You are here: BP HOME > CM > Old Persian-Elamite-Akkadian: Darius Behistun Inscription > fulltext
Old Persian-Elamite-Akkadian: Darius Behistun Inscription

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages
Choose display
  • Enable images
  • Enable footnotes
    • Show all footnotes
    • Minimize footnotes
Search-help
Choose specific texts..
    Click to Expand/Collapse Option Complete text
Click to Expand/Collapse OptionColumn I
Click to Expand/Collapse OptionColumn II
Click to Expand/Collapse OptionColumn III
Click to Expand/Collapse OptionColumn IV
Click to Expand/Collapse OptionColumn V
𐎰𐎠𐎫𐎡𐎹 𐏓 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁 𐏓 𐎧𐏁𐎠𐎹𐎰𐎡𐎹 𐏓 𐎱𐎫𐎡𐎹 𐏓 𐎯𐎢𐎻𐎡𐎫𐎡𐎹𐎶 𐏓 𐏃𐎷(58)𐎡𐏂𐎡𐎹𐎠 𐏓 𐏃𐎥𐎶𐎫𐎠 𐏓 𐎱𐎼𐎡𐎫𐎠 𐏓 𐎱-𐎫𐎡𐏁 𐏓 𐎺𐎢𐎷𐎡𐎿𐎶 𐏓 𐏃𐎶𐎼𐎴𐎶 𐏓 𐎨𐎼𐎫𐎴𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎢(59)𐎫𐎡𐎹𐎠𐎼 𐏓 𐎴𐎠𐎶𐎠 𐏓 𐎭𐏃𐎹𐎠𐎢𐏁 𐏓 𐎠𐎼𐎷𐎡𐎴𐎡𐎹𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎺𐎭𐎠 𐏓 𐏃𐎶𐎼𐎴𐎶 𐏓 𐎠𐎤𐎢𐎴𐎺 𐏓 (60) 𐎠𐎢𐎼𐎶𐏀𐎭𐎠𐎶𐎡𐎹 𐏓 𐎢𐎱𐎿𐎫𐎠𐎶 𐏓 𐎠𐎲𐎼 𐏓 𐎺𐏁𐎴𐎠 𐏓 𐎠𐎢𐎼𐎶𐏀𐎭𐎠𐏃 𐏓 𐎣𐎠𐎼 𐏓 𐏃𐎹 𐏓 𐎶(61)𐎴𐎠 𐏓 𐎠𐎺𐎶 𐏓 𐎣𐎠𐎼𐎶 𐏓 𐎫𐎹𐎶 𐏓 𐏃𐎷𐎡𐏂𐎡𐎹𐎶 𐏓 𐎠𐎩 𐏓 𐎺𐎿𐎡𐎹 𐏓 𐎰𐎢𐎼𐎺𐎠𐎼𐏃𐎹 𐏓 𐎶𐎠𐏃(62)𐎹𐎠 𐏓 𐎪𐎡𐎹𐎶𐎴𐎶 𐏓 𐎱𐎫𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎺𐎰𐎠𐏁𐎠𐎶 𐏓 𐏃𐎶𐎼𐎴𐎶 𐏓 𐎣𐎼𐎫𐎶 𐏓 𐎱𐎿𐎠𐎺 𐏓 𐎺𐎢𐎷𐎡𐎿 (63) 𐏓 𐎨𐎡𐎫𐎠 𐏓 𐎶𐎠𐎶 𐏓 𐎠𐎶𐎠𐎴𐎹 𐏓 𐎠𐎼𐎷𐎡𐎴𐎡𐎹𐎡𐎹 𐏓 𐎹𐎠𐎫𐎠 𐏓 𐎠𐎭𐎶 𐏓 𐎠𐎼𐎿𐎶 𐏓 𐎶𐎠𐎭𐎶 (64) 𐏓 
2.57-64: θātiy Dārayavauš xšāyaθiya patiy duvitīyam hamiçiyā hagmatā paraitā patiš Vaumisam hamaranam cartanaiy Autiyāra nāmā dahạyāuš Arminiyaiy avadā hamaranam akunava Auramazdāmaiy upastām abara vašnā Auramazdāha kāra haya manā avam kāram tayam hamiçiyam aja vasiy Θūravāharahạyā māhạyā jiyamnam patiy avaθāšām hamaranam kạrtam pasāva Vaumisa citā mām amānaya Arminiyaiy yātā adam arasam Mādam 
Darius the King says: Again the second time the rebels, having assembled, came out against Vaumisa to do battle. (There is) a district, Autiyâra by name, in Armenia, there they fought the battle. Ahuramazda bore me aid; by the favour of Ahuramazda, my army severely defeated that rebellious army. Towards the close of the month Thuravâhara, then the battle was fought by them. After that, Vaumisa waited for me, until I reached Media. 
24b. a-ak ša2-rak 2(diš)-um-me-ma dišpe3-ti-ip pir2-ru ir ša2-ir-ra-ip-ma dišma-u-mi-iš-ša2 ir-ma ši-in-nu-ip ša2-par2-rak-um-me hu-ut-ti-nu-un hu-pa2 me-ni ba-ti-in ha-u-ti-ia-ru-iš hi-še ha-mi ša2-par2-rak-um-me hu-ut-ta2-iš du-ra-maš-da pi-ik-ti dišu2 ta2-iš za-u-mi-in du-ra-maš-da-na dištaš-šu-ip2 ap-pa dišu2-[ni]-na dištaš-šu-ip2 ap-pa dišpe3-ti-ip ir-še-ik-ki hal-pi-iš dITI-MEŠ dtu-ir-ma-ir pu-in-ki-te-ma hi zi2-la ša2-par2-rak-um-me hu-ut-ta2-iš me-ni dišma-u-mi-iš-ša2 dišhar-mi-nu-ia-ip-ik-ki za-ti-iš ku-iš dišu2 dišma-da-pe3-ik-ki ši-in-nu-gi-ut 
And again (for) the 2nd (time) the rebels assembled (and) came against Maumiša: let us do battle! In a district, Hautiyaruš by name, (they) did battle. Ahuramazda sent me aid. (By) the intercession of Ahuramazda, my troops slaughtered the rebellious troops. The month Turmar, at its end thus (they) did battle. Then Maumiša waited in Armenia until I came to Media. 
