You are here: BP HOME > BPG > Aristoteles: Rhetorica > fulltext
Aristoteles: Rhetorica

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages
Choose display
  • Enable images
  • Enable footnotes
    • Show all footnotes
    • Minimize footnotes
Search-help
Choose specific texts..
Aristoteles: Rhetorica
    Click to Expand/Collapse Option Complete text
Click to Expand/Collapse OptionBook A
Click to Expand/Collapse OptionBook B
Click to Expand/Collapse OptionBook Γ
Back to library
(1354a1)1. Ἡ ῥητορική ἐστιν ἀντίστροφος τῇ διαλεκτικῇ·  ἀμφότεραι (2) γὰρ περὶ τοιούτων τινῶν εἰσιν ἃ κοινὰ τρόπον τινὰ ἁπάντων (3) ἐστὶ γνωρίζειν καὶ οὐδεμιᾶς ἐπιστήμης ἀφωρισμένης·  διὸ καὶ (4) πάντες τρόπον τινὰ μετέχουσιν ἀμφοῖν·  πάντες γὰρ μέχρι (5) τινὸς καὶ ἐξετάζειν καὶ ὑπέχειν λόγον καὶ ἀπολογεῖσθαι (6) καὶ κατηγορεῖν ἐγχειροῦσιν. 
إن الريطورية ترجع على الديالقطيقية  وكلتاهما توجدان من أجل شيء واحد وتشتركان في نحو من الأنحاء وقد توجد معرفتهما لكل إذ ليست واحدة منها علما من العلوم منفردا  ولذلك ما توجد جميع العلوم مشاركة لهما في نحو  فكل الناس في نحو وحتى الشيء فقط يستعملون الفحص وتقليد الكلام والاعتذار والشكاية فيصدقون 
Rethorica quidem conuertitur arti topice  et utreque sunt unius rei gratia et communicant in aliquo modorum et inuenitur utrarumque noticia omnibus cum neutra ipsarum sit aliqua scientiarum separatim siue singulariter.  Et hinc est quod omnes scientie inueniuntur communicare eis in modo. Averrosd. Ambe enim intendunt unum finem, et est sermo ad alterum. Non enim utitur eis homo ad se ipsum, ut est in demonstratiuis, sed tantum ad alterum, et conueniunt quodam modo in subiecto1 uno. Ambiunt enim omnia et omnes homines intromittunt se naturaliter de sermonibus topicis et2 rhetoricis : neutra ergo harum est separatim et singulariter scientia. Quelibet enim scientia certum et proprium habet subiectum et proprium artificem, et (66ra) quilibet hominum modo aliquo et usquequo utitur rethoricalibus, accusatione uidelicet et defensione, et ceteris que circa particularia existunt.  Aristoteles. In sermone deliberatione et commendatione. Omnes igitur homines modo aliquo et usquequo utuntur et accusatione et recusatione3 et aliqualiter attingunt quod intendunt. 
Rethorica est convertibilis dialetice;  utreque enim de quibusdam huiusmodi sunt que communia quodam modo omnium est cognoscere et nullius scientie determinate;  ideoque et omnes secundum aliquem modum participant utramque;  omnes enim usque ad aliquid et perscrutari et percipere sermonem et respondere et accusare argumentantur. 
Rethorica assecutiva dialetice est;  ambe enim de talibus quibusdam sunt que communiter quodammodo omnium est cognoscere et nullius scientie determinate;  propter quod et ornnes modo quodam participant ambabus;  omnes enim usque ad aliquid et exquirere et sustinere sermonem et defendere et accusare conantur. 
Part 1. Rhetoric is the counterpart of Dialectic.  Both alike are concerned with such things as come, more or less, within the general ken of all men and belong to no definite science.  Accordingly all men make use, more or less, of both;  for to a certain extent all men attempt to discuss statements and to maintain them, to defend themselves and to attack others. 
τῶν μὲν οὖν πολλῶν οἱ μὲν εἰκῇ (7) ταῦτα δρῶσιν, οἱ δὲ διὰ συνήθειαν ἀπὸ ἕξεως·  ἐπεὶ δ’ ἀμ(8)φοτέρως ἐνδέχεται, δῆλον ὅτι εἴη ἂν αὐτὰ καὶ ὁδῷ ποιεῖν·  (9) δι’ ὃ γὰρ ἐπιτυγχάνουσιν οἵ τε διὰ συνήθειαν καὶ οἱ ἀπὸ (10) τοῦ αὐτομάτου τὴν αἰτίαν θεωρεῖν ἐνδέχεται,  τὸ δὲ τοιοῦτον (11) ἤδη πάντες ἂν ὁμολογήσαιεν τέχνης ἔργον εἶναι. 
