You are here: BP HOME > TLB > PP: Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā > fulltext
PP: Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages
Choose display
  • Enable images
  • Enable footnotes
    • Show all footnotes
    • Minimize footnotes
DiacriticaDiacritica-helpSearch-help
ā ī ū
ñ
ś ź
š č ǰ γ    
Note on the transliteration:
The transliteration system of the BP/TLB is based on the Unicode/UTF-8 system. However, there may be difficulties with some of the letters – particularly on PC/Windows-based systems, but not so much on the Mac. We have chosen the most accepted older and traditional systems of transliteration against, e.g, Wylie for Tibetan, since with Unicode it is possible, in Sanskrit and Tibetan, etc., to represent one sound with one letter in almost all the cases (excepting Sanskrit and Tibetan aspirated letters, and Tibetan tsa, tsha, dza). We thus do not use the Wylie system which widely employs two letters for one sound (ng, ny, sh, zh etc.).
 
Important:
We ask you in particular to note the use of the ’ apostrophe and not the ' representing the avagrāha in Sanskrit, and most important the ’a-chuṅ in Tibetan. On the Mac the ’ is Alt-M.
 
If you cannot find the letters on your key-board, you may click on the link "Diacritica" to access it for your search.
Choose specific texts..
    Click to Expand/Collapse Option Complete text
Click to Expand/Collapse Option1. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option2. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option3. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option4. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option5. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option6. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option7. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option8. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option9. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option10. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option11. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option12. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option13. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option14. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option15. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option16. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option17. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option18. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option19. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option20. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option21. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option22. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option23. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option24. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option25. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option26. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option27. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option28. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option29. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option30. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option31. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option32. Parivarta
  atha khalv āyuṣmān subhūtir bhagavantam etad avocat - yad bhagavān evam āha - durabhisaṃbhavā anuttarā samyaksaṃbodhiḥ |  paramadurabhisaṃbhavā anuttarā samyaksaṃbodhir abhisaṃboddhum iti, kathaṃ bhagavan durabhisaṃbhavā anuttarā samyaksaṃbodhiḥ? paramadurabhisaṃbhavā anuttarā samyaksaṃbodhir abhisaṃboddhum, yatra na kaścid abhisaṃbudhyate? tat kasya hetoḥ? śūnyatvād bhagavan sarvadharmāṇām |  na sa kaścid dharmaḥ saṃvidyate yo dharmaḥ śakyo ’bhisaṃboddhum |  tathā hi bhagavan sarvadharmāḥ śūnyāḥ |  yasyāpi bhagavan dharmasya prahāṇāya dharmo deśyate, so ’pi dharmo na saṃvidyate |  evaṃ yaś cābhisaṃbudhyetānuttarāṃ samyaksaṃbodhim, yac cābhisaṃboddhavyam, yaś ca jānīyāt, yac ca jñātavyam, (157) sarva ete dharmāḥ śūnyāḥ |  anenāpi bhagavan paryāyeṇa mamaivaṃ bhavati - svabhisaṃbhavā anuttarā samyaksaṃbodhir abhisaṃboddhuṃ na durabhisaṃbhaveti |  evam ukte bhagavān āyuṣmantaṃ subhūtim etad avocat - asaṃbhavatvāt subhūte durabhisaṃbhavā anuttarā samyaksaṃbodhiḥ |  asadbhūtatvāt subhūte durabhisaṃbhavā anuttarā samyaksaṃbodhiḥ |  avikalpatvāt subhūte durabhisaṃbhavā anuttarā samyaksaṃbodhiḥ |  aviṭhapitvāt subhūte durabhisaṃbhavā anuttarā samyaksaṃbodhiḥ |  paramadurabhisaṃbhavā anuttarā samyaksaṃbodhir abhisaṃboddhum || 
