You are here: BP HOME > MI > Brand > fulltext
Brand

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages
Choose display
  • Enable images
  • Enable footnotes
    • Show all footnotes
    • Minimize footnotes
Search-help
Choose specific texts..
    Click to Expand/Collapse Option Complete text
Click to Expand/Collapse OptionTitle
Click to Expand/Collapse OptionDramatis personæ
Click to Expand/Collapse OptionStage
Click to Expand/Collapse OptionACT I
Click to Expand/Collapse OptionACT II
Click to Expand/Collapse OptionACT III
Click to Expand/Collapse OptionACT IV
Click to Expand/Collapse OptionACT V
PROVSTEN
(kommer, fulgt af nogle af de tilbageblevne).
O, mine børn! O, mine får!
Lyt til den gamle hyrdes stemme! 
THE DEAN.
[Comes in, followed by some of those who remained behind.]
O my beloved! O my sheep!
To the old shepherd’s voice give ear! 
DER PROBST,
(von einigen der Zurückgebliebenen begleitet, tritt auf.)
O, meine Kinder, meine Lämmer!
Hört Euren alten Hirten doch! 
SKOLEMESTEREN
(til mængden).
Ej mer vi har i bygden hjemme;
bedst at vi over vidden går! 
THE SCHOOLMASTER.
[To the throng.]
A home no more we have below;
Better we follow up the steep! 
DER SCHULMEISTER
(zur Menge.)
Wir hausen nicht mehr dort im Dämmer;
Am besten gehn wir übers Joch! 
PROVSTEN.
O, at I kan så tungt mig græmme,
og slå mit bryst så dybe sår! 
THE DEAN.
That ye could grieve my heart so sore,
And pierce me with a wound so deep! 
DER PROBST.
O, konnt’ ich so in Euch mich irren!
Könnt Ihr mich so verwunden! 
BRAND.
Du såred sjæle år for år! 
BRAND.
Thou wast their soul’s scourge evermore! 
BRAND.
Schlug
Er Euch nicht Wunden Jahr um Jahr? 
PROVSTEN.
Hør ikke på ham! Han jer mader
med hule løfter. 
THE DEAN.
Don’t heed him! He is stuffing you
With idle promises. 
DER PROBST.
Hört nicht auf ihn! Mit Lug und Trug
Verlockt er Euch. 
FLERE.
Det er sandt! 
SEVERAL.
That’s true! 
MEHRERE.
Und das ist wahr! 
PROVSTEN.
Men vi er milde; vi forlader,
hvor vi oprigtig anger fandt.
O, gå dog i jer selv tilsidst,
og se den sorte helvedslist,
hvormed han folket om sig flokked! 
THE DEAN.
But we are gracious, and forgive
Where we true penitence perceive.
O, turn your eyes into your hearts
And mark the diabolic arts
With which he won you to his aid! 
DER PROBST.
Doch wir sind milde, wir vergeben,
Wo wir aufricht’ge Reu’ erleben.
O, blick’ doch in dich, lieber Christ,
Und sieh, mit welcher schwarzen List
Er Herz und Geist dir aufgewiegelt! 
MANGE.
Ja, det er sikkert; han os lokked! 
THE MULTITUDE.
Ay, sure enough; we were betray’d! 
VIELE.
Was hat er uns nicht vorgespiegelt! 
PROVSTEN.
Og tænk jer om; hvad mægter I,
en ringe flok i vråen bårne?
Er I til noget storværk kårne?
Kan I de bundne gøre fri?
I har jer lille hverdagsdont;
hvad der går over den, er ondt.
Kan eders arm på valen nytte?
I værge skal jer lave hytte.
Hvad vil I mellem falk og ørn?
Hvad vil I mellem ulv og bjørn?
I blir kun overmagtens bytte, –
o, mine får, – o, mine børn! 
THE DEAN.
And then consider; what can ye,
A knot of scatter’d dalesmen, do?
Are high heroic deeds for you?
Can ye give bondsmen liberty?
You have your daily task; pursue it!
Whatever is beyond, eschew it!
What can your prowess brave or baulk?
Ye have your humble homes to keep.
What would you between eagle and hawk?
What would you between wolf and bear?
Ye fall but to the strongest’s share.
O my beloved! O my sheep! 
DER PROBST.
Und dann, – wen hofft Ihr aufzuklären,
Ihr, Volk, im Winkel hier geboren?
Seid Ihr zu Großem auserkoren?
Wird ein Gebundner durch Euch frei?
