ, եւ որ ինչ ի ներքսն կայցէ, պիղծ լիցի, եւ զայն բեկանիջիք,

ყოველივე ჭურჭელი, რომლითა იქმნების საქმე, წყლითა განირცხეს და არაწმიდა იყოს ვიდრე მწუხრადმდე და არაწმიდა იყოს. და ყოველი ჭურჭერი კეცისაჲ, რომელსა შთავარდეს მათგანი შიდა, რაოდენ-რაჲ იყოს მას შინა, არაწმიდა არს და იგი შეიმუსრენ. 33

33 And every earthen vessel, whereinto any of them falleth, whatsoever is in it shall be unclean; and ye shall break it.

לד. מִכָּל הָאֹכֶל אֲשֶׁר יֵאָכֵל אֲשֶׁר יָבוֹא עָלָיו מַיִם יִטְמָא וְכָל מַשְׁקֶה אֲשֶׁר יִשָּׁתֶה בְּכָל כְּלִי יִטְמָא:

καὶ πᾶν βρῶμα ὃ ἔσθεται εἰς ὃ ἐὰν ἐπέλθῃ ἐπ᾽ αὐτὸ ὕδωρ ἀκάθαρτον ἔσται καὶ πᾶν ποτόν ὃ πίνεται ἐν παντὶ ἀγγείῳ ἀκάθαρτον ἔσται

34 ܘܡܼܢ ܟܠ ܡܹܐܟ݂ܘܿܠܬܵܐ ܕܡܸܬ݂ܐܲܟ݂ܠܵܐ: ܕܢܵܦܠܝܼܢ ܥܠܹܝܗܿ ܡܲܝܵܐ: ܬܸܬܿܛܲܡܲܐ: ܘܟ݂ܠ ܡܲܫܬܿܝܵܐ ܕܡܸܫܬܿܬܸܐ ܒܟ݂ܠ ܡܵܐܢ: ܢܸܬܿܛܲܡܲܐ.

Omnis cibus, quem comedetis, si fusa fuerit super eum aqua, immundus erit: et omne liquens quod bibitur de universo vase, immundum erit.

Եւ ամենայն կերակուր որ ուտիցի, եւ անկանիցի ի վերայ նորա ի ջրոյ անտի, պիղծ լիցի. եւ ամենայն ըմպելի որ ըմպիցի յամենայն ամանի` պիղծ լիցի,

და ყოველი საჭმელი, რომელი იჭამების, რომელსა მივიდეს წყალი, არაწმიდა იყოს, და ყოველი სასუმელი, რომელი ისუმების ყოვლითა ჭურჭრითა, არაწმიდა არს იგი. 34

34 Of all meat which may be eaten, that on which such water cometh shall be unclean: and all drink that may be drunk in every such vessel shall be unclean.

לה. וְכֹל אֲשֶׁר יִפֹּל מִנִּבְלָתָם עָלָיו יִטְמָא תַּנּוּר וְכִירַיִם יֻתָּץ טְמֵאִים הֵם וּטְמֵאִים יִהְיוּ לָכֶם:

καὶ πᾶν ὃ ἐὰν πέσῃ ἀπὸ τῶν θνησιμαίων αὐτῶν ἐπ᾽ αὐτό ἀκάθαρτον ἔσται κλίβανοι καὶ κυθρόποδες καθαιρεθήσονται ἀκάθαρτα ταῦτά ἐστιν καὶ ἀκάθαρτα ταῦτα ὑμῖν ἔσονται

35 ܘܟ݂ܠ ܕܢܵܦܹܠ ܡܼܢ ܦܲܓ݂ܪܲܝܗܘܿܢ ܥܠܵܘܗܝ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ: ܬܲܢܘܼܪܵܐ: ܘܒܹܝܬ݂ ܬܦܲܝܵܐ: ܢܸܬ݂ܥܲܩܪܘܼܢ: ܛܲܡܐܝܼܢ ܐܸܢܘܿܢ: ܘܛܲܡܐܝܼܢ ܢܸܗܘܘܿܢ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Et quidquid de morticinis hujuscemodi ceciderit super illud, immundum erit: sive clibani, sive chytropodes, destruentur, et immundi erunt.

Եւ ամենայն յոր ինչ անկանիցի ի մեռելոյ նոցա` պիղծ լիցի. եւ թոնիրք եւ կասկարայք քակեսցին. քանզի պղծեալ են, եւ պիղծք իցեն ձեզ,

და ყოველსავე ზედა, რომელსა დავარდეს მკუდარი მათგანი, არაწმიდა იყოს: თორნენი და ყუერბნი დაირღუედ, რამეთუ არაწმიდა არს და არაწმიდა იყოს თქუენდა, 35

35 And every thing whereupon any part of their carcase falleth shall be unclean; whether it be oven, or ranges for pots, they shall be broken down: for they are unclean and shall be unclean unto you.

לו. אַךְ מַעְיָן וּבוֹר מִקְוֵה מַיִם יִהְיֶה טָהוֹר וְנֹגֵעַ בְּנִבְלָתָם יִטְמָא:

πλὴν πηγῶν ὑδάτων καὶ λάκκου καὶ συναγωγῆς ὕδατος ἔσται καθαρόν ὁ δὲ ἁπτόμενος τῶν θνησιμαίων αὐτῶν ἀκάθαρτος ἔσται

36 ܒܪܲܡ ܡܥܝܼܢܹ̈ܐ: ܘܓ݂ܘ̈ܒܹܿܐ: ܘܩܵܒ݂̈ܝܵܬ݂ܵܐ ܕܡܲܝܵܐ: ܢܸܗܘܘܿܢ ܕܟܹܝܢ: ܘܡܼܢ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܦܲܓ݂ܪܲܝܗܘܿܢ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ.

Fontes vero et cisternæ, et omnis aquarum congregatio munda erit. Qui morticinum eorum tetigerit, polluetur.

Բաց յաղբերաց ջրոց եւ ի ջրհորոց եւ ի ջրակուտաց, որ`` սուրբ լինիցին ձեզ, եւ ամենայն որ մերձենայցէ ի պղծութիւնս շնչոյ մեռելոյ`` նոցա, պիղծ լիցի,

თჳნიერ წყაროთა წყალთასა და ჯურღმულისა და დასაკრებელისა წყალთასა, ესე ხოლო წმიდა არს. 36

36 Nevertheless a fountain or pit, wherein there is plenty of water, shall be clean: but that which toucheth their carcase shall be unclean.

לז. וְכִי יִפֹּל מִנִּבְלָתָם עַל כָּל זֶרַע זֵרוּעַ אֲשֶׁר יִזָּרֵעַ טָהוֹר הוּא:

ἐὰν δὲ ἐπιπέσῃ τῶν θνησιμαίων αὐτῶν ἐπὶ πᾶν σπέρμα σπόριμον ὃ σπαρήσεται καθαρὸν ἔσται

37 ܘܐܸܢ ܢܵܦܹܠ ܡܼܢ ܦܲܓ݂ܪܲܝܗܘܿܢ ܥܲܠ ܟܠ ܒܲܪܙܲܪܥܵܐ ܙܲܪܥܵܐ ܕܡܸܙܕܿܪܲܥ: ܕܟܹܐ ܗ̄ܘܼ.

Si ceciderit super sementem, non polluet eam.

Իսկ եթէ անկանիցի ինչ ի մեռելոյ նոցա ի վերայ ամենայն սերման սերմանելոյ որ սերմանիցի, սուրբ լիցի,

ხოლო რომელი შეეხოს მკუდარსა მათგანსა, არაწმიდა იყოს. უკუეთუ დავარდეს მძორი იგი მათგანი ყიველსავე თესლსა სათესავსა, რომელი ითესვის, არაწმიდა იყოს. 37

37 And if any part of their carcase fall upon any sowing seed which is to be sown, it shall be clean.

לח. וְכִי יֻתַּן מַיִם עַל זֶרַע וְנָפַל מִנִּבְלָתָם עָלָיו טָמֵא הוּא לָכֶם:

ἐὰν δὲ ἐπιχυθῇ ὕδωρ ἐπὶ πᾶν σπέρμα καὶ ἐπιπέσῃ τῶν θνησιμαίων αὐτῶν ἐπ᾽ αὐτό ἀκάθαρτόν ἐστιν ὑμῖν

38 ܘܐܸܢ ܢܦܲܠܘ ܡܲܝܵܐ ܥܲܠ ܒܲܪܙܲܪܥܵܐ: ܘܲܢܦܲܠ ܡܼܢ ܦܲܓ݂ܪܲܝܗܘܿܢ ܥܠܵܘܗܝ: ܛܲܡܲܐ ܗ̄ܘܼ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Si autem quispiam aqua sementem perfuderit, et postea morticinis tacta fuerit, illico polluetur.

Ապա թէ հեղուցու ջուր ի վերայ ամենայն սերման, եւ անկանիցի ինչ անդր ի մեռելոյ նոցա, անսուրբ լիցի ձեզ,

უკუეთუ დაესხას წყალი ყოველსა მას ზედა თესლსა და დავარდეს მათგანი მძორი მას ზედა, არაწმიდა იყოს იგი თქუენდა. 38

38 But if any water be put upon the seed, and any part of their carcase fall thereon, it shall be unclean unto you.

לט. וְכִי יָמוּת מִן הַבְּהֵמָה אֲשֶׁר הִיא לָכֶם לְאָכְלָה הַנֹּגֵעַ בְּנִבְלָתָהּ יִטְמָא עַד הָעָרֶב:

ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ τῶν κτηνῶν ὅ ἐστιν ὑμῖν τοῦτο φαγεῖν ὁ ἁπτόμενος τῶν θνησιμαίων αὐτῶν ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

39 ܘܐܸܢ ܢܡܘܼܬ݂ ܡܼܢ ܒܥܝܼܪܵܐ ܕܕܲܟ݂ܝܵܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܠܡܹܐܟܲܠ: ܟܠ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܦܲܓ݂ܪܹܗ ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Si mortuum fuerit animal, quod licet vobis comedere, qui cadaver ejus tetigerit, immundus erit usque ad vesperum:

Եւ եթէ մեռանիցի ինչ յանասնոց որ ձեզ ուտելի են, որ մերձենայցէ ի մեռեալ նոցա` պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

უკუეთუ მოკუდეს პირუტყუთაგანი, რომლისა არს ესე მისა საჭმელი, რომელი შეეხოს მძორსა მას მათსა, არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე. 39

39 And if any beast, of which ye may eat, die; he that toucheth the carcase thereof shall be unclean until the even.

מ. וְהָאֹכֵל מִנִּבְלָתָהּ יְכַבֵּס בְּגָדָיו וְטָמֵא עַד הָעָרֶב וְהַנֹּשֵׂא אֶת נִבְלָתָהּ יְכַבֵּס בְּגָדָיו וְטָמֵא עַד הָעָרֶב:

καὶ ὁ ἐσθίων ἀπὸ τῶν θνησιμαίων τούτων πλυνεῖ τὰ ἱμάτια καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας καὶ ὁ αἴρων ἀπὸ θνησιμαίων αὐτῶν πλυνεῖ τὰ ἱμάτια καὶ λούσεται ὕδατι καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

40 ܘܡܿܢ ܕܢܹܐܟ݂ܘܿܠ ܡܼܢ ܦܲܓ݂ܪܹܗ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ: ܘܲܕ݂ܢܸܫܩܘܿܠ ܡܼܢ ܦܲܓ݂ܪܹܗ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

et qui comederit ex eo quippiam, sive portaverit, lavabit vestimenta sua, et immundus erit usque ad vesperum.

Եւ որ բառնայցէ ի մեռելոյ նոցա` լուասցէ զձորձս իւր, եւ պղծեալ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და რომელმან ჭამოს მკუდარი ამათგან, განირცხეს სამოსელი მისი და არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე. და რომელმან აღიღოს მძორი ამათგანისაჲ, განირცხეს სამოსელი მისი და არაწმიდა იყოს იგი მწუხრადმდე. 40

40 And he that eateth of the carcase of it shall wash his clothes, and be unclean until the even: he also that beareth the carcase of it shall wash his clothes, and be unclean until the even.

מא. וְכָל הַשֶּׁרֶץ הַשֹּׁרֵץ עַל הָאָרֶץ שֶׁקֶץ הוּא לֹא יֵאָכֵל:

καὶ πᾶν ἑρπετόν ὃ ἕρπει ἐπὶ τῆς γῆς βδέλυγμα τοῦτο ἔσται ὑμῖν οὐ βρωθήσεται

41 ܘܟ݂ܠ ܪܲܚܫܵܐ ܕܪܵܚܹܫ ܥܲܠ ܐܲܪܥܵܐ: ܛܲܡܲܐ ܗ̄ܘܼ ܠܟ݂ܘܿܢ ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܿܢ.

Omne quod reptat super terram, abominabile erit, nec assumetur in cibum.

Եւ ամենայն սողուն որ սողի ի վերայ երկրի, պիղծ լիցի ձեզ, եւ մի՛ կերիցի,

და ყოველივე ქუეწარმავალი, რომელი ძურების პირსა ზედა ქუეყანისასა, საძაგელ არს ესე თქუენდა, არა იჭამოს. ყოველი, რომელი ვალს მუცლითა 41

41 And every creeping thing that creepeth upon the earth shall be an abomination; it shall not be eaten.

מב. כֹּל הוֹלֵךְ עַל גָּחוֹן וְכֹל הוֹלֵךְ עַל אַרְבַּע עַד כָּל מַרְבֵּה רַגְלַיִם לְכָל הַשֶּׁרֶץ הַשֹּׁרֵץ עַל הָאָרֶץ לֹא תֹאכְלוּם כִּי שֶׁקֶץ הֵם:

καὶ πᾶς ὁ πορευόμενος ἐπὶ κοιλίας καὶ πᾶς ὁ πορευόμενος ἐπὶ τέσσαρα διὰ παντός ὃ πολυπληθεῖ ποσὶν ἐν πᾶσιν τοῖς ἑρπετοῖς τοῖς ἕρπουσιν ἐπὶ τῆς γῆς οὐ φάγεσθε αὐτό ὅτι βδέλυγμα ὑμῖν ἐστιν

42 ܘܟ݂ܠ ܕܫܵܐܹܦ ܥܲܠ ܟܲܪܣܹܗ: ܘܟ݂ܠ ܕܲܡܗܲܠܸܟ݂ ܥܲܠ ܐܲܪܒܲܥ: ܘܥܲܠ ܣܘܿܓ݂ܐܵܐ ܕܪܸܓ݂ܠܹܐ: ܡܼܢ ܟܠ ܪܲܚܫܵܐ ܕܪܵܚܹܫ ܥܲܠ ܐܲܪܥܵܐ: ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܿܢ ܡܸܢܗܘܿܢ: ܡܸܛܠ ܕܛܲܡܐܝܼܢ ܐܸܢܘܿܢ.

Quidquid super pectus quadrupes graditur, et multos habet pedes, sive per humum trahitur, non comedetis, quia abominabile est.

Ամենայն որ սողի ի վերայ որովայնի իւրոյ, եւ ամենայն որ գնայցէ ի չորս, մինչեւ ցամենայն բազմոտանիս, յամենայն զեռնոց որ զեռայցեն ի վերայ երկրի, մի՛ ուտիցէք. զի պիղծ է այն ձեզ,

და ყოველი, რომელი ვალს ოთხითა მარადის, რომელი მრავალფერჴ არს ყოველთა შორის ქუეწარმავალთა, რომელნი არიან ქუეყანასა ზედა, არა ჰჭამოთ იგი, რამეთუ საძაგელ არს. 42

42 Whatsoever goeth upon the belly, and whatsoever goeth upon all four, or whatsoever hath more feet among all creeping things that creep upon the earth, them ye shall not eat; for they are an abomination.

מג. אַל תְּשַׁקְּצוּ אֶת נַפְשֹׁתֵיכֶם בְּכָל הַשֶּׁרֶץ הַשֹּׁרֵץ וְלֹא תִטַּמְּאוּ בָּהֶם וְנִטְמֵתֶם בָּם:

καὶ οὐ μὴ βδελύξητε τὰς ψυχὰς ὑμῶν ἐν πᾶσι τοῖς ἑρπετοῖς τοῖς ἕρπουσιν ἐπὶ τῆς γῆς καὶ οὐ μιανθήσεσθε ἐν τούτοις καὶ οὐκ ἀκάθαρτοι ἔσεσθε ἐν αὐτοῖς

43 ܠܵܐ ܬܛܲܡܐܘܼܢ ܢܲܦ̮ܫܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ ܒܟ݂ܠܹܗ ܪܲܚܫܵܐ ܕܪܵܚܹܫ ܥܲܠ ܐܲܪܥܵܐ: ܕܠܵܐ ܬܸܬܿܛܲܡܐܘܼܢ ܒܗܘܿܢ: ܠܵܐ ܬܸܬܿܛܲܡܐܘܼܢ ܒܗܘܿܢ.

Nolite contaminare animas vestras, nec tangatis quidquam eorum, ne immundi sitis.

եւ մի՛ գարշեցուցանիցէք զանձինս ձեր ամենայն սողնովք որ սողիցին ի վերայ երկրի. եւ մի՛ պղծիցիք նոքօք, եւ մի՛ լինիցիք անսուրբ նոքօք,

და არა საძაგელ-იყვნეთ სულნი თქუენნი ყოველთა ამათგან ქუეწარმავალთა, რომელნი ძურებიან ქუეყანასა ზედა, არა შეიგინნეთ ამით და არა არაწმიდა იყუნეთ ამით. 43

43 Ye shall not make yourselves abominable with any creeping thing that creepeth, neither shall ye make yourselves unclean with them, that ye should be defiled thereby.

מד. כִּי אֲנִי יְהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם וְהִתְקַדִּשְׁתֶּם וִהְיִיתֶם קְדשִׁים כִּי קָדוֹשׁ אָנִי וְלֹא תְטַמְּאוּ אֶת נַפְשֹׁתֵיכֶם בְּכָל הַשֶּׁרֶץ הָרֹמֵשׂ עַל הָאָרֶץ:

ὅτι ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν καὶ ἁγιασθήσεσθε καὶ ἅγιοι ἔσεσθε ὅτι ἅγιός εἰμι ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν καὶ οὐ μιανεῖτε τὰς ψυχὰς ὑμῶν ἐν πᾶσιν τοῖς ἑρπετοῖς τοῖς κινουμένοις ἐπὶ τῆς γῆς

44 ܡܸܛܠ ܕܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ: ܘܬܸܬ݂ܩܲܕܫܘܿܢ ܘܬܸܗܘܘܿܢ ܩܲܕܝܼܫܝܼܢ: ܡܸܛܠ ܕܩܲܕܝܼܫ ܐ̄ܢܵܐ: ܠܵܐ ܬܛܲܡܐܘܼܢ ܢܲܦ̮ܫܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ ܒܟ݂ܠܹܗ ܪܲܚܫܵܐ ܕܪܵܚܹܫ ܥܲܠ ܐܲܪܥܵܐ.

Ego enim sum Dominus Deus vester: sancti estote, quia ego sanctus sum. Ne polluatis animas vestras in omni reptili quod movetur super terram.

Ես եմ Տէր Աստուած ձեր. եւ սրբիցիք եւ սուրբք լինիցիք, զի սուրբ եմ ես Տէր Աստուած ձեր``. եւ մի՛ պղծիցէք զանձինս ձեր ամենայն զեռնովք որ շարժիցին ի վերայ երկրի,

რამეთუ მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი, და განწმიდენით და იყვენით წმიდაჲ, 44

44 For I am the LORD your God: ye shall therefore sanctify yourselves, and ye shall be holy; for I am holy: neither shall ye defile yourselves with any manner of creeping thing that creepeth upon the earth.

מה. כִּי אֲנִי יְהֹוָה הַמַּעֲלֶה אֶתְכֶם מֵאֶרֶץ מִצְרַיִם לִהְיֹת לָכֶם לֵאלֹהִים וִהְיִיתֶם קְדשִׁים כִּי קָדוֹשׁ אָנִי:

ὅτι ἐγώ εἰμι κύριος ὁ ἀναγαγὼν ὑμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου εἶναι ὑμῶν θεός καὶ ἔσεσθε ἅγιοι ὅτι ἅγιός εἰμι ἐγὼ κύριος

45 ܡܸܛܠ ܕܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܕܐܲܣܸܩܬܿܟ݂ܘܿܢ ܡܼܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ: ܕܐܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܐܲܠܵܗܵܐ: ܘܬܸܗܘܘܿܢ ܩܲܕܝܼܫܝܼܢ: ܡܸܛܠ ܕܩܲܕܝܼܫ ܐ̄ܢܵܐ.

Ego enim sum Dominus, qui eduxi vos de terra Ægypti, ut essem vobis in Deum. Sancti eritis, quia ego sanctus sum.

Զի ես եմ Տէր Աստուած որ հանի զձեզ յերկրէն Եգիպտացւոց լինել ձեզ Աստուած, եւ եղիջիք սուրբք, զի ես սուրբ եմ,

რამეთუ წმიდა ვარ მე, უფალი თქუენი და არა შეაგინნეთ სულნი თქუენნი ყოველთა ამათგან ქუეწარმავალთა, რომელნი იძრვიან ქუეყანისა ზედა, რამეთუ მე ვარ ღმერთი შენი, რომელმან გამოგიყვანენ თქუენ ქუეყანით ეგჳპტით, რათა ვიყო მე თქუენდა ღმერთ და იყვენით წმიდაჲ, რამეთუ წმიდა ვარ მე უფალი. 45

45 For I am the LORD that bringeth you up out of the land of Egypt, to be your God: ye shall therefore be holy, for I am holy.

מו. זֹאת תּוֹרַת הַבְּהֵמָה וְהָעוֹף וְכֹל נֶפֶשׁ הַחַיָּה הָרֹמֶשֶׂת בַּמָּיִם וּלְכָל נֶפֶשׁ הַשֹּׁרֶצֶת עַל הָאָרֶץ:

οὗτος ὁ νόμος περὶ τῶν κτηνῶν καὶ τῶν πετεινῶν καὶ πάσης ψυχῆς τῆς κινουμένης ἐν τῷ ὕδατι καὶ πάσης ψυχῆς ἑρπούσης ἐπὶ τῆς γῆς

46 ܗܵܢܵܐ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܕܲܒ݂ܥܝܼܪܵܐ: ܘܲܕ݂ܦܵܪܲܚܬ݂ܵܐ: ܘܲܕ݂ܟ݂ܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܚܲܝܬ݂ܵܐ ܕܪܲܚܫܵܐ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܲܕ݂ܟ݂ܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܪܲܚܫܵܐ ܒܐܲܪܥܵܐ.

Ista est lex animantium ac volucrum, et omnis animæ viventis, quæ movetur in aqua, et reptat in terra,

Այս օրէն լինիցի վասն անասնոց եւ թռչնոց եւ ամենայն շնչոյ որ շրջիցի ի ջուրս, եւ ամենայն շնչոյ որ շրջիցի ի վերայ երկրի,

ესე შჯული არს საცხოვართათჳს და მფრინველთათჳს და ყოვლისა სულისა ქუეწარმავლისა ქუეყანასა ზედა 46

46 This is the law of the beasts, and of the fowl, and of every living creature that moveth in the waters, and of every creature that creepeth upon the earth:

מז. לְהַבְדִּיל בֵּין הַטָּמֵא וּבֵין הַטָּהֹר וּבֵין הַחַיָּה הַנֶּאֱכֶלֶת וּבֵין הַחַיָּה אֲשֶׁר לֹא תֵאָכֵל:

διαστεῖλαι ἀνὰ μέσον τῶν ἀκαθάρτων καὶ ἀνὰ μέσον τῶν καθαρῶν καὶ ἀνὰ μέσον τῶν ζωογονούντων τὰ ἐσθιόμενα καὶ ἀνὰ μέσον τῶν ζωογονούντων τὰ μὴ ἐσθιόμενα

47 ܘܲܠܡܸܦܪܲܫ ܒܹܝܬ݂ ܛܲܡܲܐ ܠܕܲܟ݂ܝܵܐ: ܘܒܹܝܬ݂ ܚܲܝܘܬ݂ܵܐ ܕܡܸܬ݂ܐܲܟ݂ܠܵܐ ܠܒܹܝܬ݂ ܚܲܝܘܬ݂ܵܐ ܕܠܵܐ ܡܸܬ݂ܐܲܟ݂ܠܵܐ.

ut differentias noveritis mundi et immundi, et sciatis quid comedere et quid respuere debeatis.

որոշել ի մէջ սրբոյն եւ ի մէջ անսրբոյն, եւ խելամուտ առնել զորդիսդ Իսրայելի ի մէջ ուտելեացն կենդանածնաց եւ ի մէջ չուտելեաց անասնոց,

განშორებად შორის არაწმიდათა და შორის წმიდათა და სწავლად ძეთა ისრაჱლისათა შორის მაცხოვნებელთა საჭმელთა და შორის არამაცხოვნებელთა საჭმელთა. 47

47 To make a difference between the unclean and the clean, and between the beast that may be eaten and the beast that may not be eaten.

יב

ΙΒ'

ܩܦܠܐܘܢ: ܝܒ.

Cap. 12

ԳԼ. ԺԲ

თავი მეთორმეტე

א. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: ეტყოდე შენ ძეთა ისრაჱლისათა 1

1 And the LORD spake unto Moses, saying,

ב. דַּבֵּר אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל לֵאמֹר אִשָּׁה כִּי תַזְרִיעַ וְיָלְדָה זָכָר וְטָמְאָה שִׁבְעַת יָמִים כִּימֵי נִדַּת דְּו‍ֹתָהּ תִּטְמָא:

λάλησον τοῖς υἱοῖς Ισραηλ καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς γυνή ἥτις ἐὰν σπερματισθῇ καὶ τέκῃ ἄρσεν καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἑπτὰ ἡμέρας κατὰ τὰς ἡμέρας τοῦ χωρισμοῦ τῆς ἀφέδρου αὐτῆς ἀκάθαρτος ἔσται

2 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܒ̈ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܟܲܕ݂ ܬܸܒ݂ܛܲܢ ܘܬܹܐܠܲܕ݂ ܕܸܟ݂ܪܵܐ: ܬܸܗܘܸܐ ܛܲܡܵܐܐ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ: ܐܲܝܟ݂ ܝܵܘܡܵܬ݂ܵܐ ܕܟܸܦ̮ܣܵܗ: ܬܸܗܘܸܐ ܛܲܡܵܐܐ.

Loquere filiis Israël, et dices ad eos: Mulier, si suscepto semine pepererit masculum, immunda erit septem diebus juxta dies separationis menstruæ.

Խօսեաց ընդ որդիսն Իսրայելի եւ ասասցես ցնոսա. Կին ոք եթէ սերմն առցէ եւ ծնանիցի արու, պիղծ լիցի զեւթն օր. ըստ աւուրց զատանելոյ դաշտանին իւրոյ պիղծ լիցի,

და არქუ მათ: დედაკაცმან, რომელმან მუცლად-იღოს თესლი და შვეს წული, არაწმიდა იყოს იგი შჳდ დღე, მუნ დღენდმდე განწმედისა წიდოვანებისა მისისა არაწმიდა იყოს. 2

2 Speak unto the children of Israel, saying, If a woman have conceived seed, and born a man child: then she shall be unclean seven days; according to the days of the separation for her infirmity shall she be unclean.

ג. וּבַיּוֹם הַשְּׁמִינִי יִמּוֹל בְּשַׂר עָרְלָתוֹ:

καὶ τῇ ἡμέρᾳ τῇ ὀγδόῃ περιτεμεῖ τὴν σάρκα τῆς ἀκροβυστίας αὐτοῦ

3 ܘܲܠܝܵܘܡܵܐ ܕܲܬ݂ܡܵܢܝܵܐ ܢܸܓ݂ܙܪܘܼܢ ܒܸܣܪܵܐ ܕܥܘܼܪܠܘܼܬܹܗ.

Et die octavo circumcidetur infantulus:

եւ յաւուրն ութերորդի թլփատեսցէ զմարմին անթլփատութեան նորա,

და დღესა მერვესა წინადასცჳთოს სხეული წინადაცუეთილებისა მისისაჲ. 3

3 And in the eighth day the flesh of his foreskin shall be circumcised.

ד. וּשְׁלשִׁים יוֹם וּשְׁלשֶׁת יָמִים תֵּשֵׁב בִּדְמֵי טָהֳרָה בְּכָל קֹדֶשׁ לֹא תִגָּע וְאֶל הַמִּקְדָּשׁ לֹא תָבֹא עַד מְלֹאת יְמֵי טָהֳרָהּ:

καὶ τριάκοντα ἡμέρας καὶ τρεῖς καθήσεται ἐν αἵματι ἀκαθάρτῳ αὐτῆς παντὸς ἁγίου οὐχ ἅψεται καὶ εἰς τὸ ἁγιαστήριον οὐκ εἰσελεύσεται ἕως ἂν πληρωθῶσιν αἱ ἡμέραι καθάρσεως αὐτῆς

4 ܘܲܬ݂ܠܵܬ݂ܝܼܢ ܘܲܬ݂ܠܵܬ݂ܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܬܸܬܸܿܒ݂ ܥܲܠ ܕܡܵܐ ܕܲܟ݂ܝܵܐ: ܘܲܒ݂ܟ݂ܠ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܠܵܐ ܬܸܬ݂ܩܲܪܲܒ݂: ܘܲܠܡܲܩܕܫܵܐ ܠܵܐ ܬܹܥܘܿܠ: ܥܕܲܡܵܐ ܕܢܸܡܠܘܿܢ ܝܵܘܡܲܝ ܕܲܟ݂ܝܘܼܬ݂ܵܗ.

ipsa vero triginta tribus diebus manebit in sanguine purificationis suæ. Omne sanctum non tanget, nec ingredietur in sanctuarium, donec impleantur dies purificationis suæ.

Եւ զերեսուն եւ զերիս աւուրս նստցի ի սրբութեան արեան իւրոյ. յամենայն ինչ սուրբ նա մի՛ մերձենայցէ, եւ ի սրբութիւնն մի՛ մտցէ, մինչեւ լցցին աւուրք սրբութեան նորա,

და ჯდეს იგი ოცდაათცამეტ დღე სისხლითა არაწმიდითა მისითა და ყოველსა წმიდასა არა შეეხოს და სიწმიდესა არა შევიდეს ვიდრემდე აღესრულნენ დღენი იგი განწმედისა მისისანი. 4

4 And she shall then continue in the blood of her purifying three and thirty days; she shall touch no hallowed thing, nor come into the sanctuary, until the days of her purifying be fulfilled.

ה. וְאִם נְקֵבָה תֵלֵד וְטָמְאָה שְׁבֻעַיִם כְּנִדָּתָהּ וְשִׁשִּׁים יוֹם וְשֵׁשֶׁת יָמִים תֵּשֵׁב עַל דְּמֵי טָהֳרָה:

ἐὰν δὲ θῆλυ τέκῃ καὶ ἀκάθαρτος ἔσται δὶς ἑπτὰ ἡμέρας κατὰ τὴν ἄφεδρον καὶ ἑξήκοντα ἡμέρας καὶ ἓξ καθεσθήσεται ἐν αἵματι ἀκαθάρτῳ αὐτῆς

5 ܘܐܸܢ ܢܸܩܒܿܬ݂ܵܐ ܬܹܐܠܲܕ݂: ܬܸܗܘܸܐ ܛܲܡܵܐܐ ܐܲܪܒܲܬܲܥܣܲܪ ܝܵܘܡܝܼܢ: ܐܲܝܟ݂ ܟܸܦ̮ܣܵܗ: ܘܸܫܬܿܝܼܢ ܘܸܫܬܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܬܸܬܸܿܒ ܥܲܠ ܕܡܵܐ ܕܲܟ݂ܝܵܐ.

Sin autem feminam pepererit, immunda erit duabus hebdomadibus juxta ritum fluxus menstrui, et sexaginta sex diebus manebit in sanguine purificationis suæ.

Ապա թէ էգ ծնանիցի, պիղծ լիցի զեւթն օր`` ըստ դաշտանին, եւ զվաթսուն եւ զվեց օր նստցի ի սուրբ արեանն իւրում,

უკუეთუ ქალი შვეს, არაწმიდა იყოს იგი ორწილ შჳდ დღე მსგავსად წიდოვანებისა მისისა და სამეოცდაექუს დღე ჯდეს იგი სისხლითა არაწმიდითა მისითა. 5

5 But if she bear a maid child, then she shall be unclean two weeks, as in her separation: and she shall continue in the blood of her purifying threescore and six days.

ו. וּבִמְלֹאת יְמֵי טָהֳרָהּ לְבֵן אוֹ לְבַת תָּבִיא כֶּבֶשׂ בֶּן שְׁנָתוֹ לְעֹלָה וּבֶן יוֹנָה אוֹ תֹר לְחַטָּאת אֶל פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד אֶל הַכֹּהֵן:

καὶ ὅταν ἀναπληρωθῶσιν αἱ ἡμέραι καθάρσεως αὐτῆς ἐφ᾽ υἱῷ ἢ ἐπὶ θυγατρί προσοίσει ἀμνὸν ἐνιαύσιον ἄμωμον εἰς ὁλοκαύτωμα καὶ νεοσσὸν περιστερᾶς ἢ τρυγόνα περὶ ἁμαρτίας ἐπὶ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου πρὸς τὸν ἱερέα

6 ܘܡܵܐ ܕܲܡܠܵܘ ܝܵܘܡܵܬ݂ܵܐ ܕܕܲܟ݂ܝܘܼܬ݂ܵܗ ܕܲܒ݂ܪܵܐ ܐܵܘ ܕܒܲܪܬ݂ܵܐ: ܬܲܝܬܸܿܐ ܐܸܡܪܵܐ ܒܲܪ ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܠܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ: ܘܫܘܼܦܢܝܼܢܵܐ ܐܵܘ ܒܲܪ ܝܵܘܢܵܐ ܠܲܚܛܵܗܵܐ: ܠܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ ܠܘܵܬ݂ ܟܵܗܢܵܐ.

Cumque expleti fuerint dies purificationis suæ, pro filio sive pro filia, deferet agnum anniculum in holocaustum, et pullum columbæ sive turturem pro peccato, ad ostium tabernaculi testimonii, et tradet sacerdoti,

Եւ յորժամ լնուցուն աւուրք սրբութեան նորա ի վերայ ուստերն կամ դստերն, ածցէ գառն տարեւոր յողջակէզ, եւ զոյգս աղաւնւոյ կամ տատրակի`` վասն մեղաց ի դուռն խորանին վկայութեան առ քահանայն,

და რაჟამს აღესრულნენ დღენი იგი განწმედისა მისისანი ძესა ზედა, გინა ასულსა, შეწიროს ტარიგი წელიწდეული უბიწოჲ მსხუერპლად და მართუენი ტრედისანი, გინა გურიტნი ცოდვისათჳს კართა თანა კარვისა საწამებელისათა მღდელისა მიერ. 6

6 And when the days of her purifying are fulfilled, for a son, or for a daughter, she shall bring a lamb of the first year for a burnt offering, and a young pigeon, or a turtledove, for a sin offering, unto the door of the tabernacle of the congregation, unto the priest:

ז. וְהִקְרִיבוֹ לִפְנֵי יְהֹוָה וְכִפֶּר עָלֶיהָ וְטָהֲרָה מִמְּקֹר דָּמֶיהָ זֹאת תּוֹרַת הַיֹּלֶדֶת לַזָּכָר אוֹ לַנְּקֵבָה:

καὶ προσοίσει ἔναντι κυρίου καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτῆς ὁ ἱερεὺς καὶ καθαριεῖ αὐτὴν ἀπὸ τῆς πηγῆς τοῦ αἵματος αὐτῆς οὗτος ὁ νόμος τῆς τικτούσης ἄρσεν ἢ θῆλυ

7 ܘܢܲܩܪܒ݂ܝܼܗ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܹܝܗܿ: ܘܬܸܬܿܕܲܟܸܿܐ ܡܼܢ ܡܲܒܘܼܥܵܐ ܕܲܕ݂ܡܵܗ: ܗܵܢܵܐ ܗ̄ܘܼ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܕܐܲܝܕܵܐ ܕܝܲܠܕܵܐ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܐܵܘ ܢܸܩܒܿܬ݂ܵܐ.

qui offeret illa coram Domino, et orabit pro ea, et sic mundabitur a profluvio sanguinis sui: ista est lex parientis masculum aut feminam.

եւ մատուսցէ առաջի Տեառն, եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն, եւ սրբեսցէ զնա յաղբերէ արեան նորա, Այս օրէն իցէ այնորիկ որ ծնանիցի արու կամ էգ,

და შეწიროს წინაშე ღმრთისა და ლხინება-ყოს მისთჳს მღდელმან მან და განწმიდნეს წყაროჲსა მისგან სისხლისა მისისა. ესე არს შჯული მშობიერისაჲ წულსა ზედა გინა ქალსა. 7

7 Who shall offer it before the LORD, and make an atonement for her; and she shall be cleansed from the issue of her blood. This is the law for her that hath born a male or a female.

ח. וְאִם לֹא תִמְצָא יָדָהּ דֵּי שֶׂה וְלָקְחָה שְׁתֵּי תֹרִים אוֹ שְׁנֵי בְּנֵי יוֹנָה אֶחָד לְעֹלָה וְאֶחָד לְחַטָּאת וְכִפֶּר עָלֶיהָ הַכֹּהֵן וְטָהֵרָה:

ἐὰν δὲ μὴ εὑρίσκῃ ἡ χεὶρ αὐτῆς τὸ ἱκανὸν εἰς ἀμνόν καὶ λήμψεται δύο τρυγόνας ἢ δύο νεοσσοὺς περιστερῶν μίαν εἰς ὁλοκαύτωμα καὶ μίαν περὶ ἁμαρτίας καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτῆς ὁ ἱερεύς καὶ καθαρισθήσεται

8 ܘܐܸܢ ܠܵܐ ܡܵܛܹܐ ܒܐܝܼܕܹܝܗ ܕܬܲܝܬܸܿܐ ܐܸܡܪܵܐ: ܬܸܣܲܒ݂ ܬܪܹܝܢ ܫܘܼܦܢܝܼܢܝܼܢ: ܐܵܘ ܬܪܹܝܢ ܒ̈ܢܲܝ ܝܵܘܢܵܐ: ܚܲܕ݂ ܠܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܚܲܕ݂ ܠܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܹܝܗܿ ܟܵܗܢܵܐ ܘܬܸܬܿܕܲܟܸܿܐ.

Quod si non invenerit manus ejus, nec potuerit offerre agnum, sumet duos turtures vel duos pullos columbarum, unum in holocaustum, et alterum pro peccato: orabitque pro ea sacerdos, et sic mundabitur.

Ապա թէ ոչ գտանիցէ ձեռն նորա բաւական լինել գառամբ, առցէ երկուս տատրակս կամ երկուս ձագս աղաւնեաց. զմին յողջակէզ եւ զմեւսն վասն մեղաց, եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն, եւ սրբեսցի,

უკუეთუ ვერ პოვოს ჴელმან მისმან ტარიგი, მოიქუნეს ორნი გურიტნი, ანუ მართუენი ტრედისანი: ერთი ყოვლად დასაწუველად და ერთი ცოდვისათჳს და ლხინება-ყოს მისთჳს მღდელმან მან და განწმიდნეს. 8

8 And if she be not able to bring a lamb, then she shall bring two turtles, or two young pigeons; the one for the burnt offering, and the other for a sin offering: and the priest shall make an atonement for her, and she shall be clean.

יג

ΙΓ'

ܩܦܠܐܘܢ: ܝܓ.

Cap. 13

ԳԼ. ԺԳ

თავი მეცამეტე

א. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה וְאֶל אַהֲרֹן לֵאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν καὶ Ααρων λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ ܘܥܲܡ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, et Aaron, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ընդ Ահարոնի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი მოსეს და აჰრონს და ჰრქუა: 1

1 And the LORD spake unto Moses and Aaron, saying,

ב. אָדָם כִּי יִהְיֶה בְעוֹר בְּשָׂרוֹ שְׂאֵת אוֹ סַפַּחַת אוֹ בַהֶרֶת וְהָיָה בְעוֹר בְּשָׂרוֹ לְנֶגַע צָרָעַת וְהוּבָא אֶל אַהֲרֹן הַכֹּהֵן אוֹ אֶל אַחַד מִבָּנָיו הַכֹּהֲנִים:

ἀνθρώπῳ ἐάν τινι γένηται ἐν δέρματι χρωτὸς αὐτοῦ οὐλὴ σημασίας τηλαυγὴς καὶ γένηται ἐν δέρματι χρωτὸς αὐτοῦ ἁφὴ λέπρας καὶ ἀχθήσεται πρὸς Ααρων τὸν ἱερέα ἢ ἕνα τῶν υἱῶν αὐτοῦ τῶν ἱερέων

2 ܐ̄ܢܵܫܵܐ ܟܲܕ݂ ܬܸܗܘܸܐ ܒܡܸܫܟܵܐ ܕܒܸܣܪܹܗ ܫܘܼܡܬ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܩܲܠܵܦܝܼܬ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܒܸܗܩܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܬܸܗܘܸܐ ܒܡܸܫܟܵܐ ܕܒܸܣܪܹܗ ܫܘܼܡܬ݂ܵܐ ܕܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܕܓܲܪܒܵܐ: ܢܲܝܬܿܘܼܢܹܗ ܠܘܵܬ ܐܲܗܪܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ: ܐܵܘ ܠܘܵܬ݂ ܚܲܕ݂ ܡܼܢ ܒܢܵܘܗܝ ܟܵܗܢܹ̈ܐ.

Homo, in cujus cute et carne ortus fuerit diversus color, sive pustula, aut quasi lucens quippiam, id est, plaga lepræ, adducetur ad Aaron sacerdotem, vel ad unum quemlibet filiorum ejus.

Մարդոյ ուրուք եթէ լինիցի ի մորթ մարմնոյ իւրոյ նշան սպւոյ, կամ պալար, կամ պաղպաջ, եւ լինիցի ի մորթ մարմնոյ նորա արած բորոտութեան, եկեսցէ առ Ահարոն քահանայ, կամ առ մի յորդւոց նորա քահանայից,

კაცისა უკეთუ იყოს ვისსამე სხეულსა ფერისა მისისასა ბრძჳრი, ნიში, ანუ თუ თეთრი, და იყოს ჴორცსა ფერისა მისისასა სახე კეთროვანებისაჲ და მოიყვანოს იგი აჰრონის მღდელისა, გინა ერთისა ძისა მისისა მღდელისა. 2

2 When a man shall have in the skin of his flesh a rising, a scab, or bright spot, and it be in the skin of his flesh like the plague of leprosy; then he shall be brought unto Aaron the priest, or unto one of his sons the priests:

ג. וְרָאָה הַכֹּהֵן אֶת הַנֶּגַע בְּעוֹר הַבָּשָׂר וְשֵׂעָר בַּנֶּגַע הָפַךְ לָבָן וּמַרְאֵה הַנֶּגַע עָמֹק מֵעוֹר בְּשָׂרוֹ נֶגַע צָרַעַת הוּא וְרָאָהוּ הַכֹּהֵן וְטִמֵּא אֹתוֹ:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς τὴν ἁφὴν ἐν δέρματι τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ καὶ ἡ θρὶξ ἐν τῇ ἁφῇ μεταβάλῃ λευκή καὶ ἡ ὄψις τῆς ἁφῆς ταπεινὴ ἀπὸ τοῦ δέρματος τοῦ χρωτός ἁφὴ λέπρας ἐστίν καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς καὶ μιανεῖ αὐτόν

3 ܘܢܸܚܙܹܝܗ ܟܵܗܢܵܐ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܡܸܫܟܵܐ ܕܒܸܣܪܹܗ: ܘܣܲܥܪܵܐ ܕܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܐܸܬ݂ܗܦܸܟ݂ ܠܡܸܚܘܲܪ: ܘܚܸܙܘܵܗ ܕܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܥܲܡܝܼܩ ܗ̄ܘܼ ܡܼܢ ܡܸܫܟܵܐ ܕܒܸܣܪܹܗ: ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܕܓܲܪܒܵܐ: ܘܢܸܚܙܹܝܗ ܟܵܗܢܵܐ ܘܲܢܛܲܡܐܝܼܗ.

Qui cum viderit lepram in cute, et pilos in album mutatos colorem, ipsamque speciem lepræ humiliorem cute et carne reliqua: plaga lepræ est, et ad arbitrium ejus separabitur.

Եւ տեսցէ քահանայն զարածն ի մորթ մարմնոյ նորա, եւ կամ թէ`` մազ արածին ի սպիտակ դարձեալ իցէ, եւ տեսիլ արածին զնստագոյն իցէ քան զմորթ մարմնոյն, արած բորոտութեան է. եւ տեսցէ քահանայն եւ պղծեսցէ զնա,

და იხილოს მღდელმან მან ნიში იგი ტყავსა ფერისა მისისასა და თმაჲ სახესა მას გარდაიქცეოდის სპეტაკად და პირი იგი ნიშისაჲ მის იყოს მწუხარე ტყავისა მისგან, შედებაჲ კეთროვანებისაჲ. არს და იხილოს მღდელმან მან და შეგინებულად შეჰრაცხოს იგი. 3

3 And the priest shall look on the plague in the skin of the flesh: and when the hair in the plague is turned white, and the plague in sight be deeper than the skin of his flesh, it is a plague of leprosy: and the priest shall look on him, and pronounce him unclean.

ד. וְאִם בַּהֶרֶת לְבָנָה הִוא בְּעוֹר בְּשָׂרוֹ וְעָמֹק אֵין מַרְאֶהָ מִן הָעוֹר וּשְׂעָרָה לֹא הָפַךְ לָבָן וְהִסְגִּיר הַכֹּהֵן אֶת הַנֶּגַע שִׁבְעַת יָמִים:

ἐὰν δὲ τηλαυγὴς λευκὴ ᾖ ἐν τῷ δέρματι τοῦ χρωτός καὶ ταπεινὴ μὴ ᾖ ἡ ὄψις αὐτῆς ἀπὸ τοῦ δέρματος καὶ ἡ θρὶξ αὐτοῦ οὐ μετέβαλεν τρίχα λευκήν αὐτὴ δέ ἐστιν ἀμαυρά καὶ ἀφοριεῖ ὁ ἱερεὺς τὴν ἁφὴν ἑπτὰ ἡμέρας

4 ܘܐܸܢ ܒܸܗܩܝܼܬ݂ܵܐ ܚܸܘܪܲܬ݂ ܒܡܸܫܟܵܐ ܕܒܸܣܪܹܗ: ܘܥܲܡܝܼܩܵܐ ܗ̄ܝܼ ܘܠܵܐ ܡܸܬ݂ܚܲܙܝܵܐ ܡܼܢ ܡܸܫܟܵܐ: ܘܣܲܥܪܵܐ ܠܵܐ ܐܸܬ݂ܗܦܸܟ݂ ܠܡܸܚܘܲܪ: ܢܸܣܓܿܪܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ.

Sin autem lucens candor fuerit in cute, nec humilior carne reliqua, et pili coloris pristini, recludet eum sacerdos septem diebus:

Ապա թէ պաղպաջն սպիտակ իցէ ի մորթ մարմնոյ նորա, եւ զնստագոյն չիցէ տեսիլ նորա քան զմորթն, եւ մազն ի սպիտակ չիցէ դարձեալ, եւ ինքն շլագոյն իցէ,`` զատուսցէ քահանայն զարածն զեւթն օր,

უკუეთუ ბრწყინვალებაჲ იგი იყოს სპეტაკ ტყავსა მას ფერისა მისისასა და მწუხარე არა იყოს ფერი იგი პირისა მისისა, ტყავი მისგან და თმაჲ მისი არა ფერქცეულ იყოს და თმაჲ სპეტაკ, არამედ მოშავე, და განავლინოს იგი გარე მღდელმან მან, რომელსა-იგი შეედების კეთროვანებაჲ, შჳდ დღე. 4

4 If the bright spot be white in the skin of his flesh, and in sight be not deeper than the skin, and the hair thereof be not turned white; then the priest shall shut up him that hath the plague seven days:

ה. וְרָאָהוּ הַכֹּהֵן בַּיּוֹם הַשְּׁבִיעִי וְהִנֵּה הַנֶּגַע עָמַד בְּעֵינָיו לֹא פָשָׂה הַנֶּגַע בָּעוֹר וְהִסְגִּירוֹ הַכֹּהֵן שִׁבְעַת יָמִים שֵׁנִית:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς τὴν ἁφὴν τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ καὶ ἰδοὺ ἡ ἁφὴ μένει ἐναντίον αὐτοῦ οὐ μετέπεσεν ἡ ἁφὴ ἐν τῷ δέρματι καὶ ἀφοριεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεὺς ἑπτὰ ἡμέρας τὸ δεύτερον

5 ܘܢܸܚܙܹܝܗܿ ܟܵܗܢܵܐ ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܫܲܒ݂ܥܵܐ: ܐܸܢ ܩܵܡܲܬ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܕ݂ܘܼܟܿܬ݂ܵܗ: ܘܠܵܐ ܗܲܠܟܲܬ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܡܸܫܟܵܐ: ܢܸܣܓܿܪܝܼܗܿ ܟܵܗܢܵܐ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܐ̄ܚܪܵܢܝܼܢ.

et considerabit die septimo: et si quidem lepra ultra non creverit, nec transierit in cute priores terminos, rursum recludet eum septem diebus aliis.

Եւ տեսցէ քահանայն յաւուրն եւթներորդի, եթէ կայցէ նոյնպէս արածն առաջի նորա, եւ չիցէ փոխեալ արածն ի մորթն, զատուսցէ զնա քահանայն այլ եւս աւուրս եւթն,

და იხილოს მდღელმან მან ნიში იგი, ჰგიესღა მის თანა და არა მოიქცა ნიში იგი ფერსავე თჳსსა, და კუალად განავლინოს იგი მღდელმან მან მეორედ შჳდ დღე. 5

5 And the priest shall look on him the seventh day: and, behold, if the plague in his sight be at a stay, and the plague spread not in the skin; then the priest shall shut him up seven days more:

ו. וְרָאָה הַכֹּהֵן אֹתוֹ בַּיּוֹם הַשְּׁבִיעִי שֵׁנִית וְהִנֵּה כֵּהָה הַנֶּגַע וְלֹא פָשָׂה הַנֶּגַע בָּעוֹר וְטִהֲרוֹ הַכֹּהֵן מִסְפַּחַת הִוא וְכִבֶּס בְּגָדָיו וְטָהֵר:

καὶ ὄψεται αὐτὸν ὁ ἱερεὺς τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ τὸ δεύτερον καὶ ἰδοὺ ἀμαυρὰ ἡ ἁφή οὐ μετέπεσεν ἡ ἁφὴ ἐν τῷ δέρματι καθαριεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεύς σημασία γάρ ἐστιν καὶ πλυνάμενος τὰ ἱμάτια καθαρὸς ἔσται

6 ܘܢܸܚܙܹܝܗܿ ܟܵܗܢܵܐ ܒܵܬܲܪ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܐ̄ܚܪܵܢܝܼܢ: ܐܸܢ ܕܸܥܟܲܬ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܘܠܵܐ ܗܲܠܟܲܬ݂: ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܒܡܸܫܟܵܐ: ܢܕܲܟܿܝܼܗܿ ܟܵܗܢܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܚܲܙܵܙܝܼܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ: ܘܲܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܬܿܕܲܟܸܿܐ.

Et die septimo contemplabitur: si obscurior fuerit lepra, et non creverit in cute, mundabit eum, quia scabies est: lavabitque homo vestimenta sua, et mundus erit.

Եւ տեսցէ քահանայն յաւուրն եւթներորդի մեւս անգամ, եւ ահա շլագոյն իցէ արածն, եւ յայլագոյն չիցէ փոխեալ ի մորթն, սրբեսցէ զնա`` քահանայն. զի նշան ինչ`` է այն. եւ լուացեալ զձորձս իւր եղիցի սուրբ,

და იხილოს იგი მღდელმან მან დღესა მეშჳდესა მეორედ და აჰა, ესერა, მოშავე არს ნიში იგი, არა იცვალა სხეულისაგან თჳსისა. განწმიდოს იგი მღდელმან მან, რამეთუ სასწაულად არს და განირცხეს სამოსელი თჳსი და არაწმიდა იყოს. 6

6 And the priest shall look on him again the seventh day: and, behold, if the plague be somewhat dark, and the plague spread not in the skin, the priest shall pronounce him clean: it is but a scab: and he shall wash his clothes, and be clean.

ז. וְאִם פָּשׂה תִפְשֶׂה הַמִּסְפַּחַת בָּעוֹר אַחֲרֵי הֵרָאֹתוֹ אֶל הַכֹּהֵן לְטָהֳרָתוֹ וְנִרְאָה שֵׁנִית אֶל הַכֹּהֵן:

ἐὰν δὲ μεταβαλοῦσα μεταπέσῃ ἡ σημασία ἐν τῷ δέρματι μετὰ τὸ ἰδεῖν αὐτὸν τὸν ἱερέα τοῦ καθαρίσαι αὐτόν καὶ ὀφθήσεται τὸ δεύτερον τῷ ἱερεῖ

7 ܘܐܸܢ ܡܗܲܠܵܟ݂ܘܼ ܬܗܲܠܸܟ݂ ܒܸܗܩܝܼܬ݂ܵܐ ܒܡܸܫܟܵܐ: ܡܼܢ ܒܵܬܲܪ ܕܲܚܙܵܗ ܟܵܗܢܵܐ ܘܕܲܟܿܝܵܗ: ܢܚܵܘܘܿܢܵܗ ܬܘܼܒ݂ ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ.

Quod si postquam a sacerdote visus est, et redditus munditiæ, iterum lepra creverit: adducetur ad eum,

Ապա թէ շրջելով շրջեսցի նշանն`` ի մորթն յետ տեսանելոյ զնա քահանային եւ սրբելոյ, եւ երեւեսցի մեւս անգամ քահանային,

უკუეთუ გარდაქცევით გარდაიქცა სასწაული იგი სხეულისაგან მისისა შემდგომად ხილვისა მის მღდელისა ღა განწმედისა მისისა და ეჩუენოს მეორედ მღდელსა მას და იხილოს მღდელმან მან და აჰა, ესერა, სასწაულად არს და იცვალა ტყავისაგან მისისა. 7

7 But if the scab spread much abroad in the skin, after that he hath been seen of the priest for his cleansing, he shall be seen of the priest again.

ח. וְרָאָה הַכֹּהֵן וְהִנֵּה פָּשְׂתָה הַמִּסְפַּחַת בָּעוֹר וְטִמְּאוֹ הַכֹּהֵן צָרַעַת הִוא:

καὶ ὄψεται αὐτὸν ὁ ἱερεὺς καὶ ἰδοὺ μετέπεσεν ἡ σημασία ἐν τῷ δέρματι καὶ μιανεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεύς λέπρα ἐστίν

8 ܘܢܸܚܙܸܐ ܟܵܗܢܵܐ: ܐܸܢ ܗܲܠܟܲܬ݂ ܒܸܗܩܝܼܬ݂ܵܐ ܒܡܸܫܟܵܐ: ܢܛܲܡܐܝܼܗܿ ܟܵܗܢܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܓܲܪܒܵܐ ܗ̄ܘܼ.

et immunditiæ condemnabitur.

Եւ տեսցէ քահանայն, եւ ահա այլագունեալ իցէ նշանն`` ի մորթն, պղծեսցէ զնա քահանայն, զի բորոտութիւն է,

და კუალაღ შეგინებულ-ყოს იგი მღდელმან, რამეთუ კეთროვანებაჲ არს. 8

8 And if the priest see that, behold, the scab spreadeth in the skin, then the priest shall pronounce him unclean: it is a leprosy.

ט. נֶגַע צָרַעַת כִּי תִהְיֶה בְּאָדָם וְהוּבָא אֶל הַכֹּהֵן:

καὶ ἁφὴ λέπρας ἐὰν γένηται ἐν ἀνθρώπῳ καὶ ἥξει πρὸς τὸν ἱερέα

9 ܘܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܕܓܲܪܒܵܐ ܟܲܕ ܬܸܗܘܸܐ ܒܐ̄ܢܵܫܵܐ: ܢܲܝܬܿܘܼܢܹܗ ܠܘܵܬ݂ ܟܵܗܢܵܐ.

Plaga lepræ si fuerit in homine, adducetur ad sacerdotem,

Եւ արած բորոտութեան եթէ լինիցի մարդոյ, եկեսցէ առ Ահարոն քահանայ,

უკუეთუ შედებაჲ კეთროვანებისაჲ იყოს ვისთანამე კაცისა, მოვიდეს მღდელისა მის. 9

9 When the plague of leprosy is in a man, then he shall be brought unto the priest;

י. וְרָאָה הַכֹּהֵן וְהִנֵּה שְׂאֵת לְבָנָה בָּעוֹר וְהִיא הָפְכָה שֵׂעָר לָבָן וּמִחְיַת בָּשָׂר חַי בַּשְׂאֵת:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς καὶ ἰδοὺ οὐλὴ λευκὴ ἐν τῷ δέρματι καὶ αὕτη μετέβαλεν τρίχα λευκήν καὶ ἀπὸ τοῦ ὑγιοῦς τῆς σαρκὸς τῆς ζώσης ἐν τῇ οὐλῇ

10 ܘܢܸܚܙܸܐ ܟܵܗܢܵܐ: ܐܸܢ ܫܘܼܡܬ݂ܵܐ ܚܸܘܵܪܬܵܐ ܒܡܸܫܟܵܐ: ܘܗܝܼ ܗܸܦܟܲܬ݂ ܣܲܥܪܵܗ ܠܡܸܚܘܲܪ: ܘܪܘܼܫܡܵܐ ܕܒܸܣܪܵܐ ܚܲܝܵܐ ܒܫܘܼܡܬ݂ܵܐ.

et videbit eum. Cumque color albus in cute fuerit, et capillorum mutaverit aspectum, ipsa quoque caro viva apparuerit:

եւ տեսցէ քահանայն. եւ ահա պալար սպիտակ իցէ ի մորթն, եւ մազ նորա ի սպիտակ դարձեալ իցէ, եւ յառողջ եւ ի կենդանի մարմնոյ ի պալար,

და იხილოს მღდელმან და აჰა, ესერა, ბრძჳრი სპეტაკი არს ჴორცთა მისთა და იგი გარდაიქცა თმად თეთრად ცოცხლისა მისგან ჴორცისა, ცხოველისა ბრძჳრსა მას, 10

10 And the priest shall see him: and, behold, if the rising be white in the skin, and it have turned the hair white, and there be quick raw flesh in the rising;

יא. צָרַעַת נוֹשֶׁנֶת הִוא בְּעוֹר בְּשָׂרוֹ וְטִמְּאוֹ הַכֹּהֵן לֹא יַסְגִּרֶנּוּ כִּי טָמֵא הוּא:

λέπρα παλαιουμένη ἐστίν ἐν τῷ δέρματι τοῦ χρωτός ἐστιν καὶ μιανεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεὺς καὶ ἀφοριεῖ αὐτόν ὅτι ἀκάθαρτός ἐστιν

11 ܓܲܪܒܵܐ ܗ̄ܘܼ ܥܲܬܿܝܼܩܵܐ ܒܡܸܫܟܵܐ ܕܒܸܣܪܹܗ: ܢܛܲܡܐܝܼܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܘܠܵܐ ܢܸܣܓܿܪܝܼܘܗܝ: ܡܸܛܠ ܕܛܲܡܲܐ ܗ̄ܘܼ.

lepra vetustissima judicabitur, atque inolita cuti. Contaminabit itaque eum sacerdos, et non recludet, quia perspicuæ immunditiæ est.

բորոտութիւն հնացեալ իցէ ի մորթ մարմնոյ նորա. պղծեսցէ զնա քահանայն, եւ զատուսցէ զնա զի պիղծ է,

კეთროვანებაჲ დაძუელებული არს ჴორცსა ფერისა მისისასა. და შეგინებულ-ყოს იგი მღდელმან მან და განჴადოს იგი გარე, რამეთუ არაწმიდა არს. 11

11 It is an old leprosy in the skin of his flesh, and the priest shall pronounce him unclean, and shall not shut him up: for he is unclean.

יב. וְאִם פָּרוֹחַ תִּפְרַח הַצָּרַעַת בָּעוֹר וְכִסְּתָה הַצָּרַעַת אֵת כָּל עוֹר הַנֶּגַע מֵרֹאשׁוֹ וְעַד רַגְלָיו לְכָל מַרְאֵה עֵינֵי הַכֹּהֵן:

ἐὰν δὲ ἐξανθοῦσα ἐξανθήσῃ ἡ λέπρα ἐν τῷ δέρματι καὶ καλύψῃ ἡ λέπρα πᾶν τὸ δέρμα τῆς ἁφῆς ἀπὸ κεφαλῆς ἕως ποδῶν καθ᾽ ὅλην τὴν ὅρασιν τοῦ ἱερέως

12 ܘܐܸܢ ܡܸܦܪܲܚ ܢܲܦܪܲܚ ܓܲܪܒܵܐ ܒܡܸܫܟܹܿܗ: ܘܲܢܟܲܣܝܹܘܗܝ ܓܲܪܒܵܐ ܠܟ݂ܠܹܗ ܡܸܫܟܹܿܗ: ܡܼܢ ܪܹܫܹܗ ܘܲܥܕܲܡܵܐ ܠܪܸܓ݂ܠܵܘܗܝ: ܟܠ ܕܚܵܙܹܝܢ ܥܲܝܢܵܘܗܝ ܕܟ݂ܵܗܢܵܐ.

Sin autem effloruerit discurrens lepra in cute, et operuerit omnem cutem a capite usque ad pedes, quidquid sub aspectum oculorum cadit,

Ապա թէ սփռելով սփռեսցի բորոտութիւնն ընդ մորթն, եւ ծածկեսցէ բորոտութիւնն զամենայն մորթ իրանացն ի գլխոյ մինչեւ ցոտս, ըստ ամենայն տեսոյ քահանային,

უკუეთუ ყუავილით ყუაოდის სისპეტაკე იგი სხეულთა მისთა და დაფაროს სისპეტაკემან მან ყოველივე სხეული ხილვისა მისისაჲ თავითგან ვიდრე ფერჴადმდე 12

12 And if a leprosy break out abroad in the skin, and the leprosy cover all the skin of him that hath the plague from his head even to his foot, wheresoever the priest looketh;

יג. וְרָאָה הַכֹּהֵן וְהִנֵּה כִסְּתָה הַצָּרַעַת אֶת כָּל בְּשָׂרוֹ וְטִהַר אֶת הַנָּגַע כֻּלּוֹ הָפַךְ לָבָן טָהוֹר הוּא:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς καὶ ἰδοὺ ἐκάλυψεν ἡ λέπρα πᾶν τὸ δέρμα τοῦ χρωτός καὶ καθαριεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεὺς τὴν ἁφήν ὅτι πᾶν μετέβαλεν λευκόν καθαρόν ἐστιν

13 ܢܸܚܙܸܐ ܟܵܗܢܵܐ ܐܸܢ ܟܲܣܝܼ ܓܲܪܒܵܐ ܠܟ݂ܠܹܗ ܒܸܣܪܹܗ: ܢܕܲܟܿܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܟܠܹܗ ܓܹܝܪ ܐܸܬ݂ܗܦܸܟ݂ ܠܡܸܚܘܲܪ ܡܸܛܠ ܕܲܕ݂ܟܹܐ ܗ̄ܘܼ.

considerabit eum sacerdos, et teneri lepra mundissima judicabit: eo quod omnis in candorem versa sit, et idcirco homo mundus erit.

եւ տեսանիցէ քահանայն եւ ահա ծածկեաց բորոտութիւնն զամենայն մորթ մարմնոյն, սրբեսցէ քահանայն զարածն. քանզի ամենայն ի սպիտակ դարձաւ, սուրբ է,

ყოვლადვე ხილვად მღდელისა მის, და აჰა, ესერა, დაფარა სისპეტაკემან მან ყოველივე სხეული ფერისა მისისაჲ, და განწმიდოს მღდელმან მან შეხებაჲ იგი, რამეთუ ყოვლადვე გარდაიქცა სპეტაკად, წმიდა არს იგი. 13

13 Then the priest shall consider: and, behold, if the leprosy have covered all his flesh, he shall pronounce him clean that hath the plague: it is all turned white: he is clean.

יד. וּבְיוֹם הֵרָאוֹת בּוֹ בָּשָׂר חַי יִטְמָא:

καὶ ᾗ ἂν ἡμέρᾳ ὀφθῇ ἐν αὐτῷ χρὼς ζῶν μιανθήσεται

14 ܘܲܒ݂ܝܵܘܡܵܐ ܕܢܸܬ݂ܚܙܸܐ ܒܹܗ ܒܸܣܪܵܐ ܚܲܝܵܐ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ.

Quando vero caro vivens in eo apparuerit,

Եւ յորում աւուր երեւեսցի ի նմա մարմին կենդանի, պղծեսցի,

და რომელსა დღესა გამოაჩნდეს მას ფერი ცოცხალი, შეიგინა იგი. 14

14 But when raw flesh appeareth in him, he shall be unclean.

טו. וְרָאָה הַכֹּהֵן אֶת הַבָּשָׂר הַחַי וְטִמְּאוֹ הַבָּשָׂר הַחַי טָמֵא הוּא צָרַעַת הוּא:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς τὸν χρῶτα τὸν ὑγιῆ καὶ μιανεῖ αὐτὸν ὁ χρὼς ὁ ὑγιής ὅτι ἀκάθαρτός ἐστιν λέπρα ἐστίν

15 ܘܢܸܚܙܸܐ ܟܵܗܢܵܐ ܠܒܸܣܪܵܐ ܚܲܝܵܐ: ܘܲܢܛܲܡܐܝܼܘܗܝ ܠܒܸܣܪܵܐ ܚܲܝܵܐ: ܛܲܡܲܐ ܗ̄ܘܼ: ܡܸܛܠ ܕܓܲܪܒܵܐ ܗ̄ܘܼ.

tunc sacerdotis judicio polluetur, et inter immundos reputabitur: caro enim viva, si lepra aspergitur, immunda est.

Եւ տեսցէ քահանայն զմարմինն կենդանի, եւ պղծեսցէ զողջ մարմինն. եւ պիղծ լիցի, քանզի բորոտութիւն է,

და იხილოს მღდელმან მან ფერი იგი ცოცხალი, და შეაგინოს ფერმან მან ცოცხალმან და არაწმიდა არს იგი. 15

15 And the priest shall see the raw flesh, and pronounce him to be unclean: for the raw flesh is unclean: it is a leprosy.

טז. אוֹ כִי יָשׁוּב הַבָּשָׂר הַחַי וְנֶהְפַּךְ לְלָבָן וּבָא אֶל הַכֹּהֵן:

ἐὰν δὲ ἀποκαταστῇ ὁ χρὼς ὁ ὑγιὴς καὶ μεταβάλῃ λευκή καὶ ἐλεύσεται πρὸς τὸν ἱερέα

16 ܘܐܸܢܗܘܼ ܕܐܸܬ݂ܗܦܸܟ݂ ܒܸܣܪܵܐ ܚܲܝܵܐ ܠܡܸܚܘܲܪ: ܢܲܝܬܿܘܼܢܹܗ ܠܘܵܬ݂ ܟܵܗܢܵܐ.

Quod si rursum versa fuerit in alborem, et totum hominem operuerit,

Ապա թէ անդրէն հաստատեսցի մարմինն ողջ եւ դարձցի ի սպիտակ, եկեսցէ առ քահանայն,

უკუეთუ კუალად ეგოს, ფერი იგი ცოცხალი და გარდაიქცეს სპეტაკად, 16

16 Or if the raw flesh turn again, and be changed unto white, he shall come unto the priest;

יז. וְרָאָהוּ הַכֹּהֵן וְהִנֵּה נֶהְפַּךְ הַנֶּגַע לְלָבָן וְטִהַר הַכֹּהֵן אֶת הַנֶּגַע טָהוֹר הוּא:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς καὶ ἰδοὺ μετέβαλεν ἡ ἁφὴ εἰς τὸ λευκόν καὶ καθαριεῖ ὁ ἱερεὺς τὴν ἁφήν καθαρός ἐστιν

17 ܘܢܸܚܙܸܐ ܟܵܗܢܵܐ: ܐܸܢ ܐܸܬ݂ܗܲܦܟܲܬ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܠܡܸܚܘܲܪ: ܢܕܲܟܿܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܕܲܟ݂ܝܵܐ ܗ̄ܝܼ.

considerabit eum sacerdos, et mundum esse decernet.

եւ տեսանիցէ զնա քահանայն, եւ ահա դարձեալ իցէ արածն նորա ի սպիտակ, սրբեսցէ քահանայն զարածն. քանզի սուրբ է,

მოვიდეს იგი მღდელისა მის. და იხილოს მღდელმან მან და, აჰა, ესერა, გარდაიქცა შეხებაჲ იგი სპეტაკად, და განწმიდოს მღდელმან მან შეხებაჲ იგი და წმიდა იყოს. 17

17 And the priest shall see him: and, behold, if the plague be turned into white; then the priest shall pronounce him clean that hath the plague: he is clean.

יח. וּבָשָׂר כִּי יִהְיֶה בוֹ בְעֹרוֹ שְׁחִין וְנִרְפָּא:

καὶ σὰρξ ἐὰν γένηται ἐν τῷ δέρματι αὐτοῦ ἕλκος καὶ ὑγιασθῇ

18 ܘܒܸܣܪܵܐ ܐܸܢ ܢܸܗܘܸܐ ܫܘܼܚܢܵܐ ܒܡܸܫܟܹܿܗ: ܘܢܸܬ݂ܐܲܣܸܐ.

Caro autem et cutis in qua ulcus natum est, et sanatum,

Եւ մարդոյ եթէ լինիցի ի մորթ նորա կեղ եւ ողջասցի,

და უკუეთუ იყოს ჴორცსა ტყავისა მისისასა წყლულებაჲ იგი რაჲმე და განცოცხლდეს 18

18 The flesh also, in which, even in the skin thereof, was a boil, and is healed,

יט. וְהָיָה בִּמְקוֹם הַשְּׁחִין שְׂאֵת לְבָנָה אוֹ בַהֶרֶת לְבָנָה אֲדַמְדָּמֶת וְנִרְאָה אֶל הַכֹּהֵן:

καὶ γένηται ἐν τῷ τόπῳ τοῦ ἕλκους οὐλὴ λευκὴ ἢ τηλαυγὴς λευκαίνουσα ἢ πυρρίζουσα καὶ ὀφθήσεται τῷ ἱερεῖ

19 ܘܬܸܗܘܸܐ ܒܕ݂ܘܼܟܿܬܹܗ ܕܫܘܼܚܢܵܐ ܫܘܼܡܬ݂ܵܐ ܚܸܘܵܪܬܵܐ: ܐܵܘ ܒܸܗܩܝܼܬ݂ܵܐ ܕܚܸܘܵܪܵܐ ܐܵܘ ܕܣܘܼܡܵܩܵܐ: ܢܚܵܘܘܿܢܵܗ ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ.

et in loco ulceris cicatrix alba apparuerit, sive subrufa, adducetur homo ad sacerdotem.

եւ եղիցի ի տեղի կեղոյն սպիտակ փայլուն, լսնացեալ կամ կարմրացեալ, եւ երեւեսցի քահանային,

და იყოს ადგილსა მას წყლულებისასა ბრძჳლი სპეტაკი გინა ბრწყინვალე მოთეთრედ, გინა მოწითლედ, ეჩუენოს იგი მღდელსა მას. 19

19 And in the place of the boil there be a white rising, or a bright spot, white, and somewhat reddish, and it be shewed to the priest;

כ. וְרָאָה הַכֹּהֵן וְהִנֵּה מַרְאֶהָ שָׁפָל מִן הָעוֹר וּשְׂעָרָהּ הָפַךְ לָבָן וְטִמְּאוֹ הַכֹּהֵן נֶגַע צָרַעַת הִוא בַּשְּׁחִין פָּרָחָה:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς καὶ ἰδοὺ ἡ ὄψις ταπεινοτέρα τοῦ δέρματος καὶ ἡ θρὶξ αὐτῆς μετέβαλεν εἰς λευκήν καὶ μιανεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεύς λέπρα ἐστίν ἐν τῷ ἕλκει ἐξήνθησεν

20 ܘܢܸܚܙܹܝܗ ܟܵܗܢܵܐ: ܐܸܢ ܚܸܙܘܵܗ ܡܲܟܿܝܼܟ݂ ܡܼܢ ܡܸܫܟܵܐ: ܘܣܲܥܪܵܗ ܐܸܬ݂ܗܦܸܟ݂ ܠܡܸܚܘܲܪ: ܢܛܲܡܐܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܕܓܲܪܒܵܐ: ܘܲܒ݂ܫܘܼܚܢܵܐ ܣܸܓ݂ܝܲܬ݂.

Qui cum viderit locum lepræ humiliorem carne reliqua, et pilos versos in candorem, contaminabit eum: plaga enim lepræ orta est in ulcere.

Եւ տեսանիցէ քահանայն, եւ ահա տեսիլն խորագոյն քան զմորթն իցէ, եւ մազն ի սպիտակ դարձեալ իցէ, պղծեսցէ զնա քահանայն. զի բորոտութիւն է ընդ կեղոյն բորբոքեալ,

და იხილოს იგი მღდელმან მან და, აჰა, ესერა, პირი მისი უმდაბლე ტყავისა მის და თმაჲ მისი გარდაიქცა თეთრად, და შეგინებულ-ყოს მღდელმან, რამეთუ კეთროვნებაჲ არს, რამეთუ წყლულსა მას გამოაჩნდა. 20

20 And if, when the priest seeth it, behold, it be in sight lower than the skin, and the hair thereof be turned white; the priest shall pronounce him unclean: it is a plague of leprosy broken out of the boil.

כא. וְאִם יִרְאֶנָּה הַכֹּהֵן וְהִנֵּה אֵין בָּהּ שֵׂעָר לָבָן וּשְׁפָלָה אֵינֶנָּה מִן הָעוֹר וְהִיא כֵהָה וְהִסְגִּירוֹ הַכֹּהֵן שִׁבְעַת יָמִים:

ἐὰν δὲ ἴδῃ ὁ ἱερεὺς καὶ ἰδοὺ οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῷ θρὶξ λευκή καὶ ταπεινὸν μὴ ᾖ ἀπὸ τοῦ δέρματος τοῦ χρωτός καὶ αὐτὴ ᾖ ἀμαυρά ἀφοριεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεὺς ἑπτὰ ἡμέρας

21 ܘܐܸܢ ܢܸܚܙܸܐ ܟܵܗܢܵܐ ܕܠܲܝܬܿ ܒܵܗ ܣܲܥܪܵܐ ܚܸܘܵܪܵܐ: ܘܠܵܐ ܗܘܵܬ݂ ܡܲܟܝܼܟ݂ܵܐ ܡܼܢ ܡܸܫܟܵܐ: ܐܸܠܵܐ ܫܵܘܝܵܐ ܗ̄ܝܼ: ܢܸܣܓܿܪܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ.

Quod si pilus coloris est pristini, et cicatrix subobscura, et vicina carne non est humilior, recludet eum septem diebus:

Իսկ եթէ տեսանիցէ քահանայն եւ չիցէ ի նմա մազ սպիտակ, եւ ոչ խորագոյն իցէ քան զմարմինն, եւ ինքն շլագոյն իցէ, զատուսցէ զնա քահանայն զեւթն օր,

უკუეთუ იხილოს მღდელმან მან და არა იყოს მას ზედა თმაჲ სპეტაკი და უმწუხარეს არა იყოს ფერისაგან მისისა, და იგი იყოს მოშავე, და განავლინოს იგი გარე მღდელმან მან შჳდ დღე. 21

21 But if the priest look on it, and, behold, there be no white hairs therein, and if it be not lower than the skin, but be somewhat dark; then the priest shall shut him up seven days:

כב. וְאִם פָּשׂה תִפְשֶׂה בָּעוֹר וְטִמֵּא הַכֹּהֵן אֹתוֹ נֶגַע הִוא:

ἐὰν δὲ διαχέηται ἐν τῷ δέρματι καὶ μιανεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεύς ἁφὴ λέπρας ἐστίν ἐν τῷ ἕλκει ἐξήνθησεν

22 ܘܐܸܢ ܡܗܲܠܵܟ݂ܘܼ ܬܗܲܠܸܟ݂ ܒܡܸܫܟܵܐ: ܢܛܲܡܐܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܕܓܲܪܒܵܐ.

et si quidem creverit, adjudicabit eum lepræ;

Եթէ սփռեսցի ընդ մորթն, պղծեսցէ զնա քահանայն. զի արած բորոտութեան ընդ կեղոյն բորբոքեցաւ,

უკუეთუ განეფინოს ტყავსა მას შინა, შეგინებულ-ყოს იგი მღდელმან მან, რამეთუ შედებაჲ არს კეთროვანებისაჲ და წყლულსა მას გამოაჩნდა. 22

22 And if it spread much abroad in the skin, then the priest shall pronounce him unclean: it is a plague.

כג. וְאִם תַּחְתֶּיהָ תַּעֲמֹד הַבַּהֶרֶת לֹא פָשָׂתָה צָרֶבֶת הַשְּׁחִין הִוא וְטִהֲרוֹ הַכֹּהֵן:

ἐὰν δὲ κατὰ χώραν μείνῃ τὸ τηλαύγημα καὶ μὴ διαχέηται οὐλὴ τοῦ ἕλκους ἐστίν καὶ καθαριεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεύς

23 ܘܐܸܢ ܒܕ݂ܘܼܟܿܬ݂ܵܗ ܩܵܡܲܬ݂ ܒܸܗܩܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܠܵܐ ܗܲܠܟܲܬ݂: ܫܘܼܡܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܕܫܘܼܚܢܵܐ: ܢܕܲܟܿܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ.

sin autem steterit in loco suo, ulceris est cicatrix, et homo mundus erit.

Ապա եթէ անդէն ի տեղւոջ կացցէ փայլիւնն եւ ոչ տարածեսցի, սպի կեղոյն է. սրբեսցէ զնա քահանայն,

უკუეთუ ადგილობანს ეგოს ბრწყინვალებაჲ იგი და არა განეზაოს, ბრძჳლი წყლულებისაჲ არს იგი, განწმიდოს იგი მღდელმან მან. 23

23 But if the bright spot stay in his place, and spread not, it is a burning boil; and the priest shall pronounce him clean.

כד. אוֹ בָשָׂר כִּי יִהְיֶה בְעֹרוֹ מִכְוַת אֵשׁ וְהָיְתָה מִחְיַת הַמִּכְוָה בַּהֶרֶת לְבָנָה אֲדַמְדֶּמֶת אוֹ לְבָנָה:

καὶ σὰρξ ἐὰν γένηται ἐν τῷ δέρματι αὐτοῦ κατάκαυμα πυρός καὶ γένηται ἐν τῷ δέρματι αὐτοῦ τὸ ὑγιασθὲν τοῦ κατακαύματος αὐγάζον τηλαυγὲς λευκὸν ὑποπυρρίζον ἢ ἔκλευκον

24 ܘܒܸܣܪܵܐ ܐܸܢ ܢܸܗܘܸܐ ܒܡܸܫܟܹܿܗ ܟܘܵܝܵܐ ܕܢܘܼܪܵܐ: ܘܬܸܗܘܸܐ ܒܫܘܼܡܬ݂ܵܐ ܕܲܟ݂ܘܵܝܵܐ ܒܸܗܩܝܼܬ݂ܵܐ ܕܚܸܘܵܪܵܐ: ܐܵܘ ܕܣܘܼܡܵܩܵܐ: ܐܵܘ ܕܡܲܚܘܪܵܐ.

Caro autem et cutis, quam ignis exusserit, et sanata albam sive rufam habuerit cicatricem,

Եւ մարմնոյ եթէ լինիցի ի մորթ նորա այրեցած հրոյ, եւ լինիցի ողջացեալ մորթ նորա յայրեցածէ անտի, եւ լինիցի տեղի այրեցածին փայլուն կամ պաղպաջ սպիտակ, կամ կարմրացեալ, կամ լսնացեալ,

უკუეთუ იყოს ჴორცი გუამსა მისსა დამწუარი ცეცხლითა და იყოს ტყავსა მას მისსა განგებულსა ნაწუევისასა მონათლედ ბრწყინვალე, სპეტაკად მოწითლედ, გინა მოთეთრედ. 24

24 Or if there be any flesh, in the skin whereof there is a hot burning, and the quick flesh that burneth have a white bright spot, somewhat reddish, or white;

כה. וְרָאָה אֹתָהּ הַכֹּהֵן וְהִנֵּה נֶהְפַּךְ שֵׂעָר לָבָן בַּבַּהֶרֶת וּמַרְאֶהָ עָמֹק מִן הָעוֹר צָרַעַת הִוא בַּמִּכְוָה פָּרָחָה וְטִמֵּא אֹתוֹ הַכֹּהֵן נֶגַע צָרַעַת הִוא:

καὶ ὄψεται αὐτὸν ὁ ἱερεὺς καὶ ἰδοὺ μετέβαλεν θρὶξ λευκὴ εἰς τὸ αὐγάζον καὶ ἡ ὄψις αὐτοῦ ταπεινὴ ἀπὸ τοῦ δέρματος λέπρα ἐστίν ἐν τῷ κατακαύματι ἐξήνθησεν καὶ μιανεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεύς ἁφὴ λέπρας ἐστίν

25 ܢܸܚܙܸܐ ܟܵܗܢܵܐ: ܐܸܢ ܐܸܬ݂ܗܦܸܟ݂ ܣܲܥܪܵܐ ܠܡܸܚܘܲܪ ܒܒܸܗܩܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܚܸܙܘܵܗܿ ܥܲܡܝܼܩ ܡܼܢ ܡܸܫܟܵܐ: ܓܲܪܒܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܘܒܲܟ݂ܘܵܝܵܐ ܦܪܲܚ: ܢܛܲܡܐܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܕܓܲܪܒܵܐ.

considerabit eam sacerdos: et ecce versa est in alborem, et locus ejus reliqua cute est humilior, contaminabit eum, quia plaga lepræ in cicatrice orta est.

եւ տեսանիցէ զնա քահանայն, եւ ահա փոխեալ իցէ մազն ի սպիտակ ի փայլուն, եւ տեսիլ նորա զիջագոյն իցէ քան զմորթն, բորոտութիւն է ընդ այրեցածին բորբոքեալ. եւ պղծեսցէ զնա քահանայն, զի արած բորոտութեան է,

იხილოს იგი მღდელმან მან და, აჰა, ესერა, გარდაიქცა თმაჲ იგი სპეტაკად ბრწყინვალედ და პირი მისი უმდაბლეს ტყავისაგან, კეთროვანება არს, დამწუარსა მას გამოაჩნდა და შეგინებულ-ყოს იგი მღდელმან, რამეთუ შეხებაჲ კეთროვანებისაჲ არს. 25

25 Then the priest shall look upon it: and, behold, if the hair in the bright spot be turned white, and it be in sight deeper than the skin; it is a leprosy broken out of the burning: wherefore the priest shall pronounce him unclean: it is the plague of leprosy.

כו. וְאִם יִרְאֶנָּה הַכֹּהֵן וְהִנֵּה אֵין בַּבַּהֶרֶת שֵׂעָר לָבָן וּשְׁפָלָה אֵינֶנָּה מִן הָעוֹר וְהִוא כֵהָה וְהִסְגִּירוֹ הַכֹּהֵן שִׁבְעַת יָמִים:

ἐὰν δὲ ἴδῃ ὁ ἱερεὺς καὶ ἰδοὺ οὐκ ἔστιν ἐν τῷ αὐγάζοντι θρὶξ λευκή καὶ ταπεινὸν μὴ ᾖ ἀπὸ τοῦ δέρματος αὐτὸ δὲ ἀμαυρόν καὶ ἀφοριεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεὺς ἑπτὰ ἡμέρας

26 ܘܐܸܢ ܢܸܚܙܸܐ ܟܵܗܢܵܐ: ܕܠܲܝܬܿ ܒܒܸܗܩܝܼܬ݂ܵܐ ܣܲܥܪܵܐ ܚܸܘܵܪܵܐ: ܘܠܵܐ ܗܘܵܬ݂ ܡܲܟܿܝܼܟ݂ܵܐ ܡܼܢ ܡܸܫܟܵܐ: ܐܸܠܵܐ ܫܵܘܝܵܐ ܗ̄ܝܼ: ܢܸܣܓܿܪܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ.

Quod si pilorum color non fuerit immutatus, nec humilior plaga carne reliqua, et ipsa lepræ species fuerit subobscura, recludet eum septem diebus,

Եւ եթէ տեսանիցէ քահանայն, եւ ահա չիցէ ի նմա փայլիւն ինչ կամ մազ սպիտակ, եւ ոչ զնստագոյն քան զմորթն, բայց շլագոյն իցէ, զատուսցէ զնա քահանայն զեւթն օր,

და უკუეთუ იხილოს მღდელმან მან და არა იყოს მოთეთრესა მას თმაჲ სპეტაკი და მდაბალ არა იყოს ტყავისაგან და იყოს მოშავე. 26

26 But if the priest look on it, and, behold, there be no white hair in the bright spot, and it be no lower than the other skin, but be somewhat dark; then the priest shall shut him up seven days:

כז. וְרָאָהוּ הַכֹּהֵן בַּיּוֹם הַשְּׁבִיעִי אִם פָּשׂה תִפְשֶׂה בָּעוֹר וְטִמֵּא הַכֹּהֵן אֹתוֹ נֶגַע צָרַעַת הִוא:

καὶ ὄψεται αὐτὸν ὁ ἱερεὺς τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ ἐὰν δὲ διαχύσει διαχέηται ἐν τῷ δέρματι καὶ μιανεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεύς ἁφὴ λέπρας ἐστίν ἐν τῷ ἕλκει ἐξήνθησεν

27 ܘܢܸܚܙܸܐ ܟܵܗܢܵܐ ܒܝܵܘܡܵܐ ܫܒ݂ܝܼܥܵܝܵܐ: ܐܸܢ ܗܲܠܟܲܬ݂ ܒܸܗܩܝܼܬ݂ܵܐ ܒܡܸܫܟܵܐ: ܢܛܲܡܐܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܕܓܲܪܒܵܐ.

et die septimo contemplabitur: si creverit in cute lepra, contaminabit eum.

Եւ տեսցէ զնա քահանայն յաւուրն եւթներորդի, եթէ սփռելով սփռեալ իցէ ընդ մորթն, պղծեսցէ զնա քահանայն. զի արած բորոտութեան է ընդ կեղոյն բորբոքեալ,

განჴადოს იგი გარე მღდელმან მან შჳდ დღე და იხილოს მღდელმან დღესა მეშჳდესა, უკუეთუ განფენით განფენილ იყოს ტყავსა მას ზედა, შეგინებულ-ყოს იგი მღდელმან მან, რამეთუ შეხებაჲ კეთროვანებისაჲ არს, წყლულსა მას გამოაჩნდა. 27

27 And the priest shall look upon him the seventh day: and if it be spread much abroad in the skin, then the priest shall pronounce him unclean: it is the plague of leprosy.

כח. וְאִם תַּחְתֶּיהָ תַעֲמֹד הַבַּהֶרֶת לֹא פָשְׂתָה בָעוֹר וְהִוא כֵהָה שְׂאֵת הַמִּכְוָה הִוא וְטִהֲרוֹ הַכֹּהֵן כִּי צָרֶבֶת הַמִּכְוָה הִוא:

ἐὰν δὲ κατὰ χώραν μείνῃ τὸ αὐγάζον καὶ μὴ διαχυθῇ ἐν τῷ δέρματι αὐτὴ δὲ ᾖ ἀμαυρά ἡ οὐλὴ τοῦ κατακαύματός ἐστιν καὶ καθαριεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεύς ὁ γὰρ χαρακτὴρ τοῦ κατακαύματός ἐστιν

28 ܘܐܸܢ ܒܕ݂ܘܼܟܿܬ݂ܵܗ ܩܵܡܲܬ݂ ܒܸܗܩܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܠܵܐ ܗܲܠܟܲܬ݂ ܒܡܸܫܟܵܐ: ܐܸܠܵܐ ܫܵܘܝܵܐ ܗ̄ܝܼ: ܫܘܼܡܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܕܲܟ݂ܘܵܝܵܐ: ܢܕܲܟܿܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܫܘܼܡܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܕܲܟ݂ܘܵܝܵܐ.

Sin autem in loco suo candor steterit non satis clarus, plaga combustionis est, et idcirco mundabitur, quia cicatrix est combusturæ.

Եւ եթէ ի նմին տեղւոջ կացցէ փայլիւնն եւ ոչ սփռեսցի ընդ մորթն, եւ ինքն շլագոյն իցէ, սպի այրեցածոյն է. սրբեսցէ զնա քահանայն. զի դրոշմ այրեցածոյն է,

უკუეთუ ადგილობანს ეგოს ბრწყინვალებაჲ იგი და არა განეზაოს ტყავსა მას ზედა, და იგი იყოს მოშავე, ბრძჳლი დამწუარისაჲ არს. და განწმიდოს იგი მღდელმან მან, რამეთუ ხატი ნამწუარევისაჲ არს. 28

28 And if the bright spot stay in his place, and spread not in the skin, but it be somewhat dark; it is a rising of the burning, and the priest shall pronounce him clean: for it is an inflammation of the burning.

כט. וְאִישׁ אוֹ אִשָּׁה כִּי יִהְיֶה בוֹ נָגַע בְּרֹאשׁ אוֹ בְזָקָן:

καὶ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ ἐὰν γένηται ἐν αὐτοῖς ἁφὴ λέπρας ἐν τῇ κεφαλῇ ἢ ἐν τῷ πώγωνι

29 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܐܵܘ ܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܐܸܢ ܬܸܗܘܸܐ ܒܹܗ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܪܹܫܹܗ: ܐܵܘ ܒܕܲܩܢܹܗ.

Vir, sive mulier, in cujus capite vel barba germinaverit lepra, videbit eos sacerdos.

Եւ առն կամ կնոջ` եթէ լինիցի արած բորոտութեան ի գլուխ կամ ի մօրուս,

და უკუეთუ მამაკაცსა, გინა დედაკაცსა იყოს მათ თანა შედებაჲ კეთროვანებისაჲ, თავსა გინა წუერსა, და იხილოს მღდელმან მან შედებაჲ იგი მისი 29

29 If a man or woman have a plague upon the head or the beard;

ל. וְרָאָה הַכֹּהֵן אֶת הַנֶּגַע וְהִנֵּה מַרְאֵהוּ עָמֹק מִן הָעוֹר וּבוֹ שֵׂעָר צָהֹב דָּק וְטִמֵּא אֹתוֹ הַכֹּהֵן נֶתֶק הוּא צָרַעַת הָרֹאשׁ אוֹ הַזָּקָן הוּא:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς τὴν ἁφὴν καὶ ἰδοὺ ἡ ὄψις αὐτῆς ἐγκοιλοτέρα τοῦ δέρματος ἐν αὐτῇ δὲ θρὶξ ξανθίζουσα λεπτή καὶ μιανεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεύς θραῦσμά ἐστιν λέπρα τῆς κεφαλῆς ἢ λέπρα τοῦ πώγωνός ἐστιν

30 ܢܸܚܙܹܝܗܿ ܟܵܗܢܵܐ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܐܸܢ ܚܸܙܘܵܗ ܥܲܡܝܼܩ ܡܼܢ ܡܸܫܟܵܐ: ܘܐܸܢ ܐܝܼܬ݂ ܒܵܗ ܣܥܲܪ ܫܸܡܫܵܐ ܩܲܛܝܼܢܵܐ: ܢܛܲܡܐܝܼܗܿ ܟܵܗܢܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܕܓܲܪܒܵܐ ܕܪܹܫܵܐ ܐܵܘ ܕܕܲܩܢܵܐ.

Et si quidem humilior fuerit locus carne reliqua, et capillus flavus, solitoque subtilior, contaminabit eos, quia lepra capitis ac barbæ est.

եւ տեսանիցէ քահանայն զարածն, եւ ահա տեսիլ նորա զնստագոյն իցէ քան զմորթն, եւ ի նմա մազ աղուամազ խարտեշացեալ, պղծեսցէ զնա քահանայն. քանզի հարած է, բորոտութիւն գլխոյ է, կամ բորոտութիւն մօրուաց,

და, აჰა, ესერა, პირი მისი უდაკლებულე არს ტყავისა და მას ზედა არს თმაჲ მოწითურე, გინა მოწითლე მწულილი. და შეგინებულ-ყოს იგი მღდელმან მან: დასჳრინგებულ არს კეთროვანებაჲ თავისაჲ გინა კეთროვანებაჲ წუერისაჲ. 30

30 Then the priest shall see the plague: and, behold, if it be in sight deeper than the skin; and there be in it a yellow thin hair; then the priest shall pronounce him unclean: it is a dry scall, even a leprosy upon the head or beard.

לא. וְכִי יִרְאֶה הַכֹּהֵן אֶת נֶגַע הַנֶּתֶק וְהִנֵּה אֵין מַרְאֵהוּ עָמֹק מִן הָעוֹר וְשֵׂעָר שָׁחֹר אֵין בּוֹ וְהִסְגִּיר הַכֹּהֵן אֶת נֶגַע הַנֶּתֶק שִׁבְעַת יָמִים:

καὶ ἐὰν ἴδῃ ὁ ἱερεὺς τὴν ἁφὴν τοῦ θραύσματος καὶ ἰδοὺ οὐχ ἡ ὄψις ἐγκοιλοτέρα τοῦ δέρματος καὶ θρὶξ ξανθίζουσα οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῇ καὶ ἀφοριεῖ ὁ ἱερεὺς τὴν ἁφὴν τοῦ θραύσματος ἑπτὰ ἡμέρας

31 ܘܐܸܢ ܢܸܚܙܹܝܗܿ ܟܵܗܢܵܐ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܕܠܵܐ ܗ̄ܘܵܐ ܥܲܡܝܼܩ ܚܸܙܘܵܗ ܡܼܢ ܡܸܫܟܵܐ: ܘܣܲܥܪܵܐ ܐܘܼܟܵܡܵܐ ܠܲܝܬ ܒܵܗ: ܢܸܣܓܿܪܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܗܵܝܼ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ.

Sin autem viderit locum maculæ æqualem vicinæ carni, et capillum nigrum: recludet eum septem diebus,

Եւ եթէ տեսանիցէ քահանայն զարած հարածոյն, եւ ահա չիցէ զնստագոյն տեսիլն քան զմորթն, եւ ոչ մազ խարտեշացեալ ի նմա, զատուսցէ քահանայն զարած հարածին զեւթն օր,

და უკუეთუ იხილოს მღდელმან მან შედებაჲ იგი დასჳრინგებისაჲ იგი, და არა იყოს პირი მისი უდაკლებულე ტყავისა და თმაჲ მოწითლე არა იყოს მას შინა, განავლინოს გარე მღდელმან მან შედებული იგი დასჳრინგებისაჲ მის შჳდ დღე. 31

31 And if the priest look on the plague of the scall, and, behold, it be not in sight deeper than the skin, and that there is no black hair in it; then the priest shall shut up him that hath the plague of the scall seven days:

לב. וְרָאָה הַכֹּהֵן אֶת הַנֶּגַע בַּיּוֹם הַשְּׁבִיעִי וְהִנֵּה לֹא פָשָׂה הַנֶּתֶק וְלֹא הָיָה בוֹ שֵׂעָר צָהֹב וּמַרְאֵה הַנֶּתֶק אֵין עָמֹק מִן הָעוֹר:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς τὴν ἁφὴν τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ καὶ ἰδοὺ οὐ διεχύθη τὸ θραῦσμα καὶ θρὶξ ξανθίζουσα οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῇ καὶ ἡ ὄψις τοῦ θραύσματος οὐκ ἔστιν κοίλη ἀπὸ τοῦ δέρματος

32 ܘܢܸܚܙܹܝܗܿ ܟܵܗܢܵܐ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܗܵܝܼ ܒܝܵܘܡܵܐ ܫܒ݂ܝܼܥܵܝܵܐ: ܐܸܢ ܠܵܐ ܗܲܠܟܲܬ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܘܐܸܢ ܠܵܐ ܗܘܵܐ ܒܵܗ ܣܥܲܪ ܫܸܡܫܵܐ: ܘܚܸܙܘܵܗ ܕܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܠܵܐ ܗܘܵܐ ܥܲܡܝܼܩ ܡܼܢ ܡܸܫܟܵܐ.

et die septimo intuebitur. Si non creverit macula, et capillus sui coloris est, et locus plagæ carni reliquæ æqualis:

Եւ տեսանիցէ քահանայն զարածն յաւուրն եւթներորդի. եւ ահա չիցէ տարածեալ հարածն ընդ մորթն, եւ մազ խարտեշացեալ չիցէ ի նմա, եւ ոչ տեսիլ հարածոյն զնստագոյն իցէ քան զմորթն,

და იხილოს მღდელმან მან შეხებაჲ იგი დღესა მეშჳდესა, და არა განეზავა დასჳრინგებაჲ იგი და თმაჲ მოწითლე არა არს მას შინა და პირი სჳრინგებისაჲ მის არა დაკლებულ არს ტყავისაგან, 32

32 And in the seventh day the priest shall look on the plague: and, behold, if the scall spread not, and there be in it no yellow hair, and the scall be not in sight deeper than the skin;

לג. וְהִתְגַּלָּח וְאֶת הַנֶּתֶק לֹא יְגַלֵּחַ וְהִסְגִּיר הַכֹּהֵן אֶת הַנֶּתֶק שִׁבְעַת יָמִים שֵׁנִית:

καὶ ξυρηθήσεται τὸ δέρμα τὸ δὲ θραῦσμα οὐ ξυρηθήσεται καὶ ἀφοριεῖ ὁ ἱερεὺς τὸ θραῦσμα ἑπτὰ ἡμέρας τὸ δεύτερον

33 ܢܓ݂ܪܘܿܥ ܣܸܛܪܹܝܗ ܕܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܘܠܵܗ ܠܵܐ ܢܸܓ݂ܪܘܿܥ: ܘܢܸܣܓܿܪܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܐ̄ܚܪܵܢܝܼܢ.

radetur homo absque loco maculæ, et includetur septem diebus aliis.

գերծցէ զնա``, բայց զհարածն մի՛ գերծցէ. եւ զատուսցէ քահանայն զարածն զեւթն օր կրկին անգամ,

და დაიყჳნოს ყოველივე გუამი მისი, ხოლო სჳრინგებული იგი არა დაიყჳნოს და განავლინოს მღდელმან მან დასჳრინგებული იგი შჳდ დღე მეორედ. და იხილოს მღდელმან მან დასჳრინგებული იგი დღესა მას მეშჳდესა 33

33 He shall be shaven, but the scall shall he not shave; and the priest shall shut up him that hath the scall seven days more:

לד. וְרָאָה הַכֹּהֵן אֶת הַנֶּתֶק בַּיּוֹם הַשְּׁבִיעִי וְהִנֵּה לֹא פָשָׂה הַנֶּתֶק בָּעוֹר וּמַרְאֵהוּ אֵינֶנּוּ עָמֹק מִן הָעוֹר וְטִהַר אֹתוֹ הַכֹּהֵן וְכִבֶּס בְּגָדָיו וְטָהֵר:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς τὸ θραῦσμα τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ καὶ ἰδοὺ οὐ διεχύθη τὸ θραῦσμα ἐν τῷ δέρματι μετὰ τὸ ξυρηθῆναι αὐτόν καὶ ἡ ὄψις τοῦ θραύσματος οὐκ ἔστιν κοίλη ἀπὸ τοῦ δέρματος καὶ καθαριεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεύς καὶ πλυνάμενος τὰ ἱμάτια καθαρὸς ἔσται

34 ܘܢܸܚܙܹܝܗ ܟܵܗܢܵܐ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܝܵܘܡܵܐ ܫܒ݂ܝܼܥܵܝܵܐ: ܐܸܢ ܠܵܐ ܗܲܠܟܲܬ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܡܸܫܟܵܐ: ܘܚܸܙܘܵܗ ܠܵܐ ܗܘܵܐ ܥܲܡܝܼܩ ܡܼܢ ܡܸܫܟܵܐ: ܢܕܲܟܿܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ: ܘܲܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܬܿܕܲܟܸܿܐ.

Si die septimo visa fuerit stetisse plaga in loco suo, nec humilior carne reliqua, mundabit eum: lotisque vestibus suis, mundus erit.

Եւ տեսանիցէ քահանայն զարածն յաւուրն եւթներորդի. եւ ահա չիցէ սփռեալ հարածն ընդ մորթն յետ գերծանելոյն զնա``, եւ տեսիլ հարածոյն չիցէ զնստագոյն քան զմորթն, սրբեսցէ զնա քահանայն. եւ լուացեալ զձորձս իւր` եղիցի սուրբ,

და არა განეზავა დასჳრინგებაჲ იგი ტყავსა მას მისსა ზედა შემდგომად დაყუენვისა მისისა და პირი დასჳრინგებისაჲ მის არა უდარე არს ტყავისაგან, და განწმიდოს იგი მღდელმან მან, განირცხეს სამოსელი მისი წყლითა და წმიდა იყოს. 34

34 And in the seventh day the priest shall look on the scall: and, behold, if the scall be not spread in the skin, nor be in sight deeper than the skin; then the priest shall pronounce him clean: and he shall wash his clothes, and be clean.

לה. וְאִם פָּשׂה יִפְשֶׂה הַנֶּתֶק בָּעוֹר אַחֲרֵי טָהֳרָתוֹ:

ἐὰν δὲ διαχύσει διαχέηται τὸ θραῦσμα ἐν τῷ δέρματι μετὰ τὸ καθαρισθῆναι αὐτόν

35 ܘܐܸܢ ܡܗܲܠܟ݂ܘܼ ܬܗܲܠܸܟ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܡܸܫܟܵܐ ܡܼܢ ܒܵܬܲܪ ܕܐܸܬܿܕܲܟܿܝܼ.

Sin autem post emundationem rursus creverit macula in cute,

Ապա թէ սփռելով սփռեսցի հարածն ընդ մորթն յետ գերծելոյն զնա,

უკუეთუ განფენით განეფინოს დასჳრინგებაჲ იგი ტყავსა მას ზედა შემდგომად განწმედისა მისისა 35

35 But if the scall spread much in the skin after his cleansing;

לו. וְרָאָהוּ הַכֹּהֵן וְהִנֵּה פָּשָׂה הַנֶּתֶק בָּעוֹר לֹא יְבַקֵּר הַכֹּהֵן לַשֵּׂעָר הַצָּהֹב טָמֵא הוּא:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς καὶ ἰδοὺ διακέχυται τὸ θραῦσμα ἐν τῷ δέρματι οὐκ ἐπισκέψεται ὁ ἱερεὺς περὶ τῆς τριχὸς τῆς ξανθῆς ὅτι ἀκάθαρτός ἐστιν

36 ܢܸܚܙܸܐ ܟܵܗܢܵܐ: ܐܸܢ ܗܲܠܟܲܬ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܡܸܫܟܵܐ: ܠܵܐ ܢܫܲܐܸܠ ܟܵܗܢܵܐ ܥܲܠ ܣܥܲܪ ܫܸܡܫܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܛܲܡܲܐ ܗ̄ܘܼ.

non quæret amplius utrum capillus in flavum colorem sit immutatus, quia aperte immundus est.

եւ տեսանիցէ զնա քահանայն. եւ ահա սփռեալ իցէ հարածն ընդ մորթն, մի՛ դարմանեսցէ քահանայն վասն խարտեաշ մազոյն, զի պիղծ է,

და იხილოს მღდელმან მან და, ესერა, განფენილ არს დასჳრინგებაჲ იგი ტყავსა მას მისსა ზედა, არა მიხედოს მღდელმან მან თმისა მისთჳს მწითურისა, რამეთუ არაწმიდა არს. 36

36 Then the priest shall look on him: and, behold, if the scall be spread in the skin, the priest shall not seek for yellow hair; he is unclean.

לז. וְאִם בְּעֵינָיו עָמַד הַנֶּתֶק וְשֵׂעָר שָׁחֹר צָמַח בּוֹ נִרְפָּא הַנֶּתֶק טָהוֹר הוּא וְטִהֲרוֹ הַכֹּהֵן:

ἐὰν δὲ ἐνώπιον μείνῃ τὸ θραῦσμα ἐπὶ χώρας καὶ θρὶξ μέλαινα ἀνατείλῃ ἐν αὐτῷ ὑγίακεν τὸ θραῦσμα καθαρός ἐστιν καὶ καθαριεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεύς

37 ܘܐܸܢ ܒܕ݂ܘܼܟܿܬ݂ܵܗ ܩܵܡܲܬ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܘܣܲܥܪܵܐ ܐܘܼܟܵܡܵܐ ܝܼܥܵܐ ܒܵܗ: ܘܡܸܬ݂ܐܲܣܝܵܐ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܕܲܟ݂ܝܵܐ ܗ̄ܝܼ: ܢܕܲܟܿܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ.

Porro si steterit macula, et capilli nigri fuerint, noverit hominem sanatum esse, et confidenter eum pronuntiet mundum.

Իսկ եթէ կայցէ ի տեղւոջ հարածն, եւ մազ թուխ եկեսցէ ի նմա, ողջացաւ հարածն. սուրբ է, եւ սրբեսցէ զնա քահանայն,

და უკუეთუ წინაშე ეგოს ადგილობანს დასჳრინგებაჲ იგი და თმაჲ შავი აღმოსცენდეს მას ზედა, განიკურნა დასჳრინგებაჲ იგი და წმადა არს და განწმიდოს იგი მღდელმან მან. 37

37 But if the scall be in his sight at a stay, and that there is black hair grown up therein; the scall is healed, he is clean: and the priest shall pronounce him clean.

לח. וְאִישׁ אוֹ אִשָּׁה כִּי יִהְיֶה בְעוֹר בְּשָׂרָם בֶּהָרֹת בֶּהָרֹת לְבָנֹת:

καὶ ἀνδρὶ ἢ γυναικὶ ἐὰν γένηται ἐν δέρματι τῆς σαρκὸς αὐτοῦ αὐγάσματα αὐγάζοντα λευκαθίζοντα

38 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܐܵܘ ܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܐܸܢ ܬܸܗܘܸܐ ܒܡܸܫܟܵܐ ܕܒܸܣܪܗܘܿܢ ܒܸܗܩܝܼܬ݂ܵܐ ܕܡܲܒ݂ܗܩܵܐ ܐܵܘ ܚܸܘܵܪܵܐ.

Vir, sive mulier, in cujus cute candor apparuerit,

Եւ առն կամ կնոջ եթէ լինիցի ի մորթ մարմնոյ իւրոյ փայլուն ինչ փայլածուն լսնացեալ,

უკუეთუ მამაკაცსა გინა დედაკაცსა იყოს ტყავსა ჴორცისა მისისასა ბრწყინვალებაჲ მობრწყინვალედ მოთეთრედ 38

38 If a man also or a woman have in the skin of their flesh bright spots, even white bright spots;

לט. וְרָאָה הַכֹּהֵן וְהִנֵּה בְעוֹר בְּשָׂרָם בֶּהָרֹת כֵּהוֹת לְבָנֹת בֹּהַק הוּא פָּרַח בָּעוֹר טָהוֹר הוּא:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς καὶ ἰδοὺ ἐν δέρματι τῆς σαρκὸς αὐτοῦ αὐγάσματα αὐγάζοντα λευκαθίζοντα ἀλφός ἐστιν καθαρός ἐστιν ἐξανθεῖ ἐν τῷ δέρματι τῆς σαρκὸς αὐτοῦ καθαρός ἐστιν

39 ܢܸܚܙܸܐ ܟܵܗܢܵܐ: ܐܸܢ ܐܝܼܬ݂ ܒܡܸܫܟܵܐ ܕܒܸܣܪܗܘܿܢ ܒܸܗܩܝܼܬ݂ܵܐ ܕܚܸܘܵܪܵܐ: ܐܵܘ ܕܣܘܼܡܵܩܵܐ: ܩܲܠܦܝܼܬ݂ܵܐ ܣܸܓ݂ܝܲܬ݂ ܒܡܸܫܟܵܐ: ܕܟܹܐ ܗ̄ܘܼ.

intuebitur eos sacerdos. Si deprehenderit subobscurum alborem lucere in cute, sciat non esse lepram, sed maculam coloris candidi, et hominem mundum.

եւ տեսանիցէ քահանայն, եւ ահա ի մորթ մարմնոյ նորա փայլիւն փայլածուն լսնացեալ, թեփուկ է տարածեալ ի մորթ մարմնոյ իւրոյ. սուրբ է,

და იხილოს მღდელმან მან და, აჰა, ესერა, ტყავსა მას ჴორცისა მისისასა მბრწყინვალე მობრწყინვალედ მოთეთრედ არს, მძოვარი არს ყუავილად ტყავისა ჴორცისა მისისა, წმიდა არს იგი. 39

39 Then the priest shall look: and, behold, if the bright spots in the skin of their flesh be darkish white; it is a freckled spot that groweth in the skin; he is clean.

מ. וְאִישׁ כִּי יִמָּרֵט רֹאשׁוֹ קֵרֵחַ הוּא טָהוֹר הוּא:

ἐὰν δέ τινι μαδήσῃ ἡ κεφαλὴ αὐτοῦ φαλακρός ἐστιν καθαρός ἐστιν

40 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܐܸܢ ܢܸܬܲܪ ܣܲܥܪܹܗ ܘܢܸܩܪܲܚ: ܕܟܹܐ ܗ̄ܘܼ.

Vir, de cujus capite capilli fluunt, calvus et mundus est:

Եւ եթէ մաշտեսցի գլուխ ուրուք` կունտ է, սուրբ է,

უკუეთუ ვისმე თმაჲ დასრულ იყოს თავსა მისსა, სიმტიერე არს, წმიდა არს იგი. 40

40 And the man whose hair is fallen off his head, he is bald; yet is he clean.

מא. וְאִם מִפְּאַת פָּנָיו יִמָּרֵט רֹאשׁוֹ גִּבֵּחַ הוּא טָהוֹר הוּא:

ἐὰν δὲ κατὰ πρόσωπον μαδήσῃ ἡ κεφαλὴ αὐτοῦ ἀναφάλαντός ἐστιν καθαρός ἐστιν

41 ܘܐܸܢ ܡܼܢ ܠܘܼܩܒܲܠ ܐܲܦܵܘܗܝ ܢܸܬܲܪ ܣܲܥܪܹܗ: ܓܒ݂ܵܚܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܕܟܹܐ ܗ̄ܘܼ.

et si a fronte ceciderint pili, recalvaster et mundus est.

Եւ եթէ յերեսաց կողմանէ մաշտիցի գլուխ նորա` ճեղ է, սուրբ է,

უკუეთუ იყოს სიმტიერესა მას მისსა გინა სიშულუვესა მას მისსა შედებაჲ სითეთრისაჲ გინა მოწითლედ, 41

41 And he that hath his hair fallen off from the part of his head toward his face, he is forehead bald: yet is he clean.

מב. וְכִי יִהְיֶה בַקָּרַחַת אוֹ בַגַּבַּחַת נֶגַע לָבָן אֲדַמְדָּם צָרַעַת פֹּרַחַת הִוא בְּקָרַחְתּוֹ אוֹ בְגַבַּחְתּוֹ:

ἐὰν δὲ γένηται ἐν τῷ φαλακρώματι αὐτοῦ ἢ ἐν τῷ ἀναφαλαντώματι αὐτοῦ ἁφὴ λευκὴ ἢ πυρρίζουσα λέπρα ἐστὶν ἐν τῷ φαλακρώματι αὐτοῦ ἢ ἐν τῷ ἀναφαλαντώματι αὐτοῦ

42 ܘܐܸܢ ܬܸܗܘܸܐ ܒܲܩܪܵܚܘܼܬܹܗ: ܐܵܘ ܒܲܓ݂ܒ݂ܵܚܘܼܬܹܗ: ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܕܚܸܘܵܪܵܐ: ܐܵܘ ܕܣܘܼܡܵܩܵܐ: ܓܲܪܒܵܐ ܗ̄ܘܼ ܣܓ݂ܝܼ ܒܲܩܪܵܚܘܼܬܹܗ: ܐܵܘ ܒܲܓ݂ܒ݂ܵܚܘܼܬܹܗ.

Sin autem in calvitio sive in recalvatione albus vel rufus color fuerit exortus,

Ապա թէ լինիցի ի կնտութեան նորա կամ ի ճեղութեան արած սպիտակ կամ կարմրացեալ, բորոտութիւն թաքուցեալ է ի կնտութեան նորա կամ ի ճեղութեան,

კეთროვანებაჲ არს სიმტიერესა მას მისსა, ანუ თუ სიშლუესა მისსა გამოაჩნდა. 42

42 And if there be in the bald head, or bald forehead, a white reddish sore; it is a leprosy sprung up in his bald head, or his bald forehead.

מג. וְרָאָה אֹתוֹ הַכֹּהֵן וְהִנֵּה שְׂאֵת הַנֶּגַע לְבָנָה אֲדַמְדֶּמֶת בְּקָרַחְתּוֹ אוֹ בְגַבַּחְתּוֹ כְּמַרְאֵה צָרַעַת עוֹר בָּשָׂר:

καὶ ὄψεται αὐτὸν ὁ ἱερεὺς καὶ ἰδοὺ ἡ ὄψις τῆς ἁφῆς λευκὴ πυρρίζουσα ἐν τῷ φαλακρώματι αὐτοῦ ἢ ἐν τῷ ἀναφαλαντώματι αὐτοῦ ὡς εἶδος λέπρας ἐν δέρματι τῆς σαρκὸς αὐτοῦ

43 ܢܸܚܙܹܝܗܿ ܟܵܗܢܵܐ ܠܫܘܼܡܬ݂ܵܐ ܕܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܐܸܢ ܚܸܘܪܲܬ݂ ܘܐܸܢ ܣܸܡܩܲܬ݂ ܒܲܩܪܵܚܘܼܬܹܗ ܐܵܘ ܒܲܓ݂ܒ݂ܵܚܘܼܬܹܗ: ܐܲܝܟ݂ ܚܸܙܘܵܐ ܕܓܲܪܒܵܐ ܗ̄ܘܼ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܡܸܫܟܵܐ ܕܒܸܣܪܵܐ.

et hoc sacerdos viderit, condemnabit eum haud dubiæ lepræ, quæ orta est in calvitio.

Եւ տեսանիցէ զայն քահանայն. եւ ահա տեսիլ արածին սպիտակ իցէ կամ կարմրագոյն ի կնտութեան նորա կամ ի ճեղութեան, իբրեւ զտեսիլ բորոտութեան ի մորթ մարմնոյ նորա,

და იხილოს იგი მღდელმან მან და, აჰა, ესერა, პირი შედებისაჲ მის თეთრ არს გინა მოწითლე სიმტიერესა მას მისსა გინათუ სიშლუესა მას მისსა, 43

43 Then the priest shall look upon it: and, behold, if the rising of the sore be white reddish in his bald head, or in his bald forehead, as the leprosy appeareth in the skin of the flesh;

מד. אִישׁ צָרוּעַ הוּא טָמֵא הוּא טַמֵּא יְטַמְּאֶנּוּ הַכֹּהֵן בְּרֹאשׁוֹ נִגְעוֹ:

ἄνθρωπος λεπρός ἐστιν μιάνσει μιανεῖ αὐτὸν ὁ ἱερεύς ἐν τῇ κεφαλῇ αὐτοῦ ἡ ἁφὴ αὐτοῦ

44 ܓܲܪܒܵܐ ܗ̄ܘܼ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܗܵܘ: ܘܛܲܡܵܐܐ ܗ̄ܘܼ: ܢܛܲܡܐܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܪܹܫܹܗ ܗ̄ܝܼ.

Quicumque ergo maculatus fuerit lepra, et separatus est ad arbitrium sacerdotis,

այր բորոտեալ է, պիղծ է. պղծելով պղծեսցէ զնա քահանայն. զի ի գլուխ իւրում է արածն իւր,

ხატი კეთროვანებისაჲ არს ტყავსა ჴორცისა მისისასა. 44

44 He is a leprous man, he is unclean: the priest shall pronounce him utterly unclean; his plague is in his head.

מה. וְהַצָּרוּעַ אֲשֶׁר בּוֹ הַנֶּגַע בְּגָדָיו יִהְיוּ פְרֻמִים וְרֹאשׁוֹ יִהְיֶה פָרוּעַ וְעַל שָׂפָם יַעְטֶה וְטָמֵא טָמֵא יִקְרָא:

καὶ ὁ λεπρός ἐν ᾧ ἐστιν ἡ ἁφή τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἔστω παραλελυμένα καὶ ἡ κεφαλὴ αὐτοῦ ἀκατακάλυπτος καὶ περὶ τὸ στόμα αὐτοῦ περιβαλέσθω καὶ ἀκάθαρτος κεκλήσεται

45 ܘܐܲܝܢܵܐ ܕܲܓ݂ܪܸܒ݂ ܘܐܝܼܬ݂ ܒܹܗ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܡܵܐܢܵܘܢܗܝ ܢܸܗܘܘܿܢ ܡܦܲܪܡܝܼܢ: ܘܪܹܫܹܗ ܢܸܗܘܸܐ ܦܪܝܼܥ: ܘܥܲܠ ܣܸܦܘܵܬܹܗ ܢܸܬ݂ܥܲܛܲܦ: ܘܛܲܡܵܐܐ ܢܸܩܪܸܐ ܢܲܦ̮ܫܹܗ.

habebit vestimenta dissuta, caput nudum, os veste contectum, contaminatum ac sordidum se clamabit.

Եւ բորոտ յորում իցէ արած, հանդերձ նորա քակեալ լիցի, եւ գլուխ նորա մերկ, եւ զբերան իւր պատեսցէ, եւ պիղծ կոչեսցի,

კაცი არს იგი კეთროვანი. შეგინებით შეგინებულ-ყოს იგი მღდელმან მან, თავსა მისსა ზედა არს შედებაჲ იგი კეთროვანებისაჲ და კეთროვანსა მას, რომელსა იყოს შედებაჲ იგი, კუართი მისი იყავნ წარჴსნილ და თავი მისი დაუბურველ და პირი მისი დაიხურენ, არაწმიდა ეწოდოს მას. 45

45 And the leper in whom the plague is, his clothes shall be rent, and his head bare, and he shall put a covering upon his upper lip, and shall cry, Unclean, unclean.

מו. כָּל יְמֵי אֲשֶׁר הַנֶּגַע בּוֹ יִטְמָא טָמֵא הוּא בָּדָד יֵשֵׁב מִחוּץ לַמַּחֲנֶה מוֹשָׁבוֹ:

πάσας τὰς ἡμέρας ὅσας ἂν ᾖ ἐπ᾽ αὐτοῦ ἡ ἁφή ἀκάθαρτος ὢν ἀκάθαρτος ἔσται κεχωρισμένος καθήσεται ἔξω τῆς παρεμβολῆς ἔσται αὐτοῦ ἡ διατριβή

46 ܟܠ ܝܵܘܡܵܬ݂ܵܐ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܹܗ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ: ܡܸܛܠ ܕܛܲܡܵܐܐ ܗ̄ܘܼ: ܒܲܠܚܘܿܕ݂ܵܘܗܝ ܢܸܬܸܿܒ݂: ܘܲܠܒܲܪ ܡܼܢ ܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܡܵܘܬܿܒܹܗ.

Omni tempore quo leprosus est et immundus, solus habitabit extra castra.

Զամենայն աւուրս որչափ իցէ ի նմա արածն, պիղծ եղիցի. եւ պիղծ է, մեկնեալ նստցի. եւ արտաքոյ բանակին եղիցի բնակութիւն նորա,

ყოველთა დღეთა, რაოდენ ჟამ იყოს იგი მის თანა, შედებაჲ იგი კეთროვანებისაჲ, არაწმიდა არს და არაწმიდა იყოს, განშორებულად ჯდეს იგი, გარეშე ბანაკსა იყოს მყოფებაჲ მისი. 46

46 All the days wherein the plague shall be in him he shall be defiled; he is unclean: he shall dwell alone; without the camp shall his habitation be.

מז. וְהַבֶּגֶד כִּי יִהְיֶה בוֹ נֶגַע צָרָעַת בְּבֶגֶד צֶמֶר אוֹ בְּבֶגֶד פִּשְׁתִּים:

καὶ ἱματίῳ ἐὰν γένηται ἐν αὐτῷ ἁφὴ λέπρας ἐν ἱματίῳ ἐρεῷ ἢ ἐν ἱματίῳ στιππυίνῳ

47 ܘܡܲܪܛܘܼܛܵܐ ܐܸܢ ܬܸܗܘܸܐ ܒܵܗ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܕܓܲܪܒܵܐ: ܒܡܲܪܛܘܼܛܵܐ ܕܥܲܡܪܵܐ: ܐܵܘ ܒܡܲܪܛܘܼܛܵܐ ܕܟܸܬܵܢܵܐ.

