You are here: BP HOME > TLB > PP: Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā > fulltext
PP: Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages
Choose display
  • Enable images
  • Enable footnotes
    • Show all footnotes
    • Minimize footnotes
DiacriticaDiacritica-helpSearch-help
ā ī ū
ñ
ś ź
š č ǰ γ    
Note on the transliteration:
The transliteration system of the BP/TLB is based on the Unicode/UTF-8 system. However, there may be difficulties with some of the letters – particularly on PC/Windows-based systems, but not so much on the Mac. We have chosen the most accepted older and traditional systems of transliteration against, e.g, Wylie for Tibetan, since with Unicode it is possible, in Sanskrit and Tibetan, etc., to represent one sound with one letter in almost all the cases (excepting Sanskrit and Tibetan aspirated letters, and Tibetan tsa, tsha, dza). We thus do not use the Wylie system which widely employs two letters for one sound (ng, ny, sh, zh etc.).
 
Important:
We ask you in particular to note the use of the ’ apostrophe and not the ' representing the avagrāha in Sanskrit, and most important the ’a-chuṅ in Tibetan. On the Mac the ’ is Alt-M.
 
If you cannot find the letters on your key-board, you may click on the link "Diacritica" to access it for your search.
Choose specific texts..
    Click to Expand/Collapse Option Complete text
Click to Expand/Collapse Option1. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option2. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option3. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option4. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option5. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option6. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option7. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option8. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option9. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option10. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option11. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option12. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option13. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option14. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option15. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option16. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option17. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option18. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option19. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option20. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option21. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option22. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option23. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option24. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option25. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option26. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option27. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option28. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option29. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option30. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option31. Parivarta
Click to Expand/Collapse Option32. Parivarta
devaparivartaḥ pañcadaśaḥ | 
rab ’byor da ltar de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas de yang bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas pa’i (6) nga’i thams cad mkhyen pa yang rab ’byor ’di lta ste pha rol tu phyin pa drug po ’di dag las skyes so || 
 
 
.. 
Chapter XV Gods 
  atha khalv āyuṣmān subhūtir bhagavantam etad avocat - ādikarmikeṇa bhagavan bodhisattvena mahāsattvena kathaṃ prajñāpāramitāyāṃ sthātavyaṃ kathaṃ śikṣitavyam? evam ukte bhagavān āyuṣmantaṃ subhūtim etad avocat - iha subhūte ādikarmikeṇa bodhisattvena mahāsattvena prajñāpāramitāyāṃ śikṣitukāmena kalyāṇamitrāṇi sevitavyāni bhaktavyāni paryupāsitavyāni |  yāny enaṃ prajñāpāramitāyām avavadiṣyanti anuśāsiṣyanti, yāni cāsmai prajñāpāramitāyā artham upadekṣyanti, tāny eva cāsya subhūte bodhisattvasya mahāsattvasya kalyāṇamitrāṇi veditavyāni |  evaṃ cāsmai prajñāpāramitāyā artham upadekṣyanti - ehi tvaṃ kulaputra dānapāramitāyāṃ yogam āpadyasva, evaṃ śīlapāramitāyāṃ kṣāntipāramitāyāṃ vīryapāramitāyāṃ dhyānapāramitāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ yogam āpadyasva |  yad yad eva tvaṃ kulaputra dānaṃ dadāsi, tat sarvam anuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau pariṇāmaya |  mā ca tvaṃ kulaputrānuttarāṃ samyaksaṃbodhiṃ rūpataḥ parāmṛkṣaḥ, evaṃ mā vedanāto mā saṃjñāto mā saṃskārebhyaḥ |  mā ca tvaṃ kulaputrānuttarāṃ samyaksaṃbodhiṃ vijñānataḥ parāmṛkṣaḥ |  tat kasya hetoḥ? aparāmṛṣṭā hi kulaputra sarvajñatā |  evaṃ yad yad eva tvaṃ kulaputra śīlaṃ rakṣasi..........peyālaṃ..............yad yad eva tvaṃ kulaputra kṣāntyā saṃpādayasi, yad yad eva tvaṃ kulaputra vīryam ārabhase, yad yad eva tvaṃ kulaputra dhyānaṃ samāpadyase, yad yad eva tvaṃ kulaputra prajñāyāṃ parijayaṃ karoṣi, tat sarvam anuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau pariṇāmaya |  mā ca tvaṃ kulaputrānuttarāṃ samyaksaṃbodhiṃ rūpataḥ parāmṛkṣaḥ |  evaṃ mā vedanāto mā saṃjñāto mā saṃskārebhyaḥ |  mā ca tvaṃ kulaputrānuttarāṃ samyaksaṃbodhiṃ vijñānataḥ parāmṛkṣaḥ |  tat kasya hetoḥ? aparāmṛṣṭā hi kulaputra sarvajñatā |  mā ca tvaṃ kulaputra śrāvakabhūmau vā pratyekabuddhabhūmau vā spṛhāṃ kārṣīr iti |  evaṃ hi subhūte ādikarmiko bodhisattvo mahāsattvo ’nupūrveṇa kalyāṇamitraiḥ prajñāpāramitāyām avatārayitavyaḥ || 
de ci’i phyir zhe na | rab ’byor pha rol tu phyin pa dug po ’di dag gi nang na byang chub kyi phyogs kyi chos sum cu rtsa bdun rnams ’dus shing | tshangs pa’i gnas bzhi dang bsdu ba’i dngos po bzhi dang sangs (7) rgyas kyi chos ci snyed yod pa ste | sangs rgyas kyi ye shes dang rang byung gi ye shes dang bsam gyis mi khyab pa’i ye shes dang gzhal du med pa’i yi ges dang grangs med pa’i ye shes dang mnyam pa med pa’i ye shes dang mi mnyam pa dang mnyam pa’i ye shes dang thams cad mkhyen pa’i ye shes de dag thams (217b1) cad pha rol tu phyin pa drug gi nang na ’dus pa’i phyir ro ||  rab ’byor de lta bas na pha rol tu phyin pa drug po ’di dag nyid byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po’i dge ba’i bshis gnyen no ||  pha rol tu phyin pa drug po ’di nyid ston pa’o ||  pha rol tu phyin pa drug ni lam mo ||  pha rol (2) tu phyin pa drug ni snang ba’o ||  pha rol tu phyin pa drug ni sgron ma’o ||  pha rol tu phyin pa drug ni ’od do ||  pha rol tu phyin pa drug ni skyob pa’o ||  pha rol tu phyin pa drug ni skyabs so ||  pha rol tu phyin pa drug ni gnas so ||  pha rol tu phyin pa drug ni dpung gnyen no ||  pha rol tu phyin pa drug (3) ni gling ngo ||  pha rol tu phyin pa drug ni ma’o ||  pha rol tu phyin pa drug ni pha’o ||  pha rol tu phyin pa drug ni shes pa dang rtogs pa dang thams cad mkhyen pa nyid dang bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub thob par bya ba’i don du gnas par ’gyur ba’o || 
                             
