Bibliotheca Polyglotta

Tena samayena buddho bhagavā Rājagahe viharati Gijjhakūṭe pabbate. tena kho pana samayena aññatitthiyā paribbājakā cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitvā dhammaṃ bhāsanti. te manussā upasaṃkamanti dhammasavanāya. te labhanti aññatitthiyesu paribbājakesu pemaṃ, labhanti pasādaṃ, labhanti aññatitthiyā paribbājakā pakkhaṃ. |1|

Uddāna n/a . . .

. . . .

“อุปสมฺปนฺเนน ภิกฺขุนา เมถุโน ธมฺโม น ปฏิเสวิตพฺโพ อนฺตมโส ติรจฺฉานคตายปิ. โย ภิกฺขุ เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวติ อสฺสมโณ โหติ อสกฺยปุตฺติโย. เสยฺยถาปิ นาม ปุริโส สีสจฺฉินฺโน อภพฺโพ เตน สรีรพนฺธเนน ชีวิตุํ เอวเมว ภิกฺขุ เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวิตฺวา อสฺสมโณ โหติ อสกฺยปุตฺติโย. ตํ เต ยาวชีวํ อกรณียํ. “อุปสมฺปนฺเนน ภิกฺขุนา อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ น อาทาตพฺพํ อนฺตมโส ติณสลากํ อุปาทาย.

atha kho rañño Māgadhassa Seniyassa Bimbisārassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi: etarahi kho aññatitthiyā paribbājakā cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitvā dhammaṃ bhāsanti. te manussā upasaṃkamanti dhammasavanāya. te labhanti aññatitthiyesu paribbājakesu pemaṃ, labhanti pasādaṃ, labhanti aññatitthiyā paribbājakā pakkhaṃ. yaṃ nūna ayyāpi cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipateyyun ti. |2|

. . . . .

โย ภิกฺขุ ปาทํ วา ปาทารหํ วา อติเรกปาทํ วา อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทิยติ อสฺสมโณ โหติ อสกฺยปุตฺติโย. เสยฺยถาปิ นาม ปณฺฑุปลาโส พนฺธนา ปมุตฺโต อภพฺโพ หริตตฺถาย เอวเมว ภิกฺขุ ปาทํ วา ปาทารหํ วา อติเรกปาทํ วา อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทิยิตฺวา อสฺสมโณ โหติ อสกฺยปุตฺติโย. ตํ เต ยาวชีวํ อกรณียํ. “อุปสมฺปนฺเนน ภิกฺขุนา สญฺจิจฺจ ปาโณ ชีวิตา น โวโรเปตพฺโพ อนฺตมโส กุนฺถกิปิลฺลิกํ อุปาทาย. โย ภิกฺขุ สญฺจิจฺจ มนุสฺสวิคฺคหํ ชีวิตา โวโรเปติ อนฺตมโส คพฺภปาตนํ อุปาทาย อสฺสมโณ โหติ อสกฺยปุตฺติโย. เสยฺยถาปิ นาม ปุถุสิลา ทฺเวธา ภินฺนา อปฺปฏิสนฺธิกา โหติ เอวเมว ภิกฺขุ สญฺจิจฺจ มนุสฺสวิคฺคหํ ชีวิตา โวโรเปตฺวา อสฺสมโณ โหติ อสกฺยปุตฺติโย ตํ เต ยาวชีวํ อกรณียํ.

atha kho rājā Māgadho Seniyo Bimbisāro yena bhagavā ten’ upasaṃkami, upasaṃkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. ekamantaṃ nisinno kho rājā Māgadho Seniyo Bimbisāro bhagavantaṃ etad avoca: idha mayhaṃ bhante rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi: etarahi kho aññatitthiyā paribbājakā . . . aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipateyyun ti. sādhu bhante ayyāpi cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipateyyun ti. |3|

. . . .

“อุปสมฺปนฺเนน ภิกฺขุนา อุตฺตริมนุสฺสธมฺโม น อุลฺลปิตพฺโพ อนฺตมโส ‘สุญฺญาคาเร อภิรมามี’ติ. โย ภิกฺขุ ปาปิจฺโฉ อิจฺฉาปกโต อสนฺตํ อภูตํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อุลฺลปติ ฌานํ วา วิโมกฺขํ วา สมาธึ วา สมาปตฺตึ วา มคฺคํ วา ผลํ วา อสฺสมโณ โหติ อสกฺยปุตฺติโย. เสยฺยถาปิ นาม ตาโล มตฺถกจฺฉินฺโน อภพฺโพ ปุน วิรุฬฺหิยา เอวเมว ภิกฺขุ ปาปิจฺโฉ อิจฺฉาปกโต อสนฺตํ อภูตํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อุลฺลปิตฺวา อสฺสมโณ โหติ อสกฺยปุตฺติโย. ตํ เต ยาวชีวํ อกรณีย”นฺติ. จตฺตาริ อกรณียานิ นิฏฺฐิตานิ. (๖๖. อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺขิตฺตกวตฺถูนิ) ๑๓๐. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺขิตฺตโก วิพฺภมิ. โส ปุน ปจฺจาคนฺตฺวา ภิกฺขู อุปสมฺปทํ ยาจิ.

atha kho bhagavā rājānaṃ Māgadhaṃ Seniyaṃ Bimbisāraṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. atha kho rājā Māgadho Seniyo Bimbisāro bhagavatā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ (102) abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi: anujānāmi bhikkhave cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitun ti. |4|

. . .

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อิธ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุ อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺขิตฺตโก วิพฺภมติ. โส ปุน ปจฺจาคนฺตฺวา ภิกฺขู อุปสมฺปทํ ยาจติ. โส เอวมสฺส วจนีโย “ปสฺสิสฺสสิ ตํ อาปตฺติ”นฺติ?

||1||

.

สจาหํ ปสฺสิสฺสามีติ ปพฺพาเชตพฺโพ. สจาหํ น ปสฺสิสฺสามีติ น ปพฺพาเชตพฺโพ.

tena kho pana samayena bhikkhū bhagavatā anuññātaṃ cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitun ti te cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitvā tuṇhī nisīdanti. te manussā upasaṃkamanti dhammasavanāya. te ujjhāyanti khīyanti vipācenti: kathaṃ hi nāma samaṇā Sakyaputtiyā cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitvā tuṇhī nisīdissanti seyyathāpi mūgasūkarā. nanu nāma sannipatitehi dhammo bhāsitabbo ’ti. assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khīyantānaṃ vipācentānaṃ. atha kho te bhikkhū bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi: anujānāmi bhikkhave cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitvā dhammaṃ bhāsitun ti. |1|

. . . . . . .

ปพฺพาเชตฺวา วตฺตพฺโพ “ปสฺสิสฺสสิ ตํ อาปตฺติ”นฺติ? สจาหํ ปสฺสิสฺสามีติ อุปสมฺปาเทตพฺโพ. สจาหํ น ปสฺสิสฺสามีติ น อุปสมฺปาเทตพฺโพ. อุปสมฺปาเทตฺวา วตฺตพฺโพ “ปสฺสิสฺสสิ ตํ อาปตฺติ”นฺติ? สจาหํ ปสฺสิสฺสามีติ โอสาเรตพฺโพ. สจาหํ น ปสฺสิสฺสามีติ น โอสาเรตพฺโพ. โอสาเรตฺวา วตฺตพฺโพ “ปสฺสสิ ตํ อาปตฺติ”นฺติ? สเจ ปสฺสติ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ปสฺสติ ลพฺภมานาย สามคฺคิยา ปุน อุกฺขิปิตพฺโพ. อลพฺภมานาย สามคฺคิยา อนาปตฺติ สมฺโภเค สํวาเส.

||2||

.

อิธ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุ อาปตฺติยา อปฺปฏิกมฺเม อุกฺขิตฺตโก วิพฺภมติ. โส ปุน ปจฺจาคนฺตฺวา ภิกฺขู อุปสมฺปทํ ยาจติ.

atha kho bhagavato rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi: yaṃ nūnāhaṃ yāni mayā bhikkhūnaṃ paññattāni sikkhāpadāni tāni nesaṃ pātimokkhuddesaṃ anujāneyyaṃ, so nesaṃ bhavissati uposathakamman ti. |1|

.

โส เอวมสฺส วจนีโย “ปฏิกริสฺสสิ ตํ อาปตฺติ”นฺติ?

atha kho bhagavā sāyaṇhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi: idha mayhaṃ bhikkhave rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi: yaṃ nūnāhaṃ yāni mayā bhikkhūnaṃ paññattāni sikkhāpadāni tāni nesaṃ pātimokkhuddesaṃ anujāneyyaṃ, so nesaṃ bhavissati uposathakamman ti. anujānāmi bhikkhave pātimokkhaṃ uddisituṃ. |2|

. . . .

สจาหํ ปฏิกริสฺสามีติ ปพฺพาเชตพฺโพ สจาหํ น ปฏิกริสฺสามีติ น ปพฺพาเชตพฺโพ. ปพฺพาเชตฺวา วตฺตพฺโพ “ปฏิกริสฺสสิ ตํ อาปตฺติ”นฺติ? สจาหํ ปฏิกริสฺสามีติ อุปสมฺปาเทตพฺโพ. สจาหํ น ปฏิกริสฺสามีติ น อุปสมฺปาเทตพฺโพ. อุปสมฺปาเทตฺวา วตฺตพฺโพ “ปฏิกริสฺสสิ ตํ อาปตฺติ”นฺติ?

evañ ca pana bhikkhave uddisitabbaṃ: vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. ajj’ uposatho pannaraso. yadi saṃghassa pattakallaṃ, saṃgho uposathaṃ kareyya pātimokkhaṃ uddiseyya. kiṃ saṃghassa pubbakiccaṃ. pārisuddhiṃ āyasmanto (103) ārocetha. pātimokkhaṃ uddisissāmi, taṃ sabbeva santā sādhukaṃ suṇoma manasikaroma. yassa siyā āpatti, so āvikareyya, asantiyā āpattiyā tuṇhī bhavitabbaṃ, tuṇhibhāvena kho panāyasmante parisuddhā ’ti vedissāmi. yathā kho pana paccekapuṭṭhassa veyyākaraṇaṃ hoti, evaṃ eva evarūpāya parisāya yāvatatiyaṃ anussāvitaṃ hoti. yo pana bhikkhu yāvatatiyaṃ anussāviyamāne saramāno santiṃ āpattiṃ nāvikareyya, sampajānamusāvād’ assa hoti. sampajānamusāvādo kho panāyasmanto antarāyiko dhammo vutto bhagavatā. tasmā saramānena bhikkhunā āpannena visuddhāpekkhena santī āpatti āvikātabbā, āvikatā hi ’ssa phāsu hotīti. |3|

. . . . . . . . . . .

สจาหํ ปฏิกริสฺสามีติ โอสาเรตพฺโพ. สจาหํ น ปฏิกริสฺสามีติ น โอสาเรตพฺโพ. โอสาเรตฺวา วตฺตพฺโพ “ปฏิกโรหิ ตํ อาปตฺติ”นฺติ. สเจ ปฏิกโรติ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ปฏิกโรติ ลพฺภมานาย สามคฺคิยา ปุน อุกฺขิปิตพฺโพ. อลพฺภมานาย สามคฺคิยา อนาปตฺติ สมฺโภเค สํวาเส. อิธ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุ ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค อุกฺขิตฺตโก วิพฺภมติ. โส ปุน ปจฺจาคนฺตฺวา ภิกฺขู อุปสมฺปทํ ยาจติ. โส เอวมสฺส วจนีโย “ปฏินิสฺสชฺชิสฺสสิ ตํ ปาปิกํ ทิฏฺฐิ”นฺติ? สจาหํ ปฏินิสฺสชฺชิสฺสามีติ ปพฺพาเชตพฺโพ. สจาหํ น ปฏินิสฺสชฺชิสฺสามีติ น ปพฺพาเชตพฺโพ. ปพฺพาเชตฺวา วตฺตพฺโพ “ปฏินิสฺสชฺชิสฺสสิ ตํ ปาปิกํ ทิฏฺฐิ”นฺติ? สจาหํ ปฏินิสฺสชฺชิสฺสามีติ อุปสมฺปาเทตพฺโพ. สจาหํ น ปฏินิสฺสชฺชิสฺสามีติ น อุปสมฺปาเทตพฺโพ. อุปสมฺปาเทตฺวา วตฺตพฺโพ “ปฏินิสฺสชฺชิสฺสสิ ตํ ปาปิกํ ทิฏฺฐิ”นฺติ? สจาหํ ปฏินิสฺสชฺชิสฺสามีติ โอสาเรตพฺโพ. สจาหํ น ปฏินิสฺสชฺชิสฺสามีติ น โอสาเรตพฺโพ. โอสาเรตฺวา วตฺตพฺโพ “ปฏินิสฺสชฺเชหิ ตํ ปาปิกํ ทิฏฺฐิ”นฺติ.

pātimokkhan ti ādiṃ etaṃ, mukhaṃ etaṃ, pamukhaṃ etaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ, tena vuccati pātimokkhan ti. āyasmanto ’ti piyavacanaṃ etaṃ, garuvacanaṃ etaṃ, sagāravasappatissādhivacanaṃ etaṃ āyasmanto ’ti. uddisissāmīti ācikkhissāmi desessāmi paññāpessāmi paṭṭhapessāmi vivarissāmi vibhajissāmi uttānikarissāmi pakāsessāmi. tan ti pātimokkhaṃ vuccati. sabbeva santā ’ti yāvatikā tassā parisāya therā ca navā ca majjhimā ca, ete vuccanti sabbeva santā ’ti. sādhukaṃ suṇomā ’ti aṭṭhikatvā manasikatvā sabbaṃ cetasā samannāharāma. manasikaromā ’ti ekaggacittā avikkhittacittā avisāhaṭacittā nisāmema. |4|

. . . . . . .

สเจ ปฏินิสฺสชฺชติ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ปฏินิสฺสชฺชติ ลพฺภมานาย สามคฺคิยา ปุน อุกฺขิปิตพฺโพ. อลพฺภมานาย สามคฺคิยา อนาปตฺติ สมฺโภเค สํวาเสติ. มหาขนฺธโก ปฐโม. (๖๗. ตสฺสุทฺทานํ) ๑๓๑. วินยมฺหิ มหตฺเถสุ เปสลานํ สุขาวเห. นิคฺคหานญฺจ ปาปิจฺเฉ ลชฺชีนํ ปคฺคเหสุ จฯ สาสนาธารเณ เจว สพฺพญฺญุชินโคจเร. อนญฺญวิสเย เขเม สุปญฺญตฺเต อสํสเยฯ ขนฺธเก วินเย เจว ปริวาเร จ มาติเก. ยถาตฺถการี กุสโล ปฏิปชฺชติ โยนิโสฯ

yassa siyā āpattīti therassa vā navassa vā majjhimassa vā pañcannaṃ vā āpattikkhandhānaṃ aññatarā āpatti sattannaṃ vā āpattikkhandhānaṃ aññatarā āpatti. so āvikareyyā ’ti so deseyya, so vivareyya, so uttānikareyya, so pakāseyya saṃghamajjhe vā gaṇamajjhe vā ekapuggale vā. asantī nāma āpatti anajjhāpannā vā hoti āpajjitvā vā vuṭṭhitā. tuṇhī bhavitabban ti adhivāsetabbaṃ, na vyāhātabbaṃ, parisuddhā ’ti vedissāmīti jānissāmi dhāressāmi. |5|

. . . .

โย ควํ น วิชานาติ น โส รกฺขติ โคคณํ. เอวํ สีลํ อชานนฺโต กึ โส รกฺเขยฺย สํวรํฯ ปมุฏฺฐมฺหิ จ สุตฺตนฺเต อภิธมฺเม จ ตาวเท. วินเย อวินฏฺฐมฺหิ ปุน ติฏฺฐติ สาสนํฯ ตสฺมา สงฺคาหณาเหตุํ อุทฺทานํ อนุปุพฺพโส. ปวกฺขามิ ยถาญายํ สุณาถ มม ภาสโตฯ วตฺถุ นิทานํ อาปตฺติ นยา เปยฺยาลเมว จ. ทุกฺกรํ ตํ อเสเสตุํ นยโต ตํ วิชานถาติฯ

yathā kho pana paccekapuṭṭhassa veyyākaraṇaṃ hotīti yathā ekena eko puṭṭho vyākareyya, evaṃ eva tassā parisāya jānitabbaṃ maṃ pucchatīti. evarūpā nāma parisā bhikkhuparisā vuccati. yāvatatiyaṃ anussāvitaṃ hotīti sakim pi anussāvitaṃ hoti dutiyam pi anussāvitaṃ hoti tatiyam pi anussāvitaṃ hoti. saramāno ’ti jānamāno sañjānamāno. santī nāma āpatti ajjhāpannā vā hoti āpajjitvā vā avuṭṭhitā. nāvikareyyā ’ti na deseyya na vivareyya na uttānikareyya na pakāseyya (104) saṃghamajjhe vā gaṇamajjhe vā ekapuggale vā. |6|

. . . . . .

โพธิ ราชายตนญฺจ อชปาโล สหมฺปติ. พฺรหฺมา อาฬาโร อุทโก ภิกฺขุ จ อุปโก อิสิฯ โกณฺฑญฺโญ วปฺโป ภทฺทิโย มหานาโม จ อสฺสชิ. ยโส จตฺตาโร ปญฺญาส สพฺเพ เปเสสิ โส ทิสาฯ วตฺถุ มาเรหิ ตึสา จ อุรุเวลํ ตโย ชฏี. อคฺยาคารํ มหาราชา สกฺโก พฺรหฺมา จ เกวลาฯ ปํสุกูลํ โปกฺขรณี สิลา จ กกุโธ สิลา. ชมฺพุ อมฺโพ จ อามโล ปาริปุปฺผญฺจ อาหริฯ ผาลิยนฺตุ อุชฺชลนฺตุ วิชฺฌายนฺตุ จ กสฺสป. นิมุชฺชนฺติ มุขี เมโฆ คยา ลฏฺฐิ จ มาคโธฯ อุปติสฺโส โกลิโต จ อภิญฺญาตา จ ปพฺพชุํ. ทุนฺนิวตฺถา ปณามนา กิโส ลูโข จ พฺราหฺมโณฯ อนาจารํ อาจรติ อุทรํ มาณโว คโณ. วสฺสํ พาเลหิ ปกฺกนฺโต ทส วสฺสานิ นิสฺสโยฯ น วตฺตนฺติ ปณาเมตุํ พาลา ปสฺสทฺธิ ปญฺจ ฉ. โย โส อญฺโญ จ นคฺโค จ อจฺฉินฺนชฏิลสากิโยฯ มคเธสุ ปญฺจาพาธา เอโก ราชา จ องฺคุลิ. มาคโธ จ อนุญฺญาสิ การา ลิขิ กสาหโตฯ ลกฺขณา อิณา ทาโส จ ภณฺฑุโก อุปาลิ อหิ. สทฺธํ กุลํ กณฺฏโก จ อาหุนฺทริกเมว จฯ วตฺถุมฺหิ ทารโก สิกฺขา วิหรนฺติ จ กึ นุ โข. สพฺพํ มุขํ อุปชฺฌาเย อปลาฬน กณฺฏโกฯ ปณฺฑโก เถยฺยปกฺกนฺโต อหิ จ มาตรี ปิตา. อรหนฺตภิกฺขุนีเภทา รุหิเรน จ พฺยญฺชนํฯ อนุปชฺฌายสงฺเฆน คณปณฺฑกปตฺตโก. อจีวรํ ตทุภยํ ยาจิเตนปิ เย ตโยฯ หตฺถา ปาทา หตฺถปาทา กณฺณา นาสา ตทูภยํ. องฺคุลิอฬกณฺฑรํ ผณํ ขุชฺชญฺจ วามนํฯ คลคณฺฑี ลกฺขณา เจว กสา ลิขิตสีปที. ปาปปริสทูสี จ กาณํ กุณิ ตเถว จฯ ขญฺชํ ปกฺขหตญฺเจว สจฺฉินฺนอิริยาปถํ. ชรานฺธมูคพธิรํ อนฺธมูคญฺจ ยํ ตหึฯ อนฺธพธิรํ ยํ วุตฺตํ มูคพธิรเมว จ. อนฺธมูคพธิรญฺจ อลชฺชีนญฺจ นิสฺสยํฯ วตฺถพฺพญฺจ ตถาทฺธานํ ยาจมาเนน ลกฺขณา . อาคจฺฉตุ วิวทนฺติ เอกุปชฺฌาเยน กสฺสโปฯ ทิสฺสนฺติ อุปสมฺปนฺนา อาพาเธหิ จ ปีฬิตา. อนนุสิฏฺฐา วิตฺเถนฺติ ตตฺเถว อนุสาสนาฯ สงฺเฆปิ จ อโถ พาลา อสมฺมตา จ เอกโต. อุลฺลุมฺปตุปสมฺปทา นิสฺสโย เอกโก ตโยติฯ อิมมฺหิ ขนฺธเก วตฺถูนิ เอกสตญฺจ ทฺวาสตฺตติ. มหาขนฺธโก นิฏฺฐิโต. (๒. อุโปสถกฺขนฺธโก ๖๘. สนฺนิปาตานุชานนา) ๑๓๒. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา ราชคเห วิหรติ คิชฺฌกูเฏ ปพฺพเต. เตน โข ปน สมเยน อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา จาตุทฺทเส ปนฺนรเส อฏฺฐมิยา จ ปกฺขสฺส สนฺนิปติตฺวา ธมฺมํ ภาสนฺติ. เต มนุสฺสา อุปสงฺกมนฺติ ธมฺมสฺสวนาย. เต ลภนฺติ อญฺญติตฺถิเยสุ ปริพฺพาชเกสุ เปมํ ลภนฺติ ปสาทํ ลภนฺติ อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา ปกฺขํ.

sampajānamusāvād’ assa hotīti, sampajānamusāvādo kiṃ hoti. dukkaṭaṃ hoti, antarāyiko dhammo vutto bhagavatā ’ti. kissa antarāyiko. paṭhamassa jhānassa adhigamāya antarāyiko, dutiyassa jhānassa adhigamāya antarāyiko, tatiyassa jhānassa adhigamāya antarāyiko, catutthassa jhānassa adhigamāya antarāyiko, jhānānaṃ vimokkhānaṃ samādhīnaṃ samāpattīnaṃ nekkhammānaṃ nissaraṇānaṃ pavivekānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ adhigamāya antarāyiko. tasmā ’ti taṃkāraṇā. saramānenā ’ti jānamānena sañjānamānena. visuddhāpekkhenā ’ti vuṭṭhātukāmena visujjhitukāmena. |7|

. . . . . . .

อถ โข รญฺโญ มาคธสฺส เสนิยสฺส พิมฺพิสารสฺส รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ “เอตรหิ โข อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา จาตุทฺทเส ปนฺนรเส อฏฺฐมิยา จ ปกฺขสฺส สนฺนิปติตฺวา ธมฺมํ ภาสนฺติ. เต มนุสฺสา อุปสงฺกมนฺติ ธมฺมสฺสวนาย. เต ลภนฺติ อญฺญติตฺถิเยสุ ปริพฺพาชเกสุ เปมํ ลภนฺติ ปสาทํ ลภนฺติ อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา ปกฺขํ. ยํนูน อยฺยาปิ จาตุทฺทเส ปนฺนรเส อฏฺฐมิยา จ ปกฺขสฺส สนฺนิปเตยฺยุ”นฺติ. อถ โข ราชา มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ.

santī nāma āpatti ajjhāpannā vā hoti āpajjitvā vā avuṭṭhitā. āvikātabbā ’ti āvikātabbā saṃghamajjhe vā gaṇamajjhe vā ekapuggale vā. āvikatā hi ’ssa phāsu hotīti, kissa phāsu hoti. paṭhamassa jhānassa adhigamāya phāsu hoti, dutiyassa jhānassa adhigamāya phāsu hoti, tatiyassa jhānassa adhigamāya phāsu hoti, catutthassa jhānassa adhigamāya phāsu hoti, jhānānaṃ vimokkhānaṃ samādhīnaṃ samāpattīnaṃ nekkhammānaṃ nissaraṇānaṃ pavivekānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ adhigamāya phāsu hotīti. |8|

. . . . .

เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ราชา มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร ภควนฺตํ เอตทโวจ “อิธ มยฺหํ ภนฺเต รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ ‘เอตรหิ โข อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา จาตุทฺทเส ปนฺนรเส อฏฺฐมิยา จ ปกฺขสฺส สนฺนิปติตฺวา ธมฺมํ ภาสนฺติ. เต มนุสฺสา อุปสงฺกมนฺติ ธมฺมสฺสวนาย. เต ลภนฺติ อญฺญติตฺถิเยสุ ปริพฺพาชเกสุ เปมํ ลภนฺติ ปสาทํ ลภนฺติ อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา ปกฺขํ. ยํนูน อยฺยาปิ จาตุทฺทเส ปนฺนรเส อฏฺฐมิยา จ ปกฺขสฺส สนฺนิปเตยฺยุ’นฺติ. สาธุ ภนฺเต อยฺยาปิ จาตุทฺทเส ปนฺนรเส อฏฺฐมิยา จ ปกฺขสฺส สนฺนิปเตยฺยุ”นฺติ. อถ โข ภควา ราชานํ มาคธํ เสนิยํ พิมฺพิสารํ ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสสิ สมาทเปสิ สมุตฺเตเชสิ สมฺปหํเสสิ.

||3||

.

อถ โข ราชา มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร ภควตา ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺสิโต สมาทปิโต สมุตฺเตชิโต สมฺปหํสิโต อุฏฺฐายาสนา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ.

tena kho pana samayena bhikkhū bhagavatā pātimokkhuddeso anuññāto ’ti devasikaṃ pātimokkhaṃ uddisanti. bhagavato etaṃ atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave devasikaṃ pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ. yo uddiseyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave uposathe pātimokkhaṃ uddisitun ti. |1|

. . . . .

อถ โข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ “อนุชานามิ ภิกฺขเว จาตุทฺทเส ปนฺนรเส อฏฺฐมิยา จ ปกฺขสฺส สนฺนิปติตุ”นฺติ. เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ภควตา อนุญฺญาตา จาตุทฺทเส ปนฺนรเส อฏฺฐมิยา จ ปกฺขสฺส สนฺนิปติตุนฺติ จาตุทฺทเส ปนฺนรเส อฏฺฐมิยา จ ปกฺขสฺส สนฺนิปติตฺวา ตุณฺหี นิสีทนฺติ. เต มนุสฺสา อุปสงฺกมนฺติ ธมฺมสฺสวนาย.

tena kho pana samayena bhikkhū bhagavatā uposathe pātimokkhuddeso anuññāto ’ti pakkhassa tikkhattuṃ pātimokkhaṃ uddisanti cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa. bhagavato etaṃ atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave pakkhassa tikkhattuṃ pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ. yo uddiseyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave sakiṃ pakkhassa cātuddase vā pannarase vā pātimokkhaṃ uddisitun ti. |2|

. . . . .

เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ “กถญฺหิ นาม สมณา สกฺยปุตฺติยา จาตุทฺทเส ปนฺนรเส อฏฺฐมิยา จ ปกฺขสฺส สนฺนิปติตฺวา ตุณฺหี นิสีทิสฺสนฺติ เสยฺยถาปิ มูคสูกรา. นนุ นาม สนฺนิปติเตหิ ธมฺโม ภาสิตพฺโพ”ติ. อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขิยฺยนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ. อถ โข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯเปฯ อถ โข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ “อนุชานามิ ภิกฺขเว จาตุทฺทเส ปนฺนรเส อฏฺฐมิยา จ ปกฺขสฺส สนฺนิปติตฺวา ธมฺมํ ภาสิตุ”นฺติ.

||4||

.

tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū yathāparisāya pātimokkhaṃ uddisanti sakāya-sakāya parisāya. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave yathāpa (105) risāya pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ sakāya-sakāya parisāya. yo uddiseyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave samaggānaṃ uposathakamman ti. |1|

. . . . .

(๖๙. ปาติโมกฺขุทฺเทสานุชานนา) ๑๓๓. อถ โข ภควโต รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ “ยํนูนาหํ ยานิ มยา ภิกฺขูนํ ปญฺญตฺตานิ สิกฺขาปทานิ ตานิ เนสํ ปาติโมกฺขุทฺเทสํ อนุชาเนยฺยํ. โส เนสํ ภวิสฺสติ อุโปสถกมฺม”นฺติ. อถ โข ภควา สายนฺหสมยํ ปฏิสลฺลานา วุฏฺฐิโต เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ อิธ มยฺหํ ภิกฺขเว รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ ‘ยํนูนาหํ ยานิ มยา ภิกฺขูนํ ปญฺญตฺตานิ สิกฺขาปทานิ ตานิ เนสํ ปาติโมกฺขุทฺเทสํ อนุชาเนยฺยํ. โส เนสํ ภวิสฺสติ อุโปสถกมฺม’นฺติ.

atha kho bhikkhūnaṃ etad ahosi: bhagavatā paññattaṃ samaggānaṃ uposathakamman ti. kittāvatā nu kho sāmaggī hoti, yāvatā ekāvāso udāhu sabbā paṭhavīti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave ettāvatā sāmaggī yāvatā ekāvāso ’ti. |2|

. . . .

อนุชานามิ ภิกฺขเว ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตุํ. เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว อุทฺทิสิตพฺพํ. พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ ๑๓๔. “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ อุโปสถํ กเรยฺย ปาติโมกฺขํ อุทฺทิเสยฺย. กึ สงฺฆสฺส ปุพฺพกิจฺจํ?

tena kho pana samayena āyasmā Mahākappino Rājagahe viharati Maddakucchismiṃ migadāye. atha kho āyasmato Mahākappinassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi: gaccheyyaṃ vāhaṃ uposathaṃ na vā gaccheyyaṃ, gaccheyyaṃ vā saṃghakammaṃ na vā gaccheyyaṃ, atha khv āhaṃ visuddho paramāya visuddhiyā ’ti. |3|

. .

ปาริสุทฺธึ อายสฺมนฺโต อาโรเจถ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิสฺสามิ. ตํ สพฺเพว สนฺตา สาธุกํ สุโณม มนสิ กโรม.

atha kho bhagavā āyasmato Mahākappinassa cetasā cetoparivitakkaṃ aññāya seyyathāpi nāma balavā puriso sammiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ sammiñjeyya, evam eva Gijjhakūṭe pabbate antarahito Maddakucchismiṃ migadāye āyasmato Mahākappinassa pamukhe pāturahosi. nisīdi bhagavā paññatte āsane, āyasmāpi kho Mahākappino bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. |4|

. .

ยสฺส สิยา อาปตฺติ โส อาวิกเรยฺย. อสนฺติยา อาปตฺติยา ตุณฺหี ภวิตพฺพํ. ตุณฺหีภาเวน โข ปนายสฺมนฺเต ปริสุทฺธาติ เวทิสฺสามิ. ยถา โข ปน ปจฺเจกปุฏฺฐสฺส เวยฺยากรณํ โหติ เอวเมวํ เอวรูปาย ปริสาย ยาวตติยํ อนุสฺสาวิตํ โหติ.

ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ Mahākappinaṃ bhagavā etad avoca: nanu te Kappina rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi: gaccheyyaṃ vāhaṃ uposathaṃ na vā gaccheyyaṃ, gaccheyyaṃ vā saṃghakammaṃ na vā gaccheyyaṃ, atha khv āhaṃ visuddho paramāya visuddhiyā ’ti. evaṃ bhante. tumhe ce brāhmaṇā uposathaṃ na sakkarissatha, na garukarissatha, na mānessatha, na pūjessatha, atha ko carahi uposathaṃ sakkarissati garukarissati mānessati pūjessati. gaccha tvaṃ brāhmaṇa uposathaṃ, mā no agamāsi, gacch’ eva saṃghakammaṃ, mā no agamāsīti. evaṃ bhante ’ti kho āyasmā Mahākappino bhagavato paccassosi. |5|

. . . . .

โย ปน ภิกฺขุ ยาวตติยํ อนุสฺสาวิยมาเน สรมาโน สนฺตึ อาปตฺตึ นาวิกเรยฺย สมฺปชานมุสาวาทสฺส โหติ. สมฺปชานมุสาวาโท โข ปนายสฺมนฺโต อนฺตรายิโก ธมฺโม วุตฺโต ภควตา. ตสฺมา สรมาเนน ภิกฺขุนา อาปนฺเนน วิสุทฺธาเปกฺเขน สนฺตี อาปตฺติ อาวิกาตพฺพา อาวิกตา หิสฺส ผาสุ โหตี”ติ. ๑๓๕. ปาติโมกฺขนฺติ อาทิเมตํ มุขเมตํ ปมุขเมตํ กุสลานํ ธมฺมานํ. เตน วุจฺจติ ปาติโมกฺขนฺติ. อายสฺมนฺโตติ ปิยวจนเมตํ ครุวจนเมตํ สคารวสปฺปติสฺสาธิวจนเมตํ อายสฺมนฺโตติ.

atha kho bhagavā āyasmantaṃ Mahakappinaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā seyyathāpi nāma balavā puriso sammiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ sammiñjeyya, evam eva Maddakucchismiṃ migadāye āyasmato Mahākappinassa pamukhe antarahito Gijjhakūṭe pabbate pāturahosi. |6|

.

อุทฺทิสิสฺสามีติ อาจิกฺขิสฺสามิ เทเสสฺสามิ ปญฺญเปสฺสามิ ปฏฺฐเปสฺสามิ วิวริสฺสามิ วิภชิสฺสามิ อุตฺตานึ กริสฺสามิ ปกาเสสฺสามิ.

||5||

.

ตนฺติ ปาติโมกฺขํ วุจฺจติ.

(106) atha kho bhikkhūnaṃ etad ahosi: bhagavatā paññattaṃ ettāvatā sāmaggī yāvatā ekāvāso ’ti. kittāvatā nu kho ekāvāso hotīti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave sīmaṃ sammannituṃ. evañ ca pana bhikkhave sammannitabbā: paṭhamaṃ nimittā kittetabbā, pabbatanimittaṃ, pāsāṇanimittaṃ, vananimittaṃ, rukkhanimittaṃ, magganimittaṃ, vammikanimittaṃ, nadīnimittaṃ, udakanimittaṃ. nimitte kittetvā vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. yāvatā samantā nimittā kittitā, yadi saṃghassa pattakallaṃ, saṃgho etehi nimittehi sīmaṃ sammanneyya samānasaṃvāsaṃ ekuposathaṃ. esā ñatti. |1|

. . . . . . . .

สพฺเพว สนฺตาติ ยาวติกา ตสฺสา ปริสาย เถรา จ นวา จ มชฺฌิมา จ เอเต วุจฺจนฺติ สพฺเพว สนฺตาติ. สาธุกํ สุโณมาติ อฏฺฐึ กตฺวา มนสิ กตฺวา สพฺพเจตสา สมนฺนาหราม. มนสิ กโรมาติ เอกคฺคจิตฺตา อวิกฺขิตฺตจิตฺตา อวิสาหฏจิตฺตา นิสาเมม. ยสฺส สิยา อาปตฺตีติ เถรสฺส วา นวสฺส วา มชฺฌิมสฺส วา ปญฺจนฺนํ วา อาปตฺติกฺขนฺธานํ อญฺญตรา อาปตฺติ สตฺตนฺนํ วา อาปตฺติกฺขนฺธานํ อญฺญตรา อาปตฺติ. โส อาวิกเรยฺยาติ โส เทเสยฺย โส วิวเรยฺย โส อุตฺตานึ กเรยฺย โส ปกาเสยฺย สงฺฆมชฺเฌ วา คณมชฺเฌ วา เอกปุคฺคเล วา. อสนฺตี นาม อาปตฺติ อนชฺฌาปนฺนา วา โหติ อาปชฺชิตฺวา วา วุฏฺฐิตา. ตุณฺหี ภวิตพฺพนฺติ อธิวาเสตพฺพํ น พฺยาหริตพฺพํ. ปริสุทฺธาติ เวทิสฺสามีติ ชานิสฺสามิ ธาเรสฺสามิ. ยถา โข ปน ปจฺเจกปุฏฺฐสฺส เวยฺยากรณํ โหตีติ ยถา เอเกน เอโก ปุฏฺโฐ พฺยากเรยฺย เอวเมว ตสฺสา ปริสาย ชานิตพฺพํ มํ ปุจฺฉตีติ.

suṇātu me bhante saṃgho. yāvatā samantā nimittā kittitā, saṃgho etehi nimittehi sīmaṃ sammannati samānasaṃvāsaṃ ekuposathaṃ. yassāyasmato khamati etehi nimittehi sīmāya sammuti samānasaṃvāsāya ekuposathāya, so tuṇh’ assa, yassa na kkhamati, so bhāseyya. sammatā sīmā saṃghena etehi nimittehi samānasaṃvāsā ekuposathā. khamati saṃghassa, tasmā tuṇhī, evaṃ etaṃ dhārayāmīti. |2|

. . . . .

เอวรูปา นาม ปริสา ภิกฺขุปริสา วุจฺจติ. ยาวตติยํ อนุสฺสาวิตํ โหตีติ สกิมฺปิ อนุสฺสาวิตํ โหติ ทุติยมฺปิ อนุสฺสาวิตํ โหติ ตติยมฺปิ อนุสฺสาวิตํ โหติ. สรมาโนติ ชานมาโน สญฺชานมาโน. สนฺตี นาม อาปตฺติ อชฺฌาปนฺนา วา โหติ อาปชฺชิตฺวา วา อวุฏฺฐิตา. นาวิกเรยฺยาติ น เทเสยฺย น วิวเรยฺย น อุตฺตานึ กเรยฺย น ปกาเสยฺย สงฺฆมชฺเฌ วา คณมชฺเฌ วา เอกปุคฺคเล วา.

||6||

.

สมฺปชานมุสาวาทสฺส โหตีติ. สมฺปชานมุสาวาเท กึ โหติ?

tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū bhagavatā sīmāsammuti anuññātā ’ti atimahatiyo sīmāyo sammannanti catuyojanikāpi pañcayojanikāpi chayojanikāpi. bhikkhū uposathaṃ āgacchantā uddissamāne pi pātimokkhe āgacchanti uddiṭṭhamatte pi āgacchanti antarāpi parivasanti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave atimahatī sīmā sammannitabbā catuyojanikā vā pañcayojanikā vā chayojanikā vā. yo sammanneyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave tiyojanaparamaṃ sīmaṃ sammannitun ti. |1|

. . . . . .

ทุกฺกฏํ โหติ. อนฺตรายิโก ธมฺโม วุตฺโต ภควตาติ. กิสฺส อนฺตรายิโก? ปฐมสฺส ฌานสฺส อธิคมาย อนฺตรายิโก ทุติยสฺส ฌานสฺส อธิคมาย อนฺตรายิโก ตติยสฺส ฌานสฺส อธิคมาย อนฺตรายิโก จตุตฺถสฺส ฌานสฺส อธิคมาย อนฺตรายิโก ฌานานํ วิโมกฺขานํ สมาธีนํ สมาปตฺตีนํ เนกฺขมฺมานํ นิสฺสรณานํ ปวิเวกานํ กุสลานํ ธมฺมานํ อธิคมาย อนฺตรายิโก. ตสฺมาติ ตงฺการณา. สรมาเนนาติ ชานมาเนน สญฺชานมาเนน. วิสุทฺธาเปกฺเขนาติ วุฏฺฐาตุกาเมน วิสุชฺฌิตุกาเมน.

tena kho pana samayena chabbaggiyā {bhikkhū} nadīpāraṃ sīmaṃ sammannanti. uposathaṃ āgacchantā bhikkhū pi vuyhanti pattāpi vuyhanti cīvarāni pi vuyhanti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave nadīpārā sīmā sammannitabbā. yo sammanneyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave yatth’ assa dhuvanāvā vā dhuvasetu vā, evarūpaṃ nadīpāraṃ sīmaṃ sammannitun ti. |2|

. . . . . .

สนฺตี นาม อาปตฺติ อชฺฌาปนฺนา วา โหติ อาปชฺชิตฺวา วา อวุฏฺฐิตา. อาวิกาตพฺพาติ อาวิกาตพฺพา สงฺฆมชฺเฌ วา คณมชฺเฌ วา เอกปุคฺคเล วา. อาวิกตา หิสฺส ผาสุ โหตีติ. กิสฺส ผาสุ โหติ? ปฐมสฺส ฌานสฺส อธิคมาย ผาสุ โหติ ทุติยสฺส ฌานสฺส อธิคมาย ผาสุ โหติ ตติยสฺส ฌานสฺส อธิคมาย ผาสุ โหติ จตุตฺถสฺส ฌานสฺส อธิคมาย ผาสุ โหติ ฌานานํ วิโมกฺขานํ สมาธีนํ สมาปตฺตีนํ เนกฺขมฺมานํ นิสฺสรณานํ ปวิเวกานํ กุสลานํ ธมฺมานํ อธิคมาย ผาสุ โหตีติ.

||7||

.

tena kho pana samayena bhikkhū anupariveṇiyaṃ pāti (107) mokkhaṃ uddisanti asaṃketena. āgantukā bhikkhū na jānanti kattha vā ajj’ uposatho kariyissatīti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave anupariveṇiyaṃ pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ asaṃketena. yo uddiseyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave uposathāgāraṃ sammannitvā uposathaṃ kātuṃ yaṃ saṃgho ākaṅkhati vihāraṃ vā aḍḍhayogaṃ vā pāsādaṃ vā hammiyaṃ vā guhaṃ vā. evañ ca pana bhikkhave sammannitabbaṃ: |1|

. . . . . . .

๑๓๖. เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ภควตา ปาติโมกฺขุทฺเทโส อนุญฺญาโตติ เทวสิกํ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว เทวสิกํ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. โย อุทฺทิเสยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ ภิกฺขเว อุโปสเถ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตุนฺติ. เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ภควตา อุโปสเถ ปาติโมกฺขุทฺเทโส อนุญฺญาโตติ ปกฺขสฺส ติกฺขตฺตุํ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ จาตุทฺทเส ปนฺนรเส อฏฺฐมิยา จ ปกฺขสฺส. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. yadi saṃghassa pattakallaṃ, saṃgho itthannāmaṃ vihāraṃ uposathāgāraṃ sammanneyya. esā ñatti. suṇātu me bhante saṃgho. saṃgho itthannāmaṃ vihāraṃ uposathāgāraṃ sammannati. yassāyasmato khamati itthannāmassa vihārassa uposathāgārassa sammuti, so tuṇh’ assa, yassa na kkhamati, so bhāseyya. sammato saṃghena itthannāmo vihāro uposathāgāraṃ. khamati saṃghassa, tasmā tuṇhī, evaṃ etaṃ dhārayāmīti. |2|

. . . . . . . .

น ภิกฺขเว ปกฺขสฺส ติกฺขตฺตุํ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. โย อุทฺทิเสยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ ภิกฺขเว สกึ ปกฺขสฺส จาตุทฺทเส วา ปนฺนรเส วา ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตุนฺติ. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ยถาปริสาย ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ สกาย สกาย ปริสาย. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว ยถาปริสาย ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ สกาย สกาย ปริสาย.

tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse dve uposathāgārāni sammatāni honti. bhikkhū ubhayattha sannipatanti idha uposatho kariyissati idha uposatho kariyissatīti. bhagavato etam atthaṃ arocesuṃ. na bhikkhave ekasmiṃ āvāse dve uposathāgārāni sammannitabbāni. yo sammanneyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave ekaṃ samūhanitvā ekattha uposathaṃ kātuṃ. |3|

. . . . . .

โย อุทฺทิเสยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ ภิกฺขเว สมคฺคานํ อุโปสถกมฺมนฺติ. อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “ภควตา ปญฺญตฺตํ ‘สมคฺคานํ อุโปสถกมฺม’นฺติ. กิตฺตาวตา นุ โข สามคฺคี โหติ ยาวตา เอกาวาโส อุทาหุ สพฺพา ปถวี”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว เอตฺตาวตา สามคฺคี ยาวตา เอกาวาโสติ.

evañ ca pana bhikkhave samūhantabbaṃ: vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. yadi saṃghassa pattakallaṃ, saṃgho itthannāmaṃ uposathāgāraṃ samūhaneyya. esā ñatti. {suṇātu} me bhante saṃgho. saṃgho itthannāmaṃ uposathāgāraṃ samūhanati. yassāyasmato khamati itthannāmassa uposathāgārassa samugghāto, so tuṇh’ assa, yassa na kkhamati, so bhāseyya. samūhataṃ saṃghena itthannāmaṃ uposathāgāraṃ. khamati saṃghassa, tasmā tuṇhī, evaṃ etaṃ dhārayāmīti. |4|

. . . . . . . .

(๗๐. มหากปฺปินวตฺถุ) ๑๓๗. เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา มหากปฺปิโน ราชคเห วิหรติ มทฺทกุจฺฉิมฺหิ มิคทาเย. อถ โข อายสฺมโต มหากปฺปินสฺส รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ “คจฺเฉยฺยํ วาหํ อุโปสถํ น วา คจฺเฉยฺยํ คจฺเฉยฺยํ วาหํ สงฺฆกมฺมํ น วา คจฺเฉยฺยํ อถ ขฺวาหํ วิสุทฺโธ ปรมาย วิสุทฺธิยา”ติ? อถ โข ภควา อายสฺมโต มหากปฺปินสฺส เจตสา เจโตปริวิตกฺกมญฺญาย เสยฺยถาปิ นาม พลวา ปุริโส สมิญฺชิตํ วา พาหํ ปสาเรยฺย ปสาริตํ วา พาหํ สมิญฺเชยฺย เอวเมว คิชฺฌกูเฏ ปพฺพเต อนฺตรหิโต มทฺทกุจฺฉิมฺหิ มิคทาเย อายสฺมโต มหากปฺปินสฺส สมฺมุเข ปาตุรโหสิ. นิสีทิ ภควา ปญฺญตฺเต อาสเน. อายสฺมาปิ โข มหากปฺปิโน ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ. เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ มหากปฺปินํ ภควา เอตทโวจ “นนุ เต กปฺปิน รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ คจฺเฉยฺยํ วาหํ อุโปสถํ น วา คจฺเฉยฺยํ คจฺเฉยฺยํ วาหํ สงฺฆกมฺมํ น วา คจฺเฉยฺยํ อถ ขฺวาหํ วิสุทฺโธ ปรมาย วิสุทฺธิยา”ติ? “เอวํ ภนฺเต”. “ตุมฺเห เจ พฺราหฺมณา อุโปสถํ น สกฺกริสฺสถ น ครุกริสฺสถ น มาเนสฺสถ น ปูเชสฺสถ อถ โก จรหิ อุโปสถํ สกฺกริสฺสติ ครุกริสฺสติ มาเนสฺสติ ปูเชสฺสติ? คจฺฉ ตฺวํ พฺราหฺมณ อุโปสถํ มา โน อคมาสิ. คจฺฉ ตฺวํ สงฺฆกมฺมํ มา โน อคมาสี”ติ.

||8||

.

“เอวํ ภนฺเต”ติ โข อายสฺมา มหากปฺปิโน ภควโต ปจฺจสฺโสสิ.

tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse atikhuddakaṃ uposathāgāraṃ sammataṃ hoti. tadah’ uposathe mahā bhikkhusaṃgho sannipatito hoti. bhikkhū asammatāya bhūmiyā nisinnā pātimokkhaṃ assosuṃ. atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etad ahosi: bhagavatā paññattaṃ uposathāgāraṃ (108) sammannitvā uposatho kātabbo ’ti, mayañ ca asammatāya bhūmiyā nisinnā pātimokkhaṃ assosumhā. kato nu kho amhākaṃ uposatho akato nu kho ’ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. sammatāya vā bhikkhave bhūmiyā nisinnā asammatāya vā, yato pātimokkhaṃ suṇāti, kato ’v’ ass’ uposatho. |1|

. . . . . . .

อถ โข ภควา อายสฺมนฺตํ มหากปฺปินํ ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสตฺวา สมาทเปตฺวา สมุตฺเตเชตฺวา สมฺปหํเสตฺวา เสยฺยถาปิ นาม พลวา ปุริโส สมิญฺชิตํ วา พาหํ ปสาเรยฺย ปสาริตํ วา พาหํ สมิญฺเชยฺย เอวเมว มทฺทกุจฺฉิมฺหิ มิคทาเย อายสฺมโต มหากปฺปินสฺส สมฺมุเข อนฺตรหิโต คิชฺฌกูเฏ ปพฺพเต ปาตุรโหสิ. (๗๑. สีมานุชานนา) ๑๓๘. อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “ภควตา ปญฺญตฺตํ ‘เอตฺตาวตา สามคฺคี ยาวตา เอกาวาโส’ติ กิตฺตาวตา นุ โข เอกาวาโส โหตี”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว สีมํ สมฺมนฺนิตุํ.

tena hi bhikkhave saṃgho yāvamahantaṃ uposathapamukhaṃ ākaṅkhati, tāvamahantaṃ uposathapamukhaṃ sammannatu. evañ ca pana bhikkhave sammannitabbaṃ: paṭhamaṃ nimittā kittetabbā. nimitte kittetvā vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. yāvatā samantā nimittā kittitā, yadi saṃghassa pattakallaṃ, saṃgho etehi nimittehi uposathapamukhaṃ sammanneyya. esā ñatti. suṇātu me bhante saṃgho. yāvatā samantā nimittā kittitā, saṃgho etehi nimittehi uposathapamukhaṃ sammannati. yassāyasmato khamati etehi nimittehi uposathapamukhassa sammuti, so tuṇh’ assa, yassa na kkhamati, so bhāseyya. sammataṃ saṃghena etehi nimittehi uposathapamukhaṃ. khamati saṃghassa, tasmā tuṇhī, evaṃ etaṃ dhārayāmīti. |2|

. . . . . . . . . .

เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สมฺมนฺนิตพฺพา ปฐมํ นิมิตฺตา กิตฺเตตพฺพา ปพฺพตนิมิตฺตํ ปาสาณนิมิตฺตํ วนนิมิตฺตํ รุกฺขนิมิตฺตํ มคฺคนิมิตฺตํ วมฺมิกนิมิตฺตํ นทีนิมิตฺตํ อุทกนิมิตฺตํ. นิมิตฺเต กิตฺเตตฺวา พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ ๑๓๙. “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ ยาวตา สมนฺตา นิมิตฺตา กิตฺติตา. ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ เอเตหิ นิมิตฺเตหิ สีมํ สมฺมนฺเนยฺย สมานสํวาสํ เอกุโปสถํ . เอสา ญตฺติ. “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. ยาวตา สมนฺตา นิมิตฺตา กิตฺติตา. สงฺโฆ เอเตหิ นิมิตฺเตหิ สีมํ สมฺมนฺนติ สมานสํวาสํ เอกุโปสถํ. ยสฺสายสฺมโต ขมติ เอเตหิ นิมิตฺเตหิ สีมาย สมฺมุติ สมานสํวาสาย เอกุโปสถาย โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย. สมฺมตา สีมา สงฺเฆน เอเตหิ นิมิตฺเตหิ สมานสํวาสา เอกุโปสถา. ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี เอวเมตํ ธารยามี”ติ.

||9||

.

tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe navakā bhikkhū paṭhamataraṃ sannipatitvā na tāva therā āgacchantīti pakkamiṃsu. uposatho vikāle ahosi. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave tadah’ uposathe therehi bhikkhūhi paṭhamataraṃ sannipatitun ti. |1|

. . . .

๑๔๐. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ภควตา สีมาสมฺมุติ อนุญฺญาตาติ อติมหติโย สีมาโย สมฺมนฺนนฺติ จตุโยชนิกาปิ ปญฺจโยชนิกาปิ ฉโยชนิกาปิ. ภิกฺขู อุโปสถํ อาคจฺฉนฺตา อุทฺทิสฺสมาเนปิ ปาติโมกฺเข อาคจฺฉนฺติ อุทฺทิฏฺฐมตฺเตปิ อาคจฺฉนฺติ อนฺตราปิ ปริวสนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว อติมหตี สีมา สมฺมนฺนิตพฺพา จตุโยชนิกา วา ปญฺจโยชนิกา วา ฉโยชนิกา วา.

||10||

.

โย สมฺมนฺเนยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.

tena kho pana samayena Rājagahe sambahulā āvāsā sa mānasīmā honti. tattha bhikkhū vivadanti amhākaṃ āvāse uposatho kariyatu amhākaṃ āvāse uposatho kariyatū ’ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. idha pana bhikkhave sambahulā āvāsā samānasīmā honti, tattha bhikkhū vivadanti amhākaṃ āvāse uposatho kariyatu amhākaṃ āvāse uposatho kariyatū ’ti. tehi bhikkhave bhikkhūhi sabbeh’ eva eka jjhaṃ sannipatitvā uposatho kātabbo, yattha vā pana thero bhikkhu viharati tattha sannipatitvā uposatho kātabbo. na tv eva vaggena saṃghena uposatho kātabbo. yo kareyya, āpatti dukkaṭassā ’ti. |1|

. . . . . . .

อนุชานามิ ภิกฺขเว ติโยชนปรมํ สีมํ สมฺมนฺนิตุนฺติ. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู นทีปารสีมํ สมฺมนฺนนฺติ. อุโปสถํ อาคจฺฉนฺตา ภิกฺขูปิ วุยฺหนฺติ ปตฺตาปิ วุยฺหนฺติ จีวรานิปิ วุยฺหนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว นทีปารสีมา สมฺมนฺนิตพฺพา. โย สมฺมนฺเนยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ ภิกฺขเว ยตฺถสฺส ธุวนาวา วา ธุวเสตุ วา เอวรูปํ นทีปารสีมํ สมฺมนฺนิตุนฺติ.

||11||

.

(109) tena kho pana samayena āyasmā Mahākassapo Andhakavindā Rājagahaṃ uposathaṃ āgacchanto antarā magge nadiṃ taranto manaṃ vuḷho ahosi, cīvarāni ’ssa allāni. bhikkhū āyasmantaṃ Mahākassapaṃ etad avocuṃ: kissa te āvuso cīvarāni allānīti. idhāhaṃ āvuso Andhakavindā Rājagahaṃ uposathaṃ āgacchanto antarā magge nadiṃ taranto man’ amhi vuḷho, tena me cīvarāni allānīti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. yā sā bhikkhave saṃghena sīmā sammatā samānasaṃvāsā ekuposathā, saṃgho taṃ sīmaṃ ticīvarena avippavāsaṃ sammannatu. |1|

. . . . .

