kriyā na pratyayavatī nāpratyayavatī kriyā |
pratyayā nākriyāvantaḥ kriyāvantaś ca santy uta || 4 ||
bya ba rkyen dang ldan ma yin | | rkyen dang mi ldan bya ba med | |
bya ba mi ldan rkyen (2a1)ma yin | | bya ba ldan yod ’on te na | |
4. The efficient cause (kriyā – primary condition, root cause, motive) does not exist possessing a conditioning cause,
Nor does the efficient cause exist without possessing a conditioning cause.
Conditioning causes are not without efficient causes,
Nor are there [conditioning causes] which possess efficient causes.
There is no activity which has conditions. There is no activity which does not have conditions. There are no conditions which do not have activity, and none which do have activity.
འདིར་བཤད་པ། བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་མ་ཡིན། །རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་བྱ་བ་མེད། །བྱ་བ་མི་ལྡན་རྐྱེན་མ་ཡིན། །བྱ་བ་ལྡན་ནམ་འོན་ཏེ་ན། །ཁྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་བཞི་པོ་དག་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནམ། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་གྲང་ན། དེ་ཡོད་པའམ་མེད་པ་གཉི་ག་ལ་ཡང་རྐྱེན་རྣམས་དགོས་པ་མེད་པས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་རྣམས་ཀྱང་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའམ་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་་ཡིན་གྲང་ན། དེ་དག་ཀྱང་ཡོད་པའམ་མེད་པ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་བྱ་བ་མེད་དེ། བྱ་བ་བཞིན་ནམ། བསྲེགས་པ་དང་མ་བསྲེགས་པ་བཞིན་པས་དེ་ལ་རྐྱེན་བཞི་པོ་དག་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་བརྗོད་དོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེའི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །
答曰(6)果爲從縁生 爲從非縁生(7)是縁爲有果 是縁爲無果(8)若謂有果。是果爲從縁生。爲從非縁生。(9)若謂有縁。是縁爲有果爲無果。二倶不(10)然。
འདིར་བཤད་པ། བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་མ་ཡིན། འདི་ལ་ཁྱེད་ན་རེ་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་བྱ་བ་བརྟགས་ན་མི་འཐད་པས་མིག་ལ་སོགས་པ་དག་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་ག་ལ་འགྱུར། གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེའི་་ཕྱིར་བཤད་པ་འདི་ལ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་པ་འམ་སྐྱེས་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་གྲོང་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་མི་འཇུག་སྟེ། གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་ལ་འཇུག་གི་།གནས་མེད་པ་ལ་མི་འཇུག་པས་་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་མེད་ན་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་དེ་ལ་གནས་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་མི་འཇུག་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱེས་ཟིན་པ་ལ་ནི་ཡང་སྐྱེ་བ་་མེད་དོ། །དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ལ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ཡོད་པར་སེམས་ན། དེ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་མ་གཏོགས་པར་སྐྱེ་བཞིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་དང་མ་སྐྱེས་པ་གཉིས་ལ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་མི་འཇུག་པར་ནི་བསྟན་(163B)ཟིན་པས་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་མེད་དོ། །འདིས་བཙོ་བའི་བྱ་བ་ཡང་བསལ་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་མི་འཐད་དོ། །དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པའི་བྱ་བ་ཡོད་པར་སེམས་ན། བཤད་པ། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་བྱ་བ་མེད། །འདི་ལྟར་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པའི་་བྱ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་རྟག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་དེ་ཡང་མི་འདོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པའི་བྱ་བ་ཡང་མི་འཐད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རེ་ཞིག་རྐྱེན་་རྣམས་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ཡོད་པས་དངོས་པོ་འགྲུབ་བོ། །དེ་གྲུབ་པས་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་བོ། །བཤད་པ། བྱ་བ་མི་ལྡན་རྐྱེན་མ་ཡིན། །གང་དག་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་དེ་དག་ནི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ན། སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་དེ་མི་འཐད་པར་ནི་སྔར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡོད་པར་གལ་འགྱུར། དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མིག་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་རྐྱེན་དུ་འགྱུར། ཅི་སྟེ་འགྱུར་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་ལྟར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་རྐྱེན་མ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ། ཅི་ཁོ་བོ་རྐྱེན་རྣམས་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་འམ། འདི་ལྟར་རྐྱེན་རྣམས་ནི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །བཤད་པ། བྱ་བ་ལྡན་ནམ་འོན་ཏེ་ནམ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་དེ་དང་སྦྱར་ཏེ་རྐྱེན་རྣམས་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པ་མེད་པ་དེ་ནི་སྔར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །བྱ་བ་་མེད་ན་ཇི་ལྟར་རྐྱེན་རྣམས་བྱ་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། དེ་ལྟར་ན་གང་གི་ཕྱིར་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་མི་འཐད་ལ། བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་རྐྱེན་དུ་རྣམ་པར་བརྟག་པ་ནི་དོན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཅིའི་རྐྱེན་རྣམས་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་ནོ་ཞེ་འམ། བྱ་བ་དང་(164A)ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་དགོས་པ་བསམ་པ་འདིས་ཅི་བྱ། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་དངོས་པོའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །
དབུ་མ་རྩ་བའི་འགྲེལ་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མ། བམ་པོ་གཉིས་པ། གཞན་དག་ན་རེ། རྐྱེན་རྣམས་ཁོ་ནས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་མིག་དང། གཟུགས་དང། སྣང་བ་དང། ནམ་མཁའ་དང། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་རྐྱེན་དང་ལྡན་པས་དེ་སྐྱེད་པར་འདོད་དོ། །ཁོ་བོ་ཅག་གིས་དེ་ཡང་ཡོད་པར་སྨྲ་བར་ནུས་ཏེ། དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་རང་གི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་འབྲས་ཆན་བཙོ་བའི་བྱ་བ་ཕྲུ་བ་དང། ཆུ་དང། འབྲས་ཐུག་པོ་ཆེ་དང༑ མེ་དང། བུད་ཤིང་གི་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྔར་སྨྲས་པ་རྣམས་ལ་རྟོག་གེ་ཕྱི་མས་གནོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིར་བཤད་པ། བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་མ་ཡིན། །གང་གི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་དེའི་རྟོག་གེ་ཕྱི་མས་དེ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་འབྲས་ཆན་བཙོ་བའི་བྱ་བ་ཁོ་བོ་ཅག་དོན་དམ་པར་ཁས་མི་ལེན་པས་ཕ་རོལ་པོའི་སྒྲུབ་པ་དཔེ་མཆད་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན། བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང། མེད་པ་སྐྱེ་བ་ཕྱིས་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ༑ །དོན་དམ་པར་དེ་སྐད་བརྗོད་ན་ནི་བྱ་བས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །སྤྱིར་དེ་སྐད་བརྗོད་ན་ཡང་དོན་འགལ་བ་ཉིད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་(55B)གཞན་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཅི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བའི་རྐྱེན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཕྲུ་བ་ལ་སོགས་པ་བཙོ་བའི་བྱ་བའི་རྐྱེན་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དངོས་པོ་སྐྱེ་བར་བསྟན་པ་དེ་དགག་པའི་ཕྱིར། བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང། སྐྱེ་བཞིན་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀ་དམ་བཅས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སུན་ཕྱུང་བའི་དོན་སྒྲོ་བཏགས་ནས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་བྱ་བ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་མེད་པས་དཔེ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་རེ་ཞིག་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྨྲ་བར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་ནི་རང་གི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་འབྲས་ཆན་བཙོ་བའི་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །འདིར་བཤད་པ། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་བྱ་བ་མེད། །རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་མ་བྱས་པའི་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་ཀྱང་མེད་དེ། སྔ་མ་བཞིན་པས་སྨྲས་མ་ཐག་པའི་སྐྱོན་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་གཞན་དུ་སྨྲ་སྟེ། གང་གི་ཕྱོགས་ལ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། བྱ་བ་རྐྱེན་དང་ལྡན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ལ་ལྡན་པའི་དོན་གྱི་རྐྱེན་ཀྱང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱོགས་ལ་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར་ནི། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་བྱ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པས་རང་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྐྱེན་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་འདོགས་པས། དེ་མ་ཐག་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནུས་པའི་བྱ་བ་བདག་ཉིད་ཐོབ་པའི་སྐད་ཅིག་གིས་དངོས་པོ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་སྐྱེད་པ་ཐ་སྙད་དུ་མ་བཏང་བས་མེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ལ། ལྡན་པའི་དོན་གྱི་རྐྱེན་ཀྱང་མི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང། དམ་བཅས་པ་ཙམ་གྱིས་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་དམ་བཅས་པ་ཙམ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པས་དེ་ནི་(56A)དོན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །སྐྱེ་བར་སྨྲ་བ་གཞན་དག་གཞན་གྱིས་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ས་བོན་དང། ས་དང། ཆུ་དང། མེ་དང། རླུང་ལ་སོགས་པ་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྔར་སྨྲས་པ་རྣམས་ལ་རྟོག་གེ་ཕྱི་མས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིར་བཤད་པ། བྱ་བ་མི་ལྡན་རྐྱེན་མ་ཡིན། །འདི་ལ་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་མེད་པས་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་རྣམས་དེ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ལ། བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་བས་དེ་དག་རྐྱེན་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