You are here: BP HOME > TLB > PP: Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā > fulltext
PP: Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages
Choose display
  • Enable images
  • Enable footnotes
    • Show all footnotes
    • Minimize footnotes
DiacriticaDiacritica-helpSearch-help
ā ī ū
ñ
ś ź
š č ǰ γ    
Note on the transliteration:
The transliteration system of the BP/TLB is based on the Unicode/UTF-8 system. However, there may be difficulties with some of the letters – particularly on PC/Windows-based systems, but not so much on the Mac. We have chosen the most accepted older and traditional systems of transliteration against, e.g, Wylie for Tibetan, since with Unicode it is possible, in Sanskrit and Tibetan, etc., to represent one sound with one letter in almost all the cases (excepting Sanskrit and Tibetan aspirated letters, and Tibetan tsa, tsha, dza). We thus do not use the Wylie system which widely employs two letters for one sound (ng, ny, sh, zh etc.).
 
Important:
We ask you in particular to note the use of the ’ apostrophe and not the ' representing the avagrāha in Sanskrit, and most important the ’a-chuṅ in Tibetan. On the Mac the ’ is Alt-M.
 
If you cannot find the letters on your key-board, you may click on the link "Diacritica" to access it for your search.
Choose specific texts..
    Click to Expand/Collapse Option Complete text
Click to Expand/Collapse Option1. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option2. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option3. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option4. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option5. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option6. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option7. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option8. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option9. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option10. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option11. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option12. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option13. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option14. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option15. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option16. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option17. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option18. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option19. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option20. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option21. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option22. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option23. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option24. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option25. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option26. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option27. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option28. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option29. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option30. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option31. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option32. Parivarta
dhāraṇaguṇaparikīrtanaparivarto daśamaḥ | 
de ci’i phyir zhe na | lha’i bu dag mtshan nyid ’di dag ni mi gnas pa mtshan nyid ’di dag ni nam mkha’ dang ba dra ba’o || 
 
 
.. 
(16)  摩訶般若波羅蜜不可思議品第十 
Chapter X Proclamation of the qualities of bearing in mind 
  atha khalu śakrasya devānām indrasyaitad abhūt - pūrvajinakṛtādhikārās te kulaputrāḥ kuladuhitaraś ca bhaviṣyanti bahubuddhāvaropitakuśalamūlāḥ, kalyāṇamitraparigṛhītāś ca bhaviṣyanti, yeṣām iyaṃ prajñāpāramitā śrotrāvabhāsam apy āgamiṣyati |  kaḥ punar vādo ya enām evaṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitām udgrahīṣyanti dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanty upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti |  udgṛhya dhārayitvā vācayitvā paryavāpya pravartya deśayitvopadiśyoddiśya svādhyāyya tathatvāya śikṣiṣyante, tathatvāya pratipatsyante, tathatvāya yogam āpatsyante |  na te avaramātrakeṇa kuśalamūlena samanvāgatā bhaviṣyanti |  bahubuddhaparyupāsitās te kulaputrāḥ kuladuhitaraś ca bhaviṣyanti |  paripṛṣṭāḥ paripraśnīkṛtāś ca te buddhā bhagavanto bhaviṣyanti kulaputraiḥ kuladuhitṛbhiścainām eva prajñāpāramitām |  śrutā ceyaṃ paurvakāṇām api tathāgatānām arhatāṃ samyaksaṃbuddhānām antikāt, ya enāṃ prajñāpāramitām etarhy api śroṣyanti |  śrutvā codgrahīṣyanti dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanty upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti, tathatvāya śikṣiṣyante, tathatvāya pratipatsyante, tathatvāya yogam āpatsyante |  bahubuddhāvaropitakuśalamūlās te kulaputrāḥ kuladuhitaraś ca veditavyāḥ, ya etasyām eva gambhīrāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ bhāṣyamāṇāyāṃ deśyamānāyām upadiśyamānāyām uddiśyamānāyāṃ svādhyāyyamānāyāṃ nāvaleṣyante na saṃleṣyante, na viṣatsyanti na viṣādam āpatsyante, na vipṛṣṭhīkariṣyanti mānasam, na bhagnapṛṣṭhīkariṣyanti, notrasiṣyanti na saṃtrasiṣyanti na saṃtrāsam āpatsyante || 
lha’i bu dag mtshan nyid ’di dag ni de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas kyis ma bzhag ste | (7) mtshan nyid ’di dag ni gzugs su bgrad pa ma yin no ||  tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rnam par shes par bgad pa ma yin no ||  mtshan nyid ’di dag ni gzugs la rten pa ma yin no ||  tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rnam par shes pa la rten pa ma (151b1) yin no ||  mtshan nyid ’di dag ni lha ’am mi ’am mi ma min pa dag gis ma gzhag go ||  mtshan nyid ’di dag ni lha dang mi dang lha ma yin du bcas pa’i ’jig rten gyis bskyod mi nus so ||  de ci’i phyir zhe na | lha dang mi dang lha ma yin du bcas pa’i ’jig rten yang mtshan nyid ’di (2) dag kho nar zad do ||  mtshan nyid ’di dag ni gang gis kyang lag gis bzhag pa ma yin no ||  lha’i bu dag gang zhig ’di skad du nam mkha’ ’di sus bzhag ces zer na | lha’i bu dag ci de yang dag par smra bas smra ba yin nam | de skad ces bka’ stsal pa dang | bcom ldan ’das (3) la ’dod pa na spyod pa dang gzugs na spyod pa’i lha’i bu de dag gis ’di skad ces gsol to ||  bcom ldan ’das nam mkha’ ni sus kyang ma bzhag go || 
                   
                   
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
  (17)爾時釋提桓因作是念。若人得聞般若波羅(18)蜜者。當知是人已曾供養諸佛。  何況受持讀(19)誦。如所説學如所説行。  若人聞説深般若波(20)羅蜜。受持讀誦如所説行。當知是人已曾多(21)供養佛廣問其義。於過去諸佛。聞深般若波(22)羅蜜。不驚不怖。             
1. Past deeds, and the present attitude to perfect wisdom  Thereupon it occurred to Sakra, Chief of Gods: Those who come to hear of this perfection of wisdom must be people who have fulfilled their duties under the former Jinas, who have planted wholesome roots under many Buddhas, who have been taken hold of by good friends.  How much more so those who take up this perfection of wisdom, bear it in mind, study, spread and explain it,  and who, in addition, train in Thusness, progress to Thusness, make efforts about Thusness.  They are endowed with more than trifling wholesome roots.  They will be people who have honoured many Buddhas,  and who have again and again questioned them.  It was just this perfection of wisdom which they have heard in the past in the presence of former Tathagatas.    They have planted wholesome roots under many Buddhas, (209) those sons and daughters of good family who, when just this perfection of wisdom being taught, explained and repeated, will not become cowed nor stolid, will not become cast down nor depressed, will not turn their minds away from it nor have their backs broken, will not tremble, be frightened, be terrified. 
atha khalv āyuṣmān śāriputraḥ śakrasya devānām indrasya imam evaṃrūpaṃ caitasaiva cetaḥparivitarkam ājñāya bhagavantam etad avocat - yo bhagavan ihaivaṃ gambhīrāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ bhāṣyamāṇāyāṃ deśyamānāyām upadiśyamānāyāṃ kulaputro vā kuladuhitā vā abhiśraddadhadavakalpayann adhimucya prasannacitto bodhāya cittam utpādya enāṃ prajñāpāramitām udgrahīṣyati dhārayiṣyati vācayiṣyati paryavāpsyati pravartayiṣyati deśayiṣyaty upadekṣaty uddekṣyati svādhyāsyati, tathatvāya śikṣiṣyate, tathatvāya pratipatsyate, tathatvāya yogam āpatsyate, yathāvinivartanīyo bodhisattvo mahāsattvas tathā sa dhārayitavyaḥ |  tat kasya hetoḥ? gambhīrā bhagavan iyaṃ prajñāpāramitā |  na hi bhagavan parīttakuśalamūlenāparipṛcchakajātīyenāśrutvā buddhānāṃ bhagavatāṃ saṃmukhībhāvataḥ pūrvam acaritavatā ihaiveyam evaṃ gambhīrā prajñāpāramitā adhimoktuṃ śakyā |  ye punar anadhimucya enām anavabudhyamānāḥ pratikṣeptavyāṃ maṃsyante, pūrvāntato ‘pi bhagavaṃs taiḥ kulaputraiḥ kuladuhitṛbhiś ceyaṃ gambhīrā prajñāpāramitā bhāṣyamāṇā pratikṣiptā |  tat kasya hetoḥ? yathāpi nāma parīttatvāt kuśalamūlānām |  na hi bhagavan acaritavadbhiḥ pūrvāntata iyaṃ gambhīrā prajñāpāramitā śakyā adhimoktum |  ye ‘pi ca pratikṣepsyanti enāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitāṃ bhāṣyamāṇām, te ’py evaṃ veditavyāḥ - pūrvāntato ‘py ebhir iyaṃ gambhīrā prajñāpāramitā bhāṣyamāṇā pratikṣiptā |  tathā hy eṣām asyāṃ gambhīrāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ bhāṣyamāṇāyāṃ nāsti śraddhāḥ, nāsti kṣāntir nāsti rucir nāsti cchando nāsti vīryaṃ (105) nāsty apramādo nāsty adhimuktiḥ, na caibhiḥ pūrvaṃ buddhā bhagavanto buddhaśrāvakā vā paripṛṣṭāḥ, na ca paripraśnīkṛtā iti || 
de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das nam mkha’ ni ’dus ma bgyis pa lags te nam mkha’ ni sus kyang ma bzhag go ||  de (4) nas bcom ldan ’das kyis ’dod pa na spyod pa dang gzugs na spyod pa’i lha’i bu de dag la bka’ stsal pa | lha’i bu dag de de bzhin no de de bzhin te | de bzhin gshegs pa rnams byung yang rung de bzhin gshegs pa rnams ma byung yang rung ste mtshan nyid ’di dag ni de bzhin du gnas (5) so ||  de ci’i phyir zhe na | ji ltar ’di dag gnas pa de ltar yang dag par de bzhin gshegs pas mngon par rdzogs par sangs rgyas nas bshad de de bas na lha’i bu dag de bzhin gshegs pa de bzhin gshegs pa zhes bya’o ||  de nas bcom ldan ’das la tshe dang ldan pa rab ’byor (6) gyis ’di skad ces gsol to ||  bcom ldan ’das mtshan nyid zab mo ’di dag de bzhin gshegs pas mngon par rdzogs par sangs rgyas so ||  ’di lta ste shes rab kyi pha rol tu byin pa ni de bzhin gshegs pa rnams kyi chags pa ma mchis pa’i ye shes so ||  chags pa ma (7) mchis pa’i ye shes kyi slad du shes rab kyi pha rol tu phyin pa ni de bzhin gshegs pa’i spyod yul lags so ||  de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal to || 
               
               
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
爾時舍利弗白佛言。世尊。若(23)菩薩摩訶薩。能信解深般若波羅蜜。當知是(24)菩薩如阿毘跋致。  何以故。  世尊。若人於過去(25)世。不久行深般若波羅蜜。則不能信解。        世尊。(26)若有誹謗拒逆般若波羅蜜。當知是人久已(27)誹謗拒逆般若波羅蜜。何以故。是人於深般(28)若波羅蜜。無有信心無清淨心。  亦不問諸佛(29)及諸佛弟子所疑。 
Sariputra read Sakra’s thoughts, and said: Like an irreversible Bodhisattva should one regard that person who, when just this deep perfection of wisdom is being taught and explained, has faith in it, and, trusting, firmly believing, his heart full of serene faith, raises a thought directed towards enlightenment, takes up, etc., this perfection of wisdom, trains in Thusness, progresses to Thusness, makes efforts about Thusness.  For this perfection of wisdom is deep, O Lord,  and therefore someone with diminutive wholesome roots, who, unwilling to ask questions, has learned nothing when face to face with the Buddhas and Lords in the past, and who has not practised in the past, cannot just here believe in this so deep perfection of wisdom.  And as to those who neither believe in it nor understand it, and who decide to reject it, (210) in the past also they have rejected this deep perfection of wisdom when it was taught,  and that in consequence of the inadequacy of their wholesome roots.  For those who have not practised in the past cannot believe in this perfection of wisdom.  When they reject it now, they have also rejected it in the past.  And that is the reason why, when this deep perfection of wisdom is being taught, they have no faith, or patience, or pleasure, or desire-to-do, or vigour, or vigilance, or resolve. And in the past also they have questioned neither the Buddhas, the Lords, nor their disciples. 
atha khalu śakro devānām indra āyuṣmantaṃ śāriputram etad avocat - gambhīrā ārya śāriputra prajñāpāramitā |  kim atrāścaryaṃ syād yad asyāṃ gambhīrāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ bhāṣyamāṇāyāṃ pūrvam acaritāvī bodhisattvo mahāsattvo nādhim ucyeta? atha khalu śakro devānām indro bhagavantam etad avocat - namaskaromi bhagavan prajñāpāramitāyai |  sarvajñajñānasya sa bhagavan namaskāraṃ karoti, yaḥ prajñāpāramitāyai namaskāraṃ karoti |  bhagavān āha - evam eva kauśika, evam etat |  sarvajñajñānasya sa kauśika namaskāraṃ karoti yaḥ prajñāpāramitāyai namaskāraṃ karoti |  tat kasya hetoḥ? atonirjātā hi kauśika buddhānāṃ bhagavatāṃ sarvajñatā |  sarvajñajñānanirjātā ca punaḥ prajñāpāramitā prabhāvyate |  evam asyāṃ prajñāpāramitāyāṃ caritavyam |  evam asyāṃ prajñāpāramitāyāṃ sthātavyam |  evam asyāṃ prajñāpāramitāyāṃ pratipattavyam |  evam asyāṃ prajñāpāramitāyāṃ yogam āpattavyam || 
rab ’byor de de bzhin no de de bzhin te | rab (152a1) ’byor de ltar shes rab kyi pharol tu phyin pa ’di ni de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas la ’jig rten ’di yang dag par ston pa yin no ||  rab ’byor ci ltar de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs (2) rgyas rnams shes rab kyi pha rol tu phyin pa’i chos ’di la brten cing gnas pa de kho na bzhin du chos de dag la mi gnas pas rtag tu gnas pa yin zhing de bzhin du yang de bzhin gshegs pas mngon par rdzogs par sangs rgyas te des na de dag chos kho na la brten cing gnas so ||  chos (3) la bkur stir mdzad do ||  bla mar mdzad do ||  rjed par mdzad do ||  mchod par mdzad do ||  ri mor mdzad do ||  bsnyen bkur mdzad do ||  rab ’byor shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni chos rnams kyi chos nyid yin te | de’i phyir de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang (4) dag par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams shes rab kyi pha rol tu phyin pa la bkur stir mdzad do bla mar mdzad do rjed par mdzad do mchod par mdzad do ri mor mdzad do bsnyen bkur mdzad do ||  de ci’i phyir zhe na | rab ’byor shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di las de bzhin (5) gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams kyi thams cad mkhyen pa nyid rab tu ’byed par ’gyur te | de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams ni byas pa shes shing byas pa tshor ba yin no ||  rab ’byor yang gang zhig (6) ’di skad du de bzhin gshegs pa ni byas pa shes shing byas pa tshor ba’o zhes zer na yang dag par smra bas smra ba’o || 
                     
