You are here: BP HOME > TLB > Nāgārjuna: Mūlamadhyamakakārikā > fulltext
Nāgārjuna: Mūlamadhyamakakārikā

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages
Choose display
  • Enable images
  • Enable footnotes
    • Show all footnotes
    • Minimize footnotes
DiacriticaDiacritica-helpSearch-help
ā ī ū ṛ ṝ ḷ
ḹ ’ ṃ ḥ ṅ ñ
ṭ ḍ ṇ ṣ ś ź
š č ǰ γ    
Note on the transliteration:
The transliteration system of the BP/TLB is based on the Unicode/UTF-8 system. However, there may be difficulties with some of the letters – particularly on PC/Windows-based systems, but not so much on the Mac. We have chosen the most accepted older and traditional systems of transliteration against, e.g, Wylie for Tibetan, since with Unicode it is possible, in Sanskrit and Tibetan, etc., to represent one sound with one letter in almost all the cases (excepting Sanskrit and Tibetan aspirated letters, and Tibetan tsa, tsha, dza). We thus do not use the Wylie system which widely employs two letters for one sound (ng, ny, sh, zh etc.).
 
Important:
We ask you in particular to note the use of the ’ apostrophe and not the ' representing the avagrāha in Sanskrit, and most important the ’a-chuṅ in Tibetan. On the Mac the ’ is Alt-M.
 
If you cannot find the letters on your key-board, you may click on the link "Diacritica" to access it for your search.
Choose specific texts..
Nāgārjuna: Mūlamadhyamakakārikā
    Click to Expand/Collapse Option Complete text
Click to Expand/Collapse OptionTitle
Click to Expand/Collapse OptionPreface
Click to Expand/Collapse OptionChapters I-V
Click to Expand/Collapse OptionChapters VI-X
Click to Expand/Collapse OptionChapters XI-XV
Click to Expand/Collapse OptionChapters XVI-XX
Click to Expand/Collapse OptionChapters XXI-XXV
Click to Expand/Collapse OptionChapters XXVI-XXVII
Click to Expand/Collapse OptionColophon
Back to library
  na svato nāpi parato na dvābhyāṃ nāpy ahetutaḥ |
utpannā jātu vidyante bhāvāḥ kvacana kecana || 1 || 
  諸法不自生 亦不從他生
不共不無因 是故知無生 
  bdag las ma yin gzhan las min | | gnyis las ma yin rgyu med min | |
dngos po gang (4)dag gang na yang | | skye ba nam yang yod ma yin | | 
[Chapter] 1: An Analysis of Conditioning Causes (pratyaya)  1. Never are any existing things found to originate
From themselves, from something else, from both, or from no cause. 
Investigation of Conditions  No thing anywhere is ever born from itself, from something else, from both or without a cause. 
  གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་ནི། རིལ་སྦྲུལ་བཞིན་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། མི་སྣང་བས་དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་འཇུག་པ་འདིས་ཀྱང་འགག་་པ་ལ་སོགས་པ་དག་མི་འཐད་ ་བརྟག་པ་དང་པོའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འོ་ན་གཞན་དུ་ན་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་མེད་པ། འདིར་བཤད་པ། བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །གཉིས་ལས་མ་ཡིན་རྒྱུ་མེད་མིན། །དངོས་པོ་གང་དག་གང་ན་ཡང་། །སྐྱེ་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །བདག་ལས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བདག་ཉིད་ལས་མ་ཡིན་པའོ། །གཞན་ལས་མིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ལས་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །གཉིས་ལས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་དང་གཞན་ལས་མ་ཡིན་པའོ། །རྒྱུ་མེད་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་མ་ཡིན་་པའོ། །དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་རྣམས་ཏེ་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་འདི་མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་འགའ་ཡང་ངོ་། །གང་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དུས་གང་ན་དང་ཡུལ་གང་ན་ཡང་ངོ་། །སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྐྱེས་པ་དང་། བྱུང་བ་དང་། མངོན་པར་གྲུབ་པའོ། །ནམ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི། ལན་འགའ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་རིམ་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བར་མི་འཐད་པ་དེའི་ཕྱིར་འགག་པ་མེད་པ་་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེལ་བའི་ཚིག་རྣམས་སྨོས་སོ། ། 
  答曰(6)諸法不自生 亦不從他生(7)不共不無因 是故知無生(8)不自生者。萬物無有從自體生。必待衆(9)因。復次若從自體生。則一法有二體。一謂(10)生。二謂生者。若離餘因從自體生者。則無(11)因無縁。又生更有生生則無窮。自無故他(12)亦無。何以故。有自故有他。若不從自生。亦(13)不從他生。共生則有二過。自生他生故。若(14)無因而有萬物者。是則爲常。是事不然。(15)無因則無果。若無因有果者。布施持戒等(16)應墮地獄。十惡五逆應當生天。以無因(17)故。 
  འདིར་སྨྲས་པ། རེ་ཞིག་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་བརྗོད་་པ་ཐ་སྙད་ཙམ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཅིག །བཤད་པ་ཏེ་པོར་བསྟན་པར་བྱའོ། །བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །གཉིས་ལས་མ་ཡིན་རྒྱུ་མེད་མིན། །དངོས་པོ་གང་དག་གང་ན་ཡང་། །སྐྱེ་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །འདི་ལ་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན། དངོས་་པོ་དེའི་སྐྱེ་བ་དེ་བདག་ལས་སམ། གཞན་ལས་སམ། བདག་དང་གཞན་གཉིས་ལས་སམ། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་འགྱུར་གྲང་ན། བརྟགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་མི་འཐད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བདག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་གི་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། དེ་དག་གི་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། སྐྱེ་བ་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དངོས་པོ་བདག་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་དགོས་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ཀྱང་ཡང་སྐྱེ་ན་་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བས་དེ་ཡང་མི་འདོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །གཞན་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་དང་གཞན་གཉིས་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་་དེ།་གཉི་གའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། རྟག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང ། རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་་འཐད་པས་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་པས་སྐྱེ་བར་བརྗོད་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཙམ་ཡིན་ནོ། ། 
  འདི་ལྟར་སྐྱེ་བར་སྨྲ་བ་དག་ལས་ཁ་ཅིག་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་ཟེར། གཞན་དག་ནི་གཞན་ལས་སོ་ཞེས་ཟེར། ཁ་ཅིག་ནི་གཉིས་ལས་སོ་ཞེས་ཟེར། གཞན་དག་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་དག་རིགས་པ་དང་ལུང་དག་གིས་བརྟགས་པ་ན་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འཐད་པ་མི་བཟོད་པར་རང་ལ་ངེས་པའི་དབང་གིས༑ བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །གཉིས་ལས་མ་ཡིན་རྒྱུ་མེད་མིན། །དངོས་པོ་གང་དག་གང་ན་ཡང། །སྐྱེས་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་དམ་བཅས་པའི་སྤྱི་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་བདག་ལས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། སྐྱེས་པ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རེ་རེ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བདག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དམ་བཅས་པ་ཙམ་གྱིས་བསམས་པའི་ཚིག་གི་དོན་མི་འགྲུབ་པས། འདིར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གཟུང་སྟེ། འདི་ལྟར་བདག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཡོད་པ་ལ་སྙད་གདགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང། སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབང་གིས་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང། སྒྲུབ་པའི་ཆོས་གྲགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་དཔེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ལས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དགག་པ་འདི་ནི་མེད་པར་དགག་པའི་དོན་དུ་ལྟ་བར་བྱ་སྟེ་དགག་པ་གཙོ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང། འདི་ལྟར་རྟོགས་པ་མ་ལུས་པའི་དྲ་བ་དགག་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཤེས་བྱའི་ཡུལ་མ་ལུས་པ་དང་ལྡན་པ་འགྲུབ་པར་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཡིན་པ་དགག་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་ན་ནི་དེ་སྒྲུབ་པ་གཙོ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་མ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་སྒྲུབ་པས་སྐྱེ་བ་(49A)མེད་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མཛད་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ལུང་ལས་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ ངེས་པར་གཟུང་ན་བདག་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བདག་དང་གཞན་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པར་འགྱུར་བས་དེ་ཡང་མི་བཞེད་དེ། མཛད་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སྦྱོར་བའི་ཚིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ངེས་ཏེ། ཡོད་པའི་ ཕྱིར་དཔེར་ན་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་མ་བསྟན་པས། གཏན་ཚིགས་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མེད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ལྡོག་པ་མེད་པས་འདི་དང་ཐམས་ཅད་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འདིར་གྲངས་ཅན་དག་ལས་ཁ་ཅིག་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་ དེ༑ དམ་བཅས་པ་འདིའི་དོན་གང་ཡིན། ཅི་བདག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ལས་སམ། འོན་ཏེ་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ལས་དེས་ཅིར་འགྱུར། གལ་ཏེ་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ལས་ན་ནི་གྲུབ་པ་བསྒྲུབ་བོ། །འོན་ཏེ་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ལས་ན་ནི་དོན་འགལ་བ་ཉིད་དེ། སྐྱེ་བ་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་དུ་ ཡོད་པ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ལས་སྐྱེ་བ་ཙམ་དགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ལས་ན་ཡང་བདག་དང་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བསེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འདི་ལས་ གཞན་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་གི་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། དེ་དག་གི་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང། སྐྱེ་བ་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དང། གཞན་གྱིས་སྨྲས་པའི་ཉེས་པ་མ་བསལ་ པའི་ཕྱིར་དང། གླགས་ཡོད་པའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐབས་ཀྱི་དོན་ལས་བཟློག་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང། དེའི་ཆོས་བཟློག་པའི་དོན་མངོན་པས་དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང། སྐྱེ་བ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དང། སྐྱེ་བ་ཐུག་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མཛད་(49B)གཞན་དག་ན་རེ་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་སྔ་མ་རང་དགར་སྦྱར་བ་ལ་སེལ་བའི་ཕྱིར། རི་བོང་གི་རྭ་ལས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་སྐྱེ་བ་སེལ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ནུས་པ་དང་གསལ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཐ་མི་དད་ པའི་ཕྱིར་བདག་གི་བདག་ཉིད་བཞིན་ཏེ། དེ་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཕྱོགས་སྔ་མ་གྲུབ་བོ། །ཕྱོགས་རྣམས་རྣམ་པར་བརྟགས་སུ་ཟིན་ན་ཡང་མི་རིགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །གཞན་ ལས་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། དངོས་པོ་གང་དག་གང་ན་ཡང། །སྐྱེ་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །གཞན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དགག་པའི་དོན་རྒྱས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འདིར་ཡང་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཉིད་ ཡིན་པས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་ནོ། །དཔེ་ནི་དེའི་དབང་གིས་སོ། །འདིར་སྦྱོར་བའི་ཚིག་ནི་དོན་དམ་པར་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དེ་དག་གི་རྐྱེན་གཞན་དག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་བུམ་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་དོན་དམ་པར་གཞན་བརྗོད་པར་འདོད་པ་མིག་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་སྐྱེ་ མཆེད་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་དག་རྐྱེན་མ་ཡིན་པར་ངེས་ཏེ། གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་རྒྱུ་སྤུན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྟེ་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཏན་ཚིགས་སུ་མི་རུང་སྟེ། དམ་བཅས་པའི་དོན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་སྒྲ་རྟག་སྟེ། སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། སྙན་ཚིག་གི་སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ། སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་རྔ་བོ་ཆེའི་སྒྲ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་དམ་བཅས་པའི་དོན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གཏན་ཚིག་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་མཐོང་བས་གཏན་ཚིགས་མ་ཉེས་པ་ཉིད་དོ། །བྱེ་བྲག་དག་ལས་གཞན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཁོ་ན་ལས་རྡུལ་ཕྲ་མོ་གཉིས་ལ་སོགས་པའི་རིམ་ གྱིས་ས་དང། ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་གི་རྣམ་གྲངས་ཆ་ཤས་ཅན་གྱི་རྫས་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་པ་མངོན་པར་འདོད་པ་དག་གིས་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ཡོན་ཏན་ཡིན་པར་རྟོག་ན་ནི། དོན་རང་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་དོན་ཡིན་པར་རྟོག་ན་ནི་གྲགས་(50A)པའི་གནོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེའོ། །དེ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་བློའི་རྒྱུ་སྤྱི་བོའི་ཆོས་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་སྟེ། གཏན་ཚིགས་ཉིད་སྤྱིར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དང། དེ་ཡོན་ཏན་ཉིད་དམ་གཞན་ཉིད་ཡིན་པར་སེམས་པ་ཡང་སེམས་པ་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲགས་པའི་གནོད་པར་ ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དམ་བཅས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་སའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ས་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་མེའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མེའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ཀྱང་མེའི་རྫས་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ ལ་སོགས་པ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཆོས་མངོན་པ་ལ་གཞན་དག་ན་རེ། གཞན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གལ་ཏེ་འབྲས་བུའི་ནུས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱ་ན་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་དེས་མི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱ་ན་ནི་དཔེ་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞི་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ གཞན་ཉིད་ཀྱི་བློ་བསྐྱེད་པ་སྤྱིའི་ཆོས་སྤྱིར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། ལྟག་ཆོད་དེ་ནི་མ་གྲུབ་པ་ལྟར་སྣང་བ་དང། སྒྲུབ་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ། དོན་དམ་པར་ཕྱི་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་པས་གཞི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་ འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཐ་སྙད་དུ་དེའི་གཞི་བུམ་པ་དང་མིག་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང། གཞན་ཉིད་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་མི་འཐད་པས་དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་གཞན་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་ བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་པ་བྱེད་དོ། །དེས་ན་དེ་ལ་གླགས་ཡོད་པའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང། སྒྲུབ་པ་བཟློག་པ་བྱས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་གམ་གཉིས་སམ་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང། འགའ་ཞིག་ལས་འགའ་ཞིག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་སྔ་མ་དང་འགལ་ བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དུ་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་སྒྲུབ་པ་དང་སུན་དབྱུང་བ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་དོན་འབྲེལ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། གླ་སྒང་སློ་ཏྲེས་སྒྱུ་རུར་དག་རིམས་ལ་ཕན། །སྨད་འཚོང་རྣམས་ལ་སྙིང་དུ་སྡུག་པ་འགའ་ཡང་མེད། །སྨྱིག་(50B)ཟླ་བའི་འོད་ཟེར་དག་ནི་ཚ་བའི་དུས་ན་བསིལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །གྲངས་ཅན་དག་ནི་བྱེད་རྒྱུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་དང། རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བས་ས་ལ་སོགས་པ་དང། ས་བོན་གྱི་མཚན་ཉིད་ དག་ལས་འབྲས་བུ་མྱུ་གུ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེའོ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང་གཉིས་ལས་སྐྱེ་བར་སེམས་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་གཉིས་ལས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བཀའ་སྩལ་ཏེ། བདག་དང་གཞན་གཉིས་ལས་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དགག་པའི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། དངོས་པོ་གང་དག་གང་ན་ ཡང༑ །སྐྱེས་པ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་བསྟན་པའི་སྒྲུབ་པ་དག་གིས་གཏད་ཁུངས་སུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང། གཉིས་ལས་སྐྱེ་བར་སྟོན་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དགོངས་སོ། །གཅེར་བུར་རྒྱུ་ བ་པའི་ཕྱོགས་དགག་པའི་ཕྱིར་ཡང། གཉིས་ལས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་བཀའ་སྩལ་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་གསེར་གྱི་སོར་གདུབ་ནི་གསེར་དང། མེ་ལ་སོགས་པ་ལས་བདག་དང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གཉིས་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་རྒྱུ་མེད་མིན་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་ པར་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། དངོས་པོ་གང་དག་གང་ན་ཡང། །སྐྱེས་པ་ན་མ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་སྟོན་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང། གྲགས་པའི་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ ཕྱིར་ཡང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་གནོད་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཁས་བླངས་པ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་མྱུ་གུ་བཞིན་ནོ། །གྲགས་པའི་གནོད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་འདི་ན་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བར་ གྲགས་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱུ་སྤུན་དག་ལས་སྣམ་བུ་དང། རྩི་རྐྱང་དག་ལས་ས་བ་མ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་རྒྱུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་ངན་པ་སྟེ། ཆུང་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུ་ངན་པ་གང་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་དང། དབང་ཕྱུག་དང། སྐྱེས་བུ་དང། གཙོ་བོ་དང། དུས་དང། སྲེད་མེད་(51A)ཀྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་པ་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། དེ་ལས་སྐྱེ་བར་སྟོན་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་དག་ན་རེ་ ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བར་དམ་བཅའ་སྟེ། ལུས་སྣ་ཚོགས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་པདྨ་དག་གི་ཁ་དོག་དང། དབྱིབས་དང། ལོ་མ་དང། ཆུ་བ་དང། འདབ་མ་དང། ཟེ་བ་དང། སྙིང་པོ་མཛེས་པ་ལྟ་བུ་དང། རྨ་བྱ་དག་གི་མགྲིན་པའི་ཕྱོགས་རིན་པོ་ཆེ་མཐོན་ཀ་ཆེན་པོ་དང། ཨན་ད་རྙིལ་ ལྟར་མཐོན་མཐིང་དུ་འདུག་ལ། མཇུག་སྒྲོའི་ཚོགས་དག་གི་མདོངས་བཀྲ་ཞིང་འཚེར་བག་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེས་ན་དེ་ལ་དམ་བཅས་པའི་དོན་དེ་གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམས་བྱེད་པ་པོ་རང་དབང་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་དང། སུས་ཀྱང་མ་བྱས་པ་ཁོ་ནའི་ ཕྱིར༑ རྐྱེན་ངེས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན་ནི་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་བོ། །ཇི་སྟེ་དོན་དམ་པར་ན་ནི་དཔེ་མེད་དེ། དོན་དམ་པར་པདྨ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་དག་ཁོ་བོའི་ཕྱོགས་ནི་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་འགྲུབ་པར་འདོད་ལ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་འགྲུབ་པར་འདོད་ ན་ནི་ཕྱོགས་སྔ་མ་དང་འགལ་ལོ། །ཇི་སྟེ་རྒྱུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ལ་གཏན་ཚིགས་མེད་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་པས་ཀླ་ཀློ་ལ་ཀླ་ཀློའི་སྐད་བཞིན་ཏེ། དེས་ན་གཏན་ཚིགས་སྦྱར་ཀྱང་ཕྱོགས་སྔ་མའི་གནོད་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། སྐད་གཞན་དུ་བསྒྱུར་ཀྱང་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་རྟགས་ཁོ་ནས་རྟགས་ཅན་གྱི་དོན་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཀླ་ གྲོལ་ཕྱོགས་འདི་ན་དུ་བ་ལས་མེ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་རྟགས་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བའི་ཐབས་ཐ་དད་པ་བཞིན་པས་དེ་ནི་ལན་དུ་མི་རུང་ངོ། །འཇུག་སྟོབས་ཅན་དག་ན་རེ་མེར་མེར་པོ་དག་དང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྐྱེན་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་ལ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་དང་བཅས་པ་ལས་སྐྱེ་བས། ངོ་བོ་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་བོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་བགག་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །དབང་ཕྱུག་རྒྱུར་འདོད་པ་དག་ན་རེ། གང་ཞིག་ཕྲར་གྱུར་གཅིག་པུ་སྐྱེ་གནས་འདུག་དེ་ཡིས་(51B)དེ་ནི་དབང་དག་མཆོག་སྦྱིན་ལྷ་མཆོད་བྱ། །ཡོན་ཏན་བྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་ཞི་བ་ཐོབ། །སྐྱེ་བ་པོ་འདི་ཤེས་པ་ཡོད་མིན་ཏེ། །བདག་གི་བདེ་སྡུག་བདག་ལ་རང་དབང་མེད། །དབང་ཕྱུག་གིས་བཏང་ཡང་ནག་ཡང་སའམ། །མཐོ་རིས་དག་ཏུ་འགྲོ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར། །ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ ནི་དམ་བཅས་པ་ཙམ་སྟེ། དབང་ཕྱུག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་མི་རུང་སྟེ། ལ་ལའི་དགའ་བ་དང། ཡོངས་སུ་གདུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བ་ལང་རྫི་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་འགྲོ་བ་ནི་རྒྱུ་བྱེད་པ་པོ་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་གཅིག་པུ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པར་ངེས་ཏེ། གཞལ་བྱ་ཡིན་པའི་ ཕྱིར་དཔེར་ན་དབང་ཕྱུག་བཞིན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །དབང་ཕྱུག་རྒྱུ་ཡིན་ན་ཡང་འབྲས་བུ་བདག་གི་བདག་ཉིད་དམ། གཞན་དུ་གྱུར་པའམ། གཉི་གར་གྱུར་པ་ཞིག་འགྱུར་གྲང་ན། གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་ཏུ་རྟོག་ན་ཡང་དགག་པ་སྔར་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་དང། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ སྐྱེ་བ་ཡང་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་རྣམས་དབང་ཕྱུག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ཇི་སྟེ་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་དུ་བགྲང་བའི་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུའི་ལས་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་སྟེ། གནས་པ་དང། འབྱུང་བ་དང། འཇིག་པ་དང། བདེ་བ་དང། སྡུག་བསྔལ་བ་དང། ཡར་སྐྱེ་བ་དང། མར་ འབྲི་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་ཡང་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ནི་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་ལས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཡང་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་རྒྱུར་འདོད་པ་དག་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་ཉིད་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམ་བཅས་ནས། པ་ནི་བ་སྒྲ་རྣམས་ཀྱི་ བཞིན༑ །ཆུ་ཤེལ་ཆུ་རྣམས་ཀྱི་བཞིན་དང། །བླག་ཤ་ཡལ་ག་རྣམས་ཀྱི་བཞིན། །དེ་ནི་ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་རྒྱུ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་ཉིད་ནི་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དང། འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང། དེ་བཞིན་དུ་དེ་ནི་གཡོ་བར་བྱེད་པ་དང། དེ་ནི་གཡོ་བར་མི་བྱེད་པ་ དང༑ དེ་ནི་ཐག་རིང་བ་དང། དེ་ནི་ཐག་ཉེ་བ་དང། དེ་ནི་བར་མ་དང། དེ་ནི་གཉི་ག་དང། དེ་ནི་ཕྱི་རོལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེ་ན། འདིར་འགག་པ་ནི་དབང་ཕྱུག་རྒྱུར་འདོད་པ་དག་གི་བཞིན་དུ་བྱའོ། །ལྷག་པར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ལྷས་བྱིན་གྱི་བདག་ནི་ལྷས་བྱིན་གྱི་ལུས་དང། དབང་(52A)པོའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་བདག་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་ལུས་དང། དབང་པོའི་ཚིགས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ནི་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་བདག་མ་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་དང། སྡུག་བསྔལ་དང། ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན། ལྷས་བྱིན་གྱི་ལུས་དང་དབང་ པོའི་ཚོགས་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་བཅིངས་པའི་བདག་ནི། ཀུན་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྲོལ་བའི་བདག་བཞིན་པས། ཆོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བསལ་བས་རང་གི་དམ་བཅས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་བདག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དམ་བཅས་པའི་དོན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་ པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། ལན་བཏབ་ཟིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གང་དག་འདི་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་གི་བདག་ནི་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ནམ་མཁའ་ཐ་དད་པར་ཉེ་བར་གདགས་པ་བཞིན་དུ། དུ་མ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བརྟགས་པས་དེས་ན། དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་གནོད་པ་ཡང་ མེད་ལ། དམ་བཅས་པའི་སྐྱོན་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་ནི་མ་སྐྱེས་པས་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ། དངོས་པོ་ཉིད་མེད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ནི་ཚིག་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང། ཐ་སྙད་དུ་ཡང་སྤྱིར་ཁས་བླངས་པའི་བདག་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའི་ རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་བཅིངས་པའི་བདག་ནི་གྲོལ་བའི་བདག་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྲོལ་བའི་བདག་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ན་གྲོལ་བའི་བདག་ཡོད་པ་ཉིད་དང། གཅིག་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་ སྐྱོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དཔྱད་པ་རྒྱས་པ་ནི་བདག་བརྟག་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པར་མཛད་པར་འགྱུར་རོ། །རང་བཞིན་རྒྱུར་འདོད་པ་དག་ནི་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་མྱུ་གུའི་མཐར་ཐུག་པ་ཅན་གྱི་གསལ་བ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་རང་བཞིན་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་ནས། དེ་དག་ན་རེ། ནང་གི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་བདེ་བ་དང། སྡུག་ བསྔལ་དང། གཏི་མུག་ཡིན་པར་ངེས་ཏེ། དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་གང་ཞིག་གང་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་པར་ཤེས་ཏེ། དཔེར་ན་ཙན་དན་གྱི་ཞོགས་མ་དང། གྱོ་མོ་དང། སྣོད་དང། རྒྱན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནང་གི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཀྱང་བདེ་བ་དང་(52B)གཏི་མུག་དང་ལྡན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ན་ནང་གི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་བདེ་བ་དང། སྡུག་བསྔལ་དང་གཏི་མུག་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་དང། འདུ་ཤེས་དང། འདུ་བྱེད་དང། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱང་བདེ་བ་དང། སྡུག་བསྔལ་དང་ གཏི་མུག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། ཕུང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་བཞིན་པས་དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་འདིར་ཙན་དན་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པས་དཔེ་མེད་དོ། །ཐ་སྙད་དུ་ཡང་གཏི་མུག་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོར་གཏོགས་པས་དཔེ་མ་ གྲུབ་བོ། །བདེ་བ་དང། སྡུག་བསྔལ་དག་ལས་གཞན་པ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་བདེ་བ་དང། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ངེས་ཏེ། གཞལ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཤེས་པ་བཞིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་སྤྱིར་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་ ལས་དཔེ་ཉིད་བླངས་པས་དཔེ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཙོ་བོ་ནི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཁོ་ནའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་བཞིན་པས་རང་བཞིན་རྒྱུར་འདོད་པ་དག་གི་རང་གི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་གནོད་དོ། །ཇི་སྟེ་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་གལ་ཏེ་གསལ་བའི་སྔོན་ རོལ་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་བྱ་ན་ནི་དཔེ་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་དང་མི་ལྡན་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་བྱ་ན་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། གཏན་ཚིགས་སྤྱིར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རམ། བྱེ་བྲག་ཏུ་བརྗོད་ན་ཡང་མཇུག་སྡུད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལྟག་ཆོད་དེ་ནི་ མ་གྲུབ་པ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་དང། དུས་དང། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་རྒྱུར་འདོད་པ་དག་སྤྱིར་དགག་པ་ཡང་དབང་ཕྱུག་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །གྲངས་ཅན་དག་ལས་ཁ་ཅིག་ན་རེ། བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །གཉིས་ལས་ མ་ཡིན་རྒྱུ་མེད་མིན། །དངོས་པོ་གང་དག་གང་ན་ཡང། །སྐྱེས་པ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མ་སྐྱེས་པ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གསལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་དྲི་བར་བྱ་སྟེ། གང་དག་ཅིག་ཇི་ལྟར་གསལ་བར་བྱེད། གལ་ཏེ་དཔེར་ན་(53A)མར་མེས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་དག་མར་མེ་མ་སྐྱེས་པས་ཇི་ལྟར་གསལ་བར་བྱེད། རྟའི་རྭ་མ་སྐྱེས་པ་ནི་ནམ་ཡང་གསལ་བར་བྱར་མི་རུང་ངོ། །ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པའི་ལུགས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་ ན་ཡང་སྨྲ་བར་བྱ་སྟེ། མར་མེས་བུམ་པ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱེད། གལ་ཏེ་གཟུང་བར་བྱེད་ན་ནི་དེ་སྔོན་མེད་པས་དེ་ཉིད་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཟུང་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་ན་ནི་མུན་པ་དང་བཅས་པ་ན་སྔོན་མེད་པས་དེ་ཉིད་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྟེ་བུམ་པ་བཟུང་བ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པའི་མུན་པ་སེལ་བར་བྱེད་ན་ ཡང་དེ་ཉིད་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་གཟུང་བ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ཉིད་སྣང་བ་ཡིན་པས་ཡང་མར་མེས་ཅི་ཞིག་བྱ། ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལ་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་འབྱུང་བ་དང། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་ཚོགས་ཡིན་ཏེ། མར་མེ་བྱུང་བ་ན་སྣང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བས་དེའི་ཕྱིར་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་དངོས་པོ་རང་གི་རྒྱུ་ལས་རྒྱུན་གྱིས་འབྱུང་ བའི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྣང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བསམས་སོ། །དོན་དམ་པར་ནི་སྐྱེ་བ་དགག་པ་བཞིན་དུ་གསལ་བ་དགག་པ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། མི་གསལ་བ་ནི་གསལ་བར་མི་བྱེད་དེ། ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ ཏོག་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་གསལ་བ་ཡང་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་གཞན་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། རྟག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་ཐལ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་པ་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་གླགས་ཡོད་པའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ། བསྒྲུབ་ པར་བྱ་བ་དང། སྒྲུབ་པ་བཟློག་པའི་ཚིག་གི་དོན་མངོན་པར་འདོད་ན་དེས་འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང། ལན་འགའ་ཁ་ཅིག་ལས་ཁ་ཅིག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང། རྩོམ་པ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། སྔར་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་དུ་ འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་གཞན་དུ་ན་ཡང་དོན་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་གང་དག་གང་ན་ཡང། །སྐྱེས་པ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང། རྣམ་པར་བྱང་བའི་(53B) །གང་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཛད་པའི་མཐའ་དང། སོ་སོའི་རྒྱུད་གྲུབ་པ་དག་ན་ཡང་ངོ། །ནམ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་འགའ་ཡང་ངོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་མུ་སྟེགས་བྱེད་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་འགྲུབ་བོ། ། 
  idānīm anirodhādiviśiṣṭapratītyasam utpādapratipipādayiṣayā utpādapratiṣedhena nirodhādi pratiṣedhasaukarya manyamāna ācāryaḥ prathamam evotpādaprativedham ārabhate | utpādo hi paraiḥ parikalpyamānaḥ svato vā parikalpyeta, parataḥ, ubhayataḥ, ahetuto vā parikalpyeta | sarvathā ca nopapadyata iti niścityāha-
na svato nāpi parato na dvābhyāṃ nāpy ahetutaḥ |
utpannā jātu vidyante bhāvāḥ kvacana kecana || 3 ||
 tatra jātv iti kadācid ity arthaḥ | kvacanaśabda ādhāravacanaḥ kvacicchabdaparyāyaḥ kecanaśabda ādheyavacanaḥ kecicchabdaparyāyaḥ | tataś caivaṃ saṃbandhaḥ- naiva svata utpannā jātu vidyante bhāvāḥ, kvacana, kecana | evaṃ pratijñātrayam api yojyam ||
nanu ca- naiva svata utpannā ity avadhāryamāṇe parata utpannā ity aniṣṭaṃ prāpnoti | na prāpnoti prasajyapratiṣedhasya vivakṣitatvāt, parato ‘py utpādasya pratiṣetsyamānatvāt | yayā copapattyā svata utpādo na saṃbhavati, sā-
tasmād dhi tasya bhavane na guṇo ’sti kaścij-
jātasya janma punar eva ca naiva yuktam |
ity ādinā madhyamakāvatārādidvāreṇāvaseyā ||
ācāryabuddhapālitas tv āha- na svata utpadyante bhāvāḥ, tad utpādavaiyarthyāt, atiprasaṅgadoṣāc ca | na hi svātmanā vidyamānānāṃ padārthānāṃ punar utpāde prayojanam asti | atha san n api jāyeta, na kadācin na jāyeta iti ||
atraike dūṣaṇam āhuḥ- tadayuktam, hetudṛṣṭāntān abhidhānāt paroktadoṣāparihārāc ca | prasaṅga vākyatvāc ca prakṛtārthaviparyayeṇa viparītārthasādhyataddharmavyaktau parasmād utpannābhāvājanmasāphalyāt janmaniro(bo?)dhāc ceti kṛtāntavirodhaḥ syāt ||
sarvam etad dūṣaṇam ayujyamānaṃ vayaṃ paśyāmaḥ | kathaṃ kṛtvā? tatra yat tāvad uktaṃ hetudṛṣṭāntān abhidhānād iti, tad ayuktam | kiṃ kāraṇam? yasmāt paraḥ svata utpattim abhyupagacchan, pṛcchayate- svata iti hetutvena tad eva cotpadyate iti? na ca vidyamānasya punarutpattau prayojanaṃ paśyāmaḥ, anavasthāṃ ca paśyāmaḥ | na ca tvayā utpannasya punarutpāda iṣyate ’navasthā cāpy aniṣṭeti | tasmān nirupapattika eva tvadvādaḥ svābhyupagamavirodhaś ceti | kim iti codite paro nābhyupaiti yato hetudṛṣṭāntopādānasāphalyaṃ syāt? atha svābhyupagamavirodhacodanayāpi paro na nivartate, tadā nirlajjatayā hetudṛṣṭāntābhyām api naiva nivarteta | na conmattakena sahāsmākaṃ vivāda iti | tasmāt sarvathā priyānumānatām evātmanaḥ ācāryaḥ prakaṭayati asthāne ‘py anumānaṃ praveśayan | na ca mādhyamikasya sataḥ svatantram anumānaṃ kartuṃ yuktaṃ pakṣāntarābhyupagamābhāvāt | tathoktam āryadevena-
sadasatsadasac ceti yasya pakṣo na vidyate |
upālambhaś cireṇāpi tasya vaktuṃ na śakyate ||
vigrahavyāvartanyāṃ coktam-
yadi kācana pratijñā syān me tata eva me bhaved doṣaḥ |
nāsti ca mama pratijñā tasmān naivāsti me doṣaḥ ||
yadi kiṃcid upalambheyaṃ pravartayeyaṃ nivartayeyaṃ vā |
pratyakṣādibhir arthais tadabhāvān me ’nupālambhaḥ ||
iti | yadā caivaṃ svatantrānumānānabhidhāyitvaṃ mādhyamikasya, tadā kutaḥ «nādhyātmikāny āyatanāni svata utpannāni" iti svatantrā pratijñā yasyāṃ sāṃkhyāḥ pratyavasthāpyante | ko ’rya pratijñārthaḥ kiṃ kāryātmakatvāt svata uta kāraṇātmakatvād iti | kiṃ cātaḥ? kāryātmakāc cet siddha sādhanam, kāraṇātmakāc cet viruddhārthatā, kāraṇātmanā vidyamānasyaiva sarvasyotpattimata utpādād iti | kuto ’smākaṃ vidyamānatvād iti hetur yasya siddhasādhanaṃ viruddhārthatā vā syāt, yasya siddhasādhanasya yasyāś ca viruddhārthatāyāḥ parihārārthaṃ yatnaṃ kariṣyāmaḥ | tasmāt paroktadoṣāprasaṅgād eva tatparihāraḥ ācāryabuddhapālitena na varṇanīyaḥ ||
athāpi syāt- mādhyamikānāṃ pakṣahetudṛṣṭāntānām asiddheḥ svatantrānumānānabhidhāyitvāt svata utpattipratiṣedhapratijñātārthasādhanaṃ mā bhūd ubhayasiddhena vānumānena parapratijñānirākaraṇam | parapratijñāyās tu svata evānumānavirodhacodanayā svata eva pakṣahetudṛṣṭāntadoṣarahitaiḥ pakṣādibhir bhavitavyam | tataś ca tadanabhidhānāt taddoṣāparihārāc ca sa eva doṣa iti | ucyate | naitad evam | kiṃ kāraṇam? yasmād yo hi yam arthaṃ pratijānīte, tena svaniścayavadanyeṣāṃ niścayotpādanecchayā yayā upapattyā asāvartho ’dhigataḥ saivopapattiḥ parasmai upadeṣṭavyā | tasmād eṣa tāvan nyāyaḥ- yatpareṇaiva svābhyupagatapratijñātārthasādhanam upādeyam | na cāyaṃ (cānena?) paraṃ prati | hetudṛṣṭāntāsaṃbhavāt pratijñānusāratayaiva kevalaṃ svapratijñātārthasādhanamupādatta iti nirupapattikapakṣābhyupagamāt svātmānam evāyaṃ kevalaṃ visaṃvādayan na śaknoti pareṣāṃ niścayam ādhātum iti | idam evāsya spaṣṭataraṃ dūṣaṇaṃ yad uta svapratijñātārthasādhanāsāmarthyam iti kim atrānumānabādhodbhāvanayā prayojanam? athāpy avaśyaṃ svato ’numānavirodhadoṣa udbhāvanīyaḥ, so ‘py udbhāvita evācāryabuddhapālitena | katham iti cet, na svata utpadyante bhāvāḥ, tadutpādavaiyarthyād iti vacanāt, atra hi tadityanena svātmanā vidyamānasya parāmarśaḥ | kasmād iti cet, tathā hi tasya saṃgraheṇoktavākyasyaitadvivaraṇavākyam, na hi svātmanā vidyamānānāṃ punarutpāde prayojanam iti | anena ca vākyena sādhyasādhanadharmānugatasya paraprasiddhasya sādharmyadṛṣṭāntasyopādānam | tatra svātmanā vidyamānasyetyanena hetuparāmarśaḥ | utpādavayarthyādityanena sādhyadharmaparāmarśaḥ || tatra yathā- anityaḥ śabdaḥ kṛtakatvāt | kṛtakatvamanityaṃ (pp_7) dṛṣṭaṃ yathā ghaṭaḥ | tathā ca kṛtakaḥ śabdaḥ | tasmāt kṛtakatvād anitya iti kṛtakatvam atra upanayābhivyakto hetuḥ | evam ihāpi- na svata utpadyante bhāvāḥ, svātmanā vidyamānānāṃ punarutpādavaiyarthyāt | iha hi svātmanā vidyamānaṃ puro ’vasthitaṃ ghaṭādikaṃ punarutpādānapekṣaṃ dṛṣṭam, tathā ca mṛtpiṇḍādyavasthāyām api yadi svātmanā vidyamānaṃ ghaṭādikam iti manyase, tadāpi tasya svātmanā vidyamānasya nāstyutpāda iti | evaṃ svātmanā vidyamānatvena upanayābhivyaktena punarutpādapratiṣedhāvyabhicāriṇā hetunā svata eva sāṃkhyasyānumānavirodhodbhāvanamanuṣṭhitam eveti | tat kim ucyate tad ayuktaṃ hetudṛṣṭāntān abhidhānād iti?
na ca kevalaṃ hetudṛṣṭāntānabhidhānaṃ na saṃbhavati, paroktadoṣāparihāradoṣo na saṃbhavati | kathaṃ kṛtvā? sāṃkhyā hi naiva abhivyaktarūpasya puro ’vasthitasya ghaṭasya punarabhivyaktimicchanti | tasyaiva ca iha dṛṣṭāntatvenopādānam, siddharūpatvāt | anabhivyaktarūpasya ca śaktirūpāpannasya utpattipratiṣedhaviśiṣṭasādhyatvāt kutaḥ siddhasādhanapakṣadoṣāśaṅkā, kuto vā hetor viruddhārthatāśaṅketi | tasmāt svato ’numānavirodhacodanāyām api yathopavarṇitadoṣābhāvātparoktadoṣāparihārāsaṃbhava eva | ity asaṃbaddham evaitad dūṣaṇam iti vijñeyam ||
ghaṭādikamityādiśabdena niravaśeṣotpitsupadārthasaṃgrahasya vivakṣitatvādanaikāntikatāpi paiṭādibhirnaiva saṃbhavati ||
athavā | ayamanyaḥ prayogamārgaḥ- puruṣavyatiriktāḥ padārthāḥ svata utpattivādinaḥ | tata eva na svata utpadyante | svātmanā vidyamānatvāt | puruṣavat | itīdamudāharaṇamudāhāryam ||
yady api ca abhivyaktivādina utpādapratiṣedho na bādhakaḥ, tathāpi abhivyaktāvutpādaśabdaṃ nipātya pūrvaṃ paścāc ca anupalabdhyupalabdhisādharmyeṇa utpādaśabdenābhivyakterevābhidhānādayaṃ pratiṣedho na abādhakaḥ ||
kathaṃ punarayaṃ yathoktārthābhidhānaṃ vinā vyastavicāro labhyata iti cet, taducyate | atha vākyāni kṛtāni, tāni mahārthatvādyathoditamarthaṃ saṃgṛhya pravṛttāni | tāni ca vyākhyāyamānāni yathoktamarthātmānaṃ prasūyanta iti nātra kiṃcid anupāttaṃ saṃbhāvyate ||
prasaṅgaviparītena cārthena parasyaiva saṃbandho nāsmākam | svapratijñāyā abhāvāt | tataś ca siddhāntavirodhāsaṃbhavaḥ | parasya ca yāvadbahavo doṣāḥ prasaṅgaviparītāpattyā āpadyante, tāvad asmābhirabhīṣyata eveti | kuto nu khalu aviparītācāryanāgārjunamatānusāriṇaḥ ācāryabuddhapālitasya sāvakāśavacanābhidhāyitvam, yato ’sya paro ’vakāśaṃ labheta? niḥsvabhāvabhāvavādinā sasvabhāvabhāvavādinaḥ prasaṅge āpa(pā?)dyamāne kutaḥ prasaṅgaviparītārthaprasaṅgitā? na hi śabdāḥ dāṇḍapāśikā iva vaktāram asvatantrayanti, kiṃ tarhi satyāṃ śaktau vaktur vivakṣāmanuvidhīyante | tataś ca (pp_8) parapratijñāpratiṣedhamātraphalatvātprasaṅgāpādanasya nāsti prasaṅgaviparītārthāpattiḥ | tathā ca ācāryo bhūyasā prasaṅgāpattimukhenaiva parapakṣaṃ nirākaroti sma | tadyathā-
nākāśaṃ vidyate kiṃcit pūrvam ākāśalakṣaṇāt |
alakṣaṇaṃ prasajyeta syātpūrvaṃ yadi lakṣaṇāt ||
rūpakāraṇanirmukte rūpe rūpaṃ prasajyate |
āhetukaṃ na cāsty arthaḥ kaścid āhetukaḥ kvacit ||
bhāvas tāvan na nirvāṇaṃ jarāmaraṇalakṣaṇam |
prasajyetāsti bhāvo hi na jarāmaraṇaṃ vinā ||
ity ādinā | atha arthavākyatvādācāryavākyānāṃ mahārthatve sati anekaprayoniṣpattihetutvaṃ parikalpyate, ācāryabuddhapālitavyākhyānāny api kim iti na tathaiva parikalpyante?
atha syāt- vṛttikārāṇāmeṣa nyāyaḥ, yatprayogavākyavistarābhidhānaṃ kartavyam iti, etad api nāsti, vigrahavyāvartanyā vṛttiṃ kurvatāpyācāryeṇa prayogavākyānabhidhānāt ||
api ca | ātmanastarkaśāstrātikauśalamātramāviścikīrṣayā aṅgīkṛtamadhyamakadarśanasyāpi yatsvatantraprayogavākyābhidhānaṃ tadatitarāmanekadoṣasamudāyāspadamasya tārkikasyopalakṣyate | kathaṃ kṛtvā? tatra yattāvadevamuktam- atra prayogavākyaṃ bhavati- na paramārthataḥ ādhyātmikāny āyatanāni svata utpannāni, vidyamānatvāt, caitan yavad iti | kim artha punaratra paramārthata iti viśeṣaṇamupādīyate? lokasaṃvṛtyābhyupagatasya utpādasya apratiṣidhyamānatvāt, pratiṣedhe ca abhyupetabādhāprasaṅgād iti cet, naitadyuktam | saṃvṛtyāpi svata utpattyanabhyupagamāt | yathoktaṃ sūtre-
"sa cāyaṃ bījahetuko ’ṅkura utpadyamāno na svayaṃkṛto na parakṛto nobhayakṛto nāpyahetusamutpanno niśvarakālāṇuprakṛtisvabhāvasaṃbhūtaḥ" iti |
tathā-
bījasya sato yathāṅkuro na ca yo bīju sa caiva aṅkuro |
na ca anyu tato na caiva tadevamanucchedaaśāśvatadharmatā ||
ihāpi vakṣyati-
pratītya yadyadbhavati na hi tāvattadeva tat |
na cānyad api tattasmānnocchinnaṃ nāpi śāśvatam ||
iti ||
paramatāpekṣaṃ viśeṣaṇam iti cet, tadayuktam | saṃvṛtyāpi tadīyavyavasthānabhyupagamāt | satyadvayāviparītadarśanaparibhraṣṭā eva hi tīrthikā yāvadubhayathāpi niṣidhyante tāvad guṇa eva saṃbhāvyata iti | evaṃ paramatāpekṣam api viśeṣaṇābhidhānaṃ na yujyate ||
na cāpi lokaḥ svatautpattiṃ pratipannaḥ, yatas tad apekṣayāpi viśeṣaṇasāphalyaṃ syāt | loko hi svataḥ parata ity evamādikaṃ vicāramanavatārya kāraṇātkāryam utpadyate ityetāvanmātraṃ pratipannaḥ | evam ācāryo ’pi vyavasthāpayāmāsa | iti sarvathā viśeṣaṇavaiphalyam eva niścīyate ||
api ca | yadi saṃvṛtyā utpattipratiṣedhanirācikīrṣuṇā viśeṣaṇametadupādīyate, tadā svato ’siddhādhāre pakṣadoṣaḥ, āśrayāsiddhau vā hetudoṣaḥ syāt | paramārthataḥ svataścakṣurādyāyatanānāmanabhyupagamāt | saṃvṛtyā cakṣurādisadbhāvādadoṣa iti cet, paramārthata ityetattarhi kasya viśeṣaṇam? sāṃvṛtānāṃ cakṣurādīnāṃ paramārthata utpattipratiṣedhād utpattipratiṣedhaviśeṣaṇe paramārthagrahaṇam iti cet, evaṃ tarhi evam eva vaktavyaṃ syāt- sāṃvṛtānāṃ cakṣurādīnāṃ paramārthato nāstyutpattiriti | na caivam ucyate | ucyamāne ’pi parairvastusatām eva cakṣurādīnāmabhyupagamāt, prajñaptisatāmanabhyupagamāt parato ’siddhādhāraḥ pakṣadoṣaḥ syād iti na yuktam etat ||
atha syāt- yathā anityaḥ śabda iti dharmadharmisāmānyam eva gṛhyate na viśeṣaḥ, viśeṣagrahaṇe hi sati anumānānumeyavyavahārābhāvaḥ syāt | tathā hi- yadi cāturmahābhautikaḥ śabdo gṛhyate, sa parasyāsiddhaḥ | athākāśaguṇo gṛhyate, sa bauddhasya svato ’siddhaḥ | tathā vaiśeṣikasya śabdānityatāṃ pratijānānasya yadi kāryaḥ śabdo gṛhyate, sa parato ’siddhaḥ | atha vyaṅgayaḥ, sa svato ’siddhaḥ | evaṃ yathāsaṃbhavaṃ vināśo ’pi yadi sahetukaḥ, sa bauddhasya svato ’siddhaḥ | atha nirhetukaḥ, sa parasyāsiddha iti | tasmād yathātra dharmadharmisāmānyamātram eva gṛhyate, evam ihāpi dharmimātramutsṛṣṭaviśeṣaṇaṃ grahīṣyata iti cet, naitadevam | yasmād yadaivotpādapratiṣedho ’tra sādhyadharmo ’bhipretaḥ, tadaiva dharmiṇastadādhārasya viparyāsamātrāsāditātmabhāvasya pracyutiḥ svayamevānenāṅgīkṛtā | bhinnau hi viparyāsāviparyāsau | tadyadā viparyāsena asatsattvena gṛhyate, taimirikeṇeva keśādi, tadā kutaḥ sadbhūtapadārthaleśasyāpyupalabdhiḥ? yadā ca aviparyāsādabhūtaṃ nādhyāropitaṃ vitaimirikeṇeva keśādi, tadā kuto ’sadbhūtapadārthaleśasyāpyupalabdhiḥ, yena tadānīṃ saṃvṛtiḥ syāt? ata evoktamācāryapādaiḥ-
yadi kiṃcid upalameyaṃ pravartayeyaṃ nivartayeyaṃ vā |
pratyakṣādibhirarthaistadabhāvānme ’nupālambhaḥ || iti ||
yataś caivaṃ bhinnau viparyāsāviparyāsau, ato viduṣāmaviparītāvasthāyāṃ viparītasyāsaṃbhavātkutaḥ sāṃvṛtaṃ cakṣuḥ yasya dharmitvaṃ syāt? iti na vyāvartate ’siddhādhāre pakṣadoṣaḥ, āśrayāsiddho vā hetudoṣaḥ | ityaparihāra evāyam ||
nidarśanasyāpi nāsti sāmyam | tatra hi śabdasāmānyamanityatāsāmānyaṃ ca avivakṣitaviśeṣaṃ dvayor api saṃvidyate | na tv evaṃ cakṣuḥ sāmānyaṃ śūnyatāśūnyatāvādibhyāṃ saṃvṛtyā aṅgīkṛtaṃ nāpi paramārthataḥ | iti nāsti nidarśanasya sāmyam ||
yaś cāyam asiddhādhārapakṣadoṣodbhāvane vidhiḥ, eṣa eva sattvādityasya hetor asiddhārthatodbhāvane ’pi yojyaḥ ||
itthaṃ caitad evam , yat svayam aṣyanenāyaṃ yathokto ’rtho ’bhyupagatastārkikeṇa | santy evādhyātmikāyatanotpādakā hetvādayaḥ, tathā tathāgatena nirdeśāt | yad dhi yathā tathāgatenāsti nirdiṣṭaṃ tattathā, tadyathā śāntaṃ nirvāṇam iti ||
asya paropakṣiptasya sādhanasyedaṃ dūṣaṇam abhihitamanena- ko hi bhavatāmabhipreto ’tra hetvarthaḥ? saṃvṛtyā tathā tathāgatena nirdeśāt, uta paramārthata iti? saṃvṛtyā cet, svato hetor asiddhārthatā | paramārthataścet,
na san nāsan na sadasaddharmo nirvartate yadā |
sadasadubhayātmakakāryapratyayatvanirākaraṇāt, tadā-
kathaṃ nirvartako hetur evaṃ sati hi yujyate ||
naivāsau nirvartako hetur iti vākyārthaḥ | tataś ca paramārthato nirvartyanirvartakatvāsiddheḥ asiddhārthatā viruddhārthatā vā hetor iti ||
yataś caivaṃ svayam evāmunā nyāyena hetor asiddhiraṅgīkṛtānena, tasmāt sarveṣv evānumāneṣu vastu dharmopanyastahetukeṣu svata evaṃ hetvādīnāmasiddhatvāt sarvāṇyeva sādhanāni vyāhanyante | tadyathā- na paramārthataḥ parebhyastatpratyayebhyaḥ ādhyātmikāyatanajanma, paratvāt, tadyathā paṭasya | athavā- na pare paramārthena vivakṣitāḥ cakṣurādyādhyātmikāyatananirvartakāḥ pratyayā iti pratīyante, paratvāt, tadyathā tantvādaya iti | paratvādikamatra svata evāsiddham ||
yathā cānena- utpannā eva ādhyātmikā bhāvāḥ, tadviṣayiviśiṣṭavyavahārakaraṇāt- ity asya parābhihitasya hetor asiddhārthatāmudbhāvayiṣuṇā idamuktam, atha samāhitasya yoginaḥ prajñācakṣuṣā bhāvayāthātmyaṃ paśyataḥ utpādagatyādayaḥ santi paramārthata iti sādhyate, tadā tadviṣayiviśiṣṭavyavahārakaraṇād iti hetor asiddhārthatā, gaterapyutpādaniṣedhādeva niṣedhād iti | evaṃ svakṛtasādhane ’pi paramārthato ’gataṃ naiva gamyate, adhvatvāt, gatādhvavad iti adhvatvahetoḥ svata evāsiddhārthatā yojyā ||
na paramārthataḥ sabhāgaṃ cakṣū rūpaṃ paśyati, cakṣurindriyatvāt, tadyathā tatsabhāgam | tathā- na cakṣuḥ prekṣate rūpam, bhautikatvāt, rūpavat | kharasvabhāvā na mahī, bhūtatvāt, tadyathānirlaḥ, ity ādiṣu hetvādyasiddhiḥ svata eva yojyā ||
sattvād iti cāyaṃ hetuḥ parato ’naikāntikaḥ | kiṃ sattvāt caitan yavan nādhyātmikāny āyatanāni svata utpadyantām, utāho ghaṭādivat svata utpadyantām iti ghaṭādīnāṃ sādhyasamatvān nānaikāntikateti cet, naitad evam , tathānabhidhānāt ||
nanu ca yathā parakīyeṣvanumāneṣu dūṣaṇamuktam, evaṃ svānumāneṣv api yathoktadūṣaṇaprasaṅge sati sa eva asiddhādhārāsiddhahetvādidoṣaḥ prāpnoti, tataś ca yaḥ ubhayordoṣaḥ, na tenaikaś codyo bhavatīti sarvametaddūṣaṇamayuktaṃ jāyata iti | ucyate | svatantramanumānaṃ bruvatāmayaṃ doṣo jāyate | na vayaṃ svatantramanumānaṃ prayuñjmamahe parapratijñāniṣedhaphalatvādasmadanumānānām | tathā hi- paraḥ cakṣuḥ paśyatīti pratipannaḥ | sa tatprasiddhenaivānumānena nirākriyate- cakṣuṣaḥ svātmādarśanadharmamicchasi, paradarśanadharmāvinābhāvitvaṃ cāṅgīkṛtam, tasmād yatra yatra svātmādarśanaṃ tatra tatra paradarśanam api nāsti, tadyathā ghaṭe, asti ca cakṣuṣaḥ svātmādarśanam, tasmāt paradarśanamapyasya naivāsti | tataś ca svātmādarśanaviruddhaṃ nīlādiparadarśanaṃ svaprasiddhenaivānumānena virudhyata iti etāvanmātramasmadanūmānairudbhāvyata iti kuto ’smatpakṣe yathoktadoṣāvatāraḥ, yataḥ samānadoṣatā syāt?