Ihr habt Eu’r Werktagskleinerlei;
Was drüber ist, das kann nicht währen.
Was könnt Ihr auf der Walstatt nützen?
Ihr mögt Eu’r niedrig Hüttlein schützen.
Fühlt Ihr Euch Weltenüberwinder?
Was wollt Ihr zwischen Falk und Weih?
Was wollt Ihr zwischen Wolf und Bären?
O, meine Lämmer, – meine Kinder! 
MÆNGDEN.
Ja, ve os, – det er sandheds ord! 
THE MULTITUDE.
Ay, woe on us,-his words are true! 
DIE MENGE.
Ja, weh uns, – wahr ist, was er sagt! 
KLOKKEREN.
Og dog, da vi fra bygden foer,
vi lukked bag os hyttens dør; –
der er ej hjemmet nu, som før. 
THE SEXTON.
And yet, when from the dale we drew,
Upon ourselves we locked the door;
We have no home there, as before. 
DER KÜSTER.
Und doch, da wir den Schritt gewagt,
Verschlossen wir der Hütten Tür; –
Nein, dort ist keine Heimstatt für. 
SKOLEMESTEREN.
Nej, han har lyst for folkets øjne,
har pegt på brist og sot og løgne;
ej længer menigheden sover;
det liv, som fordum var os nok,
blev uliv for den vågne flok. 
THE SCHOOLMASTER.
No, he has open’d all our eyes,
Laid bare sins, sicknesses, and lies;
The sleepy people sleeps no more;
And deadly to our waking seems
The life that satisfied our dreams. 
DER SCHULMEISTER.
Nein, nein, er hat das Volk bemündigt,
Hat ihm gezeigt, wo es gesündigt;
Nun ist’s des Schlafens endlich über;
Und was da drunten Leben heißt,
Unleben heißt’s erwachtem Geist – 
PROVSTEN.
Ak, tro I mig, det går snart over.
Alt kommer i de gamle folder,
når blot en stund I stilt jer holder.
Jeg borger for at menigheden
skal snart fornemme fortidsfreden. 
THE DEAN.
Ah, trust me, that will soon pass over.
All will return to the old state,
If you will just be still and wait.
These folks, I’ll wage, will soon recover
The wonted calm they have foregone. 
DER PROBST.
Ach, glaubt mir, das geht bald vorüber
Und legt sich in die alten Falten, –
Nur ein klein wenig still gehalten!
Der Ort – mein Wort will ich Euch geben –
Wird bald wie vordem friedlich leben. 
BRAND.
Vælg, mænd og kvinder! 
BRAND.
Choose, men and women! 
BRAND.
Wählt, Mann und Weib! 
NOGLE.
Vi vil hjem! 
SOME.
Home! 
EINIGE.
Wir geben’s auf! 
ANDRE.
For sent, for sent; langs vidden frem! 
OTHERS.
Too late!
Too late! Along the height press on! 
ANDERE.
Zu spät; zu spät! Den Berg hinauf! 
FOGDEN
(kommer ilsomt).
O, lykketræf at jeg jer finder! 
THE MAYOR.
[Enters in haste.]
O lucky chance I caught you up! 
DER VOGT
(kommt gelaufen.)
Ein Glück, ein Glück, daß ich Euch finde! 
KVINDERNE.
Å, kære, vakkre, vær ej vred! 
WOMEN.
Ah, dear kind master, don’t be stern! 
DIE WEIBER.
Ach, Bester, sei nicht aufgebracht –! 
FOGDEN.
Ej nu, ej nu; kom bare med;
En bedre tid for bygden rinder; –
hvis I fornuftigt laer jer sige,
er alle mand før kvelden rige! 
THE MAYOR.
Not now; provided you return!
A better day, a brighter season
Dawns for us! If you’ll hark to reason,
You’ll all be rich men ere you sup! 
DER VOGT.
Ach was! Jetzt kommt nur! Macht nur, macht!
Jetzt hat’s ein Ende, das Geschinde; –
Ich sag’ nur das: Ihr seid noch heute
Vor Abend alle reiche Leute! 
FLERE.
Hvorledes det? 
SEVERAL.
How so 
MEHRERE.
Wie das? 
FOGDEN.
En fiskestim
på millioner står i fjorden! 
THE MAYOR.
There is a herring-horde
By millions swimming in the fjord! 
DER VOGT.
Ein Fischzug füllt den Fjord!
Millionen stehn sie an Millionen! 
MÆNGDEN.
Hvad siger han! 
TILE MULTITUDE.
What does he say? 
DIE MENGE.
