Bibliotheca Polyglotta

ב. וְזֶה דְּבַר הַשְּׁמִטָּה שָׁמוֹט כָּל בַּעַל מַשֵּׁה יָדוֹ אֲשֶׁר יַשֶּׁה בְּרֵעֵהוּ לֹא יִגֹּשׂ אֶת רֵעֵהוּ וְאֶת אָחִיו כִּי קָרָא שְׁמִטָּה לַיהֹוָה:

καὶ οὕτως τὸ πρόσταγμα τῆς ἀφέσεως ἀφήσεις πᾶν χρέος ἴδιον ὃ ὀφείλει σοι ὁ πλησίον καὶ τὸν ἀδελφόν σου οὐκ ἀπαιτήσεις ὅτι ἐπικέκληται ἄφεσις κυρίῳ τῷ θεῷ σου

2 ܘܗܵܢܵܘ ܙܸܕ݂ܩܹܗ ܕܫܘܼܒ̣ܩܵܢܵܐ ܢܸܫܒ̇ܘܿܩ ܟܠ ܓܲܒ̣ܪܵܐ ܡܵܪܹܐ ܚܵܘܒܵܐ ܕܚܲܝܵܒ̣ ܠܹܗ ܚܲܒ̣ܪܹܗ ܠܵܐ ܢܸܬ̣ܒܲܥ ܡ̣ܢ ܚܲܒ̣ܪܹܗ ܘܡ̣ܢ ܐܲܚܘܼܗܝ ܡܸܛܠ ܕܐܸܬ̣ܩܪܝܼ ܫܘܼܒ̣ܩܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ.

quæ hoc ordine celebrabitur. Cui debetur aliquid ab amico vel proximo ac fratre suo, repetere non poterit, quia annus remissionis est Domini.

და ესე ბრძანებაჲ არს მიტევებისა მის, მიუტეო შენ ყოველი თანანადები შენი, რაჲცა თანა-ედვას მოყუასსა შენსა და ძმასა შენსა, რამეთუ მიტევებაჲ წოდებულ არს უფლისა ღმრთისა შენისა.

2 And this is the manner of the release: Every creditor that lendeth ought unto his neighbour shall release it; he shall not exact it of his neighbour, or of his brother; because it is called the LORD's release.

ג. אֶת הַנָּכְרִי תִּגֹּשׂ וַאֲשֶׁר יִהְיֶה לְךָ אֶת אָחִיךָ תַּשְׁמֵט יָדֶךָ:

τὸν ἀλλότριον ἀπαιτήσεις ὅσα ἐὰν ᾖ σοι παρ᾽ αὐτῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου ἄφεσιν ποιήσεις τοῦ χρέους σου

3 ܘܡ̣ܢ ܢܘܼܟ݂ܪܵܝܵܐ ܬܒܲܥ ܘܡܸܕ݂ܡ ܕܐܝܼܬ̣ ܠܵܟ݂ ܠܘܵܬ̣ ܐܲܚܘܼܟ݂ ܫܒ̣ܘܿܩ.

A peregrino et advena exiges: civem et propinquum repetendi non habebis potestatem.

უცხოთესლსა მას და შორიელსა არა მიუტეო, არამედ მოჰჴადო, რაჲცა თანა-ედვას, მოყუასსა მას და ძმასა მიუტეო,

3 Of a foreigner thou mayest exact it again: but that which is thine with thy brother thine hand shall release;

ד. אֶפֶס כִּי לֹא יִהְיֶה בְּךָ אֶבְיוֹן כִּי בָרֵךְ יְבָרֶכְךָ יְהֹוָה בָּאָרֶץ אֲשֶׁר יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ נֹתֵן לְךָ נַחֲלָה לְרִשְׁתָּהּ:

ὅτι οὐκ ἔσται ἐν σοὶ ἐνδεής ὅτι εὐλογῶν εὐλογήσει σε κύριος ὁ θεός σου ἐν τῇ γῇ ᾗ κύριος ὁ θεός σου δίδωσίν σοι ἐν κλήρῳ κατακληρονομῆσαι αὐτήν

4 ܕܠܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܒܲܝܢܵܬ̣ܟ݂ܘܿܢ ܡܸܣܟܹ̇ܢܵܐ ܡܸܛܠ ܕܲܡܒܲܪܵܟ݂ܘܼ ܢܒܲܪܟ݂ܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܝܵܗܹ̇ܒ̣ ܠܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܠܡܹܐܪܬܵܗ̇.

Et omnino indigens et mendicus non erit inter vos: ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in terra, quam traditurus est tibi in possessionem.