kiṃ punaḥ- anyataraprasiddhenāpyanumānenāstyanumānabādhā | asti, sā ca svaprasiddhenaiva hetunā, na paraprasiddhena, lokata evaṃ dṛṣṭatvāt | kadāciddhi loke arthipratyarthibhyāṃ pramāṇīkṛtasya sākṣiṇo vacanena jayo bhavati parājayo vā, kadācit svavacanena | paravacanena tu na jayo nāpi parājayaḥ | yathā ca loke, tathā nyāye ’pi | laukikasyaiva vyavahārasya nyāyaśāstre prastutatvāt | ata eva kaiściduktam- na parataḥ prasiddhibalādanumānabādhā, paraprasiddhereva nirācikīrṣitatvād iti | yastu manyate- ya eva ubhayaniścitavādī, sa pramāṇaṃ dūṣaṇaṃ vā, nānyataraprasiddhasaṃdigdhavācī iti, tenāpi laukikīṃ vyavasthāmanurudhyamānena anumāne yathokta eva nyāyo ’bhyupeyaḥ ||
tathā hi nobhayaprasiddhena vā āgamena bādhā, kiṃ tarhi svaprasiddhenāpi ||
svārthānumāne tu sarvatra svaprasiddhireva garīyasī, nobhayaprasiddhiḥ | ata eva tarkalakṣaṇābhidhānaṃ niṣprayojanam, yathāsvaprasiddhayā upapattyā buddhaistadanabhijñavineyajanānugrahāt | ity alaṃ prasaṅgena | prakṛtam eva vyākhyāsyāmaḥ ||
parato ’pi notpadyante bhāvāḥ | parābhāvādeva etac ca-
na hi svabhāvo bhāvānāṃ pratyayādiṣu vidyate |
ity atra pratipādayiṣyati | tataś ca parābhāvādeva nāpi parata utpadyante | api ca-
anyatpratītya yadi nāma paro ’bhaviṣya- jjāyeta tarhi bahulaḥ śikhino ’ndhakāraḥ | sarvasya janma ca bhavet khalu sarvataś ca tulyaṃ paratvamakhile ’janake ’pi yasmāt ||
ity ādinā [madhyamakāvatārāt] parata utpattipratiṣedho ’vaseyaḥ ||
ācāryabuddhapālitastu vyācaṣṭe- na parata utpadyante bhāvāḥ, sarvataḥ sarvasaṃbhavaprasaṅgāt ācāryabhāvaviveko dūṣaṇamāha- tadatra prasaṅgavākyatvāt sādhyasādhanaviparyayaṃ kṛtvā, svataḥ ubhayataḥ ahetuto vā utpadyante bhāvāḥ, kutaścitkasyacidutpatteḥ, iti prākpakṣavirodhaḥ | anyathā sarvataḥ sarvasaṃbhavaprasaṅgāt ityasya sādhanadūṣaṇānantaḥpātitvādasaṃgatārthametat [iti] | etadapyasaṃgatārtham | pūrvam eva pratipāditatvād dūṣaṇāntaḥpātitvāc ca parapratijñātārthadūṣaṇeneti yatkiṃcidetad iti na punaryatna āsthīyate ||
dvābhyām api nopajāyante bhāvāḥ, ubhayapakṣābhihitadoṣaprasaṅgāt pratyekam utpādāsāmarthyāc ca | vakṣyati hi-
syād ubhābhyāṃ kṛtaṃ duḥkhaṃ syād ekaikakṛtaṃ yadi | iti ||
ahetuto ’pi notpadyante-
hetāvasati kāryaṃ ca kāraṇaṃ ca na vidyate |
iti vakṣyamāṇadoṣaprasaṅgāt,
gṛhyeta naiva ca jagadyadi hetuśūnyaṃ syād yadvad eva gaganotpalavarṇagandhau ||
ity ādidoṣaprasaṅgāc ca ||
ācāryabuddhapālitastvāha- ahetuto notpadyante bhāvāḥ, sadā ca sarvataś ca sarvasaṃbhavaprasaṅgāt | atrācāryabhāvaviveko dūṣaṇamāha- atrāpi prasaṅgavākyatvāt yadi viparītasādhyasādhanavyaktivākyārtha iṣyate, tadā etaduktaṃ bhavati- hetuta utpadyante bhāvāḥ, kadācit kutaścit kasyacidutpatteḥ, ārambhasāphalyāc ca | seyaṃ vyākhyā na yuktā prāguktadoṣād iti | tad etad ayuktam, pūrvoditaparihārādityapare ||
yac cāpi īśvarādīnām upasaṃgrahārtham, tadāpi na yuktam | īśvarādīnāṃ svaparobhayapakṣeṣu yathābhyupagamam antarbhāvād iti ||
tasmāt prasādhitam etan nāsty utpāda iti | utpādāsaṃbhavāc ca siddho ’nutpādādiviśiṣṭa pratītyasam utpāda iti ||
atrāha- yadyevamanutpādādiviśiṣṭaḥ pratītyasam utpādo vyavasthito bhavadbhiḥ, yat tarhi bhagavatoktam- avidyāpratyayāḥ saṃskārā avidyānirodhātsaṃskāranirodha iti, tathā-
anityāś ca te (bata?) saṃskārā utpādavyayadharmiṇaḥ |
utpadya hi nirudhyante teṣāṃ vyupaśamaḥ sukhaḥ ||
tathā- utpādādvā tathāgatānāmanutpādādvā tathāgatānāṃ sthitaivaiṣā dharmāṇāṃ dharmatā, eko dharmaḥ sattvasthitaye yad uta catvāra āhārāḥ, dvau dharmau lokaṃ pālayato hrīścāpatrāpyaṃ cetyādi, tathā- paralokādihāgamanamihalokāc ca paralokagamanam iti, evaṃ nirodhādiviśiṣṭaḥ pratītyasam utpādo deśito bhagavatā, sa kathaṃ na ni (vi?) rudhyata iti? yata evaṃ nirodhādayaḥ pratītyasam utpādasyopalabhyante, ata evedaṃ madhyamakaśāstraṃ praṇītamācāryeṇa neyanītārthasūtrāntavibhāgopadarśanārtham | tatra ya ete pratītyasam utpādasyotpādādaya uktāḥ, na te vigatāvidyātimirānāsravaviṣayasvabhāvāpekṣayā, kiṃ tarhi avidyātimiropahatamatinayanajñānaviṣayāpekṣayā ||
tattvadarśanāpekṣayā tūktaṃ bhagavatā- etad dhi bhikṣavaḥ paramaṃ satyaṃ yad uta amoṣadharma nirvāṇam, sarvasaṃskārāś ca mṛṣā moṣadharmāṇaḥ iti | tathā- nāsty atra tathatā vā avitathatā vā | moṣadharmakam apy etat, pralopadharmakamapyetat, mṛṣāpyetat, māyeyaṃ bālalāpinī iti | tathā-
phenapiṇḍopamaṃ rūpaṃ vedanā budbudopamā |
marīcisadṛśī saṃjñā saṃskārāḥ kadalīnibhāḥ |
māyopamaṃ ca vijñānamuktamādityabandhunā || iti ||
evaṃ dharmān vīkṣamāṇo bhikṣur ārabdhavīryavān |
divā vā yadi vā rātrau saṃprajānan pratismṛtaḥ |
pratividhyetpadaṃ śāntaṃ saṃskāropaśamaṃ śivam || iti ||
nirātmakatvāc ca dharmāṇām ity ādi ||
yasyaivaṃ deśanābhiprāyānabhijñatayā saṃdehaḥ syāt- kā hy atra deśanā tattvārthā, kā nu khalu ābhiprāyikīti, yaś cāpi mandabuddhitayā neyārthāṃ deśanāṃ nītārthāmavagacchati, tayor ubhayor api vineyajanayoḥ ācāryo yuktyāgamābhyāṃ saṃśayamithyājñānāpākaraṇārthaṃ śāstramidamārabdhavān ||
tatra ’na svataḥ’; ity ādinā yuktir upavarṇitā ||
tanmṛṣā moṣadharma yadbhagavānityabhāṣata |
sarve ca moṣadharmāṇaḥ saṃskārāstena te mṛṣā ||
pūrvā prajñāyate koṭir nety uvāca mahāmuniḥ |
saṃsāro ’navarāgro hi nāstyādirnāpi paścimam ||
kātyāyanāvavāde ca asti nāstīti cobhayam |
pratiṣiddhaṃ bhagavatā bhāvābhāvavibhāvinā ||
ity ādinā āgamo varṇitaḥ ||
uktaṃ ca āryākṣayamatisūtre-
katame sūtrāntā neyārthāḥ katame nītārthāḥ? ye sūtrāntā mārgavatārāya nirdiṣṭāḥ, ima ucyanteḥ neyārthāḥ | ye sūtrāntāḥ phalāvatārāya nirdiṣṭāḥ, ima ucyante neyārthāḥ | yāvad ye sūtrāntāḥ śūnyatānimittāpraṇihitānabhisaṃskārājātānutpādābhāvanirātmaniḥ sattvanirjīvaniḥ pudgalāsvāmikavimokṣamukhā nirdiṣṭāḥ ta ucyante nītārthāḥ | iyamucyate bhadanta śāradvatīputra nītārthasūtrāntapratiśaraṇatā, na neyārthasūtrāntapratiśaraṇatā iti ||
tathā ca āryasamādhirājasūtre-
nītārthasūtrāntaviśeṣa jānati yathopadiṣṭā sugatena śūnyatā |
yasmin punaḥ pudgalasattvapūruṣā neyārthato jānati sarvadharmān ||
tasmād utpādādideśanāṃ mṛṣārthāṃ pratipādayituṃ pratītyasam utpādānudarśanamārabdhavānācāryaḥ ||
nanu ca- utpādādīnām abhāve sati yadi sarvadharmāṇāṃ mṛṣātvapratipādanārthamidamārabdhavānācāryaḥ nanv evaṃ sati yanmṛṣā na tadastīti na santyakuśalāni karmāṇi, tadabhāvān na santi durgatayaḥ, na santi kuśalāni karmāṇi, tadabhāvān na santi sugatayaḥ, sugatidurgatyasaṃbhavāc ca nāsti saṃsāraḥ, iti sarvārambhavaiyarthyam eva sthāt | ucyate | saṃvṛtisatyavyapekṣayā lokasya idaṃsatyābhiniveśasya pratipakṣabhāvena mṛṣārthatā bhāvānāṃ pratipādyate ’smābhiḥ | naiva tvāryāḥ kṛtakāryāḥ kiṃcid upalabhante yanmṛṣā amṛṣā vā syād iti | api ca | yena hi sarvadharmāṇāṃ mṛṣātvaṃ parijñātaṃ kiṃ tasya karmāṇi santi, saṃsāro vā asti? na cāpyasau kasyaciddharmassya astitvaṃ nāstitvaṃ vopalabhate | yathoktaṃ bhagavatā āryaratnakūṭasūtre-
cittaṃ hi kāśyapa parigaveṣyamāṇaṃ na labhyate | yan na labhyate tan nopalabhyate | yan nopalabhyate tan naiva atītaṃ na anāgataṃ na pratyutpannam | yannaivātītaṃ nānāgataṃ na pratyutpannam, tasya nāsti svabhāvaḥ | yasya nāsti svabhāvaḥ, tasya nāstyutpādaḥ | yasya nāstyutpādaḥ, tasya nāsti nirodhaḥ || iti vistaraḥ ||
yastu viparyāsānugamānmṛṣātvaṃ nāvagacchati, pratītya bhāvānā svabhāvamabhiniviśate, sa dharmeṣvidaṃsatyābhiniveśādabhiniviṣṭaḥ san karmāṇy api karoti, saṃsāre ’pi saṃsarati, viparyāsāvasthitatvān na bhavyo nirvāṇamadhigantum ||
kiṃ punaḥ- mṛṣāsvabhāvā api padārthāḥ saṃkleśavyavadānanibandhanaṃ bhavanti | tadyathā māyāyuvatistatsvabhāvānabhijñānām, tathāgatanirmitaś ca upacitakuśalamūlānām | uktaṃ hi dṛḍhādhyāśayaparipṛcchāsūtre-
tadyathā kulaputra māyākāranāṭake pratyupasthite māyākāranirmitāṃ striyaṃ dṛṣṭvā kaścid rāgaparītacittāḥ parṣacchāradyabhayena utthāyāsanādapakrāmet, so ’pakramya tām eva striyamaśubhato manasikuryāt, anityato duḥkhataḥ śūnyato ’nātmato manasikuryāt | iti vistaraḥ ||
vinaye ca-
yantrakārakāritā yantrayuvatiḥ sadbhūtayuvatiśūnyā sadbhūtayuvatirūpeṇa pratibhāsate, tasya ca citrakārasya kāmarāgāspadībhūtā | tathā mṛṣāsvabhāvā api bhāvā bālānāṃ saṃkleśavyavadānanibandhanaṃ bhavanti ||
tathā āryaratnakūṭasūtre-
atha khalu tāni pañcamātrāṇi bhikṣuśatāni bhagavato dharmadeśanām anavataranty anavagāhamānāny anadhimucyamānāni utthāyāsanebhyaḥ prakrāntāni | atha bhagavān [tasyāṃ velāyāṃ] yena mārgeṇaite bhikṣavo gacchanti sma, tasmin mārge dvau bhikṣū nirmimīte sma ||
atha tāni pañca bhikṣuśatāni yena [mārgeṇa] tau dvau bhikṣū [nirmitakau] tenopasaṃkrāmanti sma | upasaṃkramya tāvavocan- kutrāyuṣmantau gamiṣyathaḥ? nirmitakāvavocatām- gamiṣyāva āvāmaraṇyāyataneṣu, tatra dhyānasukhasparśavihārairvihariṣyāvaḥ | yaṃ hi bhagavān dharmaṃ deśayati, tamāvāṃ nāvatarāvo nāvagāhāvahe nādhimucyāmahe uttrasyāvaḥ saṃtrāsamāpadyāvahe | atha tāni pañca bhikṣuśatānyetadavocan- vayamapyāyuṣmanto bhagavato dharmadeśanāṃ nāvatarāmo nāvagāhāmahe nādhimucyāmahe uttrasyāmaḥ saṃtrasyāmaḥ saṃtrāsamāpadyāmahe | tena vayamaraṇyāyataneṣu dhyānasukhasparśavihārairvihariṣyāmaḥ | nirmitakāvavocatām- tena hi āyuṣmantaḥ saṃgāsyāmo na vivadiṣyāmaḥ | avivādaparamā hi śramaṇasya dharmāḥ | kasyāyuṣmantaḥ prahāṇāya pratipannāḥ? tāny avocan- rāgadveṣamohānāṃ prahāṇāya vayaṃ pratipannāḥ | nirmitakāvavocatām- kiṃ punar āyuṣmatāṃ saṃvidyante rāgadveṣamohā yān kṣapayiṣyatha? tānyavocan- na te ’dhyātmaṃ na bahirdhā nobhayamantareṇopalabhyante, nāpi te ’parikalpitā utpadyante | nirmitakāvavocatām- tena hi āyuṣmanto mā kalpayata, [mā vikalpayata] | yadā cāyuṣmanto na kalpayiṣyatha na vikalpayiṣyatha, tadā na raṃkṣyatha na viraṃkṣyatha | yaś ca na rakto na viraktaḥ, sa śānta ity ucyate | śīlamāyuṣmanto na saṃsarati na parinirvāti | samādhiḥ prajñā vimuktirvimuktijñānadarśanamāyuṣmanto (pp_16) na saṃsarati na parinirvāti | ebhiś cāyuṣmanto dharmairnirvāṇaṃ sūcyate | ete ca dharmāḥ śūnyāḥ prakṛtiviviktāḥ | prajahītaitāmāyuṣmantaḥ saṃjñāṃ yad uta parinirvāṇam iti | mā ca saṃjñāyāṃ saṃjñā kārṣṭa, mā ca saṃjñāyāṃ saṃjñāṃ parijñāsiṣṭa | yo hi saṃjñāyāṃ saṃjñāṃ parijānāti, saṃjñā bandhanamevāsya tadbhavati | saṃjñāvedayitanirodhasamāpattimāyuṣmantaḥ samāpadyadhvam | saṃjñāvedayitanirodhasamāpattisamāpannasya bhikṣornāstyuttarīkaraṇīyam iti vadāvaḥ ||
atha teṣāṃ pañcānāṃ bhikṣuśatānām anupādāyāśravebhyaścittāni vimuktānyabhūvan | tāni vimuktacittāni yena bhagavāṃs tenopasaṃkrāntāni | upasaṃkramya bhagavataḥ pādau śirasābhivandyaikānte nyasīdan |
athāyuṣmān subhūtistān | bhikṣūnetadavocat- kutrāyuṣmanto gatāḥ kuto vāgatāḥ te ’vocan- na kvacid gamanāya na kutaścid āgamanāya bhadanta subhūte bhagavatā dharmo deśitaḥ āha- ko nāmāyuṣmatāṃ śāstā? āhuḥ- yo notpanno na parinirvāsyati | āha- kathaṃ yuṣmābhirdharmaḥ śrutaḥ? āhuḥ- na bandhanāya na mokṣāya | āha- kena yūyaṃ vinītāḥ? āhuḥ- yasya na kāyo na cittam | āha- kathaṃ yūyaṃ prayuktāḥ? āhuḥ- nāvidyāprahāṇāya na vidyotpādanāya | āha- kasya yūyaṃ śrāvakāḥ? āhuḥ- yena na prāptaṃ nābhisaṃbuddham | āha- ke yuṣmākaṃ sabrahmacāriṇaḥ? āhuḥ- ye traidhātuke nopavicaranti | āha- kiyaccireṇāyuṣmantaḥ parinirvāsyanti āhuḥ- yadā tathāgatanirmitāḥ parinirvāsyanti | āha- kṛtaṃ yuṣmābhiḥ karaṇīyam? āhuḥ- ahaṃ kāramamakāraparijñānataḥ | āha- kṣīṇā yuṣmākaṃ kleśāḥ? āhuḥ- atyantakṣayātsarvadharmāṇām | āha- dharṣito yuṣmābhirmāraḥ? āhuḥ- skandhamārānupalambhāt | āha- dharṣito yuṣmābhirmāraḥ? āhuḥ- skandhamārānupalambhāt | āha- paricarito yuṣmābhiḥ śāstā? āhuḥ- na kāyena na vācā na manasā | āha- viśodhitā yuṣmābhirdakṣiṇīyabhūmiḥ? āhuḥ- agrāhato ’pratigrāhataḥ | āha- uttīrṇo yuṣmābhiḥ saṃsāraḥ? āhuḥ- anucchedato ’śāśvatataḥ | āha- pratipannā yuṣmābhirdakṣiṇīyabhūmiḥ? āhuḥ- sarvagrāhavinirmuktitaḥ | āha- kiṃgāmina āyuṣmantaḥ? āhuḥ- yaṃgāminastathāgatanirmitāḥ | iti hy āyuṣmataḥ subhūteḥ paripṛcchatasteṣāṃ bhikṣūṇāṃ prativisarjayatāṃ tasyāṃ parṣadi aṣṭānāṃ bhikṣuśatānāmanupādāyāśravebhyaścittāni vimuktāni, dvātriṃśataś ca prāṇisahasrāṇāṃ virajo vigatamalaṃ dharmacakṣurviśuddham | iti ||
ity evaṃ mṛṣāsvabhāvābhyāṃ tathāgatanirmitābhyāṃ bhikṣubhyāṃ pañcānāṃ bhikṣuśatānāṃ vyavadānanibandhanaṃ kṛtam iti ||
uktaṃ ca āryavajramaṇḍāyāṃ dhāraṇyām-
tadyathā mañjuśrīḥ kāṇḍaṃ ca pratītya mathanīṃ ca pratītya puruṣasya hastavyāyāmaṃ ca pratītya dhūmaḥ prādurbhavatīti agnirabhinirvartate | sa cāgnisaṃtāpo na kāṇḍasaṃniśrito na mathanīsaṃniśrito na puruṣahastavyāyāmasaṃniśritaḥ | evam eva mañjuśrīḥ asadviparyāsamohitasya puruṣapudgalasya utpadyate rāgaparidāho dveṣaparidāho mohaparidāhaḥ | sa ca paridāho nādhyātmaṃ na bahirdhā nobhayamantareṇa sthitaḥ ||
api tu mañjuśrīḥ yaducyate moha iti, tatkena kāraṇenocyate moha iti? atyantamukto hi mañjuśrīḥ sarvadharmairmohastenocyate moha iti | tathā narakamukhā mañjuśrīḥ sarvadharmā idaṃ dhāraṇīpadam | (pp_17) āha- kathaṃ bhagavannidaṃ dhāraṇīpadam? āha- narakā mañjuśrīḥ bālapṛgthajanairasadviparyāsaviṭhapitāḥ svavikalpasaṃbhūtāḥ | āha- kutra bhagavannarakāḥ samavasaranti? bhagavānāha- ākāśasamavasaraṇā mañjuśrīḥ narakāḥ | tatkiṃ manyase mañjuśrīḥ svavikalpasaṃbhūtā narakā uta svabhāvasaṃbhūtāḥ? āha- svavikalpenaiva bhagavan sarvabālapṛthagjanāṃ narakatiryagyoniyamalokaṃ saṃjānanti | te ca asatsamāropeṇa duḥkhāṃ vedanāṃ vedayanti duḥkham anubhavanti triṣvapyapāyeṣu ||
yathā cāhaṃ bhagavan narakān paśyāmi tathā nārakaṃ duḥkham | tadyathā bhagavan kaścideva puruṣaḥ suptaḥ svapnāntaragato narakagatamātmānaṃ saṃjānīte | sa tatra kvathitāyāṃ saṃprajvalitāyāmanekapauruṣāyāṃ lohakumbhyāṃ prakṣiptamātmānaṃ saṃjānōṣyāt | sa tatra kharāṃ kaṭukāṃ tōṣvrāṃ duḥkhāṃ vedanāṃ vedayet | sa tatra mānasaṃ paridāhaṃ saṃjānōṣyāt uttraset saṃtrāsamāpadyeta | sa tatra pratibuddhaḥ samānaḥ- aho duḥkham, aho duḥkham, iti krandet śocet paridevet | atha tasya mitrajñāti sālohitāḥ paripṛccheyuḥ- kena tatte duḥkham iti | sa tān mitrajñātisālohitānevaṃ vadet- nairayikaṃ duḥkham anubhūtam | sa tānākrośet paribhāṣet- ahaṃ ca nāma nairayikaṃ duḥkham anubhavāmi | yūyaṃ ca me uttari paripṛcchatha kenaitattava duḥkham iti | atha te mitrajñātisālohitāstaṃ puruṣamevaṃ vadeyuḥ- mā bhairmoḥ puruṣa | supto hi tvam | na tv amito gṛhāt kvacinnirgataḥ | tasya punar api smṛti rutpadyate- supto ’hamabhūvam | vitathametanmayā parikalpitam iti | sa punar api saumanasyaṃ pratilabhate ||
tadyathā bhagavan sa puruṣo ’satsamāropeṇa suptaḥ svapnāntaragato narakagatamātmānaṃ saṃjānīyāt, evam eva bhagavan sarvabālapṛthagjanā asadbhāgaparyavanaddhāḥ strīnimittaṃ kalpayanti | te strīnimittaṃ kalpayitvā tābhiḥ sārdhaṃ ramamāṇamātmānaṃ saṃjānanti | tasya bālapṛthajanasyaivaṃ bhavati- ahaṃ puruṣaḥ, iyaṃ strī, mamaiṣā strī | tasya tena cchandarāgaparyavasthitena cittena bhogaparyeṣṭiṃ cittaṃ krāmayanti | sa tatonidānaṃ kalahavigrahavivādaṃ saṃjanayati | tasya praduṣṭendriyasya vairaṃ saṃjāyate | sa tena saṃjñāviparyāsena kālagataḥ samāno bahūni kalpasahasrāṇi narakeṣu duḥkhāṃ vedanāṃ vedayamānamātmānaṃ saṃjānāti ||
tad yathā bhagavan tasya puruṣasya mitrajñātisālohitā evaṃ vadanti- mā bhaiḥ, mā bhaiḥ, bho puruṣa | supto hi tvam | na tv amito gṛhyat kutaścinnirgataḥ iti | evam eva buddhā bhagavantaścaturviparyāsaviparyastānāṃ sattvānāmevaṃ dharmaṃ deśayanti- nātra strī na puruṣo na sattvo na jīvo na puruṣo na pudgalaḥ | vitathā ime sarvadharmāḥ | asanta ime sarvadharmāḥ | viṭhapitā ime sarvadharmāḥ | māyopamā ime sarvadharmāḥ | svapnopamā ime sarvadharmāḥ | nirmitopamā ime sarvadharmāḥ | udakacandropamā ime sarvadharmāḥ | iti vistaraḥ | te imāṃ tathāgatasya dharmadeśanāṃ śrutvā vigatarāgān sarvadharmān paśyanti | vigatamohān sarvadharmān paśyanti asvabhāvānanāvaraṇān | te ākāśasthitena cetasā kālaṃ kurvanti | te kālagatāḥ samānā nirupadhiśeṣe nirvāṇadhātau parinirvānti | evam ahaṃ bhagavan narakān paśyāmi | iti ||
uktaṃ ca āryopāliparipṛcchāyām-
bhaya darśita nairayikaṃ me sattvasahasra savejita naike |
na ca vidyati kaściha sattva yo cyutu gacchati ghoramapāyam ||
na ca kāraku kāraṇa santi yehi kṛtā asitomaraśastrāḥ |
kalpavaśena tu paśyati tatra kāyi patanti apāyita śastrāḥ ||
citramanorama sajjitapuṣpāḥ svarṇavimāna jalanti manojñāḥ |
teṣv api kāraku nāstiha kaści te ’pi ca sthāpita kalpavaśena ||
kalpavaśena vikalpitu lokaḥ saṃjñagaheṇa vikalpitu bālaḥ |
so ca gaho agaho asabhūto māyamarīcisamā hi vikalpāḥ ||
tadevamete ’svabhāvā bhāvāḥ svaviparyāsaviṭhapitā bālānāṃ saṃkleśahetavo bhavanti saṃsāre iti sthitam ||
yathā ca mṛṣāsvabhāvānāṃ padārthānāṃ saṃkleśavyavadānahetutvaṃ tathā madhyamakāvatārādvistareṇāvaseyam ||
atrāha- yadi svataḥ parataḥ ubhayato ‘hetutaś ca nāsti bhāvānām utpādaḥ, tatra katham avidyā pratyayāḥ saṃskārā ity uktaṃ bhagavatā? ucyate | saṃvṛtireva na tattvam ||
kiṃ saṃvṛtervyavasthānaṃ vaktavyam? idaṃpratyayatāmātreṇa saṃvṛteḥ siddhirabhyupagamyate | na tu pakṣacatuṣṭayābhyupagamena sasvabhāvavādaprasaṅgāt, tasya cāyuktatvāt | idaṃpratyayatāmātrābhyupagame hi sati hetuphalayoranyonyāpekṣatvānnāsti svābhāvikī siddhiriti nāsti sasvabhāvavādaḥ | ata evoktam-
svayaṃ kṛtaṃ parakṛtaṃ dvābhyāṃ kṛtamahetukam |
tārkikairiṣyate duḥkhaṃ tvayā tūktaṃ pratītyajam ||
ihāpi vakṣyati-
pratītya kārakaḥ karma taṃ pratītya ca kārakam |
karma pravartate nānyatpaśyāmaḥ siddhikāraṇam || iti ||
bhagavatāpyetāvanmātramevoktam-
tatrāyaṃ dharmasaṃketo yad utāsmin satīdaṃ bhavati, asyotpādādidam utpadyate, yad uta avidyā pratyayāḥ saṃskārāḥ, saṃskārapratyayaṃ vijñānamityādi ||
atra kecit paricodayanti- anutpannā bhāvā iti kim ayaṃ pramāṇajo niścaya utāpramāṇajaḥ? tatra yadi pramāṇaja iṣyate, tadedaṃ vaktavyam- kati pramāṇāni kiṃlakṣaṇāni kiṃviṣayāṇi, kiṃ svata utpannāni kiṃ parata ubhayato ’hetuto veti | athāpramāṇajaḥ, sa na yuktaḥ, pramāṇādhīnatvātprameyādhigamasya | anadhigato hyartho na vinā pramāṇairadhigantuṃ śakyata iti pramāṇābhāvādarthādhigamābhāve sati kuto ’yaṃ samyagniścaya iti na yuktam etadaniṣpannā bhāvā iti | yato vāyaṃ niścayo bhavato ’nutpannā bhāvā iti bhaviṣyati, tata eva mamāpi sarvabhāvāḥ santīti | yathā cāyaṃ te niścayaḥ- anutpannāḥ sarvadharmā iti, tathaiva mamāpi sarvabhāvotpattir bhaviṣyati | atha te nāsti niścayo ’nutpannāḥ sarvabhāvā iti, tadā svayamaniścitasya parapratyāyanāsaṃbhavācchāstrārambhavaiyarthyameveti santyapratiṣiddhāḥ sarvabhāvā iti ||
ucyate | yadi kaścinniścayo nāmāsmākaṃ syāt, sa pramāṇajo vā syād apramāṇajo vā | na tv asti | kiṃ kāraṇam? ihāniścayasaṃbhave sati syāt tatpratipakṣastadapekṣo niścayaḥ | yadā tvaniścaya eva tāvad asmākaṃ nāsti, tadā kutastadviruddhāviruddho niścayaḥ syāt saṃbandhyantaranirapekṣatvāt, kharaviṣāṇasya hrasvadīrghatāvat | yadā caivaṃ niścayasyābhāvaḥ, tadā kasya prasiddhayarthaṃ pramāṇāni parikalpayiṣyāmaḥ? kuto vaiṣāṃ saṃkhyā lakṣaṇaṃ viṣayo vā bhaviṣyati- svataḥ parata ubhayato ’hetuto vā samutpattiriti sarvametan na vaktavyamasmābhiḥ ||
yady evaṃ niścayo nāsti sarvataḥ, kathaṃ punar idaṃ niścitarūpaṃ vākyamupalabhyate bhavatām- na svato nāpi parato na dvābhyāṃ nāpyahetuto bhāvā bhavantīti? ucyate | niścitamidaṃ vākyaṃ lokasya svaprasiddhayaivopapattyā, nāryāṇām | kiṃ khalu āryāṇāmupapattirnāsti? kenaitaduktamasti vā nāsti veti | paramārtho hyāryāṇāṃ tūṣṇīṃbhāvaḥ | tataḥ kutastatra prapañcasaṃbhavo yadupapattiranupapattirvā syāt?