(๗๒. อุโปสถาคารกถา) ๑๔๑. เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู อนุปริเวณิยํ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ อสงฺเกเตน. อาคนฺตุกา ภิกฺขู น ชานนฺติ “กตฺถ วา อชฺชุโปสโถ กรียิสฺสตี”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว อนุปริเวณิยํ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ อสงฺเกเตน.

evañ ca pana bhikkhave sammannitabbā: vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. yā sā saṃghena sīmā sammatā samānasaṃvāsā ekuposathā, yadi saṃghassa pattakallaṃ, saṃgho taṃ sīmaṃ ticīvarena avippavāsaṃ sammanneyya. esā ñatti. suṇātu me bhante saṃgho. yā sā saṃghena sīmā sammatā samānasaṃvāsā ekuposathā, saṃgho taṃ sīmaṃ ticīvarena avippavāsaṃ sammannati. yassāyasmato khamati etissā sīmāya ticīvarena avippavāsāya sammuti, so tuṇh’ assa, yassa na kkhamati, so bhāseyya. sammatā sā sīmā saṃghena ticīvarena avippavāsā. khamati saṃghassa, tasmā tuṇhī, evaṃ etaṃ dhārayāmīti. |2|

. . . . . . . .

โย อุทฺทิเสยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ ภิกฺขเว อุโปสถาคารํ สมฺมนฺนิตฺวา อุโปสถํ กาตุํ ยํ สงฺโฆ อากงฺขติ วิหารํ วา อฑฺฒโยคํ วา ปาสาทํ วา หมฺมิยํ วา คุหํ วา. เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สมฺมนฺนิตพฺพํ. พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ วิหารํ อุโปสถาคารํ สมฺมนฺเนยฺย. เอสา ญตฺติ. “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ วิหารํ อุโปสถาคารํ สมฺมนฺนติ.

tena kho pana samayena bhikkhū bhagavatā ticīvarena avippavāsasammuti anuññātā ’ti antaraghare cīvarāni nikkhipanti. tāni cīvarāni nassanti pi ḍayhanti pi undurehi pi khajjanti, bhikkhū duccolā honti lūkhacīvarā. {bhikkhū} evaṃ āhaṃsu: kissa tumhe āvuso duccolā lūkhacīvarā ’ti. idha mayaṃ āvuso bhagavatā ticīvarena avippavāsasammuti anuññātā ’ti antaraghare cīvarāni nikkhipimhā, tāni cīvarāni naṭṭhāni pi daḍḍhāni pi undurehi pi khāyitāni. tena mayaṃ duccolā lūkhacīvarā ’ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. yā sā bhikkhave saṃghena sīmā sammatā samānasaṃvāsā ekuposathā, saṃgho taṃ sīmaṃ ticīvarena avippavāsaṃ sammannatu ṭhapetvā gāmañ ca gāmūpacārañ ca. |3|

. . . . . . .

ยสฺสายสฺมโต ขมติ อิตฺถนฺนามสฺส วิหารสฺส อุโปสถาคารสฺส สมฺมุติ โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย. สมฺมโต สงฺเฆน อิตฺถนฺนาโม วิหาโร อุโปสถาคารํ. ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี เอวเมตํ ธารยามี”ติ. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ทฺเว อุโปสถาคารานิ สมฺมตานิ โหนฺติ. ภิกฺขู อุภยตฺถ สนฺนิปตนฺติ “อิธ อุโปสโถ กรียิสฺสติ อิธ อุโปสโถ กรียิสฺสตี”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ น ภิกฺขเว เอกสฺมึ อาวาเส ทฺเว อุโปสถาคารานิ สมฺมนฺนิตพฺพานิ.

evañ ca pana bhikkhave sammannitabbā: vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. yā sā saṃghena sīmā sammatā samānasaṃvāsā ekuposathā, yadi saṃghassa pattakallaṃ, saṃgho taṃ sīmaṃ ticīvarena avippavāsaṃ sammanneyya ṭhapetvā (110) gāmañ ca gāmūpacārañ ca. esā ñatti. suṇātu me bhante saṃgho. yā sā saṃghena sīmā sammatā samānasaṃvāsā ekuposathā, saṃgho taṃ sīmaṃ ticīvarena avippavāsaṃ sammannati ṭhapetvā gāmañ ca gāmūpacārañ ca. yassāyasmato khamati etissā sīmāya ticīvarena avippavāsāya sammuti ṭhapetvā gāmañ ca gāmūpacārañ ca, so tuṇh’ assa, yassa na kkhamati, so bhāseyya. sammatā sā sīmā saṃghena ticīvarena avippavāsā ṭhapetvā gāmañ ca gāmūpacārañ ca. khamati saṃghassa, tasmā tuṇhī, evaṃ etaṃ dhārayāmīti. |4|

. . . . . . . .

โย สมฺมนฺเนยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ ภิกฺขเว เอกํ สมูหนิตฺวา เอกตฺถ อุโปสถํ กาตุํ. เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สมูหนฺตพฺพํ. พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ อุโปสถาคารํ สมูหเนยฺย . เอสา ญตฺติ. “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ อุโปสถาคารํ สมูหนติ. ยสฺสายสฺมโต ขมติ อิตฺถนฺนามสฺส อุโปสถาคารสฺส สมุคฺฆาโต โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย.

sīmaṃ bhikkhave sammannantena paṭhamaṃ samānasaṃvāsasīmā sammannitabbā, pacchā ticīvarena avippavāso sammannitabbo. sīmaṃ bhikkhave samūhanantena paṭhamaṃ ticīvarena avippavāso samūhantabbo, pacchā samānasaṃvāsasīmā samūhantabbā. evañ ca pana bhikkhave ticīvarena avippavāso samūhantabbo: vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. yo so saṃghena ticīvarena avippavāso sammato, yadi saṃghassa pattakallaṃ, saṃgho taṃ ticīvarena avippavāsaṃ samūhaneyya. esā ñatti. suṇātu me bhante saṃgho. yo so saṃghena ticīvarena avippavāso sammato, saṃgho taṃ ticīvarena avippavāsaṃ samūhanati. yassāyasmato khamati etassa ticīvarena avippavāsassa samugghāto, so tuṇh’ assa, yassa na kkhamati, so bhāseyya. samūhato so saṃghena ticīvarena avippavāso. khamati saṃghassa, tasmā tuṇhī, evaṃ etaṃ dhārayāmīti. |5|

. . . . . . . . . .

สมูหตํ สงฺเฆน อิตฺถนฺนามํ อุโปสถาคารํ. ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี เอวเมตํ ธารยามี”ติ. (๗๓. อุโปสถปฺปมุขานุชานนา) ๑๔๒. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมึ อาวาเส อติขุทฺทกํ อุโปสถาคารํ สมฺมตํ โหติ ตทหุโปสเถ มหาภิกฺขุสงฺโฆ สนฺนิปติโต โหติ. ภิกฺขู อสมฺมตาย ภูมิยา นิสินฺนา ปาติโมกฺขํ อสฺโสสุํ. อถ โข เตสํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “ภควตา ปญฺญตฺตํ ‘อุโปสถาคารํ สมฺมนฺนิตฺวา อุโปสโถ กาตพฺโพ’ติ มยญฺจมฺหา อสมฺมตาย ภูมิยา นิสินฺโน ปาติโมกฺขํ อสฺสุมฺหา กโต นุ โข อมฺหากํ อุโปสโถ อกโต นุ โข”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

evañ ca pana bhikkhave sīmā samūhantabbā: vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. yā sā saṃghena sīmā sammatā samānasaṃvāsā ekuposathā, yadi saṃghassa pattakallaṃ, saṃgho taṃ sīmaṃ samūhaneyya. esā ñatti. suṇātu me bhante saṃgho. yā sā saṃghena sīmā sammatā samānasaṃvāsā ekuposathā, saṃgho taṃ sīmaṃ samūhanati. yassāyasmato khamati etissā sīmāya samānasaṃvāsāya ekuposathāya samugghāto, so tuṇh’ assa, yassa na kkhamati, so bhāseyya. samūhatā sā sīmā saṃghena samānasaṃvāsā ekuposathā. khamati saṃghassa, tasmā tuṇhī, evaṃ etaṃ dhārayāmīti. |6|

. . . . . . . .

สมฺมตาย วา ภิกฺขเว ภูมิยา นิสินฺนา อสมฺมตาย วา ยโต ปาติโมกฺขํ สุณาติ กโตวสฺส อุโปสโถ. เตน หิ ภิกฺขเว สงฺโฆ ยาว มหนฺตํ อุโปสถปฺปมุขํ อากงฺขติ ตาว มหนฺตํ อุโปสถปฺปมุขํ สมฺมนฺนตุ. เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สมฺมนฺนิตพฺพํ. ปฐมํ นิมิตฺตา กิตฺเตตพฺพา. นิมิตฺเต กิตฺเตตฺวา พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. ยาวตา สมนฺตา นิมิตฺตา กิตฺติตา. ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ เอเตหิ นิมิตฺเตหิ อุโปสถปฺปมุขํ สมฺมนฺเนยฺย. เอสา ญตฺติ. “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. ยาวตา สมนฺตา นิมิตฺตา กิตฺติตา. สงฺโฆ เอเตหิ นิมิตฺเตหิ อุโปสถปฺปมุขํ สมฺมนฺนติ.

asammatāya bhikkhave sīmāya aṭṭhapitāya yaṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharati, yā tassa vā gāmassa gāmasīmā nigamassa vā nigamasīmā, ayaṃ tattha (111) samānasaṃvāsā ekuposathā. agāmake ce bhikkhave araññe, samantā sattabbhantarā ayaṃ tattha samānasaṃvāsā ekuposathā. sabbā bhikkhave nadī asīmā, sabbo samuddo asīmo, sabbo jātassaro asīmo. nadiyā vā bhikkhave samudde vā jātassare vā yaṃ majjhimassa purisassa samantā udakukkhepā, ayaṃ tattha samānasaṃvāsā ekuposathā ’ti. |7|

. . . .

ยสฺสายสฺมโต ขมติ เอเตหิ นิมิตฺเตหิ อุโปสถปฺปมุขสฺส สมฺมุติ โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย. สมฺมตํ สงฺเฆน เอเตหิ นิมิตฺเตหิ อุโปสถปฺปมุขํ. ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี เอวเมตํ ธารยามี”ติ.

||12||

.

tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū sīmāya sīmaṃ sambhindanti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. yesaṃ bhikkhave sīmā paṭhamaṃ sammatā, tesaṃ taṃ kammaṃ dhammikaṃ akuppaṃ ṭhānārahaṃ. yesaṃ bhikkhave sīmā pacchā sammatā, tesaṃ taṃ kammaṃ adhammikaṃ kuppaṃ aṭṭhānārahaṃ. na bhikkhave sīmāya sīmā sambhinditabbā. yo sambhindeyya, āpatti dukkaṭassā ’ti. |1|

. . . . . .

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ นวกา ภิกฺขู ปฐมตรํ สนฺนิปติตฺวา “น ตาว เถรา อาคจฺฉนฺตี”ติ ปกฺกมึสุ. อุโปสโถ วิกาเล อโหสิ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว ตทหุโปสเถ เถเรหิ ภิกฺขูหิ ปฐมตรํ สนฺนิปติตุนฺติ.

tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū sīmāya sīmaṃ ajjhottharanti. bhagavato etam atthaṃ arocesuṃ. yesaṃ bhikkhave sīmā paṭhamaṃ sammatā, tesaṃ taṃ kammaṃ dhammikaṃ akuppaṃ ṭhānārahaṃ. yesaṃ bhikkhave sīmā pacchā sammatā, tesaṃ taṃ kammaṃ adhammikaṃ kuppaṃ aṭṭhānārahaṃ. na bhikkhave sīmāya sīmā ajjhottharitabbā. yo ajjhotthareyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave sīmaṃ sammannantena sīmantarikaṃ ṭhapetvā sīmaṃ sammannitun ti. |2|

. . . . . . .

เตน โข ปน สมเยน ราชคเห สมฺพหุลา อาวาสา สมานสีมา โหนฺติ. ตตฺถ ภิกฺขู วิวทนฺติ “อมฺหากํ อาวาเส อุโปสโถ กรียตุ อมฺหากํ อาวาเส อุโปสโถ กรียตู”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อิธ ปน ภิกฺขเว สมฺพหุลา อาวาสา สมานสีมา โหนฺติ. ตตฺถ ภิกฺขู วิวทนฺติ “อมฺหากํ อาวาเส อุโปสโถ กรียตุ อมฺหากํ อาวาเส อุโปสโถ กรียตู”ติ. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ สพฺเพเหว เอกชฺฌํ สนฺนิปติตฺวา อุโปสโถ กาตพฺโพ. ยตฺถ วา ปน เถโร ภิกฺขุ วิหรติ ตตฺถ สนฺนิปติตฺวา อุโปสโถ กาตพฺโพ น ตฺเวว วคฺเคน สงฺเฆน อุโปสโถ กาตพฺโพ. โย กเรยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ.

||13||

.

atha kho bhikkhūnaṃ etad ahosi: kati nu kho uposathā ’ti. bhagavato etam atthaṃ arocesuṃ. dve ’me bhikkhave uposathā cātuddasiko ca pannarasiko ca, ime kho bhikkhave dve uposathā ’ti. |1|

. . .

(๗๔. อวิปฺปวาสสีมานุชานนา) ๑๔๓. เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา มหากสฺสโป อนฺธกวินฺทา ราชคหํ อุโปสถํ อาคจฺฉนฺโต อนฺตรามคฺเค นทึ ตรนฺโต มนํ วูฬฺโห อโหสิ จีวรานิสฺส อลฺลานิ. ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ มหากสฺสปํ เอตทโวจุํ “กิสฺส เต อาวุโส จีวรานิ อลฺลานี”ติ?

atha kho bhikkhūnaṃ etad ahosi: kati nu kho uposathakammānīti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. cattār’ imāni bhikkhave uposathakammāni, adhammena vaggaṃ uposathakammaṃ, adhammena samaggaṃ uposathakammaṃ, dhammena vaggaṃ uposathakammaṃ, dhammena samaggaṃ uposathakamman ti. tatra bhikkhave yam idaṃ adhammena vaggaṃ uposathakammaṃ, na bhikkhave evarūpaṃ uposathakammaṃ kātabbaṃ na ca mayā evarūpaṃ uposathakammaṃ anuññātaṃ. |2|

. . . .

“อิธาหํ อาวุโส อนฺธกวินฺทา ราชคหํ อุโปสถํ อาคจฺฉนฺโต อนฺตรามคฺเค นทึ ตรนฺโต มนมฺหิ วูฬฺโห. เตน เม จีวรานิ อลฺลานี”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. ยา สา ภิกฺขเว สงฺเฆน สีมา สมฺมตา สมานสํวาสา เอกุโปสถา สงฺโฆ ตํ สีมํ ติจีวเรน อวิปฺปวาสํ สมฺมนฺนตุ. เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สมฺมนฺนิตพฺพา. พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ.

tatra bhikkhave yam idaṃ adhammena samaggaṃ uposathakammaṃ, na bhikkhave (112) evarūpaṃ ...anuññātaṃ.tatra bhikkhave yam idaṃ dhammena vaggaṃ uposathakammaṃ, na bhikkhave evarūpaṃ ... anuññātaṃ. tatra bhikkhave yam idaṃ dhammena samaggaṃ uposathakammaṃ, evarūpaṃ bhikkhave uposathakammaṃ kātabbaṃ evarūpañ ca mayā uposathakammaṃ anuññātaṃ. tasmāt iha bhikkhave evarūpaṃ uposathakammaṃ karissāma yad idaṃ dhammena samaggan ti, evañ hi vo bhikkhave sikkhitabban ti. |3|

. . .

ยา สา สงฺเฆน สีมา สมฺมตา สมานสํวาสา เอกุโปสถา ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ ตํ สีมํ ติจีวเรน อวิปฺปวาสํ สมฺมนฺเนยฺย. เอสา ญตฺติ. “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ.

||14||

.

ยา สา สงฺเฆน สีมา สมฺมตา สมานสํวาสา เอกุโปสถา สงฺโฆ ตํ สีมํ ติจีวเรน อวิปฺปวาสํ สมฺมนฺนติ.

atha kho bhikkhūnaṃ etad ahosi: kati nu kho pātimokkhuddesā ’ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. pañc’ ime bhikkhave pātimokkhuddesā: nidānaṃ uddisitvā avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ, ayaṃ paṭhamo pātimokkhuddeso. nidānaṃ uddisitvā cattāri pārājikāni uddisitvā avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ, ayaṃ dutiyo {pātimokkhuddeso.} nidānaṃ uddisitvā cattāri pārājikāni uddisitvā terasa saṃghādisese uddisitvā avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ, ayaṃ tatiyo pātimokkhuddeso. nidānaṃ uddisitvā cattāri pārājikāni uddisitvā terasa saṃghādisese uddisitvā dve aniyate uddisitvā avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ, ayaṃ catuttho pātimokkhuddeso. vitthāren’ eva pañcamo. ime kho bhikkhave pañca pātimokkhuddesā ’ti. |1|

. . . . . . .

ยสฺสายสฺมโต ขมติ เอติสฺสา สีมาย ติจีวเรน อวิปฺปวาสาย สมฺมุติ โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย. สมฺมตา สา สีมา สงฺเฆน ติจีวเรน อวิปฺปวาสา . ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี เอวเมตํ ธารยามี”ติ. เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ภควตา ติจีวเรน อวิปฺปวาสสมฺมุติ อนุญฺญาตาติ อนฺตรฆเร จีวรานิ นิกฺขิปนฺติ. ตานิ จีวรานิ นสฺสนฺติปิ ฑยฺหนฺติปิ อุนฺทูเรหิปิ ขชฺชนฺติ. ภิกฺขู ทุจฺโจฬา โหนฺติ ลูขจีวรา. ภิกฺขู เอวมาหํสุ “กิสฺส ตุมฺเห อาวุโส ทุจฺโจฬา ลูขจีวรา”ติ? “อิธ มยํ อาวุโส ภควตา ติจีวเรน อวิปฺปวาสสมฺมุติ อนุญฺญาตาติ อนฺตรฆเร จีวรานิ นิกฺขิปิมฺหา ตานิ จีวรานิ นฏฺฐานิปิ ทฑฺฒานิปิ อุนฺทูเรหิปิ ขายิตานิ

tena kho pana samayena bhikkhū bhagavatā saṃkhittena pātimokkhuddeso anuññāto ’ti sabbakālaṃ saṃkhittena pātimokkhaṃ uddisanti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave saṃkhittena pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ. yo uddiseyya, āpatti dukkaṭassā ’ti. |2|

. . . .

เตน มยํ ทุจฺโจฬา ลูขจีวรา”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. ยา สา ภิกฺขเว สงฺเฆน สีมา สมฺมตา สมานสํวาสา เอกุโปสถา สงฺโฆ ตํ สีมํ ติจีวเรน อวิปฺปวาสํ สมฺมนฺนตุ ฐเปตฺวา คามญฺจ คามูปจารญฺจ. เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สมฺมนฺนิตพฺพา. พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ ๑๔๔. “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ.

tena kho pana samayena Kosalesu janapadesu aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe savarabhayaṃ ahosi. bhikkhū nāsakkhiṃsu vitthārena pātimokkhaṃ uddisituṃ. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave sati antarāye saṃkhittena pātimokkhaṃ uddisitun ti. |3|

. . . .

ยา สา สงฺเฆน สีมา สมฺมตา สมานสํวาสา เอกุโปสถา ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ ตํ สีมํ ติจีวเรน อวิปฺปวาสํ สมฺมนฺเนยฺย ฐเปตฺวา คามญฺจ คามูปจารญฺจ. เอสา ญตฺติ. “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. ยา สา สงฺเฆน สีมา สมฺมตา สมานสํวาสา เอกุโปสถา สงฺโฆ ตํ สีมํ ติจีวเรน อวิปฺปวาสํ สมฺมนฺนติ ฐเปตฺวา คามญฺจ คามูปจารญฺจ.

tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū asati pi antarāye saṃkhittena pātimokkhaṃ uddisanti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave asati antarāye saṃkhittena pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ. yo uddiseyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave sati antarāye saṃkhittena pātimokkhaṃ uddisituṃ. tatr’ ime antarāyā: rājantarāyo corantarāyo agyantarāyo udakantarāyo manussantarāyo (113) amanussantarāyo vāḷantarāyo siriṃsapantarāyo jīvitantarāyo brahmacariyantarāyo. anujānāmi bhikkhave evarūpesu antarāyesu saṃkhittena pātimokkhaṃ uddisituṃ, asati antarāye vitthārenā ’ti. |4|

. . . . . . .

ยสฺสายสฺมโต ขมติ เอติสฺสา สีมาย ติจีวเรน อวิปฺปวาสาย สมฺมุติ ฐเปตฺวา คามญฺจ คามูปจารญฺจ โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย. สมฺมตา สา สีมา สงฺเฆน ติจีวเรน อวิปฺปวาสา ฐเปตฺวา คามญฺจ คามูปจารญฺจ. ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี เอวเมตํ ธารยามี”ติ. (๗๕. สีมาสมูหนน) “สีมํ ภิกฺขเว สมฺมนฺนนฺเตน ปฐมํ สมานสํวาสสีมา สมฺมนฺนิตพฺพา ปจฺฉา ติจีวเรน อวิปฺปวาโส สมฺมนฺนิตพฺโพ. สีมํ ภิกฺขเว สมูหนนฺเตน ปฐมํ ติจีวเรน อวิปฺปวาโส สมูหนฺตพฺโพ ปจฺฉา สมานสํวาสสีมา สมูหนฺตพฺพา. เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ติจีวเรน อวิปฺปวาโส สมูหนฺตพฺโพ. พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ ๑๔๕. “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. โย โส สงฺเฆน ติจีวเรน อวิปฺปวาโส สมฺมโต ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ ตํ ติจีวเรน อวิปฺปวาสํ สมูหเนยฺย.

tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū saṃghamajjhe anajjhiṭṭhā dhammaṃ bhāsanti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave saṃghamajjhe anajjhiṭṭhena dhammo bhāsitabbo. yo bhāseyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave therena bhikkhunā sāmaṃ vā dhammaṃ bhāsituṃ paraṃ vā ajjhesitun ti. |5|

. . . . .

เอสา ญตฺติ. “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. โย โส สงฺเฆน ติจีวเรน อวิปฺปวาโส สมฺมโต สงฺโฆ ตํ ติจีวเรน อวิปฺปวาสํ สมูหนติ. ยสฺสายสฺมโต ขมติ เอตสฺส ติจีวเรน อวิปฺปวาสสฺส สมุคฺฆาโต โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย. สมูหโต โส สงฺเฆน ติจีวเรน อวิปฺปวาโส.

tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū saṃghamajjhe asammatā vinayaṃ pucchanti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave saṃghamajjhe asammatena vinayo pucchitabbo. yo puccheyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave saṃghamajjhe sammatena vinayaṃ pucchituṃ. evañ ca pana bhikkhave sammannitabbo: attanā vā attānaṃ sammannitabbaṃ parena vā paro sammannitabbo. |6|

. . . . . .

ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี เอวเมตํ ธารยามี”ติ. เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สีมา . พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ ๑๔๖. “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. ยา สา สงฺเฆน สีมา สมฺมตา สมานสํวาสา เอกุโปสถา ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ ตํ สีมํ สมูหเนยฺย สมานสํวาสํ เอกุโปสถํ. เอสา ญตฺติ. “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. ยา สา สงฺเฆน สีมา สมฺมตา สมานสํวาสา เอกุโปสถา สงฺโฆ ตํ สีมํ สมูหนติ สมานสํวาสํ เอกุโปสถํ.

kathañ ca attanā vā attānaṃ sammannitabbaṃ. vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. yadi saṃghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmaṃ vinayaṃ puccheyyan ti. evaṃ attanā vā attānaṃ sammannitabbaṃ. kathañ ca parena paro sammannitabbo. vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. yadi saṃghassa pattakallaṃ, itthannāmo itthannāmaṃ vinayaṃ puccheyyā ’ti. evaṃ parena paro sammannitabbo ’ti. |7|

. . . . . . . .

ยสฺสายสฺมโต ขมติ เอติสฺสา สีมาย สมานสํวาสาย เอกุโปสถาย สมุคฺฆาโต โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย. สมูหตา สา สีมา สงฺเฆน สมานสํวาสา เอกุโปสถา. ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี เอวเมตํ ธารยามี”ติ. (๗๖. คามสีมาทิ) ๑๔๗. อสมฺมตาย ภิกฺขเว สีมาย อฏฺฐปิตาย ยํ คามํ วา นิคมํ วา อุปนิสฺสาย วิหรติ ยา ตสฺส วา คามสฺส คามสีมา นิคมสฺส วา นิคมสีมา อยํ ตตฺถ สมานสํวาสา เอกุโปสถา. อคามเก เจ ภิกฺขเว อรญฺเญ สมนฺตา สตฺตพฺภนฺตรา อยํ ตตฺถ สมานสํวาสา เอกุโปสถา. สพฺพา ภิกฺขเว นที อสีมา สพฺโพ สมุทฺโท อสีโม สพฺโพ ชาตสฺสโร อสีโม. นทิยา วา ภิกฺขเว สมุทฺเท วา ชาตสฺสเร วา ยํ มชฺฌิมสฺส ปุริสสฺส สมนฺตา อุทกุกฺเขปา อยํ ตตฺถ สมานสํวาสา เอกุโปสถาติ.

tena kho pana samayena pesalā bhikkhū saṃghamajjhe sammatā vinayaṃ pucchanti. chabbaggiyā bhikkhū labhanti āghātaṃ, labhanti appaccayaṃ, vadhena tajjenti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave saṃghamajjhe sammatena pi parisaṃ oloketvā puggalaṃ tulayitvā vinayaṃ pucchitun ti. |8|

. . . .

๑๔๘. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สีมาย สีมํ สมฺภินฺทนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. เยสํ ภิกฺขเว สีมา ปฐมํ สมฺมตา เตสํ ตํ กมฺมํ ธมฺมิกํ อกุปฺปํ ฐานารหํ.

tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū saṃghamajjhe asammatā vinayaṃ vissajjenti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave saṃghamajjhe asammatena vinayo vissajjetabbo. yo vissajjeyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave saṃghamajjhe sammatena vinayaṃ vissajjetuṃ. evañ ca pana bhikkhave sammannitabbo: attanā vā attānaṃ sammannitabbaṃ parena vā paro sammannitabbo. |9|

. . . . . .