                             
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
1. The beginner’s task  Subhuti: How should a Bodhisattva who is only just beginning stand in perfect wisdom, how train himself? The Lord: Such a Bodhisattva should tend, love and honour the good friends.  His good friends are those who will instruct and admonish him in perfect wisdom, and who will expound to him its meaning.  They will expound it as follows: “Come here, son of good family, make endeavours in the six perfections.  Whatever you may have achieved by way of giving a gift, guarding morality, perfecting yourself in patience, exertion of vigour, entering into concentration, (293) or mastery in wisdom, - all that turn over into full enlightenment.  But do not misconstrue full enlightenment as form, or any other skandhas.    For intangible is all-knowledge.            And do not long for the level of Disciple or Pratyekabuddha.  It is thus that a Bodhisattva who is just beginning should gradually, through the good friends, enter into perfect wisdom.” 
  subhūtir āha - duṣkarakārakā bhagavan bodhisattvāḥ mahāsattvāḥ, ye ’nuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃboddhuṃ saṃprasthitāḥ |  evaṃrūpaṃ dānam āgamya, evaṃrūpaṃ śīlam, evaṃrūpāṃ kṣāntim, evaṃrūpaṃ vīryam, evaṃrūpaṃ dhyānam, evaṃrūpāṃ prajñām āgamya svādhīne ’pi parinirvāṇe necchanti parinirvātum |  api tu paramaduḥkhitaṃ sattvadhātum abhisamīkṣyānuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃboddhukāmāḥ saṃsārān notrasyanti |  evam ukte bhagavān āyuṣmantaṃ subhūtim etad avocat - evam etat subhūte, evam etat |  duṣkarakārakāḥ subhūte bodhisattvā mahāsattvāḥ ye lokahitāya saṃprasthitāḥ, lokasukhāya lokānukampāyai saṃprasthitāḥ, lokasya trāṇaṃ bhaviṣyāmaḥ, lokasya śaraṇaṃ bhaviṣyāmaḥ, lokasya layanaṃ bhaviṣyāmaḥ, lokasya parāyaṇaṃ bhaviṣyāmaḥ, lokasya dvīpāṃ bhaviṣyāmaḥ, lokasyālokā bhaviṣyāmaḥ, lokasya pariṇāyakā bhaviṣyāma, anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhya lokasya gatir bhaviṣyāmaḥ, ity evaṃrūpam anuttarāyāṃ samyaksaṃbodhau vīryam ārabhante |  kathaṃ ca subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya trāṇaṃ bhavanti? yāni tāni subhūte saṃsārāvacarāṇi duḥkhāni lokasya, tata enaṃ (147) trāyante, teṣāṃ duḥkhānāṃ prahāṇāya vyāyacchante, vīryam ārabhante |  evaṃ hi subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya trāṇaṃ bhavanti |  kathaṃ ca subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhā santo lokasya śaraṇaṃ bhavanti? ye subhūte sattvā jātidharmiṇo jarādharmiṇo vyādhidharmiṇo maraṇadharmiṇaḥ śokaparidevaduḥkhadaurmanasyopāyāsadharmiṇaḥ sattvāḥ tān sarvān jātijarāvyādhimaraṇaśokaparidevaduḥkhadaurmanasyopāyāsebhyaḥ parimocayanti |  evaṃ hi subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya śaraṇaṃ bhavanti |  kathaṃ ca subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya layanaṃ bhavanti? yat subhūte tathāgatā arhantaḥ samyaksaṃbuddhāḥ sattvebhyo ’śleṣāya dharmaṃ deśayanti |  evaṃ hi subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya layanaṃ bhavanati |  subhūtir āha - kathaṃ bhagavan aśleṣo bhavati? bhagavān āha - yaḥ subhūte rūpasyāsaṃbandhaḥ, sa rūpasyāśleṣaḥ |  yo rūpasyāśleṣaḥ, sa rūpasyāsaṃbandhaḥ |  yo rūpasyāsaṃbandhaḥ, sa rūpasyānutpādo ’nirodhaḥ |  yo rūpasyānutpādo ’nirodhaḥ, sa rūpasyāśleṣaḥ |  yo rūpasyāśleṣaḥ, ayaṃ rūpasyāsaṃbandhaḥ, ayaṃ rūpasyāśleṣaḥ |  evaṃ vedanāyāḥ saṃjñāyāḥ saṃskārāṇām |  yaḥ subhūte vijñānasyāsaṃbandhaḥ, sa vijñānasyāśleṣaḥ |  yo vijñānasyāśleṣaḥ, sa vijñānasyāsaṃbandhaḥ |  yo vijñānasyāsaṃbandhaḥ, sa vijñānasyānutpādo ’nirodhaḥ |  yo vijñānasyānutpādo ’nirodhaḥ, sa vijñānasyāśleṣaḥ |  yo vijñānasyāśleṣaḥ ayaṃ vijñānasyāsaṃbandhaḥ, ayaṃ vijñānasyāśleṣaḥ |  evaṃ hi subhūte sarvadharmā asaṃśliṣṭā asaṃbaddhā iti jñānadarśanād aśleṣo bhavati |  evaṃ hi subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya layanaṃ bhavanti |  kathaṃ ca subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya parāyaṇaṃ bhavanti? yat subhūte rūpasya pāraṃ na tad rūpam |  yathā ca subhūte pāraṃ tathā rūpam |  evaṃ vedanā saṃjñā saṃskārāḥ |  yat subhūte vijñānasya pāraṃ na tad vijñānam |  yathā ca subhūte pāraṃ tathā vijñānam |  yathā ca subhūte rūpam, evaṃ vedanā saṃjñā saṃskārāḥ |  vijñānaṃ pāraṃ tathā sarvadharmāḥ |  subhūtir āha - yadi bhagavan yathā rūpam, evaṃ vedanā saṃjñā saṃskārāḥ vijñānaṃ pāraṃ tathā sarvadharmāḥ, nanu bhagavan bodhisattvair mahāsattvair abhisaṃbuddhā evaṃ bhavanti sarvadharmāḥ |  tat kasya hetoḥ? na hy atra bhagavan kaścid vikalpaḥ |  bhagavān āha - evam etat subhūte, evam etat |  yat tat pāraṃ na tatra kaścid vikalpaḥ |  avikalpatvāt subhūte bodhisattvair mahāsatvair abhisaṃbuddhā eva bhavanti sarvadharmāḥ |  idam api subhūte paramaduṣkaraṃ bodhisattvānāṃ mahāsattvānām, ya evaṃ ca sarvadharmānupanidhyāyanti, na ca sākṣātkurvanti, na cāvalīyante - evam asmābhir ete dharmā abhisaṃboddhavyāḥ, evaṃ cānuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbudhya enān dharmān deśayiṣyāmaḥ prakāśayiṣyāma ity upanidhyāyanti |  evaṃ hi subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya parāyaṇaṃ bhavanti |  kathaṃ ca subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ (148) santo lokasya dvīpā bhavanti? tadyathāpi nāma subhūte ye pradeśodakaparicchinnā bhavanti nadīṣu vā mahodadhiṣu vā, te ucyante dvīpā iti |  evam eva subhūte pūrvāntāparāntaparicchinnaṃ rūpam |  evaṃ vedanā saṃjñā saṃskārāḥ |  evam eva subhūte pūrvāntāparāntaparicchinnaṃ vijñānam |  etena subhūte paricchedena sarvadharmāḥ pūrvāntāparāntaparicchinnāḥ |  yaś ca subhūte sarvadharmāṇāṃ paricchedaḥ, etac chāntam, etat praṇītam, etat parinirvāṇam, etad yathāvat, etad aviparītam |  evaṃ khalu subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya dvīpā bhavanti |  kathaṃ ca subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhā santo lokasya ālokā bhavanti? iha subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo dīrgharātram avidyāṇḍakośapaṭalaparyavanaddhānāṃ sattvānāṃ tamobhibhūtānāṃ prajñayā avabhāsayantaḥ sarvājñānatamondhakāraṃ vidhunvanti |  evaṃ khalu subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya ālokā bhavanti |  kathaṃ ca subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya pariṇāyakā bhavanti? iha subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo rūpasya prakṛtyanutpādānirodhāya dharmaṃ deśayanti |  evaṃ vedanāyāḥ saṃjñāyāḥ saṃskārāṇām |  vijñānasya prakṛtyanutpādānirodhāya dharmaṃ deśayanti |  pṛthagjanadharmāṇām api prakṛtyanutpādānirodhāya dharmaṃ deśayanti |  śrāvakadharmāṇām api prakṛtyanutpādānirodhāya dharmaṃ deśayanti |  pratyekabuddhadharmāṇām api prakṛtyanutpādānirodhāya dharmaṃ deśayanti |  bodhisattvadharmāṇām api prakṛtyanutpādānirodhāya dharmaṃ deśayanti |  buddhadharmāṇām api prakṛtyanutpādānirodhāya dharmaṃ deśayanti |  sarvadharmāṇām api prakṛtyanutpādānirodhāya dharmaṃ deśayanti |  evaṃ khalu subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya pariṇāyakā bhavanti |  kathaṃ ca subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya gatir bhagavanti? iha subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya ākāśagatikaṃ rupam iti dharmaṃ deśayanti |  evaṃ vedanā saṃjñā saṃskārāḥ |  ākāśagatikaṃ vijñānam iti dharmaṃ deśayanti |  evam eva subhūte sarvadharmā ākāśagatikā anāgatikā agatikā ākāśasamāḥ |  yathā ākāśam anāgatam agatam akṛtam avikṛtam anabhisaṃskṛtam asthitam asaṃsthitam avyavasthitam anutpannam aniruddham, evam eva subhūte sarvadharmā anāgatā āgatā ākṛtā avikṛtā anabhisaṃskṛtā asthitā asaṃsthitā avyavasthitā anutpannā aniruddhā ākāśakalpatvād avikalpāḥ |  tat kasya hetoḥ? yā subhūte rūpasya śūnyatā, na sā āgacchati vā gacchati vā |  evaṃ vedanāyāḥ saṃjñāyāḥ saṃskārāṇām |  yā subhūte vijñānasya śūnyatā, na sā āgacchati vā gacchati vā |  evam eva subhūte yā sarvadharmāṇāṃ śūnyatā, na sā āgacchati vā gacchati vā |  tat kasya hetoḥ? śūnyatāgatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  ānimittagatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  apraṇihitagatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  anabhisaṃskāragatikā hi subhūte (149) sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  anutpādagatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  ajātigatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  abhāvagatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  svapnagatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  ātmagatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  aparyantagatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  śāntagatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  nirvāṇagatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  apratyuddhāragatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  anāgatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  agatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  acalagatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  rūpagatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  evaṃ vedanā saṃjñā saṃskārāḥ |  vijñānagatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  arhatpratyekabuddhatvānuttarasamyaksaṃbodhigatikā hi subhūte sarvadharmāḥ |  te tāṃ gatiṃ na vyativartante |  ataś ca bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhā santa ākāśagatikāḥ sarvadharmā iti dharmaṃ deśayanti |  evaṃ khalu subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo lokasya gatirbhavanti || 
nam byang chub sems dpa’ sems (4) dpa’ chen po pha rol tu phyin pa drug la slob pa na lan ldon mi nus pa thams cad la yang de phan ’dogs par ’gyur ba yin no ||  rab ’byor yang pha rol tu phyin pa drug po ’di dag la slob par ’dod pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di nyid mnyan (5) par bya gzung bar bya bcang bar bya klag par bya kun chub par bya rab tu gdon par bya bstan par bya nye bar bstan par bya lung dpog par bya kha ton du bya don dang chos dang tshul gyis nye bar yongs su brtag par bya nye bar bsam par bya ’dri bar bya yongs su ’dri bar bya’o ||  de ci’i phyir zhe na | shes rab kyi pha rol (6) tu phyin pa ’di ni pha rol tu phyin pa drug po ’di dag gi sngon du ’gro ba’o ’dren pa’o rab tu ’dren pa’o yang dag par ston pa’o kun tu snyon pa’o skyed pa’o ma ma’o ||  de ci’i phyir zhe na | shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang bral na pha rol tu phyin pa lnga ni mi snang zhing pha rol tu phyin pa zhes bya ba’i ming yang thob par mi ’gyur ro ||  (7) rab ’byor de lta bas na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gzhan gyi dring mi ’jog par ’gro bar ’dod cing byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gzhan gyi drid mi ’jog pa la gnas par ’dod pas shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di nyid la bslab par bya’o ||  rab ’byor gyis gsol pa | (218a1) bcom ldan ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa’i mtshan nyid gang lags | de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal to ||  rab ’byor shes rab kyi pha ral tu phyin pa ni chags pa med pa’i mtshan nyid do ||  rab ’byor (2) gyis gsol ba | bcom ldan ’das rnam grangs gang dang chags pa ma mchis pa’i mtshan nyid gang gis shes rab kyi pha rol tu phyin pa mchis par ’gyur ba’i chags pa ma mchis pa’i mtshan nyid de nyid kyis chos thams cad mchis par ’gyur ba’i rnam grangs mchis sam | bcom ldan ’das (3) kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de de bzhin no de de bzhin te | rab ’byor rnam grangs gang dang chags pa med pa’i mtshan nyid gang gis shes rab kyi pha rol tu phyin pa yod par ’gyur ba’i chags pa med pa’i mtshan nyid de nyid kyis chos thams cad yod par ’gyur ba’i rnam grangs yod do ||  (4) de ci’i phyir zhe na | rab ’byor chos thams cad ni dben pa’o ||  rab ’byor chos thams cad ni stong pa sta | rab ’byor de lta bas na chags pa med pa’i mtshan nyid gang gis shes rab kyi pha rol tu phyin pa dben pa dang stong par ’gyur ba’i chags pa med pa’i mtshan nyid de nyid kyis chos thams (5) cad ni dben pa dang stong pa’o ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das gal te chos thams cad dben pa dang chos thams cad stong pa lags na | bcom ldan ’das ci ltar sems can rnams kun nas nyon mongs par rab tu shes par ’gyur bcom ldan ’das ci ltar sems can (6) rnams rnam par byang ba rab tu shes par ’gyur | bcom ldan ’das dben pa ni kun nas nyon mongs par mi ’gyur bcom ldan ’das dben pa ni rnam par byang bar mi ’gyur ro ||  bcom ldan ’das stong pa ni kun nas nyon mongs par mi ’gyur bcom ldan ’das stong pa ni rnam par byang bar (7) mi ’gyur ro ||  bcom ldan ’das dben pa ’am stong pa ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang mi rgyal bcom ldan ’das dben pa dang stong pa nyid las gzhan na yang gang bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas pa (218b1) ’am mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar ’gyur ba ’am mngon par rdzogs par ’tshang rgya ba’i chos de dmigs su ma mchis na | bcom ldan ’das bshad pa ’di’i don bdag gis ci ltar ’tshal bar bgyi | bcom ldan ’das bstan du gsol | bde bar gshegs pa bstan du gsol | de (2) skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal to ||  rab ’byor de ci snyam du sems sems can rnams yun ring po nas ngar ’dzin pa dngang yir ’dzin pa la spyod dam | rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das de de bzhin no ||  (3) bde bar gshegs pa de de bzhin te | sems can rnams ni yun ring po nas ngar ’dzin pa dang nga yir ’dzin pa la spyod do ||  bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ci snyam du sems ci ngar ’dzin pa dang nga yir ’dzin pa stong pa yin nam | rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan (4) ’das stong pa lags so ||  bde bar gshegs pa stong pa lags so ||  bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ci snyam du sems ngar ’dzin pa dang nga yir ’dzin pas sems can rnams ’khor ba na ’khor ram | rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das de de bzhin no ||  (5) bde bar gshegs pa de de bzhin te | ngar ’dzin pa dang nga yir ’dzin pas sems can rnams ’khor ba na ’khor ro ||  bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ltar na sems can rnams kun nas nyon mongs par rab tu shes so ||  ci ltar sems can rnams ’dzin pa dang mngon (6) par chags pa de ltar kun nas nyon mongs par ’gyur gyi | ’di la su yang kun nas nyon mongs par ’gyur ba ni med do ||  rab ’byor ci ltar ’dzin pa med pa dang mngon par chags pa med pa de ltar ngar ’dzin pa dang nga yir ’dzin pa rab tu mi shes te | rab ’byor de ltar na sems can rnams (7) rnam par byang bar rab tu shes so ||  ci ltar sems can rnams la ’dzin pa med cing mngon par chags pa med pa de ltar rnam par byang bar ’gyur gyi | ’di la su yang rnam par byang bar ’gyur ba ci med do ||  rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ltar spyod na shes rab kyi (219a1) pha rol tu phyin pa la spyod do ||  rab ’byor de ltar chos thams cad dben zhing chos thams cad stong pa la sems can rnams kun nas nyon mongs pa dang rnam par byang bar rab tu shes so ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das ’di ltar chos thams cad dben (2) zhing chos thams cad stong pa la sems can rnams kun nas nyon mongs pa dang rnam par byang ba yang rab tu shes pa ’di ni ngo mtshar to ||  bcom ldan ’das byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ltar spyod na shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod do ||  bcom ldan ’das byang chub sems (3) dpa’ sems dpa’ chen po de ltar spyod na gzugs la mi spyod de | tshor pa la ma lags ’du shes la ma lags ’du byed rnams la ma lags rnam par shes pa la mi spyod do ||  bcom ldan ’das byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ltar spyod na lha dang mi dang lha ma yin du bcas (4) pa’i ’jig rten gyis mi brdzi bar ’gyur ro ||  bcom ldan ’das byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ltar spyod na gang zag nyan thos kyi theg pa can dang rang sangs rgyas kyi theg pa can thams cad kyi spyod pa zil gyis gnon te zil gyis mi non pa’i gnas kyang ’thob bo ||  de ci’i slad du zhe na | (5) bcom ldan ’das sangs rgyas nyid dang de bzhin gshegs pa nyid dang rang ’byung nyid dang thams cad mkhyen pa nyid ni zil gyis mi non pa lags te ||  bcom ldan ’das byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa yid la bgyid pa’i gnas pa ’das kyang (6) gnas te nyin mtshan ’da’ bar bgyid na bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub la nye bar ’gyur zhing myur du bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar ’gyur ro ||  de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor (7) la ’di skad ces bka’ stsal to ||  rab ’byor de de bzhin no de de bzhin te | rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ltar spyod na shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod do ||  byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ltar spyod na gzugs la mi spyod de | de bzhin du (219b1) tshor ba la ma yin ’du shes la ma yin ’du byed rnams la ma yin rnam par shes pa la mi spyod do ||  rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ltar spyod na lha dang mi dang lha ma yin du bcas pa’i ’jig rten dag yis mi brdzi bar ’gyur ro ||  rab ’byor byang chub sems dpa’ sems (2) dpa’ chen po de ltar spyod na gang zag nyan thos kyi theg pa can dang rang sangs rgyas kyi theg pa can thams cad kyi spyod pa zil gyis gnon te zil gyis mi non pa’i gnas kyang ’thob par ’gyur ro ||  de ci’i phyir zhe na | rab ’byor sangs rgyas nyid dang de bzhin gshegs pa nyid dang rang byung nyid dang (3) thams cad mkhyen pa nyid ni zil gyis mi gnon pa’o ||  rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa’i yid la byed pa’i gnas pa ’dis kyang gnas te nyin mtshan ’da’ bar byed na bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub la nye bar gyur pa yin (4) te myur du bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar ’gyur ro ||  rab ’byor yang gal te ’dzam bu’i gling na sems can ci steng yod pa de dag thams cad kyis snga phyi med par mi’i lus thob par gyur la mi’i lus thob nas bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang (5) chub tu sems bskyed de bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu sems bskyed nas ci srid ’tsho’i bar du gnas shing ci srid ’tsho’i bar du gnas nas ci srid ’tsho’i bar du de bzhin gshegs pa thams cad la bkur stir byed bla mar byed rjed par byed mchod par byed ri mor byed bsnyen bkur byed (6) cing | de bzhin du sems can thams cad la sbyin pa byin la sbyin pa de yang bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu yongs su bsngo na rab ’byor de ci snyam du sems byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de dag de’i gzhi las bsod nams mang du skyed dam | rab ’byor gyis gsol (7) pa | bcom ldan ’das mang ngo bde bar gshegs pa mang ngo ||  bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de bas kyang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang chung ngu na nyin gcig tsam yang shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa’i yid la byed pas gnas na rigs kyi bu (220a1) ’am rigs kyi bu mo de ches bsod nams mang du skyed do ||  de ci’i phyir zhe na | rab ’byor ci lta ci ltar byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa’i yid la byed pas nyin mtshan du gnas pa de lta de ltar sems can thams cad kyi sbyin (2) pa’i gnas su ’gyur ro ||  de ci’i phyir zhe na | rab ’byor de ni ’di ltar byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de’i byams pa dang ldan pa’i sems de lta bu ni sangs rgyas bcom ldan ’das ma gtogs par sems can gzhan dag la med do ||  de ci’i phyir zhe na | rab ’byor de bzhin (3) gshegs pa ni gang zag zla med pa’o ||  rab ’byor de bzhin gshegs pa ni dpe med pa’o ||  rab ’byor de bzhin gshegs pa dag bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas ni bsam gyis mi khyab pa’i chos rnams dang ldan pa’o ||  rab ’byor ci ltar na rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo (4) des de snyed kyi bsod nams mngon par bsgrub ce na | rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de shes rab ci lta bu dang ldan par gyur pas sems can thams cad gsad par bya bar ’gyur ba lta bur mthong ste | nges de’i tshe na snying rje chen po yongs su gzung bar gyur cing des lha’i (5) mig gis bltas pa dang sems can gzhal du med bgrang du med tshad gzung du med pa dpag tu med pa rnams mtshams med pa’i las rnams dang ldan par gyur par mthong zhing | mi khom par gyur pa dang | rnam par nyams pa dang lta ba’i dra bas khebs pa dang lam ma rnyed pa dang mi khom par (6) gyur pa gzhan dag kyang mthong la dal ba chud gson pa dag mthong nas | de’i dus na de skyo ba chen po skyes te des sems can de dag thams cad la byams pa chen po de dang snying rje chen po des khyab par byas nas | bdag ni sems can ’di dag thams cad kyi mgon du gyur par bya zhing bdag gis sems (7) can ’di dag thams cad sdug bsngal las thar bar bya’o snyam du yid la byas par ’gyur ba dang | mtshan ma dag gam gzhan dag lhan cig mi gnas par ’gyur ba’i shes rab de lta bu dang ldan par ’gyur ro ||  rab ’byor ’di yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po’i bla na med pa yang dag (220b1) par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar bya ba la shes rab kyi snang ba chen po’o ||  rab ’byor ’di ltar gnas pas gnas pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ni ’jig rten thams cad kyi sbyin gnas su yongs su ’dzin cing bla na mang pa yang dag par rdzogs pa’i byang (2) chub las phyir mi ldog go ||  sbyin pa po dang sbyin pa’i bdag po gang dag gis chos gos dang bsod snyoms dang mal cha dang nad kyi gsos sman dang yo byad rnams la shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di la sems rab tu nya bar bzhag pas yongs su spyod na | sbyin pa po dang sbyin pa’i bdag po rnams kyi (3) sbyin pa dang yon rnam par sbyong bas de dag thams cad mkhyen pa nyid du nye bar ’gyur ro ||  rab ’byor de lta bas na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po yul ’khor gyi bsod snyoms ’bras bu yod par longs spyod par ’dod pa dang sems can thams cad la lam ston par ’dod pa dang (4) rgya cher snang bar byed ’dod pa dang sems can ’khor ba na gnas pa rnams ’khor ba las thar bar byed ’dod pa dang sems can thams cad kyi mig rnam par sbyong bar ’dod pas shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa’i yid la byed pa ’dis gnas par bya’o ||  gal te yid la byed pa (5) ’dis gnas par ’dod na des shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa’i yid la byed pa shes par bya’o ||  de ci’i phyir zhe na | gang zhig ’di dag shes par bya bar sems pa de nyid de’i yid la byed par ’gyur te | de las gzhan shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang bral ba’i yid (6) la byed pa’i skabs dbye bar mi bya’o ||  ci ltar ’di shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa’i yid la byed pas nyin mtshan zad par ’gyur ba de ltar bya’o ||  rab ’byor ’di lta ste dper na nor bu rin po che shes pa la gnas pa’i skyes bu ’ga’ zhig gis nor bu rin po che’i rigs shes (7) pas sngon ma rnyed pa’i nor bu rin po che chen po zhig rnyed par gyur la | des nor bu rin po che chen po de rnyed pas dga’ ba dang rab tu dga’ ba che zhing yangs pa dang ldan pa gyur pa las | de’i nor bu rin po che chen po de yang stor ba dang de de’i gzhi las sdug bsngal ba dang yid mi (221a1) bde ba chen po dang ldan par ’gyur te | de ’di ltar kye ma bdag ni nor bu rin po che chen po de dang bral lo zhes rtag tu rgyun mi ’chad par nor bu rin po che chen po dang bral ba’i yid la byed pa ’byung zhing de ltar nor bu rin po che chen po da ’am de ma yin pa gzhan de dang yon tan (2) ’dra zhing rigs mthun pa rnyed par gyur gyi bar du skyes bu de nor bu rin po che chen po de mi brjed do ||  rab ’byor de bzhin du byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa’i nor bu rin po che chen po las yongs su nyams pas kyang nor bu rin po che chen po las yongs su (3) nyams pa nor bu rin po che chen po la rin po cher ’du shes pa ltar | shes rab kyi pha rol tu phyin pa yid la byed pa dang ldan zhing shes rab kyi pha rol tu phyin pa yid la byed pa dang ma bral pas thams cad mkhyen pa’i sems kyis ci srid du de ’am gzhan rnyed par gyur pa de srid du btsal bar bya zhing | (4) de srid du des shes rab kyi pha rol tu phyin pa’i nor bu rin po che chen po rnyed pa dang ldan pa’i yid la byed pa dang thams cad mkhyen pa nyid kyi nor bu rin po che chen po rnyed pa dang ldan pa’i yid la byed pa dang mi ’brel bar ’gyur bar bya’o ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das gang yang (5) bcom ldan ’das kyis chos thams cad dang yid la bgyid pa thams cad ni ngo bo nyid dang bral ba dang stong par gsungs lags na | bcom ldan ’das ci ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa’i yid la bgyid pa dang thams cad mkhyen (6) pa nyid dang ldan pa’i yid la bgyid pa dang ma bral bar ’gyur | de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal to ||  rab ’byor gal te byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ’di snyam du chos thams cad ni rang bzhin gyis (7) dben pa’o chos thams cad ni rang bzhin gyis stong pa’o zhes yid la byed na | de ltar yid la byed pa de ni shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa’i yid la byed pa dang thams cad mkhyen pa dang ldan pa’i yid la byed pa dang ma bral ba yin no ||  de ci’i phyir zhe na | rab ’byor shes rab kyi pha (221b1) rol tu phyin pa ni stong pa ste de ni mi ’phel mi ’grib bo ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das gal te shes rab kyi pha rol tu phyin pa stong pa ste de mi ’phel mi ’grib na bcom ldan ’das de ci ltar byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ’phel ba ma mchis pa’i shes rab (2) kyi pha rol tu phyin pas byang chub tu bsgrub par ’gyur | ci ltar na bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar ’gyur | de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal to ||  rab (3) ’byor yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod pa ni ’phel ba ’am ’grib pa med do ||  rab ’byor ci ltar shes rab kyi pha rol tu phyin pa stong pas de ’phel ba dang ’grib pa med do ||  rab ’byor de bzhin du byang chub sems dpa’ sems dpa’ (4) chen po yang stong pas de ’phel ba med cing ’grib pa med do ||  rab ’byor gang gi phyir ci ltar shes rab kyi pha rol tu phyin pa stong pas de ’phel ba med cing ’grib pa med pa yin la rab ’byor de bzhin du byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po stong pas de ’phel ba med cing ’grib pa med pa (5) yin pa de’i phyir byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po byang chub kyi phyir yang dag par sgrub cing de ltar bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya’o ||  rab ’byor gal te de skad du bshad pa la byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po mi (6) dngang kun tu mi skrag kun tu skrag pa dang mi ldan zhing zhum par ma gyur na rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di la spyod par rig par bya’o ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das yang ci shes rab kyi pha rol tu phyin pa shes (7) rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod dam | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ni ma yin no ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das yang ci shes rab kyi pha rol tu phyin pa’i stong pa nyid gang lags pa de shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod dam | bcom (222a1) ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ni ma yin no ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das yang ci shes rab kyi pha rol tu phyin pa’i stong pa nyid las gzhan na gang shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod pa’i chos de ’ga’ yang dmigs sam | (2) bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ni ma yin no ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das yang ci stong pa nyid shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod dam | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ni ma yin no ||  rab ’byor gyis (3) gsol pa | bcom ldan ’das yang ci shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod pa’i chos ’ga’ yang stong pa nyid ’di la dmigs sam | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ni ma yin no ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das yang ci stong pa nyid la (4) stong pa nyid spyod dam | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ni ma yin no ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das yang ci gzugs shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod dam | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ni ma yin no ||  (5) rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das yang ci tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang bcom ldan ’das yang ci rnam par shes pa shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod dam | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ni ma yin no ||  rab ’byor gyis gsol (6) pa | bcom ldan ’das yang ci gzugs las gzhan na gang shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod pa’i chos de ’ga’ yang dmigs sam | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ni ma yin no ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das yang ci tshor ba dang (7) ’du shes dang ’du byed rnams las gzhan dang rnam par shes pa las gzhan na gang shes rab kyi pa rol tu phyin pa la spyod pa’i chos de ’ga’ yang dmigs sam | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ni ma yin no ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan (222b1) ’das ’o na ci ltar byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod par ’gyur | de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal to ||  rab ’byor yang ci gang zhig shes rab kyi pha rol tu (2) phyin pa la spyod pa’i chos de khyod kyis yang dag par rjes su mthong ngam | rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das de ni ma lags so ||  bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor shes rab kyi pha rol tu phyin pa gang la byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po spyod (3) pa’i shes rab kyi pha rol tu phyin pa de khyod kyis yang dag par rjes su mthong ngam | rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das de ni ma lags so ||  bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor de ci snyam du sems chos ’ga’ zhig dmigs su med pa’i chos de yang (4) dag par rjes su mthong ngam | chos de nyid skyes pa ’am skye bar ’gyur ba ’am skye ba ’am ’gags pa ’am ’gag par ’gyur ba ’am ’gag pa yin nam ci | rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das de ni ma lags so ||  bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor (5) de ltar na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po’i mi skye ba’i chos la bzod pa ni de lta bu’i ngo bo yin te | rab ’byor de lta bu’i ngo bo’i bzod pa dang ldan pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu lung bstan par ’gyur ro ||  rab (6) ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ni de bzhin gshegs pa’i mi ’jigs pa’i lam ’di bsgrubs nas | de ltar spyod cing de ltar brtson te de ltar ’bad na sangs rgyas kyi ye shes bla na med pa dang ye shes chen po dang thams cad mkhyen pa’i ye shes dang ded dpon chen po’i ye (7) shes thob par mi ’gyur ba ’di ni gnas med do ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das chos thams cad kyi mi skye ba’i chos nyid gang lags pa de bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu lung bstan par ’gyur ram | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | (223a1) rab ’byor de ni ma yin no ||  rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das ’o na da chos gang la bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu lung bstan pa lags | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor yang ci khyod kyis chos gang bla na med (2) pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu lung bstan pa’i chos de yang dag par rjes su mthong ngam | rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das de ni ma lags te | bcom ldan ’das chos gang bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu lung bstan pa dang lung ston par ’gyur ba dang (3) lung ston pa’i chos de ni bdag gis yang dag par rjes su ma mthong ngo ||  bcom ldan ’das chos gang mngon par rdzogs par sangs rgyas pa ’am chos gang mngon par rdzogs par sangs rgyas par bgyi ba ’am chos gang gis mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar ’gyur ba’i chos de yang (4) bdag gis yang dag par rjes su ma mthong ngo ||  de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das chos thams cad dmigs su ma mchis pa’i bdag ’di snyam du chos ’di ni mngon par rdzogs par ’tshang rgya’o chos ’di ni mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar bgyi’o chos ’dis ni mngon par rdzogs (5) par sangs rgyas so zhes mi sems pa’i slad du’o ||  ’phags pa shes rab kyi pha rol tu phyin pa brgyad stong pa las dge ba’i bshes gnyen gyi le’u zhes bya ste nyi shu rtsa gnyis pa’o ||  || yang de’i tshe lha rnams kyi dbang po brgya byin ’khor de nyid du ’dus par gyur nas (6) ’dug go ||  de nas bcom ldan ’das la lha rnams kyi dbang po brgya byin gyis ’di skad ces gsol to ||  bcom ldan ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni zab bo ||  kye ma bcom ldan ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni blta dka’ zhing rtogs par dka’ ba’o ||  de skad ces (7) gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis lha rnams kyi dbang po brgya byin la ’di skad ces bka’ stsal to ||  kau shi ka de de bzhin no ||  de de bzhin te | kau shi ka shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni zab bo ||  kau shi ka shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni blta dka’ zhing rtogs par (223b1) dka’ ba ste | nam mkha’ zab pa’i phyir shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di zab bo ||  shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di dben pa’i phyir blta dka’ ba’o ||  stong pa’i phyir rtogs par dka’o ||  de skad ces bka’ stsal pa dang | bcom ldan ’das la lha rnams kyi dbang po brgya byin gyis (2) ’di skad ces gsol to ||  bcom ldan ’das gang dag shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di nyan bar ’gyur zhing thos nas kyang ’dzin pa dang ’chang ba dang klog pa dang kun chub par bgyid pa dang rab tu ’don pa dang ston pa dang nye bar ston pa dang lung ’bogs pa dang kha ton bgyid pa dang yi ger (3) ’dri bar ’gyur ba’i sems can de dag ni ngan ngon gyi dge ba’i rtsa ba dang ldan pa ma lags so ||  de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis lha rnams kyi dbang po brgya byin la ’di skad ces bka’ stsal to ||  kau shi ka de de bzhin no de de bzhin te | kau shi ka gang dag shes rab (4) kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di nyan par ’gyur zhing thos nas kyang ’dzin pa dang ’chang ba dang klog pa dang kun chub par byed pa dang rab tu ’don pa dang ston pa dang nye bar ston pa dang lung ’bogs pa dang kha ton byed pa dang yi ger ’dri bar ’gyur ba’i sems can de dag ni ngan ngon gyi dge ba’i rtsa ba (5) dang ldan pa ma yin no ||  kau shi ka ’dzam bu’i gling na sems can ci snyed yod pa de dag thams cad dge ba bcu’i las kyi lam la bkod par gyur na kau shi ka de ci snyam du sems ci sems can de dag yang de’i gzhi las bsod nams mang du skyed dam | brgya byin gyis gsol pa | bcom (6) ldan ’das mang ngo ||  bde bar gshegs pa mang ngo ||  bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | kau shi ka rigs kyi bu’am rigs kyi bu mo ’di de bas bsod nams mang du skyed de | gang shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di nyan pa dang thos nas kyang ’dzin pa dang ’chang ba dang klog pa dang kun (7) chub par byed pa dang rab tu ’don pa dang ston pa dang nye bar ston pa dang lung ’bogs pa dang bton byed pa dang yi ger ’dri bar ’gyur ba ste | gau shi ka rigs kyi bu’am rigs kyi bu mo gang zhig shes rab gyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di nyan par ’gyur zhing thos nas kyang ’dzin pa dang ’chang ba dang klog pa (224a1) dang kun chub par byed pa dang rab tu ’don pa dang ston pa dang nye bar ston pa dang lung ’bogs pa dang kha ton byed pa dang yi ger ’dri bar ’gyur de dge ba’i rtsa ba gang dang ldan par ’gyur ba’i bsod nams kyi phung po ’di la snga ma ’dzam bu’i gling gi sems can thams cad kyi (2) tshul khrims las byung ba’i bsod nams kyi phung pos brgya’i char yang nye bar mi ’gro | stong gi char yang brgya stong gi char yang bye ba’i char yang bye ba brgya’i char yang bye ba stong gi char yang bye ba stong gi char yang bye ba brgya stong gi char yang bye ba khrag khrig brgya stong gi char yang nye bar mi ’gro’o ||  grangs su yang (3) nye bar mi ’gro’o ||  bgrang bar yang dper yang dpes bstan par bya bar yang gzhir yang rgyur yang mi bzod do ||  de nas dge slong gzhan zhig gis lha rnams kyi dbang po brgya byin la ’di skad ces smras so ||  kau shi ka rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo gang shes rab kyi pha rol tu phyin (4) pa zab mo ’di nyan pa dang thos nas kyang ’dzin pa dang ’chang ba dang klog pa dang kun chub par byed pa dang rab tu ’don pa dang ston pa dang nye bar ston pa dang lung ’bogs pa dang kha ton byed pa dang yi ger ’dri bar ’gyur ba des khyod zil gyis mnan to ||  de skad ces smras pa dang | lha rnams kyi dbang (5) po brgya byin gyis dge slong de la ’di skad ces smras so || 
                                                                                                                                                                                                                       