de skad ces bka’ stsal pa dang | bcom ldan ’das la lha rnams kyi dbang po brgya byin gyis ’di skad ces gsol to ||  bcom ldan ’das sems can gang dag byang chub (5) sems dpa’ sems dpa’ chen po sems dang po bskyed pa nas bzung ste bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas pa’i bar rnams kyi rjes su yi rang ba dang ldan pa’i sems bskyed pa’i bsod nams de ltar gzhal du ma mchis pa lags par mi nyan ma (6) ’tshal ma mthong rjes su yi rang bar mi sems pa de dag ni bdud kyis byin gyis brlabs par rig par bgyi’o ||  bcom ldan ’das sems can gang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po rnams kyi sems bskyed pa ’di la rjes su yi rang bar mi bgyid pa de dag ni bdud kyi phyogs su gyur pa (7) lags so ||  bcom ldan ’das sems can gang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po rnams kyi sems bskyed pa ’di la rjes su yi rang bar mi bgyid pa de dag ni bdud kyi gnas nas shi ’phos pa lags so ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das gang gis sems bskyed pa (236b1) ’di dag mngon par bsgrubs pa dang | sems bskyed pa ’di dag bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu yongs su bsngos pa’am sems bskyed pa ’di dag la rjes su yi rang bar bgyis pa de dag gis ni bdud kyi gnas rnam par ’jig par bgyid pa lags so ||  bcom (2) ldan ’das byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang dag gis bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu sems bskyed pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de dag gis sems bskyed pa de dag ni rjes su yi rang bar bgyi ba lags so ||  bcom ldan ’das (3) gang gis de bzhin gshegs pa yongs su ma btang ba dang | chos yongs su ma btang ba dang dge ’dun yongs su ma btang ba’i rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo de dag gis sems bskyed pa ’di la rjes su yi rang bar bgyi’o ||  de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis (4) lha rnams kyi dbang po brgya byin la ’di skad ces bka’ stsal to ||  kau shi ka de de bzhin no de de bzhin te | kau shi ka rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo gang dag gis de bzhin gshegs pa yongs su ma btang ba dang chos yongs su ma btang ba dang dge ’dun yongs su ma btang ba de dag gis (5) sems bskyed pa ’di dag la rjes su yi rang bar bya’o ||  kau shi ka rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo byang chub sems dpa’i theg pa pa’am rang sangs rgyas kyi theg pa pa ’am nyan thos kyi theg pa pa gang dag gis sems bskyed pa ’di la rjes su yi rang bar byas na de dag myur du de bzhin (6) gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams mnyes par byed par ’gyur gyi mi mnyes par byed par mi ’gyur ro ||  de skad ces bka’ stsal pa dang | bcom ldan ’das la lha rnams kyi dbang po brgya byin gyis ’di skad ces gsol to ||  bcom (7) ldan ’das de de bzhin no bde bar gshegs pa de de bzhin te | rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo byang chub sems dpa’i theg pa pa ’am rang sags rgyas kyi theg pa pa ’am nyan thos kyi theg pa pa gang dag gis sems bskyed pa ’di dag la rjes su yi rang ba de dag ni shin tu myur bar de (237a1) bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams mnyes par bgyid par ’gyur gyi mi mnyes par bgyid par mi ’gyur ro ||  de ltar rjes su yi rang ba dang ldan pa’i sems bskyed pa’i dge ba’i rtsa ba de dag gis gang dang gang du skye bar (2) gyur pa de dang der bkur stir bgyis par ’gyur bla mar bgyis par ’gyur rjed par bgyis par ’gyur mchod par bgyis par ’gyur ri mor bgyis par ’gyur bsnyen bkur bgyis par ’gyur te | de dag yid du mi ’ong ba’i gzugs mthong bar mi ’gyur de dag yid du mi ’ong ba’i sgra thos (3) par mi ’gyur de dag yid du mi ’ong ba’i dri snom par mi ’gyur de dag yid du mi ’ong ba’i ro yongs su myong bar mi ’gyur de dag yid du mi ’ong ba’i reg bya la reg par mi ’gyur ro || 
                         
                         
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
4. Enlightenment and emptiness  Subhuti: How can the Lord say that full enlightenment is hard to win,  exceedingly hard to win, when there is no one who can win enlightenment? For, owing to the emptiness of all dharmas,  no dharma exists that would be able to win enlightenment.  All dharmas are empty.  That dharma also for the forsaking of which dharma is demonstrated, that dharma does not exist.  And also that dharma which (314) would be enlightened in full enlightenment, and that which should be enlightened, and that which would cognize [the enlightenment], and that which should cognize it, - all these dharmas are empty.  In this manner I am inclined to think that full enlightenment is easy to win, not hard to win.  The Lord: Because it cannot possibly come about is full enlightenment hard to win,  because in reality it is not there,  because it cannot be discriminated,  because it has not been fabricated [as a false appearance].   