เยสํ ภิกฺขเว สีมา ปจฺฉา สมฺมตา เตสํ ตํ กมฺมํ อธมฺมิกํ กุปฺปํ อฏฺฐานารหํ. น ภิกฺขเว สีมาย สีมา สมฺภินฺทิตพฺพา. โย สมฺภินฺเทยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สีมาย สีมํ อชฺโฌตฺถรนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. เยสํ ภิกฺขเว สีมา ปฐมํ สมฺมตา เตสํ ตํ กมฺมํ ธมฺมิกํ อกุปฺปํ ฐานารหํ.

kathañ (114) ca attanā vā attānaṃ sammannitabbaṃ. vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. yadi saṃghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmena vinayaṃ puṭṭho vissajjeyyan ti. evaṃ attanā vā attānaṃ sammannitabbaṃ. kathañ ca parena paro sammannitabbo. vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. yadi saṃghassa pattakallaṃ, itthannāmo itthannāmena vinayaṃ puṭṭho vissajjeyyā ’ti. evaṃ parena paro sammannitabbo ’ti. |10|

. . . . . . . .

เยสํ ภิกฺขเว สีมา ปจฺฉา สมฺมตา เตสํ ตํ กมฺมํ อธมฺมิกํ กุปฺปํ อฏฺฐานารหํ. น ภิกฺขเว สีมาย สีมา อชฺโฌตฺถริตพฺพา. โย อชฺโฌตฺถเรยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ. อนุชานามิ ภิกฺขเว สีมํ สมฺมนฺนนฺเตน สีมนฺตริกํ ฐเปตฺวา สีมํ สมฺมนฺนิตุนฺติ. (๗๗. อุโปสถเภทาทิ) ๑๔๙. อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “กติ นุ โข อุโปสถา”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

tena kho pana samayena pesalā bhikkhū saṃghamajjhe sammatā vinayaṃ vissajjenti. chabbaggiyā bhikkhū labhanti āghātaṃ, labhanti appaccayaṃ, vadhena tajjenti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave saṃghamajjhe sammatena pi parisaṃ oloketvā puggalaṃ tulayitvā vinayaṃ vissajjetun ti. |11|

. . . .

ทฺเวเม ภิกฺขเว อุโปสถา จาตุทฺทสิโก จ ปนฺนรสิโก จ. อิเม โข ภิกฺขเว ทฺเว อุโปสถาติ. อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “กติ นุ โข อุโปสถกมฺมานี”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. จตฺตาริมานิ ภิกฺขเว อุโปสถกมฺมานิ อธมฺเมน วคฺคํ อุโปสถกมฺมํ อธมฺเมน สมคฺคํ อุโปสถกมฺมํ ธมฺเมน วคฺคํ อุโปสถกมฺมํ ธมฺเมน สมคฺคํ อุโปสถกมฺมนฺติ.

||15||

.

ตตฺร ภิกฺขเว ยทิทํ อธมฺเมน วคฺคํ อุโปสถกมฺมํ น ภิกฺขเว เอวรูปํ อุโปสถกมฺมํ กาตพฺพํ. น จ มยา เอวรูปํ อุโปสถกมฺมํ อนุญฺญาตํ.

tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū anokāsakataṃ bhikkhuṃ āpattiyā codenti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave anokāsakato bhikkhu āpattiyā codetabbo. yo codeyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave okāsaṃ kārāpetvā āpattiyā codetuṃ karotu āyasmā okāsaṃ ahaṃ taṃ vattukāmo ’ti. |1|

. . . . .

ตตฺร ภิกฺขเว ยทิทํ อธมฺเมน สมคฺคํ อุโปสถกมฺมํ น ภิกฺขเว เอวรูปํ อุโปสถกมฺมํ กาตพฺพํ. น จ มยา เอวรูปํ อุโปสถกมฺมํ อนุญฺญาตํ. ตตฺร ภิกฺขเว ยทิทํ ธมฺเมน วคฺคํ อุโปสถกมฺมํ น ภิกฺขเว เอวรูปํ อุโปสถกมฺมํ กาตพฺพํ. น จ มยา เอวรูปํ อุโปสถกมฺมํ อนุญฺญาตํ. ตตฺร ภิกฺขเว ยทิทํ ธมฺเมน สมคฺคํ อุโปสถกมฺมํ เอวรูปํ ภิกฺขเว อุโปสถกมฺมํ กาตพฺพํ เอวรูปญฺจ มยา อุโปสถกมฺมํ อนุญฺญาตํ. ตสฺมาติห ภิกฺขเว เอวรูปํ อุโปสถกมฺมํ กริสฺสาม ยทิทํ ธมฺเมน สมคฺคนฺติ เอวญฺหิ โว ภิกฺขเว สิกฺขิตพฺพนฺติ.

tena kho pana samayena pesalā bhikkhū chabbaggiye bhikkhū okāsaṃ kārāpetvā āpattiyā codenti. chabbaggiyā bhikkhū labhanti āghātaṃ, labhanti appaccayaṃ, vadhena tajjenti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave kate pi okāse puggalaṃ tulayitvā āpattiyā codetun ti. |2|

. . . .

(๗๘. สํขิตฺเตน ปาติโมกฺขุทฺเทสาทิ) ๑๕๐. อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “กติ นุ โข ปาติโมกฺขุทฺเทสา”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. ปญฺจิเม ภิกฺขเว ปาติโมกฺขุทฺเทสา นิทานํ อุทฺทิสิตฺวา อวเสสํ สุเตน สาเวตพฺพํ. อยํ ปฐโม ปาติโมกฺขุทฺเทโส. นิทานํ อุทฺทิสิตฺวา จตฺตาริ ปาราชิกานิ อุทฺทิสิตฺวา อวเสสํ สุเตน สาเวตพฺพํ. อยํ ทุติโย ปาติโมกฺขุทฺเทโส. นิทานํ อุทฺทิสิตฺวา จตฺตาริ ปาราชิกานิ อุทฺทิสิตฺวา เตรส สงฺฆาทิเสเส อุทฺทิสิตฺวา อวเสสํ สุเตน สาเวตพฺพํ. อยํ ตติโย ปาติโมกฺขุทฺเทโส.

tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū pur’ amhākaṃ pesalā bhikkhū okāsaṃ kārāpentīti paṭigacc’ eva suddhānaṃ bhikkhūnaṃ anāpattikānaṃ avatthusmiṃ akāraṇe okāsaṃ kārāpenti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave suddhānaṃ bhikkhūnaṃ anāpattikānaṃ avatthusmiṃ akāraṇe okāso kārāpetabbo. yo kārāpeyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave puggalaṃ tulayitvā okāsaṃ kārāpetun ti. |3|

. . . . .

นิทานํ อุทฺทิสิตฺวา จตฺตาริ ปาราชิกานิ อุทฺทิสิตฺวา เตรส สงฺฆาทิเสเส อุทฺทิสิตฺวา ทฺเว อนิยเต อุทฺทิสิตฺวา อวเสสํ สุเตน สาเวตพฺพํ. อยํ จตุตฺโถ ปาติโมกฺขุทฺเทโส. วิตฺถาเรเนว ปญฺจโม. อิเม โข ภิกฺขเว ปญฺจ ปาติโมกฺขุทฺเทสาติ. เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ภควตา สํขิตฺเตน ปาติโมกฺขุทฺเทโส อนุญฺญาโตติ สพฺพกาลํ สํขิตฺเตน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū saṃghamajjhe adhammakammaṃ karonti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave saṃghamajjhe adhammakammaṃ kātabbaṃ. yo kareyya, āpatti dukkaṭassā ’ti. karonti yeva adhammakammaṃ. bhagavato etam atthaṃ (115) ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave adhammakamme kayiramāne paṭikkositun ti. |4|

. . . . . . .

น ภิกฺขเว สํขิตฺเตน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. โย อุทฺทิเสยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ. เตน โข ปน สมเยน โกสเลสุ ชนปเท อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สวรภยํ อโหสิ. ภิกฺขู นาสกฺขิ๎สุ วิตฺถาเรน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตุํ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว สติ อนฺตราเย สํขิตฺเตน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตุนฺติ. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อสติปิ อนฺตราเย สํขิตฺเตน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ.

tena kho pana samayena pesalā bhikkhū chabbaggiyehi {bhikkhūhi} adhammakamme kayiramāne paṭikkosanti. chabbaggiyā bhikkhū labhanti āghātaṃ, labhanti appaccayaṃ, vadhena tajjenti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave diṭṭhim pi āvikātun ti. tesaṃ yeva santike diṭṭhiṃ āvikaronti. chabbaggiyā bhikkhū labhanti āghātaṃ, labhanti appaccayaṃ, vadhena tajjenti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave catuhi pañcahi paṭikkosituṃ, dvīhi tīhi diṭṭhiṃ āvikātuṃ, ekena adhiṭṭhātuṃ na me taṃ khamatīti. |5|

. . . . . . . .

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว อสติ อนฺตราเย สํขิตฺเตน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. โย อุทฺทิเสยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ ภิกฺขเว สติ อนฺตราเย สํขิตฺเตน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตุํ. ตตฺริเม อนฺตรายา ราชนฺตราโย โจรนฺตราโย อคฺยนฺตราโย อุทกนฺตราโย มนุสฺสนฺตราโย อมนุสฺสนฺตราโย วาฬนฺตราโย สรีสปนฺตราโย ชีวิตนฺตราโย พฺรหฺมจริยนฺตราโยติ. อนุชานามิ ภิกฺขเว เอวรูเปสุ อนฺตราเยสุ สํขิตฺเตน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตุํ อสติ อนฺตราเย วิตฺถาเรนาติ. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สงฺฆมชฺเฌ อนชฺฌิฏฺฐา ธมฺมํ ภาสนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū saṃghamajjhe pātimokkhaṃ uddisamānā sañcicca na sāventi. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave pātimokkhuddesakena sañcicca na sāvetabbaṃ. yo na sāveyya, apatti dukkatassā ’ti. |6|

. . . .

น ภิกฺขเว สงฺฆมชฺเฌ อนชฺฌิฏฺเฐน ธมฺโม ภาสิตพฺโพ. โย ภาเสยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ ภิกฺขเว เถเรน ภิกฺขุนา สามํ วา ธมฺมํ ภาสิตุํ ปรํ วา อชฺเฌสิตุนฺติ. (๗๙. วินยปุจฺฉนกถา) ๑๕๑. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สงฺฆมชฺเฌ อสมฺมตา วินยํ ปุจฺฉนฺติ.

tena kho pana samayena āyasmā Udāyi saṃghassa pātimokkhuddesako hoti kākassarako. atha kho āyasmato Udāyissa etad ahosi: bhagavatā paññattaṃ pātimokkhuddesakena sāvetabban ti, ahañ c’ amhi kākassarako. kathaṃ nu kho mayā paṭipajjitabban ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave pātimokkhuddesakena vāyamituṃ kathaṃ sāveyyan ti, vāyamantassa anāpattīti. |7|

. . . . .

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว สงฺฆมชฺเฌ อสมฺมเตน วินโย ปุจฺฉิตพฺโพ. โย ปุจฺเฉยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ ภิกฺขเว สงฺฆมชฺเฌ สมฺมเตน วินยํ ปุจฺฉิตุํ. เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สมฺมนฺนิตพฺโพ อตฺตนา วา อตฺตานํ สมฺมนฺนิตพฺพํ ปเรน วา ปโร สมฺมนฺนิตพฺโพ.

tena kho pana samayena Devadatto sagahaṭṭhāya parisāya pātimokkhaṃ uddisati. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave sagahaṭṭhāya parisāya pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ. yo uddiseyya, āpatti dukkaṭassā ’ti. |8|

. . . .

กถญฺจ อตฺตนาว อตฺตานํ สมฺมนฺนิตพฺพํ? พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ อหํ อิตฺถนฺนามํ วินยํ ปุจฺเฉยฺย”นฺติ. เอวํ อตฺตนาว อตฺตานํ สมฺมนฺนิตพฺพํ.

tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū saṃghamajjhe anajjhiṭṭhā pātimokkham uddisanti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave saṃghamajjhe anajjhiṭṭhena pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ. yo uddiseyya, āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave therādhikaṃ pātimokkhan ti. |9|

. . . . .

กถญฺจ ปเรน ปโร สมฺมนฺนิตพฺโพ? พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ อิตฺถนฺนาโม อิตฺถนฺนามํ วินยํ ปุจฺเฉยฺยา”ติ. เอวํ ปเรน ปโร สมฺมนฺนิตพฺโพติ. เตน โข ปน สมเยน เปสลา ภิกฺขู สงฺฆมชฺเฌ สมฺมตา วินยํ ปุจฺฉนฺติ.

||16||

.

ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ลภนฺติ อาฆาตํ ลภนฺติ อปฺปจฺจยํ วเธน ตชฺเชนฺติ.

aññatitthiyabhāṇavāraṃ niṭṭhitaṃ. atha kho bhagavā Rājagahe yathābhirantaṃ viharitvā yena Codanāvatthu tena cārikaṃ pakkāmi. anupubbena cārikaṃ caramāno yena Codanāvatthu tad avasari. tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse sambahulā bhikkhū (116) viharanti, tattha thero bhikkhu bālo hoti avyatto, so na jānāti uposathaṃ vā uposathakammaṃ vā pātimokkhaṃ vā pātimokkhuddesaṃ vā. |1|

. . . .

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว สงฺฆมชฺเฌ สมฺมเตนปิ ปริสํ โอโลเกตฺวา ปุคฺคลํ ตุลยิตฺวา วินยํ ปุจฺฉิตุนฺติ. ๘๐. วินยวิสฺสชฺชนกถา ๑๕๒. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สงฺฆมชฺเฌ อสมฺมตา วินยํ วิสฺสชฺเชนฺติ .

atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etad ahosi: bhagavatā paññattaṃ therādhikaṃ pātimokkhan ti, ayañ ca amhākaṃ thero bālo avyatto, na jānāti uposathaṃ vā ... pātimokkhuddesaṃ vā. kathaṃ nu kho amhehi paṭipajjitabban ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave yo tattha bhikkhu vyatto paṭibalo tassādheyyaṃ pātimokkhan ti. |2|

. . . .

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว สงฺฆมชฺเฌ อสมฺมเตน วินโย วิสฺสชฺเชตพฺโพ. โย วิสฺสชฺเชยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ ภิกฺขเว สงฺฆมชฺเฌ สมฺมเตน วินยํ วิสฺสชฺเชตุํ.

tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe sambahulā bhikkhū viharanti bālā avyattā, te na jānanti uposathaṃ vā uposathakammaṃ vā pātimokkhaṃ vā pātimokkhuddesaṃ vā. te theraṃ ajjhesiṃsu uddisatu bhante thero pātimokkhan ti. so evaṃ āha: na me āvuso vattatīti. dutiyatheraṃ ajjhesiṃsu uddisatu bhante thero pātimokkhan ti. so pi evaṃ āha: na me āvuso vattatīti. tatiyatheraṃ ajjhesiṃsu uddisatu bhante thero pātimokkhan ti. so pi evaṃ āha: na me āvuso vattatīti. eten’ eva upāyena yāva saṃghanavakaṃ ajjhesiṃsu uddisatu āyasmā pātimokkhan ti. so pi evaṃ āha: na me bhante vattatīti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. |3|

. . . . . . . . . .

เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สมฺมนฺนิตพฺพํ. อตฺตนา วา อตฺตานํ สมฺมนฺนิตพฺพํ ปเรน วา ปโร สมฺมนฺนิตพฺโพ. กถญฺจ อตฺตนาว อตฺตานํ สมฺมนฺนิตพฺพํ? พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ อหํ อิตฺถนฺนาเมน วินยํ ปุฏฺโฐ วิสฺสชฺเชยฺย”นฺติ. เอวํ อตฺตนาว อตฺตานํ สมฺมนฺนิตพฺพํ. กถญฺจ ปเรน ปโร สมฺมนฺนิตพฺโพ? พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ อิตฺถนฺนาโม อิตฺถนฺนาเมน วินยํ ปุฏฺโฐ วิสฺสชฺเชยฺยา”ติ. เอวํ ปเรน ปโร สมฺมนฺนิตพฺโพติ. เตน โข ปน สมเยน เปสลา ภิกฺขู สงฺฆมชฺเฌ สมฺมตา วินยํ วิสฺสชฺเชนฺติ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe sambahulā bhikkhū viharanti bālā avyattā, te na jānanti uposathaṃ vā ...pātimokkhuddesaṃ vā. te theraṃ ajjhesanti uddisatu bhante thero pātimokkhan ti. so evaṃ vadeti: na me āvuso vattatīti. dutiyatheraṃ ajjhesanti uddisatu bhante thero pātimokkhan ti. so pi evaṃ vadeti: na me āvuso vattatīti. |4|

. . . . .

ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ลภนฺติ อาฆาตํ ลภนฺติ อปฺปจฺจยํ วเธน ตชฺเชนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว สงฺฆมชฺเฌ สมฺมเตนปิ ปริสํ โอโลเกตฺวา ปุคฺคลํ ตุลยิตฺวา วินยํ วิสฺสชฺเชตุนฺติ.

tatiyatheraṃ ajjhesanti uddisatu bhante thero pātimokkhan ti. so pi evaṃ vadeti: na me āvuso vattatīti. eten’ eva upāyena yāva saṃghanavakaṃ ajjhesanti uddisatu āyasmā pātimokkhan ti. so pi evaṃ vadeti: na me bhante vattatīti. tehi bhikkhave bhikkhūhi eko bhikkhu sāmantā āvāsā sajjukaṃ pāhetabbo gācchāvuso saṃkhittena vā vitthārena vā pātimokkhaṃ pariyāpuṇitvā āgacchā ’ti. |5|

. . . . .

(๘๑. โจทนากถา) ๑๕๓. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อโนกาสกตํ ภิกฺขุํ อาปตฺติยา โจเทนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว อโนกาสกโต ภิกฺขุ อาปตฺติยา โจเทตพฺโพ. โย โจเทยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ ภิกฺขเว โอกาสํ การาเปตฺวา อาปตฺติยา โจเทตุํ กโรตุ อายสฺมา โอกาสํ อหํ ตํ วตฺตุกาโมติ.

atha kho bhikkhūnaṃ etad ahosi: kena nu kho pāhetabbo ’ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave therena bhikkhunā navaṃ bhikkhuṃ āṇāpetun ti. therena āṇattā navā bhikkhū na gacchanti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave (117) therena āṇattena agilānena na gantabbaṃ. yo na gaccheyya, āpatti dukkaṭassā ’ti. |6|

. . . . . . .

เตน โข ปน สมเยน เปสลา ภิกฺขู ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู โอกาสํ การาเปตฺวา อาปตฺติยา โจเทนฺติ. ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ลภนฺติ อาฆาตํ ลภนฺติ อปฺปจฺจยํ วเธน ตชฺเชนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว กเตปิ โอกาเส ปุคฺคลํ ตุลยิตฺวา อาปตฺติยา โจเทตุนฺติ. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปุรมฺหากํ เปสลา ภิกฺขู โอกาสํ การาเปนฺตีติ ปฏิกจฺเจว สุทฺธานํ ภิกฺขูนํ อนาปตฺติกานํ อวตฺถุสฺมึ อการเณ โอกาสํ การาเปนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว สุทฺธานํ ภิกฺขูนํ อนาปตฺติกานํ อวตฺถุสฺมึ อการเณ โอกาโส การาเปตพฺโพ.

||17||

.

โย การาเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.

atha kho bhagavā Codanāvatthusmiṃ yathābhirantaṃ viharitvā punad eva Rājagahaṃ paccāgacchi. tena kho pana samayena manussā bhikkhū piṇḍāya carante pucchanti: katimī bhante pakkhassā ’ti. bhikkhū evaṃ āhaṃsu: na kho mayaṃ āvuso jānāmā ’ti. manussā ujjhāyanti khīyanti vipācenti: pakkhagaṇanamattam p’ ime samaṇā Sakyaputtiyā na jānanti, kiṃ pan’ ime aññaṃ kiñci kalyāṇaṃ jānissantīti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave pakkhagaṇanaṃ uggahetun ti. |1|

. . . . . .

อนุชานามิ ภิกฺขเว ปุคฺคลํ ตุลยิตฺวา โอกาสํ กาตุ นฺติ. (๘๒. อธมฺมกมฺมปฏิกฺโกสนาทิ) ๑๕๔. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สงฺฆมชฺเฌ อธมฺมกมฺมํ กโรนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว อธมฺมกมฺมํ กาตพฺพํ. โย กเรยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ. กโรนฺติเยว อธมฺมกมฺมํ.

atha kho bhikkhūnaṃ etad ahosi: kena nu kho pakkhagaṇanā uggahetabbā ’ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave sabbeh’ eva pakkhagaṇanaṃ uggahetun ti. |2|

. . .

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ อนุชานามิ ภิกฺขเว อธมฺมกมฺเม กยิรมาเน ปฏิกฺโกสิตุนฺติ. เตน โข ปน สมเยน เปสลา ภิกฺขู ฉพฺพคฺคิเยหิ ภิกฺขูหิ อธมฺมกมฺเม กยิรมาเน ปฏิกฺโกสนฺติ.

tena kho pana samayena manussā bhikkhū piṇḍāya carante pucchanti: kīvatikā bhante bhikkhū ’ti. bhikkhū evaṃ āhaṃsu: na kho mayaṃ āvuso jānāmā ’ti. manussā ujjhāyanti khīyanti vipācenti: aññamaññam p’ ime samaṇā Sakyaputtiyā na jānanti, kiṃ pan’ ime aññaṃ kiñci kalyāṇaṃ jānissantīti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave bhikkhū gaṇetun ti. |3|

. . . . .

ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ลภนฺติ อาฆาตํ ลภนฺติ อปฺปจฺจยํ วเธน ตชฺเชนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว ทิฏฺฐิมฺปิ อาวิกาตุนฺติ. เตสํเยว สนฺติเก ทิฏฺฐึ อาวิกโรนฺติ. ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ลภนฺติ อาฆาตํ ลภนฺติ อปฺปจฺจยํ วเธน ตชฺเชนฺติ.

atha kho bhikkhūnaṃ etad ahosi: kadā nu kho bhikkhū gaṇetabbā ’ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave tadah’ uposathe gaṇamaggena vā gaṇetuṃ salākaṃ vā gahetun ti. |4|

. . .

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว จตูหิ ปญฺจหิ ปฏิกฺโกสิตุํ ทฺวีหิ ตีหิ ทิฏฺฐึ อาวิกาตุํ เอเกน อธิฏฺฐาตุํ ‘น เมตํ ขมตี’ติ. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สงฺฆมชฺเฌ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสมานา สญฺจิจฺจ น สาเวนฺติ.

||18||

.

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

tena kho pana samayena bhikkhū ajānantā ajj’ uposatho ’ti dūraṃ gāmaṃ piṇḍāya caranti. te uddissamāne pi pātimokkhe āgacchanti uddiṭṭhamatte pi āgacchanti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave ārocetuṃ ajj’ uposatho ’ti. atha kho bhikkhūnaṃ etad ahosi: kena nu kho ārocetabbo ’ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave therena bhikkhunā kālavato ārocetun ti. tena kho pana samayena aññataro thero kālavato na ssarati. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave bhattakāle pi ārocetun ti. bhattakāle pi na ssari. bhagavato etam atthaṃ arocesuṃ. anujānāmi {bhikkhave} yaṃ kālaṃ sarati, taṃ kālaṃ ārocetun ti. |1|

. . . . . . . . . . . . .

น ภิกฺขเว ปาติโมกฺขุทฺเทสเกน สญฺจิจฺจ น สาเวตพฺพํ. โย น สาเวยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ. เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา อุทายี สงฺฆสฺส ปาติโมกฺขุทฺเทสโก โหติ กากสฺสรโก. อถ โข อายสฺมโต อุทายิสฺส เอตทโหสิ “ภควตา ปญฺญตฺตํ ‘ปาติโมกฺขุทฺเทสเกน สาเวตพฺพ’นฺติ อหญฺจมฺหิ กากสฺสรโก กถํ นุ โข มยา ปฏิปชฺชิตพฺพ”นฺติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว ปาติโมกฺขุทฺเทสเกน วายมิตุํ ‘กถํ สาเวยฺย’นฺติ. วายมนฺตสฺส อนาปตฺตีติ. เตน โข ปน สมเยน เทวทตฺโต สคหฏฺฐาย ปริสาย ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว สคหฏฺฐาย ปริสาย ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. โย อุทฺทิเสยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สงฺฆมชฺเฌ อนชฺฌิฏฺฐา ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

||19||

.

น ภิกฺขเว สงฺฆมชฺเฌ อนชฺฌิฏฺเฐน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ.

(118) tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse uposathāgāraṃ uklāpaṃ hoti. āgantukā bhikkhū ujjhāyanti khīyanti vipācenti: kathaṃ hi nāma bhikkhū uposathāgāraṃ na sammajjissantīti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave uposathāgāraṃ sammajjitun ti. |1|

. . . .

โย อุทฺทิเสยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ ภิกฺขเว เถราธิกํ ปาติโมกฺขนฺติ.

atha kho bhikkhūnaṃ etad ahosi: kena nu kho uposathāgāraṃ sammajjitabban ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave therena bhikkhunā navaṃ bhikkhuṃ āṇāpetun ti. therena āṇattā navā bhikkhū na sammajjanti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave therena āṇattena agilānena na sammajjitabbaṃ. yo na sammajjeyya, āpatti dukkaṭassā ’ti. |2|

. . . . . . .

อญฺญติตฺถิยภาณวาโร นิฏฺฐิโต (ปฐโม) . (๘๓. ปาติโมกฺขุทฺเทสกอชฺเฌสนาทิ) ๑๕๕. อถ โข ภควา ราชคเห ยถาภิรนฺตํ วิหริตฺวา เยน โจทนาวตฺถุ เตน จาริกํ ปกฺกามิ. อนุปุพฺเพน จาริกํ จรมาโน เยน โจทนาวตฺถุ ตทวสริ. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมึ อาวาเส สมฺพหุลา ภิกฺขู วิหรนฺติ ตตฺถ เถโร ภิกฺขุ พาโล โหติ อพฺยตฺโต. โส น ชานาติ อุโปสถํ วา อุโปสถกมฺมํ วา ปาติโมกฺขํ วา ปาติโมกฺขุทฺเทสํ วา. อถ โข เตสํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “ภควตา ปญฺญตฺตํ ‘เถราธิกํ ปาติโมกฺข’นฺติ อยญฺจ อมฺหากํ เถโร พาโล อพฺยตฺโต น ชานาติ อุโปสถํ วา อุโปสถกมฺมํ วา ปาติโมกฺขํ วา ปาติโมกฺขุทฺเทสํ วา. กถํ นุ โข อมฺเหหิ ปฏิปชฺชิตพฺพ”นฺติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

tena kho pana samayena uposathāgāre āsanaṃ apaññattaṃ hoti. bhikkhū chamāyaṃ nisīdanti. gattāni pi cīvarāni pi paṃsukitāni honti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave uposathāgāre āsanaṃ paññāpetun ti. atha kho bhikkhūnaṃ etad ahosi: kena nu kho uposathāgāre āsanaṃ paññāpetabban ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave therena bhikkhunā navaṃ bhikkhuṃ āṇāpetun ti. therena āṇattā navā bhikkhū na paññāpenti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave therena āṇattena agilānena na paññāpetabbaṃ. yo na paññāpeyya, āpatti dukkaṭassā ’ti. |3|

. . . . . . . . . . . .