                                                                                                                                                                                                                       
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
2. How a bodhisattva helps beings  Subhuti: Doers of what is hard are the Bodhisattvas who have set out to win full enlightenment.  Thanks to the practice of the six perfections, as described above, they do not wish to attain release in a private Nirvana of their own.  They survey the highly painful world of beings. They want to win full enlightenment, and yet they do not tremble at birth-and-death.  The Lord: So it is.  Doers of what is hard are the Bodhisattvas who have set out for the benefit and happiness of the world, out of pity for it. “We will become a shelter for the world, a refuge, the place of rest, the final relief, islands, lights and leaders of the world. We will win full enlightenment, and become the resort of the world,” – with these words they make a vigorous effort to win such a full enlightenment. (294,1)    1. How then do the Bodhisattvas awakened to full enlightenment become the world’s shelter? They protect from all the sufferings which belong to birth-and-death, they struggle and make efforts to rid the world of them.  2. How do they become the world’s refuge? They set free from birth, decay, illness, death, sorrow, lamentation, pain, sadness and despair those beings who are doomed to undergo these conditions.    3. How do they become the world’s resting place? The Tathagatas demonstrate Dharma to beings so that they may learn not to embrace anything.    Subhuti: How does that non-embracing come about? The Lord: The non-embracing of form, etc., is the same as its non-connection,    and as its non-production and non-stopping.                  (295) One thus learns not to embrace anything as a result of the cognition and vision that all dharmas are non-embracing, non-connected.    4. How do they become the world’s final relief? The state beyond form is not form;  and yet, as the Beyond, so form, etc.,          and all dharmas.  Subhuti: If form, etc., and all dharmas are the Beyond, then surely the Bodhisattvas must fully know all dharmas.  Because there is no discrimination between them.  The Lord: So it is.  In that Beyond there is no discrimination.  Through their non-discrimination do all dharmas become fully known to the Bodhisattvas.  This also is most hard for the Bodhisattvas that they meditate on all dharmas, but neither realize (296,1), nor become cowed, and that they meditate thus: “In this way should all these dharmas be fully known; and thus, awakened to full enlightenment, will we demonstrate these dharmas, and reveal them.”    5. How do they become the world’s islands? ‘Islands’ are pieces of land limited by water, in rivers or great lakes.  Just so form, etc., is limited at its beginning and end,      and so are all dharmas.  But the limitation of all dharmas is the same as the Calm Quiet, the Sublime, as Nirvana, as the Really Existing, the Unperverted.    6. How do they become the world’s lights? Here the Bodhisattvas win full enlightenment, and then take away all the darkness and gloom of the un-cognition from beings who for long are enveloped in the membrane of the eggshell of ignorance, and overcome by darkness, and they illuminate them through wisdom. (297,1)    7. How do they become the world’s leaders? When they have become enlightened, the Bodhisattvas demonstrate dharma in order to reveal the absence of production and stopping in the essential nature of form, etc.,      and in the dharmas which constitute and distinguish ordinary people,  Disciples,  Pratyekabuddhas,  Bodhisattvas  and Buddhas,  and in all dharmas in general.    8. How are they the world’s resort? When they have become enlightened, the Bodhisattvas demonstrate dharma by teaching that form, etc., is situated in the world’s space.      All dharmas are situated in space, they have not come, they have not gone, they are the same as space.  Space has not come, nor gone, it is not made, nor unmade, nor effected; it has not stood up, does not last, nor endure; it is neither produced nor stopped. The same is true of all dharmas which are, after the fashion of space, undiscriminate.  (298) Because the emptiness of form, etc., neither comes nor goes.      Nor does the emptiness of all dharmas.  For all dharmas are situated in emptiness,  and from that situation they do not depart.  They are situated in the signless,    the wishless,    the ineffective,    in non-production,    no-birth,    in the absence of positivity,    in dream    and self,    in the boundless,    in the calm quiet,    in Nirvana,    in the Unrecoverable;    they have not come,    nor gone,    situated in immobility;    they are situated in form, etc.,          (299) and in the full enlightenment of Arhats and Pratyekabuddhas.       
  subhūtir āha - ke bhagavan imāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitām ājñāsyanti? bhagavān āha - ye subhūte caritāvino bodhisattvā mahāsattvā bhaviṣyanti paurvakāṇāṃ tathāgatānām arhatāṃ samyaksaṃbuddhānām antike paripakvakuśalamūlāḥ, te subhūte bodhisattvā veditavyāḥ ye imāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitām ājñāsyanti |  subhūtir āha - kiṃ svabhāvā bhagavaṃs te bodhisattvā mahāsattvā bhaviṣyanti, ye imāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitām ājñāsyanti? bhagavān āha - vainayikaviviktasvabhāvas te subhūte bodhisattvā mahāsattvā bhaviṣyanti, ya imāṃ gambhīrāṃ prajñāpāramitām ājñāsyanti || 
’phags pa rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo des sems bskyed pa gcig gis kyang bdag zil gyis mnan na | gang shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di nyan pa dang ’dzin pa dang ’chang ba dang klog pa dang kun chub par byed pa dang (6) rab tu ’don pa dang ston pa dang nye bar ston pa dang lung ’bogs pa dang kha ton byed pa dang yi ger ’dri bar ’gyur bas lta yang ci smos | gang gis thos nas kyang ’dzin pa dang ’chang ba dang klog pa dang kun chub par byed pa dang rab tu ’don pa dang ston pa dang nye bar ston pa dang lung ’bogs pa dang kha (7) ton byed pa dang yi ger bris te de bzhin nyid du slob pa dang de bzhin nyid du sgrub pa dang de bzhin nyid du rnal ’byor du byed pa lta yang ci smos te | byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de dang de dag ni lha dang mi dang lha ma yin du bcas pa’i ’jig rten zil gyis gnon cing ’gro bar ’gyur ro ||  (224b1) byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de dag ni lha dang mi dang lha ma yin du bcas pa’i ’jig rten ’ba’ zhig zil gyis gnon cing ’gro bar ma zad kyi | gang yang rgyun tu zhugs pa dang lan cig phyir ’ong ba dang phyir mi ’ong ba dang dgra bcom pa dang rang sangs rgyas de dag (2) thams cad kyang zil gyis gnon cing ’gro bar ’gyur ro ||  byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de dag ni rgyun tu zhugs pa dang lan cig phyir ’ong ba dang phyir mi ’ong ba dang | dgra bcom pa dang rang sangs rgyas rnams ’ba’ zhig zil gyis gnon cing ’gro bar ma zad kyi | gang (3) yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po sbyin pa’i bdag po chen po dag shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang thabs mkhas pa dang bal ba de dag thams cad kyang zil gyis gnon cing ’gro bar ’gyur ro || 
     