Vestis lanea sive linea, quæ lepram habuerit,

Եւ ձորձ յորում լինիցի արած բորոտութեան, եթէ ի ձորձ ասուի, եթէ ի ձորձ կտաւի,

უკუეთუ სამოსელსა მისსა იყოს შედებაჲ იგი კეთროვანებისაჲ სამოსელსა მატყლისასა, 47

47 The garment also that the plague of leprosy is in, whether it be a woollen garment, or a linen garment;

מח. אוֹ בִשְׁתִי אוֹ בְעֵרֶב לַפִּשְׁתִּים וְלַצָּמֶר אוֹ בְעוֹר אוֹ בְּכָל מְלֶאכֶת עוֹר:

ἢ ἐν στήμονι ἢ ἐν κρόκῃ ἢ ἐν τοῖς λινοῖς ἢ ἐν τοῖς ἐρεοῖς ἢ ἐν δέρματι ἢ ἐν παντὶ ἐργασίμῳ δέρματι

48 ܐܵܘ ܒܫܸܬ݂ܝܵܐ: ܐܵܘ ܒܲܟ݂ܪܵܟ݂ܵܐ ܕܟܸܬܵܢܵܐ: ܐܵܘ ܕܥܲܡܪܵܐ: ܐܵܘ ܒܡܸܫܟܵܐ: ܐܵܘ ܒܟ݂ܠ ܥܒ݂ܵܕ݂ ܕܡܸܫܟܵܐ.

in stamine atque subtegmine, aut certe pellis, vel quidquid ex pelle confectum est,

եթէ յառէջ, եթէ ի թեզան, եթէ ի կտաւիս եւ եթէ յասուիս, եթէ ի մորթ եւ եթէ յամենայն մաշկ գործոյ,

ანუ თუ სამოსელსა სელისასა, ანუ თუ საგუასლსა, გინათუ ფესუსა, გინათუ მატყლისასა, გინათუ სელისასა, 48

48 Whether it be in the warp, or woof; of linen, or of woollen; whether in a skin, or in any thing made of skin;

מט. וְהָיָה הַנֶּגַע יְרַקְרַק אוֹ אֲדַמְדָּם בַּבֶּגֶד אוֹ בָעוֹר אוֹ בַשְּׁתִי אוֹ בָעֵרֶב אוֹ בְכָל כְּלִי עוֹר נֶגַע צָרַעַת הוּא וְהָרְאָה אֶת הַכֹּהֵן:

καὶ γένηται ἡ ἁφὴ χλωρίζουσα ἢ πυρρίζουσα ἐν τῷ δέρματι ἢ ἐν τῷ ἱματίῳ ἢ ἐν τῷ στήμονι ἢ ἐν τῇ κρόκῃ ἢ ἐν παντὶ σκεύει ἐργασίμῳ δέρματος ἁφὴ λέπρας ἐστίν καὶ δείξει τῷ ἱερεῖ

49 ܘܬܸܗܘܸܐ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܝܘܼܪܵܩܵܐ: ܐܵܘ ܣܘܼܡܵܩܵܐ: ܒܡܲܪܛܘܼܛܵܐ: ܐܵܘ ܒܡܸܫܟܵܐ: ܐܵܘ ܒܫܸܬ݂ܝܵܐ: ܐܵܘ ܒܲܟ݂ܪܵܟ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܒܟ݂ܠ ܡܵܐܢܵܐ ܕܡܸܫܟܵܐ: ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܕܓܲܪܒܵܐ: ܢܚܵܘܘܿܢܵܗ ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ.

si alba vel rufa macula fuerit infecta, lepra reputabitur, ostendeturque sacerdoti:

եւ լինիցի արած կանաչացեալ կամ կարմրացեալ` ի մորթ կամ ի հանդերձ, կամ յառէջ կամ ի թեզան, կամ յամենայն մորթ գործոյ, կամ յանօթ ինչ, արած բորոտութեան իցէ, եւ ցուցցէ քահանային,

გინათუ ტყავისასა, გინათუ ყოველსავე საქმარსა ტყავისასა, იყოს შედებაჲ იგი კეთროვანებისაჲ მომწუანედ გინა მოწითლედ ტყავსა მას ზედა, გინა სამოსელსა, გინა საგუასლსა, ანუ თუ ფესუსა, ანუ თუ ყოველსა საქმარსა ტყავისასა, და იყოს შეხებაჲ იგი მიმწუანე, ანუ მოწითლე, შედებაჲ კეთროვნებისაჲ არს და უჩუენოს მდღელსა მას. 49

49 And if the plague be greenish or reddish in the garment, or in the skin, either in the warp, or in the woof, or in any thing of skin; it is a plague of leprosy, and shall be shewed unto the priest:

נ. וְרָאָה הַכֹּהֵן אֶת הַנָּגַע וְהִסְגִּיר אֶת הַנֶּגַע שִׁבְעַת יָמִים:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς τὴν ἁφήν καὶ ἀφοριεῖ ὁ ἱερεὺς τὴν ἁφὴν ἑπτὰ ἡμέρας

50 ܘܢܸܚܙܹܝܗ ܟܵܗܢܵܐ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܘܢܸܣܓܿܪܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ.

qui consideratam recludet septem diebus:

Եւ տեսցէ քահանայն զարածն, եւ զատուսցէ քահանայն զարածն զեւթն օր,

და იხილოს მღდელმან მან შედებაჲ იგი და განაშოროს. 50

50 And the priest shall look upon the plague, and shut up it that hath the plague seven days:

נא. וְרָאָה אֶת הַנֶּגַע בַּיּוֹם הַשְּׁבִיעִי כִּי פָשָׂה הַנֶּגַע בַּבֶּגֶד אוֹ בַשְּׁתִי אוֹ בָעֵרֶב אוֹ בָעוֹר לְכֹל אֲשֶׁר יֵעָשֶׂה הָעוֹר לִמְלָאכָה צָרַעַת מַמְאֶרֶת הַנֶּגַע טָמֵא הוּא:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς τὴν ἁφὴν τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ ἐὰν δὲ διαχέηται ἡ ἁφὴ ἐν τῷ ἱματίῳ ἢ ἐν τῷ στήμονι ἢ ἐν τῇ κρόκῃ ἢ ἐν τῷ δέρματι κατὰ πάντα ὅσα ἂν ποιηθῇ δέρματα ἐν τῇ ἐργασίᾳ λέπρα ἔμμονός ἐστιν ἡ ἁφή ἀκάθαρτός ἐστιν

51 ܘܢܸܚܙܹܝܗ ܟܵܗܢܵܐ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܫܲܒ݂ܥܵܐ: ܐܸܢ ܗܲܠܟܲܬ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܡܲܪܛܘܼܛܵܐ: ܐܵܘ ܒܫܸܬ݂ܝܵܐ: ܐܵܘ ܒܲܟ݂ܪܵܟ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܒܡܸܫܟܵܐ: ܐܵܘ ܒܟ݂ܠ ܡܸܫܟܵܐ ܕܡܸܬ݂ܥܒܸܕ݂ ܠܲܥܒ݂ܵܕ݂ܵܐ: ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܕܓܲܪܒܵܐ ܡܲܪܝܼܪܵܐ: ܛܲܡܲܐ ܗ̄ܘܼ.

et die septimo rursus aspiciens, si deprehenderit crevisse, lepra perseverans est: pollutum judicabit vestimentum, et omne in quo fuerit inventa:

Եւ տեսցէ քահանայն զարածն յաւուրն եւթներորդի. եթէ սփռեալ իցէ արածն ընդ ձորձն կամ ընդ առէջ կամ ընդ թեզան կամ ընդ կտաւիս կամ ընդ ասուիս կամ`` ընդ մորթ, ըստ ամենայնի որպէս եւ գործիցի մորթ ի գործ, բնակ բորոտութիւն է արածն. պիղծ է,

და იხილოს მღდელმან მან შედებაჲ იგი კეთროვანებისაჲ დღესა მეშჳდესა, უკეთუ განფენილ იყოს შედებაჲ იგი სამოსელსა მას, გინა სავაღლსა, გინა ფესუსა, ანუ თუ ტყავსა ყოვლისაებრვე, რაოდენ იქმნეს ტყავის საქმარსა შინა, კეთროვანებაჲ დადგრომილ არს. შედებაჲ იგი არაწმიდა არს. 51

51 And he shall look on the plague on the seventh day: if the plague be spread in the garment, either in the warp, or in the woof, or in a skin, or in any work that is made of skin; the plague is a fretting leprosy; it is unclean.

נב. וְשָׂרַף אֶת הַבֶּגֶד אוֹ אֶת הַשְּׁתִי אוֹ אֶת הָעֵרֶב בַּצֶּמֶר אוֹ בַפִּשְׁתִּים אוֹ אֶת כָּל כְּלִי הָעוֹר אֲשֶׁר יִהְיֶה בוֹ הַנָּגַע כִּי צָרַעַת מַמְאֶרֶת הִוא בָּאֵשׁ תִּשָּׂרֵף:

κατακαύσει τὸ ἱμάτιον ἢ τὸν στήμονα ἢ τὴν κρόκην ἐν τοῖς ἐρεοῖς ἢ ἐν τοῖς λινοῖς ἢ ἐν παντὶ σκεύει δερματίνῳ ἐν ᾧ ἐὰν ᾖ ἐν αὐτῷ ἡ ἁφή ὅτι λέπρα ἔμμονός ἐστιν ἐν πυρὶ κατακαυθήσεται

52 ܢܵܘܩܕ݂ܝܼܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܠܡܲܪܛܘܼܛܵܐ: ܐܵܘ ܠܫܸܬ݂ܝܵܐ: ܐܵܘ ܠܲܟ݂ܪܵܟ݂ܵܐ ܕܥܲܡܪܵܐ: ܐܵܘ ܕܟܸܬܵܢܵܐ: ܐܵܘ ܠܟ݂ܠ ܡܵܐܢܵܐ ܕܡܸܫܟܵܐ ܕܬܸܗܘܸܐ ܒܹܗ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܒܢܘܼܪܵܐ ܢܵܘܩܕ݂ܘܼܢܹܗ: ܡܸܛܠ ܕܓܲܪܒܵܐ ܗ̄ܘܼ ܡܲܪܝܼܪܵܐ.

et idcirco comburetur flammis.

Եւ այրեսցէ զձորձսն եթէ առէջ իցէ, եւ եթէ թեզան, յասուեաց կամ ի կտաւեաց կամ յամենայն մաշկեղէն նիւթոյ, յորում իցէ արածն. քանզի բնակ բորոտութիւն է, հրով այրեսցի,

დაწუას სამოსელი იგი, ანუ თუ სავაღლსა, ანუ თუ ფესუსა მატყლისასა, ანუ თუ სელისასა, გინათუ ყოველსავე ქმნილსა ტყავისასა, რომელსაცა შინა იყოს იგი, რამეთუ კეთროვანებაჲ დადგრომილ არს, ცეცხლითა დაიწუნ. 52

52 He shall therefore burn that garment, whether warp or woof, in woollen or in linen, or any thing of skin, wherein the plague is: for it is a fretting leprosy; it shall be burnt in the fire.

נג. וְאִם יִרְאֶה הַכֹּהֵן וְהִנֵּה לֹא פָשָׂה הַנֶּגַע בַּבֶּגֶד אוֹ בַשְּׁתִי אוֹ בָעֵרֶב אוֹ בְּכָל כְּלִי עוֹר:

ἐὰν δὲ ἴδῃ ὁ ἱερεὺς καὶ μὴ διαχέηται ἡ ἁφὴ ἐν τῷ ἱματίῳ ἢ ἐν τῷ στήμονι ἢ ἐν τῇ κρόκῃ ἢ ἐν παντὶ σκεύει δερματίνῳ

53 ܘܐܸܢ ܢܸܚܙܸܐ ܟܵܗܢܵܐ ܕܠܵܐ ܗܲܠܟܲܬ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܡܲܪܛܘܼܛܵܐ: ܐܵܘ ܒܫܸܬ݂ܝܵܐ: ܐܵܘ ܒܲܟ݂ܪܵܟ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܒܟ݂ܠ ܡܵܐܢ ܕܡܸܫܟܵܐ.

Quod si eam viderit non crevisse,

Ապա թէ տեսանիցէ քահանայն եւ չիցէ սփռեալ հարածն ընդ հանդերձն կամ ընդ առէջն կամ ընդ թեզանն կամ ընդ ասրն կամ ընդ կտաւն կամ ընդ`` ամենայն անօթ մաշկեղէն,

უკუეთუ იხილოს მღდელმან მან და არა განეფინა შედებაჲ იგი კეთროვანებისაჲ სამოსელსა მას, ანუ სავაღლსა, ანუ თუ ფესუსა, ანუ თუ ყოველსავე ჭურჭერსა ტყავისასა, 53

53 And if the priest shall look, and, behold, the plague be not spread in the garment, either in the warp, or in the woof, or in any thing of skin;

נד. וְצִוָּה הַכֹּהֵן וְכִבְּסוּ אֵת אֲשֶׁר בּוֹ הַנָּגַע וְהִסְגִּירוֹ שִׁבְעַת יָמִים שֵׁנִית:

καὶ συντάξει ὁ ἱερεύς καὶ πλυνεῖ ἐφ᾽ οὗ ἐὰν ᾖ ἐπ᾽ αὐτοῦ ἡ ἁφή καὶ ἀφοριεῖ ὁ ἱερεὺς τὴν ἁφὴν ἑπτὰ ἡμέρας τὸ δεύτερον

54 ܢܸܦܩܘܿܕ݂ ܟܵܗܢܵܐ: ܘܲܢܚܲܠܠܘܼܢ ܡܸܕܸܿܡ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܹܗ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܘܢܸܣܓܿܪܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܐ̄ܚܪܵܢܝܼܢ.

præcipiet, et lavabunt id in quo lepra est, recludetque illud septem diebus aliis.

հրաման տացէ քահանայն, եւ լուասցեն յորում իցէ արածն. եւ զատուսցէ քահանայն զարածն զեւթն օր երկիցս անգամ,

და უბრძანოს მღდელმან მან და განრცხეს, რომელსა ზედა იყოს შედებაჲ იგი. და განაშოვროს იგი მღდელმან შჳდ დღე მეორედ. 54

54 Then the priest shall command that they wash the thing wherein the plague is, and he shall shut it up seven days more:

נה. וְרָאָה הַכֹּהֵן אַחֲרֵי הֻכַּבֵּס אֶת הַנֶּגַע וְהִנֵּה לֹא הָפַךְ הַנֶּגַע אֶת עֵינוֹ וְהַנֶּגַע לֹא פָשָׂה טָמֵא הוּא בָּאֵשׁ תִּשְׂרְפֶנּוּ פְּחֶתֶת הִוא בְּקָרַחְתּוֹ אוֹ בְגַבַּחְתּוֹ:

καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς μετὰ τὸ πλυθῆναι αὐτὸ τὴν ἁφήν καὶ ἥδε μὴ μετέβαλεν τὴν ὄψιν ἡ ἁφή καὶ ἡ ἁφὴ οὐ διαχεῖται ἀκάθαρτόν ἐστιν ἐν πυρὶ κατακαυθήσεται ἐστήρισται ἐν τῷ ἱματίῳ ἢ ἐν τῷ στήμονι ἢ ἐν τῇ κρόκῃ

55 ܘܢܸܚܙܹܝܗ ܟܵܗܢܵܐ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܡܼܢ ܒܵܬܲܪ ܕܚܲܠܠܘܼܗܿ: ܐܸܢ ܠܵܐ ܐܸܬ݂ܚܲܠܲܦ ܚܸܙܘܵܗ ܕܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܘܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܠܵܐ ܐܸܬ݂ܚܲܠܦܲܬ݂: ܛܲܡܲܐ ܗ̄ܘܼ ܐܵܘܩܸܕܲܝܗܝ ܒܢܘܼܪܵܐ: ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܒܚܲܕ݂ܬ݂ܘܼܬܹܗ: ܐܵܘ ܒܲܒ݂ܠܵܝܘܼܬܹܗ.

Et cum viderit faciem quidem pristinam non reversam, nec tamen crevisse lepram, immundum judicabit, et igne comburet, eo quod infusa sit in superficie vestimenti, vel per totum, lepra.

Եւ տեսցէ քահանայն յետ լուանալոյ զարածն. եթէ չիցէ փոխեալ տեսիլ արածին, եւ ոչ սփռեալ իցէ արածն, պիղծ է, հրով այրեսցի. զի հաստատեալ է ի հանդերձին կամ յառէջն կամ ի թեզան,

და იხილოს მღდელმან მან შემდგომად განრცხისა მის შედებაჲ იგი და შედებამან მან არა იცვალა ფერი პირისა მისისაჲ და შედებაჲ იგი არა განეფინა, არაწმიდა არს, ცეცხლითა დაიწუნ. მტკეცელი არს სამოსელსა მას, ანუ სავაღლსა, ანუ თუ ფესუსა, ანუ თუ ტყავსა. 55

55 And the priest shall look on the plague, after that it is washed: and, behold, if the plague have not changed his colour, and the plague be not spread; it is unclean; thou shalt burn it in the fire; it is fret inward, whether it be bare within or without.

נו. וְאִם רָאָה הַכֹּהֵן וְהִנֵּה כֵּהָה הַנֶּגַע אַחֲרֵי הֻכַּבֵּס אֹתוֹ וְקָרַע אֹתוֹ מִן הַבֶּגֶד אוֹ מִן הָעוֹר אוֹ מִן הַשְּׁתִי אוֹ מִן הָעֵרֶב:

καὶ ἐὰν ἴδῃ ὁ ἱερεὺς καὶ ᾖ ἀμαυρὰ ἡ ἁφὴ μετὰ τὸ πλυθῆναι αὐτό ἀπορρήξει αὐτὸ ἀπὸ τοῦ ἱματίου ἢ ἀπὸ τοῦ δέρματος ἢ ἀπὸ τοῦ στήμονος ἢ ἀπὸ τῆς κρόκης

56 ܘܐܸܢ ܢܸܚܙܸܐ ܟܵܗܢܵܐ ܕܫܲܘܝܵܐ ܗ̄ܝܼ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܡܼܢ ܒܵܬܲܪ ܕܐܸܬ݂ܚܲܠܲܠ: ܢܸܩܘܿܕ݂ ܢܸܫܩܠܝܼܗ ܡܼܢ ܡܲܪܛܘܼܛܵܐ: ܐܵܘ ܡܼܢ ܡܸܫܟܵܐ: ܐܵܘ ܡܼܢ ܫܸܬ݂ܝܵܐ: ܐܵܘ ܡܼܢ ܟܪܵܟ݂ܵܐ.

Sin autem obscurior fuerit locus lepræ, postquam vestis est lota, abrumpet eum, et a solido dividet.

Եւ եթէ տեսանիցէ քահանայն եւ շլագոյն իցէ արածն յետ լուանալոյն զնա, պատառեսցէ զայն ի հանդերձէ անտի կամ ի մորթոյն կամ յառիջէ կամ ի թեզանոյ,

და უკუეთუ იხილოს მღდელმან მან და იყოს შედებაჲ იგი მოშავე შემდგომად განრცხისა მისისა, გამოჰხიოს იგი სამოსლისა მისგან, 56

56 And if the priest look, and, behold, the plague be somewhat dark after the washing of it; then he shall rend it out of the garment, or out of the skin, or out of the warp, or out of the woof:

נז. וְאִם תֵּרָאֶה עוֹד בַּבֶּגֶד אוֹ בַשְּׁתִי אוֹ בָעֵרֶב אוֹ בְכָל כְּלִי עוֹר פֹּרַחַת הִוא בָּאֵשׁ תִּשְׂרְפֶנּוּ אֵת אֲשֶׁר בּוֹ הַנָּגַע:

ἐὰν δὲ ὀφθῇ ἔτι ἐν τῷ ἱματίῳ ἢ ἐν τῷ στήμονι ἢ ἐν τῇ κρόκῃ ἢ ἐν παντὶ σκεύει δερματίνῳ λέπρα ἐξανθοῦσά ἐστιν ἐν πυρὶ κατακαυθήσεται ἐν ᾧ ἐστὶν ἡ ἁφή

57 ܘܐܸܢ ܬܘܼܒ݂ ܬܸܬ݂ܚܙܸܐ ܒܡܲܪܛܘܼܛܵܐ: ܐܵܘ ܒܫܸܬ݂ܝܵܐ: ܐܵܘ ܒܲܟ݂ܪܵܟ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܒܟ݂ܠ ܡܵܐܢ ܕܡܸܫܟܵܐ: ܢܵܘܩܕ݂ܝܼܘܗܝ ܒܢܘܼܪܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܣܸܓ݂ܝܲܬ݂ ܒܹܗ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ.

Quod si ultra apparuerit in his locis, quæ prius immaculata erant, lepra volatilis et vaga, debet igne comburi.

Ապա թէ դարձեալ երեւեսցի ի հանդերձին կամ յառէջ կամ ի թեզան կամ յամենայն անօթ մաշկեղէն, բորոտութիւն բորբոքեալ է. հրով այրեսցի յորում իցէ արածն,

ანუ თუ ტყავსა, ანუ თუ სავაღლსა, გინათუ ფესუსა. უკუეთუ გამო-ღა-აჩნდეს სამოსელსა ანუ თუ სავაღლსა ანუ თუ ფესუსა 57

57 And if it appear still in the garment, either in the warp, or in the woof, or in any thing of skin; it is a spreading plague: thou shalt burn that wherein the plague is with fire.

נח. וְהַבֶּגֶד אוֹ הַשְּׁתִי אוֹ הָעֵרֶב אוֹ כָל כְּלִי הָעוֹר אֲשֶׁר תְּכַבֵּס וְסָר מֵהֶם הַנָּגַע וְכֻבַּס שֵׁנִית וְטָהֵר:

καὶ τὸ ἱμάτιον ἢ ὁ στήμων ἢ ἡ κρόκη ἢ πᾶν σκεῦος δερμάτινον ὃ πλυθήσεται καὶ ἀποστήσεται ἀπ᾽ αὐτοῦ ἡ ἁφή καὶ πλυθήσεται τὸ δεύτερον καὶ καθαρὸν ἔσται

58 ܘܡܲܪܛܘܼܛܵܐ: ܐܵܘ ܫܸܬ݂ܝܵܐ: ܐܵܘ ܟܪܵܟ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܟܠ ܡܵܐܢܵܐ ܕܡܸܫܟܵܐ ܕܡܸܬ݂ܚܲܠܲܠ: ܘܦܵܪܩܵܐ ܡܸܢܗܘܿܢ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܢܸܬ݂ܚܲܠܲܠ ܬܲܪܬܹܿܝܢ ܙܲܒ݂ܢܝܼܢ: ܘܢܸܬܿܕܲܟܸܿܐ.

Si cessaverit, lavabit aqua ea, quæ pura sunt, secundo, et munda erunt.

Եթէ հանդերձ իցէ, եւ եթէ առէջ, եւ եթէ թեզան, եւ եթէ ամենայն անօթ մաշկեղէն որ լուանայցի եւ ելանիցէ ի նմանէ արածն, կրկին լուասցի եւ սուրբ լիցի,

ანუ ყოველსა ჭურჭერსა ტყავისასა, კეთროვანებაჲ აღმოცენებულ არს, ცეცხლითა დაიწუეს, რომელსა თანა არს შეხებაჲ იგი. და სამოსელი, ანუ ფესჳანი ჭურჭერი ტყავისაჲ, რომელი განირცხეს, და გარდაადგინოს იგი მღდელმან მან და განირცხეს მეორედ და წმიდა იყოს. 58

58 And the garment, either warp, or woof, or whatsoever thing of skin it be, which thou shalt wash, if the plague be departed from them, then it shall be washed the second time, and shall be clean.

נט. זֹאת תּוֹרַת נֶגַע צָרַעַת בֶּגֶד הַצֶּמֶר אוֹ הַפִּשְׁתִּים אוֹ הַשְּׁתִי אוֹ הָעֵרֶב אוֹ כָּל כְּלִי עוֹר לְטַהֲרוֹ אוֹ לְטַמְּאוֹ:

οὗτος ὁ νόμος ἁφῆς λέπρας ἱματίου ἐρεοῦ ἢ στιππυίνου ἢ στήμονος ἢ κρόκης ἢ παντὸς σκεύους δερματίνου εἰς τὸ καθαρίσαι αὐτὸ ἢ μιᾶναι αὐτό

59 ܗܵܢܵܘ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܕܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܕܓܲܪܒܵܐ: ܕܡܲܪܛܘܼܛܵܐ ܕܥܲܡܪܵܐ: ܐܵܘ ܕܟܸܬܵܢܵܐ: ܐܵܘ ܕܫܸܬ݂ܝܵܐ: ܐܵܘ ܕܲܟ݂ܪܵܟ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܕܟ݂ܠ ܡܵܐܢܵܐ ܕܡܸܫܟܵܐ: ܕܲܢܕܲܟܹܿܝܘܗܝ: ܐܵܘ ܕܲܢܛܲܡܐܝܼܘܗܝ.

Ista est lex lepræ vestimenti lanei et linei, staminis, atque subtegminis, omnisque supellectilis pelliceæ, quomodo mundari debeat, vel contaminari.

Այս օրէն իցէ արածի բորոտութեան ասուեայ հանդերձի կամ կտաւոյ կամ առիջոյ կամ թեզանոյ կամ ամենայն մաշկեղէն անօթոյ, ի սրբել կամ ի պղծել զնա,

ესე არს შჯული შეხებისა კეთროვანებისაჲ სამოსელსა მატყლისასა, გინათუ სელისასა, ანუ თუ სავაღლსა, ანუ თუ ფესუსა, გინა ყოველსა ჭურჭერსა ტყავისასა, გინა თუ განწმედად მისა, გინა შეგინებად მისა. 59

59 This is the law of the plague of leprosy in a garment of woollen or linen, either in the warp, or woof, or any thing of skins, to pronounce it clean, or to pronounce it unclean.

יד

ΙΔ'

ܩܦܠܐܘܢ: ܝܕ.

Cap. 14

ԳԼ. ԺԴ

თავი მეთოთხმეტე

א. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი ღმერთი მოსეს და ჰრქუა: 1

1 And the LORD spake unto Moses, saying,

ב. זֹאת תִּהְיֶה תּוֹרַת הַמְּצֹרָע בְּיוֹם טָהֳרָתוֹ וְהוּבָא אֶל הַכֹּהֵן:

οὗτος ὁ νόμος τοῦ λεπροῦ ᾗ ἂν ἡμέρᾳ καθαρισθῇ καὶ προσαχθήσεται πρὸς τὸν ἱερέα

2 ܗܵܢܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܕܓܲܪܒܵܐ ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܡܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܢܲܝܬܿܘܼܢܹܗ ܠܘܵܬ݂ ܟܵܗܢܵܐ.

Hic est ritus leprosi, quando mundandus est. Adducetur ad sacerdotem:

Այս օրէն եղիցի բորոտի յաւուր յորում սրբեսցի. Ածցի առ քահանայն,

ესე არს შჯული კეთროვნისაჲ, რომელსა დღესა განწმიდნეს, და მოიყვანოს იგი მღდელისა მის 2

2 This shall be the law of the leper in the day of his cleansing: He shall be brought unto the priest:

ג. וְיָצָא הַכֹּהֵן אֶל מִחוּץ לַמַּחֲנֶה וְרָאָה הַכֹּהֵן וְהִנֵּה נִרְפָּא נֶגַע הַצָּרַעַת מִן הַצָּרוּעַ:

καὶ ἐξελεύσεται ὁ ἱερεὺς ἔξω τῆς παρεμβολῆς καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς καὶ ἰδοὺ ἰᾶται ἡ ἁφὴ τῆς λέπρας ἀπὸ τοῦ λεπροῦ

3 ܘܢܸܦܘܿܩ ܟܵܗܢܵܐ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܢܸܚܙܸܐ ܟܵܗܢܵܐ: ܐܸܢ ܐܸܬ݂ܐܲܣܝܲܬ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܕܓܲܪܒܵܐ ܡܼܢ ܓܲܒ݂ܪܵܐ.

qui egressus de castris, cum invenerit lepram esse mundatam,

Եւ ելցէ քահանայն արտաքոյ բանակին, եւ տեսանիցէ քահանայն. եւ ահա բժշկեալ իցէ արած բորոտութեանն ի բորոտէ անտի,

და განვიდეს მღდელი იგი გარეშე ბანაკსა მას და იხილოს მღდელმან მან და, აჰა, განკურნებულ არს შედებაჲ იგი კეთროანებისაჲ კეთროვნისა მისგან. 3

3 And the priest shall go forth out of the camp; and the priest shall look, and, behold, if the plague of leprosy be healed in the leper;

ד. וְצִוָּה הַכֹּהֵן וְלָקַח לַמִּטַּהֵר שְׁתֵּי צִפֳּרִים חַיּוֹת טְהֹרוֹת וְעֵץ אֶרֶז וּשְׁנִי תוֹלַעַת וְאֵזֹב:

καὶ προστάξει ὁ ἱερεὺς καὶ λήμψονται τῷ κεκαθαρισμένῳ δύο ὀρνίθια ζῶντα καθαρὰ καὶ ξύλον κέδρινον καὶ κεκλωσμένον κόκκινον καὶ ὕσσωπον

4 ܢܸܦܩܘܿܕ݂ ܟܵܗܢܵܐ: ܘܢܲܝܬܿܘܿܢ ܠܗܵܘ ܕܡܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܬܲܪܬܹܿܝܢ ܨܸܦܪܝܼܢ ܚܲܝܵܬ݂ܵܐ ܕܲܟ݂ܝܵܬ݂ܵܐ: ܘܩܲܝܣܵܐ ܕܐܲܪܙܵܐ: ܘܨܘܼܒ݂ܥܵܐ ܕܲܙܚܘܿܪܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܙܘܿܦܵܐ.

præcipiet ei, qui purificatur, ut offerat duos passeres vivos pro se, quibus vesci licitum est, et lignum cedrinum, vermiculumque et hyssopum.

հրաման տացէ քահանայն, եւ առցեն ի սրբելոյն երկուս հաւս կենդանիս սուրբս, եւ փայտ եղեւնեայ եւ կարմիր մանեալ` եւ զոպա,

და უბრძანოს მღდელმან მან და მოართუნენ განწმედილსა მას ორნი ქათამნი ცოცხალნი წმიდანი და ძელი ნაძჳსაჲ და შესთული მეწამული და უსუპი. 4

4 Then shall the priest command to take for him that is to be cleansed two birds alive and clean, and cedar wood, and scarlet, and hyssop:

ה. וְצִוָּה הַכֹּהֵן וְשָׁחַט אֶת הַצִּפּוֹר הָאֶחָת אֶל כְּלִי חֶרֶשׂ עַל מַיִם חַיִּים:

καὶ προστάξει ὁ ἱερεὺς καὶ σφάξουσιν τὸ ὀρνίθιον τὸ ἓν εἰς ἀγγεῖον ὀστράκινον ἐφ᾽ ὕδατι ζῶντι

5 ܘܢܸܦܩܘܿܕ݂ ܟܵܗܢܵܐ: ܘܢܸܟܿܣܘܼܢ ܨܸܦܪܵܐ ܚܕ݂ܵܐ ܒܡܵܐܢܵܐ ܕܦܲܚܵܪܵܐ ܥܲܠ ܡܲܒܘܼܥܵܐ ܕܡܲܝܵܐ.

Et unum ex passeribus immolari jubebit in vase fictili super aquas viventes:

Եւ հրաման տացէ քահանայն, եւ սպանցեն զմի հաւն յանօթ խեցեղէն ի վերայ ջրոյ կենդանւոյ,

და უბრძანოს მღდელმან მან და დაკლას ქათამი იგი ერთი ჭურჭელსა კეცისასა წყალსა ზედა ცხოველსა. და ქათამი იგი ერთი მოიღოს მან და ძელი იგი ნაძჳსაჲ და შეგრაგნილი იგი მეწამული და უსუპი და დააწოს იგი 5

5 And the priest shall command that one of the birds be killed in an earthen vessel over running water:

ו. אֶת הַצִּפֹּר הַחַיָּה יִקַּח אֹתָהּ וְאֶת עֵץ הָאֶרֶז וְאֶת שְׁנִי הַתּוֹלַעַת וְאֶת הָאֵזֹב וְטָבַל אוֹתָם וְאֵת הַצִּפֹּר הַחַיָּה בְּדַם הַצִּפֹּר הַשְּׁחֻטָה עַל הַמַּיִם הַחַיִּים:

καὶ τὸ ὀρνίθιον τὸ ζῶν λήμψεται αὐτὸ καὶ τὸ ξύλον τὸ κέδρινον καὶ τὸ κλωστὸν κόκκινον καὶ τὸν ὕσσωπον καὶ βάψει αὐτὰ καὶ τὸ ὀρνίθιον τὸ ζῶν εἰς τὸ αἷμα τοῦ ὀρνιθίου τοῦ σφαγέντος ἐφ᾽ ὕδατι ζῶντι

6 ܘܢܸܣܲܒ݂ ܠܨܸܦܪܵܐ ܗܵܝ ܚܲܝܬ݂ܵܐ: ܘܩܲܝܣܵܐ ܕܐܲܪܙܵܐ: ܘܨܘܼܒ݂ܥܵܐ ܕܲܙܚܘܿܪܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܙܘܿܦܵܐ: ܘܢܸܨܒܿܘܿܥ ܐܸܢܘܿܢ ܠܗܘܿܢ ܘܲܠܨܸܦܪܵܐ ܚܲܝܬ݂ܵܐ: ܒܲܕ݂ܡܵܐ ܕܨܸܦܪܵܐ ܕܐܸܬ݂ܢܲܟ݂ܣܲܬ݂ ܥܲܠ ܡܲܝܵܐ ܕܡܲܒܿܘܼܥܵܐ.

alium autem vivum cum ligno cedrino, et cocco et hyssopo, tinget in sanguine passeris immolati,

Եւ զհաւն կենդանի առցէ, եւ զփայտն եղեւնեայ եւ զկարմիրն մանեալ`` եւ զզոպայն, եւ թացցէ զնոսա եւ զհաւն կենդանի յարիւն հաւուն սպանելոյ ի վերայ ջրոյն կենդանւոյ,

და ქათამი იგი ცოცხალი სისხლსა მას ქათმისა დაკლულისასა წყალსა ზედა ცხოველსა. 6

6 As for the living bird, he shall take it, and the cedar wood, and the scarlet, and the hyssop, and shall dip them and the living bird in the blood of the bird that was killed over the running water:

ז. וְהִזָּה עַל הַמִּטַּהֵר מִן הַצָּרַעַת שֶׁבַע פְּעָמִים וְטִהֲרוֹ וְשִׁלַּח אֶת הַצִּפֹּר הַחַיָּה עַל פְּנֵי הַשָּׂדֶה:

καὶ περιρρανεῖ ἐπὶ τὸν καθαρισθέντα ἀπὸ τῆς λέπρας ἑπτάκις καὶ καθαρὸς ἔσται καὶ ἐξαποστελεῖ τὸ ὀρνίθιον τὸ ζῶν εἰς τὸ πεδίον

7 ܘܢܸܪܘܿܣ ܥܲܠ ܗܵܘ ܕܡܸܬܿܕܲܟܸܿܐ ܡܼܢ ܓܲܪܒܵܐ: ܫܒܲܥ ܙܲܒ݂ܢܝܼܢ: ܘܢܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܘܢܲܦܪܚܝܼܗ ܠܨܸܦܪܵܐ ܚܲܝܬ݂ܵܐ ܠܐܲܦܲܝ ܚܲܩܠܵܐ.

quo asperget illum, qui mundandus est, septies, ut jure purgetur: et dimittet passerem vivum, ut in agrum avolet.

Եւ ցանեսցէ ի վերայ սրբելոյն ի բորոտութենէ եւթն անգամ, եւ սրբեսցէ զնա. եւ արձակեսցէ զհաւն կենդանի ի դաշտ,

და აპკუროს განწმედილსა მას კეთროვნებისაგან შჳდგზის და წმიდა იყოს და განავლინოს ქათამი იგი ცოცხალი ველად. 7

7 And he shall sprinkle upon him that is to be cleansed from the leprosy seven times, and shall pronounce him clean, and shall let the living bird loose into the open field.

ח. וְכִבֶּס הַמִּטַּהֵר אֶת בְּגָדָיו וְגִלַּח אֶת כָּל שְׂעָרוֹ וְרָחַץ בַּמַּיִם וְטָהֵר וְאַחַר יָבוֹא אֶל הַמַּחֲנֶה וְיָשַׁב מִחוּץ לְאָהֳלוֹ שִׁבְעַת יָמִים:

καὶ πλυνεῖ ὁ καθαρισθεὶς τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ ξυρηθήσεται αὐτοῦ πᾶσαν τὴν τρίχα καὶ λούσεται ἐν ὕδατι καὶ καθαρὸς ἔσται καὶ μετὰ ταῦτα εἰσελεύσεται εἰς τὴν παρεμβολὴν καὶ διατρίψει ἔξω τοῦ οἴκου αὐτοῦ ἑπτὰ ἡμέρας

8 ܘܲܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ ܗܵܘ ܕܡܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܘܢܸܓ݂ܪܘܿܥ ܟܠܹܗ ܣܲܥܪܹܗ: ܘܢܸܣܚܸܐ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܘܡܼܢ ܒܵܬܲܪܟܸܿܢ ܢܸܥܘܿܠ ܠܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܢܸܬܸܿܒ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܡܲܫܟܿܢܹܗ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ.

Cumque laverit homo vestimenta sua, radet omnes pilos corporis, et lavabitur aqua: purificatusque ingredietur castra, ita dumtaxat ut maneat extra tabernaculum suum septem diebus,

Եւ լուասցէ սրբեալն զձորձս իւր, եւ գերծցէ զամենայն զմազ իւր, եւ լուասցի ջրով եւ սուրբ լիցի. եւ ապա մտցէ ի բանակն, եւ լիցի արտաքոյ տան իւրոյ զեւթն օր,

და განირცხეს განწმედილმან მან სამოსელი თჳსი და დაიყჳნოს ყოველი თმაჲ მისი და დაიბანოს წყლითა და წმიდა იყოს. და მისსა შემდგომად შევიდეს იგი ბანაკად და იქცეოდის იგი გარეშე სახლსა თჳსსა შჳდ დღე. 8

8 And he that is to be cleansed shall wash his clothes, and shave off all his hair, and wash himself in water, that he may be clean: and after that he shall come into the camp, and shall tarry abroad out of his tent seven days.

ט. וְהָיָה בַיּוֹם הַשְּׁבִיעִי יְגַלַּח אֶת כָּל שְׂעָרוֹ אֶת רֹאשׁוֹ וְאֶת זְקָנוֹ וְאֵת גַּבֹּת עֵינָיו וְאֶת כָּל שְׂעָרוֹ יְגַלֵּחַ וְכִבֶּס אֶת בְּגָדָיו וְרָחַץ אֶת בְּשָׂרוֹ בַּמַּיִם וְטָהֵר:

καὶ ἔσται τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ ξυρηθήσεται πᾶσαν τὴν τρίχα αὐτοῦ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ καὶ τὸν πώγωνα καὶ τὰς ὀφρύας καὶ πᾶσαν τὴν τρίχα αὐτοῦ ξυρηθήσεται καὶ πλυνεῖ τὰ ἱμάτια καὶ λούσεται τὸ σῶμα αὐτοῦ ὕδατι καὶ καθαρὸς ἔσται

9 ܘܲܒ݂ܝܵܘܡܵܐ ܕܫܲܒ݂ܥܵܐ ܢܸܓ݂ܪܘܿܥ ܟܠܹܗ ܣܲܥܪܹܗ: ܪܹܫܹܗ: ܘܕܲܩܢܹܗ: ܘܲܓ݂ܒ݂ܝܼܢܵܘܗܝ: ܘܟ݂ܠܹܗ ܣܲܥܪܹܗ ܢܸܓܪܘܿܥ: ܘܲܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܲܣܚܸܐ ܒܸܣܪܹܗ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܸܬܿܕܲܟܸܿܐ.

et die septimo radet capillos capitis, barbamque et supercilia, ac totius corporis pilos. Et lotis rursum vestibus et corpore,

Եւ յաւուրն եւթներորդի գերծցէ զամենայն զմազ իւր եւ զգլուխ եւ զմօրուս եւ զյօնս, եւ զամենայն զմազ իւր գերծցէ. եւ ողողեսցէ զհանդերձս իւր, եւ լուասցէ զմարմին իւր ջրով, եւ սուրբ լիցի,

და იყოს, შემდგომად შჳდისა დღისა დაიყჳნოს ყოველივე თმაჲ მისი, თავი მისი და წარბნი და ყოველივე თმა მისი დაიყჳნოს, და განირცხეს სამოსელი მისი, დაიბანოს გუამი მისი წყლითა და წმიდა იყოს. 9

9 But it shall be on the seventh day, that he shall shave all his hair off his head and his beard and his eyebrows, even all his hair he shall shave off: and he shall wash his clothes, also he shall wash his flesh in water, and he shall be clean.

י. וּבַיּוֹם הַשְּׁמִינִי יִקַּח שְׁנֵי כְבָשִׂים תְּמִימִם וְכַבְשָׂה אַחַת בַּת שְׁנָתָהּ תְּמִימָה וּשְׁלשָׁה עֶשְׂרֹנִים סֹלֶת מִנְחָה בְּלוּלָה בַשֶּׁמֶן וְלֹג אֶחָד שָׁמֶן:

καὶ τῇ ἡμέρᾳ τῇ ὀγδόῃ λήμψεται δύο ἀμνοὺς ἐνιαυσίους ἀμώμους καὶ πρόβατον ἐνιαύσιον ἄμωμον καὶ τρία δέκατα σεμιδάλεως εἰς θυσίαν πεφυραμένης ἐν ἐλαίῳ καὶ κοτύλην ἐλαίου μίαν

10 ܘܲܒ݂ܝܵܘܡܵܐ ܕܲܬ݂ܡܵܢܝܵܐ: ܢܸܣܲܒ݂ ܬܪܹܝܢ ܐܸܡܪܝܼܢ ܕܠܲܝܬܿ ܒܗܘܿܢ ܡܘܼܡܵܐ: ܘܦܲܪܬ݂ܵܐ ܚܕ݂ܵܐ ܒܲܪܬ݂ ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܠܲܝܬ ܒܵܗ ܡܘܼܡܵܐ: ܘܲܬ݂ܠܵܬ݂ܵܐ ܥܸܣܪܘܿܢܝܼܢ ܢܫܝܼܦܵܐ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܕܦܝܼܠ ܒܡܸܫܚܵܐ: ܘܲܡܢܹܩܝܼܬ݂ܵܐ ܕܡܸܫܚܵܐ.

die octavo assumet duos agnos immaculatos, et ovem anniculam absque macula, et tres decimas similæ in sacrificium, quæ conspersa sit oleo, et seorsum olei sextarium.

Եւ յաւուրն ութերորդի առցէ երկուս գառինս անարատս տարեւորս, եւ որոջ մի անարատ տարեւոր, եւ երիս տասանորդս նաշհոյ ի զոհ իւղով զանգեալ, եւ ճաշակ մի իւղոյ,

დღესა მერვესა მოიბნეს ორნი ტარიგნი უბიწონი წელიწდეულნი და ცხოვარი ერთი წელიწდეული უბიწოჲ და სამი ათეულისაგანი სამინდოჲ შესაწირავად შესუარული ზეთითა და საწყაული ერთი ზეთისაჲ. 10

10 And on the eighth day he shall take two he lambs without blemish, and one ewe lamb of the first year without blemish, and three tenth deals of fine flour for a meat offering, mingled with oil, and one log of oil.

יא. וְהֶעֱמִיד הַכֹּהֵן הַמְטַהֵר אֵת הָאִישׁ הַמִּטַּהֵר וְאֹתָם לִפְנֵי יְהֹוָה פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד:

καὶ στήσει ὁ ἱερεὺς ὁ καθαρίζων τὸν ἄνθρωπον τὸν καθαριζόμενον καὶ ταῦτα ἔναντι κυρίου ἐπὶ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου

11 ܘܲܢܩܝܼܡܝܼܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܕܲܡܕܲܟܸܿܐ ܠܗܵܘ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܡܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܘܲܠܗܘܿܢ ܠܗܵܠܹܝܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܒܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ.

Cumque sacerdos purificans hominem, statuerit eum, et hæc omnia coram Domino in ostio tabernaculi testimonii,

Եւ կացուսցէ քահանայն որ սրբիցէ` զայրն որ սրբիցի, եւ զայն` առաջի`` խորանին վկայութեան,

და დაადგინოს მღდელმან მან განმწმედელმან კაცი იგი განწმედილი და ესე ყოველი წინაშე ღმრთისა კართა თანა კარვისა საწამებელისათა. 11

11 And the priest that maketh him clean shall present the man that is to be made clean, and those things, before the LORD, at the door of the tabernacle of the congregation:

יב. וְלָקַח הַכֹּהֵן אֶת הַכֶּבֶשׂ הָאֶחָד וְהִקְרִיב אֹתוֹ לְאָשָׁם וְאֶת לֹג הַשָּׁמֶן וְהֵנִיף אֹתָם תְּנוּפָה לִפְנֵי יְהֹוָה:

καὶ λήμψεται ὁ ἱερεὺς τὸν ἀμνὸν τὸν ἕνα καὶ προσάξει αὐτὸν τῆς πλημμελείας καὶ τὴν κοτύλην τοῦ ἐλαίου καὶ ἀφοριεῖ αὐτὸ ἀφόρισμα ἔναντι κυρίου

12 ܘܢܸܣܲܒ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܐܸܡܪܵܐ ܚܲܕ݂: ܘܲܢܩܲܪܒ݂ܝܼܘܗܝ ܚܠܵܦ ܚܛܵܗܵܐ: ܘܠܲܡܢܹܩܝܼܬ݂ܵܐ ܕܡܸܫܚܵܐ: ܘܢܸܦܪܘܿܫ ܐܸܢܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ ܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

tollet agnum et offeret eum pro delicto, oleique sextarium: et oblatis ante Dominum omnibus,

Եւ առցէ քահանայն զմի գառնն, եւ մատուսցէ զնա վասն յանցանաց, եւ զճաշակն իւղոյ, եւ նուիրեսցէ զայն նուէր`` առաջի Տեառն,

და მოიბას მღდელმან მან ტარიგი ერთი და მოჰგვაროს, რომელ-იგი ბრალისათჳს არს და საწყაული იგი ზეთისაჲ და განაჩინოს განჩემებით წინაშე ღმრთისა. 12

12 And the priest shall take one he lamb, and offer him for a trespass offering, and the log of oil, and wave them for a wave offering before the LORD:

יג. וְשָׁחַט אֶת הַכֶּבֶשׂ בִּמְקוֹם אֲשֶׁר יִשְׁחַט אֶת הַחַטָּאת וְאֶת הָעֹלָה בִּמְקוֹם הַקֹּדֶשׁ כִּי כַּחַטָּאת הָאָשָׁם הוּא לַכֹּהֵן קֹדֶשׁ קָדָשִׁים הוּא:

καὶ σφάξουσιν τὸν ἀμνὸν ἐν τόπῳ οὗ σφάζουσιν τὰ ὁλοκαυτώματα καὶ τὰ περὶ ἁμαρτίας ἐν τόπῳ ἁγίῳ ἔστιν γὰρ τὸ περὶ ἁμαρτίας ὥσπερ τὸ τῆς πλημμελείας ἔστιν τῷ ἱερεῖ ἅγια ἁγίων ἐστίν

13 ܘܢܸܟܿܣܝܼܘܗܝ ܠܐܸܡܪܵܐ ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܕܢܵܟܹܣ ܚܛܵܗܵܐ ܘܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ: ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܩܲܕܝܼܫܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܗܵܘ ܕܲܚܠܵܦ ܚܛܵܗܵܐ: ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܗ̄ܘܼ ܕܟ݂ܵܗܢܵܐ: ܘܲܩܕ݂ܘܿܫ ܩܘܼܕ݂ܫܝܼܢ ܗ̄ܘܼ.

immolabit agnum, ubi solet immolari hostia pro peccato, et holocaustum, id est, in loco sancto. Sicut enim pro peccato, ita et pro delicto ad sacerdotem pertinet hostia: Sancta sanctorum est.

Եւ սպանցէ զգառնն զմեւս ի տեղւոջն ուր սպանանիցեն զողջակէզն եւ զվասն մեղացն ի սուրբ տեղւոջ. զի որպէս որ վասն մեղացն իցէ, նոյնպէս եւ որ վասն յանցանացն իցէ, եւ եղիցի քահանային. զի սրբութիւն սրբութեանց է,

და დაკლან ტარიგი იგი ადგილსა მას, სადა-იგი დაკლიან მრგულიად დასაწუელები, და რომელ-იგი ცოდვისათჳს ადგილსა წმიდასა, რამეთუ არს იგი ცოდვისაჲ და ბრალისაჲ მღდელისა მის: წმიდაჲ წმიდათაჲ არს. 13

13 And he shall slay the lamb in the place where he shall kill the sin offering and the burnt offering, in the holy place: for as the sin offering is the priest's, so is the trespass offering: it is most holy:

יד. וְלָקַח הַכֹּהֵן מִדַּם הָאָשָׁם וְנָתַן הַכֹּהֵן עַל תְּנוּךְ אֹזֶן הַמִּטַּהֵר הַיְמָנִית וְעַל בֹּהֶן יָדוֹ הַיְמָנִית וְעַל בֹּהֶן רַגְלוֹ הַיְמָנִית:

καὶ λήμψεται ὁ ἱερεὺς ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ τῆς πλημμελείας καὶ ἐπιθήσει ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὸν λοβὸν τοῦ ὠτὸς τοῦ καθαριζομένου τοῦ δεξιοῦ καὶ ἐπὶ τὸ ἄκρον τῆς χειρὸς τῆς δεξιᾶς καὶ ἐπὶ τὸ ἄκρον τοῦ ποδὸς τοῦ δεξιοῦ

14 ܘܢܸܣܲܒ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܢܸܪܘܿܣ ܟܵܗܢܵܐ ܥܲܠ ܛܲܪܦܵܐ ܕܐܸܕ݂ܢܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ ܕܗܵܘ ܕܡܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܘܥܲܠ ܟܪܵܬ݂ܵܐ ܕܐܝܼܕܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ ܘܥܲܠ ܟܪܵܬ݂ܵܐ ܕܪܸܓ݂ܠܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ.

Assumensque sacerdos de sanguine hostiæ, quæ immolata est pro delicto, ponet super extremum auriculæ dextræ ejus qui mundatur, et super pollices manus dextræ et pedis:

Եւ առցէ քահանայն յարենէ այնր որ վասն յանցանացն իցէ, եւ դիցէ քահանայն յարենէ անտի ի վերայ բլթակի աջոյ ունկան այնորիկ որ սրբիցին, եւ ի վերայ ծայրի աջոյ ձեռին նորա եւ ի վերայ ծայրի ոտին նորա աջոյ,

და მოიღოს მღდელმან მან სისხლისა მისგან ბრალისაჲსა და სცხოს მღდელმან მან ყურის ძირსა განწმედილსა მარჯუენესა და მწუერვალთა ჴელისა მისისა მარჯუენისათა და მწუერვალთა ფვრჴისა მისისა მარჯუენისასა. 14

14 And the priest shall take some of the blood of the trespass offering, and the priest shall put it upon the tip of the right ear of him that is to be cleansed, and upon the thumb of his right hand, and upon the great toe of his right foot:

טו. וְלָקַח הַכֹּהֵן מִלֹּג הַשָּׁמֶן וְיָצַק עַל כַּף הַכֹּהֵן הַשְּׂמָאלִית:

καὶ λαβὼν ὁ ἱερεὺς ἀπὸ τῆς κοτύλης τοῦ ἐλαίου ἐπιχεεῖ ἐπὶ τὴν χεῖρα τοῦ ἱερέως τὴν ἀριστερὰν

15 ܘܢܸܣܲܒ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܡܢܹܩܝܼܬ݂ܵܐ ܚܕ݂ܵܐ ܕܡܸܫܚܵܐ: ܘܢܸܣܘܿܟ݂ ܥܲܠ ܐܝܼܕܹܗ ܕܣܸܡܵܠܵܐ ܕܟ݂ܵܗܢܵܐ.

et de olei sextario mittet in manum suam sinistram,

Եւ առեալ քահանային ի ճաշակէ անտի իւղոյ` արկցէ ի ձախոյ ձեռն քահանային,

და მოიღოს მღდელმან მან საწყაულისა მისგან ზეთისა ჴელსა მღდელისა მარცხენესა და დააწოს თითი მარჯუენე ზეთისა მისგან, რომელ იყოს ჴელსა მას მისსა მარცხენესა. 15

15 And the priest shall take some of the log of oil, and pour it into the palm of his own left hand:

טז. וְטָבַל הַכֹּהֵן אֶת אֶצְבָּעוֹ הַיְמָנִית מִן הַשֶּׁמֶן אֲשֶׁר עַל כַּפּוֹ הַשְּׂמָאלִית וְהִזָּה מִן הַשֶּׁמֶן בְּאֶצְבָּעוֹ שֶׁבַע פְּעָמִים לִפְנֵי יְהֹוָה:

καὶ βάψει τὸν δάκτυλον τὸν δεξιὸν ἀπὸ τοῦ ἐλαίου τοῦ ὄντος ἐπὶ τῆς χειρὸς τῆς ἀριστερᾶς καὶ ῥανεῖ ἑπτάκις τῷ δακτύλῳ ἔναντι κυρίου

16 ܘܢܸܨܒܿܘܿܥ ܟܵܗܢܵܐ ܨܸܒ݂ܥܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ ܡܼܢ ܡܸܫܚܵܐ ܕܒ݂ܐܝܼܕܹܗ ܕܣܸܡܵܠܵܐ: ܘܢܸܪܘܿܣ ܟܵܗܢܵܐ ܡܼܢ ܡܸܫܚܵܐ ܒܨܸܒ݂ܥܹܗ: ܫܒܲܥ ܙܲܒ݂ܢܝܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

tingetque digitum dextrum in eo, et asperget coram Domino septies.

Եւ թացցէ քահանայն զմատն իւր աջոյ յիւղոյ անտի որ իցէ ի ձեռին իւրում ձախոյ, եւ ցանեսցէ մատամբ իւրով եւթն անգամ առաջի Տեառն,

და დააპკუროს ზეთითა შჳდგზის წინაშე ღმრთისა, ხოლო ნეშტი იგი ზეთი, რომელი ჴელსა ზედა ედგას მღდელსა მას, სცხოს ყურისა ძირსა განწმედილისასა მას მარჯუენესა 16

16 And the priest shall dip his right finger in the oil that is in his left hand, and shall sprinkle of the oil with his finger seven times before the LORD:

יז. וּמִיֶּתֶר הַשֶּׁמֶן אֲשֶׁר עַל כַּפּוֹ יִתֵּן הַכֹּהֵן עַל תְּנוּךְ אֹזֶן הַמִּטַּהֵר הַיְמָנִית וְעַל בֹּהֶן יָדוֹ הַיְמָנִית וְעַל בֹּהֶן רַגְלוֹ הַיְמָנִית עַל דַּם הָאָשָׁם:

τὸ δὲ καταλειφθὲν ἔλαιον τὸ ὂν ἐν τῇ χειρὶ ἐπιθήσει ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὸν λοβὸν τοῦ ὠτὸς τοῦ καθαριζομένου τοῦ δεξιοῦ καὶ ἐπὶ τὸ ἄκρον τῆς χειρὸς τῆς δεξιᾶς καὶ ἐπὶ τὸ ἄκρον τοῦ ποδὸς τοῦ δεξιοῦ ἐπὶ τὸν τόπον τοῦ αἵματος τοῦ τῆς πλημμελείας

17 ܘܡܸܕܸܿܡ ܕܝܵܬܲܪ ܡܼܢ ܡܸܫܚܵܐ ܕܒ݂ܐܝܼܕܹܗ ܕܟ݂ܵܗܢܵܐ: ܢܸܪܘܿܣ ܥܲܠ ܛܲܪܦܵܐ ܕܐܸܕ݂ܢܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ ܕܗܵܘ ܕܡܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܘܥܲܠ ܟܪܵܬ݂ܵܐ ܕܐܝܼܕܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ: ܘܥܲܠ ܟܪܵܬ݂ܵܐ ܕܪܸܓ݂ܠܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ: ܥܲܠ ܕܘܼܟܲܬ݂ ܕܡܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ.

Quod autem reliquum est olei in læva manu, fundet super extremum auriculæ dextræ ejus qui mundatur, et super pollices manus ac pedis dextri, et super sanguinem qui effusus est pro delicto,

Եւ զմնացեալ եւղն ի ձեռին իւրում` դիցէ քահանայն ի վերայ բլթակի աջոյ ունկան այնորիկ որ սրբելոցն իցէ, եւ ի ծայրի աջոյ ձեռին նորա, եւ ի ծայրի աջոյ ոտին նորա, ի տեղւոջ արեանն յանցանաց,

და მწუერვალსა ჴელისა მისისა მარჯუენისასა და მწუერვალთა ფერჴისა მისისა მარჯუენისათა სისხლისა მისგან ბრალისაჲსა. 17

17 And of the rest of the oil that is in his hand shall the priest put upon the tip of the right ear of him that is to be cleansed, and upon the thumb of his right hand, and upon the great toe of his right foot, upon the blood of the trespass offering:

יח. וְהַנּוֹתָר בַּשֶּׁמֶן אֲשֶׁר עַל כַּף הַכֹּהֵן יִתֵּן עַל רֹאשׁ הַמִּטַּהֵר וְכִפֶּר עָלָיו הַכֹּהֵן לִפְנֵי יְהֹוָה:

τὸ δὲ καταλειφθὲν ἔλαιον τὸ ἐπὶ τῆς χειρὸς τοῦ ἱερέως ἐπιθήσει ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ καθαρισθέντος καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ ὁ ἱερεὺς ἔναντι κυρίου

18 ܘܡܸܕܸܿܡ ܕܡܸܫܬܿܚܲܪ ܡܼܢ ܡܸܫܚܵܐ: ܕܒ݂ܐܝܼܕܹܗ ܕܟ݂ܵܗܢܵܐ: ܢܲܪܡܸܐ ܒܪܹܫܹܗ ܕܗܵܘ ܕܡܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

et super caput ejus.

Եւ զմնացեալ եւղն ի ձեռին քահանային` դիցէ քահանայն ի վերայ գլխոյ սրբեցելոյն, եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն առաջի Տեառն,

ხოლო ნეშტი იგი ზეთი, რომელი იყოს ჴელსა მღღელისასა, დაასხას თავსა ზედა მის განწმედილისასა. 18

18 And the remnant of the oil that is in the priest's hand he shall pour upon the head of him that is to be cleansed: and the priest shall make an atonement for him before the LORD.

יט. וְעָשָׂה הַכֹּהֵן אֶת הַחַטָּאת וְכִפֶּר עַל הַמִּטַּהֵר מִטֻּמְאָתוֹ וְאַחַר יִשְׁחַט אֶת הָעֹלָה:

καὶ ποιήσει ὁ ἱερεὺς τὸ περὶ τῆς ἁμαρτίας καὶ ἐξιλάσεται ὁ ἱερεὺς περὶ τοῦ ἀκαθάρτου τοῦ καθαριζομένου ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας αὐτοῦ καὶ μετὰ τοῦτο σφάξει ὁ ἱερεὺς τὸ ὁλοκαύτωμα

19 ܘܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܕܲܚܠܵܦ ܚܛܵܗܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ ܕܗܵܘ ܕܡܸܬܿܕܲܟܸܿܐ ܡܼܢ ܛܲܡܐܘܼܬܹܗ: ܘܒ݂ܵܬܸܪܟܸܿܢ ܢܸܟܿܣܝܼܘܗܝ ܠܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ.

Rogabitque pro eo coram Domino, et faciet sacrificium pro peccato: tunc immolabit holocaustum,

Եւ արասցէ քահանայն զվասն մեղացն, եւ քաւեսցէ քահանայն վասն այնորիկ որ սրբելոցն իցէ ի մեղաց իւրոց, եւ ապա սպանցէ քահանայն զողջակէզն,

და ლხინება-ყოს მისთჳს მღდელმან მან წინაშე ღმრთისა, და ყოს მღდელმან მან ცოდვისაჲ იგი, და ლხინება-ყოს მღდელმან განწმედილისა მისთჳს ცოდვისაგან მისისა 19

19 And the priest shall offer the sin offering, and make an atonement for him that is to be cleansed from his uncleanness; and afterward he shall kill the burnt offering:

כ. וְהֶעֱלָה הַכֹּהֵן אֶת הָעֹלָה וְאֶת הַמִּנְחָה הַמִּזְבֵּחָה וְכִפֶּר עָלָיו הַכֹּהֵן וְטָהֵר:

καὶ ἀνοίσει ὁ ἱερεὺς τὸ ὁλοκαύτωμα καὶ τὴν θυσίαν ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον ἔναντι κυρίου καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ ὁ ἱερεύς καὶ καθαρισθήσεται

20 ܘܢܲܣܸܩ ܟܵܗܢܵܐ ܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ: ܘܲܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܘܢܸܬܿܕܲܟܸܿܐ.

et ponet illud in altari cum libamentis suis, et homo rite mundabitur.

Եւ հանցէ քահանայն զողջակէզն եւ զզոհն առաջի Տեառն`` ի սեղանն, եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն, եւ սրբեսցի,

და ამისა შემდგომად დაკლას მღდელმან მან ყოვლად დასაწველი იგი და შესაწირავი საკურთხეველსა ზედა წინაშე ღმრთისა, და ლხინება-ყოს და განწმიდნეს. 20

20 And the priest shall offer the burnt offering and the meat offering upon the altar: and the priest shall make an atonement for him, and he shall be clean.

כא. וְאִם דַּל הוּא וְאֵין יָדוֹ מַשֶּׂגֶת וְלָקַח כֶּבֶשׂ אֶחָד אָשָׁם לִתְנוּפָה לְכַפֵּר עָלָיו וְעִשָּׂרוֹן סֹלֶת אֶחָד בָּלוּל בַּשֶּׁמֶן לְמִנְחָה וְלֹג שָׁמֶן:

ἐὰν δὲ πένηται καὶ ἡ χεὶρ αὐτοῦ μὴ εὑρίσκῃ λήμψεται ἀμνὸν ἕνα εἰς ὃ ἐπλημμέλησεν εἰς ἀφαίρεμα ὥστε ἐξιλάσασθαι περὶ αὐτοῦ καὶ δέκατον σεμιδάλεως πεφυραμένης ἐν ἐλαίῳ εἰς θυσίαν καὶ κοτύλην ἐλαίου μίαν

21 ܘܐܸܢ ܡܹܣܟܹܿܝܢ ܗ̄ܘܼ ܘܠܵܐ ܣܵܦܩܵܐ ܒܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܢܸܣܲܒ݂ ܐܸܡܪܵܐ ܚܲܕ݂ ܚܠܵܦ ܚܛܵܗܵܐ ܠܦܘܼܪܫܵܢܵܐ: ܕܢܸܬ݂ܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ: ܘܚܲܕ݂ ܡܼܢ ܥܸܣܪܵܐ ܠܣܲܐܬ݂ܵܐ: ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܢܫܝܼܦܵܐ ܕܦܝܼܠ ܒܡܸܫܚܵܐ ܠܩܘܼܪܒܵܢܵܐ: ܘܲܡܢܹܩܝܼܬ݂ܵܐ ܚܕ݂ܵܐ ܕܡܸܫܚܵܐ.

Quod si pauper est, et non potest manus ejus invenire quæ dicta sunt pro delicto, assumet agnum ad oblationem, ut roget pro eo sacerdos, decimamque partem similæ conspersæ oleo in sacrificium, et olei sextarium,

Եւ եթէ աղքատ իցէ եւ չգտանիցէ ձեռն իւր, առցէ գառն մի վասն յանցանաց զոր յանցեաւ ի նուէր`` ի քաւելոյ վասն նորա, եւ զտասանորդ նաշհոյ իւղով զանգեալ ի զոհ, եւ ճաշակ մի իւղոյ,

უკუეთუ გლახაკ იყოს და ჴელმან მისმან არარაჲ პოვოს, მოიბას ტარიგი ერთი წელიწდეული, რომლისათჳს-იგი ცოდა, შესაწირავად და მეათე სამინდოჲსაჲ შესუარული ზეთითა, მსხუერპლად დასაწუელი იგი ზეთისაჲ ერთი. 21

21 And if he be poor, and cannot get so much; then he shall take one lamb for a trespass offering to be waved, to make an atonement for him, and one tenth deal of fine flour mingled with oil for a meat offering, and a log of oil;

כב. וּשְׁתֵּי תֹרִים אוֹ שְׁנֵי בְּנֵי יוֹנָה אֲשֶׁר תַּשִּׂיג יָדוֹ וְהָיָה אֶחָד חַטָּאת וְהָאֶחָד עֹלָה:

καὶ δύο τρυγόνας ἢ δύο νεοσσοὺς περιστερῶν ὅσα εὗρεν ἡ χεὶρ αὐτοῦ καὶ ἔσται ἡ μία περὶ ἁμαρτίας καὶ ἡ μία εἰς ὁλοκαύτωμα

22 ܘܲܬ݂ܪܹܝܢ ܫܘܼܦܢܝܼܢܝܼܢ: ܐܵܘ ܬܪܹܝܢ ܒ̈ܢܲܝ ܝܵܘܢܵܐ: ܡܸܕܸܿܡ ܕܣܵܦܩܵܐ ܒܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܚܲܕ݂ ܚܠܵܦ ܚܛܵܗܵܐ: ܘܚܲܕ݂ ܠܲܥܠܵܬ݂ܵܐ.

duosque turtures sive duos pullos columbæ, quorum unus sit pro peccato, et alter in holocaustum:

եւ երկուս տատրակս կամ երկուս ձագս աղաւնեաց, որչափ ինչ եգիտ ձեռն նորա, եւ եղիցի մին վասն մեղաց, եւ մին յողջակէզ,

და ორნი გურიტნი, ანუ ორნი მართუენი ტრედისანი და რაოდენ-რაჲ პოვოს ჴელმან მისმან, და იყოს ერთი იგი ცოდვისათჳს და ერთი იგი მრგულიად დასაწველად. 22

22 And two turtledoves, or two young pigeons, such as he is able to get; and the one shall be a sin offering, and the other a burnt offering.

כג. וְהֵבִיא אֹתָם בַּיּוֹם הַשְּׁמִינִי לְטָהֳרָתוֹ אֶל הַכֹּהֵן אֶל פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד לִפְנֵי יְהֹוָה:

καὶ προσοίσει αὐτὰ τῇ ἡμέρᾳ τῇ ὀγδόῃ εἰς τὸ καθαρίσαι αὐτὸν πρὸς τὸν ἱερέα ἐπὶ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου ἔναντι κυρίου

23 ܘܢܲܝܬܸܿܐ ܐܸܢܘܿܢ ܠܝܵܘܡܵܐ ܕܲܬ݂ܡܵܢܝܵܐ ܠܘܵܬ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܕܲܢܕܲܟܿܝܹܘܗܝ: ܠܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

offeretque ea die octavo purificationis suæ sacerdoti, ad ostium tabernaculi testimonii coram Domino.

Եւ տարցի զայն յաւուրն ութերորդի առ քահանայն, առ ի սրբելոյ զնա առ դրան խորանին վկայութեան առաջի Տեառն,

და მოართვას იგი დღესა მეშჳდესა განსაწმედელად თჳსა მღდელსა მას კარად კარვისა საწამებელისა წინაშე ღმრთისა. 23

23 And he shall bring them on the eighth day for his cleansing unto the priest, unto the door of the tabernacle of the congregation, before the LORD.

כד. וְלָקַח הַכֹּהֵן אֶת כֶּבֶשׂ הָאָשָׁם וְאֶת לֹג הַשָּׁמֶן וְהֵנִיף אֹתָם הַכֹּהֵן תְּנוּפָה לִפְנֵי יְהֹוָה:

καὶ λαβὼν ὁ ἱερεὺς τὸν ἀμνὸν τῆς πλημμελείας καὶ τὴν κοτύλην τοῦ ἐλαίου ἐπιθήσει αὐτὰ ἐπίθεμα ἔναντι κυρίου

24 ܘܢܸܣܲܒ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܐܸܡܪܵܐ ܚܲܕ݂: ܘܲܡܢܹܩܝܼܬ݂ܵܐ ܕܡܸܫܚܵܐ: ܘܢܸܦܪܘܿܫ ܐܸܢܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ ܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

Qui suscipiens agnum pro delicto et sextarium olei, levabit simul:

Եւ առեալ քահանային զգառնն զվասն յանցանաց, եւ զճաշակն իւղոյ, եւ դիցէ նուէր`` առաջի Տեառն,

და მოიღოს მღდელმან მან ტარიგი იგი ბრალისაჲ და საწყაული ზეთისაჲ და დადვას დასადებელად წინაშე ღმრთისა. 24

24 And the priest shall take the lamb of the trespass offering, and the log of oil, and the priest shall wave them for a wave offering before the LORD:

כה. וְשָׁחַט אֶת כֶּבֶשׂ הָאָשָׁם וְלָקַח הַכֹּהֵן מִדַּם הָאָשָׁם וְנָתַן עַל תְּנוּךְ אֹזֶן הַמִּטַּהֵר הַיְמָנִית וְעַל בֹּהֶן יָדוֹ הַיְמָנִית וְעַל בֹּהֶן רַגְלוֹ הַיְמָנִית:

καὶ σφάξει τὸν ἀμνὸν τῆς πλημμελείας καὶ λήμψεται ὁ ἱερεὺς ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ τῆς πλημμελείας καὶ ἐπιθήσει ἐπὶ τὸν λοβὸν τοῦ ὠτὸς τοῦ καθαριζομένου τοῦ δεξιοῦ καὶ ἐπὶ τὸ ἄκρον τῆς χειρὸς τῆς δεξιᾶς καὶ ἐπὶ τὸ ἄκρον τοῦ ποδὸς τοῦ δεξιοῦ

25 ܘܢܸܟܿܣܹܝܘܗܝ ܠܐܸܡܪܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܢܸܣܲܒ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܢܸܪܘܿܣ ܥܲܠ ܛܲܪܦܵܐ ܕܐܸܕ݂ܢܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ ܕܗܵܘ ܕܡܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܘܥܲܠ ܟܪܵܬ݂ܵܐ ܕܐܝܼܕܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ: ܘܥܲܠ ܟܪܵܬ݂ܵܐ ܕܪܸܓ݂ܠܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ.

immolatoque agno, de sanguine ejus ponet super extremum auriculæ dextræ illius qui mundatur, et super pollices manus ejus ac pedis dextri:

Եւ սպանցէ զգառնն զվասն յանցանաց, եւ առցէ քահանայն յարենէ անտի` որ վասն յանցանացն իցէ, եւ դիցէ ի վերայ բլթակի աջոյ ունկան սրբեցելոյն, եւ ի ծայրի աջոյ ձեռին նորա, եւ ի ծայրի աջոյ ոտին նորա,

და დაკლას ტარიგი იგი, რომელ არს ბრალისათჳს, და მოიღოს მღდელმან სისხლისა მისგან ბრალისაჲსა და სცხოს ძირსა ყურისასა მის განწმედილისასა მარჯუენესა 25

25 And he shall kill the lamb of the trespass offering, and the priest shall take some of the blood of the trespass offering, and put it upon the tip of the right ear of him that is to be cleansed, and upon the thumb of his right hand, and upon the great toe of his right foot:

כו. וּמִן הַשֶּׁמֶן יִצֹק הַכֹּהֵן עַל כַּף הַכֹּהֵן הַשְּׂמָאלִית:

καὶ ἀπὸ τοῦ ἐλαίου ἐπιχεεῖ ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὴν χεῖρα τοῦ ἱερέως τὴν ἀριστεράν

26 ܘܡܼܢ ܡܸܫܚܵܐ ܢܸܣܘܿܟ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܒܐܝܼܕܹܗ ܕܣܸܡܵܠܵܐ ܕܟ݂ܵܗܢܵܐ.

olei vero partem mittet in manum suam sinistram,

Եւ յիւղոյ անտի արկցէ քահանայն ի ձախոյ ձեռն քահանային,

და მწუერვალთა ჴელისა მარჯუენისა მისისათა და მწუერვალთა ფერჴისა მარჯვენისა მისისათა. 26

26 And the priest shall pour of the oil into the palm of his own left hand:

כז. וְהִזָּה הַכֹּהֵן בְּאֶצְבָּעוֹ הַיְמָנִית מִן הַשֶּׁמֶן אֲשֶׁר עַל כַּפּוֹ הַשְּׂמָאלִית שֶׁבַע פְּעָמִים לִפְנֵי יְהֹוָה:

καὶ ῥανεῖ ὁ ἱερεὺς τῷ δακτύλῳ τῷ δεξιῷ ἀπὸ τοῦ ἐλαίου τοῦ ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ τῇ ἀριστερᾷ ἑπτάκις ἔναντι κυρίου

27 ܘܢܸܪܘܿܣ ܟܵܗܢܵܐ ܒܨܸܒ݂ܥܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ ܡܼܢ ܡܸܫܚܵܐ ܕܒ݂ܐܝܼܕܹܗ ܕܣܸܡܵܠܵܐ: ܫܒܲܥ ܙܲܒ݂ܢܝܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

in quo tingens digitum dextræ manus asperget septies coram Domino:

Եւ ցանեսցէ քահանայն մատամբն աջոյ յիւղոյ անտի որ իցէ ի ձախոյ ձեռին իւրում` եւթն անգամ առաջի Տեառն,

და ზეთისა მისგან დაასხას მღდელმან ჴელსა მღდელისა მის მარცხენისა და აპკუროს მღდელმან მან თითითა მარჯვენითა ზეთისა მისგან, რომელ იყოს ჴელსა მისსა მარცხენესა, შჳდგზის წინაშე ღმრთისა. 27

27 And the priest shall sprinkle with his right finger some of the oil that is in his left hand seven times before the LORD:

כח. וְנָתַן הַכֹּהֵן מִן הַשֶּׁמֶן אֲשֶׁר עַל כַּפּוֹ עַל תְּנוּךְ אֹזֶן הַמִּטַּהֵר הַיְמָנִית וְעַל בֹּהֶן יָדוֹ הַיְמָנִית וְעַל בֹּהֶן רַגְלוֹ הַיְמָנִית עַל מְקוֹם דַּם הָאָשָׁם:

καὶ ἐπιθήσει ὁ ἱερεὺς ἀπὸ τοῦ ἐλαίου τοῦ ἐπὶ τῆς χειρὸς αὐτοῦ ἐπὶ τὸν λοβὸν τοῦ ὠτὸς τοῦ καθαριζομένου τοῦ δεξιοῦ καὶ ἐπὶ τὸ ἄκρον τῆς χειρὸς αὐτοῦ τῆς δεξιᾶς καὶ ἐπὶ τὸ ἄκρον τοῦ ποδὸς αὐτοῦ τοῦ δεξιοῦ ἐπὶ τὸν τόπον τοῦ αἵματος τοῦ τῆς πλημμελείας

28 ܘܢܸܪܘܿܣ ܟܵܗܢܵܐ ܡܼܢ ܡܸܫܚܵܐ ܕܒ݂ܐܝܼܕܹܗ: ܥܲܠ ܛܲܪܦܵܐ ܕܐܸܕ݂ܢܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ ܕܗܵܘ ܕܡܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܘܥܲܠ ܟܪܵܬ݂ܵܐ ܕܐܝܼܕܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ: ܘܥܲܠ ܟܪܵܬ݂ܵܐ ܕܪܸܓ݂ܠܹܗ ܕܝܲܡܝܼܢܵܐ: ܒܕ݂ܘܼܟܲܬ݂ ܕܡܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ.

tangetque extremum dextræ auriculæ illius qui mundatur, et pollices manus ac pedis dextri, in loco sanguinis qui effusus est pro delicto:

Եւ դիցէ քահանայն յիւղոյ անտի որ իցէ ի ձեռին իւրում ի վերայ բլթակի աջոյ ունկան սրբեցելոյն, եւ ի վերայ ծայրի աջոյ ձեռին նորա, եւ ի վերայ ծայրի աջոյ ոտին նորա, ի տեղւոջ արեանն որ վասն յանցանացն իցէ,

და დაასხას მღდელმან მან ზეთისა მისგანი, რომელ იყოს ჴელსა მას მისსა მარცხენესა, ყურისა ძირსა მის განწმედილისასა მარჯუენესა და მწუერვალთა ჴელისა მისისა მარჯუენისათა და მწუერვალთა ფერჴისა მისისა მარჯუენისათა ადგილსა მას სისხლისასა, რომელ-იგი არნ ბრალისაჲ მის. 28

28 And the priest shall put of the oil that is in his hand upon the tip of the right ear of him that is to be cleansed, and upon the thumb of his right hand, and upon the great toe of his right foot, upon the place of the blood of the trespass offering:

כט. וְהַנּוֹתָר מִן הַשֶּׁמֶן אֲשֶׁר עַל כַּף הַכֹּהֵן יִתֵּן עַל רֹאשׁ הַמִּטַּהֵר לְכַפֵּר עָלָיו לִפְנֵי יְהֹוָה:

τὸ δὲ καταλειφθὲν ἀπὸ τοῦ ἐλαίου τὸ ὂν ἐπὶ τῆς χειρὸς τοῦ ἱερέως ἐπιθήσει ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ καθαρισθέντος καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ ὁ ἱερεὺς ἔναντι κυρίου

29 ܘܡܸܕܸܿܡ ܕܡܸܫܬܿܚܲܪ ܡܼܢ ܡܸܫܚܵܐ ܕܒ݂ܐܝܼܕܹܗ ܕܟ݂ܵܗܢܵܐ: ܢܸܪܘܿܣ ܥܲܠ ܪܹܫܹܗ ܕܗܵܘ ܕܡܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

reliquam autem partem olei, quæ est in sinistra manu, mittet super caput purificati, ut placet pro eo Dominum:

Եւ զմնացեալ եւղն որ իցէ ի ձեռին քահանային` արկցէ ի գլուխ սրբեցելոյն, եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն առաջի Տեառն,

ხოლო ნეშტი იგი ზეთისაჲ მის, რომელ-იგი იყოს ჴელსა მის მღდელისასა, დაასხას თავსა ზედა მის განწმედილისასა, და ლხინება-ყოს მისთჳს მღდელმან მან წინაშე ღმრთისა. 29

29 And the rest of the oil that is in the priest's hand he shall put upon the head of him that is to be cleansed, to make an atonement for him before the LORD.

ל. וְעָשָׂה אֶת הָאֶחָד מִן הַתֹּרִים אוֹ מִן בְּנֵי הַיּוֹנָה מֵאֲשֶׁר תַּשִּׂיג יָדוֹ:

καὶ ποιήσει μίαν τῶν τρυγόνων ἢ ἀπὸ τῶν νεοσσῶν τῶν περιστερῶν καθότι εὗρεν αὐτοῦ ἡ χείρ

30 ܘܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܡܼܢ ܫܘܼܦܢܝܼܢܹ̈ܐ: ܐܵܘ ܡܼܢ ܒ̈ܢܲܝ ܝܵܘܢܵܐ: ܡܼܢ ܡܸܕܸܿܡ ܕܣܵܦܩܵܐ ܒܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ.

et turturem sive pullum columbæ offeret,

Եւ արասցէ զմի ի տատրակաց անտի կամ ի ձագուցն աղաւնեաց` ըստ ընչին զոր եգիտ ձեռն իւր,

და ყოს ერთი იგი გურიტთაგანი, ანუ ერთი იგი ტრედისა მართუეთაგანი, რაჲცა-იგი პოვა ჴელმან მისმან, 30

30 And he shall offer the one of the turtledoves, or of the young pigeons, such as he can get;

לא. אֵת אֲשֶׁר תַּשִּׂיג יָדוֹ אֶת הָאֶחָד חַטָּאת וְאֶת הָאֶחָד עֹלָה עַל הַמִּנְחָה וְכִפֶּר הַכֹּהֵן עַל הַמִּטַּהֵר לִפְנֵי יְהֹוָה:

τὴν μίαν περὶ ἁμαρτίας καὶ τὴν μίαν εἰς ὁλοκαύτωμα σὺν τῇ θυσίᾳ καὶ ἐξιλάσεται ὁ ἱερεὺς περὶ τοῦ καθαριζομένου ἔναντι κυρίου

31 ܘܢܸܗܘܸܐ ܚܲܕ݂ ܚܠܵܦ ܚܛܵܗܵܐ: ܘܚܲܕ݂ ܠܲܥܠܵܬ݂ܵܐ ܥܲܠ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܟܵܗܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܠ ܗܵܘ ܕܡܸܬܿܕܲܟܸܿܐ.

unum pro delicto, et alterum in holocaustum cum libamentis suis.

զմին` վասն մեղաց, եւ զմին յողջակէզ հանդերձ զոհիւն. եւ քաւեսցէ քահանայն վասն սրբեցելոյն առաջի Տեառն,

ერთი ცოდვისათჳს და ერთი იგი მრგულიად დასაწველად და შესაწირავსა თანა და ლხინება-ყოს მღდელმან მან განწმედილისა მისთჳს წინაშე ღმრთისა. 31

31 Even such as he is able to get, the one for a sin offering, and the other for a burnt offering, with the meat offering: and the priest shall make an atonement for him that is to be cleansed before the LORD.

לב. זֹאת תּוֹרַת אֲשֶׁר בּוֹ נֶגַע צָרָעַת אֲשֶׁר לֹא תַשִּׂיג יָדוֹ בְּטָהֳרָתוֹ:

οὗτος ὁ νόμος ἐν ᾧ ἐστιν ἡ ἁφὴ τῆς λέπρας καὶ τοῦ μὴ εὑρίσκοντος τῇ χειρὶ εἰς τὸν καθαρισμὸν αὐτοῦ

32 ܗܵܢܵܘ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܕܡܿܢ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܹܗ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܕܓܲܪܒܵܐ: ܕܠܵܐ ܣܵܦܩܵܐ ܒܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܕܢܸܬܿܕܲܟܸܿܐ.

Hoc est sacrificium leprosi, qui habere non potest omnia in emundationem sui.

Այս օրէն իցէ յորում իցէ արած բորոտութեան, եւ ոյր ոչ գտանիցի ի ձեռին բաւական լինելոյ ի սրբութիւն իւր,

ესე არს შჯული, რომლისა თანა იყოს შეხებაჲ იგი კეთროვანებისაჲ, და რომელმან არა პოვოს ჴელითა თჳსითა განსაწმედელად თავისა თჳსისა. 32

32 This is the law of him in whom is the plague of leprosy, whose hand is not able to get that which pertaineth to his cleansing.

לג. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה וְאֶל אַהֲרֹן לֵאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν καὶ Ααρων λέγων

33 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ ܘܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ.

Locutusque est Dominus ad Moysen et Aaron, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ընդ Ահարոնի եւ ասէ,

და ეტყოდა ღმერთი მოსეს და აჰრონს და ჰრქუა: 33

33 And the LORD spake unto Moses and unto Aaron, saying,

לד. כִּי תָבֹאוּ אֶל אֶרֶץ כְּנַעַן אֲשֶׁר אֲנִי נֹתֵן לָכֶם לַאֲחֻזָּה וְנָתַתִּי נֶגַע צָרַעַת בְּבֵית אֶרֶץ אֲחֻזַּתְכֶם:

ὡς ἂν εἰσέλθητε εἰς τὴν γῆν τῶν Χαναναίων ἣν ἐγὼ δίδωμι ὑμῖν ἐν κτήσει καὶ δώσω ἁφὴν λέπρας ἐν ταῖς οἰκίαις τῆς γῆς τῆς ἐγκτήτου ὑμῖν

34 ܟܲܕ݂ ܬܸܥܠܘܿܢ ܠܐܲܪܥܵܐ ܕܲܟ݂ܢܲܥܢ ܕܝܵܗܹܒ݂ ܐ̄ܢܵܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܝܘܼܪܬܵܢܵܐ: ܘܐܸܬܸܿܠ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܕܓܲܪܒܵܐ ܒܹܝܬ݂ ܐܲܪܲܥ ܝܵܪܬܿܘܼܬ݂ܟ݂ܘܿܢ.

Cum ingressi fueritis terram Chanaan, quam ego dabo vobis in possessionem, si fuerit plaga lepræ in ædibus,

Յորժամ մտանիցէք յերկիրն Քանանացւոց զոր ես տաց ձեզ ի ստացուած, եւ տայցեմ արած բորոտութեան ի տունս երկրին ստացուածոյ ձերոյ,

რაჟამს შეხჳდეთ ქუეყანასა მას ქანანელთასა, რომელსა მე მიგეც თქუენ ნაწილად და მოვსცე შეხებაჲ კეთროვანებისაჲ სახლთა მათ ქუეყანისათა მონაგებისა თქუენისათა, 34

34 When ye be come into the land of Canaan, which I give to you for a possession, and I put the plague of leprosy in a house of the land of your possession;

לה. וּבָא אֲשֶׁר לוֹ הַבַּיִת וְהִגִּיד לַכֹּהֵן לֵאמֹר כְּנֶגַע נִרְאָה לִי בַּבָּיִת:

καὶ ἥξει τίνος αὐτοῦ ἡ οἰκία καὶ ἀναγγελεῖ τῷ ἱερεῖ λέγων ὥσπερ ἁφὴ ἑώραταί μου ἐν τῇ οἰκίᾳ

35 ܢܹܐܬܹܐ ܡܵܪܹܗ ܕܒܲܝܬܵܐ: ܘܲܢܚܵܘܸܐ ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ: ܘܢܹܐܡܲܪ ܠܹܗ ܐܲܝܟ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܕܓܲܪܒܵܐ ܐܸܬ݂ܚܲܙܝܲܬ݂ ܠܝܼ ܒܒܲܝܬܵܐ.

ibit cujus est domus, nuntians sacerdoti, et dicet: Quasi plaga lepræ videtur mihi esse in domo mea.

եւ գայցէ որոյ տունն իցէ, եւ պատմիցէ քահանային եւ ասիցէ, եթէ Արած իմն երեւեցաւ ի տան իմում,

და თუ იყოს სახლსა ვისსამე და უთხრას მღდელსა მას და ჰრქუას, ვითარმედ: შეხებაჲ კეთროვანებისაჲ ვიხილე სახლსა ჩემსა, 35

35 And he that owneth the house shall come and tell the priest, saying, It seemeth to me there is as it were a plague in the house:

לו. וְצִוָּה הַכֹּהֵן וּפִנּוּ אֶת הַבַּיִת בְּטֶרֶם יָבֹא הַכֹּהֵן לִרְאוֹת אֶת הַנֶּגַע וְלֹא יִטְמָא כָּל אֲשֶׁר בַּבָּיִת וְאַחַר כֵּן יָבֹא הַכֹּהֵן לִרְאוֹת אֶת הַבָּיִת:

καὶ προστάξει ὁ ἱερεὺς ἀποσκευάσαι τὴν οἰκίαν πρὸ τοῦ εἰσελθόντα ἰδεῖν τὸν ἱερέα τὴν ἁφὴν καὶ οὐ μὴ ἀκάθαρτα γένηται ὅσα ἐὰν ᾖ ἐν τῇ οἰκίᾳ καὶ μετὰ ταῦτα εἰσελεύσεται ὁ ἱερεὺς καταμαθεῖν τὴν οἰκίαν

36 ܢܸܦܩܘܿܕ݂ ܟܵܗܢܵܐ: ܘܲܢܣܲܦܩܘܼܢܹܗ ܠܒܲܝܬܵܐ: ܥܲܕ݂ܠܵܐ ܢܸܥܘܿܠ ܟܵܗܢܵܐ ܢܸܚܙܹܝܗ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܕܠܵܐ ܢܸܬܿܛܲܡܲܐ ܟܠ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܒܲܝܬܵܐ: ܘܒ݂ܵܬܸܪܟܸܿܢ ܢܸܥܘܿܠ ܟܵܗܢܵܐ.

At ille præcipiet ut efferant universa de domo, priusquam ingrediatur eam, et videat utrum leprosa sit, ne immunda fiant omnia quæ in domo sunt. Intrabitque postea ut consideret lepram domus:

Հրաման տացէ քահանայն թափել զտունն, մինչչեւ մտեալ իցէ քահանային տեսանել զտունն, եւ մի՛ պղծեսցէ զամենայն ինչ որ ի տանն կայցէ. եւ ապա մտցէ քահանայն որոնել զտունն,

და უბრძანოს მღდელმან მან გამოკრებაჲ ჭურჭრისა სახლისა მისგან შესულადმდე მღდელისა მის და ხილვად სახლისა მის, და რათა არაწმიდა იქმნეს, რაოდენი-რაჲ იყო სახლსა მას შინა. 36

36 Then the priest shall command that they empty the house, before the priest go into it to see the plague, that all that is in the house be not made unclean: and afterward the priest shall go in to see the house:

לז. וְרָאָה אֶת הַנֶּגַע וְהִנֵּה הַנֶּגַע בְּקִירֹת הַבַּיִת שְׁקַעֲרוּרֹת יְרַקְרַקֹּת אוֹ אֲדַמְדַּמֹּת וּמַרְאֵיהֶן שָׁפָל מִן הַקִּיר:

καὶ ὄψεται τὴν ἁφὴν ἐν τοῖς τοίχοις τῆς οἰκίας κοιλάδας χλωριζούσας ἢ πυρριζούσας καὶ ἡ ὄψις αὐτῶν ταπεινοτέρα τῶν τοίχων

37 ܘܢܸܚܙܹܝܗ ܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ: ܘܗܵܐ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܐܸܣܬ݂ܵܐ ܕܒܲܝܬܵܐ: ܩܠܵܦܹ̈ܐ ܕܝܼܘܼܪܵܩܵܢ: ܐܵܘ ܕܣܘܼܡܵܩܵܢ: ܘܚܸܙܘܗܹܝܢ ܥܲܡܝܼܩ ܡܼܢ ܐܸܣܬ݂ܵܐ.

et cum viderit in parietibus illius quasi valliculas pallore sive rubore deformes, et humiliores superficie reliqua,

Եւ տեսանիցէ քահանայն զարածն յորմս տանն, զնստագոյնս, կանաչս կամ կարմրացեալս, եւ տեսիլ նորա զնստագոյն իցէ քան զորմոցն,

და ამისა შემდგომად შევიდეს მღდელი იგი ხილვად სახლისა მის. და იხილოს მღდელმან მან შეღებაჲ იგი კედელთა მის სახლისათაჲ ჴჳფლოვნად მომწუანედ გინა მოწითლედ, პირი უმდაბლეს კედელთა მათ. 37

37 And he shall look on the plague, and, behold, if the plague be in the walls of the house with hollow strakes, greenish or reddish, which in sight are lower than the wall;

לח. וְיָצָא הַכֹּהֵן מִן הַבַּיִת אֶל פֶּתַח הַבָּיִת וְהִסְגִּיר אֶת הַבַּיִת שִׁבְעַת יָמִים:

καὶ ἐξελθὼν ὁ ἱερεὺς ἐκ τῆς οἰκίας ἐπὶ τὴν θύραν τῆς οἰκίας καὶ ἀφοριεῖ ὁ ἱερεὺς τὴν οἰκίαν ἑπτὰ ἡμέρας

38 ܢܸܦܘܿܩ ܠܹܗ ܟܵܗܢܵܐ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܒܲܝܬܵܐ: ܘܲܢܩܘܼܡ ܒܬܲܪܥܹܗ: ܘܢܸܣܓܿܪܝܼܘܗܝ ܠܒܲܝܬܵܐ ܗܵܘ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ.

egredietur ostium domus, et statim claudet illam septem diebus.

եւ ելեալ քահանայն ի տանէ անտի ի դուռն տանն, զատուսցէ քահանայն զտունն զեւթն օր,

გამოვიდეს მღდელი იგი სახლისა მისგან კართა ზედა მის სახლისათა და განაშოროს სახლი იგი შჳდ დღე. 38

38 Then the priest shall go out of the house to the door of the house, and shut up the house seven days:

לט. וְשָׁב הַכֹּהֵן בַּיּוֹם הַשְּׁבִיעִי וְרָאָה וְהִנֵּה פָּשָׂה הַנֶּגַע בְּקִירֹת הַבָּיִת:

καὶ ἐπανήξει ὁ ἱερεὺς τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ καὶ ὄψεται τὴν οἰκίαν καὶ ἰδοὺ οὐ διεχύθη ἡ ἁφὴ ἐν τοῖς τοίχοις τῆς οἰκίας

39 ܘܢܸܗܦܘܿܟ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܫܲܒ݂ܥܵܐ: ܘܢܸܚܙܸܐ: ܐܸܢ ܗܲܠܟܲܬ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܐܸܣܬ݂ܵܐ ܕܒܲܝܬܵܐ.

Reversusque die septimo, considerabit eam: si invenerit crevisse lepram,

Եւ եկեսցէ դարձեալ քահանայն յաւուրն եւթներորդի, եւ տեսանիցէ զտունն. եթէ սփռեալ իցէ արածն ընդ որմս տանն,

და კუალად მოვიდეს მღდელი იგი დღესა მეშჳდესა და იხილოს სახლი იგი და, აჰა, ესერა, განფენილ არს შეხებაჲ იგი კედელთა მის სახლისათა. 39

39 And the priest shall come again the seventh day, and shall look: and, behold, if the plague be spread in the walls of the house;

מ. וְצִוָּה הַכֹּהֵן וְחִלְּצוּ אֶת הָאֲבָנִים אֲשֶׁר בָּהֵן הַנָּגַע וְהִשְׁלִיכוּ אֶתְהֶן אֶל מִחוּץ לָעִיר אֶל מָקוֹם טָמֵא:

καὶ προστάξει ὁ ἱερεὺς καὶ ἐξελοῦσιν τοὺς λίθους ἐν οἷς ἐστιν ἡ ἁφή καὶ ἐκβαλοῦσιν αὐτοὺς ἔξω τῆς πόλεως εἰς τόπον ἀκάθαρτον

40 ܢܸܦܩܘܿܕ݂ ܟܵܗܢܵܐ: ܘܢܸܫܡܛܘܼܢ ܐܸܢܘܿܢ ܠܟܹܐܦܹ̈ܐ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܗܹܝܢ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܕܓܲܪܒܵܐ: ܘܢܲܪܡܘܼܢ ܐܸܢܹܝܢ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܩܪܝܼܬ݂ܵܐ ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܛܲܡܵܐܐ.

jubebit erui lapides in quibus lepra est, et projici eos extra civitatem in locum immundum:

հրաման տացէ քահանայն, եւ քակեսցեն զքարինսն յորս արածն իցէ, եւ հանցեն զնոսա արտաքոյ քաղաքին ի տեղի անսուրբ,

და უბრძანოს მღდელმან მან და გამოიხუნეს ქვანი იგი, რომელთა არს შეხებაჲ იგი და განიხუნენ იგინი გარეშე ქალაქსა მას ადგილსა არაწმიდასა და სახლი იგი მოხუეტონ გარემოჲსი და შინაგანი და განსთხიოს მტუერი იგი გარეშე ქალაქსა მას, ადგილსა არაწმიდასა. 40

40 Then the priest shall command that they take away the stones in which the plague is, and they shall cast them into an unclean place without the city:

מא. וְאֶת הַבַּיִת יַקְצִעַ מִבַּיִת סָבִיב וְשָׁפְכוּ אֶת הֶעָפָר אֲשֶׁר הִקְצוּ אֶל מִחוּץ לָעִיר אֶל מָקוֹם טָמֵא:

καὶ ἀποξύσουσιν τὴν οἰκίαν ἔσωθεν κύκλῳ καὶ ἐκχεοῦσιν τὸν χοῦν ἔξω τῆς πόλεως εἰς τόπον ἀκάθαρτον

41 ܘܒܲܝܬܵܐ ܗܵܘ ܢܸܩܠܦܘܼܢܹܗ ܡܼܢ ܠܓ݂ܵܘ ܟܲܕ݂ ܚܵܕܲܪ: ܘܢܸܫܕܿܘܼܢ ܥܲܦܪܵܐ ܕܲܩܠܲܦܘ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܩܪܝܼܬ݂ܵܐ ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܛܲܡܵܐܐ.

domum autem ipsam radi intrinsecus per circuitum, et spargi pulverem rasuræ extra urbem in locum immundum,

Եւ քերեսցեն զտունն ի ներքոյ շուրջանակի, եւ հեղցեն զքերուածն արտաքոյ քաղաքին ի տեղի անսուրբ,

და მოიხუნენ ლოდნი გამოთლილნი და კუალად შეუსხნენ ლოდთა მათ წილ პირველთა და განგოზონ სახლი იგი, უკუეთუ მოუჴდეს კუალად შეხებაჲ იგი სახლსა მას. 41

41 And he shall cause the house to be scraped within round about, and they shall pour out the dust that they scrape off without the city into an unclean place:

מב. וְלָקְחוּ אֲבָנִים אֲחֵרוֹת וְהֵבִיאוּ אֶל תַּחַת הָאֲבָנִים וְעָפָר אַחֵר יִקַּח וְטָח אֶת הַבָּיִת:

καὶ λήμψονται λίθους ἀπεξυσμένους ἑτέρους καὶ ἀντιθήσουσιν ἀντὶ τῶν λίθων καὶ χοῦν ἕτερον λήμψονται καὶ ἐξαλείψουσιν τὴν οἰκίαν

42 ܘܢܸܣܒ݂ܘܿܢ ܟܹܐܦܹ̈ܐ ܐ̄ܚܪܵܢܝܵܬ݂ܵܐ: ܘܢܲܥܠܘܼܢ ܚܠܵܦ ܟܹܐܦܹ̈ܐ: ܘܥܲܦܪܵܐ ܐ̄ܚܪܹܢܵܐ ܢܸܣܒ݂ܘܿܢ: ܘܢܸܛܪܘܼܢܹܗ ܠܒܲܝܬܵܐ.

lapidesque alios reponi pro his qui ablati fuerint, et luto alio liniri domum.

Եւ առցեն այլ քարինս քերածոյս, եւ դիցեն փոխանակ այնց քարանց, եւ այլ հող առցեն եւ ծեփեսցեն զտունն,

და აღმოსცენდეს კუალად სახლსა მას შინა შემდგომად გამოღებისა მის ლოდთაჲსა, და შემდგომად მოხუეტისა მის სახლისა და შემდგომად გაგოზისა მის მისისა, 42

42 And they shall take other stones, and put them in the place of those stones; and he shall take other morter, and shall plaister the house.

מג. וְאִם יָשׁוּב הַנֶּגַע וּפָרַח בַּבַּיִת אַחַר חִלֵּץ אֶת הָאֲבָנִים וְאַחֲרֵי הִקְצוֹת אֶת הַבַּיִת וְאַחֲרֵי הִטּוֹחַ:

ἐὰν δὲ ἐπέλθῃ πάλιν ἁφὴ καὶ ἀνατείλῃ ἐν τῇ οἰκίᾳ μετὰ τὸ ἐξελεῖν τοὺς λίθους καὶ μετὰ τὸ ἀποξυσθῆναι τὴν οἰκίαν καὶ μετὰ τὸ ἐξαλειφθῆναι

43 ܐܸܢ ܬܗܲܠܸܟ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܘܬܸܣܓܸܿܐ ܒܒܲܝܬܵܐ: ܡܼܢ ܒܵܬܲܪ ܕܐܸܬ݂ܢܣܸܒ݂ ܟܹܐܦܹ̈ܐ: ܡܼܢ ܒܵܬܲܪ ܕܐܸܬ݂ܩܠܸܦ ܒܲܝܬܵܐ ܘܐܸܬܿܛܪܝܼ.

Sin autem postquam eruti sunt lapides, et pulvis erasus, et alia terra lita,

Եւ եթէ անդրէն կրկնեսցի արածն, եւ երեւեսցի ի տանն` յետ զքարինսն քակելոյ եւ զտունն քերելոյ եւ միւսանգամ ծեփելոյ,

და შევიდეს მღდელი იგი და იხილოს: უკუეთუ განეფინა კუალად შეხებაჲ იგი სახლსა მას, კეთროვანებაჲ დადგრომილ არს სახლსა მას შინა, არაწმიდა არს იგი. დაარღჳონ სახლი იგი და ყოველი ძელი მისი და ქვანი და ყოელივე მტუერი სახლისა მის განიღონ გარეშე ქალაქსა მას, ადგილსა არაწმიდასა. 43

43 And if the plague come again, and break out in the house, after that he hath taken away the stones, and after he hath scraped the house, and after it is plaistered;

מד. וּבָא הַכֹּהֵן וְרָאָה וְהִנֵּה פָּשָׂה הַנֶּגַע בַּבָּיִת צָרַעַת מַמְאֶרֶת הִוא בַּבַּיִת טָמֵא הוּא:

καὶ εἰσελεύσεται ὁ ἱερεὺς καὶ ὄψεται εἰ διακέχυται ἡ ἁφὴ ἐν τῇ οἰκίᾳ λέπρα ἔμμονός ἐστιν ἐν τῇ οἰκίᾳ ἀκάθαρτός ἐστιν

44 ܢܸܥܘܿܠ ܟܵܗܢܵܐ ܘܢܸܚܙܸܐ: ܐܸܢ ܗܲܠܟܲܬ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܒܲܝܬܵܐ: ܓܲܪܒܵܐ ܗ̄ܘܼ ܡܲܪܝܼܪܵܐ ܐܝܼܬ݂ ܒܹܗ ܒܒܲܝܬܵܐ: ܛܲܡܲܐ ܗ̄ܘܼ.

ingressus sacerdos viderit reversam lepram, et parietes respersos maculis, lepra est perseverans, et immunda domus:

մտցէ քահանայն եւ տեսցէ, եթէ սփռեալ իցէ արածն ընդ տունն, բնակ բորոտութիւն է ի տանն, պիղծ է,

და რომელ-იგი შევიდეს სახლსა მას, რომელ-იგი განშორებულ არს, არაწმიდა არს იგი ვიდრე მწუხრადმდე, და რომელი დაწვეს სახლსა მას შინა, განირცხეს სამოსელი თჳსი და იბანოს წყლითა და არაწმიდა იყოს იგი მიმწუხრადმდე. უკუეთუ მოვიდეს მღდელი იგი და იხილოს და, აჰა, ესერა, არა განფენით განიფინა სახლსა მას შინა შეხებაჲ იგი შემდგომად განგოზისა მის სახლისა და წმიდა-ყოს მღდელმან მან სახლი იგი. 44

44 Then the priest shall come and look, and, behold, if the plague be spread in the house, it is a fretting leprosy in the house; it is unclean.

מה. וְנָתַץ אֶת הַבַּיִת אֶת אֲבָנָיו וְאֶת עֵצָיו וְאֵת כָּל עֲפַר הַבָּיִת וְהוֹצִיא אֶל מִחוּץ לָעִיר אֶל מָקוֹם טָמֵא:

καὶ καθελοῦσιν τὴν οἰκίαν καὶ τὰ ξύλα αὐτῆς καὶ τοὺς λίθους αὐτῆς καὶ πάντα τὸν χοῦν ἐξοίσουσιν ἔξω τῆς πόλεως εἰς τόπον ἀκάθαρτον

45 ܢܸܥܩܪܘܿܢܹܗ ܠܒܲܝܬܵܐ: ܠܟܹܐܦܵܘܗܝ ܘܲܠܩܲܝܣܵܘܗܝ: ܘܲܠܟ݂ܠܹܗ ܥܲܦܪܹܗ: ܘܢܲܦܩܘܼܢܹܗ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܩܪܝܼܬ݂ܵܐ ܠܐܲܬ݂ܪܵܐ ܛܲܡܵܐܐ: ܘܢܵܘܩܕ݂ܘܼܢܹܗ ܒܢܘܼܪܵܐ.

quam statim destruent, et lapides ejus ac ligna, atque universum pulverem projicient extra oppidum in locum immundum.

Քակեսցեն զտունն եւ զփայտ նորա եւ զքարինս նորա եւ զամենայն հող տանն, եւ հանցեն արտաքոյ քաղաքին ի տեղի անսուրբ,

რამეთუ განიკურნა სახლი იგი. 45

45 And he shall break down the house, the stones of it, and the timber thereof, and all the morter of the house; and he shall carry them forth out of the city into an unclean place.

מו. וְהַבָּא אֶל הַבַּיִת כָּל יְמֵי הִסְגִּיר אֹתוֹ יִטְמָא עַד הָעָרֶב:

καὶ ὁ εἰσπορευόμενος εἰς τὴν οἰκίαν πάσας τὰς ἡμέρας ἃς ἀφωρισμένη ἐστίν ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

46 ܘܡܿܢ ܕܥܵܐܹܠ ܠܓ݂ܵܘܹܗ ܕܒܲܝܬܵܐ ܟܠ ܝܵܘܡܵܬ݂ܵܐ ܕܲܣܓ݂ܝܼܪ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Qui intraverit domum quando clausa est, immundus erit usque ad vesperum:

Եւ որ մտանիցէ ի տունն զամենայն աւուրս զատանելոյ նորա, պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და მოიხუნეს განსაწმედელად 46

46 Moreover he that goeth into the house all the while that it is shut up shall be unclean until the even.

מז. וְהַשֹּׁכֵב בַּבַּיִת יְכַבֵּס אֶת בְּגָדָיו וְהָאֹכֵל בַּבַּיִת יְכַבֵּס אֶת בְּגָדָיו:

καὶ ὁ κοιμώμενος ἐν τῇ οἰκίᾳ πλυνεῖ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας καὶ ὁ ἔσθων ἐν τῇ οἰκίᾳ πλυνεῖ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

47 ܘܡܿܢ ܕܕ݂ܵܡܸܟ݂ ܒܓ݂ܵܘܹܗ ܕܒܲܝܬܵܐ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܡܿܢ ܕܐܵܟܹܠ ܒܓ݂ܵܘܹܗ ܕܒܲܝܬܵܐ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ.

et qui dormierit in ea, et comederit quippiam, lavabit vestimenta sua.

Եւ որ ննջիցէ ի տան անդ` լուասցէ զձորձս իւր, եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ.`` եւ որ կերիցէ ի տանն` լուասցէ զձորձս իւր, եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

სახლისა მის ორნი ქათამნი ცოცხალნი 47

47 And he that lieth in the house shall wash his clothes; and he that eateth in the house shall wash his clothes.

מח. וְאִם בֹּא יָבֹא הַכֹּהֵן וְרָאָה וְהִנֵּה לֹא פָשָׂה הַנֶּגַע בַּבַּיִת אַחֲרֵי הִטֹּחַ אֶת הַבָּיִת וְטִהַר הַכֹּהֵן אֶת הַבַּיִת כִּי נִרְפָּא הַנָּגַע:

ἐὰν δὲ παραγενόμενος εἰσέλθῃ ὁ ἱερεὺς καὶ ἴδῃ καὶ ἰδοὺ διαχύσει οὐ διαχεῖται ἡ ἁφὴ ἐν τῇ οἰκίᾳ μετὰ τὸ ἐξαλειφθῆναι τὴν οἰκίαν καὶ καθαριεῖ ὁ ἱερεὺς τὴν οἰκίαν ὅτι ἰάθη ἡ ἁφή

48 ܘܐܸܢ ܢܸܥܘܿܠ ܟܵܗܢܵܐ ܘܢܸܚܙܸܐ ܕܠܵܐ ܗܲܠܟܲܬ݂ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܒܒܲܝܬܵܐ: ܡܼܢ ܒܵܬܲܪ ܕܲܛܪܵܐܘܼܗܝ ܠܒܲܝܬܵܐ: ܢܕܲܟܹܿܝܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܠܒܲܝܬܵܐ ܗܵܘ: ܡܸܛܠ ܕܐܸܬ݂ܐܲܣܝܲܬ݂ ܠܵܗ ܡܚܘܿܬܹܗ.

Quod si introiens sacerdos viderit lepram non crevisse in domo, postquam denuo lita fuerit, purificabit eam reddita sanitate:

Եւ եթէ եկեալ մտանիցէ քահանայն եւ տեսանիցէ, եւ ահա չիցէ սփռեալ արածն ընդ տունն յետ ծեփելոյ զտունն, սրբեսցէ քահանայն զտունն, զի բժշկեցաւ արածն,

წმიდანი და ძელი ნაძჳსაჲ და შესთული მეწამული და უსუპი 48

48 And if the priest shall come in, and look upon it, and, behold, the plague hath not spread in the house, after the house was plaistered: then the priest shall pronounce the house clean, because the plague is healed.

מט. וְלָקַח לְחַטֵּא אֶת הַבַּיִת שְׁתֵּי צִפֳּרִים וְעֵץ אֶרֶז וּשְׁנִי תוֹלַעַת וְאֵזֹב:

καὶ λήμψεται ἀφαγνίσαι τὴν οἰκίαν δύο ὀρνίθια ζῶντα καθαρὰ καὶ ξύλον κέδρινον καὶ κεκλωσμένον κόκκινον καὶ ὕσσωπον

49 ܘܢܸܣܲܒ݂ ܠܲܡܕܲܟܵܝܘܼܬܹܗ ܠܒܲܝܬܵܐ: ܬܲܪܬܹܿܝܢ ܨܸܦܪܝܼܢ ܚܲܝܵܬ݂ܵܐ ܕܲܟ݂ܝܵܬ݂ܵܐ: ܘܩܲܝܣܵܐ ܕܐܲܪܙܵܐ: ܘܙܘܿܦܵܐ: ܘܨܘܼܒ݂ܥܵܐ ܕܲܙܚܘܿܪܝܼܬ݂ܵܐ.

et in purificationem ejus sumet duos passeres, lignumque cedrinum, et vermiculum atque hyssopum:

Եւ առցէ առ ի սրբելոյ զտունն երկուս հաւս կենդանիս սուրբս``, եւ փայտ եղեւնեայ եւ կարմիր մանեալ`` եւ զոպայ,

და დაკლან ქათამი იგი ერთი ჭურჭელსა კეცისასა ტყავსა ზედა ცხოველსა 49

49 And he shall take to cleanse the house two birds, and cedar wood, and scarlet, and hyssop:

נ. וְשָׁחַט אֶת הַצִּפֹּר הָאֶחָת אֶל כְּלִי חֶרֶשׂ עַל מַיִם חַיִּים:

καὶ σφάξει τὸ ὀρνίθιον τὸ ἓν εἰς σκεῦος ὀστράκινον ἐφ᾽ ὕδατι ζῶντι

50 ܘܢܸܦܩܘܿܕ݂ ܟܵܗܢܵܐ: ܘܢܸܟܿܣܘܿܢ ܨܸܦܪܵܐ ܚܕ݂ܵܐ ܒܡܵܐܢܵܐ ܕܦܲܚܵܪܵܐ: ܥܲܠ ܡܲܒܿܘܼܥܵܐ ܕܡܲܝܵܐ.

et immolato uno passere in vase fictili super aquas vivas,

Եւ սպանցէ զմի հաւն յաման խեցեղէն ի վերայ ջրոյ կենդանւոյ,

Deest 50

50 And he shall kill the one of the birds in an earthen vessel over running water:

נא. וְלָקַח אֶת עֵץ הָאֶרֶז וְאֶת הָאֵזֹב וְאֵת שְׁנִי הַתּוֹלַעַת וְאֵת הַצִּפֹּר הַחַיָּה וְטָבַל אֹתָם בְּדַם הַצִּפֹּר הַשְּׁחוּטָה וּבַמַּיִם הַחַיִּים וְהִזָּה אֶל הַבַּיִת שֶׁבַע פְּעָמִים:

καὶ λήμψεται τὸ ξύλον τὸ κέδρινον καὶ τὸ κεκλωσμένον κόκκινον καὶ τὸν ὕσσωπον καὶ τὸ ὀρνίθιον τὸ ζῶν καὶ βάψει αὐτὸ εἰς τὸ αἷμα τοῦ ὀρνιθίου τοῦ ἐσφαγμένου ἐφ᾽ ὕδατι ζῶντι καὶ περιρρανεῖ ἐν αὐτοῖς ἐπὶ τὴν οἰκίαν ἑπτάκις

51 ܘܢܸܣܲܒ݂ ܠܨܸܦܪܵܐ ܗܵܝ ܚܲܝܬ݂ܵܐ ܐ̄ܚܪܹܬ݂ܵܐ: ܘܩܲܝܣܵܐ ܕܐܲܪܙܵܐ: ܘܙܘܿܦܵܐ: ܘܨܘܼܒ݂ܥܵܐ ܕܲܙܚܘܿܪܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܢܸܨܒܿܘܿܥ ܐܸܢܘܿܢ ܠܗܵܠܹܝܢ ܒܲܕ݂ܡܵܐ ܕܨܸܦܪܵܐ ܗܵܝ ܕܲܢܟ݂ܝܼܣܵܐ: ܘܲܒ݂ܡܲܝܵܐ ܚܲܝܹ̈ܐ: ܘܢܸܪܘܿܣ ܥܲܠ ܒܲܝܬܵܐ ܗܵܘ ܫܒܲܥ ܙܲܒ݂ܢܝܼܢ.

tollet lignum cedrinum, et hyssopum, et coccum, et passerem vivum, et tinget omnia in sanguine passeris immolati, atque in aquis viventibus, et asperget domum septies,

Եւ առցէ զփայտն եղեւնեայ եւ զկարմիրն մանեալ`` եւ զզոպայն եւ զհաւն կենդանի, եւ թացցէ զնոսա յարեան հաւուն սպանելոյ եւ ի վերայ ջրոյ կենդանւոյ, եւ ցանեսցէ նոքօք զտամբն եւթն անգամ,

და მოიღოს ძელი იგი ნაძჳსაჲ და შეძახილი იგი მეწამული და უსუპი, და ქათამი იგი ცოცხალი, და დააწოს სისხლსა მას ქათმისა მის დაკლულისასა წყალსა ზედა ცხოველსა და აპკუროს ამით სახლსა მას შჳდგზის. 51

51 And he shall take the cedar wood, and the hyssop, and the scarlet, and the living bird, and dip them in the blood of the slain bird, and in the running water, and sprinkle the house seven times:

נב. וְחִטֵּא אֶת הַבַּיִת בְּדַם הַצִּפּוֹר וּבַמַּיִם הַחַיִּים וּבַצִּפֹּר הַחַיָּה וּבְעֵץ הָאֶרֶז וּבָאֵזֹב וּבִשְׁנִי הַתּוֹלָעַת:

καὶ ἀφαγνιεῖ τὴν οἰκίαν ἐν τῷ αἵματι τοῦ ὀρνιθίου καὶ ἐν τῷ ὕδατι τῷ ζῶντι καὶ ἐν τῷ ὀρνιθίῳ τῷ ζῶντι καὶ ἐν τῷ ξύλῳ τῷ κεδρίνῳ καὶ ἐν τῷ ὑσσώπῳ καὶ ἐν τῷ κεκλωσμένῳ κοκκίνῳ

52 ܘܲܢܕܲܟܹܿܝܘܗܝ ܠܒܲܝܬܵܐ ܒܲܕ݂ܡܵܐ ܕܨܸܦܪܵܐ: ܘܲܒ݂ܡܲܝܵܐ ܚܲܝܹ̈ܐ: ܘܲܒ݂ܨܸܦܪܵܐ ܚܲܝܬ݂ܵܐ: ܘܲܒ݂ܩܲܝܣܵܐ ܕܐܲܪܙܵܐ: ܘܲܒ݂ܙܘܿܦܵܐ: ܘܲܒ݂ܨܘܼܒ݂ܥܵܐ ܕܲܙܚܘܿܪܝܼܬ݂ܵܐ.

purificabitque eam tam in sanguine passeris quam in aquis viventibus, et in passere vivo, lignoque cedrino et hyssopo atque vermiculo.

եւ սրբեսցէ զտունն արեամբ հաւուն եւ ջրովն կենդանեաւ եւ հաւուն կենդանեաւ եւ փայտիւն եղեւնեաւ եւ զոպայիւն եւ կարմրովն մանելով,

და განწმიდოს სახლი იგი სისხლითა მით ქათმისაჲთა და წყლითა მით ცხოველითა და ძელითა მით ნაძჳსაჲთა და უსუპითა და შეგრაგნილითა მით მეწამულითა. 52

52 And he shall cleanse the house with the blood of the bird, and with the running water, and with the living bird, and with the cedar wood, and with the hyssop, and with the scarlet:

נג. וְשִׁלַּח אֶת הַצִּפֹּר הַחַיָּה אֶל מִחוּץ לָעִיר אֶל פְּנֵי הַשָּׂדֶה וְכִפֶּר עַל הַבַּיִת וְטָהֵר:

καὶ ἐξαποστελεῖ τὸ ὀρνίθιον τὸ ζῶν ἔξω τῆς πόλεως εἰς τὸ πεδίον καὶ ἐξιλάσεται περὶ τῆς οἰκίας καὶ καθαρὰ ἔσται

53 ܘܢܲܦܪܚܝܼܗ ܠܨܸܦܪܵܐ ܚܲܝܬ݂ܵܐ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܩܪܝܼܬ݂ܵܐ ܠܐܲܦܲܝ ܚܲܩܠܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܲܠ ܒܲܝܬܵܐ: ܘܢܸܬܿܕܲܟܸܿܐ.

Cumque dimiserit passerem avolare in agrum libere, orabit pro domo, et jure mundabitur.

եւ արձակեսցէ զհաւն կենդանի արտաքոյ քաղաքին ի դաշտ, եւ քաւեսցէ վասն տանն, եւ մաքրեսցի եւ սուրբ եղիցի,

და განუტეოს ქათამი იგი ცოცხალი გარეშე ქალაქსა მას ველად და ლხინება-ყოს სახლისა მისთჳს და განწმიდნეს. 53

53 But he shall let go the living bird out of the city into the open fields, and make an atonement for the house: and it shall be clean.

נד. זֹאת הַתּוֹרָה לְכָל נֶגַע הַצָּרַעַת וְלַנָּתֶק:

οὗτος ὁ νόμος κατὰ πᾶσαν ἁφὴν λέπρας καὶ θραύσματος

54 ܗܵܢܵܐ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܠ ܡܲܚܘܵܢ ܕܓܲܪܒܵܐ.

Ista est lex omnis lepræ et percussuræ,

Այս օրէն լիցի ըստ ամենայն արածոյ բորոտութեան եւ հարածի,

ესე არს შჯული ყოველსა ზედა შეხებასა 54

54 This is the law for all manner of plague of leprosy, and scall,

נה. וּלְצָרַעַת הַבֶּגֶד וְלַבָּיִת:

καὶ τῆς λέπρας ἱματίου καὶ οἰκίας

55 ܘܠܲܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܕܓܲܪܒܵܐ: ܕܡܲܪܛܘܼܛܵܐ: ܘܲܕ݂ܒܲܝܬܵܐ.

lepræ vestium et domorum,

եւ բորոտութեան հանդերձի եւ տան,

კეთროვანებისასა 55

55 And for the leprosy of a garment, and of a house,

נו. וְלַשְׂאֵת וְלַסַּפַּחַת וְלַבֶּהָרֶת:

καὶ οὐλῆς καὶ σημασίας καὶ τοῦ αὐγάζοντος

56 ܘܲܠܫܘܼܡܬ݂ܵܐ: ܘܲܠܩܲܠܵܦܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܲܠܒܸܗܩܝܼܬ݂ܵܐ.

cicatricis et erumpentium papularum, lucentis maculæ, et in varias species, coloribus immutatis,

եւ սպւոյ եւ պալարի եւ պաղպաջոյ,

სიმსივნისა, ქეცისა და ლაქებისა, 56

56 And for a rising, and for a scab, and for a bright spot:

נז. לְהוֹרֹת בְּיוֹם הַטָּמֵא וּבְיוֹם הַטָּהֹר זֹאת תּוֹרַת הַצָּרָעַת:

καὶ τοῦ ἐξηγήσασθαι ᾗ ἡμέρᾳ ἀκάθαρτον καὶ ᾗ ἡμέρᾳ καθαρισθήσεται οὗτος ὁ νόμος τῆς λέπρας

57 ܘܲܠܡܸܦܪܲܫ ܒܹܝܬ݂ ܛܲܡܵܐܐ ܠܕܲܟ݂ܝܵܐ: ܗܵܢܵܐ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܕܓܲܪܒܵܐ.

ut possit sciri quo tempore mundum quid, vel immundum sit.

Նշանակելոյ թէ յորում աւուր պղծիցի եւ յորում աւուր սրբիցի, այս օրէն լիցի բորոտութեան,

და მითხრობისათჳს, რომელსა დღესა არაწმიდა იყოს, და რომელსა დღესა განწმიდნეს. ესე არს შჯული კეთროვანებისათჳს. 57

57 To teach when it is unclean, and when it is clean: this is the law of leprosy.

טו

ΙΕ'

ܩܦܠܐܘܢ: ܝܗ.

Cap. 15

ԳԼ. ԺԵ

თავი მეთხუთმეტე

א. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה וְאֶל אַהֲרֹן לֵאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν καὶ Ααρων λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ ܘܥܲܡ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ.

