Ἐν τοιαύτῃ δὲ ὄντος τοῦ βασιλέως πλάνῃ δεινῇ καὶ ἀπάτῃ, γεννᾶται αὐτῷ παιδίον, πάνυ εὐμορφότατον, καὶ ἐξ αὐτῆς τῆς ἐπανθούσης αὐτῷ ὡραιότητος τὸ μέλλον προσημαῖνον.
ἐλέγετο γὰρ μηδαμοῦ ἐν τῇ γῇ ἐκείνῃ τοιοῦτόν ποτε φανῆναι χαριέστατον καὶ περικαλλὲς παιδίον.
χαρᾶς δὲ μεγίστης ἐπὶ τῇ γεννήσει τοῦ παιδὸς ὁ βασιλεὺς πλησθείς, τοῦτον μὲν Ἰωάσαφ ἐκάλεσεν, αὐτὸς δὲ πρὸς τοὺς εἰδωλικοὺς ναοὺς ἀνοήτως ἀπῄει τοῖς ἀνοητοτέροις αὐτῶν θεοῖς θύσων καὶ εὐχαριστηρίους ὕμνους ἀποδώσων, ἀγνοῶν τίς ὁ τῶν καλῶν ἁπάντων ἀληθῶς αἴτιος, πρὸς ὃν ἔδει τὴν πνευματικὴν ἀναφέρειν θυσίαν.
ἐκεῖνος οὖν, τοῖς ἀψύχοις καὶ κωφοῖς τὴν αἰτίαν τῆς τοῦ παιδὸς γεννήσεως ἀνατιθείς, πανταχοῦ διέπεμπε συναγαγεῖν τὰ πλήθη εἰς τὰ τούτου γενέθλια·
καὶ ἦν ἰδεῖν πάντας συρρέοντας τῷ φόβῳ τοῦ βασιλέως, ἐπαγομένους τε τὰ πρὸς τὴν θυσίαν εὐτρεπισμένα, ὡς ἑκάστῳ ἡ χεὶρ εὐπόρει καὶ ἡ πρὸς τὸν βασιλέα εὔνοια εἶχε.
μάλιστα δὲ αὐτοὺς ἠρέθιζε πρὸς φιλοτιμίαν αὐτός, ταύρους καταθῦσαι φέρων ὅτι πλείστους καὶ εὐμεγέθεις,
καὶ οὕτω πάνδημον ἑορτὴν τελέσας, πάντας ἐφιλοτιμεῖτο δώροις ὅσοι (32,1) τε τῆς βουλῆς ἦσαν καὶ τῶν ἐν τέλει, καὶ ὅσοι περὶ τὸ στρατιωτικόν, ὅσοι τε τῶν εὐτελῶν καὶ ἀσήμων.
Cum autem rex in tam gravi errore atque impostura versaretur, nascitur ei elegantissima forma filius, atque ex ea pulchritudine quae ipsi affusa erat id quod futurum erat praesignans.
Sic enim sermone ferebatur in illa terra puerum pari pulchritudine ac venustate nusquam exstitisse.
Rex autem ob pueri nativitatem maximo gaudio perfusus, eum Josaphat nominavit; atque ad idolorum templa demens (452a,1) se contulit, ut dementioribus sacrificia offerret, laudesque ad edendam grati animi significationem persolveret: ignorans nimirum quisnam bonorum omnium vere auctor esset, ad quem spirituale sacrificium adhiberi deberet.
Ille igitur rebus inanimis et surdis filii ortum acceptum ferens, quaqua versum missis nuntiis plebem ad ejus natalitia celebranda cogendam curabat.
Ac cernere erat omnes regis metu confluentes, secumque ea quae ad sacrificium accommodata erant afferentes, pro cujusque scilicet facultatum modulo, atque erga eum benevolentia.
Praesertim autem ipse stimulos eis ad munificentiam admovebat, ut qui quamplurimos et maximos boves mactandos offerret.
Atque ad hunc modum luculentissimo festo peracto, omnes, tam qui senatorii ordinis (452b,1) erant magistratuque fungebantur, quam militum manum atque etiam plebeios et ignobiles amplissimis donis prosequebatur.
While the king was under this terrible delusion and error, there was born unto him a son, a right goodly child, whose beauty from his very birth was prophetic of his future fortunes.
