You are here: BP HOME > TLB > Mahāvyutpatti with sGra sbyor bam po gñis pa > fulltext
Mahāvyutpatti with sGra sbyor bam po gñis pa

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages
Choose display
  • Enable images
  • Enable footnotes
    • Show all footnotes
    • Minimize footnotes
DiacriticaDiacritica-helpSearch-help
ā ī ū ṛ ṝ ḷ
ḹ ’ ṃ ḥ ṅ ñ
ṭ ḍ ṇ ṣ ś ź
š č ǰ γ    
Note on the transliteration:
The transliteration system of the BP/TLB is based on the Unicode/UTF-8 system. However, there may be difficulties with some of the letters – particularly on PC/Windows-based systems, but not so much on the Mac. We have chosen the most accepted older and traditional systems of transliteration against, e.g, Wylie for Tibetan, since with Unicode it is possible, in Sanskrit and Tibetan, etc., to represent one sound with one letter in almost all the cases (excepting Sanskrit and Tibetan aspirated letters, and Tibetan tsa, tsha, dza). We thus do not use the Wylie system which widely employs two letters for one sound (ng, ny, sh, zh etc.).
 
Important:
We ask you in particular to note the use of the ’ apostrophe and not the ' representing the avagrāha in Sanskrit, and most important the ’a-chuṅ in Tibetan. On the Mac the ’ is Alt-M.
 
If you cannot find the letters on your key-board, you may click on the link "Diacritica" to access it for your search.
Choose specific texts..
Mahāvyutpatti with sGra sbyor bam po gñis pa
    Click to Expand/Collapse Option Complete text
Click to Expand/Collapse OptionTitle
Click to Expand/Collapse OptionPreface
Click to Expand/Collapse Option§1-20
Click to Expand/Collapse Option§21-40
Click to Expand/Collapse Option§41-60
Click to Expand/Collapse Option§61-80
Click to Expand/Collapse Option§81-100
Click to Expand/Collapse Option§101-120
Click to Expand/Collapse Option§121-140
Click to Expand/Collapse Option§141-160
Click to Expand/Collapse Option§161-180
Click to Expand/Collapse Option§181-200
Click to Expand/Collapse Option§201-220
Click to Expand/Collapse Option§221-240
Click to Expand/Collapse Option§241-260
Click to Expand/Collapse Option§261-280
Click to Expand/Collapse Option§281-283
Click to Expand/Collapse OptionColophon
Back to library
pañcendriyāṇi 
dbaṅ po lṅa’i miṅ la 
五根 
pañcendriya ni źes bya ba pañca ni lṅa | indriya ni idi paramaiśvarya źes bya ba dbaṅ che ba la bya bas dad pa daṅ | brtson (7)’grus daṅ | dran pa daṅ | tiṅ ṅe ’dzin daṅ | śes rab daṅ ’di lṅa’i dbaṅ gis sems las su ruṅ ba’i rgyud la thar pa’i cha daṅ mthun pa’i dge ba’i rtsa ba skye bas na | dge ba’i rtsa ba skye ba la dbaṅ ba’i phyir dbaṅ po lṅa źes bya | 
 
 
śraddhendriyam 
dad pa’i dbaṅ po 
信根 
 
 
 
vīryendriyam 
brtson ’grus kyi dbaṅ po 
精進根; 進根 
 
 
 
smṛtīndriyam 
dran pa’i dbaṅ po 
念根 
 
 
 
samādhīndriyam 
tiṅ ṅe ’dzin gyi dbaṅ pa 
定根 
 
 
 
prajñendriyam 
śes rab kyi dbaṅ po 
慧根 
 
 
 
pañcabalāni 
stobs lṅa’i miṅ la 
五力 
pañca ba la źes bya ba pañca ni lṅa | ba la ni stobs te | dad pa la (146a1)sogs pa lṅa po ’di ñid rgyun riṅ du bsgoms pas | ma dad pa daṅ | le lo daṅ | dran pa ñams pa daṅ | g-yeṅ ba daṅ | śes bźin ma yin pa daṅ | mi mthun pa’i phyogs lṅa po ’dis bar chad bya mi nus pas na dad pa la sogs pa’i mthu skyes pa’i phyir stobs (2)lṅa źes bya | 
 
 
śraddhābalam 
dad pa’i stobs 
信力 
 
 
 
vīryabalam 
brtson ’grus kyi stobs 
精進力 
 
 
 
smṛtibalam 
dran pa’i stobs 
念力 
 
 
 
samādhibalam 
tiṅ ṅe ’dzin gyi stobs 
定力 
 
 
 
prajñābalam 
śes rab kyi stobs 
慧力 
 
 
 
saptabodhyaṅgāni 
byaṅ chub kyi yan lag bdun gyi miṅ la 
七菩提分; 七覺支名號; 七覺支 
sapta bodhyaṃga źes bya ba sapta ni bdun | bodhi ni byaṅ chub | aṃga ni yan lag ste | dran pa daṅ | chos rnam par ’byed pa daṅ | brtson ’grus daṅ | dga’ ba daṅ | śin tu sbyaṅs pa daṅ | tiṅ ṅe ’dzin daṅ | btaṅ sñoms daṅ | ’di bdun mthoṅ ba’i lam la de kho na ñid byaṅ (3)chub pa’i rgyur gyur pas na | byaṅ chub kyi yan lag bdun źes bya | yaṅ rnam pa gcig tu na bi bhāṣa las ’byuṅ ba miṅ du bgraṅs pa’i graṅs kyis rim pa bźin bśad pa tsam du zad de | byaṅ chub gsum du ’grub pa’i ñe ba’i rgyu de bdun yin pas sgom pa’i lam la byaṅ chub kyi yan (4)lag ces bśad | 
 
 
smṛtisaṃbodhyaṅgam 
dran pa yaṅ dag byaṅ chub kyi yan lag 
念覺枝; 念覺支 
 
 
 
dharmapravicayasaṃbodhyaṅgam 
chos rab tu rnam par ’byed pa yaṅ dag byaṅ chub kyi yan lag 
法覺枝; 擇覺支 
 
 
 
vīryasaṃbodhyaṅgam 
brtson ’grus yaṅ dag byaṅ chub kyi yan lag 
精進覺支 
 
 
 
prītisaṃbodhyaṅgam 
dga’ ba yaṅ dag byaṅ chub kyi yan lag 
喜覺枝; 喜覺支 
 
 
 
praśrabdhisaṃbodhyaṅgam 
śin tu sbyaṅs pa yaṅ dag byaṅ chub kyi yan lag 
輕安覺枝; 輕安覺支 
 
 
 
samādhisaṃbodhyaṅgam 
tiṅ ṅe ’dzin yaṅ dag byaṅ chub kyi yan lag 
定覺枝; 定覺支 
 
 
 
upekṣāsaṃbodhyaṅgam 
btaṅ sñoms yaṅ dag byaṅ chub kyi yan lag 
捨覺支 
 
 
 
aṣṭāṅgamārganāmāni 
’phags pa’i lam yan lag brgyad pa’i miṅ la 
八正道名號; 八聖道名號 
āryāṣṭāṃgamārgga źes bya ba ārya ni ’phags pa | aṣṭāṃga ni yan lag brgyad | mārgga ni lam ste | yaṅ dag pa’i lta ba daṅ | rtog pa daṅ | ṅag daṅ | las kyi mtha’ daṅ | ’tsho ba daṅ | rtsol ba daṅ | dran pa daṅ | tiṅ ṅe ’dzin daṅ | ’phags pa’i sgom pa’i (5)lam ’di brgyad ni dgra bcom pa’i ’bras bu thob pas na ’phags pa’i lam yan lag brgyad pa źes bya | yaṅ rnam pa gcig tu na bi bhāṣa las ’byuṅ ba ’phags pa’i ’bras bu daṅ de kho na ñid sṅon ma mthoṅ ba mthoṅ bar bya ba’i lam yin pas na mthoṅ ba’i lam du bśad | 
 
 
samyakdṛṣṭiḥ 
yaṅ dag pa’i lta ba 
正見 
 
 
 
samyaksaṃkalpaḥ 
yaṅ dag pa’i rtogs pa 
正思惟 
 
 
 
samyagvāk 
yaṅ dag pa’i ṅag 
正語 
 
 
 
samyakkarmāntaḥ 
yaṅ dag pa’i las kyi mtha’ 
正業 
 
 
 
samyagājīvaḥ 
yaṅ dag pa’i ’tsho ba 
正命 
 
 
 
samyagvyāyāmaḥ 
yaṅ dag pa’i rtsol ba 
正精進; 正力; 正方便 
 
 
 
samyaksmṛtiḥ 
yaṅ dag pa’i dran pa 
正念; 正慮 
 
 
 
samyaksamādhiḥ 
yaṅ dag pa’i tiṅ ṅe ’dzin 
正定 
 
 
 