Was? 
FOGDEN.
Gør alt iorden!
Sky viddens uvejr, sludd og rim.
Før styred stimen aldrig hid; –
nu, venner, for vor del af Norden
der rinder op en bedre tid! 
THE MAYOR.
Set all to rights!
Fly from these stormy uplands bare.
Till now the herrings swam elsewhere;
Now, friends, at last, our barren bights
Good fortune tardily requites. 
DER VOGT.
Jeder Fußtritt kann sich lohnen!
Womöglich treibt ein Sturm sie fort.
Sie zogen vordem nie hierher; –
Jetzt, Freunde, kommt’s an unsern Ort,
Jetzt hungern wir so bald nicht mehr! 
BRAND.
Vælg mellem Herrens råb og hans! 
BRAND.
Between God’s summons choose, and his! 
BRAND.
Wählt zwischen Gott und diesem hier! 
FOGDEN.
Følg eders egen sunde sans! 
THE MAYOR.
Consult your own shrewd faculties! 
DER VOGT.
Folgt Eurem einfachen Verstand! 
PROVSTEN.
O, her er et mirakel hændt;
et fingerpeg fra himlen sendt!
Ak, jeg har drømt det jævnt og tidt,
men tænkte det var mareridt; –
nu ser vi klart hvorhen det sigter – 
THE DEAN.
A Miracle Divine is here!
A Providential Token clear!
How oft I dreamt that this befell!
I took it for a nightmare’s spell;
And now its meaning is revealed— 
DER PROBST.
O, ist dies nicht ein Wunder schier,
Ein Fingerzeig von Gottes Hand?
Ich schaut’s im Traum schon klipp und klar,
Doch glaubt’ ich stets, mich äfft’ ein Mahr; –
Nun sehn wir hell, worauf’s gezielt – 
BRAND.
Jer selv I taber, hvis I svigter! 
BRAND.
Yourselves you ruin, if you yield! 
BRAND.
Ihr würft Euch selbst weg, wenn Ihr fielt! 
MANGE.
En fiskestim! 
MANY.
A herring-horde! 
VIELE.
Ein Fischzug! 
FOGDEN.
På millioner! 
THE MAYOR.
By millions told! 
DER VOGT.
Millionen Fische! 
PROVSTEN.
Brød, guld til eders børn og koner! 
THE DEAN.
For wife and children, bread and gold! 
DER PROBST.
Für Weib und Kind gedeckte Tische! 
FOGDEN.
Nu ser I vel, det ej er tid
at spilde eders kraft i strid,
især imod en overmagt,
som gør herr provsten selv forsagt.
Nu har I andre mål for øje,
end tomt at hige mod det høje,
Vorherre hytter nok sig selv;
befæstet er jo himlens hvælv.
Bland ej jer op i andres trætte,
men skynd jer, havets skat at lette;
det er et praktisk gøremål,
som øves uden blod og stål;
det bringer eder velstands-stoffer,
og kræver ej personligt offer! 
THE MAYOR.
You see, then, this is not an hour
To waste your forces in a fray,
And against energies whose power
Strikes in the very Dean dismay.
Now ye have other ends in view
Than idly pining for the sky.
Heaven, trust me, can your arms defy,
And God’s not easy to subdue.
Don’t mix yourselves in others’ strife,
But gather in the proffer’d fruit,
That is a practical pursuit,
That does not call for blood and knife;
That asks no sacrifice of life,
And gives you its good things to boot! 
DER VOGT.
Ihr seht, die Zeit ist schlecht gewählt,
Daß Ihr in leerem Streit Euch quält,
Zumal mit einer Übermacht,
Die selbst Herrn Propst zu ungeschlacht.
Jetzt überlaßt es ruhig Dümmern,
Um fremde Händel sich zu kümmern;
Der Herrgott hilft sich schon allein;
Die Feste fällt so bald nicht ein;
Nur jetzt geschwärmt nicht und gehimmelt,
Wo drunt’ im Fjord der Hering wimmelt!
Werft Euer Netz nur unbeirrt;
Da braucht’s nicht Mut und Blut; das wird
Ein Sieg, der keinen fortbeordert,
Noch, daß er selbst sich opfre, fordert. 
BRAND.
Just offret står med lueskrift,
som Herrens krav, bag skyens rift! 
BRAND.
Just sacrifice is His demand,
Flame-writ in Heaven by His hand! 
BRAND.
Just dieses Opfers Fordrung brennt
Mit Flammenschrift am Firmament. 
PROVSTEN.