     
..  ..  .. 
3. Description of perfect wisdom  Subhuti: Who can understand this perfection of wisdom? The Lord: Bodhisattvas who have coursed under Tathagatas in the past, and who have matured their wholesome roots.  Subhuti: What is their own-being? The Lord: Their own-being is isolated from the need for discipline. 
subhūtir āha - kiṃ bhagavan evaṃgatikā eva te bodhisattvā mahāsattvā bhaviṣyanti? enām eva gatim abhisaṃbudhya sattvānām enām eva gatiṃ deśayiṣyanti? evaṃ te sattvānāṃ gatir bhaviṣyanti? evam ukte bhagavān āyuṣmantaṃ subhūtim etad avocat - evam etat subhūte, evam etat |  evaṃgatikā eva te subhūte bodhisattvā mahāsattvā bhaviṣyanti |  enām eva gatim abhisaṃbudhya sattvānām enām eva gatiṃ deśayiṣyanti |  evaṃ te sattvānāṃ gatir bhaviṣyanti |  evaṃ hi subhūte bodhisattvā mahāsattvā anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhāḥ santo ’prameyāṇām asaṃkhyeyānāṃ sattvānāṃ gatir bhaviṣyanti || 
byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de dag ni byang chub (4) sems dpa’ sems dpa’ chen po’i sbyin pa’i bdag po chen po ’ba’ zhig zil gyis gnon cing ’gro bar ma zad kyi | gang yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po tshul khrims yongs su dag cing tshul khrims kyi phung po ma nyams pa dang skyon med pa dang ’dren mar ma (5) gyur pa dang yongs su rdzogs pa dang yongs su dag pa dang lhad ma zhugs pa’i tshul khrims kyi phung po dang ldan la | shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang thabs mkhas pa dang bral ba de dag thams cad kyang zil gyis gnon cing ’gro bar ’gyur ro ||  byang chub sems dpa’ sems dpa’ (6) chen po de dag ni byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po tshul khrims kyi phung po mnyams pa skyon med pa ’dren mar ma gyur pa yongs su rdzogs pa yongs su dag pa lhad ma zhugs pa dang ldan pa dag ’ba’ zhig zil gyis gnon cing ’gro bar ma zad kyi | gang yang byang chub sems (7) dpa’ sems dpa’ chen po bzod pa phun sum tshogs bzhi pa phun sum tshogs pa chung ngu na sdong dum mes tshig pa la yang gnod pa’i sems mi bskyed la | shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang thabs mkhas pa dang bral ba de dag thams cad kyang zil gyis gnon cing ’gro bar ’gyur ro ||  (225a1) byang chub sem dpa’ sems dpa’ chen po de dag ni byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po bzod pa phun sum tshogs pa zhi ba phun sum tshogs pa sems khong khro ba med pa dag ’ba’ zhig zil gyis gnon cing ’gro bar ma zad kyi gang yang byang chub sems dpa’ (2) sems dpa’ chen po brtson ’grus brtsams pa snyom pa med pa le lo med pa ma zhum pa’i lus dang ngag dang yid kyi las kyi mtha’ dang ldan la | shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang thabs mkhas pa dang bral ba de dag thams cad kyang zil gyis gnon cing ’gro bar ’gyur ro ||  byang chub (3) sems dpa’ sems dpa’ chen po de dag ni byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po brtson ’grus brtsams pa snyom pa med pa le lo med pa ma zhum pa’i lus dang ngag dang yid kyi las kyi mtha’ dang ldan pa dag ’ba’ zhig zil gyis gnon cing ’gro bar ma zad kyi | gang yang byang chub (4) sems dpa’ sems dpa’ chen po bsam gtan la dga’ zhing bsam gtan la mos pa bsam gtan gyi stobs can bsam gtan dang ldan pa bsam gtan la gnas pa bsam gtan la dbang ba | shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang thabs mkhas pa dang bral ba de dag thams cad kyang zil (5) gyis gnon cing ’gro bar ’gyur ro ||  byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa ci ltar bstan pa la spyod pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de dag ni lha dang mi dang lha ma yin du bcas pa’i ’jig rten thams cad zil gyis gnon cing ’gro bar ’gyur (6) ro || 
         