რათა არავინ იპოოს შენ შორის ნაკლულევან, რათა მისთჳს კურთხევით გაკურთხოს შენ უფალმან ღმერთმან შენმან, მოგცეს შენ მკვიდრთბით დამკვიდრებად მას ზედა,

4 Save when there shall be no poor among you; for the LORD shall greatly bless thee in the land which the LORD thy God giveth thee for an inheritance to possess it:

ה. רַק אִם שָׁמוֹעַ תִּשְׁמַע בְּקוֹל יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ לִשְׁמֹר לַעֲשׂוֹת אֶת כָּל הַמִּצְוָה הַזֹּאת אֲשֶׁר אָנֹכִי מְצַוְּךָ הַיּוֹם:

ἐὰν δὲ ἀκοῇ εἰσακούσητε τῆς φωνῆς κυρίου τοῦ θεοῦ ὑμῶν φυλάσσειν καὶ ποιεῖν πάσας τὰς ἐντολὰς ταύτας ὅσας ἐγὼ ἐντέλλομαί σοι σήμερον

5 ܘܐܸܢ ܬܸܫܡܲܥ ܒܩܵܠܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܘܬܸܛܲܪ ܘܬܸܥܒܸ̇ܕ݂ ܗܵܢܵܐ ܟܠܹܗ ܦܘܼܩܕܵܢܵܐ ܕܲܡܦܲܩܸܕ݂ ܐ̄ܢܵܐ ܠܵܟ݂ ܝܵܘܡܵܢܵܐ.

Si tamen audieris vocem Domini Dei tui, et custodieris universa quæ jussit, et quæ ego hodie præcipio tibi, benedicet tibi, ut pollicitus est.

უკუეთუ სმენით ისმინოთ ჴმაჲ უფლისა ღმრთისა თქუენისაჲ და დაიმარხნე და ჰყვნე ყოველნი იგი მცნებანი, რომელსა მე გამცნებ შენ დღესდღე.

5 Only if thou carefully hearken unto the voice of the LORD thy God, to observe to do all these commandments which I command thee this day.

ו. כִּי יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ בֵּרַכְךָ כַּאֲשֶׁר דִּבֶּר לָךְ וְהַעֲבַטְתָּ גּוֹיִם רַבִּים וְאַתָּה לֹא תַעֲבֹט וּמָשַׁלְתָּ בְּגוֹיִם רַבִּים וּבְךָ לֹא יִמְשֹׁלוּ:

ὅτι κύριος ὁ θεός σου εὐλόγησέν σε ὃν τρόπον ἐλάλησέν σοι καὶ δανιεῖς ἔθνεσιν πολλοῖς σὺ δὲ οὐ δανιῇ καὶ ἄρξεις σὺ ἐθνῶν πολλῶν σοῦ δὲ οὐκ ἄρξουσιν

6 ܢܒܲܪܟ݂ܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܐܲܝܟ݂ ܕܐܸܡܲܪ ܠܵܟ݂. ܬܵܘܙܸܦ ܠܥܲܡܡܹ̈ܐ ܣܲܓܝܼ̈ܐܹܐ ܘܐܲܢ̄ܬ̇ ܠܵܐ ܬܹܐܙܲܦ. ܘܬܸܫܬܲܠܲܛ ܒܥܲܡܡܹ̈ܐ ܣܲܓ̇ܝܼ̈ܐܹܐ ܘܒ̣ܵܟ݂ ܠܵܐ ܢܸܫܬܲܠܛܘܼܢ.

Fœnerabis gentibus multis, et ipse a nullo accipies mutuum. Dominaberis nationibus plurimis, et tui nemo dominabitur.

და გაკურთხოს შენ უფალმან ღმერთმან შენმან, ვითარცა-იგი გეტყოდა შენ და ავასხებდე ნათესავთა მრავალთა, ხოლო შენ არა ავასხებდე და ჰმსთავრობდე შენ ნათესავთა შორის მრავალთა, ხოლო შენ ზედა არავინ მთავრობდეს.

6 For the LORD thy God blesseth thee, as he promised thee: and thou shalt lend unto many nations, but thou shalt not borrow; and thou shalt reign over many nations, but they shall not reign over thee.

ז. כִּי יִהְיֶה בְךָ אֶבְיוֹן מֵאַחַד אַחֶיךָ בְּאַחַד שְׁעָרֶיךָ בְּאַרְצְךָ אֲשֶׁר יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ נֹתֵן לָךְ לֹא תְאַמֵּץ אֶת לְבָבְךָ וְלֹא תִקְפֹּץ אֶת יָדְךָ מֵאָחִיךָ הָאֶבְיוֹן:

ἐὰν δὲ γένηται ἐν σοὶ ἐνδεὴς τῶν ἀδελφῶν σου ἐν μιᾷ τῶν πόλεων σου ἐν τῇ γῇ ᾗ κύριος ὁ θεός σου δίδωσίν σοι οὐκ ἀποστέρξεις τὴν καρδίαν σου οὐδ᾽ οὐ μὴ συσφίγξῃς τὴν χεῖρά σου ἀπὸ τοῦ ἀδελφοῦ σου τοῦ ἐπιδεομένου

7 ܘܐܸܢ ܢܸܗܘܸܐ ܒܲܝܢܵܬ̣ܟ݂ܘܿܢ ܡܸܣܟܹܢܵܐ ܚܲܕ݂ ܡ̣ܢ ܐܲܚܲܝ̈ܟ̇ܘܿܢ ܒܲܚܕ݂ܵܐ ܡ̣ܢ ܩܘܼܪ̈ܝܼܟ݂ܘܿܢ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܝܵܗܹ̇ܒ̣ ܠܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܲܥܫܸܢ ܠܸܒܵܟ݂ ܘܠܵܐ ܬܹܐܚܘܿܕ݂ ܐܝܼܕ݂ܵܟ݂ ܡ̣ܢ ܐܲܚܘܼܟ݂ ܡܸܣܟܹ̇ܢܵܐ.