[ina lib3]-bi-šu2-ni 2(diš) LIM 3(u) 4(diš) ina ša2-ni-ti KASKAL ni-ik-ru-tu2 ip-hu-ru-nim-ma il-li-ku-u' a-na tar-ṣi dišu2-mi-is-si a-na e-peš ME3 (56) ar2-ki ina kuru2-ti-[ia-a-ri] šu-um-šu2 ina kuru2-ra-aš2-ṭu i-te-ep-šu ṣa-al-tu4 du2-ra-mi-iz-da is-se-dan-nu ina GISSU ša2 du2-ra-mi-iz-da u2-qu at-tu-a u2-qu ni-ik-ru-tu2 id-du-ku U4 3(U)-KAM ša2 ITI GU4 i-te-ep-šu2 ṣal-tu4 id-du-ku ina lib3-bi-šu2-nu 2(diš) LIM 4(u) 5(diš) u bal-ṭu-tu2 uṣ-ṣab-bi-tu2 dišLIM 5(diš) ME 5(u) 8(diš) (57) ar2-ki dišu2-mi-is-si ša2-ni-ti KASKAL la e-pu-uš ina kuru2-ra-aš2-ṭu i-dag-ga-lu pa-ni-ia2 a-di UGU ša2 ana-ku a-na kurma-da-a-a al-la-ku dišda-ri-ia-muš LUGAL ki-a-am i-qab-bi 
𐎰𐎠𐎫𐎡𐎹 𐏓 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁 𐏓 𐎧𐏁𐎠𐎹𐎰𐎡𐎹 𐏓 𐎱𐎿𐎠𐎺 𐏓 𐎠𐎭𐎶 𐏓 𐎴𐎡𐎩𐎠𐎹𐎶 𐏓 𐏃𐎨𐎠 𐏓 (65) 𐎲𐎠𐎲𐎡𐎼𐎢𐏁 𐏓 𐎠𐏁𐎡𐎹𐎺𐎶 𐏓 𐎶𐎠𐎭𐎶 𐏓 𐎹𐎰𐎠 𐏓 𐎶𐎠𐎭𐎶 𐏓 𐎱𐎼𐎠𐎼𐎿𐎶 𐏓 𐎤𐎢𐎯𐎽𐎢𐏁 𐏓 𐎴𐎠𐎶 𐏓 (66) 𐎺𐎼𐎭𐎴𐎶 𐏓 𐎶𐎠𐎭𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎺𐎭𐎠 𐏓 𐏃𐎢𐎺 𐏓 𐎳𐎼𐎺𐎼𐎫𐎡𐏁 𐏓 𐏃𐎹 𐏓 𐎶𐎠𐎭𐎡𐎹 𐏓 𐎧𐏁𐎠𐎹𐎰𐎡𐎹 𐏓 𐎠(67)𐎥𐎢𐎲𐎫𐎠 𐏓 𐎠𐎡𐏁 𐏓 𐏃𐎭𐎠 𐏓 𐎣𐎠𐎼𐎠 𐏓 𐎱𐎫𐎡𐏁 𐏓 𐎶𐎠𐎶 𐏓 𐏃𐎶𐎼𐎴𐎶 𐏓 𐎨𐎼𐎫𐎴𐎡𐎹 𐏓 𐎱𐎿𐎠𐎺 𐏓 𐏃𐎶𐎼𐎴(68)𐎶 𐏓 𐎠𐎤𐎢𐎶𐎠 𐏓 𐎠𐎢𐎼𐎶𐏀𐎭𐎠𐎶𐎡𐎹 𐏓 𐎢𐎱𐎿𐎫𐎠𐎶 𐏓 𐎠𐎲𐎼 𐏓 𐎺𐏁𐎴𐎠 𐏓 𐎠𐎢𐎼𐎶𐏀𐎭𐎠𐏃 𐏓 𐎣𐎠𐎼𐎶 (69) 𐏓 𐎫𐎹𐎶 𐏓 𐎳𐎼𐎺𐎼𐎫𐎡𐏁 𐏓 𐎠𐎭𐎶 𐏓 𐎠𐎩𐎴𐎶 𐏓 𐎺𐎿𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎯𐎢𐎣𐎴𐎡𐏁𐏃𐎹 𐏓 𐎶𐎠𐏃𐎹𐎠 𐏓 𐏔𐏒𐏒𐏑 𐏓 𐎼(70)𐎢𐎨𐎲𐎡𐏁 𐏓 𐎰𐎣𐎫𐎠 𐏓 𐎠𐏃 𐏓 𐎠𐎺𐎰𐎠 𐏓 𐏃𐎶𐎼𐎴𐎶 𐏓 𐎠𐎤𐎢𐎶𐎠 𐏓 
2.64-70: θātiy Dārayavauš xšāyaθiya pasāva adam nijāyam hacā Bābirauš ašiyavam Mādam yaθā Mādam parārasam Kuduruš nāma vardanam Mādaiy avadā hauv Fravạrtiš haya Mādaiy xšāyaθiya agaubatā āiš hadā kārā patiš mām hamaranam cartanaiy pasāva hamaranam akumā Auramazdāmaiy upastām abara vašnā Auramazdāha kāram tayam Fravạrtaiš adam ajanam vasiy Ādukanaišahạyā māhạyā XXV raucabiš θakatā āha avaθā hamaranam akumā 
Darius the King says: After that I went away from Babylon; I set off for Media. When I reached Media - (there is) a town, Kundurush by name, in Media – there this Phraortes, who called himself the king in Media, came with an army against me to do battle. After that, we fought the battle. Ahuramazda bore me aid; by the favour of Ahuramazda I severely defeated the army of Phraortes. 25 days of the month Adukanaisha were past, then we fought the battle. 