         
..  ..  ..  ..  .. 
Subhuti: Will these Bodhisattvas be so situated that, after they have fully known this resort, they demonstrate it to all beings? Is it in this sense that they will become the resort of all beings? (300) The Lord: So it is, Subhuti.        It is in this sense that a Bodhisattva will, after he has known full enlightenment, become the resort of countless beings. 
subhūtir āha - duṣkarakārako bhagavan bodhisattvo mahāsattvo yenāyaṃ saṃnāhaḥ saṃnaddhaḥ aprameyān asaṃkhyeyān sattvān parinirvāpayiṣyāmīti |  evam ukte bhagavān āyuṣmantaṃ subhūtim etad avocat - evam etat subhūte, evam etat |  duṣkarakārakaḥ sa subhūte bodhisattvo mahāsattvo yenāyaṃ saṃnāhaḥ saṃnaddhaḥ - aprameyān asaṃkhyeyān sattvān parinirvāpayiṣyāmīti |  sa khalu punar ayaṃ subhūte (150) saṃnāho bodhisattvasya mahāsattvasya mahāsaṃnāhasaṃnaddhasya na rūpasaṃbaddho na rūpasyārthāya saṃbaddhaḥ |  evaṃ vedanā saṃjñā saṃskārāḥ |  na vijñānasaṃbaddho na vijñānasyārthāya saṃbaddhaḥ |  na śrāvakabhūmisaṃbaddho na śrāvakabhūmer arthāya saṃbaddhaḥ |  na pratyekabuddhabhūmisaṃbaddho na pratyekabuddhabhūmer arthāya saṃbaddhaḥ |  nāpi buddhabhūmisaṃbaddho nāpi buddhabhūmer arthāya saṃbaddhaḥ |  tat kasya hetoḥ? sarvadharmāsaṃnaddho batāyaṃ subhūte saṃnāho bodhisattvasya mahāsattvasya mahāsaṃnāhasaṃnaddhasya || 
nyan thos kyi theg pa can dang rang sangs rgyas kyi theg pa can thams cad dang thabs mi mkhas pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po rnams zil gyis gnon par ’gyur te de dag ni zil gyis mi gnon par ’gyur ro ||  de ci’i phyir zhe na | byang chub sems dpa’ sems (7) dpa’ chen po gang shes rab kyi pha rol tu phyin pa ci ltar bstan pa la spyod cing shes rab kyi pha rol tu phyin pa’i rjes su ’jug na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ’di ni thams cad mkhyen pa’i gdung mi gcad par bya ba’i phyir zhugs pa yin no ||  byang chub sems dpa’ sems dpa’ (225b1) chen po ’di ni de bzhin gshegs pa rnams rgyang ring du mi byed par ’gyur ro ||  byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ’di de ltar nan tan byed na byang chub kyi snying por yun mi ring bar ’gro bar ’gyur ro ||  byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ’di shes rab kyi pha rol tu phyin (2) pa la de ltar slob na sems can nyon mongs pa’i ’dam du bying ba rnams ’byin par ’gyur ro ||  byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ’di de ltar slob na byang chub sems dpa’i bslab pa la slob pa yin te nyan thos kyi bslab pa la mi slob bo ||  rang sangs rgyas kyi bslab pa la mi (3) slob bo ||  byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ltar shes rab kyi pha rol tu phyin pa la slob pa’i drung du ’jig rten skyong ba rgyal po chen po bzhi ’ongs nas ’di skad ces | rigs kyi bu khyod myur du byang chub sems dpa’i bslab pa la slobs shig | la gor slobs shig dang gang khyod (4) byang chub kyi snying po la ’dug nas bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas blang bar bya ba’i lhung bzed bzhi po ni ’di dag yin no zhes smra bar ’gyur ro ||  byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ci ltar bstan pa’i shes rab kyi pha rol tu phyin (5) pa la de ltar slob pa’i drung du ’jig rten skyong ba rgyal po chen po bzhi ’ba’ zhig mchi bar sems par yang ma zad de | bcom ldan ’das bdag kyang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de’i drung du mchi bar sems na lha’i bu gzhan dag lta ci smos | byang chub sems dpa’ sems (6) dpa’ chen po de de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas dag gis kyang rtag tu dgongs par ’gyur ro ||  byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ltar shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod pa ni ’jig rten gyi sdug bsngal ba dang pha rol gyi gnod pa (7) gang yang dung ba dag ’byung ba de dag dang gzhan dag thams cad nas thams cad rnam pa thams cad du thams cad ’byung bar mi ’gyur te | bcom ldan ’das ’di yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod pa’i tshe ’di’i yon tan lags so || 
                   