Locutusque est Dominus ad Moysen et Aaron, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ընդ Ահարոնի եւ ասէ,

და ეტყოდა ღმერთი მოსეს და აჰრონს და ჰრქუა: 1

1 And the LORD spake unto Moses and to Aaron, saying,

ב. דַּבְּרוּ אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וַאֲמַרְתֶּם אֲלֵהֶם אִישׁ אִישׁ כִּי יִהְיֶה זָב מִבְּשָׂרוֹ זוֹבוֹ טָמֵא הוּא:

λάλησον τοῖς υἱοῖς Ισραηλ καὶ ἐρεῖς αὐτοῖς ἀνδρὶ ἀνδρί ᾧ ἐὰν γένηται ῥύσις ἐκ τοῦ σώματος αὐτοῦ ἡ ῥύσις αὐτοῦ ἀκάθαρτός ἐστιν

2 ܡܲܠܸܠܘ ܥܲܡ ܒ̈ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪܘ ܠܗܘܿܢ: ܓܒܲܪ ܓܒܲܪ ܟܲܕ݂ ܢܸܗܘܸܐ ܕܵܐܹܒ݂ ܡܼܢ ܒܸܣܪܹܗ ܕܵܘܒܹܿܗ: ܛܡܲܐ ܗ̄ܘܼ.

Loquimini filiis Israël, et dicite eis: Vir, qui patitur fluxum seminis, immundus erit.

Խօսեաց ընդ որդիսդ Իսրայելի եւ ասասցես ցդոսա. Առն ուրուք առն որոյ լինիցի ծորումն ի մարմնոյ իւրոյ, ծորումն իւր պիղծ է,

ეტყოდე ძეთა ისრაჱლისათა და არქუ მათ: კაცსა უკუეთუ შეხუდეს დინებაჲ თესლისაჲ ჴორცთაგან მისთა, დინებაჲ იგი მისი არაწმიდა არს. 2

2 Speak unto the children of Israel, and say unto them, When any man hath a running issue out of his flesh, because of his issue he is unclean.

ג. וְזֹאת תִּהְיֶה טֻמְאָתוֹ בְּזוֹבוֹ רָר בְּשָׂרוֹ אֶת זוֹבוֹ אוֹ הֶחְתִּים בְּשָׂרוֹ מִזּוֹבוֹ טֻמְאָתוֹ הִוא:

καὶ οὗτος ὁ νόμος τῆς ἀκαθαρσίας αὐτοῦ ῥέων γόνον ἐκ σώματος αὐτοῦ ἐκ τῆς ῥύσεως ἧς συνέστηκεν τὸ σῶμα αὐτοῦ διὰ τῆς ῥύσεως αὕτη ἡ ἀκαθαρσία αὐτοῦ ἐν αὐτῷ πᾶσαι αἱ ἡμέραι ῥύσεως σώματος αὐτοῦ ᾗ συνέστηκεν τὸ σῶμα αὐτοῦ διὰ τῆς ῥύσεως ἀκαθαρσία αὐτοῦ ἐστιν

3 ܘܗܵܕܹܐ ܬܸܗܘܸܐ ܛܲܡܐܘܼܬ݂ܵܐ ܕܕ݂ܵܘܒܹܿܗ: ܪܵܕܹܐ ܒܸܣܪܹܗ ܥܲܡ ܕܵܘܒܹܿܗ: ܐܵܘ ܚܬ݂ܝܼܡ ܒܸܣܪܹܗ ܡܼܢ ܕܵܘܒܹܿܗ: ܛܲܡܐܘܼܬܹܗ ܗ̄ܝܼ.

Et tunc judicabitur huic vitio subjacere, cum per singula momenta adhæserit carni ejus, atque concreverit fœdus humor.

Եւ այս օրէն լիցի սրբութեան նորա, որոյ ծորիցէ սերմն ի մարմնոյ իւրմէ, կամ թէ հալիցի մարմին նորա ի ծորելոյն. պղծութիւն իւր ի նմա է զամենայն աւուրս ծորելոյ մարմնոյ իւրոյ, կամ թէ հալիցի մարմին նորա ի ծորելոյ անտի``, պղծութիւն մարմնոյ է այն,

და ესე შჯული არს არაწმიდებისა მისისაჲ, რომელსა სდიოდის შობადი ჴორცთაგან მისთა დინებისა მისგან, რომლითა შეიქმნა ჴორცი მისი გამოდინებითა მით, ესე არს არაწმიდებაჲ მისი მის თანა. ყოველნი დღენი დინებისა ჴორცთა მისთანი, რომლითა შეიქმნა გუამი მისი დინებისა მისგან, არაწმიდებისა მისისა. 3

3 And this shall be his uncleanness in his issue: whether his flesh run with his issue, or his flesh be stopped from his issue, it is his uncleanness.

ד. כָּל הַמִּשְׁכָּב אֲשֶׁר יִשְׁכַּב עָלָיו הַזָּב יִטְמָא וְכָל הַכְּלִי אֲשֶׁר יֵשֵׁב עָלָיו יִטְמָא:

πᾶσα κοίτη ἐφ᾽ ᾗ ἐὰν κοιμηθῇ ἐπ᾽ αὐτῆς ὁ γονορρυής ἀκάθαρτός ἐστιν καὶ πᾶν σκεῦος ἐφ᾽ ὃ ἐὰν καθίσῃ ἐπ᾽ αὐτὸ ὁ γονορρυής ἀκάθαρτον ἔσται

4 ܘܟ݂ܠ ܡܲܫܟܿܒ݂ܵܐ ܕܕܵܡܹܟ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܕܵܝܒܵܐ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ: ܘܟ݂ܠ ܡܵܐܢܵܐ ܕܝܵܬܹܒ݂ ܥܠܵܘܗܝ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ.

Omne stratum, in quo dormierit, immundum erit, et ubicumque sederit.

Ամենայն անկողին յորում ննջիցէ սերմնակաթն` պիղծ եղիցի. եւ ամենայն յորոյ վերայ նստիցի` պիղծ լիցի,

ყოველი საწოლი, რომელსა დაწვეს მას ზედა თესლმდინარე იგი, არაწმიდა იყოს და ყოველსა ჭურჭელსა, რომელსა ზედა დაჯდეს თესლმდინარე იგი, არაწმიდა იყოს. 4

4 Every bed, whereon he lieth that hath the issue, is unclean: and every thing, whereon he sitteth, shall be unclean.

ה. וְאִישׁ אֲשֶׁר יִגַּע בְּמִשְׁכָּבוֹ יְכַבֵּס בְּגָדָיו וְרָחַץ בַּמַּיִם וְטָמֵא עַד הָעָרֶב:

καὶ ἄνθρωπος ὃς ἂν ἅψηται τῆς κοίτης αὐτοῦ πλυνεῖ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ λούσεται ὕδατι καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

5 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܡܲܫܟܿܒܹܗ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܣܚܸܐ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Si quis hominum tetigerit lectum ejus, lavabit vestimenta sua, et ipse lotus aqua, immundus erit usque ad vesperum.

Եւ մարդ որ մերձեսցի յանկողին նորա` ողողեսցէ զձորձս իւր, եւ լուասցի ջրով, եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და კაცი რომელი შევხოს საწოლსა მისსა, განირცხეს სამოსელი მისი და დაიბანოს წყლითა და არაწმიდა იყოს ვიდრე მწუხრადმდე 5

5 And whosoever toucheth his bed shall wash his clothes, and bathe himself in water, and be unclean until the even.

ו. וְהַיּשֵׁב עַל הַכְּלִי אֲשֶׁר יֵשֵׁב עָלָיו הַזָּב יְכַבֵּס בְּגָדָיו וְרָחַץ בַּמַּיִם וְטָמֵא עַד הָעָרֶב:

καὶ ὁ καθήμενος ἐπὶ τοῦ σκεύους ἐφ᾽ ὃ ἐὰν καθίσῃ ὁ γονορρυής πλυνεῖ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ λούσεται ὕδατι καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

6 ܘܡܿܢ ܕܝܵܬܹܒ݂ ܥܲܠ ܡܵܐܢܹ̈ܐ ܕܝܵܬܹܒ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܕܵܝܒܵܐ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܣܚܸܐ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Si sederit ubi ille sederat, et ipse lavabit vestimenta sua: et lotus aqua, immundus erit usque ad vesperum.

Եւ որ նստիցի ի վերայ անօթոյ յորում նստեալ իցէ սերմնակաթին, ողողեսցէ զհանդերձս իւր եւ լուասցի ջրով, եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და რომელი დაჯდეს ჭურჭელსა ზედა, რომელსა ზედა ჯდა თესლგამომდინარე იგი, განირცხეს სამოსელი მისი, დაიბანოს წყლითა და არაწმიდა იყოს ვიდრე მწუხრადმდე. 6

6 And he that sitteth on any thing whereon he sat that hath the issue shall wash his clothes, and bathe himself in water, and be unclean until the even.

ז. וְהַנֹּגֵעַ בִּבְשַׂר הַזָּב יְכַבֵּס בְּגָדָיו וְרָחַץ בַּמַּיִם וְטָמֵא עַד הָעָרֶב:

καὶ ὁ ἁπτόμενος τοῦ χρωτὸς τοῦ γονορρυοῦς πλυνεῖ τὰ ἱμάτια καὶ λούσεται ὕδατι καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

7 ܘܡܿܢ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܒܸܣܪܹܗ ܕܕ݂ܵܝܒܵܐ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܣܚܸܐ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Qui tetigerit carnem ejus, lavabit vestimenta sua: et ipse lotus aqua, immundus erit usque ad vesperum.

Եւ որ մերձեսցի ի մարմին սերմնակաթին, ողողեսցէ զձորձս իւր, եւ լուասցի ջրով, եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და რომელი შეეხოს სხეულსა მის თესლმდინარისსა, განირცხეს სამოსელი თჳსი, და იბანოს წყლითა და არაწმიდა იყოს ვიდრე მწუხრადმდე. 7

7 And he that toucheth the flesh of him that hath the issue shall wash his clothes, and bathe himself in water, and be unclean until the even.

ח. וְכִי יָרֹק הַזָּב בַּטָּהוֹר וְכִבֶּס בְּגָדָיו וְרָחַץ בַּמַּיִם וְטָמֵא עַד הָעָרֶב:

ἐὰν δὲ προσσιελίσῃ ὁ γονορρυὴς ἐπὶ τὸν καθαρόν πλυνεῖ τὰ ἱμάτια καὶ λούσεται ὕδατι καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

8 ܘܐܸܢ ܢܸܪܘܿܩ ܗܵܘ ܡܿܢ ܕܕ݂ܵܐܹܒ݂ ܥܲܠ ܡܿܢ ܕܲܕ݂ܟܹܐ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܣܚܸܐ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Si salivam hujuscemodi homo jecerit super eum qui mundus est, lavabit vestimenta sua: et lotus aqua, immundus erit usque ad vesperum.

Եւ եթէ թուք սերմնակաթին հասանիցէ ի սուրբն, ողողեսցէ զձորձս իւր, եւ լուասցի ջրով, եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

უკუეთუ ჰნერწყოს თესლმდინარემან მან წმიდასა ვისმე, განირცხენ სამოსელი მისი და იბანოდ წყლითა და არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე. 8

8 And if he that hath the issue spit upon him that is clean; then he shall wash his clothes, and bathe himself in water, and be unclean until the even.

ט. וְכָל הַמֶּרְכַּב אֲשֶׁר יִרְכַּב עָלָיו הַזָּב יִטְמָא:

καὶ πᾶν ἐπίσαγμα ὄνου ἐφ᾽ ὃ ἂν ἐπιβῇ ἐπ᾽ αὐτὸ ὁ γονορρυής ἀκάθαρτον ἔσται ἕως ἑσπέρας

9 ܘܟ݂ܠ ܡܸܕܸܿܡ ܕܪܵܟܹܒ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܗܵܘ ܡܿܢ ܕܕ݂ܵܐܹܒ݂: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ.

Sagma, super quo sederit, immundum erit:

Եւ ամենայն համետ իշոյ յորոյ վերայ նստիցի սերմնակաթն` պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და ყოველსავე უნაგირსა კარაულისასა, რომელსა ზედა დაჯდეს თესლმდინარე იგი, არაწმიდა იყოს. 9

9 And what saddle soever he rideth upon that hath the issue shall be unclean.

י. וְכָל הַנֹּגֵעַ בְּכֹל אֲשֶׁר יִהְיֶה תַחְתָּיו יִטְמָא עַד הָעָרֶב וְהַנּוֹשֵׂא אוֹתָם יְכַבֵּס בְּגָדָיו וְרָחַץ בַּמַּיִם וְטָמֵא עַד הָעָרֶב:

καὶ πᾶς ὁ ἁπτόμενος ὅσα ἐὰν ᾖ ὑποκάτω αὐτοῦ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας καὶ ὁ αἴρων αὐτὰ πλυνεῖ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ λούσεται ὕδατι καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

10 ܘܟ݂ܠ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܟ݂ܠ ܡܸܕܸܿܡ ܕܐܝܼܬ݂ ܬܚܘܿܬ݂ܵܘܗܝ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ: ܘܡܿܢ ܕܢܸܫܩܘܿܠ ܐܸܢܹܝܢ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܣܚܸܐ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

et quidquid sub eo fuerit, qui fluxum seminis patitur, pollutum erit usque ad vesperum. Qui portaverit horum aliquid, lavabit vestimenta sua: et ipse lotus aqua, immundus erit usque ad vesperum.

Եւ ամենայն որ մերձեսցի յամենայն որ ինչ ի ներքոյ նորա իցէ, պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და ყოველსა, რომელსა შეეხოს ყოვლისაგანსა, რომელი იყოს ქუეშე მისსა, არაწმიდა იყოს. და რამელმან აღიღოს იგი, განირცხეს სამოსელი მისი, და იბანოს წყლითა და არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე. 10

10 And whosoever toucheth any thing that was under him shall be unclean until the even: and he that beareth any of those things shall wash his clothes, and bathe himself in water, and be unclean until the even.

יא. וְכֹל אֲשֶׁר יִגַּע בּוֹ הַזָּב וְיָדָיו לֹא שָׁטַף בַּמָּיִם וְכִבֶּס בְּגָדָיו וְרָחַץ בַּמַּיִם וְטָמֵא עַד הָעָרֶב:

καὶ ὅσων ἐὰν ἅψηται ὁ γονορρυὴς καὶ τὰς χεῖρας οὐ νένιπται πλυνεῖ τὰ ἱμάτια καὶ λούσεται τὸ σῶμα ὕδατι καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

11 ܘܟ݂ܠ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܗܵܘ ܐܲܝܢܵܐ ܕܕܵܐܹܒ: ܡܵܐ ܕܠܵܐ ܐܲܫܝܼܓ݂ ܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܒܡܲܝܵܐ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܣܚܸܐ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Omnis, quem tetigerit qui talis est, non lotis ante manibus, lavabit vestimenta sua, et lotus aqua, immundus erit usque ad vesperum.

Եւ յոր ինչ մերձեսցի սերմնակաթն եւ զձեռս իւր ոչ լուանայցէ ջրով, ողողեսցէ զհանդերձս իւր, եւ լուասցէ զմարմին իւր ջրով, եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და რაოდენსა შეეხოს თესლმდინარე იგი და ჴელნი არა დაიბანნენ წყლითა, განირცხენ სამოსელი მისი და იბანოს წყლითა და არაწმიდა იყოს ვიდრე მწუხრადმდე. 11

11 And whomsoever he toucheth that hath the issue, and hath not rinsed his hands in water, he shall wash his clothes, and bathe himself in water, and be unclean until the even.

יב. וּכְלִי חֶרֶשׂ אֲשֶׁר יִגַּע בּוֹ הַזָּב יִשָּׁבֵר וְכָל כְּלִי עֵץ יִשָּׁטֵף בַּמָּיִם:

καὶ σκεῦος ὀστράκινον οὗ ἂν ἅψηται ὁ γονορρυής συντριβήσεται καὶ σκεῦος ξύλινον νιφήσεται ὕδατι καὶ καθαρὸν ἔσται

12 ܘܡܵܐܢܵܐ ܕܦܲܚܵܪܵܐ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܹܗ ܐܲܝܢܵܐ ܕܕ݂ܵܐܹܒ݂: ܢܸܬܿܬܿܒܲܪ: ܘܟ݂ܠ ܡܵܐܢܵܐ ܕܩܲܝܣܵܐ: ܐܵܘ ܕܲܢܚܵܫܵܐ: ܢܸܬܿܬܿܫܝܼܓ݂ ܒܡܲܝܵܐ.

Vas fictile quod tetigerit confringetur: vas autem ligneum lavabitur aqua.

Եւ անօթ խեցեղէն յոր մերձեսցի սերմնակաթն, փշրեսցի, եւ ամենայն անօթ փայտեղէն լուասցի ջրով, եւ եղիցի սուրբ,

და ჭურჭელსა კეცისასა, რომელსა შეეხოს თესლმდინარე იგი, შეიმუსრენ და ჭურჭელი ძელისაჲ გაირცხეს წყლითა და წმიდა იყოს. 12

12 And the vessel of earth, that he toucheth which hath the issue, shall be broken: and every vessel of wood shall be rinsed in water.

יג. וְכִי יִטְהַר הַזָּב מִזּוֹבוֹ וְסָפַר לוֹ שִׁבְעַת יָמִים לְטָהֳרָתוֹ וְכִבֶּס בְּגָדָיו וְרָחַץ בְּשָׂרוֹ בְּמַיִם חַיִּים וְטָהֵר:

ἐὰν δὲ καθαρισθῇ ὁ γονορρυὴς ἐκ τῆς ῥύσεως αὐτοῦ καὶ ἐξαριθμήσεται αὐτῷ ἑπτὰ ἡμέρας εἰς τὸν καθαρισμὸν καὶ πλυνεῖ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ λούσεται τὸ σῶμα ὕδατι καὶ καθαρὸς ἔσται

13 ܘܐܸܢ ܢܸܬܿܕܲܟܸܿܐ ܐܲܝܢܵܐ ܕܕ݂ܵܐܹܒ݂ ܡܼܢ ܕܵܘܒܹܿܗ: ܢܸܡܢܸܐ ܠܹܗ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ: ܘܢܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܘܲܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ ܘܢܲܣܚܸܐ ܒܸܣܪܹܗ ܒܡܲܝܵܐ ܚܲܝܹ̈ܐ: ܘܢܸܬܿܕܲܟܸܿܐ.

Si sanatus fuerit qui hujuscemodi sustinet passionem, numerabit septem dies post emundationem sui, et lotis vestibus et toto corpore in aquis viventibus, erit mundus.

Եւ եթէ սրբեսցի սերմնակաթն ի բղխմանէ իւրմէ, համարեսցի իւր եւթն օր ի սրբութիւն իւր, եւ ողողեսցէ զհանդերձս իւր, եւ լուասցէ զմարմին իւր ջրով կենդանեաւ, եւ եղիցի սուրբ,

უკუეთუ განწმიდეს თესლმდინარე იგი გინებისაგან მისისა და აღირაცხნეს შჳდნი დღენი განწმედისა მისისანი, და განირცხეს სამოსელი მისი, და დაიბანოს გუამი მისი წყლითა ცხოველითა და წმიდა იყოს. 13

13 And when he that hath an issue is cleansed of his issue; then he shall number to himself seven days for his cleansing, and wash his clothes, and bathe his flesh in running water, and shall be clean.

יד. וּבַיּוֹם הַשְּׁמִינִי יִקַּח לוֹ שְׁתֵּי תֹרִים אוֹ שְׁנֵי בְּנֵי יוֹנָה וּבָא לִפְנֵי יְהֹוָה אֶל פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד וּנְתָנָם אֶל הַכֹּהֵן:

καὶ τῇ ἡμέρᾳ τῇ ὀγδόῃ λήμψεται ἑαυτῷ δύο τρυγόνας ἢ δύο νεοσσοὺς περιστερῶν καὶ οἴσει αὐτὰ ἔναντι κυρίου ἐπὶ τὰς θύρας τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου καὶ δώσει αὐτὰ τῷ ἱερεῖ

14 ܘܲܠܝܵܘܡܵܐ ܕܲܬ݂ܡܵܢܝܵܐ: ܢܸܣܲܒ݂ ܠܹܗ ܬܲܪܬܹܿܝܢ ܫܘܼܦܢܝܼܢܝܼܢ: ܐܵܘ ܬܪܹܝܢ ܒ̈ܢܲܝ ܝܵܘܢܵܐ: ܘܢܲܝܬܸܿܐ ܐܸܢܘܿܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܠܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܢܸܬܸܿܠ ܐܸܢܘܿܢ ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ.

Die autem octavo sumet duos turtures, aut duos pullos columbæ, et veniet in conspectum Domini ad ostium tabernaculi testimonii, dabitque eos sacerdoti:

Եւ յաւուրն ութերորդի առցէ երկուս տատրակս կամ երկուս ձագս աղաւնեաց, եւ տարցի զայն առաջի Տեառն ի դուռն խորանին վկայութեան, եւ տացէ ցքահանայն,

და დღესა მერვესა მოიხუნეს თავისა თჳსისა ორნი გურიტნი, ანუ თუ ორნი მართუენი ტრედისანი და მოართუნეს იგინი წინაშე ღმრთისა კართა ზედა კარვისა საწამებელისათა. 14

14 And on the eighth day he shall take to him two turtledoves, or two young pigeons, and come before the LORD unto the door of the tabernacle of the congregation, and give them unto the priest:

טו. וְעָשָׂה אֹתָם הַכֹּהֵן אֶחָד חַטָּאת וְהָאֶחָד עֹלָה וְכִפֶּר עָלָיו הַכֹּהֵן לִפְנֵי יְהֹוָה מִזּוֹבוֹ:

καὶ ποιήσει αὐτὰ ὁ ἱερεύς μίαν περὶ ἁμαρτίας καὶ μίαν εἰς ὁλοκαύτωμα καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ ὁ ἱερεὺς ἔναντι κυρίου ἀπὸ τῆς ῥύσεως αὐτοῦ

15 ܘܢܸܥܒܸܿܕ݂ ܐܸܢܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ ܚܲܕ݂ ܠܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܚܲܕ݂ ܠܕܸܒ݂ܚܵܐ ܫܲܠܡܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܡܼܢ ܕܵܘܒܹܿܗ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

qui faciet unum pro peccato et alterum in holocaustum: rogabitque pro eo coram Domino, ut emundetur a fluxi seminis sui.

Եւ արասցէ քահանայն զմին վասն մեղաց, եւ զմին` յողջակէզ, եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն առաջի Տեառն ի բղխմանէ անտի նորա,

და მისცეს იგი მღდელსა მას და შეწიროს იგი მღდელმან მან ერთი - ცოდვისათჳს და ერთი იგი - მრგულიად დასაწველად. და ლხინება-ყოს მისთჳს მღდელმან მან წინაშე ღმრთისა დინებისა მისთჳს თესლისა მისისა. 15

15 And the priest shall offer them, the one for a sin offering, and the other for a burnt offering; and the priest shall make an atonement for him before the LORD for his issue.

טז. וְאִישׁ כִּי תֵצֵא מִמֶּנּוּ שִׁכְבַת זָרַע וְרָחַץ בַּמַּיִם אֶת כָּל בְּשָׂרוֹ וְטָמֵא עַד הָעָרֶב:

καὶ ἄνθρωπος ᾧ ἐὰν ἐξέλθῃ ἐξ αὐτοῦ κοίτη σπέρματος καὶ λούσεται ὕδατι πᾶν τὸ σῶμα αὐτοῦ καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

16 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܐܸܢ ܢܸܦܘܿܩ ܡܸܢܹܗ ܙܲܪܥܵܐ ܕܡܲܕ݂ܡܟ݂ܵܐ: ܢܲܣܚܸܐ ܒܡܲܝܵܐ ܟܠܹܗ ܒܸܣܪܹܗ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Vir de quo egreditur semen coitus, lavabit aqua omne corpus suum: et immundus erit usque ad vesperum.

Եւ այր ոք յորմէ ելանիցէ արութիւն սերման, լուասցէ զամենայն մարմին իւր ջրով, եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და კაცისაგან რომლისაჲ გამოჴდეს მისგან საწოი თესლისაჲ და არა დაიბანოს გუამი მისი წყლითა, არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე. 16

16 And if any man's seed of copulation go out from him, then he shall wash all his flesh in water, and be unclean until the even.

יז. וְכָל בֶּגֶד וְכָל עוֹר אֲשֶׁר יִהְיֶה עָלָיו שִׁכְבַת זָרַע וְכֻבַּס בַּמַּיִם וְטָמֵא עַד הָעָרֶב:

καὶ πᾶν ἱμάτιον καὶ πᾶν δέρμα ἐφ᾽ ὃ ἐὰν ᾖ ἐπ᾽ αὐτὸ κοίτη σπέρματος καὶ πλυθήσεται ὕδατι καὶ ἀκάθαρτον ἔσται ἕως ἑσπέρας

17 ܘܟ݂ܠ ܡܲܪܛܘܼܛܵܐ: ܐܵܘ ܡܲܫܟܿܒ݂ܵܐ ܕܢܵܦܹܠ ܥܠܵܘܗܝ ܙܲܪܥܵܐ ܕܡܲܕ݂ܡܟ݂ܵܐ: ܢܸܬ݂ܚܲܠܲܠ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Vestem et pellem, quam habuerit, lavabit aqua, et immunda erit usque ad vesperum.

Եւ ամենայն հանդերձ եւ մաշկ յորոյ վերայ հասանիցէ արութիւն սերման, լուասցին ջրով, եւ պիղծ լիցին մինչեւ ցերեկոյ,

და ყოველივე სამოსელი და ყოველივე ტყავი, რომელსა ზედა იყოს საწოლი იგი თესლისაჲ, განირცხეს წყლითა და არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე. 17

17 And every garment, and every skin, whereon is the seed of copulation, shall be washed with water, and be unclean until the even.

יח. וְאִשָּׁה אֲשֶׁר יִשְׁכַּב אִישׁ אֹתָהּ שִׁכְבַת זָרַע וְרָחֲצוּ בַמַּיִם וְטָמְאוּ עַד הָעָרֶב:

καὶ γυνή ἐὰν κοιμηθῇ ἀνὴρ μετ᾽ αὐτῆς κοίτην σπέρματος καὶ λούσονται ὕδατι καὶ ἀκάθαρτοι ἔσονται ἕως ἑσπέρας

18 ܘܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܕܢܸܕ݂ܡܲܟ݂ ܠܘܵܬ݂ܵܗ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܡܲܕ݂ܡܟ݂ܵܐ ܕܙܲܪܥܵܐ: ܢܸܣܚܘܿܢ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܘܿܢ ܛܲܡܐܝܼܢ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Mulier, cum qua coierit, lavabitur aqua, et immunda erit usque ad vesperum.

Եւ կին ընդ որում հարկանիցի այր արութեամբ սերման, լուասցին ջրով, եւ պիղծ լիցին մինչեւ ցերեկոյ,

და ცოლისა თანა უკუეთუ დაწვეს ქმარი მისი საწოლითა თესლისაჲთა, განიბანოს წყლითა და არაწმიდა იყოს ვიდრე მწუხრადმდე. 18

18 The woman also with whom man shall lie with seed of copulation, they shall both bathe themselves in water, and be unclean until the even.

יט. וְאִשָּׁה כִּי תִהְיֶה זָבָה דָּם יִהְיֶה זֹבָהּ בִּבְשָׂרָהּ שִׁבְעַת יָמִים תִּהְיֶה בְנִדָּתָהּ וְכָל הַנֹּגֵעַ בָּהּ יִטְמָא עַד הָעָרֶב:

καὶ γυνή ἥτις ἐὰν ᾖ ῥέουσα αἵματι ἔσται ἡ ῥύσις αὐτῆς ἐν τῷ σώματι αὐτῆς ἑπτὰ ἡμέρας ἔσται ἐν τῇ ἀφέδρῳ αὐτῆς πᾶς ὁ ἁπτόμενος αὐτῆς ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

19 ܘܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܟܲܕ݂ ܬܸܗܘܸܐ ܕܵܝܒܵܐ ܕܡܵܗ: ܢܸܗܘܸܐ ܕܵܘܒܵܗ ܒܒܸܣܪܵܗ: ܘܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܬܸܬܸܿܒ݂ ܒܟܸܦ̮ܣܵܗ: ܘܟ݂ܠ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܵܗ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Mulier, quæ redeunte mense patitur fluxum sanguinis, septem diebus separabitur.

Եւ կին որոյ բղխիցէ արիւն, եւ լինիցի բղխումն արեան`` նորա ի մարմնի իւրում, զեւթն օր եղիցի ի դաշտանի իւրում. ամենայն որ հարկանիցի ընդ նա, պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და დედაკაცი რომელი იყოს წიდოვანებასა შინა მისსა და წიდოვნებაჲ იგი იყოს მის თანა, შჳდ დღე იყოს ჯდომასა მას მისსა ზედა. 19

19 And if a woman have an issue, and her issue in her flesh be blood, she shall be put apart seven days: and whosoever toucheth her shall be unclean until the even.

כ. וְכֹל אֲשֶׁר תִּשְׁכַּב עָלָיו בְּנִדָּתָהּ יִטְמָא וְכֹל אֲשֶׁר תֵּשֵׁב עָלָיו יִטְמָא:

καὶ πᾶν ἐφ᾽ ὃ ἂν κοιτάζηται ἐπ᾽ αὐτὸ ἐν τῇ ἀφέδρῳ αὐτῆς ἀκάθαρτον ἔσται καὶ πᾶν ἐφ᾽ ὃ ἂν ἐπικαθίσῃ ἐπ᾽ αὐτό ἀκάθαρτον ἔσται

20 ܘܟ݂ܠ ܡܸܕܸܿܡ ܕܬܸܕ݂ܡܲܟ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܒܟܸܦ̮ܣܵܗ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ: ܘܟ݂ܠ ܡܸܕܸܿܡ ܕܬܸܬܸܿܒ݂ ܥܠܵܘܗܝ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ.

Omnis qui tetigerit eam, immundus erit usque ad vesperum:

Եւ ամենայն յորոյ վերայ ննջիցէ ի դաշտանին իւրում, եւ ամենայն յորոյ վերայ նստիցի` պիղծ լիցի,

ყოველი, რომელი შეეხოს მას, არაწმიდა იყოს ვიდრე მწუხრადმდე. 20

20 And every thing that she lieth upon in her separation shall be unclean: every thing also that she sitteth upon shall be unclean.

כא. וְכָל הַנֹּגֵעַ בְּמִשְׁכָּבָהּ יְכַבֵּס בְּגָדָיו וְרָחַץ בַּמַּיִם וְטָמֵא עַד הָעָרֶב:

καὶ πᾶς ὃς ἐὰν ἅψηται τῆς κοίτης αὐτῆς πλυνεῖ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ λούσεται τὸ σῶμα αὐτοῦ ὕδατι καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

21 ܘܟ݂ܠ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܥܲܪܣܵܗ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܣܚܸܐ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

et in quo dormierit vel sederit diebus separationis suæ, polluetur.

Եւ ամենայն որ մերձենայցէ յանկողին նորա, ողողեսցէ զհանդերձս իւր, եւ լուասցէ զմարմին իւր ջրով, եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და ყოველსა რომელსა ზედა დაწვეს განსლვასა მას მისსა, არაწმიდა იყოს. 21

21 And whosoever toucheth her bed shall wash his clothes, and bathe himself in water, and be unclean until the even.

כב. וְכָל הַנֹּגֵעַ בְּכָל כְּלִי אֲשֶׁר תֵּשֵׁב עָלָיו יְכַבֵּס בְּגָדָיו וְרָחַץ בַּמַּיִם וְטָמֵא עַד הָעָרֶב:

καὶ πᾶς ὁ ἁπτόμενος παντὸς σκεύους οὗ ἐὰν καθίσῃ ἐπ᾽ αὐτό πλυνεῖ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ λούσεται ὕδατι καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

22 ܘܟ݂ܠ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܟ݂ܠ ܡܵܐܢ ܕܬܸܬܸܿܒ݂ ܥܠܵܘܗܝ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܣܚܸܐ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܲܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Qui tetigerit lectum ejus, lavabit vestimenta sua: et ipse lotus aqua, immundus erit usque ad vesperum.

Եւ ամենայն որ մերձենայցէ յամենայն անօթ յորոյ վերայ նստիցի նա, ողողեսցէ զհանդերձս իւր, եւ լուասցի ջրով, եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და ყოველი რომელი შეეხოს საწოლსა მისსა, განირცხეს სამოსელი მისი და განიბანოს გუამი მისი წყლითა და არაწმიდა იყოს. 22

22 And whosoever toucheth any thing that she sat upon shall wash his clothes, and bathe himself in water, and be unclean until the even.

כג. וְאִם עַל הַמִּשְׁכָּב הוּא אוֹ עַל הַכְּלִי אֲשֶׁר הִוא ישֶׁבֶת עָלָיו בְּנָגְעוֹ בוֹ יִטְמָא עַד הָעָרֶב:

ἐὰν δὲ ἐν τῇ κοίτῃ αὐτῆς οὔσης ἢ ἐπὶ τοῦ σκεύους οὗ ἐὰν καθίσῃ ἐπ᾽ αὐτῷ ἐν τῷ ἅπτεσθαι αὐτὸν αὐτῆς ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

23 ܘܐܸܢ ܠܡܲܕ݂ܡܟ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܠܡܵܐܢܵܐ ܕܝܵܬ݂ܒܵܐ ܥܠܵܘܗܝ ܩܪܸܒ݂: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Omne vas, super quo illa sederit, quisquis attigerit, lavabit vestimenta sua: et ipse lotus aqua, pollutus erit usque ad vesperum.

Եւ եթէ տակաւին յանկողնին իւրում իցէ, եւ կամ թէ ի վերայ անօթոյ իրիք յորոյ վերայ նստեալ իցէ, ի մերձենալ ուրուք ի նա` պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

და ყოველი რომელი შეეხოს ყოველსა ჭურჭელსა, სადა-იგი დაჯდა, განირცხეს სამოსელი და დაიბანოს გუამი წყლითა. და არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე. 23

23 And if it be on her bed, or on any thing whereon she sitteth, when he toucheth it, he shall be unclean until the even.

כד. וְאִם שָׁכֹב יִשְׁכַּב אִישׁ אֹתָהּ וּתְהִי נִדָּתָהּ עָלָיו וְטָמֵא שִׁבְעַת יָמִים וְכָל הַמִּשְׁכָּב אֲשֶׁר יִשְׁכַּב עָלָיו יִטְמָא:

ἐὰν δὲ κοίτῃ τις κοιμηθῇ μετ᾽ αὐτῆς καὶ γένηται ἡ ἀκαθαρσία αὐτῆς ἐπ᾽ αὐτῷ καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἑπτὰ ἡμέρας καὶ πᾶσα κοίτη ἐφ᾽ ᾗ ἂν κοιμηθῇ ἐπ᾽ αὐτῆς ἀκάθαρτος ἔσται

24 ܘܐܸܢ ܢܸܕ݂ܡܵܟ݂ ܠܘܵܬ݂ܵܗ ܓܲܒ݂ܪܵܐ: ܘܢܸܦܸܠ ܡܼܢ ܟܸܦ̮ܣܵܗ ܥܠܵܘܗܝ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܡܲܐ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ: ܘܟ݂ܠ ܡܲܕ݂ܡܟ݂ܵܐ ܕܕ݂ܵܡܸܟ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܢܸܗܘܸܐ ܛܡܲܐ.

Si coierit cum ea vir tempore sanguinis menstrualis, immundus erit septem diebus: et omne stratum, in quo dormierit, polluetur.

Եւ եթէ ննջելով ոք ննջեսցէ ընդ նմա, եւ պղծութիւն նորա ի նմա իցէ, պիղծ լիցի զեւթն օր, եւ ամենայն անկողին յորոյ վերայ եւ ննջիցէ` պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

უკუეთუ დაწვეს იგი რასმე ზედა, რომელსა ზედა დაჯდა იგი შეხებასა მას მისსა, არაწმიდა იყოს ვიდრე მწუხრადმდე. უკეთუ დაწოლით ვინმე დაწვეს მის თანა და არაწმიდებაჲ იგი იყოს მის თანა, არაწმიდა იყოს იგი შჳდ დღე. და ყოველი საწოლი, რომელსა ზედა დაწვეს, არაწმდა არს. 24

24 And if any man lie with her at all, and her flowers be upon him, he shall be unclean seven days; and all the bed whereon he lieth shall be unclean.

כה. וְאִשָּׁה כִּי יָזוּב זוֹב דָּמָהּ יָמִים רַבִּים בְּלֹא עֶת נִדָּתָהּ אוֹ כִי תָזוּב עַל נִדָּתָהּ כָּל יְמֵי זוֹב טֻמְאָתָהּ כִּימֵי נִדָּתָהּ תִּהְיֶה טְמֵאָה הִוא:

καὶ γυνή ἐὰν ῥέῃ ῥύσει αἵματος ἡμέρας πλείους οὐκ ἐν καιρῷ τῆς ἀφέδρου αὐτῆς ἐὰν καὶ ῥέῃ μετὰ τὴν ἄφεδρον αὐτῆς πᾶσαι αἱ ἡμέραι ῥύσεως ἀκαθαρσίας αὐτῆς καθάπερ αἱ ἡμέραι τῆς ἀφέδρου ἀκάθαρτος ἔσται

25 ܘܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܟܲܕ݂ ܢܕ݂ܘܼܒ݂ ܕܵܘܒܵܐ ܕܲܕ݂ܡܵܗ ܝܵܘܡܵܬ݂ܵܐ ܣܲܓܿܝܹܐܐ: ܕܠܵܐ ܙܲܒ݂ܢܵܐ ܕܟܸܦ̮ܣܵܗ: ܐܵܘ ܐܸܢ ܬܕ݂ܘܼܒ݂ ܥܲܠ ܟܸܦ̮ܣܵܗ: ܟܠ ܝܵܘܡܵܬ݂ܵܐ ܕܕ݂ܵܝܒܵܐ ܒܛܲܡܐܘܼܬ݂ܵܗ: ܐܲܝܟ݂ ܝܵܘܡܲܝ ܟܸܦ̮ܣܵܗ ܢܸܗܘܘܿܢ: ܘܬܸܗܘܸܐ ܛܲܡܵܐܐ.

Mulier, quæ patitur multis diebus fluxum sanguinis non in tempore menstruali, vel quæ post menstruum sanguinem fluere non cessat, quamdiu subjacet huic passioni, immunda erit quasi sit in tempore menstruo.

Եւ կին որ բղխիցէ զբղխումն արեան զաւուրս բազումս, ոչ ի ժամանակի դաշտանի իւրոյ, եւ եթէ բղխիցէ յետ դաշտանին իւրոյ, ամենայն աւուրք բղխման պղծութեան իւրոյ, այնպէս իցեն իբրեւ զաւուրս դաշտանին իւրոյ. եւ եղիցի պիղծ,

გინათუ დედაკაცი, რომელსა სდიოდის დინებაჲ სისხლისაჲ დღეთა მრავალთა და ჟამსა განსლვისა მისისასა, დაღათუ სდიოდის შემდგომად დაჯდომისა მისისა ყოველნი დღენი დინებისა არაწმიდებისა მისისანი, ვითარცა დღენი დაჯდომისა არაწმიდებისა მისისანი, იყუნენ არაწმიდაჲ. 25

25 And if a woman have an issue of her blood many days out of the time of her separation, or if it run beyond the time of her separation; all the days of the issue of her uncleanness shall be as the days of her separation: she shall be unclean.

כו. כָּל הַמִּשְׁכָּב אֲשֶׁר תִּשְׁכַּב עָלָיו כָּל יְמֵי זוֹבָהּ כְּמִשְׁכַּב נִדָּתָהּ יִהְיֶה לָּהּ וְכָל הַכְּלִי אֲשֶׁר תֵּשֵׁב עָלָיו טָמֵא יִהְיֶה כְּטֻמְאַת נִדָּתָהּ:

καὶ πᾶσαν κοίτην ἐφ᾽ ἣν ἂν κοιμηθῇ ἐπ᾽ αὐτῆς πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ῥύσεως κατὰ τὴν κοίτην τῆς ἀφέδρου ἔσται αὐτῇ καὶ πᾶν σκεῦος ἐφ᾽ ὃ ἐὰν καθίσῃ ἐπ᾽ αὐτό ἀκάθαρτον ἔσται κατὰ τὴν ἀκαθαρσίαν τῆς ἀφέδρου

26 ܘܟ݂ܠ ܡܲܕ݂ܡܟ݂ܵܐ ܕܬܸܕ݂ܡܵܟ݂ ܥܠܵܘܗܝ: ܟܠ ܝܵܘܡܲܝ ܕܵܘܒܵܗ: ܐܲܝܟ݂ ܡܲܕ݂ܡܟ݂ܵܐ ܕܟܸܦ̮ܣܵܗ ܢܸܗܘܸܐ ܠܵܗ: ܘܟ݂ܠ ܡܵܐܢܵܐ ܕܬܸܬܸܿܒ݂ ܥܠܵܘܗܝ: ܢܸܗܘܸܐ ܛܡܲܐ ܐܲܝܟ݂ ܝܵܘܡܵܬ݂ܵܐ ܕܟܸܦ̮ܣܵܗ.

Omne stratum, in quo dormierit, et vas in quo sederit, pollutum erit.

Եւ ամենայն անկողին յորոյ վերայ ննջիցէ զամենայն աւուրս բղխման իւրոյ, ըստ անկողնի դաշտանին իւրոյ լիցի անսուրբ, եւ ամենայն անօթ յորոյ վերայ նստիցի` պիղծ լիցի ըստ պղծութեան աւուրց դաշտանին իւրոյ,

და ყოველსა საწოლსა რომელსა დაწვეს მას ზედა ყოველთა დღეთა დინებისა მისისათა დღეთა მათებრვე საწოლისა არაწმიდებისა მისისა, შეერაცხნენ მას და ყოველსა ჭურჭელსა, რომელსა ზედა დაჯდეს არაწმიდა იყოს მსგავსად არაწმიდებისა მისებრვე დაჯდომისა. 26

26 Every bed whereon she lieth all the days of her issue shall be unto her as the bed of her separation: and whatsoever she sitteth upon shall be unclean, as the uncleanness of her separation.

כז. וְכָל הַנּוֹגֵעַ בָּם יִטְמָא וְכִבֶּס בְּגָדָיו וְרָחַץ בַּמַּיִם וְטָמֵא עַד הָעָרֶב:

πᾶς ὁ ἁπτόμενος αὐτῆς ἀκάθαρτος ἔσται καὶ πλυνεῖ τὰ ἱμάτια καὶ λούσεται τὸ σῶμα ὕδατι καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας

27 ܘܟ݂ܠ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܗܘܿܢ ܢܸܬܛܲܡܲܐ: ܘܲܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ : ܘܢܸܣܚܸܐ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ.

Quicumque tetigerit ea, lavabit vestimenta sua: et ipse lotus aqua, immundus erit usque ad vesperam.

Ամենայն որ մերձեսցի ի նա` պիղծ լիցի, եւ ողողեսցէ զձորձս իւր, եւ լուասցէ զմարմին իւր ջրով, եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ,

ყოველი, რომელი შეეხოს მას, არაწმიდა იყოს და განირცხეს სამოსელი და დაიბანოს გუამი მისი წყლითა და არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე. 27

27 And whosoever toucheth those things shall be unclean, and shall wash his clothes, and bathe himself in water, and be unclean until the even.

כח. וְאִם טָהֲרָה מִזּוֹבָהּ וְסָפְרָה לָּהּ שִׁבְעַת יָמִים וְאַחַר תִּטְהָר:

ἐὰν δὲ καθαρισθῇ ἀπὸ τῆς ῥύσεως καὶ ἐξαριθμήσεται αὐτῇ ἑπτὰ ἡμέρας καὶ μετὰ ταῦτα καθαρισθήσεται

28 ܘܐܸܢ ܕܸܟ݂ܝܲܬ݂ ܡܼܢ ܕܵܘܒܵܗ: ܬܸܡܢܸܐ ܠܵܗ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ: ܘܒ݂ܵܬܸܪܟܸܿܢ ܬܸܬܿܕܲܟܸܿܐ.

Si steterit sanguis, et fluere cessaverit, numerabit septem dies purificationis suæ:

Ապա թէ սրբեսցի ի բղխմանէ անտի, համարեսցի իւր աւուրս եւթն, եւ ապա սրբեսցի,

უკუეთუ განწიდნეს გინებისაგან მისისა, და აღირაცხნენ შჳდნი იგი დღენი მისნი და ამისა შემდგომად განწმიდნეს. 28

28 But if she be cleansed of her issue, then she shall number to herself seven days, and after that she shall be clean.

כט. וּבַיּוֹם הַשְּׁמִינִי תִּקַּח לָהּ שְׁתֵּי תֹרִים אוֹ שְׁנֵי בְּנֵי יוֹנָה וְהֵבִיאָה אוֹתָם אֶל הַכֹּהֵן אֶל פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד:

καὶ τῇ ἡμέρᾳ τῇ ὀγδόῃ λήμψεται αὐτῇ δύο τρυγόνας ἢ δύο νεοσσοὺς περιστερῶν καὶ οἴσει αὐτὰ πρὸς τὸν ἱερέα ἐπὶ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου

29 ܘܲܒ݂ܝܵܘܡܵܐ ܕܲܬ݂ܡܵܢܝܵܐ ܬܸܣܲܒ݂ ܠܵܗ ܬܪܹܝܢ ܫܘܼܦܢܝܼܢܝܼܢ: ܐܵܘ ܬܪܹܝܢ ܒܢܲܝ ܝܵܘܢܵܐ: ܘܬܲܝܬܸܿܐ ܐܸܢܘܿܢ ܠܘܵܬ݂ ܟܵܗܢܵܐ: ܠܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ.

et die octavo offeret pro se sacerdoti duos turtures, aut duos pullos columbarum, ad ostium tabernaculi testimonii:

Եւ յաւուրն ութերորդի առցէ իւր երկուս տատրակս կամ երկուս ձագս աղաւնեաց, եւ տարցի զայն առ քահանայն ի դուռն խորանին վկայութեան,

და დღესა მერვესა მოიქუნეს ორნი გურიტნი, ანუ ორნი მართუენი ტრედისანი და მოართუნეს იგინი მღდელსა მას კართა თანა კარვისა საწამებელისათა. 29

29 And on the eighth day she shall take unto her two turtles, or two young pigeons, and bring them unto the priest, to the door of the tabernacle of the congregation.

ל. וְעָשָׂה הַכֹּהֵן אֶת הָאֶחָד חַטָּאת וְאֶת הָאֶחָד עֹלָה וְכִפֶּר עָלֶיהָ הַכֹּהֵן לִפְנֵי יְהֹוָה מִזּוֹב טֻמְאָתָהּ:

καὶ ποιήσει ὁ ἱερεὺς τὴν μίαν περὶ ἁμαρτίας καὶ τὴν μίαν εἰς ὁλοκαύτωμα καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτῆς ὁ ἱερεὺς ἔναντι κυρίου ἀπὸ ῥύσεως ἀκαθαρσίας αὐτῆς

30 ܘܢܸܥܒܸܿܕ݂ ܐܸܢܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ ܚܲܕ݂ ܠܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܚܲܕ݂ ܠܲܥܠܵܬ݂ܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܹܝܗܿ ܟܵܗܢܵܐ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܕܛܲܡܐܘܼܬ݂ܵܗ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

qui unum faciet pro peccato, et alterum in holocaustum, rogabitque pro ea coram Domino, et pro fluxu immunditiæ ejus.

Եւ արասցէ քահանայն զմին վասն մեղաց, եւ զմին յողջակէզ. եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն առաջի Տեառն ի բղխմանէ պղծութեան նորա,

და შეწიროს მღდელმან მან ერთი იგი - ცოდვისათჳს და ერთი იგი - მრგულიად დასაწველად და ლხინება-ყოს მისთჳს წინაშე ღმრთისა დინებისა მისთჳს არაწმიდებისა მისისა. 30

30 And the priest shall offer the one for a sin offering, and the other for a burnt offering; and the priest shall make an atonement for her before the LORD for the issue of her uncleanness.

לא. וְהִזַּרְתֶּם אֶת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל מִטֻּמְאָתָם וְלֹא יָמֻתוּ בְּטֻמְאָתָם בְּטַמְּאָם אֶת מִשְׁכָּנִי אֲשֶׁר בְּתוֹכָם:

καὶ εὐλαβεῖς ποιήσετε τοὺς υἱοὺς Ισραηλ ἀπὸ τῶν ἀκαθαρσιῶν αὐτῶν καὶ οὐκ ἀποθανοῦνται διὰ τὴν ἀκαθαρσίαν αὐτῶν ἐν τῷ μιαίνειν αὐτοὺς τὴν σκηνήν μου τὴν ἐν αὐτοῖς

31 ܘܲܬ݂ܙܲܗܪܘܼܢ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܡܼܢ ܛܲܡܐܘܼܬ݂ܗܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܢܡܘܼܬ݂ܘܼܢ ܒܛܲܡܐܘܼܬ݂ܗܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܢܛܲܡܐܘܼܢ ܡܲܫܟܲܢܝ ܕܒܲܝܢܵܬ݂ܗܘܿܢ.

Docebitis ergo filios Israël ut caveant immunditiam, et non moriantur in sordibus suis, cum polluerint tabernaculum meum quod est inter eos.

Եւ զգուշագոյնս առնիցէք զորդիսն Իսրայելի ի պղծութեանց իւրեանց. եւ ոչ մեռանիցին վասն անսրբութեան իւրեանց, առ ի պղծելոյ նոցա զխորանն իմ որ է ի նոսա,

და მოშიშ ქმნენით ძენი ისრაჱლისანი არაწმიდებათაგან მათთა და არა მოწყდენ არაწმიდებათა მათგან შეგინებითა მით მათითა კარავი იგი ჩემი, რომელ არს მათ შორის. 31

31 Thus shall ye separate the children of Israel from their uncleanness; that they die not in their uncleanness, when they defile my tabernacle that is among them.

לב. זֹאת תּוֹרַת הַזָּב וַאֲשֶׁר תֵּצֵא מִמֶּנּוּ שִׁכְבַת זֶרַע לְטָמְאָה בָהּ:

οὗτος ὁ νόμος τοῦ γονορρυοῦς καὶ ἐάν τινι ἐξέλθῃ ἐξ αὐτοῦ κοίτη σπέρματος ὥστε μιανθῆναι ἐν αὐτῇ

32 ܗܵܢܵܐ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܠܡܵܢ ܕܕ݂ܵܐܹܒ: ܘܲܠܡܵܢ ܕܢܵܦܹܩ ܡܸܢܹܗ ܙܲܪܥܵܐ ܕܡܲܕ݂ܡܟ݂ܵܐ: ܕܢܸܬܿܛܲܡܲܐ ܒܹܗ.

Ista est lex ejus, qui patitur fluxum seminis, et qui polluitur coitu,

Այս օրէն իցէ սերմնակաթին, եւ եթէ ելանիցէ յումեքէ արութիւն սերման` առ ի պղծելոյ նովաւ,

ესე არს შჯული თესლმდინარისაჲ მის და უკუეთუ ვისიმე გამოჴდეს საწოლი თესლისაჲ და შეიგინოს მით. 32

32 This is the law of him that hath an issue, and of him whose seed goeth from him, and is defiled therewith;

לג. וְהַדָּוָה בְּנִדָּתָהּ וְהַזָּב אֶת זוֹבוֹ לַזָּכָר וְלַנְּקֵבָה וּלְאִישׁ אֲשֶׁר יִשְׁכַּב עִם טְמֵאָה:

καὶ τῇ αἱμορροούσῃ ἐν τῇ ἀφέδρῳ αὐτῆς καὶ ὁ γονορρυὴς ἐν τῇ ῥύσει αὐτοῦ τῷ ἄρσενι ἢ τῇ θηλείᾳ καὶ τῷ ἀνδρί ὃς ἂν κοιμηθῇ μετὰ ἀποκαθημένης

33 ܘܟܸܦ̮ܣܵܢܝܼܬ݂ܵܐ: ܬܸܗܘܸܐ ܒܟܸܦ̮ܣܵܗ: ܘܡܿܢ ܕܕ݂ܵܐܹܒ݂ ܢܸܗܘܸܐ ܒܕ݂ܵܘܒܹܿܗ: ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܐܵܘ ܢܸܩܒܿܬ݂ܵܐ: ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܕ݂ܡܲܟ݂ ܥܲܡ ܛܲܡܐܬ݂ܵܐ.

et quæ menstruis temporibus separatur, vel quæ jugi fluit sanguine, et hominis qui dormierit cum ea.

եւ տեռատեսի ի դաշտանի իւրում, եւ սերմնակաթին ի բղխման իւրում, արուին եւ իգի, եւ առն որ ննջիցէ ընդ դաշտանի,

და დედაკაცსა, რომლისა თანა იყოს წიდოვანებაჲ, და თესლმდინარესა დინებითა მისითა მამაკაცსა. 33

გინა თუ დედაკაცსა და ქმარი, რომელი დაწვეს არაწმიდათა თანა. 34

33 And of her that is sick of her flowers, and of him that hath an issue, of the man, and of the woman, and of him that lieth with her that is unclean.

יו

Ιςʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܝܘ.

Cap. 16

ԳԼ. ԺԶ

თავი მეთექვსმეტე

א. וַיְדַבֵּר יְהוָֹה אֶל משֶׁה אַחֲרֵי מוֹת שְׁנֵי בְּנֵי אַהֲרֹן בְּקָרְבָתָם לִפְנֵי יְהוָֹה וַיָּמֻתוּ:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν μετὰ τὸ τελευτῆσαι τοὺς δύο υἱοὺς Ααρων ἐν τῷ προσάγειν αὐτοὺς πῦρ ἀλλότριον ἔναντι κυρίου καὶ ἐτελεύτησαν

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܡܼܢ ܒܵܬܲܪ ܕܡܝܼܬ݂ܘ ܬܪܲܝܗܘܿܢ ܒܢܵܘܗܝ ܕܐܲܗܪܘܿܢ: ܟܲܕ݂ ܩܲܪܸܒ݂ܘ ܢܘܼܪܵܐ ܢܘܼܟ݂ܪܲܝܬܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܡܝܼܬ݂ܘ.

Locutusque est Dominus ad Moysen post mortem duorum filiorum Aaron, quando offerentes ignem alienum interfecti sunt:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ``. Յետ վախճանելոյ որդւոցն Ահարոնի, ի մատուցանել նոցա զհուրն օտար`` առաջի Տեառն եւ սատակել,

და ეტყოდა ღმერთი მოსეს შემდგომად სიკუდილისა ორთა მათ ძეთა აჰრონისთა, რაჟამს მოიღეს ცეცხლი იგი უცხოჲ წინაშე ღმრთისა და მოწყდეს. 1

1 And the LORD spake unto Moses after the death of the two sons of Aaron, when they offered before the LORD, and died;

ב. וַיֹּאמֶר יְהֹוָה אֶל משֶׁה דַּבֵּר אֶל אַהֲרֹן אָחִיךָ וְאַל יָבֹא בְכָל עֵת אֶל הַקֹּדֶשׁ מִבֵּית לַפָּרֹכֶת אֶל פְּנֵי הַכַּפֹּרֶת אֲשֶׁר עַל הָאָרֹן וְלֹא יָמוּת כִּי בֶּעָנָן אֵרָאֶה עַל הַכַּפֹּרֶת:

καὶ εἶπεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λάλησον πρὸς Ααρων τὸν ἀδελφόν σου καὶ μὴ εἰσπορευέσθω πᾶσαν ὥραν εἰς τὸ ἅγιον ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος εἰς πρόσωπον τοῦ ἱλαστηρίου ὅ ἐστιν ἐπὶ τῆς κιβωτοῦ τοῦ μαρτυρίου καὶ οὐκ ἀποθανεῖται ἐν γὰρ νεφέλῃ ὀφθήσομαι ἐπὶ τοῦ ἱλαστηρίου

2 ܘܐܸܡܲܪ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ: ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܐܲܗܪܘܿܢ ܐܲܚܘܼܟ݂: ܕܠܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܥܵܐܹܠ ܒܟ݂ܠܙܒܲܢ ܠܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܠܓ݂ܵܘ ܡܼܢ ܐܲܦܲܝ ܬܲܪܥܵܐ ܕܲܩܕ݂ܵܡ ܚܘܼܣܵܝܵܐ ܕܩܹܒ݂ܘܿܬ݂ܵܐ: ܕܠܵܐ ܢܡܘܼܬ݂: ܡܸܛܠ ܕܒܲܥܢܵܢܵܐ ܡܸܬ݂ܚܙܸܐ ܐ̄ܢܵܐ ܥܲܠ ܚܘܼܣܵܝܵܐ.

et præcepit ei, dicens: Loquere ad Aaron fratrem tuum, ne omni tempore ingrediatur sanctuarium, quod est intra velum coram propitiatorio quo tegitur arca, ut non moriatur (quia in nube apparebo super oraculum),

Եւ ասէ Տէր ցՄովսէս. Խօսեաց ընդ Ահարոնի ընդ եղբօր քում, եւ մի՛ մտցեն յամենայն ժամ ի սրբութիւնն ի ներքս քան զվարագոյրն յանդիման քաւութեանն, որ է ի վերայ տապանակի վկայութեանն, եւ ոչ մեռանիցի. զի ամպով երեւեցայց ի վերայ քաւութեանն,

და ეტყოდა ღმერთი მოსეს და ჰრქუა: ეტყოდე შენ აჰრონს, ძმასა შენსა, რათა არა შევიდოდის იგი ყოველსა ჟამსა სიწმიდესა მას შინა შინაგან კრეთსაბმელისა მის წინაშე პირსა სალხინებელისასა, რომელ არს პირისპირ კიდობანსა მას საწამებელისასა, რათა არა მოკუდეს, რამეთუ ღრუბლითა გამოვჩნდე მე სალხინებელსა მას ზედა. 2

2 And the LORD said unto Moses, Speak unto Aaron thy brother, that he come not at all times into the holy place within the vail before the mercy seat, which is upon the ark; that he die not: for I will appear in the cloud upon the mercy seat.

ג. בְּזֹאת יָבֹא אַהֲרֹן אֶל הַקֹּדֶשׁ בְּפַר בֶּן בָּקָר לְחַטָּאת וְאַיִל לְעֹלָה:

οὕτως εἰσελεύσεται Ααρων εἰς τὸ ἅγιον ἐν μόσχῳ ἐκ βοῶν περὶ ἁμαρτίας καὶ κριὸν εἰς ὁλοκαύτωμα

3 ܒܗܵܕܹܐ ܕܹܝܢ ܢܸܗܘܸܐ ܥܵܐܹܠ ܐܲܗܪܘܿܢ ܠܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܒܬ݂ܵܘܪܵܐ ܒܲܪ ܒܲܩܪܵܐ ܠܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܕܸܟ݂ܪܵܐ ܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ.

nisi hæc ante fecerit: vitulum pro peccato offeret, et arietem in holocaustum.

Եւ ապա`` մտանիցէ Ահարոն ի սրբութիւնն. զուարակաւ յանդւոյ վասն մեղաց, եւ խոյիւ յողջակէզ,

და მაშინღა ესრე შევიდეს აჰრონ სიწმიდესა მას ჴბოჲთა ერთითა ზროხათაგან ცოდვისათჳს და ვერძითა მრგულიად მწუარითა. 3

3 Thus shall Aaron come into the holy place: with a young bullock for a sin offering, and a ram for a burnt offering.

ד. כְּתֹנֶת בַּד קֹדֶשׁ יִלְבָּשׁ וּמִכְנְסֵי בַד יִהְיוּ עַל בְּשָׂרוֹ וּבְאַבְנֵט בַּד יַחְגֹּר וּבְמִצְנֶפֶת בַּד יִצְנֹף בִּגְדֵי קֹדֶשׁ הֵם וְרָחַץ בַּמַּיִם אֶת בְּשָׂרוֹ וּלְבֵשָׁם:

καὶ χιτῶνα λινοῦν ἡγιασμένον ἐνδύσεται καὶ περισκελὲς λινοῦν ἔσται ἐπὶ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ καὶ ζώνῃ λινῇ ζώσεται καὶ κίδαριν λινῆν περιθήσεται ἱμάτια ἅγιά ἐστιν καὶ λούσεται ὕδατι πᾶν τὸ σῶμα αὐτοῦ καὶ ἐνδύσεται αὐτά

4 ܘܟ݂ܘܼܬܿܝܼܢܵܐ ܕܒ݂ܘܼܨܵܐ ܕܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܢܸܠܒܲܫ: ܘܡܵܐܢܹ̈ܐ ܕܒ݂ܘܼܨܵܐ ܢܸܗܘܘܿܢ ܥܲܠ ܒܸܣܪܹܗ: ܘܲܒ݂ܗܸܡܝܵܢܵܐ ܕܒ݂ܘܼܨܵܐ ܢܸܬ݂ܚܲܙܲܩ: ܘܡܲܨܢܲܦܬ݂ܵܐ ܕܒ݂ܘܼܨܵܐ ܢܣܝܼܡ ܒܪܹܫܹܗ: ܡܸܛܠ ܕܲܠܒ݂ܘܼܫܹ̈ܐ ܐܸܢܘܿܢ ܕܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܘܢܲܣܚܸܐ ܒܡܲܝܵܐ ܒܸܣܪܹܗ: ܘܢܸܠܒܲܫ ܐܸܢܘܿܢ.

Tunica linea vestietur, feminalibus lineis verenda celabit: accingetur zona linea, cidarim lineam imponet capiti: hæc enim vestimenta sunt sancta: quibus cunctis, cum lotus fuerit, induetur.

Եւ պատմուճան կտաւի սրբեալ զգեցցի, եւ անդրավարտիս կտաւիս ունիցի յանդամս իւր, եւ գօտի կտաւի ածեալ ընդ մէջ իւր, եւ խոյր կտաւի եդեալ ի գլուխ, զի հանդերձ սրբութեան են. եւ լուասցէ ջրով զամենայն մարմին իւր, եւ զգեցցի զնոսա,

და სამოსელი სელისაჲ განწმედილი შეიმოსოს, და ნიფხავი სელისაჲ იყოს სხეულსა მისსა: და სარტყელი სელისაჲ შეირტყას და ვარშამაგი სელისაჲ დაიბუროს, რამეთუ სამოსელი წმიდა არს, და დაიბანოს წყლითა ყოველი გუამი მისი და მაშინღა შეიმოსოს იგი. 4

4 He shall put on the holy linen coat, and he shall have the linen breeches upon his flesh, and shall be girded with a linen girdle, and with the linen mitre shall he be attired: these are holy garments; therefore shall he wash his flesh in water, and so put them on.

ה. וּמֵאֵת עֲדַת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל יִקַּח שְׁנֵי שְׂעִירֵי עִזִּים לְחַטָּאת וְאַיִל אֶחָד לְעֹלָה:

καὶ παρὰ τῆς συναγωγῆς τῶν υἱῶν Ισραηλ λήμψεται δύο χιμάρους ἐξ αἰγῶν περὶ ἁμαρτίας καὶ κριὸν ἕνα εἰς ὁλοκαύτωμα

5 ܘܡܼܢ ܟܢܘܼܫܬܵܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܢܸܣܲܒ݂ ܬܪܹܝܢ ܨܸܦܪܵܝܝܼܢ ܕܥܸܙܹ̈ܐ ܠܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܕܸܟ݂ܪܵܐ ܚܲܕ݂ ܠܲܥܠܵܬ݂ܵܐ.

Suscipietque ab universa multitudine filiorum Israël duos hircos pro peccato, et unum arietem in holocaustum.

Եւ ի ժողովրդենէ որդւոցն Իսրայելի առցէ երկուս նոխազս յայծեաց վասն մեղաց, եւ խոյ մի յողջակէզ,

და კრებულისაგან ძეთა ისრაჱლისათა მოიბნეს ორნი ვაცნი თხათაგან ცოდვისათჳს და ვერძი ერთი მრგულიად დასაწველად. მოიბას აჰრონ ჴბოჲ ერთი ცოდვისათჳს თავისა თჳსისა და ლხინება-ყოს თავისა თჳსისათჳს და სახლისა თჳსისათჳს. 5

5 And he shall take of the congregation of the children of Israel two kids of the goats for a sin offering, and one ram for a burnt offering.

ו. וְהִקְרִיב אַהֲרֹן אֶת פַּר הַחַטָּאת אֲשֶׁר לוֹ וְכִפֶּר בַּעֲדוֹ וּבְעַד בֵּיתוֹ:

καὶ προσάξει Ααρων τὸν μόσχον τὸν περὶ τῆς ἁμαρτίας αὐτοῦ καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ καὶ τοῦ οἴκου αὐτοῦ

6 ܘܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܐܲܗܪܘܿܢ ܬܵܘܪܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܕܝܼܠܹܗ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܲܠ ܢܲܦ̮ܫܹܗ ܘܥܲܠ ܒܲܝܬܹܿܗ.

Cumque obtulerit vitulum, et oraverit pro se et pro domo sua,

Եւ մատուսցէ Ահարոն զզուարակն վասն մեղաց իւրոց, եւ քաւեսցէ վասն իւր եւ վասն տան իւրոյ,

და მოიბნეს ორნი ვაცნი და წარადგინნეს წინაშე ღმრთისა კართა თანა კარვისა საწამებელისათა. 6

6 And Aaron shall offer his bullock of the sin offering, which is for himself, and make an atonement for himself, and for his house.

ז. וְלָקַח אֶת שְׁנֵי הַשְּׂעִירִם וְהֶעֱמִיד אֹתָם לִפְנֵי יְהֹוָה פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד:

καὶ λήμψεται τοὺς δύο χιμάρους καὶ στήσει αὐτοὺς ἔναντι κυρίου παρὰ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου

7 ܘܢܸܣܲܒ݂ ܬܪܹܝܢ ܨܸܦܪܵܝܝܼܢ: ܘܲܢܩܝܼܡ ܐܸܢܘܿܢ ܟܲܕ݂ ܚܲܝܝܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܒܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ.

duos hircos stare faciet coram Domino in ostio tabernaculi testimonii:

Եւ առցէ երկուս նոխազս եւ կացուսցէ զնոսա առաջի Տեառն առ դրան խորանին վկայութեան,

დაასხნეს აჰრონ ორთა მათ ვაცთა ზედა წილი: წილი ერთი - ღმერთსა და წილი - ერთი გამომყვანებელსა ველად. 7

7 And he shall take the two goats, and present them before the LORD at the door of the tabernacle of the congregation.

ח. וְנָתַן אַהֲרֹן עַל שְׁנֵי הַשְּׂעִירִם גֹּרָלוֹת גּוֹרָל אֶחָד לַיהֹוָה וְגוֹרָל אֶחָד לַעֲזָאזֵל:

καὶ ἐπιθήσει Ααρων ἐπὶ τοὺς δύο χιμάρους κλῆρον ἕνα τῷ κυρίῳ καὶ κλῆρον ἕνα τῷ ἀποπομπαίῳ

8 ܘܢܲܪܡܸܐ ܐܲܗܪܘܿܢ ܦܸܨܹ̈ܐ ܥܲܠ ܬܪܹܝܢ ܨܸܦܪܵܝܝܼܢ: ܦܸܨܬ݂ܵܐ ܚܕ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܘܦܸܨܬ݂ܵܐ ܚܕ݂ܵܐ ܠܲܥܙܵܙܵܐܹܝܠ.

mittensque super utrumque sortem, unam Domino, alteram capro emissario:

Եւ արկցէ Ահարոն ի վերայ երկուց նոխազացն վիճակս, վիճակ մի Տեառն եւ վիճակ մի արձակելոյ,

და მოიბას აჰრონ ვაცი იგი, ერთი, რომელსა ზედა გამოჴდა წილი იგი ღმრთისა. 8

8 And Aaron shall cast lots upon the two goats; one lot for the LORD, and the other lot for the scapegoat.

ט. וְהִקְרִיב אַהֲרֹן אֶת הַשָּׂעִיר אֲשֶׁר עָלָה עָלָיו הַגּוֹרָל לַיהוָֹה וְעָשָׂהוּ חַטָּאת:

καὶ προσάξει Ααρων τὸν χίμαρον ἐφ᾽ ὃν ἐπῆλθεν ἐπ᾽ αὐτὸν ὁ κλῆρος τῷ κυρίῳ καὶ προσοίσει περὶ ἁμαρτίας

9 ܘܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܐܲܗܪܘܿܢ ܨܸܦܪܵܝܵܐ ܕܢܸܦܠܲܬ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܦܸܨܬ݂ܵܐ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܘܢܸܥܒܿܕ݂ܝܼܘܗܝ ܠܲܚܛܵܗܵܐ.

cujus exierit sors Domino, offeret illum pro peccato:

Եւ մատուսցէ Ահարոն զնոխազն յորոյ վերայ իցէ վիճակն արձակելոյ, եւ կացուսցէ զնա առաջի Տեառն կենդանի,

შეწიროს იგი ცოდვისათჳს, და ვაცი იგი ერთი, 9

9 And Aaron shall bring the goat upon which the LORD's lot fell, and offer him for a sin offering.

י. וְהַשָּׂעִיר אֲשֶׁר עָלָה עָלָיו הַגּוֹרָל לַעֲזָאזֵל יָעֳמַד חַי לִפְנֵי יְהוָֹה לְכַפֵּר עָלָיו לְשַׁלַּח אֹתוֹ לַעֲזָאזֵל הַמִּדְבָּרָה:

καὶ τὸν χίμαρον ἐφ᾽ ὃν ἐπῆλθεν ἐπ᾽ αὐτὸν ὁ κλῆρος τοῦ ἀποπομπαίου στήσει αὐτὸν ζῶντα ἔναντι κυρίου τοῦ ἐξιλάσασθαι ἐπ᾽ αὐτοῦ ὥστε ἀποστεῖλαι αὐτὸν εἰς τὴν ἀποπομπήν ἀφήσει αὐτὸν εἰς τὴν ἔρημον

10 ܘܨܸܦܪܵܝܵܐ ܕܢܸܦܠܲܬ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܦܸܨܬ݂ܵܐ ܕܲܥܙܵܙܵܐܹܝܠ: ܢܩܘܼܡ ܟܲܕ݂ ܚܲܝ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܕܢܸܬ݂ܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ: ܘܲܢܫܲܕܿܪܘܼܢܹܗ ܠܘܵܬ݂ ܥܙܵܙܵܐܹܝܠ ܠܡܲܕ݂ܒܪܵܐ.

cujus autem in caprum emissarium, statuet eum vivum coram Domino, ut fundat preces super eo, et emittat eum in solitudinem.

քաւել`` նովաւ` առ արձակելոյ զնա յարձակումն, եւ թողլոյ զնա յանապատ. եւ առցէ նոխազն յինքն զանօրէնութիւնս նոցա յանկոխն,

რომელსა ზედა გამოჴდა წილი განმყვანებელისა, დაადგინოს ცოცხალი წინაშე ღმრთისა, რათა ლხინება-ყოს მას ზედა, ვითარმედ განვლინებად იგი განყვანებასა მას და განუტეოს იგი უდაბნოდ. 10

10 But the goat, on which the lot fell to be the scapegoat, shall be presented alive before the LORD, to make an atonement with him, and to let him go for a scapegoat into the wilderness.

יא. וְהִקְרִיב אַהֲרֹן אֶת פַּר הַחַטָּאת אֲשֶׁר לוֹ וְכִפֶּר בַּעֲדוֹ וּבְעַד בֵּיתוֹ וְשָׁחַט אֶת פַּר הַחַטָּאת אֲשֶׁר לוֹ:

καὶ προσάξει Ααρων τὸν μόσχον τὸν περὶ τῆς ἁμαρτίας τὸν αὐτοῦ καὶ τοῦ οἴκου αὐτοῦ μόνον καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ καὶ τοῦ οἴκου αὐτοῦ καὶ σφάξει τὸν μόσχον τὸν περὶ τῆς ἁμαρτίας τὸν αὐτοῦ

11 ܘܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܐܲܗܪܘܿܢ ܬܵܘܪܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܕܢܲܦ̮ܫܹܗ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܲܠ ܢܲܦ̮ܫܹܗ ܘܥܲܠ ܒܲܝܬܹܿܗ: ܘܢܸܟܿܣܝܼܘܗܝ ܠܬ݂ܵܘܪܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ.

His rite celebratis, offeret vitulum, et rogans pro se, et pro domo sua, immolabit eum:

Եւ մատուսցէ Ահարոն զզուարակն զվասն մեղաց զիւրն, եւ քաւեսցէ վասն իւր եւ վասն տան իւրոյ, եւ սպանցէ զզուարակն զվասն մեղացն զիւր,

და მოიბას აჰრონ ჴბოჲ იგი ცოდვისათჳს თავისა თჳსისა და ლხინება-ყოს თავისა თჳსისათჳს და სახლისა მისისათჳს და დაკლას ჴბოჲ იგი ცოდვისათჳს თავისა თჳსისა. 11

11 And Aaron shall bring the bullock of the sin offering, which is for himself, and shall make an atonement for himself, and for his house, and shall kill the bullock of the sin offering which is for himself:

יב. וְלָקַח מְלֹא הַמַּחְתָּה גַּחֲלֵי אֵשׁ מֵעַל הַמִּזְבֵּחַ מִלִּפְנֵי יְהֹוָה וּמְלֹא חָפְנָיו קְטֹרֶת סַמִּים דַּקָּה וְהֵבִיא מִבֵּית לַפָּרֹכֶת:

καὶ λήμψεται τὸ πυρεῖον πλῆρες ἀνθράκων πυρὸς ἀπὸ τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ ἀπέναντι κυρίου καὶ πλήσει τὰς χεῖρας θυμιάματος συνθέσεως λεπτῆς καὶ εἰσοίσει ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος

12 ܘܢܸܣܲܒ݂ ܡܠܹܐ ܦܝܼܪܡܵܐ ܓܘܼܡܪܹ̈ܐ ܕܢܘܼܪܵܐ ܡܼܢ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܕܲܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܡܠܹܐ ܚܘܼܦܢܵܘܗܝ ܥܸܛܪܵܐ ܕܒܸܣܡܹ̈ܐ ܛܵܒܹ̈ܐ: ܘܢܸܥܘܿܠ ܠܓ݂ܵܘ ܡܼܢ ܐܲܦܲܝ ܬܲܪܥܵܐ.

assumptoque thuribulo, quod de prunis altaris impleverit, et hauriens manu compositum thymiama in incensum, ultra velum intrabit in sancta:

Եւ առցէ լի բուրուառաւ կայծակունս հրոյ ի սեղանոյ անտի որ է առաջի Տեառն, եւ լցցէ զձեռս իւր խնկով հանդերձանացն մանր աղացելով, եւ տարցի ի ներքս քան զվարագոյրն,

და მოიღოს სავსე საცეცხლური ნაკუერცხალი ცეცხლისაგან საკურთხეველისა, რომელ არს წინაშე ღმრთისა. 12

12 And he shall take a censer full of burning coals of fire from off the altar before the LORD, and his hands full of sweet incense beaten small, and bring it within the vail:

יג. וְנָתַן אֶת הַקְּטֹרֶת עַל הָאֵשׁ לִפְנֵי יְהֹוָה וְכִסָּה עֲנַן הַקְּטֹרֶת אֶת הַכַּפֹּרֶת אֲשֶׁר עַל הָעֵדוּת וְלֹא יָמוּת:

καὶ ἐπιθήσει τὸ θυμίαμα ἐπὶ τὸ πῦρ ἔναντι κυρίου καὶ καλύψει ἡ ἀτμὶς τοῦ θυμιάματος τὸ ἱλαστήριον τὸ ἐπὶ τῶν μαρτυρίων καὶ οὐκ ἀποθανεῖται

13 ܘܲܢܣܝܼܡ ܥܸܛܪܵܐ ܥܲܠ ܢܘܼܪܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܬ݂ܟܲܣܝܼܘܼܗܝ ܥܢܵܢܵܐ ܕܥܸܛܪܵܐ ܠܚܘܼܣܵܝܵܐ ܕܥܲܠ ܣܵܗܕܘܼܬ݂ܵܐ: ܘܠܵܐ ܢܡܘܼܬ݂.

ut, positis super ignem aromatibus, nebula eorum et vapor operiat oraculum quod est supra testimonium, et non moriatur.

Եւ դիցէ զխունկն ի վերայ հրոյն առաջի Տեառն, եւ ծածկեսցէ ծուխ խնկոյն զքաւութիւնն որ իցէ ի վերայ վկայութեանցն, եւ ոչ մեռանիցի,

და აღივსნეს ჴელნი საკუმეველითა შეზავებულითა მწულილითა და შეიღოს შინაგანსა მას კრეთსაბმელსა მას და დაასხას საკუმეველი იგი ცეცხლსა მას ზედა წინაშე ღმრთისა და დაფაროს კუამლმან მან სალხინებელი იგი, რომელ არს საწამებელთა ზედა და არა მოკუდეს. 13

13 And he shall put the incense upon the fire before the LORD, that the cloud of the incense may cover the mercy seat that is upon the testimony, that he die not:

יד. וְלָקַח מִדַּם הַפָּר וְהִזָּה בְאֶצְבָּעוֹ עַל פְּנֵי הַכַּפֹּרֶת קֵדְמָה וְלִפְנֵי הַכַּפֹּרֶת יַזֶּה שֶׁבַע פְּעָמִים מִן הַדָּם בְּאֶצְבָּעוֹ:

καὶ λήμψεται ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ μόσχου καὶ ῥανεῖ τῷ δακτύλῳ ἐπὶ τὸ ἱλαστήριον κατὰ ἀνατολάς κατὰ πρόσωπον τοῦ ἱλαστηρίου ῥανεῖ ἑπτάκις ἀπὸ τοῦ αἵματος τῷ δακτύλῳ

14 ܘܢܸܣܲܒ݂ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܕܬ݂ܵܘܪܵܐ: ܘܢܸܪܘܿܣ ܒܨܸܒ݂ܥܹܗ ܠܐܲܦܲܝ ܚܘܼܣܵܝܵܐ ܡܼܢ ܡܲܕ݂ܢܚܵܝܹܗ: ܘܲܩܕ݂ܵܡ ܚܘܼܣܵܝܵܐ: ܢܸܪܘܿܣ ܫܒܲܥ ܙܲܒ݂ܢܝܼܢ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܒܨܸܒ݂ܥܹܗ.

Tollet quoque de sanguine vituli, et asperget digito septies contra propitiatorium ad orientem.

Եւ առցէ յարենէ զուարակին, եւ ցանեսցէ մատամբ իւրով ի վերայ քաւութեանն ընդ կողմն արեւելից ընդդէմ քաւութեանն, եւ ցանեսցէ եւթն անգամ յարենէ անտի մատամբ իւրով,

და მოიღოს სისხლისა მისგან ჴბოჲსა თითითა მისითა და აპკუროს სალხინებელსა მას მზისაღმოსავალით კერძო, წინაშე სალხინებელსა მას აპკუროს სისხლისა მისგანი შჳდგზის თითითა მისითა. 14

14 And he shall take of the blood of the bullock, and sprinkle it with his finger upon the mercy seat eastward; and before the mercy seat shall he sprinkle of the blood with his finger seven times.

טו. וְשָׁחַט אֶת שְׂעִיר הַחַטָּאת אֲשֶׁר לָעָם וְהֵבִיא אֶת דָּמוֹ אֶל מִבֵּית לַפָּרֹכֶת וְעָשָׂה אֶת דָּמוֹ כַּאֲשֶׁר עָשָׂה לְדַם הַפָּר וְהִזָּה אֹתוֹ עַל הַכַּפֹּרֶת וְלִפְנֵי הַכַּפֹּרֶת:

καὶ σφάξει τὸν χίμαρον τὸν περὶ τῆς ἁμαρτίας τὸν περὶ τοῦ λαοῦ ἔναντι κυρίου καὶ εἰσοίσει ἀπὸ τοῦ αἵματος αὐτοῦ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος καὶ ποιήσει τὸ αἷμα αὐτοῦ ὃν τρόπον ἐποίησεν τὸ αἷμα τοῦ μόσχου καὶ ῥανεῖ τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐπὶ τὸ ἱλαστήριον κατὰ πρόσωπον τοῦ ἱλαστηρίου

15 ܘܢܸܟܿܘܿܣ ܨܸܦܪܵܝܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܕܥܲܡܵܐ: ܘܢܲܥܸܠ ܕܡܹܗ ܠܓ݂ܵܘ ܡܼܢ ܐܲܦܲܝ ܬܲܪܥܵܐ: ܘܢܸܥܒܸܿܕ݂ ܠܲܕ݂ܡܹܗ ܐܲܝܟ݂ ܕܲܥܒܲܕ݂ ܠܲܕ݂ܡܵܐ ܕܬ݂ܵܘܪܵܐ: ܘܢܸܪܣܝܼܘܗܝ ܥܲܠ ܚܘܼܣܵܝܐ: ܘܲܩܕ݂ܵܡ ܚܘܼܣܵܝܵܐ.

Cumque mactaverit hircum pro peccato populi, inferet sanguinem ejus intra velum, sicut præceptum est de sanguine vituli, ut aspergat e regione oraculi,

Եւ սպանցէ զնոխազն զվասն մեղաց, որ վասն ժողովրդեանն իցէ առաջի Տեառն``. եւ տարցի յարենէ անտի ի ներքս քան զվարագոյրն, եւ արասցէ զարիւն նորա զոր օրինակ արար զարիւն զուարակին. եւ ցանեսցէ զարիւն նորա ի վերայ սեղանոյն յանդիման քաւութեանն,

და დაკლას ვაცი იგი ცოდვისაჲ წინაშე ღმრთისა ერისა მისთჳს და შეიღოს სისხლისა მისგანი შინაგან კრეტსაბმელსა მას და ყოს სისხლი იგი მისი, ვითარცა ყო სისხლი იგი ჴბოჲსა მის და აპკუროს სისხლი მისი სალხინებელსა მას წინაშე პირსა სალხინებელისასა. 15

15 Then shall he kill the goat of the sin offering, that is for the people, and bring his blood within the vail, and do with that blood as he did with the blood of the bullock, and sprinkle it upon the mercy seat, and before the mercy seat:

טז. וְכִפֶּר עַל הַקֹּדֶשׁ מִטֻּמְאֹת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וּמִפִּשְׁעֵיהֶם לְכָל חַטֹּאתָם וְכֵן יַעֲשֶׂה לְאֹהֶל מוֹעֵד הַשֹּׁכֵן אִתָּם בְּתוֹךְ טֻמְאֹתָם:

καὶ ἐξιλάσεται τὸ ἅγιον ἀπὸ τῶν ἀκαθαρσιῶν τῶν υἱῶν Ισραηλ καὶ ἀπὸ τῶν ἀδικημάτων αὐτῶν περὶ πασῶν τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν καὶ οὕτω ποιήσει τῇ σκηνῇ τοῦ μαρτυρίου τῇ ἐκτισμένῃ ἐν αὐτοῖς ἐν μέσῳ τῆς ἀκαθαρσίας αὐτῶν

16 ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܲܠ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܡܼܢ ܛܲܡܐܘܼܬ݂ܵܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܡܼܢ ܥܵܘܠܗܘܿܢ: ܘܡܼܢ ܟܠܗܘܿܢ ܚܛܵܗܲܝܗܘܿܢ: ܘܗܵܟܲܢܵܐ ܢܸܥܒܸܿܕ݂ ܠܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܕܲܫܪܸܐ ܥܲܡܗܘܿܢ: ܒܓ݂ܵܘ ܛܲܡܐܘܼܬ݂ܗܘܿܢ.

et expiet sanctuarium ab immunditiis filiorum Israël, et a prævaricationibus eorum, cunctisque peccatis. Juxta hunc ritum faciet tabernaculo testimonii, quod fixum est inter eos, in medio sordium habitationis eorum.

Եւ քաւեսցէ զսրբութիւնն ի պղծութեանց որդւոցն Իսրայելի եւ յանիրաւութեանց նոցա, վասն ամենայն մեղաց նոցա. եւ այսպէս արասցէ ի խորանին վկայութեան, ստացելոյ ի նոսա ի մէջ պղծութեան նոցա,

და ლხინება-ყოს წმიდათათჳს არაწმიდებათათჳს ძეთა ისრაჱლისათა და სიცრუეთაგან მათთა და ყოველთათჳს ცოდვათა მათთა და ესრეთ უყოს კარავსა მას საწამებელისასა შჱნებულსა მას შორის შინაგან კარავსა მას საწამებელისასა არაწმიდებისაგან მათისა. 16

16 And he shall make an atonement for the holy place, because of the uncleanness of the children of Israel, and because of their transgressions in all their sins: and so shall he do for the tabernacle of the congregation, that remaineth among them in the midst of their uncleanness.

יז. וְכָל אָדָם לֹא יִהְיֶה בְּאֹהֶל מוֹעֵד בְּבֹאוֹ לְכַפֵּר בַּקֹּדֶשׁ עַד צֵאתוֹ וְכִפֶּר בַּעֲדוֹ וּבְעַד בֵּיתוֹ וּבְעַד כָּל קְהַל יִשְׂרָאֵל:

καὶ πᾶς ἄνθρωπος οὐκ ἔσται ἐν τῇ σκηνῇ τοῦ μαρτυρίου εἰσπορευομένου αὐτοῦ ἐξιλάσασθαι ἐν τῷ ἁγίῳ ἕως ἂν ἐξέλθῃ καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ καὶ τοῦ οἴκου αὐτοῦ καὶ περὶ πάσης συναγωγῆς υἱῶν Ισραηλ

17 ܘܟ݂ܠ ܐ̄ܢܵܫ ܠܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܒܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܡܵܐ ܕܥܵܐܹܠ ܠܲܡܚܲܣܵܝܘܼ ܒܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܥܕܲܡܵܐ ܕܢܵܦܸܩ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܲܠ ܢܲܦ̮ܫܹܗ ܘܥܲܠ ܒܲܝܬܹܿܗ: ܘܥܲܠ ܟܠܵܗ ܟܢܘܼܫܬܵܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܢܚܲܣܸܐ.

Nullus hominum sit in tabernaculo, quando pontifex sanctuarium ingreditur, ut roget pro se, et pro domo sua, et pro universo cœtu Israël, donec egrediatur.

Եւ ամենեւին մարդ ոչ լինիցի ի խորանին վկայութեան ի մտանել նորա քաւել ի սրբութեանն, մինչեւ ելանիցէ եւ քաւեսցէ վասն իւր եւ վասն տան իւրոյ, եւ վասն ամենայն ժողովրդեան որդւոցն Իսրայելի,

და კაცი ნუ ვინ არნ კარავსა მას საწამებელისასა, შე-რაჲ-ვიდოდის იგი ყოფად ლხინებისა სიწმიდესა მას შინა ვიდრე გამოსლვადმდე და ლხინება-ყოს მისთჳს და სახლისა მისისათჳს და ყოვლისათჳს კრებულისა ძეთა ისრაჱლისათა. 17

17 And there shall be no man in the tabernacle of the congregation when he goeth in to make an atonement in the holy place, until he come out, and have made an atonement for himself, and for his household, and for all the congregation of Israel.

יח. וְיָצָא אֶל הַמִּזְבֵּחַ אֲשֶׁר לִפְנֵי יְהוָֹה וְכִפֶּר עָלָיו וְלָקַח מִדַּם הַפָּר וּמִדַּם הַשָּׂעִיר וְנָתַן עַל קַרְנוֹת הַמִּזְבֵּחַ סָבִיב:

καὶ ἐξελεύσεται ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον τὸ ὂν ἀπέναντι κυρίου καὶ ἐξιλάσεται ἐπ᾽ αὐτοῦ καὶ λήμψεται ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ μόσχου καὶ ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ χιμάρου καὶ ἐπιθήσει ἐπὶ τὰ κέρατα τοῦ θυσιαστηρίου κύκλῳ

18 ܘܢܸܦܘܿܩ ܠܘܵܬ݂ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܕܲܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ: ܘܢܸܣܲܒ݂ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܕܬ݂ܵܘܪܵܐ: ܘܡܼܢ ܕܡܵܐ ܕܨܸܦܪܵܝܵܐ: ܘܢܸܪܘܿܣ ܥܲܠ ܩܲܪܢܵܬܹܗ ܕܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܟܲܕ݂ ܚܵܕܲܪ.

Cum autem exierit ad altare quod coram Domino est, oret pro se, et sumptum sanguinem vituli atque hirci fundat super cornua ejus per gyrum:

Եւ ելցէ ի սեղանն որ առաջի Տեառն, եւ քաւեսցէ ի վերայ նորա, եւ առցէ յարենէ զուարակին եւ յարենէ նոխազին, եւ դիցէ ի վերայ եղջերաց սեղանոյն շուրջանակի,

და გამოვიდეს საკურთხეველად, რომელ-იგი არს წინაშე ღმრთისა და ლხინება-ყოს მისთჳს და მოიღოს სისხლისა მისგან ჴბოჲსა და სისხლისა მისგან ვაცისა და სცხოს გარემო რქათა მათ საკურთხეველისათა. 18

18 And he shall go out unto the altar that is before the LORD, and make an atonement for it; and shall take of the blood of the bullock, and of the blood of the goat, and put it upon the horns of the altar round about.

יט. וְהִזָּה עָלָיו מִן הַדָּם בְּאֶצְבָּעוֹ שֶׁבַע פְּעָמִים וְטִהֲרוֹ וְקִדְּשׁוֹ מִטֻּמְאֹת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל:

καὶ ῥανεῖ ἐπ᾽ αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ αἵματος τῷ δακτύλῳ ἑπτάκις καὶ καθαριεῖ αὐτὸ καὶ ἁγιάσει αὐτὸ ἀπὸ τῶν ἀκαθαρσιῶν τῶν υἱῶν Ισραηλ

19 ܘܢܸܪܘܿܣ ܥܠܵܘܗܝ ܡܼܢ ܕܡܵܐ ܒܨܸܒ݂ܥܹܗ ܫܒܲܥ ܙܲܒ݂ܢܝܼܢ: ܘܲܢܕܲܟܿܝܼܘܗܝ: ܘܲܢܩܲܕܿܫܝܼܘܗܝ ܡܼܢ ܛܲܡܐܘܼܬ݂ܵܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ.

aspergensque digito septies, expiet, et sanctificet illud ab immunditiis filiorum Israël.

Եւ ցանեսցէ յարենէ անտի մատամբ իւրով ի վերայ նորա եւթն անգամ, եւ մաքրեսցէ զնա, եւ սրբեսցէ զնա ի պղծութեանց որդւոցն Իսրայելի,

და აპკუროს მას სისხლისა მისგან გარემო თითითა შჳდგზის და განწმიდოს იგი და წმიდა იყოს იგი არაწმიდებათაგან ძეთა ისრაჱლისათა. 19

19 And he shall sprinkle of the blood upon it with his finger seven times, and cleanse it, and hallow it from the uncleanness of the children of Israel.

כ. וְכִלָּה מִכַּפֵּר אֶת הַקֹּדֶשׁ וְאֶת אֹהֶל מוֹעֵד וְאֶת הַמִּזְבֵּחַ וְהִקְרִיב אֶת הַשָּׂעִיר הֶחָי:

καὶ συντελέσει ἐξιλασκόμενος τὸ ἅγιον καὶ τὴν σκηνὴν τοῦ μαρτυρίου καὶ τὸ θυσιαστήριον καὶ περὶ τῶν ἱερέων καθαριεῖ καὶ προσάξει τὸν χίμαρον τὸν ζῶντα

20 ܘܡܵܐ ܕܫܲܠܸܡ ܠܲܡܚܲܣܵܝܘܼ ܥܲܠ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܘܥܲܠ ܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܘܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܨܸܦܪܵܝܵܐ ܚܲܝܵܐ.

Postquam emundaverit sanctuarium, et tabernaculum, et altare, tunc offerat hircum viventem:

Եւ վախճանեսցէ առ ի քաւելոյ զսրբութիւնն, եւ զխորանն վկայութեան եւ զսեղանն, եւ վասն քահանայիցն սրբեսցէ,`` եւ մատուսցէ զնոխազն կենդանի,

და აღასრულოს ლხინებისა ყოფაჲ იგი წმიდისაჲ, და კარვისა საწამებელისაჲ, და საკურთხეველისაჲ და მღდელთათჳს, განწმიდოს და მოიბას ვაცი იგი ცოცხალი. 20

20 And when he hath made an end of reconciling the holy place, and the tabernacle of the congregation, and the altar, he shall bring the live goat:

כא. וְסָמַךְ אַהֲרֹן אֶת שְׁתֵּי יָדָיו עַל רֹאשׁ הַשָּׂעִיר הַחַי וְהִתְוַדָּה עָלָיו אֶת כָּל עֲו‍ֹנֹת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְאֶת כָּל פִּשְׁעֵיהֶם לְכָל חַטֹּאתָם וְנָתַן אֹתָם עַל רֹאשׁ הַשָּׂעִיר וְשִׁלַּח בְּיַד אִישׁ עִתִּי הַמִּדְבָּרָה:

καὶ ἐπιθήσει Ααρων τὰς χεῖρας αὐτοῦ ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ χιμάρου τοῦ ζῶντος καὶ ἐξαγορεύσει ἐπ᾽ αὐτοῦ πάσας τὰς ἀνομίας τῶν υἱῶν Ισραηλ καὶ πάσας τὰς ἀδικίας αὐτῶν καὶ πάσας τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν καὶ ἐπιθήσει αὐτὰς ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ χιμάρου τοῦ ζῶντος καὶ ἐξαποστελεῖ ἐν χειρὶ ἀνθρώπου ἑτοίμου εἰς τὴν ἔρημον

21 ܘܲܢܣܝܼܡ ܐܲܗܪܘܿܢ ܬܲܪܬܲܝܗܹܝܢ ܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܥܲܠ ܪܹܫܹܗ ܕܨܸܦܪܵܝܵܐ ܚܲܝܵܐ: ܘܢܵܘܕܸܿܐ ܥܠܵܘܗܝ ܟܠܵܗ ܣܲܟ݂ܠܘܼܬ݂ܵܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܟ݂ܠܹܗ ܥܵܘܠܗܘܿܢ: ܘܟ݂ܠܗܘܿܢ ܚܛܵܗܲܝܗܘܿܢ: ܘܲܢܣܝܼܡ ܐܸܢܘܿܢ ܥܲܠ ܪܹܫܹܗ ܕܨܸܦܪܵܝܵܐ: ܘܲܢܫܲܕܲܪ ܒܝܲܕ݂ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܲܡܛܲܝܲܒ݂ ܠܡܲܕ݂ܒܿܪܵܐ.

et posita utraque manu super caput ejus, confiteatur omnes iniquitates filiorum Israël, et universa delicta atque peccata eorum: quæ imprecans capiti ejus, emittet illum per hominem paratum, in desertum.

եւ դիցէ Ահարոն զձեռս իւր ի վերայ գլխոյ նոխազին կենդանւոյ, եւ խոստովան լիցի ի վերայ նորա զամենայն անօրէնութիւնս որդւոցն Իսրայելի, եւ զամենայն անիրաւութիւնս նոցա եւ զամենայն զմեղս նոցա. եւ դիցէ զնոսա ի վերայ գլխոյ նոխազին կենդանւոյ. եւ արձակեսցէ ի ձեռն առն պատրաստելոյ` յանապատ,

და დაასხნეს აჰრონ ჴელნი მისნი თავსა მას ზედა ვაცისა მის ცოცხალისასა და მიუთხრნეს მას ზედა ყოველნივე უშჯულოებანი ძეთა ისრაჱლისათანი, და ყოველნი სიცრუენი და ყოველნი ცოდვანი მათნი, და დაჰკრიბნეს ცოდვანი მათნი თავსა მას ზედა ვაცისა ცოცხალისასა. 21

21 And Aaron shall lay both his hands upon the head of the live goat, and confess over him all the iniquities of the children of Israel, and all their transgressions in all their sins, putting them upon the head of the goat, and shall send him away by the hand of a fit man into the wilderness:

כב. וְנָשָׂא הַשָּׂעִיר עָלָיו אֶת כָּל עֲו‍ֹנֹתָם אֶל אֶרֶץ גְּזֵרָה וְשִׁלַּח אֶת הַשָּׂעִיר בַּמִּדְבָּר:

καὶ λήμψεται ὁ χίμαρος ἐφ᾽ ἑαυτῷ τὰς ἀδικίας αὐτῶν εἰς γῆν ἄβατον καὶ ἐξαποστελεῖ τὸν χίμαρον εἰς τὴν ἔρημον

22 ܘܢܸܫܩܘܿܠ ܥܠܵܘܗܝ ܨܸܦܪܵܝܵܐ ܟܠܹܗ ܥܵܘܠܗܘܿܢ ܠܐܲܪܥܵܐ ܒܲܝܵܪܬܵܐ: ܘܢܸܫܒܿܩܝܼܘܗܝ ܠܨܸܦܪܵܝܵܐ ܒܡܲܕ݂ܒܪܵܐ.

Cumque portaverit hircus omnes iniquitates eorum in terram solitariam, et dimissus fuerit in deserto,

Եւ առցէ նոխազն յանձն իւր զանօրէնութիւնս նոցա յերկիր անկոխ. եւ արձակեսցէ զնոխազն յանապատ,

და განავლინოს იგი ჴელითა კაცისა განმზადებულისაჲთა უდაბნოდ და მოიხუნეს ვაცმან მან მის ზედა სიცრუვენი მათნი ქუეყანად უვალად, განგზავნოს ვაცი იგი უდაბნოდ. 22

22 And the goat shall bear upon him all their iniquities unto a land not inhabited: and he shall let go the goat in the wilderness.

כג. וּבָא אַהֲרֹן אֶל אֹהֶל מוֹעֵד וּפָשַׁט אֶת בִּגְדֵי הַבָּד אֲשֶׁר לָבַשׁ בְּבֹאוֹ אֶל הַקֹּדֶשׁ וְהִנִּיחָם שָׁם:

καὶ εἰσελεύσεται Ααρων εἰς τὴν σκηνὴν τοῦ μαρτυρίου καὶ ἐκδύσεται τὴν στολὴν τὴν λινῆν ἣν ἐνεδεδύκει εἰσπορευομένου αὐτοῦ εἰς τὸ ἅγιον καὶ ἀποθήσει αὐτὴν ἐκεῖ

23 ܘܢܸܥܘܿܠ ܐܲܗܪܘܿܢ ܠܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܢܸܫܠܲܚ ܠܒ݂ܘܼܫܹ̈ܐ ܕܒ݂ܘܼܨܵܐ ܕܲܠܒܲܫ ܡܵܐ ܕܥܵܐܹܠ ܠܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܘܢܸܫܒܘܿܩ ܐܸܢܘܿܢ ܬܲܡܵܢ.

revertetur Aaron in tabernaculum testimonii, et depositis vestibus, quibus prius indutus erat, cum intraret sanctuarium, relictisque ibi,

Եւ մտցէ Ահարոն ի խորանն վկայութեան, եւ մերկասցի զպատմուճանն կտաւի զոր զգենոյր ի մտանելն իւրում ի սրբութիւնն, եւ դիցէ զայն անդ,

და შევიდეს აჰრონ კარავსა მას საწამებელისასა და განირცხოს სამოსელი იგი სელისაჲ, რომელ-იგი ემოსა შესლვასა მას მისსა სიწმიდესა მას, და დაასხას იგი მუნ. 23

23 And Aaron shall come into the tabernacle of the congregation, and shall put off the linen garments, which he put on when he went into the holy place, and shall leave them there:

כד. וְרָחַץ אֶת בְּשָׂרוֹ בַמַּיִם בְּמָקוֹם קָדוֹשׁ וְלָבַשׁ אֶת בְּגָדָיו וְיָצָא וְעָשָׂה אֶת עֹלָתוֹ וְאֶת עֹלַת הָעָם וְכִפֶּר בַּעֲדוֹ וּבְעַד הָעָם:

καὶ λούσεται τὸ σῶμα αὐτοῦ ὕδατι ἐν τόπῳ ἁγίῳ καὶ ἐνδύσεται τὴν στολὴν αὐτοῦ καὶ ἐξελθὼν ποιήσει τὸ ὁλοκάρπωμα αὐτοῦ καὶ τὸ ὁλοκάρπωμα τοῦ λαοῦ καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ καὶ περὶ τοῦ οἴκου αὐτοῦ καὶ περὶ τοῦ λαοῦ ὡς περὶ τῶν ἱερέων

24 ܘܢܲܣܚܸܐ ܒܸܣܪܹܗ ܒܡܲܝܵܐ: ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܩܲܕܝܼܫܵܐ: ܘܢܸܠܒܲܫ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܦܘܿܩ ܘܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ: ܘܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܕܥܲܡܵܐ: ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܲܠ ܢܲܦ̮ܫܹܗ ܘܥܲܠ ܥܲܡܵܐ.

lavabit carnem suam in loco sancto, indueturque vestibus suis. Et postquam egressus obtulerit holocaustum suum, ac plebis, rogabit tam pro se quam pro populo:

Եւ լուասցէ զմարմին իւր ջրով ի տեղւոջն սրբութեան, եւ զգեցցի զպատմուճանն իւր. եւ ելեալ արասցէ զողջակէզն իւր եւ զողջակէզ ժողովրդեանն, եւ քաւեսցէ վասն իւր եւ վասն տան իւրոյ եւ`` վասն ժողովրդեանն որպէս վասն քահանայիցն,

და დაიბანოს გუამი მისი წყლითა ადგილსა წმიდასა, და შეიმოსოს სამოსელი თჳსი, და გამოვიდეს და შეწიროს მრგულიად დასაწველი იგი მისი და ყოვლად სანაყოფე იგი ერისაჲ და ლხინება-ყოს მისთჳს და სახლისა მისისათჳს, და ერისათჳს, ვითარცა-იგი მღდელთათჳს. 24

24 And he shall wash his flesh with water in the holy place, and put on his garments, and come forth, and offer his burnt offering, and the burnt offering of the people, and make an atonement for himself, and for the people.

כה. וְאֵת חֵלֶב הַחַטָּאת יַקְטִיר הַמִּזְבֵּחָה:

καὶ τὸ στέαρ τὸ περὶ τῶν ἁμαρτιῶν ἀνοίσει ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον

25 ܘܬܲܪܒܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܢܲܣܸܩ ܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ.

et adipem, qui oblatus est pro peccatis, adolebit super altare.

Եւ զճարպն որ վասն մեղացն իցէ` հանցեն ի սեղանն,

და ცმელი იგი ცოდვათაჲ შეწიროს საკურთხეველსა ზედა. 25

25 And the fat of the sin offering shall he burn upon the altar.

כו. וְהַמְשַׁלֵּחַ אֶת הַשָּׂעִיר לַעֲזָאזֵל יְכַבֵּס בְּגָדָיו וְרָחַץ אֶת בְּשָׂרוֹ בַּמָּיִם וְאַחֲרֵי כֵן יָבוֹא אֶל הַמַּחֲנֶה:

καὶ ὁ ἐξαποστέλλων τὸν χίμαρον τὸν διεσταλμένον εἰς ἄφεσιν πλυνεῖ τὰ ἱμάτια καὶ λούσεται τὸ σῶμα αὐτοῦ ὕδατι καὶ μετὰ ταῦτα εἰσελεύσεται εἰς τὴν παρεμβολήν

26 ܘܗܵܘ ܕܲܡܫܲܕܲܪ ܨܸܦܪܵܝܵܐ ܠܲܥܙܵܙܵܐܹܝܠ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ ܘܢܸܣܚܸܐ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܒ݂ܵܬ݂ܪܟܸܿܢ ܢܸܥܘܿܠ ܠܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ.

Ille vero, qui dimiserit caprum emissarium, lavabit vestimenta sua, et corpus aqua, et sic ingredietur in castra.

Եւ որ արձակիցէ զնոխազն ուխտեալ յարձակումն, ողողեսցէ զձորձս իւր, եւ լուասցէ զմարմին իւր ջրով, եւ ապա մտցէ ի բանակն,

და რომელმან განავლინა ვაცი იგი განჩინებული განტევებად, განირცხეს სამოსელი და დაიბანოს გუამი მისი წყლითა, და ამისა შემდგომად გამოვიდეს იგი ბანაკად. 26

26 And he that let go the goat for the scapegoat shall wash his clothes, and bathe his flesh in water, and afterward come into the camp.

כז. וְאֵת פַּר הַחַטָּאת וְאֵת שְׂעִיר הַחַטָּאת אֲשֶׁר הוּבָא אֶת דָּמָם לְכַפֵּר בַּקֹּדֶשׁ יוֹצִיא אֶל מִחוּץ לַמַּחֲנֶה וְשָׂרְפוּ בָאֵשׁ אֶת עֹרֹתָם וְאֶת בְּשָׂרָם וְאֶת פִּרְשָׁם:

καὶ τὸν μόσχον τὸν περὶ τῆς ἁμαρτίας καὶ τὸν χίμαρον τὸν περὶ τῆς ἁμαρτίας ὧν τὸ αἷμα εἰσηνέχθη ἐξιλάσασθαι ἐν τῷ ἁγίῳ ἐξοίσουσιν αὐτὰ ἔξω τῆς παρεμβολῆς καὶ κατακαύσουσιν αὐτὰ ἐν πυρί καὶ τὰ δέρματα αὐτῶν καὶ τὰ κρέα αὐτῶν καὶ τὴν κόπρον αὐτῶν

27 ܘܬ݂ܵܘܪܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ: ܘܨܸܦܪܵܝܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܕܥܵܐܹܠ ܡܼܢ ܕܸܡܗܘܿܢ ܠܲܡܚܲܣܵܝܘܼ ܒܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܢܸܦܩܘܿܢ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ ܘܢܵܘܩܕ݂ܘܿܢ ܒܢܘܼܪܵܐ ܡܸܫܟܗܘܿܢ ܘܒܸܣܪܗܘܿܢ ܘܦܸܪܬܿܗܘܿܢ.

Vitulum autem, et hircum, qui pro peccato fuerant immolati, et quorum sanguis illatus est in sanctuarium, ut expiatio compleretur, asportabunt foras castra, et comburent igni tam pelles quam carnes eorum, ac fimum:

Եւ զզուարակն որ վասն մեղաց, եւ զնոխազն զվասն մեղաց, որոց արիւնն մուծաւ քաւել ի սրբութեանն, հանցեն արտաքոյ բանակին եւ այրեսցեն զնոսա հրով, եւ զմորթս նոցա եւ զմիս նոցա եւ զապաւառ նոցա,

და ჴბოჲ იგი ცოდვისაჲ და ვაცი იგი ცოდვისაჲ, რომელთაჲ სისხლი შეიღო ლხინებისა ყოფად სიწმიდესა მას შინა, განიხუნენ იგინი გარეშე ბანაკსა მას და დაწუნენ იგინი ცეცხლითა და ტყავი მათი, და ჴორცი მათი და ფუშნიერი მათი. 27

27 And the bullock for the sin offering, and the goat for the sin offering, whose blood was brought in to make atonement in the holy place, shall one carry forth without the camp; and they shall burn in the fire their skins, and their flesh, and their dung.

כח. וְהַשּׂרֵף אֹתָם יְכַבֵּס בְּגָדָיו וְרָחַץ אֶת בְּשָׂרוֹ בַּמָּיִם וְאַחֲרֵי כֵן יָבוֹא אֶל הַמַּחֲנֶה:

ὁ δὲ κατακαίων αὐτὰ πλυνεῖ τὰ ἱμάτια καὶ λούσεται τὸ σῶμα αὐτοῦ ὕδατι καὶ μετὰ ταῦτα εἰσελεύσεται εἰς τὴν παρεμβολήν

28 ܘܡܿܢ ܕܡܵܘܩܸܕ݂ ܠܗܘܿܢ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܲܣܚܸܐ ܒܸܣܪܹܗ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܗܵܝܕܹܿܝܢ ܢܸܥܘܿܠ ܠܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ.

et quicumque combusserit ea, lavabit vestimenta sua et carnem aqua, et sic ingredietur in castra.

Եւ որ այրիցէն զնոսա` ողողեսցէ զհանդերձս իւր, եւ լուասցէ զմարմին իւր ջրով. եւ ապա մտցէ ի բանակն,

და რომელმან დაწუნეს იგინი, განირცხენ სამოსელი მისი და დაიბანოს გუამი მისი წყლითა და ამისა შემდგომად შევიდეს ბანაკად. 28

28 And he that burneth them shall wash his clothes, and bathe his flesh in water, and afterward he shall come into the camp.

כט. וְהָיְתָה לָכֶם לְחֻקַּת עוֹלָם בַּחֹדֶשׁ הַשְּׁבִיעִי בֶּעָשׂוֹר לַחֹדֶשׁ תְּעַנּוּ אֶת נַפְשֹׁתֵיכֶם וְכָל מְלָאכָה לֹא תַעֲשׂוּ הָאֶזְרָח וְהַגֵּר הַגָּר בְּתוֹכְכֶם:

καὶ ἔσται τοῦτο ὑμῖν νόμιμον αἰώνιον ἐν τῷ μηνὶ τῷ ἑβδόμῳ δεκάτῃ τοῦ μηνὸς ταπεινώσατε τὰς ψυχὰς ὑμῶν καὶ πᾶν ἔργον οὐ ποιήσετε ὁ αὐτόχθων καὶ ὁ προσήλυτος ὁ προσκείμενος ἐν ὑμῖν

29 ܘܢܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܠܥܵܠܲܡ: ܒܝܲܪܚܵܐ ܕܫܲܒ݂ܥܵܐ ܒܲܥܣܲܪܬܵܐ ܒܹܗ ܒܝܲܪܚܵܐ: ܡܲܟܸܿܟ݂ܘ ܢܲܦ̮ܫܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܘܟ݂ܠ ܥܒ݂ܵܕ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܿܢ: ܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܘܐܲܝܠܹܝܢ ܕܡܸܬ݂ܦܢܹܝܢ ܠܘܵܬ݂ܝ ܕܥܵܡܪܝܼܢ ܒܲܝܢܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ.

Eritque vobis hoc legitimum sempiternum: mense septimo, decima die mensis, affligetis animas vestras, nullumque opus facietis, sive indigena, sive advena qui peregrinatur inter vos.

Եւ եղիցի ձեզ այն օրէն յաւիտենական, յամսեանն եւթներորդի ի տասն ամսոյն, լլկեսջիք զանձինս ձեր, եւ զամենայն գործ մի՛ գործիցէք. բնակն եւ պանդուխտն որ յեցեալ իցէ ի ձեզ,

და იყოს ესე თქუენდა შჯულად საუკუნედ: თთუესა მას მეშჳდესა, ათსა თთჳსასა, დაიმდაბლნეთ სულნი თქუენნი, ყოველივე საქმე თქუენი არა ჰქმნეთ მას შინა მკჳდრმან და მწირმან, რომელი მოსრულ იყოს თქუენ შორის. 29

29 And this shall be a statute for ever unto you: that in the seventh month, on the tenth day of the month, ye shall afflict your souls, and do no work at all, whether it be one of your own country, or a stranger that sojourneth among you:

ל. כִּי בַיּוֹם הַזֶּה יְכַפֵּר עֲלֵיכֶם לְטַהֵר אֶתְכֶם מִכֹּל חַטֹּאתֵיכֶם לִפְנֵי יְהוָֹה תִּטְהָרוּ:

ἐν γὰρ τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ ἐξιλάσεται περὶ ὑμῶν καθαρίσαι ὑμᾶς ἀπὸ πασῶν τῶν ἁμαρτιῶν ὑμῶν ἔναντι κυρίου καὶ καθαρισθήσεσθε

30 ܡܸܛܠ ܕܲܒ݂ܝܵܘܡܵܐ ܗܵܢܵܐ ܢܸܬ݂ܚܲܣܸܐ ܥܠܲܝܟܿܘܿܢ: ܕܬܸܬܿܕܲܟܿܘܼܢ ܡܼܢ ܟܠܗܘܿܢ ܚܛܵܗܲܝܟܘܿܢ: ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܬܸܬܸܿܕܲܟܿܘܼܢ.

In hac die expiatio erit vestri, atque mundatio ab omnibus peccatis vestris: coram Domino mundabimini.

Զի յաւուրն յայնմիկ լինիցի քաւութիւն վասն ձեր` առ ի սրբելոյ զձեզ յամենայն մեղաց ձերոց առաջի Տեառն. եւ սրբեսջիք,

რამეთუ ამას დღესა ლხინებაჲ თქუენთჳს იყოს განწმედად თქუენდა ყოველთაგან ცოდვათა თქუენთა წინაშე ღმრთისა და განიწმიდნეთ. 30

30 For on that day shall the priest make an atonement for you, to cleanse you, that ye may be clean from all your sins before the LORD.

לא. שַׁבַּת שַׁבָּתוֹן הִיא לָכֶם וְעִנִּיתֶם אֶת נַפְשֹׁתֵיכֶם חֻקַּת עוֹלָם:

σάββατα σαββάτων ἀνάπαυσις αὕτη ἔσται ὑμῖν καὶ ταπεινώσετε τὰς ψυχὰς ὑμῶν νόμιμον αἰώνιον

31 ܫܲܒܬ݂ܵܐ ܘܲܢܝܵܚܵܐ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܡܲܟܸܟܸܿܘ ܢܲܦ̮ܫܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܠܥܵܠܲܡ.

Sabbatum enim requietionis est, et affligetis animas vestras religione perpetua.

Զի շաբաթ շաբաթուց է, եւ եղիցի ձեզ այն ի հանգիստ. եւ լլկեսջիք զանձինս ձեր, զի օրէն յաւիտենական է,

შაბათ განსუენების იყუნედ ესე თქუენდა და დაიმდაბლნეთ სულნი თქუენნი შჯულად საუკუნედ. 31

31 It shall be a sabbath of rest unto you, and ye shall afflict your souls, by a statute for ever.

לב. וְכִפֶּר הַכֹּהֵן אֲשֶׁר יִמְשַׁח אֹתוֹ וַאֲשֶׁר יְמַלֵּא אֶת יָדוֹ לְכַהֵן תַּחַת אָבִיו וְלָבַשׁ אֶת בִּגְדֵי הַבָּד בִּגְדֵי הַקֹּדֶשׁ:

ἐξιλάσεται ὁ ἱερεύς ὃν ἂν χρίσωσιν αὐτὸν καὶ ὃν ἂν τελειώσουσιν τὰς χεῖρας αὐτοῦ ἱερατεύειν μετὰ τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ ἐνδύσεται τὴν στολὴν τὴν λινῆν στολὴν ἁγίαν

32 ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܟܵܗܢܵܐ ܕܡܸܬ݂ܡܫܲܚ: ܘܕܲܡܫܲܡܠܸܐ ܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܠܲܡܫܲܡܵܫܘܼ ܒܵܬܲܪ ܐܲܒ݂ܘܼܗܝ: ܘܢܸܠܒܲܫ ܠܒ݂ܘܼܫܹ̈ܐ ܕܒ݂ܘܼܨܵܐ: ܘܡܵܐܢܹ̈ܐ ܕܩܘܼܕ݂ܫܵܐ.

Expiabit autem sacerdos, qui unctus fuerit, et cujus manus initiatæ sunt ut sacerdotio fungatur pro patre suo: indueturque stola linea et vestibus sanctis,

Եւ քաւեսցէ քահանայն զոր օծանիցեն, եւ զորոյ կատարիցեն զձեռս նորա քահանայանալ յետ հօր իւրոյ, եւ զգեցցի զպատմուճանն կտաւի` պատմուճան սուրբ,

და ლხინება-ყოს მღდელმან მან, რომელსა-იგი სცხო მას და რომლისანი-იგი სრულ იყუნეს ჴელნი მათნი მღდელობად შემდგომად მამათა მისთა და შეიმოსოს სამოსელი იგი სელისაჲ სამოსელი წმიდაჲ. 32

32 And the priest, whom he shall anoint, and whom he shall consecrate to minister in the priest's office in his father's stead, shall make the atonement, and shall put on the linen clothes, even the holy garments:

לג. וְכִפֶּר אֶת מִקְדַּשׁ הַקֹּדֶשׁ וְאֶת אֹהֶל מוֹעֵד וְאֶת הַמִּזְבֵּחַ יְכַפֵּר וְעַל הַכֹּהֲנִים וְעַל כָּל עַם הַקָּהָל יְכַפֵּר:

καὶ ἐξιλάσεται τὸ ἅγιον τοῦ ἁγίου καὶ τὴν σκηνὴν τοῦ μαρτυρίου καὶ τὸ θυσιαστήριον ἐξιλάσεται καὶ περὶ τῶν ἱερέων καὶ περὶ πάσης συναγωγῆς ἐξιλάσεται

33 ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܲܠ ܩܕ݂ܘܿܫ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܘܥܲܠ ܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܢܚܲܣܸܐ: ܘܥܲܠ ܟܵܗܢܹ̈ܐ: ܘܥܲܠ ܟܠܹܗ ܥܲܡܵܐ ܕܲܟ݂ܢܘܼܫܬܵܐ ܢܚܲܣܸܐ.

et expiabit sanctuarium et tabernaculum testimonii atque altare, sacerdotes quoque et universum populum.

եւ քաւեսցէ զսրբութիւն սրբութեանցն, եւ զխորանն վկայութեան եւ զսեղանն. եւ քաւեսցէ վասն քահանայիցն, եւ վասն ամենայն ժողովրդեանն քաւեսցէ,

და ლხინება-ყოს წმიდისა მისთჳს წმიდათაჲსა და კარვისა მისთჳს საწამებელისა და საკურთხეველისა მისთჳს ლხინება-ყოს, და მღდელთათჳს და ყოვლისათჳს კრებულისა ლხინება-ყოს. 33

33 And he shall make an atonement for the holy sanctuary, and he shall make an atonement for the tabernacle of the congregation, and for the altar, and he shall make an atonement for the priests, and for all the people of the congregation.

לד. וְהָיְתָה זֹּאת לָכֶם לְחֻקַּת עוֹלָם לְכַפֵּר עַל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל מִכָּל חַטֹּאתָם אַחַת בַּשָּׁנָה וַיַּעַשׂ כַּאֲשֶׁר צִוָּה יְהוָֹה אֶת משֶׁה:

καὶ ἔσται τοῦτο ὑμῖν νόμιμον αἰώνιον ἐξιλάσκεσθαι περὶ τῶν υἱῶν Ισραηλ ἀπὸ πασῶν τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν ἅπαξ τοῦ ἐνιαυτοῦ ποιηθήσεται καθάπερ συνέταξεν κύριος τῷ Μωυσῇ

34 ܘܢܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܗܵܢܵܐ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܠܥܵܠܲܡ: ܕܢܸܬ݂ܚܲܣܸܐ ܥܲܠ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܡܼܢ ܟܠܗܘܿܢ ܚܛܵܗܲܝܗܘܿܢ: ܚܕ݂ܵܐ ܒܫܲܢ̄ܬܵܐ: ܘܲܥܒܲܕ݂ܘ ܐܲܝܟܲܢܵܐ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ.

Eritque vobis hoc legitimum sempiternum, ut oretis pro filiis Israël, et pro cunctis peccatis eorum semel in anno. Fecit igitur sicut præceperat Dominus Moysi.

Եւ եղիցի ձեզ այն օրէն յաւիտենական` քաւել վասն որդւոցն Իսրայելի յամենայն մեղաց նոցա մի անգամ ի տարւոջ առնիցի,`` որպէս հրամայեաց Տէր Մովսիսի,

და იყოს ესე თქუენდა შჯულად საუკუნედ და ლხინება-ჰყვით ძეთათჳს ისრაჱლისათა ყოველთაგან ცოდვათა მათთა. ერთგზის წელიწადსა იყოს ესე, ვითარცა უბრძანა ღმერთმან მოსეს. 34

34 And this shall be an everlasting statute unto you, to make an atonement for the children of Israel for all their sins once a year. And he did as the LORD commanded Moses.

יז

ΙΖʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܝܙ.

Cap. 17

ԳԼ. ԺԷ

თავი მეჩვიდმეტე

א. וַיְדַבֵּר יְהוָֹה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Et locutus est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა ღმერთი მოსეს და ჰრქუა: ეტყოდე აჰრონს და ყოველთა ძეთა ისრაჱლისათა. 1

1 And the LORD spake unto Moses, saying,

ב. דַּבֵּר אֶל אַהֲרֹן וְאֶל בָּנָיו וְאֶל כָּל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְאָמַרְתָּ אֲלֵיהֶם זֶה הַדָּבָר אֲשֶׁר צִוָּה יְהוָֹה לֵאמֹר:

λάλησον πρὸς Ααρων καὶ πρὸς τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ καὶ πρὸς πάντας υἱοὺς Ισραηλ καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς τοῦτο τὸ ῥῆμα ὃ ἐνετείλατο κύριος λέγων

2 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܐܲܗܪܘܿܢ ܘܥܲܡ ܒܢܵܘܗܝ: ܘܥܲܡ ܟܠܗܘܿܢ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܗܵܢܵܘ ܦܸܬ݂ܓ݂ܵܡܵܐ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܹܐܡܲܪ.