25a. a-ak dišda-ri-ia-ma-u-iš dišLUGAL na-an-ri me-ni dišu2 dišba-bi3-li-mar li-lu-gi-ut-ta2 dišma-da-pe3-ik-ki pa-ri-ia sa-ap dišma-da-pe3-ik-ki in pa-ru-gi-ut HAL-MEŠ ku-un-tar-ru-iš hi-še dišma-da-pe3-ik-ki ha-mi dišpir2-ru-mar-ti-iš hu-pir2-ri ši-in-nu-ik ak-ka4 na-an-ri dišu2 dišLUGAL-me dišma-da-pe3-na hu-ut-ta2 ma-ra ša2-par2-rak-um-me hu-ut-ti-man-ra me-ni ša2-par2-rak-um-me hu-ut-ta2-hu-ut du-ra-maš-da pi-ik-ti dišu2 ta2-iš za-u-mi-in du-ra-maš-da-na ha-mi dištaš-šu-ip2 ap-pa dišpir2-ru-mar-ti-iš-na dišu2 hal-pi ir-še-ik-ki 2(u) 5(diš) dna-an dITI-MEŠ dha-du-kan2-na-iš-na pi-ir-ka4 hi zi2-la ša2-par2-rak-um-me hu-ut-ti-u2-ut 
And Darius the king says: Then I came forth from Babylon and went to Media. When I went to Media, the town, Kuntarruš by name, in Media, that Phraortes, who said: I held kingship of the Medes, came to do battle. Then (we) did battle. Ahuramazda sent me aid. (By) the intercession of Ahuramazda, I slaughtered the troops of Phraortes. 25 days of the month Hadukannaš had passed, thus (we) did battle. 
ar2-ki ul-tu babilax(|DIN.TIR|)ki ana-ku u2-ṣa-am-ma at-ta-lak a-na kurma-da-a-a a-na ka-ša2-di a-na kurma-da-a-a ina iriku-un-du-ur šu-um-šu2 ina kurma-da-a-a (58) a-na tar-ṣi-ia2 dišpa-ar-u2-mar-ti-iš a-ga-šu-u ša2 iq-bu-u um-ma a-na-ku dišha-ša2-at-ri-it-ti NUMUN ša2 dišu2-ma-ku-iš-tar LUGAL kurma-da-a-a it-ti u2-qu it-ta3-lak a-na e-peš ME3 ar2-ki ni-te-pu-uš ṣal-tu4 du2-ra-mi-iz-da is-se-dan-nu ina GISSU ša2 du2-ra-mi-iz-da u2-qu ša2 dišpa-ar-u2-mar-ti-iš (59) [ni]-du-uk U4 2(u) 5(diš)-KAM ŠA2 ITI BAR2 ni-te-pu-uš ṣa-[al-yu4] ni-du-uk ina lib3-bi-šu2-nu 3(u) 4(diš) LIM 4(diš) me 2(u) 5(diš) u bal-ṭu-tu2 uṣ-ṣab-bi-tu2 ... 
𐎰𐎠𐎫𐎡𐎹 𐏓 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁 𐏓 𐎧(71)𐏁𐎠𐎹𐎰𐎡𐎹 𐏓 𐎱𐎿𐎠𐎺 𐏓 𐏃𐎢𐎺 𐏓 𐎳𐎼𐎺𐎫𐎡𐏁 𐏓 𐏃𐎭𐎠 𐏓 𐎣𐎶𐎴𐎡𐎲𐎡𐏁 𐏓 𐎠𐎿𐎲𐎠𐎼𐎡𐎲𐎡𐏁 𐏓 𐎠𐎸𐎢𐎰 𐏓 𐎼(72)𐎥𐎠 𐏓 𐎴𐎠𐎶𐎠 𐏓 𐎭𐏃𐎹𐎠𐎢𐏁 𐏓 𐎶𐎠𐎭𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎺𐎱𐎼𐎠 𐏓 𐎠𐏁𐎡𐎹𐎺 𐏓 𐎱𐎿𐎠𐎺 𐏓 𐎠𐎭𐎶 𐏓 𐎣𐎠𐎼𐎶 𐏓 𐎳(73)𐎼𐎠𐎡𐏁𐎹𐎶 𐏓 𐎴𐎡𐎱𐎮𐎡𐎹 𐏓 𐎳𐎼𐎺𐎼𐎫𐎡𐏁 𐏓 𐎠𐎥𐎼𐎲𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎴𐎹𐎫𐎠 𐏓 𐎠𐎲𐎡𐎹 𐏓 𐎶𐎠𐎶 𐏓 𐎠𐎭(74)𐎶𐏁𐎡𐎹 𐏓 𐎢𐎫𐎠 𐏓 𐎴𐎠𐏃𐎶 𐏓 𐎢𐎫𐎠 𐏓 𐎥𐎢𐏁𐎠 𐏓 𐎢𐎫𐎠 𐏓 𐏃𐏀𐎠𐎴𐎶 𐏓 𐎳𐎼𐎠𐎩𐎴𐎶 𐏓 𐎢𐎫𐎠𐏁(75)𐎡𐎹 𐏓 𐏑 𐎨𐏁𐎶 𐏓 𐎠𐎺𐎩𐎶 𐏓 𐎯𐎢𐎺𐎼𐎹𐎠𐎶𐎡𐎹 𐏓 𐎲𐎿𐎫 𐏓 𐎠𐎭𐎠𐎼𐎡𐎹 𐏓 𐏃𐎽𐎢𐎺𐏁𐎡𐎶 𐏓 𐎣(76)𐎠𐎼 𐏓 𐎠𐎺𐎡𐎴 𐏓 𐎱𐎿𐎠𐎺𐏁𐎡𐎶 𐏓 𐏃𐎥𐎶𐎫𐎠𐎴𐎡𐎹 𐏓 𐎢𐏀𐎶𐎹𐎠𐎱𐎫𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎤𐎢𐎴𐎺𐎶 (77) 𐏓 𐎢𐎫𐎠 𐏓 𐎶𐎼𐎫𐎡𐎹𐎠 𐏓 𐎫𐎹𐎡𐏁𐎡𐎹 𐏓 𐎳𐎼𐎫𐎶𐎠 𐏓 𐎠𐎵𐎢𐏁𐎡𐎹𐎠 𐏓 𐎠𐏃𐎫𐎠 𐏓 𐎠𐎺𐎡𐎹 𐏓 𐏃(78)𐎥𐎶𐎫𐎠𐎴𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎫𐎼 𐏓 𐎮𐎡𐎭𐎠𐎶 𐏓 𐎳𐎼𐎠𐏃𐎩𐎶 𐏓 