                   
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
Subhuti: A doer of what is hard is the Bodhisattva who has armed himself with this armour: “Immeasurable and incalculable beings I shall lead to Nirvana.”      The Lord: The armour of such a Bodhisattva is, however, not connected with form, etc., nor is it put on for the sake of form, etc.      It is not connected with the level of a Disciple,  or a Pratyekabuddha,  or a Buddha, nor put on for their sake.  For surely unconnected with all dharmas is that armour of a Bodhisattva who is armed with the great armour. 
subhūtir āha - asya bhagavan bodhisattvasya mahāsattvasya evaṃ mahāsaṃnāhasaṃnaddhasya evaṃ gambhīrārāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ caratas trīṇi sthānāni na pratikāṅkṣitavyāni |  katamāni trīṇi? yad uta śrāvakabhūmir vā pratyekabuddhabhūmir vā buddhabhūmir vā |  evam ukte bhagavān āyuṣmantaṃ subhūtim etad avocat - katamaṃ tvaṃ subhūte arthavaśaṃ saṃpaśyann evaṃ vadasi - asya bodhisattvasya mahāsattvasya evaṃmahāsaṃnāhasaṃnaddhasya evaṃgambhīrāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ caratas trīṇi sthānāni na pratikāṅkṣitavyāni |  katamāni trīṇi? yad uta śrāvakabhūmir vā pratyekabuddhabhūmir vā buddhabhūmir veti? asthānaṃ subhūte hy etad anavakāśo ’sya bodhisattvasya mahāsattvasya evaṃmahāsaṃnāhasaṃnaddhasya evaṃgambhīrāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ carataḥ śrāvakabhūmir vā pratyekabuddhabhūmir vā |  api tu buddhabhūmir evāsya pratikāṅkṣitavyā yenāyaṃ sarvasattvānāṃ kṛtaśaḥ saṃnāhaḥ saṃnaddhaḥ || 
(226a1) de nas tshe dang ldan pa kun dga’ bo ’di snyam du sems te | ci lha rnams kyi dbang po brgya byin ’di bdag nyid kyi spobs pas sgra’am ’on te sangs rgyas kyi mthus smra snyam mo ||  de nas sangs rgyas kyi mthus lha rnams kyi dbang po brgya byin gyis tshe dang ldan pa kun dga’ bo’i (2) sems kyi rtog pa sems kyis shes nas tshe dang ldan pa kun dga’ bo la ’di skad ces smras so ||  ’phags pa kun dga’ bo ’di ni sangs rgyas kyi mthur rig par bya’o ||  ’phags pa kun dga’ bo ’di ni sangs rgyas kyi byin gyi rlabs su rig par bya ste | ’phags pa kun dga’ bo bdag (3) ni byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po las brtsams te smra mi nus so ||  de nas bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa kun dga’ bo la ’di skad ces bka’ stsal to || 
         
         
..  ..  ..  ..  .. 
Subhuti: Three standpoints one should not desire for a Bodhisattva who is armed with the great armour and who courses thus in deep wisdom.  Which three? The level of a Disciple, or of a Pratyekabuddha, or of a Buddha.    (301) The Lord: For what reason do you say that? It is, of course, impossible, it cannot be, that such a Bodhisattva should belong to the vehicle of the Disciples or Pratyekabuddhas.  But, since he put on his armour for the sake of all beings, surely he should desire the level of a Buddha. 
subhūtir āha - gambhīrā bhagavan prajñāpāramitā |  sā na kenacid bhāvayitavyā |  tāṃ hi na kaścid bhāvitavān, nāpi kaścid bhāvayati, nāpi kaścid bhāvayiṣyati, nāpiṃ kiṃcid bhāvayitavyam, na kvacid bhāvayitavyam |  tat kasya hetoḥ? na hi bhagavan prajñāpāramitāyāṃ na kaścid dharmaḥ pariniṣpannaḥ |  ākāśabhāvanaiṣā bhagavan yad uta prajñāpāramitābhāvanā |  sarvadharmabhāvanaiṣā bhagavan yad uta prajñāpāramitābhāvanā |  asaṅgabhāvanaiṣā bhagavan yad uta prajñāpāramitābhāvanā |  anantabhāvanaiṣā bhagavan yad uta prajñāpāramitābhāvanā |  asadbhāvanaiṣā bhagavan yad uta prajñāpāramitābhāvanā |  aparigrahabhāvanaiṣā bhagavan yad uta prajñāpāramitābhāvanā || 
kun dga’ bo ci ltar lha rnams kyi dbang po brgya byin gyis smras pa | de de bzhin no de de bzhin te | ’di (4) ni de bzhin gshegs pa’i mthu’o ||  ’di ni de bzhin gshegs pa’i byin gyis brlabs kyis lha rnams kyi dbang po brgya byin gyis bshad pa yin no ||  ’phags pa shes rab kyi pha rol tu phyin pa brgyad stong pa las brgya byin gyi le’u zhes bya ste nyi shu gsum pa’o ||  || (5) shes rab kyi pha rol tu phyin pa brgyad stong pa | bam po nyi shu ba | de nas yang bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa kun dga’ bo la ’di skad ces bka’ stsal to ||  kun dga’ bo yang gang gi tshe byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa la slong ba dang (6) shes rab kyi pha rol tu phyin pa la rnal ’byor du byed pa dang shes rab kyi pha rol tu phyin pa sgom pa de’i tshe | kun dga’ bo gang dag stong gsum gyi stong chen po’i ’jig rten gyi khams kyi bdud sdig can de dag thams cad ’di ltar the tshom za bar ’gyur te | byang chub sems dpa’ sems dpa’ (7) chen po ’di ci bar ma dor nyan thos kyis ’am rang sangs rgyas kyi sa la yang dag pa’i mtha’ mngon sum du byed dam ’on te bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar ’gyur snyam mo ||  kun dga’ bo gzhan yang gang gi tshe byang chub sems dpa’ sems (226b1) dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa la gnas pas gnas pa de’i tshe | gang bdud sdig can de dag mya ngan gyi zug rngus zug par ’gyur ro ||  kun dga’ bo gzhan yang gang gi tshe byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod cing shes rab (2) kyi pha rol tu phyin pa la rnal ’byor du byed pa de’i tshe bdud sdig can de dag byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po la ’tshe bar byed de | ci nas byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ’di zhum par ’gyur ba dang spu zing zhes byed par ’gyur ba dang des bla na med pa yang dag (3) par rdzogs pa’i byang chub tu de’i sems bskyed pa gcig tsam yang zad par ’gyur snyam ste ’jigs pa dag kyang ’byin cing phyogs dang phyogs su skar mda’ ltung ba dang me thar ba lta bu dag kyang gtong zhing ston to ||  kun dga’ bo de la byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po thams (4) cad kyi drung du bdud sdig can ’tshe bar sems shing mi ’ong ste | ’on kyang kha cig gi drung du ni ’ong kha cig gi drung du ni mi ’ong ngo ||  kun dga’ bos gsol pa | bcom ldan ’das byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ci lta bu’i drung du bdud sdig can ’tshe bar sems shing (5) mchi | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | kun dga’ bo byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang gis sngon gyi mthar yang shes rab kyi pha rol tu phyin pa bshad pa la mos pa’i sems ma bskyed par gyur na | kun dga’ bo byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen (6) po de la bdud sdig can ’tshe bar sems shing ’ong ste | glags kyang rnyed par ’gyur ro ||  kun dga’ bo gzhan yang byang chub sems dpa’ gang shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di bshad pa la ’di shes rab kyi pha rol tu phyin pa yin nam ma yin snyam du the tshom za bar ’gyur yid (7) gnyis skye bar ’gyur te | kun dga’ bo de ltar the tshom skyes pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po la yang bdud sdig can la tshe bar sems shing ’ong ste de la glags rnyed par ’gyur ro || 
                   
                   
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
Subhuti: Deep, O Lord, is perfect wisdom.  It cannot be developed by anything,  nor by anyone, nor is there anything or anyone to be developed.  For in perfect wisdom nothing at all has been brought to perfection.  The development of perfect wisdom is like the development of space,  or of all dharmas,  or of non-attachment,  of the infinite,  of what is not,  of not-taking-hold-of. 
evam ukte bhagavān āyuṣmantaṃ subhūtim etad avocat - evam etat subhūte, evam etat |  ato hi subhūte gambhīrāyāḥ prajñāpāramitāyā vihāreṇa viharan bodhisattvo mahāsattvo ’vinivartanīya upaparīkṣitavyo ’nuttarāyāḥ samyaksaṃbodheḥ - kaccit subhūte bodhisattvo mahāsattvo ’syāṃ gambhīrāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ nābhiniveśaṃ karoti |  kaccit parabhaṇitāni paramantritāni nābhiniviśate |  kaccid bodhisattvo mahāsattvo na parasya śraddhayā gacchati |  kaccit subhūte bodhisattvo mahāsattvo ’syāṃ gambhīrāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ bhāṣyamāṇāyāṃ nāvalīyate na saṃlīyate na vipṛṣṭhībhavati notrasyati na saṃtrasyati na saṃtrāsam āpadyate, na kāṅkṣati na vicikitsati na dhandhāyate avagāhate ’dhimucyate ’bhinandati prajñāpāramitāyā darśanaṃ śravaṇaṃ ca |  veditavyam idaṃ subhūte pūrvānte ’py anena prajñāpāramitā paripṛṣṭā |  tat kasya hetoḥ? tathā hi subhūte gambhīrāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ bhāṣyamāṇāyāṃ notrasyati na saṃtrasyati na saṃtrāsam āpadyate || 
kun dga’ bo gzhan yang ’di la byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po dge ba’i (227a1) bshes gnyen dang bral zhing sdig pa’i grogs pos yongs su zin par gyur na de zab mo zab mo’i gnas shes rab kyi pha rol tu phyin pa bshad pa la mi nyan te ma mnyan pas mi shes so mi shes pas ci ltar shes rab kyi pha rol tu phyin pa la bsgom par bya zhes mi ’dri ste | kun (2) dga’ bo byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ’di la’ang bdud sdig can ’tshe bar sems shing ’ong ste de la glags kyang rnyed par ’gyur ro ||  kun dga’ bo gzhan yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang zhig dam pa’i chos ma yin pa yongs su ’dzin pa la sbyor ba la (3) brten par ’gyur te | ’di ni bdag gi grogs po don thams cad la yang nga mi ’dor ba | bdag gi grogs po byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gzhan mang du yod mod kyi de dag ni bdag gi bsam pa rdzogs par mi byed de | ’di ni bdag dang mthun pa’i grogs rnyed pa (4) yin te ’dis bdag gi bsam pa yongs su rdzogs par byed do snyam na | kun dga’ bo byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ’di la yang bdud sdig can ’tshe bar sems shing ’ong ste glags kyang rnyed par ’gyur ro ||  kun dga’ bo gzhan yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ (5) chen po gang shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di bshad pa na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gzhan la ’di skad ces zer te | kye ma shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di ni zab ste khyod la ’di mnyan pas ci zhig bya | ji ltar mdo sde gzhan dag tu de bzhin gshegs pas (6) bshad pa de ltar ’dir brtson par byas pa na ni ma yin te | bdag gis ni ’di’i gting mi rnyed ro mi myong na khyod la ’di mnyan pa ’am bris pas ci zhig bya zhes byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gzhan dag kyang de ltar ’bral bar byed de | kun dga’ bo byang chub sems dpa’ (7) sems dpa’ chen po ’di la yang bdud sdig can ’tshe bar sems shing ’ong ste glags kyang rnyed par ’gyur ro ||  kun dga’ bo gzhan yang gang gi tshe byang chub sems dpas byang chub sems dpa’ gzhan dag la brnyas par byed cing bdag ni dben par gnas pas gnas te gzhan dag ni (227b1) dben par gnas pas mi gnas so ||  gzhan dag la ni dben par gnas pa med do snyam na kun dga’ bo de’i tshe bdud sdig can dga’ mgu yi rangs par ’gyur zhing rab tu dga’ ba dang rangs pa dang yid bde ba skye ste | kun tu tshim pa skye zhing sems tshim par gyur la rab tu dga’ ba skye bar (2) ’gyur ro ||  de ci’i phyir zhe na | ’di ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub rgyang ring du byed do snyam mo ||  kun dga’ bo gzhan yang gang gi tshe byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po’i ming nas smos pa ’am rus nas smos pa ’am sbyangs pa’i yon tan yongs su brjod pa (3) de’i tshe de tsam gyis de ma yin pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po des pa dge ba’i chos can gzhan dag la brnyas par byed de | de la yang yon tan de dag med de phyir mi ldog pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod pa’i yon (4) tan gang yin pa de dag dang rnam pa de dag dang rtags de dag dang mtshan ma de dag med do || 
             