Loquere Aaron et filiis ejus, et cunctis filiis Israël, dicens ad eos: Iste est sermo quem mandavit Dominus, dicens:

Խօսեաց դու ընդ Ահարոնի եւ ընդ որդիս նորա եւ ընդ ամենայն որդիսն Իսրայելի, եւ ասասցես ցնոսա,

და არქუ მათ: ესე სიტყუაჲ არს, რომელ ამცნო ღმერთმან. 2

2 Speak unto Aaron, and unto his sons, and unto all the children of Israel, and say unto them; This is the thing which the LORD hath commanded, saying,

ג. אִישׁ אִישׁ מִבֵּית יִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר יִשְׁחַט שׁוֹר אוֹ כֶשֶׂב אוֹ עֵז בַּמַּחֲנֶה אוֹ אֲשֶׁר יִשְׁחָט מִחוּץ לַמַּחֲנֶה:

ἄνθρωπος ἄνθρωπος τῶν υἱῶν Ισραηλ ἢ τῶν προσηλύτων τῶν προσκειμένων ἐν ὑμῖν ὃς ἂν σφάξῃ μόσχον ἢ πρόβατον ἢ αἶγα ἐν τῇ παρεμβολῇ καὶ ὃς ἂν σφάξῃ ἔξω τῆς παρεμβολῆς

3 ܓܒܲܪ ܓܒܲܪ ܡܼܢ ܒܹܝܬ݂ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܕܢܸܟܿܘܿܣ ܬܵܘܪܵܐ: ܐܵܘ ܐܸܡܪܵܐ: ܐܵܘ ܥܸܙܵܐ ܒܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܕܢܸܟܿܘܿܣ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ.

Homo quilibet de domo Israël, si occiderit bovem aut ovem, sive capram, in castris vel extra castra,

Այս բան է զոր պատուիրեաց Տէր եւ ասէ. Այր ոք այր յորդւոցն Իսրայելի որ սպանանիցէ արջառ կամ ոչխար կամ այծ ի բանակի, եւ որ ոք սպանանիցէ արտաքոյ բանակին, եւ ի դուռն խորանին վկայութեան ոչ ածիցէ զայն, առ առնելոյ զնա յողջակէզ վասն փրկութեան` Տեառն ընդունելի ի հոտ անուշից. եւ որ սպանանիցէ արտաքոյ,

და ჰრქუა: კაცმან ძეთა ისრაჱლისათამან და მწირმან მან, რომელი მოსრულ იყოს თქუენ შორის, რომელმან დაკლას ზუარაკი, გინა ცხოვარი, ანუ თუ თხაჲ ბანაკსა შინა და რომელმან დაკლას გარეშე ბანაკსა. 3

3 What man soever there be of the house of Israel, that killeth an ox, or lamb, or goat, in the camp, or that killeth it out of the camp,

ד. וְאֶל פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד לֹא הֱבִיאוֹ לְהַקְרִיב קָרְבָּן לַיהֹוָה לִפְנֵי מִשְׁכַּן יְהוָֹה דָּם יֵחָשֵׁב לָאִישׁ הַהוּא דָּם שָׁפָךְ וְנִכְרַת הָאִישׁ הַהוּא מִקֶּרֶב עַמּוֹ:

καὶ ἐπὶ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου μὴ ἐνέγκῃ ὥστε ποιῆσαι αὐτὸ εἰς ὁλοκαύτωμα ἢ σωτήριον κυρίῳ δεκτὸν εἰς ὀσμὴν εὐωδίας καὶ ὃς ἂν σφάξῃ ἔξω καὶ ἐπὶ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου μὴ ἐνέγκῃ αὐτὸ ὥστε μὴ προσενέγκαι δῶρον κυρίῳ ἀπέναντι τῆς σκηνῆς κυρίου καὶ λογισθήσεται τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ αἷμα αἷμα ἐξέχεεν ἐξολεθρευθήσεται ἡ ψυχὴ ἐκείνη ἐκ τοῦ λαοῦ αὐτῆς

4 ܘܲܠܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ ܠܵܐ ܐܲܝܬܿܝܹܗ: ܕܲܢܩܲܪܒ݂ܝܼܘܗܝ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܲܫܟܿܢܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܕܡܵܐ ܢܸܬ݂ܚܲܫܲܒ݂ ܥܲܠ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܗܵܘ: ܡܸܛܠ ܕܲܕ݂ܡܵܐ ܐܸܫܲܕ݂: ܘܢܹܐܒܲܕ݂ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܗܵܘ ܡܼܢ ܓܵܘ ܥܲܡܹܗ.

et non obtulerit ad ostium tabernaculi oblationem Domino, sanguinis reus erit: quasi si sanguinem fuderit, sic peribit de medio populi sui.

եւ ի դուռն խորանին վկայութեան ոչ ածիցէ առ ի մատուցանելոյ պատարագ Տեառն յանդիման խորանին վկայութեան Տեառն, յարիւն համարեսցի մարդոյն այնմիկ. որպէս թէ արիւն եհեղ. սատակեսցի անձն այն ի ժողովրդենէ իւրմէ,

და კარად კარვისა საწამებელისა არა მოიღოს ყოფად მისა მსხუერპლად ცხორებისა, უფლისა სათნოდ სულად სულნელად და დაკლას გარეშე ბანაკსა და კარად კარვისა საწამებელისა, არა მოიღოს იგი შესაწირავად ძღუნად ღმრთისა წინაშე კარავსა ღმრთისსა, სისხლად შეერაცხოს მას კაცსა, იგი სისხლი დასთხია მან, მოისპოს სული იგი ერისაგან მისისა. 4

4 And bringeth it not unto the door of the tabernacle of the congregation, to offer an offering unto the LORD before the tabernacle of the LORD; blood shall be imputed unto that man; he hath shed blood; and that man shall be cut off from among his people:

ה. לְמַעַן אֲשֶׁר יָבִיאוּ בְּנֵי יִשְׂרָאֵל אֶת זִבְחֵיהֶם אֲשֶׁר הֵם זֹבְחִים עַל פְּנֵי הַשָּׂדֶה וֶהֱבִיאֻם לַיהֹוָה אֶל פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד אֶל הַכֹּהֵן וְזָבְחוּ זִבְחֵי שְׁלָמִים לַיהוָֹה אוֹתָם:

ὅπως ἀναφέρωσιν οἱ υἱοὶ Ισραηλ τὰς θυσίας αὐτῶν ὅσας ἂν αὐτοὶ σφάξουσιν ἐν τοῖς πεδίοις καὶ οἴσουσιν τῷ κυρίῳ ἐπὶ τὰς θύρας τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου πρὸς τὸν ἱερέα καὶ θύσουσιν θυσίαν σωτηρίου τῷ κυρίῳ αὐτά

5 ܡܸܛܠ ܕܢܸܗܘܘܿܢ ܡܲܝܬܹܿܝܢ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܕܸܒ݂ܚܲܝܗܘܿܢ ܕܕ݂ܵܒ݂ܚܝܼܢ ܥܲܠ ܐܲܦܲܝ ܚܲܩܠܵܐ: ܘܢܲܝܬܿܘܿܢ ܐܸܢܘܿܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܠܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ ܠܘܵܬ݂ ܟܵܗܢܵܐ: ܘܲܢܕܲܒܚܘܼܢ ܐܸܢܘܿܢ ܕܸܒ݂ܚܹ̈ܐ ܫܲܠܡܹ̈ܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Ideo sacerdoti offerre debent filii Israël hostias suas, quas occident in agro, ut sanctificentur Domino ante ostium tabernaculi testimonii, et immolent eas hostias pacificas Domino.

որպէս զի ածիցեն որդիքն Իսրայելի զզոհս իւրեանց` զոր ինքեանք սպանանիցեն ի դաշտս, եւ մատուսցեն առաջի Տեառն ի դուռն խորանին վկայութեան առ քահանայն, եւ զենուցուն զնոսա զենումն փրկութեան` Տեառն,

არამედ რათა მოიღოდიან ძეთა ისრაჱლისათა მსხუერპლები მათი, რაოდენი-რაჲ დაკლან ველსა ზედა, მოიღედ იგი ღმრთისა კარად კარვისა საწამებელისა მღდელისა მის და შეწიროს იგი მსხუერპლად ცხორებისა წინაშე ღმრთისა. 5

5 To the end that the children of Israel may bring their sacrifices, which they offer in the open field, even that they may bring them unto the LORD, unto the door of the tabernacle of the congregation, unto the priest, and offer them for peace offerings unto the LORD.

ו. וְזָרַק הַכֹּהֵן אֶת הַדָּם עַל מִזְבַּח יְהֹוָה פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד וְהִקְטִיר הַחֵלֶב לְרֵיחַ נִיחֹחַ לַיהוָֹה:

καὶ προσχεεῖ ὁ ἱερεὺς τὸ αἷμα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κύκλῳ ἀπέναντι κυρίου παρὰ τὰς θύρας τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου καὶ ἀνοίσει τὸ στέαρ εἰς ὀσμὴν εὐωδίας κυρίῳ

6 ܘܢܸܪܘܿܣ ܟܵܗܢܵܐ ܕܡܵܐ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܒܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܢܲܣܸܩ ܬܲܪܒܵܐ ܠܪܹܝܚ ܣܘܵܬ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Fundetque sacerdos sanguinem super altare Domini ad ostium tabernaculi testimonii, et adolebit adipem in odorem suavitatis Domino:

Եւ հեղցէ քահանայն զարիւնն առ սեղանովն յանդիման Տեառն, առ դրան խորանին վկայութեան, եւ հանցեն զճարպն ի հոտ անուշից Տեառն,

და მოასხუროს სისხლი იგი გარემო საკურთხეველსა მას წინაშე უფლისა, კართა თანა კარვისა საწამებელისათა. 6

6 And the priest shall sprinkle the blood upon the altar of the LORD at the door of the tabernacle of the congregation, and burn the fat for a sweet savour unto the LORD.

ז. וְלֹא יִזְבְּחוּ עוֹד אֶת זִבְחֵיהֶם לַשְּׂעִירִם אֲשֶׁר הֵם זֹנִים אַחֲרֵיהֶם חֻקַּת עוֹלָם תִּהְיֶה זֹּאת לָהֶם לְדֹרֹתָם:

καὶ οὐ θύσουσιν ἔτι τὰς θυσίας αὐτῶν τοῖς ματαίοις οἷς αὐτοὶ ἐκπορνεύουσιν ὀπίσω αὐτῶν νόμιμον αἰώνιον ἔσται ὑμῖν εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν

7 ܘܬ݂ܘܼܒ݂ ܠܵܐ ܢܕܲܒܿܚܘܼܢ ܕܸܒ݂ܚܲܝܗܘܿܢ ܠܫܹܐܕܹ̈ܐ ܕܛܵܥܹܝܢ ܒܵܬܲܪܗܘܿܢ: ܗܵܢܵܐ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܠܥܵܠܲܡ ܢܸܗܘܸܐ ܠܗܘܿܢ ܠܕ݂ܵܪܲܝܗܘܿܢ.

et nequaquam ultra immolabunt hostias suas dæmonibus, cum quibus fornicati sunt. Legitimum sempiternum erit illis et posteris eorum.

Եւ ոչ եւս զոհիցեն զզոհս իւրեանց սնոտեաց զորոց զհետ ինքեանք պոռնկէին. օրէն յաւիտենական եղիցի ձեզ յազգս ձեր,

და შეწიროს ცმელი მისი სულად სულნელად ღმრთისა და არღარა შესწირვიდენ მსხუერპლთა მათთა ამაოთა მიმართ, რათა არა ისიძვიდენ შემდგომად კვალსა მათსა, შჯულად საუკუნოდ იყოს, ესე თქუენდა და ნათესავსა შორის თქუენსა. 7

7 And they shall no more offer their sacrifices unto devils, after whom they have gone a whoring. This shall be a statute for ever unto them throughout their generations.

ח. וַאֲלֵהֶם תֹּאמַר אִישׁ אִישׁ מִבֵּית יִשְׂרָאֵל וּמִן הַגֵּר אֲשֶׁר יָגוּר בְּתוֹכָם אֲשֶׁר יַעֲלֶה עֹלָה אוֹ זָבַח:

καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς ἄνθρωπος ἄνθρωπος τῶν υἱῶν Ισραηλ καὶ ἀπὸ τῶν υἱῶν τῶν προσηλύτων τῶν προσκειμένων ἐν ὑμῖν ὃς ἂν ποιήσῃ ὁλοκαύτωμα ἢ θυσίαν

8 ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܓܒܲܪ ܡܼܢ ܒܹܝܬ݂ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܡܼܢ ܐܲܝܠܹܝܢ ܕܡܸܬ݂ܦܢܹܝܢ ܠܘܵܬ݂ܝ: ܕܥܵܡܪܝܼܢ ܒܲܝܢܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܕܢܲܣܸܩ ܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ: ܐܵܘ ܕܸܒ݂ܚܵܐ.

Et ad ipsos dices: Homo de domo Israël, et de advenis qui peregrinantur apud vos, qui obtulerit holocaustum sive victimam,

Եւ ասասցես ցնոսա. Մարդ ոք մարդ յորդւոցն Իսրայելի, եւ յորդւոց եկաց յեցելոց ի ձեզ, որ առնիցէ ողջակէզ կամ զոհ,

და არქუ მათ: კაცმან-კაცმან ძეთა ისრაილისათამან, ანუ თუ მწირთაგანმან, რომელი მოსრულ იყოს თქუენ შორის, რომელმან ყოს მსხუერპლი, გინა შესაწირავი, 8

8 And thou shalt say unto them, Whatsoever man there be of the house of Israel, or of the strangers which sojourn among you, that offereth a burnt offering or sacrifice,

ט. וְאֶל פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד לֹא יְבִיאֶנּוּ לַעֲשׂוֹת אֹתוֹ לַיהוָֹה וְנִכְרַת הָאִישׁ הַהוּא מֵעַמָּיו:

καὶ ἐπὶ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου μὴ ἐνέγκῃ ποιῆσαι αὐτὸ τῷ κυρίῳ ἐξολεθρευθήσεται ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ἐκ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ

9 ܘܲܠܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ ܠܵܐ ܢܲܝܬܹܿܝܘܗܝ ܕܲܢܩܲܪܒ݂ܝܼܘܗܝ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܢܹܐܒܲܕ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܗܵܘ ܡܼܢ ܓܵܘ ܥܲܡܹܗ.

et ad ostium tabernaculi testimonii non adduxerit eam, ut offeratur Domino, interibit de populo suo.

եւ ի դուռն խորանին վկայութեան ոչ ածիցէ առնել զնա Տեառն, սատակեսցի մարդն այն ի ժողովրդենէ իւրմէ,

და კარად კარვისა საწამებელისა არა მოიღოს შეწირვად იგი ღმრთისა, მოისპოს კაცი იგი ერისაგან თჳსისა. 9

9 And bringeth it not unto the door of the tabernacle of the congregation, to offer it unto the LORD; even that man shall be cut off from among his people.

י. וְאִישׁ אִישׁ מִבֵּית יִשְׂרָאֵל וּמִן הַגֵּר הַגָּר בְּתוֹכָם אֲשֶׁר יֹאכַל כָּל דָּם וְנָתַתִּי פָנַי בַּנֶּפֶשׁ הָאֹכֶלֶת אֶת הַדָּם וְהִכְרַתִּי אֹתָהּ מִקֶּרֶב עַמָּהּ:

καὶ ἄνθρωπος ἄνθρωπος τῶν υἱῶν Ισραηλ ἢ τῶν προσηλύτων τῶν προσκειμένων ἐν ὑμῖν ὃς ἂν φάγῃ πᾶν αἷμα καὶ ἐπιστήσω τὸ πρόσωπόν μου ἐπὶ τὴν ψυχὴν τὴν ἔσθουσαν τὸ αἷμα καὶ ἀπολῶ αὐτὴν ἐκ τοῦ λαοῦ αὐτῆς

10 ܘܲܓܒܲܪ ܓܒܲܪ ܡܼܢ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܡܼܢ ܐܲܝܠܹܝܢ ܕܡܸܬ݂ܦܢܹܝܢ ܠܘܵܬ݂ܝ ܕܥܵܡܪܝܼܢ ܒܲܝܢܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܕܢܹܐܟ݂ܘܿܠ ܕܡܵܐ: ܐܸܬܸܿܠ ܪܘܼܓ݂ܙܝ ܒܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܐܵܟ݂ܠܵܐ ܕܡܵܐ: ܘܐܵܘܒܿܕ݂ܝܼܗ ܡܼܢ ܓܵܘ ܥܲܡܵܗ.

Homo quilibet de domo Israël et de advenis qui peregrinantur inter eos, si comederit sanguinem, obfirmabo faciem meam contra animam illius, et disperdam eam de populo suo,

Եւ մարդ ոք մարդ յորդւոցդ Իսրայելի կամ յեկաց յեցելոց ի ձեզ, որ ուտիցէ զամենայն արիւն, հաստատեցից զերեսս իմ ի վերայ անձինն որ ուտիցէ զարիւնն, եւ կորուսից զնա ի ժողովրդենէ իւրմէ,

და კაცმან-კაცმან ძეთა ისრაჱლისათამან, გინათუ მწირმან მან, რომელი მოსრულ იყოს თქუენ შორის, რომელმან ჭამოს ყოველივე სისხლი, დავამტკიცო პირი ჩემი კაცსა მას ზედა, რომელმან ჭამოს სისხლი და წარვწყმიდო იგი ერისაგან თჳსისა. 10

10 And whatsoever man there be of the house of Israel, or of the strangers that sojourn among you, that eateth any manner of blood; I will even set my face against that soul that eateth blood, and will cut him off from among his people.

יא. כִּי נֶפֶשׁ הַבָּשָׂר בַּדָּם הִוא וַאֲנִי נְתַתִּיו לָכֶם עַל הַמִּזְבֵּחַ לְכַפֵּר עַל נַפְשֹׁתֵיכֶם כִּי הַדָּם הוּא בַּנֶּפֶשׁ יְכַפֵּר:

ἡ γὰρ ψυχὴ πάσης σαρκὸς αἷμα αὐτοῦ ἐστιν καὶ ἐγὼ δέδωκα αὐτὸ ὑμῖν ἐπὶ τοῦ θυσιαστηρίου ἐξιλάσκεσθαι περὶ τῶν ψυχῶν ὑμῶν τὸ γὰρ αἷμα αὐτοῦ ἀντὶ τῆς ψυχῆς ἐξιλάσεται

11 ܡܸܛܠ ܕܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܟ݂ܠ ܒܣܲܪ ܕܡܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܘܐܸܢܵܐ ܝܲܗ̄ܒ݂ܬܹܿܗ ܠܟ݂ܘܿܢ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܠܚܘܼܣܵܝܵܐ ܕܢܲܦ̮ܫܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܡܸܛܠ ܕܲܕ݂ܡܵܐ ܗ̄ܘܼ ܡܚܲܣܸܐ ܥܲܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ.

quia anima carnis in sanguine est: et ego dedi illum vobis, ut super altare in eo expietis pro animabus vestris, et sanguis pro animæ piaculo sit.

զի շունչ ամենայն մարմնոյ արիւն իւր է. եւ ես ետու զայն ձեզ ի սեղանն` քաւել վասն անձանց ձերոց. զի արիւն նորա փոխանակ անձին սորա քաւեսցէ,

რამეთუ სული ყოვლისა ჴორციელისაჲ სისხლი თჳსი არს და იგი მიგცე თქვენ საკურთხეველსა ზედა სალხინებელად სულთა თქუენთათჳს, რამეთუ სისხლი მისი არს სალხინებელად სულთა თქუენთა წილ. 11

11 For the life of the flesh is in the blood: and I have given it to you upon the altar to make an atonement for your souls: for it is the blood that maketh an atonement for the soul.

יב. עַל כֵּן אָמַרְתִּי לִבְנֵי יִשְׂרָאֵל כָּל נֶפֶשׁ מִכֶּם לֹא תֹאכַל דָּם וְהַגֵּר הַגָּר בְּתוֹכְכֶם לֹא יֹאכַל דָּם:

διὰ τοῦτο εἴρηκα τοῖς υἱοῖς Ισραηλ πᾶσα ψυχὴ ἐξ ὑμῶν οὐ φάγεται αἷμα καὶ ὁ προσήλυτος ὁ προσκείμενος ἐν ὑμῖν οὐ φάγεται αἷμα

12 ܡܸܛܠ ܗܵܢܵܐ ܐܸܡܪܹܬ݂ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܕܟ݂ܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܡܸܢܟ݂ܘܿܢ ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܘܿܠ ܕܡܵܐ: ܘܐܲܝܠܹܝܢ ܕܡܸܬ݂ܦܢܹܝܢ ܠܘܵܬ݂ܝ ܕܥܵܡܪܝܼܢ ܥܲܡܟ݂ܘܿܢ: ܠܵܐ ܢܹܐܟ݂ܠܘܿܢ ܕܡܵܐ.

Idcirco dixi filiis Israël: Omnis anima ex vobis non comedet sanguinem, nec ex advenis qui peregrinantur apud vos.

Վասն այնորիկ ասացի ցորդիսն Իսրայելի. Ամենայն անձն ի ձէնջ արիւն մի՛ կերիցէ. եւ եկն որ եկեալ յեցեալ իցէ ի ձեզ` արիւն մի՛ կերիցէ,

ამისთჳს ვარქუ ძეთა ისრაჱლისათა: ყოველმან კაცმან თქუენგანმან არა ჭამოს სისხლი და მწირმან მან, რომელი მოსრულ იყოს თქუენ შორის, არა ჭამოს სისხლი. 12

12 Therefore I said unto the children of Israel, No soul of you shall eat blood, neither shall any stranger that sojourneth among you eat blood.

יג. וְאִישׁ אִישׁ מִבְּנֵי יִשְׂרָאֵל וּמִן הַגֵּר הַגָּר בְּתוֹכָם אֲשֶׁר יָצוּד צֵיד חַיָּה אוֹ עוֹף אֲשֶׁר יֵאָכֵל וְשָׁפַךְ אֶת דָּמוֹ וְכִסָּהוּ בֶּעָפָר:

καὶ ἄνθρωπος ἄνθρωπος τῶν υἱῶν Ισραηλ καὶ τῶν προσηλύτων τῶν προσκειμένων ἐν ὑμῖν ὃς ἂν θηρεύσῃ θήρευμα θηρίον ἢ πετεινόν ὃ ἔσθεται καὶ ἐκχεεῖ τὸ αἷμα καὶ καλύψει αὐτὸ τῇ γῇ

13 ܘܲܓܒܲܪ ܓܒܲܪ ܡܼܢ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܡܼܢ ܐܲܝܠܹܝܢ ܕܡܸܬ݂ܦܢܹܝܢ ܠܘܵܬ݂ܝ ܕܥܵܡܪܝܼܢ ܒܲܝܢܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܕܲܢܨܘܼܕ݂ ܨܲܝܕܵܐ ܕܚܲܝܘܬ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܕܦܵܪܲܚܬ݂ܵܐ ܕܡܸܬ݂ܐܲܟ݂ܠܵܐ: ܢܹܐܫܘܿܕ݂ ܕܡܵܗ ܘܲܢܟܲܣܹܝܘܗܝ ܒܥܲܦܪܵܐ.

Homo quicumque de filiis Israël, et de advenis qui peregrinantur apud vos, si venatione atque aucupio ceperit feram, vel avem, quibus vesci licitum est, fundat sanguinem ejus, et operiat illum terra.

Եւ մարդ ոք մարդ յորդւոցն Իսրայելի կամ յեկաց յեցելոց ի ձեզ, որ որսայցէ որս երէ ինչ կամ թռչուն որ ուտիցի, հեղցէ զարիւն նորա եւ ծածկեսցէ հողով,

და კაცმან-კაცმან ძეთა ისრაჱლისათამან და მწირმან მან, რომელი-იგი იყოს თქუენ შორის, რომელმან ინადიროს ნადირი მჴეცი, გინა თუ მფრინველი, რომელი იჭამების, დასთხიოს სისხლი მისი, დაფარენ იგი მიწითა, რამეთუ სული ყოვლისა ჴორციელისაჲ სისხლი თჳსი არს. და ვარქუ ძეთა ისრაჱლისათა: სისხლისა ყოვლისა ჴორციელისაჲ არა ჰჭამოთ. 13

13 And whatsoever man there be of the children of Israel, or of the strangers that sojourn among you, which hunteth and catcheth any beast or fowl that may be eaten; he shall even pour out the blood thereof, and cover it with dust.

יד. כִּי נֶפֶשׁ כָּל בָּשָׂר דָּמוֹ בְנַפְשׁוֹ הוּא וָאֹמַר לִבְנֵי יִשְׂרָאֵל דַּם כָּל בָּשָׂר לֹא תֹאכֵלוּ כִּי נֶפֶשׁ כָּל בָּשָׂר דָּמוֹ הִוא כָּל אֹכְלָיו יִכָּרֵת:

ἡ γὰρ ψυχὴ πάσης σαρκὸς αἷμα αὐτοῦ ἐστιν καὶ εἶπα τοῖς υἱοῖς Ισραηλ αἷμα πάσης σαρκὸς οὐ φάγεσθε ὅτι ἡ ψυχὴ πάσης σαρκὸς αἷμα αὐτοῦ ἐστιν πᾶς ὁ ἔσθων αὐτὸ ἐξολεθρευθήσεται

14 ܡܸܛܠ ܕܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܟ݂ܠ ܒܣܲܪ ܕܡܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܕܡܵܐ ܕܟ݂ܠ ܒܣܲܪ ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܿܢ: ܡܸܛܠ ܕܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܟ݂ܠ ܒܣܲܪ ܕܡܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܘܟ݂ܠܡܵܢ ܕܐܵܟܹܠ ܠܹܗ ܢܹܐܒܲܕ݂.

Anima enim omnis carnis in sanguine est: unde dixi filiis Israël: Sanguinem universæ carnis non comedetis, quia anima carnis in sanguine est: et quicumque comederit illum, interibit.

Զի շունչ ամենայն մարմնոյ արիւն իւր է. եւ ասացի ցորդիսն Իսրայելի. Զարիւն ամենայն մարմնոյ մի՛ ուտիցէք, զի շունչ ամենայն մարմնոյ արիւն իւր է. ամենայն որ ուտիցէ զայն` սատակեսցի,

რამეთუ სული ყოვლისა ჴორციელისაჲ არს სისხლი თჳსი. 14

14 For it is the life of all flesh; the blood of it is for the life thereof: therefore I said unto the children of Israel, Ye shall eat the blood of no manner of flesh: for the life of all flesh is the blood thereof: whosoever eateth it shall be cut off.

טו. וְכָל נֶפֶשׁ אֲשֶׁר תֹּאכַל נְבֵלָה וּטְרֵפָה בָּאֶזְרָח וּבַגֵּר וְכִבֶּס בְּגָדָיו וְרָחַץ בַּמַּיִם וְטָמֵא עַד הָעֶרֶב וְטָהֵר:

καὶ πᾶσα ψυχή ἥτις φάγεται θνησιμαῖον ἢ θηριάλωτον ἐν τοῖς αὐτόχθοσιν ἢ ἐν τοῖς προσηλύτοις πλυνεῖ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ λούσεται ὕδατι καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας καὶ καθαρὸς ἔσται

15 ܘܟ݂ܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܬܹܐܟ݂ܘܿܠ ܦܲܓ݂ܪܵܐ: ܐܵܘ ܕܲܬ݂ܒ݂ܝܼܪ ܠܚܲܝܘܬ݂ܵܐ: ܒܟ݂ܘܿܢ ܘܒܲܐܝܠܹܝܢ ܕܡܸܬ݂ܦܢܹܝܢ ܠܘܵܬ݂ܝ ܕܥܵܡܪܝܼܢ ܒܲܝܢܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܣܚܸܐ ܒܡܲܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܛܡܲܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ: ܘܢܸܬܿܕܲܟܸܿܐ.

Anima, quæ comederit morticinum, vel captum a bestia, tam de indigenis, quam de advenis, lavabit vestimenta sua et semetipsum aqua, et contaminatus erit usque ad vesperum: et hoc ordine mundus fiet.

Եւ ամենայն անձն որ ուտիցէ զմեռելոտի կամ զգազանաբեկ, ի բնակաց կամ ի պանդխտաց, ողողեսցէ զհանդերձս իւր, եւ լուասցէ զմարմին իւր, եւ պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ, եւ ապա սուրբ լիցի,

ყოველმან, რომელმან ჭამოს იგი, მოისპოს და ყოველმან კაცმან, რომელმან ჭამოს მკუდრისაჲ, ანუ ნამჴეცავი, მკჳდრთაგანმან, გინა მწირთაგანმან, მოისპოს სული იგი ერისაგან თჳსისა და რომელი შეეხოს მათგანსა, განირცხეს სამოსელი თჳსი და განიბანოს წყლითა; და არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე და მიერ განწმიდნეს. 15

15 And every soul that eateth that which died of itself, or that which was torn with beasts, whether it be one of your own country, or a stranger, he shall both wash his clothes, and bathe himself in water, and be unclean until the even: then shall he be clean.

טז. וְאִם לֹא יְכַבֵּס וּבְשָׂרוֹ לֹא יִרְחָץ וְנָשָׂא עֲו‍ֹנוֹ:

ἐὰν δὲ μὴ πλύνῃ τὰ ἱμάτια καὶ τὸ σῶμα μὴ λούσηται ὕδατι καὶ λήμψεται ἀνόμημα αὐτοῦ

16 ܘܐܸܢ ܠܵܐ ܢܚܲܠܸܠ ܡܵܐܢܵܘܗܝ: ܘܒܸܣܪܹܗ ܠܵܐ ܢܲܚܣܸܐ: ܢܩܲܒܸܿܠ ܚܛܵܗܹܗ.

Quod si non laverit vestimenta sua et corpus, portabit iniquitatem suam.

եւ եթէ ոչ ողողեսցէ զհանդերձս իւր, եւ ոչ լուասցէ զմարմին իւր ջրով, ընկալցի զանօրէնութիւնս յանձն իւր,

უკეთუ არა განირცხეს სამოსელი თჳსი და არა დაიბანოს გუამი თჳსი წყლითა, მოიღოს მან უშჯულოებაჲ თჳსი. 16

16 But if he wash them not, nor bathe his flesh; then he shall bear his iniquity.

יח

ΙΗʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܝܚ.

Cap. 18

ԳԼ. ԺԸ

თავი მეთვრამეტე

א. וַיְדַבֵּר יְהוָֹה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ εἶπεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutus est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა ღმერთი მოსეს და ჰრქუა: 1

1 And the LORD spake unto Moses, saying,

ב. דַּבֵּר אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְאָמַרְתָּ אֲלֵהֶם אֲנִי יְהוָֹה אֱלֹהֵיכֶם:

λάλησον τοῖς υἱοῖς Ισραηλ καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

2 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Loquere filiis Israël, et dices ad eos: Ego Dominus Deus vester:

Խօսեաց ընդ որդիսն Իսրայելի եւ ասասցես ցնոսա. Ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

ეტყოდე შენ ძეთა ისრაჱლისათა და არქუ მათ: მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 2

2 Speak unto the children of Israel, and say unto them, I am the LORD your God.

ג. כְּמַעֲשֵׂה אֶרֶץ מִצְרַיִם אֲשֶׁר יְשַׁבְתֶּם בָּהּ לֹא תַעֲשׂוּ וּכְמַעֲשֵׂה אֶרֶץ כְּנַעַן אֲשֶׁר אֲנִי מֵבִיא אֶתְכֶם שָׁמָּה לֹא תַעֲשׂוּ וּבְחֻקֹּתֵיהֶם לֹא תֵלֵכוּ:

κατὰ τὰ ἐπιτηδεύματα γῆς Αἰγύπτου ἐν ᾗ κατῳκήσατε ἐπ᾽ αὐτῇ οὐ ποιήσετε καὶ κατὰ τὰ ἐπιτηδεύματα γῆς Χανααν εἰς ἣν ἐγὼ εἰσάγω ὑμᾶς ἐκεῖ οὐ ποιήσετε καὶ τοῖς νομίμοις αὐτῶν οὐ πορεύσεσθε

3 ܐܲܝܟ݂ ܥܒ݂ܵܕܹ̈ܐ ܕܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ ܕܲܥܡܲܪܬܿܘܿܢ ܒܵܗ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ: ܘܐܲܝܟ݂ ܥܒ݂ܵܕܹ̈ܐ ܕܐܲܪܥܵܐ ܕܲܟ݂ܢܲܥܢ ܕܡܲܥܸܠ ܐ̄ܢܵܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܠܬܲܡܵܢ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ: ܘܲܒ݂ܢܵܡܘܿܣܲܝܗܘܿܢ ܠܵܐ ܬܗܲܠܟ݂ܘܿܢ.

juxta consuetudinem terræ Ægypti, in qua habitastis, non facietis: et juxta morem regionis Chanaan, ad quam ego introducturus sum vos, non agetis, nec in legitimis eorum ambulabitis.

Ըստ ամենայն գնացից երկրին Եգիպտացւոց յորում պանդխտեցարուք` մի՛ առնիցէք, եւ ըստ գնացից երկրին Քանանացւոց յոր ես տարայց զձեզ` մի՛ առնիցէք, եւ ըստ օրինաց նոցա մի՛ գնայցէք,

მსგავსად საზღვართა მათ ქუეყანისა ეგჳპტელთაჲსა, რომელთა შორის დამკჳდრებულ იყვენით თქუენ, ეგრე არა ჰყოთ და მსგავსად სლვისა მის ქუეყანისა ქანანელთაჲსა, ვიდრე-იგი შეგიყვანნე თქუენ მუნ, არა ჰყოთ და შჯულსა მას მათსა არა ხჳდოდით. 3

3 After the doings of the land of Egypt, wherein ye dwelt, shall ye not do: and after the doings of the land of Canaan, whither I bring you, shall ye not do: neither shall ye walk in their ordinances.

ד. אֶת מִשְׁפָּטַי תַּעֲשׂוּ וְאֶת חֻקֹּתַי תִּשְׁמְרוּ לָלֶכֶת בָּהֶם אֲנִי יְהוָֹה אֱלֹהֵיכֶם:

τὰ κρίματά μου ποιήσετε καὶ τὰ προστάγματά μου φυλάξεσθε πορεύεσθαι ἐν αὐτοῖς ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

4 ܐܸܠܵܐ ܥܒܸܕ݂ܘ ܕܝܼܢܲܝ: ܘܛܲܪܘ ܦܘܼܩܕܵܢܲܝ: ܘܗܲܠܸܟ݂ܘ ܒܗܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Facietis judicia mea, et præcepta mea servabitis, et ambulabitis in eis. Ego Dominus Deus vester.

Զիրաւունս իմ արասջիք, եւ զհրամանս իմ պահեսջիք, գնալ ի նոսա. ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

სამართალთა ჩემთა ჰყოფდით და ბრძანებათა ჩემთა იმარხევდით და ვიდოდეთ მათ შინა: მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 4

4 Ye shall do my judgments, and keep mine ordinances, to walk therein: I am the LORD your God.

ה. וּשְׁמַרְתֶּם אֶת חֻקֹּתַי וְאֶת מִשְׁפָּטַי אֲשֶׁר יַעֲשֶׂה אֹתָם הָאָדָם וָחַי בָּהֶם אֲנִי יְהוָֹה:

καὶ φυλάξεσθε πάντα τὰ προστάγματά μου καὶ πάντα τὰ κρίματά μου καὶ ποιήσετε αὐτά ἃ ποιήσας ἄνθρωπος ζήσεται ἐν αὐτοῖς ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

5 ܛܲܪܘ ܦܘܼܩܕܵܢܲܝ ܘܕ݂ܝܼܢܲܝ: ܕܒܲܪܢܵܫܵܐ ܕܥܵܒܹܕ݂ ܠܗܘܿܢ ܚܵܝܹܐ ܒܗܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Custodite leges meas atque judicia, quæ faciens homo, vivet in eis. Ego Dominus.

Եւ պահեսջիք զամենայն հրամանս իմ եւ զամենայն զիրաւունս իմ, եւ արասջիք զնոսա, զոր արարեալ մարդոյ` կեցցէ նոքօք. ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

და დაიმარხენით ყოველნივე ბრძანებანი ჩემნი და მშჯავრნი ჩემნი და ჰყოფდით მათ. რომელმან ყუნეს იგი კაცმან, ცხონდეს მათ შინა, რამეთუ მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 5

5 Ye shall therefore keep my statutes, and my judgments: which if a man do, he shall live in them: I am the LORD.

ו. אִישׁ אִישׁ אֶל כָּל שְׁאֵר בְּשָׂרוֹ לֹא תִקְרְבוּ לְגַלּוֹת עֶרְוָה אֲנִי יְהוָֹה:

ἄνθρωπος ἄνθρωπος πρὸς πάντα οἰκεῖα σαρκὸς αὐτοῦ οὐ προσελεύσεται ἀποκαλύψαι ἀσχημοσύνην ἐγὼ κύριος

6 ܓܒܲܪ ܓܒܲܪ ܥܲܠ ܟܠ ܩܲܪܝܼܒ݂ ܒܸܣܪܹܗ: ܠܵܐ ܬܸܬ݂ܩܲܪܒ݂ܘܼܢ ܠܲܡܓܲܠܵܝܘܼ ܦܘܼܪܣܵܝܵܐ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Omnis homo ad proximam sanguinis sui non accedet, ut revelet turpitudinem ejus. Ego Dominus.

Մարդ ոք մարդ առ ամենայն ընտանութիւն մարմնոյ իւրոյ մի՛ մերձեսցի` յայտնել զառականս նորա. զի ես եմ Տէր,

კაცი-კაცი ყოველივე თჳსსა ჴორცსა არა მოუჴდეს გამოცხადებად სარცხჳნელისა, რამეთუ მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 6

6 None of you shall approach to any that is near of kin to him, to uncover their nakedness: I am the LORD.

ז. עֶרְוַת אָבִיךָ וְעֶרְוַת אִמְּךָ לֹא תְגַלֵּה אִמְּךָ הִוא לֹא תְגַלֶּה עֶרְוָתָהּ:

ἀσχημοσύνην πατρός σου καὶ ἀσχημοσύνην μητρός σου οὐκ ἀποκαλύψεις μήτηρ γάρ σού ἐστιν καὶ οὐκ ἀποκαλύψεις τὴν ἀσχημοσύνην αὐτῆς

7 ܦܘܼܪܣܵܝܹܗ ܕܐܲܒ݂ܘܼܟ݂: ܘܦܘܼܪܣܵܝܵܗ ܕܐܸܡܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ: ܐܸܡܵܟ݂ ܗ̄ܝܼ ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ ܦܘܼܪܣܵܝܵܗ.

Turpitudinem patris tui et turpitudinem matris tuæ non discooperies: mater tua est: non revelabis turpitudinem ejus.

Զառականս հօր քո եւ զառականս մօր քո մի՛ յայտնեսցես. զի մայր քո է, եւ մի՛ յայտնեսցես զառականս նորա,

სარცხჳნელი მამისა შენისაჲ და სარცხჳნელი დედისა შენისაჲ არა გამოაცხადო, რამეთუ დედაჲ შენი არს, და არა გამოაცხადო სარცხჳნელი მათი. 7

7 The nakedness of thy father, or the nakedness of thy mother, shalt thou not uncover: she is thy mother; thou shalt not uncover her nakedness.

ח. עֶרְוַת אֵשֶׁת אָבִיךָ לֹא תְגַלֵּה עֶרְוַת אָבִיךָ הִוא:

ἀσχημοσύνην γυναικὸς πατρός σου οὐκ ἀποκαλύψεις ἀσχημοσύνη πατρός σού ἐστιν

8 ܦܘܼܪܣܵܝܵܗ ܕܐܲܢ̄ܬܲܬ݂ ܐܲܒ݂ܘܼܟ݂ ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ: ܦܘܼܪܣܵܝܹܗ ܗ̄ܘܼ ܓܹܝܪ ܕܐܲܒ݂ܘܼܟ݂.

Turpitudinem uxoris patris tui non discooperies: turpitudo enim patris tui est.

Զառականս կնոջ հօր քո մի՛ յայտնեսցես. զի առականք հօր քում են,

სარცხჳნელი მამისცოლისა შენისაჲ არა გამოაცხადო, რამეთუ სარცხჳნელი მამისა შენისაჲ არს. 8

8 The nakedness of thy father's wife shalt thou not uncover: it is thy father's nakedness.

ט. עֶרְוַת אֲחוֹתְךָ בַת אָבִיךָ אוֹ בַת אִמֶּךָ מוֹלֶדֶת בַּיִת אוֹ מוֹלֶדֶת חוּץ לֹא תְגַלֶּה עֶרְוָתָן:

ἀσχημοσύνην τῆς ἀδελφῆς σου ἐκ πατρός σου ἢ ἐκ μητρός σου ἐνδογενοῦς ἢ γεγεννημένης ἔξω οὐκ ἀποκαλύψεις ἀσχημοσύνην αὐτῆς

9 ܦܘܼܪܣܵܝܵܗ ܕܚܵܬ݂ܵܟ݂ ܒܲܪܬ݂ ܐܲܒ݂ܘܼܟ݂: ܐܵܘ ܒܲܪܬ݂ ܐܸܡܵܟ݂ ܕܝܼܠܝܼܕ݂ܵܐ ܡܼܢ ܐܲܒ݂ܘܼܟ݂: ܐܵܘ ܡܼܢ ܓܒܲܪ ܐ̄ܚܪܹܝܢ: ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ ܦܘܼܪܣܵܝܵܗ.

Turpitudinem sororis tuæ ex patre sive ex matre, quæ domi vel foris genita est, non revelabis.

Զառականս քեռ քո, թէ՛ առ ի հօրէ իցէ կամ առ ի մօրէ, ի տան ծնեալ կամ արտաքոյ, մի՛ յայտնեսցես զառականս նորա,

სარცხჳნელი დისა შენისაჲ არა გამოაცხადო მამით, ანუ დედით, შინაგან ნათესავისაჲ, რომელი განსრულ იყოს გარე, არა გამოაცხადო სარცხჳნელი მისი. 9

9 The nakedness of thy sister, the daughter of thy father, or daughter of thy mother, whether she be born at home, or born abroad, even their nakedness thou shalt not uncover.

י. עֶרְוַת בַּת בִּנְךָ אוֹ בַת בִּתְּךָ לֹא תְגַלֶּה עֶרְוָתָן כִּי עֶרְוָתְךָ הֵנָּה:

ἀσχημοσύνην θυγατρὸς υἱοῦ σου ἢ θυγατρὸς θυγατρός σου οὐκ ἀποκαλύψεις τὴν ἀσχημοσύνην αὐτῶν ὅτι σὴ ἀσχημοσύνη ἐστίν

10 ܦܘܼܪܣܵܝܵܐ ܕܒܲܪܬ݂ ܒܪܵܟ݂: ܐܵܘ ܕܒܲܪܬ݂ ܒܲܪܬ݂ܵܟ݂ : ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ ܦܘܼܪܣܵܝܗܹܝܢ: ܡܸܛܠ ܕܦܘܼܪܣܵܝܵܟ݂ ܗ̄ܘܼ.

Turpitudinem filiæ filii tui vel neptis ex filia non revelabis: quia turpitudo tua est.

Զառականս դստեր ուստեր քո կամ զդստեր դստեր քո, մի՛ յայտնեսցես զառականս նոցա. զի առականք քո են,

სარცხჳნელი ასულისა ძისა შენისაჲ, გინა თუ ასულისა წულისა შენისაჲ არა გამოაცხადო, რამეთუ სარცხჳნელი შენი არს. 10

10 The nakedness of thy son's daughter, or of thy daughter's daughter, even their nakedness thou shalt not uncover: for theirs is thine own nakedness.

יא. עֶרְוַת בַּת אֵשֶׁת אָבִיךָ מוֹלֶדֶת אָבִיךָ אֲחוֹתְךָ הִוא לֹא תְגַלֶּה עֶרְוָתָהּ:

ἀσχημοσύνην θυγατρὸς γυναικὸς πατρός σου οὐκ ἀποκαλύψεις ὁμοπατρία ἀδελφή σού ἐστιν οὐκ ἀποκαλύψεις τὴν ἀσχημοσύνην αὐτῆς

11 ܦܘܼܪܣܵܝܵܐ ܕܒܲܪܬ݂ ܐܲܢ̄ܬܲܬ݂ ܐܲܒ݂ܘܼܟ݂ ܕܝܼܠܝܼܕ݂ܵܐ ܡܼܢ ܐܲܒ݂ܘܼܟ݂ ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ: ܚܵܬ݂ܵܟ݂ ܗ̄ܝܼ ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ ܦܘܼܪܣܵܝܵܗ.

Turpitudinem filiæ uxoris patris tui, quam peperit patri tuo, et est soror tua, non revelabis.

Զառականս դստեր կնոջ հօր քո մի՛ յայտնեսցես, զի համհօրեայ քոյր քո է. մի՛ յայտնեսցես զառականս նորա,

სარცხჳნელი ასულისა მამისცოლისა შენისაჲ, ზოგადისა მამისაჲ არს, არა გამოაცხადო სარცხჳნელი მისი. 11

11 The nakedness of thy father's wife's daughter, begotten of thy father, she is thy sister, thou shalt not uncover her nakedness.

יב. עֶרְוַת אֲחוֹת אָבִיךָ לֹא תְגַלֵּה שְׁאֵר אָבִיךָ הִוא:

ἀσχημοσύνην ἀδελφῆς πατρός σου οὐκ ἀποκαλύψεις οἰκεία γὰρ πατρός σού ἐστιν

12 ܦܘܼܪܣܵܝܵܐ ܕܚܵܬ݂ܵܐ ܕܐܲܒ݂ܘܼܟ݂ ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ: ܩܲܪܝܼܒ݂ܬܹܿܗ ܗ̄ܝܼ ܓܹܝܪ ܕܐܲܒ݂ܘܼܟ݂.

Turpitudinem sororis patris tui non discooperies: quia caro est patris tui.

Զառականս հօրաքեռ քո մի՛ յայտնեսցես. զի ընտանի հօր քո է,

სარცხჳნელი მამისდისა შენისაჲ არა გამოაცხადო, რამეთუ თჳსი მამისა შენისაჲ არს. 12

12 Thou shalt not uncover the nakedness of thy father's sister: she is thy father's near kinswoman.

יג. עֶרְוַת אֲחוֹת אִמְּךָ לֹא תְגַלֵּה כִּי שְׁאֵר אִמְּךָ הִוא:

ἀσχημοσύνην ἀδελφῆς μητρός σου οὐκ ἀποκαλύψεις οἰκεία γὰρ μητρός σού ἐστιν

13 ܦܘܼܪܣܵܝܵܐ ܕܚܵܬ݂ܵܐ ܕܐܸܡܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ: ܡܸܛܠ ܕܩܲܪܝܼܒ݂ܬܵܗ ܗ̄ܝܼ ܕܐܸܡܵܟ݂.

Turpitudinem sororis matris tuæ non revelabis, eo quod caro sit matris tuæ.

Զառականս մօրաքեռ քո մի՛ յայտնեսցես, զի ընտանի մօր քո է,

სარცხჳნელი დედისდისა შენისაჲ არა გამოაცხადო, რამეთუ თჳსი დედისა შენისაჲ არს. 13

13 Thou shalt not uncover the nakedness of thy mother's sister: for she is thy mother's near kinswoman.

יד. עֶרְוַת אֲחִי אָבִיךָ לֹא תְגַלֵּה אֶל אִשְׁתּוֹ לֹא תִקְרָב דֹּדָתְךָ הִוא:

ἀσχημοσύνην ἀδελφοῦ τοῦ πατρός σου οὐκ ἀποκαλύψεις καὶ πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ οὐκ εἰσελεύσῃ συγγενὴς γάρ σού ἐστιν

14 ܦܘܼܪܣܵܝܵܐ ܕܐܲܢ̄ܬܲܬ݂ ܕܵܕܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ: ܘܠܲܐܢ̄ܬܿܬܹܗ ܠܵܐ ܬܸܬ݂ܩܲܪܲܒ݂: ܡܸܛܠ ܕܐܲܢ̄ܬܲܬ݂ ܕܵܕܵܟ݂ ܗ̄ܝܼ: ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ ܦܘܼܪܣܵܝܵܗ.

Turpitudinem patrui tui non revelabis, nec accedes ad uxorem ejus, quæ tibi affinitate conjungitur.

Զառականս հօրեղբօր քո մի՛ յայտնեսցես, եւ առ կին նորա մի՛ մտանիցես, զի ազգական քո է,

სარცხჳნელი მამისძმისა შენისაჲ არა გამოაცხადო და ცოლსა მისსა არა მოუჴდე, რამეთუ ნათესავი შენი არს. 14

14 Thou shalt not uncover the nakedness of thy father's brother, thou shalt not approach to his wife: she is thine aunt.

טו. עֶרְוַת כַּלָּתְךָ לֹא תְגַלֵּה אֵשֶׁת בִּנְךָ הִוא לֹא תְגַלֶּה עֶרְוָתָהּ:

ἀσχημοσύνην νύμφης σου οὐκ ἀποκαλύψεις γυνὴ γὰρ υἱοῦ σού ἐστιν οὐκ ἀποκαλύψεις τὴν ἀσχημοσύνην αὐτῆς

15 ܦܘܼܪܣܵܝܵܐ ܕܟܲܠܬ݂ܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ: ܡܸܛܠ ܕܐܲܢ̄ܬܲܬ݂ ܒܪܵܟ݂ ܗ̄ܝܼ: ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ ܦܘܼܪܣܵܝܵܗ.

Turpitudinem nurus tuæ non revelabis, quia uxor filii tui est: nec discooperies ignominiam ejus.

Զառականս նուոյ քո մի՛ յայտնեսցես, զի կին որդւոյ քո է. մի՛ յայտնեսցես զառականս նորա, Եւ զդուստր ուստեր նորա, կամ զդուստր դստեր նորա մի՛ առնուցուս` յայտնել զառականս նոցա, զի ընտանի են քո. ամպարշտութիւն է,

სარცხჳნელი სძლისა შენისაჲ არა გამოაცხადო, რამეთუ ძისცოლი შენი არს და არა გამოაცხადო სარცხჳნელი მისი, ასული ძისა მისისაჲ და ასული წული მისი არა მოიყვანნე გამოცხადებად სარცხჳნელისა მათისა, რამეთუ თჳსნი შენნი არიან და უღმრთოება არს. 15

15 Thou shalt not uncover the nakedness of thy daughter in law: she is thy son's wife; thou shalt not uncover her nakedness.

טז. עֶרְוַת אֵשֶׁת אָחִיךָ לֹא תְגַלֵּה עֶרְוַת אָחִיךָ הִוא:

ἀσχημοσύνην γυναικὸς ἀδελφοῦ σου οὐκ ἀποκαλύψεις ἀσχημοσύνη ἀδελφοῦ σού ἐστιν

16 ܦܘܼܪܣܵܝܵܐ ܕܐܲܢ̄ܬܲܬ݂ ܐܲܚܘܼܟ݂ ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ: ܦܘܼܪܣܵܝܹܗ ܗ̄ܘܼ ܓܹܝܪ ܕܐܲܚܘܼܟ݂.

Turpitudinem uxoris fratris tui non revelabis: quia turpitudo fratris tui est.

Զառականս կնոջ եղբօր քո մի՛ յայտնեսցես, զի առականք եղբօր քում են,

სარცხჳნელი ძმისცოლისა შენისაჲ არა გამოაცხადო, რამეთუ სარცხჳნელი ძმისა შენისაჲ არს. 16

16 Thou shalt not uncover the nakedness of thy brother's wife: it is thy brother's nakedness.

יז. עֶרְוַת אִשָּׁה וּבִתָּהּ לֹא תְגַלֵּה אֶת בַּת בְּנָהּ וְאֶת בַּת בִּתָּהּ לֹא תִקַּח לְגַלּוֹת עֶרְוָתָהּ שַׁאֲרָה הֵנָּה זִמָּה הִוא:

ἀσχημοσύνην γυναικὸς καὶ θυγατρὸς αὐτῆς οὐκ ἀποκαλύψεις τὴν θυγατέρα τοῦ υἱοῦ αὐτῆς καὶ τὴν θυγατέρα τῆς θυγατρὸς αὐτῆς οὐ λήμψῃ ἀποκαλύψαι τὴν ἀσχημοσύνην αὐτῶν οἰκεῖαι γάρ σού εἰσιν ἀσέβημά ἐστιν

17 ܦܘܼܪܣܵܝܵܐ ܕܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܘܲܕ݂ܒܲܪܬ݂ܵܗ ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ: ܐܵܘ ܕܒܲܪܬ݂ ܒܪܵܗ: ܐܵܘ ܕܒܲܪܬ݂ ܒܲܪܬ݂ܵܗ: ܠܵܐ ܬܸܬ݂ܩܲܪܲܒ݂ ܠܲܡܓܲܠܵܝܘܼ ܦܘܼܪܣܵܝܗܹܝܢ: ܩܲܪܝܼܒ݂ܵܢ ܐܸܢܹܝܢ ܘܥܵܘܠܵܐ ܗ̄ܘܼ.

Turpitudinem uxoris tuæ et filiæ ejus non revelabis. Filiam filii ejus, et filiam filiæ illius non sumes, ut reveles ignominiam ejus: quia caro illius sunt, et talis coitus incestus est.

Զառականս կնոջ եւ զդստեր իւրոյ մի՛ յայտնեսցես. զդուստր ուստեր նորա եւ զդուստր դստեր նորա մի՛ առնուցուս` յայտնել զառականս նոցա, զի ընտանի քո են. ամպարշտութիւն է,

სარცხჳნელი ცოლისა და ასულისა მისისაჲ არა გამოაცხადო, ასული ძისა მისისაჲ და ასული ასულისა მისისაჲ არა მოიყვანო გამოცხადებად სარცხჳნელისა მათისა, რამეთუ თჳსნი შენნი არიან და უღმრთოება არს. 17

17 Thou shalt not uncover the nakedness of a woman and her daughter, neither shalt thou take her son's daughter, or her daughter's daughter, to uncover her nakedness; for they are her near kinswomen: it is wickedness.

יח. וְאִשָּׁה אֶל אֲחֹתָהּ לֹא תִקָּח לִצְרֹר לְגַלּוֹת עֶרְוָתָהּ עָלֶיהָ בְּחַיֶּיהָ:

γυναῖκα ἐπὶ ἀδελφῇ αὐτῆς οὐ λήμψῃ ἀντίζηλον ἀποκαλύψαι τὴν ἀσχημοσύνην αὐτῆς ἐπ᾽ αὐτῇ ἔτι ζώσης αὐτῆς

18 ܘܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܥܲܠ ܚܵܬ݂ܵܗ ܠܵܐ ܬܸܣܲܒ݂: ܘܲܬ݂ܥܝܼܩ ܠܵܗ: ܘܬܸܓ݂ܠܸܐ ܦܘܼܪܣܵܝܵܗ ܥܠܹܝܗ ܒܚܲܝܹܝ̈ܗܿ.

Sororem uxoris tuæ in pellicatum illius non accipies, nec revelabis turpitudinem ejus adhuc illa vivente.

Կին առ քերբ իւրով մի՛ առնուցուս նախանձընդդէմ` յայտնել զառականս նորա առ նովաւ կենդանւոյն,

და ცოლად დაჲ მისი არა მოიყვანო მოშურნედ, გამოცხადებად სარცხჳნელი მისი მის თანა ცხორებასა მისსა. 18

18 Neither shalt thou take a wife to her sister, to vex her, to uncover her nakedness, beside the other in her life time.

יט. וְאֶל אִשָּׁה בְּנִדַּת טֻמְאָתָהּ לֹא תִקְרַב לְגַלּוֹת עֶרְוָתָהּ:

καὶ πρὸς γυναῖκα ἐν χωρισμῷ ἀκαθαρσίας αὐτῆς οὐ προσελεύσῃ ἀποκαλύψαι τὴν ἀσχημοσύνην αὐτῆς

19 ܘܠܲܐܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܒܟܸܦ̮ܣܵܗܿ ܕܛܲܡܐܘܼܬ݂ܵܗ ܠܵܐ ܬܸܬ݂ܩܲܪܲܒ݂: ܠܲܡܓܲܠܵܝܘܼ ܦܘܼܪܣܵܝܵܗ.

Ad mulierem quæ patitur menstrua non accedes, nec revelabis fœditatem ejus.

Եւ առ կին ի դաշտանի պղծութեան իւրոյ մի՛ մտանիցես` յայտնել զառականս նորա,

და დედაკაცსა განშორვებასა არაწმიდებისა მისისასა არა მოუჴდე გამოცხადებად სარცხჳნელისა მისისა. 19

19 Also thou shalt not approach unto a woman to uncover her nakedness, as long as she is put apart for her uncleanness.

כ. וְאֶל אֵשֶׁת עֲמִיתְךָ לֹא תִתֵּן שְׁכָבְתְּךָ לְזָרַע לְטָמְאָה בָהּ:

καὶ πρὸς τὴν γυναῖκα τοῦ πλησίον σου οὐ δώσεις κοίτην σπέρματός σου ἐκμιανθῆναι πρὸς αὐτήν

20 ܘܒܲܐܢ̄ܬܲܬ݂ ܚܲܒ݂ܪܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܲܪܡܸܐ ܙܲܪܥܵܐ ܕܡܲܕ݂ܡܟ݂ܵܟ݂: ܘܬܸܬܿܛܲܡܐ ܒܵܗ.

Cum uxore proximi tui non coibis, nec seminis commistione maculaberis.

Եւ ի կին ընկերի քո մի՛ տայցես զարութիւն սերման քո, առ ի պղծելոյ ընդ նմա,

და ცოლისა მოყუსისა შენისა არა შეხჳდე დაწოლად და შეგინებად მისა. 20

20 Moreover thou shalt not lie carnally with thy neighbour's wife, to defile thyself with her.

כא. וּמִזַּרְעֲךָ לֹא תִתֵּן לְהַעֲבִיר לַמֹּלֶךְ וְלֹא תְחַלֵּל אֶת שֵׁם אֱלֹהֶיךָ אֲנִי יְהוָֹה:

καὶ ἀπὸ τοῦ σπέρματός σου οὐ δώσεις λατρεύειν ἄρχοντι καὶ οὐ βεβηλώσεις τὸ ὄνομα τὸ ἅγιον ἐγὼ κύριος

21 ܘܡܼܢ ܙܲܪܥܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܲܪܡܸܐ ܠܲܡܒܲܛܵܢܘܼ ܢܘܼܟ݂ܪܵܝܬܵܐ: ܘܠܵܐ ܬܛܵܘܸܫ ܫܡܹܗ ܕܐܲܠܵܗܵܟ݂: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

De semine tuo non dabis ut consecretur idolo Moloch, nec pollues nomen Dei tui. Ego Dominus.

Եւ ի սերմանէ քումմէ մի՛ տացես ծառայել իշխանի``, եւ մի՛ պղծեսցես զանուն իմ սուրբ. զի`` ես եմ Տէր,

და ნათესავისა შენისაგან არა მისცე მსახურებად იგი მთავარსა და არა შეაგინოთ სახელი წმიდაჲ, რამეთუ მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 21

21 And thou shalt not let any of thy seed pass through the fire to Molech, neither shalt thou profane the name of thy God: I am the LORD.

כב. וְאֶת זָכָר לֹא תִשְׁכַּב מִשְׁכְּבֵי אִשָּׁה תּוֹעֵבָה הִוא:

καὶ μετὰ ἄρσενος οὐ κοιμηθήσῃ κοίτην γυναικός βδέλυγμα γάρ ἐστιν

22 ܘܥܲܡ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܠܵܐ ܬܸܕ݂ܡܵܟ݂ ܡܲܕ݂ܡܟ݂ܵܐ ܕܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܛܲܡܵܐܐ ܗ̄ܘܼ.

Cum masculo non commiscearis coitu femineo, quia abominatio est.

Եւ ընդ արուի մի՛ մտանիցես զմուտ կանացի. զի պղծութիւն է այն,

და წულისა თანა არა დასწვე საწოლითა დედებრითა, რამეთუ საძაგელ არს. 22

22 Thou shalt not lie with mankind, as with womankind: it is abomination.

כג. וּבְכָל בְּהֵמָה לֹא תִתֵּן שְׁכָבְתְּךָ לְטָמְאָה בָהּ וְאִשָּׁה לֹא תַעֲמֹד לִפְנֵי בְהֵמָה לְרִבְעָהּ תֶּבֶל הוּא:

καὶ πρὸς πᾶν τετράπουν οὐ δώσεις τὴν κοίτην σου εἰς σπερματισμὸν ἐκμιανθῆναι πρὸς αὐτό καὶ γυνὴ οὐ στήσεται πρὸς πᾶν τετράπουν βιβασθῆναι μυσερὸν γάρ ἐστιν

23 ܘܲܒ݂ܟ݂ܠ ܒܥܝܼܪܵܐ ܠܵܐ ܬܲܪܡܸܐ ܙܲܪܥܵܟ݂ ܘܬܸܬܿܛܲܡܲܐ ܒܵܗ: ܘܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܠܵܐ ܬܩܘܼܡ ܩܕ݂ܵܡ ܒܥܝܼܪܵܐ ܕܬܸܬ݂ܪܟܸܿܒ݂ ܡܸܢܵܗ: ܡܸܛܠ ܕܛܲܡܐܘܼܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ.

Cum omni pecore non coibis, nec maculaberis cum eo. Mulier non succumbet jumento, nec miscebitur ei, quia scelus est.

Եւ յամենայն անասուն ոչ տացես զարութիւն սերման քո առ ի պղծելոյ ընդ նմա. եւ կին մի՛ կացցէ առաջի ամենայն անասնոյ մտաբերել ի նա. զի գարշելի է այն,

და ყოველისა თანა ოთხფერჴისა არა შეხჳდე დაწოლად და შეგინებად მის თანა და დედაკაცი არა დადგეს მოსლვად მის ზედა ყოველივე ოთხფერჴი და მამლობად, რამეთუ საძაგელ არს. 23

23 Neither shalt thou lie with any beast to defile thyself therewith: neither shall any woman stand before a beast to lie down thereto: it is confusion.

כד. אַל תִּטַּמְּאוּ בְּכָל אֵלֶּה כִּי בְכָל אֵלֶּה נִטְמְאוּ הַגּוֹיִם אֲשֶׁר אֲנִי מְשַׁלֵּחַ מִפְּנֵיכֶם:

μὴ μιαίνεσθε ἐν πᾶσιν τούτοις ἐν πᾶσι γὰρ τούτοις ἐμιάνθησαν τὰ ἔθνη ἃ ἐγὼ ἐξαποστέλλω πρὸ προσώπου ὑμῶν

24 ܠܵܐ ܬܸܬܿܛܲܡܐܘܼܢ ܒܗܵܠܹܝܢ ܟܠܗܹܝܢ: ܡܸܛܠ ܕܲܒ݂ܗܵܠܹܝܢ ܟܠܗܹܝܢ ܐܸܬܿܛܲܡܲܐܘ ܥܲܡܡܹ̈ܐ ܕܫܵܕܹܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܼܢ ܩܕ݂ܵܡܲܝܟܿܘܿܢ.

Nec polluamini in omnibus his quibus contaminatæ sunt universæ gentes, quas ego ejiciam ante conspectum vestrum,

Եւ մի՛ պղծիցիք այնու ամենայնիւ, զի այնու ամենայնիւ պղծեցան ազգքն, զոր ես մերժեցից յերեսաց ձերոց,

და ნუ შიეგინებით ამას ყოველსა შინა, რამეთუ ამას ყოველსა შინა შეიგინნეს წარმართნი, რომელნი მე განვასხნი პირისაგან თქუენისა, რომელთაგან შეიგინა ქუეყანაჲ. 24

24 Defile not ye yourselves in any of these things: for in all these the nations are defiled which I cast out before you:

כה. וַתִּטְמָא הָאָרֶץ וָאֶפְקֹד עֲו‍ֹנָהּ עָלֶיהָ וַתָּקִא הָאָרֶץ אֶת ישְׁבֶיהָ:

καὶ ἐμιάνθη ἡ γῆ καὶ ἀνταπέδωκα ἀδικίαν αὐτοῖς δι᾽ αὐτήν καὶ προσώχθισεν ἡ γῆ τοῖς ἐγκαθημένοις ἐπ᾽ αὐτῆς

25 ܘܐܸܬܿܛܲܢܦܲܬ݂ ܐܲܪܥܵܐ: ܘܦܸܪܥܹܬ݂ ܥܵܘܠܵܗ ܥܠܹܝܗ: ܘܣܲܪܩܲܬ݂ ܐܲܪܥܵܐ ܥܵܡܘܿܪܹ̈ܝܗܿ.

et quibus polluta est terra: cujus ego scelera visitabo, ut evomat habitatores suos.

Եւ եղեւ գարշելի երկիրն, եւ հանդէս արարի անիրաւութեանց նորա ի նմանէ. եւ տաղտկացաւ երկիրն ի բնակչաց իւրոց,

და მივაგე მას სიცრუჱ მისი ამისთჳს, და მოიწყინა ქუეყანამან დამკჳდრებულნი მისნი მას ზედა. 25

25 And the land is defiled: therefore I do visit the iniquity thereof upon it, and the land itself vomiteth out her inhabitants.

כו. וּשְׁמַרְתֶּם אַתֶּם אֶת חֻקֹּתַי וְאֶת מִשְׁפָּטַי וְלֹא תַעֲשׂוּ מִכֹּל הַתּוֹעֵבֹת הָאֵלֶּה הָאֶזְרָח וְהַגֵּר הַגָּר בְּתוֹכְכֶם:

καὶ φυλάξεσθε πάντα τὰ νόμιμά μου καὶ πάντα τὰ προστάγματά μου καὶ οὐ ποιήσετε ἀπὸ πάντων τῶν βδελυγμάτων τούτων ὁ ἐγχώριος καὶ ὁ προσγενόμενος προσήλυτος ἐν ὑμῖν

26 ܛܲܪܘ ܩܝܵܡܲܝ ܘܕ݂ܝܼܢܲܝ: ܘܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܿܢ ܚܲܕ݂ ܡܼܢ ܗܵܠܹܝܢ ܚܛܵܗܹ̈ܐ: ܠܵܐ ܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܘܠܵܐ ܐܲܝܠܹܝܢ ܕܡܸܬ݂ܦܢܹܝܢ ܠܘܵܬ݂ܝ ܕܥܵܡܪܝܼܢ ܒܲܝܢܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ.

Custodite legitima mea atque judicia, et non faciatis ex omnibus abominationibus istis, tam indigena quam colonus qui peregrinantur apud vos.

Եւ պահեցէք զօրէնս իմ եւ զամենայն հրամանս իմ, եւ մի՛ առնիցէք յամենայն պղծութեանցն այնոցիկ, բնակն եւ եկն եւ պանդուխտն որ ի ձեզ իցէ,

დაიმარხეთ ყოველივე შჯული ჩემი და ყოველნივე ბრძანებანი ჩემნი და სამართალნი ჩემნი და არა ჰყოთ ამათ ყოველთაგანი საძაგელთაჲ მსოფლელმან, და რომელი მოსრულ იყოს მწირი, თქუენ შორის. 26

26 Ye shall therefore keep my statutes and my judgments, and shall not commit any of these abominations; neither any of your own nation, nor any stranger that sojourneth among you:

כז. כִּי אֶת כָּל הַתּוֹעֵבֹת הָאֵל עָשׂוּ אַנְשֵׁי הָאָרֶץ אֲשֶׁר לִפְנֵיכֶם וַתִּטְמָא הָאָרֶץ:

πάντα γὰρ τὰ βδελύγματα ταῦτα ἐποίησαν οἱ ἄνθρωποι τῆς γῆς οἱ ὄντες πρότεροι ὑμῶν καὶ ἐμιάνθη ἡ γῆ

27 ܡܸܛܠ ܕܗܵܠܹܝܢ ܟܠܗܘܿܢ ܚܛܵܗܹ̈ܐ ܥܒܲܕ݂ܘ ܐ̄ܢܵܫܲܝ ܐܲܬ݂ܪܵܐ ܕܡܼܢ ܩܕ݂ܵܡܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܐܸܬܿܛܲܢܦܲܬ݂ ܐܲܪܥܵܐ.

Omnes enim execrationes istas fecerunt accolæ terræ qui fuerunt ante vos, et polluerunt eam.

զի զայն ամենայն պղծութիւնս արարին մարդիկ երկրին, որ էին անդ յառաջ քան զձեզ, եւ պղծեցաւ երկիրն,

რამეთუ ყოველივე ამას იქმოდეს საძაგელსა კაცნი ქუეყანისანი, რომელნი უპირადეს იყუნეს თქუენსა, და შეიგინა ქუეყანაჲ. 27

27 (For all these abominations have the men of the land done, which were before you, and the land is defiled;)

כח. וְלֹא תָקִיא הָאָרֶץ אֶתְכֶם בְּטַמַּאֲכֶם אֹתָהּ כַּאֲשֶׁר קָאָה אֶת הַגּוֹי אֲשֶׁר לִפְנֵיכֶם:

καὶ ἵνα μὴ προσοχθίσῃ ὑμῖν ἡ γῆ ἐν τῷ μιαίνειν ὑμᾶς αὐτήν ὃν τρόπον προσώχθισεν τοῖς ἔθνεσιν τοῖς πρὸ ὑμῶν

28 ܠܵܐ ܬܛܲܡܐܘܼܢܵܗ ܠܐܲܪܥܵܐ: ܕܠܵܐ ܬܣܲܪܸܩܟ݂ܘܿܢ ܐܲܝܟ݂ ܕܣܲܪܩܲܬ݂ ܥܲܡܡܹ̈ܐ ܕܡܼܢ ܩܕ݂ܵܡܲܝܟܿܘܿܢ.

Cavete ergo ne et vos similiter evomat, cum paria feceritis, sicut evomuit gentem, quæ fuit ante vos.

Զի մի՛ տաղտկանայցէ եւ ձեւք երկիրն ի պղծել ձեր զնա, որպէս տաղտկացաւ ազգօքն որ էին յառաջ քան զձեզ,

და რომელმან არა მოგიძაგოს თქუენ ქუეყანამან შეგინებითა მით მისითა თქუენ მიერ, ვითარცა-იგი მოიძაგნა უწინარესნი თქუენსა. 28

28 That the land spue not you out also, when ye defile it, as it spued out the nations that were before you.

כט. כִּי כָּל אֲשֶׁר יַעֲשֶׂה מִכֹּל הַתּוֹעֵבֹת הָאֵלֶּה וְנִכְרְתוּ הַנְּפָשׁוֹת הָעֹשׂת מִקֶּרֶב עַמָּם:

ὅτι πᾶς ὃς ἂν ποιήσῃ ἀπὸ πάντων τῶν βδελυγμάτων τούτων ἐξολεθρευθήσονται αἱ ψυχαὶ αἱ ποιοῦσαι ἐκ τοῦ λαοῦ αὐτῶν

29 ܡܸܛܠ ܕܟ݂ܠ ܡܿܢ ܕܥܵܒܹܕ݂ ܚܲܕ݂ ܡܼܢ ܗܵܠܹܝܢ ܟܠܗܘܿܢ ܚܛܵܗܹ̈ܐ: ܢܹܐܒܲܕܵܢ ܢܲܦ̮ܫܵܬ݂ܵܐ ܕܥܵܒ݂ܕܵܢ ܡܼܢ ܓܵܘ ܥܲܡܗܹܝܢ.

Omnis anima, quæ fecerit de abominationibus his quippiam, peribit de medio populi sui.

Զի ամենայն մարդ որ արասցէ յամենայն պղծութեանցն այնոցիկ, սատակեսցին անձինքն որ առնիցեն զայն ի միջոյ ժողովրդեան իւրեանց,

რამეთუ ყოველმან, რომელმან ყოს ესრეთ, მოისპენ სული იგი, რომელთა ყონ, ერისაგან თჳსისასა. 29

29 For whosoever shall commit any of these abominations, even the souls that commit them shall be cut off from among their people.

ל. וּשְׁמַרְתֶּם אֶת מִשְׁמַרְתִּי לְבִלְתִּי עֲשׂוֹת מֵחֻקּוֹת הַתּוֹעֵבֹת אֲשֶׁר נַעֲשׂוּ לִפְנֵיכֶם וְלֹא תִטַּמְּאוּ בָּהֶם אֲנִי יְהוָֹה אֱלֹהֵיכֶם:

καὶ φυλάξετε τὰ προστάγματά μου ὅπως μὴ ποιήσητε ἀπὸ πάντων τῶν νομίμων τῶν ἐβδελυγμένων ἃ γέγονεν πρὸ τοῦ ὑμᾶς καὶ οὐ μιανθήσεσθε ἐν αὐτοῖς ὅτι ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

30 ܘܛܲܪܘ ܢܛܘܼܪܵܬ݂ܝ: ܘܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܿܢ ܐܲܝܟ݂ ܚܲܕ݂ ܡܼܢ ܢܵܡܘܿܣܹ̈ܐ ܕܲܚܛܵܗܹ̈ܐ ܕܲܥܒܲܕ݂ܘ ܕܲܩܕ݂ܵܡܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܬܸܬܿܛܲܡܐܘܼܢ ܒܗܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Custodite mandata mea. Nolite facere quæ fecerunt hi qui fuerunt ante vos, et ne polluamini in eis. Ego Dominus Deus vester.

Եւ պահեսջիք զպահպանութիւնս իմ, զի մի՛ առնիցէք յամենայն պղծութեան օրինացն որ գործեցան յառաջ քան զձեզ. եւ մի՛ պղծիցիք նոքօք, զի ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

და დაიცუნეთ მცნებანი ჩემნი, რათა არა ჰყოფდეთ უშჯულოებათა მათგან საძაგელთა, რომელნი იქმნეს უწინარეს თქუენსა და არა შეიგინნეთ მათ შინა, რამეთუ მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 30

30 Therefore shall ye keep mine ordinance, that ye commit not any one of these abominable customs, which were committed before you, and that ye defile not yourselves therein: I am the LORD your God.

יט

ΙΘʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܝܛ.

Cap. 19

ԳԼ. ԺԹ

თავი მეცხრამეტე

א. וַיְדַבֵּר יְהוָֹה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutus est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა ღმერთი მოსეს და ჰრქუა: 1

1 And the LORD spake unto Moses, saying,

ב. דַּבֵּר אֶל כָּל עֲדַת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְאָמַרְתָּ אֲלֵהֶם קְדשִׁים תִּהְיוּ כִּי קָדוֹשׁ אֲנִי יְהוָֹה אֱלֹהֵיכֶם:

λάλησον τῇ συναγωγῇ τῶν υἱῶν Ισραηλ καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς ἅγιοι ἔσεσθε ὅτι ἐγὼ ἅγιος κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

2 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܟܠܵܗ ܟܢܘܼܫܬܵܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܗܘܵܘ ܩܲܕܝܼܫܝܼܢ ܡܸܛܠ ܕܩܲܕܝܼܫ ܐ̄ܢܵܐ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Loquere ad omnem cœtum filiorum Israël, et dices ad eos: Sancti estote, quia ego sanctus sum, Dominus Deus vester.

Խօսեաց ընդ ժողովրդեան որդւոցն Իսրայելի եւ ասասցես ցնոսա. Սուրբ եղերուք, զի ես սուրբ եմ Տէր Աստուած ձեր,

ეტყოდე შენ კრებულსა მას ძეთა ისრაჱლისათა და არქუ მათ: წმიდა იყვენით, რამეთუ მე წმიდა ვარ, უფალი ღმერთი თქუენი. 2

2 Speak unto all the congregation of the children of Israel, and say unto them, Ye shall be holy: for I the LORD your God am holy.

ג. אִישׁ אִמּוֹ וְאָבִיו תִּירָאוּ וְאֶת שַׁבְּתֹתַי תִּשְׁמֹרוּ אֲנִי יְהוָֹה אֱלֹהֵיכֶם:

ἕκαστος πατέρα αὐτοῦ καὶ μητέρα αὐτοῦ φοβείσθω καὶ τὰ σάββατά μου φυλάξεσθε ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

3 ܓܒܲܪ ܡܼܢ ܐܲܒ݂ܘܼܗܝ ܘܡܼܢ ܐܸܡܹܗ ܕܚܲܠܘ: ܘܛܲܪܘ ܦܘܼܩܕܵܢܲܝ: ܡܸܛܠ ܕܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Unusquisque patrem suum, et matrem suam timeat. Sabbata mea custodite. Ego Dominus Deus vester.

Իւրաքանչիւր ի հօրէ եւ ի մօրէ`` իւրմէ երկնչիջիք. եւ զշաբաթս իմ պահեսջիք. զի ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

კაცად-კაცადსა მამისა თჳსისა და დედისა თჳსისა ეშინოდენ და შაბათნი ჩემნი დაიმარხენით. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 3

3 Ye shall fear every man his mother, and his father, and keep my sabbaths: I am the LORD your God.

ד. אַל תִּפְנוּ אֶל הָאֱלִילִם וֵאלֹהֵי מַסֵּכָה לֹא תַעֲשׂוּ לָכֶם אֲנִי יְהוָֹה אֱלֹהֵיכֶם:

οὐκ ἐπακολουθήσετε εἰδώλοις καὶ θεοὺς χωνευτοὺς οὐ ποιήσετε ὑμῖν ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

4 ܠܵܐ ܬܸܬ݂ܦܢܘܼܢ ܒܵܬܲܪ ܫܹܐܕܹ̈ܐ: ܘܐܲܠܵܗܹ̈ܐ ܕܢܸܣܟܿܬ݂ܵܐ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Nolite converti ad idola, nec deos conflatiles faciatis vobis. Ego Dominus Deus vester.

Մի՛ երթայցէք զհետ կռոց, եւ աստուածս ձուլածոյս մի՛ առնիցէք ձեզ. ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

არა შეუდგეთ თქუენ კერპთა და ღმერთნი გამოდნობილნი არა ჰქმნნეთ თქუენ. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 4

4 Turn ye not unto idols, nor make to yourselves molten gods: I am the LORD your God.

ה. וְכִי תִזְבְּחוּ זֶבַח שְׁלָמִים לַיהוָֹה לִרְצֹנְכֶם תִּזְבָּחֻהוּ:

καὶ ἐὰν θύσητε θυσίαν σωτηρίου τῷ κυρίῳ δεκτὴν ὑμῶν θύσετε

5 ܘܐܸܢ ܕܵܒ݂ܚܝܼܬܿܘܿܢ ܕܸܒ݂ܚܹ̈ܐ ܫܲܠܡܹ̈ܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܡܩܲܒܿܠܹܐ ܕܲܒܲܚܘ.

Si immolaveritis hostiam pacificorum Domino, ut sit placabilis,

Եւ եթէ զոհիցէք զոհ փրկութեան Տեառն, զընդունելիսն ձեր զոհեսջիք,

და უკუეთუ შეწიროთ შესაწირავი ცხორებისაჲ უფლისა ღმრთისა, სათნოჲ შეწირეთ თქუენ. 5

5 And if ye offer a sacrifice of peace offerings unto the LORD, ye shall offer it at your own will.

ו. בְּיוֹם זִבְחֲכֶם יֵאָכֵל וּמִמָּחֳרָת וְהַנּוֹתָר עַד יוֹם הַשְּׁלִישִׁי בָּאֵשׁ יִשָּׂרֵף:

ᾗ ἂν ἡμέρᾳ θύσητε βρωθήσεται καὶ τῇ αὔριον καὶ ἐὰν καταλειφθῇ ἕως ἡμέρας τρίτης ἐν πυρὶ κατακαυθήσεται

6 ܘܲܒ݂ܝܵܘܡܵܐ ܕܡܸܬܿܕܲܒܚܝܼܢ ܢܸܬ݂ܐܲܟ݂ܠܘܼܢ: ܘܲܠܝܵܘܡܵܐ ܐ̄ܚܪܹܢܵܐ ܢܸܬ݂ܐܲܟ݂ܠܘܼܢ: ܘܡܸܕܸܿܡ ܕܝܵܬܲܪ ܠܝܵܘܡܵܐ ܕܲܬ݂ܠܵܬ݂ܵܐ: ܒܢܘܼܪܵܐ ܢܹܐܩܲܕ݂: ܘܠܵܐ ܢܸܬ݂ܐܟܸܠ.

eo die quo fuerit immolata, comedetis eam, et die altero: quidquid autem residuum fuerit in diem tertium, igne comburetis.

Յաւուր յորում մատուցանիցէք` կերիցի, եւ ի վաղիւ անդր. եւ եթէ մնասցէ մինչեւ ցօրն երրորդ, հրով այրեսցի,

და რომელსა დღესა შესწიროთ, იჭამენ ხვალისაგანცა და რომელი დაშთეს მესამედ დღემდე, ცეცხლითა დაიწუნ, უკუეთუ ჭამით იჭამოს დღესა მესამესა, უკლველი არს, არა შეიწიროს. 6

6 It shall be eaten the same day ye offer it, and on the morrow: and if ought remain until the third day, it shall be burnt in the fire.

ז. וְאִם הֵאָכֹל יֵאָכֵל בַּיּוֹם הַשְּׁלִישִׁי פִּגּוּל הוּא לֹא יֵרָצֶה:

ἐὰν δὲ βρώσει βρωθῇ τῇ ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ ἄθυτόν ἐστιν οὐ δεχθήσεται

7 ܘܐܸܢ ܡܸܬ݂ܐܟ݂ܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܐܟܸܠ ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܲܬ݂ܠܵܬ݂ܵܐ: ܡܲܣܠܲܝ ܗ̄ܘܼ: ܘܠܵܐ ܢܸܬ݂ܩܲܒܲܠ.

Si quis post biduum comederit ex ea, profanus erit, et impietatis reus:

Ապա թէ ուտելով ուտիցի յաւուրն երրորդի, անզոհ է, մի՛ ընկալցի,

ხოლო რომელმან ჭამოს იგი, ცოდვაჲ თავისა თჳსისა მოიღოს, რამეთუ სიწმიდე უფლისა ღმრთისა შეაგინა და მოისპნენ სულნი იგი. 7

7 And if it be eaten at all on the third day, it is abominable; it shall not be accepted.

ח. וְאֹכְלָיו עֲו‍ֹנוֹ יִשָּׂא כִּי אֶת קֹדֶשׁ יְהוָֹה חִלֵּל וְנִכְרְתָה הַנֶּפֶשׁ הַהִוא מֵעַמֶּיהָ:

ὁ δὲ ἔσθων αὐτὸ ἁμαρτίαν λήμψεται ὅτι τὰ ἅγια κυρίου ἐβεβήλωσεν καὶ ἐξολεθρευθήσονται αἱ ψυχαὶ αἱ ἔσθουσαι ἐκ τοῦ λαοῦ αὐτῶν

8 ܘܡܿܢ ܕܐܵܟܹܠ ܡܸܢܹܗ: ܚܛܵܗܵܐ ܢܩܲܒܸܿܠ: ܡܸܛܠ ܕܩܘܼܕ݂ܫܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ ܛܵܘܸܫ: ܬܹܐܒܲܕ݂ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܗܵܝ ܡܼܢ ܥܲܡܵܗ.

portabitque iniquitatem suam, quia sanctum Domini polluit, et peribit anima illa de populo suo.

Եւ որ ուտիցէ զայն` մեղս առցէ, զի զսրբութիւն Տեառն պղծեաց, եւ սատակեսցին անձինքն որ ուտիցեն` ի ժողովրդենէ իւրեանց,

რომელთა ჭამონ ერისაგან მათისა და რომელთა მომკონ სამკალი იგი ქუეყანისა მის თქუენისაჲ, არა მოასრულოთ სამკალი იგი თქუენი ქუეყანისა თქუენისაჲ მომკად. 8

8 Therefore every one that eateth it shall bear his iniquity, because he hath profaned the hallowed thing of the LORD: and that soul shall be cut off from among his people.

ט. וּבְקֻצְרְכֶם אֶת קְצִיר אַרְצְכֶם לֹא תְכַלֶּה פְּאַת שָׂדְךָ לִקְצֹר וְלֶקֶט קְצִירְךָ לֹא תְלַקֵּט:

καὶ ἐκθεριζόντων ὑμῶν τὸν θερισμὸν τῆς γῆς ὑμῶν οὐ συντελέσετε τὸν θερισμὸν ὑμῶν τοῦ ἀγροῦ ἐκθερίσαι καὶ τὰ ἀποπίπτοντα τοῦ θερισμοῦ σου οὐ συλλέξεις

9 ܘܡܵܐ ܕܚܵܨܕܝܼܢ ܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܚܨܵܕܵܐ ܕܐܲܪܥܟ݂ܘܿܢ: ܠܵܐ ܬܓܲܡܪܘܼܢ ܣܦܵܪܹ̈ܐ ܕܚܲܩܠܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ ܠܡܸܚܨܲܕ: ܘܲܠܩܵܛܵܐ ܕܲܚܨܵܕ݂ܟ݂ܘܿܢ ܠܵܐ ܬܸܠܩܛܘܼܢ.

Cumque messueris segetes terræ tuæ, non tondebis usque ad solum superficiem terræ, nec remanentes spicas colliges,

Եւ ի հնձել հնձողաց ձերոց զհունձս երկրին ձերոյ, մի՛ սպառիցէք զհունձս անդոց ձերոց մօտ հնձելով. եւ զանկեալն ի հնձոց քոց մի՛ ժողովեսցես,

და რომელი დაცჳოდის სამკალისა თქუენისაჲ, არა შეჰკრიბოთ. 9

9 And when ye reap the harvest of your land, thou shalt not wholly reap the corners of thy field, neither shalt thou gather the gleanings of thy harvest.

י. וְכַרְמְךָ לֹא תְעוֹלֵל וּפֶרֶט כַּרְמְךָ לֹא תְלַקֵּט לֶעָנִי וְלַגֵּר תַּעֲזֹב אֹתָם אֲנִי יְהוָֹה אֱלֹהֵיכֶם:

καὶ τὸν ἀμπελῶνά σου οὐκ ἐπανατρυγήσεις οὐδὲ τοὺς ῥῶγας τοῦ ἀμπελῶνός σου συλλέξεις τῷ πτωχῷ καὶ τῷ προσηλύτῳ καταλείψεις αὐτά ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

10 ܘܟܲܪܡܲܝܟܿܘܿܢ ܠܵܐ ܬܒܲܥܪܘܼܢ: ܘܢܸܬ݂ܪܵܐ ܕܙܲܝܬܲܝܟܿܘܿܢ ܠܵܐ ܬܸܠܩܛܘܿܢ: ܐܸܠܵܐ ܫܒ݂ܘܿܩܘ ܐܸܢܘܿܢ ܠܡܸܣܟܹܿܢܹ̈ܐ: ܘܠܲܐܝܠܹܝܢ ܕܡܸܬ݂ܦܢܹܝܢ ܠܘܵܬ݂ܝ: ܡܸܛܠ ܕܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

neque in vinea tua racemos et grana decidentia congregabis: sed pauperibus et peregrinis carpenda dimittes. Ego Dominus Deus vester.

Եւ զայգի քո ճռաքաղ մի՛ առնիցես, եւ պտղաքաղ այգւոյ քո մի՛ լինիցիս. տնանկին եւ պանդխտին թողցես զայն. ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

და ვენაჴსა შენსა არა შეიქცე მეორედ მოხილვად და არცაღა მარცვალი ვენაჴსა შენსა აღკრიბო, გლახაკთა და მწირთა დაუტევო იგი, რამეთუ მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 10

10 And thou shalt not glean thy vineyard, neither shalt thou gather every grape of thy vineyard; thou shalt leave them for the poor and stranger: I am the LORD your God.

יא. לֹא תִּגְנֹבוּ וְלֹא תְכַחֲשׁוּ וְלֹא תְשַׁקְּרוּ אִישׁ בַּעֲמִיתוֹ:

οὐ κλέψετε οὐ ψεύσεσθε οὐ συκοφαντήσει ἕκαστος τὸν πλησίον

11 ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܢܒ݂ܘܿܢ: ܠܵܐ ܬܟܲܕܿܒ݂ܘܼܢ: ܠܵܐ ܬܕܲܓܿܠܘܼܢ ܐ̄ܢܵܫ ܒܚܲܒ݂ܪܹܗ.

Non facietis furtum. Non mentiemini, nec decipiet unusquisque proximum suum.

Մի՛ գողանայցէք, եւ մի՛ ստիցէք, եւ մի՛ զրպարտիցէք իւրաքանչիւր զընկեր իւր,

არა იპარვიდეთ და არცაღა სტყუოდით, ნუცა ცილსა შესწამებნ კაცი მოყუასსა თჳსსა. 11

11 Ye shall not steal, neither deal falsely, neither lie one to another.

יב. וְלֹא תִשָּׁבְעוּ בִשְׁמִי לַשָּׁקֶר וְחִלַּלְתָּ אֶת שֵׁם אֱלֹהֶיךָ אֲנִי יְהוָֹה:

καὶ οὐκ ὀμεῖσθε τῷ ὀνόματί μου ἐπ᾽ ἀδίκῳ καὶ οὐ βεβηλώσετε τὸ ὄνομα τοῦ θεοῦ ὑμῶν ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

12 ܠܵܐ ܬܹܐܡܘܿܢ ܒܫܹܡܝ ܒܟܲܕܵܒ݂ܘܼܬ݂ܵܐ: ܘܲܬܿܛܵܘܫܘܼܢ ܫܡܹܗ ܕܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Non perjurabis in nomine meo, nec pollues nomen Dei tui. Ego Dominus.

Եւ մի՛ երդնուցուք սուտ յանուն իմ, եւ մի՛ պղծիցէք զանուն Տեառն Աստուծոյ ձերոյ. ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

და არა ჰფუცვიდეთ სახელითა ჩემითა ნაცვლად და არა შეაგინოთ სახელი უფლისა ღმრთისა თქუენისაჲ. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 12

12 And ye shall not swear by my name falsely, neither shalt thou profane the name of thy God: I am the LORD.

יג. לֹא תַעֲשֹׁק אֶת רֵעֲךָ וְלֹא תִגְזֹל לֹא תָלִין פְּעֻלַּת שָׂכִיר אִתְּךָ עַד בֹּקֶר:

οὐκ ἀδικήσεις τὸν πλησίον καὶ οὐχ ἁρπάσεις καὶ οὐ μὴ κοιμηθήσεται ὁ μισθὸς τοῦ μισθωτοῦ παρὰ σοὶ ἕως πρωί

13 ܠܵܐ ܬܸܛܠܘܿܡ ܠܚܲܒ݂ܪܵܟ݂: ܘܠܵܐ ܬܕܲܒܿܪܝܼܘܗܝ ܒܲܩܛܝܼܪܵܐ: ܠܵܐ ܢܒ݂ܘܼܬ ܐܲܓ݂ܪܵܐ ܕܐܲܓ݂ܝܼܪܵܐ ܠܘܵܬ݂ܵܟ݂ ܥܕܲܡܵܐ ܠܨܲܦܪܵܐ.

Non facies calumniam proximo tuo nec vi opprimes eum. Non morabitur opus mercenarii tui apud te usque mane.

Մի՛ զրկեսցես զընկեր քո, եւ մի՛ յափշտակեսցես. մի՛ ագցին վարձք վարձկանին առ քեզ մինչեւ ցառաւօտ,

არა ავნო მოყუასსა შენსა და არცაღა მო-რაჲ-სტაცო. და ნუცაღა დაადგრებინ სასყიდელი მორეწისაჲ შენ თანა განთიადმდე. 13

13 Thou shalt not defraud thy neighbour, neither rob him: the wages of him that is hired shall not abide with thee all night until the morning.

יד. לֹא תְקַלֵּל חֵרֵשׁ וְלִפְנֵי עִוֵּר לֹא תִתֵּן מִכְשֹׁל וְיָרֵאתָ מֵאֱלֹהֶיךָ אֲנִי יְהוָֹה:

οὐ κακῶς ἐρεῖς κωφὸν καὶ ἀπέναντι τυφλοῦ οὐ προσθήσεις σκάνδαλον καὶ φοβηθήσῃ κύριον τὸν θεόν σου ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

14 ܘܠܵܐ ܬܨܲܚܸܐ ܠܚܲܪܫܵܐ: ܘܲܩܕ݂ܵܡ ܥܘܝܼܪܵܐ ܠܵܐ ܬܣܝܼܡ ܬܘܼܩܠܬ݂ܵܐ: ܐܸܠܵܐ ܕܚܸܠ ܡܼܢ ܐܲܠܵܗܵܐ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Non maledices surdo, nec coram cæco pones offendiculum: sed timebis Dominum Deum tuum, quia ego sum Dominus.

Զհամրն մի՛ զզուիցես. եւ առաջի կուրին գայթակղութիւն մի՛ դնիցես. եւ երկնչիցիս ի Տեառնէ Աստուծոյ`` քումմէ. ես եմ Տէր Աստուած քո,

არარაჲ ბოროტი ჰრქუა ყრუსა და წინაშე ბრმისა არა დასდვა საცთური და გეშინოდენ უფლისა ღმრთისა შენისა. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 14

14 Thou shalt not curse the deaf, nor put a stumblingblock before the blind, but shalt fear thy God: I am the LORD.

טו. לֹא תַעֲשׂוּ עָוֶל בַּמִּשְׁפָּט לֹא תִשָּׂא פְנֵי דָל וְלֹא תֶהְדַּר פְּנֵי גָדוֹל בְּצֶדֶק תִּשְׁפֹּט עֲמִיתֶךָ:

οὐ ποιήσετε ἄδικον ἐν κρίσει οὐ λήμψῃ πρόσωπον πτωχοῦ οὐδὲ θαυμάσεις πρόσωπον δυνάστου ἐν δικαιοσύνῃ κρινεῖς τὸν πλησίον σου

15 ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܥܵܘܠܵܐ ܒܕ݂ܝܼܢܵܐ: ܘܠܵܐ ܬܸܣܲܒ݂ ܒܐܲܦܲܝ ܡܸܣܟܹܿܢܵܐ: ܘܐܲܦܠܵܐ ܒܐܲܦܲܝ ܪܲܒܵܐ: ܐܸܠܵܐ ܒܙܲܕܝܼܩܘܼܬ݂ܵܐ ܕܘܼܢ ܚܲܒ݂ܪܵܟ݂.

Non facies quod iniquum est, nec injuste judicabis. Non consideres personam pauperis, nec honores vultum potentis. Juste judica proximo tuo.

Անիրաւութիւն ի դատաստանի մի՛ առնիցես, եւ ակն աղքատի մի՛ առնուցուս, եւ մի՛ երեսաց աչառիցես հարստի. արդարութեամբ դատեսցիս զընկեր քո,

არა ჰქმნეთ ცრუ სარჩელსა შინა, არცა თუალ-ახუნე გლახაკსა, არცა თუალ-ახუნე პირსა ძლიერისასა სიმართლით განსაჯო მოყუასი შენი. 15

15 Ye shall do no unrighteousness in judgment: thou shalt not respect the person of the poor, nor honor the person of the mighty: but in righteousness shalt thou judge thy neighbour.

טז. לֹא תֵלֵךְ רָכִיל בְּעַמֶּיךָ לֹא תַעֲמֹד עַל דַּם רֵעֶךָ אֲנִי יְהוָֹה:

οὐ πορεύσῃ δόλῳ ἐν τῷ ἔθνει σου οὐκ ἐπισυστήσῃ ἐφ᾽ αἷμα τοῦ πλησίον σου ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

16 ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܘܿܠ ܩܲܪܨܵܐ ܕܥܲܡܵܟ݂: ܘܠܵܐ ܬܩܘܼܡ ܥܲܠ ܕܡܵܐ ܕܚܲܒ݂ܪܵܟ݂: ܡܸܛܠ ܕܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Non eris criminator, nec susurro in populo. Non stabis contra sanguinem proximi tui. Ego Dominus.

Եւ նենգութեամբ ընդ ազգի քում մի՛ գնայցես. յարիւն ընկերի քո մի՛ յօժարիցես. ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

არა ხჳდოდი ზაკჳთ ნათესავსა შორის შენსა, არა შეერთო სისხლსა მოყუსისა შენისასა. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 16

16 Thou shalt not go up and down as a talebearer among thy people: neither shalt thou stand against the blood of thy neighbour; I am the LORD.

יז. לֹא תִשְׂנָא אֶת אָחִיךָ בִּלְבָבֶךָ הוֹכֵחַ תּוֹכִיחַ אֶת עֲמִיתֶךָ וְלֹא תִשָּׂא עָלָיו חֵטְא:

οὐ μισήσεις τὸν ἀδελφόν σου τῇ διανοίᾳ σου ἐλεγμῷ ἐλέγξεις τὸν πλησίον σου καὶ οὐ λήμψῃ δι᾽ αὐτὸν ἁμαρτίαν

17 ܠܵܐ ܬܸܣܢܸܐ ܠܐܲܚܘܼܟ݂ ܒܠܸܒܵܟ݂: ܐܸܠܵܐ ܡܲܟܵܣܘܼ ܐܲܟܸܣܲܝܗܝ ܠܚܲܒ݂ܪܵܟ݂: ܕܠܵܐ ܡܸܛܠܵܬܹܗ ܬܩܲܒܸܿܠ ܚܛܵܗܵܐ.

Non oderis fratrem tuum in corde tuo, sed publice argue eum, ne habeas super illo peccatum.

Մի՛ ատեսցես զեղբայր քո ի մտի քում. յանդիմանութեամբ յանդիմանեսցես զընկեր քո, եւ մի՛ ընդունիցիս վասն նորա զմեղս,

არა გძულდეს ძმაჲ შენი გონებითა შენითა, მხილებით ამხილო მოყუასსა შენსა და არა მოიღო მისთჳს ცოდვაჲ. 17

17 Thou shalt not hate thy brother in thine heart: thou shalt in any wise rebuke thy neighbour, and not suffer sin upon him.

יח. לֹא תִקֹּם וְלֹא תִטֹּר אֶת בְּנֵי עַמֶּךָ וְאָהַבְתָּ לְרֵעֲךָ כָּמוֹךָ אֲנִי יְהוָֹה:

καὶ οὐκ ἐκδικᾶταί σου ἡ χείρ καὶ οὐ μηνιεῖς τοῖς υἱοῖς τοῦ λαοῦ σου καὶ ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν ἐγώ εἰμι κύριος

18 ܠܵܐ ܬܸܛܲܪ ܒܥܸܠܕܒ݂ܵܒ݂ܘܼܬ݂ܵܐ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܥܲܡܵܟ݂: ܐܸܠܵܐ ܪܚܲܡ ܠܚܲܒ݂ܪܵܟ݂ ܐܲܝܟ݂ ܢܲܦ̮ܫܵܟ݂: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Non quæras ultionem, nec memor eris injuriæ civium tuorum. Diliges amicum tuum sicut teipsum. Ego Dominus.

Մի՛ խնդրեսցէ վրէժ ձեռն քո. եւ ընդ որդւոց ժողովրդեան քո ոխս մի՛ ունիցիս, եւ սիրեսցես զընկեր քո իբրեւ զանձն քո, զի ես եմ Տէր,

და არცა შური იძიოს ჴელმან შენმან და არცა ძჳრი იჴსენო ძეთათჳს ერისა შენისათა და შეიყუარო მოყუასი შენი, ვითარცა თავი თჳსი. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 18

18 Thou shalt not avenge, nor bear any grudge against the children of thy people, but thou shalt love thy neighbour as thyself: I am the LORD.

יט. אֶת חֻקֹּתַי תִּשְׁמֹרוּ בְּהֶמְתְּךָ לֹא תַרְבִּיעַ כִּלְאַיִם שָׂדְךָ לֹא תִזְרַע כִּלְאָיִם וּבֶגֶד כִּלְאַיִם שַׁעַטְנֵז לֹא יַעֲלֶה עָלֶיךָ:

τὸν νόμον μου φυλάξεσθε τὰ κτήνη σου οὐ κατοχεύσεις ἑτεροζύγῳ καὶ τὸν ἀμπελῶνά σου οὐ κατασπερεῖς διάφορον καὶ ἱμάτιον ἐκ δύο ὑφασμένον κίβδηλον οὐκ ἐπιβαλεῖς σεαυτῷ

19 ܛܲܪܘ ܦܘܼܩܕܵܢܲܝ: ܒܥܝܼܪܟ݂ܘܿܢ ܠܵܐ ܬܲܪܟܿܒ݂ܘܼܢ ܚܸܠܛܵܐ: ܘܚܲܩܠܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ ܠܵܐ ܬܸܙܪܥܘܿܢ ܚܸܠܛܵܐ: ܘܡܲܪܛܘܼܛܵܐ ܕܚܸܠܛܵܐ ܕܲܦܬ݂ܝܼܟ݂ܝܼܢ ܠܵܐ ܬܸܠܒܿܫܘܼܢ.

Leges meas custodite. Jumentum tuum non facies coire cum alterius generis animantibus. Agrum tuum non seres diverso semine. Veste, quæ ex duobus texta est, non indueris.

Զօրէնս իմ պահեսջիք. զանասուն քո յօտարախառնս մի՛ խառնիցես. եւ զայգիս քո մի՛ վարեսցես այլեւայլ, եւ զձորձս երկդիմիս գարշելիս`` մի՛ արկանիցես զքեւ,

შჯული ჩემი დაიმარხეთ, საცხოვარი შენი არა შეაყო სხუასა მეუღლედ და ვენაჴოვანსა შენსა არა სთესო თითოფერი თესლი და სამოსელი ორთაგან ქსოვილი რეული არა შეიმოსო. 19

19 Ye shall keep my statutes. Thou shalt not let thy cattle gender with a diverse kind: thou shalt not sow thy field with mingled seed: neither shall a garment mingled of linen and woollen come upon thee.

כ. וְאִישׁ כִּי יִשְׁכַּב אֶת אִשָּׁה שִׁכְבַת זֶרַע וְהִוא שִׁפְחָה נֶחֱרֶפֶת לְאִישׁ וְהָפְדֵּה לֹא נִפְדָּתָה אוֹ חֻפְשָׁה לֹא נִתַּן לָהּ בִּקֹּרֶת תִּהְיֶה לֹא יוּמְתוּ כִּי לֹא חֻפָּשָׁה:

καὶ ἐάν τις κοιμηθῇ μετὰ γυναικὸς κοίτην σπέρματος καὶ αὐτὴ οἰκέτις διαπεφυλαγμένη ἀνθρώπῳ καὶ αὐτὴ λύτροις οὐ λελύτρωται ἢ ἐλευθερία οὐκ ἐδόθη αὐτῇ ἐπισκοπὴ ἔσται αὐτοῖς οὐκ ἀποθανοῦνται ὅτι οὐκ ἀπηλευθερώθη

20 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܕ݂ܡܲܟ݂ ܥܲܡ ܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܡܲܕ݂ܡܟ݂ܵܐ ܕܙܲܪܥܵܐ: ܘܐܲܡܬܹܗ ܗ̄ܝܼ ܙܒ݂ܝܼܢܵܐ ܠܹܗ ܠܓܲܒ݂ܪܵܐ: ܘܡܸܬ݂ܦܪܵܩܘܼ ܠܵܐ ܐܸܬ݂ܦܲܪܩܲܬ݂: ܘܚܹܐܪܘܼܬ݂ܵܐ ܠܵܐ ܐܸܬ݂ܝܲܗ̄ܒܲܬ݂ ܠܵܗ: ܫܘܼܐܵܠܹ̈ܐ ܢܸܗܘܘܿܢ ܥܠܲܝܗܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܢܸܬ݂ܩܲܛܠܘܼܢ: ܡܸܛܠ ܕܠܵܐ ܗܘܵܬ݂ ܡܚܲܪܪܵܐ.

Homo, si dormierit cum muliere coitu seminis, quæ sit ancilla etiam nubilis, et tamen pretio non redempta, nec libertate donata: vapulabunt ambo, et non morientur, quia non fuit libera.

Եթէ ոք ննջեսցէ ընդ կնոջ արութեամբ սերման, եւ նա իցէ աղախին պահեալ առն, եւ փրկանօք չիցէ փրկեալ եւ ազատութեամբ չիցէ ազատեալ, հարց եւ փորձ լիցի նոցա. եւ մի՛ մեռանիցին, զի չիցէ ազատեալ,

და უკუეთუ ვინმე დაწვეს დედაკაცისა თანა საწოლითა თესლისაჲთა, და იგი იყოს მჴევალი თხოვილ კაცისა, დაჴსნით არა ჴსნილ იყოს და განთავისუფლებულ არა იყოს, მოხედვაჲ იყავნ მათა, არა მოწყდენ, რამეთუ არა განთავისუფლებულ იყოს. 20

20 And whosoever lieth carnally with a woman, that is a bondmaid, betrothed to an husband, and not at all redeemed, nor freedom given her; she shall be scourged; they shall not be put to death, because she was not free.

כא. וְהֵבִיא אֶת אֲשָׁמוֹ לַיהֹוָה אֶל פֶּתַח אֹהֶל מוֹעֵד אֵיל אָשָׁם:

καὶ προσάξει τῆς πλημμελείας αὐτοῦ τῷ κυρίῳ παρὰ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου κριὸν πλημμελείας

21 ܘܢܲܝܬܸܿܐ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܠܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ.

Pro delicto autem suo offeret Domino ad ostium tabernaculi testimonii arietem:

Եւ մատուսցէ ընդ յանցանացն իւրոց Տեառն առ դրան խորանին վկայութեան խոյ յանցանաց,

და შეიწიროს უფლისა შეცოდებისა მისთჳს მისისა კართა თანა კარვისა საწამებელისათა - ვერძი შეცოდებისათჳს. 21

21 And he shall bring his trespass offering unto the LORD, unto the door of the tabernacle of the congregation, even a ram for a trespass offering.

כב. וְכִפֶּר עָלָיו הַכֹּהֵן בְּאֵיל הָאָשָׁם לִפְנֵי יְהֹוָה עַל חַטָּאתוֹ אֲשֶׁר חָטָא וְנִסְלַח לוֹ מֵחַטָּאתוֹ אֲשֶׁר חָטָא:

καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτοῦ ὁ ἱερεὺς ἐν τῷ κριῷ τῆς πλημμελείας ἔναντι κυρίου περὶ τῆς ἁμαρτίας ἧς ἥμαρτεν καὶ ἀφεθήσεται αὐτῷ ἡ ἁμαρτία ἣν ἥμαρτεν

22 ܘܲܢܚܲܣܸܐ ܥܠܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ: ܒܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܲܚܛܵܗܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܠ ܚܛܵܗܵܐ ܕܲܚܛܵܐ: ܘܢܸܫܬܿܒܸܩ ܠܹܗ ܚܛܵܗܵܐ ܕܲܚܛܵܐ.

orabitque pro eo sacerdos, et pro peccato ejus coram Domino, et repropitiabitur ei, dimitteturque peccatum.

Եւ քաւեսցէ վասն նորա քահանայն խոյիւն յանցանաց առաջի Տեառն վասն մեղացն զոր մեղաւ, եւ թողցին նմա մեղքն զոր մեղաւ,

და ლხინება-ყოს მისთჳს მღდელმან მან ვერძითა მით შეცოდებათათჳს წინაშე ღმრთისა ცოდვისა მისისათჳს, რომელ ცოდა და მიეტეოს მას ცოდვაჲ იგი. 22

22 And the priest shall make an atonement for him with the ram of the trespass offering before the LORD for his sin which he hath done: and the sin which he hath done shall be forgiven him.

כג. וְכִי תָבֹאוּ אֶל הָאָרֶץ וּנְטַעְתֶּם כָּל עֵץ מַאֲכָל וַעֲרַלְתֶּם עָרְלָתוֹ אֶת פִּרְיוֹ שָׁלשׁ שָׁנִים יִהְיֶה לָכֶם עֲרֵלִים לֹא יֵאָכֵל:

ὅταν δὲ εἰσέλθητε εἰς τὴν γῆν ἣν κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν δίδωσιν ὑμῖν καὶ καταφυτεύσετε πᾶν ξύλον βρώσιμον καὶ περικαθαριεῖτε τὴν ἀκαθαρσίαν αὐτοῦ ὁ καρπὸς αὐτοῦ τρία ἔτη ἔσται ὑμῖν ἀπερικάθαρτος οὐ βρωθήσεται

23 ܘܡܵܐ ܕܥܲܠܬܿܘܿܢ ܠܐܲܪܥܵܐ: ܘܲܢܨܲܒ݂ܬܿܘܿܢ ܟܠ ܐܝܼܠܵܢܹ̈ܐ ܕܡܹܐܟ݂ܘܼܠܬܵܐ: ܫܒ݂ܘܿܩܘ ܐܸܢܘܿܢ ܬܠܵܬ݂ ܫܢܝܼܢ: ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܿܢ ܡܼܢ ܦܹܐܪܲܝܗܘܿܢ.

Quando ingressi fueritis terram, et plantaveritis in ea ligna pomifera, auferetis præputia eorum: poma, quæ germinant, immunda erunt vobis, nec edetis ex eis.

Եւ յորժամ մտանիցէք յերկիրն զոր Տէր Աստուած տացէ ձեզ``, եւ տնկիցէք զամենայն փայտ ուտելի, սրբեսջիք զպղծութիւն նորա. եւ պտուղ նորա զերեամ պիղծ լիցի ձեզ եւ մի՛ կերիցի,

უკუეთუ შეხჳდეთ ქუეყანასა მას, რომელ-იგი უფალმან ღმერთმან თქუენმან მოგცეს თქუენდა, დაასხათ ყოველი ხე საჭმელი, და განწმიდოთ არაწმიდებაჲ მისი, და ხილი მისი სამ წელ იყოს თქუენდა განუწმედელ და არა იჭამოს. 23

23 And when ye shall come into the land, and shall have planted all manner of trees for food, then ye shall count the fruit thereof as uncircumcised: three years shall it be as uncircumcised unto you: it shall not be eaten of.

כד. וּבַשָּׁנָה הָרְבִיעִת יִהְיֶה כָּל פִּרְיוֹ קֹדֶשׁ הִלּוּלִים לַיהוָֹה:

καὶ τῷ ἔτει τῷ τετάρτῳ ἔσται πᾶς ὁ καρπὸς αὐτοῦ ἅγιος αἰνετὸς τῷ κυρίῳ

24 ܘܲܒ݂ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܐܲܪܒܲܥ: ܢܸܗܘܘܿܢ ܟܠܗܘܿܢ ܦܹܐܪܲܝܗܘܿܢ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܘܫܘܼܒ݂ܚܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Quarto autem anno omnis fructus eorum sanctificabitur, laudabilis Domino.

Եւ յամին չորրորդի եղիցի ամենայն պտուղ նորա սուրբ, օրհնեալ Տեառն,

და წელსა მეოთხესა იყოს ყოველი ნაყოფი მისი წმიდაჲ საქებელად ღმრთისა. 24

24 But in the fourth year all the fruit thereof shall be holy to praise the LORD withal.

כה. וּבַשָּׁנָה הַחֲמִישִׁת תֹּאכְלוּ אֶת פִּרְיוֹ לְהוֹסִיף לָכֶם תְּבוּאָתוֹ אֲנִי יְהוָֹה אֱלֹהֵיכֶם:

ἐν δὲ τῷ ἔτει τῷ πέμπτῳ φάγεσθε τὸν καρπόν πρόσθεμα ὑμῖν τὰ γενήματα αὐτοῦ ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

25 ܘܲܒ݂ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܚܲܡܸܫ ܐܲܟ݂ܘܿܠܘ ܦܹܐܪܲܝܗܘܿܢ: ܘܢܵܘܣܦܘܼܢ ܠܟ݂ܘܿܢ ܥܲܠܠܲܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Quinto autem anno comedetis fructus, congregantes poma, quæ proferunt. Ego Dominus Deus vester.

Եւ յամին հինգերորդի կերիջիք զպտուղ նորա. յաւելուած ձեզ լիցին բերք նորա. ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

და მეხუთესა წელსა ჰჭამოთ ნაყოფი, შესაძინელად თქუენდა ნაყოფი მისი. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 25

25 And in the fifth year shall ye eat of the fruit thereof, that it may yield unto you the increase thereof: I am the LORD your God.

כו. לֹא תֹאכְלוּ עַל הַדָּם לֹא תְנַחֲשׁוּ וְלֹא תְעוֹנֵנוּ:

μὴ ἔσθετε ἐπὶ τῶν ὀρέων καὶ οὐκ οἰωνιεῖσθε οὐδὲ ὀρνιθοσκοπήσεσθε

26 ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܿܢ ܕܡܵܐ: ܠܵܐ ܬܢܲܚܫܘܼܢ ܒܚܲܝܘܲܬ݂ ܟܸܢܦܵܐ: ܠܵܐ ܬܸܩܨܡܘܼܢ.

Non comedetis cum sanguine. Non augurabimini, nec observabitis somnia.

Ի վերայ լերանց մի՛ ուտիցէք. եւ մի՛ հմայիցէք, եւ մի՛ հաւահարց եւ մի՛ հաւագէտք լինիցիք,

ნუ ჰჭამთ მთასა ზედა და ნუცა იზმნით და ნუცა ქათმითა იმისნით, არა ჰყოთ 26

26 Ye shall not eat any thing with the blood: neither shall ye use enchantment, nor observe times.

כז. לֹא תַקִּפוּ פְּאַת רֹאשְׁכֶם וְלֹא תַשְׁחִית אֵת פְּאַת זְקָנֶךָ:

οὐ ποιήσετε σισόην ἐκ τῆς κόμης τῆς κεφαλῆς ὑμῶν οὐδὲ φθερεῖτε τὴν ὄψιν τοῦ πώγωνος ὑμῶν

27 ܠܵܐ ܬܪܲܒܿܘܼܢ ܣܲܥܪܵܐ ܕܪܹܫܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܬܚܲܒܿܠܘܼܢ ܦܵܬ݂ܵܐ ܕܕܸܩܢܲܝܟܿܘܿܢ.

Neque in rotundum attondebitis comam, nec radetis barbam.

Ցցունս ի վարսից գլխոց ձերոց մի՛ առնիցէք, եւ մի՛ ապականիցէք զտեսիլ մօրուաց ձերոց,

სასწორი თმისაგან თავისა თქუენისა, არა განირყუნეთ პირი წუერთა თქუენთაჲ და ნაჭერი აღთქუმისა ჴორცთა ზედა თქუენთასა არა ჰყოთ. 27

27 Ye shall not round the corners of your heads, neither shalt thou mar the corners of thy beard.

כח. וְשֶׂרֶט לָנֶפֶשׁ לֹא תִתְּנוּ בִּבְשַׂרְכֶם וּכְתֹבֶת קַעֲקַע לֹא תִתְּנוּ בָּכֶם אֲנִי יְהוָֹה:

καὶ ἐντομίδας ἐπὶ ψυχῇ οὐ ποιήσετε ἐν τῷ σώματι ὑμῶν καὶ γράμματα στικτὰ οὐ ποιήσετε ἐν ὑμῖν ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

28 ܘܚܘܼܪܛܵܬ݂ܵܐ ܥܲܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܒܒܸܣܪܟ݂ܘܿܢ: ܘܲܟ݂ܬ݂ܵܒܹ̈ܐ ܕܢܘܼܩܕ݂ܵܬ݂ܵܐ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Et super mortuo non incidetis carnem vestram, neque figuras aliquas aut stigmata facietis vobis. Ego Dominus.

Եւ վէտս ի վերայ ոգւոյ մի՛ առնիցէք ի մարմինս ձեր. եւ գիր կտեալ մի՛ առնիցէք ի ձեզ, ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

და წერილი დაწერტით არა ჰყოთ თქუენ, რამეთუ მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 28

28 Ye shall not make any cuttings in your flesh for the dead, nor print any marks upon you: I am the LORD.

כט. אַל תְּחַלֵּל אֶת בִּתְּךָ לְהַזְנוֹתָהּ וְלֹא תִזְנֶה הָאָרֶץ וּמָלְאָה הָאָרֶץ זִמָּה:

οὐ βεβηλώσεις τὴν θυγατέρα σου ἐκπορνεῦσαι αὐτήν καὶ οὐκ ἐκπορνεύσει ἡ γῆ καὶ ἡ γῆ πλησθήσεται ἀνομίας

29 ܠܵܐ ܬܲܦܸܣ ܠܒܲܪܬ݂ܵܟ݂ ܕܲܬ݂ܙܲܢܸܐ: ܕܠܵܐ ܬܙܲܢܸܐ ܐܲܪܥܵܐ: ܘܬܸܬ݂ܡܠܸܐ ܐܲܪܥܵܐ ܚܛܝܼܬ݂ܵܐ.

Ne prostituas filiam tuam, ne contaminetur terra et impleatur piaculo.

Մի՛ պղծիցես զդուստր քո պոռնկեցուցանելով զնա, զի մի՛ պոռնկեսցի երկիրն, եւ լցցի երկիրն անօրէնութեամբ,

არა შეაგინო ასული შენი, სიძვად იგი, და არა ისიძვიდეს ქუეყანაჲ და აღივსოს იგი უშჯულოებითა. 29

29 Do not prostitute thy daughter, to cause her to be a whore; lest the land fall to whoredom, and the land become full of wickedness.

ל. אֶת שַׁבְּתֹתַי תִּשְׁמֹרוּ וּמִקְדָּשִׁי תִּירָאוּ אֲנִי יְהוָֹה:

τὰ σάββατά μου φυλάξεσθε καὶ ἀπὸ τῶν ἁγίων μου φοβηθήσεσθε ἐγώ εἰμι κύριος

30 ܐܸܠܵܐ ܛܲܪܘ ܦܘܼܩܕܵܢܲܝ: ܘܡܼܢ ܡܲܩܕܲܫܝ ܕܚܲܠܘ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Sabbata mea custodite, et sanctuarium meum metuite. Ego Dominus.

Զշաբաթս իմ պահեսջիք, եւ ի սրբութեանց իմոց երկնչիջիք, զի ես եմ Տէր,

და შაბათნი ჩემნი დაიმარხნეთ და წმიდათა ჩემთათჳს გეშინოდენ, რამეთუ მე ვარ ღმერთი. 30

30 Ye shall keep my sabbaths, and reverence my sanctuary: I am the LORD.

לא. אַל תִּפְנוּ אֶל הָאֹבֹת וְאֶל הַיִּדְּעֹנִים אַל תְּבַקְשׁוּ לְטָמְאָה בָהֶם אֲנִי יְהוָֹה אֱלֹהֵיכֶם:

οὐκ ἐπακολουθήσετε ἐγγαστριμύθοις καὶ τοῖς ἐπαοιδοῖς οὐ προσκολληθήσεσθε ἐκμιανθῆναι ἐν αὐτοῖς ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

31 ܠܵܐ ܬܹܐܙܠ̄ܘܼܢ ܒܵܬܲܪ ܙܲܟܿܘܼܪܹ̈ܐ ܘܝܲܕܿܘܼܥܹ̈ܐ: ܘܠܵܐ ܬܫܲܐܠܘܼܢ ܐܸܢܘܿܢ: ܕܠܵܐ ܬܸܬܿܛܲܡܐܘܼܢ ܒܗܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Non declinetis ad magos, nec ab ariolis aliquid sciscitemini, ut polluamini per eos. Ego Dominus Deus vester.

Զհետ վհկաց մի՛ երթայցէք եւ ի գէտս մի՛ յարիցիք պղծել նոքօք. ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

არა შეუდგეთ თქუენ მუცლითმეზღაპრეთა და მსახრვალთა, არა შეეყენნეთ შეგინებად მათ შორის. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 31

31 Regard not them that have familiar spirits, neither seek after wizards, to be defiled by them: I am the LORD your God.

לב. מִפְּנֵי שֵׂיבָה תָּקוּם וְהָדַרְתָּ פְּנֵי זָקֵן וְיָרֵאתָ מֵּאֱלֹהֶיךָ אֲנִי יְהוָֹה:

ἀπὸ προσώπου πολιοῦ ἐξαναστήσῃ καὶ τιμήσεις πρόσωπον πρεσβυτέρου καὶ φοβηθήσῃ τὸν θεόν σου ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

32 ܡܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܣܵܒ݂ܵܐ ܗܘܲܝܬ ܩܵܐܹܡ: ܘܲܗܘܲܝܬ ܡܝܲܩܲܪ ܠܡܿܢ ܕܩܲܫܝܼܫ ܡܸܢܵܟ݂: ܘܲܕ݂ܚܲܠ ܡܼܢ ܐܲܠܵܗܵܟ݂: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂.

Coram cano capite consurge, et honora personam senis: et time Dominum Deum tuum. Ego sum Dominus.

Առաջի ալեաց յառնիցես, եւ պատուեսցես զերեսս ծերոյն, եւ երկնչիցիս յԱստուծոյ քումմէ. ես եմ Տէր Աստուած քո,

წინაშე პირსა მჴცოვანისასა ზე აღუდგე და პატივ-სცე პირსა მოხუცებულისასა და გეშინოდენ ღმრთისა ცხოველისა. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 32

32 Thou shalt rise up before the hoary head, and honour the face of the old man, and fear thy God: I am the LORD.

לג. וְכִי יָגוּר אִתְּךָ גֵּר בְּאַרְצְכֶם לֹא תוֹנוּ אֹתוֹ:

ἐὰν δέ τις προσέλθῃ προσήλυτος ὑμῖν ἐν τῇ γῇ ὑμῶν οὐ θλίψετε αὐτόν

33 ܘܟܲܕ݂ ܢܸܥܡܲܪ ܥܲܡܟ݂ܘܿܢ ܐܲܝܢܵܐ ܕܡܸܬ݂ܦܢܸܐ ܠܘܵܬ݂ܝ: ܠܲܐ ܬܸܥܠܒ݂ܘܼܢܹܗ.