2.70-78: θātiy Dārayavauš xšāyaθiya pasāva hauv Fravạrtiš hadā kamnaibiš asabāraibiš amuθa Ragā nāma dahạyāuš Mādaiy avaparā ašiyava pasāva adam kāram frāišaya nipadiy Fravạrtiš agạrbiya ānayatā abiy mām adamšaiy utā nāham utā gaušā utā hạzānam frājanam utāšaiy I cašma avajam duvarayāmaiy basta adāriya haruvašim kāra avaina pasāvašim Hagmatānaiy uzmayāpatiy akunavam utā martiyā tayaišaiy fratamā anušiyā āhatā avaiy Hagmatānaiy [atar] didām frāhajam 
Darius the King says: After that, this Phraortes with a few horsemen fled. (There is) a district, Ragâ (Ray) by name, in Media - along there he went off. After that I sent an army in pursuit. Phraortes, having been seized, was brought to me. I cut off his nose and ears and tongue. And I put out one eye. At my door he was kept bound; all the people saw him. After that, at Hamadân I impaled him, and the men who were his foremoset supporters, them I hanged at Hamadân in the fort. 
25b. me-ni dišpir2-ru-mar-ti-iš hu-pir2-ri dište-ul-nu-ip ha-ri-ik-ki-ip i-ta2-ka4 pu-ut-tuk-ka4 rak-ka4-an sa-ak me-ni dišu2 dištaš-šu-ip2 me-mi ta2-ah ha-mi-mar mar-ri-ka4 dišu2-ik-ki tin-gi-ik dišu2 hi ši-um-me a-ak ti-ut-me a-ak si-ri maz-zi2-ia el-te ki du-ma zi2-ip dišu2-ni-na-ma rap2-pa2-ka4 mar-ri-ik dištaš-šu-ip2 mar-pe3-ip-ta2 ir zi2-ia-iš a-ak me-ni ag-ma-ta2-na gešru-ir-ma ir pe3-la a-ak ku-ut-ta2 dišRUH-MEŠ ap-pa ha-tar-ri-man-nu da-mi hu-pa-ip-pi hu-pi-pe3 ag-ma-ta2-na hal-mar-ri-iš-ma-mar SAG-MEŠ ap-pi-ni ša2-ra kap-pa-ka4 ap-pi-in si-ra 
Then that Phraortes together with several horsemen fled and went to Rakkan. Then I sent the troops after him. From there (he) was seized and brought (back) to me. I cut off his nose and tongue and ears and I put out one eye, (and) at my gate (he) was bound and seized. All people saw him and then at Ecbatana I impaled him and the men who were his foremost followers. At a fortress in Ecbatana I cut off their heads. I displayed(?) all of them together. 