             
..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
The Lord: So it is (302,1).  Because of what you said a Bodhisattva, who adjusts himself to deep and perfect wisdom, is to be regarded as irreversible from full enlightenment. For then a Bodhisattva does not settle down in this deep and perfect wisdom,  nor in the declarations or counsels of others;  he does not go by someone else whom he puts his trust in.  When this deep perfection of wisdom is being taught, he does not become cowed, or stolid, nor does he turn his back on it; he will not tremble, be frightened, or terrified; he does not hesitate, or doubt, or get stupefied, but he plunges right into it, becomes resolutely intent on it, and delights in its vision and hearing.  One should know that in a former life already he has explored the perfection of wisdom.  Because now, when this deep and perfect wisdom is being taught, he does not tremble, is not frightened, nor terrified. 
(151) subhūtir āha - yo bhagavan bodhisattvo mahāsattvo gambhīrāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ bhāṣyamāṇāyāṃ notrasyati na saṃtrasyati na saṃtrāsam āpadyate, katamena bhagavan ākāreṇa tena prajñāpāramitā vyavacāritā bhavati? bhagavān āha - sarvajñatānimnayā subhūte saṃtatyā tena bodhisattvena mahāsattvena prajñāpāramitā vyavacāritā bhavati |  subhūtir āha - kathaṃ bhagavan sarvajñatānimnā saṃtatir vyavacāritā bhavati? bhagavān āha - ākāśanimnayā subhūte saṃtatyā ākāśapravaṇayā ākāśaprāgbhārayā subhūte saṃtatyā sarvajñatānimnā saṃtatir vyavacāritā bhavati |  yā khalu punaḥ subhūte sarvajñatānimnayā saṃtatyā vyavacāraṇā, iyaṃ sā subhūte vyavacāraṇā |  tat kasya hetoḥ? aprameyā hi subhūte sarvajñatā, apramāṇā hi subhūte sarvajñatā yat subhūte aprameyam apramāṇam, na tadrūpaṃ na vedanā na saṃjñā na saṃskārā na vijñānaṃ na prāptir nābhisamayo nādhigamo na mārgo na mārgaphalaṃ na jñānaṃ na vijñānaṃ notpattir na vināśo notpādo na vyayo na nirodho na bhāvanā na vibhāvanā, nāpi kenacit kṛtaṃ nāpi kutaścid āgataṃ nāpi kvacid gacchati nāpi kvacid deśe nāpi kvacit pradeśe sthitam, api tu aprameyapramāṇam ity evaṃ saṃkhyāṃ gacchati |  ākāśāprameyatayā sarvajñatāprameyatā |  yā cāprameyatā, na sā śakyā kenacid abhisaṃboddhum |  na rūpeṇa na vedanayā na saṃjñayā na saṃskārair na vijñānena na dānapāramitayā na śīlapāramitayā na kṣāntipāramitayā na vīryapāramitayā na dhyānapāramitayā na prajñāpāramitayā śakyā abhisaṃboddhum |  tat kasya hetoḥ? rūpam eva hi subhūte sarvajñatā |  evaṃ vedanaiva saṃjñaiva saṃskārā eva |  vijñānam eva hi subhūte sarvajñatā |  dānapāramitaiva hi subhūte sarvajñatā |  śīlapāramitaiva kṣāntipāramitaiva vīryapāramitaiva dhyānapāramitaiva prajñāpāramitaiva hi subhūte sarvajñatā || 
de dag de la med bzhin du de phyir mi ldog pa’i yon tan rnams la nyon mongs pa skyed de ’di lta ste nga gang la snang ba’i chos de dag la khyed mi snang ngo zhes bdag la stod cing gzhan la smod do ||  (5) de la bdud sdig can ’di snyam du sems te | bdud kyi gnas stongs par mi ’gyur zhing sems can dmyal ba chen po zhig par mi ’gyur | byol song gi skye gnas dang yi dgas kyi yul dang lha ma yin gyi tshogs zhig par mi ’gyur ba lta snyam nas | bdud sdig can gyis ci (6) ltar byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de dag ’di ltar rnyed pa dang bkur ltis non pa’i rang bzhin can du ’gyur zhing | tshig btsun par ’gyur ba dang tshig btsun pa des skye bo mang pos ’dzin par ’gyur zhing de dag la skye bo mang po yang mnyan pa dang dad par bya snyam du sems pa (7) de ltar byin gyis rlob ste | mthong ngam thos nas kyang de dag gi rjes su byed par ’gyur zhing de dag mthong ba dang thos pa’i rjes su byed pa na de bzhin nyid du mi slob de bzhin nyid du mi sgrub de bzhin nyid du rnal ’byor du mi byed par ’gyur ro ||  de dag de ltar de bzhin nyid la mi slob cing de (228a1) bzhin nyid la mi sgrub de bzhin nyid la rnal ’byor du mi byed pas nyon mongs pa rnam par ’phel bar ’gyur ro ||  de dag de ltar sems kyi rgyud phyin ci log pas lus dang ngag dang yid kyi las gang dang gang byed pa de dag thams cad mi ’dod pa dang mi sdug pa dang mi dga’ (2) ba dang yid du mi ’ong bar ’gyur ro ||  de ltar sems can dmyal ba chen po de dag zhig par mi ’gyur ro ||  byol song gi skye gnas dang yi dgas kyi yul dang lha ma yin gyi tshogs dang bdud kyi gnas rnams zhig par mi ’gyur ro ||  kun dga’ bo don gyi dbang ’di yang mthong nas (3) bdud sdig can dga’ mgu yi rangs shing rab tu dga’ ba dang tshim pa dang yid bde ba skye bar ’gyur ro ||  kun dga’ bo gzhan yang gang gi tshe byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang zag nyan thos kyi theg pa can dang lhan cig ’thab par byed | rtsod par byed ’gyed par byed gshe (4) zhing spyo bar byed gnod par sems shir zhe sdang skyed na | de’i tshe bdud sdig can ’di snyam du sems te kye ma rigs kyi bu ’di ni thams cad mkhyen pa nyid rgyang ring du byed par ’gyur te | thams cad mkhyen pa nyid las shin tu rgyang ring bar gnas par ’gyur ro snyam mo ||  gal te yang gang zag (5) byang chub sems dpa’i theg pa can | gang zag byang chub sems dpa’i theg pa can gzhan dang lhan cig ’thab par byed rtsod par byed ’gyed par byed gshe zhing spyo bar byed gnod par sems shing zhe sdang skyed na | de la bdud sdig can shin tu dga’ mgu yi rangs shing rab tu dga’ ba dang chim pa (6) dang yid bde ba skye bar ’gyur te | de ’di snyam du sems te byang chub sems dpa’ ’di gnyi ga yang thams cad mkhyen pa nyid las rgyang ring du gnas par ’gyur ro snyam mo ||  kun dga’ bo gzhan yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po lung ma bstan pa gang byang chub sems dpa’ sems (7) dpa’ chen po lung bstan pa dang lhan cig ’thab par byed rtsod par byed ’gyed par byed gshe zhing spyo bar byed gnod par sems shing zhe sdang skyed la sems la gnod par byed na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po des gal te thams cad mkhyen pa nyid ma btang na sems bskyed pa de snyed kyi (228b1) bskal bar go cha bgo dgos so ||  de skad ces bka’ stsal pa dang | bcom ldan ’das la tshe dang ldan pa kun dga’ bos ’di skad ces gsol to ||  bcom ldan ’das sems bskyed pa de dag la nges par ’byung ba cung zad cig mchis sam ’on te bskal pa de snyed du byang chub sems (2) dpa’ sems dpa’ chen po des gdon mi ’tshal bar go cha bgo ’tshal ba lags | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | kun dga’ bo gang zag nyan thos kyi theg pa can dang rang sangs rgyas kyi theg pa can dang gang zag byang chub sems dpa’i theg pa can dag la ngas nges par ’byung ba (3) dang bcas pa’i chos bstan to ||  de la kun dga’ bo gang zag byang chub sems dpa’i theg pa can gang zhig gang zag byang chub sems dpa’i theg pa can dang lhan cig ’thabs shing rtsod de bkye nas gshe zhing spyos gnod par bsams zhe sdang bskyed nas so sor bshags par mi byed phyis sdom par (4) mi ’dzin khon du ’dzin cing khon du bzung nas ’dug na | kun dga’ bo gang zag de la nges par ’byung ba yod par nga mi smra ste kun dga’ bo gang zag des phyir bskal pa de snyed du gdon mi za bar go cha bgo dgos so || 
                         