pratyekabuddhapudgalāḥ 
raṅ saṅs rgyas rim pa’i miṅ la 
獨覺次第名號; 獨覺; 辟支佛; 緣覺 
raṅ saṅs rgyas daṅ ñan thos kyi gaṅ zag gi rim pa’i miṅ la |
pratyekabuddha źes bya ba ekabarga nā ma pratibuddha (4)bodhi pratyekabuddha źes bya ste | sems can maṅ pos don mi mdzad kyi | bdag gcig pu byaṅ chub pa daṅ mya ṅan las ’das par sgrub pas na raṅ saṅs rgyas źes bya | 
 
 
khaḍgaviṣāṇakalpaḥ 
bse ru lta bu 
獨覺; 麟角喻; 如犀角; 麟喻; 一名各各獨行 
khaḍgaviṣāṇakalpa źes bya ba khaḍgaviṣāṇatulyatvāt | khaḍgaviṣāṇakalpa źes bya ste | raṅ saṅs rgyas bskal pa (5)brgya’i bar du tshogs bsags pas dbaṅ po rnon po phal daṅ mi ’dre bar bse ru daṅ ’dra ba gcig tu bźugs pas na raṅ saṅs rgyas bse ru lta bu źes bya | 
 
 
vargacārī 
tshogs daṅ spyod pa 
部行; 眾會行; 類眾行; 其類一角久行 
varggacāri źes bya ba vargga ni sde ’am tshogs sam maṅ bo gcig tu ’dus pa la bya | cāri cāra gaty artha źes bya ste | ’gro ba (6)yin pas raṅ saṅs rgyas phal daṅ thabs cig tu gśegs śiṅ ba źugs pa daṅ spyod pa la bya ste | tshogs daṅ spyod pa źes bya ste | 
 
 
śrāvakapudgalakramāḥ 
ñan thos kyi gaṅ zag gi rin pa’i miṅ la 
聲聞次第; 聲聞凡聖次第 
śrāvaka źes pa gcig tu na śṛnānatīti śrāvaka źes bya ste | de bźin gśegs pa las chos kyi luṅ ma mnos par bdag ñid kyis rtogs par (7)mi nus te ñan pa la yaṅ bya | yaṅ gcig tu na samyakajñāna pha lan śrā ba sintā ti śrāvaka źes bya ste | yaṅ dag pa’i śes pas rgyun du źugs pa la sogs pa’i ’bras bu thob pa gźan la sgrogs śiṅ thos par byed pas na ñan thos źes bya | 
 
 
śrota āpannaḥ 
rgyun du źugs pa 
預流果; 須陀洹; 預流 
srotaāpanna źes bya ba sro ta ni chu’i rgyun lta (141a1)bu la bya | ā panna ni naṅ du źugs pa la bya ste | spyir na mya ṅan las ’das pa’i mtshor ’bab pa’i ’phags pa’i lam gyi chu bo’i rgyun du źugs pa la bya ste | rgyun du źugs pa źes bya | 
 
 
saptakṛdbhavaparamaḥ 
de ltar thogs na srid pa lan bdun pa 
初果七生; 極七返有; 初果七廻; 極七返生 
sapta kṛdbhava parama źes bya ba rgyun du źugs pa bsgoms pas spaṅs (2)pa’i ñon moṅs pa ma zad la | ’bras bu thob pas me’i naṅ du yaṅ lan bdun skye | lha’i naṅ du yaṅ lan bdun skye ba la bya ste | mir skye ba’i srid pa bar ma bdun daṅ | lhar skye ba’i srid pa bar ma bdun gyis bsnan na skye ba bdun bźi ñi śu rtsa brgyad kyi bar du ’khor ba’i naṅ na bźugs (3)pas na re ltar thogs na srid pa lan bdun pa źes bya | 
 
 
kulaṃkulaḥ 
rigs nas rigs su skye ba 
有上品; 家家; 往天上 
kulaṃkula źes bya ba rgyun du źugs pa ’dod pa’i khams kyi ñon moṅs pa gsum daṅ bźi man chad las grol ba | skye ba gñis sam gsum gyi bar du ’khor ba na gnas śiṅ lha daṅ mi’i rigs bzaṅ por skye bas na rigs su skye ba (4)źes bya | 
 
 
sakṛdāgāmī (sakṛdāgāmin) 
lan cig phyir ’oṅ ba 
斯陀含; 一來; 一來向 
sakṛdāgami źes bya ba sakṛt ni lan cig āgami ni ’oṅ ba ste | tshe de ñid la mya ṅan las mi ’da’ ste | lan cig slar ’jig rten ’dir skye bas na lan cig phyir ’oṅ ba źes bya | 
 
 
ekavīcikaḥ 
bar chad gcig pa 
斷一間; 一間 
ekavīcika źes bya ba lan cig phyir ’oṅ ba ’dod pa’i khams kyi ñon moṅs pa bdun pa (5)daṅ brgyad pa spaṅs pa | skye ba gcig gis mya ṅan las ’das pa’i ’bras bu ’am | phyir mi ’oṅ ba’i sa thob pa’i bar du chod pas na bar chad gcig pa źes bya | 
 
 
anāgāmī (anāgāmin) 
phyir mi ’oṅ ba 
不來; 阿那含; 不還向; 不還 
anāgāmi źes bya ba tha ma’i skal ba can gyi chos rnam pa lṅa spaṅs pas slar ’dod pa’i khams su mi skye bas phyir mi ’oṅ (6)ba źes bya | 
 
 
anantarāparinirvāyī 
bar ma dor yoṅ su mya ṅan las ’das pa 
識得涅槃果; 中般; 中般涅槃 
antaraparinirvvāṇi źes bya ba phyir mi ’oṅ ba srid pa gcig nas ’phos pa pha rol tu yaṅ ma skyes par srid pa bar mdo’i tshe dgra bcom pa’i ’bras bu mṅon du byas nas mya ṅan las ’da’ bas na bar ma dor yoṅs su mya ṅan las ’da’ ba źes bya | 
 
 
upapadya parinirvāyī 
skyes nas yoṅs su mya ṅan las ’da’ ba 
現得涅槃果; 生般; 生般涅槃 
upapadyaparinirvvāyī źes bya ba (7)phyir mi ’oṅ ba lam la źugs śiṅ brtson pa tshe ’phos nas pha rol tu skyes ma thag tu ñon moṅs pa thams cad spaṅs te | lhag ma daṅ bcas pa’i mya ṅan las ’das pa mṅon du byed pas na skyes nas yoṅs su mya ṅan las ’da’ ba źes bya | 
 
 
sābhisaṃskāraparinirvāyī 
mṅon par ’du byed pa daṅ bcas pas yoṅs su mya ṅan las ’da’ ba 
現行天行涅槃果; 有行般; 有現行涅槃果; 有行般涅槃 
abhisaṃskāraparinirvvāṇi źes bya ba phyir mi ’oṅ ba (141b1)’khor bas rgyun ma bcad pa pha rol tu skyes nas brtson ni brtson la lam ma byaṅ ba rtsol ba daṅ bcas pas mya ṅan las ’da’ bar byed pas na mṅon par ’du byed pa daṅ bcas pas yoṅs su mya ṅan las ’da’ ba źes bya | 
 
 
anabhisaṃskāraparinirvāyī 
mṅon par ’du byed pa med par yoṅs su mya ṅan las ’da’ ba 
現行天聚涅槃果; 無行般; 無現行涅槃果; 無行般涅槃 
anabhisaṃskāraparinirvvāyi źes bya ba phyir mi ’oṅ ba lam la brtson (2)źiṅ ’grus par źugs pa ma yin gyi nam bsam pa’i rgyud smin pa’i tshe dgra bcom pa’i ’bras bu ’thob ciṅ mya ṅan las ’da’ bas na mṅon bar ’du byed pa med par yoṅs su mya ṅan las ’da’ ba źes bya | 
 
 
ūrdhvaśrotāḥ 
goṅ du ’pho ba 
遷天種; 上流; 往天上; 上流般涅槃 
ūrdhvasrota źes bya ba phyir mi ’oṅ ba thog ma gźi gar skyes pa de ñid du mya ṅan las mi (3)’da’ ba’i steṅ du lha’i khams su skyes nas gdod mya ṅan las ’da’ bas na goṅ du ’pho ba źes bya | 
 
 
kāyasākṣī 
lus kyis mṅon du byed pa 
身證; 現身 
kāyasākṣi źes bya ba nirvāṇasadṛśyanirodhasamāpatte | kāyena sākṣatkaraṇa kāyasākṣi źes bya ste phyir mi ’oṅ ba ’gog pa’i sñoms par ’jug pa mya ṅan las ’das pa daṅ ’dra bar sems daṅ (4)sems las byuṅ ba ’gags kyis kyaṅ lus kyis mṅon du byed pa źes bya | 
 