དཔེ་མ་ཚང་བས་རྟོག་གེ་ཕྱི་མས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། དོན་དམ་པར་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལྟར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་གང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཇི་ལྟར་ཁས་ལེན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཁས་ལེན་པས་དེའི་ཕྱིར་དཔེ་གྲུབ་པས་འདོད་པ་གྲུབ་བོ། །འདིར་བཤད་པ། བྱ་བ་ལྡན་ནམ་འོན་ཏེ་ན། །མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྐྱེན་རྣམས་བྱ་བ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཐ་སྙད་དུ་ཡང་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་རི་བོང་གི་རྭ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་གྲངས་ཅན་དག་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། རི་བོང་གི་རྭའི་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང། ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་དང་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་གཟུགས་དང་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་གཉིས་ཀྱི་ཡོད་པ་ཉིད་དང། ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་ཉིད་མ་གྲུབ་པས་དཔེ་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཁྱེད་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་སྟོན་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་སྟོན་མི་ནུས་པར་འདྲ་བས་སྐྱོན་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་བཀག་པ་ཁོ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་ལྡན་པས་དངོས་པོ་ཉིད་བཀག་པའི་ཕྱིར་དང། དངོས་(56B)དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་སྟོན་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་དེ་བསྒྲུབ་པར་མི་འདོད་པས་ཁོ་བོ་ཅག་གི་འདོད་པ་ཁོ་ན་འགྲུབ་པར་འགྱུར་གྱི། རང་གི་ཕྱོགས་སྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྐྱེ་བར་སྨྲ་བ་དག་ལ་དྲི་བར་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་སྔོན་རོལ་ན་རྐྱེན་རྣམས་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ནམ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་དེ་ལ་གལ་ཏེ་བརྟག་པ་སྔ་མ་ལྟར་འདོད་ན། འདིར་བཤད་པ། བྱ་བ་མི་ལྡན་རྐྱེན་མ་ཡིན། །འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །བྱ་བ་མི་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་བྱ་བས་སྟོང་པའོ། །གང་དག་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་དག་ནི་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ༑ དེས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་དེ་ལས་གཞན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དེ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འོན་ཏེ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། བྱ་བ་ལྡན་ནམ་འོན་ཏེ་ན། །མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རྣམ་པར་བརྟག་པའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལ་རྐྱེན་རྣམས་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ན། དེ་ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་མ་གྱུར་པ་ལ་ནི་མི་འདོད་པས་དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །
tad evaṃ pratyayebhya utpādavādini pratiṣiddhe kriyāta utpādavādī manyate- na cakṣūrūpādayaḥ pratyayāḥ sākṣādvijñānaṃ janayanti | vijñānajanikriyāniṣpādakatvāt tu pratyayā ucyante | sā ca kriyā vijñānaṃ janayati | tasmāt pratyayavatī vijñānajanikriyā vijñānajanikā, na pratyayāḥ | yathā pacikriyā odanasyeti | ucyate-
kriyā na pratyayavatī
yadi kriyā kācit syāt, sā cakṣurādibhiḥ pratyayaiḥ pratyayavatī vijñānaṃ janayet | na (pp_27) tv asti | kathaṃ kṛtvā? iha kriyeyam iṣyamāṇā jāte vā vijñāne iṣyate, ajāte vā jāyamāne vā? tatra jāte na yuktā | kriyā hi bhāvaniṣpādikā | bhāvaś cen niṣpannaḥ, kim asya kriyayā?
jātasya janma punar eva ca naiva yuktam |
ity ādinā ca madhyamakāvatāre pratipāditam etat | ajāte ’pi na yuktā,
kartrā vinā janir iyaṃ na ca yuktarūpā |
ity ādivacanāt | jāyamāne ’pi bhāve kriyā na saṃbhavati, jātājātavyatirekeṇa jāyamānābhāvāt | yathoktam-
jāyamānārthajātatvāj jāyamāno na jāyate | atha vā jāyamānatvaṃ sarvasyaiva prasajyate || iti | yataś caivaṃ triṣu kāleṣu janikriyāyā asaṃbhavaḥ, tasmān nāsti sā | ata evāha- kriyā na pratyayavatī iti |
viśeṣaṇaṃ nāsti vinā viśeṣam |
ity ādinā pratipāditam etan madhyamakāvatāre | na hi vandhyāputro gomānity ucyate ||
yady evam , apratyayavatī tarhi bhaviṣyatīti, etad apy ayuktam ity āha-
nāpratyayavatī kriyā |
yadā pratyayavatī nāsti, tadā katham apratyayavatī nirhetukā syāt? na hi tantum ayaḥ paṭo na yukta iti vīraṇamayo ’bhyupagamyate | tasmāt kriyā na bhāvajanikā ||
atrāha- yady evaṃ kriyāyā asaṃbhavaḥ, pratyayās tarhi janakā bhaviṣyanti bhāvānām iti | ucyate-
pratyayā nākriyāvantaḥ
yadā kriyā nāsti, tadā kriyārahitā akriyāvanto nirhetukāḥ pratyayāḥ kathaṃ janakāḥ? atha kriyāvanta eva janakā iti, ucyate-
kriyāvantaś ca santy uta || 6 ||
neti prakṛtenābhisaṃbandhaḥ | utaśabdo ’vadhāraṇe | tatra kriyāyā abhāva uktaḥ, kathaṃ kriyāvattvaṃ pratyayānām iti? yathā ca vijñānajanikriyoktā, evaṃ parikriyādayo ’pi bhāvā uktā veditavyā iti nāsti kriyāto ’pi samutpattir bhāvānām iti bhavaty utpādābhidhānam arthaśūnyam || 6 ||