Bibliotheca Polyglotta

Ἀμέλει οὑτωσὶ συχνάζων ἐν ταῖς προόδοις ὁ τοῦ βασιλέως υἱὸς εἶδεν ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν, κατὰ λήθην τῶν ὑπηρετῶν, ἄνδρας δύο, ὧν ὁ μὲν λελωβημένος, τυφλὸς δὲ ὁ ἕτερος ἦν· οὓς ἰδών, καὶ ἀηδισθεὶς τὴν ψυχήν, λέγει τοῖς μετ' αὐτοῦ· (56,1) Τίνες οὗτοι, καὶ ποταπὴ ἡ δυσχερὴς αὐτῶν θέα;

(458c,1) Cum igitur regis filius ad hunc modum foras crebro progrederetur, quadam die ministrorum oblivione factum est ut duos viros perspiceret, quorum alter lepra, alter caecitate laborabat. Quos conspicatus, atque animi moestitia affectus, ab iis qui secum erant quinam hi essent, et quodnam grave hoc spectaculum esset, percontatus est;

So thus it came to pass that the king’s son often went abroad. One day, through the negligence of his attendants, he descried two men, the one maimed, and the other blind. In abhorrence of the sight, he cried to his esquires, “Who are these, and what is this distressing spectacle?”

(2) Nv einn dagh sem hann var (3) i slikri fylgð ser skemtannde. þa (4) sa hann. at vuarum ollum þeim (5) er með honom varo. tva fatøka (6) menn. annan vanheilan. en annan (7) blinndan. oc er hann leít þa. þa (8) rygðizt hann nokkot. oc spurði (9) sina menn. huerir ero þesser (10) er sva ero leiðileger a at lita.

Som han nu en Dag morede sig i saadant Selskab, saa han, uforvarende for alle dem der var med ham, to fattige Mænd, den ene spedalsk, den anden blind. Og da han saa dem, blev han noget nedslaaet, og spurgte sine Mænd: “Hvo ere disse, som ere saa afskyelige at se paa?”

οἱ δέ, μὴ δυνάμενοι τὸ εἰς ὅρασιν αὐτοῦ ἐλθὸν ἀποκρύψαι, ἔφησαν· Πάθη ταῦτά εἰσιν ἀνθρώπινα, ἅτινα ἐξ ὕλης διεφθαρμένης καὶ σώματος κακοχύμου τοῖς βροτοῖς συμβαίνειν εἴωθε.

illi autem, cum id quod in ipsius aspectum venerat occultare non possent, has humanas calamitates esse responderunt, quae ex corrupta materia, et corpore vitiosis humoribus pleno, mortalibus contingere solent.

They, unable to conceal what he had with his own eyes seen, answered, “These be human sufferings, which spring from corrupt matter, and from a body full of evil humours.”

(11) En þo at þeir villdi løyna hann (12) þa þorðo þeir þo eigi. firir þvi (13) at hann hafðe aðr fullgorllega (14) seet. þat sem hann sa alldrigi (15) fyri. oc þvi svaraðu þeir honom (16) þesser menn hava þeskyns sott (17) oc pinlir. er mannlegre natturu (18) kann opttlega. til hannda at koma. (19) með ymsum atburðum (20) stundum með þui. at þat kømr (21) af vheilsamu bloðe. stundum (22) af hita. stundum af (23) kullda eða vheilsamre nøyzlu. (24) er i mote er mannzens natturv. (25) oc af margskyns annare (26) natturu. oc vangiæzlo.

Men skjönt de vilde dölge det for ham, torde de dog ikke, fordi han allerede ganske tydeligt havde seet, hvad han aldrig för saa, og derfor svarede de ham: “Disse Mænd have et Slags Sygdom og Lidelser, som ofte kan ramme den menneskelige Natur ved forskjellige Tilfælde, stundom saaledes at det kommer af usundt Blod, stundom af Hede, stundom af Kulde eller af usund Föde, som er imod Menneskets Natur, og af mange andre Slags medfödte Anlæg eller Vanrögt.”

καί φησιν ὁ παῖς· Πᾶσι τοῖς ἀνθρώποις ταῦτα εἴθισται συμβαίνειν;

Tum ille: Cunctisne hominibus haec accidere consueverunt?

The young prince asked, “Are these the fortune of all men?”

konnongs (27) sunr spurði þa enn. koma þessar (28) sotter. at allum monnum iafnt

(24,1) Kongesönnen spurgte da atter: “Træffe disse Sygdomme alle Mennesker uden Forskjel?”