 
śraddhānusārī 
dad pas rjes su ’braṅ ba 
隨信行; 隨信心 
śraddhānusari źes bya ba | śraddha źes bya ba ni dad pa | anusari ni rjes su ’braṅ ba ste | bdag ñid kyi śes pas rtogs pa med kyi | luṅ las thos pa bźin du dad pas ’phags pa’i lam gyi rjes su ’jug (5)pas na dad pas rjes su ’braṅ ba źes bya | 
 
 
dharmanusārī 
chos kyi rjes su ’braṅ ba 
隨法行; 隨法 
dharmmānusari źes bya ba | dharmma anusariduna śīlanayasya źes bya ste | dbaṅ po rnon po gźan gyi driṅ la mi ’jog ciṅ chos kyi tshul daṅ mthun par rigs par sbyor bas chos kyi rjes su ’braṅ ba źes bya | 
 
 
śraddhādhimuktaḥ 
dad pas mos pa 
信解; 信思 
śraddhādhimukta źes bya ba śraddha yā (6)marggamadhimukta śraddhādhimukta źes bya ste | dad pas rjes su ’braṅ ba dbaṅ po rtul pos lam bsgoms nas ’phags pa’i ’bras bu thob pas na dgra bcom pa la źugs pa man chad gaṅ zag chen po bdun gyi bye brag gi miṅ ste dad pas mos pa źes bya | 
 
 
dṛṣṭiprāptaḥ 
mthoṅ bas thob pa 
得脫; 見至; 見得; 得見 
dṛṣṭiprāpta źes bya ba dṛṣṭi (7)ni mthoṅ ba | prāpta ni thob pa ste | dbaṅ po rnon po chos kyi rjes su ’braṅ bas lam gzigs śiṅ ’phags pa’i ’bras bu thob pas na dgra bcom pa la źugs pa man chad gaṅ zag chen po bdun gyi bye brag gi miṅ ste mthoṅ bas thob pa źes bya | 
 
 
samayavimuktaḥ 
dus kyis rnam par grol ba 
時解脫; 諸時解脫; 待時解脫 
samayavimukta źes bya ba (142a1)dad pas rjes su ’braṅ ba’i dgra bcom pa dbaṅ po rtul po dus daṅ yo byad la sogs pa daṅ ldan na ñon moṅs pa las grol źiṅ ’bras bu ’thob kyi | mi ldan na thar pa thob par mi nus pas na dus kyi rnam par grol ba źes bya | 
 
 
asamayavimuktaḥ 
dus daṅ mi sbyor bar rnam par grol ba 
不時解脫; 不時解; 不動心解脫 
asamayavimukta (2)źes bya ba dgra bcom pa dbaṅ po rnon po chos kyi rjes su ’braṅ ba yo byad daṅ dus la ltos mi dgos par ñon moṅs pa spoṅ nus pas na dus daṅ mi sbyor bar rnam par grol ba źes bya | 
 
 
prajñāvimuktaḥ 
śes rab kyis rnam par grol ba 
慧解脫 
prajñāyāvimukta źes bya ba prajñā vimukta prajñāvimukta źes bya ste | dgra bcom pa ’gog pa’i (3)sñoms par ’jug pa ma bsgrubs par śes rab kyis zag pa ñi tshe las grol bar byas pas na śes rab kyis rnam par grol ba źes bya | 
 
 
ubhayatobhagavimuktaḥ 
gñis ka’i cha las rnam par grol ba 
俱解脫; 以雙分入心解脫; 雙入解脫 
ubhayatobhāgavimukti źes bya ba ubha ya ni gñis ka | bhāga ni cha | vimukta ni rnam par grol ba’i sde | dgra bcom pa ñon moṅs pa’i sgrib (4)pa daṅ | sñoms par ’jug pa’i sgrib pa gñis ka las grol bas na | gñis ka’i cha las rnam par grol ba źes bya | 
 
 
nānāśrāvakanāmāni 
ñan thos so so’i miṅ la 
各聲聞名號 
 
 
 
ājñātakauṇḍinya 
kun śes kauṇḍiñ 
阿若憍陳如; 毘舍葛的聶 
 
 
 
kāśyapaḥ 
’od bsruṅ 
飲光; 迦葉; 迦葉波 
 
 
 
śāriputraḥ 
śā ri’i bu 
舍利子; 舍利佛; 舍利弗; 鶖子 
 
 
 
maudgalyāyana 
mo’u ’gal gyi bu 
大目犍連; 摩訶目犍連; 大目揵連 
 
 
 
mahākātyāyanaḥ 
ka tya’i bu chen po 
摩訶迦旃延 
 
 
 
subhūtiḥ 
rab ’byor 
須菩提; 善業 
 
 
 
pūrṇamaitrāyaṇīputraḥ 
byams ma’i bu gaṅ po 
滿慈子; 富樓那彌多羅尼子 
 
 
 
aśvajit 
rta thul 
馬勝; 阿說示; 馬師 
 
 
 
aniruddhaḥ 
ma ’gags pa 
阿泥律陀; 無滅; 阿那律 
 
 
 
rāhulaḥ 
sgra gcan ’dzin 
羅睺羅; 覆障 
 
 
 
ānandaḥ 
kun dga’ bo 
阿難; 阿難陀; 喜 
 
 
 
nandaḥ 
dga’ bo 
難陀; 歡喜 
 
 
 
nandakaḥ 
dga’ byed 
難陀迦; 令喜歡; 喜海 
 
 
 
nandikaḥ 
dga’ yod 
難提迦; 有喜 
 
 
 
mahānāmaḥ 
miṅ chen 
摩訶男; 大名 
 
 
 
cundaḥ 
skul bye 
純陀; 準提; 妙義 
 
 
 
tiṣyaḥ 
’od ldan 
提舍; 具光 
 
 
 
upatiṣyaḥ 
ñe rgyal 
憂婆提舍 
 
 
 
kolitaḥ 
paṅ nas skyes 
角利多; 懷生 
 
 
 
uruvilvākāśyapaḥ 
lteṅ rgyas ’od sruṅ 
優樓頻螺迦葉波; 優樓頻螺迦葉; 木瓜林飲光 
 
 
 
nadikāśyapaḥ 
chu kluṅ ’od sruṅs 
那提迦葉; 河飲光 
 
 
 
gavāṃpatiḥ 
ba laṅ bdag 
憍梵鉢提; 憍梵波提; 牛王; 牛相 
 
 
 
vāṣpaḥ 
rlaṅs pa 
波敷; 焰然 
 
 
 
upasenaḥ 
ñe sde 
優波斯那; 近護 
 
 
 
śūḍapanthakaḥ (cūla-) 
lam phran bstan 
周利槃陀迦; 周陀槃陀伽 
 
 
 
mahāpanthakaḥ 
lam chen bstan 
摩訶槃陀伽; 摩訶槃陀迦; 大路邊 
 
 
 
śroṇakoṭīviṃśaḥ (śroṇakoṭīvīṣaḥ) 
gro bźin skyes bye ba ñi śu pa 
二十億耳; 室縷多頻設底俱胝; 聞二百億; 或云耳有珠環; 價值一憶 
 
 
 
udayī 
’char ka 
優陀夷; 出現 
 
 
 
sundarīnandaḥ (sundaranandaḥ) 
mdzes dga’ 
孫陀羅難陀; 善妙 
 
 
 
śroṇakoṭīkarṇaḥ 
gro bźin skyes rna ba bye ba 
室縷那俱胝羯剌拏 
 
 
 
subāhuḥ 
lag bzaṅ 
莎波乎; 善臂; 善手 
 
 
 
udrāyaṇaḥ 
lag spyod kyi bu 
嗢咀羅; 鬱頭羅衍拏; 阿折羅; 上行子 
 
 
 
lavaṇabhadrikaḥ 
mdzes bzaṅ 
善賢; 借藏 
 
 
 
upāliḥ 
ñe bar ’khor 
鄔波離; 近執 
 
 
 
mahākauṣṭhilaḥ 
gsus po che 
摩訶拘絺羅; 大膝 
 
 
 
gayākāśyapaḥ 
ga ya ’od sruṅ 
伽耶迦葉; 迦耶迦葉; 象頭山迦葉; 飲光 
 
 
 
vakkulaḥ (vakulaḥ) 
ba ku la 
薄拘羅; 善容 
 
 
 
khadiravanikaḥ 
seṅ ldeṅ nags pa 
竭陀林土; 竭陀林士 
 
 
 
svāgataḥ 
legs ’oṅ 
善來; 莎伽陀 
 
 
 
mahāprajāpatī gautamī 
skye dgu’i bdag mo chen mo gau ta mi 
摩訶波闍波提憍曇彌; 眾主 
 
 
 
māyādevī 
lha mo sgyu ’phrul ma 
摩訶摩耶; 大妙幻后 
 
 
 
yaśodharā 
grags ’dzin ma 
耶輸陀羅; 華色; 多聞 
 
 
 
gopī (gopā) 
sa ’tsho ma 
瞿夷; 明女 
 
 
 
utpalavarṇā 
ut pa la’i mdog 
優波羅色; 蓮華色 
 
 
 
dharmadinnā (dharmadinnaḥ) 
chos kyis sbyin 
法所施; 法授尼 
 
 
 