ar2-ki dišpa-ar-u2-mar-ti-iš a-ga-šu-u it-ti LU2 ERIN2-MEŠ i-ṣu-tu2 e-li EDIN ša2 ANŠE-KUR-RA-MEŠ zah2-ma il-lik-ma ina kurra-ga-a' šu-um-šu2 ina kurma-da-a-a ar2-ki a-na-ku u2-qu (60) a-na tar-ṣi-šu2-nu aš2-pur-ma dišpa-ar-u2-mar-ti-iš a-ga-šu-u u LU2 ERIN2-MEŠ ša2 it-ti-šu2 iṣ-ṣab-tu-ma a-na pa-ni-ia2 iš-pu-ru ar2-ki ana-ku ap-pi-šu2 geštušu2 li-ša2-an-šu2 u2-bat-tiq diš-en IGI[šu2] u2-nap-pil šu-u2 ṣab-tu ku-ullu ina ka2-ia2 u2-qu gab-bi im-ma-ru-uš ar2-ki ina za-qi-pi ina iria-ga-ma-ta-nu al-ta-kan-šu2 (61) lu2DUMU-DU3-MEŠ-šu2 ad-du-uk pap 4(u) 7(diš) [bi]-rit iria-ga-ma-ta-nu sad-du-[meš]_šu-nu a-lu-ul ul-tu ki-li-li [ša2] bir-tu 
𐎰𐎠𐎫𐎡𐎹 𐏓 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁 𐏓 𐎧𐏁(79)𐎠𐎹𐎰𐎡𐎹 𐏓 𐏑 𐎶𐎼𐎫𐎡𐎹 𐏓 𐎨𐎡𐏂𐎫𐎧𐎶 𐏓 𐎴𐎠𐎶 𐏓 𐎠𐎿𐎥𐎼𐎫𐎡𐎹 𐏓 𐏃𐎢𐎺𐎶𐎡𐎹 𐏓 𐏃𐎷𐎡𐏂𐎡𐎹 𐏓 (80) 𐎠𐎲𐎺 𐏓 𐎣𐎠𐎼𐏃𐎹𐎠 𐏓 𐎠𐎺𐎰𐎠 𐏓 𐎠𐎰𐏃 𐏓 𐎠𐎭𐎶 𐏓 𐎧𐏁𐎠𐎹𐎰𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎷𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎿𐎥𐎼𐎫(81)𐎡𐎹 𐏓 𐎢𐎺𐎧𐏁𐎫𐎼𐏃𐎹𐎠 𐏓 𐎫𐎢𐎶𐎠𐎹𐎠 𐏓 𐎱𐎿𐎠𐎺 𐏓 𐎠𐎭𐎶 𐏓 𐎣𐎠𐎼𐎶 𐏓 𐎱𐎠𐎼𐎿𐎶 𐏓 𐎢𐎫(82)𐎠 𐏓 𐎶𐎠𐎭𐎶 𐏓 𐎳𐎼𐎠𐎡𐏁𐎹𐎶 𐏓 𐎫𐎧𐎶𐎿𐎱𐎠𐎭 𐏓 𐎴𐎠𐎶 𐏓 𐎶𐎠𐎭 𐏓 𐎶𐎴𐎠 𐏓 𐎲𐎭𐎣 𐏓 𐎠𐎺𐎶(83)𐏁𐎠𐎶 𐏓 𐎶𐎰𐎡𐏁𐎫𐎶 𐏓 𐎠𐎤𐎢𐎴𐎺𐎶 𐏓 𐎠𐎺𐎰𐎠𐏁𐎠𐎶 𐏓 𐎠𐎰𐏃𐎶 𐏓 𐎱𐎼𐎡𐎫𐎠 𐏓 𐎣(84)𐎠𐎼𐎶 𐏓 𐏃𐎷𐎡𐏂𐎡𐎹𐎶 𐏓 𐏃𐎹 𐏓 𐎶𐎴𐎠 𐏓 𐎴𐎡𐎹 𐏓 𐎥𐎢𐎲𐎠𐎫𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎺𐎶 𐏓 𐎩𐎫𐎠 𐏓 𐎱𐎿(85)𐎠𐎺 𐏓 𐎫𐎧𐎶𐎿𐎱𐎠𐎭 𐏓 𐏃𐎭𐎠 𐏓 𐎣𐎠𐎼𐎠 𐏓 𐎠𐏁𐎡𐎹𐎺 𐏓 𐏃𐎶𐎼𐎴𐎶 𐏓 𐎠𐎤𐎢𐎴𐎢𐏁 𐏓 𐏃𐎭(86)𐎠 𐏓 𐎨𐎡𐏂𐎫𐎧𐎶𐎠 𐏓 𐎠𐎢𐎼𐎶𐏀𐎭𐎠𐎶𐎡𐎹 𐏓 𐎢𐎱𐎿𐎫𐎠𐎶 𐏓 𐎠𐎲𐎼 𐏓 𐎺𐏁𐎴𐎠 𐏓 𐎠𐎢𐎼𐎶𐏀(87)𐎭𐎠𐏃 𐏓 𐎣𐎠𐎼 𐏓 𐏃𐎹 𐏓 𐎶𐎴𐎠 𐏓 𐎠𐎺𐎶 𐏓 𐎣𐎠𐎼𐎶 𐏓 𐎫𐎹𐎶 𐏓 𐏃𐎷𐎡𐏂𐎡𐎹𐎶 𐏓 𐎠𐎩 𐏓 𐎢𐎫𐎠 𐏓 𐎨(88)𐎡𐏂𐎫𐎧𐎶𐎶 𐏓 𐎠𐎥𐎼𐎲𐎠𐎹 𐏓 𐎠𐎴𐎹 𐏓 𐎠𐎲𐎡𐎹 𐏓 𐎶𐎠𐎶 𐏓 𐎱𐎿𐎠𐎺𐏁𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎭𐎶 𐏓 𐎢𐎫𐎠 𐏓 𐎴(89)𐎠𐏃𐎶 𐏓 𐎢𐎫𐎠 𐏓 𐎥𐎢𐏁𐎠 𐏓 𐎳𐎼𐎠𐎩𐎴𐎶 𐏓 𐎢𐎫𐎠𐏁𐎡𐎹 𐏓 𐏑 𐎨𐏁𐎶 𐏓 𐎠𐎺𐎩𐎶 𐏓 𐎯𐎢𐎺𐎼𐎹𐎠(90)𐎶𐎡𐎹 𐏓 𐎲𐎿𐎫 𐏓 𐎠𐎭𐎠𐎼𐎡𐎹 𐏓 𐏃𐎽𐎢𐎺𐏁𐎡𐎶 𐏓 𐎣𐎠𐎼 𐏓 𐎠𐎺𐎡𐎴 𐏓 𐎱𐎿𐎠𐎺𐏁𐎡𐎶 𐏓 𐎠𐎼𐎲𐎡𐎼𐎠𐎹𐎠 𐏓 (91) 𐎢𐏀𐎶𐎹𐎠𐎱𐎫𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎤𐎢𐎴𐎺𐎶 𐏓 
2.78-91: θātiy Dārayavauš xšāyaθiya I martiya Ciçataxma nāma Asagartiya hauvmaiy hamiçiya abava kārahạyā avaθā aθaha adam xšāyaθiya amiy Asagartaiy Uvaxštarahạyā taumāyā pasāva adam kāram Pārsam utā Mādam frāišayam Taxmaspāda nāma Māda manā badaka avamšām maθištam akunavam avaθāšām aθaham paraitā kāram hamiçiyam haya manā naiy gaubataiy avam jatā pasāva Taxmaspāda hadā kārā ašiyava hamaranam akunauš hadā Ciçataxmā Auramazdāmaiy upastām abara vašnā Auramazdāha kāra haya manā avam kāram tayam hamiçiyam aja utā Ciçataxmam agạrbāya ānaya abiy mām pasāvašaiy adam utā nāham utā gaušā frājanam utāšaiy I cašma avajam duvarayāmaiy basta adāriya haruvašim kāra avaina pasāvašim Arbairāyā uzmayāpatiy akunavam 