فمن العامة من يفعل ذلك هملا ومنهم من يفعل ذلك بالاعتياد عن قنية راسخة  وإذ كان هذا ممكنا أن يكون من هاتين الجهتين فهو معلوم أن هذا النحو أرشد وأصوب  ولذلك قد ينجح الذين يفعلون هذا بالاعتياد والذين يستطيعون أن يبصروا العلة فيه من تلقاء أنفسهم  والعلماء مقرّون بأن هذا فعل الصناعة والحذق بها 
Quidam ergo uulgarium faciunt hec imperfecte; alii uero ex assuetudine et4 habitu stabilito.  Cumque sit possibile fieri hec utroque istorum modorum, scitum est quoniam modus hic scilicet sedulus(?) melior est et rectior.  Ideo perficiunt qui faciunt hec ex assuetudine 5 et qui potentes perspicere causam in hoc per seipsos  et communiter conceditur istud esse ex opere artis et peritia ipsius. 
Horum quidem igitur plurium hii quidem vane agunt, hii vero per consuetudinem ab habitu;  quoniam autem utrimque contingens sit, palam quod erit utique eadem et declarare;  ex eo quod adipiscuntur hii quidem per consuetudinem hii uera subito huius causam conuenit scire,  hoc autem omnes utique confitebuntur opus artis esse. 
Multorum quidem igitur hii quidem fortuito hec agunt, hii autem propter consuetudinem ab habitu;  quoniam autem utroque modo contingit, palam quia erit utique ipsa et dirigere;  propter quod enim adipiscuntur et hii propter consuetudinem et hii a casu huius causam considerare contingit,  talc autem omnes utique iam confitebuntur artis opus esse. 
Ordinary people do this either at random or through practice and from acquired habit.  Both ways being possible, the subject can plainly be handled systematically,  for it is possible to inquire the reason why some speakers succeed through practice and others spontaneously;  and every one will at once agree that such an inquiry is the function of an art. 
νῦν μὲν (12) οὖν οἱ τὰς τέχνας τῶν λόγων συντιθέντες οὐδὲν ὡς εἰπεῖν πεπο(13)ρίκασιν αὐτῆς μόριον  (οἱ γὰρ πίστεις ἔντεχνόν εἰσι μόνον, τὰ δ’ (14) ἄλλα προσθῆκαι),  οἱ δὲ περὶ μὲν ἐνθυμημάτων οὐδὲν λέγου(15)σιν, ὅπερ ἐστὶ σῶμα τῆς πίστεως, περὶ δὲ τῶν ἔξω τοῦ πρά(16)γματος τὰ πλεῖστα πραγματεύονται·  διαβολὴ γὰρ καὶ (17) ἔλεος καὶ ὀργὴ καὶ τὰ τοιαῦτα πάθη τῆς ψυχῆς οὐ περὶ τοῦ (18) πράγματός ἐστιν, ἀλλὰ πρὸς τὸν δικαστήν·  ὥστ’ εἰ περὶ πά(19)σας ἦν τὰς κρίσεις καθάπερ ἐν ἐνίαις γε νῦν ἐστι τῶν πό(20)λεων καὶ μάλιστα ταῖς εὐνομουμέναις, οὐδὲν ἂν εἶχον ὅ τι (21) λέγωσιν·  ἅπαντες γὰρ οἱ μὲν οἴονται δεῖν οὕτω τοὺς νόμους (22) ἀγορεύειν, οἱ δὲ καὶ χρῶνται καὶ κωλύουσιν ἔξω τοῦ πρά(23)γματος λέγειν, καθάπερ καὶ ἐν Ἀρείῳ πάγῳ, ὀρθῶς τοῦτο (24) νομίζοντες·  οὐ γὰρ δεῖ τὸν δικαστὴν διαστρέφειν εἰς ὀργὴν (25) προάγοντας ἢ φθόνον ἢ ἔλεον·  ὅμοιον γὰρ κἂν εἴ τις ᾧ (26) μέλλει χρῆσθαι κανόνι, τοῦτον ποιήσειε στρεβλόν. 