śrāvakaguṇāḥ 
ñan thos kyi yon tan gyi miṅ la 
聲聞功德 
 
 
 
kṣīṇāsravaḥ 
zag pa zad pa 
諸漏盡; 漏盡 
 
 
 
niṣkleśaḥ 
ñon moṅs pa med pa 
無煩惱 
 
 
 
vaśībhūtaḥ 
dbaṅ du gyur pa 
心得自在; 具自在 
 
 
 
suvimuktacittaḥ 
sems śin tu rnam par grol ba 
心得解脫 
 
 
 
suvimuktaprajñaḥ 
śes rab śin tu rnam par grol ba 
慧得解脫; 正智解脫 
 
 
 
ājāneyaḥ 
caṅ śes pa 
善良; 明良 
 
 
 
mahānāgaḥ 
glaṅ po chen po 
善良; 明良 
 
 
 
kṛtakṛtyaḥ 
bya ba byas pa 
所作已辦 
 
 
 
kṛtakaraṇīyaḥ 
byed pa byas pa 
所為已成 
 
 
 
apahṛtabhāraḥ 
khur bor ba 
捨於重擔; 失背 
 
 
 
parikṣīṇabhavasaṃyojanaḥ 
srid pa kun tu sbyor ba yoṅs su zad pa 
盡諸有結; 有合悉盡 
 
 
 
anuprāptasvakārthaḥ 
raṅ gi don rjes su thob pa 
逮得己利; 隨得我義; 自獲己利 
 
 
 
samyagājñāsuvimuktacittaḥ 
yaṅ dag pa’i śes pas sems śin tu rnam par grol ba 
以真知心得解脫; 正智得解 
 
 
 
sarvacetovaśiparamapāramiprāptaḥ 
sems kyi dbaṅ thams cad kyi dam pa’i pha rol tu son ba thob pa 
妙到彼岸; 主意彼岸 
 
 
 
dharmadhātukuśalaḥ 
chos kyi dbyiṅs la mkhas pa 
通法界 
 
 
 
dharmarājaputraḥ 
chos kyi rgyal po’i sras 
法王子 
 
 
 
apagatasarvalābhasatkāracittaḥ 
sems rñed pa daṅ bkur sti thams cad daṅ bral ba 
遠離一切利養恭敬 
 
 
 
supravrajitaḥ 
legs par rab tu byuṅ ba 
妙出家; 善出家 
 
 
 
sūpasampannaḥ 
legs par bsñen par rdzogs pa 
威儀圓滿 
 
 
 
paripūrṇasaṃkalpaḥ 
brnag pa yoṅs su rdzogs pa 
悉具足; 悉具所求 
 
 
 
nirvāṇamārgāvasthitaḥ 
mya ṅan las ’das pa’i lam la gnas pa 
住於涅槃道 
 
 
 
bahuśrutaḥ 
maṅ du thos pa 
多聞 
 
 
 
śrutadharaḥ 
thos pa ’dzin pa 
執聞 
 
 
 
śrutasamnicayaḥ 
thos pa bsags pa 
積聞 
 
 
 
sucintitacintī 
legs par bsams pa sems pa 
善思惟 
 
 
 
subhāṣitabhāṣī 
legs par smra ba brjod pa 
善言詞 
 
 
 
sukṛtakarmakārī 
legs par bya ba’i las byed pa 
善作業; 作善業 
 
 
 
āśuprajñaḥ 
śes rab myur ba 
速慧; 慧速 
 
 
 
javanaprajñaḥ 
śes rab mgyogs pa 
迅慧; 捷慧; 慧迅 
 
 
 
tīkṣṇaprajñaḥ 
śes rab rno ba 
利慧; 慧利 
 
 
 
niḥsaraṇaprajñaḥ 
’byuṅ ba’i śes rab can 
出智; 出要慧; 具理慧 
 
 
 
nairvedhikaprajñaḥ 
ṅes par ’byed pa’i śes rab can 
決擇慧; 具決擇慧 
 
 
 
mahāprajñaḥ 
śes rab che ba 
大慧; 慧大 
 
 
 
pṛthuprajñaḥ 
śes rab yaṅs pa 
廣慧; 慧廣 
 
 
 
gambhīraprajñaḥ 
śes rab zab pa 
深慧; 慧深 
 
 
 
asamaprajñaḥ 
śes rab mñam pa med pa 
無比慧; 無等慧; 慧無比 
 
 
 
prajñāratnasamanvāgataḥ 
śes rab rin po che daṅ ldan pa 
大寶慧; 具寶慧; 珍寶慧 
 
 
 
paramadṛṣṭadharmasukhavihāraprāptaḥ 
mthoṅ ba’i chos la bde bar gnas pa’i mchog thob pa 
逮得現法樂住; 得見法勝境界; 己得安住見法境妙 
 
 
 
mahādakṣiṇāpariśodhakaḥ 
yon yoṅs su sbyoṅ ba chen po 
清淨大施主; 消除施障 
 
 
 
praśānteryāpathasaṃpannaḥ 
spyod lam rab tu źi ba phun sum tshogs pa 
具足行道極柔善; 行用具足柔善 
 
 
 
mahākṣāntisauratyasamanvāgataḥ 
bzod pa daṅ des pa chen po daṅ ldan pa 
大忍辱; 具足忍辱敦厚 
 
 
 
tathāgatājñāsupratipannaḥ 
de bźin gśegs pa’i bka’ la śin tu źugs pa 
最入如來敕旨; 深入如來敕旨 
 
 
 
paripūrṇaśukladharmaḥ 
chos dkar po yoṅs su rdzogs pa 
清淨法圓滿; 淨法圓滿 
 
 
 
dṛṣṭadharmaḥ 
chos mthoṅ ba 
見法 
 
 
 
supratipanno bhagavataḥ śrāvakasaṃghaḥ 
bcom ldan ’das kyi ñan thos kyi dge ’dun legs par źugs pa 
世尊弟子諸聲聞僧伽善入; 善入出有壞 
supratipanno bhagavata śrāvakasaṃgha źes bya ba śramaṇyārthan nirvāṇaṃ pratipanna źes bya ste | dge sbyoṅ gi don mya ṅan las ’das pa la źugs pas na bcom ldan (5)’das kyi ñan thos kyi dge ’dun ni legs par źugs pa źes bya | 
 
 
nyāyapratipannaḥ 
rigs par źugs pa 
善入明; 理入 
nyāyapratipanna źes bya ba dran pa ñe bar gźag pa daṅ drod daṅ rtse mo la sogs pa’i rigs pa’i rim pas źugs pas na | rigs par źugs pa źes bya | 
 
 
ṛjupratipannaḥ 
draṅ por źugs pa 
端正坐; 正入 
ṛju pratipanna źes bya ba ṛju mārya margga źes ’byuṅ ste | (6)’phags pa’i lam yan lag brgyad pa ma ’khrugs śiṅ draṅ la | de la źugs pas na draṅ por źugs pa źes bya | 
 
 
sāmīcīpratipannaḥ 
mthun par źugs pa 
入順境; 順入 
saṃpratipanna źes bya ba ñan thos rnams tshul khrims daṅ lta ba mthun pas na mthun par źugs pa źes bya | 
 
 
anudharmapraticārī 
chos daṅ rjes su mthun par spyod pa 
行隨順共法; 行隨順法 
anuddharmmacāri źes bya ba dge ba’i chos ji skad bstan (7)pa bźin du mthun par spyod pas na rjes su mthun pa’i chos la spyod pa źes bya | 
 
 
dharmānudharmapratipannaḥ 
chos daṅ rjes su mthun pa’i chos la źugs pa 
入隨順共道; 入隨順法道 
dharmmānudharmmapratipanna źes bya ba dharmma ni chos te mya ṅan las ’das pa la bya | anudharmma ni de’i rjes su mthun par spyod pa’i chos te | ’phags pa’i lam yan lag brgyad pa yin te | de la źugs pas (142b1)chos kyi rjes su mthun pa’i chos la źugs pa źes bya | 
 
 
araṇasamādhiḥ 
ñon moṅs pa med pa’i tiṅ ṅe ’dzin 
無憂禪定; 無障禪定 
 
 
 
praṇidhijñānaḥ 
smon gnas śes pa 
願知文; 善知願境 
 
 
 
dvādaśadhūtaguṇāḥ 
sbyaṅs pa’i yon tan bcu gñis kyi miṅ la 
十二頭陀行; 修習十二功德 
 
 
 
pāṃśukūlikaḥ 
phyag dar khrod pa 
著衲衣; 弊納衣; 著弊衲 
 
 
 
traicīvarikaḥ 
chos gos gsum 
三衣 
 
 
 
nāmatika (nāmantikaḥ) 
’phyiṅs pa pa 
毡衲; 節量食; 節量衣; 著壞色衣 
 
 
 
paiṇḍapātikaḥ 
bsod sñoms pa 
常行乞食; 乞食; 次第乞 
 
 
 
aikāsanikaḥ 
stan gcig pa 
日一齋; 受一食法; 日一食; 一坐食 
 
 
 
khalu paścād bhaktikaḥ 
zas phyis mi len pa 
無食後齋; 中後不得飲漿; 中後不飲漿 
 
 
 