Darius the King says: One man, Chissatakhma (Tritantaichmes) by name, a Sagartian, he became rebellious to me. To the people thus he said, "I am the King in Sagartia, of the family of Cyaxares." After that, I sent forth a Persian and Median army. (There was) a Median, Takhmaspâda by name, my subject; him I made their chief. Then I said to them, "Go forth, the rebellious army, which will not call itself mine, smite (it)." After that, Takhmaspâda with an army went off. He fought the battle with Tritantaichmes. Ahuramazda bore me aid; by the favour of Ahuramazda my army defeated that rebellious army, and seized (and) led Tritantaichmes to me. After that, I cut off both his nose and ears; and I put I out one eye; at my door he was kept bound. All the people saw him. After that I impaled him in Arbela. 
26. a-ak dišda-ri-ia-ma-u-iš dišLUGAL na-an-ri dišru-uh ki-ir dišzi2-iš-ša2-in-tak-ma hi-še 2-ša2-kar-ti-ia-ra hu-pir2-ri dišu2-ik-ki-mar pe3-ip-tuk-ka4 dištaš-šu-ip2-pe3 hi zi2-la ap ti-ri-iš na-an-ri dišLUGAL-me dišu2 hu-ut-ta2 dišNUMUN-MEŠ dišma-ak-iš-tar-ra-na ni-ma-an ma-ra me-ni dišu2 dištaš-šu-ip2 dišpar2-šipx(Eš) a-ak dišma-da-pe3 ti-ip-pe3 ta2-ah dištak-maš-ba-da hi-še dišma-da dišu2 dišli-[pa2]-ru-ri hu-pir2-ri dišir-ša2-ir-ra ap-pi-ni ir hu-ut-ta2 hi zi2-la ap ti-ri-ia mi-te-iš dištaš-šu-ip2 ap-pa dišpe3-ti-ip dišu2-ni-na in-ni ti-ri-man-pi hu-pi-pe3 hal-pi-iš man-ka4 me-ni dištak-maš-ba-da dištaš-šu-ip2 i-ta2-ka4 sa-ak ša2-par2-rak-um-me dišzi2-iš-ša2-in-tak-ma hi ta2-iš du-ra-maš-da pi-ik-ti dišu2 ta2-iš za-u-mi-in du-ra-maš-da-na dištaš-šu-ip2 ap-pa dišu2-ni-na dištaš-šu-ip2 ap-pa dišpe3-ti-ip-pe3 ir-še-ik-ki hal-pi-iš ku-ut-ta2 dišzi2-iš-ša2-in-tak-ma ir mar-ri-iš dišu2-ik-ki ir tin-gi-iš dišu2 hi ši-um-me a-ak si-ri maz-zi2 el-te ki du-ma zi2-ip dišu2-ni-na-ma rap2-pa2-ka4 mar-ri-ik dištaš-šu-ip2 mar-ri-pe3-ip-ta2 ir zi2-ia-iš me-[ni] har-be-ra hi-še ha-mi dišu2 gešru-ir-ma ir pe3-la 
And Darius the king says: One man, Zišantakma by name, a Sagartian, rebelled against me and the to the people thus said: I held kingship. (I) am of the family of Cyaxares. Then I sent forth the Persian and the Median troops. Takmašbada by name, a Mede, my servant, I made him their chief, thus (I) said to them: Go forth! Rebellious troops (who) do not call themselves mine, kill them! Then Takmašbada together with troops went (off and) did battle with Zišantakma. Ahuramazda sent me aid. (By) the intercession of Ahuramazda, my troops slaughtered the rebellious troops and (they) seized Zišantakma (and) brought him to me. I cut off his nose and ears and put out one eye, and at my gate (he) was bound and seized. All people saw him. Then at Harbera by name, I impaled him. 