yadi hyāryā upapattiṃ na varṇayanti, kena khalvidānīṃ paramārthaṃ lokaṃ bodhayiṣyanti? na khalvāryā lokasaṃvyavahāreṇopapattiṃ varṇayanti, kiṃ tu lokata eva yā prasiddhopapattiḥ, tāṃ parāvabodhārthamabhyupetya tayaiva lokaṃ bodhayanti | yathaiva hi vidyamānām api śarīrāśucitāṃ viparyāsānugatā rāgiṇo nopalabhante, śubhākāraṃ cābhūtamadhyāropya parikliśyante, teṣāṃ vairāgyārthaṃ tathāgatanirmito (pp_20) devo vā śubhasaṃjñayā prāk pracchāditān kāyadoṣānupavarṇayet- santyasmin kāye keśā ity ādinā | te ca tasyāḥ śubhasaṃjñāyā vimuktā vairāgyamāsādayeyuḥ | evam ihāpyāryaiḥ sarvathāpyanupalabhyamānātmakaṃ bhāvānāmavidyātimiropahatamatinayanatayā viparītaṃ svabhāvamadhyāropya kvacic ca kaṃcidviśeṣamatitarāṃ parikliśyanti pṛthagjanāḥ | tānidānīmāryāḥ tatprasiddhayaivopapattyā paribodhayanti | yathā vidyamānasya ghaṭasya na mṛdādibhya utpāda ityabhyupetam, evam utpādātpūrvaṃ vidyamānasya vidyamānatvānnāstyutpāda ityavasīyatām | yathā ca parabhūtebhyo jvālāṅgārādibhyo ’ṅkurasyotpattirnāsti iti abhyupetam, evaṃ vivakṣitebhyo ’pi bījādibhyo nāstītyavasīyatām ||
athāpi syāt- anubhava eṣo ’smākam iti, etad apy uktam | yasmādanubhava eṣa mṛṣā, anubhavatvāt, taimirikadvicandrādyanubhavavad iti | tataścānubhavasyāpi sādhyasamatvāttena pratyavasthānaṃ na yuktam iti | tasmād anutpannā bhāvā ity evaṃ tāvad viparītasvarūpādhyāropapratipakṣeṇa prathamaprakaraṇārambhaḥ | idānīṃ kvacid yaḥ kaścid viśeṣo ’dhyāropitaḥ, tadviśeṣāpākaraṇārthaṃ śeṣaprakaraṇārambhaḥ, gantṛgantavyagamanādiko ’pi niravaśeṣo viśeṣo nāsti pratītyasam utpādasyeti pratipādanārtham ||
atha syāt- eṣa eva pramāṇapremeyavyavahāro laukiko ’smābhiḥ śāstreṇānuvarṇita iti, tadanuvarṇanasya tarhi phalaṃ vācyam | kutārkikaiḥ sa nāśito viparītalakṣaṇābhidhānena, tasyāsmābhiḥ samyaglakṣaṇamuktam iti cet, etad apy ayuktam | yadi hi kutārkikairviparītalakṣaṇapraṇayanātkṛtaṃ lakṣyavaiparītyaṃ lokasya syāt, tadarthaṃ prayatnasāphalyaṃ syāt | na caitadevam | iti vyartha evārya prayatna iti ||
api ca | yadi pramāṇādhīnaḥ prameyādhigamaḥ, tāni pramāṇāni kena paricchidyanta ity ādinā vigrahavyāvartanyāṃ vihito doṣaḥ | tadaparihārāt samyaglakṣaṇadyotakatvam api nāsti ||
kiṃ ca | yadi svasāmānyalakṣaṇadvayānurodhena pramāṇadvayamuktaṃ yasya tallakṣaṇadvayam, kiṃ tallakṣyamasti atha nāsti? yadyasti, tadā tadaparaṃ prameyamastīti kathaṃ pramāṇadvayam? atha nāsti lakṣyam, tadā lakṣaṇam api nirāśrayaṃ nāstīti kathaṃ pramāṇadvayam? vakṣyati hi-
lakṣaṇāsaṃpravṛttau ca na lakṣyamupapadyate |
lakṣyasyānupapattau ca lakṣaṇasyāpyasaṃbhavaḥ || iti ||
atha syāt- na lakṣyate ’neneti lakṣaṇam, kiṃ tarhi ’kṛtyalyuṭo bahulam’; iti karmaṇi lyuṭaṃ kṛtvā lakṣyate tad iti lakṣaṇam | evam api tenaitasya lakṣyamāṇatvāsaṃbhavādyenaitallakṣyate, tasya karaṇasya karmaṇo ’rthāntaratvāt sa eva doṣaḥ ||
atha syāt- jñānasya karaṇatvāttasya ca svalakṣaṇāntarbhāvādayamadoṣa iti, ucyate | iha bhāvānāmanyāsādhāraṇamātmīyaṃ yatsvarūpaṃ tatsvalakṣaṇam, tadyathā pṛthivyāḥ kāṭhinyaṃ vedanāyā viṣayānubhavo vijñānasya viṣayaprativijñaptiḥ | tena hi tallakṣyata iti kṛtvā prasiddhānugatāṃ ca (pp_21) vyutpattimavadhūya karmasādhanamabhyupagacchati | vijñānasya ca karaṇabhāvaṃ pratipadyamānenetyuktaṃ bhavati svalakṣaṇasyaiva karmatā svalakṣaṇāntarasya karaṇabhāvaśceti | tatra yadi vijñānasvalakṣaṇaṃ karaṇam, tasya vyatiriktena karmaṇā bhavitavyam iti sa eva doṣaḥ ||
atha syāt- yatpṛthivyādigataṃ kāṭhinyādikaṃ vijñānagamyaṃ tattasya karmāstyeva, tacca svalakṣaṇāvyatiriktam iti | evaṃ tarhi vijñānasvalakṣaṇasya karmatvābhāvātprameyatvaṃ na syāt, karmarūpasyaiva svalakṣaṇasya prameyatvāt | tataś ca dvividhaṃ prameyaṃ svalakṣaṇaṃ sāmānyalakṣaṇaṃ ca ityetadviśeṣya vaktavyam- kiṃcitsvalakṣaṇaṃ prameyaṃ yallakṣyata ity evaṃ vyapadiśyate, kiṃcid aprameyaṃ yallakṣyate ’neneti vyapadiśyata iti | atha tad api karmasādhanaṃ tadā tasyānyena karaṇena bhavitavyam | jñānāntarasya karaṇabhāvaparikalpanāyāmanavasthādoṣaścāpadyate ||
atha manyase- svasaṃvittirasti, tatas tayā svasaṃvityā grahaṇātkarmatāyā satyāmasty eva prameyāntarbhāva iti, ucyate | vistareṇa madhyamakāvatāre svasaṃvittiniṣedhāt svalakṣaṇaṃ svalakṣaṇāntareṇa lakṣyate, tad api svasaṃvittyā iti na yujyate | api ca | tad api nāma jñānaṃ svalakṣaṇavyatirekeṇāsiddherasaṃbhavāllakṣyābhāve nirāśrayalakṣaṇapravṛttyasaṃbhavāt sarvathā nāstīti kutaḥ svasaṃvittiḥ? tathā coktamāryaratnacūḍaparipṛcchāyām-
sa cittam asamanupaśyan cittadhārāṃ paryeṣate kutaścittasyotpattiriti | tasyaivaṃ bhavati- ālambane sati cittam utpadyate | tat kim anyadālambanamanyaccittam, atha yad evālambanaṃ tad eva cittam? yadi tāvad anyadālambanamanyaccittam, tadā dvicittatā bhaviṣyati | atha yadevālambanaṃ tadeva cittam, tatkathaṃ cittena cittaṃ samanupaśyati? na ca cittaṃ cittaṃ samanupaśyati | tadyathāpi nāma tayaivāsidhārayā saivāsidhārā na śakyate chettum, na tenaivāṅgulyagreṇa tadevāṅgulyagraṃ śakyate spraṣṭum, evam eva na tenaiva cittena tadeva cittaṃ śakyaṃ draṣṭum | tasyaivaṃ yoniśaḥ prayuktasya yā cittasyānavasthānatā anucchedāśāśvatatā na kūṭasthatā nāhetukī na pratyayaviruddhā na tato nānyato na saiva nānyā | tāṃ cittadhārāṃ cittalatāṃ cittadharmatāṃ cittānavasthitatāṃ cittāpracāratāṃ cittādṛśyatāṃ cittasvalakṣaṇatāṃ tathā jānāti tathā paśyati yathā tathatāṃ na ca nirodhayati | tāṃ ca cittavivekatāṃ tathā prajānāti tathā paśyati | iyaṃ kulaputra [bodhisattvasya] citte cittānupaśyanā smṛtyupasthānam iti ||
tad evaṃ nāsti svasaṃvittiḥ | tadabhāvāt kiṃ kena lakṣyate?
kiṃ ca | bhedena vā tallakṣaṇaṃ lakṣyāt syād abhedena vā? tatra yadi tāvad bhedena, tadā lakṣyād bhinnatvādalakṣaṇavallakṣaṇam api na lakṣaṇam | lakṣaṇāc ca bhinnatvādalakṣyavallakṣyam api na lakṣyam | tathā lakṣyādbhinnatvāllakṣaṇasya lakṣaṇanirapekṣaṃ lakṣyaṃ syāt | tataś ca na tallakṣyaṃ lakṣaṇanirapekṣatvāt khapuṣpavat | athābhinne lakṣyalakṣaṇe, tadā lakṣaṇādavyatiriktattvāllakṣaṇasvātmavadvihīyate (pp_22) lakṣyasya lakṣyatā | lakṣyāccāvyatiriktatvāllakṣyasvātmavallakṣaṇam api na lakṣaṇasvabhāvam | yathā coktam-
lakṣyāl lakṣaṇam anyac cetsyāt tallakṣyam alakṣaṇam |
tayor abhāvo ’nanyatve vispaṣṭaṃ kathitaṃ tvayā || iti ||
na ca vinā tattvānyatvena lakṣyalakṣaṇasiddhau anyā gatirasti | tathā ca vakṣyati-
ekībhāvena vā siddhir nānābhāvena vā yayoḥ |
na vidyate, tayoḥ siddhiḥ kathaṃ nu khalu vidyate || iti ||
athavocyate- avācyatayā siddhir bhaviṣyatīti cet, naitadevam | avācyatā hi nāma parasparavibhāgaparijñānābhāve sati bhavati | yatra ca vibhāgaparijñānaṃ nāsti, tatra idaṃ lakṣaṇam, idaṃ lakṣyam, iti viśeṣataḥ paricchedāsaṃbhave sati dvayor apy abhāva eveti | tasmād avācyatayāpi nāsti siddhiḥ ||
api ca | yadi jñānaṃ karaṇaṃ viṣayasya paricchede, kaḥ kartā? na ca kartāramantareṇāsti karaṇādīnāṃ saṃbhavaḥ chidikriyāyāmiva | atha cittasya tatra kartṛtvaṃ parikalpyate, tad api na yuktam, yasmādarthamātradarśanaṃ cittasya vyāpāraḥ, arthaviśeṣadarśanaṃ caitasānām,
tatrārthadṛṣṭir vijñānaṃ tadviśeṣe tu caitasāḥ |
ity abhyupagamāt | ekasyāṃ hi pradhānakriyāyāṃ sādhyāyāṃ yathāsvaṃ guṇakriyānirvṛttidvāreṇāṅgībhāvopagamāt | karaṇādīnāṃ karaṇāditvam | na ceha jñānavijñānayorekā pradhānakriyā, kiṃ tarhi, arthamātraparicchittirvijñānasya pradhānakriyā, jñānasya tu arthaviśeṣapariccheda iti nāsti jñānasya karaṇatvaṃ nāpi cittasya kartṛtvam | tataś ca sa eva doṣaḥ ||
atha syāt- anātmānaḥ sarvadharmā ity āgamāt kartuḥ sarvathābhāvāt kartāramantareṇāpi vidyata eva kriyādivyavahāra iti, etad api nāsti | āgamasya samyagarthānavadhāraṇāt | etad evoktaṃ madhyamakāvatāre ||
athāpi syāt- yathā śilāputrakasya śarīram, rāhoḥ śiraḥ, iti śarīraśirovyatiriktaviśeṣaṇāsaṃbhave ’pi viśeṣaṇaviśeṣyabhāvo ’sti, evaṃ pṛthivyāḥ svalakṣaṇam iti svalakṣaṇavyatiriktapṛthivyasaṃbhave ’pi bhaviṣyatīti, naitadevam | atulyatvāt | śarīraśiraḥśabdayohi buddhayādipāṇyādivatsahabhāvipadārthāntarasāpekṣatāpravṛttau śarīraśiraḥ śabdamātrālambano buddhayupajananaḥ sahacāripadārthāntarasākāṅkṣa eva vartate, kasya śarīram, kasya śira iti | itaro ’pi viśeṣaṇāntaraḥ saṃbandhanirācikīrṣayā | śilāputrakarāhuviśeṣaṇadhvaninā laukikasaṃketānuvidhāyinā pratikartuḥ kāṅkṣāmapahantīti yuktam | iha tu kāṭhinyādivyatiriktapṛthivyādyasaṃbhave sati na yukto viśeṣaṇaviśeṣyabhāvaḥ | (pp_23) tīrthikairvyatiriktalakṣyābhyupagamāttadanurodhena viśeṣaṇābhidhānamaduṣṭam iti cet, naitadevam | na hi tīrthikaparikalpitā yuktividhurāḥ padārthāḥ svasamaye ’bhyupagantuṃ nyāyyāḥ, pramāṇāntarāderapyabhyugamaprasaṅgāt | api ca | pudgalādiprajñaptivat saśarīropādānasya śilāputrakasyopādāturlaukikavyavahārāṅgabhūtasya viśeṣaṇasyāvicāraprasiddhasya sadbhāvāt, śiraupādānasya ca rāhorupādātuḥ sadbhāvādayuktam etannidarśanam | śarīraśirovyatiriktasyārthāntarasyāsiddhestanmātrasyopalambhāt siddham eva nidarśanam iti cet, naitadevam | laukike vyavahāre itthaṃ vicārāpravṛtteravicārataś ca laukikapadārthānāmastitvāt | yathaiva hi rūpādivyatirekeṇa vicāryamāṇa ātmā na saṃbhavati, api ca lokasaṃvṛtyā skandhānupādāya asyāstitvam, evaṃ rāhuśilāputrakayorapīti nāsti nidarśanasiddhiḥ ||
evaṃ pṛthivyādīnāṃ yady api kāṭhinyādivyatiriktaṃ vicāryamāṇaṃ lakṣyaṃ nāsti, lakṣyavyatirekeṇa ca lakṣaṇaṃ nirāśrayam, tathāpi saṃvṛtireveti parasparāpekṣayā tayoḥ siddhayā siddhiṃ vyavasthāpayāṃbabhūvurācāryāḥ | avaśyaṃ caitadevamabhyupeyam | anyathā hi saṃvṛtirupapattyā na viyujyeta, tadeva tattvam eva syān na saṃvṛtiḥ | na ca upapattyā vicāryamāṇānāṃ śilāputrakādīmevāsaṃbhavaḥ, kiṃ tarhi vakṣyamāṇayā yuktyā rūpavedanādīnām api nāsti saṃbhava iti teṣām api saṃvṛtyā śilāputrakādivannāstitvamāstheyaṃ syāt | na caitad evam ityasadetat ||
atha syāt- kim anayā sūkṣmekṣikayā? naiva hi vayaṃ sarvapramāṇaprameyavyavahāraṃ satyamityācakṣmahe, kiṃ tu lokaprasiddhireṣā amunā nyāyena vyavasthāpyata iti | ucyate | vayamapyevaṃ brūmaḥ- kim anayā sūkṣmekṣikayā laukikavyavahāre ’vatārika(ta?)yā? tiṣṭhatu tāvad eṣā viparyāsamātrāsāditātmabhāvasattākā saṃvṛtiḥ mumukṣūṇāṃ mokṣāvāhakakuśalamūlopacayahetuḥ, yāvan na tattvādhigama iti | bhavāṃstu etāṃ saṃvṛtiparamārthasatyavibhāgadurvidagdhabuddhitayā kvacid upapattimavatārya anyāyato nāśayati | so ’haṃ saṃvṛtisatyavyavasthāvaicakṣaṇyāllaukika eva pakṣe sthitvā saṃvṛtyekadeśanirākaraṇopakṣiptopapattyantaramupapattyantareṇa vinivartayan lokavṛddha iva lokacārātparibhraśyamānaṃ bhavantam eva nivartayāmi na tu saṃvṛtim | tasmād yadi laukiko vyavahāraḥ, tadā avaśyaṃ lakṣaṇavallakṣyeṇāpi bhavitavyam | tataś ca sa eva doṣaḥ | atha paramārthaḥ, tadā lakṣyābhāvāllakṣaṇadvayam api nāstīti kutaḥ pramāṇadvayam?
atha śabdānāmevaṃ kriyākārakasaṃbandhapūrvikā vyutpattirnāṅgīkriyate, tadidamatikaṣṭam | taireva kriyākārakasaṃbandhapravṛttaiḥ śabdairbhavān vyavaharati, śabdārthaṃ kriyākaraṇādikaṃ ca necchatīti aho vata icchāmātrapratibaddhapravṛttito (vṛttiḥ?) bhavataḥ |
yadā caivaṃ prameyadvayamavyavasthitaṃ tadā svasāmānyalakṣaṇāviṣayatvena āgamādīnāṃ pramāṇāntaratvam | kiṃ ca ghaṭaḥ pratyakṣa ity evamādikasya laukikavyavahārasyāsaṃgrahādanāryavyavahārābhyupagamāc ca avyāpitā lakṣaṇasyeti na yuktam etat ||
atha syāt- ghaṭopādānanīlādayaḥ pratyakṣāḥ pratyakṣapramāṇaparicchedyatvāt | tataś ca yathaiva kāraṇe kāryopacāraṃ kṛtvā buddhānāṃ sukha utpāda iti vyapadiśyate, evaṃ pratyakṣanīlādinimittako ’pi ghaṭaḥ kārye kāraṇopacāraṃ kṛtvā pratyakṣa iti vyapadiśyate | naivaṃviṣaye upacāro yuktaḥ | utpādo hi loke sukhavyatirekeṇopalabdhaḥ, sa ca saṃskṛtalakṣaṇasvabhāvatvādanekaduṣkaraśatahetutvādasukha eva, sa sukha iti vyapadiśyamānaḥ asaṃbaddha evetyevaṃviṣaye yukta upacāraḥ | ghaṭaḥ pratyakṣa ityatra tu- na hi ghaṭo nāma kaścidyo ’pratyakṣaḥ pṛthagupalabdho yasyopacārāt pratyakṣatvaṃ syāt | nīlādivyatiriktasya ghaṭasyābhāvādaupacārikaṃ pratyakṣatvam iti cet, evam api sutarāmupacāro na yuktaḥ, upacaryamāṇasyāśrayasyābhāvāt | na hi kharaviṣāṇe taikṣṇyamupacaryate | api ca | lokavyavahārāṅgabhūto ghaṭo yadi nīlādivyatirikto nāstīti kṛtvā tasyaupacārikaṃ pratyakṣatvaṃ parikalpyate, nanv evaṃ sati pṛthivyādivyatirekeṇa nīlādikam api nāstīti nīlāderasyaupacārikaṃ pratyakṣatvaṃ kalpyatām | yathoktam-
rūpādivyatirekeṇa yathā kumbho na vidyate | vāyvādivyatirekeṇa tathā rūpaṃ na vidyate || iti |
tasmādevamādikasya lokavyavahārasya lakṣaṇenāsaṃgrahādavyāpitaiva lakṣaṇasyeti | tattvavidapekṣayā hi-
pratyakṣatvaṃ ghaṭādīnāṃ nīlādīnāṃ ca neṣyate |
lokasaṃvṛtyā tv abhyupagantavyam eva pratyakṣatvaṃ ghaṭādīnām | yathoktaṃ śatake-
sarva eva ghaṭo ’dṛṣṭo rūpe dṛṣṭe hi jāyate |
brūyāt kas tattvavinnāma ghaṭaḥ pratyakṣa ity api ||
etenaiva vicāreṇa sugandhi madhuraṃ mṛdu | pratiṣedhayitavyāni sarvāṇyuttamabuddhinā || iti |
api ca | aparokṣārthavācitvātpratyakṣaśabdasya sākṣādabhimukho ’rthaḥ pratyakṣaḥ, pratigatamakṣamasminniti kṛtvā ghaṭanīlādīnāmaparokṣāṇāṃ pratyakṣatvaṃ siddhaṃ bhavati | tatparicchedakasya jñānasya tṛṇatuṣāgnivat pratyakṣakāraṇatvāt pratyakṣatvaṃ vyapadiśyate | yastu akṣamakṣaṃ prati vartata iti pratyakṣaśabdaṃ vyutpādayati, tasya jñānasyendriyāviṣayatvād viṣayaviṣayatvāc ca na yuktā vyutpattiḥ | prativiṣayaṃ tu syāt pratyartham iti vā ||
atha syāt- yathā ubhayādhīnāyām api vijñānapravṛtau āśrayasya paṭumandatānuvidhānād vijñānānāṃ tadvikāravikāritvādāśrayeṇaivavyapadeśo bhavati cakṣurvijñānam iti, evaṃ yady api arthamartha prati vartate, tathāpi akṣamakṣamāśritya vartamānaṃ vijñānamāśrayeṇa vyapadeśāt pratyakṣam iti bhaviṣyati | dṛṣṭo hi asādhāraṇena vyapadeśo bherīśabdo yavāṅkura iti | naitatpūrveṇa tulyam | tatra hi viṣayeṇa (pp_25) vijñāne vyapadiśyamāne rūpavijñānamityevamādinā vijñānaṣaṭkasya bhedo nopadarśitaḥ syāt, manovijñānasya cakṣurādivijñānaiḥ sahaikaviṣayapravṛttatvāt | tathā hi nīlādivijñānaṣaṭke vijñānamityukte sākāṅkṣa eva pratyayājjāyate kim etadrūpīndriyajaṃ vijñānamāhosvinmānasam iti | āśrayeṇa tu vyapadeśe manovijñānasya cakṣurādivijñānaviṣaye pravṛttisaṃbhave ’pi parasparabhedaḥ siddho bhavati | iha tu pramāṇalakṣaṇavivakṣayā kalpanāpoḍhamātrasya pratyakṣatvābhyupagame sati vikalpādeva tadviśeṣatvābhimatatvādasādhāraṇakāraṇena vyapadeśe sati na kiṃcit prayojanamupalakṣyate | prameyaparatantrāyāṃ ca pramāṇasaṃkhyāpravṛttau prameyākārānukāritāmātratayā ca samāsāditātmabhāvasattākayoḥ pramāṇayoḥ svarūpasya vyavasthāpanānnendriyeṇa vyapadeśaḥ kiṃcid upakarotīti sarvathā viṣayeṇaiva vyapadeśo nyāyyaḥ ||
loke pratyakṣaśabdasya prasiddhatvādvivakṣite ’rthe pratyarthaśabdasyāprasiddhatvādāśrayeṇaiva vyutpattirāśrīyata iti cet, ucyate | astyayaṃ pratyakṣaśabdo loke prasiddhaḥ | sa tu yathā loke, tathā asmābhirucyata eva | yathāsthitalaukikapadārthatiraskāreṇa tu tadvayutpāde kriyamāṇe prasiddhaśabdatiraskāraḥ prasiddhaḥ syāt, tataś ca pratyakṣamityevaṃ na syāt | ekasya ca cakṣurvijñānasya ekendriyakṣaṇāśrayasya pratyakṣatvaṃ na syād vīpsārthābhāvāt, ekaikasya ca pratyakṣatvābhāve bahūnām api na syāt ||
kalpanāpoḍhasyaiva ca jñānasya pratyakṣatvābhyupagamāt, tena ca lokasya saṃvyavahārābhāvāt, laukikasya ca pramāṇaprameyavyavahārasya vyākhyātumiṣṭatvād vyarthaiva pratyakṣapramāṇakalpanā saṃjāyate | cakṣurvijñānasāmaṅgī nīlaṃ jānāti no tu nīlam iti cāgamasya pratyakṣalakṣaṇābhidhānārthasyāprastutatvāt, pañcānāmindriyavijñānānāṃ jaḍatvapratipādakatvāc ca nāgamād api kalpanāpoḍhasyaiva vijñānasya pratyakṣatvam iti na yuktam etat | tasmālloke yadi lakṣyaṃ yadi vā svalakṣaṇaṃ sāmānyalakṣaṇaṃ vā, sarvam eva sākṣādupalabhyamānatvādaparokṣam, ataḥ pratyakṣaṃ vyavasthāpyate tadviṣayeṇa jñānena saha | dvicandrādīnāṃ tu ataimirikajñānāpekṣayā apratyakṣatvam, taimirikādyapekṣayā tu pratyakṣatvam eva ||
parokṣaviṣayaṃ tu jñānaṃ sādhyāvyabhicāriliṅgotpannamanumānam ||
sākṣādatīndriyārthavidāmāptānāṃ yadvacanaṃ sa āgamaḥ ||
sādṛśyādananubhūtārthadhigama upamānaṃ gauriva gavaya iti yathā ||
tad evaṃ pramāṇacatuṣṭayāl lokasyārthādhigamo vyavasthāpyate ||
tāni ca parasparāpekṣayā sidhyanti- satsu pramāṇeṣu prameyārthāḥ, satsu prameyeṣvartheṣu pramāṇāni | no tu khalu svābhāvikī pramāṇaprameyayoḥ siddhir iti | tasmāl laukikam evāstu yathādṛṣṭam ity alaṃ prasaṅgena | prastutam eva vyākhyāsyāmaḥ | laukika eva darśane sthitvā buddhānāṃ bhagavatāṃ dharmadeśanā || 3 || 
catvāraḥ pratyayā hetur ārambaṇam anantaram |
tathaivādhipateyaṃ ca pratyayo nāsti pañcamaḥ || 2 || 
如諸法自性 不在於緣中
以無自性故 他性亦復無1  
rkyen rnam bzhi ste rgyu dang ni | | dmigs pa dang ni de ma thag | |
bdag po yang ni de bzhin te | | rkyen lnga pa ni yod ma yin | | 
2. There are four conditioning causes: A cause (hetu) (1), objects of sensations (2), “immediately preceding condition,” (3) and of course the predominant influence(4)——there is no fifth. 
There are four conditions: Causes, objects, immediate and dominant. There is no fifth. 