Nowhere in that land, they said, had there ever been seen so charming and lovely a babe.
Full of the keenest joy at the birth of the child, the king called him Ioasaph, and in his folly went in person to the temples of his idols, for to do sacrifice and offer hymns of praise to his still more foolish gods, unaware of the real giver of all good things, to whom he should have offered the spiritual sacrifice.
He then, ascribing the cause of his son’s birth to things lifeless and dumb, sent out into all quarters to gather the people together to celebrate his son’s birth-day:
and thou mightest have seen all the folk running together for fear of the king, and bringing their offerings ready for the sacrifice, according to the store at each man’s hand, and his favour toward his lord.
But chiefly the king stirred them up to emulation. He brought full many oxen, of goodly size, for sacrifice,
and thus, making a feast for all his people, he bestowed largesses on all his counsellors and officers, and on all his soldiers, and all the poor, and men of low degree.
Nu sem konongr var i þessarre villu. þa fœddezt honom sveinbarnn með sva undarllegom oc vsenom friðleik. þui et birttizt i hans fagrleik þat er siðar meir varð um þenna svein synt.
þat var almæle af ollum er hann sa. at þvilikt sveinbarnn var alldrigi fyrr fœtt i þeim landum.
Viðr þenna atburð varð konongr miok feginn oc glaðr oc let þenna svein kalla Iosaphat. Af sinni viðu oc vantru for hann skyndilega til hova sinna oc blothusa þeirra sem hann gofgaðe guð sin i. þeim at þions oc þakka þenna nyan fagnað. sva sem blindr allz goz. en þeim glœymdi hann er þessa sælo oc hveria aðra gaf honom oc allum aðrum.
Hann gofgaðe oc lovaðe blinda oc dauva sina guði. Sennde nu boð um allt sitt lannd oc riki. oc bauð til at koma rikum oc fatœkom. oc dyrkka oc virða þessa burðartið sunar sins.
þvi matte sia mykynn fiolda rikra manna oc fatœkra er þingat sotte. þviat engi þorðe annat þo at annat villdi. Hverr maðr hafðe með ser slika forn sem fong hafðe til. hverr sem framazt matte.
þeir varo þar mest sœmder er sterkusta oc stœrsta yxn oc feitasta graðunga fœrðo goðom sinum.
En at lokenne þessarre hatið gladde konongr hvern þann mann er þar var komenn val oc sœmelega eptir þvi sem samde hans tign oc þeirra verðleikum. Foro þa aller glaðer til sins eigins er i þessarre hatið komo til konongs eptir hans boðe.
Medens nu Kongen var i denne Vildfarelse, födtes ham et Drengebarn af en saa forunderlig og sjelden Skjönhed - thi i hans Skjönhed bebudedes, hvad der siden aabenbarede sig med Hensyn til denne (12,1) Dreng -
at det sagdes enstemmig af Alle, der saa ham, at saadant Drengebarn var aldrig for födt i de Lande.
Ved denne Begivenhed blev Kongen meget fornöiet og glad og lod denne Dreng kalde Josaphat. Paa Grund af sin Vildfarelse og vrange Tro drog han ilsomt til sine Templer og de Offerhuse, hvori han dyrkede sine Guder, for at tjene og takke dem for denne nye Glæde. Ligesom blind for alt Godt forglemte han den, som var, Giver af denne Lykke og enhver anden for ham og alle Andre,
men tilbad og prisede sine blinde og döve Guder. Nu sendte han Bud over hele sit Land og Rige og indbod Rige og Fattige til at komme og prise og festligholde denne sin Söns Födselsstund.
Derfor kunde man se en stor Mængde Rige og Fattige som sogte derhen; thi Ingen torde Andet, om han end vilde. Hver Mand havde saadanne Offere med sig, som han havde Leilighed til, hver efter bedste Evne.
Da bleve de mest hædrede, som bragte sine Guder de stærkeste og störste Öxne og fedeste Tyre.
Men da denne Höitid var endt, gav Kongen hver Mand, som var kommen derhen, gode og sömmelige Foræringer, saaledes som det passede for hans Værdighed og deres Fortjenester. Saa droge alle de, som i denne Höitid kom til Kongen efter hans Bud, glade til sit Hjem.
Complete text