āraṇyakaḥ 
dgon pa pa 
寂靜; 阿蘭若處; 住寂靜處 
 
 
 
vṛkṣamūlikaḥ 
śiṅ druṅs pa 
坐樹下; 樹下止; 樹下 
 
 
 
ābhyavakāśikāḥ 
bla gab med pa 
露地; 露地坐; 露坐 
 
 
 
śmāśānikaḥ 
dur khrod pa 
塜間坐; 塚間住; 塜間 
 
 
 
naiṣadikaḥ 
cog bu pa 
但坐不臥; 坐不臥 
 
 
 
yāthāsaṃstarikaḥ 
gźi ji bźin pa 
自然如上; 次第乞食; 常乞食 
 
 
 
śrāvakabhūmayaḥ 
ñan thos kyi sa’i miṅ la 
聲聞地 
 
 
 
śuklavidarśanābhūmiḥ 
dkar po rnam par mthoṅ ba’i sa 
見淨地; 白骨觀地 
śuklavidarśanabhūmiḥ źes bya ba ni mos pas spyod pa’i drod la daṅ po rnam par byaṅ ba dkar po mthoṅ bas dkar po rnam par mthoṅ ba’i sa źes bya | 
 
 
gotrabhūmiḥ 
rigs kyi sa 
性地; 種地 
gotrabhūmiḥ (5)źes bya ba ni dad pa śin tu che ba’i sa ’jig rten gyi chos kyi mchog la chos daṅ gaṅ zag la bdag med par bzod pas na byaṅ chub thob pa’i rigs daṅ ldan pas na rigs kyi sa źes bya | 
 
 
aṣṭamakabhūmiḥ 
brgyad pa’i sa 
八人地; 八地 
aṣṭamikabhūmi źes bya ba ni brgyad pa la bya ste | dgra bcom pa’i ’bras bu thob pa’i gral daṅ po nas (6)yas bgraṅs na | rgyun du źugs pa la ’jug pa graṅs brgyad pa la bab pas na brgyad pa’i sa źes bya | 
 
 
darśanabhūmiḥ 
mthoṅ ba’i sa 
見地 
darśanabhūmi źes bya ba ni dṛśyāt prekṣaṇe źes bya ste | dṛś ni mthoṅ ba | bhūmi ni sa ste | rgyun du źugs pa’i ’bras bu la gnas pas de khon ñid rtag par mthoṅ bas na mthoṅ pa’i sa (7)źes bya | 
 
 
tanūbhūmiḥ 
bsrabs pa’i sa 
薄地; 柔軟地 
tanūbhūmi źes bya ba ni lan cig phyir ’oṅ bas ’dod pa’i khams kyi ’dod chags sra ba mor byas pas na bsrabs pa’i sa źes bya | 
 
 
vītarāgabhūmiḥ 
’dod chags daṅ bral pa’i sa 
離欲地; 離貪地 
vītarāgabhūmi źes bya ba ni phyir mi ’oṅ ba’i sa la bya ste | sa ’di la gnas pas ’dod pa la ’dun pa daṅ | gnod sems spaṅs pas na ’dod pa’i (140a1)’dod chags daṅ bral ba yin te | ’dod chags daṅ bral ba’i sa źes bya | 
 
 
kṛtāvibhūmiḥ 
byas pa bsraṅ ba’i sa (byas brtogs pa’i sa) 
已辦地; 作護地; 已作地 
kṛtāvibhūmi źes bya ba ni dgra bcom pa’i sa la bya ste | kṛta ni byas pa | avi ni avitum śīla źes bya ste | bsruṅ ba’i raṅ bźin can yin pas na | sṅar byas te grub pa’i don mi ñams par (2)bsruṅ ba’i phyir byas pa sruṅ ba’i sa źes bya ste | dṅos su na dgra bcom pa’i sa la bya | 
 
 
ṣaḍanusmṛtayaḥ 
rjes su dran pa drug gi miṅ la 
六隨念; 六念 
 
 
 
buddhānusmṛtiḥ 
saṅs rgyas rjes su dran pa 
念佛 
 
 
 
dharumānusmṛtiḥ 
chos rjes su dran pa 
念法 
 
 
 
saṃghānusmṛtiḥ 
dge ’dun rjes su dran pa 
念僧 
 
 
 
śīlānusmṛtiḥ 
tshul khrims rjes su dran pa 
念戒 
 
 
 
tyāgānusmṛtiḥ 
gtoṅ ba rjes su dran pa 
念施 
 
 
 
devatānusmṛtiḥ 
lha rjes su dran pa’o 
念天 
 
 
 
aśubhabhāvanāḥ 
mi sdug pa bsgom pa’i miṅ la 
九想觀; 九想醜惡 
 
 
 
vinīlakasaṃjñā 
rnam par sṅos pa’i ’du śes 
青瘀想; 想相壞 
 
 
 
vidhūtikasaṃjñā (vipūyakasaṃjñā) 
rnam par rnags pa’i ’du śes 
膿爛想; 想相爛 
 
 
 
vipaḍumakasaṃjñā 
rnam par ’bus bźigs pa’i ’du śes 
蟲噉想; 想相蟲啖 
 
 
 
vyādhmātakasaṃjñā 
rnam par bam pa’i ’du śes 
膨脹想; 想相青勃 
 
 
 
vilohitakasaṃjñā 
rnam par dmar ba’i ’du śes 
血塗想; 想相紅腐 
 
 
 
vikhāditakasaṃjñā 
rnam par zos ba’i ’du śes 
壞爛想; 想相蟲食 
 
 
 
vikṣiptakasaṃjñā 
rnam par ’thor ba’i ’du śes 
敗壞想; 想相解散 
 
 
 
vidagdhakasaṃjñā 
rnam par tshig pa’i ’du śes 
燒想; 想相火燒 
 
 
 
asthisaṃjñā 
rus goṅ gi ’du śes 
骨想; 想相生 
 
 
 
ānāpānabhāvanāvidhiḥ 
dbugs phyi naṅ du rgyu ba bgraṅ ba’i rim pa’i miṅ la 
氣息遊行吸食次第名目; 入出息觀次第; 數氣遊行次第名目 
 
 
 
ānāpānasmṛtiḥ 
dbugs rṅub pa daṅ ’byuṅ ba dran pa 
念吸氣出氣; 入出息念; 安那般那念 
 
 
 
gaṇanā 
bgraṅ ba 
吸氣; 數; 數氣 
 
 
 
anugamaḥ 
naṅ du źugs pa 
氣內入; 隨; 氣入 
 
 
 
sthānam 
gnas pa 
氣住; 止 
 
 
 
upalakṣaṇā 
ñe bar mtshon pa 
氣近; 觀; 察清 
 
 
 
vivartanā 
rnam par sgyur ba 
氣轉; 轉 
 
 
 
pariśuddhiḥ 
yoṅs su dag pa 
氣消融; 淨; 氣消息 
 
 
 
hrasvam āśvasan hrasvam āśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
dbugs thuṅ ṅu brṅubs na dbugs thuṅ ṅu brṅubs so sñam du yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
短吸氣時明知覺其短吸之機相; 入息短時知入息短 
 
 
 
hrasvaṃ praśvasan hrasvaṃ praśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
dbugs thuṅ ṅu phyuṅ na dbugs thuṅ ṅu phyuṅ ṅo sñam du yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
短出氣真實如何察極其知; 出息短時知出息短; 短出氣時明知覺其短吹之機相 
 
 
 
dīrgham āśvasan dīrgham āśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
dbugs riṅ du brṅubs na dbugs riṅ du brṅubs so sñam du yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
長吸氣; 入息長時知入息長; 真實如何察極其知; 長吸時; 明知覺其長吸之機相 
 
 
 
dīrgham praśvasan dīrgham praśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
riṅ du dbugs phyuṅ na riṅ du dbugs phyuṅ ṅo sñam du yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
吹長時明知覺其吹長之機相; 出息長時知出息長 
 
 
 
sarvakāyapratisaṃvedya(vedī) āśvasan sarvakāyapratisaṃvedyāśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
lus kyis thams cad yaṅ dag par myoṅ źiṅ dbugs brṅubs na lus kyis thams cad yaṅ dag par myoṅ źiṅ dbugs brṅubs so sñam du yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
遍身享用時吸氣則明知覺其遍身享用而吸氣之機相; 息入遍身時知息入遍身 
 
 
 
sarvakāyapratisaṃvedya(vedī) praśvasan sarvakāyapratisaṃvedya(vedī) praśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
lus kyis thams cad yaṅ dag par myoṅ źiṅ dbugs phyuṅ na lus kyis thams cad yaṅ dag par myoṅ źiṅ dbugs phyuṅ ṅo sñam du yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
遍身享用時; 出息遍身時知出息遍身; 吹氣; 則明知覺其遍身享用而吹氣之機相 
 