(1) ayaṃ prajñāpāramitā vyocāritā bhavati + ...  (2) ninnāyaṃ subhūti saṃtatīyaṃ ākāśapr[o] ...    (3) [ap](ra)[māṇā ◯ h]i [s](u)[bh](ū)[t]i [sa]r[v](va)[j](ñ)[ā] + ...    (3) + + .r. + + + + .(v)v. + + + + + + ...1                
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
Subhuti: By means of what mode does a Bodhisattva who does not tremble when this deep perfection of wisdom is being taught apperceive perfect wisdom? The Lord: This Bodhisattva apperceives perfect wisdom through a series [of thoughts] which are inclined to all-knowledge.  Subhuti: How does one apperceive such a series of thoughts? (303) The Lord: Through a series of thoughts inclined towards space, prone to space, sloping towards space.  This apperception is won through a series of thoughts inclined to all-knowledge.  And why? Because all-knowledge is immeasurable and unlimited.  What is immeasurable and unlimited, that is not form, or any other skandha. That is not attainment, or reunion, or getting there; not the path or its fruit; not cognition, or consciousness; not genesis, or destruction, or production, or passing away, or stopping, or development, or annihilation. It has not been made by anything, it has not come from anywhere, it does not go to anywhere, it does not stand in any place or spot. On the contrary, it comes to be styled ‘immeasurable, unlimited.’  From the immeasurableness of space is the immeasurableness of all-knowledge.  But what is immeasurableness that does not lend itself to being fully known by anything,  be it form, or any skandha, or any of the six perfections.  Because form is all-knowledge,  and so are the other skandhas,    and the six perfections.   
atha khalu śakro devānām indraḥ sārdhaṃ kāmāvacarair devaputrair brahmāpi sahāpatiḥ sārdhaṃ rūpāvacarair devaputrair yena bhagavāṃs tenopasaṃkrāntaḥ |  upasaṃkramya bhagavataḥ pādau śirasābhivandya bhagavantaṃ triḥ pradakṣiṇīkṛtya ekānte tasthau |  ekānte sthitaś ca śakro devendraḥ kāmāvacarair devaputraiḥ sārdhaṃ brahmāpi sahāpatiḥ rūpāvacarair devaputraiḥ sārdhaṃ bhagavantam etad avocat - gambhīrā bhagavan prajñāpāramitā |  duravagāhā bhagavan prajñāpāramitā |  durdṛśā bhagavan prajñāpāramitā |  duranubodhā bhagavan prajñāpāramitā |  idam apy arthavaśaṃ saṃpaśyatas tathāgatasyārhataḥ samyaksaṃbuddhasyānuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhamātrasya bodhimaṇḍe niṣaṇṇasyālpotsukatāyāṃ cittam avanataṃ na dharmadeśanāyām || 
kun dga’ bo yang gang zag byang chub sems dpa’i theg pa can gang | gang zag (5) byang chub sems dpa’i theg pa can dang lhan cig ’thabs shing rtsod de bkye nas gshe zhing spyos gnod par bsams zhe sdang bskyed nas so sor bshags par byed so sor bshags par byas nas phyir kyang sdom pa ’dzin la sems ’di ltar bskyed de ci nas bdag gis sems can thams cad kyi rtsod pa (6) gcad pa bya ba yin bsal bar bya ba yin rab tu zhi bar bya ba yin na | bdag nyid rtsod par byed pa dang smras pa la bdag slar smra ba ni rnyed pa ngan pa rnyed pa yin no ||  ngan pa rnyed de legs par ma rnyed do ||  bdag gis ci nas sems can thams cad kyi jam pa lta bur ’gyur bar bya ba yin la | (7) bdag pha rol la khyod ces tshig drag tu smra ba ’am | tshig rtsub pos lan ldon zhing smra ba ’di ni bdag gis smra bar mi bya ste | ’thab cing rtsod pa dang ’gyed pa rnams la bdag ni glen pa dang ’on pa dang lkug pa dang ’dra bar bya’o ||  pha rol gyis ngan du smras pa dang ngan du brjod pa dang ngan du zer (229a1) ba rnams smra ba thos kyang gzhan gyi drung du ngan sems su mi bya’o ||  pha rol gyi nyes pa dang skyon bdag gis shes par bya ba ’di ni bdag la legs pa ma yin te bdag gi cha ma yin no ||  bdag gis gzhan gyi nyes pa dang skyon mnyan to snyam du bsam pa ’di ni bdag gi cha (2) ma yin no snyam mo ||  de ci’i phyir zhe na | bdag gis lhag pa’i bsam pa ’khrug par bya ba ma yin no || 
             
(4) nam indro sardhdhaṃ kāmāvacarehi deve ...            (5) tathāgatasyarhato saṃmyasaṃbuddha[s](ya) ... 
..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
Thereupon Sakra approached (304) and said:    Deep, O Lord, is perfect wisdom.  It is hard to fathom,  hard to see,  hard to understand.  The thought of a Tathagata who considers this depth of dharma, and who, seated on the terrace of enlightenment, has just won full enlightenment, is inclined to carefree non-action, and not to demonstration of dharma. 
evam ukte bhagavān śakraṃ devānām indraṃ kāmāvacarāṃś ca devaputrān brahmāṇaṃ ca sahāpatiṃ rūpāvacarāṃś ca devaputrān āmantrayate sma - evam etad devaputrāḥ, evam etat |  gambhīrā bateyaṃ devaputrāḥ prajñāpāramitā |  duravagoheyaṃ devaputrāḥ prajñāpāramitā |  durdṛśeyaṃ devaputrāḥ prajñāpāramitā |  duranubodheyaṃ devaputrāḥ prajñāpāramitā |  idam apy arthavaśaṃ saṃpaśyatas tathāgatasyārhataḥ samyaksaṃbuddhasya (152) anuttarāṃ samyaksaṃbodhim abhisaṃbuddhamātrasya bodhimaṇḍe niṣaṇṇasyālpotsukatāyāṃ cittam avanataṃ na dharmadeśanāyām - gambhīro batāyaṃ mayā dharmo ’bhisaṃbuddha iti, yatra na kaścid abhisaṃbuddho na kaścid abhisaṃbhotsyate na kaścid abhisaṃbudhyate |  iyaṃ sā dharmasya gambhīratā ākāśagambhīratayā gambhīro ’yaṃ dharmaḥ |  ātmagambhīratayā gambhīro ’yaṃ dharmaḥ sarvadharmānāgamanatayā gambhīro ’yaṃ dharmaḥ sarvadharmāgamanatayā gambhīro ’yaṃ dharmo mayābhisaṃbuddha iti || 
ci nas bdag bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas sems can thams cad bde ba’i yo byad thams cad kyis bde bar bya ba dang yongs (3) su mya ngan las ’da’ bar bya ba zhes bya ba de bdag gis gnod sems bskyed pa yin nam bdag dang gzhan dag ’gras pa na yang bdag gis gzhan la gnod sems mi bya ba zhes bya ba de bdag ’khrugs par gyur pa yin nam | ’di ni bdag gis bya ba ma yin te bdag gis ni brtul ba brtan pas (4) pha rol gnon par bya zhing srog gi bar chad byed pa la yang bdag ’khrug par mi bya ba dang bzhin la khro gnyer ’byung bar mi bya’o snyam pa ’di ni kun dga’ bo byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de’i nges par ’byung ba yin par ngas bshad do ||  kun dga’ bo byang chub sems dpa’ (5) sems dpa’ chen pos gang zag nyan thos kyi theg pa can rnams kyi drung du yang de ltar gnas par bya ste | ci ltar sems can su’i drung du yang ’khrug par mi ’gyur ba de ltar sems can thams cad kyi drung du gnas par bya’o ||  kun dga’ bo byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen pos gang (6) zag byang chub sems dpa’i theg pa can gzhan dag gis drung du ci ltar gnas par bya zhe na | kun dga’ bo ’di lta ste ston pa la ci lta ba de bzhin du ste | byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ’di dag ni nga’i ston pa’o zhes de ltar gnas par bya’o ||  byang chub sems dpa’ sems (7) dpa’ chen po ’di dag ni bdag dang theg pa gcig la zhugs pa’o ||  byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ’di dag ni bdag dang lam gcig tu zhugs pa’o ||  byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ’di dag ni bdag dang bsam pa mthun pa’o ||  byang chub sems dpa’ (229b1) sems dpa’ chen po ’di dag ni bdag dang theg pa mthun pa la yang dag par zhugs pa ste | gang la ’di dag gis bslab par bya ba de la bdag gis kyang bslab par bya’o ||  ’di dag gis ci ltar bslab par bya ba de bzhin du bdag gis kyang de ltar bslab par bya’o ||  gal te ’di (2) dag las kha cig ’dres par gnas pas gnas par gyur na yang bdag gis ni ’dres par gnas pas gnas par mi bya’o ||  gal te yang ’di dag thams cad mkhyen pa dang ldan pa’i yid la byad pas ma ’dres par gnas pas gnas na bdag gis kyang de bzhin du bslab par bya’o ||  kun (3) dga’ bo byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ltar thams cad mkhyen pa nyid la slob pa na bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub la par chad med par ’gyur te | myur du bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya’o || 
                     
1 ... + + + [sa]kāṃ ca devāṃ etad avoca eva ...2           (2) ... + + [t]tarāṃ samyāsaṃbodhiṃ abhisaṃ ... .u[k]. ... .. yaṃ dharmo abhisaṃ .. ...  (3) /// + + [d]. vaputrā gaṃ[bhī]ratā dharmasya ◊  ā[k]. + + + +  .. y[aṃ] gaṃbhīro [yaṃ dh]. ...  [r]. yan dharmo  sarvadharma [ā] ... 
..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  ..  .. 
The Lord: So it is.  Deep certainly is this dharma I have fully known.        Nothing has been, or will be, or is being fully known, and that is the depth of this dharma.    This dharma which I have fully known is deep through the depth of space,  the depth of the self,  the depth of the not-coming of all dharmas,  and of their not going. 
evam ukte śakro devānām indraḥ kāmāvacarāś ca devaputrāḥ brahmāpi sahāpatiḥ rūpāvacarāś ca devaputrā bhagavantam etad avocan - āścaryaṃ bhagavan, adbhutaṃ sugata |  sarvalokavipratyanīko ’yaṃ dharmo deśyate |  anugrahāya ca bhagavan dharmāṇām ayaṃ dharmo deśyate udgrahe ca lokaś caratīti || 
’phags (4) pa shes rab kyi pha rol tu phyin pa brgyad stong pa las mngon pa’i nga rgyal gyi le’u zhes bya ste | nyi shu bzhi pa’o ||  || de nas bcom ldan ’das la tshe dang ldan pa rab ’byor gyis ’di skad ces gsol to ||  bcom ldan ’das yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ (5) chen po gang la bslabs na thams cad mkhyen pa nyid la slob pa lags | bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | rab ’byor gal te byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po zad pa la slob na thams cad mkhyen pa nyid la slob bo ||  de bzhin du ’byung ba med pa dang ’gog (6) pa med pa dang skye ba med pa dang dngos po med pa dang dben pa dang ’dod chags dang bral ba dang nam mkha’ dang chos kyi dbyings dang | rab ’byor gal te byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po mya ngan las ’das pa la slob na thams cad mkhyen pa nyid la slob bo || 
       
(4) + .utte śakkro de[vā]nam indro kāmāvaca[r]. + + [v]ā brahmā ca sahaṃ + + ... taṃ etad avocā a[śca] ...    (5) ... .. naṃ ayaṃ dharmo deśīyati  ug.ahe [ca] + ka carati ❀ 
..  ..  ..  .. 
(305) Sakra: It is wonderful, O Lord, it is astonishing, O Well-Gone!  As contrary to the ways of the whole world is this dharma demonstrated,  - it teaches you not to seize upon dharmas,  but the world is wont to grasp at anything. 
āryāṣṭasāhasrikāyāṃ prajñāpāramitāyāṃ devaparivarto nāma pañcadaśaḥ || (153) 
rab ’byor gyis (7) gsol pa | bcom ldan ’das ci’i slad du byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po zad pa la slob na thams cad mkhyen pa nyid la slob pa lags | de bzhin du ’byung ba ma mchis pa dang ’gag pa ma mchis pa dang skye ba ma mchis pa dang dngos po ma mchis pa dang dben pa dang (230a1) ’dod chags dang bral ba dang nam mkha’ dang chos kyi dbyings dang mya ngan las ’das pa la slob na thams cad mkhyen pa nyid la slob pa lags | de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal to || 
 
deva + + 
.. 
 
Go to Wiki Documentation
Enhet: Det humanistiske fakultet   Utviklet av: IT-seksjonen ved HF
Login