                     
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
爾時釋提桓因語舍利弗。(554a1)是般若波羅蜜甚深。  若不久行菩薩道不能(2)信解。有何可怪。  若人敬禮般若波羅蜜。即是(3)敬禮薩婆若智。  舍利弗言。如是如是。  憍尸迦。(4)若人敬禮般若波羅蜜。即是敬禮薩婆若智。  (5)從般若波羅蜜生諸佛薩婆若智。  從薩婆若(6)智還生般若波羅蜜。    菩薩應如是住般若波(7)羅蜜。    應如是習般若波羅蜜。 
Sakra: Deep, O holy Sariputra, is the perfection of wisdom.  It is not at all astonishing that, when it is being taught, a Bodhisattva would not believe in it, if he had not practised in the past. Sakra then said to the Lord: I pay homage, O Lord, to the perfection of wisdom!  One pays homage to the cognition of the all-knowing when one pays homage to the perfection of wisdom.  The Lord: So it is.  For from it has come forth the all-knowledge of the Buddhas, the Lords, (211) and, conversely, the perfection of wisdom is brought about as something that has come forth from the cognition of the all-knowing.      That is why one should course,  stand,  progress,  and make efforts in this perfection of wisdom. 
atha khalu śakro devānām indro bhagavantam etad avocat - kathaṃ bhagavan prajñāpāramitāyāṃ caran bodhisattvo mahāsattvaḥ prajñāpāramitāyāṃ sthito bhavati? kathaṃ prajñāpāramitāyāṃ caran prajñāpāramitāyāṃ yogam āpadyate? evam ukte bhagavān śakraṃ devānām indram etad avocat - sādhu sādhu kauśika |  sādhu khalu punas tvaṃ kauśika yas tvaṃ tathāgatam arhantaṃ samyaksaṃbuddham enam arthaṃ paripraṣṭavyaṃ paripraśnīkartavyaṃ manyase |  idam api te kauśika buddhānubhāvena pratibhānam utpannam |  iha kauśika bodhisattvo mahāsattvaḥ prajñāpāramitāyāṃ caran rūpe na tiṣṭhati, rūpam iti na tiṣṭhati |  yataḥ kauśika bodhisattvo mahāsattvo rūpe na tiṣṭhati, rūpam iti na tiṣṭhati, evaṃ rūpe yogam āpadyate |  evaṃ vedanāyāṃ saṃjñāyāṃ saṃskāreṣu |  vijñāne na tiṣṭhati, vijñānam iti na tiṣṭhati |  yataḥ kauśika bodhisattvo mahāsattvo vijñāne na tiṣṭhati, vijñānam iti na tiṣṭhati, evaṃ vijñāne yogam āpadyate |  rūpam iti kauśika na yojayati, yataḥ kauśika rūpam iti na yojayati, evaṃ rūpam iti na tiṣṭhati |  evaṃ vedanāsaṃjñāsaṃskārāḥ |  vijñānam iti kauśika na yojayati, yataḥ kauśika vijñānam iti na yojayati, evaṃ vijñānam iti na tiṣṭhati |  evaṃ prajñāpāramitāyāṃ sthito bhavati |  evaṃ yogam āpadyate || 
byas pa shes shing byas pa tshor ba’o zhes zer na yang dag par smra bas smra ba’o zhes bya ba | rab ’byor ci ltar de bzhin gshegs pa byas pa shes shing byas pa tshor ba (7) yin zhe na | rab ’byor gang gis de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas theg pa gang dang gang gis gshegs pa dang sgrub pa gang dang gang gis bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas pa’i theg pa de dag (152b1) nyid dang sgrub pa de dag nyid byas pa shes shing byas pa tshor ba de nyid kyis de bzhin gshegs pas rjes su ’dzin cing rjes su skyong ste | rab ’byor ’di ni de bzhin gshegs pa’i byas ba shes shing byas pa tshor ba yin par rig par bya’o ||  rab ’byor gzhan yang de bzhin gshegs pas (2) chos thams cad ma byas pa ma byas pa’o zhes mngon par rdzogs par sangs rgyas so ||  ’gyur ba med par ’gyur ba med pa’o zhes mngon par rdzogs par sangs rgyas so ||  mngon par ’dus ma byas pa’o mngon par ’dus ma byas pa’o zhes mngon par rdzogs par sangs rgyas te | rab (3) ’byor ’di yang de bzhin gshegs pa’i byas pa shes shing byas pa tshor bar rig par bya’o ||  rab ’byor shes rab kyi pha rol tu phyin pa la brten nas chos thams cad la de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas kyi ye shes ’jug ste | rab ’byor (4) rnam grangs ’dis kyang shes rab kyi pha rol tu phyin pa ni de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams la ’jig rten ’di yang dag par ston pa’o ||  de skad ces bka’ stsal pa dang | bcom ldan ’das la tshe dang ldan pa rab ’byor gyis ’di (5) skad ces gsol to ||  bcom ldan ’das gang gi tshe chos thams cad shes pa po dang mthong ba po med pa yin pa de’i tshe | bcom ldan ’das ci ltar shes rab kyi pha rol tu phyin pa de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams la ’jig rten (6) ’di yang dag par ston pa lags | de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal te ||  rab ’byor khyod de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas la don ’di lta bu zhu bar bya ba dang (7) ’dri bar bya ba sems pa gang yin pa de ni legs so legs so ||  rab ’byor khyod gang ’di skad du chos thams cad shes pa po med pa mthong ba po med pa’o zhes zer ba ni rab ’byor de de bzhin no de de bzhin te | chos thams cad ni shes pa po dang mthong ba po med pa yin no ||  rab ’byor ci (153a1) ltar chos thams cad shes pa po dang mthong ba po med pa yin zhe na | rab ’byor chos thams cad ni stong pa’o ||  rab ’byor chos thams cad ni mi gnas pa’o ||  rab ’byor de ltar na chos thams cad shes pa po dang mthong ba po med pa’o ||  rab ’byor de ltar (2) na chos de dag thams cad ni shes rab kyi pha rol tu phyin pa la brten nas de bzhin gshegs pas mngon par rdzogs par sangs rgyas so || 
                         
                         
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
釋提桓因白佛(8)言。世尊。云何菩薩行般若波羅蜜。名爲住般(9)若波羅蜜。名爲習般若波羅蜜。佛告釋提桓(10)因言。善哉善哉  憍尸迦。汝能問佛是義。  汝所(11)問者皆是佛力。  憍尸迦。若菩薩行般若波羅(12)蜜不住色。  若不住色即是習色。  不住受想行(13)識。    若不住識即是習識。  復次憍尸迦。若菩薩(14)不習色。若不習色即不住色。  不習受想行識。(15)若不習識即不住識。    如是憍尸迦。是名菩薩(16)習般若波羅蜜。住般若波羅蜜。   
Sakra: How does a Bodhisattva, who courses in perfect wisdom, become one who has stood in the perfection of wisdom? How does he make efforts about the perfection of wisdom? The Lord: Well said, well said, Kausika.  Well said, again, well said, Kausika, since you have decided to question the Tathagata about this matter.  In that you have been inspired by the Buddha’s might.  Here, Kausika, a Bodhisattva who courses in perfect wisdom does not stand in form, etc.,  does not stand in the notion that ‘this is form,’ and that means that he makes efforts about form, etc.        He does not apply himself to the notion that ‘this is form, etc.’ Insofar as he does not apply himself to the notion that ‘this is form, etc.,’ he does not stand in the notion that ‘this is form, etc.’ (212,1)      Thus he becomes one who has stood in perfect wisdom,  thus he makes efforts. 
atha khalv āyuṣmān śāriputro bhagavantam etad avocat - gambhīrā bhagavan prajñāpāramitā |  duravagāhā bhagavan prajñāpāramitā |  durudgrahā bhagavan prajñāpāramitā |  apramāṇā bhagavan prajñāpāramitā |  bhagavān āha - evam etac chāriputra, evam etat |  rūpaṃ gambhīram iti śāriputra na tiṣṭhati |  yataḥ śāriputra rūpaṃ gambhīram iti na tiṣṭhati, evaṃ rūpe yogam āpadyate |  evaṃ vedanāsaṃjñāsaṃskārāḥ |  vijñānaṃ śāriputra gambhīram iti na tiṣṭhati |  yataḥ śāriputra vijñānaṃ gambhīram iti na tiṣṭhati, evaṃ vijñāne yogam āpadyate |  rūpaṃ śāriputra gambhīram iti na yogam āpadyate (106) |  yataḥ śāriputra rūpaṃ gambhīram iti na yogam āpadyate, evaṃ rūpaṃ gambhīram iti na tiṣṭhati |  evaṃ vedanāsaṃjñāsaṃskārāḥ |  vijñānaṃ śāriputra gambhīram iti na yogam āpadyate |  yataḥ śāriputra vijñānaṃ gambhīram iti na yogam āpadyate, evaṃ vijñānaṃ gambhīram iti na tiṣṭhati || 
rab ’byor de ltar na yang shes rab kyi pha rol tu phyin pa ni de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams la (3) ’jig rten ’di yang dag par ston pa yin no ||  gzugs ma mthong ba dang tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rnam par shes pa ma mthong ba’i phyir yang dag par ston pa’o ||  rab ’byor de ltar shes rab kyi pha rol tu phyin pa ni de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag (4) par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams la ’jig rten ’di yang dag par ston pa yin no ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das ci ltar gzugs ma mthong ba lags | ci ltar tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang | bcom ldan ’das ci ltar rnam par shes (5) pa ma mthong ba lags | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor gal te gzugs la dmigs pa’i rnam par shes pa mi skye ba de ltar na gzugs mi mthong ba yin no ||  de bzhin du gal te tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang | rab ’byor gal te rnam (6) par shes pa la dmigs pa’i sems mi skyed pa de ltar na rnam par shes pa mi mthong ba yin no ||  rab ’byor gzugs mi mthong ba gang yin pa dang | tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams gang yin pa dang | rab ’byor rnam par shes pa mi mthong ba gang yin pa de ltar de (7) bzhin gshegs pas ’jig rten gzigs pa yin no ||  rab ’byor de ltar shes rab kyi pha rol tu phyin pa ni de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams la ’jig rten ’di yang dag par ston pa’o ||  rab ’byor yang ci ltar shes rab kyi pha (153b1) rol tu phyin pas ’jig rten yang dag par ston ce na | de ltar ’jig rten stong pa’o ||  de ltar ’jig rten brjod pa’o ||  de ltar ’jig rten shes par byed pa’o ||  de ltar ’jig rten mthong par mdzad do ||  de ltar ’jig rten bsam gyis mi khyab pa dang de ltar ’jig rten zhi ba dang (2) de ltar ’jig rten dben pa dang de ltar ’jig rten rnam par dag pa’o zhes ’jig rten brjod do ||  de ltar shes par byed do ||  de ltar ’jig rten mthong bar mdzad pas so ||  ’phags pa shes rab kyi pha rol tu phyin pa brgyad stong pa las ’jig rten yang dag par ston pa zhes bya ba’i (3) le’u ste bcu gnyis pa’o || 
                             
                             
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
舍利弗白佛(17)言。世尊。般若波羅蜜甚深無量無底。        佛告舍(18)利弗。  若菩薩摩訶薩不住色甚深。  是爲習色(19)甚深。  不住受想行識甚深。    是爲習識甚深。  復(20)次舍利弗。若菩薩摩訶薩不習色甚深。  是爲(21)不住色甚深。  不習受想行識甚深。    是爲不住(22)識甚深。 
Sariputra: Deep, O Lord, is the perfection of wisdom.  Hard to fathom is the perfection of wisdom.  Hard to grasp is the perfection of wisdom.  Unlimited is the perfection of wisdom.  The Lord: So it is, Sariputra.  He does not stand in the notion that ‘form, etc., is deep.’  Insofar as he does not stand in this notion he makes efforts about form, etc.        He does not make efforts about the notion that ‘form , etc., is deep.’  In so far as he makes no efforts about this notion he does not stand in the notion that ‘form, etc., is deep.’       
  evam ukte āyuṣmān śāriputro bhagavantam etad avocat - gambhīrā bhagavan prajñāpāramitā avinivartanīyasya vyākṛtasya bodhisattvasya mahāsattvasya purato bhāṣitavyā |  tat kasya hetoḥ? sa hi bhagavan na kāṅkṣiṣyati, na vicikitsiṣyati na dhaṃdhāyiṣyati na vivadiṣyati || 
|| de nas bcom ldan ’das la tshe dang ldan pa rab ’byor gyis ’di skad ces gsol to ||  bcom ldan ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni zab bo ||  bcom ldan ’das kye ma shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni bgyi ba chen pos (4) nye bar gnas so || 
     
     
..  ..  .. 
  世尊。深般若波羅蜜。應於阿毘跋(23)致菩薩前説。  是人聞是不疑不悔。 
2. Qualifications of a bodhisattva who obtains perfect wisdom  Sariputra: In front of an irreversible Bodhisattva, of a Bodhisattva predestined to enlightenment, should the deep perfection of wisdom be taught.  For he will not hesitate, not doubt, not be stupefied, not dispute it. 
atha khalu śakro devānām indra āyuṣmantaṃ śāriputram etad avocat - sacet punar ārya śāriputrāvyākṛtasya bodhisattvasya mahāsattvasya purata iyaṃ prajñāpāramitā bhāṣyeta, ko doṣo bhavet? evam ukte āyuṣmān śāriputraḥ śakraṃ devānām indram etad avocat - dūrataḥ sa kauśika bodhisattvo mahāsattva āgato veditavyaḥ |  cirayānasaṃprasthitaḥ paripakvakuśalamūlaḥ sa kauśika bodhisattvo mahāsattvo veditavyaḥ, yo ‘vyākṛta imāṃ prajñāpāramitāṃ lapsyate darśanāya vandanāya paryupāsanāya śravaṇāya |  śrutvā ca notrasiṣyati na saṃtrasiṣyati na saṃtrāsam āpatsyate |  na cedānīm asau cireṇa vyākaraṇaṃ pratilapsyate ’nuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ |  āsannaṃ tasya vyākaraṇaṃ veditavyam |  sa bodhisattvo mahāsattvo naikaṃ vā dvau vā trīn vā tathāgatānarhataḥ samyaksaṃbuddhān atikramiṣyati, tato vyākaraṇaṃ pratilapsyate ’nuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau |  api tu tān ārāgayiṣyati, ārāgayitvā tāṃs tathāgatān arhataḥ samyaksaṃbuddhān na virāgayiṣyati |  tathāgatadarśanaṃ ca vyākaraṇenāvandhyaṃ kariṣyati, tathāgatadarśanāc ca tato vyākaraṇaṃ pratilapsyate ’nuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau |  yāvac ca vyākaraṇaṃ pratilapsyate ’nuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau, tāvad avandhyaṃ kariṣyati tathāgatadarśanavandanaparyupāsanopasthānaṃ yāvan nānuttarāṃ samyaksaṃbodhimabhisaṃbuddha iti || 
bcom ldan ’das kyi ma shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni bgyi ba bsam gyis mi khyab pa dang bgyi ba mnyam pa ma mchis pa dang bgyi ba gzhal du ma mchis pa dang bgyi ba grangs ma mchis pa dang bgyi ba mi mnyam pa dang mnyam pas nye bar gnas so ||  bcom (5) ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de de bzhin no de de bzhin te | rab ’byor shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni bya ba chen pos nye bar gnas so ||  rab ’byor shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni bya ba bsam gyis mi khyab pa dang bya ba mnyam pa med pa dang bya ba gzhal du med pa (6) dang bya ba grangs med pa dang bya ba mi mnyam pa dang mnyam pas nye bar gnas so ||  rab ’byor ci ltar shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di bya ba bsam gyis mi khyab pas nye bar gnas zhe na | rab ’byor de bzhin gshegs pa nyid dang sangs rgyas nyid dang rang byung nyid dang thams cad mkhyen pa (7) nyid ni bsam gyis mi khyab bo ||  rab ’byor de ltar na shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni bya ba bsam gyis mi khyab pas nye bar gnas te ’di ni sems kyis bsam par mi nus so ||  de ci’i phyir zhe na | ’di la sems sam sems pa ’am sems las byung ba’i chos mi ’jug pa’i (154a1) phyir ro ||  rab ’byor ci ltar shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di bya ba mnyam pa med pas nye bar gnas zhe na | rab ’byor de bzhin gshegs pas de bzhin gshegs pa nyid dang sangs rgyas nyid dang rang byung nyid dang thams cad mkhyen pa nyid ni bsam pa ’am mnyam (2) par mi nus so ||  rab ’byor de ltar na shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni bya ba mnyam pa med pas nye bar gnas so ||  rab ’byor ci ltar na shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di bya ba gzhal du med pas nye bar gnas zhe na | rab ’byor de bzhin gshegs pa nyid dang sangs rgyas nyid (3) dang rang byung nyid dang thams cad mkhyen pa nyid ni gzhal du med pa yin te | rab ’byor de ltar na shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni bya ba gzhal du med pas nye bar gnas so || 
                 
                 
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
爾時釋提(24)桓因語舍利佛 若於未受記菩薩前説當有何(25)咎。憍尸迦。若未受記菩薩。得聞深般若波羅(26)蜜。  當知是菩薩久發大乘心近於受記。      不久(27)必得受記。  若過一佛二佛。當得受阿耨多羅(28)三藐三菩提記。       
(213) Sakra: What would be the fault in teaching this perfection of wisdom in front of an unpredestined Bodhisattva?  Sariputra: If Kausika, unpredestined, a Bodhisattva obtains this perfection of wisdom, for vision, praise, worship and hearing, and if he remains unafraid when he hears it, one can be sure that he has come from afar, has set out for long in the vehicle, and that his wholesome roots are well matured.    It will not be long from now onwards until he receives the prediction to supreme enlightenment.  One can be sure that that prediction will be near,  and will come to him before he has passed by one, two or three Tathagatas.  And, of course, he will please the Tathagatas whom he passes by, will please them permanently,  and he will see to it that the vision of those Tathagatas will bear the fruit of the prediction, that it will lead him to the prediction to supreme enlightenment [itself].   
atha khalv āyuṣmān śāriputro bhagavantam etad avocat - dūrataḥ sa bhagavan bodhisattvo mahāsattva āgato bhaviṣyati |  cirayānasaṃprasthitaḥ |  paripakvakuśalamūlo hi bhagavan sa bodhisattvo mahāsattvo veditavyaḥ, ya imāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitāṃ lapsyate darśanāya vandanāya paryupāsanāya śravaṇāya |  kaḥ punar vādo ‘tra yaḥ śrutvā codgrahīṣyati dhārayiṣyati vācayiṣyati paryavāpsyati pravartayiṣyati deśayiṣyaty upadekṣyaty uddekṣyati svādhyāsyati || 
rab ’byor ci ltar na shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di bya ba grangs med pas nye bar gnas zhe na | rab (4) ’byor de bzhin gshegs pa nyid dang sangs rgyas nyid dang rang byung nyid dang thams cad mkhyen pa nyid ni grangs med pa yin te | rab ’byor de ltar na shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni bya ba grangs med pas nye bar gnas so ||  rab ’byor ci ltar na shes rab kyi pha rol tu phyin pa (5) ’di ni bya ba mi mnyam pa dang mnyam pas nye bar gnas zhe na | rab ’byor de bzhin gshegs pa nyid dang sangs rgyas nyid dang rang byung nyid dang thams cad mkhyen pa nyid rnams la mnyam pa yang med na lhag pa lta ci smos | rab ’byor de ltar na shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di (6) bya ba mi mnyam pa dang mnyam pas nye bar gnas so ||  gnas brtan rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das ci lags de bzhin gshegs pa nyid bsam gyis mi khyab pa mnyam pa ma mchis gzhal du ma mchis pa grangs ma mchis mi mnyam pa dang mnyam pa lags sam | (7) de bzhin du sangs rgyas nyid dang de bzhin du rang byung nyid dang de bzhin du thams cad mkhyen pa nyid bsam gyis mi khyab pa mnyam pa ma mchis pa gzhal du ma mchis pa mi mnyam pa dang mnyam pa lags sam | ’on te gzugs kyang bsam gyis mi khyab pa mnyam pa ma mchis (154b1) pa gzhal du ma mchis pa grangs ma mchis pa mi mnyam pa dang mnyam pa lags | de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang | ’on te rnam par shes pa yang bsam gyis mi khyab pa mnyam pa ma mchis pa gzhal du ma mchis pa grangs ma mchis pa mi mnyam pa dang mnyam (2) pa lags | ’on te chos thams cad kyang bsam gyis mi khyab pa mnyam pa ma mchis gzhal du ma mchis pa grangs ma mchis pa mi mnyam pa dang mnyam pa lags | de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal (3) to ||  rab ’byor de de bzhin ni de de bzhin te | rab ’byor gzugs kyang bsam gyis mi khyab pa mnyam pa med pa gzhal du med pa grangs med pa mi mnyam pa dang mnyam pa’o || 
       
       
..  ..  ..  .. 
       