Si unus de fratribus tuis, qui morantur intra portas civitatis tuæ in terra quam Dominus Deus tuus daturus est tibi, ad paupertatem venerit, non obdurabis cor tuum, nec contrahes manum,

უკეთუ ვინმე იყოს შენ შორის ნაკლულევანი ძმათა შენთაგანი რომელსავე ერთსა ქალაქთა შენთაგანსა, არა გარე მიიქციო ბული შენი მისგან, არცაღა კრულ-ჰყო ჴელი შენი ძმისა მის შენისა ნაკლულევანისა.

7 If there be among you a poor man of one of thy brethren within any of thy gates in thy land which the LORD thy God giveth thee, thou shalt not harden thine heart, nor shut thine hand from thy poor brother:

ח. כִּי פָתֹחַ תִּפְתַּח אֶת יָדְךָ לוֹ וְהַעֲבֵט תַּעֲבִיטֶנּוּ דֵּי מַחְסֹרוֹ אֲשֶׁר יֶחְסַר לוֹ:

ἀνοίγων ἀνοίξεις τὰς χεῖράς σου αὐτῷ δάνειον δανιεῖς αὐτῷ ὅσον ἐπιδέεται καθ᾽ ὅσον ἐνδεεῖται

8 ܐܸܠܵܐ ܦܬܲܚ ܠܹܗ ܐܝܼܕ݂ܵܟ݂ ܘܐܵܘܙܸܦܲܝܗܝ ܡܸܕܸ̇ܡ ܕܚܲܣܝܼܪ ܠܹܗ.

sed aperies eam pauperi, et dabis mutuum, quo eum indigere perspexeris.

არამედ ჴსნილ-ჰყო ჴელი შენი მისთჳს და ავასხო მას, რავდენცა უჴმდეს.

8 But thou shalt open thine hand wide unto him, and shalt surely lend him sufficient for his need, in that which he wanteth.

ט. הִשָּׁמֶר לְךָ פֶּן יִהְיֶה דָבָר עִם לְבָבְךָ בְלִיַּעַל לֵאמֹר קָרְבָה שְׁנַת הַשֶּׁבַע שְׁנַת הַשְּׁמִטָּה וְרָעָה עֵינְךָ בְּאָחִיךָ הָאֶבְיוֹן וְלֹא תִתֵּן לוֹ וְקָרָא עָלֶיךָ אֶל יְהֹוָה וְהָיָה בְךָ חֵטְא:

πρόσεχε σεαυτῷ μὴ γένηται ῥῆμα κρυπτὸν ἐν τῇ καρδίᾳ σου ἀνόμημα λέγων ἐγγίζει τὸ ἔτος τὸ ἕβδομον ἔτος τῆς ἀφέσεως καὶ πονηρεύσηται ὁ ὀφθαλμός σου τῷ ἀδελφῷ σου τῷ ἐπιδεομένῳ καὶ οὐ δώσεις αὐτῷ καὶ βοήσεται κατὰ σοῦ πρὸς κύριον καὶ ἔσται ἐν σοὶ ἁμαρτία μεγάλη

9 ܐܸܙܕܲܗ̄ܪ ܕܲܠܡܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܦܸܬ̣ܓ̣ܵܡܵܐ ܕܥܵܘܠܵܐ ܒܠܸܒܵܟ݂ ܘܬܹܐܡܲܪ. ܩܸܪܒܲܬ̤ ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܫܵܒ̣ܘܿܥܵܐ ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܫܘܼܒ̣ܩܵܢܵܐ ܘܬܸܒ̣ܐܲܫ ܥܲܝܢܵܟ݂ ܒܐܲܚܘܼܟ݂ ܡܸܣܟܹ̇ܢܵܐ ܘܠܵܐ ܬܸܬܸ̇ܠ ܠܹܗ ܘܢܸܩܪܸܐ ܥܠܲܝܟ ܠܡܵܪܝܵܐ ܘܢܸܗܘܸܐ ܥܠܲܝܟ ܚܛܵܗܵܐ.

Cave ne forte subrepat tibi impia cogitatio, et dicas in corde tuo: Appropinquat septimus annus remissionis: et avertas oculos tuos a paupere fratre tuo, nolens ei quod postulat mutuum commodare: ne clamet contra te ad Dominum, et fiat tibi in peccatum.

იგულე თავი შენი, ნუუკუე იყოს სამე დაფარულ სიტყუაჲ უშჯულოებისაჲ გულსა შინა შენსა და სთქუა: მოახს წელი იგი მეშვიდე წელიწადი იგი მიტევებისაჲ და თუალძვირ იქმნე ძმისა მის შენისა ნაკლულევანისა, და არა რაჲ სცე მას და ღაღადებდეს უფლისა მიმართ შენთჳს და იყოს შენდა ცოდვა დიდ.