Si habitaverit advena in terra vestra, et moratus fuerit inter vos, non exprobretis ei:

Եւ եթէ յարեսցի առ ձեզ եկ յերկրին ձերում, մի՛ նեղիցէք զնա,

უკუეთუ ვინმე მოგიჴდეს თქუენ მწირი ქუეყანასა თქუენსა, არა აჭირვებდეთ მას. 33

33 And if a stranger sojourn with thee in your land, ye shall not vex him.

לד. כְּאֶזְרָח מִכֶּם יִהְיֶה לָכֶם הַגֵּר הַגָּר אִתְּכֶם וְאָהַבְתָּ לוֹ כָּמוֹךָ כִּי גֵרִים הֱיִיתֶם בְּאֶרֶץ מִצְרָיִם אֲנִי יְהוָֹה אֱלֹהֵיכֶם:

ὡς ὁ αὐτόχθων ἐν ὑμῖν ἔσται ὁ προσήλυτος ὁ προσπορευόμενος πρὸς ὑμᾶς καὶ ἀγαπήσεις αὐτὸν ὡς σεαυτόν ὅτι προσήλυτοι ἐγενήθητε ἐν γῇ Αἰγύπτῳ ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

34 ܐܸܠܵܐ ܐܲܟ݂ܘܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ ܘܡܸܢܟ݂ܘܿܢ ܢܸܗܘܸܐ: ܘܐܲܝܠܹܝܢ ܕܡܸܬ݂ܦܢܹܝܢ ܠܘܵܬ݂ܝ: ܕܥܵܡܪܝܼܢ ܥܲܡܟ݂ܘܿܢ: ܪܚܲܡܘ ܐܸܢܘܿܢ ܐܲܝܟ݂ ܢܲܦ̮ܫܟ݂ܘܿܢ: ܡܸܛܠ ܕܐܵܦ ܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܥܵܡܘܿܪܹ̈ܐ ܗܘܲܝܬܿܘܿܢ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

sed sit inter vos quasi indigena, et diligetis eum quasi vosmetipsos: fuistis enim et vos advenæ in terra Ægypti. Ego Dominus Deus vester.

Իբրեւ զբնակն ձեր լինիցի ձեզ եւ եկն յարեալ ի ձեզ, եւ սիրեսցես զնա իբրեւ զանձն քո. զի պանդուխտք եղերուք եւ դուք յերկրին Եգիպտացւոց. ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

არამედ ვითარცა მკჳდრი თქუენ შორის იყოს მწირი იგი, რომელი მოვიდეს თქუენდა და შეიყვარო იგი, ვითარცა თავი თჳსი, რამეთუ მწირ იყვენით თქუენცა ქუეყანასა ეგჳპტისასა. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 34

34 But the stranger that dwelleth with you shall be unto you as one born among you, and thou shalt love him as thyself; for ye were strangers in the land of Egypt: I am the LORD your God.

לה. לֹא תַעֲשׂוּ עָוֶל בַּמִּשְׁפָּט בַּמִּדָּה בַּמִּשְׁקָל וּבַמְּשׂוּרָה:

οὐ ποιήσετε ἄδικον ἐν κρίσει ἐν μέτροις καὶ ἐν σταθμίοις καὶ ἐν ζυγοῖς

35 ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܥܵܘܠܵܐ ܒܕ݂ܝܼܢܵܐ: ܒܡܲܣܲܐܬ݂ܵܐ: ܘܲܒ݂ܡܲܬ݂ܩܵܠܵܐ: ܘܒܲܟ݂ܝܵܠܬܵܐ.

Nolite facere iniquum aliquid in judicio, in regula, in pondere, in mensura.

Մի՛ առնիցէք անիրաւութիւն ի դատաստանի, ի չափս եւ ի կշիռս եւ ի զոյգս,

არა ჰქმნე სიცრუჱ სარჩელსა შინა საწყაულითა, და სასწორთა და ნედლთა ზედა უღელი მართალი იყავნ. 35

35 Ye shall do no unrighteousness in judgment, in meteyard, in weight, or in measure.

לו. מֹאזְנֵי צֶדֶק אַבְנֵי צֶדֶק אֵיפַת צֶדֶק וְהִין צֶדֶק יִהְיֶה לָכֶם אֲנִי יְהוָֹה אֱלֹהֵיכֶם אֲשֶׁר הוֹצֵאתִי אֶתְכֶם מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם:

ζυγὰ δίκαια καὶ στάθμια δίκαια καὶ χοῦς δίκαιος ἔσται ὑμῖν ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν ὁ ἐξαγαγὼν ὑμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου

36 ܡܲܣܲܐܬ݂ܵܐ ܕܩܘܼܫܬܵܐ: ܘܡܲܬ݂ܩܵܠܵܐ ܕܩܘܼܫܬܵܐ: ܘܲܟ݂ܝܵܠܬܵܐ ܕܩܘܼܫܬܵܐ: ܘܗܸܡܝܵܢܵܐ ܕܩܘܼܫܬܵܐ ܢܸܗܘܘܿܢ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ: ܕܐܲܦܸܩܬܿܟ݂ܘܿܢ ܡܼܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ.

Statera justa, et æqua sint pondera, justus modius, æquusque sextarius. Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Ægypti.

Զոյգք արդարք եւ կշիռք արդարք, եւ չափք արդարք, եւ կապիճ`` արդար լինիցի ձեր, ես եմ Տէր Աստուած ձեր որ հանի զձեզ յերկրէն Եգիպտացւոց,

სასწორი სიმართლისაჲ და საწყაული მართალი და საწყაული კეცი იყავნ მართალი თქუენ შორის. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი, რომელმან გამოგიყვანენ თქუენ ქუეყანით ეგჳპტით. 36

36 Just balances, just weights, a just ephah, and a just hin, shall ye have: I am the LORD your God, which brought you out of the land of Egypt.

לז. וּשְׁמַרְתֶּם אֶת כָּל חֻקֹּתַי וְאֶת כָּל מִשְׁפָּטַי וַעֲשִׂיתֶם אֹתָם אֲנִי יְהוָֹה:

καὶ φυλάξεσθε πάντα τὸν νόμον μου καὶ πάντα τὰ προστάγματά μου καὶ ποιήσετε αὐτά ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

37 ܛܲܪܘ ܟܠܗܘܿܢ ܦܘܼܩܕܵܢܲܝ: ܘܟ݂ܠܗܘܿܢ ܕܝܼܢܲܝ: ܘܲܥܒܸܕ݂ܘ ܐܸܢܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Custodite omnia præcepta mea, et universa judicia, et facite ea. Ego Dominus.

Եւ պահեսջիք զամենայն զօրէնս իմ եւ զամենայն զհրամանս իմ, եւ արասջիք զնոսա. զի ես եմ Տէր Աստուած,

და დაიმარხეთ ყოველივე შჯული ჩემი და ყოველნი სამართალნი ჩემნი და ჰყოფდით მათ, რამეთუ მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 37

37 Therefore shall ye observe all my statutes, and all my judgments, and do them: I am the LORD.

Κʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܟ.

Cap. 20

ԳԼ. Ի

თავი მეოცე

א. וַיְדַבֵּר יְהוָֹה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: 1

1 And the LORD spake unto Moses, saying,

ב. וְאֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל תֹּאמַר אִישׁ אִישׁ מִבְּנֵי יִשְׂרָאֵל וּמִן הַגֵּר הַגָּר בְּיִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר יִתֵּן מִזַּרְעוֹ לַמֹּלֶךְ מוֹת יוּמָת עַם הָאָרֶץ יִרְגְּמֻהוּ בָאָבֶן:

καὶ τοῖς υἱοῖς Ισραηλ λαλήσεις ἐάν τις ἀπὸ τῶν υἱῶν Ισραηλ ἢ ἀπὸ τῶν προσγεγενημένων προσηλύτων ἐν Ισραηλ ὃς ἂν δῷ τοῦ σπέρματος αὐτοῦ ἄρχοντι θανάτῳ θανατούσθω τὸ ἔθνος τὸ ἐπὶ τῆς γῆς λιθοβολήσουσιν αὐτὸν ἐν λίθοις

2 ܐܸܡܲܪ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܓܒܲܪ ܓܒܲܪ ܡܼܢ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܡܼܢ ܐܲܝܠܹܝܢ ܕܡܸܬ݂ܦܢܹܝܢ ܠܘܵܬ݂ܝ: ܕܥܵܡܪܝܼܢ ܒܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܕܢܲܪܡܸܐ ܡܼܢ ܙܲܪܥܹܗ ܒܢܘܼܟ݂ܪܲܝܬܵܐ: ܡܸܬ݂ܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܩܛܸܠ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܗܵܘܼ: ܘܥܲܡܵܐ ܕܐܲܪܥܵܐ ܢܸܪܓܿܡܘܼܢܹܗ ܒܟܹܐܦܹ̈ܐ.

Hæc loqueris filiis Israël: Homo de filiis Israël, et de advenis qui habitant in Israël, si quis dederit de semine suo idolo Moloch, morte moriatur: populus terræ lapidabit eum.

Խօսեաց ընդ որդիսդ Իսրայելի եւ ասասցես. Եթէ ոք յորդւոցդ Իսրայելի կամ յեկելոց պանդխտացն Իսրայելի տացէ զսերմն իւր իշխանի``, մահու մեռցի. եւ ազգք երկրին քարկոծ արասցեն զնա քարամբք,

უკუეთუ ვინმე ძეთაგანმან ისრაჱლისათამან, გინათუ მოსრულთაგანმან მწირმან ისრაჱლსა შორის, რომელ მისცეს ნათესავი თჳსი მთავარსა, სიკუდილით მოკუედინ, ტომმან მისვე ქუეყანისამან ქვაჲ დაჰკრიბონ მას. 2

2 Again, thou shalt say to the children of Israel, Whosoever he be of the children of Israel, or of the strangers that sojourn in Israel, that giveth any of his seed unto Molech; he shall surely be put to death: the people of the land shall stone him with stones.

ג. וַאֲנִי אֶתֵּן אֶת פָּנַי בָּאִישׁ הַהוּא וְהִכְרַתִּי אֹתוֹ מִקֶּרֶב עַמּוֹ כִּי מִזַּרְעוֹ נָתַן לַמֹּלֶךְ לְמַעַן טַמֵּא אֶת מִקְדָּשִׁי וּלְחַלֵּל אֶת שֵׁם קָדְשִׁי:

καὶ ἐγὼ ἐπιστήσω τὸ πρόσωπόν μου ἐπὶ τὸν ἄνθρωπον ἐκεῖνον καὶ ἀπολῶ αὐτὸν ἐκ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ ὅτι τοῦ σπέρματος αὐτοῦ ἔδωκεν ἄρχοντι ἵνα μιάνῃ τὰ ἅγιά μου καὶ βεβηλώσῃ τὸ ὄνομα τῶν ἡγιασμένων μοι

3 ܘܐܸܢܵܐ ܐܸܬܸܿܠ ܪܘܼܓ݂ܙܝ ܒܓܲܒ݂ܪܵܐ ܗܵܘ: ܘܐܵܘܒܿܕ݂ܝܼܘܗܝ ܡܼܢ ܓܵܘ ܥܲܡܹܗ: ܥܲܠ ܕܐܲܪܡܝܼ ܡܼܢ ܙܲܪܥܹܗ ܒܢܘܼܟ݂ܪܲܝܬܵܐ: ܕܲܢܛܲܡܲܐ ܡܲܩܕܲܫܝ: ܘܲܢܛܲܡܲܐ ܫܡܵܐ ܕܩܘܼܕ݂ܫ.

Et ego ponam faciem meam contra illum: succidamque eum de medio populi sui, eo quod dederit de semine suo Moloch, et contaminaverit sanctuarium meum, ac polluerit nomen sanctum meum.

Եւ ես հաստատեցից զերեսս իմ ի վերայ մարդոյն այնորիկ, եւ կորուսից զնա ի ժողովրդենէ իւրմէ. զի ետ ի սերմանէ իւրմէ իշխանին`` պղծել զսրբութիւն իմ, եւ գարշեցուցանել զանուն սրբեցելոցն իմոց,

და მე დავამტკიცო პირი ჩემი კაცსა მას ზედა და წარვწყმიდო იგი ერისაგან თჳსისა, რამეთუ მისცა მთავარსა, რათა შეაგინოს სიწმიდე ჩემი და შეაბილწოს სახელი განწმედილთა ჩემდამო. 3

3 And I will set my face against that man, and will cut him off from among his people; because he hath given of his seed unto Molech, to defile my sanctuary, and to profane my holy name.

ד. וְאִם הַעְלֵם יַעְלִימוּ עַם הָאָרֶץ אֶת עֵינֵיהֶם מִן הָאִישׁ הַהוּא בְּתִתּוֹ מִזַּרְעוֹ לַמֹּלֶךְ לְבִלְתִּי הָמִית אֹתוֹ:

ἐὰν δὲ ὑπερόψει ὑπερίδωσιν οἱ αὐτόχθονες τῆς γῆς τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτῶν ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου ἐν τῷ δοῦναι αὐτὸν τοῦ σπέρματος αὐτοῦ ἄρχοντι τοῦ μὴ ἀποκτεῖναι αὐτόν

4 ܘܐܸܢ ܢܲܪܟܿܢܘܼܢ ܥܲܝܢܲܝܗܘܿܢ ܥܲܡܵܐ ܕܐܲܪܥܵܐ ܡܼܢ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܗܵܘ ܕܐܲܪܡܝܼ ܡܼܢ ܙܲܪܥܹܗ ܒܢܘܼܟ݂ܪܲܝܬܵܐ: ܕܠܵܐ ܢܸܩܛܠܘܼܢܹܗ.

Quod si negligens populus terræ, et quasi parvipendens imperium meum, dimiserit hominem qui dedit de semine suo Moloch, nec voluerit eum occidere:

Ապա թէ ակնածելով ակնածեսցեն բնակիչք երկրին աչօք իւրեանց յառնէն յայնմանէ` ի տալ նորա զսերմն իւր իշխանին`` չսպանանել զնա,

უკუეთუ უგულებით უგულებელ-ყონ თუალითა მათითა მკჳდრთა მათ ქუეყანისათა კაცისა მისთჳს, რომელმან მისცა ნათესავი თჳსი მთავარსა და არა მოკლან იგი. 4

4 And if the people of the land do any ways hide their eyes from the man, when he giveth of his seed unto Molech, and kill him not:

ה. וְשַׂמְתִּי אֲנִי אֶת פָּנַי בָּאִישׁ הַהוּא וּבְמִשְׁפַּחְתּוֹ וְהִכְרַתִּי אֹתוֹ וְאֵת כָּל הַזֹּנִים אַחֲרָיו לִזְנוֹת אַחֲרֵי הַמֹּלֶךְ מִקֶּרֶב עַמָּם:

καὶ ἐπιστήσω τὸ πρόσωπόν μου ἐπὶ τὸν ἄνθρωπον ἐκεῖνον καὶ τὴν συγγένειαν αὐτοῦ καὶ ἀπολῶ αὐτὸν καὶ πάντας τοὺς ὁμονοοῦντας αὐτῷ ὥστε ἐκπορνεύειν αὐτὸν εἰς τοὺς ἄρχοντας ἐκ τοῦ λαοῦ αὐτῶν

5 ܐܸܥܒܸܿܕ݂ ܐܸܢܵܐ ܪܘܼܓ݂ܙܝ ܒܓܲܒ݂ܪܵܐ ܗܵܘ ܘܲܒ݂ܫܲܪܒܿܬܹܗ: ܘܐܵܘܒܿܕ݂ܝܼܘܗܝ ܘܲܠܟ݂ܠ ܕܛܵܥܹܝܢ ܒܵܬ݂ܪܹܗ: ܥܲܠ ܕܛܵܥܹܝܢ ܒܵܬܲܪ ܢܘܼܟܪܲܝܬܵܐ ܡܼܢ ܓܵܘ ܥܲܡܗܘܿܢ.

ponam faciem meam super hominem illum, et super cognationem ejus, succidamque et ipsum, et omnes qui consenserunt ei ut fornicarentur cum Moloch, de medio populi sui.

հաստատեցից զերեսս իմ ի վերայ առնն այնորիկ եւ ի վերայ ազգի նորա, եւ կորուսից զնա եւ զամենայն միաբանեալսն ընդ նմա առ ի պոռնկեցուցանելոյ զնոսա ընդ իշխանին` ի միջոյ ժողովրդեան իւրեանց,

და დავამტკიცო პირი ჩემი კაცსა მას ზედა და ნათესავსა მისსა. 5

5 Then I will set my face against that man, and against his family, and will cut him off, and all that go a whoring after him, to commit whoredom with Molech, from among their people.

ו. וְהַנֶּפֶשׁ אֲשֶׁר תִּפְנֶה אֶל הָאֹבֹת וְאֶל הַיִּדְּעֹנִים לִזְנֹת אַחֲרֵיהֶם וְנָתַתִּי אֶת פָּנַי בַּנֶּפֶשׁ הַהִוא וְהִכְרַתִּי אֹתוֹ מִקֶּרֶב עַמּוֹ:

καὶ ψυχή ἣ ἐὰν ἐπακολουθήσῃ ἐγγαστριμύθοις ἢ ἐπαοιδοῖς ὥστε ἐκπορνεῦσαι ὀπίσω αὐτῶν ἐπιστήσω τὸ πρόσωπόν μου ἐπὶ τὴν ψυχὴν ἐκείνην καὶ ἀπολῶ αὐτὴν ἐκ τοῦ λαοῦ αὐτῆς

6 ܘܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܬܹܐܙܲܠ ܒܵܬܲܪ ܙܲܟܿܘܼܪܹ̈ܐ: ܘܝܲܕܿܘܼܥܹ̈ܐ: ܕܬܸܛܥܸܐ ܒܵܬܲܪܗܘܿܢ: ܐܸܬܸܿܠ ܪܘܼܓ݂ܙܝ ܒܢܲܦ̮ܫܵܐ ܗܵܝ: ܘܐܵܘܒܿܕ݂ܝܼܗ ܡܼܢ ܥܲܡܵܗ.

Anima, quæ declinaverit ad magos et ariolos, et fornicata fuerit cum eis, ponam faciem meam contra eam, et interficiam illam de medio populi sui.

Եւ անձն որ երթիցէ զհետ վհկաց կամ գիտաց` պոռնկել զկնի նոցա, հաստատեցից զերեսս իմ ի վերայ անձինն այնորիկ, եւ կորուսից զնա ի ժողովրդենէ իւրմէ,

და წარწვწყმიდო იგი და ყოველნივე მის თანა შეთქმულნი, ვითარცა ისიძვიდეს მთავართა მიმართ, ერისაგან მათისანი. 6

6 And the soul that turneth after such as have familiar spirits, and after wizards, to go a whoring after them, I will even set my face against that soul, and will cut him off from among his people.

ז. וְהִתְקַדִּשְׁתֶּם וִהְיִיתֶם קְדשִׁים כִּי אֲנִי יְהוָֹה אֱלֹהֵיכֶם:

καὶ ἔσεσθε ἅγιοι ὅτι ἅγιος ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

7 ܐܸܬ݂ܩܲܕܲܫܘ ܘܲܗܘܵܘ ܩܲܕܿܝܼܫܝܼܢ: ܡܸܛܠ ܕܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Sanctificamini et estote sancti, quia ego sum Dominus Deus vester.

Եւ սրբեսջիք եւ եղիջիք սուրբք, զի սուրբ եմ ես`` Տէր Աստուած ձեր,

და კაცი, რომელი შეუდგის მუცლითმეზღაპრედ, გინა მსახრვალად, რათა ისიძვიდენ იგინი მთავართა მიმართ, ერისა მათისაგანნი და დავამტკიცო პირი ჩემი კაცსა მას ზედა და წარვწყმიდო იგი ერისაგან თჳსისა და იყუნეთ თქუენ წმიდა, რამეთუ მე წმიდა ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 7

7 Sanctify yourselves therefore, and be ye holy: for I am the LORD your God.

ח. וּשְׁמַרְתֶּם אֶת חֻקֹּתַי וַעֲשִׂיתֶם אֹתָם אֲנִי יְהוָֹה מְקַדִּשְׁכֶם:

καὶ φυλάξεσθε τὰ προστάγματά μου καὶ ποιήσετε αὐτά ἐγὼ κύριος ὁ ἁγιάζων ὑμᾶς

8 ܛܲܪܘ ܦܘܼܩܕܵܢܲܝ ܘܲܥܒܸܕ݂ܘ ܐܸܢܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܕܲܡܩܲܕܸܿܫ ܐ̄ܢܵܐ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Custodite præcepta mea, et facite ea: ego Dominus qui sanctifico vos.

Եւ պահեսջիք զհրամանս իմ եւ արասջիք զնոսա. ես եմ Տէր Աստուած ձեր`` որ սրբեմ զձեզ,

და დაიმარხნეთ ბრძანებანი ჩემნი და ჰყუნეთ იგინი, რამეთუ მე ვარ უფალი, რომელი განგწმედ თქუენ. უკუეთუ კაცმან-კაცმან ბოროტი ჰრქუას მამასა თჳსსა, გინა დედასა თჳსსა, სიკუდილით მოკუედინ, რამეთუ მამასა თჳსსა და დედასა თჳსსა ბოროტი ჰრქუა, თანამდებ არს სიკუდილისა. 8

8 And ye shall keep my statutes, and do them: I am the LORD which sanctify you.

ט. כִּי אִישׁ אִישׁ אֲשֶׁר יְקַלֵּל אֶת אָבִיו וְאֶת אִמּוֹ מוֹת יוּמָת אָבִיו וְאִמּוֹ קִלֵּל דָּמָיו בּוֹ:

ἄνθρωπος ἄνθρωπος ὃς ἂν κακῶς εἴπῃ τὸν πατέρα αὐτοῦ ἢ τὴν μητέρα αὐτοῦ θανάτῳ θανατούσθω πατέρα αὐτοῦ ἢ μητέρα αὐτοῦ κακῶς εἶπεν ἔνοχος ἔσται

9 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܲܢܨܲܚܸܐ ܠܐܲܒ݂ܘܼܗܝ ܘܠܐܸܡܹܗ: ܡܸܬ݂ܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܩܛܸܠ: ܠܐܲܒ݂ܘܼܗܝ ܘܠܐܸܡܹܗ ܨܲܚܝܼ: ܕܡܹܗ ܥܠܵܘܗܝ.

Qui maledixerit patri suo, aut matri, morte moriatur: patri matrique maledixit: sanguis ejus sit super eum.

Մարդ ոք մարդ որ հայհոյեսցէ զհայր իւր կամ զմայր իւր` մահու մեռցի. զհայր իւր կամ զմայր իւր թէ բամբասեսցէ` մահապարտ է,

კაცმან უკუეთუ ვინმე იმრუშოს ქმრისცოლისა, გინა ცოლისა თანა მოყუსისა თჳსისა, 9

9 For every one that curseth his father or his mother shall be surely put to death: he hath cursed his father or his mother; his blood shall be upon him.

י. וְאִישׁ אֲשֶׁר יִנְאַף אֶת אֵשֶׁת אִישׁ אֲשֶׁר יִנְאַף אֶת אֵשֶׁת רֵעֵהוּ מוֹת יוּמַת הַנֹּאֵף וְהַנֹּאָפֶת:

ἄνθρωπος ὃς ἂν μοιχεύσηται γυναῖκα ἀνδρὸς ἢ ὃς ἂν μοιχεύσηται γυναῖκα τοῦ πλησίον θανάτῳ θανατούσθωσαν ὁ μοιχεύων καὶ ἡ μοιχευομένη

10 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܲܢܓ݂ܘܼܪ ܐܲܢ̄ܬܲܬ݂ ܓܲܒ݂ܪܵܐ: ܘܲܢܓ݂ܘܼܪ ܐܲܢ̄ܬܲܬ݂ ܚܲܒ݂ܪܹܗ: ܡܸܬ݂ܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܩܲܛܠܘܼܢ ܓܲܝܵܪܵܐ ܘܓܲܝܵܪܬܵܐ.

Si mœchatus quis fuerit cum uxore alterius, et adulterium perpetraverit cum conjuge proximi sui, morte moriantur et mœchus et adultera.

Եւ այր ոք եթէ շնասցի ընդ առնակնոջ կամ շնայցէ ընդ կնոջ ընկերի իւրոյ, մահու մեռցին եւ շնացօղն ե՛ւ շնացեալն,

სიკუდილით მოკუედინ მრუშავი იგი და რომლისა თანა იმრუშა. 10

10 And the man that committeth adultery with another man's wife, even he that committeth adultery with his neighbour's wife, the adulterer and the adulteress shall surely be put to death.

יא. וְאִישׁ אֲשֶׁר יִשְׁכַּב אֶת אֵשֶׁת אָבִיו עֶרְוַת אָבִיו גִּלָּה מוֹת יוּמְתוּ שְׁנֵיהֶם דְּמֵיהֶם בָּם:

ἐάν τις κοιμηθῇ μετὰ γυναικὸς τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ἀσχημοσύνην τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ἀπεκάλυψεν θανάτῳ θανατούσθωσαν ἀμφότεροι ἔνοχοί εἰσιν

11 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܕ݂ܡܲܟ݂ ܥܲܡ ܐܲܢ̄ܬܲܬ݂ ܐܲܒ݂ܘܼܗܝ: ܦܘܼܪܣܵܝܵܐ ܕܐܲܒ݂ܘܼܗܝ ܓܠܵܐ: ܡܸܬ݂ܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܩܲܛܠܘܼܢ ܬܪܲܝܗܘܿܢ: ܘܕܸܡܗܘܿܢ ܥܠܲܝܗܘܿܢ.

Qui dormierit cum noverca sua, et revelaverit ignominiam patris sui, morte moriantur ambo: sanguis eorum sit super eos.

Եւ այր ոք որ ննջիցէ ընդ կնոջ հօր իւրոյ, զառականս հօր իւրոյ յայտնեաց. մահու մեռցին երկոքին, զի ամպարշտեցան, եւ մահապարտք են,

და უკუეთუ ვინმე დაწვეს მამისცოლისა თანა, რამეთუ სარცხჳნელი მამისა თჳსისა გამოაცხადა, სიკუდილით მოკუედინ ორნივე, რამეთუ უღმრთოებაჲ ყვეს, ამისთჳს თანამდებ არიან. 11

11 And the man that lieth with his father's wife hath uncovered his father's nakedness: both of them shall surely be put to death; their blood shall be upon them.

יב. וְאִישׁ אֲשֶׁר יִשְׁכַּב אֶת כַּלָּתוֹ מוֹת יוּמְתוּ שְׁנֵיהֶם תֶּבֶל עָשׂוּ דְּמֵיהֶם בָּם:

καὶ ἐάν τις κοιμηθῇ μετὰ νύμφης αὐτοῦ θανάτῳ θανατούσθωσαν ἀμφότεροι ἠσεβήκασιν γάρ ἔνοχοί εἰσιν

12 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܕ݂ܡܲܟ݂ ܥܲܡ ܟܲܠܬܹܗ: ܡܸܬ݂ܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܩܲܛܠܘܼܢ ܬܪܲܝܗܘܿܢ: ܡܸܛܠ ܕܲܚܛܝܼܬ݂ܵܐ ܥܒܲܕ݂ܘ: ܕܸܡܗܘܿܢ ܥܠܲܝܗܘܿܢ.

Si quis dormierit cum nuru sua, uterque moriatur, quia scelus operati sunt: sanguis eorum sit super eos.

Եւ եթէ ննջեսցէ ոք ընդ նուոյ իւրում, մահու մեռցին երկոքին, զի ամպարշտեցան եւ մահապարտք են,

რომელი დაწვეს წულისა თანა საწოლითა დედებრ, რამეთუ საძაგელი ქმნეს ორთავე, სიკუდილით მოწყდენ, რამეთუ თანამდებ არიან. 12

12 And if a man lie with his daughter in law, both of them shall surely be put to death: they have wrought confusion; their blood shall be upon them.

יג. וְאִישׁ אֲשֶׁר יִשְׁכַּב אֶת זָכָר מִשְׁכְּבֵי אִשָּׁה תּוֹעֵבָה עָשׂוּ שְׁנֵיהֶם מוֹת יוּמָתוּ דְּמֵיהֶם בָּם:

καὶ ὃς ἂν κοιμηθῇ μετὰ ἄρσενος κοίτην γυναικός βδέλυγμα ἐποίησαν ἀμφότεροι θανατούσθωσαν ἔνοχοί εἰσιν

13 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܕ݂ܡܲܟ݂ ܥܲܡ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܡܲܕ݂ܡܟ݂ܵܐ ܕܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ: ܛܲܢܦܘܼܬ݂ܵܐ ܥܒܲܕ݂ܘ ܬܪܲܝܗܘܿܢ: ܡܸܬ݂ܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܩܲܛܠܘܼܢ: ܘܕܸܡܗܘܿܢ ܥܠܲܝܗܘܿܢ.

Qui dormierit cum masculo coitu femineo, uterque operatus est nefas: morte moriantur: sit sanguis eorum super eos.

Եւ այր ոք եթէ ննջեսցէ ընդ արուի զգործ կանացի, պղծութիւն գործեցին, մահու մեռցին երկոքին, զի մահապարտք են,

რომელმან შეირთოს ასული და დედაჲ მისი, რამეთუ უშჯულოებაჲ არს, 13

13 If a man also lie with mankind, as he lieth with a woman, both of them have committed an abomination: they shall surely be put to death; their blood shall be upon them.

יד. וְאִישׁ אֲשֶׁר יִקַּח אֶת אִשָּׁה וְאֶת אִמָּהּ זִמָּה הִוא בָּאֵשׁ יִשְׂרְפוּ אֹתוֹ וְאֶתְהֶן וְלֹא תִהְיֶה זִמָּה בְּתוֹכְכֶם:

ὃς ἐὰν λάβῃ γυναῖκα καὶ τὴν μητέρα αὐτῆς ἀνόμημά ἐστιν ἐν πυρὶ κατακαύσουσιν αὐτὸν καὶ αὐτάς καὶ οὐκ ἔσται ἀνομία ἐν ὑμῖν

14 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܣܲܒ݂ ܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܘܐܸܡܵܗ: ܚܛܝܼܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܒܢܘܼܪܵܐ ܢܵܘܩܕ݂ܘܼܢܹܗ ܠܹܗ ܘܲܠܗܹܝܢ: ܘܠܵܐ ܬܸܗܘܸܐ ܚܛܝܼܬ݂ܵܐ ܒܲܝܢܵܬ݂ܗܘܿܢ.

Qui supra uxorem filiam, duxerit matrem ejus, scelus operatus est: vivus ardebit cum eis, nec permanebit tantum nefas in medio vestri.

Եւ այր ոք որ առնուցու զկին եւ զմայր նորա, անօրէնութիւն է, հրով այրեսցեն զնա եւ զնոսա. եւ մի՛ լինիցի ի ձեզ անօրէնութիւն,

ცეცხლითა დაწჳთ იგი და იგინი მის თანა, და არა იყოს ურჩულოებაჲ თქუენ შორის. 14

14 And if a man take a wife and her mother, it is wickedness: they shall be burnt with fire, both he and they; that there be no wickedness among you.

טו. וְאִישׁ אֲשֶׁר יִתֵּן שְׁכָבְתּוֹ בִּבְהֵמָה מוֹת יוּמָת וְאֶת הַבְּהֵמָה תַּהֲרֹגוּ:

καὶ ὃς ἂν δῷ κοιτασίαν αὐτοῦ ἐν τετράποδι θανάτῳ θανατούσθω καὶ τὸ τετράπουν ἀποκτενεῖτε

15 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܕ݂ܡܲܟ݂ ܥܲܡ ܒܥܝܼܪܵܐ ܡܸܬ݂ܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܩܛܸܠ: ܘܐܵܦ ܗܝܼ ܒܥܝܼܪܵܐ ܬܸܬ݂ܪܓܸܡ.

Qui cum jumento et pecore coierit, morte moriatur: pecus quoque occidite.

Եւ այր ոք որ տացէ զարութիւն իւր յանասուն` մահու մեռցի, եւ զանասունն սպանանիջիք,

და რომელი დაწვეს პირუტყუსა თანა, სიკუდილით მოკუედინ და ოთხფერჴი იგი მოკალთ. 15

15 And if a man lie with a beast, he shall surely be put to death: and ye shall slay the beast.

טז. וְאִשָּׁה אֲשֶׁר תִּקְרַב אֶל כָּל בְּהֵמָה לְרִבְעָה אֹתָהּ וְהָרַגְתָּ אֶת הָאִשָּׁה וְאֶת הַבְּהֵמָה מוֹת יוּמָתוּ דְּמֵיהֶם בָּם:

καὶ γυνή ἥτις προσελεύσεται πρὸς πᾶν κτῆνος βιβασθῆναι αὐτὴν ὑπ᾽ αὐτοῦ ἀποκτενεῖτε τὴν γυναῖκα καὶ τὸ κτῆνος θανάτῳ θανατούσθωσαν ἔνοχοί εἰσιν

16 ܘܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܕܬܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܘܵܬ݂ ܒܥܝܼܪܵܐ ܕܬܸܬ݂ܪܟܸܒ݂ ܡܸܢܵܗ: ܩܛܘܿܠܘ ܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܘܐܵܦ ܠܲܒ݂ܥܝܼܪܵܐ: ܡܸܬ݂ܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܩܲܛܠܘܼܢ: ܘܕܸܡܗܘܿܢ ܥܠܲܝܗܘܿܢ.

Mulier, quæ succubuerit cuilibet jumento, simul interficietur cum eo: sanguis eorum sit super eos.

Եւ կին որ մատչիցի յամենայն անասուն պղծել նմա ի նմանէ, սպանանիջիք զկինն եւ զանասունն. մահու մեռանիցին, զի մահապարտք են,

და დედაკაცი, რომელი მოუჴდეს ყოველსა პირუტყუსა ცოდვად მისგან, მოკალთ დედაკაცი იგი და პირუტყჳცა იგი. სიკუდილით მოწყდენ, რამეთუ თანამდებ არიან. 16

16 And if a woman approach unto any beast, and lie down thereto, thou shalt kill the woman, and the beast: they shall surely be put to death; their blood shall be upon them.

יז. וְאִישׁ אֲשֶׁר יִקַּח אֶת אֲחֹתוֹ בַּת אָבִיו אוֹ בַת אִמּוֹ וְרָאָה אֶת עֶרְוָתָהּ וְהִיא תִרְאֶה אֶת עֶרְוָתוֹ חֶסֶד הוּא וְנִכְרְתוּ לְעֵינֵי בְּנֵי עַמָּם עֶרְוַת אֲחֹתוֹ גִּלָּה עֲו‍ֹנוֹ יִשָּׂא:

ὃς ἐὰν λάβῃ τὴν ἀδελφὴν αὐτοῦ ἐκ πατρὸς αὐτοῦ ἢ ἐκ μητρὸς αὐτοῦ καὶ ἴδῃ τὴν ἀσχημοσύνην αὐτῆς καὶ αὕτη ἴδῃ τὴν ἀσχημοσύνην αὐτοῦ ὄνειδός ἐστιν ἐξολεθρευθήσονται ἐνώπιον υἱῶν γένους αὐτῶν ἀσχημοσύνην ἀδελφῆς αὐτοῦ ἀπεκάλυψεν ἁμαρτίαν κομιοῦνται

17 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܣܲܒ݂ ܚܵܬܹܗ ܒܲܪܬ݂ ܐܲܒ݂ܘܼܗܝ: ܐܵܘ ܒܲܪܬ݂ ܐܸܡܹܗ: ܘܢܸܚܙܸܐ ܦܘܼܪܣܵܝܵܗ: ܘܐܵܦ ܗܝܼ ܬܸܚܙܸܐ ܦܘܼܪܣܵܝܹܗ: ܚܸܣܕܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܢܹܐܒ݂ܕܘܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܒܢܲܝ ܥܲܡܗܘܿܢ: ܦܘܼܪܣܵܝܵܐ ܕܚܵܬܹܗ ܓܠܵܐ: ܥܵܘܠܗܘܿܢ ܢܩܲܒܿܠܘܼܢ.

Qui acceperit sororem suam filiam patris sui, vel filiam matris suæ, et viderit turpitudinem ejus, illaque conspexerit fratris ignominiam, nefariam rem operati sunt: occidentur in conspectu populi sui, eo quod turpitudinem suam mutuo revelaverint, et portabunt iniquitatem suam.

Եւ այր ոք որ առնուցու զքոյր իւր զառ ի հօրէ կամ զառ ի մօրէ, եւ տեսանիցէ զառականս նորա, եւ նա տեսանիցէ զառականս նորա, նախատինք են. սատակեսցին յերեսաց որդւոց ազգին իւրեանց. զի զառականս քեռ իւրոյ յայտնեաց. ընկալցին զմեղս իւրեանց,

რომელმან შეირთოს დაჲ თჳსი მამით, გინა დედით და იხილოს სარცხჳნელი მისი და მან იხილოს სარცხჳნელი თჳსი, რამეთუ საყუედრელ არს, მოისპედ იგინი წინაშე ძეთა ნათესავისა მათისათა, რამეთუ სარცხჳნელი დისა თჳსისაჲ გამოაცხადა, ცოდვაჲ მოიღონ მათ. 17

17 And if a man shall take his sister, his father's daughter, or his mother's daughter, and see her nakedness, and she see his nakedness; it is a wicked thing; and they shall be cut off in the sight of their people: he hath uncovered his sister's nakedness; he shall bear his iniquity.

יח. וְאִישׁ אֲשֶׁר יִשְׁכַּב אֶת אִשָּׁה דָּוָה וְגִלָּה אֶת עֶרְוָתָהּ אֶת מְקֹרָהּ הֶעֱרָה וְהִוא גִּלְּתָה אֶת מְקוֹר דָּמֶיהָ וְנִכְרְתוּ שְׁנֵיהֶם מִקֶּרֶב עַמָּם:

καὶ ἀνήρ ὃς ἂν κοιμηθῇ μετὰ γυναικὸς ἀποκαθημένης καὶ ἀποκαλύψῃ τὴν ἀσχημοσύνην αὐτῆς τὴν πηγὴν αὐτῆς ἀπεκάλυψεν καὶ αὕτη ἀπεκάλυψεν τὴν ῥύσιν τοῦ αἵματος αὐτῆς ἐξολεθρευθήσονται ἀμφότεροι ἐκ τοῦ γένους αὐτῶν

18 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܕ݂ܡܲܟ݂ ܥܲܡ ܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܟܸܦ̮ܣܵܢܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܢܸܓ݂ܠܸܐ ܦܘܼܪܣܵܝܵܗ: ܡܲܒܿܘܼܥܵܗ ܓܠܵܐ: ܘܗܝܼ ܓܠܲܬ݂ ܡܲܒܿܘܼܥܵܐ ܕܲܕ݂ܡܵܗ: ܢܹܐܒ݂ܕܘܼܢ ܬܪܲܝܗܘܿܢ ܡܼܢ ܓܵܘ ܥܲܡܗܘܿܢ.

Qui coierit cum muliere in fluxu menstruo, et revelaverit turpitudinem ejus, ipsaque aperuerit fontem sanguinis sui, interficientur ambo de medio populi sui.

Եւ այր որ ննջիցէ ընդ կնոջ դաշտանի եւ յայտնեսցէ զառականս նորա, զի զաղբեւր արեան նորա յայտնեաց, եւ սա` յայտնեաց զբղխումն արեան իւրոյ, սատակեսցին երկոքեան յազգէ իւրեանց,

და მამაკაცი, რომელი დაწვეს დედაკაცისა თანა გამოჯდომილისა და გამოაცხადოს სარცხჳნელი მისი, წყაროჲ მისი გამოაცხადა და დედაკაცმან, გამოაცხადა მდინარე სისხლისა მისისაჲ, მოისპენ ორნივე ნათესავისაგან მათისა. 18

18 And if a man shall lie with a woman having her sickness, and shall uncover her nakedness; he hath discovered her fountain, and she hath uncovered the fountain of her blood: and both of them shall be cut off from among their people.

יט. וְעֶרְוַת אֲחוֹת אִמְּךָ וַאֲחוֹת אָבִיךָ לֹא תְגַלֵּה כִּי אֶת שְׁאֵרוֹ הֶעֱרָה עֲו‍ֹנָם יִשָּׂאוּ:

καὶ ἀσχημοσύνην ἀδελφῆς πατρός σου καὶ ἀδελφῆς μητρός σου οὐκ ἀποκαλύψεις τὴν γὰρ οἰκειότητα ἀπεκάλυψεν ἁμαρτίαν ἀποίσονται

19 ܘܦܘܼܪܣܵܝܹܗ ܕܚܵܬ݂ܵܗ ܕܐܸܡܵܟ݂ ܘܲܕ݂ܚܵܬܹܗ ܕܐܲܒ݂ܘܼܟ݂ ܠܵܐ ܬܸܓ݂ܠܸܐ: ܡܸܛܠ ܕܩܲܪܝܼܒܲܢ ܐܸܢܹܝܢ: ܦܘܼܪܣܵܝ ܥܵܘܠܗܘܿܢ ܢܩܲܒܿܠܘܼܢ.

Turpitudinem materteræ et amitæ tuæ non discooperies: qui hoc fecerit, ignominiam carnis suæ nudavit; portabunt ambo iniquitatem suam.

Եւ զառականս հօրաքեռ քո եւ զմօրաքեռ քո մի՛ յայտնեսցես. զի զընտանութեան առականս յայտնեցին, զմեղս իւրեանց տարցին, եւ անորդիք մեռցին,

და სარცხჳნელი მამისდისა თჳსისაჲ და დედისა დისა თჳსისაჲ არა გამოაცხადო, რამეთუ თჳსებაჲ გამოაცხადა, ცოდვაჲ მოიღონ. 19

19 And thou shalt not uncover the nakedness of thy mother's sister, nor of thy father's sister: for he uncovereth his near kin: they shall bear their iniquity.

כ. וְאִישׁ אֲשֶׁר יִשְׁכַּב אֶת דֹּדָתוֹ עֶרְוַת דֹּדוֹ גִּלָּה חֶטְאָם יִשָּׂאוּ עֲרִירִים יָמֻתוּ:

ὃς ἂν κοιμηθῇ μετὰ τῆς συγγενοῦς αὐτοῦ ἀσχημοσύνην τῆς συγγενείας αὐτοῦ ἀπεκάλυψεν ἄτεκνοι ἀποθανοῦνται

20 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܕ݂ܡܲܟ݂ ܥܲܡ ܐܲܢ̄ܬܲܬ݂ ܕܵܕܹܗ: ܦܘܼܪܣܵܝܵܐ ܕܕ݂ܵܕܹܗ ܓܠܵܐ: ܚܛܝܼܬ݂ܗܘܿܢ ܢܩܲܒܿܠܘܼܢ: ܘܲܕ݂ܠܵܐ ܒܢܝܼܢ ܢܡܘܼܬ݂ܘܼܢ.

Qui coierit cum uxore patrui vel avunculi sui, et revelaverit ignominiam cognationis suæ, portabunt ambo peccatum suum: absque liberis morientur.

Եւ մարդ ոք որ ննջիցէ ընդ կնոջ քեռւոյ իւրոյ, զառականս քեռւոյ իւրոյ յայտնեաց. զմեղս իւրեանց ընկալցին, եւ անորդիք մեռցին,

რომელი დაწვეს ნათესავისა თჳსისა თანა, რამეთუ ნათესაობაჲ გამოაცხადა, უშვილონი მოწყდენ. 20

20 And if a man shall lie with his uncle's wife, he hath uncovered his uncle's nakedness: they shall bear their sin; they shall die childless.

כא. וְאִישׁ אֲשֶׁר יִקַּח אֶת אֵשֶׁת אָחִיו נִדָּה הִוא עֶרְוַת אָחִיו גִּלָּה עֲרִירִים יִהְיוּ:

ὃς ἂν λάβῃ τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ ἀκαθαρσία ἐστίν ἀσχημοσύνην τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ ἀπεκάλυψεν ἄτεκνοι ἀποθανοῦνται

21 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܣܲܒ݂ ܐܲܢ̄ܬܲܬ݂ ܐܲܚܘܼܗܝ: ܥܵܘܠܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܡܸܛܠ ܕܦܘܼܪܣܵܝܵܐ ܕܐܲܚܘܼܗܝ ܓܠܵܐ: ܕܠܵܐ ܒܢܝܼܢ ܢܸܗܘܘܿܢ.

Qui duxerit uxorem fratris sui, rem facit illicitam: turpitudinem fratris sui revelavit: absque liberis erunt.

Եւ մարդ ոք որ առնուցու զկին եղբօր իւրոյ` պղծութիւն է. զառականս եղբօր իւրոյ յայտնեաց. անորդիք մեռցին,

რომელმან შეირთოს ცოლი ძმისა თჳსისაჲ, არაწმიდება არს, რამეთუ სარცხჳნელი ძმისა თჳსისაჲ გამოაცხადა, უშვილონი მოწყდენ. 21

21 And if a man shall take his brother's wife, it is an unclean thing: he hath uncovered his brother's nakedness; they shall be childless.

כב. וּשְׁמַרְתֶּם אֶת כָּל חֻקֹּתַי וְאֶת כָּל מִשְׁפָּטַי וַעֲשִׂיתֶם אֹתָם וְלֹא תָקִיא אֶתְכֶם הָאָרֶץ אֲשֶׁר אֲנִי מֵבִיא אֶתְכֶם שָׁמָּה לָשֶׁבֶת בָּהּ:

καὶ φυλάξασθε πάντα τὰ προστάγματά μου καὶ τὰ κρίματά μου καὶ ποιήσετε αὐτά καὶ οὐ μὴ προσοχθίσῃ ὑμῖν ἡ γῆ εἰς ἣν ἐγὼ εἰσάγω ὑμᾶς ἐκεῖ κατοικεῖν ἐπ᾽ αὐτῆς

22 ܛܲܪܘ ܟܠܗܘܿܢ ܦܘܼܩܕܵܢܲܝ: ܘܕ݂ܝܼܢܲܝ: ܘܲܥܒܸܕ݂ܘ ܐܸܢܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܬܣܲܪܸܩܟ݂ܘܿܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܲܥܸܠ ܐ̄ܢܵܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܠܵܗ ܠܡܸܬܲܒ݂ ܒܵܗ.

Custodite leges meas, atque judicia, et facite ea: ne et vos evomat terra quam intraturi estis et habitaturi.

Եւ պահեսջիք զամենայն հրամանս իմ եւ զամենայն զիրաւունս իմ, եւ արասջիք զնոսա, եւ ոչ տաղտկասցի ձեւք երկիրն յոր ես տարայց զձեզ բնակել ի նմա,

და დაიმარხნეთ ყოველნივე ბრძანებანი ჩემნი და სამართალნი ჩემნი და ყვენით იგინი. და არა მოგიძაგნეს თქუენ ქუეყანამან, რომელსა მე შეგიყვანენ თქუენ დამკჳდრებად მას ზედა. 22

22 Ye shall therefore keep all my statutes, and all my judgments, and do them: that the land, whither I bring you to dwell therein, spue you not out.

כג. וְלֹא תֵלְכוּ בְּחֻקֹּת הַגּוֹי אֲשֶׁר אֲנִי מְשַׁלֵּחַ מִפְּנֵיכֶם כִּי אֶת כָּל אֵלֶּה עָשׂוּ וָאָקֻץ בָּם:

καὶ οὐχὶ πορεύεσθε τοῖς νομίμοις τῶν ἐθνῶν οὓς ἐξαποστέλλω ἀφ᾽ ὑμῶν ὅτι ταῦτα πάντα ἐποίησαν καὶ ἐβδελυξάμην αὐτούς

23 ܘܠܵܐ ܬܗܲܠܟ݂ܘܿܢ ܒܢܵܡܘܿܣܹ̈ܐ ܕܥܲܡܡܹ̈ܐ ܕܫܵܕܹܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܼܢ ܩܕ݂ܵܡܲܝܟܿܘܿܢ: ܡܸܛܠ ܕܗܵܠܹܝܢ ܟܠܗܹܝܢ ܥܒܲܕ݂ܘ: ܘܥܵܩܲܬ݂ ܠܝܼ ܒܗܘܿܢ.

Nolite ambulare in legitimis nationum, quas ego expulsurus sum ante vos. Omnia enim hæc fecerunt, et abominatus sum eas.

Եւ մի՛ գնայցէք ըստ օրինաց ազգացն զորս մերժեցից ես ի ձէնջ զի զայն ամենայն արարին, եւ գարշեցայ ես ի նոցանէն,

და არა ხჳდოდით თქუენ შჯულსა მას წარმართთასა, რომელნიმე განვასხნე პირისაგან თქუენისა. 23

23 And ye shall not walk in the manners of the nation, which I cast out before you: for they committed all these things, and therefore I abhorred them.

כד. וָאֹמַר לָכֶם אַתֶּם תִּירְשׁוּ אֶת אַדְמָתָם וַאֲנִי אֶתְּנֶנָּה לָכֶם לָרֶשֶׁת אֹתָהּ אֶרֶץ זָבַת חָלָב וּדְבָשׁ אֲנִי יְהוָֹה אֱלֹהֵיכֶם אֲשֶׁר הִבְדַּלְתִּי אֶתְכֶם מִן הָעַמִּים:

καὶ εἶπα ὑμῖν ὑμεῖς κληρονομήσατε τὴν γῆν αὐτῶν καὶ ἐγὼ δώσω ὑμῖν αὐτὴν ἐν κτήσει γῆν ῥέουσαν γάλα καὶ μέλι ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν ὃς διώρισα ὑμᾶς ἀπὸ πάντων τῶν ἐθνῶν

24 ܘܐܸܡܪܹܬ݂ ܠܟ݂ܘܿܢ ܕܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܬܹܐܪܬܿܘܼܢ ܐܲܪܥܗܘܿܢ: ܘܐܸܢܵܐ ܐܸܬܿܠܝܼܗ ܠܟ݂ܘܿܢ ܘܬܹܐܪܬܿܘܼܢܵܗ: ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܲܪܕܿܝܵܐ ܚܲܠܒ݂ܵܐ ܘܕܸܒ݂ܫܵܐ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ: ܕܲܦܪܲܫܬܿܟ݂ܘܿܢ ܡܼܢ ܥܲܡܡܹ̈ܐ.

Vobis autem loquor. Possidete terram eorum, quam dabo vobis in hæreditatem, terram fluentem lacte et melle. Ego Dominus Deus vester, qui separavi vos a ceteris populis.

եւ ասացի ցձեզ. Դուք ժառանգեցէք զերկիրն զայն, եւ ես տաց ձեզ զնա ի ստացուած, երկիր որ բղխէ զկաթն եւ զմեղր. ես եմ Տէր Աստուած ձեր որ մեկնեցի զձեզ յամենայն ազգաց,

რამეთუ ამას ყოველსა იქმოდეს იგინი და მოვიძაგენ იგინი და გარქუ თქუენ, ვითარმედ თქუენ დაიმკჳდრეთ ქუეყანაჲ, რომელ არს მდინარე სძისა და თაფლისაჲ. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი, ვითარცა-იგი მე გამოგირჩიენ თქუენ ყოველთაგან ნათესავთა. 24

24 But I have said unto you, Ye shall inherit their land, and I will give it unto you to possess it, a land that floweth with milk and honey: I am the LORD your God, which have separated you from other people.

כה. וְהִבְדַּלְתֶּם בֵּין הַבְּהֵמָה הַטְּהֹרָה לַטְּמֵאָה וּבֵין הָעוֹף הַטָּמֵא לַטָּהֹר וְלֹא תְשַׁקְּצוּ אֶת נַפְשֹׁתֵיכֶם בַּבְּהֵמָה וּבָעוֹף וּבְכֹל אֲשֶׁר תִּרְמֹשׂ הָאֲדָמָה אֲשֶׁר הִבְדַּלְתִּי לָכֶם לְטַמֵּא:

καὶ ἀφοριεῖτε αὐτοὺς ἀνὰ μέσον τῶν κτηνῶν τῶν καθαρῶν καὶ ἀνὰ μέσον τῶν κτηνῶν τῶν ἀκαθάρτων καὶ ἀνὰ μέσον τῶν πετεινῶν τῶν καθαρῶν καὶ τῶν ἀκαθάρτων καὶ οὐ βδελύξετε τὰς ψυχὰς ὑμῶν ἐν τοῖς κτήνεσιν καὶ ἐν τοῖς πετεινοῖς καὶ ἐν πᾶσιν τοῖς ἑρπετοῖς τῆς γῆς ἃ ἐγὼ ἀφώρισα ὑμῖν ἐν ἀκαθαρσίᾳ

25 ܦܪܘܿܫܘ ܒܹܝܬ݂ ܒܥܝܼܪܵܐ ܕܟ݂ܝܼܬ݂ܵܐ ܠܛܲܡܲܐܬ݂ܵܐ: ܘܒܹܝܬ݂ ܦܵܪܲܚܬ݂ܵܐ ܕܟ݂ܝܼܬ݂ܵܐ ܠܛܲܡܲܐܬ݂ܵܐ: ܘܠܵܐ ܬܛܲܡܐܘܼܢ ܢܲܦ̮ܫܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ ܒܲܒ݂ܥܝܼܪܵܐ ܘܲܒ݂ܦܵܪܲܚܬ݂ܵܐ: ܘܲܒ݂ܟ݂ܠܹܗ ܪܲܚܫܵܐ ܕܐܲܪܥܵܐ: ܕܦܸܪܫܹܬ݂ ܠܟ݂ܘܿܢ ܠܛܲܡܐܘܼܬ݂ܵܐ.

Separate ergo et vos jumentum mundum ab immundo, et avem mundam ab immunda: ne polluatis animas vestras in pecore, et avibus, et cunctis quæ moventur in terra, et quæ vobis ostendi esse polluta.

Եւ զատուսջիք զանձինս ձեր`` ի մէջ անասնոց սրբոց եւ անսրբոց, եւ ի մէջ թռչնոց սրբոց եւ անսրբոց. եւ մի՛ պղծիցէք զանձինս ձեր անասնովք եւ թռչնովք եւ ամենայն սողնովք երկրի, զոր ես զատուցի ձեզ ի պղծութիւն,

გამოირჩიეთ თქუენცა შორის საცხოვართა მათ წმიდათა და შორის არაწმიდათა და შორის მფრინველთა წმიდათა და არაწმიდათა, და არა საძაგელ იყუნენ სულნი თქუენნი საცხოვართაგან და მფრინველთაგან და ყოველთაგან ქუეწარმავალთა ქუეყანისათა, რომელნი მე განგიჩინენ თქუენ არაწმიდად. 25

25 Ye shall therefore put difference between clean beasts and unclean, and between unclean fowls and clean: and ye shall not make your souls abominable by beast, or by fowl, or by any manner of living thing that creepeth on the ground, which I have separated from you as unclean.

כו. וִהְיִיתֶם לִי קְדשִׁים כִּי קָדוֹשׁ אֲנִי יְהוָֹה וָאַבְדִּל אֶתְכֶם מִן הָעַמִּים לִהְיוֹת לִי:

καὶ ἔσεσθέ μοι ἅγιοι ὅτι ἐγὼ ἅγιος κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν ὁ ἀφορίσας ὑμᾶς ἀπὸ πάντων τῶν ἐθνῶν εἶναι ἐμοί

26 ܘܬܸܗܘܘܿܢ ܠܝܼ ܩܲܕܝܼܫܝܼܢ: ܡܸܛܠ ܕܐܸܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܩܲܕܝܼܫ ܐ̄ܢܵܐ: ܘܲܦܪܲܫܬܿܟ݂ܘܿܢ ܡܼܢ ܥܲܡܡܹ̈ܐ ܕܬܸܗܘܘܿܢ ܠܝܼ.

Eritis mihi sancti, quia sanctus sum ego Dominus, et separavi vos a ceteris populis, ut essetis mei.

Եւ եղիջիք ինձ սուրբք, զի սուրբ եմ ես Տէր Աստուած ձեր``, որ զատուցի զձեզ յամենայն ազգաց լինել ինձ,

და იყუნეთ თქუენ ჩემდა წმიდა, რამეთუ მე წმიდაჲ ვარ. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი, რომელმან გამოგიყვანენ თქუენ ყოველთაგან ნათესავთა, რათა იყუნეთ ჩემდად. 26

26 And ye shall be holy unto me: for I the LORD am holy, and have severed you from other people, that ye should be mine.

כז. וְאִישׁ אוֹ אִשָּׁה כִּי יִהְיֶה בָהֶם אוֹב אוֹ יִדְּעֹנִי מוֹת יוּמָתוּ בָּאֶבֶן יִרְגְּמוּ אֹתָם דְּמֵיהֶם בָּם:

καὶ ἀνὴρ ἢ γυνή ὃς ἂν γένηται αὐτῶν ἐγγαστρίμυθος ἢ ἐπαοιδός θανάτῳ θανατούσθωσαν ἀμφότεροι λίθοις λιθοβολήσατε αὐτούς ἔνοχοί εἰσιν

27 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܐܵܘ ܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܗܘܿܢ ܙܲܟܿܘܼܪܹ̈ܐ ܐܵܘ ܝܲܕܿܘܼܥܹ̈ܐ: ܡܸܬ݂ܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܩܲܛܠܘܼܢ: ܘܲܒ݂ܟܹܐܦܹ̈ܐ ܢܸܪܓܿܡܘܼܢ ܐܸܢܘܿܢ: ܘܕܸܡܗܘܿܢ ܥܠܲܝܗܘܿܢ.

Vir, sive mulier, in quibus pythonicus, vel divinationis fuerit spiritus, morte moriantur: lapidibus obruent eos: sanguis eorum sit super illos.

Եւ այր կամ կին որ լինիցի վհուկ կամ գէտ, մահու մեռցի. քարամբք քարկոծեցէք զնոսա զի մահապարտք են,

და მამაკაცი, ანუ თუ დედაკაცი იყუნენ თუ მისან, გინა მსახრვალ, სიკუდილით მოწყდედ, ქვითა დაქოლენით იგინი, რამეთუ თანამდებ არიან. 27

27 A man also or woman that hath a familiar spirit, or that is a wizard, shall surely be put to death: they shall stone them with stones: their blood shall be upon them.

כא

ΚΑʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܟܐ.

Cap. 21

ԳԼ. ԻԱ

თავი ოცდამეერთე

א. וַיֹּאמֶר יְהֹוָה אֶל משֶׁה אֱמֹר אֶל הַכֹּהֲנִים בְּנֵי אַהֲרֹן וְאָמַרְתָּ אֲלֵהֶם לְנֶפֶשׁ לֹא יִטַּמָּא בְּעַמָּיו:

καὶ εἶπεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων εἰπὸν τοῖς ἱερεῦσιν τοῖς υἱοῖς Ααρων καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς ἐν ταῖς ψυχαῖς οὐ μιανθήσονται ἐν τῷ ἔθνει αὐτῶν

1 ܘܐܸܡܲܪ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ: ܐܸܡܲܪ ܠܟ݂ܵܗܢܹ̈ܐ ܒܢܲܝ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܕܥܲܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܡܝܼܬ݂ܵܐ ܠܵܐ ܢܸܗܘܘܿܢ ܡܸܬܿܛܲܡܐܝܼܢ ܒܥܲܡܗܘܿܢ.

Dixit quoque Dominus ad Moysen: Loquere ad sacerdotes filios Aaron, et dices ad eos: Ne contaminetur sacerdos in mortibus civium suorum,

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ. Խօսեաց ընդ որդիսդ Ահարոնի ընդ քահանայս եւ ասասցես ցդոսա. զի մի՛ պղծիցին յոգիս ազգի իւրեանց,

და ეტყოდა ღმერთი მოსეს და ჰრქუა: ეტყოდე შენ ძეთა აჰრონისთა და არქუ მათ: რათა სულთაგან არა შეიგინებოდიან შორის ნათესავთა მათთა, 1

1 And the LORD said unto Moses, Speak unto the priests the sons of Aaron, and say unto them, There shall none be defiled for the dead among his people:

ב. כִּי אִם לִשְׁאֵרוֹ הַקָּרֹב אֵלָיו לְאִמּוֹ וּלְאָבִיו וְלִבְנוֹ וּלְבִתּוֹ וּלְאָחִיו:

ἀλλ᾽ ἢ ἐν τῷ οἰκείῳ τῷ ἔγγιστα αὐτῶν ἐπὶ πατρὶ καὶ μητρὶ καὶ υἱοῖς καὶ θυγατράσιν ἐπ᾽ ἀδελφῷ

2 ܐܸܠܵܐ ܐܸܢ ܒܩܲܪܝܼܒܹܗ ܕܩܲܪܝܼܒ݂ ܠܹܗ ܒܐܲܒ݂ܘܼܗܝ: ܘܒܸܐܡܹܗ: ܘܒܲܒ݂ܪܗ ܘܒܲܪܬܹܗ: ܘܒܲܐܚܘܼܗܝ.

nisi tantum in consanguineis, ac propinquis, id est, super patre et matre, et filio, et filia, fratre quoque,

կամ յընտանի կամ ի դրացի իւրեանց. այլ կամ ի հայր կամ ի մայր`` կամ յուստերս կամ ի դստերս կամ յեղբայր,

არამედ თჳსთა და მახლობელთა მათთა თანა, არამედ მამისა და დედისა შევიდედ. 2

2 But for his kin, that is near unto him, that is, for his mother, and for his father, and for his son, and for his daughter, and for his brother.

ג. וְלַאֲחֹתוֹ הַבְּתוּלָה הַקְּרוֹבָה אֵלָיו אֲשֶׁר לֹא הָיְתָה לְאִישׁ לָהּ יִטַּמָּא:

καὶ ἐπ᾽ ἀδελφῇ παρθένῳ τῇ ἐγγιζούσῃ αὐτῷ τῇ μὴ ἐκδεδομένῃ ἀνδρί ἐπὶ τούτοις μιανθήσεται

3 ܘܲܒ݂ܚܵܬܹܗ ܒܬ݂ܘܼܠܬܵܐ ܕܩܲܪܝܼܒ݂ܵܐ ܠܹܗ ܕܠܵܐ ܗܘܵܬ݂ ܠܓܲܒ݂ܪܵܐ ܢܸܬܿܛܲܡܲܐ.

et sorore virgine quæ non est nupta viro:

կամ ի քոյր կամ ի դուստր մերձաւոր իւր`` զոր առն չիցէ տուեալ, նոքօք պղծեսցին,

და ძეთა და ასულთა და ძმისა და დისა ქალწულისა, რომელი მახლობელ იყოს მისა და რომელი არა მიცემულ იყოს ქმარსა, ამათა შევიდედ. 3

3 And for his sister a virgin, that is nigh unto him, which hath had no husband; for her may he be defiled.

ד. לֹא יִטַּמָּא בַּעַל בְּעַמָּיו לְהֵחַלּוֹ:

οὐ μιανθήσεται ἐξάπινα ἐν τῷ λαῷ αὐτοῦ εἰς βεβήλωσιν αὐτοῦ

4 ܠܵܐ ܢܸܬܿܛܲܡܲܐ ܒܪܲܒܵܐ ܕܥܲܡܹܗ: ܕܠܵܐ ܢܸܬܿܛܲܢܲܦ.

sed nec in principe populi sui contaminabitur.

Եւ մի՛ պղծեսցին վայրապար ի ժողովրդեան իւրում ի պղծութիւն իւրեանց,

და არა შეიგინნენ მეყსეულად ერსა შორის თჳსსა შეგინებად მათა და შიშულად 4

4 But he shall not defile himself, being a chief man among his people, to profane himself.

ה. לֹא יִקְרְחוּ קָרְחָה בְּרֹאשָׁם וּפְאַת זְקָנָם לֹא יְגַלֵּחוּ וּבִבְשָׂרָם לֹא יִשְׂרְטוּ שָׂרָטֶת:

καὶ φαλάκρωμα οὐ ξυρηθήσεσθε τὴν κεφαλὴν ἐπὶ νεκρῷ καὶ τὴν ὄψιν τοῦ πώγωνος οὐ ξυρήσονται καὶ ἐπὶ τὰς σάρκας αὐτῶν οὐ κατατεμοῦσιν ἐντομίδας

5 ܘܠܵܐ ܢܸܩܕܿܚܘܼܢ ܩܘܼܕ݂ܚܵܬ݂ܵܐ ܒܪܹܫܲܝܗܘܿܢ: ܘܦܵܐܬ݂ܵܐ ܕܕܸܩܢܲܝܗܘܿܢ ܠܵܐ ܢܸܓ݂ܪܥܘܼܢ: ܘܲܒ݂ܒܸܣܪܗܘܿܢ ܠܵܐ ܢܸܚܪܛܘܼܢ ܚܘܼܪܛܵܬ݂ܵܐ.

Non radent caput, nec barbam, neque in carnibus suis facient incisuras.

Եւ մի՛ գերծուցուն զգլուխս իւրեանց ի վերայ մեռելոյ`` ի կնտութիւն, եւ զտեսիլ մօրուաց մի՛ գերծուցուն, եւ ի մարմինս իւրեանց վէտս մի՛ հատանիցեն,

ნუ აღპარსვედ თმათა მკუდარსა ზედა და წვერსა ნუ დაიყჳნვედ ჴორცთა მათთაგან და ნუცა განიკუეთედ ჭრით. 5

5 They shall not make baldness upon their head, neither shall they shave off the corner of their beard, nor make any cuttings in their flesh.

ו. קְדשִׁים יִהְיוּ לֵאלֹהֵיהֶם וְלֹא יְחַלְּלוּ שֵׁם אֱלֹהֵיהֶם כִּי אֶת אִשֵּׁי יְהֹוָה לֶחֶם אֱלֹהֵיהֶם הֵם מַקְרִיבִם וְהָיוּ קֹדֶשׁ:

ἅγιοι ἔσονται τῷ θεῷ αὐτῶν καὶ οὐ βεβηλώσουσιν τὸ ὄνομα τοῦ θεοῦ αὐτῶν τὰς γὰρ θυσίας κυρίου δῶρα τοῦ θεοῦ αὐτῶν αὐτοὶ προσφέρουσιν καὶ ἔσονται ἅγιοι

6 ܐܸܠܵܐ ܢܸܗܘܘܿܢ ܩܲܕܝܼܫܝܼܢ ܠܐܲܠܵܗܗܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܢܛܲܢܦܘܼܢ ܫܡܵܐ ܕܐܲܠܵܗܗܘܿܢ: ܡܸܛܠ ܕܩܘܼܪܒܵܢܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ ܠܲܚܡܵܐ ܕܐܲܠܵܗܵܐ ܗܸܢܘܿܢ ܡܩܲܪܒ݂ܝܼܢ: ܘܢܸܗܘܘܿܢ ܩܲܕܝܼܫܝܼܢ.

Sancti erunt Deo suo, et non polluent nomen ejus: incensum enim Domini, et panes Dei sui offerunt, et ideo sancti erunt.

զի սուրբ լինիցին Աստուծոյ իւրեանց, եւ մի՛ գարշեցուսցեն զանուն Աստուծոյ իւրեանց, զի զզոհսն Տեառն, պատարագ Աստուծոյ իւրեանց, նոքա մատուցանեն. եւ եղիցին սուրբք,

არამედ წმიდა იყუნედ ღმრთისა მათისსა და არა შეიგინონ სახელი ღმრთისა მათისაჲ, რამეთუ შესაწირავსა ღმრთისა მათისსა იგინი შესწირვენ და იყუნედ იგინი წმიდა. 6

6 They shall be holy unto their God, and not profane the name of their God: for the offerings of the LORD made by fire, and the bread of their God, they do offer: therefore they shall be holy.

ז. אִשָּׁה זֹנָה וַחֲלָלָה לֹא יִקָּחוּ וְאִשָּׁה גְּרוּשָׁה מֵאִישָׁהּ לֹא יִקָּחוּ כִּי קָדשׁ הוּא לֵאלֹהָיו:

γυναῖκα πόρνην καὶ βεβηλωμένην οὐ λήμψονται καὶ γυναῖκα ἐκβεβλημένην ἀπὸ ἀνδρὸς αὐτῆς ἅγιός ἐστιν τῷ κυρίῳ θεῷ αὐτοῦ

7 ܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܙܵܢܝܼܬ݂ܵܐ ܘܲܡܛܲܢܲܦܬ݂ܵܐ ܠܵܐ ܢܸܣܒ݂ܘܿܢ: ܘܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܕܲܫܒ݂ܝܼܩܵܐ ܡܼܢ ܒܲܥܠܵܗ ܠܵܐ ܢܸܣܒ݂ܘܿܢ: ܡܸܛܠ ܕܩܲܕܝܼܫ ܗ̄ܘܼ ܠܐܲܠܵܗܹܗ.

Scortum et vile prostibulum non ducent uxorem, nec eam quæ repudiata est a marito: quia consecrati sunt Deo suo,

Կին պոռնիկ եւ պղծեալ մի՛ առնուցուն. եւ զկին հանեալ յառնէ իւրմէ մի՛ առնուցուն. զի սուրբ է Տեառն Աստուծոյ իւրում,

და დედაკაცსა მეძავსა და შეგინებულსა ნუ შეირთვედ და დედაკაცსა განტევებულსა ქმრისაგან თჳსისა ნუ მოიყვანებედ, რამეთუ წმიდა არიედ უფლისა ღმრთისა მათისა. 7

7 They shall not take a wife that is a whore, or profane; neither shall they take a woman put away from her husband: for he is holy unto his God.

ח. וְקִדַּשְׁתּוֹ כִּי אֶת לֶחֶם אֱלֹהֶיךָ הוּא מַקְרִיב קָדשׁ יִהְיֶה לָּךְ כִּי קָדוֹשׁ אֲנִי יְהֹוָה מְקַדִּשְׁכֶם:

καὶ ἁγιάσει αὐτόν τὰ δῶρα κυρίου τοῦ θεοῦ ὑμῶν οὗτος προσφέρει ἅγιος ἔσται ὅτι ἅγιος ἐγὼ κύριος ὁ ἁγιάζων αὐτούς

8 ܩܲܕܸܿܫܲܝܗܝ: ܡܸܛܠ ܕܠܲܚܡܵܐ ܕܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܗܘܼܝܼܘܼ ܡܩܲܪܸܒ݂: ܩܲܕܝܼܫ ܢܸܗܘܸܐ ܠܵܟ݂: ܡܸܛܠ ܕܩܲܕܝܼܫ ܗ̄ܘܼ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܕܲܡܩܲܕܸܫ ܐ̄ܢܵܐ ܠܟ݂ܘܿܢ.

et panes propositionis offerunt. Sint ergo sancti, quia et ego sanctus sum, Dominus qui sanctifico eos.

Եւ սրբեսցէ զանձն, զի զպատարագն Տեառն Աստուծոյ ձերոյ`` նա մատուցանէ. սուրբ եղիցի. զի սուրբ եմ ես Տէր` որ սրբեմ զնոսա,

და წმიდა-ჰყო იგი, რამეთუ მსხუერპლსა უფლისა ღმრთისა თქუენისასა იგი შესწირავს და წმიდა იყავნ, რამეთუ წმიდა ვარ მე უფალი ღმერთი, რომელი განვსწმედ მათ. 8

8 Thou shalt sanctify him therefore; for he offereth the bread of thy God: he shall be holy unto thee: for I the LORD, which sanctify you, am holy.

ט. וּבַת אִישׁ כֹּהֵן כִּי תֵחֵל לִזְנוֹת אֶת אָבִיהָ הִיא מְחַלֶּלֶת בָּאֵשׁ תִּשָּׂרֵף:

καὶ θυγάτηρ ἀνθρώπου ἱερέως ἐὰν βεβηλωθῇ τοῦ ἐκπορνεῦσαι τὸ ὄνομα τοῦ πατρὸς αὐτῆς αὐτὴ βεβηλοῖ ἐπὶ πυρὸς κατακαυθήσεται

9 ܘܒܲܪܬ݂ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܟܵܗܢܵܐ ܟܲܕ ܬܫܲܪܸܐ ܠܲܡܙܲܢܵܝܘܼ: ܠܐܲܒ݂ܘܼܗܝ ܡܛܲܢܦܵܐ: ܒܢܘܼܪܵܐ ܬܹܐܩܲܕ.

Sacerdotis filia si deprehensa fuerit in stupro, et violaverit nomen patris sui, flammis exuretur.

Եւ դուստր առն քահանայի, եթէ ի պոռնկութեան պղծեսցի, զանուն հօր իւրոյ բամբասեաց. հրով այրեսցի,

და ასული თუ მღდელისაჲ შეიგინოს სიძვითა, სახელი მამისა თჳსისა შეაგინა, ცეცხლითა დაიწუნ. 9

9 And the daughter of any priest, if she profane herself by playing the whore, she profaneth her father: she shall be burnt with fire.

י. וְהַכֹּהֵן הַגָּדוֹל מֵאֶחָיו אֲשֶׁר יוּצַק עַל רֹאשׁוֹ שֶׁמֶן הַמִּשְׁחָה וּמִלֵּא אֶת יָדוֹ לִלְבּשׁ אֶת הַבְּגָדִים אֶת רֹאשׁוֹ לֹא יִפְרָע וּבְגָדָיו לֹא יִפְרֹם:

καὶ ὁ ἱερεὺς ὁ μέγας ἀπὸ τῶν ἀδελφῶν αὐτοῦ τοῦ ἐπικεχυμένου ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ ἐλαίου τοῦ χριστοῦ καὶ τετελειωμένου ἐνδύσασθαι τὰ ἱμάτια τὴν κεφαλὴν οὐκ ἀποκιδαρώσει καὶ τὰ ἱμάτια οὐ διαρρήξει

10 ܘܟ݂ܵܗܢܵܐ ܪܲܒܵܐ ܡܼܢ ܐܲܚܘܼܗܝ: ܕܡܸܬ݂ܢܣܸܟ݂ ܥܲܠ ܪܹܫܹܗ ܡܸܫܚܵܐ ܕܲܡܫܝܼܚܘܼܬ݂ܵܐ: ܘܕܲܡܫܲܡܠܸܐ ܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܠܡܸܠܒܲܫ ܡܵܐܢܹ̈ܐ: ܪܹܫܹܗ ܠܵܐ ܢܸܦܪܘܿܥ: ܘܡܵܐܢܵܘܗܝ ܠܵܐ ܢܨܲܪܸܐ.

Pontifex, id est, sacerdos maximus inter fratres suos, super cujus caput fusum est unctionis oleum, et cujus manus in sacerdotio consecratæ sunt, vestitusque est sanctis vestibus, caput suum non discooperiet, vestimenta non scindet:

Եւ քահանայն մեծ յեղբարց իւրոց, յորոյ վերայ գլխոյն արկեալ իցէ զեւղն օծութեան, եւ կատարեալ զձեռս նորա զգենուլ զպատմուճանն, զգլուխ իւր մի՛ ապախուրեսցէ, եւ զհանդերձս իւր մի՛ պատառեսցէ,

და მღდელმან დიდმან ძმათაგან მისთა რომელსა ზედა დაესხა თავსა მისსა ზეთი ცხებისაჲ და სრულ ქმნულ არს შემოსად სამოსელისა მის თავსა ვარშამაგი, აღძარცუენ, ხოლო სამოსელსა ნუ დაიპებნ. 10

10 And he that is the high priest among his brethren, upon whose head the anointing oil was poured, and that is consecrated to put on the garments, shall not uncover his head, nor rend his clothes;

יא. וְעַל כָּל נַפְשֹׁת מֵת לֹא יָבֹא לְאָבִיו וּלְאִמּוֹ לֹא יִטַּמָּא:

καὶ ἐπὶ πάσῃ ψυχῇ τετελευτηκυίᾳ οὐκ εἰσελεύσεται ἐπὶ πατρὶ αὐτοῦ οὐδὲ ἐπὶ μητρὶ αὐτοῦ οὐ μιανθήσεται

11 ܘܥܲܠ ܟܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܡܝܼܬ݂ܵܐ ܠܵܐ ܢܸܥܘܿܠ: ܘܒܲܐܒ݂ܘܼܗܝ ܘܒܸܐܡܹܗ ܠܵܐ ܢܸܬܿܛܲܢܲܦ.

et ad omnem mortuum non ingredietur omnino: super patre quoque suo et matre non contaminabitur.

եւ յանձն վախճանեալ մի՛ մտցէ. ի հայր իւր կամ ի մայր իւր մի՛ պղծիցի,

და ყოველსა ზედა სულსა აღსრულებულსა ნუ შევალნ ნუცა მამისა, ნუცა დედისა მისისა ზედა შეიგინებინ. 11

11 Neither shall he go in to any dead body, nor defile himself for his father, or for his mother;

יב. וּמִן הַמִּקְדָּשׁ לֹא יֵצֵא וְלֹא יְחַלֵּל אֵת מִקְדַּשׁ אֱלֹהָיו כִּי נֵזֶר שֶׁמֶן מִשְׁחַת אֱלֹהָיו עָלָיו אֲנִי יְהֹוָה:

καὶ ἐκ τῶν ἁγίων οὐκ ἐξελεύσεται καὶ οὐ βεβηλώσει τὸ ἡγιασμένον τοῦ θεοῦ αὐτοῦ ὅτι τὸ ἅγιον ἔλαιον τὸ χριστὸν τοῦ θεοῦ ἐπ᾽ αὐτῷ ἐγὼ κύριος

12 ܘܡܼܢ ܡܲܩܕܫܵܐ ܠܵܐ ܢܸܦܘܿܩ: ܘܠܵܐ ܢܛܲܢܸܦ ܡܲܩܕܫܵܐ ܕܐܲܠܵܗܹܗ: ܡܸܛܠ ܕܲܟ݂ܠܝܼܠܵܐ ܕܡܸܫܚܵܐ ܕܲܡܫܝܼܚܘܼܬ݂ܵܐ ܕܐܲܠܵܗܹܗ ܥܠܵܘܗܝ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Nec egredietur de sanctis, ne polluat sanctuarium Domini, quia oleum sanctæ unctionis Dei sui super eum est. Ego Dominus.

Եւ ի սրբութեանց անտի մի՛ ելանիցէ, եւ մի՛ պղծեսցէ զսրբութիւն Աստուծոյ իւրոյ. զի սուրբ եւղն օծութեան որ յԱստուծոյ` ի վերայ նորա է. զի ես եմ Տէր,

და სიწმიდეთაგან ნუ გამოვალნ, რათა არა შეაგინოს სიწმიდე იგი ღმრთისა მისისაჲ, რამეთუ წმიდაჲ, იგი ზეთი ცხებულებისაჲ ღმრთისამიერი არს მის ზედა. მე ვარ უფალი ღმერთი. 12

12 Neither shall he go out of the sanctuary, nor profane the sanctuary of his God; for the crown of the anointing oil of his God is upon him: I am the LORD.

יג. וְהוּא אִשָּׁה בִבְתוּלֶיהָ יִקָּח:

οὗτος γυναῖκα παρθένον ἐκ τοῦ γένους αὐτοῦ λήμψεται

13 ܘܗܵܘ ܗܵܢܵܐ ܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܒܬ݂ܘܼܠܬܵܐ ܢܸܣܲܒ݂.

Virginem ducet uxorem:

Նա կին կոյս յազգէ իւրմէ առնուցու,

ხოლო ამან ქალწული ერისაგან თჳსისა მოიყვანოს, 13

13 And he shall take a wife in her virginity.

יד. אַלְמָנָה וּגְרוּשָׁה וַחֲלָלָה זֹנָה אֶת אֵלֶּה לֹא יִקָּח כִּי אִם בְּתוּלָה מֵעַמָּיו יִקַּח אִשָּׁה:

χήραν δὲ καὶ ἐκβεβλημένην καὶ βεβηλωμένην καὶ πόρνην ταύτας οὐ λήμψεται ἀλλ᾽ ἢ παρθένον ἐκ τοῦ γένους αὐτοῦ λήμψεται γυναῖκα

14 ܘܐܲܪܡܲܠܬܵܐ: ܘܲܫܒ݂ܝܼܩܬܵܐ: ܘܲܡܛܲܢܦܵܐ ܒܙܵܢܝܘܼܬ݂ܵܐ: ܚܕ݂ܵܐ ܡܼܢ ܗܵܠܹܝܢ ܠܵܐ ܢܸܣܲܒ݂: ܐܸܠܵܐ ܒܬ݂ܘܼܠܬܵܐ ܡܼܢ ܥܲܡܹܗ ܢܸܣܲܒ݂ ܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ.

viduam autem et repudiatam, et sordidam, atque meretricem non accipiet, sed puellam de populo suo:

զայրի եւ զհանեալ եւ զպոռնիկ մի՛ առնուցու. այլ կոյս յազգէ իւրմէ առնուցու կին,

ქურივი და განტევებული და მეძავი ვერ მოიყვანოს, არამედ ქალწული ნათესავისაგან თჳსისა მოიყვანედ ცოლად. 14

14 A widow, or a divorced woman, or profane, or an harlot, these shall he not take: but he shall take a virgin of his own people to wife.

טו. וְלֹא יְחַלֵּל זַרְעוֹ בְּעַמָּיו כִּי אֲנִי יְהֹוָה מְקַדְּשׁוֹ:

καὶ οὐ βεβηλώσει τὸ σπέρμα αὐτοῦ ἐν τῷ λαῷ αὐτοῦ ἐγὼ κύριος ὁ ἁγιάζων αὐτόν

15 ܘܠܵܐ ܢܛܵܘܸܫ ܙܲܪܥܹܗ ܒܥܲܡܹܗ: ܡܸܛܠ ܕܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܕܲܡܩܲܕܸܿܫ ܠܹܗ.

ne commisceat stirpem generis sui vulgo gentis suæ: quia ego Dominus, qui sanctifico eum.

եւ մի՛ պղծեսցէ զսերմն իւր ի ժողովրդեան իւրում. զի ես եմ Տէր որ սրբեմ զնա,

რათა არა შეიგინოს თესლი მისი ერსა შორის მისსა, რამეთუ მე ვარ უფალი ღმერთი, რომელმან განვწმიდე იგი. 15

15 Neither shall he profane his seed among his people: for I the LORD do sanctify him.

טז. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

16 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი ღმერთი მოსეს და ჰრქუა: 16

16 And the LORD spake unto Moses, saying,

יז. דַּבֵּר אֶל אַהֲרֹן לֵאמֹר אִישׁ מִזַּרְעֲךָ לְדֹרֹתָם אֲשֶׁר יִהְיֶה בוֹ מוּם לֹא יִקְרַב לְהַקְרִיב לֶחֶם אֱלֹהָיו:

εἰπὸν Ααρων ἄνθρωπος ἐκ τοῦ γένους σου εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν τίνι ἐὰν ᾖ ἐν αὐτῷ μῶμος οὐ προσελεύσεται προσφέρειν τὰ δῶρα τοῦ θεοῦ αὐτοῦ

17 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ: ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܡܼܢ ܙܲܪܥܵܟ݂ ܠܕ݂ܵܪܲܝܗܘܿܢ ܕܢܸܗܘܸܐ ܒܹܗ ܡܘܼܡܵܐ: ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܩܲܪܲܒ݂ ܠܲܡܩܲܪܵܒ݂ܘܼ ܠܲܚܡܵܐ ܕܐܲܠܵܗܹܗ.

Loquere ad Aaron: Homo de semine tuo per familias qui habuerit maculam, non offeret panes Deo suo,

Խօսեաց ընդ Ահարոնի եւ ասասցես. Այր ոք յազգէ քումմէ, յամենայն ազգս ձեր յորում իցէ արատ, մի՛ մատիցէ մատուցանել պատարագ Աստուծոյ իւրոյ,

არქუ აჰრონს, კაცსა ნათესავისაგან შენისა: ტომთა შორის თქუენთა იყოს თუ ვისთანამე ბიწი, ნუ მოვალნ შეწირვად მსხუერპლისა ღმრთისა მისისა. 17

17 Speak unto Aaron, saying, Whosoever he be of thy seed in their generations that hath any blemish, let him not approach to offer the bread of his God.

יח. כִּי כָל אִישׁ אֲשֶׁר בּוֹ מוּם לֹא יִקְרָב אִישׁ עִוֵּר אוֹ פִסֵּחַ אוֹ חָרֻם אוֹ שָׂרוּעַ:

πᾶς ἄνθρωπος ᾧ ἂν ᾖ ἐν αὐτῷ μῶμος οὐ προσελεύσεται ἄνθρωπος χωλὸς ἢ τυφλὸς ἢ κολοβόρριν ἢ ὠτότμητος

18 ܡܸܛܠ ܕܟ݂ܠ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܹܗ ܡܘܼܡܵܐ ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܩܲܪܲܒ݂: ܓܒܲܪ ܕܲܚܓ݂ܝܼܪ: ܐܵܘ ܥܘܝܼܪ ܐܵܘ ܣܪܵܡ: ܐܵܘ ܕܲܣܪܝܼܥܵܐ ܐܸܕ݂ܢܹܗ.

nec accedet ad ministerium ejus: si cæcus fuerit, si claudus, si parvo vel grandi, vel torto naso,

զի ամենայն այր յորում իցէ արատ` մի՛ մատիցէ, այր կաղ կամ կոյր կամ կարճունչ կամ ականջատ,

ყოველი კაცი, რომლისა თანა იყოს ბიწი, ნუ მოვალნ კაცი ბრმაჲ და მკელობელი, გინა ცხჳრმოკლე, გინა ყურკუეთილი, 18

18 For whatsoever man he be that hath a blemish, he shall not approach: a blind man, or a lame, or he that hath a flat nose, or any thing superfluous,

יט. אוֹ אִישׁ אֲשֶׁר יִהְיֶה בוֹ שֶׁבֶר רָגֶל אוֹ שֶׁבֶר יָד:

ἢ ἄνθρωπος ᾧ ἐστιν ἐν αὐτῷ σύντριμμα χειρὸς ἢ σύντριμμα ποδός

19 ܐܵܘ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܹܗ ܬܒ݂ܵܪܵܐ ܕܪܸܓ݂ܠܵܐ: ܐܵܘ ܬܒ݂ܵܪܵܐ ܕܐܝܼܕ݂ܵܐ.

si fracto pede, si manu,

կամ այր ձեռնբեկ կամ ոտնբեկ,

გინა კაცი, რომელსა განტეხილ ედგას ჴელი, 19

19 Or a man that is brokenfooted, or brokenhanded,

כ. אוֹ גִבֵּן אוֹ דַק אוֹ תְּבַלֻּל בְּעֵינוֹ אוֹ גָרָב אוֹ יַלֶּפֶת אוֹ מְרוֹחַ אָשֶׁךְ:

ἢ κυρτὸς ἢ ἔφηλος ἢ πτίλος τοὺς ὀφθαλμοὺς ἢ ἄνθρωπος ᾧ ἂν ᾖ ἐν αὐτῷ ψώρα ἀγρία ἢ λιχήν ἢ μόνορχις

20 ܐܵܘ ܟܦܝܼܦ: ܐܵܘ ܙܥܘܿܪ: ܐܵܘ ܢܬ݂ܝܼܪܝܼܢ ܓܒ݂ܝܼܢܵܘܗܝ: ܐܵܘ ܓܗܲܪ: ܐܵܘ ܚܘܲܪܘܵܪܹ̈ܐ ܐܝܼܬ݂ ܒܥܲܝܢܵܘܗܝ: ܐܵܘ ܐܝܼܬ݂ ܒܹܗ ܓܲܪܒܵܐ: ܐܵܘ ܟܘܼܣܬ݂ܵܢ: ܐܵܘ ܕܲܚܕ݂ܵܐ ܐܸܫܟܹܿܗ.

si gibbus, si lippus, si albuginem habens in oculo, si jugem scabiem, si impetiginem in corpore, vel herniosus.

կամ սապատողն կամ շիլ կամ պտղակն, կամ այր յորում իցէ քոս կամ քաղցկեղ կամ միորձի,

ანუ ფერჴი, ანუ ზურგტეხილი, ანუ თუ ნახევარჴმელი, ანუ თუალითა ლბილი, ანუ კაცსა, რომლისა თანა იყოს სიმღიერე ბოროტი, გინა მეფხანი, ანუ ერთკაკაჲ. 20

20 Or crookbackt, or a dwarf, or that hath a blemish in his eye, or be scurvy, or scabbed, or hath his stones broken;

כא. כָּל אִישׁ אֲשֶׁר בּוֹ מוּם מִזֶּרַע אַהֲרֹן הַכֹּהֵן לֹא יִגַּשׁ לְהַקְרִיב אֶת אִשֵּׁי יְהֹוָה מוּם בּוֹ אֵת לֶחֶם אֱלֹהָיו לֹא יִגַּשׁ לְהַקְרִיב:

πᾶς ᾧ ἐστιν ἐν αὐτῷ μῶμος ἐκ τοῦ σπέρματος Ααρων τοῦ ἱερέως οὐκ ἐγγιεῖ τοῦ προσενεγκεῖν τὰς θυσίας τῷ θεῷ σου ὅτι μῶμος ἐν αὐτῷ τὰ δῶρα τοῦ θεοῦ οὐ προσελεύσεται προσενεγκεῖν

21 ܟܠ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܹܗ ܡܘܼܡܵܐ: ܡܼܢ ܙܲܪܥܹܗ ܕܐܲܗܪܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ: ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܩܲܪܲܒ݂ ܠܲܡܩܲܪܵܒ݂ܘܼ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܡܘܼܡܵܐ ܒܹܗ: ܠܠܲܚܡܵܐ ܕܐܲܠܵܗܵܐ ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܩܲܪܲܒ݂ ܠܲܡܩܲܪܵܒ݂ܘܼ.

Omnis qui habuerit maculam de semine Aaron sacerdotis, non accedet offerre hostias Domino, nec panes Deo suo:

ամենայն այր յորում իցէ արատ, ի զաւակէ Ահարոնի քահանայի, մի՛ մերձեսցի մատուցանել զոհս Աստուծոյ քում``. զի արատ գոյ ի նմա, եւ զպատարագսն Աստուծոյ մի՛ մատչիցի մատուցանել,

და ყოვლისა თანა, რომლისა თანა იყოს ბიწი ნათესავსა აჰრონის მღდელისასა, ვერ მიეახლოს იგი შეწირვად მასხუერპლსა ღმრთისა შენისასა, რამეთუ ბიწი არს მის თანა, მსხუერპლსა ღმრთისა მისისასა ვერ მოუჴდეს შეწირვად წმიდასა წმიდათასა. 21

21 No man that hath a blemish of the seed of Aaron the priest shall come nigh to offer the offerings of the LORD made by fire: he hath a blemish; he shall not come nigh to offer the bread of his God.

כב. לֶחֶם אֱלֹהָיו מִקָּדְשֵׁי הַקֳּדָשִׁים וּמִן הַקֳּדָשִׁים יֹאכֵל:

τὰ δῶρα τοῦ θεοῦ τὰ ἅγια τῶν ἁγίων καὶ ἀπὸ τῶν ἁγίων φάγεται

22 ܠܲܚܡܵܐ ܕܐܲܠܵܗܹܗ ܒܹܝܬ݂ ܩܕ݂ܘܿܫ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܡܼܢ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܢܹܐܟ݂ܘܿܠ.

vescetur tamen panibus qui offeruntur in sanctuario,

Զի պատարագքն Աստուծոյ` սրբութիւնք սրբութեանց են. ի`` սրբութեանց անտի կերիցէ,

ხოლო წმიდათაგანი შეწირულთა ჭამენ. 22

22 He shall eat the bread of his God, both of the most holy, and of the holy.

כג. אַךְ אֶל הַפָּרֹכֶת לֹא יָבֹא וְאֶל הַמִּזְבֵּחַ לֹא יִגַּשׁ כִּי מוּם בּוֹ וְלֹא יְחַלֵּל אֶת מִקְדָּשַׁי כִּי אֲנִי יְהֹוָה מְקַדְּשָׁם:

πλὴν πρὸς τὸ καταπέτασμα οὐ προσελεύσεται καὶ πρὸς τὸ θυσιαστήριον οὐκ ἐγγιεῖ ὅτι μῶμον ἔχει καὶ οὐ βεβηλώσει τὸ ἅγιον τοῦ θεοῦ αὐτοῦ ὅτι ἐγώ εἰμι κύριος ὁ ἁγιάζων αὐτούς

23 ܒܪܲܡ ܕܹܝܢ ܠܓ݂ܵܘ ܡܼܢ ܐܲܦܲܝ ܬܲܪܥܵܐ ܠܵܐ ܢܸܥܘܿܠ: ܘܲܠܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܩܲܪܲܒ݂: ܡܸܛܠ ܕܡܘܼܡܵܐ ܐܝܼܬ݂ ܒܹܗ: ܘܠܵܐ ܢܛܵܘܸܫ ܡܲܩܕܲܫܝ: ܡܸܛܠ ܕܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܕܲܡܩܲܕܸܫ ܐ̄ܢܵܐ ܠܗܘܿܢ.

ita dumtaxat, ut intra velum non ingrediatur, nec accedat ad altare, quia maculam habet, et contaminare non debet sanctuarium meum. Ego Dominus qui sanctifico eos.

բայց ի վարագոյրն մի՛ մերձեսցի, եւ առ սեղանն մի՛ մատիցէ, զի արատաւոր է, եւ մի՛ պղծեսցէ զսրբութիւն Աստուծոյ իւրոյ``, զի ես եմ Տէր` որ սրբեմ զնոսա,

გარნა კრეთსაბმელას ნუ მოვალნ, ნუცა საკურთხეველსა შევალნ, რამეთუ ბიწი არს მის თანა, და ვერ მივიდეს იგი შეგინებად მისა სიწმიდესა ღმრთისა მისისასა, რამეთუ მე ვარ უფალი, რომელი განვსწმედ მათ. 23

23 Only he shall not go in unto the vail, nor come nigh unto the altar, because he hath a blemish; that he profane not my sanctuaries: for I the LORD do sanctify them.

כד. וַיְדַבֵּר משֶׁה אֶל אַהֲרֹן וְאֶל בָּנָיו וְאֶל כָּל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל:

καὶ ἐλάλησεν Μωυσῆς πρὸς Ααρων καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ καὶ πρὸς πάντας υἱοὺς Ισραηλ

24 ܘܐܸܡܲܪ ܡܘܼܫܹܐ ܠܐܲܗܪܘܿܢ ܘܠܲܒ݂ܢܵܘܗܝ: ܘܲܠܟ݂ܠܗܘܿܢ ܒ̈ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ.

Locutus est ergo Moyses ad Aaron, et ad filios ejus, et ad omnem Israël cuncta quæ fuerant sibi imperata.

Եւ խօսեցաւ Մովսէս ընդ Ահարոնի եւ ընդ որդիս նորա, եւ ընդ ամենայն որդիսն Իսրայելի,

და ეტყოდა მოსე აჰრონს და ძეთა მისთა და ყოველთა მიმართ ძეთა ისრაჱლისათა ყოველთა მათ სიტყუათა. 24

24 And Moses told it unto Aaron, and to his sons, and unto all the children of Israel.

כב

ΚΒʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܟܒ.

Cap. 22

ԳԼ. ԻԲ

თავი ოცდამეორე

א. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutus quoque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და მერმე ეტყოდა ღმერთი მოსეს 1

1 And the LORD spake unto Moses, saying,

ב. דַּבֵּר אֶל אַהֲרֹן וְאֶל בָּנָיו וְיִנָּזְרוּ מִקָּדְשֵׁי בְנֵי יִשְׂרָאֵל וְלֹא יְחַלְּלוּ אֶת שֵׁם קָדְשִׁי אֲשֶׁר הֵם מַקְדִּשִׁים לִי אֲנִי יְהֹוָה:

εἰπὸν Ααρων καὶ τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ καὶ προσεχέτωσαν ἀπὸ τῶν ἁγίων τῶν υἱῶν Ισραηλ καὶ οὐ βεβηλώσουσιν τὸ ὄνομα τὸ ἅγιόν μου ὅσα αὐτοὶ ἁγιάζουσίν μοι ἐγὼ κύριος

2 ܐܸܡܲܪ ܠܐܲܗܪܘܿܢ ܘܠܲܒ݂ܢܵܘܗܝ: ܘܢܸܬ݂ܢܲܙܪܘܼܢ ܡܼܢ ܩܘܼܕ݂ܫܹ̈ܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܠܵܐ ܢܛܲܢܦܘܼܢ ܫܡܵܐ ܕܩܘܼܕ݂ܫܝ: ܡܸܛܠ ܕܲܡܩܲܕܫܝܼܢ ܐܸܢܘܿܢ ܠܝܼ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Loquere ad Aaron et ad filios ejus, ut caveant ab his quæ consecrata sunt filiorum Israël, et non contaminent nomen sanctificatorum mihi, quæ ipsi offerunt. Ego Dominus.

Ասասցես ցԱհարոն եւ ցորդիս նորա, եւ զգոյշ լինիցին սրբութեանց որդւոցն Իսրայելի, եւ մի՛ պղծեսցեն զանուն իմ սուրբ, զորս նոքայն սրբեն ինձ. զի ես եմ Տէր,

და ჰრქუა: არქუ შენ აჰრონს და ძეთა მისთა და ეკრძალნედ სიწმიდეთა მათგან ძეთა ისრაჱლისათა, რათა არა შეიგინონ სახელი ჩემი წმიდაჲ, რაოდენ-რაჲ განწმიდონ მათ ჩემდა მომართ, მე ვარ უფალი. 2

2 Speak unto Aaron and to his sons, that they separate themselves from the holy things of the children of Israel, and that they profane not my holy name in those things which they hallow unto me: I am the LORD.

ג. אֱמֹר אֲלֵהֶם לְדֹרֹתֵיכֶם כָּל אִישׁ אֲשֶׁר יִקְרַב מִכָּל זַרְעֲכֶם אֶל הַקֳּדָשִׁים אֲשֶׁר יַקְדִּישׁוּ בְנֵי יִשְׂרָאֵל לַיהֹוָה וְטֻמְאָתוֹ עָלָיו וְנִכְרְתָה הַנֶּפֶשׁ הַהִוא מִלְּפָנַי אֲנִי יְהֹוָה:

εἰπὸν αὐτοῖς εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν πᾶς ἄνθρωπος ὃς ἂν προσέλθῃ ἀπὸ παντὸς τοῦ σπέρματος ὑμῶν πρὸς τὰ ἅγια ὅσα ἂν ἁγιάζωσιν οἱ υἱοὶ Ισραηλ τῷ κυρίῳ καὶ ἡ ἀκαθαρσία αὐτοῦ ἐπ᾽ αὐτῷ ἐξολεθρευθήσεται ἡ ψυχὴ ἐκείνη ἀπ᾽ ἐμοῦ ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

3 ܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ ܠܕ݂ܵܪܲܝܗܘܿܢ: ܟܠ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܡܼܢ ܟܠܹܗ ܙܲܪܥܟ݂ܘܿܢ ܠܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܕܲܡܩܲܕܿܫܝܼܢ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܟܲܕ݂ ܛܲܢܦܘܼܬܹܗ ܐܝܼܬ݂ ܥܠܵܘܗܝ: ܬܹܐܒܲܕ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܗܵܝ ܡܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܥܲܝܢܲܝ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Dic ad eos, et ad posteros eorum: Omnis homo qui accesserit de stirpe vestra ad ea quæ consecrata sunt, et quæ obtulerunt filii Israël Domino, in quo est immunditia, peribit coram Domino. Ego sum Dominus.

Ասասցես ցնոսա. Յազգս ձեր ամենայն այր յամենայն զաւակէ ձերմէ որ մերձենայցէ ի սրբութիւնսն, զոր սրբիցեն որդիքն Իսրայելի Տեառն, եւ պղծութիւն իւր ի նմա իցէ, սատակեսցի անձնն այն յերեսաց իմոց. զի ես եմ Տէր,

არქუ მათ ნათესავთა შორის თქუენთა: ყოველი კაცი, რომელი მოვიდეს ყოვლისაგან ნათესავისა თქუენისა სიწმიდესა მას, რაოდენ-რაჲ განწმიდონ ძეთა ისრაჱლისათა, ღმრთისა და არაწმიდებაჲ იგი მის თანა იყოს, მოისპოს სული იგი ჩემგან, მე ვარ უფალი. 3

3 Say unto them, Whosoever he be of all your seed among your generations, that goeth unto the holy things, which the children of Israel hallow unto the LORD, having his uncleanness upon him, that soul shall be cut off from my presence: I am the LORD.

ד. אִישׁ אִישׁ מִזֶּרַע אַהֲרֹן וְהוּא צָרוּעַ אוֹ זָב בַּקֳּדָשִׁים לֹא יֹאכַל עַד אֲשֶׁר יִטְהָר וְהַנֹּגֵעַ בְּכָל טְמֵא נֶפֶשׁ אוֹ אִישׁ אֲשֶׁר תֵּצֵא מִמֶּנּוּ שִׁכְבַת זָרַע:

καὶ ἄνθρωπος ἐκ τοῦ σπέρματος Ααρων τοῦ ἱερέως καὶ οὗτος λεπρᾷ ἢ γονορρυής τῶν ἁγίων οὐκ ἔδεται ἕως ἂν καθαρισθῇ καὶ ὁ ἁπτόμενος πάσης ἀκαθαρσίας ψυχῆς ἢ ἄνθρωπος ᾧ ἂν ἐξέλθῃ ἐξ αὐτοῦ κοίτη σπέρματος

4 ܓܒܲܪ ܓܒܲܪ ܡܼܢ ܙܲܪܥܹܗ ܕܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܗ̤ܘ ܓܪܸܒ݂ ܐܵܘ ܕܵܐܹܒ݂: ܡܼܢ ܩܘܼܕܫܵܐ ܠܵܐ ܢܹܐܟ݂ܘܿܠ ܥܕܲܡܵܐ ܕܡܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܘܡܿܢ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܟ݂ܠܵܗ ܛܲܡܐܘܼܬ݂ܵܐ ܕܢܲܦ̮ܫܵܐ: ܐܵܘ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܦܘܿܩ ܡܸܢܹܗ ܙܲܪܥܵܐ ܕܡܲܕ݂ܡܟ݂ܵܐ.

Homo de semine Aaron, qui fuerit leprosus, aut patiens fluxum seminis, non vescetur de his quæ sanctificata sunt mihi, donec sanetur. Qui tetigerit immundum super mortuo, et ex quo egreditur semen quasi coitus,

Եւ այր ոք ի զաւակէ Ահարոնի քահանայի, եթէ բորոտ կամ սերմնակաթ իցէ, ի սրբութեանց անտի մի՛ կերիցէ մինչեւ սրբեսցի. եւ որ մերձեսցի յամենայն պղծութիւն ոգւոյ, եւ կամ այր յորմէ ելանիցէ արութիւն սերման,

კაცი, რომელი იყოს ნათესავისა აჰრონის მღდელისა კეთროვან, ანუ თუ თესლმდინარე, სიწმიდისაგან არა ჭამოს ვიდრე განწმედამდე და რომელი შეეხოს ყოველსა არაწმიდებასა სულისასა ანუ კაცსა, რომლისაგან გამოჴდეს საწოლი თესლისაჲ, 4

4 What man soever of the seed of Aaron is a leper, or hath a running issue; he shall not eat of the holy things, until he be clean. And whoso toucheth any thing that is unclean by the dead, or a man whose seed goeth from him;

ה. אוֹ אִישׁ אֲשֶׁר יִגַּע בְּכָל שֶׁרֶץ אֲשֶׁר יִטְמָא לוֹ אוֹ בְאָדָם אֲשֶׁר יִטְמָא לוֹ לְכֹל טֻמְאָתוֹ:

ἢ ὅστις ἂν ἅψηται παντὸς ἑρπετοῦ ἀκαθάρτου ὃ μιανεῖ αὐτόν ἢ ἐπ᾽ ἀνθρώπῳ ἐν ᾧ μιανεῖ αὐτὸν κατὰ πᾶσαν ἀκαθαρσίαν αὐτοῦ

5 ܐܵܘ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܟ݂ܠ ܪܲܚܫܵܐ ܕܛܲܡܲܐ ܠܹܗ: ܐܵܘ ܒܐ̄ܢܵܫܵܐ ܕܛܲܡܲܐ ܠܹܗ ܒܟ݂ܠܵܗ ܛܲܡܐܘܼܬܹܗ.

et qui tangit reptile, et quodlibet immundum cujus tactus est sordidus,

կամ որ մերձենայցէ յամենայն սողուն պիղծ զոր պղծիցեն, կամ ի մարդ որով պղծիցեն զնա`` ըստ ամենայն պղծութեան նորա,

ანუ რომელი შეეხოს ყოველსა ქუეწარმავალსა არაწმიდასა, რომელმან შეაგინოს იგი, გინა თუ კაცსა ზედა, რომელმან შეაგინოს იგი ყოვლისაებრ 5

5 Or whosoever toucheth any creeping thing, whereby he may be made unclean, or a man of whom he may take uncleanness, whatsoever uncleanness he hath;

ו. נֶפֶשׁ אֲשֶׁר תִּגַּע בּוֹ וְטָמְאָה עַד הָעָרֶב וְלֹא יֹאכַל מִן הַקֳּדָשִׁים כִּי אִם רָחַץ בְּשָׂרוֹ בַּמָּיִם:

ψυχή ἥτις ἂν ἅψηται αὐτῶν ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἑσπέρας οὐκ ἔδεται ἀπὸ τῶν ἁγίων ἐὰν μὴ λούσηται τὸ σῶμα αὐτοῦ ὕδατι

6 ܘܟ݂ܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܬܸܩܪܘܿܒ݂ ܠܹܗ: ܬܸܗܘܸܐ ܛܲܡܵܐܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ: ܘܠܵܐ ܢܹܐܟ݂ܘܿܠ ܡܼܢ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܐܸܠܵܐ ܐܸܢ ܐܲܫܝܼܓ݂ ܒܸܣܪܹܗ ܒܡܲܝܵܐ.

immundus erit usque ad vesperum, et non vescetur his quæ sanctificata sunt: sed cum laverit carnem suam aqua,

անձն որ մերձենայցէ ի նա` պիղծ լիցի մինչեւ ցերեկոյ, եւ մի՛ կերիցէ ի սրբութեանց անտի, եթէ ոչ լուանայցէ զմարմին իւր ջրով,

არაწმიდებისა მისისა, კაცმან რომელმან შეახოს მას, არაწმიდა იყოს იგი ვიდრე მწუხრადმდე. 6

6 The soul which hath touched any such shall be unclean until even, and shall not eat of the holy things, unless he wash his flesh with water.

ז. וּבָא הַשֶּׁמֶשׁ וְטָהֵר וְאַחַר יֹאכַל מִן הַקֳּדָשִׁים כִּי לַחְמוֹ הוּא:

καὶ δύῃ ὁ ἥλιος καὶ καθαρὸς ἔσται καὶ τότε φάγεται τῶν ἁγίων ὅτι ἄρτος ἐστὶν αὐτοῦ

7 ܘܲܒ݂ܡܲܥܪܵܒܲܝ ܫܸܡܫܵܐ ܢܸܬܿܕܲܟܸܿܐ: ܘܗܵܝܕܹܿܝܢ ܢܹܐܟ݂ܘܿܠ ܡܼܢ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܠܲܚܡܹܗ ܗ̄ܘܼ.

et occubuerit sol, tunc mundatus vescetur de sanctificatis, quia cibus illius est.

եւ մտանիցէ արեգակն, սուրբ լիցի, եւ ապա կերիցէ ի սրբութեանց անտի, զի հաց նորա է այն,

არა ჭამოს მან სიწმიდეთაგან, ვიდრე არა დაიბანოს გუამი მისი წყლითა და დაჰჴდეს მზე და წმიდა იყოს და მაშინღა ჭამოს სიწმიდეთაგანი, 7

7 And when the sun is down, he shall be clean, and shall afterward eat of the holy things; because it is his food.

ח. נְבֵלָה וּטְרֵפָה לֹא יֹאכַל לְטָמְאָה בָהּ אֲנִי יְהֹוָה:

θνησιμαῖον καὶ θηριάλωτον οὐ φάγεται μιανθῆναι αὐτὸν ἐν αὐτοῖς ἐγὼ κύριος

8 ܘܦܲܓ݂ܪܵܐ ܕܲܬ݂ܒ݂ܝܼܪ ܠܚܲܝܘܬ݂ܵܐ ܠܵܐ ܢܹܐܟ݂ܘܿܠ: ܕܠܵܐ ܢܸܬܿܛܲܡܲܐ ܒܹܗ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Morticinum et captum a bestia non comedent, nec polluentur in eis. Ego sum Dominus.

Զմեռելոտի եւ զգազանաբեկ մի՛ ուտիցէ` պղծել նմա նոքօք. զի ես եմ Տէր,

რამეთუ პური მისი არს იგი, მკუდრისაჲ და ნამჴეცავისაჲ არა ჭამოს შეგინებად მისა მათგან. მე ვარ უფალი ღმერთი. 8

8 That which dieth of itself, or is torn with beasts, he shall not eat to defile himself therewith; I am the LORD.

ט. וְשָׁמְרוּ אֶת מִשְׁמַרְתִּי וְלֹא יִשְׂאוּ עָלָיו חֵטְא וּמֵתוּ בוֹ כִּי יְחַלְּלֻהוּ אֲנִי יְהֹוָה מְקַדְּשָׁם:

καὶ φυλάξονται τὰ φυλάγματά μου ἵνα μὴ λάβωσιν δι᾽ αὐτὰ ἁμαρτίαν καὶ ἀποθάνωσιν δι᾽ αὐτά ἐὰν βεβηλώσωσιν αὐτά ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὁ ἁγιάζων αὐτούς

9 ܘܢܸܛܪܘܿܢ ܢܛܘܼܪܵܬ݂ܝ: ܘܠܵܐ ܢܩܲܒܿܠܘܼܢ ܥܠܲܝܗܘܿܢ ܚܛܵܗܹ̈ܐ ܘܲܢܡܘܼܬ݂ܘܼܢ ܒܗܘܿܢ: ܡܸܛܠ ܕܛܵܘܸܫܘ ܢܲܦ̮ܫܵܬ݂ܗܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܕܲܡܩܲܕܸܿܫ ܐ̄ܢܵܐ ܠܗܘܿܢ.

Custodiant præcepta mea, ut non subjaceant peccato, et moriantur in sanctuario, cum polluerint illud. Ego Dominus qui sanctifico eos.

Եւ պահեսցեն զպահպանութիւնս իմ, զի մի՛ ընդունիցին վասն նոցա մեղս, եւ մեռանիցին վասն այնորիկ, եթէ պղծիցեն զնոսա. զի ես եմ Տէր որ սրբեմ զնոսա,

დაიმარხედ დასაცავნი ჩემნი, რათა არა მოიღონ ამისთჳს ცოდვაჲ და მოწყდენ მისთჳს, უკუეთუ შეაგინონ იგი. მე ვარ უფალი ღმერთი, რომელი განვსწმედ მათ. 9

9 They shall therefore keep mine ordinance, lest they bear sin for it, and die therefore, if they profane it: I the LORD do sanctify them.

י. וְכָל זָר לֹא יֹאכַל קֹדֶשׁ תּוֹשַׁב כֹּהֵן וְשָׂכִיר לֹא יֹאכַל קֹדֶשׁ:

καὶ πᾶς ἀλλογενὴς οὐ φάγεται ἅγια πάροικος ἱερέως ἢ μισθωτὸς οὐ φάγεται ἅγια

10 ܘܟ݂ܠ ܢܘܼܟ݂ܪܵܝܵܐ ܠܵܐ ܢܹܐܟ݂ܘܿܠ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܬܵܘܬܵܒ݂ܵܐ ܕܟ݂ܵܗܢܵܐ: ܘܐܲܓ݂ܝܼܪܵܐ ܠܵܐ ܢܹܐܟ݂ܘܿܠ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ.

Omnis alienigena non comedet de sanctificatis; inquilinus sacerdotis et mercenarius non vescentur ex eis.

Եւ ամենայն օտարազգի մի՛ կերիցէ զսրբութիւնսն, պանդուխտ քահանային եւ վարձկանն մի՛ կերիցեն ի սրբութեանցն,

და ყოველმან უცხოთესლმან არა ჭამოს წმიდაჲ იგი და შემყოფმან მღდელისამან და სასყიდლით დადგინებულმან არა ჭამოს სიწმიდისაგანი. 10

10 There shall no stranger eat of the holy thing: a sojourner of the priest, or an hired servant, shall not eat of the holy thing.

יא. וְכֹהֵן כִּי יִקְנֶה נֶפֶשׁ קִנְיַן כַּסְפּוֹ הוּא יֹאכַל בּוֹ וִילִיד בֵּיתוֹ הֵם יֹאכְלוּ בְלַחְמוֹ:

ἐὰν δὲ ἱερεὺς κτήσηται ψυχὴν ἔγκτητον ἀργυρίου οὗτος φάγεται ἐκ τῶν ἄρτων αὐτοῦ καὶ οἱ οἰκογενεῖς αὐτοῦ καὶ οὗτοι φάγονται τῶν ἄρτων αὐτοῦ

11 ܘܟ݂ܵܗܢܵܐ ܟܲܕ݂ ܢܸܙܒܲܢ ܢܲܦ̮ܫܵܐ: ܙܒ݂ܝܼܢ ܟܸܣܦܹܗ ܢܹܐܟ݂ܘܿܠ ܡܼܢ ܠܲܚܡܹܗ: ܘܝܼܠܝܼܕܲܝ ܒܲܝܬܹܿܗ: ܗܸܢܘܿܢ ܢܹܐܟ݂ܠܘܼܢ ܡܼܢ ܠܲܚܡܹܗ.

Quem autem sacerdos emerit, et qui vernaculus domus ejus fuerit, his comedent ex eis.

Բայց թէ քահանայն ստասցի ոգի ստացուածով արծաթոյ` նա կերիցէ ի հացից անտի նորա. եւ ընտոծինք նորա կերիցեն ի հացից անտի նորա,

უკეთუ მღდელმან მან მოიგოს კაცი სასყიდლით ვეცხლითა, ამან ჭამოს პური მისი და შვილთა, მონათა მისთა, ამათცა ჭამონ პური მისი. 11

11 But if the priest buy any soul with his money, he shall eat of it, and he that is born in his house: they shall eat of his meat.

יב. וּבַת כֹּהֵן כִּי תִהְיֶה לְאִישׁ זָר הִוא בִּתְרוּמַת הַקֳּדָשִׁים לֹא תֹאכֵל:

καὶ θυγάτηρ ἀνθρώπου ἱερέως ἐὰν γένηται ἀνδρὶ ἀλλογενεῖ αὐτὴ τῶν ἀπαρχῶν τῶν ἁγίων οὐ φάγεται

12 ܘܒܲܪܬ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܟܲܕ݂ ܬܸܗܘܸܐ ܠܓܲܒ݂ܪܵܐ ܢܘܼܟ݂ܪܵܝܵܐ: ܐܵܦ ܗܝܼ ܡܼܢ ܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܕܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܘܿܠ.

Si filia sacerdotis cuilibet ex populo nupta fuerit, de his quæ sanctificata sunt, et de primitiis non vescetur.

Եւ դուստր առն քահանայի, եթէ լինիցի առն այլազգւոյ, նա ի պտղոյ սրբութեանցն մի՛ կերիցէ,

და ასული კაცისა მღდელისაჲ იყოს თუ ქმრისა უცხოთესლისა, პირველ ნაყოფი შესაწირავთაჲ არა ჭამოს. 12

12 If the priest's daughter also be married unto a stranger, she may not eat of an offering of the holy things.

יג. וּבַת כֹּהֵן כִּי תִהְיֶה אַלְמָנָה וּגְרוּשָׁה וְזֶרַע אֵין לָהּ וְשָׁבָה אֶל בֵּית אָבִיהָ כִּנְעוּרֶיהָ מִלֶּחֶם אָבִיהָ תֹּאכֵל וְכָל זָר לֹא יֹאכַל בּוֹ:

καὶ θυγάτηρ ἱερέως ἐὰν γένηται χήρα ἢ ἐκβεβλημένη σπέρμα δὲ μὴ ἦν αὐτῇ ἐπαναστρέψει ἐπὶ τὸν οἶκον τὸν πατρικὸν κατὰ τὴν νεότητα αὐτῆς ἀπὸ τῶν ἄρτων τοῦ πατρὸς αὐτῆς φάγεται καὶ πᾶς ἀλλογενὴς οὐ φάγεται ἀπ᾽ αὐτῶν

13 ܘܒܲܪܬ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܟܲܕ݂ ܬܸܗܘܸܐ ܐܲܪܡܲܠܬܵܐ: ܘܲܫܒ݂ܝܼܩܬܵܐ: ܘܲܒ݂ܢܲܝܵܐ ܠܲܝܬܿ ܠܵܗ: ܘܬܸܗܦܘܿܟ݂ ܠܒܹܝܬ݂ ܐܲܒ݂ܘܼܗܿ: ܐܲܝܟ݂ ܕܲܒ݂ܛܲܠܝܘܼܬ݂ܵܗ ܡܼܢ ܠܲܚܡܵܐ ܕܐܲܒ݂ܘܼܗܿ ܬܹܐܟ݂ܘܿܠ: ܘܟ݂ܠ ܢܘܼܟ݂ܪܵܝܵܐ ܠܵܐ ܢܹܐܟ݂ܘܿܠ ܡܸܢܹܗ.

Sin autem vidua, vel repudiata, et absque liberis reversa fuerit ad domum patris sui: sicut puella consueverat, aletur cibis patris sui. Omnis alienigena comedendi ex eis non habet potestatem.

Եւ դուստր առն քահանայի, եթէ լինիցի այրի կամ հանեալ, եւ զաւակ ոչ իցէ նորա, եւ դառնայցէ անդրէն ի տուն իւր հայրենի, ըստ մանկութեան իւրում ի հացից անտի հօր իւրոյ կերիցէ. եւ ամենայն այլազգի` մի՛ կերիցէ ի նոցանէ,

და ასული კაცისა მღდელისაჲ უკუეთუ იყოს ქურივ და გამოაძონ და ნაშობი არა ესვას მას, მოიქცეს სახლსავე მამისა თჳსისასა, ვითარცა პირველ სიჭაბუკესა მას მისსა, პურსა მამისა მისისასა ჭამდეს იგი, ხოლო ყოველმან უცხოთესლმან არა ჭამოს მისგან. 13

13 But if the priest's daughter be a widow, or divorced, and have no child, and is returned unto her father's house, as in her youth, she shall eat of her father's meat: but there shall be no stranger eat thereof.

יד. וְאִישׁ כִּי יֹאכַל קֹדֶשׁ בִּשְׁגָגָה וְיָסַף חֲמִשִׁיתוֹ עָלָיו וְנָתַן לַכֹּהֵן אֶת הַקֹּדֶשׁ:

καὶ ἄνθρωπος ὃς ἂν φάγῃ ἅγια κατὰ ἄγνοιαν καὶ προσθήσει τὸ ἐπίπεμπτον αὐτοῦ ἐπ᾽ αὐτὸ καὶ δώσει τῷ ἱερεῖ τὸ ἅγιον

14 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܢܹܐܟ݂ܘܿܠ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܒܛܘܼܥܝܲܝ: ܢܵܘܣܸܦ ܚܲܕ݂ ܡܼܢ ܚܲܡܫܵܐ ܥܠܵܘܗܝ: ܘܢܸܬܿܠܝܼܘܗܝ ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ.

Qui comederit de sanctificatis per ignorantiam, addet quintam partem cum eo quod comedit, et dabit sacerdoti in sanctuarium.

Եւ մարդ որ յանգէտս կերիցէ զսրբութիւնսն, յաւելցէ ի նոյն զհինգերորդ մասնն, եւ տացէ զսրբութիւնն ցքահանայն,

და კაცმან რომელმან ჭამოს წმიდაჲ იგი უმეცრებით, დაურთოს ნახუთალი მისი მას ზედა, და მისცეს მღდელსა მას წმიდაჲ იგი. 14

14 And if a man eat of the holy thing unwittingly, then he shall put the fifth part thereof unto it, and shall give it unto the priest with the holy thing.