atha khalv āyuṣmān śāriputra āyuṣmantaṃ subhūtim etad avocat - śūnyam ity anenāpy āyuṣman subhūte paryāyeṇa durabhisaṃbhavā anuttarā samyaksaṃbodhiḥ |  paramadurabhisaṃbhavā anuttarā samyaksaṃbodhir abhisaṃboddhum |  tat kasya hetoḥ? na hy āyuṣman subhūte ākāśasyaivaṃ bhavati - aham anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbhotsye iti |  evaṃ ca āyuṣman subhūte ime dharmā abhisaṃboddhavyāḥ |  tat kasya hetoḥ? ākāśasamā hy āyuṣman subhūte sarvadharmāḥ |  yadi cāyuṣman subhūte svabhisaṃbhavā bhaved anuttarā samyaksaṃbodhiḥ, na tv evaṃ gaṅgānadīvālukopamā bodhisattvā vivarterann anuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ |  yasmāt tarhy āyuṣman subhūte gaṅgānadīvālukopamā bodhisattvā vivartante ’nuttarayāḥ samyaksaṃbodheḥ, tasmād āyuṣman subhūte evaṃ vijñāyate - durabhisaṃbhavā anuttarā samyaksaṃbodhiḥ |  paramadubhisaṃbhavā anuttarā samyaksaṃbodhir abhisaṃboddhum iti || 
de dag ngan song du mi skye bar rig par bgyi ste de dag mtho ris su skye bar rig par bgyi’o ||  de ci’i (4) slad du zhe na | ’di ltar rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo de dag gis sems can gzhal du med pa dang grangs med pa’i dge ba’i rtsa ba sems can thams cad bde bar byed pa la rjes su yi rang ba’i slad du’o ||  bcom ldan ’das gang gis ’dun pa bskyed de gang zag byang (5) chub sems dpa’i theg pa can rnams kyi sems bskyed pa de dag la rjes su yi rang bar bgyis pa de dag gi sems bskyed pa de dag kyang rnam par ’phel bas bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub thob par bgyid par ’gyur ro ||  de dag kyang bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i (6) byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas sems can gzhal du ma mchis grangs ma mchis pa rnams yongs su mya ngan las ’da’ bar bgyid par ’gyur ro ||  bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | kau shi ka de bzhin gshegs pa’i mthus khyod kyis tshig ci skad smras pa de de (7) bzhin no de de bzhin te | kau shi ka rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo gang gis gang zag byang chub sems dpa’i theg pa pa rnams kyi sems bskyed pa de dag la rjes su yi rang ba byas na | kau shi ka rnam grangs ’dis rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo des gang zag byang chub sems (237b1) dpa’i theg pa pa rnams kyi sems bskyed pa de dag la rjes su yi rang bar byas pas sems can gzhal du med bgrang du med pa dag gi dge ba’i rtsa ba la rjes su yi rang bar ’gyur bskyed pa dang mngon par bsgrubs par ’gyur ro ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das (2) sems sgyu ma lta bu ci ltar bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar ’gyur | de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal to ||  rab ’byor ’di ci snyam du sems khyod (3) kyis sems sgyu ma lta bur yang dag par rjes su mthong ngam | rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das de ni ma lags so ||  bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor ’di ci snyam du sems khyod kyis sgyu ma yang dag par rjes su mthong ngam | rab ’byor (4) gyis gsol pa | bcom ldan ’das de ni ma lags te bcom ldan ’das bdag gis sems sgyu ma lta bu dang sgyu ma yang yang dag par rjes su ma mthong ngo || 
               
               
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
Sariputra: Also because it is empty is it hard to win, O Subhuti.    For it does not occur to space that it will win full enlightenment.  As such, i.e. as without own-being, should these dharmas be known in enlightenment.  For all dharmas are the same as space.  And, Subhuti, if full enlightenment were easy to win, then countless Bodhisattvas would not turn away from it.  But as countless Bodhisattvas do turn away from it, therefore one can discern (315) that full enlightenment is hard to win, exceedingly hard to win.   
