lat 524 A.D. IV,2p“Quisquis,” inquam, “dubitat, nec rerum naturam nec consequentiam potest considerare rationum.”
ger Notker ca. 950-1022 A.D.Quisquis inquam dubitat . nec rerum naturam . nec consequentiam potest considerare rationum. Souuér dés zuîuelôt chád íh . tér nebechénnet tero díngo naturam . nóh uuélih réda nôte ánderro fólgee.
7. QUĘ SIT NATURA RERUM . ET CONSEQUENTIA RATIONUM.
Táz íst natura rerum . álso sî sélba sâr nâh lêret . án demo ánderen capitulo . dáz mít uirtute . díu bona íst . beatitudo guúnnen uuérde . díu áber bona íst . únde is nîeht nespûe mít tien uitiis . tíu bona nesínt. In bonis uuírt tiu natura fúnden . sô virtus íst. In uitiis neuuírt natura nehéiníu fúnden . núbe corruptio naturę. Pedíu íst uirtus máhtîg . uitia sínt âmahtîg. Án dia naturam uuártendo . gelírnêt man dîa consequentiam rationum. Uuánnân chúmet tíu consequentia rationum . sô aristotiles lêret in periermeniis . âne fóne déro consequentia rerum ? Táz án dien rebus uuâr íst . táz íst óuh uuâr án dien rationibus. Sáment virtute íst potentia . únde sáment potentia effectus uoluntatis . pedíu chúmet tánnân dísíu consequentia rationum . dáz man chéden mág. Ubi est uirtus . ibi et potentia . et ubi potentia . ibi effectus uoluntatis. Sedecim loca argumentorum . zéigônt úns tîa consequentiam rationum. Tiu consequentia íst échert in tribus locis únueruuéhselôt . sô cicero chît in topicis . án dien ánderên uuîlôt si. Tíu síh neuuéhselônt . án dîen íst îo necessitas ueritatis. Tíu síh áber uuéhselônt . tíu óugent uuîlôn necessitatem ueritatis . uuîlôn similitudinem ueritatis. Uuélíu sínt . tíu síh neuuéhselônt ? Táz íst ab antecedentibus . a subsequentibus . a repugnantibus. Ab antecedentibus . ut si concubuit . uirgo non est. Concubitus kât îo fóre démo . non esse uirtinem. A subsequentibus . ut si peperit . concubuit. Partus chúmet post concubitvm. A repugnantibus. Non et concubuit . et uirgo est. Concubitus únde uirginitas . nemúgen sáment nîeht sîn. Táz sínt keuuâríu argumenta . únde sús keuuâríu sínt állíu díu hínnân chómenen argumenta. Tíu áber fóne ánderên locis chóment . tíu sínt uuîlôn necessaria . uuîlôn probabilia. Álso an dîen zuéin skînet a causa. Si ignis est . calet. Si mater est . diligit filium. Taz êrera íst îo uuâr . taz ánder íst kelóublîh . fóne díu . dáz iz tícchôst sô féret. Uuánda énez in zîtelîh uuâr íst . fóne díu íst iz in zîtelîh uuâr ze spréchenne. Uuánda áber díz uuîlôn uuâr íst . fóne díu íst iz uuîlôn uuâr ze spréchenne. Ze déro uuîs fólgêt îo déro consequentię rervm . díu consequentia rationum . únde dáz in rebus fúnden uuírt . táz íst uuâr ze spréchenne. Fóne díu gíbet îo natura rerum . ueritatem rationum.
eng Chaucer 1343-1400 A.D.‘Who-so that ever,’ quod I, ‘douteth of this, he ne may nat considere the nature of thinges ne the consequence of resouns .’
http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=record&uid=0b3d74ec-1c9b-11e2-b349-001cc4ddf0f4