39. QUID SIT INTER RHETORICAM SUADELAM. ET PHILOSOPHICAM DISPUTATIONEM.
Hîer sólt tu chîesen . uuáz keskéidenes . únde únder philosophica disputatione . dâr si nû ána íst. Tô si ín sÎechen fánt sînes mûotes . únde er dés fortunam scúldigôta . sámo-so er sîa in dínge mâloti . dáz sî ín dára-zûo brâht hábeti . tô sólta si ímo nôte . uuánda si medica íst . mít tíu ze êres héilen sîn mûot . dáz sî is keántséidoti . dîa ér is zêh. Táz téta si mmít tîen defensionibus . dáz ze íro bézeren uuân nesî . nóh ze íro nîoman bézeren mûoten nesúle . únde si ánderíu uuérden nemúge . âne díu si îo uuás. Únde úbe fortuna begínne uuésen stâte . dáz si fortuna nesî . únde uuémo si nóh stâte uuúrte . únde er sîa lángôst mít ímo gehábeti. Únde sîd si uuíder ín báz hábe geuáren . dánne uuíder ándere . zíu er sia mâloe. Únde si ímo óuh nóh ze tâte gesuíchen nehábe . únde dáz ímo lîebesta múge sîn . dáz ímo dáz úninfáren sî. Únde ze demo gnôtesten . dáz si ím des sînes nîeht nehábe infûoret . únde sî áber íru gûot ze íru zúcchen mûosi . únde er mêr fóne sînên úngedúlten . dánne fóne íro únréhte sîeh sî. Únde er síh uuárnoe souuélês fógates er uuélle . únde sî síh témo uuóla dínglicho eruuére. Uuér nebechénnet tíz kechôse . únde dáz ze dísemo gechôse háftet . ál tréffen ze oratoris officio ? Únde uuér neuuéiz rhetorice facundiȩ . díz uuésen éigen spíl ? Uués sínt únmûozîg iudices . únde iurisconsulti . âne súsliches strítôdes ? Tíz genus causȩ . héizet forense. In foro skéllent tîe sô getânen controuersiȩ. Án dísên íst suasio . únde dissuasio. Mít uuíu mág man in dínge suadere . álde dissuadere . âne mít iusto . únde iniusti ? Mít uuiu máhti sî ín nû stíllen . âne mít tíu dáz sî ín tûot pechénnen . dáz er án fortunam nehéin réht nehábe ? Sô man dáz pegínnet óugen . uuîo réht . únde uuîo únréht táz sî . dáz éinêr den ´´anderen ánafórderôt . sô spûot tero suasionis . únde dero dissuasionis. Únde uuánda sî ímo nû hábet úber-nómen sîn sêr . mít téro satisfactione . pedíu stépfet si nû ába dero suasione ze dero disputatione . dáz sî ímo dâr-míte fólle-héile sîn mûot. Nû fernémên dáz uuóla . dáz man in sprâcho dâr man ín dero deliberatione sízzet . úbe dáz únde dáz ze tûonne sî . álde ze lâzenne . mít utili . únde mít inutili . suasionem tûon sól . únde dissuasionem. Álso liuius scrîbet . uuîo míchel strît tés ze romo uuás . nâh tíu galli dia búrg ferbrándôn . uuéder sie romam rûmen sóltîn . únde uáren in veientanam ciuitatem . tíu dô gánz in íro geuuálte uuás . únde dâr fúrder sízzen álde nesóltîn. Uuér máhti an démo strîte chéden . uuéder iz réht . álde únréht uuâre ? Târ uuás ána ze chédenne . uuéder iz núzze uuâre . álde únnúzze. Únde állíu díu suasio . díu dâr-ána uuás . díu îlta déro éinuuéderez kelóublîh tûon . dáz iz utile uuâre getân . álde uerlâzen. Áber in deminstratiuo genere causȩ . sô man dâr-úmbe in strîtîgemo râte sízzet . uuémo dés únde dés ze getrûenne sî . sô íst án dero suasione honestas ze némmenne . íh méino dés . dén man dára-zûo lóbôt . únde dissuadendo íst sîn turpitudo ze némmenne . úbe man ín ferchíuset. Álso iz úmbe ciceronem fûor . dô man in úmbe dîa nôt ze consule sázta . dáz sîe síh mít nîomanne ánderemo netrûuuetôn catilinȩ eruuéren . únde sînên gnôzen . âne mít ímo. Súme lóbetôn ín dúrh sînen uuîstûom . súme châden . álso salustius ságet in catalinario . consulatum uiolari . eo quod de equestri ordine ortus sit . non de senatorio. Sús ketâne questione . uuánda sie inter ciues uuérdent . pedíu héizent sie ciuiles . táz chît púrgliche . álde gebûrliche. Án dísên íst álso uuír geságet éigen . suasio únde dissuasio. Án díse tûot síh ter orator . dîe áber ciuiles nesínt . dîe sínt philosophicȩ . téro uuírt disputando geántuuúrtet.