evam ukte āyuṣman subhūtir āyuṣmantaṃ śāriputram etad avocat - kiṃ punar āyuṣman śāriputra rūpaṃ vivartate anuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ? śāriputra āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputrānyatra rūpāt sa dharmaḥ, yo vivartate ’nuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputra vedanā saṃjñā saṃskārā vijñānaṃ vivartate ’nuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputrānyatra vedanāyāḥ saṃjñāyāḥ saṃskārebhyo ’nyatra vijñānāt sa dharmaḥ, yo vivartate ’nuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputra yā rūpatathatā, sā vivartate ’nuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputra yā vedanātathatā saṃjñātathatā saṃskāratathatā, yā vijñānatathatā, sā vivartate ’nuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputrānyatra rūpatathatāyāḥ sa dharmaḥ, yo vivartate ’nuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputrānyatra vedanātathatāyāḥ saṃjñātathatāyāḥ saṃskāratathatāyāḥ, anyatra vijñānatathatāyāḥ sa dharmaḥ, yo vivartate ’nuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputra rūpam abhisaṃbudhyate anuttarāṃ samyaksaṃbodhim? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputra vedanā saṃjñā saṃskārā vijñānam abhisaṃbudhyate anuttarāṃ samyaksaṃbodhim? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman (158) śāriputrānyatra rūpāt sa dharmaḥ, yo ’nuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyate? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputrānyatra vedanāyāḥ saṃjñāyāḥ saṃskārebhyaḥ, anyatra vijñānātsa dharmaḥ, yo ’nuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyate? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputra rūpatathatā anuttarāṃ saṃbodhim abhisaṃbudhyate? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputra vedanātathatā saṃjñātathatā saṃskāratathatā vijñānatathatā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyate? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputrānyatra rūpatathatāyāḥ sa dharmaḥ, yo ’nuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyate? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputrānyatra vedanātathatāyāḥ saṃjñātathatāyāḥ saṃskāratathatāyāḥ, anyatra vijñānatathatāyāḥ sa dharmaḥ, yo ’nuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyate? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputra rūpaṃ boddhavyam anuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputra vedanā saṃjñā saṃskārā vijñānaṃ boddhavyamanuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputrānyatra rūpāt sa dharmaḥ, yo boddhavyo ’nuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputrānyatra vedanāyāḥ saṃjñāyāḥ saṃskārebhyaḥ, anyatra vijñānātsa dharmaḥ yo boddhavyo ’nuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputra rūpatathatā boddhavyā anuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputra vedanātathatā saṃjñātathatā saṃskāratathatā vijñānatathatā boddhavyā anuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputrānyatra rūpatathatāyāḥ sa dharmaḥ, yo boddhavyo ’nuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputrānyatra vedanātathatāyāḥ saṃjñātathatāyāḥ saṃskāratathatāyāḥ, anyatra vijñānatathatāyāḥ sa dharmaḥ, yo boddhavyo ’nuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - tat kiṃ manyase āyuṣman śāriputra tathatā vivartate anuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - tat kiṃ manyase āyuṣman śāriputra tathatāyāṃ sa dharmaḥ, yo vivartate anuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - tat katamaḥ punar āyuṣman śāriputra sa dharmo yo vivartate anuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ? yas tasyām eva dharmatāyāṃ sthitaḥ sarvadharmāsthānayogena? katamo vā punaḥ sa śāriputra dharmo yā tathatā? kaccid vā punar āyuṣman śāriputra tathatā vivartiṣyate? āha - no hīdam āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - evam āyuṣman śāriputra satyataḥ sthitito ’nupalabhyamānānāṃ sarvadharmāṇāṃ katamaḥ sa dharmaḥ, yo vivartiṣyate anuttarayāḥ samyaksaṃbodheḥ? evam ukte āyuṣmān śāriputra āyuṣmantaṃ (159) subhūtim etad avocat - yayā dharmanayajātyā āyuṣmān subhūtiḥ sthaviro nirdiśati, tayā na sa kaścid dharmo yo vivartate ’nuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ |  ye ca khalu punar ime āyuṣman subhūte trayo bodhisattvayānikāḥ pudgalās tathāgatenākhyātāḥ, eṣāṃ trayāṇāṃ vyavasthānaṃ na bhavati |  ekam eva hi yānaṃ bhavati yad uta buddhayānaṃ bodhisattvayānaṃ yathā āyuṣmataḥ subhūter nirdeśaḥ || 
bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor ’di ci snyam du sems sgyu ma dang sems sgyu ma lta bu yang yang dag (5) par rjes su ma mthong ba gang yin pa khyod kyis ci sgyu ma ’am sems sgyu ma lta bu las gzhan na chos gang bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya ba’i chos de yang dag par rjes su mthong ngam ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan (6) ’das de ni ma lags te bcom ldan ’das bdag gis sgyu ma ’am sems sgyu ma lta bu las gzhan na chos gang bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya ba’i chos de yang dag par rjes su ma mthong ngo ||  bcom ldan ’das bdag gis (7) sgyu ma ’am sems sgyu ma lta bu las gzhan du chos de yang dag par rjes su ma mthong na mchis pa’o zhe’am ma mchis pa’o zhes chos gang zhig brjod par bgyi | chos shin tu dben pa de ni mchis pa’o zhe ’am ma mchis pa’o zhes rtogs su ma mchis te | chos gang shin tu (238a1) dben pa de ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang mi rgya’o ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das chos ma mchis pa ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang mi rgya’o ||  (2) bcom ldan ’das de lta bas na shes rab kyi pha rol tu phyin pa ni shin tu dben pa lags la | chos gang shin tu dben pa’i chos de ni bsgom par bgyi ba ma lags te des ni chos gang yang thob par bgyid pa’am spong par bgyid pa ma lags na | bcom ldan ’das ci ltar shes (3) kyi pha rol tu phyin pa shin tu dben pa la brten nas byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar ’gyur | bcom ldan ’das bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub kyang shin tu dben pa lags (4) te | bcom ldan ’das gang gi tshe shes rab kyi pha rol tu phyin pa shin tu dben pa lags la bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub kyang shin tu dben pa lags na | bcom ldan ’das de’i tshe ci ltar dben pas dben pa mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar ’gyur | de skad (5) ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal to ||  rab ’byor legs so legs so ||  rab ’byor de de bzhin no de de bzhin te | rab ’byor shes rab kyi pha rol tu phyin pa ni shin tu dben pa’o ||  bla na med pa yang dag (6) par rdzogs pa’i byang chub kyang shin tu dben pa yin te | rab ’byor gang gi phyir shes rab kyi pha rol tu phyin pa shin tu dben pa de nyid kyi phyir bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub shin tu dben pa mngon par rdzogs par ’chang rgya’o ||  rab ’byor gal te byang chub sems dpa’ (7) sems dpa’ chen pos shes rab kyi pha rol tu phyin pa shin tu dben pa’o zhes yang dag par shes na de shes rab kyi pha rol tu phyin pa ma yin no ||  rab ’byor de ltar byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa la brten nas bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i (238b1) byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya ste | rab ’byor shes rab kyi pha rol tu phyin pa la brten nas bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya ba yang med do ||  dben pas dben pa mngon par rdzogs par ’tshang mi rgya mod kyi | (2) byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang yang rgya ste shes rab kyi pha rol tu phyin pa lam brten par yang mngon par rdzogs par ’tshang mi rgya’o ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das ci ltar (3) bdag gis bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa’i don ’tshal ba de ltar na | bcom ldan ’das byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ni don zab mo la spyod do ||  bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de de bzhin no de de bzhin te | rab ’byor byang chub (4) sems dpa’ sems dpa’ chen po don zab mo la spyod do ||  rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang don zab mo la yang spyod la | ’di lta ste nyan thos kyi sa ’am rang sangs rgyas kyi sar don de mngon sum du mi byed pa ni dka’ ba byed pa yin no ||  rab ’byor (5) gyis gsol pa | bcom ldan ’das ci ltar bdag gis bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa’i don ’tshal ba de ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po dka’ ba bgyid pa cang ma lags so ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das ’di ltar gang zhig mngon sum (6) du bgyid pa’i chos de nyid kyang mi dmigs gang mngon du bgyi ba’i chos de yang mi dmigs gang gis mngon sum du bgyi ba’i chos de yang mi dmigs pa’i slad du’o ||  bcom ldan ’das gal te ’di skad bshad pa la byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po mi zhum mi ’gong (7) kun tu mi zhum yid phyir phyogs par mi ’gyur mi dngang kun tu mi skrag kun tu skrag pa dang ldan par mi ’gyur na shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod do ||  gal te spyod do snyam du yang dag par rjes su mi mthong na shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod do ||  gal te bdag bla na med pa (239a1) yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu nye bar gyur to snyam du de ltar yang yang dag par rjes su mi mthong na shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod do ||  gal te bdag gis nyan thos dang rang sangs rgyas kyi sa rgyang ring du bsrings so snyam du de ltar yang de mi sems na shes rab kyi (2) pha rol tu phyin pa la spyod do ||  bcom ldan ’das ’di lta