טו. וְלֹא יְחַלְּלוּ אֶת קָדְשֵׁי בְּנֵי יִשְׂרָאֵל אֵת אֲשֶׁר יָרִימוּ לַיהֹוָה:

καὶ οὐ βεβηλώσουσιν τὰ ἅγια τῶν υἱῶν Ισραηλ ἃ αὐτοὶ ἀφαιροῦσιν τῷ κυρίῳ

15 ܘܠܵܐ ܢܛܵܘܫܘܼܢ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܕܲܡܦܲܪܫܝܼܢ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Nec contaminabunt sanctificata filiorum Israël, quæ offerunt Domino:

Եւ մի՛ պղծեսցեն զսրբութիւնս սրբութեանցն որդւոցն Իսրայելի, զոր զատուցին նոքա Տեառն,

და არა შეაგინოს სიწმიდე იგი ძეთა ისრაჱლისათა, რომელსა იგინი შეწირვენ უფლისა. 15

15 And they shall not profane the holy things of the children of Israel, which they offer unto the LORD;

טז. וְהִשִּׂיאוּ אוֹתָם עֲוֹן אַשְׁמָה בְּאָכְלָם אֶת קָדְשֵׁיהֶם כִּי אֲנִי יְהֹוָה מְקַדְּשָׁם:

καὶ ἐπάξουσιν ἐφ᾽ ἑαυτοὺς ἀνομίαν πλημμελείας ἐν τῷ ἐσθίειν αὐτοὺς τὰ ἅγια αὐτῶν ὅτι ἐγὼ κύριος ὁ ἁγιάζων αὐτούς

16 ܘܢܸܫܩܠܘܼܢ ܥܠܲܝܗܘܿܢ ܥܵܘܠܵܐ ܘܲܚܛܵܗܵܐ ܡܵܐ ܕܐܵܟ݂ܠܝܼܢ ܡܼܢ ܩܘܼܕ݂ܫܲܝܗܘܿܢ: ܡܸܛܠ ܕܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܕܲܡܩܲܕܸܿܫ ܐ̄ܢܵܐ ܠܗܘܿܢ.

ne forte sustineant iniquitatem delicti sui, cum sanctificata comederint. Ego Dominus qui sanctifico eos.

եւ ածիցեն ի վերայ իւրեանց անօրէնութիւն յանցանաց, ուտելով իւրեանց զսրբութիւնսն սրբութեանցն. զի ես եմ Տէր որ սրբեմ զնոսա,

და არა მოავლინონ მათ ზედა უშჯულოებაჲ იგი შეცოდებისაჲ ჭამასა მას მათსა წმიდათაგან მათთა, რამეთუ მე ვარ უფალი ღმერთი, განვსწმედ მათ. 16

16 Or suffer them to bear the iniquity of trespass, when they eat their holy things: for I the LORD do sanctify them.

יז. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

17 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი ღმერთი მოსეს და ჰრქუა: 17

17 And the LORD spake unto Moses, saying,

יח. דַּבֵּר אֶל אַהֲרֹן וְאֶל בָּנָיו וְאֶל כָּל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְאָמַרְתָּ אֲלֵהֶם אִישׁ אִישׁ מִבֵּית יִשְׂרָאֵל וּמִן הַגֵּר בְּיִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר יַקְרִיב קָרְבָּנוֹ לְכָל נִדְרֵיהֶם וּלְכָל נִדְבוֹתָם אֲשֶׁר יַקְרִיבוּ לַיהֹוָה לְעֹלָה:

λάλησον Ααρων καὶ τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ καὶ πάσῃ συναγωγῇ Ισραηλ καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς ἄνθρωπος ἄνθρωπος ἀπὸ τῶν υἱῶν Ισραηλ ἢ τῶν υἱῶν τῶν προσηλύτων τῶν προσκειμένων πρὸς αὐτοὺς ἐν Ισραηλ ὃς ἂν προσενέγκῃ τὰ δῶρα αὐτοῦ κατὰ πᾶσαν ὁμολογίαν αὐτῶν ἢ κατὰ πᾶσαν αἵρεσιν αὐτῶν ὅσα ἂν προσενέγκωσιν τῷ θεῷ εἰς ὁλοκαύτωμα

18 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܐܲܗܪܘܿܢ ܘܲܒ݂ܢܵܘܗܝ: ܘܥܲܡ ܟܠܗܘܿܢ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܓܒܲܪ ܓܒܲܪ ܡܼܢ ܒܹܝܬ݂ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܡܼܢ ܐܲܝܠܹܝܢ ܕܡܸܬ݂ܦܢܹܝܢ ܠܘܵܬ݂ܝ: ܕܥܵܡܪܝܼܢ ܒܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܕܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܡܼܢ ܟܠ ܢܸܕ݂ܪܲܝܗܘܿܢ: ܘܡܼܢ ܟܠ ܦܘܼܪܫܵܢܲܝܗܘܿܢ ܕܲܡܩܲܪܒ݂ܝܼܢ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ.

Loquere ad Aaron et filios ejus, et ad omnes filios Israël, dicesque ad eos: Homo de domo Israël, et de advenis qui habitant apud vos, qui obtulerit oblationem suam, vel vota solvens, vel sponte offerens, quidquid illud obtulerit in holocaustum Domini,

Խօսեաց ընդ Ահարոնի եւ ընդ որդիս նորա եւ ընդ ամենայն ժողովրդեան որդւոցն Իսրայելի, եւ ասասցես ցնոսա. Այր ոք այր յորդւոցն Իսրայելի, կամ յեկացն յարելոց ի նոսա ի մէջ Իսրայելի, որ մատուցանիցէ զպատարագս իւր ըստ ամենայն խոստովանութեանց իւրեանց, կամ ըստ ամենայն կամաց իւրեանց զոր ինչ մատուցանիցեն Տեառն յողջակէզ ընդունելի առ ի ձէնջ,

ეტყოდე შენ აჰრონს და ძეთა მისთა და ყოველსა კრებულსა ძეთა ისრაჱლისათა და არქუ მათ: კაცმან-კაცმან ძეთა ისრაჱლისათამან, ანუ ძეთაგანმან მწირთამან, რომელი მოსრულ იყოს მათა ისრაჱლსა შორის, რომელმან შეწიროს მსხუერპლი მისი მსგავსად ყოვლისავე აღსაარებისა მათისა. 18

18 Speak unto Aaron, and to his sons, and unto all the children of Israel, and say unto them, Whatsoever he be of the house of Israel, or of the strangers in Israel, that will offer his oblation for all his vows, and for all his freewill offerings, which they will offer unto the LORD for a burnt offering;

יט. לִרְצֹנְכֶם תָּמִים זָכָר בַּבָּקָר בַּכְּשָׂבִים וּבָעִזִּים:

δεκτὰ ὑμῖν ἄμωμα ἄρσενα ἐκ τῶν βουκολίων καὶ ἐκ τῶν προβάτων καὶ ἐκ τῶν αἰγῶν

19 ܠܩܘܼܒܵܠܵܐ: ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܠܲܝܬܿ ܒܹܗ ܡܘܼܡܵܐ: ܡܼܢ ܬܵܘܪܹ̈ܐ ܘܡܼܢ ܐܸܡܪܹ̈ܐ: ܘܡܼܢ ܥܸܙܹ̈ܐ.

ut offeratur per vos, masculus immaculatus erit ex bobus, et ovibus, et ex capris:

արու`` անարատ յանդւոց եւ յօդեաց եւ յայծեաց,

ანუ თუ მსგავსად ყოვლისავე გულსმოდგინებისა მათისა, რაოდენ-რაჲ შეწირონ ღმრთისა. 19

19 Ye shall offer at your own will a male without blemish, of the beeves, of the sheep, or of the goats.

כ. כֹּל אֲשֶׁר בּוֹ מוּם לֹא תַקְרִיבוּ כִּי לֹא לְרָצוֹן יִהְיֶה לָכֶם:

πάντα ὅσα ἂν ἔχῃ μῶμον ἐν αὐτῷ οὐ προσάξουσιν κυρίῳ διότι οὐ δεκτὸν ἔσται ὑμῖν

20 ܟܠ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܹܗ ܡܘܼܡܵܐ: ܠܵܐ ܬܩܲܪܒ݂ܘܼܢ: ܡܸܛܠ ܕܠܵܐ ܗܵܘܹܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܠܨܸܒ݂ܝܵܢܵܐ.

si maculam habuerit, non offeretis, neque erit acceptabile.

Զամենայն արատաւորն մի՛ մատուցանիցեն Տեառն, զի ոչ լինիցի ընդունելի առ ի ձէնջ,

მრგულიად დასაწველად სათნოჲ თქუენი უბიწოჲ ვერძი ზროხათაგან და თხათაგან ყოველსა მას, რომელსა შინა იყოს ბიწი, ნუ შესწირვედ ღმრთისა, რამეთუ არა შევიწირო მათგან. 20

20 But whatsoever hath a blemish, that shall ye not offer: for it shall not be acceptable for you.

כא. וְאִישׁ כִּי יַקְרִיב זֶבַח שְׁלָמִים לַיהֹוָה לְפַלֵּא נֶדֶר אוֹ לִנְדָבָה בַּבָּקָר אוֹ בַצֹּאן תָּמִים יִהְיֶה לְרָצוֹן כָּל מוּם לֹא יִהְיֶה בּוֹ:

καὶ ἄνθρωπος ὃς ἂν προσενέγκῃ θυσίαν σωτηρίου τῷ κυρίῳ διαστείλας εὐχὴν κατὰ αἵρεσιν ἢ ἐν ταῖς ἑορταῖς ὑμῶν ἐκ τῶν βουκολίων ἢ ἐκ τῶν προβάτων ἄμωμον ἔσται εἰς δεκτόν πᾶς μῶμος οὐκ ἔσται ἐν αὐτῷ

21 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܲܢܩܲܪܸܒ݂ ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܠܡܸܦܪܲܫ ܢܸܕ݂ܪܵܐ: ܐܵܘ ܦܘܼܪܫܵܢܵܐ: ܡܼܢ ܬܵܘܪܹ̈ܐ ܐܵܘ ܡܼܢ ܥܵܢܵܐ: ܡܵܐ ܕܠܲܝܬܿ ܒܹܗ ܡܘܼܡܵܐ: ܢܸܬ݂ܩܲܒܲܠ: ܐܸܢ ܟܠ ܡܘܼܡ ܠܲܝܬܿ ܒܹܗ.

Homo qui obtulerit victimam pacificorum Domino, vel vota solvens, vel sponte offerens, tam de bobus quam de ovibus, immaculatum offeret ut acceptabile sit: omnis macula non erit in eo.

Եւ այր որ մատուցանիցէ զպատարագս իւր ըստ ամենայն խոստովանութեան իւրեանց, կամ ըստ ամենայն կամաց իւրեանց զոհ փրկութեան Տեառն, ուխտեալ ուխտ, կամ ըստ կամաց կամ ի տօնս ձեր``, յանդւոց կամ յօդեաց, անարատ լինիցի յընդունելութիւն. ամենայն արատ մի՛ լիցի ի նմա,

და კაცმან უკუეთუ შეწიროს ძღუენი მისი მსგავსად ყოვლისავე აღსაარებისა მათისა და ყოვლისავე ნებისა მათისა მსხუერპლი ცხორებისაჲ ღმრთისა, რომელი განაჩინა აღთქმით დღესასწაულთა მათ თქუენთა მროწ[ლე]თაგან, ანუ თუ არვისაგან, უბიწო იყოს, შეწიროს, ყოველიმცა ბიწი ნუ არს მის თანა, 21

21 And whosoever offereth a sacrifice of peace offerings unto the LORD to accomplish his vow, or a freewill offering in beeves or sheep, it shall be perfect to be accepted; there shall be no blemish therein.

כב. עַוֶּרֶת אוֹ שָׁבוּר אוֹ חָרוּץ אוֹ יַבֶּלֶת אוֹ גָרָב אוֹ יַלֶּפֶת לֹא תַקְרִיבוּ אֵלֶּה לַיהֹוָה וְאִשֶּׁה לֹא תִתְּנוּ מֵהֶם עַל הַמִּזְבֵּחַ לַיהֹוָה:

τυφλὸν ἢ συντετριμμένον ἢ γλωσσότμητον ἢ μυρμηκιῶντα ἢ ψωραγριῶντα ἢ λιχῆνας ἔχοντα οὐ προσάξουσιν ταῦτα τῷ κυρίῳ καὶ εἰς κάρπωσιν οὐ δώσετε ἀπ᾽ αὐτῶν ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον τῷ κυρίῳ

22 ܕܲܥܘܝܼܪ: ܐܵܘ ܕܲܬ݂ܒ݂ܝܼܪ: ܐܵܘ ܕܲܚܙܵܙ: ܐܵܘ ܕܲܪܫܵܠ: ܐܵܘ ܕܲܓ݂ܪܸܒ݂: ܐܵܘ ܕܩܲܣܕ݂ܵܢ: ܠܵܐ ܬܩܲܪܒ݂ܘܼܢ ܚܲܕ݂ ܡܼܢ ܗܵܠܹܝܢ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܘܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܡܼܢ ܗܵܠܹܝܢ ܠܵܐ ܬܣܝܼܡܘܼܢ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Si cæcum fuerit, si fractum, si cicatricem habens, si papulas, aut scabiem, aut impetiginem: non offeretis ea Domino, nec adolebitis ex eis super altare Domini.

Զկոյրն կամ զկաղն կամ զբեկն կամ զլեզուատ կամ զմարմառոտ կամ զքոսոտ կամ զորքինոտ, մի՛ մատուցանիցեն զայն Տեառն. եւ յողջակէզ ոչ տայցէք ի նոցանէ ի սեղան Տեառն,

ბრმაჲ, ანუ ყურკუეთილი, ანუ განტეხილი, ანუ ჭლაკითა ბრმაჲ, ანუ მღიერი, ანუ მეფხანოვანი, არა შეწირონ ესევითარი ღმრთისა და ნაყოფად არა მოსცეთ მათგან საკურთხეველსა ზედა ღმრთისასა. 22

22 Blind, or broken, or maimed, or having a wen, or scurvy, or scabbed, ye shall not offer these unto the LORD, nor make an offering by fire of them upon the altar unto the LORD.

כג. וְשׁוֹר וָשֶׂה שָׂרוּעַ וְקָלוּט נְדָבָה תַּעֲשֶׂה אֹתוֹ וּלְנֵדֶר לֹא יֵרָצֶה:

καὶ μόσχον ἢ πρόβατον ὠτότμητον ἢ κολοβόκερκον σφάγια ποιήσεις αὐτὰ σεαυτῷ εἰς δὲ εὐχήν σου οὐ δεχθήσεται

23 ܘܬ݂ܵܘܪܵܐ: ܘܐܸܡܪܵܐ ܕܲܣܪܝܼܥܵܐ ܐܸܕ݂ܢܹܗ: ܐܵܘ ܕܟܲܪܝܵܐ ܐܲܠܝܼܬܹܗ: ܠܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܝܼܘܗܝ: ܒܪܲܡ ܕܹܝܢ ܠܢܸܕ݂ܪܵܐ ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܩܲܒܲܠ.

Bovem et ovem, aure et cauda amputatis, voluntarie offerre potes, votum autem ex eis solvi non potest.

Զարջառ եւ զոչխար զականջատ կամ զկրճատ` քեզ արասցես ի զենլիս``, եւ յուխտս քո մի՛ լիցին ընդունելի,

და ჴბოჲ, ანუ თუ ცხოვარი ყურკუეთილი, ანუ თუ კუდმოკლე საკლველად ჰყო იგი თავისა შენისა, ხოლო აღნათქუემად შენდა არა შეიწიროს. 23

23 Either a bullock or a lamb that hath any thing superfluous or lacking in his parts, that mayest thou offer for a freewill offering; but for a vow it shall not be accepted.

כד. וּמָעוּךְ וְכָתוּת וְנָתוּק וְכָרוּת לֹא תַקְרִיבוּ לַיהֹוָה וּבְאַרְצְכֶם לֹא תַעֲשׂוּ:

θλαδίαν καὶ ἐκτεθλιμμένον καὶ ἐκτομίαν καὶ ἀπεσπασμένον οὐ προσάξεις αὐτὰ τῷ κυρίῳ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς ὑμῶν οὐ ποιήσετε

24 ܘܕܲܪܨܝܼܨ: ܘܕܲܦܣܝܼܩ: ܘܕܲܩܛܝܼܥ: ܠܵܐ ܬܩܲܪܒ݂ܘܼܢ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܘܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܒܐܲܪܥܟ݂ܘܿܢ.

Omne animal, quod vel contritis, vel tusis, vel sectis ablatisque testiculis est, non offeretis Domino, et in terra vestra hoc omnino ne faciatis.

Զթաղամսաւորն եւ զմալեալն եւ զքածաւարոտն եւ զհատեալն, մի՛ մատուցանիցես Տեառն. եւ յերկրի ձերում մի՛ առնիցէք,

გამოტეხილი და შეჭყლემული და მოკუეთილი და აღმოტაცებული არა შესწირო იგი ღმრთისა. 24

24 Ye shall not offer unto the LORD that which is bruised, or crushed, or broken, or cut; neither shall ye make any offering thereof in your land.

כה. וּמִיַּד בֶּן נֵכָר לֹא תַקְרִיבוּ אֶת לֶחֶם אֱלֹהֵיכֶם מִכָּל אֵלֶּה כִּי מָשְׁחָתָם בָּהֶם מוּם בָּם לֹא יֵרָצוּ לָכֶם:

καὶ ἐκ χειρὸς ἀλλογενοῦς οὐ προσοίσετε τὰ δῶρα τοῦ θεοῦ ὑμῶν ἀπὸ πάντων τούτων ὅτι φθάρματά ἐστιν ἐν αὐτοῖς μῶμος ἐν αὐτοῖς οὐ δεχθήσεται ταῦτα ὑμῖν

25 ܘܡܼܢ ܝܲܕ݂ ܒܲܪ ܢܘܼܟ݂ܪܵܝܵܐ: ܠܵܐ ܬܩܲܪܒ݂ܘܼܢ ܠܲܚܡܵܐ ܕܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܡܼܢ ܗܵܠܹܝܢ ܟܠܗܘܿܢ: ܡܸܛܠ ܕܲܡܚܲܒܿܠܝܼܢ ܐܸܢܘܿܢ: ܘܡܘܼܡܵܐ ܐܝܼܬ݂ ܒܗܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܡܸܬ݂ܩܲܒܿܠܝܼܢ ܡܸܢܟ݂ܘܿܢ.

De manu alienigenæ non offeretis panes Deo vestro, et quidquid aliud dare voluerit, quia corrupta, et maculata sunt omnia: non suscipietis ea.

Եւ ի ձեռանէ այլազգւոյն մի՛ մատուցանիցէք զպատարագս Աստուծոյ ձերոյ յամենայնէ յայնպիսեաց անտի. զի խեղութիւնք եւ արատք են ի նոսա, եւ ոչ լինիցի այն ընդունելի առ ի ձէնջ,

და ქუეყანასა თქუენსა არა ჰყოთ, ჴელისაგან უცხოთესლთაჲსა არა შესწიროთ შესაწირავად ღმრთისა თქუენისა ამათ ყოველთაგანი, რამეთუ ხრწნილებაჲ არს მათ თანა და ბიწი არს მათ თანა, არა შეიწიროს ესე თქუენდა. 25

25 Neither from a stranger's hand shall ye offer the bread of your God of any of these; because their corruption is in them, and blemishes be in them: they shall not be accepted for you.

כו. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

26 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა ღმერთი მოსეს და ჰრქუა: 26

26 And the LORD spake unto Moses, saying,

כז. שׁוֹר אוֹ כֶשֶׂב אוֹ עֵז כִּי יִוָּלֵד וְהָיָה שִׁבְעַת יָמִים תַּחַת אִמּוֹ וּמִיּוֹם הַשְּׁמִינִי וָהָלְאָה יֵרָצֶה לְקָרְבַּן אִשֶּׁה לַיהֹוָה:

μόσχον ἢ πρόβατον ἢ αἶγα ὡς ἂν τεχθῇ καὶ ἔσται ἑπτὰ ἡμέρας ὑπὸ τὴν μητέρα τῇ δὲ ἡμέρᾳ τῇ ὀγδόῃ καὶ ἐπέκεινα δεχθήσεται εἰς δῶρα κάρπωμα κυρίῳ

27 ܬܵܘܪܵܐ: ܐܵܘ ܐܸܡܪܵܐ: ܐܵܘ ܓܲܕ݂ܝܵܐ ܟܲܕ݂ ܢܸܬ݂ܝܼܠܸܕ݂: ܢܸܗܘܸܐ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܒܵܬܲܪ ܐܸܡܹܗ: ܘܡܼܢ ܝܵܘܡܵܐ ܕܲܬ݂ܡܵܢܝܵܐ ܘܲܠܗܲܠ ܢܸܬ݂ܩܲܒܲܠ ܩܘܼܪܒܵܢܹܗ: ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Bos, ovis et capra, cum genita fuerint, septem diebus erunt sub ubere matris suæ: die autem octavo, et deinceps, offerri poterunt Domino.

Արջառ կամ ոչխար կամ այծ, յորժամ ծնանիցին, կացցէ զեւթն օր ընդ մարբն. եւ յօրէն ութերորդէ եւ անդր ընդունելի լիցի ի պատարագ ընծայ Տեառն,

ჴბოჲ, ანუ თუ ცხოვარი, ანუ თუ თხაჲ, რომელი იშვეს, იყოს იგი შჳდ დღე დედისა თანა, ხოლო მერვით დღითგან და წამართ შეიწიროს მსხუერპლად ნაყოფად უფლისა. 27

27 When a bullock, or a sheep, or a goat, is brought forth, then it shall be seven days under the dam; and from the eighth day and thenceforth it shall be accepted for an offering made by fire unto the LORD.

כח. וְשׁוֹר אוֹ שֶׂה אֹתוֹ וְאֶת בְּנוֹ לֹא תִשְׁחֲטוּ בְּיוֹם אֶחָד:

καὶ μόσχον ἢ πρόβατον αὐτὴν καὶ τὰ παιδία αὐτῆς οὐ σφάξεις ἐν ἡμέρᾳ μιᾷ

28 ܘܬ݂ܵܘܪܵܐ ܐܵܘ ܥܸܪܒܵܐ: ܠܹܗ ܘܠܲܒ݂ܪܹܗ ܠܵܐ ܬܸܟܿܣܘܼܢ ܒܝܵܘܡܵܐ ܚܲܕ݂.

Sive illa bos, sive ovis, non immolabuntur una die cum fœtibus suis.

Զարջառ եւ զոչխար եւ զծնունդս իւրեանց մի՛ սպանանիցէք ի միում աւուր,

და ჴბოჲ და ცხოვარი და დედაჲ და შვილი მისი არა დაჰკლა დღესა ერთსა. 28

28 And whether it be cow, or ewe, ye shall not kill it and her young both in one day.

כט. וְכִי תִזְבְּחוּ זֶבַח תּוֹדָה לַיהֹוָה לִרְצֹנְכֶם תִּזְבָּחוּ:

ἐὰν δὲ θύσῃς θυσίαν εὐχὴν χαρμοσύνης κυρίῳ εἰς δεκτὸν ὑμῖν θύσετε αὐτό

29 ܘܐܸܢ ܬܕܲܒܿܚܘܼܢ ܕܸܒ݂ܚܵܐ ܕܬ݂ܵܘܕܝܼܬ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܠܩܘܼܒܵܠܵܐ ܕܘܼܒ݂ܚܘܼܗܝ.

Si immolaveritis hostiam pro gratiarum actione Domino, ut possit esse placabilis,

Եւ եթէ զոհեսցես զզոհ գոհութեան Տեառն, զընդունելին առ ի ձէնջ զոհեսջիք,

უკუეთუ შეწირვიდეს შესაწირავსა აღთქმისასა სიხარულისა თქუენისასა ღმრთისა შესაწირველად თქუენდა და დაკალთ იგი. 29

29 And when ye will offer a sacrifice of thanksgiving unto the LORD, offer it at your own will.

ל. בַּיּוֹם הַהוּא יֵאָכֵל לֹא תוֹתִירוּ מִמֶּנּוּ עַד בֹּקֶר אֲנִי יְהֹוָה:

αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ βρωθήσεται οὐκ ἀπολείψετε ἀπὸ τῶν κρεῶν εἰς τὸ πρωί ἐγώ εἰμι κύριος

30 ܘܒܹܗ ܒܝܵܘܡܵܐ ܗܵܘ ܢܸܬ݂ܐܟܸܠ: ܘܠܵܐ ܬܵܘܬܿܪܘܼܢ ܡܸܢܹܗ ܠܨܲܦܪܵܐ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

eodem die comedetis eam: non remanebit quidquam in mane alterius diei. Ego Dominus.

ի նմին աւուր կերիցի, եւ մի՛ թողուցուք ի մսոյ անտի յայգ. զի ես եմ Տէր,

და მას დღესა შეიჭამენ, არა გაუტეოთ ჴორცისა მისგანი განთიადმდე. 30

30 On the same day it shall be eaten up; ye shall leave none of it until the morrow: I am the LORD.

לא. וּשְׁמַרְתֶּם מִצְו‍ֹתַי וַעֲשִׂיתֶם אֹתָם אֲנִי יְהֹוָה:

καὶ φυλάξετε τὰς ἐντολάς μου καὶ ποιήσετε αὐτάς

31 ܛܲܪܘ ܦܘܼܩܕܵܢܲܝ: ܘܲܥܒܸܕ݂ܘ ܐܸܢܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Custodite mandata mea, et facite ea. Ego Dominus.

Եւ պահեսջիք զպատուիրանս իմ, եւ արասջիք զնոսա. զի ես եմ Տէր,

მე ვარ უფალი და დაიმარხნეთ მცნებანი ჩემნი და ჰყოფდით მათ. 31

31 Therefore shall ye keep my commandments, and do them: I am the LORD.

לב. וְלֹא תְחַלְּלוּ אֶת שֵׁם קָדְשִׁי וְנִקְדַּשְׁתִּי בְּתוֹךְ בְּנֵי יִשְׂרָאֵל אֲנִי יְהֹוָה מְקַדִּשְׁכֶם:

καὶ οὐ βεβηλώσετε τὸ ὄνομα τοῦ ἁγίου καὶ ἁγιασθήσομαι ἐν μέσῳ τῶν υἱῶν Ισραηλ ἐγὼ κύριος ὁ ἁγιάζων ὑμᾶς

32 ܘܠܵܐ ܬܛܲܢܦܘܼܢ ܫܡܵܐ ܕܩܘܼܕ݂ܫܝ: ܕܐܸܬ݂ܩܲܕܲܫ ܒܲܝܢܵܬ݂ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܕܲܡܩܲܕܸܫ ܐ̄ܢܵܐ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Ne polluatis nomen meum sanctum, ut sanctificer in medio filiorum Israël. Ego Dominus qui sanctifico vos,

Եւ մի՛ պղծիցէք զանուն իմ սուրբ` զի ես եմ Տէր.`` եւ սրբեցայց ի մէջ որդւոցն Իսրայելի. ես եմ Տէր որ սրբեմ զձեզ,

და არა შეაგინოთ სახელი წმიდაჲ და წმიდაჲ ვიყო მე შორის ძეთა ისრაჱლისათა. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 32

32 Neither shall ye profane my holy name; but I will be hallowed among the children of Israel: I am the LORD which hallow you,

לג. הַמּוֹצִיא אֶתְכֶם מֵאֶרֶץ מִצְרַיִם לִהְיוֹת לָכֶם לֵאלֹהִים אֲנִי יְהֹוָה:

ὁ ἐξαγαγὼν ὑμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου ὥστε εἶναι ὑμῶν θεός ἐγὼ κύριος

33 ܕܐܲܦܸܩܬܿܟ݂ܘܿܢ ܡܼܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ: ܕܐܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܐܲܠܵܗܵܐ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

et eduxi de terra Ægypti, ut essem vobis in Deum. Ego Dominus.

որ հանի զձեզ յերկրէն Եգիպտացւոց լինել ձեզ Աստուած. ես եմ Տէր,

რომელი განგწმედ თქუენ, რომელმან გამოგიყვანენ თქუენ ქუეყანით ეგჳპტით, რათა ვიყო მე თქუენდა ღმერთად, მე - უფალი. 33

33 That brought you out of the land of Egypt, to be your God: I am the LORD.

כג

ΚΓʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܟܓ.

Cap. 23

ԳԼ. ԻԳ

თავი ოცდამესამე

א. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ εἶπεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: 1

1 And the LORD spake unto Moses, saying,

ב. דַּבֵּר אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְאָמַרְתָּ אֲלֵהֶם מוֹעֲדֵי יְהֹוָה אֲשֶׁר תִּקְרְאוּ אֹתָם מִקְרָאֵי קֹדֶשׁ אֵלֶּה הֵם מוֹעֲדָי:

λάλησον τοῖς υἱοῖς Ισραηλ καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς αἱ ἑορταὶ κυρίου ἃς καλέσετε αὐτὰς κλητὰς ἁγίας αὗταί εἰσιν ἑορταί μου

2 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܥܲܕ݂ܥܹܕ݂ܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܕܬܸܩܪܘܿܢ ܐܸܢܘܿܢ ܩܪܲܝܵܐ ܘܩܲܕܿܝܼܫܹ̈ܐ: ܗܵܠܹܝܢ ܐܸܢܘܿܢ ܥܲܕ݂ܥܹܕܲܝ.

Loquere filiis Israël, et dices ad eos: Hæ sunt feriæ Domini, quas vocabitis sanctas.

Խօսեաց ընդ որդիսն Իսրայելի եւ ասասցես ցնոսա. Տօնս Տեառն զոր առնիցէք, կոչեցեալք եւ սուրբք`` այնք իցեն իմ տօնք,

ეტყოდე შენ ძეთა ისრაჱლისათა და არქუ მათ: დღესასწაულთა, რომელთა ჰხადოთ მათ - წოდებულ წმიდაჲ, ესე იგი არიან დღესასწაულნი ჩემნი. 2

2 Speak unto the children of Israel, and say unto them, Concerning the feasts of the LORD, which ye shall proclaim to be holy convocations, even these are my feasts.

ג. שֵׁשֶׁת יָמִים תֵּעָשֶׂה מְלָאכָה וּבַיּוֹם הַשְּׁבִיעִי שַׁבַּת שַׁבָּתוֹן מִקְרָא קֹדֶשׁ כָּל מְלָאכָה לֹא תַעֲשׂוּ שַׁבָּת הִוא לַיהֹוָה בְּכֹל מוֹשְׁבֹתֵיכֶם:

ἓξ ἡμέρας ποιήσεις ἔργα καὶ τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ σάββατα ἀνάπαυσις κλητὴ ἁγία τῷ κυρίῳ πᾶν ἔργον οὐ ποιήσεις σάββατά ἐστιν τῷ κυρίῳ ἐν πάσῃ κατοικίᾳ ὑμῶν

3 ܫܬܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܥܒ݂ܵܕ݂ܵܐ: ܘܲܒ݂ܝܵܘܡܵܐ ܫܒ݂ܝܼܥܵܝܵܐ ܫܲܒܬ݂ܵܐ ܘܲܢܝܵܚܵܐ: ܬܸܗܘܸܐ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܘܟ݂ܠ ܥܒ݂ܵܕ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ: ܫܲܒܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܠܡܵܪܝܵܐ ܒܟ݂ܠܹܗ ܒܹܝܬ݂ ܡܲܥܡܲܪܟ݂ܘܿܢ.

Sex diebus facietis opus: dies septimus, quia sabbati requies est, vocabitur sanctus: omne opus non facietis in eo: sabbatum Domini est in cunctis habitationibus vestris.

զվեց օր գործեսցես զգործ, յաւուրն եւթներորդի շաբաթ հանգիստ անուանեալ սուրբ Տեառն``. զամենայն գործ մի՛ գործիցէք, զի շաբաթ Տեառն է յամենայն բնակութեան ձերում,

ექუს დღე იქმოდე საქმესა, დღესა მეშჳდესა შაბათი - განსუენებაჲ წოდებულ წმიდა უფლისა არს, ყოველი საქმე არა ჰქმნეთ, შაბათი არს ღმრთისა ყოველსა სამკჳდრებელსა თქუენსა. ესე დღესასწაულნი - ნაწილად ხუედრებულნი უფლისა. 3

3 Six days shall work be done: but the seventh day is the sabbath of rest, an holy convocation; ye shall do no work therein: it is the sabbath of the LORD in all your dwellings.

ד. אֵלֶּה מוֹעֲדֵי יְהֹוָה מִקְרָאֵי קֹדֶשׁ אֲשֶׁר תִּקְרְאוּ אֹתָם בְּמוֹעֲדָם:

αὗται αἱ ἑορταὶ τῷ κυρίῳ κληταὶ ἅγιαι ἃς καλέσετε αὐτὰς ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν

4 ܗܵܠܹܝܢ ܥܲܕ݂ܥܹܕ݂ܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܩܪܲܝܵܐ ܘܩܲܕܝܼܫܹ̈ܐ: ܕܬܸܩܪܘܿܢ ܐܸܢܘܿܢ ܒܙܲܒ݂ܢܲܝܗܘܿܢ.

Hæ sunt ergo feriæ Domini sanctæ, quas celebrare debetis temporibus suis.

Զի այն են տօնք Տեառն, եւ նոքա անուանեալք են սուրբք զորս անուանիցէք ի տօնս նոցա,

ესე წმიდანი არიან, რომელთა უწოდეთ მათ ჟამსა მათსა. 4

4 These are the feasts of the LORD, even holy convocations, which ye shall proclaim in their seasons.

ה. בַּחֹדֶשׁ הָרִאשׁוֹן בְּאַרְבָּעָה עָשָׂר לַחֹדֶשׁ בֵּין הָעַרְבָּיִם פֶּסַח לַיהֹוָה:

ἐν τῷ πρώτῳ μηνὶ ἐν τῇ τεσσαρεσκαιδεκάτῃ ἡμέρᾳ τοῦ μηνὸς ἀνὰ μέσον τῶν ἑσπερινῶν πάσχα τῷ κυρίῳ

5 ܒܝܲܪܚܵܐ ܩܲܕ݂ܡܵܝܵܐ ܒܐܲܪܒܲܥܸܣܪܹ̈ܐ ܒܝܲܪܚܵܐ ܒܹܝܬ݂ ܪܲܡܫܵܐ: ܦܸܨܚܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Mense primo, quartadecima die mensis ad vesperum, Phase Domini est:

Յառաջնում ամսեանն ի տասն եւ ի չորս ամսոյն ի մէջ երեկորեայցն զատիկ Տեառն,

პირველსა მათ თთუესა, მეათოთხმეტესა დღისა თჳსისა, პასექი ღმრთისა მწუხრთა ზატიკი ღმრთისა, 5

5 In the fourteenth day of the first month at even is the LORD's passover.

ו. וּבַחֲמִשָּׁה עָשָׂר יוֹם לַחֹדֶשׁ הַזֶּה חַג הַמַּצּוֹת לַיהֹוָה שִׁבְעַת יָמִים מַצּוֹת תֹּאכֵלוּ:

καὶ ἐν τῇ πεντεκαιδεκάτῃ ἡμέρᾳ τοῦ μηνὸς τούτου ἑορτὴ τῶν ἀζύμων τῷ κυρίῳ ἑπτὰ ἡμέρας ἄζυμα ἔδεσθε

6 ܘܲܒ݂ܚܲܡܫܲܥܸܣܪܹ̈ܐ ܒܹܗ ܒܝܲܪܚܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܥܲܕ݂ܥܹܕ݂ܵܐ ܕܦܲܛܝܼܪܹ̈ܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܦܲܛܝܼܪܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܼܢ.

et quintadecima die mensis hujus, solemnitas azymorum Domini est. Septem diebus azyma comedetis.

եւ յաւուրն հնգետասաներորդի նորին ամսոյ` տօն բաղարջակերաց Տեառն. զեւթն օր բաղարջ կերիջիք,

და მეათოთხმეტესა დღესა ამის თთჳსსა - დღესასწული უცომოთაჲ უფლისა, შჳდ დღე შჭამდეთ უცომოსა. 6

6 And on the fifteenth day of the same month is the feast of unleavened bread unto the LORD: seven days ye must eat unleavened bread.

ז. בַּיּוֹם הָרִאשׁוֹן מִקְרָא קֹדֶשׁ יִהְיֶה לָכֶם כָּל מְלֶאכֶת עֲבֹדָה לֹא תַעֲשׂוּ:

καὶ ἡ ἡμέρα ἡ πρώτη κλητὴ ἁγία ἔσται ὑμῖν πᾶν ἔργον λατρευτὸν οὐ ποιήσετε

7 ܝܵܘܡܵܐ ܩܲܕ݂ܡܵܝܵܐ ܩܪܸܐ ܘܩܲܕܝܼܫ ܢܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܟ݂ܠ ܥܒ݂ܵܕ݂ ܕܦܘܼܠܚܵܢܵܐ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ.

Dies primus erit vobis celeberrimus, sanctusque: omne opus servile non facietis in eo,

Եւ օրն առաջին անուանեալ`` սուրբ եղիցի ձեզ. զամենայն գործ սպասաւորութեան մի՛ առնիցէք,

და დღე იგი პირველი წმიდაჲ წოდებულ იყოს თქუენდა და ყოველი საქმე მსახურებისაჲ არა ჰქმნეთ. და შესწირვიდით 7

7 In the first day ye shall have an holy convocation: ye shall do no servile work therein.

ח. וְהִקְרַבְתֶּם אִשֶּׁה לַיהֹוָה שִׁבְעַת יָמִים בַּיּוֹם הַשְּׁבִיעִי מִקְרָא קֹדֶשׁ כָּל מְלֶאכֶת עֲבֹדָה לֹא תַעֲשׂוּ:

καὶ προσάξετε ὁλοκαυτώματα τῷ κυρίῳ ἑπτὰ ἡμέρας καὶ ἡ ἑβδόμη ἡμέρα κλητὴ ἁγία ἔσται ὑμῖν πᾶν ἔργον λατρευτὸν οὐ ποιήσετε

8 ܘܩܲܪܸܒ݂ܘ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ: ܘܝܵܘܡܵܐ ܕܫܲܒ݂ܥܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܩܪܸܐ ܘܩܲܕܝܼܫ: ܘܟ݂ܠ ܥܒ݂ܵܕ݂ ܕܦܘܼܠܚܵܢܵܐ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ.

sed offeretis sacrificium in igne Domino septem diebus. Dies autem septimus erit celebrior et sanctior: nullumque servile opus facietis in eo.

Եւ մատուսջիք ողջակէզս Տեառն զեւթն օր, եւ օրն եւթներորդ` սուրբ կոչեցեալ`` լիցի ձեզ. զամենայն գործ սպասաւորութեան մի՛ գործիցէք,

მრგულიად დასაწველთა ღმრთისა შჳდ დღე და დღე იგი მეშჳდე წმიდაჲ წოდებულ იყოს თქუენდა, ყოველი საქმე სამსახურებელი არა ჰქმნეთ. 8

8 But ye shall offer an offering made by fire unto the LORD seven days: in the seventh day is an holy convocation: ye shall do no servile work therein.

ט. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

9 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა ღმერთი მოსეს და ჰრქუა: 9

9 And the LORD spake unto Moses, saying,

י. דַּבֵּר אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְאָמַרְתָּ אֲלֵהֶם כִּי תָבֹאוּ אֶל הָאָרֶץ אֲשֶׁר אֲנִי נֹתֵן לָכֶם וּקְצַרְתֶּם אֶת קְצִירָהּ וַהֲבֵאתֶם אֶת עֹמֶר רֵאשִׁית קְצִירְכֶם אֶל הַכֹּהֵן:

εἰπὸν τοῖς υἱοῖς Ισραηλ καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς ὅταν εἰσέλθητε εἰς τὴν γῆν ἣν ἐγὼ δίδωμι ὑμῖν καὶ θερίζητε τὸν θερισμὸν αὐτῆς καὶ οἴσετε δράγμα ἀπαρχὴν τοῦ θερισμοῦ ὑμῶν πρὸς τὸν ἱερέα

10 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܒ̈ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܡܵܐ ܕܥܲܠܬܿܘܿܢ ܠܐܲܪܥܵܐ ܕܝܵܗܹܒ݂ ܐ̄ܢܵܐ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܲܚܨܲܕܬܿܘܿܢ ܚܨܵܕ݂ܵܗ: ܐܲܝܬܵܘ ܟܲܦܵܐ ܕܪܹܫ ܚܨܵܕ݂ܟ݂ܘܿܢ ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ.

Loquere filiis Israël, et dices ad eos: Cum ingressi fueritis terram, quam ego dabo vobis, et messueritis segetem, feretis manipulos spicarum, primitias messis vestræ, ad sacerdotem:

Խօսեաց ընդ որդիսն Իսրայելի եւ ասասցես ցնոսա. Յորժամ մտանիցէք յերկիրն զոր ես տաց ձեզ, եւ հնձիցէք զհունձս նորա, բերիցէք զորայն, զպտուղ հնձոց ձերոց, առ քահանայն,

ეტყოდე შენ ძეთა ისრაჱლისათა და არქუ მათ: რაჟამს შეხჳდეთ თქუენ ქუეყანასა მას, რომელ მე მიგცე თქუენ და მომკოთ სამკალი მის ქუეყანისაჲ, 10

10 Speak unto the children of Israel, and say unto them, When ye be come into the land which I give unto you, and shall reap the harvest thereof, then ye shall bring a sheaf of the firstfruits of your harvest unto the priest:

יא. וְהֵנִיף אֶת הָעֹמֶר לִפְנֵי יְהֹוָה לִרְצֹנְכֶם מִמָּחֳרַת הַשַּׁבָּת יְנִיפֶנּוּ הַכֹּהֵן:

καὶ ἀνοίσει τὸ δράγμα ἔναντι κυρίου δεκτὸν ὑμῖν τῇ ἐπαύριον τῆς πρώτης ἀνοίσει αὐτὸ ὁ ἱερεύς

11 ܘܢܸܦܪܫܝܼܗ ܠܟܲܦܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܠܩܘܼܒܵܠܵܐ: ܘܒ݂ܵܬܲܪ ܝܵܘܡܵܐ ܐ̄ܚܪܹܢܵܐ ܢܸܦܪܫܝܼܗ ܟܵܗܢܵܐ.

qui elevabit fasciculum coram Domino, ut acceptabile sit pro vobis, altero die sabbati, et sanctificabit illum.

եւ հանցէ զորայն առաջի Տեառն յընդունելութիւն առ ի ձէնջ. եւ ի վաղիւ անդր աւուրն առաջնոյ հանցէ`` զայն քահանայն,

და მოართუათ მჭელეულები პირველისა ყანისა თქუენისაჲ მღდელსა მას და შეწიროს მჭელეული იგი წინაშე ღმრთისა სათნოდ თქუენდა, ხვალისაგან პირველისა მის დღისა შეწიროს მღდელმან მან: 11

11 And he shall wave the sheaf before the LORD, to be accepted for you: on the morrow after the sabbath the priest shall wave it.

יב. וַעֲשִׂיתֶם בְּיוֹם הֲנִיפְכֶם אֶת הָעֹמֶר כֶּבֶשׂ תָּמִים בֶּן שְׁנָתוֹ לְעֹלָה לַיהֹוָה:

καὶ ποιήσετε ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐν ᾗ ἂν φέρητε τὸ δράγμα πρόβατον ἄμωμον ἐνιαύσιον εἰς ὁλοκαύτωμα τῷ κυρίῳ

12 ܘܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܦܵܪܫܝܼܢ ܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܟܲܦܵܐ: ܐܸܡܪܵܐ ܒܲܪ ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܠܲܝܬܿ ܒܹܗ ܡܘܼܡܵܐ: ܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Atque in eodem die quo manipulus consecratur, cædetur agnus immaculatus anniculus in holocaustum Domini.

Եւ արասցէ յաւուրն յորում մատուցանիցէ զորայն` ոչխար`` անարատ տարեւոր յողջակէզ Տեառն,

და ჰყოთ დღესა მას, რომელსა შესწირვიდეთ მჭელეულსა მას ცხოვარი წელიწდეული უბიწოჲ მრგულიად მწურად ღმრთისა. 12

12 And ye shall offer that day when ye wave the sheaf an he lamb without blemish of the first year for a burnt offering unto the LORD.

יג. וּמִנְחָתוֹ שְׁנֵי עֶשְׂרֹנִים סֹלֶת בְּלוּלָה בַשֶּׁמֶן אִשֶּׁה לַיהֹוָה רֵיחַ נִיחֹחַ וְנִסְכּוֹ יַיִן רְבִיעִת הַהִין:

καὶ τὴν θυσίαν αὐτοῦ δύο δέκατα σεμιδάλεως ἀναπεποιημένης ἐν ἐλαίῳ θυσία τῷ κυρίῳ ὀσμὴ εὐωδίας κυρίῳ καὶ σπονδὴν αὐτοῦ τὸ τέταρτον τοῦ ιν οἴνου

13 ܘܩܘܼܪܒܵܢܹܗ ܬܪܹܝܢ ܥܸܣܪܘܿܢܝܼܢ: ܡܼܢ ܬܲܪܬܹܿܝܢ ܣܵܐܝܼܢ ܢܫܝܼܦܵܐ ܕܦܝܼܠ ܒܡܸܫܚܵܐ: ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ ܠܪܹܝܚ ܣܘܵܬ݂ܵܐ: ܘܢܘܼܩܵܝܹܗ ܚܲܡܪܵܐ: ܪܘܼܒ݂ܥܹܗ ܕܗܸܡܝܵܢܵܐ.

Et libamenta offerentur cum eo, duæ decimæ similæ conspersæ oleo in incensum Domini, odoremque suavissimum: liba quoque vini, quarta pars hin.

եւ զզոհն իւր երկուս տասանորդս ի նաշհոյ զանգելոյ իւղով, զոհ Տեառն ի հոտ անուշից Տեառն. եւ նուէր նորա` չորրորդ մասն դորակի գինւոյ,

და მსხუერპლი მისი ორი ათისაგანი სამინდოჲ აღსუარული ზეთითა მსხუერპლად ღმრთისა სულად სულნელად ღმრთისა - და შესაწირავი მის თანა ნაოთხალი მერისაჲ ღვნოჲ. 13

13 And the meat offering thereof shall be two tenth deals of fine flour mingled with oil, an offering made by fire unto the LORD for a sweet savour: and the drink offering thereof shall be of wine, the fourth part of an hin.

יד. וְלֶחֶם וְקָלִי וְכַרְמֶל לֹא תֹאכְלוּ עַד עֶצֶם הַיּוֹם הַזֶּה עַד הֲבִיאֲכֶם אֶת קָרְבַּן אֱלֹהֵיכֶם חֻקַּת עוֹלָם לְדֹרֹתֵיכֶם בְּכֹל משְׁבֹתֵיכֶם:

καὶ ἄρτον καὶ πεφρυγμένα χίδρα νέα οὐ φάγεσθε ἕως εἰς αὐτὴν τὴν ἡμέραν ταύτην ἕως ἂν προσενέγκητε ὑμεῖς τὰ δῶρα τῷ θεῷ ὑμῶν νόμιμον αἰώνιον εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν ἐν πάσῃ κατοικίᾳ ὑμῶν

14 ܘܠܲܚܡܵܐ: ܘܩܲܠܝܵܬ݂ܵܐ: ܘܲܦܪܝܼܟ݂ܵܬ݂ܵܐ: ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܼܢ ܥܕܲܡܵܐ ܠܝܵܘܡܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܥܕܲܡܵܐ ܠܝܵܘܡܵܐ ܕܡܲܝܬܹܿܝܢ ܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ: ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܠܥܵܠܲܡ ܠܕ݂ܵܪܲܝܟܿܘܿܢ: ܒܟ݂ܠܹܗ ܒܹܝܬ݂ ܡܲܥܡܲܪܟ݂ܘܿܢ.

Panem, et polentam, et pultes non comedetis ex segete, usque ad diem qua offeretis ex ea Deo vestro. Præceptum est sempiternum in generationibus, cunctisque habitaculis vestris.

եւ պան մի՛ եւ զամենայն մուրկ փխրեալ`` մի՛ ուտիցէք մինչեւ յօրն յորում մատուցանիցէք պատարագս Աստուծոյ ձերոյ. օրէն յաւիտենական յազգս ձեր, յամենայն բնակութեան ձերում,

და პური და ტუსვილი ეტერი ახალი არა ჰჭამოთ იგი მასვე დღესა ვიდრე შეწირვად თქუენდა მსხუერპლისა ღმრთისა ქუენისა შჯულად საუკუნოდ ნათესავსა შორის თქუენსა ყოველსავე სამკჳდრებელსა თქუენსა. 14

14 And ye shall eat neither bread, nor parched corn, nor green ears, until the selfsame day that ye have brought an offering unto your God: it shall be a statute for ever throughout your generations in all your dwellings.

טו. וּסְפַרְתֶּם לָכֶם מִמָּחֳרַת הַשַּׁבָּת מִיּוֹם הֲבִיאֲכֶם אֶת עֹמֶר הַתְּנוּפָה שֶׁבַע שַׁבָּתוֹת תְּמִימֹת תִּהְיֶינָה:

καὶ ἀριθμήσετε ὑμεῖς ἀπὸ τῆς ἐπαύριον τῶν σαββάτων ἀπὸ τῆς ἡμέρας ἧς ἂν προσενέγκητε τὸ δράγμα τοῦ ἐπιθέματος ἑπτὰ ἑβδομάδας ὁλοκλήρους

15 ܘܲܡܢܵܘ ܠܟ݂ܘܿܢ ܡܼܢ ܒܵܬ݂ܪܹܗ ܕܝܵܘܡܵܐ: ܡܼܢ ܝܵܘܡܵܐ ܕܡܵܝܬܹܿܝܢ ܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܟܲܦܵܐ ܕܦܘܼܪܫܵܢܵܐ: ܫܒܲܥ ܫܵܒ݂ܘܿܥܝܼܢ ܫܠܲܡܠܡܵܢ ܢܸܗܘܝܵܢ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Numerabitis ergo ab altero die sabbati, in quo obtulistis manipulum primitiarum, septem hebdomadas plenas,

Եւ համարեսջիք ձեզ ի վաղուէ շաբաթուն` յօրէ յորմէ մատուցանիցէք զորայ ուխտին, եւթն եւթներորդս բովանդակս թուիցես,

და აღირაცხოთ თქუენ ხვალისაგან შაბათთაჲსა, ვინაჲთ დღითგან შესწიროთ მჭელეული იგი, წინაშე დაგებისა შჳდნი შაბათნი სავსედ აღირაცხნე ვიდრე ხვალისაგან. 15

15 And ye shall count unto you from the morrow after the sabbath, from the day that ye brought the sheaf of the wave offering; seven sabbaths shall be complete:

טז. עַד מִמָּחֳרַת הַשַּׁבָּת הַשְּׁבִיעִת תִּסְפְּרוּ חֲמִשִּׁים יוֹם וְהִקְרַבְתֶּם מִנְחָה חֲדָשָׁה לַיהֹוָה:

ἕως τῆς ἐπαύριον τῆς ἐσχάτης ἑβδομάδος ἀριθμήσετε πεντήκοντα ἡμέρας καὶ προσοίσετε θυσίαν νέαν τῷ κυρίῳ

16 ܥܕܲܡܵܐ ܠܒ݂ܵܬܲܪ ܫܵܒ݂ܘܿܥܬܵܐ ܫܒ݂ܝܼܥܲܝܬܵܐ: ܡܢܵܘ ܚܲܡܫܝܼܢ ܝܵܘܡܝܼܢ: ܘܩܲܪܸܒ݂ܘ ܣܡܝܼܕ݂ܵܐ ܚܲܕ݂ܬ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

usque ad alteram diem expletionis hebdomadæ septimæ, id est, quinquaginta dies: et sic offeretis sacrificium novum Domino

մինչեւ ցվաղիւն յետին եւթներորդին թուիցէք յիսուն օր, եւ մատուցանիցէք զոհ նոր Տեառն,

უკანასკნელ შაბათისა აღრაცხნე ერგასისნი დღენი და შესწიროთ შესაწირავი ახალი ღმრთისა. სამკჳდრებელისაგან თქუენისა შესწიროთ 16

16 Even unto the morrow after the seventh sabbath shall ye number fifty days; and ye shall offer a new meat offering unto the LORD.

יז. מִמּוֹשְׁבֹתֵיכֶם תָּבִיאוּ לֶחֶם תְּנוּפָה שְׁתַּיִם שְׁנֵי עֶשְׂרֹנִים סֹלֶת תִּהְיֶינָה חָמֵץ תֵּאָפֶינָה בִּכּוּרִים לַיהֹוָה:

ἀπὸ τῆς κατοικίας ὑμῶν προσοίσετε ἄρτους ἐπίθεμα δύο ἄρτους ἐκ δύο δεκάτων σεμιδάλεως ἔσονται ἐζυμωμένοι πεφθήσονται πρωτογενημάτων τῷ κυρίῳ

17 ܡܼܢ ܒܹܝܬ݂ ܡܲܥܡܲܪܟ݂ܘܿܢ ܐܲܝܬܵܘ ܠܲܚܡܵܐ ܕܦܘܼܪܫܵܢܵܐ: ܬܲܪܬܹܿܝܢ ܚܵܚܪܵܢ: ܡܼܢ ܬܪܹܝܢ ܥܸܣܪܘܿܢܝܼܢ ܕܲܢܫܝܼܦܵܐ ܢܸܗܘܝܵܢ: ܘܚܲܡܝܼܥ ܢܸܬ݂ܐܲܦܝܲܢ: ܒܲܟܵܪܹ̈ܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

ex omnibus habitaculis vestris, panes primitiarum duos de duabus decimis similæ fermentatæ, quos coquetis in primitias Domini.

Ի բնակութենէ ձերմէ մատուցանիցէք պանս նուիրի, երկուս պանս. յերկուց տասանորդաց լինիցի պան մի, խմորեալք եփեսցին յառաջնոց արդեանց Տեառն,

პური წინაშე დაგებისა ორი პური, ორთაგან ათეულთა იყოს პური იგი, ერთი ცომოვანი შეიცხოს პირველ ნაყოფად ღმრთისა. 17

17 Ye shall bring out of your habitations two wave loaves of two tenth deals; they shall be of fine flour; they shall be baken with leaven; they are the firstfruits unto the LORD.

יח. וְהִקְרַבְתֶּם עַל הַלֶּחֶם שִׁבְעַת כְּבָשִׂים תְּמִימִם בְּנֵי שָׁנָה וּפַר בֶּן בָּקָר אֶחָד וְאֵילִם שְׁנָיִם יִהְיוּ עֹלָה לַיהֹוָה וּמִנְחָתָם וְנִסְכֵּיהֶם אִשֵּׁה רֵיחַ נִיחֹחַ לַיהֹוָה:

καὶ προσάξετε μετὰ τῶν ἄρτων ἑπτὰ ἀμνοὺς ἀμώμους ἐνιαυσίους καὶ μόσχον ἕνα ἐκ βουκολίου καὶ κριοὺς δύο ἀμώμους ἔσονται ὁλοκαύτωμα τῷ κυρίῳ καὶ αἱ θυσίαι αὐτῶν καὶ αἱ σπονδαὶ αὐτῶν θυσίαν ὀσμὴν εὐωδίας τῷ κυρίῳ

18 ܘܩܲܪܸܒ݂ܘ ܥܲܠ ܠܲܚܡܵܐ: ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܐܸܡܪܝܼܢ ܒܢܲܝ ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܠܲܝܬܿ ܒܗܘܿܢ ܡܘܼܡܵܐ: ܘܬ݂ܵܘܪܵܐ ܚܲܕ݂ ܒܲܪ ܒܲܩܪܵܐ: ܘܲܬ݂ܪܹܝܢ ܕܸܟ݂ܪܝܼܢ: ܘܢܸܗܘܘܿܢ ܝܲܩܕܵܐ ܫܲܠܡܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܣܡܝܼܕ݂ܗܘܿܢ: ܘܢܘܼܩܵܝܗܘܿܢ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܪܹܝܚ ܣܘܵܬ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Offeretisque cum panibus septem agnos immaculatos anniculos, et vitulum de armento unum, et arietes duos, et erunt in holocaustum cum libamentis suis, in odorem suavissimum Domini.

Եւ մատուցանիցէք ընդ հացիցն եւթն որոջ անարատ տարեւոր, եւ զուարակ մի յանդւոյ, եւ խոյս երկուս անարատս, եւ եղիցին յողջակէզ Տեառն, եւ զոհք նոցա եւ նուէրք նոցա` զոհ ի հոտ անուշից Տեառն,

და ჰყუნეთ პურთა მათ თანა შჳდნი ტარიგნი წელიწდეულნი უბიწონი და ჴბოჲ ერთი მროწლისაგან და ორნი ვერძნი უბიწონი ჰყუნე მრგულიად მწურად ღმრთისა და შესაწირავნი მათნი და ღჳნოჲ მათი მსხუერპლად სულნელად უფლისა. 18

18 And ye shall offer with the bread seven lambs without blemish of the first year, and one young bullock, and two rams: they shall be for a burnt offering unto the LORD, with their meat offering, and their drink offerings, even an offering made by fire, of sweet savour unto the LORD.

יט. וַעֲשִׂיתֶם שְׂעִיר עִזִּים אֶחָד לְחַטָּאת וּשְׁנֵי כְבָשִׂים בְּנֵי שָׁנָה לְזֶבַח שְׁלָמִים:

καὶ ποιήσουσιν χίμαρον ἐξ αἰγῶν ἕνα περὶ ἁμαρτίας καὶ δύο ἀμνοὺς ἐνιαυσίους εἰς θυσίαν σωτηρίου μετὰ τῶν ἄρτων τοῦ πρωτογενήματος

19 ܘܲܥܒܸܕ݂ܘ ܨܸܦܪܵܝܵܐ ܚܲܕ݂ ܕܥܸܙܹ̈ܐ ܚܠܵܦ ܚܛܵܗܵܐ: ܘܲܬ݂ܪܹܝܢ ܐܸܡܪܝܼܢ ܒܢܲܝ ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܠܕܸܒ݂ܚܵܐ ܫܲܠܡܵܐ.

Facietis et hircum pro peccato, duosque agnos anniculos hostias pacificorum.

Եւ առնիցէք նոխազ մի՛ յայծեաց վասն մեղաց, եւ երկուս գառինս տարեւորս ի զոհ խաղաղականաց ընդ պանից առաջնոց արմտեացն,

და ჰყოთ ვაცი ერთი თხათაგან ცოდვათათჳს და ორნი ტარიგნი წელიწდეულნი უბიწონი შესაწირავად ცხორებისა. 19

19 Then ye shall sacrifice one kid of the goats for a sin offering, and two lambs of the first year for a sacrifice of peace offerings.

כ. וְהֵנִיף הַכֹּהֵן אֹתָם עַל לֶחֶם הַבִּכֻּרִים תְּנוּפָה לִפְנֵי יְהֹוָה עַל שְׁנֵי כְּבָשִׂים קֹדֶשׁ יִהְיוּ לַיהֹוָה לַכֹּהֵן:

καὶ ἐπιθήσει αὐτὰ ὁ ἱερεὺς μετὰ τῶν ἄρτων τοῦ πρωτογενήματος ἐπίθεμα ἔναντι κυρίου μετὰ τῶν δύο ἀμνῶν ἅγια ἔσονται τῷ κυρίῳ τῷ ἱερεῖ τῷ προσφέροντι αὐτὰ αὐτῷ ἔσται

20 ܘܢܸܦܪܘܿܫ ܐܸܢܘܿܢ ܟܵܗܢܵܐ ܥܲܠ ܠܲܚܡܵܐ ܕܒܲܟܵܪܹ̈ܐ ܦܘܼܪܫܵܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܥܲܠ ܬܪܹܝܢ ܐܸܡܪܝܼܢ: ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܢܸܗܘܘܿܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܠܟ݂ܵܗܢܵܐ.

Cumque elevaverit eos sacerdos cum panibus primitiarum coram Domino, cedent in usum ejus.

Եւ նուիրեսցէ զնոսա քահանայն նուէր`` ընդ պանից առաջնոց արմտեացն յանդիման Տեառն հանդերձ երկու գառամբքն. սրբեսցին Տեառն, քահանային որ մատուցանիցէ զնոսա`` եղիցին,

პურთა თანა პირველთა ნაყოფთასა, რომელნი დაეგნენ წინაშე ღმრთისა, ორთა მათ თანა ტარიგთა. განწმიდნედ ღმრთისა, მღდელისა მის შემწირველისა იყოს იგი. 20

20 And the priest shall wave them with the bread of the firstfruits for a wave offering before the LORD, with the two lambs: they shall be holy to the LORD for the priest.

כא. וּקְרָאתֶם בְּעֶצֶם הַיּוֹם הַזֶּה מִקְרָא קֹדֶשׁ יִהְיֶה לָכֶם כָּל מְלֶאכֶת עֲבֹדָה לֹא תַעֲשׂוּ חֻקַּת עוֹלָם בְּכָל מוֹשְׁבֹתֵיכֶם לְדֹרֹתֵיכֶם:

καὶ καλέσετε ταύτην τὴν ἡμέραν κλητήν ἁγία ἔσται ὑμῖν πᾶν ἔργον λατρευτὸν οὐ ποιήσετε ἐν αὐτῇ νόμιμον αἰώνιον εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν ἐν πάσῃ τῇ κατοικίᾳ ὑμῶν

21 ܘܲܩܪܵܘ ܠܝܵܘܡܵܐ ܗܵܢܵܐ ܩܲܪܝܵܐ ܘܩܲܕܝܼܫܵܐ: ܘܟ݂ܠ ܥܒ݂ܵܕ݂ܵܐ ܕܦܘܼܠܚܵܢܵܐ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ: ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܠܥܵܠܲܡ ܠܕ݂ܵܪܲܝܟܿܘܿܢ ܒܟ݂ܠܹܗ ܒܹܝܬ݂ ܡܲܥܡܲܪܟ݂ܘܿܢ.

Et vocabitis hunc diem celeberrimum, atque sanctissimum: omne opus servile non facietis in eo. Legitimum sempiternum erit in cunctis habitaculis, et generationibus vestris.

Եւ կոչեսջիք զօրն զայն անուանեալ կոչեցեալ,`` սուրբ եղիցի ձեզ. զամենայն գործ սպասաւորութեան մի՛ գործիցէք ի նմա. օրէն յաւիտենական եղիցի յազգս ձեր յամենայն բնակութեան ձերում,

და ჰხადოთ დღესა მას, წოდებულ წმიდა იყოს იგი თქუენდა, ყოველი საქმე მსახურებისაჲ არა ჰქმნეთ მას შინა, შჯულად საუკუნოდ იყოს ნათესავსა შორის თქუენსა ყოველსავე სამკჳდრებელსა თქუენსა. 21

21 And ye shall proclaim on the selfsame day, that it may be an holy convocation unto you: ye shall do no servile work therein: it shall be a statute for ever in all your dwellings throughout your generations.

כב. וּבְקֻצְרְכֶם אֶת קְצִיר אַרְצְכֶם לֹא תְכַלֶּה פְּאַת שָׂדְךָ בְּקֻצְרֶךָ וְלֶקֶט קְצִירְךָ לֹא תְלַקֵּט לֶעָנִי וְלַגֵּר תַּעֲזֹב אֹתָם אֲנִי יְהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם:

καὶ ὅταν θερίζητε τὸν θερισμὸν τῆς γῆς ὑμῶν οὐ συντελέσετε τὸ λοιπὸν τοῦ θερισμοῦ τοῦ ἀγροῦ σου ἐν τῷ θερίζειν σε καὶ τὰ ἀποπίπτοντα τοῦ θερισμοῦ σου οὐ συλλέξεις τῷ πτωχῷ καὶ τῷ προσηλύτῳ ὑπολείψῃ αὐτά ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

22 ܘܡܵܐ ܕܚܵܨܕܝܼܢ ܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܚܨܵܕܵܐ ܕܐܲܪܥܟ݂ܘܿܢ: ܠܵܐ ܬܓܲܡܪܘܼܢ ܣܦܵܪܹ̈ܐ ܕܚܲܩܠܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ ܒܲܚܨܵܕ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܘܲܠܩܵܛܵܐ ܕܲܚܨܵܕ݂ܟ݂ܘܿܢ ܠܵܐ ܬܸܠܩܛܘܼܢ: ܐܸܠܵܐ ܠܡܸܣܟܹܿܢܹ̈ܐ ܘܠܲܐܝܠܹܝܢ ܕܡܸܬ݂ܦܢܹܝܢ ܠܘܵܬ݂ܝ ܫܒ݂ܘܿܩܘ ܐܸܢܘܿܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Postquam autem messueritis segetem terræ vestræ, nec secabitis eam usque ad solum, nec remanentes spicas colligetis: sed pauperibus et peregrinis dimittetis eas. Ego sum Dominus Deus vester.

Եւ յորժամ հնձիցէք զհունձս երկրի ձերոյ, մի՛ առ հասարակ զնշխար հնձոց անդոյն քո ի հնձել քում ամփոփիցես. եւ զանկեալն հնձոցն քոց մի՛ ժողովեսցես, այլ աղքատին եւ պանդխտին թողուցուս զայն. զի ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

რაჟამს მოჰმკიდეთ სამკალსა თქუენსა ქუეყანასა თქუენისასა, არა ყოვლად მოასრულოთ ნეშტი იგი სამკალისაჲ ყანისა მის თქუენისაჲ მკასა მას თქუენსა და დანაცჳვნები იგი სამკალისა თქუენისაჲ არა აღკრიბოთ, გლახაკსა და მწირსა დაუტეოთ იგი. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 22

22 And when ye reap the harvest of your land, thou shalt not make clean riddance of the corners of thy field when thou reapest, neither shalt thou gather any gleaning of thy harvest: thou shalt leave them unto the poor, and to the stranger: I am the LORD your God.

כג. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

23 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ : ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა ღმერთი მოსეს და ჰრქუა: 23

23 And the LORD spake unto Moses, saying,

כד. דַּבֵּר אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל לֵאמֹר בַּחֹדֶשׁ הַשְּׁבִיעִי בְּאֶחָד לַחֹדֶשׁ יִהְיֶה לָכֶם שַׁבָּתוֹן זִכְרוֹן תְּרוּעָה מִקְרָא קֹדֶשׁ:

λάλησον τοῖς υἱοῖς Ισραηλ λέγων τοῦ μηνὸς τοῦ ἑβδόμου μιᾷ τοῦ μηνὸς ἔσται ὑμῖν ἀνάπαυσις μνημόσυνον σαλπίγγων κλητὴ ἁγία ἔσται ὑμῖν

24 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܒܚܲܕ݂ ܒܝܲܪܚܵܐ: ܒܝܲܪܚܵܐ ܫܒ݂ܝܼܥܵܝܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܢܝܵܚܵܐ ܘܕ݂ܘܼܟ݂ܪܵܢܵܐ ܕܲܩܪܵܝܬܵܐ: ܩܲܪܝܵܐ ܘܩܲܕܝܼܫܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Loquere filiis Israël: Mense septimo, prima die mensis, erit vobis sabbatum, memoriale, clangentibus tubis, et vocabitur sanctum:

Խօսեաց ընդ որդիսն Իսրայելի եւ ասասցես. Յամսեանն եւթներորդի որ օր մի իցէ ամսոյն, եղիցի ձեզ հանգիստ, յիշատակ փողոց, կոչեցեալ սուրբ Տեառն,

ეტყოდე შენ ძეთა ისრაჱლისათა და არქუ: თთუესა მეშჳდესა ერთსა მის თთჳსასა იყავნ თქუენი განსუენებაჲ, საჴსენებელი საყჳრთა დაბერვისაჲ, წოდებულ - წმიდაჲ უფლისა. 24

24 Speak unto the children of Israel, saying, In the seventh month, in the first day of the month, shall ye have a sabbath, a memorial of blowing of trumpets, an holy convocation.

כה. כָּל מְלֶאכֶת עֲבֹדָה לֹא תַעֲשׂוּ וְהִקְרַבְתֶּם אִשֶּׁה לַיהֹוָה:

πᾶν ἔργον λατρευτὸν οὐ ποιήσετε καὶ προσάξετε ὁλοκαύτωμα κυρίῳ

25 ܘܟ݂ܠ ܥܒ݂ܵܕ݂ ܕܦܘܼܠܚܵܢܵܐ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ: ܘܩܲܪܸܒ݂ܘ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

omne opus servile non facietis in eo, et offeretis holocaustum Domino.

Զամենայն գործ սպասաւորութեան մի՛ գործիցէք, եւ մատուցանիցէք ողջակէզ Տեառն,

ყოველი საქმე მსახურებისაჲ არა ჰქმნეთ და შესწიროთ მსხუერპლები ღმრთისა. 25

25 Ye shall do no servile work therein: but ye shall offer an offering made by fire unto the LORD.

כו. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

26 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ: ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܒ̈ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა ღმერთი მოსეს და ჰრქუა: 26

26 And the LORD spake unto Moses, saying,

כז. אַךְ בֶּעָשׂוֹר לַחֹדֶשׁ הַשְּׁבִיעִי הַזֶּה יוֹם הַכִּפֻּרִים הוּא מִקְרָא קֹדֶשׁ יִהְיֶה לָכֶם וְעִנִּיתֶם אֶת נַפְשֹׁתֵיכֶם וְהִקְרַבְתֶּם אִשֶּׁה לַיהֹוָה:

καὶ τῇ δεκάτῃ τοῦ μηνὸς τοῦ ἑβδόμου τούτου ἡμέρα ἐξιλασμοῦ κλητὴ ἁγία ἔσται ὑμῖν καὶ ταπεινώσετε τὰς ψυχὰς ὑμῶν καὶ προσάξετε ὁλοκαύτωμα τῷ κυρίῳ

27 ܒܲܥܣܲܪܬܵܐ ܒܝܲܪܚܵܐ ܗܵܢܵܐ ܕܫܲܒ݂ܥܵܐ: ܝܵܘܡܵܐ ܗ̄ܘܼ ܕܚܘܼܣܵܝܵܐ: ܩܲܪܝܵܐ ܘܩܲܕܝܼܫܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܡܲܟܸܿܟ݂ܘ ܢܲܦ̮ܫܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܘܩܲܪܸܒ݂ܘ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Decimo die mensis hujus septimi, dies expiationum erit celeberrimus, et vocabitur sanctus: affligetisque animas vestras in eo, et offeretis holocaustum Domino.

Ի տասներորդում աւուր ամսոյն եւթներորդի, որ օրն քաւութեան է, կոչեցեալ սուրբ եղիցի ձեզ. եւ խոնարհեցուսջիք զանձինս ձեր յիններորդ օրէն յերեկորեայ``, եւ մատուսջիք ողջակէզս Տեառն,

და მეათესა დღესა თთჳსა ამის მეშჳდისასა დღე ლხინებისაჲ ჩინებული წმიდაჲ იყავნ თქუენდა. და დაიმდაბლნეთ სულნი თქუენნი მეცხრით დღითგან მის თთჳსაჲთ და შეწირეთ თქუენ მსხუერპლები ღმრთისა. 27

27 Also on the tenth day of this seventh month there shall be a day of atonement: it shall be an holy convocation unto you; and ye shall afflict your souls, and offer an offering made by fire unto the LORD.

כח. וְכָל מְלָאכָה לֹא תַעֲשׂוּ בְּעֶצֶם הַיּוֹם הַזֶּה כִּי יוֹם כִּפֻּרִים הוּא לְכַפֵּר עֲלֵיכֶם לִפְנֵי יְהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם:

πᾶν ἔργον οὐ ποιήσετε ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ ἔστιν γὰρ ἡμέρα ἐξιλασμοῦ αὕτη ὑμῖν ἐξιλάσασθαι περὶ ὑμῶν ἔναντι κυρίου τοῦ θεοῦ ὑμῶν

28 ܘܟ݂ܠ ܥܒ݂ܵܕ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܒܹܗ ܒܝܵܘܡܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܝܵܘܡܵܐ ܗ̄ܘܼ ܕܚܘܼܣܵܝܵܐ: ܠܲܡܚܲܣܵܝܘܼ ܥܠܲܝܟܿܘܿܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Omne opus servile non facietis in tempore diei hujus: quia dies propitiationis est, ut propitietur vobis Dominus Deus vester.

Զամենայն գործ մի՛ գործիցէք յաւուր յայնմիկ, զի օր քաւութեան է նա ձեզ, քաւել վասն ձեր առաջի Տեառն Աստուծոյ ձերոյ,

ყოველი საქმე ჰქმნე მას დღესა შინა, რამეთუ არს დღე იგი ლხინებისა თქუენისაჲ, ლხინებად თქუენთჳს წინაშე უფლისა ღმრთისა თქუენისა. 28

28 And ye shall do no work in that same day: for it is a day of atonement, to make an atonement for you before the LORD your God.

כט. כִּי כָל הַנֶּפֶשׁ אֲשֶׁר לֹא תְעֻנֶּה בְּעֶצֶם הַיּוֹם הַזֶּה וְנִכְרְתָה מֵעַמֶּיהָ:

πᾶσα ψυχή ἥτις μὴ ταπεινωθήσεται ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ ἐξολεθρευθήσεται ἐκ τοῦ λαοῦ αὐτῆς

29 ܡܸܛܠ ܕܟ݂ܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܠܵܐ ܬܸܬ݂ܡܲܟܲܟ݂ ܒܹܗ ܒܝܵܘܡܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܬܹܐܒܲܕ݂ ܡܼܢ ܥܲܡܵܗ.

Omnis anima, quæ afflicta non fuerit die hac, peribit de populis suis:

Ամենայն անձն որ ոչ խոնարհեսցի յաւուր յայնմիկ, սատակեսցի ի ժողովրդենէ իւրմէ,

ყოველმან სულმან, რომელმან არა დაიმდაბლოს თავი მას დღესა შინა, მოისპოს იგი ერისაგან თჳსისა; 29

29 For whatsoever soul it be that shall not be afflicted in that same day, he shall be cut off from among his people.

ל. וְכָל הַנֶּפֶשׁ אֲשֶׁר תַּעֲשֶׂה כָּל מְלָאכָה בְּעֶצֶם הַיּוֹם הַזֶּה וְהַאֲבַדְתִּי אֶת הַנֶּפֶשׁ הַהִוא מִקֶּרֶב עַמָּהּ:

καὶ πᾶσα ψυχή ἥτις ποιήσει ἔργον ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ ἀπολεῖται ἡ ψυχὴ ἐκείνη ἐκ τοῦ λαοῦ αὐτῆς

30 ܘܟ݂ܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܬܸܥܒܸܿܕ݂ ܟܠ ܥܒ݂ܵܕ݂ ܒܹܗ ܒܝܵܘܡܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܬ݂ܹܐܒܲܕ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܗܵܝ ܡܼܢ ܓܵܘ ܥܲܡܵܗ.

et quæ operis quippiam fecerit, delebo eam de populo suo.

Եւ ամենայն անձն որ գործիցէ գործ յաւուր յայնմիկ, կորիցէ անձն այն ի ժողովրդենէ իւրմէ,

და ყოველმან კაცმან რომელმან ქმნეს საქმე მას შინა, დღესა მას წარწყმდეს სული იგი ერისაგან თჳსისა. 30

30 And whatsoever soul it be that doeth any work in that same day, the same soul will I destroy from among his people.

לא. כָּל מְלָאכָה לֹא תַעֲשׂוּ חֻקַּת עוֹלָם לְדֹרֹתֵיכֶם בְּכֹל משְׁבֹתֵיכֶם:

πᾶν ἔργον οὐ ποιήσετε νόμιμον αἰώνιον εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν ἐν πάσαις κατοικίαις ὑμῶν

31 ܘܟ݂ܠ ܥܒ݂ܵܕ݂ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ: ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܠܥܵܠܲܡ ܠܕ݂ܵܪܲܝܟܿܘܿܢ: ܒܟ݂ܠܹܗ ܒܹܝܬ݂ ܡܲܥܡܲܪܟ݂ܘܿܢ.

Nihil ergo operis facietis in eo: legitimum sempiternum erit vobis in cunctis generationibus, et habitationibus vestris.

Զամենայն գործ մի՛ գործիցէք. օրէն յաւիտենական եղիցի յազգս ձեր, յամենայն բնակութիւնս ձեր,

ყოველი საქმე არა ჰქმნეთ შჯულად საუკუნოდ ნათესავსა შორის თქუენსა ყოველსავე სამკჳდრებელსა თქუენსა. 31

31 Ye shall do no manner of work: it shall be a statute for ever throughout your generations in all your dwellings.

לב. שַׁבַּת שַׁבָּתוֹן הוּא לָכֶם וְעִנִּיתֶם אֶת נַפְשֹׁתֵיכֶם בְּתִשְׁעָה לַחֹדֶשׁ בָּעֶרֶב מֵעֶרֶב עַד עֶרֶב תִּשְׁבְּתוּ שַׁבַּתְּכֶם:

σάββατα σαββάτων ἔσται ὑμῖν καὶ ταπεινώσετε τὰς ψυχὰς ὑμῶν ἀπὸ ἐνάτης τοῦ μηνὸς ἀπὸ ἑσπέρας ἕως ἑσπέρας σαββατιεῖτε τὰ σάββατα ὑμῶν

32 ܫܲܒܲܬ݂ ܫܲܒܹ̈ܐ ܗ̄ܝܼ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܡܲܟܸܿܟ݂ܘ ܢܲܦ̮ܫܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܒܲܬ݂ܫܲܥܬܵܐ ܒܝܲܪܚܵܐ: ܒܪܲܡܫܵܐ ܒܹܝܬ݂ ܪܲܡܫܵܐ: ܡܼܢ ܪܲܡܫܵܐ ܘܲܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܡܫܵܐ: ܐܲܫܒܸܿܬ݂ܘ ܫܲܒܲܝܟܿܘܿܢ.

Sabbatum requietionis est, et affligetis animas vestras die nono mensis: a vespera usque ad vesperam celebrabitis sabbata vestra.

Շաբաթ շաբաթուց եղիցի ձեզ, եւ խոնարհեցուսջիք զանձինս ձեր. յիններորդէ ամսեանն յերեկորեայ մինչեւ ցերեկոյն շաբաթացուսջիք զշաբաթս ձեր,

შაბათი შაბათთაჲ იყავნ ესე თქუენდა და დაიტანჯნეთ სულნი თქვენნი. მეცხრითგან თთჳსაჲთ მწუხრითგან ვიდრე მწუხრადმდე, ჰშაბათობდეთ შაბათსა მას თქუენსა. 32

32 It shall be unto you a sabbath of rest, and ye shall afflict your souls: in the ninth day of the month at even, from even unto even, shall ye celebrate your sabbath.

לג. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

33 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Et locutus est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა ღმერთი მოსეს და ჰრქუა: 33

33 And the LORD spake unto Moses, saying,

לד. דַּבֵּר אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל לֵאמֹר בַּחֲמִשָּׁה עָשָׂר יוֹם לַחֹדֶשׁ הַשְּׁבִיעִי הַזֶּה חַג הַסֻּכּוֹת שִׁבְעַת יָמִים לַיהֹוָה:

λάλησον τοῖς υἱοῖς Ισραηλ λέγων τῇ πεντεκαιδεκάτῃ τοῦ μηνὸς τοῦ ἑβδόμου τούτου ἑορτὴ σκηνῶν ἑπτὰ ἡμέρας τῷ κυρίῳ

34 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܒܚܲܡܫܲܥܸܣܪܵܐ ܒܝܲܪܚܵܐ ܗܵܢܵܐ ܕܫܲܒ݂ܥܵܐ: ܥܒܸܕ݂ܘ ܥܲܕ݂ܥܹܕ݂ܵܐ ܕܲܡܛܲܠܠܹ̈ܐ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

Loquere filiis Israël: A quintodecimo die mensis hujus septimi, erunt feriæ tabernaculorum septem diebus Domino.

Խօսեաց ընդ որդիսն Իսրայելի եւ ասասցես. Ի հնգետասաներորդի աւուր ամսեանն եւթներորդի տօն տաղաւարահարաց զեւթն օր Տեառն,

ათხუთმეტსა თთჳსასა ამის მეშჳდისასა დღესასწაული კარავთაჲ ჰყო შჳდ დღე უფლისა. 34

34 Speak unto the children of Israel, saying, The fifteenth day of this seventh month shall be the feast of tabernacles for seven days unto the LORD.

לה. בַּיּוֹם הָרִאשׁוֹן מִקְרָא קֹדֶשׁ כָּל מְלֶאכֶת עֲבֹדָה לֹא תַעֲשׂוּ:

καὶ ἡ ἡμέρα ἡ πρώτη κλητὴ ἁγία πᾶν ἔργον λατρευτὸν οὐ ποιήσετε

35 ܝܵܘܡܵܐ ܩܲܕ݂ܡܵܝܵܐ ܩܲܪܝܵܐ ܘܩܲܕܝܼܫܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܟ݂ܠ ܥܒ݂ܵܕ݂ ܕܦܘܼܠܚܵܢܵܐ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ.

Dies primus vocabitur celeberrimus atque sanctissimus: omne opus servile non facietis in eo.

Եւ օրն առաջին կոչեցեալ սուրբ. զամենայն գործ սպասաւորութեան մի՛ գործիցէք,

და დღე იგი პირველი წმიდა წოდებულ იყოს, ყოველი საქმე მსახურებისაჲ არა ჰქმნეთ. 35

35 On the first day shall be an holy convocation: ye shall do no servile work therein.

לו. שִׁבְעַת יָמִים תַּקְרִיבוּ אִשֶּׁה לַיהֹוָה בַּיּוֹם הַשְּׁמִינִי מִקְרָא קֹדֶשׁ יִהְיֶה לָכֶם וְהִקְרַבְתֶּם אִשֶּׁה לַיהֹוָה עֲצֶרֶת הִוא כָּל מְלֶאכֶת עֲבֹדָה לֹא תַעֲשׂוּ:

ἑπτὰ ἡμέρας προσάξετε ὁλοκαυτώματα τῷ κυρίῳ καὶ ἡ ἡμέρα ἡ ὀγδόη κλητὴ ἁγία ἔσται ὑμῖν καὶ προσάξετε ὁλοκαυτώματα τῷ κυρίῳ ἐξόδιόν ἐστιν πᾶν ἔργον λατρευτὸν οὐ ποιήσετε

36 ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܘܩܲܪܸܒ݂ܘ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܘܝܵܘܡܵܐ ܕܲܬ݂ܡܵܢܝܵܐ ܩܲܪܝܵܐ ܘܩܲܕܝܼܫܵܐ: ܢܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܩܲܪܸܒ݂ܘ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܗܘܲܝܬܿܘܿܢ ܟܵܢܫܝܼܢ: ܘܟ݂ܠ ܥܒ݂ܵܕ݂ ܕܦܘܼܠܚܵܢܵܐ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ.

Et septem diebus offeretis holocausta Domino. Dies quoque octavus erit celeberrimus, atque sanctissimus, et offeretis holocaustum Domino: est enim cœtus atque collectæ: omne opus servile non facietis in eo.

Զեւթն օր մատուցանիջիք ողջակէզս Տեառն, եւ օրն եւթներորդ կոչեցեալ,`` սուրբ եղիցի ձեզ, եւ մատուցանիցէք ողջակէզ Տեառն. քանզի ելք են``. զամենայն գործ սպասաւորութեան մի՛ գործիցէք,

შჳდ დღე შესწირვიდე მსხუერპლსა ღმრთისა და დღე იგი მერვე წმიდა წოდებულ იყავნ თქუენდა, და შეწირეთ მსხუერპლები თქუენი ღმრთისა, განსლვაჲ დღესასწაულთაჲ არს, ყოველი საქმე მსახურებისა არა ჰქმნე. 36

36 Seven days ye shall offer an offering made by fire unto the LORD: on the eighth day shall be an holy convocation unto you; and ye shall offer an offering made by fire unto the LORD: it is a solemn assembly; and ye shall do no servile work therein.

לז. אֵלֶּה מוֹעֲדֵי יְהֹוָה אֲשֶׁר תִּקְרְאוּ אֹתָם מִקְרָאֵי קֹדֶשׁ לְהַקְרִיב אִשֶּׁה לַיהֹוָה עֹלָה וּמִנְחָה זֶבַח וּנְסָכִים דְּבַר יוֹם בְּיוֹמוֹ:

αὗται αἱ ἑορταὶ κυρίῳ ἃς καλέσετε κλητὰς ἁγίας ὥστε προσενέγκαι καρπώματα τῷ κυρίῳ ὁλοκαυτώματα καὶ θυσίας αὐτῶν καὶ σπονδὰς αὐτῶν τὸ καθ᾽ ἡμέραν εἰς ἡμέραν

37 ܗܵܠܹܝܢ ܐܸܢܘܿܢ ܥܲܕ݂ܥܹܕ݂ܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܕܬܸܩܪܘܿܢ ܐܸܢܘܿܢ ܩܪܲܝܵܐ ܘܩܲܕܝܼܫܹ̈ܐ: ܘܲܬ݂ܩܲܪܒ݂ܘܼܢ ܒܗܘܿܢ ܩܘܼܪ̈ܒܵܢܹܐ: ܠܡܵܪܝܵܐ: ܝܲܩܕܹ̈ܐ ܫܲܠܡܹ̈ܐ: ܘܲܣܡܝܼܕ݂ܵܐ: ܘܢܘܼܩܵܝܹ̈ܐ: ܘܕܸܒ݂ܚܹ̈ܐ: ܙܸܕ݂ܩܵܐ ܕܝܵܘܡܵܐ ܒܝܵܘܡܵܐ.

Hæ sunt feriæ Domini, quas vocabitis celeberrimas atque sanctissimas, offeretisque in eis oblationes Domino, holocausta et libamenta juxta ritum uniuscujusque diei:

Այս են տօնք Տեառն` զորս կոչիցէք կոչեցեալ սուրբս, առ ի մատուցանելոյ ընծայ Տեառն, զողջակէզս եւ զզոհս իւրեանց``, եւ նուէրս օր ըստ օրէ,

ესე არიან დღესასწაულნი ღმრთისანი, რომელსა ჰხადოთ მათ ჩინებულ წმიდა, რათა შესწირვიდეთ ნაყოფთა თქუენთა ღმრთისა მრგულიად მწუართა და მსხუერპლთა მათთა და შესაწირავთა დღითი დღედ მუნ დღედმდე. 37

37 These are the feasts of the LORD, which ye shall proclaim to be holy convocations, to offer an offering made by fire unto the LORD, a burnt offering, and a meat offering, a sacrifice, and drink offerings, every thing upon his day:

לח. מִלְּבַד שַׁבְּתֹת יְהֹוָה וּמִלְּבַד מַתְּנוֹתֵיכֶם וּמִלְּבַד כָּל נִדְרֵיכֶם וּמִלְּבַד כָּל נִדְבֹתֵיכֶם אֲשֶׁר תִּתְּנוּ לַיהֹוָה:

πλὴν τῶν σαββάτων κυρίου καὶ πλὴν τῶν δομάτων ὑμῶν καὶ πλὴν πασῶν τῶν εὐχῶν ὑμῶν καὶ πλὴν τῶν ἑκουσίων ὑμῶν ἃ ἂν δῶτε τῷ κυρίῳ

38 ܣܛܲܪ ܡܼܢ ܫܲܒܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܣܛܲܪ ܡܼܢ ܩܘܼܪܒܵܢܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܲܣܛܲܪ ܡܼܢ ܡܵܘ̈ܗܒ݂ܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܘܲܣܛܲܪ ܡܼܢ ܟܠܗܘܿܢ ܢܸܕ݂ܪܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܲܣܛܲܪ ܡܼܢ ܟܠܹܗ ܦܘܼܪܫܵܢܟ݂ܘܿܢ: ܕܝܵܗ̄ܒܿܝܼܢ ܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܠܡܵܪܝܵܐ.

exceptis sabbatis Domini, donisque vestris, et quæ offeretis ex voto, vel quæ sponte tribuetis Domino.

առանց շաբաթուց Տեառն, եւ առանց ընծայիցն ձերոց, եւ առանց ամենայն ուխտիցն ձերոց, եւ առանց կամայականացն ձերոց զոր տայցէք Տեառն,

თჳნიერ შაბათთა მათ ღმრთისათა, თჳნიერ დასადებელთა თქუენთა და თჳნიერ ყოველთა მათ აღნათქვემთა თქუენთა და ნეფსით შესაწირავთა თქუენთა, რაოდენი-რაჲ მისცეთ ღმერთსა. 38

38 Beside the sabbaths of the LORD, and beside your gifts, and beside all your vows, and beside all your freewill offerings, which ye give unto the LORD.

לט. אַךְ בַּחֲמִשָּׁה עָשָׂר יוֹם לַחֹדֶשׁ הַשְּׁבִיעִי בְּאָסְפְּכֶם אֶת תְּבוּאַת הָאָרֶץ תָּחֹגּוּ אֶת חַג יְהֹוָה שִׁבְעַת יָמִים בַּיּוֹם הָרִאשׁוֹן שַׁבָּתוֹן וּבַיּוֹם הַשְּׁמִינִי שַׁבָּתוֹן:

καὶ ἐν τῇ πεντεκαιδεκάτῃ ἡμέρᾳ τοῦ μηνὸς τοῦ ἑβδόμου τούτου ὅταν συντελέσητε τὰ γενήματα τῆς γῆς ἑορτάσετε τῷ κυρίῳ ἑπτὰ ἡμέρας τῇ ἡμέρᾳ τῇ πρώτῃ ἀνάπαυσις καὶ τῇ ἡμέρᾳ τῇ ὀγδόῃ ἀνάπαυσις

39 ܒܪܲܡ ܕܹܝܢ ܒܚܲܡܫܲܥܸܣܪܵܐ ܒܝܲܪܚܵܐ ܕܫܲܒ݂ܥܵܐ: ܡܵܐ ܕܚܵܡܠܝܼܬܿܘܿܢ ܥܲܠܠܲܬ݂ܵܗ ܕܐܲܪܥܵܐ: ܥܒܸܕ݂ܘ ܥܲܕ݂ܥܹܕ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ: ܒܝܵܘܡܵܐ ܩܲܕ݂ܡܵܝܵܐ ܒܸܛܠܵܢܵܐ: ܘܲܒ݂ܝܵܘܡܵܐ ܕܲܬ݂ܡܵܢܝܵܐ ܢܝܵܚܵܐ.

A quintodecimo ergo die mensis septimi, quando congregaveritis omnes fructus terræ vestræ, celebrabitis ferias Domini septem diebus: die primo et die octavo erit sabbatum, id est, requies.

Եւ ի հնգետասաներորդում աւուր ամսոյն եւթներորդի յորժամ բովանդակիցէք զարդիւնս երկրին, տօնեսջիք Տեառն զեւթն օր. յաւուրն առաջնում հանգիստ, եւ յաւուրն ութներորդի հանգիստ,

და მეთხუთმეტესა დღესა თთჳსა მის მეშჳდისასა, რაჟამს მოასრულოთ ნაყოფი ქუეყანისა თქუენისაჲ და დღესასწაულსა ჰყოფდით უფლისასა შჳდ დღე, და დღე იგი პირველი განსუენება არს. 39

39 Also in the fifteenth day of the seventh month, when ye have gathered in the fruit of the land, ye shall keep a feast unto the LORD seven days: on the first day shall be a sabbath, and on the eighth day shall be a sabbath.

מ. וּלְקַחְתֶּם לָכֶם בַּיּוֹם הָרִאשׁוֹן פְּרִי עֵץ הָדָר כַּפֹּת תְּמָרִים וַעֲנַף עֵץ עָבֹת וְעַרְבֵי נָחַל וּשְׂמַחְתֶּם לִפְנֵי יְהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם שִׁבְעַת יָמִים:

καὶ λήμψεσθε τῇ ἡμέρᾳ τῇ πρώτῃ καρπὸν ξύλου ὡραῖον καὶ κάλλυνθρα φοινίκων καὶ κλάδους ξύλου δασεῖς καὶ ἰτέας καὶ ἄγνου κλάδους ἐκ χειμάρρου εὐφρανθῆναι ἔναντι κυρίου τοῦ θεοῦ ὑμῶν ἑπτὰ ἡμέρας

40 ܣܲܒ݂ܘ ܠܟ݂ܘܿܢ ܒܝܵܘܡܵܐ ܩܲܕ݂ܡܵܝܵܐ: ܦܹܐܪ̈ܲܝ ܐܝܼܠܵܢܹ̈ܐ ܫܲܦܝܼܪܹ̈ܐ: ܐܲܛܪ̈ܘܼܓܹܐ: ܘܠܸܒܵܘ̈ܵܬ݂ܵܐ ܕܕܸܩ̈ܠܹܐ: ܘܐܵܣܵܐ: ܘܥܲܪ̈ܒܹܐ.

Sumetisque vobis die primo fructus arboris pulcherrimæ, spatulasque palmarum, et ramos ligni densarum frondium, et salices de torrente, et lætabimini coram Domino Deo vestro.

Եւ առնուցուք ձեզ յաւուրն առաջնում պտուղս զգեղեցիկ ծառոց, կողերս յարմաւենեաց, եւ ոստս ի տերեւախիտ ծառոց եւ յուռեաց եւ ոստս հագնեաց`` ի ձերոց, ուրախ լինել առաջի Տեառն զեւթն օր,

და მოიღოთ დღესა მას პირველსა ნაყოფი ხისაჲ შუენიერი და ფურცელი დანაკისკუდთაჲ და რტოები ხეთა ბორობანთაჲ, ძეწნი და ტირიფისაგან რტოები ჴევთაგან, რათა იხარებდეთ თქუენ წინაშე უფლისა ღმრთისა თქუენისა. 40

40 And ye shall take you on the first day the boughs of goodly trees, branches of palm trees, and the boughs of thick trees, and willows of the brook; and ye shall rejoice before the LORD your God seven days.

מא. וְחַגֹּתֶם אֹתוֹ חַג לַיהֹוָה שִׁבְעַת יָמִים בַּשָּׁנָה חֻקַּת עוֹלָם לְדֹרֹתֵיכֶם בַּחֹדֶשׁ הַשְּׁבִיעִי תָּחֹגּוּ אֹתוֹ:

τοῦ ἐνιαυτοῦ νόμιμον αἰώνιον εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν ἐν τῷ μηνὶ τῷ ἑβδόμῳ ἑορτάσετε αὐτήν

41 ܘܲܚܕ݂ܵܘ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ: ܟܠܗܘܿܢ ܕܒܹܝܬ݂ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܘܥܘܼܒ݂ܕܿܘܼܗܝ ܥܲܕ݂ܥܹܕ݂ܵܐ ܗܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܒܫܲܢ̄ܬܵܐ: ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܠܥܵܠܲܡ ܠܕ݂ܵܪܲܝܟܿܘܿܢ: ܒܝܲܪܚܵܐ ܕܫܲܒ݂ܥܵܐ ܥܘܼܒ݂ܕܿܘܼܗܝ.

Celebrabitisque solemnitatem ejus septem diebus per annum: legitimum sempiternum erit in generationibus vestris. Mense septimo festa celebrabitis,

Եւ տօնեսջիք զնա տօն Տեառն զեւթն օր տարւոյն. օրէն յաւիտենական յազգս ձեր, յամսեանն եւթներորդի տօնեսջիք զնա,

შჳდ დღე მის წელიწადისა შჯულად საუკუნოდ ნათესავსა შორის თქუენსა თთუესა მას მეშჳდესა დღესასწაულობდით მას, კარავსა შინა სხდეთ შჳდ დღე. ყოველივე ქუეყანის უფალი ისრაჱლსა შორის, 41

41 And ye shall keep it a feast unto the LORD seven days in the year. It shall be a statute for ever in your generations: ye shall celebrate it in the seventh month.

מב. בַּסֻּכֹּת תֵּשְׁבוּ שִׁבְעַת יָמִים כָּל הָאֶזְרָח בְּיִשְׂרָאֵל יֵשְׁבוּ בַּסֻּכֹּת:

ἐν σκηναῖς κατοικήσετε ἑπτὰ ἡμέρας πᾶς ὁ αὐτόχθων ἐν Ισραηλ κατοικήσει ἐν σκηναῖς

42 ܒܲܡܛܲܠܠܹ̈ܐ ܬܸܒ݂ܘ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ: ܟܠܗܘܿܢ ܕܒܹܝܬ݂ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܢܸܬܿܒ݂ܘܼܢ ܒܲܡܛܲܠܠܹ̈ܐ.

et habitabitis in umbraculis septem diebus: omnis, qui de genere est Israël, manebit in tabernaculis,

Ի տաղաւարս բնակեսջիք զեւթն օր. ամենայն բնակքն Իսրայելի բնակեսցեն ի տաղաւարս,

დაემკჳდროს კარავსა შინა, 42

42 Ye shall dwell in booths seven days; all that are Israelites born shall dwell in booths:

מג. לְמַעַן יֵדְעוּ דֹרֹתֵיכֶם כִּי בַסֻּכּוֹת הוֹשַׁבְתִּי אֶת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל בְּהוֹצִיאִי אוֹתָם מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אֲנִי יְהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם:

ὅπως ἴδωσιν αἱ γενεαὶ ὑμῶν ὅτι ἐν σκηναῖς κατῴκισα τοὺς υἱοὺς Ισραηλ ἐν τῷ ἐξαγαγεῖν με αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

43 ܕܢܸܕܥܘܼܢ ܕܵܪܲܝܟܿܘܿܢ: ܕܒܲܡܛܲܠܠܹ̈ܐ ܐܵܘܬܿܒܹܬ݂ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܟܲܕ ܐܲܦܩܹܬ݂ ܐܸܢܘܿܢ ܡܼܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

ut discant posteri vestri quod in tabernaculis habitare fecerim filios Israël, cum educerem eos de terra Ægypti. Ego Dominus Deus vester.

զի գիտասցեն ազգք ձեր, եթէ ի տաղաւարս բնակեցուցի զորդիսն Իսրայելի ի հանելն ինձ զնոսա յերկրէն Եգիպտացւոց. ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

რათა იხილონ ნათესავთა თქუენთა, რამეთუ კარავთა შინა დავამკჳდრენ ძენი ისრაჱლისანი, რაჟამს გამომყვანდეს მე იგინი ქუეყანით ეგჳპტით. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 43

43 That your generations may know that I made the children of Israel to dwell in booths, when I brought them out of the land of Egypt: I am the LORD your God.

מד. וַיְדַבֵּר משֶׁה אֶת מֹעֲדֵי יְהֹוָה אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל:

καὶ ἐλάλησεν Μωυσῆς τὰς ἑορτὰς κυρίου τοῖς υἱοῖς Ισραηλ

44 ܘܐܸܡܲܪ ܡܘܼܫܹܐ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܥܲܕ݂ܥܹܕ݂ܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ.

Locutusque est Moyses super solemnitatibus Domini ad filios Israël.

Եւ պատմեաց Մովսէս զտօնս Տեառն որդւոցն Իսրայելի,

და ეტყოდა მოსე დღესასწაულთა ამათ ღმრთისათა ძეთა ისრაჱლისათა. 44

44 And Moses declared unto the children of Israel the feasts of the LORD.

כד

ΚΔʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܟܕ.

Cap. 24

ԳԼ. ԻԴ

თავი ოცდამეოთხე

א. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Et locutus est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა ღმერთი მოსეს და ჰრქუა: 1

1 And the LORD spake unto Moses, saying,

ב. צַו אֶת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְיִקְחוּ אֵלֶיךָ שֶׁמֶן זַיִת זָךְ כָּתִית לַמָּאוֹר לְהַעֲלֹת נֵר תָּמִיד:

ἔντειλαι τοῖς υἱοῖς Ισραηλ καὶ λαβέτωσάν μοι ἔλαιον ἐλάινον καθαρὸν κεκομμένον εἰς φῶς καῦσαι λύχνον διὰ παντός

2 ܦܲܩܸܕ݂ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܢܲܝܬܿܘܿܢ ܠܵܟ݂ ܡܸܫܚܵܐ ܕܙܲܝܬܵܐ ܕܲܟ݂ܝܵܐ ܥܨܝܼܪܵܐ: ܠܡܲܢܗܵܪܘܼ ܫܪ̈ܵܓܹܐ ܐܲܡܝܼܢܵܐܝܼܬ݂.

Præcipe filiis Israël, ut afferant tibi oleum de olivis purissimum, ac lucidum, ad concinnandas lucernas jugiter,

Պատուիրեա որդւոցն Իսրայելի, եւ առցեն քեզ եւղ ի ձիթենեաց սուրբ խակակութ ի լոյս, զի այրիցի ճրագ հանապազորդ,

ამცენ ძეთა ისრაჱლისათა და არქუ მათ, მოგართუედ შენ ზეთი ზეთთაგან წმიდაჲ წნეხილი ნათლად ნათებად სანთლისა მის. 2

2 Command the children of Israel, that they bring unto thee pure oil olive beaten for the light, to cause the lamps to burn continually.

ג. מִחוּץ לְפָרֹכֶת הָעֵדֻת בְּאֹהֶל מוֹעֵד יַעֲרֹךְ אֹתוֹ אַהֲרֹן מֵעֶרֶב עַד בֹּקֶר לִפְנֵי יְהֹוָה תָּמִיד חֻקַּת עוֹלָם לְדֹרֹתֵיכֶם:

ἔξωθεν τοῦ καταπετάσματος ἐν τῇ σκηνῇ τοῦ μαρτυρίου καύσουσιν αὐτὸν Ααρων καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ ἀπὸ ἑσπέρας ἕως πρωὶ ἐνώπιον κυρίου ἐνδελεχῶς νόμιμον αἰώνιον εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν

3 ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܐܲܦܲܝ ܬܲܪܥܵܐ ܕܣܵܗܕܘܼܬ݂ܵܐ: ܒܡܲܫܟܲܢ ܙܲܒ݂ܢܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܣܵܕܲܪ ܠܗܘܿܢ ܐܲܗܪܘܿܢ ܡܼܢ ܪܲܡܫܵܐ ܘܲܥܕܲܡܵܐ ܠܨܲܦܪܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܡܝܼܢܵܐܝܼܬ݂: ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܠܥܵܠܲܡ ܠܕ݂ܵܪܲܝܟܿܘܿܢ.

extra velum testimonii in tabernaculo fœderis. Ponetque eas Aaron a vespere usque ad mane coram Domino, cultu rituque perpetuo in generationibus vestris.

արտաքոյ վարագուրին ի խորանին վկայութեան. եւ լուցցեն զայն Ահարոն եւ որդիք նորա``, յերեկորեայ մինչեւ ցառաւօտ առաջի Տեառն անպակաս. օրէն յաւիտենական յազգս ձեր,

გარეშე კრეთსაბმელსა მას კარვისა საწამებელისასა და ჰნათებდენ მას აჰრონ და ძენი მისნი მწუხრითგან განთიადმდე წინაშე ღმრთისა მოუკლებელად შჯულად საუკუნედ ნათესავსა შორის თქუენსა. 3

3 Without the vail of the testimony, in the tabernacle of the congregation, shall Aaron order it from the evening unto the morning before the LORD continually: it shall be a statute for ever in your generations.

ד. עַל הַמְּנֹרָה הַטְּהֹרָה יַעֲרֹךְ אֶת הַנֵּרוֹת לִפְנֵי יְהֹוָה תָּמִיד:

ἐπὶ τῆς λυχνίας τῆς καθαρᾶς καύσετε τοὺς λύχνους ἔναντι κυρίου ἕως τὸ πρωί

4 ܥܲܠ ܡܢܵܪܬܵܐ ܪܲܒܿܬ݂ܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܣܵܕܲܪ ܫܪ̈ܵܓܹܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܡܝܼܢܵܐܝܼܬ݂.

Super candelabrum mundissimum ponentur semper in conspectu Domini.

Ի վերայ աշտանակին սրբոյ այրիցէք ճրագունս առաջի Տեառն մինչեւ ցառաւօտ,

სასანთლესა ზედა ჰნათებდით წმიდასა სანთელსა წინაშე ღმრთისა განთიადმდე. 4

4 He shall order the lamps upon the pure candlestick before the LORD continually.

ה. וְלָקַחְתָּ סֹלֶת וְאָפִיתָ אֹתָהּ שְׁתֵּים עֶשְׂרֵה חַלּוֹת שְׁנֵי עֶשְׂרֹנִים יִהְיֶה הַחַלָּה הָאֶחָת:

καὶ λήμψεσθε σεμίδαλιν καὶ ποιήσετε αὐτὴν δώδεκα ἄρτους δύο δεκάτων ἔσται ὁ ἄρτος ὁ εἷς

5 ܘܣܲܒ݂ ܢܫܝܼܦܵܐ: ܘܐܲܦܝܼ ܬܲܪܬܲܥܸܣܪܹ̈ܐ ܚܵܚܪܵܢ: ܡܼܢ ܬܪܹܝܢ ܥܸܣܪܘܿܢܝܼܢ ܚܵܚܘܼܪܬܵܐ ܚܕ݂ܵܐ.

Accipies quoque similam, et coques ex ea duodecim panes, qui singuli habebunt duas decimas:

Եւ առնուցուք նաշիհ, եւ առնիցէք զայն երկոտասան պան. յերկուց տասանորդաց լինիցի պան մի,

და მოიღეთ სამინდოჲ და ჰქმნეთ იგი ათორმეტად პურად. მეორე ათეულისაგან იყოს პური იგი ერთი. 5

5 And thou shalt take fine flour, and bake twelve cakes thereof: two tenth deals shall be in one cake.

ו. וְשַׂמְתָּ אוֹתָם שְׁתַּיִם מַעֲרָכוֹת שֵׁשׁ הַמַּעֲרָכֶת עַל הַשֻּׁלְחָן הַטָּהֹר לִפְנֵי יְהֹוָה:

καὶ ἐπιθήσετε αὐτοὺς δύο θέματα ἓξ ἄρτους τὸ ἓν θέμα ἐπὶ τὴν τράπεζαν τὴν καθαρὰν ἔναντι κυρίου

6 ܘܲܣܕ݂ܘܿܪ ܐܸܢܹܝܢ ܬܪܹܝܢ ܣܸܕ݂ܪܝܼܢ: ܫܸܬ݂ ܫܸܬ݂ ܒܣܸܕ݂ܪܵܐ: ܥܲܠ ܦܵܬ݂ܘܿܪܵܐ ܕܲܟ݂ܝܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

quorum senos altrinsecus super mensam purissimam coram Domino statues:

Եւ դնիցէք զնոսա երկուս նուէրս, վեց պան զմի նուէրն`` ի վերայ սեղանոյն սրբոյ առաջի Տեառն,

და დააგნეთ იგინი ორად წინაშე დასაგებელად, ექუს-ექუსი პური დააგეთ ლანკლასა ზედა წმიდასა წინაშე უფლისა. 6

6 And thou shalt set them in two rows, six on a row, upon the pure table before the LORD.

ז. וְנָתַתָּ עַל הַמַּעֲרֶכֶת לְבֹנָה זַכָּה וְהָיְתָה לַלֶּחֶם לְאַזְכָּרָה אִשֶּׁה לַיהֹוָה:

καὶ ἐπιθήσετε ἐπὶ τὸ θέμα λίβανον καθαρὸν καὶ ἅλα καὶ ἔσονται εἰς ἄρτους εἰς ἀνάμνησιν προκείμενα τῷ κυρίῳ

7 ܘܣܝܼܡ ܥܲܠ ܣܸܕ݂ܪܵܐ ܠܒ݂ܘܿܢ̄ܬܵܐ ܕܟ݂ܝܼܬ݂ܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܠܠܲܚܡܵܐ ܕܘܼܟ݂ܪܵܢܵܐ ܘܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

et pones super eos thus lucidissimum, ut sit panis in monimentum oblationis Domini.

Եւ դիցես ի վերայ նուիրին կնդրուկ սուրբ եւ աղ``. եւ եղիցին ի հաց յիշատակի զառաջաւոր Տեառն,

და დასდვა მას ზედა დასადებელი გუნდრუკი წმიდაჲ და მარილი. და იყუნენ პურნი ესე მოსაჴსენებელად წინაშე დაგებულ ღმრთისა. 7

7 And thou shalt put pure frankincense upon each row, that it may be on the bread for a memorial, even an offering made by fire unto the LORD.

ח. בְּיוֹם הַשַּׁבָּת בְּיוֹם הַשַּׁבָּת יַעַרְכֶנּוּ לִפְנֵי יְהֹוָה תָּמִיד מֵאֵת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל בְּרִית עוֹלָם:

τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων προθήσεται ἔναντι κυρίου διὰ παντὸς ἐνώπιον τῶν υἱῶν Ισραηλ διαθήκην αἰώνιον

8 ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܸܫܬܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܣܵܕܲܪ ܠܗܘܿܢ ܐܲܗܪܘܿܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܡܝܼܢܵܐܝܼܬ݂: ܡܼܢ ܠܘܵܬ݂ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܩܝܵܡܵܐ ܠܥܵܠܲܡ.

Per singula sabbata mutabuntur coram Domino suscepti a filiis Israël fœdere sempiterno:

Յաւուրն շաբաթուց դնիցէ առաջի Տեառն հանապազորդ յորդւոցն Իսրայելի ուխտ յաւիտենական,

დღესა შაბათსა დააგოდით წინაშე უფლისა მარადის ძეთაგან ისრაჱლისათა შჯულად საუკუნოდ. 8

8 Every sabbath he shall set it in order before the LORD continually, being taken from the children of Israel by an everlasting covenant.

ט. וְהָיְתָה לְאַהֲרֹן וּלְבָנָיו וַאֲכָלֻהוּ בְּמָקוֹם קָדשׁ כִּי קֹדֶשׁ קָדָשִׁים הוּא לוֹ מֵאִשֵּׁי יְהֹוָה חָק עוֹלָם:

καὶ ἔσται Ααρων καὶ τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ καὶ φάγονται αὐτὰ ἐν τόπῳ ἁγίῳ ἔστιν γὰρ ἅγια τῶν ἁγίων τοῦτο αὐτῷ ἀπὸ τῶν θυσιαζομένων τῷ κυρίῳ νόμιμον αἰώνιον

9 ܢܸܗܘܸܐ ܠܐܲܗܪܘܿܢ ܘܠܲܒ݂ܢܵܘܗܝ: ܘܢܹܐܟ݂ܠܘܼܢܹܗ ܒܐܲܬ݂ܪܵܐ ܩܲܕܿܝܼܫܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܲܩܕ݂ܘܿܫ ܩܘܼܕ݂ܫܝܼܢ ܗ̄ܘܼ ܠܹܗ ܡܼܢ ܩܘܼܪܒܵܢܵܘܗܝ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܠܥܵܠܲܡ.

eruntque Aaron et filiorum ejus, ut comedant eos in loco sancto: quia Sanctum sanctorum est de sacrificiis Domini jure perpetuo.

Եւ եղիցի Ահարոնի եւ որդւոցն նորա, եւ կերիցեն զայն ի սուրբ տեղւոջն. զի սրբութիւն սրբութեանց է այն նմա ի զոհաւորացն Տեառն, օրէն յաւիտանական,

და იყოს იგი აჰრონისა და ძეთა მისთა და ჭამდენ მას ადგილსა წმიდასა, რამეთუ არს წმიდაჲ წმიდათაჲ ესე მათა შესაწირავთაგან ღმრთისათა შჯულად საუკუნედ. 9

9 And it shall be Aaron's and his sons'; and they shall eat it in the holy place: for it is most holy unto him of the offerings of the LORD made by fire by a perpetual statute.

י. וַיֵּצֵא בֶּן אִשָּׁה יִשְׂרְאֵלִית וְהוּא בֶּן אִישׁ מִצְרִי בְּתוֹךְ בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וַיִּנָּצוּ בַּמַּחֲנֶה בֶּן הַיִּשְׂרְאֵלִית וְאִישׁ הַיִּשְׂרְאֵלִי:

καὶ ἐξῆλθεν υἱὸς γυναικὸς Ισραηλίτιδος καὶ οὗτος ἦν υἱὸς Αἰγυπτίου ἐν τοῖς υἱοῖς Ισραηλ καὶ ἐμαχέσαντο ἐν τῇ παρεμβολῇ ὁ ἐκ τῆς Ισραηλίτιδος καὶ ὁ ἄνθρωπος ὁ Ισραηλίτης

10 ܘܲܢܦܲܩ ܒܲܪ ܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܝܼܣܲܪܠܲܝܬܵܐ: ܘܗ̤ܘ ܒܲܪ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܗ̄ܘܵܐ ܡܸܨܪܵܝܵܐ ܒܲܝܢܵܬ݂ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܲܢܨܵܘ ܒܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ ܒܲܪ ܝܼܣܲܪܠܲܝܬܵܐ: ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܝܼܣܲܪܠܵܝܵܐ.

Ecce autem egressus filius mulieris Israëlitidis, quem pepererat de viro ægyptio inter filios Israël, jurgatus est in castris cum viro Israëlita.

Եւ ել որդի կնոջ Իսրայելացւոյ, եւ նա էր որդի առն Եգիպտացւոյ ի մէջ որդւոցն Իսրայելի. եւ կռուեցան ի բանակին որ յԻսրայելացւոյ անտի էր`` եւ այր մի Իսրայելացի,

და გამოვიდა ძე დედაკაცისა ისრაჱლიტელისა. და ერთი ესე იყოს ძე დედაკაცისა ეგჳპტელისაჲ ძეთა შორის ისრაჱლისათა და ლალვიდეს ბანაკსა მას შინა დედაკაცისა მის მეგჳპტელისა და კაცი იგი ისრაჱლიტელი. 10

10 And the son of an Israelitish woman, whose father was an Egyptian, went out among the children of Israel: and this son of the Israelitish woman and a man of Israel strove together in the camp;

יא. וַיִּקֹּב בֶּן הָאִשָּׁה הַיִּשְׂרְאֵלִית אֶת הַשֵּׁם וַיְקַלֵּל וַיָּבִיאוּ אֹתוֹ אֶל משֶׁה וְשֵׁם אִמּוֹ שְׁלֹמִית בַּת דִּבְרִי לְמַטֵּה דָן:

καὶ ἐπονομάσας ὁ υἱὸς τῆς γυναικὸς τῆς Ισραηλίτιδος τὸ ὄνομα κατηράσατο καὶ ἤγαγον αὐτὸν πρὸς Μωυσῆν καὶ τὸ ὄνομα τῆς μητρὸς αὐτοῦ Σαλωμιθ θυγάτηρ Δαβρι ἐκ τῆς φυλῆς Δαν

11 ܘܲܦܪܲܫ ܒܲܪ ܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ ܝܼܣܲܪܠܲܝܬܵܐ ܫܡܵܐ: ܘܨܲܚܝܼ: ܘܐܲܝܬܿܝܘܼܗܝ ܠܘܵܬ݂ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܲܫܡܵܐ ܕܐܸܡܹܗ ܫܵܠܘܿܡܝܼܬ݂ ܒܲܪܬ݂ ܕܲܒ݂ܪܝܼ: ܡܼܢ ܫܲܒ݂ܛܵܐ ܕܕ݂ܵܢ.

Cumque blasphemasset nomen, et maledixisset ei, adductus est ad Moysen. (Vocabatur autem mater ejus Salumith, filia Dabri de tribu Dan.)

եւ անուանեալ որդի կնոջն Իսրայելացւոյ զԱնունն` եւ անէծ. եւ ածին զնա առ Մովսէս. եւ անուն մօր նորա Սաղամիթ` դուստր Դաբրեայ, յազգէ Դանայ,

და სახელ-სდვა ძემან მან მის დედაკაცისამან სახელსა და სწყევა. და მოიყვანეს მოსესა და სახელი დედისა მისისაჲ ალამით, ასული ზამბრესი, ტომისა მისგან დანისა. 11

11 And the Israelitish woman's son blasphemed the name of the Lord, and cursed. And they brought him unto Moses: (and his mother's name was Shelomith, the daughter of Dibri, of the tribe of Dan:)

יב. וַיַּנִּיחֻהוּ בַּמִּשְׁמָר לִפְרשׁ לָהֶם עַל פִּי יְהֹוָה:

καὶ ἀπέθεντο αὐτὸν εἰς φυλακὴν διακρῖναι αὐτὸν διὰ προστάγματος κυρίου

12 ܘܚܲܒ݂ܫܘܼܗܝ ܒܹܝܬ݂ ܢܛܘܼܪܬܵܐ: ܕܢܸܬ݂ܦܲܫܲܩ ܠܗܘܿܢ ܡܼܢ ܦܘܼܡܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ.

Miseruntque eum in carcerem, donec nossent quid juberet Dominus.

Եւ արկին զնա ի պահ, դատել զնա հրամանաւ Տեառն,

და შესუეს იგი საპყრობილესა, რათა განიკითხნენ იგინი ბრძანებითა ღმრთისათა. 12

12 And they put him in ward, that the mind of the LORD might be shewed them.

יג. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

13 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Qui locutus est ad Moysen,

Եւ խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: 13

13 And the LORD spake unto Moses, saying,

יד. הוֹצֵא אֶת הַמְקַלֵּל אֶל מִחוּץ לַמַּחֲנֶה וְסָמְכוּ כָל הַשֹּׁמְעִים אֶת יְדֵיהֶם עַל רֹאשׁוֹ וְרָגְמוּ אֹתוֹ כָּל הָעֵדָה:

ἐξάγαγε τὸν καταρασάμενον ἔξω τῆς παρεμβολῆς καὶ ἐπιθήσουσιν πάντες οἱ ἀκούσαντες τὰς χεῖρας αὐτῶν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ καὶ λιθοβολήσουσιν αὐτὸν πᾶσα ἡ συναγωγή

14 ܐܲܦܩܘܼܗܝ ܠܗܵܘ ܕܨܲܚܝܼ ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܟ݂ܠ ܕܫܲܡܥܘܼܗܝ: ܢܣܝܼܡܘܼܢ ܐܝܼܕܲܝܗܘܿܢ ܥܲܠ ܪܹܫܹܗ: ܘܢܸܪܓܿܡܘܼܢܹܗ ܟܠܵܗ ܟܢܘܼܫܬܵܐ.

dicens: Educ blasphemum extra castra, et ponant omnes qui audierunt, manus suas super caput ejus, et lapidet eum populus universus.

Հանէք զայն որ անէծն` արտաքոյ բանակին, եւ դիցեն որք լուան զձեռս իւրեանց ի վերայ գլխոյ նորա, եւ քարկոծեսցեն զնա ամենայն ժողովուրդն,

გამოიყვანე, რომელმან იგი სწყევა გარეშე ბანაკსა და დაასხნენ ყოველთა, რომელთა ესმა, ჴელნი მათნი თავსა ზედა მისსა და ქვაჲ დაჰკრიბენ მას ყოველმან კრებულმან. 14

14 Bring forth him that hath cursed without the camp; and let all that heard him lay their hands upon his head, and let all the congregation stone him.

טו. וְאֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל תְּדַבֵּר לֵאמֹר אִישׁ אִישׁ כִּי יְקַלֵּל אֱלֹהָיו וְנָשָׂא חֶטְאוֹ:

καὶ τοῖς υἱοῖς Ισραηλ λάλησον καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς ἄνθρωπος ὃς ἐὰν καταράσηται θεόν ἁμαρτίαν λήμψεται

15 ܘܥܲܡ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܡܲܠܸܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܓܒܲܪ ܓܒܲܪ ܟܲܕ݂ ܢܨܲܚܸܐ ܠܐܲܠܵܗܹܗ: ܢܩܲܒܸܿܠ ܚܛܵܗܹܗ.

Et ad filios Israël loqueris: Homo, qui maledixerit Deo suo, portabit peccatum suum;

Եւ ընդ որդիսն Իսրայելի խօսեսցիս եւ ասասցես ցնոսա. Այր ոք այր որ անիծանիցէ զԱստուած, մեղս ընկալցի,

და ძეთა ისრაჱლისათა ეტყოდე და არქუ მათ: კაცმან, რომელმან სწყეოს ღმერთსა, ცოდვაჲ მოიღო მან. 15

15 And thou shalt speak unto the children of Israel, saying, Whosoever curseth his God shall bear his sin.

טז. וְנֹקֵב שֵׁם יְהֹוָה מוֹת יוּמָת רָגוֹם יִרְגְּמוּ בוֹ כָּל הָעֵדָה כַּגֵּר כָּאֶזְרָח בְּנָקְבוֹ שֵׁם יוּמָת:

ὀνομάζων δὲ τὸ ὄνομα κυρίου θανάτῳ θανατούσθω λίθοις λιθοβολείτω αὐτὸν πᾶσα συναγωγὴ Ισραηλ ἐάν τε προσήλυτος ἐάν τε αὐτόχθων ἐν τῷ ὀνομάσαι αὐτὸν τὸ ὄνομα κυρίου τελευτάτω

16 ܘܡܿܢ ܕܢܸܦܪܘܿܫ ܫܡܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܡܸܬ݂ܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܩܛܸܠ: ܘܡܸܪܓܲܡ ܢܸܪܓܿܡܘܼܢܹܗ ܟܠܵܗ ܟܢܘܼܫܬܵܐ: ܐܲܝܢܵܐ ܕܡܸܬ݂ܦܢܸܐ ܠܘܵܬ݂ܝ: ܐܵܘ ܒܲܪ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܡܵܐ ܕܲܦܪܲܫ ܫܹܡܝ: ܢܸܬ݂ܩܛܸܠ.

et qui blasphemaverit nomen Domini, morte moriatur: lapidibus opprimet eum omnis multitudo, sive ille civis, sive peregrinus fuerit. Qui blasphemaverit nomen Domini, morte moriatur.