فأما هؤلاء الذين يؤلفون صناعة الكلام الآن فلم يتخلصوا إلى أن يضعوا لها جزءا أو قسما من الأقسام  لأن التصديقات إنما هي أمر صناعي فقط وأما تلك الأخرى فزيادات  ولن يقولوا في التفكيرات التي هي عمود التصديق لكنهم قالوا وأكثروا في هذه التي هي خارجة عن الأمر نفسه  فإن الخوف والرحمة والغضب وما أشبه ذلك من الآلام المعترية للنفس ليست في الأمر نفسه لكنها نحو الفاحص  فلو كانت الريطورية توجد عند جميع الحكام على مثل ما هي عليه الآن في خواص من المدائن وإن قد كن تدبرن تدبيرا حسنا لم يكن لهؤلاء مقال  فإن أهل المواضع كلها في ذلك فريقان فمنهم من يرى أنه ينبغي أن يلخص على السنن هذا التلخيص ومنهم من يمتنع ويمنع من ذكر شيء خارج عن الأمر نفسه كما يصنع أهل اريوس فاغوس وذلك صواب من رأي أولئك  فلعمري ما ينبغي للفاحص أن يرد على المتكلمين إذا تقدموا فصاروا إلى الغضب أو إلى الخوف أو الرحمة  فإن هذا القانون مشبه وإن امرؤ صار إلى استعماله صيّره ذلك لبيبا اريبا 
Illi uero qui nunc artem loquendi complectuntur non attingunt6 ad hoc partem ei ponerent ante 7 aliquam suarum partitionum.8   Solum enim fidem facientia9 res sunt artificialis, illa autem alia additamenta10 sunt.  Neque ad hec ut loquerentur 11 in enthimematibus que columpna sunt credulitatis, sed ipsi locuti sunt multiplicantes sermonem in his que extranea sunt ad rem ipsam.  Nam timor 12 et modestia et ira et consimiles his anime accidentia passi(66rb)ones non sunt in re ipsa, sed modus ordinantis locutionum 13 scrutatoris 14 uel inquisitoris uel oboratoris.  Si ergo inueniatur rethorica apud uniuersos iudices secundum hoc quod nunc est in quibusdam ciuitatum et ille regantur ut qui reguntur regimine decenti, non habebunt illi quid dicant.15   Omnium autem istorum locorum habitatores in hec bipertiti sunt. Quidam nempe eorum uident quoniam determinandum sit hac determinatione in iudiciis. Alii uero abstinent et prohibent ne fiat mentio cuiuspiam extranei a re ipsa quemadmodum procedunt illi de arbos et agros16 , et hoc rectum est ex illorum opinione.  Per vitam autem xx non oportet scrutatorem redarguere allegantes quoniam antecedunt et inducunt ad iram aut timorem aut modestiam.  Canon est enim iste fortassis si quis incedat ad utendum eo reddet elegantis peritie et leporis. 
Nunc quidem igitur artes sermonum componentes nullam, ut dicam, attribuerunt eiusdem partem;  fides namque artificiale solum, alia vero additiones.  hii vero de entimematibus nichil dicunt, quod est corpus fidei, de hiis vero que sunt extra causam maxime negotiantur;  impetus enim, misericordia et ira et huiusmodi passiones anime non sunt de causa, sed penes iudicem;  quare si circa omnia iudicia essent quemadmodum in quibusdam nunc sunt civitatibus et maxime in bene ordinatis legibus, nichil utique possent quod dicant;  omnes enim hii quidem extimant oportere sic leges dicere, alii autem et utuntur et prohibent extra causam dicere, quemadmodum et in Ariopago, recte hoc considerantes;  non enim oportet iudicem perverti ad iram tendentem aut timorem aut odium;  simile enim si quis canonem quo debet uti, hunc faciat obliquum. 
Nunc quidem igitur qui artes sermonum componunt modicam adepti sunt ipsius partem;  persuasiones enim sunt solum artificiale, alia autem adiectiones,  hii autem de enthymematibus quidem nichil dicunt, quod quidem est corpus persuasionis, de extrinsecis autem rei plurima negotiantur;  commotio enim et misericordia et ira et tales passiones anime non sunt de re, sed ad iudicem;  quare si circa omnia essent iudicia sicut in quibusdam civitatum nunc est et maxime in bene ordinatis legibus, nichil utique haberent quod dicerent;  omnes enim hii quidem putant oportere sic leges promulgare, hii autem et utuntur et prohibent extra rem dicere, sicut et in Ariopago recte hoc putantes;  non enim oportet iudicem pervertere ad iram provocantes aut timorem aut inimicitiam;  simile enim et si quis qua debet uti regula, hanc faciat distortam. 
