atha yad anāśakāyanam ity ācakṣate brahmacaryam eva tat |
eṣa hy ātmā na naśyati yaṃ brahmacaryeṇānuvindate |
atha yad araṇyāyanam ity ācakṣate brahmacaryam eva tat |
tat araś ca ha vai ṇyaś cārṇavau brahmaloke tṛtīyasyām ito divi |
tad airaṃmadīyaṃ saraḥ |
tad aśvatthaḥ somasavanaḥ |
tad aparājitā pūr brahmaṇaḥ prabhuvimitaṃ hiraṇmayam ||
3. What people call fasting (anasakayana), that is really abstinence, for that Self does not perish (na nasyati), which we find out by abstinence.
What people call a hermit's life (aranyayana), that is really abstinence. Ara and Nya are two lakes in the world of Brahman, in the third heaven from hence; and there is the lake Airanimadiya, and the Asvattha tree, showering down Soma, and the city of Brahman (Hiranyagarbha) Aparagita, and the golden Prabhuvimita (the hall built by Prabhu, Brahman).
atha yadanāśakāyanamityācakṣate brahmacaryameva tat | yamātmānaṃ brahmacaryeṇānuvindate sa eṣa hyātmā brahmacaryasādhanavato na naśyati tasmādanāśakāyanamapi brahmacaryameva | atha yadaraṇyāyanamityācakṣate brahmacaryameva tat | araṇyaśabdayorarṇavayorbrahmacaryavato ’yanādaraṇyāyanaṃ brahmacaryam | yo jñānādyajña eṣaṇādiṣṭaṃ satasrāṇātsattrāyaṇaṃ mananānmaunamanaśanādanāśakāyanamaraṇyayorgamanādaraṇyāyanamityādibhirmahadbhiḥ puruṣārthasādhanaiḥ stutatvādbrahmacaryaṃ paramaṃ jñānasya sahakārikāraṇaṃ sādhanamityato brahmavidā yatnato rakṣaṇīyamityarthaḥ | tattatra hi brahmaloke ’raśca ha vai prasiddho ṇyaścārṇavau samudropame vā sarasī tṛtīyasyāṃ bhuvamantarikṣaṃ cāpekṣya tṛtīyā dyaustasyāṃ tṛtīyasyāmito ’smāllokādārabhya gaṇyamānāyāṃ divi | tattatraiva cairamirānnaṃ tanmaya airo maṇḍastena pūrṇamairaṃ madīyaṃ tadupayogināṃ madakaraṃ harṣotpādakaṃ saraḥ | tatraiva cāśvattho vṛkṣaḥ somasavano nāmataḥ somo ’mṛtaṃ tanniḥsravo ’mṛtasrava iti vā | tatraiva ca brahmaloke brahmacaryasādhanarahitairbrahmacaryasādhanavadbhyo ’nyairna jīyata ityaparājitā nāma pūḥ purī brahmaṇo hiraṇyagarbhasya | brahmaṇā ca prabhuṇā viśeṣeṇa mitaṃ nirmitaṃ tacca hiraṇmayaṃ sauvarṇaṃ prabhuvimitaṃ maṇḍapamiti vākyaśeṣaḥ || 3 ||