ste dper na nam mkha’ ni ’di snyam du bdag kha cig dang ni nye’o kha cig dang ni ring ngo zhes snyam du mi sems so ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das nam mkha’ la rnam par rtog pa ma mchis pa’i slad du ste | (3) bcom ldan ’das de bzhin du byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod pa yang bdag ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub dang nye bar gyur te nyan thos kyi sa dang rang sangs rgyas kyi sa ni bdag dang rgyang ring ngo snyam du mi sems so ||  (4) de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa la rnam par rtog pa ma mchis pa’i slad du’o ||  bcom ldan ’das ’di lta ste dper na sgyu ma’i skyes bu ni ’di snyam du sgyu ma byed pa ni bdag dang nye’i yang skye po’i tshogs gzhan ’dus pa ’di ni bdag dang rgyang ring (5) ngo zhes mi sems so ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das sgyu ma’i skyes bu la rnam par rtog pa ma mchis pa’i slad du ste | bcom ldan ’das de bzhin du byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod pa yang ’di snyam du bdag ni bla na med pa (6) yang dag par rdzogs pa’i byang chub dang nye bar gyur te nyan thos kyis dang rang sangs rgyas kyis ni bdag dang rgyang ring ngo zhes mi sems so ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa la rnam par rtog pa ma mchis pa’i slad du’o ||  bcom ldan ’das ’di lta (7) ste dper na gzugs brnyan ni ’di snyam du dmigs pa gang gis gzugs brnyan ’byung ba de ni bdag dang nye ba yin gyi yang gang dag me long ngam snod chus bkang ba de’i drung du nye bar ma ’ongs pa de dag ni bdag dang rgyang ring ngo zhes mi sems so ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan (239b1) ’das gzugs brnyan la rnam par rtog pa ma mchis pa’i slad du ste | bcom ldan ’das de bzhin du byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod pa yang ’di snyam du bdag ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub dang nye bar gyur te nyan (2) thos kyis dang rang sangs rgyas kyi sa ni bdag dang rgyang ring po zhes mi sems so ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa la rnam par rtog pa ma mchis pa’i slad du’o ||  bcom ldan ’das ’di lta ste dper na de bzhin gshegs pa ni su la yang sdug pa’am mi (3) sdug pa mi mnga’o || 
                                                           
                                                           
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
Subhuti: But, Sariputra, does form, etc., turn away from full enlightenment? Sariputra: No, Subhuti.  Subhuti: Is then the dharma which turns away from full enlightenment other than form, etc.? Sariputra: No, Subhuti.      Subhuti: Does the Suchness of form, etc., turn away? Sariputra: No, Subhuti.    (316) Subhuti: Is the dharma which turns away from full enlightenment other than the Suchness of form, etc.? Sariputra: No, Subhuti.    Subhuti: Does form, etc., know full enlightenment? Sariputra: No, Subhuti.    Subhuti: Is the dharma which knows full enlightenment other than form, etc.? Sariputra: No, Subhuti.    Subhuti: Does the Suchness of form, etc., know full enlightenment? Sariputra: No, Subhuti.    (317) Subhuti: Is the dharma which knows full enlightenment other than the Suchness of form, etc.? Sariputra: No, Subhuti.    Subhuti: Should form, etc., be known in full enlightenment,    or a dharma other than form, etc.    (318) or the Suchness of form, etc.,    or a dharma other than the Suchness of form, etc.? Sariputra: No, Subhuti.    Subhuti: Does Suchness turn away from full enlightenment? Sariputra: No, Subhuti.  Subhuti: Is that dharma which turns away from full enlightenment in Suchness? Sariputra: No, Subhuti.  (319) Subhuti: What then, Sariputra, is this dharma which turns away from full enlightenment, when we consider it as it stands in this nature of dharmas, which is just emptiness, after the manner of taking no stand on any dharma? Or what dharma, is that Suchness? Is it perhaps Suchness which is turned away? Sariputra: No, Subhuti.  Subhuti: Since thus, in ultimate truth and as things stand, no dharma can be apprehended as real, what is that dharma which is turned away from full enlightenment? Sariputra: When one adopts the method of considering dharmas in their ultimate reality, which Subhuti the Elder uses in this exposition, then indeed there is no dharma which turns away from full enlightenment.  But then, Venerable Subhuti, there is no longer any ground for the distinction of those who have set their hearts on enlightenment into three kinds of persons, as described by the Tathagata, who differ with respect to the vehicle which they have chosen.  According to the exposition of the Venerable Subhuti there should be only one vehicle [for those whose hearts are set on enlightenment], i.e. the Buddha-vehicle, the Bodhisattva-vehicle, the great vehicle. 