Now, the framers of the current treatises on rhetoric have constructed but a small portion of that art.  The modes of persuasion are the only true constituents of the art: everything else is merely accessory.  These writers, however, say nothing about enthymemes, which are the substance of rhetorical persuasion, but deal mainly with non—essentials.  The arousing of prejudice, pity, anger, and similar emotions has nothing to do with the essential facts, but is merely a personal appeal to the man who is judging the case.  Consequently if the rules for trials which are now laid down in some states — especially in well—governed states — were applied everywhere, such people would have nothing to say.  All men, no doubt, think that the laws should prescribe such rules, but some, as in the court of Areopagus, give practical effect to their thoughts and forbid talk about non—essentials. This is sound law and custom.  It is not right to pervert the judge by moving him to anger or envy or pity  — one might as well warp a carpenter’s rule before using it. 
ἔτι δὲ (27) φανερὸν ὅτι τοῦ μὲν ἀμφισβητοῦντος οὐδέν ἐστιν ἔξω τοῦ δεῖξαι (28) τὸ πρᾶγμα ὅτι ἔστιν ἢ οὐκ ἔστιν, ἢ γέγονεν ἢ οὐ γέγονεν·  εἰ δὲ (29) μέγα ἢ μικρόν, ἢ δίκαιον ἢ ἄδικον, ὅσα μὴ ὁ νομοθέτης (30) διώρικεν, αὐτὸν δή που τὸν δικαστὴν δεῖ γιγνώσκειν καὶ οὐ (31) μανθάνειν παρὰ τῶν ἀμφισβητούντων. 
ثم هو معلوم أن الذي يُري أو يُثبت 1 ليس له أكثر من أن يثبت أن الأمر موجود أو غير موجود وأنه كان أو لم يكن  فأما أن يكون عظيما أو يسيرا أو عدلا أو جورا فإنه ما لم يكن واضع السنة حد وفصل فقد ينبغي للفاحص ألا يقصر في استعلامه واستفهامه من الذي يُري 
Deinde scitum est quoniam ei qui monstrat aut affirmat non pertinet amplius quam ut rem esse aut fuisse aut non fuisse confirmet.  Esse autem eam grandem aut exiguam aut iustam aut iniustam cum non diffiniuit aut distinxit legislator oportet ne sit contentus scrutator17 quin exigat probatorem ad sciendum hec et (66va) intelligendum ab eo qui monstrat. 
Adhuc autem manifestum quoniam quidem questionantis non est extra demonstrare causa quod est aut non est, aut facta aut non facta;  si vero parva aut magna, aut iusta aut iniusta, et quecumque legislator non determinavit, oportet utique ipsum quidem iudicem cognoscere et non doceri a questionantibus. 
Adhuc autem manifestum quod litigantis quidem nichil est nisi ostendere rem quia est aut non est, aut facta est aut facta non est;  si autem magna aut parva, aut iusta aut iniusta, quecumque legislator non determinavit, ipsum utique iudicem oportet cognoscere et non addiscere a litigantibus. 
Again, a litigant has clearly nothing to do but to show that the alleged fact is so or is not so, that it has or has not happened.  As to whether a thing is important or unimportant, just or unjust, the judge must surely refuse to take his instructions from the litigants: he must decide for himself all such points as the law—giver has not already defined for him. 
μάλιστα μὲν οὖν (32) προσήκει τοὺς ὀρθῶς κειμένους νόμους, ὅσα ἐνδέχεται, πάντα (33) διορίζειν αὐτούς, καὶ ὅτι ἐλάχιστα καταλείπειν ἐπὶ τοῖς κρί(34)νουσι,  πρῶτον μὲν ὅτι ἕνα λαβεῖν καὶ ὀλίγους ῥᾷον ἢ πολλοὺς (1354b1) εὖ φρονοῦντας καὶ δυναμένους νομοθετεῖν καὶ δικάζειν·  ἔπειθ’ (2) αἱ μὲν νομοθεσίαι ἐκ πολλοῦ χρόνου σκεψαμένων γίνονται, (3) αἱ δὲ κρίσεις ἐξ ὑπογυίου, ὥστε χαλεπὸν ἀποδιδόναι τὸ δί(4)καιον καὶ τὸ συμφέρον καλῶς τοὺς κρίνοντας. 