զի անուանեաց`` զանուն Տեառն` մահու մեռցի. քարընկեցութեամբ քարկոծ արասցեն զնա ամենայն ժողովուրդն. եթէ պանդուխտ իցէ եւ եթէ բնակ, յանուանել նորա զանուն Տեառն, սատակեսցի,

რომელმან სახელ-სდვას სახელსა უფლისასა, აგრეთვე სიკუდილით მოკუედინ, ქვითა განტჳნენ იგი 16

16 And he that blasphemeth the name of the LORD, he shall surely be put to death, and all the congregation shall certainly stone him: as well the stranger, as he that is born in the land, when he blasphemeth the name of the Lord, shall be put to death.

יז. וְאִישׁ כִּי יַכֶּה כָּל נֶפֶשׁ אָדָם מוֹת יוּמָת:

καὶ ἄνθρωπος ὃς ἂν πατάξῃ ψυχὴν ἀνθρώπου καὶ ἀποθάνῃ θανάτῳ θανατούσθω

17 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܐܸܢ ܢܸܩܛܘܿܠ ܟܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܒܲܪܢܵܫܵܐ: ܡܸܬ݂ܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܩܛܸܠ.

Qui percusserit, et occiderit hominem, morte moriatur.

Եւ մարդ որ հարկանիցէ զամենայն անձն մարդոյ եւ մեռանիցի` մահու մեռցի եւ նա,

ყოველმან კრებულმან, გინა თუ მწირმან, გინა თუ მკჳდრმან, 17

17 And he that killeth any man shall surely be put to death.

יח. וּמַכֵּה נֶפֶשׁ בְּהֵמָה יְשַׁלְּמֶנָּה נֶפֶשׁ תַּחַת נָפֶשׁ:

καὶ ὃς ἂν πατάξῃ κτῆνος καὶ ἀποθάνῃ ἀποτεισάτω ψυχὴν ἀντὶ ψυχῆς

18 ܘܲܕ݂ܢܸܩܛܘܿܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܕܲܒ݂ܥܝܼܪܵܐ: ܢܸܦܪܘܿܥ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܚܠܵܦ ܢܲܦ̮ܫܵܐ.

Qui percusserit animal, reddet vicarium, id est, animam pro anima.

Եւ որ հարկանէ զանասուն` անձն ընդ անձին տուժեսցի,

რომელმან სახელ-სდვას სახელსა უფლისასა, ეგრეთვე მოკუედინ. 18

18 And he that killeth a beast shall make it good; beast for beast.

יט. וְאִישׁ כִּי יִתֵּן מוּם בַּעֲמִיתוֹ כַּאֲשֶׁר עָשָׂה כֵּן יֵעָשֶׂה לּוֹ:

καὶ ἐάν τις δῷ μῶμον τῷ πλησίον ὡς ἐποίησεν αὐτῷ ὡσαύτως ἀντιποιηθήσεται αὐτῷ

19 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܐܸܢ ܢܸܥܒܸܿܕ݂ ܡܘܼܡܵܐ ܒܚܲܒ݂ܪܹܗ: ܐܲܝܟ݂ ܕܲܥܒܲܕ݂ ܡܘܼܡܵܐ ܒܚܲܒ݂ܪܹܗ: ܗܵܟܲܢܵܐ ܢܸܬ݂ܥܒܸܕ݂ ܠܹܗ.

Qui irrogaverit maculam cuilibet civium suorum, sicut fecit, sic fiet ei:

եւ եթէ խեղեսցէ ոք զընկեր իւր, որպէս արարն` նոյնպէս արասցի նմա,

და კაცმან უკუეთუ სცეს ყოველსავე კაცსა და მოკუდეს, სიკუდილით მოკუედინ იგი და პირუტყუმან თუ ვისმანმე სცეს კაცსა და მოკუდეს, ზღოს სული სულისა წილ, უკუეთუ ვინმე დასდგას გერში მოყუასსა თჳსსა, ვითარცა-იგი მან უყო, ეგრევე უყავთ მას. 19

19 And if a man cause a blemish in his neighbour; as he hath done, so shall it be done to him;

כ. שֶׁבֶר תַּחַת שֶׁבֶר עַיִן תַּחַת עַיִן שֵׁן תַּחַת שֵׁן כַּאֲשֶׁר יִתֵּן מוּם בָּאָדָם כֵּן יִנָּתֶן בּוֹ:

σύντριμμα ἀντὶ συντρίμματος ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος καθότι ἂν δῷ μῶμον τῷ ἀνθρώπῳ οὕτως δοθήσεται αὐτῷ

20 ܬܒ݂ܵܪܵܐ ܚܠܵܦ ܬܒ݂ܵܪܵܐ: ܥܲܝܢܵܐ ܚܠܵܦ ܥܲܝܢܵܐ: ܫܸܢܵܐ ܚܠܵܦ ܫܸܢܵܐ: ܐܲܝܟ݂ ܕܲܥܒܲܕ݂ ܡܘܼܡܵܐ ܒܚܲܒ݂ܪܹܗ: ܗܵܟܲܢܵܐ ܢܸܬ݂ܥܒܸܕ݂ ܠܹܗ.

fracturam pro fractura, oculum pro oculo, dentem pro dente restituet: qualem inflixerit maculam, talem sustinere cogetur.

բեկումն ընդ բեկման, ակն ընդ ական, ատամն ընդ ատաման. որպէս առնիցէ ոք զխեղութիւն, նոյնպէս հատուսցի նմա,

განტეხაჲ განტეხისა წილ, თუალი თუალისა წილ, კბილი კბილისა წილ, და, რაჲცა გერში დასდვა კაცმან კაცსა, ეგრევე უყავთ მას. 20

20 Breach for breach, eye for eye, tooth for tooth: as he hath caused a blemish in a man, so shall it be done to him again.

כא. וּמַכֵּה בְהֵמָה יְשַׁלְּמֶנָּה וּמַכֵּה אָדָם יוּמָת:

ὃς ἂν πατάξῃ ἄνθρωπον καὶ ἀποθάνῃ θανάτῳ θανατούσθω

21 ܘܲܕ݂ܢܸܩܛܘܿܠ ܒܥܝܼܪܵܐ: ܢܸܦܪܥܝܼܗ: ܘܲܕ݂ܢܸܩܛܘܿܠ ܢܲܦ̮ܫܵܐ: ܢܸܬ݂ܩܛܸܠ.

Qui percusserit jumentum, reddet aliud. Qui percusserit hominem, punietur.

Եւ որ հարկանիցէ զմարդ եւ մեռանիցի, մահու մեռցի եւ նա,

უკუეთუ ვინმე სცეს კაცსა და მოკუდეს, სიკუდილით მოკუედინ. 21

21 And he that killeth a beast, he shall restore it: and he that killeth a man, he shall be put to death.

כב. מִשְׁפַּט אֶחָד יִהְיֶה לָכֶם כַּגֵּר כָּאֶזְרָח יִהְיֶה כִּי אֲנִי יְהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם:

δικαίωσις μία ἔσται τῷ προσηλύτῳ καὶ τῷ ἐγχωρίῳ ὅτι ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

22 ܕܝܼܢܵܐ ܚܲܕ݂ ܢܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܠܲܐܝܢܵܐ ܕܡܸܬ݂ܦܢܸܐ ܠܘܵܬ݂ܝ: ܘܲܠܒܲܪ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܗܵܟܲܢܵܐ ܢܸܗܘܸܐ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Æquum judicium sit inter vos, sive peregrinus, sive civis peccaverit: quia ego sum Dominus Deus vester.

Իրաւունք` մի եւ նոյն կացցեն եկին եւ բնակին. զի ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

სამართალი ერთი იყავნ მწირისაჲ მის და მსოფლელისაჲ და ეტყოდა მოსე ძეთა ისრაჱლისათა. 22

22 Ye shall have one manner of law, as well for the stranger, as for one of your own country: for I am the LORD your God.

כג. וַיְדַבֵּר משֶׁה אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וַיּוֹצִיאוּ אֶת הַמְקַלֵּל אֶל מִחוּץ לַמַּחֲנֶה וַיִּרְגְּמוּ אֹתוֹ אָבֶן וּבְנֵי יִשְׂרָאֵל עָשׂוּ כַּאֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה אֶת משֶׁה:

καὶ ἐλάλησεν Μωυσῆς τοῖς υἱοῖς Ισραηλ καὶ ἐξήγαγον τὸν καταρασάμενον ἔξω τῆς παρεμβολῆς καὶ ἐλιθοβόλησαν αὐτὸν ἐν λίθοις καὶ οἱ υἱοὶ Ισραηλ ἐποίησαν καθὰ συνέταξεν κύριος τῷ Μωυσῇ

23 ܘܐܸܡܲܪ ܡܘܼܫܹܐ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܲܦܩܘܼܗܝ ܠܗܵܘ ܕܨܲܚܝܼ: ܠܒܲܪ ܡܼܢ ܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܪܲܓ݂ܡܘܼܗܝ ܒܟܹܐܦܹ̈ܐ ܘܡܝܼܬ݂: ܘܲܥܒܲܕ݂ܘ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܐܲܝܟ݂ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ.

Locutusque est Moyses ad filios Israël: et eduxerunt eum, qui blasphemaverat, extra castra, ac lapidibus oppresserunt. Feceruntque filii Israël sicut præceperat Dominus Moysi.

Եւ խօսեցաւ Մովսէս ընդ որդիսն Իսրայելի. եւ հանին զայրն որ անէծն` արտաքոյ բանակին, եւ քարկոծ արարին զնա ամենայն ժողովուրդն`` քարամբք. եւ որդիքն Իսրայելի արարին որպէս պատուիրեաց Տէր Մովսիսի,

და გამოიყვანეს კაცი იგი, რომელმან სწყევა გარეშე ბანაკსა და დაჰკრიბეს ქვაჲ ყოველმან კრებულმან და ძეთა ისრაჱლისათა, ეგრე ყვეს, ვითარცა უბრძანა უფალმან მოსეს. 23

23 And Moses spake to the children of Israel, that they should bring forth him that had cursed out of the camp, and stone him with stones. And the children of Israel did as the LORD commanded Moses.

כה

ΚΕʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܟܗ.

Cap. 25

ԳԼ. ԻԵ

თავი ოცდამეხუთე

א. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה בְּהַר סִינַי לֵאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν ἐν τῷ ὄρει Σινα λέγων

1 ܘܲܡܸܠܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ ܒܛܘܼܪܵܐ ܕܣܝܼܢܲܝ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen in monte Sinai, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի ի լերինն Սինայ եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი მოსეს მთასა ზედა სინასა და ჰრქუა მას: 1

1 And the LORD spake unto Moses in mount Sinai, saying,

ב. דַּבֵּר אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְאָמַרְתָּ אֲלֵהֶם כִּי תָבֹאוּ אֶל הָאָרֶץ אֲשֶׁר אֲנִי נֹתֵן לָכֶם וְשָׁבְתָה הָאָרֶץ שַׁבָּת לַיהֹוָה:

λάλησον τοῖς υἱοῖς Ισραηλ καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς ἐὰν εἰσέλθητε εἰς τὴν γῆν ἣν ἐγὼ δίδωμι ὑμῖν καὶ ἀναπαύσεται ἡ γῆ ἣν ἐγὼ δίδωμι ὑμῖν σάββατα τῷ κυρίῳ

2 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܡܵܐ ܕܥܲܠܬܿܘܿܢ ܠܐܲܪܥܵܐ ܕܝܵܗܹܒ݂ ܐ̄ܢܵܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܝܘܼܪܬܵܢܵܐ: ܬܫܲܒܸܿܬ݂ ܐܲܪܥܵܐ ܫܲܒܿܬ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Loquere filiis Israël, et dices ad eos: Quando ingressi fueritis terram quam ego dabo vobis, sabbatizes sabbatum Domino.

Խօսեաց ընդ որդիսն Իսրայելի եւ ասասցես ցնոսա. Եթէ մտանիցէք յերկիրն զոր ես տաց ձեզ, եւ հանգչիցի երկիրն զոր տաց ձեզ, զի շաբաթ Տեառն է,

ეტყოდე შენ ძეთა ისრაჱლისათა და არქუ მათ: რაჟამს შეხჳდეთ თქუენ ქუეყანასა მას, რომელსა მე მიგცემ თქუენ, დაიპყრათ ქუეყანაჲ იგი, რომელ მე მიგცემ თქუენ და ჰყოფდით თქუენ შაბათად უფლისა. 2

2 Speak unto the children of Israel, and say unto them, When ye come into the land which I give you, then shall the land keep a sabbath unto the LORD.

ג. שֵׁשׁ שָׁנִים תִּזְרַע שָׂדֶךָ וְשֵׁשׁ שָׁנִים תִּזְמֹר כַּרְמֶךָ וְאָסַפְתָּ אֶת תְּבוּאָתָהּ:

ἓξ ἔτη σπερεῖς τὸν ἀγρόν σου καὶ ἓξ ἔτη τεμεῖς τὴν ἄμπελόν σου καὶ συνάξεις τὸν καρπὸν αὐτῆς

3 ܫܸܬ݂ ܫܢܝܼܢ ܬܸܙܪܥܘܼܢ ܚܲܩܠܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܘܫܸܬ݂ ܫܢܝܼܢ: ܬܸܟ݂ܣܚܘܼܢ ܟܲܪܡܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܫܸܬ݂ ܫܢܝܼܢ ܗܘܲܝܬܿܘܿܢ ܚܵܡܠܝܼܢ ܥܲܠܠܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ.

Sex annis seres agrum tuum, et sex annis putabis vineam tuam, colligesque fructus ejus:

Զվեց ամ վարեսցես զանդ քո, եւ զվեց ամ յատցես զայգի քո, եւ ժողովեսցես զպտուղ նորա,

ექუს წელ სთესო ყანაჲ შენი და ექუს წელ მოსთულო ვენაჴი შენი და შეიკრიბო ნაყოფი შენი, 3

3 Six years thou shalt sow thy field, and six years thou shalt prune thy vineyard, and gather in the fruit thereof;

ד. וּבַשָּׁנָה הַשְּׁבִיעִת שַׁבַּת שַׁבָּתוֹן יִהְיֶה לָאָרֶץ שַׁבָּת לַיהֹוָה שָׂדְךָ לֹא תִזְרָע וְכַרְמְךָ לֹא תִזְמֹר:

τῷ δὲ ἔτει τῷ ἑβδόμῳ σάββατα ἀνάπαυσις ἔσται τῇ γῇ σάββατα τῷ κυρίῳ τὸν ἀγρόν σου οὐ σπερεῖς καὶ τὴν ἄμπελόν σου οὐ τεμεῖς

4 ܘܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܲܫܒܲܥ ܫܲܒܲܬ݂ ܫܲܒܹ̈ܐ ܬܸܗܘܸܐ ܠܐܲܪܥܵܐ ܘܬܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܫܲܒܬ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܘܚܲܩܠܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ ܠܵܐ ܬܸܙܪܥܘܿܢ: ܘܟܲܪܡܲܝܟܿܘܿܢ ܠܵܐ ܬܸܟ݂ܣܚܘܼܢ.

septimo autem anno sabbatum erit terræ, requietionis Domini: agrum non seres, et vineam non putabis.

յամին եւթներորդի շաբաթ հանգիստ եղիցի երկրին, զի շաբաթ Տեառն է. զանդ քո ոչ վարեսցես, եւ զայգի քո ոչ յատցես,

ხოლო წელსა მეშჳდესა შაბათი განსუენებაჲ იყოს ქვეყანისაჲ - შაბათი უფლისა: ყანაჲ შენი არა სთესო და ვენაჴი შენი არა განსხლა. 4

4 But in the seventh year shall be a sabbath of rest unto the land, a sabbath for the LORD: thou shalt neither sow thy field, nor prune thy vineyard.

ה. אֵת סְפִיחַ קְצִירְךָ לֹא תִקְצוֹר וְאֶת עִנְּבֵי נְזִירֶךָ לֹא תִבְצֹר שְׁנַת שַׁבָּתוֹן יִהְיֶה לָאָרֶץ:

καὶ τὰ αὐτόματα ἀναβαίνοντα τοῦ ἀγροῦ σου οὐκ ἐκθερίσεις καὶ τὴν σταφυλὴν τοῦ ἁγιάσματός σου οὐκ ἐκτρυγήσεις ἐνιαυτὸς ἀναπαύσεως ἔσται τῇ γῇ

5 ܘܟ݂ܵܬ݂ܵܐ ܕܲܚܨܵܕ݂ܟ݂ܘܿܢ ܠܵܐ ܬܸܚܨܕ݂ܘܼܢ: ܘܥܸܢ̈ܒܹܐ ܕܲܫܒܸܫܬܲܝܟܿܘܿܢ ܠܵܐ ܬܸܩܛܦܘܼܢ: ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܬܸܗܘܸܐ ܠܐܲܪܥܵܐ.

Quæ sponte gignet humus, non metes: et uvas primitiarum tuarum non colliges quasi vindemiam: annus enim requietionis terræ est:

եւ զինքնեակն անդոյ քո որ գայցէ` ոչ հնձեսցես, եւ զխաղող սրբութեանն քո ոչ կթեսցես. զի ամ հանգստեան է այն երկրին,

და თჳთ აღმოსრული სამკალისა შენისაჲ არა მომკო და ყურძენი სიწმიდისა შენისაჲ არა მოსთულო, წელიწად განსუენებისა არს ქუეყანისა. 5

5 That which groweth of its own accord of thy harvest thou shalt not reap, neither gather the grapes of thy vine undressed: for it is a year of rest unto the land.

ו. וְהָיְתָה שַׁבַּת הָאָרֶץ לָכֶם לְאָכְלָה לְךָ וּלְעַבְדְּךָ וְלַאֲמָתֶךָ וְלִשְׂכִירְךָ וּלְתוֹשָׁבְךָ הַגָּרִים עִמָּךְ:

καὶ ἔσται τὰ σάββατα τῆς γῆς βρώματά σοι καὶ τῷ παιδί σου καὶ τῇ παιδίσκῃ σου καὶ τῷ μισθωτῷ σου καὶ τῷ παροίκῳ τῷ προσκειμένῳ πρὸς σέ

6 ܘܬܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܫܲܒܬ݂ܵܐ ܕܐܲܪܥܵܐ ܠܡܹܐܟ݂ܘܼܠܬܵܐ: ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܲܠܥܲܒ݂ܕܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܠܲܐܡܗܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ ܘܠܲܐܓ݂ܝܼܪܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܲܠܬ݂ܵܘܬܵܒܹ̈ܐ ܕܥܵܡܪܝܼܢ ܥܲܡܟ݂ܘܿܢ.

sed erunt vobis in cibum, tibi et servo tuo, ancillæ et mercenario tuo, et advenæ qui peregrinantur apud te:

Եւ եղիցի շաբաթ երկրին ձերոյ, կերակուր` քեզ եւ ծառայի քում, եւ աղախնոյ քում, եւ վարձկանին քում, եւ պանդխտին յեցելոյ ի քեզ,

და იყოს შაბათი ქუეყანისაჲ თქუენდა და საჭმლად შენდა და მონისა შენისა და სასყიდლითდადგინებულისა შენისა და შემყოფისა მის, რომელი მოსრულ იყოს შენდა. 6

6 And the sabbath of the land shall be meat for you; for thee, and for thy servant, and for thy maid, and for thy hired servant, and for thy stranger that sojourneth with thee.

ז. וְלִבְהֶמְתְּךָ וְלַחַיָּה אֲשֶׁר בְּאַרְצֶךָ תִּהְיֶה כָל תְּבוּאָתָהּ לֶאֱכֹל:

καὶ τοῖς κτήνεσίν σου καὶ τοῖς θηρίοις τοῖς ἐν τῇ γῇ σου ἔσται πᾶν τὸ γένημα αὐτοῦ εἰς βρῶσιν

7 ܘܠܲܒ݂ܥܝܼܪܟ݂ܘܿܢ: ܘܲܠܚܲܝܘܬ݂ܵܐ ܕܒܲܐܪܥܟ݂ܘܿܢ: ܘܬܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܟܠܵܗ ܥܲܠܠܵܬ݂ܵܐ ܠܡܹܐܟ݂ܘܼܠܬܵܐ.

jumentis tuis et pecoribus, omnia quæ nascuntur præbebunt cibum.

եւ անասնոյ քում, եւ գազանաց որ իցեն յերկրին քում եղիցի ամենայն բերն նորա ի կերակուր,

და საცხოვართა შენთა და მჴეცთა ქუეყანისა შენისათა იყოს ყოველივე ნაყოფი მისი საჭმელად. 7

7 And for thy cattle, and for the beast that are in thy land, shall all the increase thereof be meat.

ח. וְסָפַרְתָּ לְךָ שֶׁבַע שַׁבְּתֹת שָׁנִים שֶׁבַע שָׁנִים שֶׁבַע פְּעָמִים וְהָיוּ לְךָ יְמֵי שֶׁבַע שַׁבְּתֹת הַשָּׁנִים תֵּשַׁע וְאַרְבָּעִים שָׁנָה:

καὶ ἐξαριθμήσεις σεαυτῷ ἑπτὰ ἀναπαύσεις ἐτῶν ἑπτὰ ἔτη ἑπτάκις καὶ ἔσονταί σοι ἑπτὰ ἑβδομάδες ἐτῶν ἐννέα καὶ τεσσαράκοντα ἔτη

8 ܘܲܡܢܵܘ ܠܟ݂ܘܿܢ ܫܒܲܥ ܫܢܝܼܢ ܕܫܲܒܹ̈ܐ: ܫܒܲܥ ܫܢܝܼܢ ܥܲܠ ܫܒܲܥ ܙܲܒ݂ܢܝܼܢ: ܘܢܸܗܘܘܿܢ ܠܟ݂ܘܿܢ ܝܵܘܡܵܬ݂ܵܐ ܕܲܫܒܲܥ ܫܢܲܝܵܐ ܕܫܲܒܹ̈ܐ: ܐܲܪܒܥܝܼܢ ܘܲܬ݂ܫܲܥ ܫܢܝܼܢ.

Numerabis quoque tibi septem hebdomadas annorum, id est, septies septem, quæ simul faciunt annos quadraginta novem:

Եւ թուեսցես դու քեզ եւթն հանգիստ ամաց` եւթն ամ եւթնեկին, եւ եղիցին եւթն եւթներորդքն ամաց` քառասուն եւ ինն ամ,

და აღირაცხო თავისა შენისა შჳდი განსუენებაჲ წელთა მათ, შჳდი წელი შჳდგზის, და იყუნენ შენდა შჳდნი იგი შჳდეულნი წელიწადთანი ორმეოცდაცხრა წელ. 8

8 And thou shalt number seven sabbaths of years unto thee, seven times seven years; and the space of the seven sabbaths of years shall be unto thee forty and nine years.

ט. וְהַעֲבַרְתָּ שׁוֹפַר תְּרוּעָה בַּחֹדֶשׁ הַשְּׁבִעִי בֶּעָשׂוֹר לַחֹדֶשׁ בְּיוֹם הַכִּפֻּרִים תַּעֲבִירוּ שׁוֹפָר בְּכָל אַרְצְכֶם:

καὶ διαγγελεῖτε σάλπιγγος φωνῇ ἐν πάσῃ τῇ γῇ ὑμῶν τῷ μηνὶ τῷ ἑβδόμῳ τῇ δεκάτῃ τοῦ μηνός τῇ ἡμέρᾳ τοῦ ἱλασμοῦ διαγγελεῖτε σάλπιγγι ἐν πάσῃ τῇ γῇ ὑμῶν

9 ܘܲܩܪܵܘ ܒܫܝܼܦܘܿܪܵܐ ܕܝܘܼܒܵܒ݂ܵܐ: ܒܲܥܣܲܪܬܵܐ ܒܝܲܪܚܵܐ ܕܫܲܒ݂ܥܵܐ ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܚܘܼܣܵܝܵܐ: ܩܪܵܘ ܫܝܼܦܘܿܪܵܐ ܒܟ݂ܠܵܗ ܐܲܪܥܟ݂ܘܿܢ.

et clanges buccina mense septimo, decima die mensis, propitiationis tempore, in universa terra vestra.

Եւ ազդ առնիցէք բարբառով փողոյ յամենայն երկրին ձերում``, յամսեանն եւթներորդի որ օր տասն իցէ ամսոյն, յաւուրն քաւութեան ազդ արասջիք փողով ընդ ամենայն երկիրն ձեր,

და მიმოდასდვათ ნესტჳსა ჴმითა ყოველსა ქუეყანასა თქუენსა თთუესა მას მეშჳდესა, ათსა თთჳსასა, დღესა მას ლხინებისსა, მიმოაუწყეთ ნესტჳთა ყოველსა ქუეყანასა თქუენსა. 9

9 Then shalt thou cause the trumpet of the jubile to sound on the tenth day of the seventh month, in the day of atonement shall ye make the trumpet sound throughout all your land.

י. וְקִדַּשְׁתֶּם אֵת שְׁנַת הַחֲמִשִּׁים שָׁנָה וּקְרָאתֶם דְּרוֹר בָּאָרֶץ לְכָל ישְׁבֶיהָ יוֹבֵל הִוא תִּהְיֶה לָכֶם וְשַׁבְתֶּם אִישׁ אֶל אֲחֻזָּתוֹ וְאִישׁ אֶל מִשְׁפַּחְתּוֹ תָּשֻׁבוּ:

καὶ ἁγιάσετε τὸ ἔτος τὸ πεντηκοστὸν ἐνιαυτὸν καὶ διαβοήσετε ἄφεσιν ἐπὶ τῆς γῆς πᾶσιν τοῖς κατοικοῦσιν αὐτήν ἐνιαυτὸς ἀφέσεως σημασία αὕτη ἔσται ὑμῖν καὶ ἀπελεύσεται εἷς ἕκαστος εἰς τὴν κτῆσιν αὐτοῦ καὶ ἕκαστος εἰς τὴν πατρίδα αὐτοῦ ἀπελεύσεσθε

10 ܘܩܲܕܫܘܼܗ ܠܲܫܢܲܬ݂ ܚܲܡܫܝܼܢ ܫܢܝܼܢ: ܘܲܩܪܵܘ ܚܹܐܪܘܼܬ݂ܵܐ ܒܐܲܪܥܵܐ ܠܟ݂ܠܗܘܿܢ ܥܵܡܘܿܪܹܝܗܿ: ܘܦܘܼܢܵܝܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܲܗܦܘܿܟ݂ܘ ܐ̄ܢܵܫ ܠܝܵܪܬܿܘܼܬܹܗ: ܐ̄ܢܵܫ ܠܫܲܪܒܿܬܹܗ.

Sanctificabisque annum quinquagesimum, et vocabis remissionem cunctis habitatoribus terræ tuæ: ipse est enim jubilæus. Revertetur homo ad possessionem suam, et unusquisque rediet ad familiam pristinam:

Եւ սրբեսջիք զամն յիսներորդ տարւոյն, եւ քարոզեսջիք թողութիւն ի վերայ երկրին ամենայն բնակչաց նորա. զի տարի թողութեան`` եղիցի ձեզ այն ազդեցութիւն, եւ դարձցի իւրաքանչիւր ոք ի ստացուած իւր, եւ իւրաքանչիւր ոք յազգ իւր երթիցէ. զի թողութեան ազդեցութիւն է այն,

და წმიდა-ყავთ წელი იგი მეერგასისე წელიწადი, მიმოითქუას მიტევებაჲ იგი ქუეყანასა ყოველსა დამკჳდრებულსა მას ზედა, წელიწადი მიტევებისაჲ შესაწირავებისა მისისაჲ იყოს თქუენდა. და წარვიდეს კაცად-კაცადი მონაგებსა თჳსსა და კაცად-კაცადი - მამულსა თჳსსა. 10

10 And ye shall hallow the fiftieth year, and proclaim liberty throughout all the land unto all the inhabitants thereof: it shall be a jubile unto you; and ye shall return every man unto his possession, and ye shall return every man unto his family.

יא. יוֹבֵל הִוא שְׁנַת הַחֲמִשִּׁים שָׁנָה תִּהְיֶה לָכֶם לֹא תִזְרָעוּ וְלֹא תִקְצְרוּ אֶת סְפִיחֶיהָ וְלֹא תִבְצְרוּ אֶת נְזִרֶיהָ:

ἀφέσεως σημασία αὕτη τὸ ἔτος τὸ πεντηκοστὸν ἐνιαυτὸς ἔσται ὑμῖν οὐ σπερεῖτε οὐδὲ ἀμήσετε τὰ αὐτόματα ἀναβαίνοντα αὐτῆς καὶ οὐ τρυγήσετε τὰ ἡγιασμένα αὐτῆς

11 ܘܦܘܼܢܵܝܵܐ ܒܲܫܢܲܬ݂ ܚܲܡܫܝܼܢ ܫܢܝܼܢ ܢܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܠܵܐ ܬܸܙܪܥܘܼܢ ܐܲܪܥܟ݂ܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܬܸܚܨܕ݂ܘܿܢ ܟܵܬ݂ܵܗ: ܘܠܵܐ ܬܸܩܛܦܘܼܢ ܫܒܸܫܬܹܿܝܗ.

quia jubilæus est, et quinquagesimus annus. Non seretis neque metetis sponte in agro nascentia, et primitias vindemiæ non colligetis,

Ամն յիսներորդ` եղիցի ձեզ տարեկան. մի՛ սերմանիցէք, եւ մի՛ հնձիցէք զինքնեակս նորա որ ելանիցեն, եւ մի՛ կթիցէք զսրբեցեալս նորա,

წარხჳდეთ, მიტევებაჲ უწყებისაჲ ესე იყოს თქუენდა. და წელი მეერგასისე წელიწადი იყოს თქუენდა, არა სთესოთ, არცაღა ლეწოთ ნეფსით აღმოსრული მისი და არცა მოსთულოთ განწმედილი იგი მისი. 11

11 A jubile shall that fiftieth year be unto you: ye shall not sow, neither reap that which groweth of itself in it, nor gather the grapes in it of thy vine undressed.

יב. כִּי יוֹבֵל הִוא קֹדֶשׁ תִּהְיֶה לָכֶם מִן הַשָּׂדֶה תֹּאכְלוּ אֶת תְּבוּאָתָהּ:

ὅτι ἀφέσεως σημασία ἐστίν ἅγιον ἔσται ὑμῖν ἀπὸ τῶν πεδίων φάγεσθε τὰ γενήματα αὐτῆς

12 ܡܸܛܠ ܕܦܘܼܢܵܝܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܘܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܡܼܢ ܚܲܩܠܵܐ ܐܲܟ݂ܘܿܠܘ ܥܠܲܠܬ݂ܵܐ.

ob sanctificationem jubilæi: sed statim oblata comedetis.

զի թողութեան ազդեցութիւն`` է, սուրբ լիցի ձեզ. ի դաշտաց կերիջիք զարմտիս նորա,

რამეთუ მიტევებაჲ უწყებისაჲ არს, წმიდა იყოს თქუენდა, ველთაგან ჰჭამდეთ შობილსა მისსა. 12

12 For it is the jubile; it shall be holy unto you: ye shall eat the increase thereof out of the field.

יג. בִּשְׁנַת הַיּוֹבֵל הַזֹּאת תָּשֻׁבוּ אִישׁ אֶל אֲחֻזָּתוֹ:

ἐν τῷ ἔτει τῆς ἀφέσεως σημασίᾳ αὐτῆς ἐπανελεύσεται ἕκαστος εἰς τὴν κτῆσιν αὐτοῦ

13 ܒܫܲܢ̄ܬܵܐ ܗܵܕܹܐ ܕܦܘܼܢܵܝܵܐ: ܘܲܗܦܘܿܟ݂ܘ ܐ̄ܢܵܫ ܠܝܵܪܬܿܘܼܬܹܗ.

Anno jubilæi, redient omnes ad possessiones suas.

Յամին ազդեցութեան թողութեան նորա`` դարձցի իւրաքանչիւր ոք ի ստացուած իւր,

წელსა მას მიტევებისასა კუალად მოვიდეს კაცად-კაცადი მონაგებსა თჳსსა. 13

13 In the year of this jubile ye shall return every man unto his possession.

יד. וְכִי תִמְכְּרוּ מִמְכָּר לַעֲמִיתֶךָ אוֹ קָנֹה מִיַּד עֲמִיתֶךָ אַל תּוֹנוּ אִישׁ אֶת אָחִיו:

ἐὰν δὲ ἀποδῷ πρᾶσιν τῷ πλησίον σου ἐὰν καὶ κτήσῃ παρὰ τοῦ πλησίον σου μὴ θλιβέτω ἄνθρωπος τὸν πλησίον

14 ܘܐܸܢ ܬܙܲܒܸܿܢ ܙܸܒ݂ܢܵܐ ܠܚܲܒ݂ܪܵܟ݂: ܐܵܘ ܐܸܢ ܬܸܙܒܸܿܢ ܡܼܢ ܚܲܒ݂ܪܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܸܥܠܒ݂ܘܼܢ ܓܒܲܪ ܠܐܲܚܘܼܗܝ.

Quando vendes quippiam civi tuo, vel emes ab eo, ne contristes fratrem tuum, sed juxta numerum annorum jubilæi emes ab eo,

Ապա թէ վաճառեսցէ ոք վաճառ ընկերի իւրում, եւ ստասցի յընկերէ իւրմէ, մի՛ նեղեսցէ այր զընկեր իւր,

უკუეთუ მისცე სასყიდელად მოყუასსა შენსა აგარაკი და მოიგო მოყუსისაგან შენისა, ნუმც ვინ აჭირებს კაცი მოყუასსა თჳსსა. 14

14 And if thou sell ought unto thy neighbour, or buyest ought of thy neighbour's hand, ye shall not oppress one another:

טו. בְּמִסְפַּר שָׁנִים אַחַר הַיּוֹבֵל תִּקְנֶה מֵאֵת עֲמִיתֶךָ בְּמִסְפַּר שְׁנֵי תְבוּאֹת יִמְכָּר לָךְ:

κατὰ ἀριθμὸν ἐτῶν μετὰ τὴν σημασίαν κτήσῃ παρὰ τοῦ πλησίον κατὰ ἀριθμὸν ἐνιαυτῶν γενημάτων ἀποδώσεταί σοι

15 ܒܡܸܢܝܵܢܵܐ ܕܲܫܢܲܝܵܐ: ܒܵܬܲܪ ܦܘܼܢܵܝܵܐ: ܙܒܸܢ ܡܼܢ ܚܲܒ݂ܪܵܟ݂: ܘܲܒ݂ܡܸܢܝܵܢܵܐ ܕܲܫܢܲܝܵܐ ܕܲܥܠܲܠܬ݂ܵܐ ܢܙܲܒܸܿܢ ܠܵܟ݂.

et juxta supputationem frugum vendet tibi.

ըստ թուոյ ամացն յետ ազդեցութեանն ստասցի յընկերէ իւրմէ, ըստ թուոյ ամաց արմտեացն վաճառեսցի քեզ,

და მსგავსად რიცხუთა მათ წელიწადისათა შემდგომად სასწაულისა მის დღისა მოიგე მოყუსისაგან, რიცხჳსაებრ წელიწადისა ნაყოფთაჲსა მოგცეს შენ. 15

15 According to the number of years after the jubile thou shalt buy of thy neighbour, and according unto the number of years of the fruits he shall sell unto thee:

טז. לְפִי רֹב הַשָּׁנִים תַּרְבֶּה מִקְנָתוֹ וּלְפִי מְעֹט הַשָּׁנִים תַּמְעִיט מִקְנָתוֹ כִּי מִסְפַּר תְּבוּאֹת הוּא מֹכֵר לָךְ:

καθότι ἂν πλεῖον τῶν ἐτῶν πληθύνῃ τὴν ἔγκτησιν αὐτοῦ καὶ καθότι ἂν ἔλαττον τῶν ἐτῶν ἐλαττονώσῃ τὴν κτῆσιν αὐτοῦ ὅτι ἀριθμὸν γενημάτων αὐτοῦ οὕτως ἀποδώσεταί σοι

16 ܠܦܘܼܬ݂ ܣܘܼܓ݂ܐܵܐ ܕܲܫܢܲܝܵܐ ܬܸܣܓܸܿܐ ܙܒ݂ܝܼܢܬܹܗ: ܘܲܠܦܘܼܬ݂ ܙܥܘܿܪܘܼܬ݂ܵܐ ܕܲܫܢܲܝܵܐ ܬܸܙܥܲܪ ܙܒ݂ܝܼܢܬܹܗ: ܡܸܛܠ ܕܲܒ݂ܡܸܢܝܵܢܵܐ ܗ̄ܘܼ ܕܲܫܢܲܝܵܐ ܕܲܥܠܲܠܬ݂ܵܐ ܡܙܲܒܸܿܢ ܠܵܟ݂.

Quanto plures anni remanserint post jubilæum, tanto crescet et pretium: et quanto minus temporis numeraveris, tanto minoris et emptio constabit: tempus enim frugum vendet tibi.

Ըստ յաճախելոյ ամացն յաճախեսցէ զստացուածս իւր`` եւ ըստ պակասելոյ ամացն պակասեցուսցէ զստացուածսն իւր``. զի ըստ թուոյ արդեանցն վաճառեսցէ նա քեզ,

რაოდენცა უმრავლეს წელთა მათ განამრავლოს მოგებაჲ მისი, გინათუ რაოდენ მოკლებისა წელთა მათ დააკლოს მოგებაჲ იგი მისი, რამეთუ, ვითარცა რიცხჳ ნაყოფთაჲ, ეგრევე მოგცეს შენ. 16

16 According to the multitude of years thou shalt increase the price thereof, and according to the fewness of years thou shalt diminish the price of it: for according to the number of the years of the fruits doth he sell unto thee.

יז. וְלֹא תוֹנוּ אִישׁ אֶת עֲמִיתוֹ וְיָרֵאתָ מֵאֱלֹהֶיךָ כִּי אֲנִי יְהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם:

μὴ θλιβέτω ἄνθρωπος τὸν πλησίον καὶ φοβηθήσῃ κύριον τὸν θεόν σου ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

17 ܘܠܵܐ ܬܸܥܠܒ݂ܘܼܢ ܐ̄ܢܵܫ ܠܐܲܚܘܼܗܝ: ܘܲܕ݂ܚܲܠ ܡܼܢ ܐܲܠܵܗܵܟ݂: ܡܸܛܠ ܕܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂.

Nolite affligere contribules vestros, sed timeat unusquisque Deum suum, quia ego Dominus Deus vester.

Մի՛ նեղեսցէ այր զընկեր իւր, եւ երկնչիցիս ի Տեառնէ Աստուծոյ`` քումմէ. ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

ნუ ვინ აჭირვებნ კაცი მოყუასსა თჳსსა და გეშინოდენ ღმრთისა შენისა. მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 17

17 Ye shall not therefore oppress one another; but thou shalt fear thy God:for I am the LORD your God.

יח. וַעֲשִׂיתֶם אֶת חֻקֹּתַי וְאֶת מִשְׁפָּטַי תִּשְׁמְרוּ וַעֲשִׂיתֶם אֹתָם וִישַׁבְתֶּם עַל הָאָרֶץ לָבֶטַח:

καὶ ποιήσετε πάντα τὰ δικαιώματά μου καὶ πάσας τὰς κρίσεις μου καὶ φυλάξασθε καὶ ποιήσετε αὐτὰ καὶ κατοικήσετε ἐπὶ τῆς γῆς πεποιθότες

18 ܥܒܸܕ݂ܘ ܦܘܼܩܕܵܢܲܝ ܘܛܲܪܘ ܕܝܼܢܲܝ: ܘܲܥܒܸܕ݂ܘ ܐܸܢܘܿܢ: ܘܬܸܒ݂ܘ ܒܐܲܪܥܵܐ ܒܫܸܠܝܵܐ.

Facite præcepta mea, et judicia custodite, et implete ea: ut habitare possitis in terra absque ullo pavore,

Եւ արասջիք զամենայն իրաւունս իմ եւ զամենայն դատաստանս իմ, եւ պահեսջիք եւ արասջիք զնոսա, եւ բնակեսջիք յերկրին յուսով,

და ყავთ ყოველივე მსჯავრი ჩემი და დაიმარხეთ და ყავთ იგი და დაემკჳდრნეთ ქვეყანასა ზედა სასოებით. 18

18 Wherefore ye shall do my statutes, and keep my judgments, and do them; and ye shall dwell in the land in safety.

יט. וְנָתְנָה הָאָרֶץ פִּרְיָהּ וַאֲכַלְתֶּם לָשׂבַע וִישַׁבְתֶּם לָבֶטַח עָלֶיהָ:

καὶ δώσει ἡ γῆ τὰ ἐκφόρια αὐτῆς καὶ φάγεσθε εἰς πλησμονὴν καὶ κατοικήσετε πεποιθότες ἐπ᾽ αὐτῆς

19 ܘܬܸܬܸܿܠ ܐܲܪܥܵܐ ܦܹܐܪܹܝܗ: ܘܬܹܐܟ݂ܠܘܼܢ ܘܬܸܣܒܿܥܘܼܢ: ܘܬܸܬܸܿܒ݂ܘܼܢ ܒܵܗ ܒܫܸܠܝܵܐ.

et gignat vobis humus fructus suos, quibus vescamini usque ad saturitatem, nullius impetum formidantes.

Եւ տացէ երկիրն զբերս իւր, եւ կերիջիք ցյագ. եւ բնակեսջիք ի նմա վստահութեամբ,

და გამოსცეს ქუეყანამან ნაყოფი მისი და ჰჭამდეთ მაძღრივ და დაემკჳდრნეთ სასოებით მას ზედა. 19

19 And the land shall yield her fruit, and ye shall eat your fill, and dwell therein in safety.

כ. וְכִי תֹאמְרוּ מַה נֹּאכַל בַּשָּׁנָה הַשְּׁבִיעִת הֵן לֹא נִזְרָע וְלֹא נֶאֱסֹף אֶת תְּבוּאָתֵנוּ:

ἐὰν δὲ λέγητε τί φαγόμεθα ἐν τῷ ἔτει τῷ ἑβδόμῳ τούτῳ ἐὰν μὴ σπείρωμεν μηδὲ συναγάγωμεν τὰ γενήματα ἡμῶν

20 ܘܐܸܢ ܐܵܡܪܝܼܢ ܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܡܵܢܵܐ ܢܹܐܟ݂ܘܿܠ ܒܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܲܫܒܲܥ ܕܠܵܐ ܙܵܪܥܝܼܢܲܢ ܘܠܵܐ ܚܵܡܠܝܼܢ ܚ̄ܢܲܢ ܥܲܠܠܵܬ݂ܵܗ.

Quod si dixeritis: Quid comedemus anno septimo, si non severimus, neque collegerimus fruges nostras?

Ապա թէ ասիցէք. Զի՞նչ կերիցուք յամին եւթներորդի յայնմիկ, եթէ ոչ սերմանիցեմք եւ ոչ ժողովիցեմք զարմտիս մեր,

უკუეთუ სთქუათ, რაჲ ვჭამოთ წელსა მას მეშჳდესა, უკუეთუ არა ვსთესოთ და არა შევიკრიბოთ ნაყოფი ჩუენი. 20

20 And if ye shall say, What shall we eat the seventh year? behold, we shall not sow, nor gather in our increase:

כא. וְצִוִּיתִי אֶת בִּרְכָתִי לָכֶם בַּשָּׁנָה הַשִּׁשִּׁית וְעָשָׂת אֶת הַתְּבוּאָה לִשְׁלשׁ הַשָּׁנִים:

καὶ ἀποστελῶ τὴν εὐλογίαν μου ὑμῖν ἐν τῷ ἔτει τῷ ἕκτῳ καὶ ποιήσει τὰ γενήματα αὐτῆς εἰς τὰ τρία ἔτη

21 ܐܹܫܲܕܲܪ ܠܟ݂ܘܿܢ ܒܘܼܪܟܵܬ݂ܝ: ܒܫܲܢ̄ܬܵܐ ܫܬܿܝܼܬ݂ܵܝܬܵܐ: ܘܬܸܥܒܸܿܕ݂ ܥܠܲܠܬ݂ܵܐ ܕܲܬ݂ܠܵܬ݂ ܫܢܝܼܢ.

dabo benedictionem meam vobis anno sexto, et faciet fructus trium annorum:

առաքեցից զօրհնութիւն իմ ի ձեզ յամին վեցերորդի. եւ արասցէ զարդիւնս իւր երից ամաց,

და მოვავლინო კურთხევაჲ ჩემი თქუენ ზედა წელსა მას მეექუსესა და ყოს ნაყოფი მისი სამისა წლისაჲ. 21

21 Then I will command my blessing upon you in the sixth year, and it shall bring forth fruit for three years.

כב. וּזְרַעְתֶּם אֵת הַשָּׁנָה הַשְּׁמִינִת וַאֲכַלְתֶּם מִן הַתְּבוּאָה יָשָׁן עַד הַשָּׁנָה הַתְּשִׁיעִת עַד בּוֹא תְּבוּאָתָהּ תֹּאכְלוּ יָשָׁן:

καὶ σπερεῖτε τὸ ἔτος τὸ ὄγδοον καὶ φάγεσθε ἀπὸ τῶν γενημάτων παλαιά ἕως τοῦ ἔτους τοῦ ἐνάτου ἕως ἂν ἔλθῃ τὸ γένημα αὐτῆς φάγεσθε παλαιὰ παλαιῶν

22 ܕܬܸܙܪܥܘܼܢ ܒܫܲܢ̄ܬܵܐ ܬܡܝܼܢܲܝܬܵܐ: ܘܬܹܐܟ݂ܠܘܼܢ ܡܼܢ ܥܠܲܠܬ݂ܵܐ ܥܲܬܿܝܼܩܬܵܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܫܲܢ̄ܬܵܐ ܬܫܝܼܥܵܝܬܵܐ: ܥܕܲܡܵܐ ܕܥܵܐܠܵܐ ܥܠܲܠܬ݂ܵܐ ܗܘܲܝܬܿܘܿܢ ܐܵܟ݂ܠܝܼܢ ܥܲܬܿܝܼܩܵܐ.

seretisque anno octavo, et comedetis veteres fruges usque ad nonum annum: donec nova nascantur, edetis vetera.

Եւ սերմանեսջիք յամին ութերորդի, եւ կերիջիք զհին արդեանցն մինչեւ ցամն իններորդ. մինչեւ գայցեն արմտիք նորա, կերիջիք հին ի հնոյ,

და სთესოს წელსა მას მერვესა და ჰჭამდეთ ნაყოფთა მათგან ძუელთა ვიდრე მეცხრედ წლადმდე, ვიდრემდე მოჴდეს ნაყოფი მისი, ჰჭამდეთ ძუელისძუელსა. 22

22 And ye shall sow the eighth year, and eat yet of old fruit until the ninth year; until her fruits come in ye shall eat of the old store.

כג. וְהָאָרֶץ לֹא תִמָּכֵר לִצְמִתֻת כִּי לִי הָאָרֶץ כִּי גֵרִים וְתוֹשָׁבִים אַתֶּם עִמָּדִי:

καὶ ἡ γῆ οὐ πραθήσεται εἰς βεβαίωσιν ἐμὴ γάρ ἐστιν ἡ γῆ διότι προσήλυτοι καὶ πάροικοι ὑμεῖς ἐστε ἐναντίον μου

23 ܘܐܲܪܥܵܐ ܒܲܫܪܵܪܵܐ ܠܵܐ ܬܸܙܕܲܒܲܢ ܠܥܵܠܲܡ: ܡܸܛܠ ܕܕ݂ܝܼܠܝ ܗ̄ܝܼ ܐܲܪܥܵܐ: ܘܥܵܡܘܿܪܹ̈ܐ ܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܘܬ݂ܵܘܬܵܒܹ̈ܐ ܥܲܡܝ.

Terra quoque non vendetur in perpetuum, quia mea est, et vos advenæ et coloni mei estis:

Եւ երկիրն ոչ վաճառեսցի ի հաստատութիւն. զի իմ է երկիրն. քանզի պանդուխտք եւ նժդեհք էք դուք առաջի իմ,

და ქუეყანაჲ არა განჰყიდოთ სრულიად, რამეთუ ჩემი არს ქუეყანა, რამეთუ მწირ და მსხემ ხართ თქუენ წინაშე ჩემსა. 23

23 The land shall not be sold for ever: for the land is mine, for ye are strangers and sojourners with me.

כד. וּבְכֹל אֶרֶץ אֲחֻזַּתְכֶם גְּאֻלָּה תִּתְּנוּ לָאָרֶץ:

καὶ κατὰ πᾶσαν γῆν κατασχέσεως ὑμῶν λύτρα δώσετε τῆς γῆς

24 ܘܲܒ݂ܟ݂ܠܵܗ ܐܲܪܥܵܐ ܕܝܵܪܬܿܘܼܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܦܘܼܪܩܵܢܵܐ ܕܐܲܪܥܵܐ ܗܘܲܝܬܿܘܿܢ ܝܵܗܒܿܝܼܢ.

unde cuncta regio possessionis vestræ sub redemptionis conditione vendetur.

Եւ ըստ ամենայն երկրին կալուածոյ ձերոյ` փրկանս տաջիք երկրին,

და ყოველსავე ქუეყანასა, რომელი გიპყრიეს თქუენ, საჴსარი მოსცით ქუეყანისაჲ. 24

24 And in all the land of your possession ye shall grant a redemption for the land.

כה. כִּי יָמוּךְ אָחִיךָ וּמָכַר מֵאֲחֻזָּתוֹ וּבָא גֹאֲלוֹ הַקָּרֹב אֵלָיו וְגָאַל אֵת מִמְכַּר אָחִיו:

ἐὰν δὲ πένηται ὁ ἀδελφός σου ὁ μετὰ σοῦ καὶ ἀποδῶται ἀπὸ τῆς κατασχέσεως αὐτοῦ καὶ ἔλθῃ ὁ ἀγχιστεύων ἐγγίζων ἔγγιστα αὐτοῦ καὶ λυτρώσεται τὴν πρᾶσιν τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ

25 ܘܐܸܢ ܢܸܬ݂ܡܲܣܟܲܢ ܐܲܚܘܼܟ݂: ܘܲܢܙܲܒܸܿܢ ܡܼܢ ܝܵܪܬܿܘܼܬܹܗ: ܢܹܐܬܹܐ ܩܲܪܝܼܒܹܗ ܕܩܲܪܝܼܒ݂ ܠܹܗ ܘܢܸܦܪܘܿܩ ܙܸܒ݂ܢܹܗ ܕܐܲܚܘܼܗܝ.

Si attenuatus frater tuus vendiderit possessiunculam suam, et voluerit propinquus ejus, potest redimere quod ille vendiderat.

Եւ եթէ աղքատասցի եղբայր քո որ ընդ քեզ իցէ, եւ վաճառեսցէ ի կալուածոց իւրոց, եւ եկեսցէ մերձաւորիչն որ մերձաւոր իցէ նորա, եւ փրկեսցէ զվաճառ եղբօր իւրոյ,

უკუეთუ გლახაკ იყოს ძმაჲ შენი, რომელ არს შენ თანა და განყიდოს ქუეყანისა მისისაგანი და მოვიდეს ნათესავი, რომელი მახლობელ იყოს მისა და იჴსნეს განსყიდული იგი ძმისა თჳსისაჲ. 25

25 If thy brother be waxen poor, and hath sold away some of his possession, and if any of his kin come to redeem it, then shall he redeem that which his brother sold.

כו. וְאִישׁ כִּי לֹא יִהְיֶה לּוֹ גֹּאֵל וְהִשִּׂיגָה יָדוֹ וּמָצָא כְּדֵי גְאֻלָּתוֹ:

ἐὰν δὲ μὴ ᾖ τινι ὁ ἀγχιστεύων καὶ εὐπορηθῇ τῇ χειρὶ καὶ εὑρεθῇ αὐτῷ τὸ ἱκανὸν λύτρα αὐτοῦ

26 ܘܐܸܢ ܠܲܝܬ ܡܿܢ ܕܦܵܪܹܩ: ܘܢܸܡܛܸܐ ܒܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܘܢܸܫܟܲܚ ܡܸܣܲܬ ܦܘܼܪܩܵܢܹܗ.

Sin autem non habuerit proximum, et ipse pretium ad redimendum potuerit invenire,

Ապա թէ չիցէ ուրուք մերձաւորիչ, եւ ձեռնհաս իցէ, եւ գտանիցի նմա բաւական փրկանացն իւրոց,

უკუეთუ ვისმე არა ესუას ნათესავი და პოვნიერ იყოს ჴელითა და ეპოვოს მას ნოყიერად საჴსრად მისა. 26

26 And if the man have none to redeem it, and himself be able to redeem it;

כז. וְחִשַּׁב אֶת שְׁנֵי מִמְכָּרוֹ וְהֵשִׁיב אֶת הָעֹדֵף לָאִישׁ אֲשֶׁר מָכַר לוֹ וְשָׁב לַאֲחֻזָּתוֹ:

καὶ συλλογιεῖται τὰ ἔτη τῆς πράσεως αὐτοῦ καὶ ἀποδώσει ὃ ὑπερέχει τῷ ἀνθρώπῳ ᾧ ἀπέδοτο ἑαυτὸν αὐτῷ καὶ ἀπελεύσεται εἰς τὴν κατάσχεσιν αὐτοῦ

27 ܢܸܚܫܘܿܒ݂ ܫܢܲܝܵܐ ܕܲܙܒ݂ܝܼܢܬܹܗ: ܘܲܢܦܲܢܸܐ ܝܲܬܿܝܼܪܵܐ ܠܓܲܒ݂ܪܵܐ ܕܲܙܒܲܢ ܡܸܢܹܗ: ܘܢܸܗܦܘܿܟ݂ ܠܝܵܪܬܿܘܼܬܹܗ.

computabuntur fructus ex eo tempore quo vendidit: et quod reliquum est, reddet emptori, sicque recipiet possessionem suam.

Եւ համարիցի զամս վաճառին իւրոյ, եւ հատուսցէ կարողն առնն որում վաճառեաց նմա, եւ դարձցի ի կալուածս իւր,

და შეჰრაცხოს წელი იგი განსყიდისა მისისაჲ და მისცეს, რომელი-იგი აქუს კაცსა მას, რომელსა მიჰყიდა იგი და წარვიდეს ქუეყანასა მას მკჳდრობისა თჳსისასა. 27

27 Then let him count the years of the sale thereof, and restore the overplus unto the man to whom he sold it; that he may return unto his possession.

כח. וְאִם לֹא מָצְאָה יָדוֹ דֵּי הָשִׁיב לוֹ וְהָיָה מִמְכָּרוֹ בְּיַד הַקֹּנֶה אֹתוֹ עַד שְׁנַת הַיּוֹבֵל וְיָצָא בַּיֹּבֵל וְשָׁב לַאֲחֻזָּתוֹ:

ἐὰν δὲ μὴ εὐπορηθῇ ἡ χεὶρ αὐτοῦ τὸ ἱκανὸν ὥστε ἀποδοῦναι αὐτῷ καὶ ἔσται ἡ πρᾶσις τῷ κτησαμένῳ αὐτὰ ἕως τοῦ ἕκτου ἔτους τῆς ἀφέσεως καὶ ἐξελεύσεται τῇ ἀφέσει καὶ ἀπελεύσεται εἰς τὴν κατάσχεσιν αὐτοῦ

28 ܘܐܸܢ ܠܵܐ ܡܵܛܹܐ ܒܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܐܲܝܟ݂ ܕܢܸܦܪܥܝܼܘܗܝ: ܬܸܗܘܸܐ ܙܒ݂ܝܼܢܬܵܐ ܫܲܪܝܼܪܵܐ ܠܡܵܢ ܕܙܲܒ݂ܢܵܗ ܥܕܲܡܵܐ ܠܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܦܘܼܢܵܝܵܐ: ܘܢܸܦܘܿܩ ܒܦܘܼܢܵܝܵܐ ܘܢܸܗܦܘܿܟ݂ ܠܝܵܪܬܿܘܼܬܹܗ.

Quod si non invenerit manus ejus ut reddat pretium, habebit emptor quod emerat, usque ad annum jubilæum. In ipso enim omnis venditio redibit ad dominum et ad possessorem pristinum.

Ապա թէ ոչ գտցի ի ձեռին նորա բաւականն առ ի հատուցանելոյ նմա, եղիցի վաճառ նորա այնմ որ ստացաւն զնա մինչեւ յամն թողութեան. եւ ելցէ յամին թողութեան եւ դարձցի անդրէն ի կալուածս իւր,

უკუეთუ ვერ პოვნიერ იყოს ჴელი მისი კმა-ყოფად, რათამცა მისცა მას და იყოს სასყიდელი მომგებელისა მისისაჲ ვიდრე წლადმდე მიტევებისა, და გამოვიდეს მიტევებასა მას და წარვიდეს ქუეყანასა თჳსსა. 28

28 But if he be not able to restore it to him, then that which is sold shall remain in the hand of him that hath bought it until the year of jubile: and in the jubile it shall go out, and he shall return unto his possession.

כט. וְאִישׁ כִּי יִמְכֹּר בֵּית מוֹשַׁב עִיר חוֹמָה וְהָיְתָה גְּאֻלָּתוֹ עַד תֹּם שְׁנַת מִמְכָּרוֹ יָמִים תִּהְיֶה גְאֻלָּתוֹ:

ἐὰν δέ τις ἀποδῶται οἰκίαν οἰκητὴν ἐν πόλει τετειχισμένῃ καὶ ἔσται ἡ λύτρωσις αὐτῆς ἕως πληρωθῇ ἐνιαυτὸς ἡμερῶν ἔσται ἡ λύτρωσις αὐτῆς

29 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܐܸܢ ܢܙܲܒܸܿܢ ܒܹܝܬ݂ ܡܲܥܡܪܵܐ ܕܲܩܪܝܼܬ݂ܵܐ ܕܐܝܼܬ݂ ܠܵܗ ܫܘܼܪܵܐ: ܢܸܗܘܸܐ ܦܘܼܪܩܵܢܹܗ ܥܕܲܡܵܐ ܕܫܵܠܡܵܐ ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܲܙܒ݂ܝܼܢܬܹܿܗ: ܡܼܢ ܥܸܕܵܢ ܠܥܸܕܵܢ ܢܸܗܘܸܐ ܦܘܼܪܩܵܢܹܗ.

Qui vendiderit domum intra urbis muros, habebit licentiam redimendi, donec unus impleatur annus.

Եւ եթէ վաճառեսցէ ոք տուն բնակութեան ի պարսպաւոր քաղաքի, եղիցին փրկանք նորա մինչեւ ի կատարել տարւոյն աւուրցն վաճառի նորա. օրաթուի լինիցին փրկանք նորա,

და უკუეთუ ვინმე მიჰყიდოს სახლი მონასა ქალაქსა შინა მოზღუდვილსა და იყოს საჴსარი მისი, ვიდრემდე აღესრულოს წელიწადი იგი, ზოგი სასყიდლისაჲ იყოს საჴსრად მისა. 29

29 And if a man sell a dwelling house in a walled city, then he may redeem it within a whole year after it is sold; within a full year may he redeem it.

ל. וְאִם לֹא יִגָּאֵל עַד מְלֹאת לוֹ שָׁנָה תְמִימָה וְקָם הַבַּיִת אֲשֶׁר בָּעִיר אֲשֶׁר לוֹ חֹמָה לַצְּמִיתֻת לַקֹּנֶה אֹתוֹ לְדֹרֹתָיו לֹא יֵצֵא בַּיֹּבֵל:

ἐὰν δὲ μὴ λυτρωθῇ ἕως ἂν πληρωθῇ αὐτῆς ἐνιαυτὸς ὅλος κυρωθήσεται ἡ οἰκία ἡ οὖσα ἐν πόλει τῇ ἐχούσῃ τεῖχος βεβαίως τῷ κτησαμένῳ αὐτὴν εἰς τὰς γενεὰς αὐτοῦ καὶ οὐκ ἐξελεύσεται ἐν τῇ ἀφέσει

30 ܘܐܸܢ ܠܵܐ ܡܸܬ݂ܦܪܸܩ ܥܕܲܡܵܐ ܕܫܵܠܡܵܐ ܠܵܗ ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܫܲܠܡܬ݂ܵܐ: ܢܩܘܼܡ ܒܲܝܬܵܐ ܕܲܩܪܝܼܬ݂ܵܐ ܕܐܝܼܬ݂ ܠܹܗ ܫܘܼܪܵܐ ܒܲܫܪܵܪܵܐ ܠܡܵܢ ܕܙܲܒ݂ܢܹܗ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܠܕ݂ܵܪܵܘܗܝ: ܘܠܵܐ ܢܸܦܘܿܩ ܡܸܢܹܗ ܒܦܘܼܢܵܝܵܐ.

Si non redemerit, et anni circulus fuerit evolutus, emptor possidebit eam, et posteri ejus in perpetuum, et redimi non poterit, etiam in jubilæo.

Ապա թէ ոչ փրկիցի մինչեւ լնուցու նորա տարին ողջոյն, հաստատեսցի տունն որ իցէ ի պարսպաւոր քաղաքի հաստատութեամբ` ստացողին իւրոյ յազգս իւր. եւ մի՛ ելցէ ի թողութեանն,

უკუეთუ არა იჴსნეს ვიდრე აღსრულებადმდე ყოვლად მის წელიწადისა, დამტკიცნეს სახლი იგი ქალაქსა შინა მოზღუდვილსა მტკიცედ მომგებელისა მიმართ მისისა ნათესავსა შორის მისსა და არა განვიდეს მიტევებასა მას. 30

30 And if it be not redeemed within the space of a full year, then the house that is in the walled city shall be established for ever to him that bought it throughout his generations: it shall not go out in the jubile.

לא. וּבָתֵּי הַחֲצֵרִים אֲשֶׁר אֵין לָהֶם חֹמָה סָבִיב עַל שְׂדֵה הָאָרֶץ יֵחָשֵׁב גְּאֻלָּה תִּהְיֶה לּוֹ וּבַיֹּבֵל יֵצֵא:

αἱ δὲ οἰκίαι αἱ ἐν ἐπαύλεσιν αἷς οὐκ ἔστιν ἐν αὐταῖς τεῖχος κύκλῳ πρὸς τὸν ἀγρὸν τῆς γῆς λογισθήτωσαν λυτρωταὶ διὰ παντὸς ἔσονται καὶ ἐν τῇ ἀφέσει ἐξελεύσονται

31 ܒܵܬܹ̈ܐ ܕܹܝܢ ܕܫܸܛ̈ܚܹܐ ܕܠܵܐ ܚܵܕܲܪ ܠܗܘܿܢ ܫܘܼܪܵܐ: ܐܲܝܟ݂ ܚܲܩܠܵܐ ܕܐܲܪܥܵܐ ܢܸܬ݂ܚܲܫܒܿܘܼܢ: ܦܘܼܪܩܵܢܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܠܗܘܿܢ: ܘܲܒ݂ܦܘܼܢܵܝܵܐ ܢܸܦܘܿܩ.

Sin autem in villa domus, quæ muros non habet, agrorum jure vendetur: si ante redempta non fuerit, in jubilæo revertetur ad dominum.

Իսկ տունք, որ յաւանս իցեն, որոց պարիսպ ոչ գուցէ շուրջանակի, ընդ անդս երկրի համարեսցին, եւ հանապազ ընդ փրկանօք լինիցին. եւ ի թողութեանն ելցեն,

ხოლო სახლნი, რომელნი იყუნენ აგარაკსა, რომელთა არა აქუს ზღუდე გარემო, მსგავსად აგარაკისა მის ქუეყანისა შეირაცხენ, და საჴსარ მარადის იყუნენ და მიტევებასა მას გამოვიდენ. 31

31 But the houses of the villages which have no wall round about them shall be counted as the fields of the country: they may be redeemed, and they shall go out in the jubile.

לב. וְעָרֵי הַלְוִיִּם בָּתֵּי עָרֵי אֲחֻזָּתָם גְּאֻלַּת עוֹלָם תִּהְיֶה לַלְוִיִּם:

καὶ αἱ πόλεις τῶν Λευιτῶν οἰκίαι τῶν πόλεων αὐτῶν κατασχέσεως λυτρωταὶ διὰ παντὸς ἔσονται τοῖς Λευίταις

32 ܘܩܘܼܪ̈ܝܵܐ ܕܠܹܘܵܝܹ̈ܐ: ܘܒ݂ܵܬܹ̈ܐ ܕܲܒ݂ܩܘܼܪ̈ܝܵܐ ܕܝܵܪܬܿܘܼܬ݂ܗܘܿܢ: ܦܘܼܪܩܵܢܵܐ ܠܥܵܠܲܡ ܢܸܗܘܸܐ ܠܠܹܘܵܝܹܐ.

Ædes Levitarum quæ in urbibus sunt, semper possunt redimi:

Եւ ի քաղաքս Ղեւտացւոց տունք որ ի քաղաքս կալուածոց նոցա իցեն` ընդ փրկանօք լինիցին հանապազ որ ի մէջ Ղեւտացւոցն իցէ,

და ქალაქნი ლევიტელთანი და სახლნი ქალაქთა სამკჳდრებელისა მათისანი იჴსენებოდიან მარადის ლევიტელთა შორის. 32

32 Notwithstanding the cities of the Levites, and the houses of the cities of their possession, may the Levites redeem at any time.

לג. וַאֲשֶׁר יִגְאַל מִן הַלְוִיִּם וְיָצָא מִמְכַּר בַּיִת וְעִיר אֲחֻזָּתוֹ בַּיֹּבֵל כִּי בָתֵּי עָרֵי הַלְוִיִּם הִוא אֲחֻזָּתָם בְּתוֹךְ בְּנֵי יִשְׂרָאֵל:

καὶ ὃς ἂν λυτρωσάμενος παρὰ τῶν Λευιτῶν καὶ ἐξελεύσεται ἡ διάπρασις αὐτῶν οἰκιῶν πόλεως κατασχέσεως αὐτῶν ἐν τῇ ἀφέσει ὅτι οἰκίαι τῶν πόλεων τῶν Λευιτῶν κατάσχεσις αὐτῶν ἐν μέσῳ υἱῶν Ισραηλ

33 ܘܲܕ݂ܢܸܦܪܘܿܩ ܦܘܼܪܩܵܢܵܐ ܡܼܢ ܠܹܘܵܝܹܐ: ܢܸܦܘܿܩ ܡܼܢ ܙܸܒ݂ܢܹܗ ܕܒܲܝܬܵܐ ܘܲܩܪܝܼܬ݂ܵܐ ܕܝܵܪܬܿܘܼܬܹܗ ܒܦܘܼܢܵܝܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܒ݂ܵܬܹ̈ܐ ܕܲܒ݂ܩܘܼܪ̈ܝܵܐ ܕܠܹܘܵܝܹܐ ܗܸܢܘܿܢ ܐܸܢܘܿܢ ܝܵܪܬܿܘܼܬ݂ܗܘܿܢ ܒܲܝܢܵܬ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ.

si redemptæ non fuerint, in jubilæo revertentur ad dominos, quia domus urbium Levitarum pro possessionibus sunt inter filios Israël.

Եւ որ ոք փրկեսցէ ի Ղեւտացւոց անտի, ելցէ վաճառ տանց քաղաքաց կալուածոց նորա ի թողութեանն. զի տունք քաղաքացն Ղեւտացւոց կալուածք նոցա են այն ի մէջ որդւոցն Իսրայելի,

და რომელმან იჴსნეს ლევიტელთა შორის, გამოჴდეს სასყიდელი მათი, სახლნი ქალაქთა სამკჳდრებელისა მათისანი მიტევებასა მას, რამეთუ სახლნი ქალაქთა სამკჳდრებელისა მათისანი შორის ძეთა ისრაჱლისათა არიან. 33

33 And if a man purchase of the Levites, then the house that was sold, and the city of his possession, shall go out in the year of jubile: for the houses of the cities of the Levites are their possession among the children of Israel.

לד. וּשֲׂדֵה מִגְרַשׁ עָרֵיהֶם לֹא יִמָּכֵר כִּי אֲחֻזַּת עוֹלָם הוּא לָהֶם:

καὶ οἱ ἀγροὶ οἱ ἀφωρισμένοι ταῖς πόλεσιν αὐτῶν οὐ πραθήσονται ὅτι κατάσχεσις αἰωνία τοῦτο αὐτῶν ἐστιν

34 ܘܚܲܩܠܵܐ ܕܒܲܣܦܵܪܲܝ ܩܘܼܪܝܼܗܘܿܢ ܠܵܐ ܬܸܙܕܲܒܲܢ: ܡܸܛܠ ܕܝܘܼܪܬܵܢܵܐ ܗ̄ܝܼ ܠܗܘܿܢ ܠܥܵܠܲܡ.

Suburbana autem eorum non veneant, quia possessio sempiterna est.

Եւ ագարակքն զատուցեալք ի քաղաքս`` նոցա` մի՛ վաճառեսցին. զի կալուած յաւիտենական է այն նոցա,

და ქუეყანა იგი განჩემებული ქალაქთა მათთაჲ არა განიყიდოს, რამეთუ სამკჳდრებელი საუკუნე ესე არს მათი. 34

34 But the field of the suburbs of their cities may not be sold; for it is their perpetual possession.

לה. וְכִי יָמוּךְ אָחִיךָ וּמָטָה יָדוֹ עִמָּךְ וְהֶחֱזַקְתָּ בּוֹ גֵּר וְתוֹשָׁב וָחַי עִמָּךְ:

ἐὰν δὲ πένηται ὁ ἀδελφός σου καὶ ἀδυνατήσῃ ταῖς χερσὶν παρὰ σοί ἀντιλήμψῃ αὐτοῦ ὡς προσηλύτου καὶ παροίκου καὶ ζήσεται ὁ ἀδελφός σου μετὰ σοῦ

35 ܘܐܸܢ ܢܸܬ݂ܡܲܣܟܲܢ ܐܲܚܘܼܟ݂: ܘܢܲܪܟܸܿܢ ܐܝܼܕܹܗ ܥܲܡܵܟ݂: ܠܵܐ ܬܹܐܚܕܝܼܘܗܝ ܐܲܝܟ݂ ܥܵܡܘܿܪܵܐ ܘܐܲܝܟ݂ ܬܵܘܬܵܒ݂ܵܐ: ܘܢܸܚܸܐ ܥܲܡܵܟ݂.

Si attenuatus fuerit frater tuus, et infirmus manu, et susceperis eum quasi advenam et peregrinum, et vixerit tecum,

Եւ եթէ աղքատանայցէ եղբայր քո եւ տկարանայցէ ձեռօք, առ քեզ պատսպարեսցես զնա իբրեւ զեկն եւ զպանդուխտն. եւ կեցցէ եղբայրն քո որ ընդ քեզն իցէ,

უკუეთუ გლახაკ იყოს ძმაჲ შენი და ვერ შემძლებელ იყოს ჴელითა შენ შორის, ჴელი აღუპყარ მას, ვითარცა-იგი მწირსა და მსხემსა, და ცხონდეს ძმაჲ იგი შენი შენ თანა. 35

35 And if thy brother be waxen poor, and fallen in decay with thee; then thou shalt relieve him: yea, though he be a stranger, or a sojourner; that he may live with thee.

לו. אַל תִּקַּח מֵאִתּוֹ נֶשֶׁךְ וְתַרְבִּית וְיָרֵאתָ מֵאֱלֹהֶיךָ וְחֵי אָחִיךָ עִמָּךְ:

οὐ λήμψῃ παρ᾽ αὐτοῦ τόκον οὐδὲ ἐπὶ πλήθει καὶ φοβηθήσῃ τὸν θεόν σου ἐγὼ κύριος καὶ ζήσεται ὁ ἀδελφός σου μετὰ σοῦ

36 ܠܵܐ ܬܸܣܲܒ݂ ܡܸܢܹܗ ܩܨܵܨܵܐ ܘܪܸܒܿܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܲܕ݂ܚܲܠ ܡܼܢ ܐܲܠܵܗܵܟ݂: ܘܢܸܚܸܐ ܐܲܚܘܼܟ݂ ܥܲܡܵܟ݂.

ne accipias usuras ab eo, nec amplius quam dedisti: time Deum tuum, ut vivere possit frater tuus apud te.

Մի՛ առնուցուս ի նմանէ վաշխ եւ տոկոսիս. եւ երկնչիցիս ի Տեառնէ Աստուծոյ քումմէ, զի ես եմ Տէր``. եւ կեցցէ եղբայր քո ընդ քեզ,

არა მოიღო მისგან ვახში და აღნადგინები და გეშინოდენ ღმრთისა შენისა, მე ვარ უფალი ღმერთი, და ცხონდეს ძმაჲ იგი შენი შენ შორის. 36

36 Take thou no usury of him, or increase: but fear thy God; that thy brother may live with thee.

לז. אֶת כַּסְפְּךָ לֹא תִתֵּן לוֹ בְּנֶשֶׁךְ וּבְמַרְבִּית לֹא תִתֵּן אָכְלֶךָ:

τὸ ἀργύριόν σου οὐ δώσεις αὐτῷ ἐπὶ τόκῳ καὶ ἐπὶ πλεονασμὸν οὐ δώσεις αὐτῷ τὰ βρώματά σου

37 ܟܸܣܦܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܸܬܸܿܠ ܠܹܗ ܒܲܩܨܵܨܵܐ: ܘܲܒ݂ܪܸܒܿܝܼܬ݂ܵܐ ܠܵܐ ܬܸܬܸܿܠ ܡܹܐܟ݂ܘܼܠܬܵܟ݂.

Pecuniam tuam non dabis ei ad usuram, et frugum superabundantiam non exiges.

Զարծաթ քո մի՛ տացես նմա ընդ տոկոսեօք, եւ զկերակուր քո մի՛ տացես նմա ընդ շարիատիւ,

ვეცხლი შენი არა მისცე მას ვახშად და განსამრავლებლად, არა ავასხო მას საზრდელი შენი, 37

37 Thou shalt not give him thy money upon usury, nor lend him thy victuals for increase.

לח. אֲנִי יְהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם אֲשֶׁר הוֹצֵאתִי אֶתְכֶם מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם לָתֵת לָכֶם אֶת אֶרֶץ כְּנַעַן לִהְיוֹת לָכֶם לֵאלֹהִים:

ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν ὁ ἐξαγαγὼν ὑμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου δοῦναι ὑμῖν τὴν γῆν Χανααν ὥστε εἶναι ὑμῶν θεός

38 ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܕܐܲܦܸܩܬܿܟ݂ܘܿܢ ܡܼܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ: ܕܐܸܬܸܿܠ ܠܟ݂ܘܿܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܲܟ݂ܢܲܥܢ: ܘܐܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܐܲܠܵܗܵܐ.

Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Ægypti, ut darem vobis terram Chanaan, et essem vester Deus.

Ես եմ Տէր Աստուած ձեր, որ հանի զձեզ յերկրէն Եգիպտացւոց` տալ ձեզ զերկիրն Քանանացւոց, առ ի լինելոյ ձեր Աստուած,

რამეთუ მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი, რომელმან გამოგიყვანენ თქუენ ქუეყანით ეგჳპტით, რათა მიგცე თქუენ ქუეყანაჲ ქანანისაჲ და ვიყო მე თქუენდა ღმერთ. 38

38 I am the LORD your God, which brought you forth out of the land of Egypt, to give you the land of Canaan, and to be your God.

לט. וְכִי יָמוּךְ אָחִיךָ עִמָּךְ וְנִמְכַּר לָךְ לֹא תַעֲבֹד בּוֹ עֲבֹדַת עָבֶד:

ἐὰν δὲ ταπεινωθῇ ὁ ἀδελφός σου παρὰ σοὶ καὶ πραθῇ σοι οὐ δουλεύσει σοι δουλείαν οἰκέτου

39 ܘܐܸܢ ܢܸܬ݂ܡܲܣܟܲܢ ܐܲܚܘܼܟ݂: ܘܢܸܙܕܲܒܲܢ ܠܵܟ݂: ܠܵܐ ܬܸܦܠܘܿܚ ܒܹܗ ܦܘܼܠܚܵܢܵܐ ܕܥܲܒ݂ܕܵܐ.

Si paupertate compulsus vendiderit se tibi frater tuus, non eum opprimes servitute famulorum,

Եւ եթէ տնանկասցի եղբայր քո առ քեզ եւ վաճառեսցի քեզ, մի՛ ծառայեսցէ քեզ զծառայութիւն ստրկի,

უკუეთუ დავარდეს ძმაჲ შენი შენ შორის და მოგყიდოს თავი მისი შენ, არა გმონებდეს შენ მონებასა კირთებრ, 39

39 And if thy brother that dwelleth by thee be waxen poor, and be sold unto thee; thou shalt not compel him to serve as a bondservant:

מ. כְּשָׂכִיר כְּתוֹשָׁב יִהְיֶה עִמָּךְ עַד שְׁנַת הַיֹּבֵל יַעֲבֹד עִמָּךְ:

ὡς μισθωτὸς ἢ πάροικος ἔσται σοι ἕως τοῦ ἔτους τῆς ἀφέσεως ἐργᾶται παρὰ σοί

40 ܐܲܝܟ݂ ܐܲܓ݂ܝܼܪܵܐ ܘܐܲܝܟ݂ ܬܵܘܬܵܒ݂ܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܥܲܡܵܟ݂: ܥܕܲܡܵܐ ܠܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܦܘܼܢܵܝܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܥܲܡܵܟ݂.

sed quasi mercenarius et colonus erit: usque ad annum jubilæum operabitur apud te,

իբրեւ զվարձկան, իբրեւ զպանդուխտ եղիցի քեզ, մինչեւ յամն թողութեան գործեսցէ առ քեզ,

არამედ ვითარცა სასყიდლითდადგინებული და მწირი იყოს შენ თანა, ვიდრე წლადმდე მიტევებისა გიქმოდის შენ. 40

40 But as an hired servant, and as a sojourner, he shall be with thee, and shall serve thee unto the year of jubile.

מא. וְיָצָא מֵעִמָּךְ הוּא וּבָנָיו עִמּוֹ וְשָׁב אֶל מִשְׁפַּחְתּוֹ וְאֶל אֲחֻזַּת אֲבֹתָיו יָשׁוּב:

καὶ ἐξελεύσεται τῇ ἀφέσει καὶ τὰ τέκνα αὐτοῦ μετ᾽ αὐτοῦ καὶ ἀπελεύσεται εἰς τὴν γενεὰν αὐτοῦ εἰς τὴν κατάσχεσιν τὴν πατρικὴν ἀποδραμεῖται

41 ܘܢܸܦܘܿܩ ܡܼܢ ܠܘܵܬ݂ܵܟ݂ ܗ̤ܘ ܘܲܒ݂ܢܵܘܗܝ ܥܲܡܹܗ: ܘܢܸܗܦܘܿܟ݂ ܠܫܲܪܒܿܬܹܗ: ܘܲܠܝܵܪܬܿܘܼܬ݂ܵܐ ܕܐܲܒ݂ܵܗܵܘܗܝ ܢܸܗܦܘܿܟ݂.

et postea egredietur cum liberis suis, et revertetur ad cognationem, ad possessionem patrum suorum.

եւ ելցէ ի թողութեանն ինքն եւ որդիք իւր ընդ իւր, եւ դարձցի յազգ իւր, եւ ի հայրենի կալուած իւր երթիցէ,

და განვიდეს თავისუფლად მიტევებასა მას და შვილნი მისნი მის თანა და მივიდეს ნათესავსა თჳსსა, სამკჳდრებელსა მამულსა მისსა შევიდეს. 41

41 And then shall he depart from thee, both he and his children with him, and shall return unto his own family, and unto the possession of his fathers shall he return.

מב. כִּי עֲבָדַי הֵם אֲשֶׁר הוֹצֵאתִי אֹתָם מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם לֹא יִמָּכְרוּ מִמְכֶּרֶת עָבֶד:

διότι οἰκέται μού εἰσιν οὗτοι οὓς ἐξήγαγον ἐκ γῆς Αἰγύπτου οὐ πραθήσεται ἐν πράσει οἰκέτου

42 ܡܸܛܠ ܕܥܲܒ݂ܕܲܝ ܐܸܢܘܿܢ ܕܐܲܦܩܹܬ݂ ܐܸܢܘܿܢ ܡܼܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ: ܠܵܐ ܢܸܙܕܲܒܿܢܘܼܢ ܒܙܸܒ݂ܢܵܐ ܕܥܲܒ݂ܕܹ̈ܐ.

Mei enim servi sunt, et ego eduxi eos de terra Ægypti: non veneant conditione servorum:

Զի ծառայք իմ են նոքա զորս եւ հանի յերկրէն Եգիպտացւոց. մի՛ վաճառեսցին ի վաճառ ստրկի,

რამეთუ მონანი ჩემნი არიან ესენი, რომელნი გამოვიყვანენ ქუეყანით ეგჳპტით, არა განიყიდნენ სასყიდლით, ვითარცა მონანი. 42

42 For they are my servants, which I brought forth out of the land of Egypt: they shall not be sold as bondmen.

מג. לֹא תִרְדֶּה בוֹ בְּפָרֶךְ וְיָרֵאתָ מֵאֱלֹהֶיךָ:

οὐ κατατενεῖς αὐτὸν ἐν τῷ μόχθῳ καὶ φοβηθήσῃ κύριον τὸν θεόν σου

43 ܘܠܵܐ ܬܲܦܸܠܚܝܼܘܗܝ ܦܘܼܠܚܵܢܵܐ ܩܲܫܝܵܐ: ܘܲܕ݂ܚܲܠ ܡܼܢ ܐܲܠܵܗܵܟ݂.

ne affligas eum per potentiam, sed metuito Deum tuum.

Եւ մի՛ տառապեցուսցես զնա ընդ աշխատութեամբ. եւ երկնչիցիս ի Տեառնէ Աստուծոյ քումմէ,

არა დაამძიმო მას შრომითა და გეშინოდენ ღმრთისა შენისა. 43

43 Thou shalt not rule over him with rigour; but shalt fear thy God.

מד. וְעַבְדְּךָ וַאֲמָתְךָ אֲשֶׁר יִהְיוּ לָךְ מֵאֵת הַגּוֹיִם אֲשֶׁר סְבִיבֹתֵיכֶם מֵהֶם תִּקְנוּ עֶבֶד וְאָמָה:

καὶ παῖς καὶ παιδίσκη ὅσοι ἂν γένωνταί σοι ἀπὸ τῶν ἐθνῶν ὅσοι κύκλῳ σού εἰσιν ἀπ᾽ αὐτῶν κτήσεσθε δοῦλον καὶ δούλην

44 ܘܥܲܒ݂ܕܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܐܲܡܗܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ ܕܢܸܗܘܘܿܢ ܠܟ݂ܘܿܢ ܡܼܢ ܥܲܡܡܹ̈ܐ ܕܒܲܚܕ݂ܵܪܲܝܟܿܘܿܢ: ܡܸܢܗܘܿܢ ܬܸܙܒܿܢܘܼܢ ܥܲܒ݂ܕܹ̈ܐ ܘܐܲܡܗܵܬ݂ܵܐ.

Servus et ancilla sint vobis de nationibus quæ in circuitu vestro sunt:

Եւ ծառայ կամ աղախին որչափ եւ լինիցին քեզ` յազգացն որ շուրջ զքեւն իցեն, ի նոցանէ ստասջիք,

და მონანი და მჴევალნი, რაოდენნი გესხნენ შენ, ყოველთაგან ნათესავთა, რომელნი არიან გარემო შენსა, მათგანნი მოიგნეთ. 44

44 Both thy bondmen, and thy bondmaids, which thou shalt have, shall be of the heathen that are round about you; of them shall ye buy bondmen and bondmaids.

מה. וְגַם מִבְּנֵי הַתּוֹשָׁבִים הַגָּרִים עִמָּכֶם מֵהֶם תִּקְנוּ וּמִמִּשְׁפַּחְתָּם אֲשֶׁר עִמָּכֶם אֲשֶׁר הוֹלִידוּ בְּאַרְצְכֶם וְהָיוּ לָכֶם לַאֲחֻזָּה:

καὶ ἀπὸ τῶν υἱῶν τῶν παροίκων τῶν ὄντων ἐν ὑμῖν ἀπὸ τούτων κτήσεσθε καὶ ἀπὸ τῶν συγγενῶν αὐτῶν ὅσοι ἂν γένωνται ἐν τῇ γῇ ὑμῶν ἔστωσαν ὑμῖν εἰς κατάσχεσιν

45 ܘܐܵܦ ܡܼܢ ܒܢܲܝ ܬܵܘܬܵܒܹ̈ܐ ܕܥܵܡܪܝܼܢ ܥܲܡܟ݂ܘܿܢ ܡܸܢܗܘܿܢ ܬܸܩܢܘܿܢ: ܘܡܼܢ ܫܲܪܒ݂ܵܬ݂ܗܘܿܢ ܕܥܲܡܟ݂ܘܿܢ ܕܐܵܘܠܸܕ݂ܘ ܒܐܲܪܥܟ݂ܘܿܢ: ܘܢܸܗܘܘܿܢ ܠܟ݂ܘܿܢ ܝܘܼܪܬܵܢܵܐ.

et de advenis qui peregrinantur apud vos, vel qui ex his nati fuerint in terra vestra, hos habebitis famulos:

Եւ յորդւոց պանդխտացն որ ի միջի ձերում իցեն, ի նոցանէ ստանայցէք, եւ յազգականաց նոցա որչափ ինչ լինիցին յերկրին ձերում` եղիցին ձեզ ի կալուածս,

და ნათესავთაგან მათთა, რაოდენნი იყუნენ ქუეყანასა თქუენსა, იყუნედ იგინი თქუენდა სამკჳდრო. 45

45 Moreover of the children of the strangers that do sojourn among you, of them shall ye buy, and of their families that are with you, which they begat in your land: and they shall be your possession.

מו. וְהִתְנַחַלְתֶּם אֹתָם לִבְנֵיכֶם אַחֲרֵיכֶם לָרֶשֶׁת אֲחֻזָּה לְעֹלָם בָּהֶם תַּעֲבֹדוּ וּבְאַחֵיכֶם בְּנֵי יִשְׂרָאֵל אִישׁ בְּאָחִיו לֹא תִרְדֶּה בוֹ בְּפָרֶךְ:

καὶ καταμεριεῖτε αὐτοὺς τοῖς τέκνοις ὑμῶν μεθ᾽ ὑμᾶς καὶ ἔσονται ὑμῖν κατόχιμοι εἰς τὸν αἰῶνα τῶν ἀδελφῶν ὑμῶν τῶν υἱῶν Ισραηλ ἕκαστος τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ οὐ κατατενεῖ αὐτὸν ἐν τοῖς μόχθοις

46 ܘܐܵܘܪܸܬ݂ܘ ܐܸܢܘܿܢ ܠܲܒ݂ܢܲܝܟܿܘܿܢ ܡܼܢ ܒܵܬܲܪܟ݂ܘܿܢ: ܠܡܹܐܪܲܬ݂ ܝܘܼܪܬܵܢܵܐ: ܘܲܠܥܵܠܲܡ ܒܗܘܿܢ ܬܸܦܠܚܘܼܢ: ܘܒܲܐܚܲܝܟܿܘܿܢ ܒܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܓܒܲܪ ܒܐܲܚܘܼܗܝ ܠܵܐ ܬܸܦܠܚܘܼܢ ܦܘܼܠܚܵܢܵܐ ܩܲܫܝܵܐ.

et hæreditario jure transmittetis ad posteros, ac possidebitis in æternum: fratres autem vestros filios Israël ne opprimatis per potentiam.

եւ բաժանեսջիք զնոսա որդւոց ձերոց յետ ձեր, եւ եղիցին ձեզ ստրուկք յաւիտեան. բայց յեղբարց ձերոց յորդւոցն Իսրայելի` իւրաքանչիւր ոք զեղբայր իւր մի՛ տառապեցուցանիցէք աշխատութեամբ,

და განუყუნეთ იგინი ძეთა თქუენდა შემდგომად თქუენსა, და იყუნედ იგინი მონა თქუენდა საუკუნედ, რამეთუ ძმანი თქუენნი ძენი ისრაჱლისანი, კაცად-კაცადმან ძმაჲ თჳსი დაიდგინენ ვითარცა მოქმედი. 46

46 And ye shall take them as an inheritance for your children after you, to inherit them for a possession; they shall be your bondmen for ever: but over your brethren the children of Israel, ye shall not rule one over another with rigour.

מז. וְכִי תַשִּׂיג יַד גֵּר וְתוֹשָׁב עִמָּךְ וּמָךְ אָחִיךָ עִמּוֹ וְנִמְכַּר לְגֵר תּוֹשָׁב עִמָּךְ אוֹ לְעֵקֶר מִשְׁפַּחַת גֵּר:

ἐὰν δὲ εὕρῃ ἡ χεὶρ τοῦ προσηλύτου ἢ τοῦ παροίκου τοῦ παρὰ σοὶ καὶ ἀπορηθεὶς ὁ ἀδελφός σου πραθῇ τῷ προσηλύτῳ ἢ τῷ παροίκῳ τῷ παρὰ σοὶ ἐκ γενετῆς προσηλύτῳ

47 ܘܐܸܢ ܣܵܦܩܵܐ ܒܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܕܥܵܡܘܿܪܵܐ: ܘܲܕ݂ܬܵܘܬܵܒ݂ܵܐ ܕܥܲܡܵܟ݂: ܘܢܸܬ݂ܡܲܣܟܲܢ ܐܲܚܘܼܟ݂ ܥܲܡܹܗ: ܘܢܸܙܕܲܒܲܢ ܠܥܵܡܘܿܪܵܐ ܘܲܠܬ݂ܵܘܬܵܒ݂ܵܐ ܕܥܲܡܵܟ݂: ܐܵܘ ܠܝܼܠܝܼܕ݂ܵܐ ܕܫܲܪܒܿܬ݂ܵܐ ܕܥܵܡܘܿܪܵܐ ܕܥܲܡܵܟ݂.

Si invaluerit apud vos manus advenæ atque peregrini, et attenuatus frater tuus vendiderit se ei, aut cuiquam de stirpe ejus:

Եւ եթէ բաւական իցէ ձեռն եկին եւ պանդխտին որ առ քեզ իցէ, եւ չքաւորեալ եղբայր քո վաճառեսցի եկին կամ պանդխտին որ առ քեզ իցէ` անդէն ծնելոյ պանդխտին,

უკუეთუ პოვოს ჴელმან მის მწირისამან, რომელი მსხემობდეს შენ შორის, და შეჰჭირდეს ძმასა შენსა და მიჰყიდოს თავი თჳსი მწირსა, გინათუ შემყოფსა მისსა, ნაშობსა მწირისასა. 47

47 And if a sojourner or stranger wax rich by thee, and thy brother that dwelleth by him wax poor, and sell himself unto the stranger or sojourner by thee, or to the stock of the stranger's family:

מח. אַחֲרֵי נִמְכַּר גְּאֻלָּה תִּהְיֶה לּוֹ אֶחָד מֵאֶחָיו יִגְאָלֶנּוּ:

μετὰ τὸ πραθῆναι αὐτῷ λύτρωσις ἔσται αὐτῷ εἷς τῶν ἀδελφῶν αὐτοῦ λυτρώσεται αὐτόν

48 ܡܼܢ ܒܵܬܲܪ ܕܢܸܙܕܲܒܲܢ: ܦܘܼܪܩܵܢܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܠܹܗ: ܚܲܕ݂ ܡܼܢ ܐܲܚܵܘܗܝ ܢܸܦܪܩܝܼܘܗܝ.

post venditionem potest redimi. Qui voluerit ex fratribus suis, redimet eum,

յետ վախճանելոյն նորա փրկանք լինիցին նմա. մի ոք որ եւ իցէ յեղբարց իւրոց` փրկեսցէ զնա,

შემდგომად განსყიდისა მისისა ჴსნაჲ იყავნ მისი, ერთმან ძმათაგანმან მან იჴსნეს იგი. 48

48 After that he is sold he may be redeemed again; one of his brethren may redeem him:

מט. אוֹ דֹדוֹ אוֹ בֶן דֹּדוֹ יִגְאָלֶנּוּ אוֹ מִשְּׁאֵר בְּשָׂרוֹ מִמִּשְׁפַּחְתּוֹ יִגְאָלֶנּוּ אוֹ הִשִּׂיגָה יָדוֹ וְנִגְאָל:

ἀδελφὸς πατρὸς αὐτοῦ ἢ υἱὸς ἀδελφοῦ πατρὸς λυτρώσεται αὐτὸν ἢ ἀπὸ τῶν οἰκείων τῶν σαρκῶν αὐτοῦ ἐκ τῆς φυλῆς αὐτοῦ λυτρώσεται αὐτόν ἐὰν δὲ εὐπορηθεὶς ταῖς χερσὶν λυτρώσηται ἑαυτόν

49 ܐܵܘ ܕܵܕܹܗ: ܐܵܘ ܒܲܪ ܕܵܕܹܗ ܢܸܦܪܩܝܼܘܗܝ: ܐܵܘ ܩܲܪܝܼܒ݂ ܒܸܣܪܹܗ ܡܼܢ ܫܲܪܒܿܬܹܗ ܢܸܦܪܩܝܼܘܗܝ: ܘܐܸܢ ܬܸܣܦܲܩ ܒܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܘܢܸܬ݂ܦܪܸܩ.

et patruus, et patruelis, et consanguineus, et affinis. Sin autem et ipse potuerit, redimet se,

եղբայր հօր կամ որդի հօրեղբօր փրկեսցէ զնա, կամ ոք յընտանեաց մարմնոյ իւրոյ ի ցեղէ իւրմէ փրկեսցէ զնա. ապա թէ իւր իսկ զձեռամբ իցէ` ինքնին փրկեսցէ զանձն,

მამისძმამან, ანუ თუ მამისძმისწულმან იჴსნეს იგი, ანუ სახლეულმან, ჴორცთა მისთაგანმან, ტომმან მისმან იჴსნეს იგი, უკუეთუ პოვნიერ იქმნეს, ჴელითა თჳსითა იჴსნეს თავი თჳსი. 49

49 Either his uncle, or his uncle's son, may redeem him, or any that is nigh of kin unto him of his family may redeem him; or if he be able, he may redeem himself.

נ. וְחִשַּׁב עִם קֹנֵהוּ מִשְּׁנַת הִמָּכְרוֹ לוֹ עַד שְׁנַת הַיֹּבֵל וְהָיָה כֶּסֶף מִמְכָּרוֹ בְּמִסְפַּר שָׁנִים כִּימֵי שָׂכִיר יִהְיֶה עִמּוֹ:

καὶ συλλογιεῖται πρὸς τὸν κεκτημένον αὐτὸν ἀπὸ τοῦ ἔτους οὗ ἀπέδοτο ἑαυτὸν αὐτῷ ἕως τοῦ ἐνιαυτοῦ τῆς ἀφέσεως καὶ ἔσται τὸ ἀργύριον τῆς πράσεως αὐτοῦ ὡς μισθίου ἔτος ἐξ ἔτους ἔσται μετ᾽ αὐτοῦ

50 ܢܸܚܫܘܿܒ݂ ܥܲܡ ܙܵܒ݂ܘܿܢܹܗ: ܡܼܢ ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܐܸܙܕܲܒܲܢ ܠܹܗ ܥܕܲܡܵܐ ܠܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܦܘܼܢܵܝܵܐ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܟܸܣܦܵܐ ܕܙܸܒ݂ܢܹܗ ܒܡܸܢܝܵܢܵܐ ܕܲܫܢܲܝܵܐ ܐܲܝܟ݂ ܝܵܘܡܵܬ݂ܵܐ ܕܐܲܓ݂ܝܼܪܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܥܲܡܹܗ.

supputatis dumtaxat annis a tempore venditionis suæ usque ad annum jubilæum: et pecunia, qua venditus fuerat, juxta annorum numerum, et rationem mercenarii supputata.

Եւ համարեսցի ընդ ստացողին իւրոյ յամէ անտի յորում վաճառեցաւ նմա մինչեւ ցամն թողութեան. եւ եղիցի արծաթ գնոց նորա իբրեւ վարձկանի, ամ յամէ որչափ իցէ ընդ նմա,

და აღირაცხენ მომგებელისა მისისასა თანა მიერ წლითგან, ვინათგან მიჰყიდა მას თავი თჳსი ვიდრე წლადმდე მიტევებისა, იყოს ვეცხლი იგი სასყიდლისა მისისაჲ ვითარცა მორეწისა, წლითი წლად იყოს მის თანა. 50

50 And he shall reckon with him that bought him from the year that he was sold to him unto the year of jubile: and the price of his sale shall be according unto the number of years, according to the time of an hired servant shall it be with him.

נא. אִם עוֹד רַבּוֹת בַּשָּׁנִים לְפִיהֶן יָשִׁיב גְּאֻלָּתוֹ מִכֶּסֶף מִקְנָתוֹ:

ἐὰν δέ τινι πλεῖον τῶν ἐτῶν ᾖ πρὸς ταῦτα ἀποδώσει τὰ λύτρα αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ ἀργυρίου τῆς πράσεως αὐτοῦ

51 ܘܐܸܢ ܩܲܝܡܵܢ ܬܘܿܒ݂ ܣܘܿܓ݂ܐܵܐ ܕܲܫܢܲܝܵܐ: ܠܦܘܼܬ݂ܗܹܝܢ ܢܲܗܦܸܟ݂ ܦܘܼܪܩܵܢܹܗ ܡܼܢ ܟܸܣܦܵܐ ܕܲܙܒ݂ܝܼܢܬܹܿܗ.

Si plures fuerint anni qui remanent usque ad jubilæum, secundum hos reddet et pretium:

եւ եթէ աւելի եւս քան զայն ամս կայցէ, տացէ`` զփրկանս իւր յարծաթոյ ստացուածոյն իւրոյ,

უკუეთუ უმრავლესთა წელთა იყოს; ამისებრვე მისცეს სასყიდელი მისი ვეცხლისა მისგან მონაგებისა მისისა: 51

51 If there be yet many years behind, according unto them he shall give again the price of his redemption out of the money that he was bought for.

נב. וְאִם מְעַט נִשְׁאַר בַּשָּׁנִים עַד שְׁנַת הַיֹּבֵל וְחִשַּׁב לוֹ כְּפִי שָׁנָיו יָשִׁיב אֶת גְּאֻלָּתוֹ:

ἐὰν δὲ ὀλίγον καταλειφθῇ ἀπὸ τῶν ἐτῶν εἰς τὸν ἐνιαυτὸν τῆς ἀφέσεως καὶ συλλογιεῖται αὐτῷ κατὰ τὰ ἔτη αὐτοῦ καὶ ἀποδώσει τὰ λύτρα αὐτοῦ

52 ܘܐܸܢ ܩܲܠܝܼܠ ܢܸܫܬܿܚܲܪ ܒܲܫܢܲܝܵܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܦܘܼܢܵܝܵܐ: ܢܸܚܫܘܿܒ݂ ܥܲܡܹܗ: ܘܐܲܝܟ݂ ܠܦܘܼܬ݂ ܫܢܵܘ̈ܗܝ ܢܲܗܦܸܟ݂ ܦܘܼܪܩܵܢܹܗ.

si pauci, ponet rationem cum eo juxta annorum numerum, et reddet emptori quod reliquum est annorum,

եւ եթէ սակաւ ինչ կայցէ յամաց անտի մինչեւ ցամն թողութեան, համարեսցի իւր ըստ ամացն իւրոց, եւ տացէ զփրկանս իւր,

უკუეთუ მცირედ დაშთეს წელთა მათგანნი, წელიწადადმდე მიტევებისა შეერაცხოს მას წელიწადი იგი და მისცეს მას საჴსარი მისი. 52

52 And if there remain but few years unto the year of jubile, then he shall count with him, and according unto his years shall he give him again the price of his redemption.

נג. כִּשְׂכִיר שָׁנָה בְּשָׁנָה יִהְיֶה עִמּוֹ לֹא יִרְדֶּנּוּ בְּפֶרֶךְ לְעֵינֶיךָ:

ὡς μισθωτὸς ἐνιαυτὸν ἐξ ἐνιαυτοῦ ἔσται μετ᾽ αὐτοῦ οὐ κατατενεῖς αὐτὸν ἐν τῷ μόχθῳ ἐνώπιόν σου

53 ܐܲܝܟ݂ ܐܲܓ݂ܝܪܵܐ ܫܢܵܐ ܒܲܫܢܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܥܲܡܹܗ: ܠܵܐ ܢܲܦܠܚܝܼܘܗܝ ܩܲܫܝܵܐܝܼܬ݂ ܠܥܹܢܲܝܟ.

quibus ante servivit mercedibus imputatis: non affliget eum violenter in conspectu tuo.

Իբրեւ զվարձկան ամ յամէ որչափ եւ`` իցէ ընդ նմա. մի՛ տառապեցուցանիցէ զնա աշխատութեամբ առաջի քո,

ვითარცა სასყიდლითდადგინებულმან წელიწადით წელიწადადმდე იყოს მის თანა, არა დაამძიმო მას რუდუნებაჲ წინაშე შენსა. 53

53 And as a yearly hired servant shall he be with him: and the other shall not rule with rigour over him in thy sight.

נד. וְאִם לֹא יִגָּאֵל בְּאֵלֶּה וְיָצָא בִּשְׁנַת הַיֹּבֵל הוּא וּבָנָיו עִמּוֹ:

ἐὰν δὲ μὴ λυτρῶται κατὰ ταῦτα ἐξελεύσεται ἐν τῷ ἔτει τῆς ἀφέσεως αὐτὸς καὶ τὰ παιδία αὐτοῦ μετ᾽ αὐτοῦ

54 ܘܐܸܢ ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܦܪܸܩ ܒܗܵܠܹܝܢ: ܢܸܦܘܿܩ ܒܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܦܘܼܢܵܝܵܐ ܗ̤ܘ ܘܲܒ݂ܢܵܘܗܝ ܥܲܡܹܗ.

Quod si per hæc redimi non potuerit, anno jubilæo egredietur cum liberis suis.

Ապա թէ ոչ փրկեսցէ ըստ այսմ օրինակի, ելցէ յամին թողութեան ինքն եւ որդիք իւր ընդ նմա,

უკუეთუ ვერ იჴსნეს თავი თჳსი, ეგრევე განვიდეს წელსა მას მიტევებისა მისისასა და ყრმანი მისნი მის თანა, რამეთუ ჩემნი არიან ძენი ისრაჱლისანი მსახლობნი 54

54 And if he be not redeemed in these years, then he shall go out in the year of jubile, both he, and his children with him.

נה. כִּי לִי בְנֵי יִשְׂרָאֵל עֲבָדִים עֲבָדַי הֵם אֲשֶׁר הוֹצֵאתִי אוֹתָם מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אֲנִי יְהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם:

ὅτι ἐμοὶ οἱ υἱοὶ Ισραηλ οἰκέται παῖδές μου οὗτοί εἰσιν οὓς ἐξήγαγον ἐκ γῆς Αἰγύπτου ἐγὼ κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

55 ܡܸܛܠ ܕܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܕܝܼܠܝ ܐܸܢܘܿܢ ܥܲܒ݂ܕܹ̈ܐ: ܥܲܒ݂ܕܲܝ ܐܸܢܘܿܢ ܕܐܲܦܩܹܬ݂ ܐܸܢܘܿܢ ܡܼܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Mei enim sunt servi filii Israël, quos eduxi de terra Ægypti.

զի իմ են որդիքն Իսրայելի ստրուկք, ծառայք իմ` զորս հանի յերկրէն Եգիպտացւոց. ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

და მონანი ჩემნი ესენი არიან, რომელნი გამოვიყვანენ ქუეყანით ეგჳპტით, მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 55

55 For unto me the children of Israel are servants; they are my servants whom I brought forth out of the land of Egypt: I am the LORD your God.

כו

Κςʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܟܘ.

Cap. 26

ԳԼ. ԻԶ

თავი ოცდამეექვსე

א. לֹא תַעֲשׂוּ לָכֶם אֱלִילִם וּפֶסֶל וּמַצֵּבָה לֹא תָקִימוּ לָכֶם וְאֶבֶן מַשְׂכִּית לֹא תִתְּנוּ בְּאַרְצְכֶם לְהִשְׁתַּחֲוֹת עָלֶיהָ כִּי אֲנִי יְהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם:

οὐ ποιήσετε ὑμῖν αὐτοῖς χειροποίητα οὐδὲ γλυπτὰ οὐδὲ στήλην ἀναστήσετε ὑμῖν οὐδὲ λίθον σκοπὸν θήσετε ἐν τῇ γῇ ὑμῶν προσκυνῆσαι αὐτῷ ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν

1 ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܠܟ݂ܘܿܢ ܕܸܚܠܵܬ݂ܵܐ ܘܨܲܠܡܹ̈ܐ: ܘܩܵܝܡܵܬ݂ܵܐ ܠܵܐ ܬܩܝܼܡܘܼܢ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܟܹܐܦܹ̈ܐ ܕܣܸܓ݂ܕܵܬ݂ܵܐ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܒܐܲܪܥܟ݂ܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܬܸܣܓܿܕ݂ܘܼܢ ܠܗܹܝܢ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Ego Dominus Deus vester: non facietis vobis idolum, et sculptile, nec titulos erigetis, nec insignem lapidem ponetis in terra vestra, ut adoretis eum. Ego enim sum Dominus Deus vester.

Մի՛ առնիցէք ձեզ ձեռագործս կամ դրօշեալս, եւ մի՛ կանգնիցէք ձեզ արձան, եւ մի՛ քարկոթող դնիցէք յերկրի ձերում երկիր պագանել նմա. ես եմ Տէր Աստուած ձեր,

არა ჰქმნე თავისა თჳსისა ჴელითქმნული, არცა გამოქანდაკებული, არცა ძეგლი არა აღმართოთ თქუენ, არცა ლოდი სასტრად აღსდგათ ქუეყანასა თქუენსა თაყუანის-საცემელად თქუენდა, რამეთუ მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 1

1 Ye shall make you no idols nor graven image, neither rear you up a standing image, neither shall ye set up any image of stone in your land, to bow down unto it: for I am the LORD your God.

ב. אֶת שַׁבְּתֹתַי תִּשְׁמֹרוּ וּמִקְדָּשִׁי תִּירָאוּ אֲנִי יְהֹוָה:

τὰ σάββατά μου φυλάξεσθε καὶ ἀπὸ τῶν ἁγίων μου φοβηθήσεσθε ἐγώ εἰμι κύριος

2 ܦܘܼܩܕܵܢܲܝ ܛܲܪܘ: ܘܡܼܢ ܡܲܩܕܲܫܝ ܕܚܲܠܘ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

Custodite sabbata mea, et pavete ad sanctuarium meum. Ego Dominus.

Զշաբաթս իմ պահեսջիք, եւ ի սրբութեանց իմոց երկնչիջիք. զի ես եմ Տէր,

შაბათნი ჩემნი დაიმარხენით და წმიდათა ჩემთაგან გეშინოდენ, რამეთუ მე ვარ უფალი ღმერთი თქუენი. 2

2 Ye shall keep my sabbaths, and reverence my sanctuary: I am the LORD.

ג. אִם בְּחֻקֹּתַי בחוקותי תֵּלֵכוּ וְאֶת מִצְו‍ֹתַי תִּשְׁמְרוּ וַעֲשִׂיתֶם אֹתָם:

ἐὰν τοῖς προστάγμασίν μου πορεύησθε καὶ τὰς ἐντολάς μου φυλάσσησθε καὶ ποιήσητε αὐτάς

3 ܐܸܢ ܒܢܵܡܘܿܣܲܝ ܬܗܲܠܟ݂ܘܼܢ: ܘܦܘܼܩܕܵܢܲܝ ܬܸܛܪܘܼܢ ܘܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܐܸܢܘܿܢ.

Si in præceptis meis ambulaveritis, et mandata mea custodieritis, et feceritis ea, dabo vobis pluvias temporibus suis,

Եթէ ըստ հրամանաց իմոց գնայցէք, եւ զպատուիրանս իմ պահիցէք եւ առնիցէք զնոսա,

უკუეთუ ბრძანებათა ჩემთა ხჳდოდით, და მცნებათა ჩემთა იმარხჳდეთ და ჰყოფდეთ მათ, მოგცე თქუენ წჳმაჲ ჟამსა თჳსსა. 3

3 If ye walk in my statutes, and keep my commandments, and do them;

ד. וְנָתַתִּי גִשְׁמֵיכֶם בְּעִתָּם וְנָתְנָה הָאָרֶץ יְבוּלָהּ וְעֵץ הַשָּׂדֶה יִתֵּן פִּרְיוֹ:

καὶ δώσω τὸν ὑετὸν ὑμῖν ἐν καιρῷ αὐτοῦ καὶ ἡ γῆ δώσει τὰ γενήματα αὐτῆς καὶ τὰ ξύλα τῶν πεδίων ἀποδώσει τὸν καρπὸν αὐτῶν

4 ܐܸܬܸܿܠ ܡܸܛܪܲܝܟܿܘܿܢ ܒܙܲܒ݂ܢܗܘܿܢ: ܘܐܲܪܥܵܐ ܬܸܬܸܿܠ ܥܲܠܠܵܬ݂ܵܗ: ܘܐܝܼܠܵܢܵܐ ܕܚܲܩܠܵܐ ܢܸܬܸܿܠ ܦܹܐܪܵܘܗܝ.

et terra gignet germen suum, et pomis arbores replebuntur.

տաց ձեզ անձրեւ ի ժամանակի իւրում, եւ երկիրն տացէ զարմտիս իւր, եւ ծառք դաշտաց տացեն զպտուղս իւրեանց,

და ქუეყანამან გამოსცეს ნაყოფი თჳსი და ხეთა ველისათა მოსცენ ხილი მათი. 4

4 Then I will give you rain in due season, and the land shall yield her increase, and the trees of the field shall yield their fruit.

ה. וְהִשִּׂיג לָכֶם דַּיִשׁ אֶת בָּצִיר וּבָצִיר יַשִּׂיג אֶת זָרַע וַאֲכַלְתֶּם לַחְמְכֶם לָשׂבַע וִישַׁבְתֶּם לָבֶטַח בְּאַרְצְכֶם:

καὶ καταλήμψεται ὑμῖν ὁ ἀλοητὸς τὸν τρύγητον καὶ ὁ τρύγητος καταλήμψεται τὸν σπόρον καὶ φάγεσθε τὸν ἄρτον ὑμῶν εἰς πλησμονὴν καὶ κατοικήσετε μετὰ ἀσφαλείας ἐπὶ τῆς γῆς ὑμῶν

5 ܘܬܲܕ݂ܪܸܟ݂ ܕܪܵܟ݂ܬܵܐ ܠܲܩܛܵܦܵܐ: ܘܲܩܛܵܦܵܐ ܢܲܕ݂ܪܸܟ݂ ܠܙܲܪܥܵܐ: ܘܬܹܐܟ݂ܠܘܼܢ ܠܲܚܡܵܐ ܘܬܸܣܒܿܥܘܼܢ: ܘܬܸܬܿܒ݂ܘܼܢ ܒܐܲܪܥܟ݂ܘܿܢ ܒܫܸܠܝܵܐ.

Apprehendet messium tritura vindemiam, et vindemia occupabit sementem: et comedetis panem vestrum in saturitate, et absque pavore habitabitis in terra vestra.

եւ հասանիցեն ձեր կալք ի կութս, եւ կութք ի սերմանս հասանիցեն, եւ կերիջիք զհաց ձեր ցյագ, եւ բնակեսջիք անհոգութեամբ յերկրի ձերում,

და მიიწიოს სალეწავი თქუენი ვიდრე სთულებადმდე და სთველი მიიწიოს თესვადმდე და ჰჭამდეთ პურსა თქუენსა მაძღრივ და დაემკჳდრნეთ კრძალულებით ქუეყანასა თქუენსა. 5

5 And your threshing shall reach unto the vintage, and the vintage shall reach unto the sowing time: and ye shall eat your bread to the full, and dwell in your land safely.

ו. וְנָתַתִּי שָׁלוֹם בָּאָרֶץ וּשְׁכַבְתֶּם וְאֵין מַחֲרִיד וְהִשְׁבַּתִּי חַיָּה רָעָה מִן הָאָרֶץ וְחֶרֶב לֹא תַעֲבֹר בְּאַרְצְכֶם:

καὶ πόλεμος οὐ διελεύσεται διὰ τῆς γῆς ὑμῶν καὶ δώσω εἰρήνην ἐν τῇ γῇ ὑμῶν καὶ κοιμηθήσεσθε καὶ οὐκ ἔσται ὑμᾶς ὁ ἐκφοβῶν καὶ ἀπολῶ θηρία πονηρὰ ἐκ τῆς γῆς ὑμῶν

6 ܘܐܸܬܸܿܠ ܫܠܵܡܵܐ ܒܐܲܪܥܟ݂ܘܿܢ: ܘܬܸܕ݂ܡܟ݂ܘܼܢ ܘܠܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܡܿܢ ܕܲܡܕܲܚܸܠ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܐܹܒܲܛܸܠ ܚܲܝܘܬ݂ܵܐ ܒܝܼܫܬܵܐ ܡܼܢ ܐܲܪܥܵܐ: ܘܚܲܪܒܵܐ ܠܵܐ ܬܸܥܒܲܪ ܒܐܲܪܥܟ݂ܘܿܢ.

Dabo pacem in finibus vestris: dormietis, et non erit qui exterreat. Auferam malas bestias, et gladius non transibit terminos vestros.

Եւ տաց խաղաղութիւն յերկրին ձերում, եւ ննջիցէք, եւ ոչ ոք իցէ որ զարհուրեցուցանիցէ զձեզ. եւ կորուսից զգազանս չարս յերկրէ ձերմէ. եւ պատերազմ մի՛ անցցէ յերկրի ձեր,

და მოვსცე მშჳდობაჲ ქუეყანასა თქუენსა და დაიძინოდით უზრუნველად და არა ვინ იყოს მაშინებელ თქუენდა, და წარვწყმიდო მჴეცი ბოროტი ქუეყანისაგან თქუენისა და ბრძოლა არა იყოს ქუეყანასა თქუენსა. 6

6 And I will give peace in the land, and ye shall lie down, and none shall make you afraid: and I will rid evil beasts out of the land, neither shall the sword go through your land.

ז. וּרְדַפְתֶּם אֶת אֹיְבֵיכֶם וְנָפְלוּ לִפְנֵיכֶם לֶחָרֶב:

καὶ διώξεσθε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ πεσοῦνται ἐναντίον ὑμῶν φόνῳ

7 ܘܬܸܪܕ݂ܦܘܼܢ ܠܲܒ݂ܥܸܠܕܿܒ݂ܵܒܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܢܸܦܠܘܿܢ ܩܕ݂ܵܡܲܝܟܿܘܿܢ ܒܚܲܪܒܵܐ.

Persequemini inimicos vestros, et corruent coram vobis.

Եւ հալածեսջիք զթշնամիս ձեր, եւ անկանիցին առաջի ձեր սպանմամբ,

და სდევნიდეთ მტერთა თქუენთა და დაეცნენ წინაშე თქუენსა მომწყდარნი მახჳლითა. 7

7 And ye shall chase your enemies, and they shall fall before you by the sword.

ח. וְרָדְפוּ מִכֶּם חֲמִשָּׁה מֵאָה וּמֵאָה מִכֶּם רְבָבָה יִרְדֹּפוּ וְנָפְלוּ אֹיְבֵיכֶם לִפְנֵיכֶם לֶחָרֶב:

καὶ διώξονται ἐξ ὑμῶν πέντε ἑκατόν καὶ ἑκατὸν ὑμῶν διώξονται μυριάδας καὶ πεσοῦνται οἱ ἐχθροὶ ὑμῶν ἐναντίον ὑμῶν μαχαίρᾳ

8 ܘܢܸܪܕܿܦܘܼܢ ܚܲܡܫܵܐ ܡܸܢܟ݂ܘܿܢ ܠܲܡܵܐܐ: ܘܲܡܵܐܐ ܡܸܢܟ݂ܘܿܢ ܢܸܪܕܿܦܘܼܢ ܠܪܸܒܿܘܵܬ݂ܵܐ: ܘܢܸܦܠܘܼܢ ܒܥܸܠܕܿܒ݂ܵܒܲܝܟܿܘܿܢ ܩܕ݂ܵܡܲܝܟܿܘܿܢ ܒܚܲܪܒܵܐ.

Persequentur quinque de vestris centum alienos, et centum de vobis decem millia: cadent inimici vestri gladio in conspectu vestro.

Եւ հալածիցեն ի ձէնջ հինգք զհարեւր, եւ հարեւրք ի ձէնջ հալածեսցեն զբեւրս, եւ անկանիցին թշնամիք ձեր առաջի ձեր սրով,

და წარიქციოს ხუთმან თქუენგანმან ასი და ასმან თქუენგანმან წარიქციოს ბევრეული და დაეცნენ მტერნი თქუენნი წინაშე თქუენსა მახჳლითა. 8

8 And five of you shall chase an hundred, and an hundred of you shall put ten thousand to flight: and your enemies shall fall before you by the sword.

ט. וּפָנִיתִי אֲלֵיכֶם וְהִפְרֵיתִי אֶתְכֶם וְהִרְבֵּיתִי אֶתְכֶם וַהֲקִימֹתִי אֶת בְּרִיתִי אִתְּכֶם:

καὶ ἐπιβλέψω ἐφ᾽ ὑμᾶς καὶ αὐξανῶ ὑμᾶς καὶ πληθυνῶ ὑμᾶς καὶ στήσω τὴν διαθήκην μου μεθ᾽ ὑμῶν

9 ܘܐܸܬ݂ܦܢܸܐ ܥܠܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܐܲܟ݂ܒܲܪܟ݂ܘܿܢ ܘܐܲܣܓܹܿܝܟ݂ܘܿܢ: ܘܐܲܩܝܼܡ ܩܝܵܡܝ ܥܲܡܟ݂ܘܿܢ.

Respiciam vos, et crescere faciam: multiplicabimini, et firmabo pactum meum vobiscum.

Եւ հայեցայց ի ձեզ, եւ աճեցուցից զձեզ եւ բազմացուցից զձեզ, եւ հաստատեցից զուխտ իմ ընդ ձեզ,

და მოვიხილო თქუენ ზედა და გაკურთხნე თქუენ და აღგაორძინნე თქუენ და განგამრავლნე თქუენ და დავამტკიცო აღთქმაჲ ჩემი თქუენ თანა. 9

9 For I will have respect unto you, and make you fruitful, and multiply you, and establish my covenant with you.

י. וַאֲכַלְתֶּם יָשָׁן נוֹשָׁן וְיָשָׁן מִפְּנֵי חָדָשׁ תּוֹצִיאוּ:

καὶ φάγεσθε παλαιὰ καὶ παλαιὰ παλαιῶν καὶ παλαιὰ ἐκ προσώπου νέων ἐξοίσετε

10 ܘܬܹܐܟ݂ܠܘܼܢ ܥܲܬܝܼܩܵܐ ܕܥܲܬܿܝܼܩ: ܘܥܲܬܿܝܼܩܵܐ ܡܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܚܲܕ݂ܬ݂ܵܐ ܬܲܦܩܘܼܢ.

Comedetis vetustissima veterum, et vetera novis supervenientibus projicietis.

Եւ կերիջիք զհին եւ զհնոյ հին, եւ զհինն յերեսաց նորոյն հանիջիք ի բաց,

და ჰჭამდეთ ძუელსა და ძველისძველსა და ძუელი წინაშე პირსა ახალთასა გამოსდვათ. 10

10 And ye shall eat old store, and bring forth the old because of the new.

יא. וְנָתַתִּי מִשְׁכָּנִי בְּתוֹכְכֶם וְלֹא תִגְעַל נַפְשִׁי אֶתְכֶם:

καὶ θήσω τὴν διαθήκην μου ἐν ὑμῖν καὶ οὐ βδελύξεται ἡ ψυχή μου ὑμᾶς

11 ܘܐܸܬܸܿܠ ܡܲܫܟܲܢܝ ܒܲܝܢܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܬܸܓ݂ܥܲܨ ܢܲܦ̮ܫܝ ܡܸܢܟ݂ܘܿܢ.

Ponam tabernaculum meum in medio vestri, et non abjiciet vos anima mea.

Եւ հաստատեցից զուխտ իմ ի ձեզ. եւ ոչ գարշեսցի անձն իմ ի ձէնջ,

და აღუმართო კარავი ჩემი თქუენ შორის და არა მოგიძაგნეს თქუენ სულმან ჩემმან. 11

11 And I set my tabernacle among you: and my soul shall not abhor you.

יב. וְהִתְהַלַּכְתִּי בְּתוֹכְכֶם וְהָיִיתִי לָכֶם לֵאלֹהִים וְאַתֶּם תִּהְיוּ לִי לְעָם:

καὶ ἐμπεριπατήσω ἐν ὑμῖν καὶ ἔσομαι ὑμῶν θεός καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μου λαός

12 ܘܐܹܗܲܠܸܟ݂ ܒܲܝܢܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܘܐܸܗܘܸܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܐܲܠܵܗܵܐ: ܘܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܬܸܗܘܘܿܢ ܠܝܼ ܥܲܡܵܐ.

Ambulabo inter vos, et ero Deus vester, vosque eritis populus meus.