Come from afar, O Lord,  set out for long in the great vehicle,  with wholesome roots well matured is that Bodhisattva who obtains this perfection of wisdom for vision, praise, worship and hearing.  How much more so if he would not only hear it, but also take it up, (214) bear it in mind, preach, study, spread, explain and repeat it. 
atha khalu bhagavān āyuṣmantaṃ śāriputram etad avocat - evam etac chāriputra, evam etat |  dūrataḥ sa śāriputra bodhisattvo mahāsattva āgato veditavyaḥ |  cirayānasaṃprasthitaḥ |  paripakvakuśalamūlo hi sa śāriputra bodhisattvo mahāsattvo bhaviṣyati, ya imāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitāṃ lapsyate darśanāya vandanāya paryupāsanāya śravaṇāya |  kaḥ punar vādo ‘tra yaḥ śrutvā codgrahīṣyati dhārayiṣyati vācayiṣyati paryavāpsyati pravartayiṣyati deśayiṣyaty upadekṣyaty uddekṣyati svādhyāsyati || 
rab ’byor de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rnam par shes pa yang bsam gyis (4) mi khyab pa mnyam pa med pa gzhal du med pa grangs med pa mi mnyam pa dang mnyam pa’o ||  rab ’byor de bzhin du chos thams cad kyang bsam gyis mi khyab pa mnyam pa med pa gzhal du med pa grangs med pa mi mnyam pa dang mnyam pa’o ||  de ci’i phyir zhe na | rab ’byor (5) gzugs kyi chos nyid gang yin pa de la ni sems med sems pa med sems las byung ba’i chos rnams med pas snyam du med do ||  rab ’byor de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rnam par shes pa’i chos nyid gang yin pa de la ni sems med sems pa med sems las (6) byung ba’i chos rnams med pas snyam du med do ||  rab ’byor chos thams cad kyi chos nyid gang yin pa de la ni sems med sems pa med sems las byung ba’i chos rnams med pas snyam du med do || 
         
         
..  ..  ..  ..  .. 
  佛言。如是如是。舍利佛。若未(29)受記菩薩。得聞深般若波羅蜜。當知是菩薩(554b1)久發大乘心。       
The Lord: So it is, Sariputra, as you have said.         
  atha khalv āyuṣmān śāriputro bhagavantam etad avocat - pratibhāti me bhagavan, pratibhāti me sugataupamyodāharaṇam |  tadyathāpi nāma bhagavan yo ‘yaṃ bodhisattvayānikaḥ kulaputro vā kuladuhitā vā svapnāntaragato ‘pi bodhimaṇḍe niṣīdet, veditavyam etad bhagavan, ayaṃ bodhisattvo (107) mahāsattva āsanno ‘nuttarāyāṃ samyaksaṃbodher abhisaṃbodhāyeti |  evam eva bhagavan yaḥ kulaputro vā kuladuhitā vā imāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitāṃ lapsyate darśanāya vandanāya paryupāsanāya śravaṇāya, kaḥ punarvādaḥ śrutvā codgrahītuṃ dhārayituṃ vācayituṃ paryavāptuṃ pravartayituṃ deśayituṃ upadeṣṭuṃ uddeṣṭuṃ svādhyāpanāya |  veditavyam etad bhagavan dūrato ‘yaṃ bodhisattvayānikaḥ pudgala āgataś cirayānasaṃprasthitaḥ |  āsanno ‘yaṃ bodhisattvayānikaḥ pudgalo vyākaraṇasya |  vyākariṣyanty enaṃ buddhā bhagavanto bodhisattvaṃ mahāsattvam anuttarāyāḥ samyaksaṃbodher abhisaṃbodhāyeti |  cirayānasaṃprasthitaḥ paripakvakuśalamūlo hi sa bodhisattvo mahāsattvo veditavyaḥ, yasyeyaṃ gambhīrā prajñāpāramitopapatsyate ’ntaśaḥ śravaṇāyāpi |  kaḥ punar vādo ‘tra bhagavan yaḥ kulaputro vā kuladuhitā vā enāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitām udgrahīṣyati dhārayiṣyati vācayiṣyati paryavāpsyati pravartayiṣyati deśayiṣyaty upadekṣyaty uddekṣyati svādhyāsyati |  tat kasya hetoḥ? bhūyastvena hi bhagavan dharmavyasanasaṃvartanīyaiḥ sattvāḥ karmopacayair avihitāḥ, teṣāṃ bhūyastvenāsyāṃ gambhīrāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ cittāni pratikūlāni bhaviṣyanti, cittāni parivellayiṣyanti |  na hy anupacitakuśalamūlāḥ sattvā asyāṃ bhūyastvena bhūtakoṭyāṃ praskandanti prasīdanti |  upacitakuśalamūlāḥ khalu punas te bhagavan sūpacitakuśalamūlāḥ kulaputrāḥ kuladuhitaraś ca veditavyāḥ, yeṣām asyāṃ bhūtakoṭyāṃ cittaṃ praskandati prasīdati |  tadyathāpi nāma bhagavan puruṣo yojanaśatikādaṭavīkāntārād dviyojanaśatikād vā triyojanaśatikād vā caturyojanaśatikād vā pañcayojanaśatikād vā daśayojanaśatikād vā aṭavīkāntārān niṣkrāmet |  sa niṣkramya paśyet pūrvanimittāni gopālakān vā paśupālakān vā sīmā vā ārāmasaṃpado vā vanasaṃpado vā, tato ’nyāni vā nimittāni, yair nimittair grāmo vā nagaraṃ vā nigamo va sūcyeta tasya tāni pūrvanimittāni dṛṣṭvaivaṃ bhavati - yathemāni pūrvanimittāni dṛśyante, tathā āsanno me grāmo vā nagaraṃ vā nigamo vā iti |  sa āśvāsaprāpto bhavati | sya bhūyaś coramanasikāro bhavati |  evam eva bhagavan yasya bodhisattvasya mahāsattvasyeyaṃ gambhīrā prajñāpāramitopavartate, veditavyaṃ tena bhagavan abhyāsanno ‘smyanuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ, na cireṇa vyākaraṇaṃ pratilapsye ‘nuttarāyāḥ samyaksaṃbodher iti |  nāpi tenotrasitavyaṃ na saṃtrasitavyaṃ na bhetavyaṃ śrāvakabhūmer vā pratyekabuddhabhūmer vā |  tat kasya hetoḥ? tathā hi asyemāni pūrvanimittāni saṃdṛśyante yad utemāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitāṃ labhate darśanāya vandanāya paryupāsanāya śravaṇāya |  evam ukte bhagavān āyuṣmantaṃ śāriputram etad avocat - evam etac chāriputra, evam etat |  pratibhātu te śāriputra punar apy etat sthānam, yathāpi nāmaitad buddhānubhāvena vyāharasi vyāhariṣyasi ca || 
rab ’byor de ltar na gzugs kyang bsam gyis mi khyab pa mnyam pa med pa’o ||  rab (7) ’byor de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rnam par shes pa yang bsam gyis mi khyab pa mnyam pa med pa’o ||  rab ’byor de bzhin du chos thams cad kyang bsam gyis mi khyab pa mnyam pa med pa’o ||  rab ’byor gzugs kyang gzhal du med pa’o ||  rab (155a1) ’byor de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rnam par shes pa yang gzhal du med pa’o ||  rab ’byor chos thams cad kyang gzhal du med pa’o ||  de ci’i phyir zhe na | rab ’byor gzugs kyi tshad ma mi shes so ||  rab ’byor de bzhin du tshor (2) ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rnam par shes pa’i tshad ma mi shes te | rab ’byor chos thams cad kyi yang tshad ma mi shes so ||  rab ’byor ci’i phyir gzugs kyi tshad ma rab tu mi she’o | de bzhin du tshor pa dang ’du shes dang ’du byed rnams dang | rab ’byor ci’i phyir rnam par (3) shes pa’i tshad ma rab tu mi shes | rab ’byor ci’i phyir chos thams cad kyi yang tshad ma rab tu mi shes zhe na | rab ’byor gzugs la tshad ma med do ||  rab ’byor de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang | rnam par shes pa la tshad ma med de | rab ’byor chos thams (4) cad la yang tshad ma med do ||  rab ’byor ci’i phyir gzugs la tshad ma med | rab ’byor ci’i phyir de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang | rab ’byor ci’i phyir rnam par shes pa la tshad ma med | rab ’byor ci’i phyir chos thams cad la tshad ma med ce na | rab ’byor chos (5) thams cad ni tshad ma med pa yin pa’i phyir ro ||  rab ’byor gzugs kyang grangs med pa’o ||  rab ’byor de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rnam par shes pa yang grangs med pa’o ||  rab ’byor chos thams cad kyang grangs med pa ste | bgrang ba las ’das pa nyid (6) yin pa’i phyir ro ||  rab ’byor gzugs kyang mi mnyam pa dang mnyam pa’o ||  rab ’byor de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang | rnam par shes pa yang mi mnyam pa dang mnyam pa’o ||  rab ’byor de bzhin du chos thams cad kyang mi mnyam pa dang mnyam pa ste | (7) rab ’byor chos thams cad ni nam mkha’ dang mnyam pa’i phyir ro ||  rab ’byor de ci snyam du sems ci nam mkha’ la mnyam pa ’am grangs sam tshad ma ’am snyom pa ’am sems sam sems pa ’am sems las byung ba’i chos gang yang yod dam | rab ’byor gyis gsol pa | bcom (155b1) ldan ’das de ni ma lags so ||  bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de kho na bzhin du rnam grangs ’dis chos ’di thams cad kyang bsam gyis mi khyab pa mnyam pa med pa gzhal du med pa grangs med pa mi mnyam pa dang mnyam pa ste | rab ’byor ’di dag ni de (2) bzhin gshegs pa’i chos yin no ||  rab ’byor rnam grangs ’dis kyang chos thams cad kyang bsam gyis mi khyab mnyam pa med gzhal du med grangs med mi mnyam pa dang mnyam pa ste | rab ’byor de bzhin gshegs pa’i chos ’di dag ni sems dang bral ba’i phyir (3) bsam gyis mi khyab bo ||  snyom pa las yang dag par ’das pa’i phyir mnyam pa med pa’o ||  rab ’byor bsam gyis mi khyab pa dang mnyam pa med pa zhes bya ba ’di ni rnam par shes par gyur pa’i chos kyi tshig bla dgas so || 
                                           
                          (2) ... [s]ūc(a)yati grāmo v(ā) ...      (3) ... [sy](a) bhūyo cauramanasī ... (4) ... ti pravart(t)eti dhāreti tath(ā) ...1            
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
    舍利弗白佛言。世尊。我今當説(2)譬喩。佛言。樂説便説。  世尊。譬如求菩薩道者(3)夢坐道場。知是菩薩當近阿耨多羅三藐三(4)菩提。          若求菩薩道者得聞深般若波羅蜜。當(5)知是菩薩久發大乘心。善根成就近於受記。(6)不久必得受記。        佛言。善哉善哉。舍利弗。汝承(7)佛神力復更説之。  世尊。譬如有人欲過險道。(8)若百由旬。若二百若三百若四百若五百由(9)旬。  欲出難時先見諸相。若見放牛羊者。若見(10)疆界。若見園林。見如是相故。當知此中必有(11)城邑聚落。  見是相已作是念。如我所見之相。(12)城邑聚落去此不遠。  其心安隱  不復畏有怨(13)家賊害。  世尊。菩薩亦如是。若得得聞深般若(14)波羅蜜。當知是菩薩近於受記。不久必得受(15)記。  爾時不畏墮聲聞辟支佛地。  何以故。是菩(16)薩得是本相。所謂得見深般若波羅蜜。得聞(17)深般若波羅蜜。   
3. Five similes to illustrate nearness to full enlightenment  Sariputra: A simile or example flashes into my mind, O Lord.  Just as we can be sure that a person belonging to the vehicle of the Bodhisattvas, when he dreams that he sits on the terrace of enlightenment, is actually near to supreme enlightenment;    just so we can be sure that a person who fulfils the conditions just outlined has come from afar, has set out for long in the vehicle of the Bodhisattvas,  and is near his prediction to enlightenment.  We can be sure that the Buddhas, the Lords, will predict (215) that this Bodhisattva shall win full enlightenment.  For a Bodhisattva has set out for long in the vehicle, and his wholesome roots are mature, if he gets to this deep perfection of wisdom, even if he gets no further than hearing it.  How much more so if he would also bear it in mind, etc., to: repeat it.  For the thoughts of beings who are not without an abundance of accumulations of karma conducive to the ruin of dharma will become averse to this deep perfection of wisdom, will sway away from it.  Through the abundance of that karma beings who have not collected wholesome roots will find no satisfaction nor faith in this reality-limit.  But those who find satisfaction and faith in it are people who have collected wholesome roots, well collected them.  A man coming out of a huge wild forest, one hundred miles big, up to a thousand miles big,  might see certain signs which indicate a town, or other inhabited place, - such as cowherds, or cattle keepers, or boundary lines, or gardens, or groves.  (216) From those signs he will infer the nearness of an inhabited place.  He feels happier,  and robbers no longer worry him.  Just so a Bodhisattva for whom this deep perfection of wisdom turns up should know that he is quite near to supreme enlightenment, that before long he will receive the prediction to it.  He should also no longer be afraid of the level of the Disciples and Pratyekabuddhas.  For this sign has appeared to him, i.e., that he has received this deep perfection of wisdom for vision, praise, worship, and hearing.  The Lord: So it is, Sariputra.  May you make clear also this section. For what you say, and what you will say, is due to the Buddha’s might. 
evam ukte āyuṣmān śāriputro bhagavantam etad avocat - tadyathāpi nāma bhagavan iha kaścid eva puruṣo mahāsamudraṃ draṣṭukāmo bhavet |  sa gacchen mahāsamudraṃ darśanāya |  yathā yathā ca sa gacchen mahāsamudraṃ darśanāya, tathā tathā sacet paśyet stambaṃ vā stambanimittaṃ vā parvataṃ vā (108) parvatanimittaṃ vā, tenaivaṃ veditavyaṃ dūre tāvad ito mahāsamudra iti |  sacen na bhūyaḥ paśyet stambaṃ vā stambanimittaṃ vā parvataṃ vā parvatanimittaṃ vā, tenaivaṃ veditavyam - abhyāsanna ito mahāsamudra iti |  tat kasya hetoḥ? anupūrvanimno hi mahāsamudraḥ, na mahāsamudrasyābhyantare kaścit stambo vā stambanimittaṃ vā parvato vā parvatanimittaṃ veti |  kiṃ cāpi sa na mahāsamudraṃ sākṣātpaśyati cakṣuṣā, atha ca punaḥ sa niṣṭhāṃ gacchati - abhyāsanno ‘smi mahāsamudrasya, neto bhūyo dūre mahāsamudra iti |  evam eva bhagavan bodhisattvena mahāsattvenemāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitāṃ śṛṇvatā veditavyam - kiṃcāpy ahaṃ tais tathāgatair arhadbhiḥ samyaksaṃbuddhair na saṃmukhaṃ vyākṛtaḥ, atha ca punar abhyāsanno ‘smyanuttarāyāḥ samyaksaṃbodher vyākaraṇasya |  tat kasya hetoḥ? tathā hy enāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitāṃ labhate darśanāya vandanāya paryupāsanāya śravaṇāyeti |  tadyathāpi nāma bhagavan vasante pratyupasthite śīrṇaparṇapalāśeṣu nānāvṛkṣeṣu nānāpallavāḥ prādurbhavanti |  pallaveṣu prādurbhūteṣv āttamanaskā bhavanti jāmbūdvīpakā manuṣyāḥ tāni pūrvanimittāni vaneṣu dṛṣṭvā na cirād vana puṣpāṇi ca phalāni ca prādurbhaviṣyanti |  tat kasya heto? tathā hi imāni pūrvanimittāni stambeṣu dṛśyanta iti |  evam eva bhagavan yadā bodhisattvo mahāsattvo labhate imāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitāṃ darśanāya vandanāya paryupāsanāya śravaṇāya, upavartate tasyeyaṃ gambhīrā prajñāpāramitā |  tadā paripakvakuśalaḥ sa bodhisattvo mahāsattvo veditavyaḥ - tenaiva pūrvakeṇa kuśalamūlenopanāmitīyaṃ tasmai gambhīrā prajñāpāramitā |  tatra yā devatāḥ pūrvabuddhadarśinyaḥ, tāḥ pramuditā bhavanti prītisaumanasyajātāḥ - paurvakāṇām api bodhisattvānāṃ mahāsattvānām imāny eva pūrvanimittāny abhūvann anuttarāyāḥ samyaksaṃbodher vyākaraṇāya |  na cireṇa batāyaṃ bodhisattvo mahāsattvo vyākaraṇaṃ pratilapsyate ’nuttarāyāḥ samyaksaṃbodher iti |  tadyathāpi nāma bhagavan strī gurviṇī gurugarbhā |  tasyā yadā kāyo veṣṭate, adhimātraṃ vā kāyaklamatho jāyate, na ca sā caṃkramaṇaśīlā bhavati |  alpāhārā ca bhavati |  alpastyānamiddhā ca bhavati |  alpabhāṣyā ca bhavati |  alpasthāmā ca bhavati |  vedanābahulā ca bhavati |  krandantī ca bahulaṃ viharati |  na ca saṃvāsaśīlā bhavati |  paurvakeṇāyoniśo manasikāreṇāsevitena niṣevitena bhāvitena bahulīkṛtena imām evaṃrūpāṃ kāyena vedanāṃ pratyanubhavāmīti, tadā veditavyam idaṃ bhagavan - yathāsyāḥ pūrvanimittāni saṃdṛśyante, tathā na cireṇa bateyaṃ strī prasoṣyate iti |  evam eva bhagavan yadā bodhisattvasya mahāsattvasyeyaṃ gambhīrā prajñāpāramitopavartate darśanāya vandanāya paryupāsanāya śravaṇāya, śṛṇvataś caināṃ ramate cittam asyāṃ prajñāpāramitāyām , arthikatayā cotpadyate, tadā veditavyam idaṃ bhagavan - na cireṇa batāyaṃ bodhisattvo mahāsattvo vyākaraṇaṃ pratilapsyate ’nuttarāyāḥ samyaksaṃbodher iti || 
gzhal du med pa dang bgrang du med pa dang (4) mi mnyam pa dang mnyam pa zhes bya ba yang de bzhin te | rab ’byor gzhal du med pa bgrang du med pa dang mi mnyam pa dang mnyam pa zhes bya ba ni | mnyam pa dang grangs dang tshad ma dang bral ba’i phyir te | de bzhin gshegs pa’i chos rnams gzhal du med pa dang bgrang du med (5) pa dang mi mnyam pa dang mnyam pa yin no ||  chos ’di dag ni nam mkha’ dang mnyam pa dang bgrang du med pa dang gzhal du med pa nyid kyis na mi mnyam pa dang mnyam pa dang bgrang du med pa dang gzhal du med pa yin no ||  kye ma chos ’di dag ni nam mkha’ dang mnyam pas mi mnyam (6) pa dang mnyam par mi ’jug pa yin te | rab ’byor de bas na chos ’di dag ni mnyam pa med pa zhes rjod do ||  nam mkha’ bsam gyis mi khyab pa’i phyir chos ’di dag bsam gyis mi khyab pa’o ||  nam mkha’ mnyam pa med pa’i phyir chos ’di dag mnyam pa med pa’o ||  nam (7) mkha’ gzhal du med pa’i phyir chos ’di dag gzhal du med pa’o ||  nam mkha’ grangs med pa’i phyir chos ’di dag grangs med pa’o ||  nam mkha’ mi mnyam pa dang mnyam pa’i phyir chos ’di dag mi mnyam pa dang mnyam pa’o ||  bcom ldan ’das kyis bsam gyis mi (156a1) khyab pa dang mnyam pa med pa dang gzhal du med pa dang grangs med pa dang mi mnyam pa dang mnyam pa ’di dag bshad pa na yang | dge slong lnga brgya len pa med par zag pa las sems rnam par grol lo ||  dge slong ma nyis stong yang len pa med par zag pa (2) las sems rnam par grol lo ||  dge bsnyen pa drug stong yang chos rnams la chos kyi mig rdul med cing dri ma dang bral ba rnam par dag go | dge bsnyen ma sum stong yang chos rnams la chos kyi mig rdul med cing dri ma dang bral bar rnam par dag go ||  byang chub sems dpa’ nyi (3) khris kyang mi skye ba’i chos la bzod pa thob par gyur to ||  de dag kyang bskal pa bzang po ’di nyid la bcom ldan ’das kyis bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu lung bstan to ||  dge bsnyen dang dge bsnyen ma gang dag chos rnams la chos kyi mig rdul med cing dri (4) ma dang bral ba rnam par dag pa de dag kyang bcom ldan ’das kyis lung bstan te | de dag kyang len pa med par zag pa las sems rnam par grol bar ’gyur ro ||  de nas bcom ldan ’das la tshe dang ldan pa rab ’byor gyis ’di skad ces gsol to ||  bcom ldan ’das shes (5) rab kyi pha rol tu phyin pa ni zab ste | bcom ldan ’das kye ma shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni bgyi ba chen pos nye bar gnas pa lags so ||  de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal to ||  rab ’byor (6) de de bzhin no de de bzhin te | rab ’byor shes rab kyi pha rol tu phyin pa ni zab bo ||  rab ’byor shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni bya ba chen pos nye bar gnas so ||  de ci’i phyir zhe na | rab ’byor ’di ni thams cad mkhyen pa nyid dang yang dag par ldan no ||  ’di ni rang (7) sangs rgyas kyi sa dang yang dag par ldan no ||  ’di ni nyan thos kyi sa dang yang dag par ldan no ||  rab ’byor ’di lta ste dper na | rgyal po rgyal rigs spyi bo nas dbang bskur ba yul gyi mi la mthu dang | brtson ’grus thob pa’i rgyal po bya ba gang zhig yin pa dang grong khyer gyi (156b1) bya ba gang yin pa dang ljongs kyi bya ba gang yin pa de dag thams cad ni blon po dang ’brel bar ’gyur te | de’i phyir rgyal po ni brtson pa chung zhing khur bor bar ’gyur ro ||  rab ’byor de bzhin du gang sangs rgyas kyi chos sam rang sangs rgyas kyi chos sam nyan thos kyi chos (2) kyang rung ste | de dag thams cad ni shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang yang dag par ldan pas shes rab kyi pha rol tu phyin pa nyid de la bya ba byed do ||  rab ’byor rnam grangs ’dis na shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni bya ba chen pos nye bar gnas so ||  gzugs la (3) yongs su mi ’dzin cing mngon par ma zhen par bya ba’i phyir dang de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang | rnam par shes pa la yongs su mi ’dzin cing mngon par ma zhen par bya ba’i phyir dang | rgyun tu zhugs pa’i ’bras bu la yongs su mi ’dzin cing mngon (4) par ma zhen par bya ba’i phyir dang de bzhin du lan cig phyir ’ong ba’i ’bras bu dang phyir mi ’ong pa’i ’bras bu dang dgra bcom pa la yongs su mi ’dzin cing mngon par ma zhen par bya ba’i phyir dang | rang byang chub la yongs su mi ’dzin cing mngon par ma zhen par bya ba’i phyir dang | (5) thams cad mkhyen pa nyid la yongs su mi ’dzin cing mngon par ma zhen par bya ba’i phyir shes rab kyi pha rol tu phyin pa nye bar gnas so || 
                                                   