 
 
prasrabhya kāyasaṃskārān āśvasan prasrabhya kāyasaṃskārān āśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
lus kyi ’du byed śin tu sbyaṅs nas dbugs brṅubs na lus kyi ’du byed śin tu sbyaṅs nas dbugs brṅubs so sñam du yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
身行極淨而吸氣則明知覺其身行極淨而吸氣之機相; 我已止身行入息了知我已止身行入息 
 
 
 
prasrabhya kāyasaṃskārān praśvasan prasrabhya kāyasaṃskārān praśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
lus kyi ’du byed śin tu sbyaṅs nas dbugs phyuṅ na lus kyi ’du byed śin tu sbyaṅs nas dbugs phyuṅ ṅo sñam du yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
身行極淨而吸氣時; 我已止身行出息了知我已止身行出息; 明知覺其身行極淨而吹氣之機相 
 
 
 
prītipratisaṃvedyāśvasan prītipratisaṃvedyāśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
dga’ ba yaṅ dag par myoṅ źiṅ dbugs brṅubs na dga’ ba yaṅ dag par myoṅ źiṅ dbugs brṅubs so sñam du yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
心歡樂時; 我已覺喜入息了知我已覺喜入息; 吸氣; 則明知覺其受歡樂而吸氣之機相 
 
 
 
prītipratisaṃvedya praśvasan prītipratisaṃvedī praśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
dga’ ba yaṅ dag par myoṅ źiṅ dbugs phyuṅ na dga’ ba yaṅ dag par myoṅ źiṅ dbugs phyuṅ ṅo sñam du yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
心歡樂時吹氣; 我已覺喜出息了知我已覺喜出息; 則明知覺其受歡樂而吹氣之機相 
 
 
 
cittasaṃskārapratisaṃvedya āśvasañ cittasaṃskārapratisaṃvedyāśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
sems kyi ’du byed yaṅ dag par myoṅ źiṅ dbugs brṅubs na sems kyi ’du byed yaṅ dag par myoṅ źiṅ dbugs brṅubs so sñam du yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
心想享用時吸氣則明知覺其心想享用而吸氣之機相; 我已覺心行入息了知我已覺心行入息 
 
 
 
cittasaṃskārapratisaṃvedya(vedī) praśvasañ cittasaṃskārapratisaṃvedyā praśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
sems kyi ’du byed yaṅ dag par myoṅ źiṅ dbugs phyuṅ na sems kyi ’du byed yaṅ dag par myoṅ źiṅ dbugs phyuṅ ṅo źes yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
心想享用時; 我已覺心行出息了知我已覺心行出息; 吹氣; 則明知覺其心想享用而吹氣之機相 
 
 
 
prasrabhya cittasaṃskārān āśvasan prasrabhya cittasaṃskārān āśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
sems kyi ’du byed śin tu sbyaṅs nas dbugs brṅubs na sems kyi ’du byed śin tu sbyaṅs nas dbugs brṅubs so źes yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
心想極淨而吸氣; 我已止心行入息了知我已止心行入息; 則明知覺其心想極淨而吸氣之機相 
 
 
 
prasrabhya cittasaṃskārān praśvasan prasrabhya cittasaṃskārān praśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
sems kyi ’du byed śin tu sbyaṅs nas dbugs phyuṅ na sems kyi ’du byed śin tu sbyaṅs nas dbugs phyuṅ ṅo sñam du yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
心想極淨而吹氣; 我已止心行出息了知我已止心行出息; 則知覺其心想極淨而吹氣之機相 
 
 
 
cittapratisamvedya āśvasan cittapratisamvedyāśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
sems yaṅ dag par myoṅ nas dbugs brṅubs na sems yaṅ dag par myoṅ nas dbugs brṅubs so źes yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
心實享用時吸氣; 我已覺心入息了知我已覺心入息; 則明知覺其心享用而吸氣之機相 
 
 
 
cittapratisaṃvedya praśvasañ cittapratisaṃvedyapraśvasāmīti yathābhūtaṃ prajānāti 
sems yaṅ dag par myoṅ źiṅ dbugs phyuṅ na sems yaṅ dag par myoṅ źiṅ dbugs phyuṅ ṅo źes yaṅ dag pa ji lta ba bźin du rab tu śes so 
心實享用而吹氣則明知覺其心實享用而吹氣之機相; 我已覺心出息了知我已覺心出息 
 
 
 
ṣoḍaśabhir ākārair visāritāni catvāry āryasatyāni 
’phags pa’i bden pa bźi rnam pa bcu drug tu phye ba’i miṅ la 
四聖諦分十六行觀; 四諦十六行相; 四聖諦分別十六 
’phags pa’i bden pa bźi rnam pa bcu drug du phye ba la sogs (5)pa’i miṅ la |
caturāryasatya źes bya ba catur ni bźi | ārya ni ’phags pa | satya ni bden pa ste sdug bsṅal daṅ kun ’byuṅ daṅ ’gog pa daṅ lam bźi ji ltar ’phags pa rnams kyis bden par gzigs pa de bźin du | so so’i skye bo phyin ci log daṅ bcas pas bden par mi mthoṅ bas (6)na ’phags pa’i bden pa bźi źes bya | 
 
 
duḥkham 
sdug bsṅal ba 
苦諦; 苦聖諦; 苦 
duḥkhasatya źes pa sdug bsṅal gyi bden pa ste | zag pa daṅ bcas pa’i ’du byed la yid du ’oṅ ba rnams ni ’gyur ba’i sdug bsṅal gyis sdug bsṅal bar ’gyur | yid du mi ’oṅ ba rnams ni sdug bsṅal gyis sdug bsṅal bar ’gyur (7)la | de las ma gtogs pa’i chos gźan ’du byed kyi sdug bsṅal gyis sdug bsṅal bar ’gyur te | phuṅ po lṅa sdug bsṅal gsum daṅ ldan pas na sdug bsṅal gyi bden pa źes bya |
duḥkha źes bya ba don du na pīḍātmakatvād ces ’byuṅ ste | gnod pa’i (4)phyir sdug bsṅal ba źes bya ste | 
 
 
anityam 
mi rtag pa 
無常; 無常聖諦 
anitya źes bya ba pratyayādhīnatvād anitya źes ’byuṅ ste | rkyen la rag las pa’i phyir mi rtag pa ste | rkyen tshogs na ni ’byuṅ la rkyen daṅ bral na ni ’gag ste raṅ dbaṅ med pas na mi rtag pa źes bya | 
 
 
śūnyam 
stoṅ pa 
空; 空寂 
śūnya źes bya ba | ātmiyadṛṣṭivipakṣeṇa źes ’byuṅ ste | bdag gir lta ba’i gñen po yin te | bdag gi med ciṅ stoṅ pas na stoṅ pa źes bya | 
 
 
anātmakam 
bdag med pa 
無我 
anātma źes bya ba ātma źes bya ba ātmadṛṣṭivipakṣe anātma źes ’byuṅ ste | bdag tu lta ba’i gñen po yin te | (5)mu stegs can gyis brtags pa’i bdag daṅ sems can la sogs pa med pas bdag med pa źes bya | 
 
 
samudayaḥ 
kun ’byuṅ ba 
集聖諦; 集; 集諦 
samudaya źes bya ba samudayaty asmād karmmakleśalakṣaṇād ces ’byuṅ bas na las daṅ ñon moṅs (149a1)pa’i mtshan ñid de dag las sdug bsṅal ’byuṅ ba la bya ste | de las ñon moṅs pa ni srid pa gsum du slar skye źiṅ ’byuṅ bar ’dod pa’i ’dod chags la sogs pa la bya | las ni mi dge ba daṅ dge ba zag pa daṅ bcas pa la bya ste | kun ’byuṅ ba źes bya ste |
229 ::: samudaya źes bya ba pra durba yo ge na źes ’byuṅ bas ’byuṅ (6)ba’i tshul gyis kun ’byuṅ ba źes bya | 
 
 
prabhavaḥ 
rab tu skye ba 
生; 極生出 
prabhava źes bya ba saṃbandhayogena źes ’byuṅ ste | ’brel pa’i tshul gyis rgyu yin no źes ’byuṅ bas rgyu daṅ ’bras bu ’brel par skye ba’i phyir rab tu skye ba źes bya | 
 
 
hetuḥ 
rgyu 
因 
hetu źes bya ba hetu bīja dharmma yo ge na źes ’byuṅ bas sa bon gyi chos kyi tshul gyis phuṅ po lṅa’i rgyur gyur pas na rgyu źes bya | 
 
 
pratyayaḥ 
rkyen 
緣 
pratyaya źes bya ba abhiniṣpādanam ity arthena pratyaya źes ’byuṅ bas mṅon par grub par (7)byed pa’i don gyis rkyen źes bya ste | dper na ’ji ba daṅ dbyu gu daṅ ’khor lo daṅ srad bu daṅ chu rnams tshogs pa las bum par ’grub par ’gyur ba daṅ ’dra bas na rkyen źes bya | 
 
 
nirodhaḥ 
’gog pa 
滅諦 
nirodha (2)źes bya ba nirodhyante asmin sarvakleśa iti źes ’byuṅ bas ’gog pa thob pas ñon moṅs pa thams cad ’gag pa’i phyir ’gog pa źes bya |
232 ::: nirodha źes bya ba nirodhaskandha paramanirodha źes ’byuṅ ste | phuṅ po ’jig ciṅ med par ’gyur bas na ’gog (149b1)pa źes bya | 
 
