You are here: BP HOME > MI > Kejser og galilæer (Emperor and Galilean) > fulltext
Kejser og galilæer (Emperor and Galilean)

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages
Choose display
  • Enable images
  • Enable footnotes
    • Show all footnotes
    • Minimize footnotes
Search-help
Choose specific texts..
    Click to Expand/Collapse Option Complete text
Click to Expand/Collapse OptionTitle
Click to Expand/Collapse OptionPart I: I Cæsars frafald
Click to Expand/Collapse OptionPart II: Kejser Julian
SOLDATERNE.
Skal ske, herre!
(De går alle ud ad forskellige veje til venstre. Lidt efter kommer kejser Julian tilsyne bag et træ til højre. Han lytter, ser sig om og vinker tilbage.) 
DIE SOLDATEN.
Soll geschehen, Herr!
Sie gehen alle auf verschiedenen Wegen links ab. Bald darauf erscheint KAISER JULIAN hinter einem Baume rechts. Er horcht, sieht sich um und winkt nach hinten. 
KEJSER JULIAN.
Hyss! Kom frem, Maximos! De så os ikke. 
JULIAN.
Pst! Komm hervor, Maximos! Sie haben uns nicht gesehen. 
MYSTIKEREN MAXIMOS
(fra samme side).
Oribases var den ene af dem. 
MAXIMOS
von derselben Seite.
Einer von ihnen war Oribases. 
KEJSER JULIAN.
Ja, ja; både han og Eutherios holder øje med mig. De bilder sig nok ind, at – – Har ingen af dem sagt dig noget? 
JULIAN.
Ja, ja. Er wie Eutherios behalten mich im Auge. Sie bilden sich gar ein, daß – –. Hat keiner von ihnen Dir etwas gesagt? 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
Nej, min Julian! Men hvorfor vækker du mig? Og hvad vil du her i den mørke nat? 
MAXIMOS.
Nein, mein Julian! Aber warum weckst Du mich auf? Und was willst Du hier in der dunklen Nacht? 
KEJSER JULIAN.
Jeg vil være ene med dig for sidste gang, min elskede lærer! 
JULIAN.
Ich möchte zum letzten Mal allein mit Dir sein, mein geliebter Lehrer! 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
Ikke for sidste gang, Julian! 
MAXIMOS.
Nicht zum letzten Mal, Julian! 
KEJSER JULIAN.
Se dette sorte vand. Tror du – hvis jeg uden spor forsvandt fra jorden, og mit legeme aldrig fandtes, og ingen fik vide, hvor jeg var bleven af – tror du, at det sagn da vilde udbrede sig, at Hermes var kommen til mig og havde ført mig bort, og at jeg var optagen i gudernes samfund? 
JULIAN.
Sieh dieses schwarze Gewässer. Glaubst Du, – wenn ich spurlos von der Erde verschwände, und mein Körper niemals aufgefunden würde, und niemand erführe, wo ich geblieben bin – glaubst Du nicht, daß sich dann die Sage verbreiten würde, Hermes wäre zu mir gekommen und hätte mich entführt, und ich wäre aufgenommen in die Gemeinschaft der Götter? 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
Den tid er nær, da menneskene ikke behøver at dø for at leve som guder på jorden. 
MAXIMOS.
Die Zeit ist nahe, da die Menschen nicht zu sterben brauchen, um als Götter auf Erden zu leben. 
KEJSER JULIAN.
Jeg fortæres af hjemve, Maximos, – af hjemve efter lyset og solen og alle stjerner. 
JULIAN.
Heimweh verzehrt mich, Maximos, – Heimweh nach dem Licht und der Sonne und allen Sternen. 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
O, jeg besværger dig, – tænk ikke på sørgelige ting. Perser-hæren står lige over for dig. Imorgen vil det komme til et slag. Du vil sejre – 
MAXIMOS.
O, ich beschwöre Dich, – denk nicht an so traurige Dinge. Das Perserheer steht Dir gerade gegenüber. Morgen wird es zu einer Schlacht kommen. Du wirst siegen – 
KEJSER JULIAN.
Jeg – sejre? Du véd ikke, hvem der var hos mig for en time siden. 
JULIAN.
Ich – siegen? Du weißt nicht, wer vor einer Stunde bei mir war. 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
Hvem var hos dig? 
MAXIMOS.
Wer war bei Dir? 
KEJSER JULIAN.
Jeg var falden i søvn på mit leje i teltet. Da blev jeg vækket ved, at et stærkt rødligt skin ligesom skar igennem mine lukkede øjenlåg. Jeg så ivejret og skimted en skikkelse, der stod i teltet. Den havde over issen et langt klæde, som faldt ned til begge siderne, så ansigtet var frit. 