    (2) ... [s]. [j]. [n]. .. dūre vā ta i(to) ...    (3) ... (tat) k(i)sya hetur ninno hi [m](a) ...  (4) ... ca puna so niṣṭāṃ ga[c](chat)i ...                                         
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
  世尊。譬如有人欲見大海。  稍(18)稍前行  若見樹若樹相。若見山若山相。當知(19)是中去海尚遠。  若不見樹無樹相。不見山無(20)山相。當知大海去是不遠。  大海深故無有山(21)樹。  是人雖不見海知必近之。  世尊。菩薩亦如(22)是。得聞深般若波羅蜜。雖未於現在諸佛前(23)受記。自知必近阿耨多羅三藐三菩提。  何以(24)故。我得見聞供養深般若波羅蜜故。  世尊。譬(25)如春時樹葉零落。  當知此樹華葉果實將生(26)不久。  何以故。本相現故。閻浮提人見樹本相。(27)皆悉歡喜作是念。是樹不久當生華葉果實。  (28)世尊。菩薩亦如是。若得見聞深般若波羅蜜。  (29)當知是菩薩善根成就宿世善根因縁故。今(554c1)得深般若波羅蜜。  會中曾有見佛諸天皆大(2)歡喜作是念。先諸菩薩亦有如是受記本相。  (3)是菩薩不久當得受阿耨多羅三藐三菩提(4)記。  世尊。譬如女人懷妊。  轉轉不便身體疲(5)極。不樂事務眠臥不安。  食飮轉少  苦惱在身。  (6)不欲語言  厭本所習。      不復憶樂。  本相現故。當(7)知是女將産不久。 
Sariputra: A man, desirous of seeing the great ocean,  might travel to it.  As long as on his travels he sees a tree, or the sign of a tree, a mountain, or the sign of a mountain, he knows that the great ocean is still far away.  But when he no longer sees either tree or mountain, then he knows that the great ocean is quite near from there.  For this great ocean gradually slopes away, and within it there is neither tree nor mountain.  (217) And although he may not yet see the great ocean directly before his eyes, he nevertheless can be quite certain that the ocean is quite near, not much farther away from there.  Similar is the case of the Bodhisattva who has heard this deep perfection of wisdom. He knows that, although he has not yet, face to face with these Tathagatas, been predicted to supreme enlightenment, nevertheless he is quite near that prediction.  For he has received this deep perfection of wisdom, for vision, praise, worship and hearing.  In spring, O Lord, when last year’s leaves have withered away, one can see sproutings on many trees.  The men of Jambudvipa will then be glad, because when they have seen these symptoms in the woods, they know that soon also flowers and fruits will come out.  For they have seen these signs on the trees.  Just so, O Lord, one can be sure that a Bodhisattva, when he receives this deep perfection of wisdom, when it turns up for him,  that he has matured his wholesome roots for a long time. It is just because of the existence of these wholesome roots in him that this deep perfection of wisdom has bent over to him.  Then those divinities who have seen the Buddhas of the past are delighted, overjoyed and enchanted, because they feel that surely it will not be long before this Bodhisattva will receive his prediction to full enlightenment, since also with the Bodhisattvas of the past these were the symptoms of their coming prediction to full enlightenment.    (218) A woman, pregnant with a heavy womb,  is twisted, and all weary, she does not walk about a great deal,  takes little food,  finds little rest,  speaks little,  has little strength  but many pains,  often cries out aloud  and abstains from habitual cohabitation.  She realises that she experiences all these unpleasant feelings in her body as a result of indulging in unwise attention in the past, practising it, developing it, making much of it. When these symptoms are seen in her, one can be sure that before long she will give birth to a child.  Just so, when for a Bodhisattva this deep perfection of wisdom turns up for the sake of vision, praise, worship, and hearing, and if, when he hears it, his thought delights in it, and he becomes desirous of it, then one can be sure that before long he will receive the prediction to full enlightenment. 
  evam ukte bhagavān āyuṣmantaṃ śāriputram etad avocat - sādhu sādhu śāriputra |  idam api te śāriputra buddhānubhāvena pratibhāti |  atha khalv āyuṣmān subhūtir bhagavantam etad avocat - āścaryaṃ bhagavan yāvat suparigṛhītāś ca suparīttāś ca suparīnditāś ca ime bodhisattvā mahāsattvās tathāgatenārhatā samyaksaṃbuddhena |  bhagavān āha - tathā hi te subhūte bodhisattvā mahāsattvā bahujanahitāya (109) pratipannā bahujanasukhāya lokānukampāyai mahato janakāyasyārthāya hitāya sukhāya devānāṃ ca manuṣyāṇāṃ ca |  anukampakā anukampām upādāyānuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃboddhukāmāḥ |  anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhyānuttaraṃ dharmaṃ deśayitukāmāḥ || 
rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das ci ltar na thams cad mkhyen pa nyid la yongs su mi ’dzin cing mngon par ma zhen par bgyi ba’i slad (6) du shes rab kyi pha rol tu phyin pa nye bar gnas pa lags | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ci snyam du sems | gang la yongs su ’dzin pa ’am mngon par zhen par byed pa dgra bcom pa nyid ci khyod kyis yang dag par rjes su mthong ngam | rab ’byor (7) gyis gsol pa | bcom ldan ’das de ni ma lags te | bcom ldan ’das gang la yongs su ’dzin pa ’am mngon par zhen par ’gyur ba dgra bcom pa nyid kyi chos de lta bu ni bdag gis yang dag par rjes su ma mthong ngo ||  bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de de (157a1) bzhin no de de bzhin te | rab ’byor ngas kyang de bzhin gshegs pa nyid yang dag par rjes su ma mthong ste | rab ’byor ngas de bzhin gshegs pa nyid de yang dag par rjes su ma mthong bas yongs su ’dzin par mi byed mngon par zhen par mi byed do ||  rab ’byor de (2) lta bas na thams cad mkhyen pa nyid la yang yongs su ’dzin pa med cing mngon par zhen pa med do ||  rab ’byor gyis gsol pa ||  bcom ldan ’das theg pa la gsar du zhugs pa dge ba’i rtsa ba chung ba’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po dag bcom ldan ’das (3) thams cad mkhyen pa nyid la yang yongs su mi ’dzin cing mngon par zhen pa med do zhes bgyi ba’i bstan pa ’di thos na | dngang zhing kun tu skrag pa kun tu skrag pa dang ldan par ’gyur du mchi’o ||  bcom ldan ’das ’on kyang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang (4) rgyu phun sum tshogs pa sngon gyi rgyal ba la bgyi ba bgyis pa dang yun ring po nas dge ba’i rtsa ba bskrun par gyur pa de dag gis ni shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di thos na mos par ’gyur ro ||  bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de de bzhin no de de bzhin (5) te | de nas bcom ldan ’das la ’dod pa na spyod pa dang gzugs na spyod pa’i lha’i bu rnams gyis ’di skad ces gsol to || 
             
             
..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
菩薩善根成就亦復如是。(8)若得見聞思惟深般若波羅蜜。當知是菩薩(9)不久得受阿耨多羅三藐三菩提記。    佛言。善(10)哉善哉舍利弗。  汝所樂説者皆佛神力。  爾時(11)須菩提白佛言。希有世尊。如來善説諸菩薩(12)事。  須菩提。是諸菩薩摩訶薩長夜多所利益。(13)多所安隱多所安樂。憐愍世間。得阿耨多羅(14)三藐三菩提。爲諸天人演説法要。   
4. Why bodhisattvas are well favoured by the buddhas      Subhuti: It is wonderful to see the extent to which the Tathagata has well taken hold of the Bodhisattvas, has well encompassed and favoured them.  (219) The Lord: It is because these Bodhisattvas have practised for the weal and happiness of the many, out of pity for the world.  Out of pity for Gods and men, for the benefit, the weal and happiness of a great mass of people do they want to win the supreme enlightenment,  and thereafter to demonstrate the supreme dharma. 
  subhūtir āha - iha bhagavan bodhisattvasya mahāsattvasya prajñāpāramitāyāṃ carataḥ kathaṃ prajñāpāramitābhāvanā paripūriṃ gacchati? bhagavān āha - yadi subhūte bodhisattvo mahāsattvaḥ prajñāpāramitāyāṃ caran na rūpasya vṛddhiṃ samanupaśyati, carati prajñāpāramitāyām |  evaṃ na vedanāyā na saṃjñāyā na saṃskārāṇām |  na vijñānasya vṛddhiṃ samanupaśyati, carati prajñāpāramitāyām |  na rūpasya parihāṇiṃ samanupaśyati, carati prajñāpāramitāyām |  evaṃ na vedanāyā na saṃjñāyā na saṃskārāṇām |  na vijñānasya parihāṇiṃ samanupaśyati, carati prajñāpāramitāyām |  dharmaṃ na samanupaśyati, carati prajñāpāramitāyām |  adharmamapi na samanupaśyati, carati prajñāpāramitāyām |  evam asya prajñāpāramitābhāvanā paripūriṃ gacchati || 
bcom ldan ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa ni zab cing blta dka’ ba rtogs par dka’ ba lags te | bcom ldan ’das gang dag shes rab (6) kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di thos nas mos par ’gyur ba’i byang chub sems dpa’ de dag ni sngon gyi rgyal ba la bgyi ba bgyis pa yun ring por dge ba’i rtsa ba bskrun pa’o ||  bcom ldan ’das gal te stong gsum gyi stong chen po’i ’jig rten gyi khams dag na sems can ji snyed (7) mchis pa de dag thams cad kyis dad pa’i rjes su ’brang ba’i sa la bskal pa’am bskal ba bas lhag par spyad pa dang | gang gis shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di la nyi ma gcig tsam yang bzod cing sred de tshol ba dang sems pa dang ’jal ba dang nye bar rtog pa dang (157b1) nye bar sems par bgyid na | bcom ldan ’das ’di nyid de dag bas mchog tu ’gyur ro ||  de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis ’dod pa na spyod pa dang gzugs na spyod pa’i lha’i bu rnams la bka’ stsal pa | lha’i bu dag gal te rigs kyi bu ’am rigs kyi (2) bu mo gang dag shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di nyan na lha’i bu dag des ni ches myur bar mya ngan las ’da’ ba’i bar du re bar bya ste | dad pas rjes su ’brang ba’i sa la bskal pa bas lhag par spyod pa de dag gis ni ma yin no ||  de nas ’dod pa na spyod pa’i (3) lha’i bu dang gzugs na spyod pa’i lha’i bu de rnams kyis bcom ldan ’das la ’di skad ces gsol to ||  bcom ldan ’das ’di lta ste shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni pha rol tu phyin pa chen po’o zhes gsol nas bcom ldan ’das kyi zhabs la mgo bos phyag ’tshal te bcom (4) ldan ’das la lan gsum bskor ba byas nas bcom ldan ’das kyi drung nas mchi’o ||  zhes gsol te dong ngo ||  de dag ha cang yang mi ring ba zhig tu phyin nas mi snang bar gyur te | ’dod pa na spyod pa’i lha’i bu rnams ni ’dod pa’i khams su gnas par gyur gzugs na spyod (5) pa’i lha’i bu rnams ni tshangs pa’i ’jig rten du gnas par gyur to ||  ’phags pa shes rab kyi pha rol tu phyin pa brgyad stong pa las bsam gyis mi khyab pa’i le’u zhes bya ba ste bcu gsum pa’o ||  || de nas bcom ldan ’das la tshe dang ldan pa rab ’byor (6) gyis ’di skad ces gsol to ||  bcom ldan ’das byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang thos pa dang lhan cig kho nar shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di ’chad pa thos la mos shing mi ’god kun tu mi zhum rnam par mi gnas mi rmongs the tshom mi za som nyi mi za bar (7) shes rab kyi pha rol tu phyin pa la mngon par dga’ na bcom ldan ’das de gang nas shi ’phos nas gang du skye bar ’gyur ba lags | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang thos pa dang lhan cig kho nar shes rab (158a1) kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di ’chad pa thos la mos shing mi ’gong kun tu mi zhum rnam par mi gnas mi rmongs the tshom mi za som nyi mi za bar blta ba dang mnyam pa la mngon par dga’ bar ’gyur zhing shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di ’dzin cing bsgom par ’gyur (2) te shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa’i yid la byed pa mi spong zhing yid phyir phyogs par mi byed gzung ba dang bcang ba dang klag pa dang kun chub par bya ba dang rab tu gdon pa’i phyir ’dun pa bskyed par ’gyur rjes su ’drang zhing phyi bzhin ’gro bar ’gyur chos smra ba mi gtong bar ’gyur (3) te | rab ’byor ’di lta ste dper na ba be’u gzhon nu yod pa be’u mi gtong ba de bzhin du rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang zhig shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di thos nas | ci srid du shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di lus la thogs pa ’am glegs bam (4) du chud par ma gyur pa de srid du chos smra ba mi gtong bar ’gyur ba’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ni rab ’byor mi dag gi nang nas shi ’phos nas mir skyes pa yin no || 
                   