եւ գնացից ի ձեզ, եւ եղէց ձեր Աստուած, եւ դուք եղիջիք ինձ ի ժողովուրդ,

და ვიქცეოდი მე თქუენ შორის, და ვიყო მე თქუენდა ღმერთ და თქუენ იყუნეთ ჩემდა ერად. 12

12 And I will walk among you, and will be your God, and ye shall be my people.

יג. אֲנִי יְהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם אֲשֶׁר הוֹצֵאתִי אֶתְכֶם מֵאֶרֶץ מִצְרַיִם מִהְיֹת לָהֶם עֲבָדִים וָאֶשְׁבֹּר מֹטֹת עֻלְּכֶם וָאוֹלֵךְ אֶתְכֶם קוֹמְמִיּוּת:

ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν ὁ ἐξαγαγὼν ὑμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου ὄντων ὑμῶν δούλων καὶ συνέτριψα τὸν δεσμὸν τοῦ ζυγοῦ ὑμῶν καὶ ἤγαγον ὑμᾶς μετὰ παρρησίας

13 ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܕܐܲܦܸܩܬܿܟ݂ܘܿܢ ܡܼܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ ܕܠܵܐ ܬܸܗܘܘܿܢ ܠܗܘܿܢ ܥܲܒ݂ܕܹ̈ܐ: ܘܬܸܒ݂ܪܹܬ݂ ܢܝܼܪܵܐ ܕܫܘܼܥܒܵܕ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܘܗܲܠܸܟ݂ܬܿܟ݂ܘܿܢ ܒܩܵܘܡܬ݂ܵܐ ܦܫܝܼܛܬܵܐ.

Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Ægyptiorum, ne serviretis eis: et qui confregi catenas cervicum vestrarum, ut incederetis erecti.

Ես եմ Տէր Աստուած ձեր որ հանի զձեզ յերկրէն Եգիպտացւոց, մինչ էիք դուք ծառայք. եւ խզեցի զկապանս լծոյն ձերոյ, եւ ածի զձեզ համարձակութեամբ,

მე ვარ ღმერთი, რომელმან გამოგიყვანენ თქუენ ქუეყანით ეგჳპტით, რამეთუ იყვენით თქვენ მონა და განვხეთქენ საკრველნი უღლისა თქუენისანი და მოგიყვანენ თქუენ განცხადებულად. 13

13 I am the LORD your God, which brought you forth out of the land of Egypt, that ye should not be their bondmen; and I have broken the bands of your yoke, and made you go upright.

יד. וְאִם לֹא תִשְׁמְעוּ לִי וְלֹא תַעֲשׂוּ אֵת כָּל הַמִּצְוֹת הָאֵלֶּה:

ἐὰν δὲ μὴ ὑπακούσητέ μου μηδὲ ποιήσητε τὰ προστάγματά μου ταῦτα

14 ܐܸܢ ܕܝܹܢ ܠܵܐ ܬܸܫܡܥܘܼܢܵܢܝ: ܘܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܗܵܠܹܝܢ ܟܠܗܘܿܢ ܦܘܼܩܕܵܢܹ̈ܐ.

Quod si non audieritis me, nec feceritis omnia mandata mea,

Ապա թէ ոչ լսիցէք ինձ, եւ ոչ առնիցէք զամենայն հրամանս իմ զայսոսիկ,

უკუეთუ არა ისმინოთ ჩემი და არცა ჰყოფდეთ ბრძანებათა ჩემთა, 14

14 But if ye will not hearken unto me, and will not do all these commandments;

טו. וְאִם בְּחֻקֹּתַי תִּמְאָסוּ וְאִם אֶת מִשְׁפָּטַי תִּגְעַל נַפְשְׁכֶם לְבִלְתִּי עֲשׂוֹת אֶת כָּל מִצְו‍ֹתַי לְהַפְרְכֶם אֶת בְּרִיתִי:

ἀλλὰ ἀπειθήσητε αὐτοῖς καὶ τοῖς κρίμασίν μου προσοχθίσῃ ἡ ψυχὴ ὑμῶν ὥστε ὑμᾶς μὴ ποιεῖν πάσας τὰς ἐντολάς μου ὥστε διασκεδάσαι τὴν διαθήκην μου

15 ܐܸܢ ܢܵܡܘܿܣܲܝ ܬܲܣܠܘܼܢ: ܘܲܒ݂ܕ݂ܝܼܢܲܝ ܬܸܓ݂ܥܲܨ ܢܲܦ̮ܫܟ݂ܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܟܠܗܘܿܢ ܦܘܼܩܕܵܢܲܝ ܘܲܩܝܵܡܲܝ ܬܒܲܛܠܘܼܢ.

si spreveritis leges meas, et judicia mea contempseritis, ut non faciatis ea quæ a me constituta sunt, et ad irritum perducatis pactum meum:

այլ հեստիցէք սոցա, եւ յիրաւանց իմոց տաղտկայցեն անձինք ձեր, առ ի չառնելոյ ձեզ զամենայն զպատուիրանս իմ եւ ցրելոյ զուխտն իմ,

არამედ ურჩ ექმნნეთ მათ და სამართალნი ჩემნი მოიწყინნეს სულმან თქუენმან და არა ჰყოფდეთ ბრძანებათა ჩემთა და განაქარვნეთ აღთქუმანი ჩემნი. 15

15 And if ye shall despise my statutes, or if your soul abhor my judgments, so that ye will not do all my commandments, but that ye break my covenant:

טז. אַף אֲנִי אֶעֱשֶׂה זֹּאת לָכֶם וְהִפְקַדְתִּי עֲלֵיכֶם בֶּהָלָה אֶת הַשַּׁחֶפֶת וְאֶת הַקַּדַּחַת מְכַלּוֹת עֵינַיִם וּמְדִיבֹת נָפֶשׁ וּזְרַעְתֶּם לָרִיק זַרְעֲכֶם וַאֲכָלֻהוּ אֹיְבֵיכֶם:

καὶ ἐγὼ ποιήσω οὕτως ὑμῖν καὶ ἐπισυστήσω ἐφ᾽ ὑμᾶς τὴν ἀπορίαν τήν τε ψώραν καὶ τὸν ἴκτερον καὶ σφακελίζοντας τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν καὶ τὴν ψυχὴν ὑμῶν ἐκτήκουσαν καὶ σπερεῖτε διὰ κενῆς τὰ σπέρματα ὑμῶν καὶ ἔδονται οἱ ὑπεναντίοι ὑμῶν

16 ܐܵܦ ܐܸܢܵܐ ܗܵܟܲܢܵܐ ܐܸܥܒܸܿܕ݂ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܐܸܦܩܘܿܕ݂ ܥܠܲܝܟܿܘܿܢ ܬܗܵܪܵܐ: ܘܓܲܪܒܵܐ: ܘܩܲܠܵܦܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܪܸܕ݂ܝܵܐ ܕܲܡܓܲܡܲܪ ܥܲܝܢܹ̈ܐ: ܘܲܡܕܲܝܲܒ݂ ܢܲܦ̮ܫܵܐ: ܘܬܸܙܪܥܘܼܢ ܙܲܪܥܟ݂ܘܿܢ ܣܪܝܼܩܵܐܝܼܬ݂: ܘܢܹܐܟ݂ܠܘܼܢܹܗ ܒܥܸܠܕܿܒ݂ܵܒܲܝܟܿܘܿܢ.

ego quoque hæc faciam vobis: visitabo vos velociter in egestate, et ardore, qui conficiat oculos vestros, et consumat animas vestras. Frustra seretis sementem, quæ ab hostibus devorabitur.

արարից նոյնպէս եւ ես ձեզ. հաստատեցից ի վերայ ձեր տագնապաւ տարակուսանս, զքոս եւ զդալուկն որ սորեցուցանիցեն զաչս ձեր, եւ հաչիցէք յանձինս ձեր, եւ սերմանեսջիք ի սնոտիս զսերմանիս ձեր, եւ զայն հակառակորդք ձեր կերիցեն,

და მეცა ეგრევე გიყო თქვენ: მოვავლინო თქუენ ზედა სიმღიერე და უნაყოფოებაჲ და სიყჳთლე დანდალუკად თუალთა თქუენთა, და გული თქუენი დადნებოდეს, და სთესვიდეთ თესლსა თქუენსა ცუდად და ჭამდენ მას მტერნი თქუენნი. 16

16 I also will do this unto you; I will even appoint over you terror, consumption, and the burning ague, that shall consume the eyes, and cause sorrow of heart: and ye shall sow your seed in vain, for your enemies shall eat it.

יז. וְנָתַתִּי פָנַי בָּכֶם וְנִגַּפְתֶּם לִפְנֵי אֹיְבֵיכֶם וְרָדוּ בָכֶם שׂנְאֵיכֶם וְנַסְתֶּם וְאֵין רֹדֵף אֶתְכֶם:

καὶ ἐπιστήσω τὸ πρόσωπόν μου ἐφ᾽ ὑμᾶς καὶ πεσεῖσθε ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν ὑμῶν καὶ διώξονται ὑμᾶς οἱ μισοῦντες ὑμᾶς καὶ φεύξεσθε οὐθενὸς διώκοντος ὑμᾶς

17 ܘܐܸܬܸܿܠ ܪܘܼܓ݂ܙܝ ܒܟ݂ܘܿܢ: ܘܬܸܬܲܒܲܪܘܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܒܥܸܠܕܿܒ݂ܵܒܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܢܸܫܬܲܠܛܘܼܢ ܒܟ݂ܘܿܢ ܣܲܢܐܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܬܸܥܪܩܘܼܢ ܟܲܕ݂ ܠܲܝܬ ܕܪܵܕܹܦ ܠܟ݂ܘܿܢ.

Ponam faciem meam contra vos, et corruetis coram hostibus vestris, et subjiciemini his qui oderunt vos: fugietis, nemine persequente.

հաստատեցից զերեսս իմ ի ձեզ, եւ անկանիջիք առաջի թշնամեաց ձերոց, եւ հալածեսցեն զձեզ ատելիք ձեր, եւ լինիջիք փախստեայք առանց ուրուք հալածելոյ զձեզ,

და დავამტკიცო პირი ჩემი თქუენ ზედა და დაეცნეთ წინაშე მტერთა თქუენთა, და გდევნიდენ თქუენ მოძულენი თქვენნი და ივლტოდით თქუენ თჳნიერ მდევართა. 17

17 And I will set my face against you, and ye shall be slain before your enemies: they that hate you shall reign over you; and ye shall flee when none pursueth you.

יח. וְאִם עַד אֵלֶּה לֹא תִשְׁמְעוּ לִי וְיָסַפְתִּי לְיַסְּרָה אֶתְכֶם שֶׁבַע עַל חַטֹּאתֵיכֶם:

καὶ ἐὰν ἕως τούτου μὴ ὑπακούσητέ μου καὶ προσθήσω τοῦ παιδεῦσαι ὑμᾶς ἑπτάκις ἐπὶ ταῖς ἁμαρτίαις ὑμῶν

18 ܘܐܸܢ ܒܗܵܠܹܝܢ ܬܘܼܒ݂ ܠܵܐ ܬܸܫܡܥܘܼܢܵܢܵܝ: ܐܵܘܣܸܦ ܠܡܸܪܕܵܟ݂ܘܿܢ ܚܲܕ݂ ܒܫܲܒ݂ܥܵܐ ܠܲܚܛܵܗܲܝܟܿܘܿܢ.

Sin autem nec sic obedieritis mihi, addam correptiones vestras septuplum propter peccata vestra,

Եւ եթէ տակաւին ոչ լսիցէք ինձ` յաւելից խրատել զձեզ եւթնպատիկ ի վերայ մեղացն ձերոց,

უკუეთუ აქამომდე არა ისმინოთ ჩემი და შევსძინო სწავლად თქუენდა შჳდწილ ცოდვათა თქუენთა ზედა. 18

18 And if ye will not yet for all this hearken unto me, then I will punish you seven times more for your sins.

יט. וְשָׁבַרְתִּי אֶת גְּאוֹן עֻזְּכֶם וְנָתַתִּי אֶת שְׁמֵיכֶם כַּבַּרְזֶל וְאֶת אַרְצְכֶם כַּנְּחֻשָׁה:

καὶ συντρίψω τὴν ὕβριν τῆς ὑπερηφανίας ὑμῶν καὶ θήσω τὸν οὐρανὸν ὑμῖν σιδηροῦν καὶ τὴν γῆν ὑμῶν ὡσεὶ χαλκῆν

19 ܘܐܸܬ݂ܒܲܪ ܓܲܐܝܘܼܬ݂ܵܐ ܕܥܘܼܫܢܟ݂ܘܿܢ: ܘܐܸܥܒܸܿܕ ܫܡܲܝܟܿܘܿܢ ܐܲܝܟ݂ ܦܲܪܙܠܵܐ: ܘܐܲܪܥܟ݂ܘܿܢ ܐܲܝܟ݂ ܢܚܵܫܵܐ.

et conteram superbiam duritiæ vestræ. Daboque vobis cælum desuper sicut ferrum, et terram æneam.

Եւ խորտակեցից զհպարտութիւն ամբարտաւանութեանց ձերոց. եւ արարից ձեզ զերկինս երկաթի եւ զերկիր ձեր իբրեւ պղնձի,

და შევმუსრო გინებაჲ იგი ამპარტავნებისაჲ და ვყო ცაჲ თქუენ ზედა ვითარცა რკინაჲ და ქუეყანა ვითარცა რვალი. 19

19 And I will break the pride of your power; and I will make your heaven as iron, and your earth as brass:

כ. וְתַם לָרִיק כֹּחֲכֶם וְלֹא תִתֵּן אַרְצְכֶם אֶת יְבוּלָהּ וְעֵץ הָאָרֶץ לֹא יִתֵּן פִּרְיוֹ:

καὶ ἔσται εἰς κενὸν ἡ ἰσχὺς ὑμῶν καὶ οὐ δώσει ἡ γῆ ὑμῶν τὸν σπόρον αὐτῆς καὶ τὸ ξύλον τοῦ ἀγροῦ ὑμῶν οὐ δώσει τὸν καρπὸν αὐτοῦ

20 ܘܢܸܓ݂ܡܲܪ ܚܲܝܠܟ݂ܘܿܢ ܒܲܣܪܝܼܩܘܼܬ݂ܵܐ: ܘܐܲܪܥܟ݂ܘܿܢ ܠܵܐ ܬܸܬܸܿܠ ܥܲܠܠܵܬ݂ܵܗ: ܘܐܝܼܠܵܢܹ̈ܐ ܕܐܲܪܥܵܐ ܠܵܐ ܢܸܬܿܠܘܼܢ ܦܹܐܪܲܝܗܘܿܢ.

Consumetur incassum labor vester, non proferet terra germen, nec arbores poma præbebunt.

Եւ եղիցի ընդունայն զօրութիւն ձեր. եւ մի՛ տացէ երկիր ձեր զսերմանիս իւր, եւ մի՛ ծառ վայրաց տացէ զպտուղ իւր,

და ცუდად იყოს ძალი თქუენი და ქუეყანამან არა მოგცეს თესლი მისი და ხემან ველისა თქუენისამან არა მოგცეს ნაყოფი მისი. 20

20 And your strength shall be spent in vain: for your land shall not yield her increase, neither shall the trees of the land yield their fruits.

כא. וְאִם תֵּלְכוּ עִמִּי קֶרִי וְלֹא תֹאבוּ לִשְׁמֹעַ לִי וְיָסַפְתִּי עֲלֵיכֶם מַכָּה שֶׁבַע כְּחַטֹּאתֵיכֶם:

καὶ ἐὰν μετὰ ταῦτα πορεύησθε πλάγιοι καὶ μὴ βούλησθε ὑπακούειν μου προσθήσω ὑμῖν πληγὰς ἑπτὰ κατὰ τὰς ἁμαρτίας ὑμῶν

21 ܘܐܸܢ ܬܗܲܠܟ݂ܘܼܢ ܥܲܡܝ ܩܲܪܝܵܐܝܼܬ݂: ܘܠܵܐ ܬܸܨܒ݂ܘܼܢ ܠܡܸܫܡܥܲܢܝ: ܐܵܘܣܸܦ ܥܠܲܝܟܿܘܿܢ ܡܚܘܿܬ݂ܵܐ ܚܲܕ݂ ܒܫܲܒ݂ܥܵܐ ܠܲܚܛܵܗܲܝܟܿܘܿܢ.

Si ambulaveritis ex adverso mihi, nec volueritis audire me, addam plagas vestras in septuplum propter peccata vestra:

Եւ եթէ տակաւին գնայցէք դուք խոտորնակս, եւ ոչ կամիցիք լսել ինձ, յաւելից ձեզ հարուածս եւթնպատիկ ըստ անօրէնութեան ձերում,

უკუეთუ ამისა შემდგომად ხვიდოდითღა თქუენ დრკუდ ჩემდა მომართ და არა ინებოთ სმენად ჩემი, შეგძინო თქუენ ტანჯვაჲ შჳდი ცოდვათა თქუენთაებრ. 21

21 And if ye walk contrary unto me, and will not hearken unto me; I will bring seven times more plagues upon you according to your sins.

כב. וְהִשְׁלַחְתִּי בָכֶם אֶת חַיַּת הַשָּׂדֶה וְשִׁכְּלָה אֶתְכֶם וְהִכְרִיתָה אֶת בְּהֶמְתְּכֶם וְהִמְעִיטָה אֶתְכֶם וְנָשַׁמּוּ דַּרְכֵיכֶם:

καὶ ἀποστελῶ ἐφ᾽ ὑμᾶς τὰ θηρία τὰ ἄγρια τῆς γῆς καὶ κατέδεται ὑμᾶς καὶ ἐξαναλώσει τὰ κτήνη ὑμῶν καὶ ὀλιγοστοὺς ποιήσει ὑμᾶς καὶ ἐρημωθήσονται αἱ ὁδοὶ ὑμῶν

22 ܘܐܹܫܲܕܲܪ ܥܠܲܝܟܿܘܿܢ ܚܲܝܘܬ݂ܵܐ ܕܚܲܩܠܵܐ: ܘܲܬ݂ܓܲܝܸܙܟ݂ܘܿܢ: ܘܬ݂ܵܘܒܸܿܕ݂ ܒܥܝܼܪܟ݂ܘܿܢ: ܘܬܲܙܥܲܪܟ݂ܘܿܢ: ܘܢܸܨܕܝܵܢ ܐܘܼܪܚܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ.

immittamque in vos bestias agri, quæ consumant vos, et pecora vestra, et ad paucitatem cuncta redigant, desertæque fiant viæ vestræ.

Եւ առաքեցից ի վերայ ձեր գազանս չարս երկրի, եւ կերիցեն զձեզ, եւ սատակեսցեն զանասունս ձեր, եւ նուազունս արարից զձեզ. եւ կուրասցին ճանապարհք ձեր,

და მოვავლინო თქუენ ზედა მჴეცი მძჳნვარე ქუეყანისაჲ და შეგჭამდეს თქუენ, და აღჴოცოს საცხოვარი თქუენი და შეგამცირნეს თქუენ და ოჴერ იყუნენ გზანი თქუენნი. 22

22 I will also send wild beasts among you, which shall rob you of your children, and destroy your cattle, and make you few in number; and your high ways shall be desolate.

כג. וְאִם בְּאֵלֶּה לֹא תִוָּסְרוּ לִי וַהֲלַכְתֶּם עִמִּי קֶרִי:

καὶ ἐπὶ τούτοις ἐὰν μὴ παιδευθῆτε ἀλλὰ πορεύησθε πρός με πλάγιοι

23 ܘܐܸܢ ܬܘܼܒ݂ ܒܗܵܠܹܝܢ ܠܵܐ ܬܸܬ݂ܪܕ݂ܘܼܢ: ܘܲܬ݂ܗܲܠܟ݂ܘܼܢ ܥܲܡܝ ܩܲܪܝܵܐܝܼܬ݂.

Quod si nec sic volueritis recipere disciplinam, sed ambulaveritis ex adverso mihi:

Ապա թէ այնու եւս ոչ խրատիցիք, այլ տակաւին խոտորնակս գնայցէք ընդ իս,

და უკუეთუ ამითცა ვერ განისწავლნეთ თქუენ, 23

23 And if ye will not be reformed by me by these things, but will walk contrary unto me;

כד. וְהָלַכְתִּי אַף אֲנִי עִמָּכֶם בְּקֶרִי וְהִכֵּיתִי אֶתְכֶם גַּם אָנִי שֶׁבַע עַל חַטֹּאתֵיכֶם:

πορεύσομαι κἀγὼ μεθ᾽ ὑμῶν θυμῷ πλαγίῳ καὶ πατάξω ὑμᾶς κἀγὼ ἑπτάκις ἀντὶ τῶν ἁμαρτιῶν ὑμῶν

24 ܐܹܗܲܠܸܟ݂ ܐܵܦ ܐܸܢܵܐ ܥܲܡܟ݂ܘܿܢ ܩܲܪܝܵܐܝܼܬ݂: ܘܐܸܡܚܹܝܟ݂ܘܿܢ ܐܵܦ ܐܸܢܵܐ ܚܲܕ݂ ܒܫܲܒ݂ܥܵܐ ܠܲܚܛܵܗܲܝܟܿܘܿܢ.

ego quoque contra vos adversus incedam, et percutiam vos septies propter peccata vestra,

գնացից եւ ես ընդ ձեզ բարկութեամբ խոտորնակս. եւ հարից զձեզ եւթնպատիկ փոխանակ մեղաց ձերոց,

არამედ ხჳდოდითღა ჩემდა მომართ გულარძნილად, ვიდოდი მეცა თქუენ თანა გულისწყრომითა გულარძნილითა და გგუემნე თქუენ შჳდ წელ ცოდვათა მათ თქუენთათჳს. 24

24 Then will I also walk contrary unto you, and will punish you yet seven times for your sins.

כה. וְהֵבֵאתִי עֲלֵיכֶם חֶרֶב נֹקֶמֶת נְקַם בְּרִית וְנֶאֱסַפְתֶּם אֶל עָרֵיכֶם וְשִׁלַּחְתִּי דֶבֶר בְּתוֹכְכֶם וְנִתַּתֶּם בְּיַד אוֹיֵב:

καὶ ἐπάξω ἐφ᾽ ὑμᾶς μάχαιραν ἐκδικοῦσαν δίκην διαθήκης καὶ καταφεύξεσθε εἰς τὰς πόλεις ὑμῶν καὶ ἐξαποστελῶ θάνατον εἰς ὑμᾶς καὶ παραδοθήσεσθε εἰς χεῖρας ἐχθρῶν

25 ܘܐܲܝܬܸܿܐ ܥܠܲܝܟܿܘܿܢ ܚܲܪܒܵܐ ܕܡܸܬ݂ܦܲܪܥܵܐ ܦܘܼܪܥܵܢܵܐ ܕܲܩܝܵܡܵܐ: ܘܬܸܥܪܩܘܼܢ ܠܩܘܼܪܝܼܟ݂ܘܼܢ: ܘܐܹܫܲܕܲܪ ܒܟ݂ܘܿܢ ܡܵܘܬܵܢܵܐ: ܘܬܸܫܬܲܠܡܘܼܢ ܒܐܝܼܕ݂ܵܐ ܕܲܒ݂ܥܸܠܕܿܒ݂ܵܒܲܝܟܿܘܿܢ.

inducamque super vos gladium ultorem fœderis mei. Cumque confugeritis in urbes, mittam pestilentiam in medio vestri, et trademini in manibus hostium,

Եւ սատակեցից զձեզ սրով խնդրել զվրէժ ուխտին. եւ թէ ամրանայցէք ի քաղաքս ձեր, եւ առաքեցից մահ ի ձեզ, եւ մատնեսջիք ի ձեռս թշնամեաց,

და მოვჴადო თქუენ ზედა მახჳლი და შურისმეძიებელი საშჯელად შჯულისა და შეევედრნეთ თქუენ ქალაქებსა თქუენსა და მოვავლინო სიკუდილი თქუენ ზედა და მიეცნეთ ჴელთა მტერთა თქუენთასა. 25

25 And I will bring a sword upon you, that shall avenge the quarrel of my covenant: and when ye are gathered together within your cities, I will send the pestilence among you; and ye shall be delivered into the hand of the enemy.

כו. בְּשִׁבְרִי לָכֶם מַטֵּה לֶחֶם וְאָפוּ עֶשֶׂר נָשִׁים לַחְמְכֶם בְּתַנּוּר אֶחָד וְהֵשִׁיבוּ לַחְמְכֶם בַּמִּשְׁקָל וַאֲכַלְתֶּם וְלֹא תִשְׂבָּעוּ:

ἐν τῷ θλῖψαι ὑμᾶς σιτοδείᾳ ἄρτων καὶ πέψουσιν δέκα γυναῖκες τοὺς ἄρτους ὑμῶν ἐν κλιβάνῳ ἑνὶ καὶ ἀποδώσουσιν τοὺς ἄρτους ὑμῶν ἐν σταθμῷ καὶ φάγεσθε καὶ οὐ μὴ ἐμπλησθῆτε

26 ܘܐܸܬ݂ܒܲܪ ܩܲܢܝܵܐ ܕܲܥܒ݂ܘܼܪܟ݂ܘܿܢ: ܘܢܹܐܦܝܵܢ ܥܣܲܪ ܢܸܫܝܼܢ ܠܲܚܡܟ݂ܘܿܢ ܒܚܲܕ݂ ܬܲܢܘܼܪ: ܘܢܸܬܿܠܵܢ ܠܟ݂ܘܿܢ ܠܲܚܡܵܐ ܒܡܲܬ݂ܩܵܠܵܐ: ܘܬܹܐܟ݂ܠܘܼܢ ܘܠܵܐ ܬܸܣܒܿܥܘܼܢ.

postquam confregero baculum panis vestri: ita ut decem mulieres in uno clibano coquant panes, et reddant eos ad pondus: et comedetis, et non saturabimini.

Ի նեղել զձեզ ռոճկաւ հացի, եփեսցեն տասն կին զհացն ձեր ի միում թոնրի, եւ տացեն զհաց ձեր կշռով. եւ կերիջիք եւ մի՛ յագեսջիք,

და გჭირდეს თქუენ იფქლისა და პურისათჳს და აცხობდენ ათნი დედანი თქუენგანნი პურსა ერთსა შიდა თორნესა და მოგცემდენ თქუენ პურსა თქუენსა სასწორით, ჰჭამდეთ და ვერ განძღებოდით. 26

26 And when I have broken the staff of your bread, ten women shall bake your bread in one oven, and they shall deliver you your bread again by weight: and ye shall eat, and not be satisfied.

כז. וְאִם בְּזֹאת לֹא תִשְׁמְעוּ לִי וַהֲלַכְתֶּם עִמִּי בְּקֶרִי:

ἐὰν δὲ ἐπὶ τούτοις μὴ ὑπακούσητέ μου καὶ πορεύησθε πρός με πλάγιοι

27 ܘܐܸܢ ܬܘܼܒ݂ ܒܗܵܠܹܝܢ ܠܵܐ ܬܸܫܡܥܘܼܢܵܢܝ: ܘܲܬ݂ܗܲܠܟ݂ܘܼܢ ܥܲܡܝ ܩܲܪܝܵܐܝܼܬ݂.

Sin autem nec per hæc audieritis me, sed ambulaveritis contra me:

Եւ եթէ այնու եւս ոչ լուիցէք ինձ, այլ գնայցէք ընդ իս խոտորնակս,

უკუეთუ ამათ ზედაცა არა ისმინოთ ჩემი, არამედ ხჳდოდითვე დრკუდ. 27

27 And if ye will not for all this hearken unto me, but walk contrary unto me;

כח. וְהָלַכְתִּי עִמָּכֶם בַּחֲמַת קֶרִי וְיִסַּרְתִּי אֶתְכֶם אַף אָנִי שֶׁבַע עַל חַטֹּאתֵיכֶם:

καὶ αὐτὸς πορεύσομαι μεθ᾽ ὑμῶν ἐν θυμῷ πλαγίῳ καὶ παιδεύσω ὑμᾶς ἐγὼ ἑπτάκις κατὰ τὰς ἁμαρτίας ὑμῶν

28 ܘܐܵܦ ܐܸܢܵܐ ܐܹܗܲܠܸܟ݂ ܥܲܡܟ݂ܘܿܢ ܒܚܸܡܬ݂ܵܐ: ܘܲܒ݂ܩܸܪܝܵܝܘܼܬ݂ܵܐ: ܘܐܸܪܕܹܝܟ݂ܘܼܢ ܚܲܕ݂ ܒܫܲܒ݂ܥܵܐ ܠܲܚܛܵܗܲܝܟܿܘܿܢ.

et ego incedam adversus vos in furore contrario, et corripiam vos septem plagis propter peccata vestra:

եւ ես գնացից ընդ ձեզ բարկութեամբ խոտորնակս, եւ խրատեցից զձեզ եւթնպատիկ ըստ մեղաց ձերոց,

მეცა ვიდოდე თქუენ თანა გულისწყრომითა დრკუჲთა და გასწავლნე თქუენ შჳდ წელ ცოდვათა თქუენთათჳს. 28

28 Then I will walk contrary unto you also in fury; and I, even I, will chastise you seven times for your sins.

כט. וַאֲכַלְתֶּם בְּשַׂר בְּנֵיכֶם וּבְשַׂר בְּנֹתֵיכֶם תֹּאכֵלוּ:

καὶ φάγεσθε τὰς σάρκας τῶν υἱῶν ὑμῶν καὶ τὰς σάρκας τῶν θυγατέρων ὑμῶν φάγεσθε

29 ܘܬܹܐܟ݂ܠܘܼܢ ܒܸܣܪܵܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܒܸܣܪܵܐ ܕܲܒ݂ܢܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ ܬܹܐܟ݂ܠܘܼܢ.

ita ut comedatis carnes filiorum vestrorum et filiarum vestrarum.

եւ կերիջիք զմարմինս ուստերաց ձերոց, եւ զմարմինս դստերաց ձերոց կերիջիք,

და ჰჭამდეთ თქუენ ჴორცთა ძეთა თქუენთასა და ჴორცთა ასულთა თქუენთასა. 29

29 And ye shall eat the flesh of your sons, and the flesh of your daughters shall ye eat.

ל. וְהִשְׁמַדְתִּי אֶת בָּמֹתֵיכֶם וְהִכְרַתִּי אֶת חַמָּנֵיכֶם וְנָתַתִּי אֶת פִּגְרֵיכֶם עַל פִּגְרֵי גִּלּוּלֵיכֶם וְגָעֲלָה נַפְשִׁי אֶתְכֶם:

καὶ ἐρημώσω τὰς στήλας ὑμῶν καὶ ἐξολεθρεύσω τὰ ξύλινα χειροποίητα ὑμῶν καὶ θήσω τὰ κῶλα ὑμῶν ἐπὶ τὰ κῶλα τῶν εἰδώλων ὑμῶν καὶ προσοχθιεῖ ἡ ψυχή μου ὑμῖν

30 ܘܐܲܚܪܸܒ݂ ܦܪܲܟܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܐܵܘܒܸܿܕ݂ ܕܸܚܠܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܘܐܲܪܡܸܐ ܦܲܓ݂ܪܲܝܟܿܘܿܢ ܥܲܠ ܦܲܓ݂ܪܹ̈ܐ ܕܕܸܚܠܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܘܬܸܓ݂ܥܲܨ ܢܲܦ̮ܫܝ ܡܸܢܟ݂ܘܿܢ.

Destruam excelsa vestra, et simulacra confringam. Cadetis inter ruinas idolorum vestrorum, et abominabitur vos anima mea,

Եւ կործանեցից զարձանս ձեր, եւ աւերեցից զփայտեղէն ձեռագործս ձեր``, եւ արկից զդիս ձեր զդիակամբք կռոց ձերոց, եւ գարշեսցի անձն իմ ի ձէնջ,

და მოვიხუნე ძელისანი ჴელითქმნილნი თქუენნი და დავსხნე გუამნი თქუენნი გუამთა თანა კერპთა თქუენთასა, და მოგიწყინნეს თქუენ სულმან ჩემმან 30

30 And I will destroy your high places, and cut down your images, and cast your carcases upon the carcases of your idols, and my soul shall abhor you.

לא. וְנָתַתִּי אֶת עָרֵיכֶם חָרְבָּה וַהֲשִׁמּוֹתִי אֶת מִקְדְּשֵׁיכֶם וְלֹא אָרִיחַ בְּרֵיחַ נִיחֹחֲכֶם:

καὶ θήσω τὰς πόλεις ὑμῶν ἐρήμους καὶ ἐξερημώσω τὰ ἅγια ὑμῶν καὶ οὐ μὴ ὀσφρανθῶ τῆς ὀσμῆς τῶν θυσιῶν ὑμῶν

31 ܘܐܸܥܒܸܿܕ݂ ܩܘܼܪܝܼܟ݂ܘܿܢ ܠܚܘܼܪܒܵܐ: ܘܐܲܨܕܸܐ ܡܲܩܕܲܫܟ݂ܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܐܲܪܝܼܚ ܪܹܝܚܵܐ ܕܲܣܘܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ.

in tantum ut urbes vestras redigam in solitudinem, et deserta faciam sanctuaria vestra, nec recipiam ultra odorem suavissimum.

Եւ արարից զքաղաքս ձեր աւերակս, եւ թափուր արարից զսրբութիւնս ձեր, եւ ոչ հոտոտեցայց ի հոտ զոհից ձերոց,

და დავსხნე ქალაქნი თქუენნი ოჴრად და მოვაოჴრო სიწმიდე თქუენი, და არა ვიყნოსო სულნელებაჲ მსხუერპლთა თქუენთაჲ. 31

31 And I will make your cities waste, and bring your sanctuaries unto desolation, and I will not smell the savour of your sweet odours.

לב. וַהֲשִׁמֹּתִי אֲנִי אֶת הָאָרֶץ וְשָׁמְמוּ עָלֶיהָ אֹיְבֵיכֶם הַיּשְׁבִים בָּהּ:

καὶ ἐξερημώσω ἐγὼ τὴν γῆν ὑμῶν καὶ θαυμάσονται ἐπ᾽ αὐτῇ οἱ ἐχθροὶ ὑμῶν οἱ ἐνοικοῦντες ἐν αὐτῇ

32 ܘܐܸܚܪܒ݂ܝܼܗ ܐܵܦ ܐܸܢܵܐ ܠܐܲܪܥܵܐ: ܘܢܸܬ݂ܡܗܘܿܢ ܥܠܹܝܗ ܒܥܸܠܕܿܒ݂ܵܒܲܝܟܿܘܿܢ ܕܥܵܡܪܝܼܢ ܒܵܗ.

Disperdamque terram vestram, et stupebunt super ea inimici vestri, cum habitatores illius fuerint.

Եւ աւերեցից զերկիրն ձեր, եւ զարմասցին ընդ նա թշնամիքն ձեր որ բնակեալ իցեն ի նմա,

და მოვაოჴრო ქუეყანა თქუენი და უკჳრდეს ამას ზედა მტერთა თქუენთა, რომელნი მკჳდრ იყუნენ მას ზედა. 32

32 And I will bring the land into desolation: and your enemies which dwell therein shall be astonished at it.

לג. וְאֶתְכֶם אֱזָרֶה בַגּוֹיִם וַהֲרִיקֹתִי אַחֲרֵיכֶם חָרֶב וְהָיְתָה אַרְצְכֶם שְׁמָמָה וְעָרֵיכֶם יִהְיוּ חָרְבָּה:

καὶ διασπερῶ ὑμᾶς εἰς τὰ ἔθνη καὶ ἐξαναλώσει ὑμᾶς ἐπιπορευομένη ἡ μάχαιρα καὶ ἔσται ἡ γῆ ὑμῶν ἔρημος καὶ αἱ πόλεις ὑμῶν ἔσονται ἔρημοι

33 ܘܲܠܟ݂ܘܿܢ ܐܹܒܲܕܲܪ ܒܹܝܬ݂ ܥܲܡܡܹ̈ܐ: ܘܐܸܫܡܘܿܛ ܒܵܬܲܪܟ݂ܘܿܢ ܣܲܝܦܵܐ: ܘܬܸܗܘܸܐ ܐܲܪܥܟ݂ܘܿܢ ܠܲܚܒ݂ܵܠܵܐ: ܘܩܘܼܪܝܼܟ݂ܘܿܢ ܢܸܗܘܝܵܢ ܠܚܘܼܪܒܵܐ.

Vos autem dispergam in gentes, et evaginabo post vos gladium, eritque terra vestra deserta, et civitates vestræ dirutæ.

Եւ ցրուեցից զձեզ ընդ ազգս, եւ սատակեսցէ զձեզ սուրն եկեալ ի վերայ, եւ եղիցի երկիրն ձեր աւերակ եւ քաղաքք ձեր թափուրք,

და მიმოდაგთესნე თქუენ წარმართთა შორის, და აღგჴოცნეს თქუენ მომავალმან მან მახჳლმან თქუენ ზედა და იყოს ქუეყანა თქუენი უდაბნო და ქალაქნი თქუენნი - ოჴერ. 33

33 And I will scatter you among the heathen, and will draw out a sword after you: and your land shall be desolate, and your cities waste.

לד. אָז תִּרְצֶה הָאָרֶץ אֶת שַׁבְּתֹתֶיהָ כֹּל יְמֵי הָשַּׁמָּה וְאַתֶּם בְּאֶרֶץ אֹיְבֵיכֶם אָז תִּשְׁבַּת הָאָרֶץ וְהִרְצָת אֶת שַׁבְּתֹתֶיהָ:

τότε εὐδοκήσει ἡ γῆ τὰ σάββατα αὐτῆς καὶ πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ἐρημώσεως αὐτῆς καὶ ὑμεῖς ἔσεσθε ἐν τῇ γῇ τῶν ἐχθρῶν ὑμῶν τότε σαββατιεῖ ἡ γῆ καὶ εὐδοκήσει τὰ σάββατα αὐτῆς

34 ܘܗܵܝܕܹܿܝܢ ܬܸܨܛܒܸܐ ܐܲܪܥܵܐ ܒܫܲܒܹܿܝܗܿ ܟܠܗܘܿܢ ܝܵܘܡܵܬ݂ܵܐ ܕܨܲܕ݂ܝܘܼܬ݂ܵܗ: ܟܲܕ݂ ܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܲܒ݂ܥܸܠܕܿܒ݂ܵܒܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܗܵܝܕܹܿܝܢ ܬܫܲܒܸܬ݂ ܐܲܪܥܵܐ ܘܬܸܨܛܒܸܐ ܒܫܲܒܹܿܝܗܿ.

Tunc placebunt terræ sabbata sua cunctis diebus solitudinis suæ: quando fueritis

Յայնժամ հաճեսցի երկիրն ընդ շաբաթս իւր զամենայն աւուրս աւերածոյն իւրոյ, եւ դուք եղիջիք յերկրին թշնամեաց ձերոց` յերկիր օտար. յայնժամ շաբաթասցի երկիրն, եւ հաճեսցի ընդ շաբաթս իւր,

და მაშინ სათნო იყოს ქუეყანამან შაბათი თჳსი ყოველთა მათ დღეთა ოჴრებისა მისისათა. 34

34 Then shall the land enjoy her sabbaths, as long as it lieth desolate, and ye be in your enemies' land; even then shall the land rest, and enjoy her sabbaths.

לה. כָּל יְמֵי הָשַּׁמָּה תִּשְׁבֹּת אֵת אֲשֶׁר לֹא שָׁבְתָה בְּשַׁבְּתֹתֵיכֶם בְּשִׁבְתְּכֶם עָלֶיהָ:

πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ἐρημώσεως αὐτῆς σαββατιεῖ ἃ οὐκ ἐσαββάτισεν ἐν τοῖς σαββάτοις ὑμῶν ἡνίκα κατῳκεῖτε αὐτήν

35 ܟܠܗܘܿܢ ܝܵܘܡܵܬ݂ܵܐ ܕܚܲܕ݂ܝܘܼܬ݂ܵܗ ܬܫܲܒܸܬ݂ ܥܲܠ ܕܠܵܐ ܐܲܫܒܿܬܲܬ݂ ܒܫܲܒܲܝܟܿܘܿܢ ܟܲܕ݂ ܥܵܡܪܝܼܢ ܗ̄ܘܲܝܬܿܘܿܢ ܒܵܗ.

in terra hostili, sabbatizabit, et requiescet in sabbatis solitudinis suæ, eo quod non requieverit in sabbatis vestris quando habitabatis in ea.

զամենայն աւուրս աւերածոյն իւրոյ շաբաթասցի զշաբաթսն զոր ոչ շաբաթացաւ ի շաբաթս ձեր` ի ժամանակի յորում բնակէիքն ի նմա,

და თქუენ იყუნეთ ქუეყანასა მტერთა თქუენთასა. და მაშინღა შაბათობდეს ქუეყანა და სათნო იყოს შაბათი მისი. ყოველსა ჟამსა ოჴრებისა მისისასა შაბათობდეს, რომელ არა შაბათობდა შაბათთა მათ შინა თქუენთა, რაჟამს მკჳდრ იყვენით მას ზედა. 35

35 As long as it lieth desolate it shall rest; because it did not rest in your sabbaths, when ye dwelt upon it.

לו. וְהַנִּשְׁאָרִים בָּכֶם וְהֵבֵאתִי מֹרֶךְ בִּלְבָבָם בְּאַרְצֹת אֹיְבֵיהֶם וְרָדַף אֹתָם קוֹל עָלֶה נִדָּף וְנָסוּ מְנֻסַת חֶרֶב וְנָפְלוּ וְאֵין רֹדֵף:

καὶ τοῖς καταλειφθεῖσιν ἐξ ὑμῶν ἐπάξω δειλίαν εἰς τὴν καρδίαν αὐτῶν ἐν τῇ γῇ τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν καὶ διώξεται αὐτοὺς φωνὴ φύλλου φερομένου καὶ φεύξονται ὡς φεύγοντες ἀπὸ πολέμου καὶ πεσοῦνται οὐθενὸς διώκοντος

36 ܘܲܕ݂ܡܸܫܬܲܚܪܝܼܢ ܒܟ݂ܘܿܢ ܐܲܪܡܸܐ ܪܗܝܼܒ݂ܘܼܬ݂ܵܐ ܒܠܸܒܿܗܘܿܢ ܒܐܲܪܥܵܬ݂ܵܐ ܕܲܒ݂ܥܸܠܕܿܒ݂ܵܒܲܝܗܘܿܢ: ܘܢܸܪܕܘܿܦ ܐܸܢܘܿܢ ܩܵܠ ܛܲܪܦܵܐ ܕܢܵܩܹܫ: ܘܢܸܥܪܩܘܼܢ ܐܲܝܟ݂ ܕܥܵܪܩܝܼܢ ܡܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܣܲܝܦܵܐ: ܘܢܸܦܠܘܿܢ ܟܲܕ ܠܲܝܬ ܕܪܵܕܹܦ ܠܗܘܿܢ.

Et qui de vobis remanserint, dabo pavorem in cordibus eorum in regionibus hostium, terrebit eos sonitus folii volantis, et ita fugient quasi gladium: cadent, nullo persequente,

Եւ ի վերայ մնացելոցն ի ձէնջ ածից դողումն ի սիրտս նոցա յերկրի թշնամեացն իւրեանց. եւ հալածեսցէ զնոսա ձայն տերեւոյ խարխափելոյ, եւ փախիցեն որպէս որ փախչիցին ի պատերազմէ, եւ անկանիցին առանց ուրուք հալածելոյ,

და დაშთომილთა მათ ზედა თქუენგანთა მოვავლინო შიში გულთა მათთა ქუეყანასა მტერთა მათთასა და სდევნიდეს მათ ჴმაჲ ფურცლისაჲ მოღებული ქარითა. და ივლტოდიან, ვითარცა ვინ ივლტინ მბრძოლისაგან და დაეცნენ თჳნიერ მდევართა. 36

36 And upon them that are left alive of you I will send a faintness into their hearts in the lands of their enemies; and the sound of a shaken leaf shall chase them; and they shall flee, as fleeing from a sword; and they shall fall when none pursueth.

לז. וְכָשְׁלוּ אִישׁ בְּאָחִיו כְּמִפְּנֵי חֶרֶב וְרֹדֵף אָיִן וְלֹא תִהְיֶה לָכֶם תְּקוּמָה לִפְנֵי אֹיְבֵיכֶם:

καὶ ὑπερόψεται ὁ ἀδελφὸς τὸν ἀδελφὸν ὡσεὶ ἐν πολέμῳ οὐθενὸς κατατρέχοντος καὶ οὐ δυνήσεσθε ἀντιστῆναι τοῖς ἐχθροῖς ὑμῶν

37 ܘܢܸܬܿܬܲܩܠܘܼܢ ܓܒܲܪ ܒܐܲܚܵܘܗܝ: ܐܲܝܟ݂ ܕܡܼܢ ܩܕ݂ܵܡ ܚܲܪܒܵܐ ܟܲܕ݂ ܠܲܝܬܿ ܕܪܵܕܹܦ ܠܗܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܬܸܗܘܸܐ ܠܗܘܿܢ ܩܝܵܡܬܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܒܥܸܠܕܿܒ݂ܵܒܲܝܗܘܿܢ.

et corruent singuli super fratres suos, quasi bella fugientes, nemo vestrum inimicis audebit resistere.

Եւ թողցէ եղբայր զեղբայր իւր իբրեւ ի պատերազմի` առանց ուրուք զհետ մտանելոյ, եւ ոչ կարիցէք ընդդէմ դառնալ թշնամեաց ձերոց,

და უგულებელ-ყოს ძმამან ძმაჲ, ვითარცა ბრძოლასა შინა, დაღათუ არა ვინ სდევნიდეს მათ და ვერ გეძლოს წინადადგომად მტერთა თქუენთა. 37

37 And they shall fall one upon another, as it were before a sword, when none pursueth: and ye shall have no power to stand before your enemies.

לח. וַאֲבַדְתֶּם בַּגּוֹיִם וְאָכְלָה אֶתְכֶם אֶרֶץ אֹיְבֵיכֶם:

καὶ ἀπολεῖσθε ἐν τοῖς ἔθνεσιν καὶ κατέδεται ὑμᾶς ἡ γῆ τῶν ἐχθρῶν ὑμῶν

38 ܘܬܹܐܒ݂ܕܘܼܢ ܒܹܝܬ݂ ܥܲܡܡܹ̈ܐ: ܘܬܹܐܟ݂ܘܿܠܟ݂ܘܿܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܲܒ݂ܥܸܠܕܿܒ݂ܵܒܲܝܟܿܘܿܢ.

Peribitis inter gentes, et hostilis vos terra consumet.

Եւ կորնչիցիք ի մէջ ազգաց, եւ կերիցէ զձեզ երկիրն թշնամեաց ձերոց,

და წარსწყმდეთ თქუენ წარმართთა შორის და შეგჭამდეს თქუენ ქუეყანაჲ იგი მტერთა თქუენთაჲ. 38

38 And ye shall perish among the heathen, and the land of your enemies shall eat you up.

לט. וְהַנִּשְׁאָרִים בָּכֶם יִמַּקּוּ בַּעֲו‍ֹנָם בְּאַרְצֹת אֹיְבֵיכֶם וְאַף בַּעֲו‍ֹנֹת אֲבֹתָם אִתָּם יִמָּקּוּ:

καὶ οἱ καταλειφθέντες ἀφ᾽ ὑμῶν καταφθαρήσονται διὰ τὰς ἁμαρτίας ὑμῶν ἐν τῇ γῇ τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν τακήσονται

39 ܘܐܲܝܠܹܝܢ ܕܡܸܫܬܲܚܪܝܼܢ ܒܟ݂ܘܿܢ: ܢܸܬ݂ܡܣܘܿܢ ܒܥܵܘܠܗܘܿܢ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܲܒ݂ܥܸܠܕܿܒ݂ܵܒܲܝܗܘܿܢ: ܐܵܦ ܒܥܵܘܠܵܐ ܕܐܲܒ݂ܵܗܲܝܗܘܿܢ ܗܸܢܘܿܢ ܢܸܬ݂ܡܣܘܿܢ.

Quod si et de iis aliqui remanserint, tabescent in iniquitatibus suis, in terra inimicorum suorum, et propter peccata patrum suorum et sua affligentur:

Եւ մնացեալքն ի ձէնջ սատակեսցին վասն մեղաց իւրեանց յերկրի թշնամեաց իւրեանց, եւ վասն մեղաց հարց իւրեանց` որ ընդ նոսա մաշիցին,

და რომელნი დაშთნენ თქუენგანნი, განიჴრწნენ ცოდვითა თქუენითა და დადნებოდიან ქუეყანასა მტერთა მათთასა. 39

39 And they that are left of you shall pine away in their iniquity in your enemies' lands; and also in the iniquities of their fathers shall they pine away with them.

מ. וְהִתְוַדּוּ אֶת עֲו‍ֹנָם וְאֶת עֲוֹן אֲבֹתָם בְּמַעֲלָם אֲשֶׁר מָעֲלוּ בִי וְאַף אֲשֶׁר הָלְכוּ עִמִּי בְּקֶרִי:

καὶ ἐξαγορεύσουσιν τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν καὶ τὰς ἁμαρτίας τῶν πατέρων αὐτῶν ὅτι παρέβησαν καὶ ὑπερεῖδόν με καὶ ὅτι ἐπορεύθησαν ἐναντίον μου πλάγιοι

40 ܘܢܵܘܕܘܼܢ ܥܵܘܠܗܘܿܢ: ܘܥܵܘܠܵܐ ܕܐܲܒ݂ܵܗܲܝܗܘܿܢ ܒܥܵܘܠܗܘܿܢ ܕܐܲܥܠܝܼܘ ܒܝܼ ܘܲܕ݂ܗܲܠܸܟ݂ܘ ܥܲܡܝ ܒܩܸܪܝܵܝܘܼܬ݂ܵܐ.

donec confiteantur iniquitates suas, et majorum suorum, quibus prævaricati sunt in me, et ambulaverunt ex adverso mihi.

Եւ խոստովան լինիցին զմեղս իւրեանց եւ զհարց իւրեանց, զի յանցեան եւ արհամարհեցին զիս, եւ զի գնացին առաջի իմ խոտորնակս,

და მიუთხრობდენ ცოდვათა მათთა და ცოდვათა მამათა მათთასა, რამეთუ გარდაჰჴდეს შჯულსა და დამივიწყეს მე, და ვიდოდეს წინაშე ჩემსა დრკუდ. 40

40 If they shall confess their iniquity, and the iniquity of their fathers, with their trespass which they trespassed against me, and that also they have walked contrary unto me;

מא. אַף אֲנִי אֵלֵךְ עִמָּם בְּקֶרִי וְהֵבֵאתִי אֹתָם בְּאֶרֶץ אֹיְבֵיהֶם אוֹ אָז יִכָּנַע לְבָבָם הֶעָרֵל וְאָז יִרְצוּ אֶת עֲו‍ֹנָם:

καὶ ἐγὼ ἐπορεύθην μετ᾽ αὐτῶν ἐν θυμῷ πλαγίῳ καὶ ἀπολῶ αὐτοὺς ἐν τῇ γῇ τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν τότε ἐντραπήσεται ἡ καρδία αὐτῶν ἡ ἀπερίτμητος καὶ τότε εὐδοκήσουσιν τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν

41 ܘܐܵܦ ܐܸܢܵܐ ܐܹܗܲܠܸܟ݂ ܥܲܡܗܘܿܢ ܒܩܸܪܝܵܝܘܼܬ݂ܵܐ: ܘܐܲܝܬܸܿܐ ܐܸܢܘܿܢ ܠܐܲܪܥܵܐ ܕܲܒ݂ܥܸܠܕܿܒ݂ܵܒܲܝܗܘܿܢ: ܘܗܵܝܕܹܿܝܢ ܢܸܬܿܬܿܒܲܪ ܠܸܒܗܘܿܢ ܥܘܼܪܠܵܐ: ܘܗܵܝܕܹܿܝܢ ܢܸܨܛܒ݂ܘܼܢ ܒܥܵܘܠܗܘܿܢ.

Ambulabo igitur et ego contra eos, et inducam illos in terram hostilem, donec erubescat incircumcisa mens eorum: tunc orabunt pro impietatibus suis.

եւ ես գնացից ընդ նոսա բարկութեամբ խոտորնակս, եւ կորուսից զնոսա յերկրի`` թշնամեաց իւրեանց, յայնժամ ամաչեսցէ սիրտ նոցա անթլփատ, եւ յայնժամ հաճեսցին ընդ մեղս իւրեանց,

და მეცა ვიდოდე მათა მიმართ დრკუდ და წარვწყმიდნე იგინი ქვეყანასა მას მტერთა მათთასა. და მაშინ ჰრცხუენოდის გულსა მათსა წინადაუცუეთელსა, და მაშინ სათნო იყუნენ ცოდვანი მათნი. 41

41 And that I also have walked contrary unto them, and have brought them into the land of their enemies; if then their uncircumcised hearts be humbled, and they then accept of the punishment of their iniquity:

מב. וְזָכַרְתִּי אֶת בְּרִיתִי יַעֲקוֹב וְאַף אֶת בְּרִיתִי יִצְחָק וְאַף אֶת בְּרִיתִי אַבְרָהָם אֶזְכֹּר וְהָאָרֶץ אֶזְכֹּר:

καὶ μνησθήσομαι τῆς διαθήκης Ιακωβ καὶ τῆς διαθήκης Ισαακ καὶ τῆς διαθήκης Αβρααμ μνησθήσομαι καὶ τῆς γῆς μνησθήσομαι

42 ܘܐܸܬܿܕܿܟܲܪ ܩܝܵܡܝ ܕܥܲܡ ܝܲܥܩܘܿܒ݂: ܘܲܩܝܵܡܝ ܕܥܲܡ ܐܝܼܣܚܵܩ: ܘܲܩܝܵܡܝ ܕܥܲܡ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܐܸܬܿܕܿܟܲܪ: ܘܐܲܪܥܵܐ ܐܸܬܿܕܿܟܲܪ.

Et recordabor fœderis mei, quod pepigi cum Jacob, et Isaac, et Abraham. Terræ quoque memor ero:

եւ յիշեցից զուխտն Յակոբայ եւ զուխտն Իսահակայ, եւ զուխտն Աբրահամու յիշեցից, եւ զերկիրն յիշեցից,

და მაშინ მოვიჴსენო მე აღთქმა იგი იაკობის თანა, და აღთქმაჲ იგი ისაკის თანა და აღთქმაჲ იგი აბრაჰამის თანა მოვიჴსენო და ქუეყანისაჲ მის მოვიჴსენო. 42

42 Then will I remember my covenant with Jacob, and also my covenant with Isaac, and also my covenant with Abraham will I remember; and I will remember the land.

מג. וְהָאָרֶץ תֵּעָזֵב מֵהֶם וְתִרֶץ אֶת שַׁבְּתֹתֶיהָ בָּהְשַׁמָּה מֵהֶם וְהֵם יִרְצוּ אֶת עֲו‍ֹנָם יַעַן וּבְיַעַן בְּמִשְׁפָּטַי מָאָסוּ וְאֶת חֻקֹּתַי גָּעֲלָה נַפְשָׁם:

καὶ ἡ γῆ ἐγκαταλειφθήσεται ὑπ᾽ αὐτῶν τότε προσδέξεται ἡ γῆ τὰ σάββατα αὐτῆς ἐν τῷ ἐρημωθῆναι αὐτὴν δι᾽ αὐτούς καὶ αὐτοὶ προσδέξονται τὰς αὐτῶν ἀνομίας ἀνθ᾽ ὧν τὰ κρίματά μου ὑπερεῖδον καὶ τοῖς προστάγμασίν μου προσώχθισαν τῇ ψυχῇ αὐτῶν

43 ܘܐܲܪܥܵܐ ܬܸܫܬܿܒܸܩ ܡܸܢܗܘܿܢ: ܘܬܸܨܛܒܸܐ ܒܫܲܒܹܿܝܗܿ ܡܵܐ ܕܲܨܕ݂ܵܬ ܡܸܢܗܘܿܢ: ܘܗܸܢܘܿܢ ܢܸܨܛܒ݂ܘܼܢ ܒܥܵܘܠܗܘܿܢ: ܥܲܠ ܕܐܲܣܠܝܼܘ ܕܝܼܢܲܝ: ܘܲܒ݂ܦܘܼܩܕܵܢܲܝ ܓܸܥܨܲܬ݂ ܢܲܦ̮ܫܗܘܿܢ.

quæ cum relicta fuerit ab eis, complacebit sibi in sabbatis suis, patiens solitudinem propter illos. Ipsi vero rogabunt pro peccatis suis, eo quod abjecerint judicia mea, et leges meas despexerint.

Եւ երկիրն լքցի ի նոցանէ. յայնժամ ընկալցի երկիրն զշաբաթս իւր` յաւերել նորա վասն նոցա, եւ նոքա ընկալցին զանօրէնութիւնս իւրեանց, փոխանակ զի զիրաւունս իմ արհամարհեցին, եւ ի հրամանաց իմոց տաղտկացաւ անձն նոցա,

და ქუეყანა იგი თქუენი დაშთეს. და მაშინ შეიწყნაროს ქუეყანამან შაბათი მისი მოოჴრებითა მით მისითა ამისთჳს და მათ მოიხუნენ თჳსნი იგი უშჯულოებანი ამისთჳს, რამეთუ სამართალნი ჩემნი უგულებელს-ყუნეს, ბრძანებანი ჩემნი მოიწყინნა გულმა მათმან. 43

43 The land also shall be left of them, and shall enjoy her sabbaths, while she lieth desolate without them: and they shall accept of the punishment of their iniquity: because, even because they despised my judgments, and because their soul abhorred my statutes.

מד. וְאַף גַּם זֹאת בִּהְיוֹתָם בְּאֶרֶץ אֹיְבֵיהֶם לֹא מְאַסְתִּים וְלֹא גְעַלְתִּים לְכַלֹּתָם לְהָפֵר בְּרִיתִי אִתָּם כִּי אֲנִי יְהֹוָה אֱלֹהֵיהֶם:

καὶ οὐδ᾽ ὧς ὄντων αὐτῶν ἐν τῇ γῇ τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν οὐχ ὑπερεῖδον αὐτοὺς οὐδὲ προσώχθισα αὐτοῖς ὥστε ἐξαναλῶσαι αὐτοὺς τοῦ διασκεδάσαι τὴν διαθήκην μου τὴν πρὸς αὐτούς ὅτι ἐγώ εἰμι κύριος ὁ θεὸς αὐτῶν

44 ܘܐܵܦ ܟܲܕ݂ ܗܘ̤ܵܘ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܲܒ݂ܥܸܠܕܿܒ݂ܵܒܲܝܗܘܿܢ: ܠܵܐ ܐܲܣܠܝܼܬ݂ ܐܸܢܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܕܸܚܩܹܬ݂ ܐܸܢܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܐܵܘܒܿܕܹܬ݂ ܐܸܢܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܒܲܛܠܹܬ݂ ܩܝܵܡܝ ܕܥܲܡܗܘܿܢ.

Et tamen etiam cum essent in terra hostili, non penitus abjeci eos, neque sic despexi ut consumerentur, et irritum facerent pactum meum cum eis. Ego enim sum Dominus Deus eorum,

Եւ ես` մինչդեռ էին յերկրի թշնամեաց իւրեանց, ոչ անտես արարի զնոսա, եւ ոչ տաղտկացայ նոքօք առ ի սատակելոյ զնոսա` ցրել զուխտ իմ որ ընդ նոսա. զի ես եմ Տէր Աստուած նոցա,

და იყუნეს ღათუ ქუეყანასა მტერთა მათთასა, არა უგულებელ-ვყვენ იგინი და არცა მოვიწყინე მოჴოცად მათა და განქარვებად აღთქმათა ჩემთა მამათა მიმართ, რამეთუ მე ვარ უფალი ღმერთი მათი. 44

44 And yet for all that, when they be in the land of their enemies, I will not cast them away, neither will I abhor them, to destroy them utterly, and to break my covenant with them: for I am the LORD their God.

מה. וְזָכַרְתִּי לָהֶם בְּרִית רִאשֹׁנִים אֲשֶׁר הוֹצֵאתִי אֹתָם מֵאֶרֶץ מִצְרַיִם לְעֵינֵי הַגּוֹיִם לִהְיוֹת לָהֶם לֵאלֹהִים אֲנִי יְהֹוָה:

καὶ μνησθήσομαι αὐτῶν τῆς διαθήκης τῆς προτέρας ὅτε ἐξήγαγον αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου ἐξ οἴκου δουλείας ἔναντι τῶν ἐθνῶν τοῦ εἶναι αὐτῶν θεός ἐγώ εἰμι κύριος

45 ܐܸܠܵܐ ܐܸܬܿܕܲܟ݂ܪܹܬ݂ ܠܗܘܿܢ ܩܝܵܡܵܐ ܕܩܲܕ݂ܡܵܝܹ̈ܐ: ܡܸܛܠ ܕܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܗܘܿܢ: ܕܐܲܦܩܹܬ݂ ܐܸܢܘܿܢ ܡܼܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ ܠܥܹܝܢ ܥܲܡܡܹ̈ܐ: ܘܲܗܘܹܝܬ݂ ܠܗܘܿܢ ܐܲܠܵܗܵܐ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ.

et recordabor fœderis mei pristini, quando eduxi eos de terra Ægypti in conspectu gentium, ut essem Deus eorum. Ego Dominus.

եւ յիշեցից զառաջին ուխտն նոցա, յորժամ հանի զնոսա յերկրէն Եգիպտացւոց ի տանէ ծառայութեան``, առաջի ամենայն ազգաց` լինել նոցա Աստուած. զի ես եմ Տէր,

და მოვიჴსენო მე აღთქმაჲ იგი პირველი, რაჟამს გამოვიყვანენ იგინი ქუეყანით ეგჳპტით სახლისა მისგან კირთებისა წინაშე ყოველთა ნათესავთა, რაჲთა ვიყო მე მათა ღმერთ. მე ვარ უფალი. 45

45 But I will for their sakes remember the covenant of their ancestors, whom I brought forth out of the land of Egypt in the sight of the heathen, that I might be their God: I am the LORD.

מו. אֵלֶּה הַחֻקִּים וְהַמִּשְׁפָּטִים וְהַתּוֹרֹת אֲשֶׁר נָתַן יְהֹוָה בֵּינוֹ וּבֵין בְּנֵי יִשְׂרָאֵל בְּהַר סִינַי בְּיַד משֶׁה:

ταῦτα τὰ κρίματα καὶ τὰ προστάγματα καὶ ὁ νόμος ὃν ἔδωκεν κύριος ἀνὰ μέσον αὐτοῦ καὶ ἀνὰ μέσον τῶν υἱῶν Ισραηλ ἐν τῷ ὄρει Σινα ἐν χειρὶ Μωυσῆ

46 ܗܵܠܹܝܢ ܦܘܼܩܕܵܢܹ̈ܐ: ܘܢܵܡܘܿܣܹ̈ܐ: ܘܕ݂ܝܼܢܹ̈ܐ ܕܝܲܗ̄ܒ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܒܲܝܢܵܘܗܝ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܒܛܘܼܪܵܐ ܕܣܝܼܢܲܝ ܒܐܝܼܕ݂ܵܐ ܕܡܘܼܫܹܐ.

Hæc sunt judicia atque præcepta et leges quas dedit Dominus inter se et filios Israël in monte Sinai per manum Moysi.

Այս են իրաւունք եւ հրամանք եւ օրէնք, զոր ետ Տէր ի մէջ իւր եւ ի մէջ որդւոցն Իսրայելի ի լերինն Սինայ ի ձեռն Մովսիսի,

ესე სამართალნი და მშჯავრნი და შჯული, რომელ მოსცა უფალმან შორის მისსა და შორის ძეთა ისრაჱლისათა მთასა სინასა ჴელითა მოსესითა. 45

46 These are the statutes and judgments and laws, which the LORD made between him and the children of Israel in mount Sinai by the hand of Moses.

כז

ΚΖʹ

ܩܦܠܐܘܢ: ܟܙ.

Cap. 27

ԳԼ. ԻԷ

თავი ოცდამეშვიდე

א. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֵּאמֹר:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων

1 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܹܗ.

Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

Խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ,

და ეტყოდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: 1

1 And the LORD spake unto Moses, saying,

ב. דַּבֵּר אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְאָמַרְתָּ אֲלֵהֶם אִישׁ כִּי יַפְלִא נֶדֶר בְּעֶרְכְּךָ נְפָשֹׁת לַיהֹוָה:

λάλησον τοῖς υἱοῖς Ισραηλ καὶ ἐρεῖς αὐτοῖς ὃς ἂν εὔξηται εὐχὴν ὥστε τιμὴν τῆς ψυχῆς αὐτοῦ τῷ κυρίῳ

2 ܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܒܢܲܝ ܝܼܣܵܪܝܹܠ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ: ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܟܲܕ݂ ܢܸܦܪܘܿܫ ܢܸܕ݂ܪܵܐ ܒܲܕ݂ܡܲܝܵܐ ܕܢܲܦ̮ܫܵܬ݂ܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Loquere filiis Israël, et dices ad eos: Homo qui votum fecerit, et spoponderit Deo animam suam, sub æstimatione dabit pretium.

Խօսեաց ընդ որդիսն Իսրայելի եւ ասասցես ցնոսա. Որ ոք ուխտեսցէ ուխտս` տալ զգինս անձին իւրոյ Տեառն,

ეტყოდე ძეთა ისრაჱლისათა და არქუ მათ: რომელმან ილოცოს ლოცვაჲ მიცემად სასყიდელი სულისა თჳსისაჲ ღმერთსა, 2

2 Speak unto the children of Israel, and say unto them, When a man shall make a singular vow, the persons shall be for the LORD by thy estimation.

ג. וְהָיָה עֶרְכְּךָ הַזָּכָר מִבֶּן עֶשְׂרִים שָׁנָה וְעַד בֶּן שִׁשִּׁים שָׁנָה וְהָיָה עֶרְכְּךָ חֲמִשִּׁים שֶׁקֶל כֶּסֶף בְּשֶׁקֶל הַקֹּדֶשׁ:

ἔσται ἡ τιμὴ τοῦ ἄρσενος ἀπὸ εἰκοσαετοῦς ἕως ἑξηκονταετοῦς ἔσται αὐτοῦ ἡ τιμὴ πεντήκοντα δίδραχμα ἀργυρίου τῷ σταθμῷ τῷ ἁγίῳ

3 ܢܸܗܘܘܿܢ ܕܡܵܘܗܝ ܕܸܟ݂ܪܵܐ: ܡܼܢ ܒܲܪ ܥܸܣܪܝܼܢ ܫܢܝܼܢ ܘܲܥܕܲܡܵܐ ܠܒܲܪ ܫܬܿܝܼܢ ܫܢܝܼܢ: ܢܸܗܘܘܿܢ ܕܡܵܘܗܝ ܚܲܡܫܝܼܢ ܡܲܬ݂ܩܵܠܝܼܢ ܕܟܸܣܦܵܐ: ܒܡܲܬ݂ܩܵܠܵܐ ܕܩܘܼܕ݂ܫܵܐ.

Si fuerit masculus a vigesimo anno usque ad sexagesimum annum, dabit quinquaginta siclos argenti ad mensuram sanctuarii:

եղիցին գինք արուի, ի քսանամենից մինչեւ ցվաթսնամեանս, եղիցին գինք նորա յիսուն երկդրամեան արծաթոյ ըստ սրբութեան սկեղն,

და იყოს სასყიდელი იგი წულისაჲ ოცით წლითგან ვიდრე სამეოც წლადმდე, იყოს სასყიდელი მისი ერგასისი სატირი ვეცხლისაჲ სასწორითა წმიდითა 3

3 And thy estimation shall be of the male from twenty years old even unto sixty years old, even thy estimation shall be fifty shekels of silver, after the shekel of the sanctuary.

ד. וְאִם נְקֵבָה הִוא וְהָיָה עֶרְכְּךָ שְׁלשִׁים שָׁקֶל:

τῆς δὲ θηλείας ἔσται ἡ συντίμησις τριάκοντα δίδραχμα

4 ܘܐܸܢ ܢܸܩܒܿܬ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ: ܢܸܗܘܘܿܢ ܕܡܹܝܗܿ ܬܠܵܬ݂ܝܼܢ ܡܲܬ݂ܩܵܠܝܼܢ.

si mulier, triginta.

եւ իգին լիցին գինք` երեսուն երկդրամեան,

ხოლო ქალისაჲ იყოს თანა სასყიდელი ოცდაათი სატირი. 4

4 And if it be a female, then thy estimation shall be thirty shekels.

ה. וְאִם מִבֶּן חָמֵשׁ שָׁנִים וְעַד בֶּן עֶשְׂרִים שָׁנָה וְהָיָה עֶרְכְּךָ הַזָּכָר עֶשְׂרִים שְׁקָלִים וְלַנְּקֵבָה עֲשֶׂרֶת שְׁקָלִים:

ἐὰν δὲ ἀπὸ πενταετοῦς ἕως εἴκοσι ἐτῶν ἔσται ἡ τιμὴ τοῦ ἄρσενος εἴκοσι δίδραχμα τῆς δὲ θηλείας δέκα δίδραχμα

5 ܘܐܸܢ ܡܼܢ ܒܲܪ ܚܲܡܸܫ ܫܢܝܼܢ ܘܲܥܕܲܡܵܐ ܠܒܲܪ ܥܸܣܪܝܼܢ ܫܢܝܼܢ: ܢܸܗܘܘܿܢ ܕܡܵܘܗܝ ܕܕܸܟ݂ܪܵܐ ܥܸܣܪܝܼܢ ܡܲܬ݂ܩܵܠܝܼܢ: ܘܲܕ݂ܢܸܩܒܿܬ݂ܵܐ ܥܸܣܪܵܐ ܡܲܬ݂ܩܵܠܝܼܢ.

A quinto autem anno usque ad vigesimum, masculus dabit viginti siclos: femina, decem.

Ապա թէ ի հինգամենից մինչեւ ցքսանամեանս, լինիցին գինք արուին քսան երկդրամեան, եւ իգին տասն երկդրամեան,

უკეთუ ხუთისა წლისაჲთგან ვიდრე ოცად წლადმდე იყოს, სასყიდელი წულისაჲ - ოცი სატირი. 5

5 And if it be from five years old even unto twenty years old, then thy estimation shall be of the male twenty shekels, and for the female ten shekels.

ו. וְאִם מִבֶּן חֹדֶשׁ וְעַד בֶּן חָמֵשׁ שָׁנִים וְהָיָה עֶרְכְּךָ הַזָּכָר חֲמִשָּׁה שְׁקָלִים כָּסֶף וְלַנְּקֵבָה עֶרְכְּךָ שְׁלשֶׁת שְׁקָלִים כָּסֶף:

ἀπὸ δὲ μηνιαίου ἕως πενταετοῦς ἔσται ἡ τιμὴ τοῦ ἄρσενος πέντε δίδραχμα ἀργυρίου τῆς δὲ θηλείας τρία δίδραχμα

6 ܘܐܸܢ ܡܼܢ ܒܲܪ ܝܲܪܚܵܐ ܘܲܥܕܲܡܵܐ ܠܒܲܪ ܚܲܡܸܫ ܫܢܝܼܢ: ܢܸܗܘܘܿܢ ܕܡܵܘܗܝ ܕܕܸܟ݂ܪܵܐ ܚܲܡܫܵܐ ܡܲܬ݂ܩܵܠܝܼܢ ܕܟܸܣܦܵܐ: ܘܲܕ݂ܢܸܩܒܿܬ݂ܵܐ ܬܠܵܬ݂ܵܐ ܡܲܬ݂ܩܵܠܝܼܢ.

Ab uno mense usque ad annum quintum, pro masculo dabuntur quinque sicli: pro femina, tres.

Եւ յամսօրէէն մինչեւ ցհինգեմեանն` եղիցի արուին հինգ երկդրամեան արծաթոյ, եւ իգին երեք երկդրամեանք արծաթոյ,

ხოლო ქალისაჲ - ათი სატირი. და თთჳთ ერთითგან ვიდრე ხუთად წლადმდე იყოს სასყიდელი იგი წულისაჲ ხუთი სატირი ვეცხლისაჲ, 6

6 And if it be from a month old even unto five years old, then thy estimation shall be of the male five shekels of silver, and for the female thy estimation shall be three shekels of silver.

ז. וְאִם מִבֶּן שִׁשִּׁים שָׁנָה וָמַעְלָה אִם זָכָר וְהָיָה עֶרְכְּךָ חֲמִשָּׁה עָשָׂר שָׁקֶל וְלַנְּקֵבָה עֲשָׂרָה שְׁקָלִים:

ἐὰν δὲ ἀπὸ ἑξηκονταετῶν καὶ ἐπάνω ἐὰν μὲν ἄρσεν ᾖ ἔσται ἡ τιμὴ πεντεκαίδεκα δίδραχμα ἀργυρίου ἐὰν δὲ θήλεια δέκα δίδραχμα

7 ܘܐܸܢ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܗ̄ܘܼ ܡܼܢ ܒܲܪ ܫܬܿܝܼܢ ܫܢܝܼܢ ܘܲܠܥܸܠ: ܢܸܗܘܘܿܢ ܕܡܵܘܗܝ ܚܲܡܸܫܬܲܥܣܲܪ ܡܲܬ݂ܩܵܠܝܼܢ: ܘܲܕ݂ܢܸܩܒܿܬ݂ܵܐ ܥܸܣܪܵܐ ܡܲܬ݂ܩܵܠܝܼܢ.

Sexagenarius et ultra masculus dabit quindecim siclos: femina, decem.

Ապա թէ ի վաթսնամենից եւ ի վեր իցէ, եթէ արու իցէ, եղիցին գինք նորա հնգետասան երկդրամեան արծաթոյ, եւ իգին` տասն երկդրամեան,

ხოლო ქალისაჲ - სამი სატირი ვეცხლისაჲ. უკეთუ სამეოცისა წლისა უზეშთაეს იყოს, წულისაჲ მის იყოს ათხუთმეტ სატირი ვეცხლისაჲ. 7

7 And if it be from sixty years old and above; if it be a male, then thy estimation shall be fifteen shekels, and for the female ten shekels.

ח. וְאִם מָךְ הוּא מֵעֶרְכֶּךָ וְהֶעֱמִידוֹ לִפְנֵי הַכֹּהֵן וְהֶעֱרִיךְ אֹתוֹ הַכֹּהֵן עַל פִּי אֲשֶׁר תַּשִּׂיג יַד הַנֹּדֵר יַעֲרִיכֶנּוּ הַכֹּהֵן:

ἐὰν δὲ ταπεινὸς ᾖ τῇ τιμῇ στήσεται ἐναντίον τοῦ ἱερέως καὶ τιμήσεται αὐτὸν ὁ ἱερεύς καθάπερ ἰσχύει ἡ χεὶρ τοῦ εὐξαμένου τιμήσεται αὐτὸν ὁ ἱερεύς

8 ܘܐܸܢ ܡܸܣܟܹܿܝܢ ܗ̄ܘܼ ܡܼܢ ܕܡܲܝܵܐ: ܢܩܝܼܡܘܼܢܹܗ ܩܕ݂ܵܡ ܟܵܗܢܵܐ: ܘܢܸܦܣܘܿܩ ܕܡܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ: ܘܐܲܝܟ݂ ܕܣܵܦܩܵܐ ܒܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܕܡܿܢ ܕܢܵܕܲܪ ܢܸܕ݂ܪܵܐ: ܗܵܟܲܢܵܐ ܢܸܦܣܘܿܩ ܕܡܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ.

Si pauper fuerit, et æstimationem reddere non valebit, stabit coram sacerdote: et quantum ille æstimaverit, et viderit eum posse reddere, tantum dabit.

Ապա թէ աղքատ իցէ ի գնոցն, կացցէ առաջի քահանային, եւ հատցէ նմա քահանայն գին, եւ որչափ ինչ ի կարի իցէ ի ձեռին ուխտաւորին` արկցէ նմա գինս քահանայն,

უკუეთუ ქალი იყოს - ათ სატირ. უკუეთუ უპოვარ იყოს სასყიდლისა, დადგეს წინაშე მღდელისა მის და დასდვას მღდელმან მან სასყიდელი, რაოდენცა შემძლებელ იყოს ჴელი მისი, რომელმან-იგი აღუთქვა, ეგრეცა დასდვას სასყიდელი მღდელმან მან. 8

8 But if he be poorer than thy estimation, then he shall present himself before the priest, and the priest shall value him; according to his ability that vowed shall the priest value him.

ט. וְאִם בְּהֵמָה אֲשֶׁר יַקְרִיבוּ מִמֶּנָּה קָרְבָּן לַיהֹוָה כֹּל אֲשֶׁר יִתֵּן מִמֶּנּוּ לַיהֹוָה יִהְיֶה קֹּדֶשׁ:

ἐὰν δὲ ἀπὸ τῶν κτηνῶν τῶν προσφερομένων ἀπ᾽ αὐτῶν δῶρον τῷ κυρίῳ ὃς ἂν δῷ ἀπὸ τούτων τῷ κυρίῳ ἔσται ἅγιον

9 ܘܐܸܢ ܒܥܝܼܪܵܐ ܗ̄ܝܼ ܕܲܡܩܲܪܒ݂ܝܼܢ ܡܸܢܵܗ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܟܠ ܕܝܵܗܹܒ݂ ܡܸܢܵܗ ܩܲܕܝܼܫ ܢܸܗܘܸܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Animal autem, quod immolari potest Domino, si quis voverit, sanctum erit,

Եւ եթէ յանասնոց մատուցանելեաց Տեառն իցէ պատարագն, որչափ ինչ տացէ ի նոցանէ Տեառն` սուրբ լիցի,

უკუეთუ საცხოვართაგანსა რომელსა შესწირვიდენ მსხუერპლად ღმრთისა, რომელმან შეწიროს ამათგანი უფლისა, იყოს იგი წმიდაჲ. 9

9 And if it be a beast, whereof men bring an offering unto the LORD, all that any man giveth of such unto the LORD shall be holy.

י. לֹא יַחֲלִיפֶנּוּ וְלֹא יָמִיר אֹתוֹ טוֹב בְּרָע אוֹ רַע בְּטוֹב וְאִם הָמֵר יָמִיר בְּהֵמָה בִּבְהֵמָה וְהָיָה הוּא וּתְמוּרָתוֹ יִהְיֶה קֹּדֶשׁ:

οὐκ ἀλλάξει αὐτὸ καλὸν πονηρῷ οὐδὲ πονηρὸν καλῷ ἐὰν δὲ ἀλλάσσων ἀλλάξῃ αὐτὸ κτῆνος κτήνει ἔσται αὐτὸ καὶ τὸ ἄλλαγμα ἅγια

10 ܠܵܐ ܢܚܲܠܦܝܼܘܗܝ ܛܵܒ݂ܵܐ ܒܒ݂ܝܼܫܵܐ: ܘܒ݂ܝܼܫܵܐ ܒܛܵܒ݂ܵܐ: ܘܐܸܢ ܡܚܲܠܵܦܘܼ ܢܚܲܠܸܦ ܒܲܒ݂ܥܝܼܪܵܐ: ܗܝܼ ܘܬܲܚܠܘܼܦܵܗ ܢܸܗܘܘܿܢ ܩܘܼܕܫܵܐ.

et mutari non poterit, id est, nec melius malo, nec pejus bono: quod si mutaverit, et ipsum quod mutatum est, et illud pro quo mutatum est, consecratum erit Domino.

եւ մի՛ փոխանակեսցէ զլաւն ընդ յոռւոյն, եւ մի՛ զյոռին ընդ լաւին. ապա թէ փոխանակելով փոխանակեսցէ զայն անասուն ընդ անասնոյ, եղիցի ե՛ւ այն ե՛ւ փոխանակն սուրբ,

არა განსცვალო კეთილი ხენეშად, უკუეთუ განცვალებით განსცვალო იგი საცხოვარი საცხოვრად და ნაცვალიცა იგი მისი იყოს წმიდაჲ. 10

10 He shall not alter it, nor change it, a good for a bad, or a bad for a good: and if he shall at all change beast for beast, then it and the exchange thereof shall be holy.

יא. וְאִם כָּל בְּהֵמָה טְמֵאָה אֲשֶׁר לֹא יַקְרִיבוּ מִמֶּנָּה קָרְבָּן לַיהֹוָה וְהֶעֱמִיד אֶת הַבְּהֵמָה לִפְנֵי הַכֹּהֵן:

ἐὰν δὲ πᾶν κτῆνος ἀκάθαρτον ἀφ᾽ ὧν οὐ προσφέρεται ἀπ᾽ αὐτῶν δῶρον τῷ κυρίῳ στήσει τὸ κτῆνος ἔναντι τοῦ ἱερέως

11 ܘܐܸܢ ܒܥܝܼܪܵܐ ܗ̄ܝܼ ܛܲܡܲܐܬ݂ܵܐ ܕܠܵܐ ܡܩܲܪܒ݂ܝܼܢ ܡܸܢܵܗ ܩܘܼܪܒܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܢܩܝܼܡܘܼܢܵܗ ܠܲܒ݂ܥܝܼܪܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܟܵܗܢܵܐ.

Animal immundum, quod immolari Domino non potest, si quis voverit, adducetur ante sacerdotem:

Ապա թէ յամենայն անասնոց անսրբոց իցէ յորոց ոչ մատչիցի պատարագ Տեառն, կացուսցէ զանասունն առաջի քահանային,

უკეთუ ყოველივე პირუტყჳ არაწმიდაჲ იყოს, რომელთაგანი არა შეიწირვის მსხუერპლად ღმრთისა, დაადგინოს საცხოვარი იგი წინაშე მღდელისა მის 11

11 And if it be any unclean beast, of which they do not offer a sacrifice unto the LORD, then he shall present the beast before the priest:

יב. וְהֶעֱרִיךְ הַכֹּהֵן אֹתָהּ בֵּין טוֹב וּבֵין רָע כְּעֶרְכְּךָ הַכֹּהֵן כֵּן יִהְיֶה:

καὶ τιμήσεται αὐτὸ ὁ ἱερεὺς ἀνὰ μέσον καλοῦ καὶ ἀνὰ μέσον πονηροῦ καὶ καθότι ἂν τιμήσεται ὁ ἱερεύς οὕτως στήσεται

12 ܘܢܸܦܣܘܿܩ ܕܡܹܝܗܿ ܟܵܗܢܵܐ ܒܹܝܬ݂ ܛܵܒ݂ܬܵܐ ܠܒ݂ܝܼܫܬܵܐ: ܘܐܲܝܟ݂ ܕܲܦܣܲܩ ܕܡܹܝܗܿ ܟܵܗܢܵܐ: ܗܵܟܲܢܵܐ ܢܸܗܘܸܐ.

qui judicans utrum bonum an malum sit, statuet pretium.

եւ արկցէ նմա գինս քահանայն ի մէջ լաւին եւ յոռւոյն. եւ որպէս զիարդ արկցէ նմա գինս քահանայն` այն կացցէ,

და დასდვას სასყიდელი მღდელმან მან შორის კეთილსა და შორის ხენეშსა მას, რაჲცა-იგი დასდვას მღდელმან მან, იგიცა ეგენ. 12

12 And the priest shall value it, whether it be good or bad: as thou valuest it, who art the priest, so shall it be.

יג. וְאִם גָּאֹל יִגְאָלֶנָּה וְיָסַף חֲמִישִׁתוֹ עַל עֶרְכֶּךָ:

ἐὰν δὲ λυτρούμενος λυτρώσηται αὐτό προσθήσει τὸ ἐπίπεμπτον πρὸς τὴν τιμὴν αὐτοῦ

13 ܘܐܸܢ ܡܸܦܪܲܩ ܢܸܦܪܩܝܼܗܿ: ܢܵܘܣܸܦ ܚܲܕ݂ ܡܼܢ ܚܲܡܫܵܐ ܥܲܠ ܕܡܹܝܗܿ.

Quod si dare voluerit is qui offert, addet supra æstimationem quintam partem.

Իսկ եթէ փրկելով փրկեսցէ զնա, եւ զհինգերորդ մասն գնոց նորա յաւելցէ ի նոյն,

უკუეთუ ჴსნით იჴსნეს იგი, შესძინენ მეხუთე იგი სასყიდელსა მისსა. და უკუეთუ კაცმან განწმიდოს სახლი თჳსი წმიდად უფლისა, დასდვას სასყიდელი შორის ხენეშსა, რაჲცა-იგი დასდვას მღდელმან მან, იგიცა დაემტკიცენ. 13

13 But if he will at all redeem it, then he shall add a fifth part thereof unto thy estimation.

יד. וְאִישׁ כִּי יַקְדִּשׁ אֶת בֵּיתוֹ קֹדֶשׁ לַיהֹוָה וְהֶעֱרִיכוֹ הַכֹּהֵן בֵּין טוֹב וּבֵין רָע כַּאֲשֶׁר יַעֲרִיךְ אֹתוֹ הַכֹּהֵן כֵּן יָקוּם:

καὶ ἄνθρωπος ὃς ἂν ἁγιάσῃ τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἁγίαν τῷ κυρίῳ καὶ τιμήσεται αὐτὴν ὁ ἱερεὺς ἀνὰ μέσον καλῆς καὶ ἀνὰ μέσον πονηρᾶς ὡς ἂν τιμήσεται αὐτὴν ὁ ἱερεύς οὕτως σταθήσεται

14 ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܐܸܢ ܢܩܲܕܸܿܫ ܒܲܝܬܹܿܗ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܢܸܦܣܘܿܩ ܕܡܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ ܒܹܝܬ݂ ܛܵܒ݂ܬܵܐ ܠܒ݂ܝܼܫܬܵܐ: ܘܐܲܝܟ݂ ܕܦܵܣܹܩ ܕܡܵܘܗܝ ܟܵܗܢܵܐ: ܗܵܟܲܢܵܐ ܢܩܘܼܡ.

Homo si voverit domum suam, et sanctificaverit Domino, considerabit eam sacerdos utrum bona an mala sit, et juxta pretium, quod ab eo fuerit constitutum, venundabitur:

Եւ մարդ ոք որ սրբեսցէ զտուն իւր սրբութիւն Տեառն, արկցէ նմա գինս քահանայն ի մէջ լաւին եւ յոռւոյն. եւ որպէս զիարդ արկցէ նմա գինս քահանայն, նոյն կացցէ,

უკუეთუ შემდგომად განწმედისა მის იჴსნიდეს სახლსა მას თჳსსა, შესძინოს ნახუთალი ვეცხლისა სასყიდელსა მისსა და იყოს მისა სახლი იგი. 14

14 And when a man shall sanctify his house to be holy unto the LORD, then the priest shall estimate it, whether it be good or bad: as the priest shall estimate it, so shall it stand.

טו. וְאִם הַמַּקְדִּישׁ יִגְאַל אֶת בֵּיתוֹ וְיָסַף חֲמִישִׁית כֶּסֶף עֶרְכְּךָ עָלָיו וְהָיָה לוֹ:

ἐὰν δὲ ὁ ἁγιάσας αὐτὴν λυτρῶται τὴν οἰκίαν αὐτοῦ προσθήσει ἐπ᾽ αὐτὸ τὸ ἐπίπεμπτον τοῦ ἀργυρίου τῆς τιμῆς καὶ ἔσται αὐτῷ

15 ܘܐܸܢ ܗܵܘ ܕܲܡܩܲܕܸܿܫ ܢܸܦܪܩܝܼܘܗܝ ܠܒܲܝܬܹܿܗ: ܢܵܘܣܸܦ ܚܲܕ݂ ܡܼܢ ܚܲܡܫܵܐ ܟܸܣܦܵܐ ܕܲܕ݂ܡܵܘܗܝ ܥܠܵܘܗܝ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܕܝܼܠܹܗ.

sin autem ille qui voverat, voluerit redimere eam, dabit quintam partem æstimationis supra, et habebit domum.

Ապա թէ որ սրբեացն զնա փրկեսցէ զտուն իւր, յաւելցէ եւ զհինգերորդ արծաթոյ գնոցն ի նոյն, եւ նմին իսկ եղիցի,

უკუეთუ ყანაჲ სამკჳდრებელისა მისისაჲ წმიდა-ყოს კაცმან ღმრთისა 15

15 And if he that sanctified it will redeem his house, then he shall add the fifth part of the money of thy estimation unto it, and it shall be his.

טז. וְאִם מִשְּׂדֵה אֲחֻזָּתוֹ יַקְדִּישׁ אִישׁ לַיהֹוָה וְהָיָה עֶרְכְּךָ לְפִי זַרְעוֹ זֶרַע חֹמֶר שְׂעֹרִים בַּחֲמִשִּׁים שֶׁקֶל כָּסֶף:

ἐὰν δὲ ἀπὸ τοῦ ἀγροῦ τῆς κατασχέσεως αὐτοῦ ἁγιάσῃ ἄνθρωπος τῷ κυρίῳ καὶ ἔσται ἡ τιμὴ κατὰ τὸν σπόρον αὐτοῦ κόρου κριθῶν πεντήκοντα δίδραχμα ἀργυρίου

16 ܘܐܸܢ ܡܼܢ ܚܲܩܠܵܐ ܕܝܵܪܬܿܘܼܬܹܗ ܢܩܲܕܸܫ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܢܸܗܘܘܿܢ ܕܡܹܝܗܿ ܠܦܘܼܬ݂ ܙܲܪܥܵܗ: ܒܹܝܬ݂ ܙܲܪܥܵܐ ܕܟ݂ܘܼܪ ܣܥܵܪܝܼܢ ܒܚܲܡܫܝܼܢ ܡܲܬ݂ܩܵܠܝܼܢ ܕܟܸܣܦܵܐ.

Quod si agrum possessionis suæ voverit, et consecraverit Domino, juxta mensuram sementis æstimabitur pretium: si triginta modiis hordei seritur terra, quinquaginta siclis venundetur argenti.

Եւ եթէ յանդոյ կալուածոց իւրոց սրբեսցէ ոք ինչ Տեառն, եղիցին գինք նորա ըստ սերման իւրում. քոռի միոջ գետնոյ` եղիցի յիսուն երկդրամեան արծաթոյ,

და იყოს სასყიდელი მისი მსგავსად სათესავისა მისისა ოცდაათისა გრივისა ქრთილისაჲ ერგასისი სატირი ვეცხლი. 16

16 And if a man shall sanctify unto the LORD some part of a field of his possession, then thy estimation shall be according to the seed thereof: an homer of barley seed shall be valued at fifty shekels of silver.

יז. אִם מִשְּׁנַת הַיֹּבֵל יַקְדִּישׁ שָׂדֵהוּ כְּעֶרְכְּךָ יָקוּם:

ἐὰν δὲ ἀπὸ τοῦ ἐνιαυτοῦ τῆς ἀφέσεως ἁγιάσῃ τὸν ἀγρὸν αὐτοῦ κατὰ τὴν τιμὴν αὐτοῦ στήσεται

17 ܘܐܸܢ ܡܼܢ ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܦܘܼܢܵܝܵܐ ܢܩܲܕܸܿܫ ܚܲܩܠܹܗ: ܐܲܝܟ݂ ܕܡܹܝܗܿ ܗܵܟܲܢܵܐ ܢܩܝܼܡ.

Si statim ab anno incipientis jubilæi voverit agrum, quanto valere potest, tanto æstimabitur.

Եւ եթէ յամէ թողութեանն սրբեսցէ զանդն իւր, ըստ գնոցն որչափ ինչ իցեն, կացցէ,

უკუეთუ წელიწადსა მას მიტევებისა წმიდა-ყოს ყანაჲ თჳსი, მსგავსად სასყიდელისა მის დაემტკიცოს. 17

17 If he sanctify his field from the year of jubile, according to thy estimation it shall stand.

יח. וְאִם אַחַר הַיֹּבֵל יַקְדִּישׁ שָׂדֵהוּ וְחִשַּׁב לוֹ הַכֹּהֵן אֶת הַכֶּסֶף עַל פִּי הַשָּׁנִים הַנּוֹתָרֹת עַד שְׁנַת הַיֹּבֵל וְנִגְרַע מֵעֶרְכֶּךָ:

ἐὰν δὲ ἔσχατον μετὰ τὴν ἄφεσιν ἁγιάσῃ τὸν ἀγρὸν αὐτοῦ προσλογιεῖται αὐτῷ ὁ ἱερεὺς τὸ ἀργύριον ἐπὶ τὰ ἔτη τὰ ἐπίλοιπα ἕως εἰς τὸν ἐνιαυτὸν τῆς ἀφέσεως καὶ ἀνθυφαιρεθήσεται ἀπὸ τῆς συντιμήσεως αὐτοῦ

18 ܘܐܸܢ ܡܼܢ ܒܵܬܲܪ ܦܘܼܢܵܝܵܐ ܢܩܲܕܸܿܫ ܚܲܩܠܹܗ: ܢܸܚܫܘܿܒ݂ ܠܹܗ ܟܵܗܢܵܐ ܟܸܣܦܵܐ ܠܦܘܼܬ ܫܢܲܝܵܐ ܕܐܸܫܬܿܚܲܪ ܥܕܲܡܵܐ ܠܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܦܘܼܢܵܝܵܐ: ܘܢܸܒ݂ܨܘܿܪ ܡܼܢ ܕܡܹܝܗܿ.

Sin autem post aliquantum temporis, supputabit sacerdos pecuniam juxta annorum, qui reliqui sunt, numerum usque ad jubilæum, et detrahetur ex pretio.

Ապա թէ յետ թողութեանն սրբեսցէ զանդն իւր, համարեսցի նմա քահանայն զարծաթն յայլ եւս ամսն` մինչեւ ցտարին թողութեան, եւ հատցէ փոքր ինչ ի գնոց անտի նորա,

უკუეთუ შემდგომად მიტევებისა მის წმიდა ყოს ყანაჲ თჳსი, ეგრეცა შეურაცხ-ყოს მღდელმან ვეცხლი მისი წელთა მათ დაკლებულთა ვიდრე მუნ წლადმდე მიტევებისა დააკლოს სასყიდელსა მას მისსა. 18

18 But if he sanctify his field after the jubile, then the priest shall reckon unto him the money according to the years that remain, even unto the year of the jubile, and it shall be abated from thy estimation.

יט. וְאִם גָּאֹל יִגְאַל אֶת הַשָּׂדֶה הַמַּקְדִּישׁ אֹתוֹ וְיָסַף חֲמִשִׁית כֶּסֶף עֶרְכְּךָ עָלָיו וְקָם לוֹ:

ἐὰν δὲ λυτρῶται τὸν ἀγρὸν ὁ ἁγιάσας αὐτόν προσθήσει τὸ ἐπίπεμπτον τοῦ ἀργυρίου πρὸς τὴν τιμὴν αὐτοῦ καὶ ἔσται αὐτῷ

19 ܘܐܸܢ ܡܸܦܪܲܩ ܢܸܦܪܩܝܼܗܿ ܠܚܲܩܠܵܐ ܗ̤ܵܘ ܡܿܢ ܕܲܡܩܲܕܸܫ ܠܵܗ: ܢܵܘܣܸܦ ܚܲܕ݂ ܡܼܢ ܚܲܡܫܵܐ ܟܸܣܦܵܐ ܕܲܕ݂ܡܹܝܗܿ ܥܠܹܝܗܿ: ܘܬܸܗܘܸܐ ܕܝܼܠܹܗ.

Quod si voluerit redimere agrum ille qui voverat, addet quintam partem æstimatæ pecuniæ, et possidebit eum.

ապա թէ փրկեսցէ զանդն որ սրբեացն զնա, յաւելցէ զհինգերորդ մասն արծաթոյն ի գինս իւր, եւ նորա իսկ լիցի,

უკუეთუ იჴსნიდეს ყანასა მას თჳსსა, შემდგომად განწმედისა მისისა შესძინოს მეხუთე იგი ვეცხლისაჲ სასყიდელსა მისსა, და იყოს იგი მისავე. 19

19 And if he that sanctified the field will in any wise redeem it, then he shall add the fifth part of the money of thy estimation unto it, and it shall be assured to him.

כ. וְאִם לֹא יִגְאַל אֶת הַשָּׂדֶה וְאִם מָכַר אֶת הַשָּׂדֶה לְאִישׁ אַחֵר לֹא יִגָּאֵל עוֹד:

ἐὰν δὲ μὴ λυτρῶται τὸν ἀγρὸν καὶ ἀποδῶται τὸν ἀγρὸν ἀνθρώπῳ ἑτέρῳ οὐκέτι μὴ λυτρώσηται αὐτόν

20 ܘܐܸܢ ܠܵܐ ܢܸܦܪܩܝܼܗܿ ܠܚܲܩܠܵܐ ܘܲܢܙܲܒܿܢܝܼܗܿ ܠܓܲܒ݂ܪܵܐ ܐ̄ܚܪܹܢܵܐ: ܬܘܼܒ݂ ܠܵܐ ܬܸܬ݂ܦܪܸܩ.

Sin autem noluerit redimere, sed alteri cuilibet fuerit venundatus, ultra eum qui voverat redimere non poterit.

Ապա թէ ոչ փրկեսցէ զանդն իւր, եւ վաճառեսցէ զանդն այլում մարդոյ, մի՛ եւս փրկեսցէ,

უკუეთუ არა იჴსნეს ყანაჲ თჳსი და მისცეს იგი კაცსა სხუასა, არღარა იჴსნეს იგი. 20

20 And if he will not redeem the field, or if he have sold the field to another man, it shall not be redeemed any more.

כא. וְהָיָה הַשָּׂדֶה בְּצֵאתוֹ בַיֹּבֵל קֹדֶשׁ לַיהֹוָה כִּשְׂדֵה הַחֵרֶם לַכֹּהֵן תִּהְיֶה אֲחֻזָּתוֹ:

ἀλλ᾽ ἔσται ὁ ἀγρὸς ἐξεληλυθυίας τῆς ἀφέσεως ἅγιος τῷ κυρίῳ ὥσπερ ἡ γῆ ἡ ἀφωρισμένη τῷ ἱερεῖ ἔσται κατάσχεσις

21 ܐܸܠܵܐ ܬܸܗܘܸܐ ܚܲܩܠܵܐ ܡܵܐ ܕܢܵܦܩܵܐ ܒܦܘܼܢܵܝܵܐ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܐܲܝܟ݂ ܚܲܩܠܵܐ ܕܚܸܪܡܵܐ: ܕܟ݂ܵܗܢܵܐ ܬܸܗܘܸܐ ܝܵܪܬܿܘܼܬ݂ܵܐ.

Quia cum jubilæi venerit dies, sanctificatus erit Domino, et possessio consecrata ad jus pertinet sacerdotum.

այլ եղիցի անդն, ելեալ ի թողութեանն` սուրբ Տեառն, իբրեւ զերկիր մի զատուցեալ. քահանային եղիցի ի կալուած,

არამედ იყოს ყანაჲ იგი გამოსრულ მიტევებასა მას წმიდა, იყოს საქებელ ღმრთისა, ვითარცა-იგი ქუეყანაჲ განჩემებული, მღდელისა იყოს იგი სამკჳდრებელ. 21

21 But the field, when it goeth out in the jubile, shall be holy unto the LORD, as a field devoted; the possession thereof shall be the priest's.

כב. וְאִם אֶת שְׂדֵה מִקְנָתוֹ אֲשֶׁר לֹא מִשְּׂדֵה אֲחֻזָּתוֹ יַקְדִּישׁ לַיהֹוָה:

ἐὰν δὲ ἀπὸ τοῦ ἀγροῦ οὗ κέκτηται ὃς οὐκ ἔστιν ἀπὸ τοῦ ἀγροῦ τῆς κατασχέσεως αὐτοῦ ἁγιάσῃ τῷ κυρίῳ

22 ܘܐܸܢ ܚܲܩܠܵܐ ܗ̄ܝܼ ܕܲܙܒ݂ܝܼܢܬܵܐ ܘܠܵܐ ܗ̄ܘܵܐ ܚܲܩܠܵܐ ܕܝܵܪܬܿܘܼܬܹܗ ܡܩܲܕܸܿܫ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Si ager emptus est, et non de possessione majorum sanctificatus fuerit Domino,

Ապա թէ յանդոյ զոր գնեալ իցէ եւ չիցէ յիւրոց կալուածոց` սրբեսցէ Տեառն,

უკუეთუ ყანაჲ იგი, სადა მოუგიეს, რომელ არა არს სამკჳდრებელისაგან მისისა და იგი წმიდა-ყოს ღმრთისა. 22

22 And if a man sanctify unto the LORD a field which he hath bought, which is not of the fields of his possession;

כג. וְחִשַּׁב לוֹ הַכֹּהֵן אֵת מִכְסַת הָעֶרְכְּךָ עַד שְׁנַת הַיֹּבֵל וְנָתַן אֶת הָעֶרְכְּךָ בַּיּוֹם הַהוּא קֹדֶשׁ לַיהֹוָה:

λογιεῖται πρὸς αὐτὸν ὁ ἱερεὺς τὸ τέλος τῆς τιμῆς ἐκ τοῦ ἐνιαυτοῦ τῆς ἀφέσεως καὶ ἀποδώσει τὴν τιμὴν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἅγιον τῷ κυρίῳ

23 ܢܸܚܫܘܿܒ݂ ܟܵܗܢܵܐ ܕܡܹܝܗܿ ܥܕܲܡܵܐ ܠܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܦܘܼܢܵܝܵܐ: ܘܢܸܬܸܿܠ ܕܡܹܝܗܿ ܒܝܵܘܡܵܐ ܗܵܘ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

supputabit sacerdos juxta annorum numerum usque ad jubilæum, pretium: et dabit ille qui voverat eum, Domino.

հաշուեսցի ընդ նմա քահանայն ի գնոցն մինչեւ ցտարին թողութեան, եւ տացէ զգինսն յաւուր յայնմիկ սրբութիւն Տեառն,

შეურაცხოს მას მღდელმან მან სასყიდელისაგან მისისა ვიდრე წელიწადადმდე მიტევებისა მის და მისცეს სასყიდელი იგი მისი მას დღესა, წმიდა-ყოს ღმრთისა. 23

23 Then the priest shall reckon unto him the worth of thy estimation, even unto the year of the jubile: and he shall give thine estimation in that day, as a holy thing unto the LORD.

כד. בִּשְׁנַת הַיּוֹבֵל יָשׁוּב הַשָּׂדֶה לַאֲשֶׁר קָנָהוּ מֵאִתּוֹ לַאֲשֶׁר לוֹ אֲחֻזַּת הָאָרֶץ:

καὶ ἐν τῷ ἐνιαυτῷ τῆς ἀφέσεως ἀποδοθήσεται ὁ ἀγρὸς τῷ ἀνθρώπῳ παρ᾽ οὗ κέκτηται αὐτόν οὗ ἦν ἡ κατάσχεσις τῆς γῆς

24 ܘܲܒ݂ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܦܘܼܢܵܝܵܐ: ܬܸܬ݂ܦܢܸܐ ܚܲܩܠܵܐ ܠܡܵܢ ܕܙܲܒ݂ܢܵܗ ܗ̄ܘܵܐ ܡܸܢܹܗ: ܠܡܿܢ ܕܕ݂ܝܼܠܹܗ ܗ̄ܝܼ ܝܵܪܬܿܘܼܬ݂ܵܐ ܕܐܲܪܥܵܐ.

In jubilæo autem revertetur ad priorem dominum, qui vendiderat eum, et habuerat in sorte possessionis suæ.

Եւ յամին թողութեան դարձցի անդն անդրէն առ այրն յորմէ ստացեալ իցէ, որոյ իւր իսկ էր կալուած երկրին,

და წელიწადსა მას მიტევებისასა კუალად მოეგოს ყანაჲ იგი კაცსა მას, რომლისაგან მოიყიდა, რომლისაჲცა იყო ქუეყანაჲ იგი სამკჳდრებელად. 24

24 In the year of the jubile the field shall return unto him of whom it was bought, even to him to whom the possession of the land did belong.

כה. וְכָל עֶרְכְּךָ יִהְיֶה בְּשֶׁקֶל הַקֹּדֶשׁ עֶשְׂרִים גֵּרָה יִהְיֶה הַשָּׁקֶל:

καὶ πᾶσα τιμὴ ἔσται σταθμίοις ἁγίοις εἴκοσι ὀβολοὶ ἔσται τὸ δίδραχμον

25 ܘܟ݂ܠܗܘܿܢ ܕܡܹܝܗܿ ܢܸܗܘܘܿܢ ܒܡܲܬ݂ܩܵܠܵܐ ܕܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܥܸܣܪܝܼܢ ܡܵܥ̈ܝܼܢ ܗܵܘܹܐ ܡܲܬ݂ܩܵܠܵܐ.

Omnis æstimatio siclo sanctuarii ponderabitur. Siclus viginti obolos habet.

Եւ ամենայն գինք եղիցին ըստ սրբութեան կշռոցն. քսան դանգ լիցի երկդրամեանն,

და ყოველივე სასყიდელი იყოს სასწორთა წმიდათა, ოცი დანგი იყოს სატირი იგი. 25

25 And all thy estimations shall be according to the shekel of the sanctuary: twenty gerahs shall be the shekel.

כו. אַךְ בְּכוֹר אֲשֶׁר יְבֻכַּר לַיהֹוָה בִּבְהֵמָה לֹא יַקְדִּישׁ אִישׁ אֹתוֹ אִם שׁוֹר אִם שֶׂה לַיהֹוָה הוּא:

καὶ πᾶν πρωτότοκον ὃ ἂν γένηται ἐν τοῖς κτήνεσίν σου ἔσται τῷ κυρίῳ καὶ οὐ καθαγιάσει οὐθεὶς αὐτό ἐάν τε μόσχον ἐάν τε πρόβατον τῷ κυρίῳ ἐστίν

26 ܒܪܲܡ ܕܹܝܢ ܒܘܼܟ݂ܪܵܐ ܕܡܸܬ݂ܒܲܟܲܪ ܠܡܵܪܝܵܐ ܡܼܢ ܒܥܝܼܪܵܐ: ܠܵܐ ܢܩܲܕܿܫܝܼܘܗܝ ܓܲܒ݂ܪܵܐ: ܐܸܢ ܬܵܘܪܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܐܵܘ ܐܸܡܪܵܐ: ܕܡܵܪܝܵܐ ܗ̄ܘܼ.

Primogenita, quæ ad Dominum pertinent, nemo sanctificare poterit et vovere: sive bos, sive ovis fuerit, Domini sunt.

Եւ ամենայն անդրանիկ որ ծնանիցի ի խաշանց քոց` Տեառն լիցի, եւ մի՛ ոք սրբեսցէ զայն, եթէ արջառ իցէ, եւ եթէ ոչխար` Տեառն լիցի,

და ყოველივე პირმშოჲ საცხოვართა შორის, რომელი იყო ღმრთისა, ნუ ვინ შესცვალებნ გინა თუ ჴბოჲ, გინა თუ ცხოვარი უფლისად იყოს. 26

26 Only the firstling of the beasts, which should be the LORD's firstling, no man shall sanctify it; whether it be ox, or sheep: it is the LORD's.

כז. וְאִם בַּבְּהֵמָה הַטְּמֵאָה וּפָדָה בְעֶרְכֶּךָ וְיָסַף חֲמִשִׁתוֹ עָלָיו וְאִם לֹא יִגָּאֵל וְנִמְכַּר בְּעֶרְכֶּךָ:

ἐὰν δὲ τῶν τετραπόδων τῶν ἀκαθάρτων ἀλλάξει κατὰ τὴν τιμὴν αὐτοῦ καὶ προσθήσει τὸ ἐπίπεμπτον πρὸς αὐτό καὶ ἔσται αὐτῷ ἐὰν δὲ μὴ λυτρῶται πραθήσεται κατὰ τὸ τίμημα αὐτοῦ

27 ܘܐܸܢ ܒܥܝܼܪܵܐ ܗ̄ܝܼ ܛܲܡܲܐܬ݂ܵܐ: ܬܸܬ݂ܦܪܸܩ ܒܲܕ݂ܡܲܝܵܐ: ܘܢܵܘܣܸܦ ܚܲܕ݂ ܡܼܢ ܚܲܡܫܵܐ ܥܠܹܝܗܿ: ܘܐܸܢ ܠܵܐ ܡܸܬ݂ܦܲܪܩܵܐ ܬܸܙܕܲܒܲܢ ܒܲܕ݂ܡܲܝܵܐ.

Quod si immundum est animal, redimet qui obtulit, juxta æstimationem tuam, et addet quintam partem pretii: si redimere noluerit, vendetur alteri quantocumque a te fuerit æstimatum.

Եւ եթէ ի չորքոտանեաց անսրբոց փրկիցէ ըստ գնոց իւրոց, զհինգերորդ մասն ի նոյն յաւելցէ, եւ նորին լիցի. ապա թէ ոչ փրկեսցի, վաճառեսցի ըստ գնոց իւրոց,

უკუეთუ ოთხფერჴთაგანი არაწმიდათაჲ შესცვალო, შემსგავსებულად სასყიდელისა მისისა შესძინოს ნახუთალი მისი მას ზედა. და იყოს იგი მისავე, უკუეთუ არა იჴსნეს, განიყიდოს მსგავსად სასყიდელისა მისისა. 27

27 And if it be of an unclean beast, then he shall redeem it according to thine estimation, and shall add a fifth part of it thereto: or if it be not redeemed, then it shall be sold according to thy estimation.

כח. אַךְ כָּל חֵרֶם אֲשֶׁר יַחֲרִם אִישׁ לַיהֹוָה מִכָּל אֲשֶׁר לוֹ מֵאָדָם וּבְהֵמָה וּמִשְּׂדֵה אֲחֻזָּתוֹ לֹא יִמָּכֵר וְלֹא יִגָּאֵל כָּל חֵרֶם קֹדֶשׁ קָדָשִׁים הוּא לַיהֹוָה:

πᾶν δὲ ἀνάθεμα ὃ ἐὰν ἀναθῇ ἄνθρωπος τῷ κυρίῳ ἀπὸ πάντων ὅσα αὐτῷ ἐστιν ἀπὸ ἀνθρώπου ἕως κτήνους καὶ ἀπὸ ἀγροῦ κατασχέσεως αὐτοῦ οὐκ ἀποδώσεται οὐδὲ λυτρώσεται πᾶν ἀνάθεμα ἅγιον ἁγίων ἔσται τῷ κυρίῳ

28 ܒܪܲܡ ܕܹܝܢ ܟܠ ܚܸܪܡܵܐ ܕܡܲܚܪܲܡ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܡܼܢ ܟܠܡܸܕܸܿܡ ܕܐܝܼܬ݂ ܠܹܗ: ܡܼܢ ܐ̄ܢܵܫܵܐ: ܘܡܼܢ ܒܥܝܼܪܵܐ: ܘܡܼܢ ܚܲܩܠܵܐ ܕܝܵܪܬܿܘܼܬܹܗ: ܠܵܐ ܢܸܙܕܲܒܲܢ: ܘܠܵܐ ܢܸܬ݂ܦܪܸܩ: ܟܠܹܗ ܚܸܪܡܵܐ ܩܕ݂ܘܿܫ ܩܘܼܕ݂ܫܝܼܢ ܗ̄ܘܼ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Omne quod Domino consecratur, sive homo fuerit, sive animal, sive ager, non vendetur, nec redimi poterit. Quidquid semel fuerit consecratum, Sanctum sanctorum erit Domino:

Ամենայն նուէր զոր նուիրեսցէ ոք Տեառն յամենայնէ որ ինչ իւր իցէ, ի մարդոյ մինչեւ յանասուն եւ յանդոյ մինչեւ ցկալուածս իւր, մի՛ դարձցի անդրէն`` եւ մի՛ փրկեսցի. ամենայն նուէր` սուրբ սրբութեանց լիցի Տեառն,

და ყოველივე აღნათქუემი, რომელი აღუთქვას კაცმან ღმერთსა ყოველთა მათგან, რაოდენი-რაჲ არს მისი კაცითგან მიპირუტყუადმდე და ქუეყანითგან სამკჳდრებელისა მისისაჲთ, არა განყიდოს, არცა იჴსნეს იგი, ყოველივე შენაჩუენები წმიდაჲ წმიდათა იყოს უფლისა. 28

28 Notwithstanding no devoted thing, that a man shall devote unto the LORD of all that he hath, both of man and beast, and of the field of his possession, shall be sold or redeemed: every devoted thing is most holy unto the LORD.

כט. כָּל חֵרֶם אֲשֶׁר יָחֳרַם מִן הָאָדָם לֹא יִפָּדֶה מוֹת יוּמָת:

καὶ πᾶν ὃ ἐὰν ἀνατεθῇ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων οὐ λυτρωθήσεται ἀλλὰ θανάτῳ θανατωθήσεται

29 ܘܟ݂ܠ ܚܸܪܡܵܐ ܕܡܲܚܪܲܡ ܡܼܢ ܐ̄ܢܵܫܵܐ ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܦܪܸܩ: ܐܸܠܵܐ ܡܸܬ݂ܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܩܛܸܠ.

et omnis consecratio, quæ offertur ab homine, non redimetur, sed morte morietur.

Ամենայն նուէր որ նուիրիցի ի մարդկանէ` մի՛ փրկեսցի, այլ մահու մեռանիցի,

და ყოველივე, რომელი შეიწიროს კაცთაგან, არა იჴსნეს ჴსნით, არამედ სამკჳდრებელით მოკუდეს. 29

29 None devoted, which shall be devoted of men, shall be redeemed; but shall surely be put to death.

ל. וְכָל מַעְשַׂר הָאָרֶץ מִזֶּרַע הָאָרֶץ מִפְּרִי הָעֵץ לַיהֹוָה הוּא קֹדֶשׁ לַיהֹוָה:

πᾶσα δεκάτη τῆς γῆς ἀπὸ τοῦ σπέρματος τῆς γῆς καὶ τοῦ καρποῦ τοῦ ξυλίνου τῷ κυρίῳ ἐστίν ἅγιον τῷ κυρίῳ

30 ܘܟ݂ܠ ܡܲܥܣܵܪܵܐ ܕܐܲܪܥܵܐ: ܡܼܢ ܙܲܪܥܵܐ ܕܐܲܪܥܵܐ: ܘܡܼܢ ܦܹܐܪܹ̈ܐ ܕܐܝܼܠܵܢܹ̈ܐ: ܕܡܵܪܝܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܘܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܗ̄ܘܼ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Omnes decimæ terræ, sive de frugibus, sive de pomis arborum, Domini sunt, et illi sanctificantur.

Ամենայն տասանորդ յերկրէ, ի սերմանեաց երկրին եւ ի պտղոց ծառոց, Տեառն է, ի սրբութիւն Տեառն,

ყოველივე ათეული თესლისაგან ქუეყანისა ნაყოფითგან ხისაჲთ წმიდა იყოს უფლისა ღმრთისა. 30

30 And all the tithe of the land, whether of the seed of the land, or of the fruit of the tree, is the LORD's: it is holy unto the LORD.

לא. וְאִם גָּאֹל יִגְאַל אִישׁ מִמַּעַשְׂרוֹ חֲמִשִׁיתוֹ יֹסֵף עָלָיו:

ἐὰν δὲ λυτρῶται λύτρῳ ἄνθρωπος τὴν δεκάτην αὐτοῦ τὸ ἐπίπεμπτον προσθήσει πρὸς αὐτό καὶ ἔσται αὐτῷ

31 ܘܐܸܢ ܡܸܦܪܲܩ ܢܸܦܪܘܿܩ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܡܼܢ ܡܲܥܣܵܪܹܗ: ܢܵܘܣܸܦ ܥܠܵܘܗܝ ܚܲܕ݂ ܡܼܢ ܚܲܡܫܵܐ.

Si quis autem voluerit redimere decimas suas, addet quintam partem earum.

Եւ եթէ փրկելով ոք փրկեսցէ զտասանորդ իւր, զհինգերորդ մասն յաւելցէ ի նոյն, եւ նորին լիցի,

უკუეთუ ჴსნით იჴსნეს კაცმან ათეული თჳსი, მეხუთე იგი შესძინოს მას ზედა, და იყოს იგი მისა. 31

31 And if a man will at all redeem ought of his tithes, he shall add thereto the fifth part thereof.

לב. וְכָל מַעְשַׂר בָּקָר וָצֹאן כֹּל אֲשֶׁר יַעֲבֹר תַּחַת הַשָּׁבֶט הָעֲשִׂירִי יִהְיֶה קֹּדֶשׁ לַיהֹוָה:

καὶ πᾶσα δεκάτη βοῶν καὶ προβάτων καὶ πᾶν ὃ ἐὰν ἔλθῃ ἐν τῷ ἀριθμῷ ὑπὸ τὴν ῥάβδον τὸ δέκατον ἔσται ἅγιον τῷ κυρίῳ

32 ܘܟ݂ܠ ܡܲܥܣܵܪܵܐ ܕܬ݂ܵܘܪܹ̈ܐ: ܘܲܕ݂ܥ̈ܵܢܵܐ: ܟܠ ܕܥܵܒܲܪ ܬܚܹܝܬ݂ ܚܘܼܛܪܵܐ ܕܪܵܥܝܵܐ: ܢܸܗܘܸܐ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

Omnium decimarum bovis et ovis et capræ, quæ sub pastoris virga transeunt, quidquid decimum venerit, sanctificabitur Domino.

Եւ ամենայն տասանորդ արջառոյ եւ ոչխարի, ամենայն տասանորդ որ մտանիցէ ընդ թուով գաւազանի, սրբութիւն Տեառն լիցի,

ყოველივე ათეული ზროხათა და ცხოვართაჲ და ყოველივე, რაოდენი განვიდეს რიცხუსა მას კუერთხსა ქუეშე, ათეული იგი იყოს წმიდაჲ უფლისა. 32

32 And concerning the tithe of the herd, or of the flock, even of whatsoever passeth under the rod, the tenth shall be holy unto the LORD.

לג. לֹא יְבַקֵּר בֵּין טוֹב לָרַע וְלֹא יְמִירֶנּוּ וְאִם הָמֵר יְמִירֶנּוּ וְהָיָה הוּא וּתְמוּרָתוֹ יִהְיֶה קֹּדֶשׁ לֹא יִגָּאֵל:

οὐκ ἀλλάξεις καλὸν πονηρῷ ἐὰν δὲ ἀλλάσσων ἀλλάξῃς αὐτό καὶ τὸ ἄλλαγμα αὐτοῦ ἔσται ἅγιον οὐ λυτρωθήσεται

33 ܠܵܐ ܢܫܲܐܸܠ ܒܹܝܬ݂ ܛܵܒ݂ ܠܒ݂ܝܼܫ: ܘܒܹܝܬ݂ ܒܝܼܫ ܠܛܵܒ݂: ܘܠܵܐ ܢܚܲܠܦܝܼܘܗܝ: ܘܐܸܢ ܡܚܲܠܵܦܘܼ ܢܚܲܠܦܝܼܘܗܝ: ܗ̤ܘ ܘܬܲܚܠܘܼܦܹܗ ܢܸܗܘܸܐ ܩܘܼܕ݂ܫܵܐ: ܘܠܵܐ ܢܸܬ݂ܦܪܸܩ.

Non eligetur nec bonum nec malum, nec altero commutabitur, si quis mutaverit: et quod mutatum est, et pro quo mutatum est, sanctificabitur Domino, et non redimetur.

Մի՛ լիցի խտիր ընդ բարին եւ ընդ յոռին, եւ մի՛ փոխանակեսցես զբարին ընդ յոռւոյն. ապա թէ փոխանակելով փոխանակեսցես, ե՛ւ նա ե՛ւ փոխանակն իւր եղիցին սուրբ, եւ մի՛ փրկեսցի,

არა შესცვალო კეთილი ბოროტად, არცა ბოროტი კეთილად. უკუეთუ შეცვალებით შესცვალო იგი, ნაცვალიცა იგი მისი იყოს წმიდაჲ, არღარა იჴსნეს. 33

33 He shall not search whether it be good or bad, neither shall he change it: and if he change it at all, then both it and the change thereof shall be holy; it shall not be redeemed.

לד. אֵלֶּה הַמִּצְו‍ֹת אֲשֶׁר צִוָּה יְהֹוָה אֶת משֶׁה אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל בְּהַר סִינָי:

αὗταί εἰσιν αἱ ἐντολαί ἃς ἐνετείλατο κύριος τῷ Μωυσῇ πρὸς τοὺς υἱοὺς Ισραηλ ἐν τῷ ὄρει Σινα

34 ܗܵܠܹܝܢ ܦܘܼܩ̈ܕܵܢܹܐ ܕܦܲܩܸܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ: ܥܲܠ ܒ̈ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܒܛܘܼܪܵܐ ܕܣܝܼܢܲܝ.

ܫܠܸܡ ܣܸܦܪܵܐ ܕܟ݂ܵܗ̈ܢܹܐ
ܘܲܠܝܵܗ ܫܘܼܒ݂ܚܵܐ ܐܲܡܝܼܢܵܐܝܼܬ݂
ܐܵܡܹܝܢ

Hæc sunt præcepta, quæ mandavit Dominus Moysi ad filios Israël in monte Sinai.

Այս են պատուիրանք զոր պատուիրեաց Տէր Մովսիսի առ որդիսն Իսրայելի ի լերինն Սինայի,

ესე არიან მცნებანი, რომელნი ამცნო ღმერთმან მოსეს ძეთა მიმართ ისრაჱლისათა მთასა ზედა სინასა. 34

34 These are the commandments, which the LORD commanded Moses for the children of Israel in mount Sinai.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=6471610b-9928-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display