JULIAN.
Ich war in Schlaf gesunken auf meinem Lager im Zelte. Da wurde ich durch einen grellen rötlichen Schein geweckt, der sozusagen durch meine geschlossenen Augenlider hindurchschnitt. Ich sah empor und erblickte eine Gestalt, die im Zelte stand. Sie trug ein langes Gewand, das vom Scheitel zu beiden Seiten herabfiel, so daß das Antlitz frei war. 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
Kendte du denne skikkelse? 
MAXIMOS.
Kanntest Du diese Gestalt? 
KEJSER JULIAN.
Det var det samme ansigt, jeg så i lyset hin nat i Efesos for mange år siden, – hin nat, da vi holdt symposion med de to andre. 
JULIAN.
Es war dasselbe Antlitz, das ich vor vielen Jahren in jener Nacht zu Ephesus im Lichte sah, – in jener Nacht, da wir mit den beiden anderen ein Symposion hielten. 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
Rigets ånd. 
MAXIMOS.
Der Geist des Reiches. 
KEJSER JULIAN.
Siden har den vist sig for mig én gang i Gallien, – ved en lejlighed, som jeg ikke gider tænke på. 
JULIAN.
Nur einmal noch hat er sich seitdem mir gezeigt – in Gallien, – bei einer Gelegenheit, an die ich nicht denken mag. 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
Talte den? 
MAXIMOS.
Hat er gesprochen? 
KEJSER JULIAN.
Nej. Den lod som den vilde tale; men den talte ikke. Den stod ubevægelig og så på mig. Dens ansigt var blegt og fordrejet. Med ét slog den med begge armene klædet sammen om hovedet, tilhyllede sit ansigt og gik ud tvers gennem teltvæggen. 
JULIAN.
Nein. Es schien, als wollte er sprechen; aber er sprach nicht. Er stand unbeweglich da und sah mich an. Sein Antlitz war bleich und verzerrt. Auf einmal schlug er mit beiden Armen das Gewand über dem Kopf zusammen, verhüllte sein Gesicht und ging quer durch die Zeltwand hinaus. 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
Det afgørende står for døren. 
MAXIMOS.
Die Entscheidung steht vor der Tür. 
KEJSER JULIAN.
Ja, det står visselig for døren. 
JULIAN.
Ja, sicherlich steht sie vor der Tür. 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
Ikke forsagt, Julian. Den villende sejrer. 
MAXIMOS.
Nicht verzagt, Julian. Der Wollende siegt. 
KEJSER JULIAN.
Og hvad vinder den sejrende? Er det møjen værd at sejre? Hvad har den makedoniske Alexander, hvad har Julius Cæsar vundet? Grækere og Romere taler om deres ry med kold undren, – medens den anden, Galilæeren, tømmermandssønnen, sidder som kærlighedens konge i varme troende menneskehjerter. Hvor er han nu? – Er han virksom andetsteds efter den tid, da hint gik for sig på Golgata? Jeg drømte nys om ham. Jeg drømte, at jeg havde lagt hele jorden under mig. Jeg bød, at Galilæerens minde skulde være udslettet på jorden; og så var det udslettet. – Da kom ånderne og tjente mig, og bandt vinger til mine skuldre, og jeg svinged mig ud i det endeløse rum, til jeg fæsted min fod på en anden jord. Det var en anden jord end min. Dens runding var større, den havde et gulere lysskær, og flere måneskiver drejed sig om den. Da så jeg ned på min egen jord, kejserens jord, som jeg havde gjort Galilæer-løs, – og jeg fandt, at alt, hvad jeg havde gjort, var såre godt. Men se, min Maximos, – da kom et tog forbi mig på den fremmede jord, hvor jeg stod. Der var krigsmænd og dommere og bødler i spidsen, og grædende kvinder fulgte toget. Og se – midt i den langsomt skridende skare gik Galilæeren lys levende og bar et kors på ryggen. Da råbte jeg til ham og sagde: hvor hen, Galilæer? Men han vendte sit ansigt imod mig, smilte, nikked langsomt og sagde: til hovedpandestedet! Hvor er han nu? Om hint på Golgata ved Jerusalem kun var en landsby-gerning, øvet, ligesom under en gennemrejse, i en ledig stund? Om han går og går, og lider og dør og sejrer om igen fra den ene jord til den anden? O, om jeg kunde lægge verden øde! Maximos, – gives der ingen gift, ingen fortærende ild, der kan lægge det skabte øde, som det var på hin dag, da den ensomme ånd svæved over vandene? 
JULIAN.