λέγουσιν ἐκεῖνοι· Οὐ πᾶσιν, ἀλλ' οἷς ἂν ἐκτραπείη τὸ ὑγιεινὸν ἐκ τῆς τῶν χυμῶν μοχθηρίας.

Non cunctis, inquiunt illi, verum iis duntaxat quorum valetudo propter improbos humores depravata sit.

They answered, “Not of all, but of those in whom the principle of health is turned away by the badness of the humours.”

(29) En þeir suaraðu. eigi at allum (30) iafnt. nema þeim monnum (31) er heilsunni tapa. af oheilsamo (32) bloðe. annare vanheilsu

Men, de svarede: “Nei, kun de Mennesker, som miste Helbred en ved usundt Blod og anden Sygelighed”.

αὖθις οὖν ἐπυνθάνετο ὁ παῖς Εἰ οὐ πᾶσι, φησί, τοῦτο τοῖς ἀνθρώποις συμβαίνειν εἴωθεν, ἀλλά τισιν, ἆρα γνωστοὶ καθεστήκασιν, οὓς μέλλει ταῦτα καταλήψεσθαι τὰ δεινά; ἢ ἀδιορίστως καὶ ἀπροόπτως ὑφίσταται;

Rursum igitur sciscitari perrexit adolescens: Si (458d,1) non omnes homines in has calamitates incidere consueverunt, sed quidam duntaxat, exploratumne est quinam sint quos malorum acerbitates arrepturae sint; an contra citra ullam distinctionem atque ex improviso conflantur?

Again the youth asked, “If then this is wont to happen not to all, but only to some, can they be known on whom this terrible calamity shall fall? or is it undefined and unforeseeable?”

(3va1) En spurði hann annanz sinni. (2) ef þessara fa eigi aller menn (3) iafnt. þa manv þeir auðkendir (4) vera. er þessar sotter fa eða kømr (5) þetta vuart a menn.

Endnu spurgte han anden Gang: “Dersom ikke alle Mennesker uden Forskjel faa disse, da ere vel de letkjendelige, som faa disse Sygdomme, eller kommer dette uforvarende paa Mennesker?”

λέγουσιν ἐκεῖνοι· Καὶ τίς τῶν ἀνθρώπων τὰ μέλλοντα συνιδεῖν δύναται καὶ ἀκριβῶς ἐπιγνῶναι; κρεῖττον γὰρ ἀνθρωπίνης φύσεως τοῦτο, καὶ μόνοις ἀποκληρωθὲν τοῖς ἀθανάτοις θεοῖς.

Et quis tandem hominum, responderunt illi, futura perspicere ac perfecte intelligere queat? Hoc enim humanae naturae captum excedit, ac solis immortalibus diis attributum est.

“What man,” said they, “can discern the future, and accurately ascertain it? This is beyond human nature, and is reserved for the immortal gods alone.”

þeir (6) svaraðu. eigi mego menn þat (7) vita firir vorðna luti. þvi at (8) þat er. þvi at þat er meira en (9) mannleg nattura mege vita. (10) Goðom einum er þat lovat. er (11) vdauðleger ero. vorðna luti firir (12) at vita.

De svarede: “Mennesker kunne ei forud vide tilkommende Ting; thi det er mere, end den menneskelige Natur kan vide. Guderne alene, som ere udödelige, er det forundt forud at vide tilkommende Ting.”

καὶ ἐπαύσατο μὲν ὁ τοῦ βασιλέως υἱὸς ἐπερωτῶν, ὠδυνήθη δὲ τὴν καρδίαν ἐπὶ τῷ ὁραθέντι, καὶ ἠλλοιώθη ἡ μορφὴ τοῦ προσώπου αὐτοῦ τῷ ἀσυνήθει τοῦ πράγματος.

Hic percontandi quidem finem fecit regis filius; verum ex hujusmodi spectaculo dolorem animo cepit, reique novitate ita affectus est, ut oris ipsius forma immutaretur.

The young prince ceased from his questioning, but his heart was grieved at the sight that he had witnessed, and the form of his visage was changed by the strangeness of the matter.

ekki spurði hann þa fleira (13) at sinni En þo rygðizt hiartta (14) hans miok af þessom (15) lutum. er nv hafðe hann seet. (16) oc miok huarf i fra honom (17) fegrð anndliz hans. firir þvi (18) at eigi hafðe aðr. honom firir (19) Augu komet leiðilegare lvti

Han spurgte ikke om Mere den Gang; men dog blev hans Hjerte meget nedslaaet ved disse Ting, som han nu havde seet, og hans Ansigt tabte meget af sit gode Udseende; thi hæsligere Ting vare aldrig för komne ham for Öine.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=6b66a46b-e33b-11e6-9707-0050569f23b2

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display