                   
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
    須菩提白(15)佛言。世尊。菩薩摩訶薩云何得具足修習行(16)般若波羅蜜。須菩提。若菩薩摩訶薩行般若(17)波羅蜜。不見色増 是爲行般若波羅蜜。  不見(18)受想行識増。是爲行般若波羅蜜。    不見色減(19)是爲行般若波羅蜜。  不見受想行識減。是爲(20)行般若波羅蜜。    乃至不見法不見非法。是爲(21)行般若波羅蜜。   
5. Right attitude to perfect wisdom  Subhuti: How does the development of perfect wisdom, on the part of a Bodhisattva who courses in perfect wisdom, become increasingly perfect? The Lord: A Bodhisattva courses in perfect wisdom when he reviews neither the growth nor the diminution of form, etc.,            when he does not review either dharma  or no-dharma.  It is thus that his development of perfect wisdom becomes increasingly perfect. 
subhūtir āha - acintyam idaṃ bhagavan deśyate |  bhagavān āha - rūpaṃ hi subhūte acintyam |  evaṃ vedanāsaṃjñāsaṃskārāḥ |  vijñānaṃ hi subhūte acintyam |  rūpam acintyam ity api subhūte na saṃjānīte, carati prajñāpāramitāyām |  evaṃ vedanāsaṃskārāḥ |  vijñānam acintyam ity api subhūte na saṃjānīte, carati prajñāpāramitāyām || 
rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das yon tan ’di dag dang ldan pa’i byang chub sems (5) dpa’ sems dpa’ chen po sangs rgyas kyi zhing gzhan nas shi ’phos nas ’dir skyes par gyur pa mchis sam | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po sangs rgyas bcom ldan ’das gzhan dag la bsnyen bkur byas shing (6) yongs su zhus yongs su dris la yongs su dri ba byas te sangs rgyas kyi zhing gzhan de dag nas shi ’phos nas ’dir skyes pa yang yod de de yang yon tan ’di dag nyid dang ldan par rig par bya’o ||  rab ’byor gzhan yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po dga’ ldan gyi lha (7) dag gi nang nas shi ’phos nas ’dir skyes pa de yang yon tan de dag nyid dang ldan par rig par bya ste | gang gis byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po byams pa la bsnyen bkur byas shing shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di las brtsams te | yongs su zhus shing (158b1) yongs su dris la yongs su dri ba byas pa de yang yon tan ’di dag dang ldan par rig par bya’o ||  rab ’byor yang byang chub sems dpa’ gang gis shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di thos nas sngon gyi mthar yang yongs su ma zhus shing yongs su ma dris yongs su dri ba ma byas (2) pa de ni mi nyid kyi nang du skyes na yang shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di bshad pa la nem nur du ’gyur rmongs par ’gyur sems zhum par ’gyur te | rab ’byor byang chub sems dpa’ de ni sngon gyi mthar yang yongs su mi dri ba’i rang bzhin du gyur par rig par bya’o ||  (3) de ci’i phyir zhe na | ’di ltar de ni shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di bshad pa la nem nur du gyur rmongs par gyur sems zhum pa nyid du gyur pa’i phyir ro ||  rab ’byor gzhan yang byang chub sems dpa’ gang gis sngon gyi mthar yang shes rab kyi pha rol tu phyin pa (4) zab mo ’di nyid nyi ma gcig gam gnyis sam gsum ’am bzhi’am lnga tsam du thos par ’gyur te | bsnyen bkur byas nas yongs su zhus shing yongs su dris la yongs su dri ba byas pa de ni dus re zhig dad pa yin te slar yang stor bar ’gyur zhing yongs su dri bas ’phrogs par (5) ’gyur ro ||  de ci’i phyir zhe na | rab ’byor de ni ’di ltar yin te gang gis shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di sngon yongs su ma zhus yang dag par yongs su ma dris yang dag par yongs su dri bar ma byas shing rjes su ma ’brangs par gyur pa de ni | shes rab kyi pha rol tu (6) phyin pa zab mo ’di mnyan par bya ba’i phyir res ’ga’ ni ’dun pas rjes su ’brang bar ’gyur res ’ga’ ni ’dun par mi ’gyur ba de phyir zhing g.yengs pa dang zhum par ’gyur de’i blo rgod par ’gyur zhing ras bal gyi ’da’ ba bzhin du ’gyur te | byang chub sems dpa’ ’di ni (7) theg pa la yang dag par zhugs nas ring po ma lon zhing theg pa la gsar du zhugs te ’ongs par rig par bya’o ||  byang chub sems dpa’ de ni dad pa de dang dang ba de dang ’dun pa de rab tu gtong bar ’gyur te | ’di lta ste shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di rjes su ’dzin (159a1) par mi ’gyur rjes su ’jug par mi ’gyur rjes su sten par mi ’gyur bas de nyan thos kyi sa ’am rang sangs rgyas kyi sa ’am de sa gnyis las gang yang rung ba’i sa gcig tu re bar bya’o || 
             
             
..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
  世尊。如佛所説不可思議。  須(22)菩提。色不可思議。  受想行識不可思議。    若菩(23)薩不分別色不可思議。不分別受想行識不(24)可思議。是爲行般若波羅蜜。   
Subhuti: This explanation is surely unthinkable.  The Lord: Because form is unthinkable,  and so are the other skandhas.    When he does not even perceive that form, etc., are unthinkable, then he courses in perfect wisdom.     
atha khalv āyuṣmān śāriputro bhagavantam etad avocat - ko ‘tra bhagavan adhimokṣayiṣyati evaṃgambhīrāyāṃ prajñāpāramitāyām? bhagavān āha - yaḥ śāriputra caritāvī bodhisattvo mahāsattvo bhaviṣyati prajñāpāramitāyām , so ‘tra prajñāpāramitāyām adhimokṣayiṣyati |  āyuṣmān śāriputra āha - kathaṃ bhagavan caritāvī bodhisattvo mahāsattvo bhaviṣyati, kathaṃ caritāvīti nāmadheyaṃ labhate? bhagavān āha - iha śāriputra bodhisattvo mahāsattvo balāni na kalpayati, vaiśāradyāni na kalpayati, buddhadharmānapi na kalpayati, sarvajñatām api na kalpayati |  tat kasya hetoḥ? balāni hi śāriputrācintyāni, vaiśāradyāny apy acintyāni, buddhadharmā apy acintyāḥ sarvajñatāpy acintyā, sarvadharmā apy acintyāḥ |  evaṃ caritāvī śāriputra bodhisattvo mahāsattvo na kvacic carati, carati prajñāpāramitāyām |  evaṃ sa caritāvīty ucyate, caritāvīti nāmadheyaṃ labhate || 
rab ’byor ’di lta ste dper na rgya mtsho chen por zhugs pa’i gru chag pa na (2) gang dag der shing ngam spang leb la mi ’dzin tam shi ba’i ro la mi ’ju na rab ’byor de ni chu’i pha rol gyi ’gram du ma phyin par chu’i nang du ’chi ba’i dus byed par ’gyur ro zhes rig par bya’o ||  rab ’byor yang gang dag rgya mtsho chen por zhugs pa’i gru chag pa na der shing ngam spang leb (3) bam shi ba’i ro la ’ju na rab ’byor de ni chus dus byed par mi ’gyur zhing bde bar pha rol gyi ’gram du phyin par ’gyur te ma smas ma snad par skam sa la gnas par ’gyur ro zhes rig par bya’o ||  rab ’byor de bzhin du byang chub sems dpa’ dad pa tsam dang dga’ ba tsam dang (4) dang pa tsam dang ’dun pa tsam dang ldan yang des shes rab kyi pha rol tu phyin pa lam brten na rab ’byor de ni lam gyi bar mdor rnam par ’jig par ’gyur te | thams cad mkhyen pa nyid ma thob par nyan thos nyid dam rang sangs rgyas nyid du gnas par ’gyur ro zhes de ltar rig par bya’o ||  (5) rab ’byor yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang dag bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar dad pa yod pa dang bzod pa yod pa dang sred pa yod pa dang ’dun pa yod pa dang brtson ’grus yod pa dang bag byed pa yod pa dang mos (6) pa yod pa dang lhag pa’i bsam pa yod pa dang gtong ba yod pa dang gus par byed pa yod pa dang dga’ ba yod pa dang mgu ba yod pa dang dang ba yod pa dang rab tu dga’ ba yod pa dang brtson pa mi gtong ba yod pa de dag gal te shes rab kyi pha rol tu phyin pa la rten par byed na | de ltar na (7) de dag gi dad pa de dang bzod pa de dang sred pa de dang ’dun pa de dang brtson ’grus de dang bag byed pa de dang mos pa de dang lhag pa’i bsam pa de dang gtong ba de dang gus par byed pa de dang dga’ ba de dang mgu ba de dang dang ba de dang rab tu dga’ ba de dang brtson pa mi gtong ba de dag kyang shes (159b1) rab kyi pha rol tu phyin pa thob nas thams cad mkhyen pa la gnas par ’gyur ro ||  rab ’byor ’di lta ste dper na bud med dam skyes pa yang rung bum pa so ma btang bas chu chu na rab ’byor de’i bum pa de ni yun ring por mi thub ste de ni myur ba nyid du chag cing zhig par ’gyur bar rig (2) par bya’o || 
         
         
..  ..  ..  ..  .. 
  世尊。般若波羅(25)蜜如是 誰能信解。須菩提。若久行菩薩道者。  (26)世尊。云何菩薩得名久行。須菩提。若菩薩行(27)般若波羅蜜。不分別佛十力四無所畏。乃至(28)不分別薩婆若。是名久行。  何以故。佛十力不(29)可思議。四無所畏十八不共法不可思議。乃(555a1)至薩婆若不可思議。色不可思議。受想行識(2)不可思議。一切法亦不可思議。菩薩如是行(3)者。  是名無處所行而行般若波羅蜜。 
(220) Sariputra: Who will zealously believe in this so deep perfection of wisdom? The Lord: A Bodhisattva who is practised in perfect wisdom.  Sariputra: How does a Bodhisattva become practised, and what is the meaning of the word ‘practised’? The Lord: Here a Bodhisattva does not construct the powers, nor the grounds of self-confidence, nor the Buddha-dharmas, nor even the state of all-knowledge.  Because the powers are unthinkable, and so are the grounds of self-confidence, so are the Buddha-dharmas, so is the state of all-knowledge, and so are all dharmas.  When, thus practised, a Bodhisattva does not course anywhere, then he courses in perfect wisdom.  For that reason is he called ‘practised,’ and that is the meaning of the word ‘practised.’ 
  atha khalu āyuṣmān subhūtir bhagavantam etad avocat - gambhīrā bhagavan prajñāpāramitā |  ratnarāśir bhagavan prajñāpāramitā |  śuddharāśir bhagavan prajñāpāramitā ākāśaśuddhatām upādāya |  āścaryaṃ bhagavan syād yad enāṃ prajñāpāramitām udgṛhṇatāṃ dhārayatāṃ vācayatāṃ paryavāpnuvatāṃ pravartayatāṃ deśayatām upadiśatām uddiśatāṃ svādhyāyatāṃ likhatāṃ ca kulaputrāṇāṃ kuladuhitṝṇāṃ ca bahavo ‘ntarāyotpadyeran |  evam ukte bhagavān āyuṣmantaṃ subhūtim etad avocat - evam etat subhūte, evam etat |  bahavaḥ subhūte antarāyā imāṃ prajñāpāramitām udgṛhṇatāṃ dhārayatāṃ vācayatāṃ paryavāpnuvatāṃ pravartayatāṃ deśayatām upadiśatām uddiśatāṃ svādhyāyatāṃ likhatāṃ ca kulaputrāṇāṃ kuladuhitṝṇāṃ ca (110) bhaviṣyati |  tat kasya hetoḥ? tathā hi subhūte imāṃ prajñāpāramitām udgṛhṇatāṃ dhārayatāṃ vācayatāṃ paryavāpnuvatāṃ pravartayatāṃ deśayatām upadiśatām uddiśatāṃ svādhyāyatāṃ likhatāṃ ca kulaputrāṇāṃ kuladuhitṝṇāṃ ca māraḥ pāpīyān autsukyam āpatsyate ’ntarāyaṃ kartum |  tatra śīghraṃ likhatā sacen māsena vā māsadvayena vā māsatrayeṇa vā likhyeta, likhitavyaiva bhavet |  sacet saṃvatsareṇa tato vāpareṇa likhitā bhavet, tathāpi likhitavyaiva khalu punaḥ subhūte bhavati tena kulaputreṇa kuladuhitrā vā iyaṃ prajñāpāramitā |  tat kasya hetoḥ? evaṃ hy etat subhūte bhavati yan mahāratnānāṃ bahavo ‘ntarāyotpadyante || 
de ci’i phyir zhe na | ’di ltar bum pa so ma btang ba’i phyir de ni mthar sa nyid du ’gyur ro ||  rab ’byor de bzhin du byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po la la zhig bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar dang (3) pa yod pa dang bzod pa yod pa dang sred pa yod pa dang ’dun pa yod pa dang brtson ’grus yod pa dang bag byed pa yod pa dang mos pa yod pa dang | lhag pa’i bsam pa yod pa dang gtong ba yod pa dang gus par byed pa yod pa dang dga’ ba yod pa dang rab tu dga’ ba yod pa (4) dang dang ba yod pa dang yid dga’ ba yod pa dang brtson pa mi gtong ba yod du zin kyang de shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang thabs mkhas pas yongs su ma bzung bar gyur na rab ’byor byang chub sems dpa’ de ni lam gyi bar ma dor rnam par ’jig par ’gyur bar rig par bya’o ||  (5) rab ’byor byang chub sems dpa’i lam gyi bar ma dor rnam par ’jig pa gang zhe na | nyan thos kyi sa ’am rang sangs rgyas kyi sa’o ||  rab ’byor ’di lta ste dper na bud med dam skyes pa yang rung ste bum pa legs par so btang bas ’bab chu’am rdzing bu’am lteng ka ’am mtsho (6) ’am khron pa ’am de ma yin pa’i chu’i gzhi gzhan las chu bcus te | des chu de khyer na rab ’byor bum pa des ni bde bar khyim du phyin par ’gyur bar rig par bya’o ||  de ci’i phyir zhe na | rab ’byor ’di ltar bum pa so legs par btang ba’i phyir ro ||  rab ’byor de bzhin (7) du byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar dang pa yod bzod pa yod sred pa yod ’dun pa yod brtson ’grus yod bag byed pa yod mos pa yod lhag pa’i bsam pa yod gtong ba (160a1) yod gus par byed pa yod dga’ ba yod rab tu dga’ ba yod dang pa yod yid dga’ ba yod brtson pa mi gtong ba yang yod la | de shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang thabs mkhas pas yongs su bzung bar gyur na rab ’byor byang chub sems dpa’i sems dpa’ (2) chen po de ni lam gyi bar mdor rnam par ’jig par mi ’gyur te ma smas ma snang par thams cad mkhyen pa nyid la gnas par ’gyur bar rig par bya’o ||  || shes rab kyi pha rol tu phyin pa brgyad stong pa | bam po bcu bzhi pa | rab ’byor ’di lta ste (3) dper na skyes bu shes rab ’chal ba’i rang bzhin can zhig rgya mtsho’i gru mig tshags ma byas shing ma bcos pa bcing nga bcings nas ring du lon pa zhig chu’i nang du drangs nas der rdzas bskyas te gang zhing khal gyis non pa’i nang du zhugs par gyur na | rab ’byor gru de ni ’di lta ste (4) ’di lta bur ’jig pa’i chos can du ’gyur te chu’i pha rol du ma rgal bar de’i rdzas kyang gzhan du ’gyur la gru de yang gzhan du ’gro bar rig par bya ste | de ltar ded dpon thabs mi mkhas pa ’chal ba’i shes rab can de nor chen po dang bral ba dang phrad par ’gyur te rin po che’i ’byung (5) gnas chen po las yongs su nyams par ’gyur ro ||  rab ’byor de bzhin du byang chub sems dpa’ la la zhig bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar dad pa yod bzod pa yod sred pa yod ’dun pa yod brtson ’grus yod bag byed pa (6) yod mos pa yod lhag pa’i bsam pa yod gtong ba yod gus par byed pa yod dga’ rab yod mgu ba yod dang ba yod rab tu dga’ ba yod brtson pa mi gtong ba yod kyang | de shes rab kyi pha rol tu phyin pas yongs su ma bzung zhing thabs mkhas pa dang bral bar gyur na rab ’byor (7) byang chub sems dpa’ de ni thams cad mkhyen pa’i rin po che’i ’byung gnas ma thob pa nyid du bar mdor chud zos shing yi gsod par ’gyur te | rang gi don chen po las yongs su nyams par ’gyur zhing gzhan gyi don chen po’i rin po che’i phung po las yongs su nyams par (160b1) ’gyur te | ’di lta ste | thams cad mkhyen pa’i don chen po’i rin po che’i ’byung gnas las yongs su nyams par ’gyur bar rig par bya’o ||  rab ’byor yang byang chub sems dpa’i bar ma dor chud za ba gang zhe na | ’di lta ste nyan thos kyi sa ’am rang sangs rgyas (2) kyi sa’o ||  rab ’byor ’di lta ste dper na ded dpon mkhas pa’i rang bzhin can gyis rgya mtshor ’jug pa’i gru bcing ba legs par bcings mig tshags bya ba lags par byas nas bcos par bya ba legs par bcos te chu’i nang du drangs nas rdzas bskyas te gang bar byas (3) nas legs par bshams shing mthun pa’i rlung dang sbyar te de gang du ’gro bar ’dod pa’i phyogs su mthar gyis song na | rab ’byor gru de ni chus ’jig par mi ’gyur gyi gru de ni gang du ’gro bar bya ba’i phyogs der phyin par ’gyur zhing ded dpon de yang rnyed pa chen po ’di lta ste (4) ’jig rten gyi rin po che dag dang ldan par ’gyur ro zhes rig par bya’o ||  rab ’byor de bzhin du byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen pos bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar dad pa yod bzod pa yod sred pa yod ’dun (5) pa yod brtson ’grus yod bag byed pa yod mos pa yod lhag pa’i bsam pa yod gtong ba yod gus par byed pa yod dga’ ba yod mgu ba yod dang ba yod rab tu dga’ ba yod brtson pa mi gtong ba yang yod la | de shes rab kyi pha rol tu phyin pas yongs su bzung zhing thabs (6) mkhas pa dang ma bral bar gyur na rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ni bar ma dor chud zos bar mi ’gyur zhing yi gsod par mi ’gyur te | byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub la gnas par (7) ’gyur bar rig par bya’o || 
                     