Und was gewinnt der Sieger? Ist es der Mühe wert, zu siegen? Was hat der macedonische Alexander, was hat Julius Cäsar gewonnen? Die Griechen und Römer sprechen von ihrem Ruhm mit kalter Bewunderung, – während der andere, der Galiläer, der Zimmermannssohn, in warmen gläubigen Menschenherzen als der König der Liebe thront. – Wo ist er jetzt? – Ist er noch anderswo tätig seit der Zeit, da das auf Golgatha geschah? – Ich träumte jüngst von ihm. Ich träumte, ich hätte mir die ganze Erde unterworfen. Ich gebot, des Galiläers Gedächtnis sollte ausgelöscht sein auf Erden, und es war ausgelöscht. – Da kamen die Geister und dienten mir, und sie banden mir Schwingen an die Schultern, und ich schwang mich hinaus in den endlosen Raum, bis ich meinen Fuß auf eine andere Erde setzte. – Es war eine andere Erde als meine. Ihre Rundung war größer; die hatte einen gelberen Lichtglanz, und mehrere Mondscheiben drehten sich um sie. – Da sah ich hernieder auf meine eigene Erde, des Kaisers Erde, die ich galiläerlos gemacht hatte, und ich fand, daß alles, was ich getan hatte, sehr gut war. – Aber sieh, mein Maximos, – da kam auf der fremden Erde, wo ich stand, ein Zug an mir vorbei. Es waren Kriegsleute und Richter und Henker an der Spitze, und weinende Frauen folgten dem Zuge. Und siehe da, – inmitten der langsam schreitenden Schar ging leibhaftig der Galiläer und trug ein Kreuz auf dem Rücken. Da rief ich ihm zu und sprach: Wohin, Galiläer? Er aber wandte sein Antlitz mir zu, lächelte, nickte langsam und sagte: Zur Schädelstätte! – Wo ist er jetzt? Sollte jenes auf Golgatha bei Jerusalem nur eine Schaustellung gewesen sein, veranstaltet sozusagen auf der Durchreise durch eine Landstadt in einer freien Stunde? – Geht und geht er und leidet und stirbt und siegt er wieder und immer wieder von einer Erde zur anderen? – O könnte ich die Welt vernichten! Maximos, – gibt es kein Gift, kein verzehrendes Feuer, das das Geschaffene vernichten kann, wie es an jenem Tage geschah, da einsam der Geist über den Wassern schwebte? 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
Jeg hører larm fra vagtposterne. Kom, Julian – 
MAXIMOS.
Ich höre Lärm bei den Wachtposten. Komm, Julian – 
KEJSER JULIAN.
At tænke sig, at der skal følge århundrede på århundrede, og at der i dem alle skal leve mennesker, vidende, at det var mig, som bukked under, og ham, som sejred! Jeg vil ikke bukke under! Jeg er ung; jeg er usårlig; – det tredje rige er nær – (med et højt skrig.) Der står han! 
JULIAN.
Sich vorzustellen, daß Jahrhunderte auf Jahrhunderte folgen werden, und daß immerdar Menschen leben werden, die wissen, daß ich es war, der unterlag, und er, der siegte! – Ich will nicht unterliegen! Ich bin jung; ich bin unverwundbar; – das dritte Reich ist nahe –. Mit einem lauten Schrei. Da steht er! 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
Hvem? Hvor? 
MAXIMOS.
Wer? Wo? 
KEJSER JULIAN.
Ser du ham? Hist mellem træstammerne, – i krone og purpurkåbe – 
JULIAN.
Siehst Du ihn? Da zwischen den Baumstämmen, – mit Krone und Purpurmantel – 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
Det er månen, som spiller i vandet. Kom – kom, min Julian! 
MAXIMOS.
Es ist der Mond, der im Wasser funkelt. Komm, – komm, mein Julian! 
KEJSER JULIAN
(går truende imod synet).
Vig for mig! Du er død. Dit rige er ude. Af med gøglerkåben, tømmermands-søn! Hvad gør du der? Hvad er det du tømrer? – Ah! 
JULIAN
geht drohend auf das Gesicht zu.
Hebe Dich von mir! Du bist tot! Dein Reich ist vorbei. Herunter mit dem Gauklermantel, Zimmermannssohn! – Was tust Du hier? Was zimmerst Du da? – Ha! 
HUSMESTEREN EUTHERIOS
(fra venstre).
Alle guder være prisede! – Oribases, – hid, hid! 
HAUSMEISTER EUTHERIOS
von links.
Alle Götter seien gepriesen! – Oribases, – hierher, hierher! 
KEJSER JULIAN.
Hvor blev han af? 
JULIAN.
Wo ist er hin? 
LIVLÆGEN ORIBASES
(fra venstre).
Er han der? 
ORIBASES
von links.
Ist er da? 
HUSMESTEREN EUTHERIOS.