འདིར་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་རིམ་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་གང་དག་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་དཔྱད་པ་དེའི་རིགས་པ་གང་གིས་ཇི་ལྟར་མི་འཐད་པར་ཤེས་པར་འགྱུར། འདིར་བཤད་པ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་(33B)བཞིན་ནི། །རྐྱེན་ལ་སོགས་ལ་ཡོད་མ་ཡིན། །བདག་གི་དངོས་པོ་ཡོད་མིན་ན། །གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིའོ། །རང་བཞིན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རང་གི་དངོས་པོ་ནི་རང་བཞིན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། ། རྐྱེན་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །སྩོགས་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་པ་ནི། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་དག་གི་རྐྱེན་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་བསྟན་པ་སྔར་བཏང་སྟེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགག་་པའི་དོན་ཏོ། །བདག་གི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཡོད་མིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཡོད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་མི་འཐད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་བདག་གི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མིན་གཞན་གྱི་དངོས་་པོ་ཡོད་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་མི་འཐད་དོ། །བདག་གི་དངོས་པོ་དང་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་རྣམས་གཉིས་ལས་སྐྱེ་བར་མི་འཐད་དོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ནི་ཐ་ཆད་ཁོ་ན་ཡིན་པར་དེ་ལས་ཀྱང་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བར་མི་འཐད་དོ། །འདིར་་ཆོས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། རྐྱེན་རྣམ་བཞི་སྟེ་རྒྱུ་དང་ནི། །དམིགས་པ་དང་ནི་དེ་མ་ཐག་། བདག་པོ་ཡང་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། །རྐྱེན་ལྔ་པ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་རྩོམ་པ་དག་གིས་རྣམ་གྲངས་དེ་དང་དེ་དག་གིས་བརྟེན་པ་རྐྱེན་ཇི་སྙེད་གང་དག་བརྗོད་པ་དེ་དག་ཐམས་་ཅད་ནི་རྐྱེན་བཞི་པོ་འདི་དག་ཉིད་དུ་འདུས་པས་རྐྱེན་ལྔ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་བཞི་པོ་གང་དག་ཏུ་འདུས་ཤེ་ན། རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་བསྐྱེད་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་རྟེན་གྱི་དོན་གྱིས་སོ། །དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་བར་དུ་མཆོད་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་དབང་བྱེད་པའི་(34A)དོན་གྱིས་ཏེ། རྐྱེན་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་དང་སྐྱེ་བ་དང་འབྱུང་བ་དང་། རྒྱུའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྒྲ་བརྗོད་དོ། ། 
復次(18)如諸法自性 不在於縁中(19)以無自性故 他性亦復無(20)諸法自性不在衆縁中。但衆縁和合故得(21)名字。自性即是自體。衆縁中無自性。自性無(22)故不自生。自性無故他性亦無。何以故。因(23)自性有他性。他性於他亦是自性。若破自(24)性即破他性。是故不應從他性生。若破(25)自性他性即破共義。無因則有大過。有因(26)尚可破。何況無因。於四句中生不可得。是(27)故不生。問曰。阿毘曇人言。諸法從四縁生。(28)云何言不生。 
སྨྲས་པ། དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་མྱུ་གུ་དེ་ཉིས་ལས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དང ། བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་ན་བདག་དང་གཞན་གཉིས་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། (162A)ཕྱོགས་གཅིག་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། འདི་ལྟར་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་དེ་ནི་ཐ་ཆད་ཡིན་པས་དེ་དག་ནི་རེ་ཞིག་ཁས་མི་ལེན་ཏོ། །དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ངེས་པར་གཟུང་སྟེ་བཤད་པ་གང་ཡིན་་པ་དེ་ལ་སྨྲ་བར་བྱ་སྟེ། རྐྱེན་རྣམས་བཞི་སྟེ་རྒྱུ་དང་ནི། །དམིགས་པ་དང་ནི་དེ་མ་ཐག་།བདག་པོ་ཡང་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། །རྐྱེན་ལྔ་པ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ལྔ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སློབ་དཔོན་ཁ་ཅིག་གིས་རྐྱེན་བཞི་པོ་འདི་ལས་གཞན་གང་དག་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་་ཀྱང་རྐྱེན་བཞི་པོ་འདི་དག་ཏུ་འདུས་སོ། །ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་བཞི་པོ་དེ་དག་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེད་པའི་རྐྱེན་དུ་བསྟན་ཏེ། རྐྱེན་བཞི་པོ་དེ་དག་ལས་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྐྱེན་བཞི་པོ་གཞན་དུ་་གྱུར་པ་དེ་དག་ལས་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། ། 
ད་ནི་རང་གི་སྡེ་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། རྐྱེན་རྣམ་བཞི་སྟེ་རྒྱུ་དང་ནི། །དམིགས་པ་དང་ནི་དེ་མ་ཐག་བདག་པོ་ཡང་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། །སྟོན་པས་མདོ་སྡེ་དང་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས། རང་དང་གཞན་གྱི་གཞུང་ལུགས་དང། ལྷ་ཡུལ་དང། སའི་སྟེང་དག་ཏུ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རྐྱེན་ལྔ་པ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །སྡེ་པ་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་རྐྱེན་མདུན་དུ་སྐྱེས་པ་དང། ཡོད་པ་དང། མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་འདི་དག་ཉིད་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང། སྐལ་བ་མཉམ་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་ལྔ་པོ་དག་གོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལས་ཐ་མ་མ་གཏོགས་པའོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་སྟེ། བཞི་པོ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་དོ། ། 
atrāhuḥ svayūthyāḥ- yad idam uktaṃ na svata utpadyante bhāvā iti, tad yuktam, svata utpattivaiyarthyāt | yac coktaṃ na dvābhyām iti, tad api yuktam, ekāṃś avaikalyāt | ahetupakṣas tu (pp_26) ekāntanikṛṣṭa iti tatpratiṣedho ’pi yuktaḥ| yat tu khalv idam ucyate nāpi parata iti, tadayuktam yasmāt parabhūtā eva bhagavatā bhāvānām utpādakā nirdiṣṭāḥ |
catvāraḥ pratyayā hetuś cālambanam anantaram |
tathaivādhipateyaṃ ca pratyayo nāsti pañcamaḥ || 4 ||
 tatra nirvartako hetur iti lakṣaṇāt, yo hi yasya nirvartako bījabhāvenāvasthitaḥ, sa tasya hetu pratyayaḥ | utpadyamāno dharmo yenālambanenotpadyate, sa tasyālambanapratyayaḥ | kāraṇasyānantaro nirodhaḥ kāryasyotpattipratyayaḥ, tadyathā bījasyānantaro nirodho ’ṅkurasyotpādapratyayaḥ | yasmin sati yadbhavati tattasyādhipateyam iti | ta ete catvāraḥ pratyayāḥ | ye cānye purojātasahajātapaścājjātādayaḥ, te eteṣv eva antarbhūtāḥ | īśvarādayas tu pratyayā eva na saṃbhavantīti, ata evāvadhārayati- pratyayo nāsti pañcama iti | tasmād ebhyaḥ parabhūtebhyo bhāvānām utpattir asti parata utpattir iti || 4 || 
na hi svabhāvo bhāvānāṃ pratyayādiṣu vidyate |
avidyamāne svabhāve parabhāvo na vidyate || 3 || 
因緣次第緣 緣緣增上緣
四緣生諸法 更無第五緣2  
dngos po rnams kyi (5)rang bzhin ni | | rkyen la sogs la yod ma yin | |
bdag gi dngos po yod min na | | gzhan dngos yod pa ma yin no | | 
3. Certainly there is no self-existence (svabhāva) of existing things in conditioning causes, etc;
And if no self-existence exists, neither does “other-existence” (parabhāva). 
The essence of things does not exist in conditions and so on. If an own thing does not exist, an other thing does not exist. 
 
何謂四縁(29)因縁次第縁 縁縁増上縁(2c1)四縁生諸法 更無第五縁(2)一切所有縁。皆攝在四縁。以是四縁萬物(3)得生。因縁名一切有爲法。次第縁除過去(4)現在阿羅漢最後心心數法。餘過去現在心(5)心數法。縁縁増上縁一切法。 
བཤད་པ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་བཞི་པོ་གང་དག་གཞན་ཡིན་པར་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་དེ་དག་དངོས་པོ་རྣམས་་ལས་གཞན་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་ཡང་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་དག་ནི་གཞན་ཡིན་པར་མི་འཐད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །རྐྱེན་ལ་སོགས་ལ་ཡོད་མ་ཡིན། །བདག་གི་དངོས་པོ་ཡོད་མིན་ན། །གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། འདི་ལ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་ལྟོས་ནས་གཞན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་དཔེར་ན་ཙཻ་ཏྲ་ལས་གུབ་ཏ་གཞན་དུ་འགྱུར་ལ། གུབ་ཏ་ལས་ཀྱང་ཙཻ་ཏྲ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། གནས་སྐབས་གང་ན་ས་བོན་ལ་སོགས་རྐྱེན་རྣམས་ཡོད་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ན་མྱུ་གུ་ལ་་སོགས་པ་དངོས་པོ་རྣམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་རྣམས་ཡོད་པ་ན་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་བདག་གི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་དག་ཇི་ལྟར་གཞན་དུ་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་རྒྱུ་ལ་སོགས་(162B)པ་རྐྱེན་རྣམས་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་རྣམས་ལས་གཞན་ཉིད་ཡིན་པར་མི་འཐད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་ལས་སྐྱེའོ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་ལ་སོགས་ལ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་གཞན་གྱི་གཞུང་་ལུགས་ཀྱང་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ན་གཞན་གྱི་གཞུང་ལུགས་དག་ལ་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་རྣམས་ཡོད་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནམ་བཤད་པ། མ་ཡིན་ཏེ་དངོས་པོ་་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འདི་བརྟག་པར་བྱའོ། །ཁྱོད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་པ་རྐྱེན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དག་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་པ་ལ་བདག་གི་དངོས་པོ་ག་ལ་ཡོད། བདག་གི་དངོས་པོ་མེད་ན་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་ག་ལ་ཡོད། གཞན་གྱི་དངོས་་པོ་མེད་ན་དེ་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདི་ནི་དོན་གཞན་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྐྱེན་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན། རྐྱེན་རྣམས་ལས་གཞན་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན། གཉི་ག་ལ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་དུ་་བརྟག་པ་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྐྱེན་རྣམས་ལ་འམ་རྐྱེན་རྣམས་ལས་གཞན་པ་ལ་འམ། གཉི་ག་ལ་ཡོད་པར་གྱུར་ན། ཡོད་པ་ལ་སྐྱེ་བ་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྐྱེ་བར་བརྟག་་པ་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡོད་པ་ལ་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། རྐྱེན་དུ་བརྟག་པ་ཡང་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །རྐྱེན་ལ་སོགས་ལ་ཡོད་མ་ཡིན། །གང་རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་གི་དངོས་་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་ལས་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གི་དངོས་པོ་ཡོད་མིན་ན། །གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །གཞན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་ན་སུ་ཞིག་དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་ལས་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་སྨྲ་བར་རིགས། འདིར་སྨྲས་པ། དངོས་པོ་རྣམས་(163A)བདག་དང་གཞན་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཅི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ལ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ནི་སྐྱེད་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང་འབྱུང་བ་སྟེ་གཙོ་ཆེར་རྣམ་པར་་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་གོ ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་བཙོ་བའི་བྱ་བ་ནི་འཚེད་པ་དང་བཙེད་\?\་པ་སྟེ་གཙོ་ཆེར་འབྲས་ཆན་ལ་འཇུག་་ཅིང།་འབྲས་ཆན་ནི་བཙོ་བ་ཡིན་ལ། མི་དང་སྣོད་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་ཐབ་ལ་སོགས་པ་རང་རང་གི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དག་ནི་བཙོ་བའི་བྱ་བ་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྐྱེན་དག་ཡིན་པར་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། ། 
དེ་ལ་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པས་དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ་ཞེས་དམ་བཅས་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁས་བླངས་པ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །རང་བཞིན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་དོ། །རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁུ་ཆུ་དང་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་སྦྱོར་བས་ནི་ཚོགས་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་བསྡུའོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ན་དགག་པའོ། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་དེ་དག་སུའི་གཞན་དུ་འགྱུར། དེ་ཡོད་དུ་ཟིན་ན་ཡང་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་གནོད་པ་སྨྲས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་དག་སྒྲུབ་པའི་དོན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཚོད་དཔགས་སུ་བརྟགས་ནས་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་དག་ལས་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ནི་ངེས་པར་མི་འཛིན་གྱི། གང་དག་སྐྱེ་བ་དེ་དག་ནི་(54A)གཞན་ཁོ་ན་ལས་ཡིན་གྱི། བདག་ལས་མ་ཡིན་པར་ངེས་པར་འཛིན་པས་དེས་ན་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་དག་ལས་གཞན་ཉིད་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ལས་གལ་ཏེ་ཚིག་དེ་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་དགག་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ཡིན་ན་ནི་འདོད་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་སྟོན་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ཡིན་ན་ནི། དེ་ལྟ་ན་ཡང་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མཚུངས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ། །ཇི་སྟེ་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལས་གཞན་སྐྱེ་བ་དགག་པ་ཡིན་ན་ནི་དཔེ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་དེས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ཁུ་ཆུ་དང་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་རྣམས་ལ་མེད་པ་ཉིད་དང། མིག་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱང་དེ་དག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་གི་དངོས་པོ་ཡོད་མིན་ན། །གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་གི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནའོ། །གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་གཞན་དག་ལས་འབྱུང་ངོ། །འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བ་སྟེ་རྐྱེན་རྣམས་ལ་མེད་དོ། །དེས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་འདིར་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་དཔེ་མངོན་པས་འབྲས་བུ་དང། རྐྱེན་ཕྱོགས་སུ་བྱས་པ་ལས་སྦྱོར་བའི་ཚིག་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དོན་དམ་པར་མིག་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཁུ་ཆུ་དང་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་རྣམས་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། དེ་དག་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བུམ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་ཁུ་ཆུ་དང་ཁྲག་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཐག་བཟངས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་བཞི་པོ་དག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བཀའ་སྩལ་བ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་མེད་པ་དང། རྒྱུ་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བས་བློ་གྲོས་དཀྲུགས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་རྗེས་སུ་ཐུགས་བརྩེ་བས་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང། རྒྱུ་དང། དམིགས་པ་དང༑ དེ་མ་ཐག་པ་དང། བདག་པོའི་རྐྱེན་རྣམས་བཀའ་སྩལ་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཁས་བླངས་པ་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་གཞན་དུ་རྣམ་པར་བརྟག་སྟེ་གང་དག་དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་ཡང་འདི་དཔྱད་པར་བྱའོ། །འདི་ལ། རྐྱེན་རྣམ་བཞི་(54B)དམིགས་པ་དེ་ནི་དེ་མ་ཐག་བདག་པོ་ཡང་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་དངོས་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་འདོད་པ་དང། སྡེ་པ་གཞན་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དང། བྱེ་བྲག་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ། མིང་ཐ་དད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་ཉིད་དུ་འདུས་པས་དེའི་ཕྱིར། རྐྱེན་ལྔ་པ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་ངེས་པར་བྱ་སྟེ་བརྗོད་དོ། །དོན་དམ་པར་དེ་དག་གཞན་ཉིད་ཡིན་པ་ཁོ་ནར་མི་རིགས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ནང་གི་དང། ཆ་ཕྲ་བ་དང། རགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །རང་བཞིན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་དོ། །རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་ཞིག་རྐྱེན་སོ་སོ་དང་འདུས་པ་དག་ལའོ། །སོགས་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་རྒྱུ་དང་བྱེད་རྒྱུ་ཐུན་མོང་དང། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཚོགས་པ་དང་གཞན་དག་ལ་ཡང་ངོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །གང་གི་ཚེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྐྱེ་བའི་སྔོན་རོལ་ན་ཐ་སྙད་དང་དོན་དམ་པར་རོ། །བདག་གི་དངོས་པོ་ཡོད་མིན་ན། །གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ན་དེ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན༑ རྐྱེན་རྣམས་ལ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་གཞན་ཉིད་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བས་གཞན་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་སྟེ། གཞན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཇི་སྟེ་དངོས་པོ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་བློ་ལ་རྣམ་པར་བཞག་ནས་རྐྱེན་དེ་དག་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ལྟོས་པའི་དབང་གིས་སོ་ཞེའམ། གཞན་ཉིད་དང་ལྡན་པས་སོ་ཞེས་ཐ་སྙད་འདོགས་ན་དེ་ནི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དེ་དག་ལ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཉིད་མེད་པས་འདི་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །ཐ་སྙད་དུ་གཞན་ཉིད་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང། དོན་དམ་པར་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གྲངས་ཅན་དག་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྐྱེན་རྣམས་ལ་ཆ་ཕྲ་བའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཕྱིས་གསལ་བར་བྱེད་པར་ཁས་བླངས་པས། འབྲས་བུ་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཀྱང་རྐྱེན་རྣམས་གཞན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མི་གནོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་བུམ་པ་(55A)ལ་སོགས་པ་དག་གི་བདག་ཉིད་ཆ་ཕྲ་བ་བསྟན་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དང། གསལ་བའི་ལན་ཡང་བཏབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲངས་ཅན་དག་ལས་གཞན་དག་ན་རེ་གལ་ཏེ་འབྲས་བུའི་ནུས་པས་སྟོང་པའི་རྐྱེན་གཞན་དག་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་བོ། །འོན་ཏེ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན་ནི་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པར་སྨྲ་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་སྔ་མ་ལ་གནོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་འགོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མ་སྐྱེས་པའི་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ།། །། 
atrocyate- naiva hi bhāvānāṃ parabhūtebhyaḥ pratyayebhya utpattir iti | yasmāt-
na hi svabhāvo bhāvānāṃ pratyayādiṣu vidyate |
avidyamāne svabhāve parabhāvo na vidyate || 5 ||
 iti | yadi hi hetvādiṣu parabhuteṣu pratyayeṣu samasteṣu vyasteṣu vyastasamasteṣu hetupratyaya sāmagyā anyatra vā kvacid bhāvānāṃ kāryāṇām utpādāt pūrvaṃ sattvaṃ syāt, syāt tebhya utpādaḥ | na caivaṃ yadutpādāt pūrvaṃ saṃbhavaḥ syāt | yadi syāt, gṛhyeta ca, utpādavaiyarthyaṃ ca syāt | tasmānnaṃ cāsti bhāvānāṃ pratyayādiṣu svabhāvaḥ | avidyamāne ca svabhāve nāsti parabhāvaḥ | bhavanaṃ bhāva utpādaḥ, parebhya utpādaḥ parabhāvaḥ, sa na vidyate | tasmād ayuktam etat parabhūtebhyo bhāvānām utpattir iti ||
athavā bhāvānāṃ kāryāṇām aṅkurādīnāṃ vījādiṣu pratyayeṣu satsvavikṛtarūpeṣu nāsti svabhāvo nirhetukatvaprasaṅgāt ||
tat kim apekṣaṃ paratvaṃ pratyayādīnām? vidyamānayor eva hi maitropagrāhakayoḥ parasparāpekṣaṃ paratvam? na caivaṃ bījāṅkurayor yaugapadyam | tasmād avidyamāne svabhāve kāryāṇāṃ parabhāvaḥ paratvaṃ bījādīnāṃ nāstīti paravyapadeśābhāvād eva na parata utpāda iti | tasmād āgamābhiprāyān abhijñataiva parasya | na hi tathāgatā yuktiviruddhaṃ vākyam udāharanti | āgamasya cābhiprāyaḥ prāg evopavarṇitaḥ || 5 || 
kriyā na pratyayavatī nāpratyayavatī kriyā |
pratyayā nākriyāvantaḥ kriyāvantaś ca santy uta || 4 || 
果為從緣生 為從非緣生
是緣為有果 是緣為無果 
bya ba rkyen dang ldan ma yin | | rkyen dang mi ldan bya ba med | |
bya ba mi ldan rkyen (2a1)ma yin | | bya ba ldan yod ’on te na | | 
4. The efficient cause (kriyā – primary condition, root cause, motive) does not exist possessing a conditioning cause,
Nor does the efficient cause exist without possessing a conditioning cause.
Conditioning causes are not without efficient causes,
Nor are there [conditioning causes] which possess efficient causes. 
There is no activity which has conditions. There is no activity which does not have conditions. There are no conditions which do not have activity, and none which do have activity. 
འདིར་བཤད་པ། བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་མ་ཡིན། །རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་བྱ་བ་མེད། །བྱ་བ་མི་ལྡན་རྐྱེན་མ་ཡིན། །བྱ་བ་ལྡན་ནམ་འོན་ཏེ་ན། །ཁྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་བཞི་པོ་དག་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནམ། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་གྲང་ན། དེ་ཡོད་པའམ་མེད་པ་གཉི་ག་ལ་ཡང་རྐྱེན་རྣམས་དགོས་པ་མེད་པས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་རྣམས་ཀྱང་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའམ་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་་ཡིན་གྲང་ན། དེ་དག་ཀྱང་ཡོད་པའམ་མེད་པ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་བྱ་བ་མེད་དེ། བྱ་བ་བཞིན་ནམ། བསྲེགས་པ་དང་མ་བསྲེགས་པ་བཞིན་པས་དེ་ལ་རྐྱེན་བཞི་པོ་དག་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་བརྗོད་དོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེའི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། ། 
答曰(6)果爲從縁生 爲從非縁生(7)是縁爲有果 是縁爲無果(8)若謂有果。是果爲從縁生。爲從非縁生。(9)若謂有縁。是縁爲有果爲無果。二倶不(10)然。 
འདིར་བཤད་པ། བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་མ་ཡིན། འདི་ལ་ཁྱེད་ན་རེ་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་བྱ་བ་བརྟགས་ན་མི་འཐད་པས་མིག་ལ་སོགས་པ་དག་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་ག་ལ་འགྱུར། གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེའི་་ཕྱིར་བཤད་པ་འདི་ལ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་པ་འམ་སྐྱེས་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་གྲོང་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་མི་འཇུག་སྟེ། གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་ལ་འཇུག་གི་།གནས་མེད་པ་ལ་མི་འཇུག་པས་་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་མེད་ན་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་དེ་ལ་གནས་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་མི་འཇུག་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱེས་ཟིན་པ་ལ་ནི་ཡང་སྐྱེ་བ་་མེད་དོ། །དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ལ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ཡོད་པར་སེམས་ན། དེ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་མ་གཏོགས་པར་སྐྱེ་བཞིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་དང་མ་སྐྱེས་པ་གཉིས་ལ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་མི་འཇུག་པར་ནི་བསྟན་(163B)ཟིན་པས་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་མེད་དོ། །འདིས་བཙོ་བའི་བྱ་བ་ཡང་བསལ་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་མི་འཐད་དོ། །དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པའི་བྱ་བ་ཡོད་པར་སེམས་ན། བཤད་པ། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་བྱ་བ་མེད། །འདི་ལྟར་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པའི་་བྱ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་རྟག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་དེ་ཡང་མི་འདོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པའི་བྱ་བ་ཡང་མི་འཐད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རེ་ཞིག་རྐྱེན་་རྣམས་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ཡོད་པས་དངོས་པོ་འགྲུབ་བོ། །དེ་གྲུབ་པས་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་བོ། །བཤད་པ། བྱ་བ་མི་ལྡན་རྐྱེན་མ་ཡིན། །གང་དག་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་དེ་དག་ནི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ན། སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་དེ་མི་འཐད་པར་ནི་སྔར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡོད་པར་གལ་འགྱུར། དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མིག་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་རྐྱེན་དུ་འགྱུར། ཅི་སྟེ་འགྱུར་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་ལྟར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་རྐྱེན་མ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ། ཅི་ཁོ་བོ་རྐྱེན་རྣམས་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་འམ། འདི་ལྟར་རྐྱེན་རྣམས་ནི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །བཤད་པ། བྱ་བ་ལྡན་ནམ་འོན་ཏེ་ནམ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་དེ་དང་སྦྱར་ཏེ་རྐྱེན་རྣམས་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པ་མེད་པ་དེ་ནི་སྔར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །བྱ་བ་་མེད་ན་ཇི་ལྟར་རྐྱེན་རྣམས་བྱ་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། དེ་ལྟར་ན་གང་གི་ཕྱིར་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་མི་འཐད་ལ། བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་རྐྱེན་དུ་རྣམ་པར་བརྟག་པ་ནི་དོན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཅིའི་རྐྱེན་རྣམས་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་ནོ་ཞེ་འམ། བྱ་བ་དང་(164A)ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་དགོས་པ་བསམ་པ་འདིས་ཅི་བྱ། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་དངོས་པོའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། ། 
དབུ་མ་རྩ་བའི་འགྲེལ་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མ། བམ་པོ་གཉིས་པ། གཞན་དག་ན་རེ། རྐྱེན་རྣམས་ཁོ་ནས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་མིག་དང། གཟུགས་དང། སྣང་བ་དང། ནམ་མཁའ་དང། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་རྐྱེན་དང་ལྡན་པས་དེ་སྐྱེད་པར་འདོད་དོ། །ཁོ་བོ་ཅག་གིས་དེ་ཡང་ཡོད་པར་སྨྲ་བར་ནུས་ཏེ། དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་རང་གི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་འབྲས་ཆན་བཙོ་བའི་བྱ་བ་ཕྲུ་བ་དང། ཆུ་དང། འབྲས་ཐུག་པོ་ཆེ་དང༑ མེ་དང། བུད་ཤིང་གི་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྔར་སྨྲས་པ་རྣམས་ལ་རྟོག་གེ་ཕྱི་མས་གནོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིར་བཤད་པ། བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་མ་ཡིན། །གང་གི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་དེའི་རྟོག་གེ་ཕྱི་མས་དེ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་འབྲས་ཆན་བཙོ་བའི་བྱ་བ་ཁོ་བོ་ཅག་དོན་དམ་པར་ཁས་མི་ལེན་པས་ཕ་རོལ་པོའི་སྒྲུབ་པ་དཔེ་མཆད་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན། བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང། མེད་པ་སྐྱེ་བ་ཕྱིས་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ༑ །དོན་དམ་པར་དེ་སྐད་བརྗོད་ན་ནི་བྱ་བས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །སྤྱིར་དེ་སྐད་བརྗོད་ན་ཡང་དོན་འགལ་བ་ཉིད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་(55B)གཞན་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཅི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བའི་རྐྱེན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཕྲུ་བ་ལ་སོགས་པ་བཙོ་བའི་བྱ་བའི་རྐྱེན་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དངོས་པོ་སྐྱེ་བར་བསྟན་པ་དེ་དགག་པའི་ཕྱིར། བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང། སྐྱེ་བཞིན་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀ་དམ་བཅས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སུན་ཕྱུང་བའི་དོན་སྒྲོ་བཏགས་ནས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་བྱ་བ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་མེད་པས་དཔེ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་རེ་ཞིག་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྨྲ་བར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་ནི་རང་གི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་འབྲས་ཆན་བཙོ་བའི་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །འདིར་བཤད་པ། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་བྱ་བ་མེད། །རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་མ་བྱས་པའི་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་ཀྱང་མེད་དེ། སྔ་མ་བཞིན་པས་སྨྲས་མ་ཐག་པའི་སྐྱོན་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་གཞན་དུ་སྨྲ་སྟེ། གང་གི་ཕྱོགས་ལ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ལ་ལྡན་པའི་དོན་གྱི་རྐྱེན་ཀྱང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱོགས་ལ་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར་ནི། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་བྱ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པས་རང་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྐྱེན་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་འདོགས་པས། དེ་མ་ཐག་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནུས་པའི་བྱ་བ་བདག་ཉིད་ཐོབ་པའི་སྐད་ཅིག་གིས་དངོས་པོ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་སྐྱེད་པ་ཐ་སྙད་དུ་མ་བཏང་བས་མེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ལ། ལྡན་པའི་དོན་གྱི་རྐྱེན་ཀྱང་མི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང། དམ་བཅས་པ་ཙམ་གྱིས་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་དམ་བཅས་པ་ཙམ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པས་དེ་ནི་(56A)དོན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །སྐྱེ་བར་སྨྲ་བ་གཞན་དག་གཞན་གྱིས་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ས་བོན་དང། ས་དང། ཆུ་དང། མེ་དང། རླུང་ལ་སོགས་པ་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྔར་སྨྲས་པ་རྣམས་ལ་རྟོག་གེ་ཕྱི་མས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིར་བཤད་པ། བྱ་བ་མི་ལྡན་རྐྱེན་མ་ཡིན། །འདི་ལ་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་མེད་པས་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་རྣམས་དེ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ལ། བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་བས་དེ་དག་རྐྱེན་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དཔེ་མ་ཚང་བས་རྟོག་གེ་ཕྱི་མས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། དོན་དམ་པར་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལྟར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་གང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཇི་ལྟར་ཁས་ལེན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཁས་ལེན་པས་དེའི་ཕྱིར་དཔེ་གྲུབ་པས་འདོད་པ་གྲུབ་བོ། །འདིར་བཤད་པ། བྱ་བ་ལྡན་ནམ་འོན་ཏེ་ན། །མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྐྱེན་རྣམས་བྱ་བ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཐ་སྙད་དུ་ཡང་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་རི་བོང་གི་རྭ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་གྲངས་ཅན་དག་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། རི་བོང་གི་རྭའི་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང། ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་དང་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་གཟུགས་དང་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་གཉིས་ཀྱི་ཡོད་པ་ཉིད་དང། ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་ཉིད་མ་གྲུབ་པས་དཔེ་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཁྱེད་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་སྟོན་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་སྟོན་མི་ནུས་པར་འདྲ་བས་སྐྱོན་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་བཀག་པ་ཁོ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་ལྡན་པས་དངོས་པོ་ཉིད་བཀག་པའི་ཕྱིར་དང། དངོས་(56B)དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་སྟོན་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་དེ་བསྒྲུབ་པར་མི་འདོད་པས་ཁོ་བོ་ཅག་གི་འདོད་པ་ཁོ་ན་འགྲུབ་པར་འགྱུར་གྱི། རང་གི་ཕྱོགས་སྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྐྱེ་བར་སྨྲ་བ་དག་ལ་དྲི་བར་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་སྔོན་རོལ་ན་རྐྱེན་རྣམས་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ནམ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་དེ་ལ་གལ་ཏེ་བརྟག་པ་སྔ་མ་ལྟར་འདོད་ན། འདིར་བཤད་པ། བྱ་བ་མི་ལྡན་རྐྱེན་མ་ཡིན། །འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །བྱ་བ་མི་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་བྱ་བས་སྟོང་པའོ། །གང་དག་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་དག་ནི་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ༑ དེས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་དེ་ལས་གཞན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དེ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འོན་ཏེ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། བྱ་བ་ལྡན་ནམ་འོན་ཏེ་ན། །མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རྣམ་པར་བརྟག་པའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལ་རྐྱེན་རྣམས་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ན། དེ་ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་མ་གྱུར་པ་ལ་ནི་མི་འདོད་པས་དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། ། 
tad evaṃ pratyayebhya utpādavādini pratiṣiddhe kriyāta utpādavādī manyate- na cakṣūrūpādayaḥ pratyayāḥ sākṣādvijñānaṃ janayanti | vijñānajanikriyāniṣpādakatvāt tu pratyayā ucyante | sā ca kriyā vijñānaṃ janayati | tasmāt pratyayavatī vijñānajanikriyā vijñānajanikā, na pratyayāḥ | yathā pacikriyā odanasyeti | ucyate-
kriyā na pratyayavatī
 yadi kriyā kācit syāt, sā cakṣurādibhiḥ pratyayaiḥ pratyayavatī vijñānaṃ janayet | na (pp_27) tv asti | kathaṃ kṛtvā? iha kriyeyam iṣyamāṇā jāte vā vijñāne iṣyate, ajāte vā jāyamāne vā? tatra jāte na yuktā | kriyā hi bhāvaniṣpādikā | bhāvaś cen niṣpannaḥ, kim asya kriyayā?