                     
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
是故名(4)爲久行。    世尊般若波羅蜜甚深。  般若波羅蜜(5)是珍寶聚  如虚空清淨。  希有世尊。般若波羅(6)蜜多起留難。若欲書寫者。乃至一歳當疾書(7)成。  佛言。如是如是。須菩提。若善男子善女(8)人。欲書寫讀誦如所説行般若波羅蜜乃至(9)一歳當疾疾爲之。  須菩提。珍寶法多有怨(10)賊。       
6. Obstacles to perfect wisdom  Subhuti: Deep, O Lord, is perfect wisdom.  It is a heap of treasure.  It is a pure heap, as pure as space.  It would not be surprising if many obstacles should arise to someone who takes up, etc., this perfection of wisdom.  (221) The Lord: There will be many obstacles to the study of this perfection of wisdom.    For Mara, the Evil One, will make great efforts to cause difficulties.  Therefore one should hurry up with one’s task of copying it out. If one has one month to do it in, or two months, or three months, one should just carry on with the writing.  If one has a year or more, even then one should just carry on with writing this perfection of wisdom [since after, or even during, that time one may be prevented by all kinds of interruptions].  Because it is a fact that in respect of very precious things many difficulties are wont to arise. 
evam ukte āyuṣmān subhūtir bhagavantam etad avocat - iha bhagavan prajñāpāramitāyām udgṛhyamāṇāyāṃ dhāryamāṇāyāṃ vācyamānāyāṃ paryavāpyamānāyāṃ pravartyamānāyāṃ deśyamānāyām upadiśyamānāyām uddiśyamānāyāṃ svādhyāyyamānāyāṃ likhyamānāyāṃ ca māraḥ pāpīyān bahuprakāram autsukyam āpatsyate, antarāyakarmaṇa udyogaṃ ca kariṣyati |  bhagavān āha - kiṃ cāpi subhūte māraḥ pāpīyān udyogam āpatsyate antarāyakarmaṇaḥ asyāṃ prajñāpāramitāyām udgṛhyamāṇāyāṃ dhāryamāṇāyāṃ vācyamānāyāṃ paryavāpyamānāyāṃ pravartyamānāyāṃ deśyamānāyām upadiśyamānāyām uddiśyamānāyāṃ svādhyāyyamānāyāṃ likhyamānāyāṃ ca, atha ca punar na prasahiṣyate ’cchidrasamādānasya bodhisattvasya mahāsattvasyāntarāyaṃ kartum || 
de ci’i phyir zhe na | rab ’byor de ni ’di ltar yin te byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang dag bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar dad pa yod bzod pa yod sred pa yod ’dun pa yod (161a1) brtson ’grus yod bag byed pa yod mos pa yod lhag pa’i bsam pa yod gtong ba yod gus par byed pa yod dga’ ba yod mgu ba yod dang ba yod rab tu dga’ ba yod brtson pa mi gtong ba yang yod la | de’i chos ’di dag shes rab kyi pha rol tu phyin pas yongs su (2) bzung zhing thabs mkhas pa dang ma bral na de ni gang gis thams cad mkhyen pa nyid du ’gyur ba’i chos mngon du byed cing bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar yang dag par zhugs par ’gyur ba ma gtogs par nyan thos kyi sa ’am rang (3) sangs rgyas kyi sar mi sgrub bo ||  rab ’byor ’di lta ste dper na | skyes bu ’ga’ zhig skyes nas lo brgya nyi shu lon pa zhig rgan po rgas shing ’khogs par gyur la | de’i lus la rlung las gyur pa ’am mkhris pa las gyur pa ’am bad kan las gyur pa ’am ’dus pa las gyur (4) pa’i nad ’ga’ zhig gis btab na rab ’byor de ji snyam du sems skyes bu de yang ma brten par khri las ldang nus sam | rab ’byor gyis gsol pa bcom ldan ’das de ni ma lags so || 
   
   
..  .. 
  世尊。般若波羅蜜。惡魔常欲伺求斷絶。 
Subhuti: Here, O Lord, when the perfection of wisdom is being studied, Mara, the Evil One, will in many ways show zeal, and exert himself to cause difficulties.  The Lord: In spite of that (222) he is powerless to cause really effective obstacles to a Bodhisattva who gives his undivided attention to his task. 
  atha khalv āyuṣmān śāriputro bhagavantam etad avocat - yadā bhagavan imāṃ prajñāpāramitām udgṛhṇatāṃ dhārayatāṃ vācayatāṃ paryavāpnuvatāṃ pravartayatāṃ deśayatām upadiśatām uddiśatāṃ svādhyāyatāṃ likhatāṃ ca kulaputrāṇāṃ kuladuhitṝṇāṃ ca māraḥ pāpīyān autsukyam āpatsyate ’ntarāyakaraṇāya, tadā katham etarhi bhagavan kulaputrāḥ kuladuhitaraś ca imāṃ prajñāpāramitām udgrahīṣyanti dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanty upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti likhiṣyanti ca? kasya cānubhāvena bhagavaṃs te kulaputrāḥ kuladuhitaraś ca imāṃ prajñāpāramitām udgrahīṣyanti dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanty upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti likhiṣyanti ca? evam ukte bhagavān āyuṣmantaṃ śāriputram etad avocat - buddhānāṃ śāriputra bhagavatāṃ tathāgatānām arhatāṃ samyaksaṃbuddhānām anubhāvena te kulaputrāḥ kuladuhitaraś ca imāṃ prajñāpāramitām udgrahīṣyanti dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanty upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti likhiṣyanti ca, tathatvāya śikṣiṣyante, tathatvāya pratipatsyante, tathatvāya yogam āpatsyante |  tat kasya hetoḥ? eṣā hi śāriputra dharmāṇāṃ dharmatā, ye te ’prameyeṣv asaṃkhyeyeṣu lokadhātuṣu buddhā bhagavantas tiṣṭhanti dhriyante yāpayanti, te imāṃ prajñāpāramitāṃ samanvāhariṣyanti parigrahīṣyanti bhāṣyamāṇām udgṛhyamāṇāṃ dhāryamāṇāṃ vācyamānāṃ paryavāpyamānāṃ pravartyamānāṃ deśyamānām upadiśyamānām uddiśyamānāṃ svādhyāyyamānāṃ likhyamānāṃ ca |  ye caināṃ prajñāpāramitāṃ kulaputrāḥ kuladuhitaraścodgrahīṣyanti (111) dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanty upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti ca, tathatvāya śikṣiṣyante, tathatvāya pratipatsyante, tathatvāya yogam āpatsyante, tāṃś ca te buddhā bhagavantaḥ samanvāhariṣyanti parigrahīṣyanti ca |  na hi śāriputra buddhasamanvāhṛtānāṃ buddhaparigṛhītānāṃ ca kulaputrāṇāṃ kuladuhitṝṇāṃ ca śakyam antarāyaṃ kartum || 
bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor gal te skyes bu de khri las ldang (5) nus par gyur kyang da rgas pa de dang nad des bcom pas rgyang grags gcig srid dam rgyang grags gnyis srid du ’gro ba’i stobs med do ||  gal te skyes bu de khri las ldang nus kyang ’gro bar bya bar stobs med do ||  rab ’byor de bzhin du byang chub sems dpa’ sems dpa’ (6) chen pos bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar dad pa yod pa dang bzod pa yod pa dang sred pa yod pa dang ’dun pa yod pa dang brtson ’grus yod pa dang bag byed pa yod pa dang mos pa yod pa dang lhag pa ji bsam pa yod pa dang gtong (7) ba yod pa dang gus par byed pa yod pa dang dga’ ba yod pa dang mgu ba yod pa dang dang ba yod pa dang rab tu dga’ ba yod pa dang brtson pa mi gtong pa yod par gyur kyang | de shes rab kyi pha rol tu phyin pas yongs su ma bzung zhing thabs mkhas pa dang bral bar gyur pas la la (161b1) zhig bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar bya ba la yang dag par zhugs su zin kyang rab ’byor yang ’di ltar byang chub sems dpa’ de ni bar ma dor chud zos shing yi gsod par ’gyur te | ’di lta ste nyan thos kyi sa ’am rang sangs (2) rgyas kyi sa la gnas par ’gyur bar rig par bya’o ||  de ci’i phyir zhe na | de ni ’di ltar shes rab kyi pha rol tu phyin pas yongs su ma bzung ba dang thabs mkhas pa dang bral ba’i phyir ro ||  rab ’byor ’di lta ste dper na skyes bu skyes nas lo brgya nyi shu lon par gyur pa rgan (3) po rgas shing ’khogs pa de nyid kyi lus la rlung las gyur pa ’am mkhris pa las gyur pa ’am bad kan las gyur pa ’am ’dus pa las gyur pa’i nad ’ga’ zhig gis btab ste de’i g.yas dang g.yon gyi phyogs gnyis nas skyes bu stobs dang ldan pa gnyis kyis legs par brten (4) zhing ’jur bcug cing legs par bzung nas de la ’di skad du kye skyes bu khyod gang du ’gro bar bya ba’i gnas der khyod kyis ma phyin gyi bar du khyod bdag cag gnyis kyis brten pas lam du bar ma dor rdeg ’chos pa’i ’jigs par mi ’gyur gyis | khyod gang du ’gro ’dod pa der (5) song shig ces bsgo na khri de las ldang nus par ’gyur ro || 
         
  (1) ... + + .y. + + + + [n]. .. + ...2   (2) ... (ogṛhṇiṣ)[y](aṃ)ti paryāpuṇiṣaṃt(i) ...  (3) ... (āyu)[ṣ]ma(ṃ)taṃ śāriputraṃ eta ... (4) ... syanti likhiṣyanti ogṛ(hṇiṣyaṃti) ...   
..  ..  ..  ..  .. 
須(11)菩提。惡魔雖欲伺求斷絶亦不能得。    舍利弗(12)白佛言。世尊。誰神力故。惡魔不能留難般若(13)波羅蜜。舍利弗。佛神力故惡魔不能留難。  舍(14)利弗。亦是十方無量世界現在諸佛神力故。(15)惡魔不能留難。諸佛皆共護念是菩薩故。惡(16)魔不能得便。  何以故。舍利弗。菩薩爲諸佛所(17)護者。法應無有留難。何以故舍利弗。若人書(18)寫讀誦説般若波羅蜜。十方無量阿僧祇現(19)在諸佛法應護念。若有誦般若波羅*蜜。當知(20)是菩薩佛護念故能誦通利。 
7. The bodhisattva sustained by the buddhas  Sariputra: If, O Lord, Mara, the Evil One, is determined to cause obstacles to the study of this perfection of wisdom, how can just now people actually study it, and through whose might can they do so? The Lord: It is through the might of the Buddhas and Lords, of the Tathagatas, that they study it, and that they make progress in training in Thusness.  For it is in the nature of things that the Buddhas, the Lords, who stand, hold and maintain themselves in immeasurable and incalculable world-systems, should bring to mind and uphold everyone who teaches (223) and studies this perfection of wisdom.  The Buddhas will bring him to mind and assist him.  And it is quite impossible to cause an obstacle to someone who has been brought to mind and upheld by the Buddhas. 
evam ukte āyuṣmān śāriputro bhagavantam etad avocat - ye ‘pi te bhagavan bodhisattvā mahāsattvā imāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitāṃ śroṣyanti udgrahīṣyanti dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanty upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti likhiṣyanti ca, tathatvāya śikṣiṣyante, tathatvāya pratipatsyante, tathatvāya yogam āpatsyante, sarve te bhagavan buddhānubhāvena buddhādhiṣṭhānena buddhaparigraheṇa ca imāṃ prajñāpāramitāṃ śroṣyanti udgrahīṣyanti dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanty upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti likhiṣyanti ca, tathatvāya ca śikṣiṣyante, tathatvāya pratipatsyante, tathatvāya yogam āpatsyante, evaṃ ca saṃpādayiṣyanti || 
rab ’byor de bzhin du byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen pos bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar bya ba la dad pa yod pa dang bzod pa yod pa dang sred pa yod (6) pa dang ’dun pa yod pa dang brtson ’grus yod pa dang bag byed pa yod pa dang mos pa yod pa dang lhag pa’i bsam pa yod pa dang gtong pa yod pa dang gus par byed pa yod pa dang dga’ ba yod pa dang mgu ba yod pa dang dang pa yod pa dang rab tu dga’ ba yod pa dang brtson pa mi (7) gtong ba yod par gyur la || 
 
(5) ... ◊ evaṃ vutte āyu(ṣmā)ṃ ... (1) ... (pra)jñāpāramitāṃ śruṇiṣyaṃti .. ... 
.. 
 
Sariputra: It is through the Buddha’s might, sustaining power and grace that Bodhisattvas study this deep perfection of wisdom, and progressively train in Thusness? (224,1) 
evam ukte bhagavān āyuṣmantaṃ śāriputram etad avocat - evam etac chāriputra, evam etat |  sarve te śāriputra bodhisattvā mahāsattvā buddhānubhāvena buddhādhiṣṭhānena buddhaparigraheṇa ca imāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitāṃ śroṣyanti udgrahīṣyanti dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanty upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti likhiṣyanti ca, tathatvāya śikṣiṣyante, tathatvāya pratipatsyante, tathatvāya yogam āpatsyante |  jñātās te śāriputra tathāgatena |  adhiṣṭhitās te śāriputra tathāgatena |  dṛṣṭāste śāriputra tathāgatena |  vyavalokitāste śāriputra tathāgatena buddhacakṣuṣā |  ye te bodhisattvā mahāsattvā imāṃ prajñāpāramitāṃ śroṣyanti udgrahīṣyanti dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanty upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti likhiṣyanti ca, tathatvāya ca śikṣiṣyante, tathatvāya pratipatsyante, tathatvāya yogam āpatsyante, śrutvodgṛhya dhārayitvā vācayitvā paryavāpya pravartya deśayitvopadiśyoddiśya svādhyāyya likhitvā tathatvāya śikṣamāṇās tathatvāya pratipadyamānās tathatvāya yogam āpadyamānā āsannībhaviṣyanty anuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ, tathatvāya sthāsyanty anuttarāyai samyaksaṃbodhaye |  ye ‘pi śāriputra enāṃ prajñāpāramitāṃ likhitvā dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti deśayiṣyanty upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti likhiṣyanti, na ca tathatvāya śikṣiṣyante, na ca tathatvāya pratipatsyante, na ca tathatvāya yogam āpatsyante, te na tathatvāya śikṣamāṇā na tathatvāya pratipadyamānā na tathatvāya yogam āpadyamānā na tathatāyāṃ sthāsyanty anuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau, te ’pi śāriputra tathāgatena jñātāḥ |  te ’pi tathāgatenādhiṣṭhitāḥ |  te ’pi tathāgatena dṛṣṭāḥ |  te ’pi tathāgatena vyavalokitā buddhacakṣuṣā |  teṣām api śāriputra mahārthiko mahānuśaṃso mahāphalo mahāvipākaś ca sa pariśramaḥ parispandaś ca bhaviṣyati |  tat kasya hetoḥ? tathā hi prajñāpāramitā paramārthopasaṃhitā sarvadharmāṇāṃ yathābhūtaprativedhāya pratyupasthitā sarvasattvānām | 
de shes rab kyi pha rol tu phyin pas yongs su bzung zhing thabs mkhas pa dang ma bral bar gyur na ||  rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ni bar ma dor chud zos par mi ’gyur yi g.yod par mi ’gyur te | byang chub sems (162a1) dpa’ sems dpa’ chen po de ni ’di lta ste de’i gnas nas bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub kyi gnas rjes su thob nus par rig par bya’o ||  ’phags pa shes rab kyi pha rol tu phyin pa brgyad stong pa las dpe’i le’u zhes bya ba ste bcu bzhi (2) pa’o ||  || de nas bcom ldan ’das la tshe dang ldan pa rab ’byor gyis ’di skad ces gsol to ||  bcom ldan ’das byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po las dang po pas shes rab kyi pharol tu phyin pa la ji ltar gnas par bgyi ci ltar bslab (3) par bgyi | de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal to ||  rab ’byor ’di la byang chub sems dpa’ salemasa dpa’ chen po las dang po pa shes rab kyi pha rol tu phyin pa la slob par ’dod pas dge ba’i (4) bshes gnyen dag la bsnyen par bya bsten par bya bsnyen bkur bya’o ||  gang dag shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di la ’doms shing rjes su ston par ’gyur ba dang gang dag shes rab kyi pha rol tu phyin pa’i don ’di lung ’bogs pa de dag ni rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen (5) po de’i dge ba’i bshes gnyen du rig par bya’o ||  de la ’di skad du rigs kyi bu khyod tshur shog sbyin pa’i pha rol tu phyin pa la rnal ’byor du gyis shig | de bzhin du tshul khrims kyi pha rol tu phyin pa dang bzod pa’i pha rol tu phyin pa dang brtson ’grus kyi pha rol tu phyin pa dang bsam gtan (6) gyi pha rol tu phyin pa dang shes rab kyi pha rol tu phyin pa la rnal ’byor du gyis shig | rigs kyi bu khyod sbyin pa gang dang gang nyid byin pa de dag thams cad bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu yongs su bsngos shig | rigs kyi bu khyod kyis bla na med pa yang dag par (7) rdzogs pa’i byang chub gzugs su ma snyems shig | de bzhin du tshor bar ma yin ’du shes su ma yin ’du byed rnams su ma yin rigs kyi bu khyod bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub rnam par shes par ma snyems shig | de ci’i phyir zhe na | rigs kyi bu khyod thams cad (162b1) mkhyen pa nyid ni mi bsnyems pa’o ||  de bzhin du khyod tshul khrims gang dang gang nyid srung ba dang | de bzhin du sbyar te rigs kyi bu khyod bzod pa gang dang gang nyid sgrub pa dang rigs kyi bu khyod brtson ’grus gang dang gang nyid rtsom pa dang rigs kyi bu khyod bsam gtan gang dang gang nyid (2) la mnyam par ’jog pa dang rigs kyi bu khyod shes rab gang dang gang nyid yongs su sbyong bar byed pa de dag thams cad bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu yongs su bsngos shig | rigs kyi bu khyod bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub la gzugs sam snyems (3) shig | de bzhin du tshor bar ma yin ’du shes su ma yin ’du byed rnams su ma yin rigs kyi bu khyod bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub la rnam par shes par ma snyems shig | de ci’i phyir zhe na | rigs kyi bu thams cad mkhyen pa nyid ni mi bsnyems pa’o ||  rigs (4) kyi bu khyod nyan thos kyi sa ’am rang sangs rgyas kyi sa la ’dod par ma byed cig ces shes rab kyi pha rol tu phyin pa’i don du ’bogs te | rab ’byor de ltar byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po las dang po pa dge ba’i bshes gnyen dag gis mthar gyis shes rab kyi pha rol tu (5) phyin pa la gzhug par bya’o ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang dag bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar yang dag par zhugs shing de lta bu’i ngo bo’i sbyin pa la brten de (6) lta bu’i ngo bo’i tshul khrims dang da lta bu’i ngo bo’i bzod pa dang de lta bu’i ngo bo’i brtson ’grus dang de lta bu’i ngo bo’i bsam gtan dang de lta bu’i ngo bo’i shes rab la brten nas yongs su mya ngan las ’das pa la rang dbang du gyur pa lags kyang yongs su mya ngan las ’das pa mi ’tshal gyi | (7) ’on kyang sems can gyi khams shin tu sdug bsngal ba mthong nas bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar ’tshal te ’khor bar skrag par mi bgyid pa ni dka’ ba bgyid pa lags so ||  de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das (163a1) kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal to ||  rab ’byor de de bzhin no de de bzhin te | rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang ’jig rten la phan pa’i phyir zhugs pa dang ’jig rten la bde ba’i phyir dang ’jig rten la snying brtse (2) ba’i phyir zhugs pa dang | bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas | ’jig rten gyi skyob par ’gyur bar bya’o ’jig rten gyi skyabs su ’gyur bar bya’o ’jig rten gyi gnas su ’gyur bar bya’o ’jig rten gyi dpung gnyen du ’gyur bar (3) bya’o ’jig rten gyi gling du ’gyur bar bya’o ’jig rten gyi snang bar ’gyur bar bya’o ’jig rten gyi yongs su ’dren par ’gyur bar bya’o ’jig rten gyi rten du ’gyur bar bya’o snyam ste | de lta bu’i ngo bo’i bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu brtson ’grus rtsom pa de dka’ ba byed pa (4) yin no || 
                         