9 Beware that there be not a thought in thy wicked heart, saying, The seventh year, the year of release, is at hand; and thine eye be evil against thy poor brother, and thou givest him nought; and he cry unto the LORD against thee, and it be sin unto thee.

י. נָתוֹן תִּתֵּן לוֹ וְלֹא יֵרַע לְבָבְךָ בְּתִתְּךָ לוֹ כִּי בִּגְלַל הַדָּבָר הַזֶּה יְבָרֶכְךָ יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ בְּכָל מַעֲשֶׂךָ וּבְכֹל מִשְׁלַח יָדֶךָ:

διδοὺς δώσεις αὐτῷ καὶ δάνειον δανιεῖς αὐτῷ ὅσον ἐπιδέεται καὶ οὐ λυπηθήσῃ τῇ καρδίᾳ σου διδόντος σου αὐτῷ ὅτι διὰ τὸ ῥῆμα τοῦτο εὐλογήσει σε κύριος ὁ θεός σου ἐν πᾶσιν τοῖς ἔργοις καὶ ἐν πᾶσιν οὗ ἂν ἐπιβάλῃς τὴν χεῖρά σου

10 ܐܸܠܵܐ ܗܲܒ̣ ܠܹܗ ܘܠܵܐ ܢܸܒ̣ܐܲܫ ܠܸܒܵܟ݂ ܡܵܐ ܕܝܵܗܹ̇ܒ̣ ܐܲܢ̄ܬ̇ ܠܹܗ. ܕܡܸܛܠ ܦܸܬ̣ܓ̣ܵܡܵܐ ܗܵܢܵܐ ܢܒܲܪܟ݂ܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܒܟ݂ܠܗܘܿܢ ܥܒ̣ܵܕܲܝ̈ܟ ܘܲܒ̣ܟ݂ܠ ܡܸܕܸ̇ܡ ܕܡܵܘܫܸܛ ܐܲܢ̄ܬ̇ ܐܝܼܕ݂ܵܟ݂.

Sed dabis ei: nec ages quippiam callide in ejus necessitatibus sublevandis, ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in omni tempore, et in cunctis ad quæ manum miseris.

მიცემით მისცე მას, რავდენცა აკლდეს და არა შესწუხნე გულითა შენითა შემდგომად მიცემისა მის შენისა, რამეთუ ამისთჳს გაკურთხოს შენ უფალმან ღმერთმან შენმან ყოველთა მათ საქმეთა შინა შენთა და ყოველსა მას ზედა, რომელსა შეახო ჴელი შენი.

10 Thou shalt surely give him, and thine heart shall not be grieved when thou givest unto him: because that for this thing the LORD thy God shall bless thee in all thy works, and in all that thou puttest thine hand unto.

יא. כִּי לֹא יֶחְדַּל אֶבְיוֹן מִקֶּרֶב הָאָרֶץ עַל כֵּן אָנֹכִי מְצַוְּךָ לֵאמֹר פָּתֹחַ תִּפְתַּח אֶת יָדְךָ לְאָחִיךָ לַּעֲנִיֶּךָ וּלְאֶבְיֹנְךָ בְּאַרְצֶךָ:

οὐ γὰρ μὴ ἐκλίπῃ ἐνδεὴς ἀπὸ τῆς γῆς διὰ τοῦτο ἐγώ σοι ἐντέλλομαι ποιεῖν τὸ ῥῆμα τοῦτο λέγων ἀνοίγων ἀνοίξεις τὰς χεῖράς σου τῷ ἀδελφῷ σου τῷ πένητι καὶ τῷ ἐπιδεομένῳ τῷ ἐπὶ τῆς γῆς σου

11 ܠܵܐ ܓܹܝܪ ܓܵܡܲܪ ܡܸܣܟܹ̇ܢܵܐ ܡ̣ܢ ܓܵܘ ܐܲܪܥܵܐ ܡܸܛܠ ܗܵܢܵܐ ܡܦܲܩܸܕ݂ ܐ̄ܢܵܐ ܠܵܟ݂ ܘܐܵܡܲܪ ܐ̄ܢܵܐ ܠܵܟ݂ ܕܬܸܦܬܲܚ ܐܝܼܕ݂ܵܟ݂ ܠܐܲܚܘܼܟ݂ ܡܸܣܟܹ̇ܢܵܐ ܘܲܠܒ̣ܵܝܫܵܐ ܕܒܲܐܪܥܵܟ݂.

Non deerunt pauperes in terra habitationis tuæ: idcirco ego præcipio tibi, ut aperias manum fratri tuo egeno et pauperi, qui tecum versatur in terra.

რამეთუ არასადა მოაკლდეს ნაკლულევანისაგან, ამისთჳს გამცნებ შენ და გეტყვი: ჴსნით ჴსნილ-ყავ ჴელი შენი ძმისა მის შენისა ნაკლულევანისათჳს და გლახაკისათჳს, რომელი-იგი იყოს ქუეყანასა შენსა.

11 For the poor shall never cease out of the land: therefore I command thee, saying, Thou shalt open thine hand wide unto thy brother, to thy poor, and to thy needy, in thy land.