dišda-ri-ia-muš LUGAL ki-a-am i-qab-bi ar2-ki diš-en LU2 dišši-it-ra-an-tah-ma lu2sa-ga-ar-ta-a-a it-ba-am-ma i-qab-bi a-na u2-qu um-ma ana-ku LUGAL NUMUNša2 dišu2-ma-ku-iš-tar ar2-i ana-ku u2-qu kurma-da-a-a (62) [u] kurpar-su aš2-pur-ma dištah-ma-as-pa-da MUšu2 lu2qal-la-a lu2ma-da-a-a GAL-u2 ina UGU-[šu2-nu] al-ta-par um-ma al-ka-ma du-ka-a' ni-ik-ru-tu2 ša2 la i-šem-mu-'i-in-ni ar2-ki dištah-ma-as-pa-da it-ta-lak it-ti u2-qu ṣa-al-tu4 it-ti dišši-it-ra-an-tah-ma i-pu-uš-ma du2-ra-mi-iz-da is-se-dan-nu ina GISSU ša2 du2-ra-mi-iz-da (63) u2-qu at-tu-u-a a-na ni-ik-ru-tu id-du-ku U4 5(diš)-KAM ša2 ITI DU6 [i-te]-ep-šu2 ṣal-tu2 dišši-it-ta-an-tah-ma iṣ-ṣab-tu2-ma a-na pa-ni-ia2 iš-pu-ru ar2-ki a-na-ku ap-pi-šu GEŠTUšu li-ša2-an-šu u2-[bat]-tiq diš-en IGI-šu2 [u2]-nap-pil su-u2 ṣab-tu ku-ul-lu ina KA2-ia2 u2-qu gab-bi im-ma-ru-uš ar2-ki ina iriar-ba-'i-il ina za-qi-pi aš2-ku-un-šu2 PAP di-i-ki u bal-ṭu (64) [ša2] u2-qu ni-ik-ru-tu2 4(diš) ME 4(u) 7(diš) 
𐎰𐎠𐎫𐎡𐎹 𐏓 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁 𐏓 𐎧𐏁𐎠𐎹𐎰𐎡𐎹 𐏓 𐎡𐎶 𐏓 𐎫𐎹 𐏓 𐎶(92)𐎴𐎠 𐏓 𐎣𐎼𐎫𐎶 𐏓 𐎶𐎠𐎭𐎡𐎹 𐏓 
2.91-92: θātiy Dārayavauš xšāyaθiya ima taya manā kạrtam Mādaiy 
Darius the King says: This (is) what was done by me in Media. 
27. a-ak dišda-ri-ia-ma-u-iš dišLUGAL na-an-ri hi dišu2 dišma-da-pe3-ik-ki hu-ut-ta2 
And Darius the king says: This is what I accomplished in Media. 
dišda-ri-ia-muš LUGAL ki-a-am i-qab-bi a-ga-a ša2 a-na-ku ina kurma-da-a-a e-pu-šu2 
𐎰𐎠𐎫𐎡𐎹 𐏓 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁 𐏓 𐎧𐏁𐎠𐎹𐎰𐎡𐎹 𐏓 𐎱𐎼𐎰𐎺 𐏓 𐎢𐎫𐎠 𐏓 𐎺𐎼(93)𐎣𐎠𐎴 𐏓 𐏃𐎷𐎡𐏂𐎡𐎹𐎠 𐏓 𐎠𐎲𐎺 𐏓 𐏃𐎨𐎠𐎶 𐏓 𐎳𐎼𐎺𐎼𐎫𐎡𐏁 𐏓 𐎠𐎥𐎢𐎲𐎫𐎠 𐏓 𐎻𐏁𐎫𐎠𐎿𐎱 𐏓 𐎶𐎴𐎠 𐏓 𐎱𐎡𐎫𐎠 𐏓 𐏃(94)𐎢𐎺 𐏓 𐎱𐎼𐎰𐎺𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐏃 𐏓 𐎠𐎺𐎶 𐏓 𐎣𐎠𐎼 𐏓 𐎠𐎺𐏃𐎼𐎭 𐏓 𐏃𐎷𐎡𐏂𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎲𐎺 𐏓 𐎱𐎿𐎠𐎺 𐏓 𐎻𐏁𐎫𐎠𐎿𐎱 𐏓 𐎠(95)𐏁𐎡𐎹𐎺 𐏓 𐏃𐎭𐎠 𐏓 𐎣𐎠𐎼𐎠 𐏓 𐏃𐎹𐏁𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎵𐎢𐏁𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐏃 𐏓 𐎻𐎡𐏁𐎱𐎢𐏀𐎠𐎫𐎡𐏁 𐏓 𐎴𐎠𐎶 𐏓 𐎺𐎼𐎭(96)𐎴𐎶 𐏓 𐎱𐎼𐎰𐎺𐎡𐎹 𐏓 𐎠𐎺𐎭𐎠 𐏓 𐏃𐎶𐎼𐎴𐎶 𐏓 𐎠𐎤𐎢𐎴𐎢𐏁 𐏓 𐏃𐎭𐎠 𐏓 𐎱𐎼𐎰𐎺𐎡𐎲𐎡𐏁 𐏓 𐎠𐎢𐎼𐎶𐏀𐎭𐎠𐎶𐎡𐎹 (97) 𐏓 𐎢𐎱𐎿𐎫𐎠𐎶 𐏓 𐎠𐎲𐎼 𐏓 𐎺𐏁𐎴𐎠 𐏓 𐎠𐎢𐎼𐎶𐏀𐎭𐎠𐏃 𐏓 𐎻𐏁𐎫𐎠𐎿𐎱 𐏓 𐎠𐎺𐎶 𐏓 𐎣𐎠𐎼𐎶 𐏓 𐎫𐎹𐎶 𐏓 𐏃𐎷𐎡𐏂𐎡𐎹(98)𐎶 𐏓 𐎠𐎩 𐏓 𐎺𐎿𐎡𐎹 𐏓 𐎻𐎡𐎹𐎧𐎴𐏃𐎹 𐏓 𐎶𐎠𐏃𐎹𐎠 𐏓 𐏔𐏒 𐏓 𐎼𐎢𐎨𐎲𐎡𐏁 𐏓 𐎰𐎣𐎫𐎠 𐏓 𐎠𐏃 𐏓 𐎠𐎺𐎰𐎠𐏁𐎠𐎶 𐏓 𐏃𐎶𐎼𐎴𐎶 𐏓 𐎣𐎼𐎫m 
2.92-98: θātiy Dārayavauš xšāyaθiya Parθava utā Vạrkāna [hamiçiyā] *abava *hacāma *Fravạrtaiš *agaubatā Vištāspa manā pitā hauv [Parθavaiy] āha avam kāra *avahạrda [hamiçiya] abava pasāva Vištāspa *ašiyava [hadā] *kārā *hayašaiy *anušiya āha *Višpauzātiš nāma vardanam [Parθavaiy] avadā hamaranam akunauš hadā Parθavaibiš Auramazdāmaiy [upastām abara] vašnā Auramazdāha [Vištāspa] avam kāram [tayam] hamiçiyam [aja vasiy] Viyaxanahạya māhạyā [XXII raucabiš] θakatā āha avaθāšām hamaranam kạrtam 