(2) ... [ā]hā evam eta śārip[u](tra) ...            (3) ... (o)[gṛ]hṇiṣyanti paryāpu(ṇ)[i](ṣyaṃti) ... (4) ... (p)r(a)varttitvā dhāretvā vā[c](ayitvā) ... (5) ... + [saṃ](n)i ++++++.ā ...             
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
世尊。善男子善(21)女人能受持讀誦般若波羅蜜。當知是人佛(22)眼所見。  舍利弗。若善男子善女人。能受持讀(23)誦般若波羅蜜乃至書寫。當知是人佛眼所(24)見。            舍利弗。若求佛道善男子善女人。受持讀(25)誦般若波羅蜜。則近阿耨多羅三藐三菩提。(26)乃至自書若使人書。書已受持讀誦。以是因(27)縁其福甚多。           
The Lord: So it is, Sariputra.    They are known to the Tathagata,  they are sustained  and seen by the Tathagata,  and the Tathagata beholds them with his Buddha-eye.  And those Bodhisattvas who study this perfection of wisdom, and who are progressively training in Thusness, they are near to the Thusness of the supreme enlightenment, and they stand poised in their decision to win full enlightenment.  If they only just study this perfection of wisdom, without progressively training in Thusness, (225) they will not stand poised in Suchness in the supreme enlightenment; but nevertheless they also are known to the Tathagata,  sustained  and seen by the Tathagata,  and the Tathagata beholds them with his Buddha-eye.  That continual study of the perfection of wisdom, and the mental excitation about it, will be greatly profitable to them, a great advantage, fruit and reward.  For, as aiming at ultimate reality, the perfection of wisdom has been set up for the penetration by all beings into what dharmas truly are. 
  (112) ime khalu punaḥ śāriputra ṣaṭpāramitāpratisaṃyuktāḥ sūtrāntās tathāgatasyātyayena dakṣiṇāpathe pracariṣyanti, dakṣiṇāpathāt punar eva vartanyāṃ pracariṣyanti, vartanyāḥ punar uttarapathe pracariṣyanti |  navamaṇḍaprāpte dharmavinaye saddharmasyāntardhānakālasamaye samanvāhṛtās te śāriputra tathāgatena kulaputrāḥ kuladuhitaraś ca |  tasmin kāle ya imāṃ prajñāpāramitām udgrahīṣyanti dhārayiṣyanti, vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanty upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti, antaśo likhitvā pustakagatām api kṛtvā dhārayiṣyanti, jñātās te śāriputra tathāgatena |  adhiṣṭhitās te śāriputra tathāgatena |  dṛṣṭās te śāriputra tathāgatena |  vyavalokitās te śāriputra tathāgatena buddhacakṣuṣā || 
rab ’byor ci ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten gyi skyob par ’gyur zhe na | rab ’byor ’khor ba na spyod pa’i ’jig rten gyi sdug bsngal ji snyed yod pa (5) de dag las de skyob par byed cing sdug bsngal de dag spang ba’i phyir ’bad par byed la brtson ’grus rtsom pa ste | rab ’byor de ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten (6) gyi skyob par ’gyur ro ||  rab ’byor ci ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten gyi skyabs su ’gyur zhe na | rab ’byor sems can gang skye ba’i chos can rga ba’i chos can na (7) ba’i chos can ’chi ba’i chos can mya ngan dang smre sngags ’don pa dang sdug bsngal ba dang yid mi bde ba dang ’khrug pa’i chos can gyis sems can de dag skye ba dang rga ba dang na ba dang ’chi ba dang mya ngan dang smre sngags ’don pa dang sdug bsngal ba dang yid mi bde ba dang ’khrug pa las (163b1) yongs su thar bar byed pa ste | rab ’byor de ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten gyi skyabs su ’gyur ro ||  rab ’byor ci ltar na byang chub sems dpa’ sems (2) dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten gyi gnas su ’gyur zhe na | rab ’byor gang de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas sbyor ba med par bya ba’i phyir sems can rnams (3) la chos ston te | rab ’byor de ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten gyi gnas su ’gyur ro ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das ci ltar na (4) sbyor ba ma mchis pa lags | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor gzugs kyi ’brel pa med pa gang yin pa de ni gzugs kyi sbyor ba med pa’o ||  gzugs kyi sbyor ba med pa gang yin pa de ni gzugs kyi ’brel pa med pa’o ||  gzugs kyi (5) ’brel pa med pa gang yin pa de ni gzugs kyi skye ba med pa dang ’gag pa med pa’o ||  gzugs kyi skye ba med pa dang ’gag pa med pa gang yin pa de ni gzugs kyi sbyor ba med pa’o || 
             
             
..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
    舍利弗。如來滅後般若波羅(28)蜜。當流布南方。從南方流布西方。從西方流(29)布北方。  舍利弗。我法盛時無有滅相。  北方若(555b1)有乃至書寫受持供養般若波羅蜜者。是人(2)亦爲佛眼所見所知所念。     
8. Prediction about spread of perfect wisdom  Moreover, these Sutras associated with the six perfections will, after the passing away of the Tathagata, appear in the South. From the South they will spread to the East, and from there to the North  - from the time when the Dharma-Vinaya is like freshly made cream right into the period when the good law disappears.  Those who at that time study and preserve this perfection of wisdom will be brought to mind by the Tathagata; the Tathagata will know,  sustain  and see them,  and behold them with his Buddha-eye. 
śāriputra āha - iyam api bhagavan prajñāpāramitā evaṃgambhīrā paścime kāle paścime samaye vaistārikī bhaviṣyaty uttarasyāṃ diśi uttare digbhāge? bhagavān āha - ye tatra śāriputra uttarasyāṃ diśyuttare digbhāge imāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitāṃ śrutvā atra prajñāpāramitāyāṃ yogam āpatsyante, te vaistārikīṃ kariṣyati |  cirayānasaṃprasthitās te śāriputra bodhisattvā mahāsattvā veditavyāḥ, ya imāṃ prajñāpāramitāṃ śroṣyanti likhiṣyanti udgrahīṣyanti dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanty upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti, tathatvāya śikṣiṣyante, tathatvāya pratipatsyante, tathatvāya yogam āpatsyante || 
gang gzugs la sbyor ba med pa ’di ni gzugs kyi ’brel ba med pa’o gzugs kyi ’brel (6) pa med pa ’di ni gzugs kyi sbyor ba med pa’o ||  de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang | rab ’byor rnam par shes pa’i ’brel pa med pa gang yin pa de ni rnam par shes pa’i sbyor ba med pa’o || 
   
   
..  .. 
  舍利弗白佛言。世(3)尊。後五百歳時。般若波羅蜜當廣流布北方(4)耶。舍利弗。後五百歳當廣流布北方。其中善(5)男子善女人。聞般若波羅蜜。受持讀誦修習。(6)當知久發阿耨多羅三藐三菩提心。 
Sariputra: Will even this so deep perfection of wisdom in the last time, in the last period, be widespread in the northern direction, in the northern part of the world? The Lord: Those who, in the North, will make efforts in this deep perfection of wisdom after they have heard it, (226) they will make it widespread.  As set out for long in the vehicle should the Bodhisattvas be known who will study this perfection of wisdom then. 
  śāriputra āha - kiyantas te bhagavan bodhisattvā mahāsattvā bhaviṣyanti uttarasyāṃ diśi uttare digbhāge, bahava utāho alpakāḥ? ya imāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitāṃ śroṣyanti likhiṣyanti udgrahīṣyanti dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanti upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti, tathatvāya śikṣiṣyante, tathatvāya pratipatsyante, tathatvāya yogam āpatsyante? bhagavān āha - bahavaste śāriputra subahavaḥ uttarāpathe uttarasyāṃ diśyuttare digbhāge bodhisattvā mahāsattvā bhaviṣyanti |  kiṃ cāpi śāriputra bahavas te, tebhyo ‘pi bahubhyo ‘lpakās te bodhisattvā mahāsattvā bhaviṣyanti, ya imāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitāṃ śroṣyanti likhiṣyanty udgrahīṣyanti dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanti upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti, tathatvāya śikṣiṣyante, tathatvāya pratipatsyante, tathatvāya yogam āpatsyante, prajñāpāramitāyāṃ ca bhāṣyamāṇāyāṃ nāvaleṣyante na saṃleṣyante, na viṣatsyanti na viṣādam āpatsyante, na vipṛṣṭhīkariṣyanti mānasam, na bhagnapṛṣṭhīkariṣyanti, notrasiṣyanti na saṃtrasiṣyanti na saṃtrāsam āpatsyante, cirayānasaṃprasthitās te bodhisattvā mahāsattvā veditavyāḥ |  anubaddhās taiḥ paurvakās tathāgatā arhantaḥ samyaksaṃbuddhāḥ, paripṛṣṭāḥ paripṛcchitāḥ paripraśnīkṛtāḥ |  pūjitāś ca taiḥ paurvakās tathāgatā arhanta samyaksaṃbuddhāḥ kulaputraiḥ kuladuhitṛbhiś ca bodhisattvayānikaiḥ pudgalaiḥ |  śīleṣu ca te paripūrṇakāriṇo bhaviṣyanti, bahujanasya ca te ’rthaṃ kariṣyanti, yad uta imām evānuttarāṃ samyaksaṃbodhim ārabhya |  tat kasya hetoḥ? tathā hi teṣāṃ (113) kulaputrāṇāṃ kuladuhitṝṇāṃ ca mayaiva sarvajñatāpratisaṃyuktaiva kathā kṛtā |  teṣāṃ jātivyativṛttānām api eta eva sarvajñatāpratisaṃyuktāḥ prajñāpāramitāpratisaṃyuktāḥ samudācārā bhaviṣyanti |  enām eva ca te kathāṃ kariṣyanti, enām eva ca kathām abhinandiṣyanti, yad utānuttarāṃ samyaksaṃbodhim ārabhya |  teṣu ca susthitāḥ samāhitāś ca bhaviṣyanti asyāṃ prajñāpāramitāyām |  māreṇāpi te na śakyā bhedayitum, kutaḥ punar anyaiḥ sattvaiḥ, yad uta cchandato vā mantrato vā |  tat kasya hetoḥ? yathāpi nāma taddṛḍhasthāmatvād anuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau |  te ca kulaputrāḥ kuladuhitaraś ca śrutvā enāṃ prajñāpāramitām udāraṃ prītiprāmodyaprasādaṃ pratilapsyante |  bahujanasya ca te kuśalamūlāny avaropayiṣyanti yad utānuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau |  tat kasya hetoḥ? evaṃ hi taiḥ kulaputraiḥ kuladuhitṛbhiś ca mamāntike saṃmukhaṃ vāgbhāṣitā - bahūni prāṇiśatāni bahūni prāṇisahasrāṇi bahūni prāṇiśatasahasrāṇi bahūni prāṇikoṭīśatāni bahūni prāṇikoṭīsahasrāṇi bahūni prāṇikoṭīśatasahasrāṇi bahūni prāṇikoṭīniyutaśatasahasrāṇi bodhisattvacaryāṃ caranto vayam anuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau prasthāpayiṣyāmaḥ saṃdarśayiṣyāmaḥ samādāpayiṣyāmaḥ samuttejayiṣyāmaḥ saṃpraharṣayiṣyāmaḥ saṃprabhāvayiṣyāmaḥ saṃbodhaye pratiṣṭhāpayiṣyāma iti, avinivartanīyān kariṣyāma iti |  tat kasya hetoḥ? anumoditaṃ hi śāriputra mayā teṣāṃ bodhisattvayānikānāṃ kulaputrāṇāṃ kuladuhitṝṇāṃ ca cittena cittaṃ vyavalokya yair iyaṃ vāgbhāṣitā - bodhāya caranto vayaṃ bahūni prāṇiśatāni bahūni prāṇisahasrāṇi bahūni prāṇiśatasahasrāṇi bahūni prāṇikoṭīśatāni bahūni prāṇikoṭīsahasrāṇi bahūni prāṇikoṭīśatasahasrāṇi bahūni prāṇikoṭīniyutaśatasahasrāṇi anuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau prasthāpayiṣyāmaḥ saṃdarśayiṣyāmaḥ samādāpayiṣyāmaḥ samuttejayiṣyāmaḥ saṃpraharṣayiṣyāmaḥ saṃprabhāvayiṣyāmaḥ, saṃbodhaye pratiṣṭhāpayiṣyāma iti, avinivartanīyān kariṣyāma iti |  evaṃ ca te kulaputrāḥ kuladuhitaraś ca udārādhimuktikā bhaviṣyanti, yad anyāny api te buddhakṣetrāṇy adhyālambitavyāni maṃsyante |  yatra saṃmukhībhūtās tathāgatā arhantaḥ samyaksaṃbuddhā dharmaṃ deśayiṣyanti, tatra saṃmukhībhūtānāṃ tathāgatānām arhatāṃ samyaksaṃbuddhānām antikāt punar evaināṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitāṃ vistareṇa śroṣyanti |  teṣv api te buddhakṣetreṣu bahūni prāṇiśatāni bahūni prāṇisahasrāṇi bahūni prāṇiśatasahasrāṇi bahūni prāṇikoṭīśatāni bahūni prāṇikoṭīsahasrāṇi bahūni prāṇikoṭīśatasahasrāṇi bahūni prāṇikoṭīniyutaśatasahasrāṇi anuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau prasthāpayiṣyanti saṃdarśayiṣyanti samādāpayiṣyanti samuttejayiṣyanti saṃpraharṣayiṣyanti saṃprabhāvayiṣyanti, saṃbodhaye pratiṣṭhāpayiṣyanti, avinivartanīyān kariṣyanti || 
rnam par shes pa’i sbyor ba med pa gang yin pa de ni rnam (7) par shes pa’i ’brel pa med pa’o ||  rnam par shes pa’i ’brel pa med pa gang yin pa de ni rnam par shes pa’i skye ba med pa dang ’gag pa med pa’o ||  rnam par shes pa’i skye ba med pa dang ’gag pa med pa gang yin pa de ni rnam par shes pa’i sbyor ba med pa’o ||  rnam (164a1) par shes pa’i sbyor ba med pa gang yin pa ’di ni rnam par shes pa’i ’brel pa med pa’o ||  rnam par shes pa’i ’brel pa med pa ’di ni rnam par shes pa’i sbyor ba med pa’o ||  rab ’byor de ltar na chos thams cad ni sbyor ba med pa ’brel pa med pa’o zhes rnam par (2) shes pas mthong bas sbyor ba med par ’gyur ro ||  rab ’byor de ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten gyi gnas su ’gyur ro ||  rab ’byor ci ltar na | (3) byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten gyi dpung gnyen du ’gyur zhe na | rab ’byor gzugs kyi pha rol gang yin pa de ni gzugs ma yin rab ’byor pha rol ci lta bar (4) gzugs kyang de bzhin te | de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rab ’byor rnam par shes pa’i pha rol gang yin pa de ni rnam par shes pa ma yin rab ’byor pha rol ci lta ba bzhin du rnam par shes pa ’ang de bzhin te | rab ’byor gzugs dang tshor ba dang ’du (5) shes dang ’du byed rnams dang rnam par shes pa’i pha rol ci lta ba chos thams cad kyang de bzhin no ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das gal te gzugs dang tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rnam par shes pa’i pha rol ci lta ba chos thams cad kyang (6) de bzhin no ||  bcom ldan ’das byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po dag gis chos thams cad mngon par rdzogs par sangs rgyas pa nyid ma lags sam | de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das ’di la rnam par rtog pa gang yang ma mchis pa’i slad du’o ||  bcom (7) ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de de bzhin no de de bzhin te | pha rol gang yin pa de la rnam par rtog pa gang yang med de rab ’byor rnam par rtog pa med pa’i phyir byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po dag gis chos thams cad mngon par rdzogs par sangs (164b1) rgyas pa nyid yin te | rab ’byor ’di yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po rnams kyi mchog tu dka’ ba byed pa yin no ||  gang de ltar chos thams cad la nges par sems shing mngon du yang mi byed zhum par yang ni byed par | ’di ltar bdag cag gis chas (2) ’di dag mngon par rdzogs par sangs rgyas par bya’o ||  ’di ltar bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas chos ’di dag bstan par bya’o ||  rab tu bshad par bya’o snyam na | rab ’byor de ltar na byang chub sems dpa’ sems (3) dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten gyi dpung gnyen du ’gyur ro ||  rab ’byor ci ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs (4) par sangs rgyas nas ’jig rten gyi gling du ’gyur zhe na | rab ’byor ’di lta ste dper na ’bab chu ’am rgya mtsho dag gi nang na phyogs gang chus yongs su bskor bar gyur pa ni gling zhes bya’o ||  rab ’byor de bzhin du gzugs ni sngon gyi mtha’ dang phyi ma’i mtha’ yongs su chad (5) pa’o ||  de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rab ’byor de bzhin du rnam par shes pa ni sngon gyi mtha’ dang phyi ma’i mtha’ yongs su chad pa ste | rab ’byor yongs su chad pa ’dis chos thams cad sngon gyi mtha’ dang phyi ma’i mtha’ yongs su chad pa yin no ||  (6) rab ’byor chos thams cad kyi yongs su chad pa gang yin pa ’di ni zhi ba’o ’di ni gya nom pa’o ’di ni yongs su mya ngan las ’das pa’o ||  ’di ni ci lta ba bzhin no ’di ni phyin ci mi log pa ste | rab ’byor de ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par (7) rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten gyi gling du ’gyur ro || 
                                     