40. DE PARTIBUS PHILOSOPHIAE.
Philosophia téilet síh in diuina et humana. Diuina lêrtôn . dîe úns in bûochen gótes sélbes naturam . únde dîa ueritatem trinitatis scríben. Dîe héizent theologi. Téro uuás iohannes euangelista der fórderôsto. Humana lêrent únsih physici únde ȩthici . táz chît . de naturis et moribus. Ter áltesto physicus uuáz phitagoras . apud grecos . tára-nâh tales . únde sîne iúnderen . anaxagoras . únde anaximander . únde anaximenes. Tîe béitôn síh errâten . uuánnân-ûz tísíu uuérlt keskáffen sî . súm chád . úzer diuina mente. Târ-míte râtiskotôn sie uuánnân tágoliches geskéhe eclipsis solis et lunȩ . uuánnan uuínteres chúrze tága sîn . únde súmeres lánge . uuánnan álle fontes fluminum chómên . uuéder mêra sî sol álde luna . uuîo míchel diu érda sî . uuâr-ûfe si stánde . uuáz sîa inthábee. Dáz únde álso getânez . scríben sîd keuuárôr ambrosius in exameron . únde ándere . be dîen iz beda lírneta . dér iz áber dára-nâh scréib in sînemo bûoche de natura rerum . Aethici sínt . tîe únsih lêrent háben réhte síte. Téro uuás êresto apud grecos socrates . tára-nâh uuâren iz mánige socratici. Téro súmeliche scríben dánnân bûoh . álso panethius téta apud grecos . et filius eius . únde cicero téta apud latinos . án sînemo bûoche de officiis . án démo er iíhet táz ér eruóllôn uuélle . dáz panethius léibta. Tîe ságetôn . uuîlîh-tir uuésen súle . societas humanȩ uite . tîa uuír héizên mánehéit. Tés pedêh óuh cato metrice ze scrîbenne . án sînemo libello . dáz-tir ánauáhet. Si deus est animus . nobis ut carmina dicunt. Áber terentius comicus tér nelêrta nîeht tie mores . uuîolîh sie uuésen súlîn . núbe ér ánterôta . uuîo corrupti sie sîn án dien ménniskôn. Pedíu chád er. Descripsi mores hominum . iuuenumque . senumque. Táz chît . íh ánterôta dero ménniskôn síte. Tára-nâh neuerlîez óuh ambrosius nîeht . ér nescríbe de officiis . dáz chît . uuáz mánnoliches ámbáht sî ze tûonne . uuáz ín ána-gánge ze tûonne. Târ mág man ána lírnên . integritatem uite . díu den mán perfectum . únde sanctum getûot. Tára-zûo tríffet tísíu disputatio . dáz diuitiȩ den mán nemúgen sâlîgen getûon . únde sie bedíu sîn contemnendȩ.