jātasya janma punar eva ca naiva yuktam |
ity ādinā ca madhyamakāvatāre pratipāditam etat | ajāte ’pi na yuktā,
kartrā vinā janir iyaṃ na ca yuktarūpā |
ity ādivacanāt | jāyamāne ’pi bhāve kriyā na saṃbhavati, jātājātavyatirekeṇa jāyamānābhāvāt | yathoktam-
jāyamānārthajātatvāj jāyamāno na jāyate | atha vā jāyamānatvaṃ sarvasyaiva prasajyate || iti | yataś caivaṃ triṣu kāleṣu janikriyāyā asaṃbhavaḥ, tasmān nāsti sā | ata evāha- kriyā na pratyayavatī iti |
viśeṣaṇaṃ nāsti vinā viśeṣam |
ity ādinā pratipāditam etan madhyamakāvatāre | na hi vandhyāputro gomānity ucyate ||
yady evam , apratyayavatī tarhi bhaviṣyatīti, etad apy ayuktam ity āha-
nāpratyayavatī kriyā |
 yadā pratyayavatī nāsti, tadā katham apratyayavatī nirhetukā syāt? na hi tantum ayaḥ paṭo na yukta iti vīraṇamayo ’bhyupagamyate | tasmāt kriyā na bhāvajanikā ||
atrāha- yady evaṃ kriyāyā asaṃbhavaḥ, pratyayās tarhi janakā bhaviṣyanti bhāvānām iti | ucyate-
pratyayā nākriyāvantaḥ
 yadā kriyā nāsti, tadā kriyārahitā akriyāvanto nirhetukāḥ pratyayāḥ kathaṃ janakāḥ? atha kriyāvanta eva janakā iti, ucyate-
kriyāvantaś ca santy uta || 6 ||
 neti prakṛtenābhisaṃbandhaḥ | utaśabdo ’vadhāraṇe | tatra kriyāyā abhāva uktaḥ, kathaṃ kriyāvattvaṃ pratyayānām iti? yathā ca vijñānajanikriyoktā, evaṃ parikriyādayo ’pi bhāvā uktā veditavyā iti nāsti kriyāto ’pi samutpattir bhāvānām iti bhavaty utpādābhidhānam arthaśūnyam || 6 || 
utpadyate pratītyemān itīme pratyayāḥ kila |
yāvan notpadyata ime tāvan nāpratyayāḥ katham || 5 || 
因是法生果 是法名為緣
若是果未生 何不名非緣 
’di dag la brten skye bas na | | de phyir ’di dag rkyen ces grag | |
ji srid mi skye de srid du | | ’di dag rkyen min ji ltar min | | 
5. Certainly those things are called “conditioning causes” whereby something originates after having come upon them;
As long as something has not originated, why are they not so long (i.e. during that time) “non-conditioning-causes”? 
Since something is born in dependence upon them, then they are known as “conditions”. As long as it is not born, why are they not non-conditions? 
ཡང་གཞན་ཡང་། འདི་དག་ལ་བརྟེན་སྐྱེ་་བས་ན། །དེ་ཕྱིར་འདི་དག་རྐྱེན་ཅེས་གྲག་། འདི་དག་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བས་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་རྐྱེན་དུ་སྟོན་ཅེས་གྲག་པས་དེ་ལ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྲིད་མི་སྐྱེ་དེ་སྲིད་དུ། །འདི་དག་རྐྱེན་མིན་ཇི་ལྟར་མིན། །ཇི་སྲིད་དུ་དངོས་པོ་མི་སྐྱེ་བ་དེ་སྲིད་དུ་འདི་དག་རྐྱེན་མ་ཡིན་་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཞིག་པ་དང་མ་ཞིག་པ་བཞིན་ནོ། ། 
何以故(11)因是法生果 是法名爲縁(12)若是果未生 何不名非縁(13)諸縁無決定。何以故。若果未生。是時不名(14)爲縁。但眼見從縁生果。故名之爲縁。縁成(15)由於果。以果後縁先故。若未有果何得名(16)爲縁。如瓶以水土和合故有瓶生。見瓶(17)縁知水土等是瓶縁。若瓶未生時。何以不(18)名水土等爲非縁。是故果不從縁生。縁尚(19)不生。何況非縁。 
བཤད་པ། ཅི་ཁྱོད་ནམ་མཁའ་ལ་ཁུ་ཚུར་དག་གིས་་བརྡེག་གམ། གང་གི་ཚེ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་རྣམས་མི་འཐད་དོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་པའི་ཚེ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་སྨྲ་བར་འཐད། ཡང་གཞན་ཡང་། འདི་དག་ལ་བརྟེན་སྐྱེ་བས་ན། །དེ་ཕྱིར་འདི་དག་རྐྱེན་ཞེས་གྲགས། །ཇི་སྲིད་མི་སྐྱེ་དེ་སྲིད་དུ། །འདི་དག་རྐྱེན་མིན་ཇི་ལྟར་མིན། །གལ་ཏེ་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བས་རྐྱེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་རྟོག་ན། ཇི་སྲིད་དུ་མི་སྐྱེ་བ་དེ་སྲིད་དུ་རྐྱེན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བརྟག་།ཅི་སྟེ་སྔར་རྐྱེན་དུ་མ་གྱུར་པ་ཕྱིས་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བར་སེམས་ན། དེ་ཡང་་མི་འཐད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྐྱེན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་མི་འདོད་དོ། །ཅི་སྟེ་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་དག་ཀྱང་གཞན་འགའ་ཞིག་ལ་ལྟོས་ནས་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྐྱེན་དུ་ཐམས་ཅད་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་བར་སེམས་ན། དེ་ལ་ཡང་དེ་ཉིད་་དོ། །གང་ཡང་རུང་བ་ལ་ལྟོས་ནས་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ཡང་རྐྱེན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། རྐྱེན་ཉིད་དེ་ལ་ཡང་རྐྱེན་ཡོད་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་བསམ་དགོས་སོ། །ཐུག་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་ཡང་འགྱུར་ཏོ། གལ་ཏེ་གཞན་ཡང་གཞན་འགའ་ཞིག་ལ་ལྟོས་ནས་རྐྱེན་ཉིད་དུ་འགྱུར་་ན།་དེ་ཡང་གཞན་ལ་ལྟོས་ལ་དེ་ཡང་གཞན་ལ་ལྟོས་པས་ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་དེ་ཡང་མི་འདོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་རྐྱེན་རྣམས་མི་འཐད་པ་ཁོ་ནའོ། ། 
མདོ་སྡེ་པ་དག་ན་རེ། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་དུས་ཁོ་ན་རྐྱེན་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་འདོགས་པས་རྐྱེན་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། རྟོག་གེ་ཕྱི་མ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིར་བཤད་པ། འདི་དག་ལ་བརྟེན་སྐྱེ་བས་ན། །དེ་ཕྱིར་འདི་དག་རྐྱེན་ཞེས་གྲག་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཁྱེད་དོན་དམ་པར་རྐྱེན་ཡིན་པར་འདོད་ཅེས་གྲག་གོ། །གྲག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་སྦྱོར་བ་ནི་འདིར་སློབ་དཔོན་མི་བཞེད་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར། ཇི་སྲིད་མི་སྐྱེ་དེ་སྲིད་དུ། །འདི་དག་རྐྱེན་མིན་ཇི་ལྟར་མིན། །འབྲས་བུ་ཇི་སྲིད་དུ་མི་སྐྱེ་བ་དེ་སྲིད་དུ་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་(57A)རྐྱེན་མ་ཡིན་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་དག་ལ་རྐྱེན་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །དཔེར་ན་ཇི་སྲིད་དུ་མི་ཀློག་པ་དེ་སྲིད་དུ་མཁས་པ་མ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྟེ་འདི་སྐད་ཅེས་ཁོ་བོ་ཅག་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་སྔོན་རོལ་ན་རྐྱེན་རྣམས་རྐྱེན་ཉིད་དུ་ཁས་མི་ལེན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་མི་གནོད་དོ་ཞེ་ན། མི་གནོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདིར་རྐྱེན་རྣམས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་སྔོན་རོལ་དུ་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་ཡང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་བཅོས་མཛད་པ་སྟོན་པར་བཞེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པར་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་ལ་དེ་དག་ཉིད་བཞིན་ནོ། །འདིས་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་དང་གཞན་དང་གཉིས་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་གང་དག་འདི་སྐད་ཅེས་དེ་ནི་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱང་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་དག་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་དགག་པར་བྱའོ། །སྐྱེ་བར་སྨྲ་བ་དག་ཡང་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །དོན་དམ་པར་དེ་དག་གི་རྐྱེན་རྣམས་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པས་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །གང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་རྐྱེན་ཉིད་མེད་དེ། དཔེར་ན་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། ། 
atrāha- kiṃ na etena kriyāvantaḥ pratyayā ity ādivicāreṇa? yasmāc cakṣurādīn pratītya pratyayān vijñānādayo bhāvā jāyante, tasmāc cakṣurādīnāṃ pratyayatvaṃ tebhyaś cotpādo vijñānādīnām iti | etad apy ayuktam ity āha-
utpadyate pratītyemān itīme pratyayāḥ kila |
yāvan notpadyata ime tāvan nāpratyayāḥ katham || 7 ||
 yadi cakṣurādīn pratyayān pratītya vijñānam utpadyate iti asya ime pratyayā ucyante, nanu yāvat tadvijñānākhyaṃ kāryaṃ notpadyate tāvad ime cakṣurādayaḥ kathaṃ nāpratyayāḥ? apratyayā evety abhiprāyaḥ na cāpratyayebhya utpattiḥ sikatābhya iva tailasya |
atha matam- pūrvam apratyayāḥ santaḥ kiṃcid anyaṃ pratyayam apekṣya pratyayatvaṃ pratipadyanta iti, etad apy ayuktam | yat tat pratyayāntaram apratyayasya tasya pratyayatvena kalpyate, tad api pratyayatve sati asya pratyayo bhavati | tatrāpy eṣaiva cintaneti na yuktam etat || 7 || 
naivāsato naiva sataḥ pratyayo ’rthasya yujyate |
asataḥ pratyayaḥ kasya sataś ca pratyayena kim || 6 || 
果先於緣中 有無俱不可
先無為誰緣 先有何用緣 
med dam yod pa’i don la yang | | rkyen ni rung (2)ba ma yin te | |
med na gang gi rkyen du ’gyur | | yod na rkyen gyis ci zhig bya | | 
6. There can be a conditioning cause neither of a non-real thing (1) nor of a real thing (2).
Of what non-real thing is there a conditioning cause? And if it is [already] real, what use is a cause? 
It is impossible for something that either exists or not to have conditions. If it were non-existent, of what would they be the conditions? If it were existent, why would it need conditions? 
ཡང་གཞན་ཡང་། མེད་དམ་ཡོད་པའི་དོན་ལ་ཡང་། །རྐྱེན་ནི་རུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །རྐྱེན་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་འམ། ཡོད་པའི་ཡིན་གྲང་ན། གཉི་གར་ཡང་མི་འཐད་དེ། མ་སྐྱེས་པ་དང་སྐྱེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བཤད་པ། མེད་ན་གང་གི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར། །ཡོད་ན་རྐྱེན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །དམུས་ལོང་བཞིན་ནམ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་ཞིན་ནོ། ། 
復次(20)果先於縁中 有無倶不可(21)先無爲誰縁 先有何用縁(22)縁中先非有果非無果。若先有果不名爲(23)縁。果先有故。若先無果亦不名爲縁。不生(24)餘物故。問曰。已總破一切因縁。今欲聞(3a1)一一破諸縁。 
ཡང་གཞན་ཡང་། མེད་དམ་ཡོད་པའི་དོན་ལ་ཡང་། །རྐྱེན་ནི་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མེད་ན་གང་གི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར། ། ཡོད་ན་རྐྱེན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་སྐྱེའོ་ཞེས་པའི་འབྲེལ་པ་འདི་ས་དོན་འདིའི་རྐྱེན་འདིའོ་ཞེས་ཟེར་ན། འདིའོ་འདིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲེལ་པ་དེ་ཡང་དོན་མེད་པའམ་ཡོད་པའི་རྐྱེན་ཉིད་དུ་བརྟག་གྲང་ན། དོན་མེད་པ་དང་ཡོད་པའི་རྐྱེན་འདིའོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རུང་ངོ ། །(164B)ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མེད་ན་གང་གི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར། །ཡོད་ན་རྐྱེན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་རྐྱེན་དུ་བརྟགས་ན་རྐྱེན་འདི་གང་གི་ཞེས་ཟེར་བ་ལ་ཇི་སྐད་བརྗོད་པར་བྱ། འདི་ལྟར་སྣམ་བུ་མེད་པའི་རྐྱེན་རྒྱུ་སྤུན་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་མི་རིགས་སོ། །སྨྲས་པ། རྒྱུ་སྤུན་་དག་ལས་སྣམ་བུ་འབྱུང་བས་ཕྱིས་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྒྱུ་སྤུན་དག་སྣམ་བུའི་རྐྱེན་ཡིན་པར་བསྟན་དུ་རུང་ངོ ། །བཤད་པ། ཅི་ཁྱོད་བུམ་འབྱུང་བའི་ནོར་གྱིས་བུའི་མ་ཁ་དྲངས་པར་འདོད་དམ། དངོས་པོ་མེད་པའི་རྐྱེན་མི་འཐད་དོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། རྐྱེན་མི་འཐད་པས་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་་བཀག་བཞིན་དུ་ཁྱོད་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བས་རྐྱེན་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་འདོད་དོ། །གང་གི་ཚེ་གང་དུ་དུས་ལ་ལར་ཡང་། དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ། །མེད་ན་གང་གི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉེ་བར་གནས་པ་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་ཕྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ཁྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་འགྲུབ་པར་་འགྱུར་བ་གང་ལ་ཡོད། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ནི་གྱི་ནའོ། །དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་ཡོད་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་སེམས་ན། བཤད་པ། ཡོད་ན་རྐྱེན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལ་རྐྱེན་མི་འཐད་དོ། །འདི་ལྟར་ཡོད་པ་ལ་ཡང་རྐྱེན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། སྣམ་བུ་གྲུབ་ཅིང་ཡོད་པའི་རྐྱེན་རྒྱུ་་སྤུན་དག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་པར་མི་རིགས་སོ། །སྨྲས་པ། ཁོ་བོ་སྐྱེས་པ་ལ་ཡང་རྐྱེན་གྱི་བྱ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་མི་སྨྲ་སྟེ་འོན་ཀྱང་སྣམ་བུ་ཡོད་པའི་རྐྱེན་རྒྱུ་སྤུན་ཡིན་པར་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་བྱེད་པས་སྣམ་བུ་དེའི་རྐྱེན་རྒྱུ་སྤུན་དག་ཡིན་ནོ། །བཤད་པ། ཅི་ཁྱོད་རང་གི་ཆུང་མ་མ་་བླངས་པར་བུའི་ཆུང་མ་བླང་བར་སེམས་སམ། དངོས་པོ་ཡོད་པ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མི་འཐད་པས་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་བཀག་བཞིན་དུ་ཁྱོད་སྣམ་བུ་སྐྱེས་པའི་རྐྱེན་སྟོན་པར་བྱེད་འདོད་གོ་།འོ་ན་ནི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཇེ་སྒྲིམས་ཤིག་དང་དེའི་འོག་ཏུ་འདིའི་རྐྱེན་འདིའོ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ཡང་གྱི་ནའོ། ། 
འདིར་བཤད་པ། འདི་ལ་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་རྐྱེན་ཞིག་ཡིན་པར་གྱུར་ན། ཡོད་པའམ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་གྲང། དེ་དག་གཉི་གའི་ཡིན་པར་ཡང་རིགས་པས་མི་རུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། མེད་དམ་ཡོད་པའི་དོན་ལ་ཡང། །རྐྱེན་ནི་རུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་དམ་བཅས་པ་གཉིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མེད་པའི་རྐྱེན་དུ་ཇི་ལྟར་མི་རུང་བ་དེ་སྟོན་པ་ནི། མེད་ན་གང་གིས་རྐྱེན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ན་ནམ་མཁའ་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་གང་གི་རྐྱེན་མ་ལུ་ཏའི་ལྷུག་མ་དག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་དང་རི་བོང་གི་རྭ་གང་གི་རྐྱེན་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་(57B)དེ་ནི་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་མེད་ན་རྐྱེན་གྱི་ཆོས་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། འབྲས་བུའི་ཆོས་ཀྱང་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་དོན་དམ་པར་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དེ། དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར༑ དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མྱུ་གུའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་གང་དག་འདི་སྐད་ཅེས་མེད་པ་སྐྱེ་བར་ནི་མི་འདོད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཅན་ནི་སྐྱེ་བར་འདོད་པ། སྔ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་གི་ཕྱིར། མེད་ན་གང་གི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་བའི་སྔོན་རོལ་ན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་དང། སབ་མ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་མེད་པ་གང་གི་རྐྱེན་དུ་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་འདོད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཁོ་ནར་བྱེད་ནུས་ཏེ། དོན་དམ་པར་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་མྱུ་གུའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བའི་སྔོན་རོལ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལ་ཡང། ཡོད་ན་རྐྱེན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་ན་ཡང་མྱུ་གུ་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་ལ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་ཡིན་པར་མི་འདོད་དེ། སྐྱེད་པའི་བྱེད་པ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་དམ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །གྲངས་ཅན་དག་ལས་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང། རགས་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །ཡོད་ན་རྐྱེན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་དག་གི་གསལ་བ་ཡང་བསལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང། རགས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་དང༑ །མེད་པ་ཉིད་ལ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་གྱི་ནའོ། །མདོ་སྡེ་པ་དག་ན་རེ། མེད་དམ་ཡོད་པའི་དོན་ལ་ཡང། །རྐྱེན་ནི་རུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་ན། འོན་ཀྱང་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཚེ་ན། རྐྱེན་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་དོགས་པ་ལ་(58A)བརྟེན་ནས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནུས་པའི་བདག་ཉིད་ཐོས་པ་དག་དོན་དམ་པར་རྐྱེན་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པས་དེའི་ཚེ་ན་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བཞིན་པའི་ཕྱིར་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ལ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལ་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་བསྒྲུབ་པའི་གནོད་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིར་བཤད་པ། བརྟག་པ་དེ་ལ་ཡང། མེད་དམ་ཡོད་པའི་དོན་ལ་ཡང། །རྐྱེན་ནི་རུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་གཞན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །འདི་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས། དོན་དམ་པར་མིག་ལ་སོགས་པར་དེ་དག་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང། མྱུ་གུ་དེ་དག་གི་རྐྱེན་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་དེ་ལས་གཞན་པ་བཞིན་པས་དེ་ནི་ལན་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་ཡང་འགྲུབ་བོ། །ཇི་སྟེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སྨྲ་བ་དག་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་རྐྱེན་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་དག་ཀྱང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་བསྟན་པའི་སྒྲུབ་པས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སྨྲ་བ་བསྩལ་བའི་ཕྱིར་དབུགས་མི་སྦྱིན་ཏོ། ། 
kiṃ ca | iha ime cakṣurādayo vijñānasya pratyayāḥ kalpyamānāḥ sato vā asya kalpyeran, asato vā? sarvathā ca na yujyate ity āha-
naivāsato naiva sataḥ pratyayo ’rthasya yujyate |
kasmād ity āha-
asataḥ pratyayaḥ kasya sataś ca pratyayena kim || 8 ||
 asato hy arthasya avidyamānasya kathaṃ pratyayaḥ syāt? bhaviṣyatā vyapadeśo bhaviṣyatīti cet, naivam-
bhaviṣyatā cedvayapadeśa iṣṭaḥ śaktiṃ vinā nāsti hi bhāvitāsya |
ity ādinoktadoṣatvāt | sato ’pi vidyamānasya labdhajanmano niṣphalaiva pratyayakalpanā ||
evaṃ samastānāṃ pratyayānāṃ kāryotpādanāsāmarthyena apratyayatvam udbhāvya ataḥ paraṃ vyastānām apratyayatvaṃ pratipādyate || 
na san nāsan na sadasan dharmo nirvartate yadā |
kathaṃ nirvartako hetur evaṃ sati hi yujyate || 7 || 
若果非有生 亦復非無生
亦非有無生 何得言有緣 
gang tshe chos ni yod pa dang | | med dang yod med mi ’grub pa | |
ji ltar sgrub byed rgyu zhes bya | | de lta yin na mi rigs so | | 
7. If an element (dharma) occurs which is neither real nor non-real (4) nor both real- and-non- real (3),
How can there be a cause which is effective in this situation? 
When things cannot be established as either existent, non-existent or both, how can one speak of an “establishing cause.” Such would be impossible. 
འདིར་སྨྲས་པ། རྐྱེན་རྣམས་སྤྱིར་དགག་པ་ནི་བྱས་ན། དེ་དག་རེ་རེ་ནས་ཇི་ལྟར་དགག་པར་བྱ། འདིར་བཤད་པ། གང་ཚེ་ཆོས་ནི་ཡོད་པ་དང་། ། མེད་དང་ཡོད་མེད་མི་འགྲུབ་པ། །ཇི་ལྟ་བསྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་མི་རིགས་སོ། །འདི་ལ་ཆོས་གང་རྒྱུས་སྒྲུབ་པར་གྱུར་ན་དེ་ཡོད་པའམ་མེད་པའམ་ཡོད་མེད་གཅིག་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་ཡོད་པ་ཡང་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད། མེད་པ་ཡང་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད། (34B)ཡོད་མེད་ཀྱང་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་བ་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་མི་རིགས་སོ། ། 
答曰(2)若果非有生 亦復非無生(3)亦非有無生 何得言有縁(4)若縁能生果。應有三種。若有若無若有無。(5)如先偈中説。縁中若先有果不應言生。以(6)先有故。若先無果不應言生。以先無故。(7)亦應與非縁同故。有無亦不生者。有無名(8)爲半有半無。二倶有過。又有與無相違。無(9)與有相違。何得一法有二相。如是三種求(10)果生相不可得故。云何言有因縁。 
འདིར་སྨྲས་པ། འདི་ལ་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་མཚན་ཉིད་ལ་འགྲུབ་ལ། རྒྱུ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བསྟན་པས་དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་རྒྱུ་ཡོད་དེ། བཤད་པ། གང་ཚེ་ཆོས་ནི་ཡོད་པ་དང་།། (165A)མེད་དང་ཡོད་མེད་མི་འགྲུབ་པས། །ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་མི་རིགས་སོ། །འདི་ལ་ཆོས་གང་རྒྱུས་སྒྲུབ་པར་གྱུར་ན་དེ་ཡོད་པའམ་མེད་པའམ་ཡོད་མེད་ཅིག་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་གྲང་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མི་འཐད་དོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཡོད་་པ་ནི་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དེ། སྐྱེས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྐྱེས་པ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བས་ཅི་བྱ་སྟེ། ཅི་སྟེ་ཡོད་ཀྱང་ཡང་སྐྱེ་བ་ནི་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བས་དེ་ཡང་མི་འདོད་དོ། །རྒྱུར་བསྟན་དུ་ཡང་མི་འཐད་དེ། འདི་ལྟར་ཡོད་པ་ལ་རྒྱུས་ཅི་བྱ། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །ད་ནི་མེད་པ་ཡང་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་མེད་ཀྱང་སྐྱེ་ན་ནི་རི་བོང་གི་རཝ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ནི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེའོ་ཞེ་ན། མི་རུང་སྟེ། རྒྱུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་ན་གང་གི་རྒྱུར་ཅི་འགྱུར། ཡང་ན་ཅི་ཞིག་་བྱས་ན་རྒྱུའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར། འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་དུ་དངོས་པོ་མེད། དེ་ལ་འདི་ནི་རྒྱུའོ། །འདི་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་བསྟན་པ་དེ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་མེད་པ་ཡང་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །ད་ནི་ཡོད་མེད་ཀྱང་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་་གཉིས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང་། སྐྱོན་སྔ་མར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡོད་མེད་ཀྱང་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བརྟགས་ན་གང་གི་ཚེ་དངོས་པོ་གྲུབ་པ་ཇི་ལྟར་ཡང་མི་འཐད་པ་དེའི་ཚེ། ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ། །དེ་ལྟར་ཡིན་་ན་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མི་རིགས་སོ། ། 
དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་རྐྱེན་རྣམས་སྤྱིར་དགག་པ་བསྟན་ནས། དེ་དག་ཁྱད་པར་དུ་དགག་པའི་རྣམ་པ་འདོད་པས་འདི་བཤད་དོ། །རེ་ཞིག་རྒྱུའི་རྐྱེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། འདི་ལ་རྐྱེན་རྣམས་སྤྱི་ཡིན་ཡང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་སྐྱེད་པའི་རྐྱེན་གང་ཡིན་པ་དེ་རྐྱེན་དུ་འདོད་དོ། །འོ་ན་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་སྐྱེ་བ་ནི་ཚོགས་པ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ནི་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་སྐྱེ་བ་དགག་པའི་ཕྱིར་དེ་མི་འཐད་པ་ནི་འདོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཐ་སྙད་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཁས་བླངས་ནས་དོན་དམ་པའི་རྒྱུའི་རྒྱུ་ཉིད་ཇི་ལྟར་མི་འཐད་པ་དེ་ལྟར་བཤད་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་རྒྱུ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། །ཡོད་པའམ་མེད་པའམ། ཡོད་མེད་ཅིག་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་འདོད་གྲང་ན། དེ་ཡང། གང་ཚེ་ཆོས་ནི་ཡོད་པ་དང། །མེད་དང་ཡོད་མེད་མི་སྒྲུབ་པ། །དེ་ཡི་(58B)ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ། །དེ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང། མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་དང། གཞན་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང། ཕྱོགས་གཉི་གའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུའི་རྒྱུ་ཉིད་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་མི་འཐད་དོ། །རྒྱུའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ན། ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཅན་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ནི། ཐ་སྙད་པ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བས་གྲུབ་བོ། །ཡང་ན་རང་གི་སྡེ་པ་དག་ཡང་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞི་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱུ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །དམིགས་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །དེ་མ་ཐག་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགགས་མ་ཐག་པ་རྣམས་ལས་ཐ་མ་མ་གཏོགས་པའོ། །བདག་པོ་ནི་གང་ཡོད་ན་གང་འབྱུང་བ་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པས། དེ་ལྟར་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་རྣམས་རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་གྲུབ་པས་འདོད་པའི་དོན་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིར་བཤད་པ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལྟར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དང། དཔེའི་སྐྱོན་བརྗོད་པས་ལན་བཏབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ཁྱོད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་དུ་འདོད་པ་གང་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་སྐད་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རམ། འོན་ཏེ་དོན་དམ་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ན་ནི་རང་ལ་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །འོན་ཏེ་དོན་དམ་པར་ན་ནི། །གང་ཚེ་ཚེ་འདི་ཡོད་པ་དང། །མེད་དང་ཡོད་མེད་མི་བསྒྲུབ་པ། །དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང། གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྐྱེན་བསྩལ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་མི་རིགས་སོ། །དེ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་(59A)དོན་དམ་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དང། དོན་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །གཞན་དག་ན་རེ། དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ལ་གཞུང་མི་གཟུགས་པའི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་ལ་དགག་པར་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། རྗོད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་བཀག་པས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་གོ། །རྗོད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དགག་པའི་རྣམ་པ་འདོད་པས། གང་ཚེ་ཆོས་ནི་ཡོད་པ་དང། །མེད་དང་ཡོད་མེད་མི་བསྒྲུབ་པ། །ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུར་འདོད་ན། དེ་ཡང་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང། གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ལ་ཡང་མི་སྲིད་པས་རྒྱུར་བརྗོད་པ་ལ་འཇུག་པའི་བྱེད་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུའི་རྒྱུ་ཉིད་མི་རིགས་པས་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་ཟེར་རོ། ། 
atrāha- yady apy evaṃ pratyayānām asaṃbhavaḥ, tathāpi asty eva lakṣaṇopadeśāt pratyayaprasiddhiḥ | tatra nirvartako hetur iti lakṣaṇam ucyate hetupratyayasya | na cāvidyamānasya lakṣaṇopadeśo yukto bandhyāsu tasyaiveti | ucyate | syād dhetupratyayo yadi tasya lakṣaṇaṃ syāt | yasmāt-
na san nāsan na sadasan dharmo nirvartate yadā |
kathaṃ nirvartako hetur evaṃ sati hi yujyate || 9 ||
 tatra nirvartaka utpādakaḥ | yadi nirvartyo dharmo nirvarteta, tam utpādako hetur utpādayet | na tu nirvartate, sadasadubhayarūpasya nirvartyasyābhāvāt | tatra san na nirvartate vidyamānatvāt | asann api, avidyamānatvāt | sadasann api, parasparaviruddhasyaikārthasyābhāvāt, ubhayapakṣābhihitadoṣatvāc ca | yata evaṃ kāryasyotpattir nāsti, hetupratyayo ’py ato nāsti | tataś ca yad uktaṃ lakṣaṇasaṃbhavād vidyate hetupratyaya iti, tad evaṃ sati na yujyate || 9 || 
anārambaṇa evāyaṃ san dharma upadiśyate |
athānārambaṇe dharme kuta ārambaṇaṃ punaḥ || 8 || 
果若未生時 則不應有滅
滅法何能緣 故無次第緣3  
yod pa’i chos ’di (3)dmigs pa ni | | med pa kho na nye bar bstan | |
ci ste chos ni dmigs med na | | dmigs pa yod par ga la ’gyur | | 
8. Just that which is without an object of sensation is accepted as a real element;
Then if there is an element having no object of sensation, how is it possible to have an object of sensation? 