יב. כִּי יִמָּכֵר לְךָ אָחִיךָ הָעִבְרִי אוֹ הָעִבְרִיָּה וַעֲבָדְךָ שֵׁשׁ שָׁנִים וּבַשָּׁנָה הַשְּׁבִיעִת תְּשַׁלְּחֶנּוּ חָפְשִׁי מֵעִמָּךְ:

ἐὰν δὲ πραθῇ σοι ὁ ἀδελφός σου ὁ Εβραῖος ἢ ἡ Εβραία δουλεύσει σοι ἓξ ἔτη καὶ τῷ ἑβδόμῳ ἐξαποστελεῖς αὐτὸν ἐλεύθερον ἀπὸ σοῦ

12 ܘܟܲܕ݂ ܢܸܙܕܲܒܲܢ ܠܵܟ݂ ܐܲܚܘܼܟ݂ ܥܸܒ̣ܪܵܝܵܐ ܐܵܘ ܥܸܒ̣ܪܵܝܬܵܐ ܫܸܬ̣ ܫܢ̈ܝܼܢ ܢܸܦܠܚܵܟ݂ ܘܲܠܫܲܢ̄ܬܵܐ ܕܲܫܒܲܥ ܫܒ̣ܘܿܩܲܝܗܝ ܒܲܪ ܚܹܐܪܹ̈ܐ ܡ̣ܢ ܠܘܵܬ̣ܵܟ݂.

Cum tibi venditus fuerit frater tuus Hebræus aut Hebræa, et sex annis servierit tibi, in septimo anno dimittes eum liberum:

უკუეთუ იყიდო ვინმე შენ ძმათა შენთაგანი თავისი სჯულის მონა ნასყიდი, ან მჴევალი ებრაელი, ანუ მამაკაცი, ანუ დედაკაცი, ექუს წელ გმსახუროს შენ და წელსა მას მეშვიდესა გამოავლინო იგი შენგან განთავისუფლებული.

12 And if thy brother, an Hebrew man, or an Hebrew woman, be sold unto thee, and serve thee six years; then in the seventh year thou shalt let him go free from thee.

יג. וְכִי תְשַׁלְּחֶנּוּ חָפְשִׁי מֵעִמָּךְ לֹא תְשַׁלְּחֶנּוּ רֵיקָם:

ὅταν δὲ ἐξαποστέλλῃς αὐτὸν ἐλεύθερον ἀπὸ σοῦ οὐκ ἐξαποστελεῖς αὐτὸν κενόν

13 ܘܡܵܐ ܕܫܵܒܹ̇ܩ ܐܲܢ̄ܬ̇ ܠܹܗ ܒܲܪ ܚܹܐܪܹ̈ܐ ܡ̣ܢ ܠܘܵܬ̣ܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܸܫܒ̇ܩܝܼܘܗܝ ܣܪܝܼܩܵܐܝܼܬ̣.

et quem libertate donaveris, nequaquam vacuum abire patieris:

და რაჟამს გამოავლინებდე მას შენგან განთავისუფლებულსა, არა გამოავლინო იგი შენგან ჴელცუდად,

13 And when thou sendest him out free from thee, thou shalt not let him go away empty:

יד. הַעֲנֵיק תַּעֲנִיק לוֹ מִצֹּאנְךָ וּמִגָּרְנְךָ וּמִיִּקְבֶךָ אֲשֶׁר בֵּרַכְךָ יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ תִּתֶּן לוֹ:

ἐφόδιον ἐφοδιάσεις αὐτὸν ἀπὸ τῶν προβάτων σου καὶ ἀπὸ τοῦ σίτου σου καὶ ἀπὸ τῆς ληνοῦ σου καθὰ εὐλόγησέν σε κύριος ὁ θεός σου δώσεις αὐτῷ

14 ܐܸܠܵܐ ܦܪܘܿܫ ܘܗܲܒ̣ ܠܹܗ ܡ̣ܢ ܥܵܢܵܟ݂ ܘܡ̣ܢ ܬܵܘܪ̈ܲܝܟ ܘܡ̣ܢ ܐܸܕܪܵܟ݂ ܘܡ̣ܢ ܡܲܥܨܲܪܬܵܟ݂. ܡ̣ܢ ܡܸܕܸ̇ܡ ܕܝܲܗ̄ܒ̣ ܠܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܗܲܒ̣ ܠܹܗ.

sed dabis viaticum de gregibus, et de area, et torculari tuo, quibus Dominus Deus tuus benedixerit tibi.

არამედ აღგებით აღაგო იგი: საცხოვართა შენთაგან, და იფქლისა შენისაგან და საწნეხელისა შენისაგან მისცე მას, რათა გაკურთხოს შენ უფალმან ღმერთმან შენმან.

14 Thou shalt furnish him liberally out of thy flock, and out of thy floor, and out of thy winepress: of that wherewith the LORD thy God hath blessed thee thou shalt give unto him.