 
śāntaḥ 
źi ba 
柔善; 靜; 盡 
śānta źes bya ba tryagninirvvāpaṇāt śānta źes ’byuṅ ste | ’dod chags daṅ źe sdaṅ daṅ gti mug gi me rnam pa gsum med par byas pas na źe ba źes bya | 
 
 
praṇītaḥ 
gya nom pa 
妙; 好善 
praṇīta źes bya ba nirupadravatvāt źes ’byuṅ bas gnod pa med pa’i gya nom pa źes bya | 
 
 
niḥsaraṇaḥ 
ṅes par ’byuṅ ba 
離; 實出現 
nissaraṇa źes bya ba sarvaapakṣalaviyuktatvād nissa(2)raṇa źes ’byuṅ bas skyon thams cad daṅ bral te skyon rnams las byuṅ ba ’am | bral bas na ṅes par ’byuṅ ba źes bya | 
 
 
mārgaḥ 
lam 
道諦 
mārgga źes bya ba mārggayanti anena nirodham iti źes ’byuṅ ste | lam des ’gog pa tshol ba ’am mtshon pa ’am dmigs pa ’am ’thob par ’gyur (3)ba la bya ste laṃ źes bya |
mārgga źes bya ba gamanārthena mārgga źes ’byuṅ bas ’gro ba’i don la bya ste | ’phags pa’i lam du źugs nas mya ṅan las ’das par ’gro ba’i don gyis laṃ źes bya | 
 
 
nyāyaḥ 
rigs pa 
聖諦; 如; 正 
nyāya źes (3)bya ba yogayuktatvād nyāya źes ’byuṅ bas rigs pa daṅ ldan par bśad pas lam de ’khrul pa med ciṅ tshad mar gyur pas na rigs pa źes bya | 
 
 
pratipattiḥ 
sgrub pa 
入於; 行; 迹 
pratipatta źes pa samyakpratipādanārthena pratipatta źes ’byuṅ ste | yaṅ dag par thob par byed don gyis sgrub pa źes bya | 
 
 
nairyāṇikaḥ 
ṅes par ’byin ba 
現前; 出; 乘 
niryāṇika źes bya ba atyanta(4)samatikramād niryāṇika źes ’byuṅ ste | śin tu yaṅ dag par byuṅ bas slar ’khor bar mi skye ba’i phyir ṅes par ’byin pa źes bya | 
 
 
ānantaryamārgaḥ 
bar chad med pa’i lam 
無間道 
anantaryamārgga źes bya ba | anantarya ni kleśair antarayitum aśākyatvād ces bya ste | ñon moṅs pas bar chad mi nus pas na bar chad med pa źes bya | mārgga ni lam ste spyir (5)na sgom pa’i lam la gnas pa’i tshe bzod pa ñon moṅs pa’i gñen por gyur pas na ñon moṅs pa chom rkun daṅ ’dra ba sgor phyuṅ źiṅ spaṅs pa la bya bas na bar chad med pa’i laṃ źes btags | 
 
 
vimuktimārgaḥ 
rnam par grol ba’i lam 
眾解脫; 解脫道; 最解脫 
vimuktamārgga źes bya ba vimukti ni rnam par grol ba | mārgga ni lam ste sgom pa’i lam la ñon moṅs pa daṅ bral (6)ba’i śes pas rkun po slar mi ’oṅ bar sgo bcad pa lta bu yin te | rnam par grol ba’i laṃ źes bya | 
 
 
abhisamayāntikaṃ kuśalamūlam 
mṅon par rtogs pa’i lam mtha’ las byuṅ ba’i dge ba’i rtsa ba 
解出生善根; 現觀邊善根; 出於入現悟中所生善根 
abhisamayāntikakuśalamūla źes bya ba mthoṅ ba’i lam thob ste | de kho na ñid rtogs pa’i rjes la ’jig rten pa’i dge ba maṅ po ’phel źiṅ ’byuṅ ba’i miṅ ste | mṅon par rtogs pa’i mjug la (7)’byuṅ ba’i dge ba’i rtsa ba źes bya | 
 
 
kṣayajñānalābhikaṃ kuśalamūlam 
zad pa śes pa thob pa’i dge ba’i rtsa ba 
得知盡善根; 盡智所得善根; 以知盡得之善根 
kṣayajñānalābhikakuśalamūla źes bya ba | dgra bcom pa’i zad pa śes ba skyes pa’i ’phral la ’jig rten pa’i dge ba maṅ po skyes pa’i miṅ ste | zad pa śes pas thob pa’i dge ba’i rtsa ba źes bya | 
 
 
nirvedhabhagakramaḥ 
ṅes par ’byed pa’i cha daṅ mthun pa’i rim pa’i miṅ la 
順決擇分 
 
 
 
nirvedhabhāgīyaḥ 
ṅes par ’byed pa’i cha daṅ mthun pa 
四加行名; 順決擇分; 四善根 
nirvedhabhāgīya źes bya ba ni niścitavedha nirvedhabhāgīya źes bya ste | nir ni ṅes pa ’am gdon mi za ba | be dha ni rtogs pa ’am ’byed pa | bha ga ni chām skal ba | a’i ya ni phan pa ’am mthun pa lta bu la bya ste | dṅos su na ’phags pa’i sa (7)ni ma thob la | so so’i skye bo’i sa las ni ’das pa yin te | ’phags pa’i lam mthoṅ ba daṅ sgom pa rnam pa gñis yod pa’i naṅ nas mthoṅ ba’i lam gyi cha gcig bo daṅ ñe bas na ṅes par ’byed pa’i cha daṅ mthun pa źes bya | 
 
 
uṣmagataḥ 
dro bar gyur ba (dro ba ) 
暖加行; 煖 
uṣmagata źes bya ba ni ṅes par ’byed pa’i cha daṅ mthun pa’i tshe (140b1)’phags pa’i lam ñon moṅs pa’i śiṅ thams cad sreg pa’i me daṅ ’dra ba’i drod sṅar byuṅ bas na dro bar gyur pa źes bya | 
 
 
mūrdhānaḥ 
rtse mo 
尖; 頂; 頂加行 
mūrdha źes bya ba ni dge ba’i rtsa ba sṅa ma mi brtan pa g-yo ba’i rtse mor phyin pas na rtse mo źes bya | 
 
 
kṣāntiḥ 
bzod ba 
忍; 忍加行 
kṣāṃti źes bya ba ni bden pa la bzod pa rab ’briṅ du mar phye ba’i naṅ (2)nas bzod pa rab daṅ ldan pa ste | de las ñams par mi ’gyur źiṅ | ṅan soṅ du mi ltuṅ bas na bzod pa źes bya | 
 
 
laukikāgryadharmaḥ 
’jig rten pa’i chos kyi mchog 
世間求勝法頂; 世第一法; 世間第一加行 
lokikāgradharmma źes bya ba sa ’di ’jig rten pa’i chos kyaṅ yin la | sṅan chad ma mthoṅ bas ’phags pa’i lam lta bu ’jig rten pa’i chos daṅ mi mthun pa yaṅ ’jig (3)rten ba’i chos kyi mcho ga ’dis cha mñam pa’i rgyu med par ’thob par nus te | ’jig rten pa’i chos kyi phul du byuṅ bas na ’jig rten pa’i chos kyi mchog ces bya | 
 