An existent phenomenon is clearly said to have no object at all. If the phenomenon has no object, where can the object exist? 
དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་རྒྱུ་བཀག་ཟིན་ཏོ། །དམིགས་པ་ཇི་ལྟར་དགག་ཅེ་ན། བཤད་པ། ཡོད་པའི་ཆོས་འདི་དམིགས་པ་ནི། །མེད་པ་ཁོ་ནར་ཉེ་བར་བསྟན། །དེ་ལྟར་ཆོས་འདི་དམིགས་་མེད་ན། །དམིགས་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དག་ཏུ་ཆོས་གང་བསྟན་པ་དེ་ནི་རོ་གཅིག་པ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པ་མེད་པར་་བསྟན་པ་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཡོད་པར་སྟོན། དམིགས་པ་དེ་ནི་མི་འཐད་དེ་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། ། 
次第縁(11)者(12)果若未生時 則不應有滅(13)滅法何能縁 故無次第縁(14)諸心心數法。於三世中次第生。現在心心(15)數法滅。與未來心作次第縁。未來法未(16)生。與誰作次第縁。若未來法已有即是生。(17)何用次第縁。現在心心數法無有住時。若(18)不住何能爲次第縁。若有住則非有爲法。(19)何以故。一切有爲法常有滅相故。若滅已則(20)不能與作次第縁。若言滅法猶有則是常。(21)若常則無罪福等。若謂滅時能與作次第(22)縁。滅時半滅半未滅。更無第三法。名爲滅(23)時。又佛説。一切有爲法念念滅。無一念時(24)住。云何言現在法有欲滅未欲滅。汝謂一(25)念中無是欲滅未欲滅。則破自法。汝阿毘曇(26)説。有滅法有不滅法。有欲滅法有不欲滅(27)法。欲滅法者。現在法將欲滅。未欲滅法者。(28)除現在將欲滅法。餘現在法及過去未來無(29)爲法。是名不欲滅法。是故無次第縁。 
འདིར་སྨྲས་པ། དམིགས་པ་ནི་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཤད་པ། ཡིན་པའི་ཆོས་ནི་དམིགས་པ་ནི། མེད་པ་ཁོ་ནར་ཉེ་བར་བསྟན། །འདི་ལ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །ཡིན་པའི་ཆོས་འདི་དམིགས་པ་ཁོ་ན་ལས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་ཉེ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཡིན་པའི་ཆོས་འདི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ལས་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གི་བློ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་(165B)ན་འདི་ལ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཆོས་ཡོད་པ་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་གྱི་མེད་པ་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་སྔོན་རོལ་ན་དམིགས་པ་མེད་པས་དེ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ནོར་ཡོད་པ་ནི་ནོར་དང་བཅས་པ་སྟེ་ནོར་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་ནོར་དང་བཅས་པར་འགྱུར་གྱི། མེད་ན་མི་འགྱུར་རོ། །ནོར་དང་བཅས་པའི་སྔོན་རོལ་ན་ནོར་མེད་པས་དེ་ནི་ནོར་མེད་པ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཆོས་འདི་ལ་ཁྱེད་རང་གི་རྣམ་་པར་རྟོག་པས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཁོ་བོས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་ནི་དམིགས་མེད་ན། །དམིགས་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དྲི་བའོ། །ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་་དམིགས་པ་མེད་པར་གྲུབ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དོན་མེད་པའི་དམིགས་པ་ལ་རྟོག་པར་བྱེད། སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཉིད་གཞུང་ལུགས་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་ཁོ་ནས་ལོག་པར་རྟོག་གི་།ཁོ་བོ་ནི་དམིགས་པ་ཡོད་པ་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ་ནོར་དང་བཅས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་མི་སྨྲའོ། །དེའི་དོན་ནི་་འདི་ཡིན་ཏེ་ཆོས་གྲུབ་པ་ནི་གཞི་གང་གིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེའི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་ཉེ་བར་སྟོན་ཏེ། །བཤད་པ། དེ་མི་འཐད་དེ། དེ་ལ་ཡང་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ནི་དམིགས་མེད་ན། །དམིགས་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། ། དེ་ལྟར་ཆོས་དམིགས་པ་མེད་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་མངོན་པར་མ་གྲུབ་ན་དམིགས་པ་ཡོད་པར་འཐད་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །མངོན་པར་མ་གྲུབ་ཅིང་མེད་པ་དེ་ལ་དམིགས་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། དམིགས་་པ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་དམིགས་པས་ཆོས་སྒྲུབ་པར་བྱེད། དེའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཀྱང་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། ། 
གཞན་དག་ན་རེ་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང། མེད་པ་དང་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་པས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། ལན་བཏབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་རྒྱུའི་རྐྱེན་གྱི་རྐྱེན་ཉིད་མི་རིགས་སོ། །དེ་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་གྱི་རྐྱེན་ཉིད་ཀྱང་ཇི་ལྟར་མ་རིགས་པ་དེ་ལྟར་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། ཡིན་པའི་ཆོས་འདི་དམིགས་པ་ནི། །མེད་པ་ཁོ་ནར་ཉི་བར་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡིན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྱུར་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་བྲོ་ལ་བཞག་པ་བསྟན་པའོ། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་དམིགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་སྟེ། དམིགས་པ་ནི་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཡིན་པའོ། །དམིགས་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུའོ། །ཇི་ལྟར་དམིགས་པ་མེད་ཅེ་ན། དོན་དམ་པར་དེ་དག་སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །(59B)སྐྱེ་བཞིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཆོས་འདི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་ཉེ་བར་བསྟན་ཏོ། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པའི་ལུགས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དམིགས་པ་གང་གིས་སྐྱེ་བ་ན། །དེར་སྣང་བ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའི། ནོར་ཅན་བཞིན་དུ་དུས་གཅིག་ཁོ་ནར་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཆོས་ནི་དམིགས་མེད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་དམིགས་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགའ་ཞིག་གིས་དམིགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཡང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །འདི་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ཏེ། དཔེར་ན་མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཏན་ཚིགས་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དང། དོན་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །གཞན་དག་ཡང་རྣམ་པར་བརྟག་པ་མཚུངས་པར་ལྟག་ཆོད་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། གཟུགས་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཀྱང་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན༑ གཟུགས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བར་རིགས་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་གང་ཡིན་པས་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་ཁས་ལེན་པས་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་སུ་བརྗོད་ན་ཡང་དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཟུང་བ་ནི་དམིགས་པའོ་ཞེས་དེ་དག་གི་དོན་ལ་རྟོག་ན་ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་གཟུང་པ་ཉིད་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ཚུལ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་གཟུགས་ལ་མི་དམིགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་དང་ལྡན་པའི་(60A)བར་ལ་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དམིགས་པ་མེད་དེ། གང་ལ་འདི་དག་གི་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་གཟུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱིས་གཟུགས་མི་ཤེས་མི་མཐོང་ངོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་གྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་ཤེས་མི་མཐོང་ངོ༑ །གཟུགས་དང། ཚོར་བ་དང། འདུ་ཤེས་དང། འདུ་བྱེད་དང། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་མི་ཤེས་མི་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་བརྟགས་ཟིན་ཏོ། ། 
idānīm ālambanapratyayaniṣedhārtham āha-
anālambana evāyaṃ san dharma upadiśyate |
athānālambane dharme kuta ālambanaṃ punaḥ || 10 ||
 iha sālambanadharmāḥ katame? sarvacittacaittā ity āgamāt | cittacaittā yenālambanenotpadyante yathāyogaṃ rūpādinā, sa teṣām ālambanapratyayaḥ | ayaṃ ca vidyamānānāṃ vā parikalpyeta avidyamānānāṃ vā | tatra vidyamānānāṃ nārthas tadālambanapratyayena | dharmasya hi utpattyartham ālambanaṃ parikalpyate, sa cālambanāt pūrvaṃ vidyamāna eveti | athaivam anālambane dharme svātmanā prasiddhe kim asya ālambanayogena parikalpitena, ity anālambana evāyaṃ san vidyamāno dharmaḥ cittādikaḥ kevalaṃ sālambana ity ucyate bhavadbhiḥ svamanīṣikayā, na tvasya ālambanena kaścitsaṃbandho ’sti |
athāvidyamānasyālambanaṃ parikalpyate, tad api na yuktam, anālambana evāyam ity ādi | avidyamānasya hi nāsti ālambanena yogaḥ ||
anālambana evāyaṃ san dharma upadiśyate |
bhavadbhiḥ sālambana iti vākyaśeṣaḥ |
athānālambane dharme kuta ālambanaṃ punaḥ ||
atha śabdaḥ praśne | kuta iti hetau | tenāyam arthaḥ- athaivam anālambane dharme ’sati avidyamāne bhūyaḥ kuta ālambanam? ālambanakābhāvād ālambanasyāpy abhāva ity abhiprāyaḥ | kathaṃ tarhi sālambanāś cittacaittāḥ? sāṃvṛtam etal lakṣaṇaṃ na pāramārthikam ity adoṣaḥ || 10 || 
anutpanneṣu dharmeṣu nirodho nopapadyate |
nānantaram ato yuktaṃ niruddhe pratyayaś ca kaḥ || 9 || 
如諸佛所說 真實微妙法
於此無緣法 云何有緣緣4  
chos rnams skyes pa ma yin na | | ’gag pa ’thad par mi ’gyur ro | |
de phyir de ma thag mi rigs | | ’gags (4)na rkyen yang gang zhig yin | | 
9. When no elements have originated, [their] disappearance is not possible.
Therefore it is not proper to speak of an ”immediately preceding condition”; for if something has already ceased, what cause is there for it. 
If phenomena are not born, it is invalid for there to be cessation. Therefore, an immediate [condition] is unreasonable. What, having ceased, can also be a condition? 
དེ་མ་ཐག་པ་ཇི་ལྟར་དགག་ཅེ་ན། བཤད་པ། ཆོས་རྣམས་སྐྱེས་པས་ཡིན་ན། །འགག་པ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་མི་རེགས། །འགགས་ན་རྐྱེན་ཡང་་གང་ཞིག་ཡིན། །ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་སྟོན་པ་ན། །ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་འགག་པ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་འཐད་པར་འགྱུར་བས་གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཅེས་བྱའོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འགགས་ན་རྐྱེན་དུ་བསྟན་་པ་མི་འཐད་དེ་མེད་པ་རྐྱེན་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བ་དེ་གང་ཡིན། དེ་ནི་དེ་མ་ཐག་པ་དགག་པའོ། ། 
縁縁(3b1)者(2)如諸佛所説 眞實微妙法(3)於此無縁法 云何有縁縁(4)佛説。大乘諸法。若有色無色有形無形有漏(5)無漏有爲無爲等諸法相入於法性。一切皆(6)空無相無縁。譬如衆流入海同爲一味。實(7)法可信隨宜所説不可爲實。是故無縁(8)縁。 
འདིར་སྨྲས་པ། དངོས་པོ་གཞན་འགགས་མ་ཐག་པ་ནི་དངོས་པོ་གཞན་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དེ་མ་ཐག་པ་ཞེས་བྱ་བ་(166A)སྟེ་དེ་ཡོད་དོ། །བཤད་པ། ཆོས་རྣམས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ན། །འགག་པ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་མི་རིགས། །འགགས་ན་རྐྱེན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། །དེ་ལ་རྩ་བ་འོག་མ་གཉིས། །འགགས་ན་རྐྱེན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་མི་་རིགས། །ཞེས་བ་སྣོར་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདིར་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ལྟོས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་སྒྲ་ལ་ལྟོས་ནས། འགགས་ན་རྐྱེན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། །མ་སྐྱེས་པའི་རྐྱེན་གང་ཞིག་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་གཉིས་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་མ་བྱས་སོ། །དངོས་པོ་གཞན་འགག་མ་ཐག་པ་ནི་དངོས་པོ་གཞན་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་འཐད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར། ཆོས་རྣམས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ན། །འགག་པ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འགགས་ན་རྐྱེན་་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། །འགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་གལ་ཏེ་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བའི་སྔོན་རོལ་དུ་ས་བོན་འགག་པར་འགྱུར་ན་ནི་ས་བོན་འགགས་ཏེ་མེད་ན་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྐྱེན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། ཡང་ན་ས་བོན་འགག་པའི་རྐྱེན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། ས་བོན་་འགགས་ཏེ་མེད་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར། མྱུ་གུ་མ་སྐྱེས་པའི་རྐྱེན་དུ་ས་བོན་འགག་པ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་ས་བོན་འགགས་ནས་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བར་རྟོག་ན་དེ་གཉི་ག་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པར་ནི་མི་འདོད་དོ། །སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་མྱུ་གུ་སྐྱེས་མ་་ཐག་ཏུ་ས་བོན་འགག་པར་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་མ་ཐག་འགྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་མྱུ་གུ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ས་བོན་འགག་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཤད་པ། དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེས་ནའང་རྐྱེན་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་མྱུ་གུ་སྐྱེ་ཞིང་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་མཐར་་ཐུག་པའི་ཚེ་ས་བོན་འགག་པར་འགྱུར་ན་འགག་པ་དེའི་རྐྱེན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་པར་འགྱུར། མྱུ་གུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་གཉི་ག་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ས་བོན་འགག་བཞིན་པ་ན་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བས་དེས་ན་རྒྱུ་མེད་(166B)པའི་རྐྱེན་དུ་མི་འགྱུར་བར་སེམས་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་འགག་པ་དང་གང་སྐྱེ་བ་དེ་གཉི་ག་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་འགག་པའི་ཕྱིར་དང་། སྐྱེས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་གཉིས་ཡོད་ན། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་་གཉིས་དུས་གཅིག་ཏུ་རྟོག་ན་ཡང་དེ་མ་ཐག་པ་མི་འཐད་དེ། དུས་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་མི་རིགས། དེ་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བརྟགས་ན་དེ་མ་ཐག་པ་མི་འཐད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་འཐད་དོ། ། ཡང་ན་འདི་ནི་དོན་གཞན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་དངོས་པོ་རྣམས་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྔར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་གྲུབ་པར་བྱས་ནས། །བཤད་པ། ཆོས་རྣམས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ན། །འགག་པ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེས་པ་མ་་ཡིན་ཞིང་མེད་ན་འགག་པ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མེད་པ་ལ་ཅི་ཞིག་འགག་པར་འགྱུར། དེ་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་མི་རིགས། །དེ་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་འགག་པ་ཉིད་མི་འཐད་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་པ་མི་རིགས་སོ། །དེ་ནི་འགག་པར་རྟོག་ན་ཡང་དེ་མ་ཐག་པ་མི་རིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འགགས་ན་རྐྱེན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། སྐྱེས་ནའང་རྐྱེན་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་སྔར་རྣམ་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། 
ད་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གྱི་སྐབས་སུ་བབ་པས་དེ་བརྟག་པར་བྱའོ༑ །འདི་ལ་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་མ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་དེ་བསྟན་ཟིན་པས་དེའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ན། །འགག་པ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མགོ་གཉིས་པ་དགག་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་མི་རིགས། །དོན་དམ་པར་ཏེ། དེ་ཉིད་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དང་དོན་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་སྤྱིར་སྐྱེ་བ་ཁས་བླངས་ན་ཡང་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་དེ་མ་ཐག་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་འགག་པ་དེ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཡིན་པར་འདོད་ན་དེ་ཡང་ཚོགས་སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་རྐྱེན་ཉིད་དུ་མི་རིགས་ཏེ། འགག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པ་བཞིན་ནམ། གཟུགས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ནི། འགགས་ན་རྐྱེན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། །དེ་ནི་རྐྱེན་དུ་མི་སྲིད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འགགས་པས་ནི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང། སྤྱིའི་རྐྱེན་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགག་པ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་པའི་དབང་གིས་དངོས་པོ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ན་འགག་བཞིན་པས་གོ་སྐབས་འབྱེད་པས་(60B)གལ་ཏེ་དེ་ལས་གཞན་པ་འདས་པའི་སྐད་ཅིག་དག་གིས་བར་དུ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཉིད་འགྲུབ་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཡུལ་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་དང། དྲུག་པོ་འདས་མ་ཐག་པ་ཡི། །རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་དེ་ཡིད་དེ། །ཞེས་བྱ་བས་འགགས་མ་ཐག་པའི་ཡིད་རྐྱེན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལན་དུ་མི་རུང་ངོ། །འགག་བཞིན་པ་རྐྱེན་ཉིད་དུ་རྟོག་ན་ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ། དུས་མཉམ་པའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་ངོ་ཞེའོ། །གཞན་དག་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱེད་འོག་མ། དེ་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་མི་རིགས། །འགགས་ན་རྐྱེན་ཀྱང་གང་ཞིག་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ཡང་བྱ་སྟེ། ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདིར་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ལྟོས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་ཞིག་པ་དང། མ་སྐྱེས་པ་གཉིས་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་འགགས་པ་དང་སྐྱེ་བ་གཉིས་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་པ་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་དོན་དེ་འདོད་ན་འགགས་པའི་འགག་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་པས་རྣམ་པར་མི་གནས་པ་དེ་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་སྐྱེ་བར་རྟོག་ན་འགག་པ་དང་སྐྱེ་བ་གཉིས་ལ་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། བཟློག་པ་ལས་ནི་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེའི་ཚེ་གླགས་ཡོད་པའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང། སྒྲུབ་པ་བཟློག་པའི་ཚིག་གི་དོན་མངོན་པས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། འགགས་པ་ནི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་མ་ཞིག་པའི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་ལ་ནི་གཏན་ཚིགས་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་མ་ལ་ནི་ཕྱོགས་སྔ་མ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལས་སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེས་ཀྱང་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་བསྩལ་བའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་དེ་ཉིད་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ནམ། དོན་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། ། 
idānīṃ samanantarapratyayaniṣedhārtham āha-
anutpanneṣu dharmeṣu nirodho nopapadyate |
nānantaram ato yuktaṃ niruddhe pratyayaś ca kaḥ || 11 ||
 tatra paścime ślokasyārdhe pādavyatyayo draṣṭavyaḥ, caśabdaś ca bhinnakramo niruddhe ceti | tenaivaṃ pāṭhaḥ- niruddhe ca pratyayaḥ kaḥ? nānantaram ato yuktam iti | ślokabandhārthaṃ tv evam uktam ||
tatra kāraṇasyānantaro nirodhaḥ kāryasyotpādapratyayaḥ samanantarapratyayalakṣaṇam | atra vicāryate- anutpanneṣu dharmeṣu kāryabhūteṣv aṅkurādiṣu nirodho nopapadyate kāraṇasya bījādeḥ | yadaitad evam , tadā kāraṇasya nirodhābhāvād aṅkurasya kaḥ samanantarapratyayaḥ? athānutpanne ’pi kārye bījanirodha iṣyate, evaṃ sati niruddha bīje abhāvībhūte aṅkurasya kaḥ pratyayaḥ? ko vā bījanirodhasya pratyaya iti | ubhayam etad ahetukam ity āha- niruddhe ca kaḥ pratyaya iti | caśabdo ’nutpannaśabdāpekṣaḥ | tena anutpanne cāṅkure bījādīnāṃ nirodhe iṣyamāṇe ’py ubhayam etad ahetukam apadyata iti nānantaram ato yuktam | atha vā | na svato nāpi parata ity ādinā utpādo niṣiddhaḥ, tam abhisaṃdhāy āha-
anutpanneṣu dharmeṣu nirodho nopapadyate |
nānantaram ato yuktam iti |
api ca |
niruddhe pratyayaś ca kaḥ ||
ity atra pūrvakam eva vyākhyānam || 11 || 
bhāvānāṃ niḥsvabhāvānāṃ na sattā vidyate yataḥ |
satīdam asmin bhavatīty etan naivopapadyate || 10 || 
諸法無自性 故無有有相
說有是事故 是事有不然 
dngos po rang bzhin med rnams kyi | | yod pa gang phyir yod min na | |
’di yod pas na ’di ’byung zhes | | bya ba ’di ni ’thad ma yin | | 
10. Since existing things which have no self-existence are not real,
It is not possible at all that: “This thing ‘becomes’ upon the existence of that other one.” 
Because the existence of essence-less things does not exist, it is incorrect to say:“When this exists, that arises.” 
བདག་པོ་ཇི་ལྟར་དགག་ཅེ་ན། བཤད་པ། དངོས་པོ་རང་བཞིན་མེད་རྣམས་ཀྱི། །ཡོད་པ་གང་ཕྱིར་ཡོད་མིན་ན། །འདི་ཡོད་པས་ན་འདི་འབྱུང་ཞེས། །བྱ་བ་དེ་ནི་འཐད་མ་ཡིན། །དངོས་་པོ་རང་བཞིན་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་གི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་འཐད་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བདག་པོ་དགག་པའོ། ། 
増上縁者(9)諸法無自性 故無有有相(10)説有是事故 是事有不然(11)經説十二因縁。是事有故是事有。此則不(12)然。何以故。諸法從衆縁生故自無定性。自(13)無定性故無有有相。有相無故。何得言是(14)事有故是事有。是故無増上縁。佛隨凡夫(15)分別有無故説。 
འདིར་སྨྲས་པ། བདག་པོ་ཉིད་ནི་ཡོད་དོ། །བདག་པོའི་དངོས་པོ་ནི་བདག་པོ་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་གང་ཡོད་ན་གང་འབྱུང་བ་དང་། གང་མེད་ན་གང་མི་འབྱུང་་བ་དེ་ནི་དེའི་བདག་པོ་ཉིད་དོ། །བཤད་པ། དངོས་པོ་རང་བཞིན་མེད་རྣམས་ཀྱི། །ཡོད་པ་གང་ཕྱིར་ཡོད་མི་མན། །འདི་ཡོད་པས་ན་འདི་འབྱུང་ཞེས། །བྱ་བ་དེ་ནི་འཐད་མ་ཡིན། འདི་ལ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ནི་སྔར་ཡང་ཀུན་ཏུ་བསྟན་ཅིང་ཕྱིས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པར་བྱས་ནས་དངོས་པོ་རང་བཞིན་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རང་བཞིན་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་མི་འཐད་པ་དེའི་ཕྱིར་གང་ཡོད་ན་འདི་ཡོད་པས་ཞེས་བརྗོད་པར་ནུས་པའི་དངོས་(167A)པོ་དེ་ཉིད་མེད་དོ། །འདི་ཡོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་མེད་ན་འདི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་འཐད་པར་ག་ལ་འགྱུར། འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་མི་འཐད་ན་གང་གི་བདག་པོ་ཉིད་དུ་ཇི་ཞིག་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་བདག་པོ་ཉིད་ཀྱང་མི་འཐད་དོ། ། 
ད་ནི་བདག་པོའི་རྐྱེན་གྱི་སྐབས་སུ་བབ་པས་དེ་དཔྱད་པར་བྱའོ། །ཁྱེད་ནི་གང་ཡོད་ན་གང་འབྱུང་བ་དེ་བདག་པོར་འདོད་དོ། །འདིར་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལ་ནི་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྟན་པས་དངོས་པོ་རྣམས་རང་གི་བདག་ཉིད་མ་ཐོབ་ཅིང། སྒྱུ་མ་(61A)བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར། དངོས་པོ་རང་བཞིན་མེད་རྣམས་ཀྱི། །ཡོད་པ་གང་ཕྱིར་ཡོད་མིན་ན། །ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནའོ། །དོན་དམ་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་སྟེ། རྒྱུ་ཉི་ཚེ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར། འདི་ཡོད་པས་ནི་འདི་འབྱུང་ཞེས། །བྱ་བ་དེ་ནི་འཐད་མ་ཡིན། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ལ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྐྱོན་དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ། །གང་དག་དེ་དག་ཡོད་པར་སྟོན་པ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལྟར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞི་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་དཔེའི་སྐྱོན་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འདུས་བྱས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པས་སྐྱོན་ཆགས་པ་ལས་འདུན་པ་བཟློག་ནས། དེ་ལ་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞི་བར་བསྟན་པ་ཡང་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པར་གཏོགས་པ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་དེ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་ནས། གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་དབུགས་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དག་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དག་པར་བསྔགས་པ་མཛད་པ་ཡང་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་དཔེ་མེད་པས་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་སྟེ། དེ་མེད་པས་འདོད་པའི་དོན་མི་འགྲུབ་བོ། །དེ་ལྟར་རྐྱེན་ཉིད་བཀག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང། ཡང་གཞན་དག་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། དོན་དམ་པར་མིག་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆད་དག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་མྱུ་གུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྐྱེན་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གང་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་རྐྱེན་ཡང་མེད་དེ། དཔེར་ན་རུས་སྦལ་གྱི་སྤུའི་གོས་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་དྲི་བར་བྱ་སྟེ། ཅི་ཁྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་སོ་སོ་བ་དང་འདུས་པ་དག་ལ་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་མེད། དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ཕྱོགས་དེའི་ལན་ནི། ཡོད་ན་རྐྱེན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཞེས་ལན་བཏབ་ཟིན་ཏོ། །ཇི་སྟེ་མེད་ན་དེའི་ལན་ཡང། །མེད་ན་གང་གིས་རྐྱེན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་ལན་བཏབ་ཟིན་ཏོ། ། 
idānīm adhipatipratyayasvarūpaniṣedhārtham āha- bījādīnāṃ
bhāvānāṃ niḥsvabhāvānāṃ na sattā vidyate yataḥ |
satīdam asmin bhavatīty etan naivopapadyate || 12 ||
 iha yasmin sati yad bhavati, tattasya ādhipateyam ity adhipatipratyayalakṣaṇam | bhāvānāṃ ca pratītyasamutpannatvāt svabhāvābhāve kutas tada yad asminn iti kāraṇatvena vyapadiśyate, kutas tad yad idam iti kāryatvena? tasmān nāsti lakṣaṇato ’pi pratyayasiddhiḥ || 12 || 
na ca vyastasamasteṣu pratyayeṣv asti tat phalam |
pratyayebhyaḥ kathaṃ tac ca bhaven na pratyayeṣu yat || 11 || 
略廣因緣中 求果不可得
因緣中若無 云何從緣出 
rkyen rnams so so ’dus pa la | | ’bras bu de ni med pa nyid | |
rkyen (5)rnams la ni gang med pa | | de ni rkyen las ji ltar skye | | 
11. The product does not reside in the conditioning causes, individually or collectively,
So how can that which does not reside in the conditioning cause result from conditioning causes? 