atha khalv āyuṣmān pūrṇo maitrāyaṇīputra āyuṣmantaṃ śāriputram etad avocat - kiṃ punar āyuṣman śāriputra āyuṣmān subhūtiḥ sthaviraḥ ekam api bodhisattvaṃ nābhyupagacchati śrāvakayānikaṃ vā pratyekabuddhayānikaṃ vā mahāyānikaṃ vā |  praṣṭavyas tāvad ayam āyuṣmān subhūtiḥ sthaviraḥ |  atha khalv āyuṣmān śāriputra āyuṣmantaṃ subhūtim etad avocat - kiṃ punas tvam āyuṣman subhūte ekam api bodhisattvaṃ nābhyupagacchasi śrāvakayānikaṃ vā pratyekabuddhayānikaṃ vā mahāyānikaṃ vā? subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputra yā tathatāyāstathatā, tatra tathatāyām ekam api bodhisattvaṃ samanupaśyasi śrāvakayānikaṃ vā pratyekabuddhayānikaṃ vā mahāyānikaṃ vā? śāriputra āha - na hy etad āyuṣman subhūte |  tathatāpi tāvat tribhir ākārair nopalabhyate, prāg eva bodhisattvaḥ |  subhūtir āha - kiṃ punar āyuṣman śāriputra tathatā ekenāpy ākāreṇopalabhyate? āha - na hy etad āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - kaccit punas tvam āyuṣman śāriputra tathatāyām ekam api bodhisattvadharmaṃ samanupaśyasi? āha - na hy etad āyuṣman subhūte |  subhūtir āha - evam āyuṣman śāriputra satyataḥ sthititas tasya bodhisattvadharmasyānupalabhyamānasya kutas tavaivaṃ bhavati - ayaṃ śrāvakayānikaḥ, ayaṃ pratyekabuddhayānikaḥ, ayaṃ mahāyānika iti? evam eteṣām āyuṣman śāriputra bodhisattvānāṃ tathatāyāṃ pravibhāvyamānānām aviśeṣatāṃ nirviśeṣatāṃ nirnānākaraṇatāṃ śrutvā yasya bodhisattvasya mahāsattvasya cittaṃ nāvalīyate na saṃlīyate na pṛṣṭhībhavati, veditavyam etat - niryāsyaty ayaṃ bodhisattvo mahāsattvo bodhyā iti || 
de ci’i slad du zhe na | de bzhin gshegs pas rtog pa dang rnamaka par rtog pa thams cad spangs pa’i slad du ste | bcom ldan ’das de bzhin du byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod pa yang su la yang sdug pa ’am (4) mi sdug pa ma mchis so ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa la rnam par rtog pa ma mchis pa nyid kyi slad du’o ||  bcom ldan ’das ci ltar de bzhin gshegs pas rtog pa dang rnam par rtog pa thams cad spangs pa de bzhin du | bcom ldan (5) ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa yang rtog pa dang rnam par rtog pa thams cad spangs pa lags so ||  bcom ldan ’das ’di lta ste dper na de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas kyi sa sprul pa gang mngon par sprul pa de ’di snyam du bdag ni bla na (6) med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub dang nye bar gyur te nyan thos dang rang sangs rgyas kyis ni bdag dang rgyang ring ngo zhes mi sems so ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das sprul pa la rnam par rtog pa ma mchis pa’i slad du ste | bcom ldan ’das de bzhin du byang chub (7) sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod pa yang ’di snyam du bdag ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub dang nye bar gyur te nyan thos kyi sa dang rang sangs rgyas kyis ni bdag dang rgyang ring ngo zhes mi sems so ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan (240a1) ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa la rnam par rtog pa ma mchis pa’i slad du’o ||  bcom ldan ’das ’di lta ste dper na sprul pa de bgyi ba gang bgyi ba’i slad du sprul pa’i bgyi ba de yang bgyid la sprul pa de yang rnam par rtog pa ma mchis so || 
             
             
..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