Darius the King says; Parthia and Varkâna (Hyrcania) became rebellious from me. They called themselves Phraortes' (men). Vishtâspa (Hystaspes), my father, he was in Parthia. The people forsook him, (and) became rebellious. After that, Hystaspes went off with an army which was supporting him. (There is) a town, Vishpauzâtish by name, in Parthia, there he fought the battle with the Parthians. Ahuramazda bore me aid; by the favour of Ahuramazda, Hystaspes severely defeated that army, which was rebellious. 22 days of the month Viyakhna were past, then the battle was fought by them. 
28. a-ak dišda-ri-ia-ma-u-iš dišLUGAL na-an-ri dišpar2-tu-maš-pe3 a-ak dišmi-ir-ka4-nu-ia-ip dišu2-ik-ki-mar pe3-ip-ti-ip-pa2 dišpir2-ru-mar-ti-iš-na ti-ri-ia-iš dišmi-iš-da-aš2-ba dišu2 dišat-ta2-ta2 dišpar2-tu-maš ša3-ri-ir hu-pir2-ri dištaš-šu-ip2 ir maš2-te-ma-iš-ša2 pe3-ip-ti-ip a-ak me-ni dišmi-iš-da-aš2-ba dištaš-šu-ip2 ap-pa da-mi-nu i-ta2-ka4 sa-ak HAL-MEŠ mi-iš-ba-u-za-ti-iš hi-še par2-tu-maš ha-mi ša2-par2-rak-um-me dišpe3-ti-ip ap-ma ta2-iš du-ra-maš-da pi-ik-ti dišu2 ta2-iš za-u-mi-in du-ra-maš-da-na dišmi-iš-da-aš2-ba dištaš-šu-ip2 ap-pa dišpe3-ti-ip hal-pi-iš ir-še-ik-ki 2(u) 2(diš) dna-an dITI-MEŠ dmi-ia-kan2-na-iš-na pi-ir-ka4 hi zi2-la ša2-par2-rak-um-me hu-ut-ta2-iš 
And Darius the king says: The Parthians and the Hyrcanians rebelled against me and called themselves those of Phraortes. Hystaspes, my father, was in Parthia. The troops abandoned him and rebelled and then Hystaspes together with troops at his side went (off and) in the town, Mišbauzatiš by name, in Parthia, (he) did battle (with) rebels. Ahuramazda sent me aid. (By) the intercession of Ahuramazda, Hystaspes slaughtered the rebellious troops. 22 days of the month Miyakannaš had passed, thus (he) did battle. 
dišda-ri-ia-muš LUGAL ki-a-am i-qab-bi lu2pa-ar-tu-ma-a-a MEŠ lu2[mar]-gu-ma-a MEŠ la-pa-ni-ia2 it-te-ek-ru it-ti dišpa-ar-mar-ti-iš iz-zi-zu-u dišuš-ta-as-pi AD-u2-a ina kurpa-ar-tu-u2 a-šib-ma (65) u2-qu la-pa-ni-šu2 a-na dišpa-ar-mar-ti-is it-tal-ku ar2-ki dišuš-ta-as-pi it-ti u2-qu lib3-bi ki-i-nu it-ta-lak ina iriu2-mi-iš-pa-za-tu šu-um-[šu2] ina kurpa-ar-tu-u2 i-te-ep-šu2 ṣa-al-tu4 du2-ra-mi-iz-da is-se-dan-nu ina GISSU ša2 du2-ra-mi-iz-da dišuš-ta-as-pi id-duk a-na ni-ik-ru-tu2 a-ga-šu2-nu U4 2(u) 2(diš)-KAM (66) ša2 ITI ŠE i-te-ep-šu2 ṣa-al-tu4 id-du-ku ina lib3-bi-šu2-[nu] 6(diš) LIM 3(diš) ME 4(u) 6(diš) u bal-ṭu-tu2 uṣ-ṣab-bi-tu2 4(diš) LIM 3(diš) [ME] 4(u) 6(diš) 
column 3 
DARIUS INSCRIPTION AT BEHISTUN. COLUMN III 
Column 3 
No Elamite 
 
No Akkadian 
Go to Wiki Documentation
Enhet: Det humanistiske fakultet   Utviklet av: IT-seksjonen ved HF
Login