อนุชานามิ ภิกฺขเว โย ตตฺถ ภิกฺขุ พฺยตฺโต ปฏิพโล ตสฺสาเธยฺยํ ปาติโมกฺขนฺติ. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา ภิกฺขู วิหรนฺติ พาลา อพฺยตฺตา. เต น ชานนฺติ อุโปสถํ วา อุโปสถกมฺมํ วา ปาติโมกฺขํ วา ปาติโมกฺขุทฺเทสํ วา. เต เถรํ อชฺเฌสึสุ “อุทฺทิสตุ ภนฺเต เถโร ปาติโมกฺข”นฺติ. โส เอวมาห “น เม อาวุโส วตฺตตี”ติ. ทุติยํ เถรํ อชฺเฌสึสุ “อุทฺทิสตุ ภนฺเต เถโร ปาติโมกฺข”นฺติ. โสปิ เอวมาห “น เม อาวุโส วตฺตตี”ติ. ตติยํ เถรํ อชฺเฌสึสุ “อุทฺทิสตุ ภนฺเต เถโร ปาติโมกฺข”นฺติ. โสปิ เอวมาห “น เม อาวุโส วตฺตตี”ติ. เอเตเนว อุปาเยน ยาว สงฺฆนวกํ อชฺเฌสึสุ “อุทฺทิสตุ อายสฺมา ปาติโมกฺข”นฺติ. โสปิ เอวมาห “น เม ภนฺเต วตฺตตี”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา ภิกฺขู วิหรนฺติ พาลา อพฺยตฺตา. เต น ชานนฺติ อุโปสถํ วา อุโปสถกมฺมํ วา ปาติโมกฺขํ วา ปาติโมกฺขุทฺเทสํ วา.

tena kho pana samayena uposathāgāre padīpo na hoti. bhikkhū andhakāre kāyam pi cīvaram pi akkamanti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave uposathāgāre padīpaṃ kātun ti. atha kho bhikkhūnaṃ etad ahosi: kena nu kho uposathāgāre padīpo kātabbo ’ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave therena bhikkhunā navaṃ bhikkhuṃ āṇāpetun ti. therena āṇattā navā bhikkhū na padīpenti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave therena āṇattena agilānena na padīpetabbo. yo na padīpeyya, āpatti dukkaṭassā ’ti. |4|

. . . . . . . . . . .

เต เถรํ อชฺเฌสนฺติ “อุทฺทิสตุ ภนฺเต เถโร ปาติโมกฺข”นฺติ. โส เอวํ วเทติ “น เม อาวุโส วตฺตตี”ติ. ทุติยํ เถรํ อชฺเฌสนฺติ “อุทฺทิสตุ ภนฺเต เถโร ปาติโมกฺข”นฺติ. โสปิ เอวํ วเทติ “น เม อาวุโส วตฺตตี”ติ. ตติยํ เถรํ อชฺเฌสนฺติ “อุทฺทิสตุ ภนฺเต เถโร ปาติโมกฺข”นฺติ. โสปิ เอวํ วเทติ “น เม อาวุโส วตฺตตี”ติ. เอเตเนว อุปาเยน ยาว สงฺฆนวกํ อชฺเฌสนฺติ “อุทฺทิสตุ อายสฺมา ปาติโมกฺข”นฺติ. โสปิ เอวํ วเทติ “น เม ภนฺเต วตฺตตี”ติ. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ เอโก ภิกฺขุ สามนฺตา อาวาสา สชฺชุกํ ปาเหตพฺโพ คจฺฉาวุโส สํขิตฺเตน วา วิตฺถาเรน วา ปาติโมกฺขํ ปริยาปุณิตฺวาน อาคจฺฉาหีติ. อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “เกน นุ โข ปาเหตพฺโพ”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว เถเรน ภิกฺขุนา นวํ ภิกฺขุํ อาณาเปตุนฺติ.

tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse āvāsikā bhikkhū n’ eva pāniyaṃ upaṭṭhāpenti na paribhojaniyaṃ upaṭṭhāpenti. āgantukā bhikkhū ujjhāyanti khīyanti vipācenti: kathaṃ hi nāma āvāsikā bhikkhū n’ eva pāniyaṃ upaṭṭhāpessanti na paribhojaniyaṃ upaṭṭhāpessantīti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkha (119) ve pāniyaṃ paribhojaniyaṃ upaṭṭhāpetun ti. |5|

. . . .

เถเรน อาณตฺตา นวา ภิกฺขู น คจฺฉนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว เถเรน อาณตฺเตน อคิลาเนน น คนฺตพฺพํ. โย น คจฺเฉยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ.

atha kho bhikkhūnaṃ etad ahosi: kena nu kho pāniyaṃ paribhojaniyaṃ upaṭṭhāpetabban ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave therena bhikkhunā navaṃ bhikkhuṃ āṇāpetun ti. therena āṇattā navā bhikkhū na upaṭṭhāpenti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave therena āṇattena agilānena na upaṭṭhāpetabbaṃ. yo na upaṭṭhāpeyya, āpatti dukkaṭassā ’ti. |6|

. . . . . . .

(๘๔. ปกฺขคณนาทิอุคฺคหณานุชานนา) ๑๕๖. อถ โข ภควา โจทนาวตฺถุสฺมึ ยถาภิรนฺตํ วิหริตฺวา ปุนเทว ราชคหํ ปจฺจาคญฺฉิ. เตน โข ปน สมเยน มนุสฺสา ภิกฺขู ปิณฺฑาย จรนฺเต ปุจฺฉนฺติ “กติมี ภนฺเต ปกฺขสฺสา”ติ? ภิกฺขู เอวมาหํสุ “น โข มยํ อาวุโส ชานามา”ติ. มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ “ปกฺขคณนมตฺตมมฺปิเม สมณา สกฺยปุตฺติยา น ชานนฺติ กึ ปนิเม อญฺญํ กิญฺจิ กลฺยาณํ ชานิสฺสนฺตี”ติ?

||20||

.

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū bālā avyattā disaṃgamikā ācariyupajjhāye na āpucchiṃsu. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. idha pana bhikkhave sambahulā bhikkhū bālā avyattā disaṃgamikā ācariyupajjhāye na āpucchanti. tehi bhikkhave ācariyupajjhāyehi pucchitabbā: kahaṃ gamissatha, kena saddhiṃ gamissathā ’ti. te ce bhikkhave bālā avyattā aññe bāle avyatte apadiseyyuṃ, na bhikkhave ācariyupajjhāyehi anujānitabbā. anujāneyyuṃ ce, āpatti dukkaṭassa. te ce bhikkhave bālā avyattā ananuññātā ācariyupajjhāyehi gaccheyyuṃ, āpatti dukkaṭassa. |1|

. . . . . . .

อนุชานามิ ภิกฺขเว ปกฺขคณนํ อุคฺคเหตุนฺติ. อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “เกน นุ โข ปกฺขคณนา อุคฺคเหตพฺพา”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว สพฺเพเหว ปกฺขคณนํ อุคฺคเหตุนฺติ. ๑๕๗. เตน โข ปน สมเยน มนุสฺสา ภิกฺขู ปิณฺฑาย จรนฺเต ปุจฺฉนฺติ “กีวติกา ภนฺเต ภิกฺขู”ติ? ภิกฺขู เอวมาหํสุ “น โข มยํ อาวุโส ชานามา”ติ. มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ “อญฺญมญฺญมฺปิเม สมณา สกฺยปุตฺติยา น ชานนฺติ กึ ปนิเม อญฺญํ กิญฺจิ กลฺยาณํ ชานิสฺสนฺตี”ติ?

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse sambahulā bhikkhū viharanti bālā avyattā. te na jānanti uposathaṃ vā uposathakammaṃ vā pātimokkhaṃ vā pātimokkhuddesaṃ vā. tattha añño bhikkhu āgacchati bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo paṇḍito vyatto medhāvī lajjī kukkuccako sikkhākāmo. tehi bhikkhave bhikkhūhi so bhikkhu saṃgahetabbo anuggahetabbo upalāpetabbo upaṭṭhāpetabbo cuṇṇena mattikāya dantakaṭṭhena mukhodakena. no ce saṃgaṇheyyuṃ anugaṇheyyuṃ upalāpeyyuṃ upaṭṭhāpeyyuṃ cuṇṇena mattikāya dantakaṭṭhena mukhodakena, āpatti dukkaṭassa. |2|

. . . . .

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว ภิกฺขู คเณตุนฺติ. อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “กทา นุ โข ภิกฺขู คเณตพฺพา”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว ตทหุโปสเถ นามคฺเคน คเณตุํ สลากํ วา คาเหตุนฺติ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe sambahulā bhikkhū viharanti bālā avyattā. te na jānanti uposathaṃ vā ...pātimokkhuddesaṃ vā. tehi bhikkhave bhikkhūhi eko bhikkhu sāmantā āvāsā sajjukaṃ pāhetabbo gacchāvuso saṃkhittena vā vitthārena vā pātimokkhaṃ pariyāpuṇitvā āgacchā ’ti. evaṃ ce taṃ labhetha, icc etaṃ kusalaṃ. no ce labhetha, tehi bhikkhave bhikkhūhi sabbeh’ eva yattha jānanti uposathaṃ vā ...pātimokkhuddesaṃ vā, so āvāso (120) gantabbo. no ce gaccheyyuṃ, āpatti dukkaṭassa. |3|

. . . . . .

๑๕๘. เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู อชานนฺตา อชฺชุโปสโถติ ทูรํ คามํ ปิณฺฑาย จรนฺติ. เต อุทฺทิสฺสมาเนปิ ปาติโมกฺเข อาคจฺฉนฺติ อุทฺทิฏฺฐมตฺเตปิ อาคจฺฉนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว อาโรเจตุํ ‘อชฺชุโปสโถ’ติ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse sambahulā bhikkhū vassaṃ vasanti bālā avyattā. te na jānanti uposathaṃ vā ...pātimokkhuddesaṃ vā. tehi bhikkhave bhikkhūhi eko bhikkhu sāmantā āvāsā sajjukaṃ pāhetabbo gacchāvuso saṃkhittena vā vitthārena vā pātimokkhaṃ pariyāpuṇitvā āgacchā ’ti. evaṃ ce taṃ labhetha, icc etaṃ kusalaṃ. no ce labhetha, eko bhikkhu sattāhakālikaṃ pāhetabbo gacchāvuso saṃkhittena vā vitthārena vā pātimokkhaṃ pariyāpuṇitvā āgacchā ’ti. evaṃ ce taṃ labhetha, icc etaṃ kusalaṃ. no ce labhetha, na bhikkhave tehi bhikkhūhi tasmiṃ āvāse vassaṃ vasitabbaṃ. vaseyyuṃ ce, āpatti dukkaṭassā ’ti. |4|

. . . . . . . .

อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “เกน นุ โข อาโรเจตพฺโพ”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว เถเรน ภิกฺขุนา กาลวโต อาโรเจตุนฺติ. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร เถโร กาลวโต นสฺสรติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว ภตฺตกาเลปิ อาโรเจตุนฺติ. ภตฺตกาเลปิ นสฺสรติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

||21||

.

อนุชานามิ ภิกฺขเว ยํ กาลํ สรติ ตํ กาลํ อาโรเจตุนฺติ.

atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi: sannipatatha bhikkhave, saṃgho uposathaṃ karissatīti. evaṃ vutte aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etad avoca: atthi bhante bhikkhu gilāno, so anāgato ’ti. anujānāmi bhikkhave gilānena bhikkhunā pārisuddhiṃ dātuṃ. evañ ca pana bhikkhave dātabbā: tena gilānena bhikkhunā ekaṃ bhikkhuṃ upasaṃkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evam assa vacanīyo: pārisuddhiṃ dammi, pārisuddhiṃ me hara, pārisuddhiṃ me ārocehīti kāyena viññāpeti, vācāya viññāpeti, kāyena vācāya viññāpeti, dinnā hoti pārisuddhi, na kāyena viññāpeti, na vācāyā viññāpeti, na kāyena vācāya viññāpeti, na dinnā hoti pārisuddhi. |1|

. . . .

(๘๕. ปุพฺพกรณานุชานนา) ๑๕๙. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมึ อาวาเส อุโปสถาคารํ อุกฺลาปํ โหติ. อาคนฺตุกา ภิกฺขู อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ “กถญฺหิ นาม อาวาสิกา ภิกฺขู อุโปสถาคารํ น สมฺมชฺชิสฺสนฺตี”ติ.

evaṃ ce taṃ labhetha, icc etaṃ kusalaṃ. no ce labhetha, so bhikkhave gilāno bhikkhu mañcena vā pīṭhena vā saṃghamajjhe ānetvā uposatho kātabbo. sace bhikkhave gilānupaṭṭhākānaṃ bhikkhūnaṃ evaṃ hoti: sace kho mayaṃ gilānaṃ ṭhānā cāvessāma, ābādho vā abhivaḍḍhissati kālaṃkiriyā vā bhavissatīti, na bhikkhave gilāno ṭhānā cāvetabbo, saṃghena tattha gantvā uposatho kātabbo, na tv eva vaggena saṃghena uposatho kātabbo. kareyya ce, āpatti dukkaṭassa. |2|

. . . .

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว อุโปสถาคารํ สมฺมชฺชิตุนฺติ. อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “เกน นุ โข อุโปสถาคารํ สมฺมชฺชิตพฺพ”นฺติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

pārisuddhihārako ce bhikkhave dinnāya pārisuddhiyā tatth’ eva pakkamati, aññassa dātabbā pārisuddhi. pārisuddhihārako ce bhikkhave dinnāya pārisuddhiyā tatth’ eva vibbhamati, kālaṃ karoti, sāmaṇero (121) paṭijānāti, sikkhaṃ paccakkhātako paṭijānāti, antimavatthuṃ ajjhāpannako paṭijānāti, ummattako p., khittacitto p., vedanaṭṭo p., āpattiyā adassane ukkhittako p., āpattiyā appaṭikamme ukkhittako p., pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge ukkhittako p., paṇḍako p., theyyasaṃvāsako p., titthiyapakkantako p., tiracchānagato p., mātughātako p., pitughātako p., arahantaghātako p., bhikkhunīdūsako p., saṃghabhedako p., lohituppādako p., ubhatovyañjanako paṭijānāti, aññassa dātabbā pārisuddhi. |3|

. .

อนุชานามิ ภิกฺขเว เถเรน ภิกฺขุนา นวํ ภิกฺขุํ อาณาเปตุนฺติ. เถเรน อาณตฺตา นวา ภิกฺขู น สมฺมชฺชนฺติ.

pārisuddhihārako ce bhikkhave dinnāya pārisuddhiyā antarā magge pakkamati, anāhaṭā hoti pārisuddhi. pārisuddhihārako ce bhikkhave dinnāya pārisuddhiyā antarā magge vibbhamati, kālaṃ karoti --pa-- ubhatovyañjanako paṭijānāti, anāhaṭā hoti pārisuddhi. pārisuddhihārako ce bhikkhave dinnāya pārisuddhiyā saṃghappatto pakkamati, āhaṭā hoti pārisuddhi. pārisuddhihārako ce bhikkhave dinnāya pārisuddhiyā saṃghappatto vibbhamati, kālaṃ karoti --la-- ubhatovyañjanako paṭijānāti, āhaṭā hoti pārisuddhi. pārisuddhihārako ce bhikkhave dinnāya pārisuddhiyā saṃghappatto sutto na āroceti, pamatto na āroceti, samāpanno na āroceti, āhaṭā hoti pārisuddhi, pārisuddhihārakassa anāpatti. pārisuddhihārako ce bhikkhave dinnāya pārisuddhiyā saṃghappatto sañcicca na āroceti, āhaṭā hoti pārisuddhi, pārisuddhihārakassa āpatti dukkaṭassā ’ti. |4|

. . . . . .

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว เถเรน อาณตฺเตน อคิลาเนน น สมฺมชฺชิตพฺพํ. โย น สมฺมชฺเชยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ. ๑๖๐. เตน โข ปน สมเยน อุโปสถาคาเร อาสนํ อปญฺญตฺตํ โหติ. ภิกฺขู ฉมายํ นิสีทนฺติ คตฺตานิปิ จีวรานิปิ ปํสุกิตานิ โหนฺติ.

||22||

.

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi: sannipatatha bhikkhave, saṃgho kammaṃ karissatīti. evaṃ vutte aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etad avoca: atthi bhante bhikkhu gilāno, so anāgato ’ti. anujānāmi bhikkhave gilānena bhikkhunā chandaṃ dātuṃ. evañ ca pana bhikkhave dātabbo: tena gilānena bhikkhunā ekaṃ bhikkhuṃ upasaṃkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evam assa vacanīyo: chandaṃ dammi, chandaṃ me hara, chandaṃ me ārocehīti kāyena viññāpeti, vācāya viññāpeti, kāyena vācāya viññāpeti, dinno hoti chando, na kāyena viññāpeti, na vācāya viññāpeti, na kāyena vācāya viññāpeti, na dinno hoti chando. |1|

. . . .

อนุชานามิ ภิกฺขเว อุโปสถาคาเร อาสนํ ปญฺญเปตุนฺติ. อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “เกน นุ โข อุโปสถาคาเร อาสนํ ปญฺญเปตพฺพ”นฺติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว เถเรน ภิกฺขุนา นวํ ภิกฺขุํ อาณาเปตุนฺติ.

evaṃ ce taṃ labhetha, icc etaṃ kusalaṃ. no ce labhetha, so bhi-(122)kkhave gilāno bhikkhu mañcena vā pīṭhena vā saṃghamajjhe ānetvā kammaṃ kātabbaṃ. sace bhikkhave gilānupaṭṭhākānaṃ bhikkhūnaṃ evaṃ hoti: sace kho mayaṃ gilānaṃ ṭhānā cāvessāma, ābādho vā abhivaḍḍhissati kālaṃkiriyā vā bhavissatīti, na bhikkhave gilāno ṭhānā cāvetabbo, saṃghena tattha gantvā kammaṃ kātabbaṃ, na tv eva vaggena saṃghena kammaṃ kātabbaṃ. kareyya ce, āpatti dukkaṭassa. |2|

. . . .

เถเรน อาณตฺตา นวา ภิกฺขู น ปญฺญเปนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว เถเรน อาณตฺเตน อคิลาเนน น ปญฺญเปตพฺพํ. โย น ปญฺญเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ.

chandahārako ce bhikkhave dinne chande tatth’ eva pakkamati, aññassa dātabbo chando. chandahārako ce bhikkhave dinne chande tatth’ eva vibbhamati, kālaṃ karoti ...ubhatovyañjanako paṭijānāti, aññassa dātabbo chando. chandahārako ce bhikkhave dinne chande antarā magge pakkamati, anāhaṭo hoti chando. chandahārako ce ...(comp.II.22.4) ...chandahārakassa āpatti dukkaṭassa. anujānāmi bhikkhave tadah’ uposathe pārisuddhiṃ dentena chandam pi dātuṃ santi saṃghassa karaṇīyan ti. |3|

. . . . .

๑๖๑. เตน โข ปน สมเยน อุโปสถาคาเร ปทีโป น โหติ. ภิกฺขู อนฺธกาเร กายมฺปิ จีวรมฺปิ อกฺกมนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว อุโปสถาคาเร ปทีปํ กาตุนฺติ. อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “เกน นุ โข อุโปสถาคาเร ปทีโป กาตพฺโพ”ติ?

||23||

.

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

tena kho pana samayena aññataraṃ bhikkhuṃ tadah’ uposathe ñātakā gaṇhiṃsu. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. idha pana bhikkhave bhikkhuṃ tadah’ uposathe ñātakā gaṇhanti. te ñātakā bhikkhūhi evam assu vacanīyā: iṅgha tumhe āyasmanto imaṃ bhikkhuṃ muhuttaṃ muñcatha yāvāyaṃ bhikkhu uposathaṃ karotīti. |1|

. . . .

อนุชานามิ ภิกฺขเว เถเรน ภิกฺขุนา นวํ ภิกฺขุํ อาณาเปตุนฺติ. เถเรน อาณตฺตา นวา ภิกฺขู น ปทีเปนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว เถเรน อาณตฺเตน อคิลาเนน น ปทีเปตพฺโพ.

evaṃ ce taṃ labhetha, icc etaṃ kusalaṃ, no ce labhetha, te ñātakā bhikkhūhi evam assu vacanīyā: iṅgha tumhe āyasmanto muhuttaṃ ekamantaṃ hotha yāvāyaṃ bhikkhu pārisuddhiṃ detīti. evaṃ ce taṃ labhetha, icc etaṃ kusalaṃ. no ce labhetha, te ñātakā bhikkhūhi evam assu vacanīyā: iṅgha tumhe āyasmanto imaṃ bhikkhuṃ muhuttaṃ nissīmaṃ netha yāva saṃgho uposathaṃ karotīti. evaṃ ce taṃ labhetha, icc etaṃ kusalaṃ, no ce labhetha, na tv eva vaggena saṃghena uposatho kātabbo. kareyya ce, āpatti dukkaṭassa. |2|

. . . . .

โย น ปทีเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ. ๑๖๒. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมึ อาวาเส อาวาสิกา ภิกฺขู เนว ปานียํ อุปฏฺฐาเปนฺติ น ปริโภชนียํ อุปฏฺฐาเปนฺติ. อาคนฺตุกา ภิกฺขู อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ “กถญฺหิ นาม อาวาสิกา ภิกฺขู เนว ปานียํ อุปฏฺฐาเปสฺสนฺติ น ปริโภชนียํ อุปฏฺฐาเปสฺสนฺตี”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว ปานียํ ปริโภชนียํ อุปฏฺฐาเปตุนฺติ.

idha pana bhikkhave bhikkhuṃ tadah’ uposathe rājāno gaṇhanti --la-- corā gaṇhanti, dhuttā gaṇhanti, bhikkhū paccatthikā gaṇhanti. te bhikkhū paccatthikā bhikkhūhi evam assu {vacanīyā:} iṅgha ...(comp.1.2.) ...na tv eva vaggena saṃghena uposatho kātabbo. kareyya ce, āpatti dukkaṭassā ’ti. |3|

. . .

อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “เกน นุ โข ปานียํ ปริโภชนียํ อุปฏฺฐาเปตพฺพ”นฺติ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว เถเรน ภิกฺขุนา นวํ ภิกฺขุํ อาณาเปตุนฺติ.

||24||

.

เถเรน อาณตฺตา นวา ภิกฺขู น อุปฏฺฐาเปนฺติ.

(123) atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi: sannipatatha bhikkhave, atthi saṃghassa karaṇīyan ti. evaṃ vutte aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etad avoca: atthi bhante Gaggo nāma bhikkhu ummattako, so anāgato ’ti. dve ’me bhikkhave ummattakā: atthi bhikkhu ummattako sarati pi uposathaṃ na pi sarati, sarati pi saṃghakammaṃ na pi sarati, atthi n’ eva sarati, āgacchati pi uposathaṃ na pi āgacchati, āgacchati pi saṃghakammaṃ na pi āgacchati, atthi n’ eva āgacchati. |1|

. . .

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. น ภิกฺขเว เถเรน อาณตฺเตน อคิลาเนน น อุปฏฺฐาเปตพฺพํ. โย น อุปฏฺฐาเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ.

tatra bhikkhave yv’ āyaṃ ummattako sarati pi uposathaṃ na pi sarati, sarati pi saṃghakammaṃ na pi sarati, āgacchati pi uposathaṃ na pi āgacchati, āgacchati pi saṃghakammaṃ na pi āgacchati, anujānāmi bhikkhave evarūpassa ummattakassa ummattakasammutiṃ dātuṃ. |2|

.

evañ ca pana bhikkhave dātabbā: vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. Gaggo bhikkhu ummattako sarati pi uposathaṃ na pi sarati, sarati pi saṃghakammaṃ na pi sarati, āgacchati pi uposathaṃ na pi āgacchati, āgacchati pi saṃghakammaṃ na pi āgacchati. yadi saṃghassa pattakallaṃ, saṃgho Gaggassa bhikkhuno ummattakassa ummattakasammutiṃ dadeyya sareyya vā Gaggo bhikkhu uposathaṃ na vā sareyya, sareyya vā saṃghakammaṃ na vā sareyya, āgaccheyya vā uposathaṃ na vā āgaccheyya, āgaccheyya vā saṃghakammaṃ na vā āgaccheyya, saṃgho saha vā Gaggena vinā vā Gaggena uposatham kareyya saṃghakammaṃ kareyya. esā ñatti. |3|

. . . .

(๘๖. ทิสํคมิกาทิวตฺถุ) ๑๖๓. เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู พาลา อพฺยตฺตา ทิสํคมิกา อาจริยุปชฺฌาเย น อาปุจฺฉึสุ . ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อิธ ปน ภิกฺขเว สมฺพหุลา ภิกฺขู พาลา อพฺยตฺตา ทิสํคมิกา อาจริยุปชฺฌาเย น อาปุจฺฉนฺติ .

suṇātu me bhante saṃgho. Gaggo bhikkhu ummattako sarati pi uposathaṃ ...na pi āgacchati. saṃgho Gaggassa bhikkhuno ummattakassa ummattakasammutiṃ deti sareyya vā Gaggo ...na vā āgaccheyya, saṃgho saha vā Gaggena vinā vā Gaggena uposathaṃ karissati saṃghakammaṃ karissati. yassāyasmato khamati Gaggassa bhikkhuno ummattakassa ummattakasammutiyā dānaṃ sareyya vā ...saṃghakammaṃ karissati, so tuṇh’ assa, yassa na kkhamati, so bhāseyya. dinnā saṃghena Gaggassa bhikkhuno ummattakassa ummattakasammuti sareyya vā ...saṃghakammaṃ karissati. khamati saṃghassa, tasmā tuṇhī, evaṃ etaṃ dhārayāmīti. |4|

. . . . . .

เต ภิกฺขเว อาจริยุปชฺฌาเยหิ ปุจฺฉิตพฺพา “กหํ คมิสฺสถ เกน สทฺธึ คมิสฺสถา”ติ? เต เจ ภิกฺขเว พาลา อพฺยตฺตา อญฺเญ พาเล อพฺยตฺเต อปทิเสยฺยุํ น ภิกฺขเว อาจริยุปชฺฌาเยหิ อนุชานิตพฺพา. อนุชาเนยฺยุํ เจ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. เต จ ภิกฺขเว พาลา อพฺยตฺตา อนนุญฺญาตา อาจริยุปชฺฌาเยหิ คจฺเฉยฺยุํ เจ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส สมฺพหุลา ภิกฺขู วิหรนฺติ พาลา อพฺยตฺตา. เต น ชานนฺติ อุโปสถํ วา อุโปสถกมฺมํ วา ปาติโมกฺขํ วา ปาติโมกฺขุทฺเทสํ วา.

||25||

.

ตตฺถ อญฺโญ ภิกฺขุ อาคจฺฉติ พหุสฺสุโต อาคตาคโม ธมฺมธโร วินยธโร มาติกาธโร ปณฺฑิโต พฺยตฺโต เมธาวี ลชฺชี กุกฺกุจฺจโก สิกฺขากาโม.

(124) tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe cattāro bhikkhū viharanti. atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etad ahosi: bhagavatā paññattaṃ uposatho kātabbo ’ti, mayañ c’ amhā cattāro janā. kathaṃ nu kho amhehi uposatho kātabbo ’ti. bhagavato etam atthaṃ arocesuṃ. anujānāmi bhikkhave catunnaṃ pātimokkhaṃ uddisitun ti. |1|

. . . . .

เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ โส ภิกฺขุ สงฺคเหตพฺโพ อนุคฺคเหตพฺโพ อุปลาเปตพฺโพ อุปฏฺฐาเปตพฺโพ จุณฺเณน มตฺติกาย ทนฺตกฏฺเฐน มุโขทเกน. โน เจ สงฺคณฺเหยฺยุํ อนุคฺคณฺเหยฺยุํ อุปลาเปยฺยุํ อุปฏฺฐาเปยฺยุํ จุณฺเณน มตฺติกาย ทนฺตกฏฺเฐน มุโขทเกน อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา ภิกฺขู วิหรนฺติ พาลา อพฺยตฺตา. เต น ชานนฺติ อุโปสถํ วา อุโปสถกมฺมํ วา ปาติโมกฺขํ วา ปาติโมกฺขุทฺเทสํ วา. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ เอโก ภิกฺขุ สามนฺตา อาวาสา สชฺชุกํ ปาเหตพฺโพ “คจฺฉาวุโส สํขิตฺเตน วา วิตฺถาเรน วา ปาติโมกฺขํ ปริยาปุณิตฺวา อาคจฺฉา”ติ.

tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe tayo bhikkhū viharanti. atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etad ahosi: bhagavatā anuññātaṃ catunnaṃ pātimokkhaṃ uddisituṃ, mayañ c’ amhā tayo janā. kathaṃ nu kho amhehi uposatho kātabbo ’ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave tiṇṇaṃ pārisuddhiuposathaṃ kātuṃ. |2|

. . . . .

เอวญฺเจตํ ลเภถ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ลเภถ เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ สพฺเพเหว ยตฺถ ชานนฺติ อุโปสถํ วา อุโปสถกมฺมํ วา ปาติโมกฺขํ วา ปาติโมกฺขุทฺเทสํ วา โส อาวาโส คนฺตพฺโพ โน เจ คจฺเฉยฺยุํ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส สมฺพหุลา ภิกฺขู วสฺสํ วสนฺติ พาลา อพฺยตฺตา. เต น ชานนฺติ อุโปสถํ วา อุโปสถกมฺมํ วา ปาติโมกฺขํ วา ปาติโมกฺขุทฺเทสํ วา.

evañ ca pana bhikkhave kātabbo: vyattena bhikkhunā paṭibalena te bhikkhū ñāpetabbā: suṇantu me āyasmanto. ajj’ uposatho pannaraso. yad’ āyasmantānaṃ pattakallaṃ, mayaṃ aññamaññaṃ pārisuddhiuposathaṃ kareyyāmā ’ti. therena bhikkhunā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā te bhikkhū evam assu vacanīyā: parisuddho ahaṃ āvuso, parisuddho ’ti maṃ dhāretha, parisuddho ahaṃ āvuso, parisuddho ’ti maṃ dhāretha, parisuddho ahaṃ āvuso, parisuddho ’ti maṃ dhārethā ’ti. |3|

. . . .

เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ เอโก ภิกฺขุ สามนฺตา อาวาสา สชฺชุกํ ปาเหตพฺโพ “คจฺฉาวุโส สํขิตฺเตน วา วิตฺถาเรน วา ปาติโมกฺขํ ปริยาปุณิตฺวา อาคจฺฉา”ติ. เอวญฺเจตํ ลเภถ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ลเภถ เอโก ภิกฺขุ สตฺตาหกาลิกํ ปาเหตพฺโพ “คจฺฉาวุโส สํขิตฺเตน วา วิตฺถาเรน วา ปาติโมกฺขํ ปริยาปุณิตฺวา อาคจฺฉา”ติ. เอวญฺเจตํ ลเภถ อิจฺเจตํ กุสลํ.

navakena bhikkhunā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā te bhikkhū evam assu vacanīyā: parisuddho ahaṃ bhante, parisuddho ’ti maṃ dhāretha, parisuddho ahaṃ bhante, parisuddho ’ti maṃ dhāretha, parisuddho ahaṃ bhante, parisuddho ’ti maṃ dhārethā ’ti. |4|

.

โน เจ ลเภถ น ภิกฺขเว เตหิ ภิกฺขูหิ ตสฺมึ อาวาเส วสฺสํ วสิตพฺพํ.

tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe dve bhikkhū viharanti. atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etad ahosi: bhagavatā anuññātaṃ catunnaṃ pātimokkhaṃ uddisituṃ, tiṇṇannaṃ pārisuddhiuposathaṃ kātuṃ, mayañ c’ amhā dve janā. kathaṃ nu kho amhehi uposatho kātabbo ’ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. anujānāmi bhikkhave dvinnaṃ pārisuddhiuposathaṃ kātuṃ. |5|

. . . . .

วเสยฺยุํ เจ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ. (๘๗. ปาริสุทฺธิทานกถา) ๑๖๔. อถ โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ “สนฺนิปตถ ภิกฺขเว สงฺโฆ อุโปสถํ กริสฺสตี”ติ. เอวํ วุตฺเต อญฺญตโร ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ “อตฺถิ ภนฺเต ภิกฺขุ คิลาโน โส อนาคโต”ติ.

evañ ca pana bhikkhave kātabbo: therena bhikkhunā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā navo bhikkhu evam assa vacanīyo: parisuddho ahaṃ āvuso, parisuddho ’ti maṃ dhārehi, parisuddho ahaṃ āvuso, parisuddho (125) ’ti maṃ dhārehi, parisuddho ahaṃ āvuso, parisuddho ’ti maṃ dhārehīti. |6|

.

อนุชานามิ ภิกฺขเว คิลาเนน ภิกฺขุนา ปาริสุทฺธึ ทาตุํ.

navakena bhikkhunā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā thero bhikkhu evam assa vacanīyo: parisuddho ahaṃ bhante, parisuddho ’ti maṃ dhāretha, parisuddho ahaṃ bhante, parisuddho ’ti maṃ dhāretha, parisuddho ahaṃ bhante, parisuddho ’ti maṃ dhārethā ’ti. |7|

.

เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ทาตพฺพา เตน คิลาเนน ภิกฺขุนา เอกํ ภิกฺขุํ อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทิตฺวา อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย “ปาริสุทฺธึ ทมฺมิ ปาริสุทฺธึ เม หร ปาริสุทฺธึ เม อาโรเจหี”ติ. กาเยน วิญฺญาเปติ วาจาย วิญฺญาเปติ กาเยน วาจาย วิญฺญาเปติ ทินฺนา โหติ ปาริสุทฺธิ. น กาเยน วิญฺญาเปติ น วาจาย วิญฺญาเปติ น กาเยน วาจาย วิญฺญาเปติ น ทินฺนา โหติ ปาริสุทฺธิ.

tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe eko bhikkhu viharati. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatā anuññātaṃ catunnaṃ pātimokkhaṃ uddisituṃ, tiṇṇannaṃ pārisuddhiuposathaṃ kātuṃ, dvinnaṃ pārisuddhiuposathaṃ kātuṃ, ahañ c’ amhi ekako. kathaṃ nu kho mayā uposatho kātabbo ’ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. |8|

. . . .

เอวญฺเจตํ ลเภถ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ลเภถ โส ภิกฺขเว คิลาโน ภิกฺขุ มญฺเจน วา ปีเฐน วา สงฺฆมชฺเฌ อาเนตฺวา อุโปสโถ กาตพฺโพ. สเจ ภิกฺขเว คิลานุปฏฺฐากานํ ภิกฺขูนํ เอวํ โหติ “สเจ โข มยํ คิลานํ ฐานา จาเวสฺสาม อาพาโธ วา อภิวฑฺฒิสฺสติ กาลํกิริยา วา ภวิสฺสตี”ติ น ภิกฺขเว คิลาโน ภิกฺขุ ฐานา จาเวตพฺโพ. สงฺเฆน ตตฺถ คนฺตฺวา อุโปสโถ กาตพฺโพ. น ตฺเวว วคฺเคน สงฺเฆน อุโปสโถ กาตพฺโพ. กเรยฺย เจ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe eko bhikkhu viharati. tena bhikkhave bhikkhunā yattha bhikkhū paṭikkamanti upaṭṭhānasālāya vā maṇḍape vā rukkhamūle vā, so deso sammajjitvā pāniyaṃ paribhojaniyaṃ upaṭṭhāpetvā āsanaṃ paññāpetvā padīpaṃ katvā nisīditabbaṃ. sace aññe bhikkhū āgacchanti, tehi saddhiṃ uposatho kātabbo, no ce āgacchanti, ajja me uposatho ’ti adhiṭṭhātabbaṃ. no ce adhiṭṭhaheyya, āpatti dukkaṭassa. |9|

. . . .

ปาริสุทฺธิหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺนาย ปาริสุทฺธิยา ตตฺเถว ปกฺกมติ อญฺญสฺส ทาตพฺพา ปาริสุทฺธิ. ปาริสุทฺธิหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺนาย ปาริสุทฺธิยา ตตฺเถว วิพฺภมติฯเปฯ กาลํ กโรติ สามเณโร ปฏิชานาติ สิกฺขํ ปจฺจกฺขาตโก ปฏิชานาติ อนฺติมวตฺถุํ อชฺฌาปนฺนโก ปฏิชานาติ อุมฺมตฺตโก ปฏิชานาติ ขิตฺตจิตฺโต ปฏิชานาติ เวทนาฏฺโฏ ปฏิชานาติ อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺขิตฺตโก ปฏิชานาติ อาปตฺติยา อปฺปฏิกมฺเม อุกฺขิตฺตโก ปฏิชานาติ ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค อุกฺขิตฺตโก ปฏิชานาติ ปณฺฑโก ปฏิชานาติ เถยฺยสํวาสโก ปฏิชานาติ ติตฺถิยปกฺกนฺตโก ปฏิชานาติ ติรจฺฉานคโต ปฏิชานาติ มาตุฆาตโก ปฏิชานาติ ปิตุฆาตโก ปฏิชานาติ อรหนฺตฆาตโก ปฏิชานาติ ภิกฺขุนิทูสโก ปฏิชานาติ สงฺฆเภทโก ปฏิชานาติ โลหิตุปฺปาทโก ปฏิชานาติ อุภโตพฺยญฺชนโก ปฏิชานาติ อญฺญสฺส ทาตพฺพา ปาริสุทฺธิ. ปาริสุทฺธิหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺนาย ปาริสุทฺธิยา อนฺตรามคฺเค ปกฺกมติ อนาหฏา โหติ ปาริสุทฺธิ. ปาริสุทฺธิหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺนาย ปาริสุทฺธิยา อนฺตรามคฺเค วิพฺภมติฯเปฯ อุภโตพฺยญฺชนโก ปฏิชานาติ อนาหฏา โหติ ปาริสุทฺธิ.

tatra bhikkhave yattha cattāro bhikkhū viharanti, na ekassa pārisuddhiṃ āharitvā tīhi pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ. uddiseyyuṃ ce, āpatti dukkaṭassa. tatra bhikkhave yattha tayo bhikkhū viharanti, na ekassa pārisuddhiṃ āharitvā dvīhi pārisuddhiuposatho kātabbo. kareyyuṃ ce, āpatti dukkaṭassa. tatra bhikkhave yattha dve bhikkhū viharanti, na ekassa pārisuddhiṃ āharitvā ekena adhiṭṭhātabbaṃ. adhiṭṭhaheyya ce, āpatti dukkaṭassā ’ti. |10|

. . . . . .

ปาริสุทฺธิหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺนาย ปาริสุทฺธิยา สงฺฆปฺปตฺโต ปกฺกมติ อาหฏา โหติ ปาริสุทฺธิ. ปาริสุทฺธิหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺนาย ปาริสุทฺธิยา สงฺฆปฺปตฺโต วิพฺภมติฯเปฯ อุภโตพฺยญฺชนโก ปฏิชานาติ อาหฏา โหติ ปาริสุทฺธิ. ปาริสุทฺธิหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺนาย ปาริสุทฺธิยา สงฺฆปฺปตฺโต สุตฺโต น อาโรเจติ ปมตฺโต น อาโรเจติ สมาปนฺโน น อาโรเจติ อาหฏา โหติ ปาริสุทฺธิ. ปาริสุทฺธิหารกสฺส อนาปตฺติ. ปาริสุทฺธิหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺนาย ปาริสุทฺธิยา สงฺฆปฺปตฺโต สญฺจิจฺจ น อาโรเจติ อาหฏา โหติ ปาริสุทฺธิ. ปาริสุทฺธิหารกสฺส อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ.

||26||

.

(๘๘. ฉนฺททานกถา) ๑๖๕. อถ โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ “สนฺนิปตถ ภิกฺขเว สงฺโฆ กมฺมํ กริสฺสตี”ติ

tena kho pana samayena aññataro bhikkhu tadah’ uposathe āpattiṃ āpanno hoti. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatā paññattaṃ na sāpattikena uposatho kātabbo ’ti, ahañ c’ amhi āpattiṃ āpanno. kathaṃ nu kho mayā paṭipajjitabban ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. idha pana bhikkhave bhikkhu tadah’ uposathe āpattiṃ āpanno hoti. tena bhikkhave bhikkhunā ekaṃ bhikkhuṃ upasaṃkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā ukkuṭikaṃ (126) nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evam assa vacanīyo: ahaṃ āvuso itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno, taṃ paṭidesemīti. tena vattabbo: passasīti. āma passāmīti. āyatiṃ saṃvareyyāsīti. |1|

. . . . . . . . .

เอวํ วุตฺเต อญฺญตโร ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ “อตฺถิ ภนฺเต ภิกฺขุ คิลาโน โส อนาคโต”ติ. อนุชานามิ ภิกฺขเว คิลาเนน ภิกฺขุนา ฉนฺทํ ทาตุํ. เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ทาตพฺโพ. เตน คิลาเนน ภิกฺขุนา เอกํ ภิกฺขุํ อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทิตฺวา อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย “ฉนฺทํ ทมฺมิ ฉนฺทํ เม หร ฉนฺทํ เม อาโรเจหี”ติ. กาเยน วิญฺญาเปติ วาจาย วิญฺญาเปติ กาเยน วาจาย วิญฺญาเปติ ทินฺโน โหติ ฉนฺโท. น กาเยน วิญฺญาเปติ น วาจาย วิญฺญาเปติ น กาเยน วาจาย วิญฺญาเปติ น ทินฺโน โหติ ฉนฺโท. เอวญฺเจตํ ลเภถ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ลเภถ โส ภิกฺขเว คิลาโน ภิกฺขุ มญฺเจน วา ปีเฐน วา สงฺฆมชฺเฌ อาเนตฺวา กมฺมํ กาตพฺพํ. สเจ ภิกฺขเว คิลานุปฏฺฐากานํ ภิกฺขูนํ เอวํ โหติ “สเจ โข มยํ คิลานํ ฐานา จาเวสฺสาม อาพาโธ วา อภิวฑฺฒิสฺสติ กาลํกิริยา วา ภวิสฺสตี”ติ น ภิกฺขเว คิลาโน ภิกฺขุ ฐานา จาเวตพฺโพ. สงฺเฆน ตตฺถ คนฺตฺวา กมฺมํ กาตพฺพํ. น ตฺเวว วคฺเคน สงฺเฆน กมฺมํ กาตพฺพํ. กเรยฺย เจ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. ฉนฺทหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺเน ฉนฺเท ตตฺเถว ปกฺกมติ อญฺญสฺส ทาตพฺโพ ฉนฺโท. ฉนฺทหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺเน ฉนฺเท ตตฺเถว วิพฺภมติฯเปฯ กาลํกโรติ สามเณโร ปฏิชานาติ สิกฺขํ ปจฺจกฺขาตโก ปฏิชานาติ อนฺติมวตฺถุํ อชฺฌาปนฺนโก ปฏิชานาติ อุมฺมตฺตโก ปฏิชานาติ ขิตฺตจิตฺโต ปฏิชานาติ เวทนาฏฺโฏ ปฏิชานาติ อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺขิตฺตโก ปฏิชานาติ อาปตฺติยา อปฺปฏิกมฺเม อุกฺขิตฺตโก ปฏิชานาติ ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค อุกฺขิตฺตโก ปฏิชานาติ ปณฺฑโก ปฏิชานาติ เถยฺยสํวาสโก ปฏิชานาติ ติตฺถิยปกฺกนฺตโก ปฏิชานาติ ติรจฺฉานคโต ปฏิชานาติ มาตุฆาตโก ปฏิชานาติ ปิตุฆาตโก ปฏิชานาติ อรหนฺตฆาตโก ปฏิชานาติ ภิกฺขุนิทูสโก ปฏิชานาติ สงฺฆเภทโก ปฏิชานาติ โลหิตุปฺปาทโก ปฏิชานาติ อุภโตพฺยญฺชนโก ปฏิชานาติ อญฺญสฺส ทาตพฺโพ ฉนฺโท.

idha pana bhikkhave bhikkhu tadah’ uposathe āpattiyā vematiko hoti. tena bhikkhave bhikkhunā ekaṃ bhikkhuṃ upasaṃkamitvā ekaṃsaṃ ... evam assa vacanīyo: ahaṃ āvuso itthannāmāya āpattiyā vematiko, yadā nibbematiko bhavissāmi, tadā taṃ āpattiṃ paṭikarissāmīti vatvā uposatho kātabbo pātimokkhaṃ sotabbaṃ, na tv eva tappaccayā uposathassa antarāyo kātabbo ’ti. |2|

. .

ฉนฺทหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺเน ฉนฺเท อนฺตรามคฺเค ปกฺกมติ อนาหโฏ โหติ ฉนฺโท. ฉนฺทหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺเน ฉนฺเท อนฺตรามคฺเค วิพฺภมติฯเปฯ อุภโตพฺยญฺชนโก ปฏิชานาติ อนาหโฏ โหติ ฉนฺโท. ฉนฺทหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺเน ฉนฺเท สงฺฆปฺปตฺโต ปกฺกมติ อาหโฏ โหติ ฉนฺโท. ฉนฺทหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺเน ฉนฺเท สงฺฆปฺปตฺโต วิพฺภมติฯเปฯ อุภโตพฺยญฺชนโก ปฏิชานาติ อาหโฏ โหติ ฉนฺโท. ฉนฺทหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺเน ฉนฺเท สงฺฆปฺปตฺโต สุตฺโต น อาโรเจติ ปมตฺโต น อาโรเจติ สมาปนฺโน น อาโรเจติ อาหโฏ โหติ ฉนฺโท. ฉนฺทหารกสฺส อนาปตฺติ. ฉนฺทหารโก เจ ภิกฺขเว ทินฺเน ฉนฺเท สงฺฆปฺปตฺโต สญฺจิจฺจ น อาโรเจติ อาหโฏ โหติ ฉนฺโท. ฉนฺทหารกสฺส อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.

tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū sabhāgaṃ āpattiṃ desenti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave sabhāgā āpatti desetabbā. yo deseyya, āpatti dukkaṭassā ’ti. tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū sabhāgaṃ āpattiṃ paṭigaṇhanti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. na bhikkhave sabhāgā āpatti paṭiggahetabbā. yo paṭigaṇheyya, āpatti dukkaṭassā ’ti. |3|

. . . . . . . .

อนุชานามิ ภิกฺขเว ตทหุโปสเถ ปาริสุทฺธึ เทนฺเตน ฉนฺทมฺปิ ทาตุํ สนฺติ สงฺฆสฺส กรณียนฺติ. (๘๙. ญาตกาทิคฺคหณกถา) ๑๖๖. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรํ ภิกฺขุํ ตทหุโปสเถ ญาตกา คณฺหึสุํ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อิธ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุํ ตทหุโปสเถ ญาตกา คณฺหนฺติ. เต ญาตกา ภิกฺขูหิ เอวมสฺสุ วจนียา “อิงฺฆ ตุมฺเห อายสฺมนฺโต อิมํ ภิกฺขุํ มุหุตฺตํ มุญฺจถ ยาวายํ ภิกฺขุ อุโปสถํ กโรตี”ติ. เอวญฺเจตํ ลเภถ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ลเภถ เต ญาตกา ภิกฺขูหิ เอวมสฺสุ วจนียา “อิงฺฆ ตุมฺเห อายสฺมนฺโต มุหุตฺตํ เอกมนฺตํ โหถ ยาวายํ ภิกฺขุ ปาริสุทฺธึ เทตี”ติ.

tena kho pana samayena aññataro bhikkhu pātimokkhe uddissamāne āpattiṃ sarati. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatā paññattaṃ na sāpattikena uposatho kātabbo ’ti, ahañ c’ amhi āpattiṃ āpanno. kathaṃ nu kho mayā paṭipajjitabban ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. idha pana bhikkhave bhikkhu pātimokkhe uddissamāne āpattiṃ sarati. tena bhikkhave bhikkhunā sāmantā bhikkhu evam assa vacanīyo: ahaṃ āvuso itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno, ito vuṭṭhahitvā taṃ āpattiṃ paṭikarissāmīti vatvā uposatho kātabbo pātimokkhaṃ sotabbaṃ, na tv eva tappaccayā uposathassa antarāyo kātabbo. |4|

. . . . . .

เอวญฺเจตํ ลเภถ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ลเภถ เต ญาตกา ภิกฺขูหิ เอวมสฺสุ วจนียา “อิงฺฆ ตุมฺเห อายสฺมนฺโต อิมํ ภิกฺขุํ มุหุตฺตํ นิสฺสีมํ เนถ ยาว สงฺโฆ อุโปสถํ กโรตี”ติ. เอวญฺเจตํ ลเภถ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ลเภถ น ตฺเวว วคฺเคน สงฺเฆน อุโปสโถ กาตพฺโพ. กเรยฺย เจ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุํ ตทหุโปสเถ ราชาโน คณฺหนฺติฯเปฯ โจรา คณฺหนฺติ ธุตฺตา คณฺหนฺติ ภิกฺขุปจฺจตฺถิกา คณฺหนฺติ เต ภิกฺขุปจฺจตฺถิกา ภิกฺขูหิ เอวมสฺสุ วจนียา “อิงฺฆ ตุมฺเห อายสฺมนฺโต อิมํ ภิกฺขุํ มุหุตฺตํ มุญฺจถ ยาวายํ ภิกฺขุ อุโปสถํ กโรตี”ติ. เอวญฺเจตํ ลเภถ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ลเภถ เต ภิกฺขุปจฺจตฺถิกา ภิกฺขูหิ เอวมสฺสุ วจนียา “อิงฺฆ ตุมฺเห อายสฺมนฺโต มุหุตฺตํ เอกมนฺตํ โหถ ยาวายํ ภิกฺขุ ปาริสุทฺธึ เทตี”ติ. เอวญฺเจตํ ลเภถ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ลเภถ เต ภิกฺขุปจฺจตฺถิกา ภิกฺขูหิ เอวมสฺสุ วจนียา “อิงฺฆ ตุมฺเห อายสฺมนฺโต อิมํ ภิกฺขุํ มุหุตฺตํ นิสฺสีมํ เนถ ยาว สงฺโฆ อุโปสถํ กโรตี”ติ. เอวญฺเจตํ ลเภถ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ลเภถ น ตฺเวว วคฺเคน สงฺเฆน อุโปสโถ กาตพฺโพ.

idha pana bhikkhave bhikkhu pātimokkhe uddissamāne āpattiyā vematiko hoti. tena bhikkhave bhikkhunā sāmantā bhikkhu evam assa vacanīyo: ahaṃ āvuso itthannāmāya āpattiyā vematiko, yadā nibbematiko bhavissāmi, tadā taṃ āpattiṃ paṭikarissāmīti vatvā uposatho kātabbo pātimokkhaṃ sotabbaṃ, na tv eva tappaccayā uposathassa antarāyo kātabbo ’ti. |5|

. .

กเรยฺย เจ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ.

tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe sabbo saṃgho sabhāgaṃ āpattiṃ āpanno hoti. atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etad ahosi: bhagavatā paññattaṃ na sabhāgā āpatti desetabbā, na sabhāgā āpatti paṭigga (127) hetabbā ’ti, ayañ ca sabbo saṃgho sabhāgaṃ āpattiṃ āpanno. kathaṃ nu kho amhehi paṭipajjitabban ti. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe sabbo saṃgho sabhāgaṃ āpattiṃ āpanno hoti. tehi bhikkhave bhikkhūhi eko bhikkhu sāmantā āvāsā sajjukaṃ pāhetabbo gacchāvuso taṃ āpattiṃ paṭikaritvā āgaccha, mayaṃ te santike āpattiṃ paṭikarissāmā ’ti. |6|

. . . . . .

(๙๐. อุมฺมตฺตกสมฺมุติ) ๑๖๗. อถ โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ “สนฺนิปตถ ภิกฺขเว อตฺถิ สงฺฆสฺส กรณีย”นฺติ. เอวํ วุตฺเต อญฺญตโร ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ “อตฺถิ ภนฺเต คคฺโค นาม ภิกฺขุ อุมฺมตฺตโก โส อนาคโต”ติ. “ทฺเวเม ภิกฺขเว อุมฺมตฺตกา อตฺถิ ภิกฺขเว ภิกฺขุ อุมฺมตฺตโก สรติปิ อุโปสถํ นปิ สรติ สรติปิ สงฺฆกมฺมํ นปิ สรติ อตฺถิ เนว สรติ อาคจฺฉติปิ อุโปสถํ นปิ อาคจฺฉติ อาคจฺฉติปิ สงฺฆกมฺมํ นปิ อาคจฺฉติ อตฺถิ เนว อาคจฺฉติ. ตตฺร ภิกฺขเว ยฺวายํ อุมฺมตฺตโก สรติปิ อุโปสถํ นปิ สรติ สรติปิ สงฺฆกมฺมํ นปิ สรติ อาคจฺฉติปิ อุโปสถํ นปิ อาคจฺฉติ อาคจฺฉติปิ สงฺฆกมฺมํ นปิ อาคจฺฉติ อนุชานามิ ภิกฺขเว เอวรูปสฺส อุมฺมตฺตกสฺส อุมฺมตฺตกสมฺมุตฺตึ ทาตุํ. เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ทาตพฺพา. พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ.

evañ ce taṃ labhetha, icc etaṃ kusalaṃ, no ce labhetha, vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. ayaṃ sabbo saṃgho sabhāgaṃ āpattiṃ āpanno. yadā aññaṃ bhikkhuṃ suddhaṃ anāpattikaṃ passissati, tadā tassa santike taṃ āpattiṃ paṭikarissatīti vatvā uposatho kātabbo pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ, na tv eva tappaccayā uposathassa antarāyo kātabbo. |7|

. . .