טו. וְזָכַרְתָּ כִּי עֶבֶד הָיִיתָ בְּאֶרֶץ מִצְרַיִם וַיִּפְדְּךָ יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ עַל כֵּן אָנֹכִי מְצַוְּךָ אֶת הַדָּבָר הַזֶּה הַיּוֹם:

καὶ μνησθήσῃ ὅτι οἰκέτης ἦσθα ἐν γῇ Αἰγύπτου καὶ ἐλυτρώσατό σε κύριος ὁ θεός σου ἐκεῖθεν διὰ τοῦτο ἐγώ σοι ἐντέλλομαι ποιεῖν τὸ ῥῆμα τοῦτο

15 ܘܐܸܬ̄ܕܲܟ݂ܪ ܕܥܲܒ̣ܕܵܐ ܗ̤ܘܲܝܬ̇ ܒܡܸܨܪܹܝܢ ܘܦܲܪܩܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܡܸܛܠ ܗܵܢܵܐ ܡܦܲܩܸܕ݂ ܐ̄ܢܵܐ ܠܵܟ݂ ܦܸܬ̣ܓ̣ܵܡܵܐ ܗܵܢܵܐ ܝܵܘܡܵܢܵܐ.

Memento quod et ipse servieris in terra Ægypti, et liberaverit te Dominus Deus tuus, et idcirco ego nunc præcipio tibi.

მოიჴსენე, რამეთუ შენცა დამონებულ იყავ ქუეყანასა მას ეგვიპტისასა და გიჴსნეს შენ უფალმან შენმან, ამისთჳს გამცნებ შენ სიტყუათა ამათ.

15 And thou shalt remember that thou wast a bondman in the land of Egypt, and the LORD thy God redeemed thee: therefore I command thee this thing to day.

טז. וְהָיָה כִּי יֹאמַר אֵלֶיךָ לֹא אֵצֵא מֵעִמָּךְ כִּי אֲהֵבְךָ וְאֶת בֵּיתֶךָ כִּי טוֹב לוֹ עִמָּךְ:

ἐὰν δὲ λέγῃ πρὸς σέ οὐκ ἐξελεύσομαι ἀπὸ σοῦ ὅτι ἠγάπηκέν σε καὶ τὴν οἰκίαν σου ὅτι εὖ αὐτῷ ἐστιν παρὰ σοί

16 ܘܐܸܢ ܢܹܐܡܲܪ ܠܵܟ݂ ܠܵܐ ܢܵܦܹܩ ܐ̄ܢܵܐ ܡ̣ܢ ܠܘܵܬ̣ܵܟ݂ ܡܸܛܠ ܕܲܪܚܸܡܬܵܟ݂ ܘܲܠܒܲܝܬܵܟ݂ ܘܦܲܩܵܚ ܠܝܼ ܥܲܡܵܟ݂.

Sin autem dixerit: Nolo egredi: eo quod diligat te, et domum tuam, et bene sibi apud te esse sentiat:

უკეთუ გრქუას შენ, ვითარმედ: არა განვალ შენგან, რამეთუ შეგიყუარე შენ და სახლი შენი და კეთილი შენი მეყო მე შენგან.

16 And it shall be, if he say unto thee, I will not go away from thee; because he loveth thee and thine house, because he is well with thee;

יז. וְלָקַחְתָּ אֶת הַמַּרְצֵעַ וְנָתַתָּה בְאָזְנוֹ וּבַדֶּלֶת וְהָיָה לְךָ עֶבֶד עוֹלָם וְאַף לַאֲמָתְךָ תַּעֲשֶׂה כֵּן:

καὶ λήμψῃ τὸ ὀπήτιον καὶ τρυπήσεις τὸ ὠτίον αὐτοῦ πρὸς τὴν θύραν καὶ ἔσται σοι οἰκέτης εἰς τὸν αἰῶνα καὶ τὴν παιδίσκην σου ποιήσεις ὡσαύτως

17 ܣܲܒ̣ ܡܲܩܒ̣ܵܐ ܩܘܿܒ̣ ܐܸܕ݂ܢܹܗ ܥܲܠ ܬܲܪܥܵܐ ܘܢܸܗܘܸܐ ܠܵܟ݂ ܥܲܒ̣ܕܵܐ ܠܥܵܠܲܡ. ܘܐܵܦ ܠܐܲܡܬ̣ܵܟ݂ ܗܵܟܲܢܵܐ ܬܸܥܒܸ̇ܕ݂ ܠܵܗ̇.

assumes subulam, et perforabis aurem ejus in janua domus tuæ, et serviet tibi usque in æternum. Ancillæ quoque similiter facies.

მოიღო შენ სადგისი და დააპყრა ყური მისი კარსა, და განჴურიტო იგი და იყოს იგი შენდა მონა უკუნისამდე და ეგრეცა მსგავსად მჴევალსა მას უყო.

17 Then thou shalt take an aul, and thrust it through his ear unto the door, and he shall be thy servant for ever. And also unto thy maidservant thou shalt do likewise.