Ja. – O, min højt elskede kejser! 
EUTHERIOS.
Ja. – O mein heißgeliebter Kaiser! 
KEJSER JULIAN.
Hvem var det, som sagde: jeg tømrer kejserens kiste? 
JULIAN.
Wer sagte da: ich zimmere des Kaisers Sarg? 
LIVLÆGEN ORIBASES.
Hvad mener du, herre? 
ORIBASES.
Was meinst Du, Herr? 
KEJSER JULIAN.
Hvo talte, spørger jeg! Hvem var det, som sagde: jeg tømrer kejserens kiste? 
JULIAN.
Wer sprach da, frage ich! Wer war es, der da sagte: ich zimmere des Kaisers Sarg? 
LIVLÆGEN ORIBASES.
Følg med til teltet, jeg besværger dig!
(Larm og skrig høres langt borte.) 
ORIBASES.
Folge mir ins Zelt, – ich beschwöre Dich!
Lärm und Geschrei wird in der Ferne laut. 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
Krigsråb! Perserne overfalder os – 
MAXIMOS.
Kriegsgeschrei! Die Perser überfallen uns – 
HUSMESTEREN EUTHERIOS.
Forposterne er alt i fuld kamp! 
EUTHERIOS.
Die Vorposten sind schon in vollem Kampf. 
LIVLÆGEN ORIBASES.
Fienden er i lejren! Ah, herre, du er våbenløs – 
ORIBASES.
Der Feind ist im Lager! – Ach, Herr, Du bist waffenlos – 
KEJSER JULIAN.
Jeg vil ofre til guderne. 
JULIAN.
Ich will den Göttern opfern. 
MYSTIKEREN MAXIMOS.
Hvilke guder, du dåre? Hvor er de, – og hvad er de? 
MAXIMOS.
Welchen Göttern, Du Tor? Wo sind sie, – und was sind sie? 
KEJSER JULIAN.
Jeg vil ofre til denne eller hin. Jeg vil ofre til mange. En eller anden må dog høre mig. Jeg vil anråbe noget udenfor mig og over mig – 
JULIAN.
Ich will diesen oder jenen opfern. Ich will vielen opfern. Einer oder der andere muß mich doch erhören. Ich will etwas anrufen außer mir und über mir – 
LIVLÆGEN ORIBASES.
Her er ikke et øjeblik at spilde –! 
ORIBASES.
Hier ist nicht ein Augenblick Zeit zu verlieren –! 
KEJSER JULIAN.
Ah, – så I den brændende fakkel bag skyen? Den tændtes og slukned i samme stund. Et bud fra ånderne! Et skinnende skib mellem himmel og jord! – Mit skjold; mit sværd!
(Han iler ud til højre. Oribases og Eutherios følger ham.) 
JULIAN.
Ha, – saht Ihr die brennende Fackel hinter der Wolke? Sie flammte auf und erlosch im selben Augenblick. Eine Botschaft von den Geistern! Ein schimmerndes Schiff zwischen Himmel und Erde! – Meinen Schild – mein Schwert!
Er eilt rechts hinaus, Oribases und Eutherios folgen ihm. 
MYSTIKEREN MAXIMOS
(råber).
Kejser, kejser, – kæmp ikke i denne nat!
(ud til højre.)



 
MAXIMOS
ruft.
Kaiser, Kaiser, – kämpfe nicht in dieser Nacht!
Rechts ab.



 
(Åben slette med en landsby langt borte. Daggry og tåget luft.)
 
(Slagtummel. Skrig og våbenlarm ude på sletten. I forgrunden romerske spydbærere under høvedsmanden Ammian i kamp med persiske bueskytter. Disse drives efterhånden tilbage mod venstre.) 
Offene Ebene mit einem Dorf in der Entfernung.
Tagesgrauen und neblige Luft. 
Schlachtgetümmel. Geschrei und Waffenlärm draußen auf der Ebene. Im Vordergrunde römische Speerschleuderer unter der Anführung AMMIANS im Kampfe mit den persischen Bogenschützen. Die letzteren werden allmählich nach links zurückgeworfen. 
HØVEDSMANDEN AMMIAN.
Ret så! Ind på dem! Stik dem ned! Giv dem ikke tid til at skyde! 
AMMIAN.
Recht so! Drauflos! Stecht sie nieder! Laßt ihnen keine Zeit zum Schusse! 
HÆRFØREREN NEVITA
(med følge fra højre).
Godt kæmpet, Ammian! 
HEERFÜHRER NEVITA
mit Gefolge von rechts.
Du hältst Dich gut, Ammian! 
Go to Wiki Documentation
Enhet: Det humanistiske fakultet   Utviklet av: IT-seksjonen ved HF
Login