Purna: First of all the Venerable Sariputra must ask the Venerable Subhuti the Elder whether he admits even one single kind of being whose heart is set on enlightenment, and who uses either the vehicle of the Disciples, or that of the Pratyekabuddhas, or the great vehicle.    Sariputra: Subhuti, do you admit even one single kind of being whose heart is set on enlightenment, and who uses either the vehicle of the Disciples, or that of the Bodhisattvas, or the great vehicle? (320) Subhuti: Sariputra, do you see in the Suchness of Suchness even one single being whose heart is set on enlightenment [i.e. as a real entity], be he one who uses the vehicle of the Disciples, or that of the Pratyekabuddhas, or the great vehicle? Sariputra: Not so, Subhuti.  Suchness, first of all, is not apprehended as of three kinds, how much less the being whose heart is set on enlightenment.  Subhuti: Is then Suchness apprehended as of one kind even? Sariputra: Not so, Subhuti.  Subhuti: Do you then perhaps see in Suchness even one single dharma which would constitute a being whose heart is set on enlightenment? Sariputra: Not so, Subhuti.  Subhuti: Since thus, in ultimate truth and as things stand, such a dharma which could constitute a being whose heart is set on enlightenment cannot be apprehended, where do you get the idea that “this one belongs to the vehicle of the Disciples, that one to the vehicle of the Pratyekabuddhas, that one to the great vehicle”? If a Bodhisattva who hears this absence of difference, distinction or differentiation between the three kinds of persons who have set their hearts on enlightenment, in so far as they are encompassed by the same Suchness, does not become cowed or stolid in mind, does not turn back, then one should know that he will go forth to enlightenment. 
atha khalu bhagavān āyuṣmantaṃ subhūtim etad avocat - sādhu sādhu subhūte |  evam etat subhūte, evam etat |  pratibhāti te subhūte yathāpi nāma tathāgatānubhāvena buddhādhiṣṭhānene_idaṃ vadasi |  evam eteṣāṃ bodhisattvānāṃ tathatāyāṃ pravibhāvyamānānām aviśeṣatāṃ nirviśeṣatāṃ nirnānākaraṇatāṃ śrutvā yasya bodhisattvasya mahāsattvasya cittaṃ nāvalīyate na saṃlīyate na pṛṣṭhībhavati, veditavyam etat - niryāsyaty ayaṃ bodhisattvo mahāsattvo bodhyā iti |  atha khalv āyuṣmān śāriputro bhagavantam etad avocat - katamayā bhagavan bodhyā niryāsyaty ayaṃ bodhisattvo mahāsattvaḥ? bhagavān āha - anuttarayā śāriputra samyaksaṃbodhyā niryāsyaty ayaṃ bodhisattvo mahāsattvaḥ || 
de ci’i slad du zhe na | (2) sprul pa de la rnam par rtog pa ma mchis pa’i slad du ste | bcom ldan ’das de bzhin du byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po yang bgyi ba gang bgyi ba’i slad du shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di bsgom par bgyi ba de yang bgyid la shes rab kyi pha rol tu phyin pa de yang rnam par rtog pa ma (3) mchis so ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa la rnam par rtog pa ma mchis pa’i slad du’o ||  bcom ldan ’das ’di lta ste dper na shing mkhan mkhas pa ’am shing mkhan gyi slob mas shing las bgyis pa’i skyes pa ’am bud med kyi ’khrul ’khor (4) sbyar ba bgyis na | de bgyi ba gang bgyi ba’i slad du bgyis pa’i bgyi ba de bgyid kyang shing gi tshogs de ni rnam par rtog pa ma mchis so ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das shing gi tshogs de la rnam par rtog pa ma mchis pa’i slad du ste | bcom ldan ’das de bzhin du byang chub (5) sems dpa’ sems dpa’ chen po yang bgyi ba gang bgyi ba’i slad du shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di bsgom pa bgyi ba de yang bgyid la shes rab kyi pha rol tu phyin pa de yang rnam par rtog pa ma mchis so ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa la (6) rnam par rtog pa ma mchis pa’i slad du’o || 
         
         
..  ..  ..  ..  .. 
(321) The Lord: Well said, Subhuti.    Through the might and sustaining power of the Tathagata have you been inspired to say this.    Sariputra: To which enlightenment, O Lord, will that Bodhisattva go forth? The Lord: To the full and supreme enlightenment. 
 
Go to Wiki Documentation
Enhet: Det humanistiske fakultet   Utviklet av: IT-seksjonen ved HF
Login