                                     
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
    世尊。北(7)方當有幾所菩薩能受持讀誦修習般若波羅(8)蜜。  舍利弗。北方雖多有菩薩能讀聽受般若(9)波羅蜜。少能誦利修習行者。是人得聞亦不(10)驚不怖。  是人曾已見佛諮請問難。  當知是人(11)爲能具足行菩薩道。  爲阿耨多羅三藐三菩(12)提故。能利益無量衆生。  何以故。舍利弗。我爲(13)是善男子善女人。説應薩婆若法。  是人轉身。  (14)亦復樂説阿耨多羅三藐三菩提。  一心和同。  (15)乃至魔王不能壞其阿耨多羅三藐三菩提(16)心。    是人聞般若波羅蜜。心大歡喜心得清淨。  (17)令多衆生種阿耨多羅三藐三菩提善根。  是(18)善男子善女人。於我前作是言。我等行菩薩(19)道。常當以法示教利喜無量百千萬衆生。令(20)住阿耨多羅三藐三菩提。  舍利弗。我觀其心(21)則生隨喜。是人行菩薩道。當以法示教利喜(22)無量百千萬衆生。令住阿耨多羅三藐三菩(23)提。  如是善男子善女人。心樂大乘願生他方(24)現在佛前説法之處。  於彼續復廣聞説般若(25)波羅蜜。 
9. Description of bodhisattvas who will study perfect wisdom  Sariputra: Those Bodhisattvas who in the North will study this deep perfection of wisdom, will they be many or few? The Lord: There will be many, a good many Bodhisattvas in the North.  But there will be only a few among them who will study this deep perfection of wisdom, and who, when it is being taught, will not become demoralized by it. As set out for long in the vehicle should they be known.  (227) In the past already they have pursued, questioned  and worshipped that Tathagatas.  They will become morally perfect, and they will promote the welfare of many people, i.e. starting from just this my supreme enlightenment.  For it is just for them that I have preached just the sermons associated with the state of all-knowledge.  In them, even after they have passed through this present birth, just these ideas associated with the state of all-knowledge and with the perfection of wisdom, will persist by force of habit.  And just this sermon will they both preach and delight in, i.e. concerning the supreme enlightenment.  And they will be well established in this perfection of wisdom and concentrate on it.  They cannot be diverted from it even by Mara, how much less by other beings, whether they use willpower or mantras.  Because of their firm and irresistible drive towards full enlightenment.  From hearing this perfection of wisdom those sons and daughters of good family will gain an uncommon degree of zest, elation and serene faith.  For many people they will plant wholesome roots, i.e. in supreme enlightenment.  Because in my presence, face to face with me, they have uttered the vow: “We, coursing in the practices of a Bodhisattva, shall set going on their way to full enlightenment many hundreds of living beings, yea, many (228) niyutas of kotis of living beings. We shall hold up perfect enlightenment to them, instigate, encourage and excite them to win it, help it to come forth, help them to get established in it, help them to become irreversible.”  And when I had surveyed their thought with my thought, I rejoiced in those sons and daughters of good family who belong to the vehicle of the Bodhisattvas and who had made this vow.  In consequence they will become so much confirmed in their faith that they will seek rebirth in other Buddha-fields,  and also there will come face to face with the Tathagatas there, who demonstrate dharma, and from whom they will hear in detail just this deep perfection of wisdom.  In those Buddha-fields also they will set countless living beings going on their way to the supreme enlightenment, and will help them in their quest for full enlightenment. 
evam ukte āyuṣmān śāriputro bhagavantam etad avocat - āścaryaṃ bhagavan yāvad idaṃ tathāgatenārhatā samyaksaṃbuddhenātītānāgatapratyutpanneṣu dharmeṣu nāsti kiṃcid adṛṣṭaṃ vā aśrutaṃ vā aviditaṃ vā avijñātaṃ vā |  na sa kaścid dharmo yo na jñāto na sa kācic caryā sattvānāṃ yā na vijñātā, yatra hi nāmānāgatānām api bodhisattvānāṃ mahāsattvānāṃ caryāṃ jñātā bodhicchandikānām adhyāśayasaṃpannānām ārabdhavīryāṇām |  (114) ye tasmin kāle imāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitām udgrahīṣyanti dhārayiṣyanti vācayiṣyanti paryavāpsyanti pravartayiṣyanti deśayiṣyanti upadekṣyanty uddekṣyanti svādhyāsyanti likhiṣyanti ca, ye ca tasmin kāle āsāṃ ṣaṇṇāṃ pāramitānāṃ kṛtaśaḥ sarvasattvānām arthāya udyogamāpadyānveṣiṣyante paryeṣiṣyante, gaveṣiṣyante, teṣāṃ ca kulaputrānāṃ kṛladuhitṝṇāṃ cānveṣamāṇānāṃ paryeṣamāṇānāṃ kecid gaveṣamāṇā bodhisattvā lapsyante, kecin na lapsyante, kecid agaveṣayanto ‘pi lapsyante enāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitām |  kim atra bhagavan kāraṇam? evam ukte bhagavān āyuṣmantaṃ śāriputram etad avocat - evam etac chāriputra, evam etat |  nāsti kiṃcit tathāgatasyātītānāgatapratyutpanneṣu dharmeṣv adṛṣṭaṃ vā aśrutaṃ vā aviditaṃ vā avijñātaṃ vā |  tasmin khalu punaḥ śāriputra kāle tasmin samaye kecid bodhisattvā mārgayamāṇā paryeṣamāṇā gaveṣamāṇā api lapsyante imāṃ prajñāpāramitām |  kecid bodhisattvā amārgayamāṇā aparyeṣamāṇā agaveṣayanto ‘pi lapsyante |  tat kasya hetoḥ? tathā hi tair bodhisattvair mahāsattvair iyaṃ prajñāpāramitā pūrvāntato ‘pi anikṣiptadhurair mārgitā ca paryanviṣṭā ca |  te tenaiva pūrvakeṇa kuśalamūlacchandena enāṃ prajñāpāramitām amārgayanto ‘pi aparyeṣamāṇā api agaveṣayanto ‘pi lapsyante |  yāny api ca tato ‘nyāny api sūtrāṇi enām eva prajñāpāramitām abhivadanti, tāni caiṣāṃ svayam evopagamiṣyanti upapatsyante upanaṃsyante ca |  tat kasya hetoḥ? evam etac chāriputra bhavati - ya enāṃ prajñāpāramitāṃ bodhisattvo mahāsattvo ‘nikṣiptadhuro mārgayati ca paryeṣate ca, sa jātivyativṛtto ‘pi janmāntaravyativṛtto ‘pi enāṃ prajñāpāramitāṃ lapsyate |  tato ‘nyāni ca sūtrāṇi prajñāpāramitāpratisaṃyuktāni tasya svayam evopagamiṣyanti, upapatsyante upanaṃsyante ceti || 
rab ’byor ci ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten gyi snang bar ’gyur zhe na | (165a1) rab ’byor ’di la byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas dus ring por ma rig pa’i sgo nga’i sbubs dang ling tog gis yongs su khebs pa’i sems can mun pas zil gyis non pa (2) rnams shes rab kyis snang bar byed cing mi shes pa’i mun pa mun nag thams cad sel bar byed de | rab ’byor de ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po rnams bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten gyi snang (3) bar ’gyur ro ||  rab ’byor ci ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten gyi yongs su ’dren par ’gyur zhe na | rab ’byor ’di la byang chub sems dpa’ sems (4) dpa’ chen po dag bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas gzugs rang bzhin gyis skye ba med pa dang ’gag pa med par chos ston to ||  de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rnam par shes pa rang bzhin gyis (5) skye ba med pa dang ’gag pa med par chos ston to ||  so so’i skye bo’i chos rnams kyang rang bzhin gyis skye ba med pa dang ’gag pa med par chos ston to ||  nyan thos kyi chos rnams kyang rang bzhin gyis skye ba med pa dang ’gag pa med par chos ston to ||  rang sangs rgyas (6) kyi chos rnams kyang rang bzhin gyis skye ba med pa dang ’gag pa med par chos ston to ||  byang chub sems dpa’i chos rnams kyang rang bzhin gyis skye ba med pa dang ’gag pa med par chos ston to ||  sangs rgyas kyi chos rnams kyang rang bzhin gyis skye ba med pa dang ’gag pa (7) med par chos ston to ||  chos thams cad kyang rang bzhin gyis skye ba med pa dang ’gag pa med par chos ston to ||  rab ’byor de ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig (165b1) rten gyi yongs su ’dren par ’gyur ro ||  rab ’byor ji ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten gyi rten du ’gyur zhe na | rab ’byor ’di la byang chub sems dpa’ (2) sems dpa’ chen po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas ’jig rten la gzugs ni nam mkha’i rten can no zhes chos ston par ’gyur | de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rnam par shes pa yang (3) nam mkha’i rten can no zhes chos ston par ’gyur ro ||  rab ’byor de bzhin du chos thams cad kyang nam mkha’i rten can ’gro ba med pa ’ong ba med pa nam mkha’ dang mtshungs pa ste | ci ltar nam mkha’ ’ong ba med pa ’gro ba med pa ma byas pa rnam par mi ’gyur ba mngon par (4) ’dus ma byas pa mi gnas pa yang dag par mi gnas pa rnam par mi gnas pa ma skyes pa ma ’gags pa de bzhin du rab ’byor chos thams cad kyang ’ong ba med pa ’gro ba med pa ma byas pa rnam par mi ’gyur ba mngon par ’dus ma byas pa mi gnas pa yang dag par mi gnas (5) pa rnam par mi gnas pa ma skyes pa ma ’gags pa | nam mkha’ dang mtshungs pa’i phyir rnam par mi rtog pa’o || 
                       
                       
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
於彼佛土。亦復以法示教利喜無量(26)百千萬衆生。令住阿耨多羅三藐三菩提。  舍(27)利弗白佛言。希有世尊。如來於過去未來現(28)在諸法。無法不知無法不識。  如來於末來世。(29)諸菩薩以多欲多精進。  勤求般若波羅蜜。是(555c1)善男子善女人。有求而得有不求而得。如來(2)悉知。      舍利弗。多有善男子善女人。精進不懈(3)故。般若波羅蜜不求而得。  世尊。是善男子善(4)女人。餘經應六波羅蜜者。亦不求而得耶。      舍(5)利弗。若有餘應諸波羅蜜深經。是善男子善(6)女人。亦不求而得。  何以故。舍利弗。法應爾。(7)若有菩薩爲諸衆生。示教利喜阿耨多羅三(8)藐三菩提。亦自於中學。是人轉身。應諸波羅(9)蜜深經亦不求而得◎ 
(229) Sariputra: It is wonderful to think that in past, future and present dharmas there is nothing that the Tathagata has not seen, not heard, not felt, and of which he is unaware.  There is no dharma that he has not cognized, there is no conduct of any being that he is unaware of. He has cognized even the future conduct of those Bodhisattvas who are zealous for enlightenment, who are full of earnest intentions, who have exerted vigour.  But among those sons and daughters of good family who in the future will study this deep perfection of wisdom, who have exerted themselves on behalf of these six perfections and of the welfare of all beings, and who seek, search and strive to obtain this deep perfection of wisdom, some will not obtain it, while others will obtain it without striving to get it.  What, O Lord, is the reason for that? The Lord: So it is, Sariputra.  There is nothing in past, future or present dharmas that the Tathagata has not seen, heard and felt, or of which he is unaware.  It is further true that at that time in that period, some Bodhisattvas who hunt and (230) search for this perfection of wisdom will not get it.  Others will get it without hunting and searching for it.  They will be Bodhisattvas who in the past have persistently hunted and searched for this perfection of wisdom.  It is through the impetus of this former wholesome root that they will get this perfection of wisdom, in spite of the fact that do not now hunt and search for it.  And also the Sutras different from this one, which welcome just this perfection of wisdom, will of their own accord come to them.  For it is a rule, Sariputra, that, if a Bodhisattva persistently hunts and searches for this perfection of wisdom, he will, after one or two births, get it,  and also the other Sutras associated with perfect wisdom will then come to him on their own. 
evam ukte āyuṣmān śāriputro bhagavantam etad avocat - ime eva kevalaṃ bhagavaṃs teṣāṃ kulaputrāṇāṃ kuladuhitṝṇāṃ ca ṣaṭpāramitāpratisaṃyuktāḥ sūtrāntopapatsyante upanaṃsyante, nānye? bhagavān āha - ye cānye ‘pi śāriputra gambhīrā gambhīrāḥ sūtrāntā bhaviṣyanti, te ’pi teṣāṃ kulaputrāṇāṃ kuladuhitṝṇāṃ ca svayam evopapatsyante svayam evopanaṃsyante ca |  tat kasya hetoḥ? evaṃ hy etac chāriputra bhavati - ye bodhisattvā mahāsattvā anuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau prasthāpayiṣyanti saṃdarśayiṣyanti samādāpayiṣyanti samuttejayiṣyanti saṃpraharṣayiṣyanti prabhāvayiṣyanti, saṃbodhaye pratiṣṭhāpayiṣyanti, avinivartanīyān kariṣyanti, svayaṃ ca tatra śikṣiṣyante, teṣāṃ śāriputra jātivyativṛttānām api ime gambhīrā gambhīrā anupalambhapratisaṃyuktāḥ śūnyatāpratisaṃyuktāḥ ṣaṭpāramitāpratisaṃyuktāś ca sūtrāntāḥ svayam evopagamiṣyanti, svayam evopapatsyante svayam evopanaṃsyante ceti || 
de ci’i phyir zhe na | rab ’byor gzugs kyi stong pa nyid gang yin pa de ni ’ong ba ’am ’gro ba med do ||  de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed (6) rnams dang rab ’byor rnam par shes pa’i stong pa nyid gang yin pa de ni ’ong ba’am ’gro ba med de | rab ’byor de bzhin du chos thams cad kyi stong pa nyid ni ’ong ba ’am ’gro ba med do || 
   
   
..  .. 
   
Sariputra: Will only just these Sutras associated with the six perfections come to him, and no others? The Lord: There will be also other very deep Sutras which will come to this son or daughter of good family of their own accord.  For it is a rule, Sariputra, that, if Bodhisattvas set others going on their way to full enlightenment, and help them in their quest for it, (231) help them to become irreversible, and if they also themselves train in that, then, after they have passed through this present birth, of their own account these very deep Sutras will come to them, Sutras associated with the non-apprehension of a basis, associated with emptiness, associated with the six perfections. 
āryāṣṭasāhasrikāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ dhāraṇaguṇaparikīrtanaparivarto nāma daśamaḥ || (115) 
de ci’i phyir zhe na | rab ’byor chos thams cad ni stong pa nyid kyi rten can te de dag rten (7) de las mi ’da’o || 
 
 
.. 
 
 
Go to Wiki Documentation
Enhet: Det humanistiske fakultet   Utviklet av: IT-seksjonen ved HF
Login