 
ṣoḍaśacittakṣaṇāḥ 
sems kyi skad cig ma bcu drug gi miṅ la 
心一剎十六; 十六心剎那; 十六心見諦 
sems kyi skad cig bcu drug la 
 
 
duḥkhe dharmajñānakṣāntiḥ 
sduṅ bsṅal la chos śes pa’i bzod ba 
知法苦忍; 苦法智忍; 苦法忍 
duḥkhe dharmmajñānakṣānti źes bya ba duḥkhe ni (150a1)sdug bsṅal | dharmma ni chos | jñāna ni śes pa | kṣānti ni bzod pa ste | sdug bsṅal la chos de kho na ñid rtogs par bya bar bzod pas na śes rab kyi miṅ ste | sdug bsṅal la chos śes pa’i bzod pa źes bya | 
 
 
duḥkhe dharmajñānaṃ 
sdug bsṅal la chos śes pa 
知法苦; 苦法智; 苦法苦 
duḥkhe dharmmajñāna źes bya ba chos śes pa’i bzod pa’i (2)rjes la sdug bsṅal gyi chos de kho na ñid rtogs par ’gyur bas na sdug bsṅal la chos śes pa źes bya | 
 
 
duḥkhe ’nvayajṅānakṣāntiḥ 
sdug bsṅal la rjes su rtogs pa śes pa’i bzod pa 
知隨察苦忍; 苦類智忍; 苦類忍 
duḥkhe ’nvayakṣānti źes bya ba duḥkhe viśaye anu paścad aya avagama źes ’byuṅ ste | ji ltar ’dod pa’i khams kyi sdug bsṅal la chos śes par bzod pa de bźin du gzugs daṅ (3)gzugs med pa’i khams kyi chos śes pa la bzod pas na sdug bsṅal la rjes su rtogs pa’i śes pa źes bya ste | 
 
 
duḥkhe ’nvayajñānam 
sdug bsṅal la rjes su rtogs pa’i śes pa 
知隨察苦; 苦類智; 苦類忍 
duḥkhe anvayajñāna źes bya ba duḥkhe viśaye anu paścād aya avagama (?) źes ’byuṅ ste | ji ltar ’dod pa’i khams kyi phuṅ po la chos tsam du śes pa de bźin du gzugs daṅ gzugs med pa’i khams kyi phuṅ po la yaṅ chos tsam du rjes su rtogs par byed pas na sdug bsṅal la rjes su rtogs pa’i śes pa źes bya ste]1 chos śes pa ni ’dod pa’i khams la dmigs te | sa la lta ba daṅ ’dra la | rjes su rtogs pa’i śes pa ni gzugs daṅ gzugs med pa’i ñon moṅs pa’i gñen po ste | gnam (4)la yar lta ba daṅ ’dra bas chos śes pa daṅ rjes su rtogs pa’i śes pa gñis gcig gi yul gcig gis mi mthoṅ | kun ’byuṅ ba man chad lhag ma gsum yaṅ ’di bźin bśad | 
 
 
samudaye dharmajñānakṣāntiḥ 
kun ’byuṅ la chos śes pa’i bzod pa 
知法集忍; 集法智忍; 集法忍 
 
 
 
samudaye dharmajñānam 
kun ’byuṅ la chos śes pa 
集法智; 知法集 
 
 
 
samudaye ’nvayajñānakṣāntiḥ 
kun ’byuṅ la rjes su rtogs pa’i śes pa’i bzod pa 
知隨察法集忍; 集類智忍; 集類忍 
 
 
 
samudaye ’nvayajñānam 
kun ’byuṅ la rjes su rtogs pa’i śes pa 
集類智; 知隨集察 
 
 
 
nirodhe dharmajñānakṣāntiḥ 
’gog pa la chos śes pa’i bzod pa 
知法滅忍; 滅法智忍; 滅法忍 
 
 
 
nirodhe dharmajñānam 
’gog pa la chos śes pa 
滅法智; 知法滅 
 
 
 
nirodhe ’nvayajñānakṣāntiḥ 
’gog pa la rjes su rtogs par śes pa’i bzod pa 
知隨察滅忍; 滅類智忍; 滅類忍 
 
 
 
nirodhe ’nvayajñānam 
’gog pa la rjes su rtogs pa’i śes pa 
滅類智; 知隨察滅 
 
 
 
mārge dharmajñānakṣāntiḥ 
lam la chos śes pa’i bzod pa 
知道法忍; 道法智忍; 道法忍 
 
 
 
mārge dharmajñānam 
lam la chos śes pa 
道法智; 知道法 
 
 
 
mārge ’nvayajñānakṣāntiḥ 
lam la rje su rtogs par śes pa’i bzod pa 
知隨察道忍; 道類智忍; 道類忍 
 
 
 
mārge ’nvayajñānam 
lam la rje su rtogs pa’i śes pa 
道類智; 知隨察道 
 
 
 
daśajñānāni 
śes pa bcu’i miṅ la 
十智 
 
 
 
dharmajñānam 
chos śes pa 
法智; 知法 
 
 
 
paracittajñānam 
pha rol gyi sems śes pa 
他心智; 知彼心 
 
 
 
anvayajñānam 
rjes su rtogs par śes pa 
類智; 知隨察 
 
 
 
saṃvṛtijñānam 
kun rdzob śes pa 
世俗智; 知俗諦 
 
 
 
duḥkhajñānam 
sdug bsṅal śes pa 
苦智; 知苦 
 
 
 
samudayajñānam 
kun ’byuṅ śes pa 
集智; 知集 
 
 
 
nirodhajñānam 
’gog pa śes pa 
滅智 
 
 
 
mārgajñānam 
lam śes pa 
道智; 知道 
 
 
 
akṣayajñānam; kṣayajñānam 
zad pa śes pa 
盡智; 知盡 
 
 
 
anutpādajñānam 
mi skye ba śes pa 
無生智 
 
 
 
catvāraḥ pratipadaḥ 
lam bźi’i miṅ la 
四道; 四通行 
lam bźi la | 
 
 
duḥkhā pratipad dhandhābhijñā 
mṅon par śes pa bul ba la dka’ ba’i lam 
通慢難道; 苦遲通行 
duḥkha pratipad dhandha(2)_abhijñā źes bya ba bsam gtan bźi’i sa la ma gtogs pa gzugs med pa’i sñoms par ’jug pa lta bu lhag mthoṅ med la źi gnas kyi śas che ba daṅ | mi lcogs pa med pa bsam gtan daṅ po la ’jug pa’i sems lta bu lhag mthoṅ gi śas che la źi gnas daṅ lhag mthoṅ ya char (3)gyur pas ñon moṅs pa spaṅ dka’ la gaṅ zag dbaṅ po rtul po’i śes pa’i miṅ ste | mṅon par śes pa bul la dka’ ba’i laṃ źes bya | 
 
 
sukhā pratipad dhandhābhijñā 
mṅon par śes pa bul ba la sla ba’i lam 
通慢易道; 樂遲通行 
duḥkha pratipat kṣiprābhijñā źes bya ba bsam gtan bźi las ma gtogs pa gzugs med pa’i sñoms par ’jug pa lta bu lhag mthoṅ med la źi (4)gnas kyi śas che ba daṅ | mi lcogs pa med pa bsam gtan daṅ po la ’jug pa’i sems lta bu lhag mthoṅ gi śas che ba la źi gnas chuṅ ste | źi gnas daṅ lhag mthoṅ ya char gyur pas ñon moṅs pa spaṅ dka’ la | gaṅ zag dbaṅ po rnon po’i śes pa’i miṅ ste | mṅon par śes (5)pa myur la dka’ ba’i laṃ źes bya | 
 
 
duḥkhā pratipat kṣiprābhijñā 
mṅon par śes pa myur ba la dka’ ba’i lam 
通疾難道; 苦速通行 
sukhā pratipad dhandhābhijñā źes bya ba bsam gtan bźi’i sa la źi gnas daṅ lhag mthoṅ zuṅ du ’brel pa bsgoms pas ñon moṅs pa spaṅ źiṅ bsal sla la | gaṅ zag dbaṅ po rtul po’i śes pa’i miṅ ste | mṅon par śes pa bul la sla ba’i laṃ źes (6)bya | 
 
 
sukhā pratipat kṣiprābhijñā 
mṅon par śes pa myur ba la sla ba’i lam 
通疾易道; 樂速通行 
sukha pratipat kṣiprābhijñā źes pa bsam gtan bźi pa’i sa la źi gnas daṅ lhag mthoṅ zuṅ du ’brel pa bsgoms pas ñon moṅs pa spaṅ źiṅ bsal sla la | gaṅ zag dbaṅ po rnon po’i śes pa’i miṅ ste | mṅon par śes pa myur la sla ba’i laṃ źes bya | 
 
 
yānakramaḥ 
theg pa rnam pa’i miṅ la 
諸乘; 諸乘次第 
 
 
 
mahāyānam 
theg pa chen po 
大乘 
 
 
 
pratyekabuddhayānam 
raṅ saṅs rgyas kyi theg pa 
獨覺乘 
 
 
 
śrāvakayānam 
ñan thos kyi theg pa 
聲聞乘 
 
 
 
hīnayānam 
dman pa’i theg pa 
小乘 
 
 
 
prādeśikayānam 
ñi tshe ba’i theg pa 
獨一乘 
 
 
 
ekayānam 
theg pa gcig pa 
一乘 
 
 
 
indriyavaimātratā 
dbaṅ po’i rim pa’i miṅ la 
次第根名目; 根機次第; 根之次第 
 
 
 
mṛdvindriyaḥ 
dbaṅ po rtul po 
鈍根 
 
 
 
madhyendriyaḥ 
baṅ po ’briṅ po 
中根 
 
 
 
tīkṣṇendriyaḥ 
dbaṅ po rno po 
利根 
 
 
 
Permanent link
Go to Wiki Documentation
Enhet: Det humanistiske fakultet   Utviklet av: IT-seksjonen ved HF
Login