คคฺโค ภิกฺขุ อุมฺมตฺตโก สรติปิ อุโปสถํ นปิ สรติ สรติปิ สงฺฆกมฺมํ นปิ สรติ อาคจฺฉติปิ อุโปสถํ นปิ อาคจฺฉติ อาคจฺฉติปิ สงฺฆกมฺมํ นปิ อาคจฺฉติ. ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ คคฺคสฺส ภิกฺขุโน อุมฺมตฺตกสฺส อุมฺมตฺตกสมฺมุตึ ทเทยฺย. สเรยฺย วา คคฺโค ภิกฺขุ อุโปสถํ น วา สเรยฺย สเรยฺย วา สงฺฆกมฺมํ น วา สเรยฺย อาคจฺเฉยฺย วา อุโปสถํ น วา อาคจฺเฉยฺย อาคจฺเฉยฺย วา สงฺฆกมฺมํ น วา อาคจฺเฉยฺย สงฺโฆ สห วา คคฺเคน วินา วา คคฺเคน อุโปสถํ กเรยฺย สงฺฆกมฺมํ กเรยฺย. เอสา ญตฺติ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe sabbo saṃgho sabhāgāya āpattiyā vematiko hoti. vyattena bhikkhunā paṭibalena saṃgho ñāpetabbo: suṇātu me bhante saṃgho. ayaṃ sabbo saṃgho sabhāgāya āpattiyā vematiko. yadā nibbematiko bhavissati, tadā taṃ āpattiṃ paṭikarissatīti vatvā uposatho kātabbo pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ, na tv eva tappaccayā uposathassa antarāyo kātabbo. |8|

. . . .

“สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. คคฺโค ภิกฺขุ อุมฺมตฺตโก สรติปิ อุโปสถํ นปิ สรติ สรติปิ สงฺฆกมฺมํ นปิ สรติ อาคจฺฉติปิ อุโปสถํ นปิ อาคจฺฉติ อาคจฺฉติปิ สงฺฆกมฺมํ นปิ อาคจฺฉติ. สงฺโฆ คคฺคสฺส ภิกฺขุโน อุมฺมตฺตกสฺส อุมฺมตฺตกสมฺมุตึ เทติ. สเรยฺย วา คคฺโค ภิกฺขุ อุโปสถํ น วา สเรยฺย สเรยฺย วา สงฺฆกมฺมํ น วา สเรยฺยํ อาคจฺเฉยฺย วา อุโปสถํ น วา อาคจฺเฉยฺย อาคจฺเฉยฺย วา สงฺฆกมฺมํ น วา อาคจฺเฉยฺย สงฺโฆ สห วา คคฺเคน วินา วา คคฺเคน อุโปสถํ กริสฺสติ สงฺฆกมฺมํ กริสฺสติ. ยสฺสายสฺมโต ขมติ คคฺคสฺส ภิกฺขุโน อุมฺมตฺตกสฺส อุมฺมตฺตกสมฺมุติยา ทานํ สเรยฺย วา คคฺโค ภิกฺขุ อุโปสถํ น วา สเรยฺย สเรยฺย วา สงฺฆกมฺมํ น วา สเรยฺย อาคจฺเฉยฺย วา อุโปสถํ น วา อาคจฺเฉยฺย อาคจฺเฉยฺย วา สงฺฆกมฺมํ น วา อาคจฺเฉยฺย สงฺโฆ สห วา คคฺเคน วินา วา คคฺเคน อุโปสถํ กริสฺสติ สงฺฆกมฺมํ กริสฺสติ โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse vassupagato saṃgho sabhāgaṃ āpattiṃ āpanno hoti. tehi bhikkhave bhikkhūhi eko bhikkhu ...(= 6.7) ...no ce labhetha, eko bhikkhu sattāhakālikaṃ pāhetabbo gacchāvuso taṃ āpattiṃ paṭikaritvā āgaccha, mayaṃ te santike taṃ āpattiṃ paṭikarissāmā ’ti. |9|

. .

“ทินฺนา สงฺเฆน คคฺคสฺส ภิกฺขุโน อุมฺมตฺตกสฺส อุมฺมตฺตกสมฺมุติ. สเรยฺย วา คคฺโค ภิกฺขุ อุโปสถํ น วา สเรยฺย สเรยฺย วา สงฺฆกมฺมํ น วา สเรยฺย อาคจฺเฉยฺย วา อุโปสถํ น วา อาคจฺเฉยฺย อาคจฺเฉยฺย วา สงฺฆกมฺมํ น วา อาคจฺเฉยฺย สงฺโฆ สห วา คคฺเคน วินา วา คคฺเคน อุโปสถํ กริสฺสติ สงฺฆกมฺมํ กริสฺสติ. ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี เอวเมตํ ธารยามี”ติ.

tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse sabbo saṃgho sabhāgaṃ āpattiṃ āpanno hoti, so na jānāti tassā āpattiyā nāmaṃ gottaṃ. tatth’ añño bhikkhu āgacchati bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo paṇḍito vyatto medhāvī lajjī kukkuccako sikkhākāmo, tam enaṃ aññataro bhikkhu yena so bhikkhu ten’ upasaṃkami, upasaṃkamitvā taṃ bhikkhuṃ etad avoca: yo nu kho āvuso evañ c’ evañ ca karoti, kiṃ nāma so āpattiṃ āpajjatīti. |10|

. .

so evaṃ āha: yo kho āvuso evañ c’ evañ ca karoti, imaṃ nāma so āpattiṃ āpajjati. imaṃ nāma tvaṃ āvuso āpattiṃ āpanno paṭikarohi taṃ āpattin ti. so evaṃ āha: na kho ahaṃ āvuso eko ’va imaṃ āpattiṃ āpanno, ayaṃ (128) sabbo saṃgho imaṃ āpattiṃ āpanno ’ti. so evaṃ āha: kin te āvuso karissati paro āpanno vā anāpanno vā. iṅgha tvaṃ āvuso sakāya āpattiyā vuṭṭhahā ’ti. |11|

. . . . .

(๙๑. สงฺฆุโปสถาทิปฺปเภทํ) ๑๖๘. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ จตฺตาโร ภิกฺขู วิหรนฺติ. อถ โข เตสํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “ภควตา ปญฺญตฺตํ ‘อุโปสโถ กาตพฺโพ’ติ มยญฺจมฺหา จตฺตาโร ชนา กถํ นุ โข อมฺเหหิ อุโปสโถ กาตพฺโพ”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว จตุนฺนํ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตุนฺติ.

atha kho so bhikkhu tassa bhikkhuno vacanena taṃ āpattiṃ paṭikaritvā yena te bhikkhū ten’ upasaṃkami, upasaṃkamitvā te bhikkhū etad avoca: yo kira āvuso evañ c’ evañ ca karoti, imaṃ nāma so āpattiṃ āpajjati. imaṃ nāma tumhe āvuso āpattiṃ āpannā paṭikarotha taṃ āpattin ti. atha kho te bhikkhū na icchiṃsu tassa bhikkhuno vacanena taṃ āpattiṃ paṭikātuṃ. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. |12|

. . . .

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ ตโย ภิกฺขู วิหรนฺติ. อถ โข เตสํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “ภควตา อนุญฺญาตํ จตุนฺนํ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตุํ มยญฺจมฺหา ตโย ชนา กถํ นุ โข อมฺเหหิ อุโปสโถ กาตพฺโพ”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse sabbo saṃgho sabhāgaṃ āpattiṃ āpanno hoti, so na jānāti tassā āpattiyā nāmaṃ gottaṃ. tatth’ añño bhikkhu āgacchati bahussuto ...sikkhākāmo, tam enaṃ aññataro bhikkhu yena so bhikkhu ten’ upasaṃkami, upasaṃkamitvā taṃ bhikkhuṃ evaṃ vadeti: yo nu kho āvuso evañ c’ evañ ca karoti kiṃ nāma so āpattiṃ āpajjatīti. |13|

. .

อนุชานามิ ภิกฺขเว ติณฺณํ ปาริสุทฺธิอุโปสถํ กาตุํ. เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว กาตพฺโพ. พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน เต ภิกฺขู ญาเปตพฺพา “สุณนฺตุ เม อายสฺมนฺตา.

so evaṃ vadeti: yo kho āvuso evañ c’ evañ ca karoti, imaṃ nāma so āpattiṃ āpajjati. imaṃ nāma tvaṃ āvuso āpattiṃ āpanno paṭikarohi taṃ āpattin ti. so evaṃ vadeti: na kho ahaṃ āvuso eko ’va imaṃ āpattiṃ āpanno, ayaṃ sabbo saṃgho imaṃ āpattiṃ āpanno ’ti. so evaṃ vadeti: kin te āvuso karissati paro āpanno vā anāpanno vā. iṅgha tvaṃ āvuso sakāya āpattiyā vuṭṭhahā ’ti. |14|

. . . . .

อชฺชุโปสโถ ปนฺนรโส. ยทายสฺมนฺตานํ ปตฺตกลฺลํ มยํ อญฺญมญฺญํ ปาริสุทฺธิอุโปสถํ กเรยฺยามา”ติ. เถเรน ภิกฺขุนา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทิตฺวา อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา เต ภิกฺขู เอวมสฺสุ วจนียา “ปริสุทฺโธ อหํ อาวุโส ปริสุทฺโธติ มํ ธาเรถ. ปริสุทฺโธ อหํ อาวุโส ปริสุทฺโธติ มํ ธาเรถ. ปริสุทฺโธ อหํ อาวุโส ปริสุทฺโธติ มํ ธาเรถา”ติ. นวเกน ภิกฺขุนา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทิตฺวา อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา เต ภิกฺขู เอวมสฺสุ วจนียา “ปริสุทฺโธ อหํ ภนฺเต ปริสุทฺโธติ มํ ธาเรถ. ปริสุทฺโธ อหํ ภนฺเต ปริสุทฺโธติ มํ ธาเรถ. ปริสุทฺโธ อหํ ภนฺเต ปริสุทฺโธติ มํ ธาเรถา”ติ. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ ทฺเว ภิกฺขู วิหรนฺติ.

so ce bhikkhave bhikkhu tassa bhikkhuno vacanena taṃ āpattiṃ paṭikaritvā yena te bhikkhū ten’ upasaṃkami, upasaṃkamitvā te bhikkhū evaṃ vadeti: yo kira āvuso evañ c’ evañ ca karoti, imaṃ nāma so āpattiṃ āpajjati, imaṃ nāma tumhe āvuso āpattiṃ āpannā paṭikarotha taṃ āpattin ti, te ce bhikkhave bhikkhū tassa bhikkhuno vacanena taṃ āpattiṃ paṭikareyyuṃ, icc etaṃ kusalaṃ, no ce paṭikareyyuṃ, na te bhikkhave bhikkhū tena bhikkhunā akāmā vacanīyā ’ti. |15|

.

อถ โข เตสํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “ภควตา อนุญฺญาตํ จตุนฺนํ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตุํ ติณฺณนฺนํ ปาริสุทฺธิอุโปสถํ กาตุํ. มยญฺจมฺหา ทฺเว ชนา.

||27||

.

กถํ นุ โข อมฺเหหิ อุโปสโถ กาตพฺโพ”ติ?

Codanāvatthubhāṇavāraṃ niṭṭhitaṃ. tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe sambahulā āvāsikā bhikkhū sannipatiṃsu cattāro vā atirekā vā, te na jāniṃsu atth’ aññe āvāsikā bhikkhū anāgatā (129) ’ti. te dhammasaññino vinayasaññino vaggā samaggasaññino uposathaṃ akaṃsu pātimokkhaṃ uddisiṃsu. tehi uddissamāne pātimokkhe ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchiṃsu bahutarā. bhagavato etam atthaṃ ārocesuṃ. |1|

. . . . .

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อนุชานามิ ภิกฺขเว ทฺวินฺนํ ปาริสุทฺธิอุโปสถํ กาตุํ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว กาตพฺโพ. เถเรน ภิกฺขุนา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทิตฺวา อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา นโว ภิกฺขุ เอวมสฺส วจนีโย “ปริสุทฺโธ อหํ อาวุโส ปริสุทฺโธติ มํ ธาเรหิ. ปริสุทฺโธ อหํ อาวุโส ปริสุทฺโธติ มํ ธาเรหิ. ปริสุทฺโธ อหํ อาวุโส ปริสุทฺโธติ มํ ธาเรหี”ติ. นวเกน ภิกฺขุนา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทิตฺวา อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา เถโร ภิกฺขุ เอวมสฺส วจนีโย “ปริสุทฺโธ อหํ ภนฺเต ปริสุทฺโธติ มํ ธาเรถ. ปริสุทฺโธ อหํ ภนฺเต ปริสุทฺโธติ มํ ธาเรถ. ปริสุทฺโธ อหํ ภนฺเต ปริสุทฺโธติ มํ ธาเรถา”ติ. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ เอโก ภิกฺขุ วิหรติ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe sambahulā āvāsikā bhikkhū sannipatanti cattāro vā atirekā vā, te na jānanti atth’ aññe āvāsikā bhikkhū anāgatā ’ti. te dhammasaññino vinayasaññino vaggā samaggasaññino uposathaṃ karonti pātimokkhaṃ uddisanti. tehi uddissamāne pātimokkhe ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti bahutarā. tehi bhikkhave bhikkhūhi puna pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ, uddesakānaṃ anāpatti. |2|

. . . .

อถ โข ตสฺส ภิกฺขุโน เอตทโหสิ “ภควตา อนุญฺญาตํ จตุนฺนํ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตุํ ติณฺณนฺนํ ปาริสุทฺธิอุโปสถํ กาตุํ ทฺวินฺนํ ปาริสุทฺธิอุโปสถํ กาตุํ. อหญฺจมฺหิ เอกโก. กถํ นุ โข มยา อุโปสโถ กาตพฺโพ”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ เอโก ภิกฺขุ วิหรติ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe ...(= 2) ...tehi uddissamāne {pātimokkhe} ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti samasamā. uddiṭṭhaṃ suddiṭṭhaṃ, avasesaṃ sotabbaṃ, uddesakānaṃ anāpatti. idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe ...(= 2) ...tehi uddissamāne pātimokkhe ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti thokatarā. uddiṭṭhaṃ suddiṭṭhaṃ, avasesaṃ sotabbaṃ, uddesakānaṃ anāpatti. |3|

. . . .

เตน ภิกฺขเว ภิกฺขุนา ยตฺถ ภิกฺขู ปฏิกฺกมนฺติ อุปฏฺฐานสาลาย วา มณฺฑเป วา รุกฺขมูเล วา โส เทโส สมฺมชฺชิตฺวา ปานียํ ปริโภชนียํ อุปฏฺฐาเปตฺวา อาสนํ ปญฺญเปตฺวา ปทีปํ กตฺวา นิสีทิตพฺพํ. สเจ อญฺเญ ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ เตหิ สทฺธึ อุโปสโถ กาตพฺโพ. โน เจ อาคจฺฉนฺติ อชฺช เม อุโปสโถติ อธิฏฺฐาตพฺโพ. โน เจ อธิฏฺฐเหยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. ตตฺร ภิกฺขเว ยตฺถ จตฺตาโร ภิกฺขู วิหรนฺติ น เอกสฺส ปาริสุทฺธึ อาหริตฺวา ตีหิ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe ...tehi uddiṭṭhamatte pātimokkhe ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti bahutarā. tehi bhikkhave bhikkhūhi puna pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ, uddesakānaṃ anāpatti. idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe ...tehi uddiṭṭhamatte pātimokkhe ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti samasamā. uddiṭṭhaṃ suddiṭṭhaṃ, tesaṃ santike pārisuddhi ārocetabbā, uddesakānaṃ anāpatti. idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe ...tehi uddiṭṭhamatte pātimokkhe ath’ aññe āvāsikā bhikkhū {āgacchanti} thokatarā. uddiṭṭhaṃ suddiṭṭhaṃ, tesaṃ santike pārisuddhi ārocetabbā, uddesakānaṃ anāpatti. |4|

. . . . . .

อุทฺทิเสยฺยุํ เจ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. ตตฺร ภิกฺขเว ยตฺถ ตโย ภิกฺขู วิหรนฺติ น เอกสฺส ปาริสุทฺธึ อาหริตฺวา ทฺวีหิ ปาริสุทฺธิอุโปสโถ กาตพฺโพ. กเรยฺยุํ เจ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. ตตฺร ภิกฺขเว ยตฺถ ทฺเว ภิกฺขู วิหรนฺติ น เอกสฺส ปาริสุทฺธึ อาหริตฺวา เอเกน อธิฏฺฐาตพฺโพ. อธิฏฺฐเหยฺย เจ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe ...tehi uddiṭṭhamatte pātimokkhe avuṭṭhitāya parisāya ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti bahutarā. tehi bhikkhave bhikkhūhi puna pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ, uddesakānaṃ anāpatti. idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe ...tehi uddiṭṭhamatte pātimokkhe avuṭṭhi (130) tāya parisāya ath’ aññe āvāsikā bhikkhū {āgacchanti} samasamā. uddiṭṭhaṃ suddiṭṭhaṃ, tesaṃ santike pārisuddhi ārocetabbā, uddesakānaṃ anāpatti. idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe ...tehi uddiṭṭhamatte pātimokkhe avuṭṭhitāya parisāya ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti thokatarā. uddiṭṭhaṃ suddiṭṭhaṃ, tesaṃ santike pārisuddhi ārocetabbā, uddesakānaṃ anāpatti. |5|

. . . . . .

(๙๒. อาปตฺติปฏิกมฺมวิธิ) ๑๖๙. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ ตทหุโปสเถ อาปตฺตึ อาปนฺโน โหติ. อถ โข ตสฺส ภิกฺขุโน เอตทโหสิ “ภควตา ปญฺญตฺตํ ‘น สาปตฺติเกน อุโปสโถ กาตพฺโพ’ติ. อหญฺจมฺหิ อาปตฺตึ อาปนฺโน. กถํ นุ โข มยา ปฏิปชฺชิตพฺพ”นฺติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อิธ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุ ตทหุโปสเถ อาปตฺตึ อาปนฺโน โหติ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe ...tehi uddiṭṭhamatte pātimokkhe ekaccāya vuṭṭhitāya parisāya ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti bahutarā. tehi bhikkhave ...(= 5) ..., ...ekaccāya vuṭṭhitāya parisāya ...samasamā ..., ...ekaccāya vuṭṭhitāya parisāya ...thokatarā ... |6|

. .

เตน ภิกฺขเว ภิกฺขุนา เอกํ ภิกฺขุํ อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทิตฺวา อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย “อหํ อาวุโส อิตฺถนฺนามํ อาปตฺตึ อาปนฺโน ตํ ปฏิเทเสมี”ติ. เตน วตฺตพฺโพ “ปสฺสสี”ติ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe ...tehi uddiṭṭhamatte pātimokkhe sabbāya vuṭṭhitāya parisāya ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti bahutarā ...samasamā ...thokatarā ...(= 6) ... |7|

.

“อาม ปสฺสามี”ติ.

anāpattipannarasakaṃ niṭṭhitaṃ. ||28||

.

“อายตึ สํวเรยฺยาสี”ติ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe sambahulā āvāsikā bhikkhū sannipatanti cattāro vā atirekā vā, te jānanti atth’ aññe āvāsikā bhikkhū anāgatā ’ti. te dhammasaññino vinayasaññino vaggā vaggasaññino uposathaṃ karonti pātimokkhaṃ uddisanti. tehi uddissamāne pātimokkhe ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti bahutarā. tehi bhikkhave {bhikkhūhi} puna pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ, uddesakānaṃ āpatti dukkaṭassa. |1|

. . . .

อิธ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุ ตทหุโปสเถ อาปตฺติยา เวมติโก โหติ. เตน ภิกฺขเว ภิกฺขุนา เอกํ ภิกฺขุํ อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทิตฺวา อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย “อหํ อาวุโส อิตฺถนฺนามาย อาปตฺติยา เวมติโก ยทา นิพฺเพมติโก ภวิสฺสามิ ตทา ตํ อาปตฺตึ ปฏิกริสฺสามี”ติ วตฺวา อุโปสโถ กาตพฺโพ ปาติโมกฺขํ โสตพฺพํ น ตฺเวว ตปฺปจฺจยา อุโปสถสฺส อนฺตราโย กาตพฺโพติ. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สภาคํ อาปตฺตึ เทเสนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe ...(= 1) ...tehi uddissamāne pātimokkhe ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti samasamā.uddiṭṭhaṃ suddiṭṭhaṃ, avasesaṃ sotabbaṃ, uddesakānaṃ āpatti dukkaṭassa.idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe ...(= 1) ...tehi uddissamāne pātimokkhe ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti thokatarā.uddiṭṭhaṃ suddiṭṭhaṃ, avasesaṃ sotabbaṃ, uddesakānaṃ āpatti dukkaṭassa. |2|

.

น ภิกฺขเว สภาคา อาปตฺติ เทเสตพฺพา.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe ...tehi uddiṭṭhamatte pātimokkhe --gha-- avuṭṭhitāya parisāya --la-- ekaccāya vuṭṭhitāya parisāya --la-- sabbāya (131) vuṭṭhitāya parisāya ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti bahutarā --la-- samasamā --la-- thokatarā. uddiṭṭhaṃ suddiṭṭhaṃ, tesaṃ santike pārisuddhi ārocetabbā, uddesakānaṃ āpatti dukkaṭassa. |3|

. .

โย เทเสยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สภาคํ อาปตฺตึ ปฏิคฺคณฺหนฺติ.

vaggāvaggasaññinopannarasakaṃ niṭṭhitaṃ. ||29||

.

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe sambahulā āvāsikā bhikkhū sannipatanti cattāro vā atirekā vā, te jānanti atth’ aññe āvāsikā bhikkhū anāgatā ’ti. te kappati nu kho amhākaṃ uposatho kātuṃ na nu kho kappatīti vematikā uposathaṃ karonti pātimokkhaṃ uddisanti. tehi uddissamāne pātimokkhe ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti bahutarā. tehi bhikkhave bhikkhūhi puna pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ, uddesakānaṃ āpatti dukkaṭassa. |1|

. . . .

น ภิกฺขเว สภาคา อาปตฺติ ปฏิคฺคเหตพฺพา. โย ปฏิคฺคณฺเหยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ. (๙๓. อาปตฺติอาวิกรณวิธิ) ๑๗๐. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน อาปตฺตึ สรติ. อถ โข ตสฺส ภิกฺขุโน เอตทโหสิ “ภควตา ปญฺญตฺตํ ‘น สาปตฺติเกน อุโปสโถ กาตพฺโพ’ติ. อหญฺจมฺหิ อาปตฺตึ อาปนฺโน.

idha pana ...(comp.II.29.2.3) ...uddesakānaṃ āpatti dukkaṭassa. |2|

.

กถํ นุ โข มยา ปฏิปชฺชิตพฺพ”นฺติ?

vematikāpannarasakaṃ niṭṭhitaṃ. ||30||

.

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe sambahulā āvāsikā bhikkhū sannipatanti cattāro vā atirekā vā, te jānanti atth’ aññe āvāsikā bhikkhū anāgatā ’ti. te kappat’ eva amhākaṃ uposatho kātuṃ, n’ amhākaṃ na kappatīti kukkuccapakatā uposathaṃ karonti pātimokkhaṃ uddisanti. tehi uddissamāne pātimokkhe ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti bahutarā. tehi bhikkhave bhikkhūhi puna pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ, uddesakānaṃ āpatti dukkaṭassa. |1|

. . . .

อิธ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน อาปตฺตึ สรติ. เตน ภิกฺขเว ภิกฺขุนา สามนฺโต ภิกฺขุ เอวมสฺส วจนีโย “อหํ อาวุโส อิตฺถนฺนามํ อาปตฺตึ อาปนฺโน. อิโต วุฏฺฐหิตฺวา ตํ อาปตฺตึ ปฏิกริสฺสามี”ติ วตฺวา อุโปสโถ กาตพฺโพ ปาติโมกฺขํ โสตพฺพํ น ตฺเวว ตปฺปจฺจยา อุโปสถสฺส อนฺตราโย กาตพฺโพ. อิธ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน อาปตฺติยา เวมติโก โหติ. เตน ภิกฺขเว ภิกฺขุนา สามนฺโต ภิกฺขุ เอวมสฺส วจนีโย “อหํ อาวุโส อิตฺถนฺนามาย อาปตฺติยา เวมติโก. ยทา นิพฺเพมติโก ภวิสฺสามิ ตทา ตํ อาปตฺตึ ปฏิกริสฺสามี”ติ วตฺวา อุโปสโถ กาตพฺโพ ปาติโมกฺขํ โสตพฺพํ น ตฺเวว ตปฺปจฺจยา อุโปสถสฺส อนฺตราโย กาตพฺโพติ.

idha pana ...(comp.II.29.2.3) ...uddesakānaṃ āpatti dukkaṭassa. |2|

.

(๙๔. สภาคาปตฺติปฏิกมฺมวิธิ) ๑๗๑. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สพฺโพ สงฺโฆ สภาคํ อาปตฺตึ อาปนฺโน โหติ.

kukkuccapakatāpannarasakaṃ niṭṭhitaṃ. ||31||

.

อถ โข เตสํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ “ภควตา ปญฺญตฺตํ ‘น สภาคา อาปตฺติ เทเสตพฺพา น สภาคา อาปตฺติ ปฏิคฺคเหตพฺพา’ติ อยญฺจ สพฺโพ สงฺโฆ สภาคํ อาปตฺตึ อาปนฺโน.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe sambahulā āvāsikā bhikkhū sannipatanti cattāro vā atirekā vā, te jānanti atth’ aññe āvāsikā bhikkhū anāgatā ’ti. te nassante te vinassante te ko tehi attho ’ti bhedapurekkhārā uposathaṃ karonti pātimokkhaṃ uddisanti. tehi uddissamāne pātimokkhe ath’ aññe āvāsikā bhikkhū āgacchanti bahutarā. tehi bhikkhave bhikkhūhi puna pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ, uddesakānaṃ āpatti thullacca (132) yassa. |1|

. . . .

กถํ นุ โข อมฺเหหิ ปฏิปชฺชิตพฺพ”นฺติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สพฺโพ สงฺโฆ สภาคํ อาปตฺตึ อาปนฺโน โหติ. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ เอโก ภิกฺขุ สามนฺตา อาวาสา สชฺชุกํ ปาเหตพฺโพ คจฺฉาวุโส ตํ อาปตฺตึ ปฏิกริตฺวา อาคจฺฉ มยํ เต สนฺติเก อาปตฺตึ ปฏิกริสฺสามาติ.

idha pana ...(comp.II.29.2,3; instead of āpatti dukkaṭassa read āpatti thullaccayassa) ...āpatti thullaccayassa. |2|

.

เอวญฺเจตํ ลเภถ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ลเภถ พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ.

bhedapurekkhārāpannarasakaṃ niṭṭhitaṃ. ||32||

.

อยํ สพฺโพ สงฺโฆ สภาคํ อาปตฺตึ อาปนฺโน.

pañcasattatikaṃ niṭṭhitaṃ.

.

ยทา อญฺญํ ภิกฺขุํ สุทฺธํ อนาปตฺติกํ ปสฺสิสฺสติ ตทา ตสฺส สนฺติเก ตํ อาปตฺตึ ปฏิกริสฺสตี”ติ วตฺวา อุโปสโถ กาตพฺโพ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ น ตฺเวว ตปฺปจฺจยา อุโปสถสฺส อนฺตราโย กาตพฺโพ.

idha pana bhikkhave aññatarasmiṃ āvāse tadah’ uposathe sambahulā āvāsikā bhikkhū sannipatanti cattāro vā atirekā vā, te jānanti aññe āvāsikā bhikkhū antosīmaṃ okkamantīti. te jānanti aññe āvāsikā bhikkhū antosīmaṃ okkantā ’ti. te passanti aññe āvāsike bhikkhū antosīmaṃ okkamante. te passanti aññe āvāsike bhikkhū antosīmaṃ okkante. te suṇanti aññe āvāsikā bhikkhū antosīmaṃ okkamantīti. te suṇanti aññe āvāsikā bhikkhū antosīmaṃ okkantā ’ti. āvāsikena āvāsikā ekasatapañcasattati tikanayato, āvāsikena āgantukā, āgantukena āvāsikā, āgantukena āgantukā, peyyālamukhena satta tikasatāni honti. |1|

. . . . . . .

อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สพฺโพ สงฺโฆ สภาคาย อาปตฺติยา เวมติโก โหติ. พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ “สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. อยํ สพฺโพ สงฺโฆ สภาคาย อาปตฺติยา เวมติโก. ยทา นิพฺเพมติโก ภวิสฺสติ ตทา ตํ อาปตฺตึ ปฏิกริสฺสตี”ติ วตฺวา อุโปสโถ กาตพฺโพ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ น ตฺเวว ตปฺปจฺจยา อุโปสถสฺส อนฺตราโย กาตพฺโพ. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส วสฺสูปคโต สงฺโฆ สภาคํ อาปตฺตึ อาปนฺโน โหติ. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ เอโก ภิกฺขุ สามนฺตา อาวาสา สชฺชุกํ ปาเหตพฺโพ คจฺฉาวุโส ตํ อาปตฺตึ ปฏิกริตฺวา อาคจฺฉ มยํ เต สนฺติเก ตํ อาปตฺตึ ปฏิกริสฺสามาติ. เอวญฺเจตํ ลเภถ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ลเภถ เอโก ภิกฺขุ สตฺตาหกาลิกํ ปาเหตพฺโพ คจฺฉาวุโส ตํ อาปตฺตึ ปฏิกริตฺวา อาคจฺฉ มยํ เต สนฺติเก ตํ อาปตฺตึ ปฏิกริสฺสามาติ. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมึ อาวาเส สพฺโพ สงฺโฆ สภาคํ อาปตฺตึ อาปนฺโน โหติ. โส น ชานาติ ตสฺสา อาปตฺติยา นามโคตฺตํ.

||33||

.

ตตฺถ อญฺโญ ภิกฺขุ อาคจฺฉติ พหุสฺสุโต อาคตาคโม ธมฺมธโร วินยธโร มาติกาธโร ปณฺฑิโต พฺยตฺโต เมธาวี ลชฺชี กุกฺกุจฺจโก สิกฺขากาโม. ตเมนํ อญฺญตโร ภิกฺขุ เยน โส ภิกฺขุ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ตํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ “โย นุ โข อาวุโส เอวญฺเจวญฺจ กโรติ กึ นาม โส อาปตฺตึ อาปชฺชตี”ติ?

idha pana bhikkhave āvāsikānaṃ bhikkhūnaṃ cātuddaso hoti, āgantukānaṃ pannaraso. sace āvāsikā bahutarā honti, āgantukehi āvāsikānaṃ anuvattitabbaṃ. sace samasamā honti, āgantukehi āvāsikānaṃ anuvattitabbaṃ. sace āgantukā bahutarā honti, āvāsikehi āgantukānaṃ anuvattitabbaṃ. |1|

. . . .

โส เอวมาห “โย โข อาวุโส เอวญฺเจวญฺจ กโรติ อิมํ นาม โส อาปตฺตึ อาปชฺชติ. อิมํ นาม ตฺวํ อาวุโส อาปตฺตึ อาปนฺโน ปฏิกโรหิ ตํ อาปตฺติ”นฺติ. โส เอวมาห “น โข อหํ อาวุโส เอโกว อิมํ อาปตฺตึ อาปนฺโน อยํ สพฺโพ สงฺโฆ อิมํ อาปตฺตึ อาปนฺโน”ติ. โส เอวมาห “กึ เต อาวุโส กริสฺสติ ปโร อาปนฺโน วา อนาปนฺโน วา.

idha pana bhikkhave āvāsikānaṃ bhikkhūnaṃ pannaraso hoti, āgantukānaṃ cātuddaso. sace āvāsikā bahutarā honti, āgantukehi āvāsikānaṃ anuvattitabbaṃ. sace samasamā honti, āgantukehi āvāsikānaṃ anuvattitabbaṃ. sace āgantukā bahutarā honti, āvāsikehi āgantukānaṃ anuvattitabbaṃ. |2|

. . . .

อิงฺฆ ตฺวํ อาวุโส สกาย อาปตฺติยา วุฏฺฐาหี”ติ. อถ โข โส ภิกฺขุ ตสฺส ภิกฺขุโน วจเนน ตํ อาปตฺตึ ปฏิกริตฺวา เยน เต ภิกฺขู เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา เต ภิกฺขู เอตทโวจ “โย กิร อาวุโส เอวญฺเจวญฺจ กโรติ อิมํ นาม โส อาปตฺตึ อาปชฺชติ. อิมํ นาม ตุมฺเห อาวุโส อาปตฺตึ อาปนฺนา ปฏิกโรถ ตํ อาปตฺติ”นฺติ. อถ โข เต ภิกฺขู น อิจฺฉึสุ ตสฺส ภิกฺขุโน วจเนน ตํ อาปตฺตึ ปฏิกาตุํ.

idha pana bhikkhave āvāsikānaṃ bhikkhūnaṃ pāṭipado hoti, āgantukānaṃ pannaraso. sace āvāsikā bahutarā honti, āvāsikehi āgantukānaṃ nākāmā dātabbā sāmaggī, āgantukehi nissīmaṃ gantvā uposatho kātabbo. sace samasamā honti, āvāsikehi āgantukānaṃ nākāmā dātabbā sāmaggī, āgantukehi nissīmaṃ gantvā uposatho kātabbo. sace āgantukā bahutarā honti, āvāsikehi āgantukānaṃ sāmaggī vā dātabbā nissīmaṃ vā gantabbaṃ. |3|

. . . .

ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส สพฺโพ สงฺโฆ สภาคํ อาปตฺตึ อาปนฺโน โหติ. โส น ชานาติ ตสฺสา อาปตฺติยา นามโคตฺตํ. ตตฺถ อญฺโญ ภิกฺขุ อาคจฺฉติ พหุสฺสุโต อาคตาคโม ธมฺมธโร วินยธโร มาติกาธโร ปณฺฑิโต พฺยตฺโต เมธาวี ลชฺชี กุกฺกุจฺจโก สิกฺขากาโม. ตเมนํ อญฺญตโร ภิกฺขุ เยน โส ภิกฺขุ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ตํ ภิกฺขุํ เอวํ วเทติ “โย นุ โข อาวุโส เอวญฺเจวญฺจ กโรติ กึ นาม โส อาปตฺตึ อาปชฺชตี”ติ? โส เอวํ วเทติ “โย โข อาวุโส เอวญฺเจวญฺจ กโรติ อิมํ นาม โส อาปตฺตึ อาปชฺชติ.

idha pana bhikkhave āvāsikānaṃ bhikkhūnaṃ pannaraso hoti, (133) āgantukānaṃ pāṭipado. sace āvāsikā bahutarā honti, āgantukehi āvāsikānaṃ sāmaggī vā dātabbā nissīmaṃ vā gantabbaṃ. sace samasamā honti, āgantukehi āvāsikānaṃ sāmaggī vā dātabbā nissīmaṃ vā gantabbaṃ. sace āgantukā bahutarā honti, āgantukehi āvāsikānaṃ nākāmā dātabbā sāmaggī, āvāsikehi nissīmaṃ gantvā uposatho kātabbo. |4|

. . . .

อิมํ นาม ตฺวํ อาวุโส อาปตฺตึ อาปนฺโน ปฏิกโรหิ ตํ อาปตฺติ”นฺติ. โส เอวํ วเทติ “น โข อหํ อาวุโส เอโกว อิมํ อาปตฺตึ อาปนฺโน. อยํ สพฺโพ สงฺโฆ อิมํ อาปตฺตึ อาปนฺโน”ติ. โส เอวํ วเทติ “กึ เต อาวุโส กริสฺสติ ปโร อาปนฺโน วา อนาปนฺโน วา. อิงฺฆ ตฺวํ อาวุโส สกาย อาปตฺติยา วุฏฺฐาหี”ติ.

idha pana bhikkhave āgantukā bhikkhū passanti āvāsikānaṃ bhikkhūnaṃ āvāsikākāraṃ āvāsikaliṅgaṃ āvāsikanimittaṃ āvāsikuddesaṃ supaññattaṃ mañcapīṭhaṃ bhisibimbohanaṃ pāniyaṃ paribhojaniyaṃ sūpatiṭṭhitaṃ pariveṇaṃ susammaṭṭhaṃ, passitvā vematikā honti atthi nu kho āvāsikā bhikkhū n’ atthi nu kho ’ti. |5|

.

โส เจ ภิกฺขเว ภิกฺขุ ตสฺส ภิกฺขุโน วจเนน ตํ อาปตฺตึ ปฏิกริตฺวา เยน เต ภิกฺขู เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา เต ภิกฺขู เอวํ วเทติ “โย กิร อาวุโส เอวญฺเจวญฺจ กโรติ อิมํ นาม โส อาปตฺตึ อาปชฺชติ อิมํ นาม ตุมฺเห อาวุโส อาปตฺตึ อาปนฺนา ปฏิกโรถ ตํ อาปตฺติ”นฺติ. เต เจ ภิกฺขเว ภิกฺขู ตสฺส ภิกฺขุโน วจเนน ตํ อาปตฺตึ ปฏิกเรยฺยุํ อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ปฏิกเรยฺยุํ น เต ภิกฺขเว ภิกฺขู เตน ภิกฺขุนา อกามา วจนียาติ.

te vematikā na vicinanti, avicinitvā uposathaṃ karonti, āpatti dukkaṭassa. te vematikā vicinanti, vicinitvā na passanti, apassitvā uposathaṃ karonti, anāpatti. te vematikā vicinanti, vicinitvā passanti, passitvā ekato uposathaṃ karonti, anāpatti. te vematikā vicinanti, vicinitvā passanti, passitvā pāṭekkaṃ uposathaṃ karonti, āpatti dukkaṭassa. te vematikā vicinanti, vicinitvā passanti, passitvā nassante te vinassante te ko tehi attho ’ti bhedapurekkhārā uposathaṃ karonti, āpatti thullaccayassa. |6|

. . . . .

โจทนาวตฺถุภาณวาโร นิฏฺฐิโต ทุติโย. (๙๕. อนาปตฺติปนฺนรสกํ) ๑๗๒. เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตึสุ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานึสุ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ อกํสุ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสึสุ.

idha pana bhikkhave āgantukā bhikkhū suṇanti āvāsikānaṃ bhikkhūnaṃ āvāsikākāraṃ āvāsikaliṅgaṃ āvāsikanimittaṃ āvāsikuddesaṃ caṅkamantānaṃ padasaddaṃ sajjhāyasaddaṃ ukkāsitasaddaṃ khipitasaddaṃ, sutvā vematikā honti atthi nu kho āvāsikā bhikkhū n’ atthi nu kho ’ti. te ...(= 6) ...āpatti thullaccayassa. |7|

. .

เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉึสุ พหุตรา. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.

idha pana bhikkhave āvāsikā bhikkhū passanti āgantukānaṃ bhikkhūnaṃ āgantukākāraṃ āgantukaliṅgaṃ āgantukanimittaṃ āgantukuddesaṃ aññātakaṃ pattaṃ aññātakaṃ cīvaraṃ aññātakaṃ nisīdanaṃ pādānaṃ dhotaṃ udakanissekaṃ, passitvā vematikā honti atthi nu kho āgantukā bhikkhū n’ atthi nu kho ’ti. te ...(= 6) ...āppati thullaccayassa. |8|

. .

อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ.

idha pana bhikkhave āvāsikā bhikkhū suṇanti āgantukānaṃ bhikkhūnaṃ āgantukākāraṃ āgantukaliṅgaṃ āgantukanimittaṃ āgantukuddesaṃ āgacchantānaṃ padasaddaṃ upāhanapappoṭhanasaddaṃ ukkāsitasaddaṃ khipitasaddaṃ, sutvā vematikā honti atthi nu kho āgantukā bhikkhū n’ atthi nu kho ’ti. te ...(= 6) ...āpatti (134) thullaccayassa. |9|

. .

เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตรา. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ.

idha pana bhikkhave āgantukā bhikkhū passanti āvāsike bhikkhū nānāsaṃvāsake. te samānasaṃvāsakadiṭṭhiṃ paṭilabhanti, samānasaṃvāsakadiṭṭhiṃ paṭilabhitvā na pucchanti, apucchitvā ekato uposathaṃ karonti, anāpatti. te pucchanti, pucchitvā nābhivitaranti, anabhivitaritvā ekato uposathaṃ karonti, āpatti dukkaṭassa. te pucchanti, pucchitvā nābhivitaranti, anabhivitaritvā pāṭekkaṃ uposathaṃ karonti, anāpatti. |10|

. . . .

อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ อวเสสํ โสตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ อวเสสํ โสตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ.

idha pana bhikkhave āgantukā bhikkhū passanti āvāsike bhikkhū samānasaṃvāsake. te nānāsaṃvāsakadiṭṭhiṃ paṭilabhanti, nānāsaṃvāsakadiṭṭhiṃ paṭilabhitvā na pucchanti, apucchitvā ekato uposathaṃ karonti, āpatti dukkaṭassa. te pucchanti, pucchitvā abhivitaranti, abhivitaritvā pāṭekkaṃ uposathaṃ karonti, āpatti dukkaṭassa. te pucchanti, pucchitvā abhivitaranti, abhivitaritvā ekato uposathaṃ karonti, anāpatti. |11|

. . . .

อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตรา. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ.

idha pana bhikkhave āvāsikā bhikkhū passanti āgantuke bhikkhū nānāsaṃvāsake. te {samānasaṃvāsakadiṭṭhiṃ} paṭilabhanti ...(= 10) ...anāpatti. |12|

. .

อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ.

idha pana bhikkhave āvāsikā bhikkhū passanti āgantuke bhikkhū samānasaṃvāsake. te nānāsaṃvāsakadiṭṭhiṃ paṭilabhanti ...(= 11) ...anāpatti. |13|

. .

อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข อวุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตรา. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ.

||34||

.

อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข อวุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมา.

no bhikkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā āvāsā abhikkhuko āvāso gantabbo aññatra saṃghena aññatra antarāyā. na bhikkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā āvāsā abhikkhuko anāvāso gantabbo aññatra saṃghena aññatra antarāyā. na bhikkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā āvāsā abhikkhuko āvāso vā anāvāso vā gantabbo aññatra saṃghena aññatra antarāyā. |1|

. . .

อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคาสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข อวุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ.

na bhikkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā anāvāsā abhikkhuko āvāso gantabbo aññatra saṃghena aññatra antarāyā. na bhikkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā anāvāsā abhikkhuko anāvāso gantabbo aññatra saṃghena aññatra antarāyā. na bhikkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā anāvāsā abhikkhuko āvāso vā anāvāso vā gantabbo aññatra saṃghena aññatra antarāyā. |2|

. . .

อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข เอกจฺจาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตรา. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข เอกจฺจาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข เอกจฺจาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข สพฺพาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตรา. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข สพฺพาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข สพฺพาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อนาปตฺติ.

na bhikkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā āvāsā vā anāvāsā vā abhikkhuko āvāso gantabbo aññatra saṃghena aññatra antarāyā. na bhi-(135)kkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā āvāsā vā anāvāsā vā abhikkhuko anāvāso gantabbo aññatra saṃghena aññatra antarāyā. na bhikkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā āvāsā vā anāvāsā vā abhikkhuko āvāso vā anāvāso vā gantabbo aññatra saṃghena aññatra antarāyā. |3|

. . .

อนาปตฺติปนฺนรสกํ นิฏฺฐิตํ. (๙๖. วคฺคาวคฺคสญฺญีปนฺนรสกํ) ๑๗๓. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา วคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ.

na bhikkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā āvāsā sabhikkhuko āvāso gantabbo yatth’ assu bhikkhū nānāsaṃvāsakā aññatra saṃghena aññatra antarāyā. na {bhikkhave} tadah’ uposathe sabhikkhukā āvāsā sabhikkhuko anāvāso gantabbo yatth’ assu bhikkhū nānāsaṃvāsakā aññatra saṃghena annatra antarāyā. na bhikkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā āvāsā sabhikkhuko āvāso vā anāvāso vā ...(comp.1,2,3) ...na bhikkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā āvāsā vā anāvāsā vā sabhikkhuko āvāso vā anāvāso vā gantabbo yatth’ assu bhikkhū nānāsaṃvāsakā aññatra saṃghena aññatra antarāyā. |4|

. . .

เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตรา. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา สมคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมา อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ อวเสสํ โสตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.

gantabbo bhikkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā āvāsā sabhikkhuko āvāso yatth’ assu bhikkhū samānasaṃvāsakā, yaṃ jaññā sakkomi ajj’ eva gantun ti. gantabbo bhikkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā āvāsā sabhikkhuko anāvāso yatth’ assu bhikkhū samānasaṃvāsakā, yaṃ jaññā sakkomi ajj’ eva gantun ti ...gantabbo bhikkhave tadah’ uposathe sabhikkhukā āvāsā vā anāvāsā vā sabhikkhuko āvāso vā anāvāso vā yatth’ assu bhikkhū samānasaṃvāsakā, yaṃ jaññā sakkomi ajj’ eva gantun ti. |5|

. .

อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา วคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ อวเสสํ โสตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต ธมฺมสญฺญิโน วินยสญฺญิโน วคฺคา วคฺคสญฺญิโน อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเขฯเปฯ อวุฏฺฐิตาย ปริสายฯเปฯ เอกจฺจาย วุฏฺฐิตาย ปริสายฯเปฯ สพฺพาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตราฯเปฯ สมสมาฯเปฯ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.

||35||

.

วคฺคาวคฺคสญฺญิปนฺนรสกํ นิฏฺฐิตํ.

na bhikkhave bhikkhuniyā nisinnaparisāya pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ. yo uddiseyya, āpatti dukkaṭassa. --la-- na bhikkhave sikkhamānāya, na sāmaṇerassa, na sāmaṇeriyā, na sikkhaṃ paccakkhātakassa, na antimavatthuṃ ajjhāpannakassa nisinnaparisāya pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ. yo uddiseyya, āpatti dukkaṭassa. |1|

. . . .

(๙๗. เวมติกปนฺนรสกํ) ๑๗๔. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต กปฺปติ นุ โข อมฺหากํ อุโปสโถ กาตุํ น นุ โข กปฺปตีติ เวมติกา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตรา. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.

na āpattiyā adassane ukkhittakassa nisinnaparisāya pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ. yo uddiseyya, yathādhammo kāretabbo. na āpattiyā appaṭikamme ukkhittakassa nisinnaparisāya, na pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge ukkhittakassa nisinnaparisāya pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ. yo uddiseyya, yathādhammo kāretabbo. |2|

. . . .

อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ เต “กปฺปติ นุ โข อมฺหากํ อุโปสโถ กาตุํ น นุ โข กปฺปตี”ติ เวมติกา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ อวเสสํ โสตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตาติ เต กปฺปติ นุ โข อมฺหากํ อุโปสโถ กาตุํ น นุ โข กปฺปตีติ เวมติกา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ อวเสสํ โสตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “กปฺปติ นุ โข อมฺหากํ อุโปสโถ กาตุํ น นุ โข กปฺปตี”ติ เวมติกา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเขฯเปฯ อวุฏฺฐิตาย ปริสายฯเปฯ เอกจฺจาย วุฏฺฐิตาย ปริสายฯเปฯ สพฺพาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตราฯเปฯ สมสมาฯเปฯ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. เวมติกปนฺนรสกํ นิฏฺฐิตํ. (๙๘. กุกฺกุจฺจปกตปนฺนรสกํ) ๑๗๕. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “กปฺปเตว อมฺหากํ อุโปสโถ กาตุํ นามฺหากํ น กปฺปตี”ติ กุกฺกุจฺจปกตา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ.

na paṇḍakassa nisinnaparisāya pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ. yo uddiseyya, āpatti dukkaṭassa. na theyyasaṃvāsakassa (136) --la-- na titthiyapakkantakassa, na tiracchānagatassa, na mātughātakassa, na pitughātakassa, na arahantaghātakassa, na bhikkhunīdūsakassa, na saṃghabhedakassa, na lohituppādakassa, na ubhatovyañjanakassa nisinnaparisāya pātimokkhaṃ uddisitabbaṃ. yo uddiseyya, āpatti {dukkaṭassa.} |3|

. . . .

เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตรา. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “กปฺปเตว อมฺหากํ อุโปสโถ กาตุํ นามฺหากํ น กปฺปตี”ติ กุกฺกุจฺจปกตา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ อวเสสํ โสตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “กปฺปเตว อมฺหากํ อุโปสโถ กาตุํ นามฺหากํ น กปฺปตี”ติ กุกฺกุจฺจปกตา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ อวเสสํ โสตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “กปฺปเตว อมฺหากํ อุโปสโถ กาตุํ นามฺหากํ น กปฺปตี”ติ กุกฺกุจฺจปกตา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเขฯเปฯ อวุฏฺฐิตาย ปริสายฯเปฯ เอกจฺจาย วุฏฺฐิตาย ปริสายฯเปฯ สพฺพาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตราฯเปฯ สมสมา ฯเปฯ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. กุกฺกุจฺจปกตปนฺนรสกํ นิฏฺฐิตํ.

na bhikkhave pārivāsikassa pārisuddhidānena uposatho kātabbo aññatra avuṭṭhitāya parisāya. na ca bhikkhave anuposathe uposatho kātabbo aññatra saṃghasāmaggiyā ’ti. |4|

. .

(๙๙. เภทปุเรกฺขารปนฺนรสกํ) ๑๗๖. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ.

||36||

.

เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตรา.

uposathakkhandhake tatiyaṃ bhāṇavāraṃ.

.

เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส

imasmiṃ khandhake vatthu chāsīti. tassa uddānaṃ: titthiyā Bimbisāro ca, sannipatanti tuṇhikā, dhammaṃ, raho, pātimokkhaṃ, devasikaṃ, tadā sakiṃ, | yathāparisāya, samaggaṃ, sāmaggī, Maddakucchi ca, sīmā, mahatī, nadiyā, anu, dve, khuddakāni ca, | navā, Rājagahe c’ eva, sīmā avippavāsanā, sammanne paṭhamaṃ sīmaṃ pacchā sīmaṃ samūhane, | asammatā gāmasīmā, nadiyā samudde sare udakukkhepo, bhindanti, tath’ ev’ ajjhottharanti ca, | kati, kammāni, uddeso, savarā, asati pi ca, dhammaṃ, vinayaṃ, tajjenti, puna vinaya-tajjanā, | codanā, kate okāse, adhamma-paṭikkosanā, catupañcaparā, āvi, sañcicca, ce pi vāyame, | sagahaṭṭhā, anajjhiṭṭhā, Codanamhi, na jānati, sambahulā na jānanti, sajjukaṃ, na ca gacchare, | katimī, kīvatikā, dūre ārocetuñ ca, na ssari, uklāpaṃ, āsanaṃ, padīpo, disā, añño bahussuto, | sajjukaṃ, vassuposatho, suddhikammañ ca, ñātakā, Gaggo, catu-tayo, dve-’ko, āpatti, sabhāgā, sari, | sabbo saṃgho, vematiko, na jānanti, bahussuto, bahū, samasamā, thokā, parisāya avuṭṭhitāya ca, | ekaccā vuṭṭhitā, sabbā, jānanti ca, vematikā, kappat’ evā ’ti kukkuccā, jānaṃ, passaṃ, suṇanti ca, | āvāsikena āgantu, cātupannaraso puna, pāṭipado pannaraso, liṅgasaṃvāsakā ubho, | pārivāsānuposatho, aññatra saṃghasāmaggiyā. ete vibhattā uddānā vatthuvibhūtakāraṇā ti. |

. . . . . . . . . . . . . . .

อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ อวเสสํ โสตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิสฺสมาเน ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ อวเสสํ โสตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตรา. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข อวุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตรา. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข อวุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข อวุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข เอกจฺจาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตรา. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข เอกจฺจาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข เอกจฺจาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข สพฺพาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ พหุตรา. เตหิ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ ปุน ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข สพฺพาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมสมา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต ชานนฺติ “อตฺถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนาคตา”ติ. เต “นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเต โก เตหิ อตฺโถ”ติ เภทปุเรกฺขารา อุโปสถํ กโรนฺติ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ. เตหิ อุทฺทิฏฺฐมตฺเต ปาติโมกฺเข สพฺพาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อถญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ โถกตรา. อุทฺทิฏฺฐํ สุอุทฺทิฏฺฐํ เตสํ สนฺติเก ปาริสุทฺธิ อาโรเจตพฺพา. อุทฺเทสกานํ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. เภทปุเรกฺขารปนฺนรสกํ นิฏฺฐิตํ. ปญฺจวีสติกา นิฏฺฐิตา. (๑๐๐. สีโมกฺกนฺติกเปยฺยาลํ) ๑๗๗. อิธ ปน ภิกฺขเว อญฺญตรสฺมึ อาวาเส ตทหุโปสเถ สมฺพหุลา อาวาสิกา ภิกฺขู สนฺนิปตนฺติ จตฺตาโร วา อติเรกา วา. เต น ชานนฺติ “อญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนฺโตสีมํ โอกฺกมนฺตี”ติ ฯเปฯ เต น ชานนฺติ “อญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนฺโตสีมํ โอกฺกนฺตา”ติฯเปฯ เต น ปสฺสนฺติ อญฺเญ อาวาสิเก ภิกฺขู อนฺโตสีมํ โอกฺกมนฺเต ฯเปฯ เต น ปสฺสนฺติ อญฺเญ อาวาสิเก ภิกฺขู อนฺโตสีมํ โอกฺกนฺเตฯเปฯ เต น สุณนฺติ “อญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนฺโตสีมํ โอกฺกมนฺตี”ติฯเปฯ เต น สุณนฺติ “อญฺเญ อาวาสิกา ภิกฺขู อนฺโตสีมํ โอกฺกนฺตา”ติฯเปฯ. อาวาสิเกน อาวาสิกา เอกสตปญฺจสตฺตติ ติกนยโต อาวาสิเกน อาคนฺตุกา อาคนฺตุเกน อาวาสิกา อาคนฺตุเกน อาคนฺตุกา เปยฺยาลมุเขน สตฺต ติกสตานิ โหนฺติ. ๑๗๘. อิธ ปน ภิกฺขเว อาวาสิกานํ ภิกฺขูนํ จาตุทฺทโส โหติ อาคนฺตุกานํ ปนฺนรโส. สเจ อาวาสิกา พหุตรา โหนฺติ อาคนฺตุเกหิ อาวาสิกานํ อนุวตฺติตพฺพํ. สเจ สมสมา โหนฺติ อาคนฺตุเกหิ อาวาสิกานํ อนุวตฺติตพฺพํ.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=94956d90-7982-11e6-98cc-0050569f23b2

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display