upāttā anupāttāś ca |
tatra cakṣuḥśrotraghrāṇajihvākāyāḥ pratyutpannā upāttāḥ |
atītānāgatā anupāttāḥ |
rūpagandharasaspraṣṭavyadhātavaḥ pratyutpannā indriyāvinirbhāgiṇa upāttāḥ |
anye ’nupāttās tad yathā mūlavarjeṣu keśaromanakhadanteṣu viṇmūtrakheṭasiṃghāṇakaśoṇitādiṣu bhūmyudakādiṣu ca |
upāttam iti ko ’rthaḥ |
yac cittacaittair adhiṣṭhānabhāvenopagṛhītam anugrahopaghātābhyām anyonyānuvidhānāt |
yal loke sacetanam ity ucyate |
釋曰。餘有二。謂或有執或無執。
(18)此中眼耳鼻舌身。若現在則有執。
色香味觸(19)現在若與根不相離。亦有執。
所餘則無執。如(20)除根髮毛爪齒屎尿涕唾血等中。及於地水(21)等中。
有執無執。此言何義。
心及心法攝彼爲(22)自依止。由彼損益互相隨故。
是世間説有覺(23)此名有執故。執以覺義。所餘名無執。
謂有(18)執受無執受故。
眼等五根住現在世名有執(19)受。
過去未來名無執受。
色香味觸住現在(20)世不離五根名有執受。
若住現在非不(21)離根過去未來。名無執受。如在身内除(22)與根合。髮毛爪齒大小便利洟唾血等。及在(23)身外地水等中色香味觸雖在現世而無(24)執受。
有執受者。此言何義。
心心所法共所執(25)持攝爲依處名有執受。損益展轉更相隨(26)故。
即諸世間説有覺觸。衆縁所觸覺樂等(27)故。與此相違名無執受。
| zin pa dag kyaṅ yin | ma zin pa dag kyaṅ yin te |
de la mig daṅ rna ba daṅ sna daṅ lce daṅ lus daṅ da ltar byuṅ ba rnams ni zin pa yin no |
| ’das pa daṅ ma ’oṅs pa rnams ni ma (5)zin pa yin no |
| gzugs daṅ | dri daṅ | ro daṅ | reg bya’i khams da ltar byuṅ ba dbaṅ po daṅ tha mi dad pa rnams ni zin pa yin no |
| gźan dag ni ma zin pa rnams te | ’di lta ste rtsa ba ma gtogs pa’i skra daṅ | ba spu daṅ | sen mo daṅ | so dag la yod pa daṅ | phyis daṅ | gcin daṅ | mchil ma (6)daṅ | snabs daṅ | khrag la sogs pa dag la yod pa daṅ | sa daṅ chu la sogs pa dag la yod pa lta bu’o |
| zin pa źes bya ba’i don ci źe na |
phan pa daṅ gnod pa dag gis phan tshun mthun par byed pa’i phyir sems daṅ sems las byuṅ ba rnams kyis rten gyi dṅos por ñe bar gzuṅ ba ste |
(7)’jig rten gyi na sems pa daṅ bcas pa źes brjod pa gaṅ yin pa’o |