יח. לֹא יִקְשֶׁה בְעֵינֶךָ בְּשַׁלֵּחֲךָ אֹתוֹ חָפְשִׁי מֵעִמָּךְ כִּי מִשְׁנֶה שְׂכַר שָׂכִיר עֲבָדְךָ שֵׁשׁ שָׁנִים וּבֵרַכְךָ יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ בְּכֹל אֲשֶׁר תַּעֲשֶׂה:

οὐ σκληρὸν ἔσται ἐναντίον σου ἐξαποστελλομένων αὐτῶν ἐλευθέρων ἀπὸ σοῦ ὅτι ἐφέτιον μισθὸν τοῦ μισθωτοῦ ἐδούλευσέν σοι ἓξ ἔτη καὶ εὐλογήσει σε κύριος ὁ θεός σου ἐν πᾶσιν οἷς ἐὰν ποιῇς

18 ܘܠܵܐ ܢܸܬ̣ܒ̇ܐܸܫ ܒܥܲܝܢܲܝ̈ܟ ܡܵܐ ܕܫܵܒܹ̇ܩ ܐܲܢ̄ܬ̇ ܠܹܗ ܒܲܪ ܚܹܐܪܹ̈ܐ ܡ̣ܢ ܠܘܵܬ̣ܵܟ݂ ܡܸܛܠ ܕܚܲܕ݂ ܬܪܹܝܢ ܒܐܲܓ̣ܪܵܐ ܕܐܲܓ̣ܝܼܪܵܐ ܦܲܠܚܵܟ݂ ܫܸܬ̣ ܫܢ̈ܝܼܢ ܘܲܢܒܲܪܟ݂ܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܒܟ݂ܠܡܸܕܸ̇ܡ ܕܥܵܒܹ̇ܕ݂ ܐܲܢ̄ܬ̇.

Non avertas ab eis oculos tuos, quando dimiseris eos liberos, quoniam juxta mercedem mercenarii per sex annos servivit tibi: ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in cunctis operibus quæ agis.

არა ფიცხელ გიჩნდეს წინაშე შენსა, რაჟამს გამოავლინებდე შენგან განთავისუფლებულსა, რამეთუ წელიწდეულად სასყიდელითა მორეწისაჲთა გმსახურებდა შენ ექუს წელ და გაკურთხოს შენ უფალმან ღმერთმან შენმან ყოველთა მათ საქმეთა შენთა, რომელსაცა იქმოდე.

18 It shall not seem hard unto thee, when thou sendest him away free from thee; for he hath been worth a double hired servant to thee, in serving thee six years: and the LORD thy God shall bless thee in all that thou doest.

יט. כָּל הַבְּכוֹר אֲשֶׁר יִוָּלֵד בִּבְקָרְךָ וּבְצֹאנְךָ הַזָּכָר תַּקְדִּישׁ לַיהֹוָה אֱלֹהֶיךָ לֹא תַעֲבֹד בִּבְכֹר שׁוֹרֶךָ וְלֹא תָגֹז בְּכוֹר צֹאנֶךָ:

πᾶν πρωτότοκον ὃ ἐὰν τεχθῇ ἐν τοῖς βουσίν σου καὶ ἐν τοῖς προβάτοις σου τὰ ἀρσενικά ἁγιάσεις κυρίῳ τῷ θεῷ σου οὐκ ἐργᾷ ἐν τῷ πρωτοτόκῳ μόσχῳ σου καὶ οὐ μὴ κείρῃς τὸ πρωτότοκον τῶν προβάτων σου

19 ܟܠ ܒܙܼܟ݂ܪܵܐ ܕܡܸܬ̣ܝܼܠܸܕ݂ ܒܬ̣ܵܘܪ̈ܲܝܟ ܘܲܒ̣ܥܵـ̈ܢܵܟ݂ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܩܲܕܸ̇ܫ ܠܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܸܦܠܘܿܚ ܒܒܘܼܟ݂ܪܹ̈ܐ ܕܬ̣ܵܘܪ̈ܲܝܟ ܘܠܵܐ ܬܸܓܘܿܙ ܒܘܼܟ݂ܪܹ̈ܐ ܕܥܵܢܵܟ݂.

De primogenitis, quæ nascuntur in armentis, et in ovibus tuis, quidquid est sexus masculini, sanctificabis Domino Deo tuo. Non operaberis in primogenito bovis, et non tondebis primogenita ovium.

ყოველივე პირმშოჲ, რომელი იშვეს ზროხათა შენთაჲ, გინა თუ ცხოვართაჲ უპედი, განწმიდო შენ უფლისა ღმრთისა შენისათჳს, არა აქმნიო ჴარი იგი პირმშოთა შენთაჲ და არცა მოჰრისო ცხოვარი იგი პირმშოთა შენთაჲ.

19 All the firstling males that come of thy herd and of thy flock thou shalt sanctify unto the LORD thy God: thou shalt do no work with the firstling of thy bullock, nor shear the firstling of thy sheep.