Ak, føler I til offer drift,
så kom kun trygt til mig en skøn dag, –
som for exempel næste søndag; –
jeg skal min sandten – 
THE DEAN.
Ah, if you feel a call that way,
Just come to me next Sunday, say,
And on my word I’ll— 
DER PROBST.
Ach, wer da opfern will, den trennt
Von mir nur eine kleine Reise.
Kommt nächsten Sonntag beispielsweise!
Ich werd’, weißgott – 
FOGDEN
(afbrydende).
Ja, ja, ja! 
THE MAYOR.
[Interrupting.]
Yes, yes, yes! 
DER VOGT
(ihm das Wort abschneidend.)
Ja, ja; ja, ja! 
KLOKKEREN
(sagte til provsten).
Beholder jeg min post som klokker? 
THE SEXTON.
[Aside to the DEAN.]
Shall I be suffer’d keep my place? 
DER KÜSTER
(leise zum Propst.)
Behalt’ ich meinen Küsterposten? 
SKOLEMESTEREN
(ligeså).
Blir skolen tagen mig ifra? 
THE SCHOOLMASTER.
[Similarly.]
Shall I be forced to leave my school? 
DER SCHULMEISTER
(ebenso.)
Bleib’ ich, nach dem, was heut geschah? 
PROVSTEN
(dæmpet).
Ifald I mængdens stivsind rokker,
så vil man vistnok være mild – 
THE DEAN.
[Aside to them.]
If these stiff necks you overrule
We will deal mildly with your case. 
DER PROBST
(mit gedämpfter Stimme.)
Laßt Ihr’s Euch hier ein Wörtlein kosten,
So trifft Euch wohl kein streng Gericht – 
FOGDEN.
Afsted, afsted; ej tiden spild! 
THE MAYOR.
Away-away with you! time flies! 
DER VOGT.
Kommt, kommt; verliert die Zeit doch nicht! 
KLOKKEREN.
Tilbåds, tilbåds, hver, som er klog! 
THE SEXTON.
To boat, to boat, whoever’s wise! 
DER KÜSTER.
Dies Zögern wird Euch nur zum Fluch! 
NOGLE.
Men presten –? 
SOME.
Ay, but the priest? 
EINIGE.
Und unser Pfarrer –? 
KLOKKEREN.
Presten? Slip den gale! 
THE SEXTON.
O, leave the fool! 
DER KÜSTER.
Laßt ihn laufen! 
SKOLEMESTEREN.
I ser jo her Vorherres tale,
som i en åben prentet bog. 
THE SCHOOLMASTER.
Here speaks the Lord as clearly, look,
As in an open printed book! 
DER SCHULMEISTER.
Spricht nicht in diesem Heringshaufen
Der Herrgott wie ein offen Buch? 
FOGDEN.
Svig presten; det er ret og pligt;
han dåred jer med tant og digt – 
THE MAYOR.
Leave him; that’s law and justice too;
With babbling tales he flouted you. 
DER VOGT.
Dem Mann wird nur, was ihm gebührt;
Er hat Euch lang’ g’nug nasgeführt – 
FLERE.
Han løj for os! 
SEVERAL.
He lied to us! 
MEHRERE.
Er log uns vor! 
PROVSTEN.
Hans tro er vrang;
og tænk, han har ej laud engang! 
THE DEAN.
His creed’s accursed;
And think, he never got a First! 
DER PROBST.
Er ist kein Christ;
Er hat nicht ’mal cum laude, wißt! 
NOGLE.
Hvad har han? 
SOME.
Never got what? 
EINIGE.
Was hat er? 
FOGDEN.
Dårlig karakter! 
THE MAYOR.
A grain of sense. 
DER VOGT.
Niedrigen Charakter! 
KLOKKEREN.
Ja, det er sandt; det klart vi ser! 
THE SEXTON.
Nay, of that we have evidence! 
DER KÜSTER.
Das sehn wir klar, daß dem so ist! 
PROVSTEN.
Hans gamle moer forgæves vented!
han nægted hende sakramentet! 
THE DEAN.
Vainly his mother’s dying breath
For the last sacrament made suit! 
DER PROBST.
Die eigne alte Mutter plackt’ er
In ihres letzten Stündleins Pein! 
FOGDEN.
Han fast tog livet af sit barn! 
THE MAYOR.
His child he almost did to death! 
DER VOGT.
Sein Kind hat er schier umgebracht. 
Go to Wiki Documentation
Enhet: Det humanistiske fakultet   Utviklet av: IT-seksjonen ved HF
Login