There is no effect at all in the conditions individually or together. How can that which is not in the conditions itself be born from conditions? 
དེ་ལྟར་རྐྱེན་དེ་དག་སྤྱི་དང་སོ་སོར་བཀག་པས། རྐྱེན་རྣམས་སོ་སོ་འདུས་པ་ལས། །འབྲས་བུ་དེ་ནི་མེད་་པ་ཉིད། །རྐྱེན་རྣམས་ལ་ནི་གང་མེད་པ། །དེ་ནི་རྐྱེན་ལས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། །རྐྱེན་རྣམས་སོ་སོ་དང་འདས་པ་དག་ལ་འབྲས་བུ་དེ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན། རྐྱེན་རྣམས་སོ་སོ་དང་འདུས་པ་དག་ལ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་སོ། ། 
復次(16)略廣因縁中 求果不可得(17)因縁中若無 云何從縁出(18)略者。於和合因縁中無果。廣者。於一一縁(19)中亦無果。若略廣因縁中無果。云何言果(20)從因縁出。 
འདིར་་སྨྲས་པ། རྐྱེན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་འདི་ལྟར་གྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་སྨྲ་བར་མི་ནུས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྐྱེན་རྣམས་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ན་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་རྣམས་ལས་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་་མཐོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་མཐོང་ནས་འབྲས་བུའི་རྐྱེན་ནི་འདི་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་སོ། །བཤད་པ། རྐྱེན་རྣམས་སོ་སོ་འདུས་པ་ལས། །འབྲས་བུ་དེ་ནི་མེད་པ་ཉིད། །རྐྱེན་རྣམས་ལ་ནི་གང་མེད་པ། །དེ་ནི་རྐྱེན་ལས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། །ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཁོ་ན་ཞེས་་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སོ་སོ་བདག་ལ་ཡང་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། འདུས་པ་དག་ལ་ཡང་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྐྱེན་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མི་འཐད་ན། རྐྱེན་འགྲུབ་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་རྐྱེན་རྣམས་་སོ་སོ་བ་དང་འདུས་པ་ལ་འབྲས་བུ་དེ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྐྱེན་རྣམས་སོ་སོ་བ་དང་འདུས་པ་ལ་མེད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་དེ་དག་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་མེད་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་རྐྱེན་འགྲུབ་པར་ག་ལ་འགྱུར། དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་རྐྱེན་རྣམས་ལས་འབྲས་བུ་ཡོད་་པ་ཁོ་ནར་སེམས་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྐྱེན་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡོད་པ་ལ་རྐྱེན་གྱིས་བྱ་བ་མེད་དེ་སྐྱེས་ཟིན་པ་ཡང་སྐྱེད་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་རྐྱེན་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་དེ་ཡོད་པར་གྱུར་ན། རྐྱེན་དུ་མའི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྐྱེན་རེ་རེ་ལ་ཡོངས་སུ་་རྫོགས་པར་ཡོད་པའམ། ཆ་ཤས་ཅིག་ཡོད་པར་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་རེ་རེ་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡོད་པར་བརྟགས་ན་ནི་རྐྱེན་དུ་མར་མི་འགྱུར་ཏེ། རེ་རེ་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མི་ལྟོས་པར་རེ་རེ་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་རྐྱེན་རྣམས་ལ་(167B)འབྲས་བུའི་ཆ་ཤས་ཡོད་པར་བརྟགས་ན་ནི། དེ་ལྟ་ན་ཡང་མི་ལྟོས་པར་རེ་རེ་ལས་འབྲས་བུའི་ཆ་ཤས་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་དེ་ཡང་མི་འདོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་རྐྱེན་རྣམས་སོ་སོ་བ་དང་འདུས་པ་ལ་འབྲས་བུ་དེ་ཡོད་པར་མི་འཐད་དོ། ། 
འོན་(61B)གང་གི་ཚེ། རྐྱེན་རྣམས་སོ་སོ་འདུས་པ་ལ། །འབྲས་བུ་དེ་ནི་མེད་པ་ཉིད། །དེའི་ཚེ། རྐྱེན་རྣམས་ལ་ནི་གང་མེད་པ། །དེ་ནི་རྐྱེན་ལས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། །དོན་དམ་པར་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། རྐྱེན་རྣམས་ལ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་སྤུན་དག་ལས་ཞོ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་སྟེ་དེ་དག་ལ་ཞོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། 
atrāha- tantvādibhyaḥ paṭādikam upalabhya paṭādes tantvādayaḥ pratyayā iti | ucyate paṭādiphalapravṛttir eva svarūpato nāsti, kutaḥ pratyayānāṃ pratyayatvaṃ setsyati? yathā ca paṭādiphalapravṛttir asatī, tathā pratipādayann āha-
na ca vyastasamasteṣu pratyayeṣv asti tatphalam |
pratyayebhyaḥ kathaṃ tac ca bhaven na pratyayeṣu yat || 13 ||
 tatra vyasteṣu tantuturīvematasaraśalākādiṣu pratyayeṣu paṭo nāsti, tatrānupalabhyamānatvāt kāraṇabahutvāc ca kāryabahutvaprasaṅgāt | samuditeṣv api tantvādiṣu nāsti paṭaḥ, pratyekam avayaveṣv avidyamānatvāt, ekasya kāryasya khaṇḍaśa utpattiprasaṅgāt | tasmāt phalābhāvān na santi pratyayāḥ svabhāvata iti || 13 || 
athāsad api tat tebhyaḥ pratyayebhyaḥ pravartate |
apratyayebhyo ’pi kasmān nābhipravartate phalam || 12 || 
若謂緣無果 而從緣中出
是果何不從 非緣中而出 
ci ste de ni med par yang | | rkyen de dag las skye ’gyur na | |
rkyen ma yin pa dag las kyang | | ci yi phyir na skye mi ’gyur | | 
12. Then the “non-real” would result from those conditioning-causes.
Why then would a product not proceed also from non-causes? 
If, although the effect is not there, it is born from those conditions, why is an effect not born from what are not its conditions? 
ཅི་སྟེ་དེ་ནི་མེད་པར་ཡང་། །རྐྱེན་དེ་དག་ལས་སྐྱེ་(35A)འགྱུར་ན། །རྐྱེན་མིན་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ནི། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །ཅི་སྟེ་འབྲས་བུ་དེ་མེད་པར་ཡང་རྐྱེན་རྣམས་ལས་སྐྱེ་བར་སེམས་ན། འོ་ན་དེ་མེད་པར་འདྲ་བ་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་དག་ལས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར། 
復次(21)若謂縁無果 而從縁中出(22)是果何不從 非縁中而出(23)若因縁中求果不可得。何故不從非縁出。(24)如泥中無瓶。何故不從乳中出。 
ཅི་སྟེ་རྐྱེན་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་མེད་ཀྱང་རྐྱེན་རྣམས་་ལས་སྐྱེ་སྟེ། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་ཁོ་བོའི་རྐྱེན་རབ་ཏུ་འགྲུབ་བོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ལ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་སྟེ་དེ་ནི་མེད་པར་ཡང་། །རྐྱེན་དེ་དག་ལས་སྐྱེ་འགྱུར་ན། །རྐྱེན་མིན་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ནི། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །འདི་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ལས་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྱུར་ན། འབྲས་བུ་དེ་ཡང་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་མེད་དོ། །དེ་དག་ལ་མེད་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་རྐྱེན་རྣམས་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་ན་ནི་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་མེད་པར་མཚུངས་་པ་ལས། རྐྱེན་རྣམས་ལས་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་ལ་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལས་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཡིད་ལ་བསམས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་དེ། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་མེད་ན་རྐྱེན་འགྲུབ་པར་ག་ལ་འགྱུར། 
ཇི་སྟེ་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ལས་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་བྱིས་པའི་བློ་ཅན་སྤྱིའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་མཐོང་ནས་དོན་དམ་པར་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྐྱེ་བར་འདོད་དོ་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ༑ ཇི་སྟེ་དེ་ནི་མེད་པར་ཡང། །རྐྱེན་དེ་དག་ལས་སྐྱེ་འགྱུར་ན། །འོ་ན་ལྟ། རྐྱེན་མིན་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ནི། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །དེས་ན་འདི་ལ་གླགས་ཡོད་པའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་དག་ལས་འབྲས་བུ་མེད་པ་མི་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ། རྐྱེན་རྣམས་ལས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བར་ངེས་ཏེ་དཔེར་ན་གལ་ཏེ་སྒྲ་བྱས་པ་རྟག་ན་བུམ་པ་བྱས་པ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་སྐད་སྨྲས་ན་སྒྲ་ནི་མི་རྟག་སྟེ། །བྱས་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འདིར་སྦྱོར་བའི་ཚིག་ནི་དོན་དམ་པར་མྱུ་གུས་སྟོང་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ལས་དེ་སྐྱེ་བར་མི་འཐད་དེ༑ འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཞོ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། དོན་དམ་པར་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་རྣམས་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་བཟུང་སྟེ། དེ་དག་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བུམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ལས་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །གྱུར་པ་ལ་བྱུང་བ་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བུམ་པ་ནི་འཇིམ་པ་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། ། 
athāsad api tat tebhyaḥ pratyayebhyaḥ pravartate |
 ity abhiprāyaḥ syāt-
apratyayebhyo ’pi kasmāt phalaṃ nābhipravartate || 14 ||
 apratyayeṣv api nāsti phalam iti | apratyayebhyo ’pi vīraṇādibhyaḥ kasmān nābhipravartate paṭa iti nāsti phalapravṛttiḥ svarūpataḥ || 14 || 
phalaṃ ca pratyayamayaṃ pratyayāś cāsvayaṃmayāḥ |
phalam asvamayebhyo yat tat pratyayamayaṃ katham || 13 || 
若果從緣生 是緣無自性
從無自性生 何得從緣生 
’bras bu rkyen gyi rang bzhin na | | rkyen rnams bdag gi rang (2b1)bzhin min | |
bdag dngos min las ’bras bu gang | | de ni ji ltar rkyen rang bzhin | | 
13. On the one hand, the product [consists in its] conditioning causes; on the other hand, the causes do not consist of themselves.
How can a product [resulting] from [conditioning causes] not consisting of themselves be consisting of those causes? 
Effects [are of] the nature of conditions. Conditions do not have own nature. How can those effects of what does not have own nature [be of] the nature of conditions? 
འདིར་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཡོད་དོ། །འདིར་བཤད་པ། འབྲས་བུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་ཡིན་ན། །རྐྱེན་རྣམས་རང་ལས་བྱུང་མ་ཡིན། །རང་བྱུང་མིན་ལས་འབྲས་བུ་གང་། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་རྐྱེན་ལས་བྱུང་། ། 
復次(25)若果從縁生 是縁無自性(26)從無自性生 何得從縁生 
འདིར་སྨྲས་པ། རྐྱེན་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང་་མེད་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ལས་སྐྱེའོ། །ཞེས་ནི་མི་སྨྲའོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་ལས་གྱུར་པའི་རྐྱེན་གྱི་བདག་ཉིད་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ནི་སྣམ་བུ་ནི་རྒྱུ་སྤུན་གྱི་བདག་ཉིད་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས། རྒྱུ་སྤུན་དག་ནི་སྣམ་བུའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །བཤད་པ། འབྲས་བུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་རྣམས་རང་ལས་བྱུང་མ་ཡིན། །རང་བྱུང་མིན་ལས་འབྲས་བུ་གང་། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་རྐྱེན་ལས་བྱུང་། །འབྲས་བུ་རྐྱེན་ལས་གྱུར་པ་རྐྱེན་གྱི་བདག་ཉིད་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་བརྟགས་ན། རྐྱེན་དེ་རྣམས་ནི་རང་ལས་གྱུར་པ་མ་་ཡིན། རང་ཉིད་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན། རང་ཉིད་བདག་ཉིད་མ་ཡིན། རང་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་རང་ལས་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ། རང་ཉིད་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ། རང་གི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པ། རང་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་དག་(168A)ལས་འབྲས་བུ་བྱུང་བར་རྟོག་ན་ཇི་ལྟར་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བར་ཉེ་བར་བརྟགས་ན། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་རྒྱུ་སྤུན་དག་རང་ཉིད་རབ་ཏུ་གྲུབ་ན་ནི་རང་ལས་བྱུང་བར་ཡང་འགྱུར་བས། དེས་ན་སྣམ་བུ་རྒྱུ་སྤུན་དག་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་འཐད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གང་གི་་ཚེ་རྒྱུ་དག་རང་ཉིད་རབ་ཏུ་མ་གྲུབ་པ་རང་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། རྒྱུ་དག་ལས་གྱུར་པ་རྒྱུ་དག་གི་བདག་ཉིད་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ། སྣམ་བུ་རྒྱུ་སྤུན་དག་ལས་བྱུང་ངོ ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་འཐད་པར་འགྱུར། སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ལྷས་ཀྱང་། །སྣམ་བུ་་རྒྱུ་ལས་གྲུབ་ཡིན་ན། །རྒྱུ་ཡང་གཞན་ལས་གྲུབ་པ་ཡིན། །གང་ལ་རང་ལས་གྲུབ་མེད་པ། །དེ་ཡིས་གཞན་ནི་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། ། 
འདིར་བཤད་པ། འབྲས་བུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་ཡིན་ན། །རྐྱེན་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ནའོ། །རྐྱེན་རྣམས་རང་ལས་བྱུང་མ་ཡིན། །རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བྱུང་བ་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བྲམ་ཟེའི་སྙིང་ནི་མར་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །རྐྱེན་རྣམས་ཇི་ལྟར་རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་པ་དེའི་ཕྱིར། རང་བྱུང་མིན་ལས་འབྲས་བུ་གང། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་རྐྱེན་ལས་བྱུང། །དོན་དམ་པར་འབྲས་བུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་(62A)མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། ། 
atrāha- yadi anyat phalaṃ syād anye ca pratyayāḥ, tadā kiṃ pratyayeṣu phalam asti nāstīti cintā syāt | nāsti tu vyatiriktaṃ phalam, kiṃ tarhi pratyayamayam eveti? ucyate-
phalaṃ ca pratyayamayaṃ pratyayāś cāsvayaṃmayāḥ |
phalam asvamayebhyo yat tat pratyayamayaṃ katham || 15 ||
 yadi pratyayam ayaṃ pratyayavikāraḥ phalam iti vyavasthāpyate, tad ayuktam | yasmāt te ’pi pratyayā asvayaṃ mayā apratyayasvabhāvā ity arthaḥ | tantumayo hi paṭa ity ucyate | syāt paṭo yadi tantava eva (pp_31) svabhāvasiddhāḥ syuḥ | te hi aṃśumayā aṃśuvikārā na svabhāvasiddhāḥ | tataś ca tebhyo ’svayaṃmayebhyo ’svabhāvebhyo yatphalaṃ paṭākhyam, tat kathaṃ tantumayaṃ bhaviṣyati? yathoktam-
paṭaḥ kāraṇataḥ siddhaḥ siddhaṃ kāraṇam anyataḥ | siddhir yasya svato nāsto tadanyaj janayet katham || iti || 15 || 
tasmān na pratyayamayaṃ nāpratyayamayaṃ phalam |
saṃvidyate phalābhāvāt pratyayāpratyayāḥ kutaḥ || 14 || 
果不從緣生 不從非緣生
以果無有故 緣非緣亦無 
de phyir rkyen gyi rang bzhin min | | rkyen min rang bzhin ’bras bu ni | |
yod min ’bras bu med pas na | | rkyen min rkyen du ga la ’gyur | | 
14. Therefore, that product does not consist in those causes; [yet] it is agreed that a product does not consist of non-causes.
How [can there be] a conditioning cause or non-cause when a product is not produced? 
Therefore, [it does] not have the nature of conditions, nor is there an effect with the nature of non-conditions. Since there is no effect, what could [be its] non-conditions or conditions? 
དེ་ཕྱིར་རྐྱེན་ལས་བྱུང་མ་ཡིན། །རྐྱེན་མིན་་ལས་བྱུང་འབྲས་བུ་ནི། །ཡོད་མིན་འབྲས་བུ་མེད་པས་ན། །རྐྱེན་མིན་རྐྱེན་དུ་ག་ལ་འགྱུར། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་དག་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྔར་འབྲས་བུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམས་པ་་དེ་ལ་རིགས་པས་རབ་ཏུ་བརྟགས་ན། རྐྱེན་རྣམས་ནི་འབྲས་བུ་དང་འདྲ་བ་ཁོ་ནར་རང་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་རང་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དག་ལས་འབྲས་བུ་གང་བྱུང་བ་དེ་ཇི་ལྟར་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་རིགས། དེ་ལྟ་བས་ན་འབྲས་བུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མེད་ལ། རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མེད་དོ། །འབྲས་བུ་མེད་བས་ན་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་དང་། རྐྱེན་དག་ཀྱང་འབྲས་བུ་དང་འདྲ་བ་ཁོ་ནར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྨིག་རྒྱུ་བཞིན་ནོ། ། 
(27)果不從縁生 不從非縁生(28)以果無有故 縁非縁亦無(29)果從衆縁生。是縁無自性。若無自性則無(3c1)法。無法何能生。是故果不從縁生。不從(2)非縁生者。破縁故説非縁。實無非縁法。是(3)故不從非縁生。若不從二生。是則無果。(4)無果故縁非縁亦無 
དེ་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་རྐྱེན་རྣམས་རང་ཉིད་རབ་ཏུ་མ་གྲུབ་རང་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཞིང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། དེའི་ཕྱིར་རྐྱེན་བྱུང་མ་ཡིན། འབྲས་བུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་འབྲས་བུ་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ལས་བྱུང་བར་སེམས་ན། བཤད་པ། རྐྱེན་མིན་ལས་བྱུང་འབྲས་བུ་ནི། །ཡོད་མིན། གང་གི་ཚེ་སྣམ་བུ་རྒྱུ་སྤུན་ལས་བྱུང་བར་མི་འཐད་པ་དེའི་ཚེ་སྣམ་བུ་རྩི་རྐྱང་ལས་བྱུང་ངོ་། །ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་་དང་འགལ་བ་འདི་ཇི་ལྟར་འཐད་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མེད་དོ། །སྨྲས་པ། རྐྱེན་རྣམས་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྐྱེན་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ན་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ངེས་པ་མཐོང་སྟེ། འབྲུ་དག་་ལས་འབྲུ་མར་ཁོ་ན་འབྱུང་གི་མར་མི་འབྱུང་ངོ་། །ཞོ་ལས་ནི་མར་ཁོ་ན་འབྱུང་གི་འབྲུ་མར་མི་འབྱུང་ངོ་། །བྱེ་མ་དག་ལས་ནི་དེ་གཉི་ག་མི་འབྱུང་ངོ་། །འདི་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་འདི་དག་ནི་འདིའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ནི་འདིའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་རྐྱེན་འགྲུབ་་པོ། །བཤད་པ། འབྲས་བུ་མེད་པས་ན། །རྐྱན་མིན་རྐྱེན་དུ་ག་ལ་འགྱུར། །འདི་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་འབྲུ་མ་རལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་དང་། མི་འབྱུང་བ་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པར་ངེས་པའི་རྒྱུར་སྨྲས་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏེ། འབྲས་བུ་དེ་མེད་ན་(168B)འདི་དག་ནི་འདིའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ནི་འདིའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་འཐད་པར་གལ་འགྱུར། འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ན་འབྲས་བུ་དེ་ཡང་མེད་དོ། །འབྲས་བུ་མེད་པས་ན་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་དང་རྐྱེན་དུ་ག་ལ་འགྱུར། དེ་ལྟར་བས་ན་འབྲས་བུ་ཡང་མི་་འཐད་ལ་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་དག་ཀྱང་མེད་དོ། །འབྲས་བུ་དང་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་དག་མེད་པས་སྐྱེ་བར་བརྗོད་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་གྲུབ་པོ། ། 
དཔེར་ན་གལ་ཏེ་བ་རཱ་ཏ་གཞོན་ནུ་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ན་བྷ་བ་ར་ཏ་ཇི་ལྟར་དེའི་བུ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་འཇིམ་པའི་གོང་བུ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་བུམ་པ་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐ་སྙད་དུ་ཡང། དེ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པར་མི་བཟོད་པས། དེ་ཕྱིར་རྐྱེན་ལས་བྱུང་མ་ཡིན། །དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དཔེ་མེད་དེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང། སྒྲུབ་པའི་ཆོས་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དམ་དོན་འགལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འདིར་གཞན་གྱིས་སུན་ཕྱུང་བའི་དོན་སྒྲོ་བཏགས་ནས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་མེད་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པར་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང། འབྲས་བུ་ནི་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་འདོར་བས་དེ་མ་བཀག་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་ཀྱང་བརྗོད་པར་ནུས་ཏེ་དོན་དམ་པར་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་རྣམས་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་བཤད་པ། རྐྱེན་མིན་ལས་བྱུང་འབྲས་བུ་ནི། །ཡོད་མིན། རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ལས་གྱུར་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ན། དོན་དམ་པར་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་རྐྱེན་རྣམས་རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ན། འོ་ན་ནི་རྐྱེན་རྣམས་རྐྱེན་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྟོང་པར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་པས་དེས་ན་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་གྲུབ་པས་འདོད་པ་འགྲུབ་བོ། །དེ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་གིས་རྐྱེན་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དགག་པ་ཙམ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། མེད་པར་དགག་པའི་དོན་གྱི་དགག་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རྐྱེན་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མི་སྟོན་ཏོ། །སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བྱས་ནས་རྐྱེན་མིན་ཞེས་བྱ་བ་དང། རྐྱེན་དུ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དེ། རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང། མེད་པ་སྐྱེ་བ་བསྩལ་པས། དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མེད་པས་ན། །རྐྱེན་མིན་རྐྱེན་དུ་ག་ལ་འགྱུར། །དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་འཐད་པ་མེད་པ་རྣམས་རྐྱེན་དུ་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། མི་འགྱུར་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་(62B)དེའི་བློ་དང་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །འདིར། རྐྱེན་རྣམ་བཞི་སྟེ་རྒྱུ་དང་ནི། །དམིགས་པ་དང་ནི་དེ་མ་ཐག་བདག་པོ་ཡང་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང། བྱེ་བྲག་བསྩལ་བའི་དབང་གིས་དེ་མཇུག་བསྡུས་ཏེ། འདིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཁུང། གང་ཞིག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་མ་སྐྱེས། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད། །གང་ཞིག་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་དེ་སྟོང་གསུངས། །གང་གིས་སྟོང་ཉིད་ཤེས་ཏེ་བག་ཡོད་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་དུ། གང་ལ་ཅུང་ཟད་སྐྱེ་མེད་ཅིང། །འགག་པའང་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་པ། །འགྲོ་བ་དབེན་མཐོང་དེ་ལ་ནི། །ཡོད་པ་ཉིད་དང་མེད་ཉིད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་མེད་ཆོས། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་གཤེགས་དང་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་དུ་འཇམ་དཔལ་དེའི་ཕྱིར། ཁྱོད་ཀྱིས་རྣམ་གྲངས་དེས་ཀྱང་འདི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༑ དེ་བཞིན་དུ་གང་དུ་སྲེད་པ་ཐམས་ཅད་འགག་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །གང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེ་ན་ཏེ། འདི་ལ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཡང་མེད་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་བཞིན་དུ། གང་གིས་ཕུང་པོ་སྐྱེ་མེད་ཅིང། །འབྱུང་བ་མེད་པར་ཡོངས་ཤེས་པ། །དེ་དག་འཇིག་རྟེན་སྤྱོད་འགྱུར་ཡང། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་གནས་པ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དེ་དག་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། ། 
tasmān na pratyayamayaṃ
 phalaṃ saṃvidyate | apratyayamayaṃ tarhi astu-
nāpratyayamayaṃ phalam |
saṃvidyate
 iti tantumayo yadā paṭo nāsti, tadā kathaṃ vīraṇamayaḥ syā?
atrāha- mā bhūtphalam, pratyayāpratyayaniyamastu vidyate | tathā ca bhavān bravīti- yadi asat phalaṃ pratyayebhyaḥ pravartate, apratyayebhyo ’pi kasmānnābhipravartate iti | na cāsati phale paṭakaṭākhye tantuvīraṇānāṃ pratyayānāṃ pratyayatvaṃ yuktam, ataḥ phalam apy astīti | ucyate | syāt phalaṃ yadi pratyayāpratyayā eva syuḥ | sati hi phale ime ’sya pratyayā ime ’pratyayā iti syāt | tac ca vicāryamāṇaṃ nāstīti-
phalābhāvāt pratyayāpratyayāḥ kutaḥ || 16 ||
 pratyayāś ca apratyayāś ceti samāsaḥ || tasmān nāsti bhāvānāṃ svabhāvataḥ samutpattir iti | yathoktam āryaratnākarasūtre-
śūnyavidya na hi vidyate kvaci antarīkṣi śakunasya vā padam |
yo na vidyati sabhāvataḥ kvaci so na jātu parahetu bheṣyati ||
yasya naiva hi sabhāvu labhyati so ’svabhāvu parapaccayaḥ katham |
asvabhāvu paru kiṃ janīṣyati eṣa hetu sugatena deśitaḥ ||
sarva dharma acalā dṛḍhaṃ sthitā nirvikāra nirupadravāḥ śivāḥ |
antarīkṣapathatulya ’jānakā tatra muhyati jagaṃ ajānakam ||
śailaparvata yathā akampiyā evaṃ dharma avikampiyāḥ sadā | no cyavati na pi copapadyayu evaṃ dharmata jinena deśitā || ity ādi |
tathā-
yo na pi jāyati nā cupapadyī no cyavate na pi jīryati dharmaḥ |
taṃ jinu deśayatī narasiṃhaḥ tatra niveśayi sattvaśatāni |
yasya sabhāvu na vidyati kaści no parabhāvatu kenaci labdhaḥ |
nāntarato na pi bāhirato vā labhyati tatra niveśayi nāthaḥ ||
śānta gatī kathitā sugatena no ca gati upalabhyati kāci | tatra ca voharasī gatim ukto muktaku mocayamī bahusattvān || iti vistaraḥ || 16 || 
pratyayaparīkṣā nāma prathamaṃ prakaraṇaṃ || 
 
rkyen brtag pa zhes bya ba ste | | rab tu byed pa dang po’o || || 
 
 
རྐྱེན་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་པོའོ།། །། 
 
རྐྱེན་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་པོའོ།། །། 
སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱིས་ཉེ་བར་སྦྱར་བ། དབུ་མའི་རྩ་བའི་འགྲེལ་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མ་ལས། རྐྱེན་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་པོའོ།། །། 
ity ācāryacandrakīrtipādoparacitāyāṃ prasannapadāyāṃ madhyamakavṛttau pratyayaparīkṣā nāma prathamaṃ prakaraṇam || 
Permanent link
Go to Wiki Documentation
Enhet: Det humanistiske fakultet   Utviklet av: IT-seksjonen ved HF
Login