כ. לִפְנֵי יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ תֹאכְלֶנּוּ שָׁנָה בְשָׁנָה בַּמָּקוֹם אֲשֶׁר יִבְחַר יְהֹוָה אַתָּה וּבֵיתֶךָ:

ἔναντι κυρίου φάγῃ αὐτὸ ἐνιαυτὸν ἐξ ἐνιαυτοῦ ἐν τῷ τόπῳ ᾧ ἐὰν ἐκλέξηται κύριος ὁ θεός σου σὺ καὶ ὁ οἶκός σου

20 ܐܸܠܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܐܲܟ݂ܘܿܠܲܝܗܝ ܕܲܫܢܵܐ ܒܲܫܢܵܐ ܒܐܲܬ̣ܪܵܐ ܕܓ̣ܵܒܹܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܐܲܢ̄ܬ̇ ܘܒܲܝܬܵܟ݂.

In conspectu Domini Dei tui comedes ea per annos singulos in loco quem elegerit Dominus, tu et domus tua.

არამედ წინაშე უფლისა ღმრთისა შენისა შეშჭამო იგი წლითი წლად ადგილსა მას, რომელი გამოირჩიოს უფალმან ღმერთმან შენმან, შენ და სახლეულთა შენთა შეჭამეთ იგი.

20 Thou shalt eat it before the LORD thy God year by year in the place which the LORD shall choose, thou and thy household.

כא. וְכִי יִהְיֶה בוֹ מוּם פִּסֵּחַ אוֹ עִוֵּר כֹּל מוּם רָע לֹא תִזְבָּחֶנּוּ לַיהֹוָה אֱלֹהֶיךָ:

ἐὰν δὲ ᾖ ἐν αὐτῷ μῶμος χωλὸν ἢ τυφλὸν ἢ καὶ πᾶς μῶμος πονηρός οὐ θύσεις αὐτὸ κυρίῳ τῷ θεῷ σου

21 ܘܐܸܢ ܢܸܗܘܸܐ ܒܹܗ ܡܘܼܡܵܐ ܐܵܘ ܢܸܬ̣ܚܓܲܪ ܐܵܘ ܢܸܬ̣ܥܵܘܲܪ ܐܵܘ ܟܠ ܡܘܼܡ ܕܲܣܢܸܐ ܠܵܐ ܬܩܲܪܒ̣ܝܼܘܗܝ ܠܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂.

Sin autem habuerit maculam, vel claudum fuerit, vel cæcum, aut in aliqua parte deforme vel debile, non immolabitur Domino Deo tuo:

უკუეთუ ბილწ რაჲმე იყოს მის თანა, ბრმა იყოს, ანუ ყრუ იყოს, ანუ მკელობელი იყოს, ანუ სხუა რაჲმე ბოროტ სიხაშმე იყოს მის თანა, არა დაუკლა იგი უფალსა ღმერთსა შენსა,

21 And if there be any blemish therein, as if it be lame, or blind, or have any ill blemish, thou shalt not sacrifice it unto the LORD thy God.

כב. בִּשְׁעָרֶיךָ תֹּאכְלֶנּוּ הַטָּמֵא וְהַטָּהוֹר יַחְדָּו כַּצְּבִי וְכָאַיָּל:

ἐν ταῖς πόλεσίν σου φάγῃ αὐτό ὁ ἀκάθαρτος ἐν σοὶ καὶ ὁ καθαρὸς ὡσαύτως ἔδεται ὡς δορκάδα ἢ ἔλαφον

22 ܐܸܠܵܐ ܒܩܘܼܪ̈ܝܵܟ݂ ܐܲܟ݂ܘܿܠܲܝܗܝ ܕܲܛܡܲܐ ܘܕܲܕ݂ܟ݂ܐ ܐܲܟ݂ܚܕ݂ܵܐ ܐܲܝܟ݂ ܛܲܒ̣ܝܵܐ ܘܐܲܝܟ݂ ܐܲܝܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܝܼܘܗܝ.

sed intra portas urbis tuæ comedes illud: tam mundus quam immundus similiter vescentur eis, quasi caprea et cervo.

არამედ ქალაქთა შინა შენთა შეშჭამო იგი, წმიდამან და არაწმიდამან ზოგად. შეჭამონ ვითარცა ქურციკი და ვითარცა ირემი.

22 Thou shalt eat it within thy gates: the unclean and the clean person shall eat it alike, as the roebuck, and as the hart.

כג. רַק אֶת דָּמוֹ לֹא תֹאכֵל עַל הָאָרֶץ תִּשְׁפְּכֶנּוּ כַּמָּיִם:

πλὴν τὸ αἷμα οὐ φάγεσθε ἐπὶ τὴν γῆν ἐκχεεῖς αὐτὸ ὡς ὕδωρ

23 ܒܲܠܚܘܿܕ݂ ܕܡܵܐ ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܼܢ ܐܸܠܵܐ ܥܲܠ ܐܲܪܥܵܐ ܐܲܫܘܿܕܲܝܗܝ ܐܲܝܟ݂ ܡܲـ̈ܝܵܐ.

Hoc solum observabis, ut sanguinem eorum non comedas, sed effundes in terram quasi aquam.

ხოლო სისხლი მისი არა შეშჭამოთ, არამედ ვითარცა წყალი დასთხიოთ იგი ქუეყანასა ზედა.

23 Only thou shalt not eat the blood thereof; thou shalt pour it upon the ground as water.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=0c211ab6-9922-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display