وقد ينبغي بزيادة أن تحد السنن المستقيم وضعها وتفوض الأمور اليسيرة إلى الذي يحكم  واّول ذلك لاّن وجدان واحد او قليل ايسر من وجدان كثير ذوی صحّة رای وقدرة علی وضع السنن والحكومة  وذلك اّن وضع السنن اّنما يكون فی طول الزمان عن رؤية وتثبّت. فاّما الاحكام فتحدث من زمان الی زمان وقد يصعب لذلك ان يفوّض الی الحكّام النظر فی معنى العدل او المنفعة اى هل هو عدل وهل هو نافع 
Oportet autem ut affirmant uel determinent hec quarum recta est positio. Res uero faciles et exigue relinquantur industrie iudicis.  Primo quidem quoniam inuentio unius aut paucorum facilior est inuentione plurium sane opinionis et potentie in positione legum et sententiarum.  Legum namque constitutio exigit longitudinem temporis et firmitudinem consilii et profundationem inuestigationis. Iudicia uero contingunt de tempore in tempus, ideoque graue est ut iudicum commitatur industrie consideratio in re iuris aut [36rc] potioris aut utilitatis. 
Maxime quidem igitur decens est ipsas recte statutas leges, quecumque conveniunt, omnia determinare, et quia minima dimittantur indicantibus,  primum quidem quod unum aut paucos accipere facilius est qumn multos bene sapientes et patentes legem ferre et iudicare;  quoniam autem positiones legum a providentibus multo tempore fiunt, iudicia vera ex recenti, quare difficile est bene iudicantes assignare iustum et conferens. 
Maxime quidem igitur convenit recte positas leges, quecu1nquc contingit, omnia determinare ipsas, et quam paucissima committere iudicantibus,  primum quidem quia unum habere et paucos facilius qumn multos bene sapientes et patentes leges ferre et iudicare;  deinde legislationes quidem ex multo tempore consideratis fiunt, iudicia autem ex suborto; quare difficile assignare iustum et expediens bene iudicantes. 
Now, it is of great moment that well—drawn laws should themselves define all the points they possibly can and leave as few as may be to the decision of the judges; and this for several reasons.  First, to find one man, or a few men, who are sensible persons and capable of legislating and administering justice is easier than to find a large number.  Next, laws are made after long consideration, whereas decisions in the courts are given at short notice, which makes it hard for those who try the case to satisfy the claims of justice and expediency. 
τὸ δὲ πάντων (5) μέγιστον, ὅτι ἡ μὲν τοῦ νομοθέτου κρίσις οὐ κατὰ μέ(6)ρος, ἀλλὰ περὶ μελλόντων τε καὶ καθόλου ἐστίν, ὁ δ’ (7) ἐκκλησιαστὴς καὶ δικαστὴς ἤδη περὶ παρόντων καὶ (8) ἀφωρισμένων κρίνουσιν·  πρὸς οὓς καὶ τὸ φιλεῖν ἤδη καὶ (9) τὸ μισεῖν καὶ τὸ ἴδιον συμφέρον συνήρτηται πολλάκις, (10) ὥστε μηκέτι δύνασθαι θεωρεῖν ἱκανῶς τὸ ἀληθές, ἀλλ’ (11) ἐπισκοτεῖν τῇ κρίσει τὸ ἴδιον ἡδὺ ἢ λυπηρόν. 
واعظم من ذلك كلّه انّ حكم واضع السنّة ليس يجرى فى الأفراد الجزئيّة لكنّه فى الكلّ وفيما هو آت. فامّا رئيس الجمع والحاكم فانّما يحكم فى الأمور الحاضرة المفردة  ولهذا تعرض المحبّة والبغضة والسرور والحزن  
Et maius hoc toto est quoniam sententia legislatoris non uersatur contra singularia presentia hoc contra uniuersale, et id quod futurum est. Princeps autem collegii alicuius uel unius uersitatis et iudex non iudicat quidem nisi in rebus presentibus singularibus.  Et propter has siquidem res accidit amor et odium et gaudium et tristitia. 
Et omnium maximum, quia legislatoris iudicium non est particulare, sed de futuris quidem et universali, orator vera et iudex utique de presentibus et determinatis iudicant;  apud quos et amare utique et odire et proprium conferens multociens commiscentur propter id quod non possunt inspicere sufficienter verum, sed conturbare iudicio et proprium delectabile aut tristabile. 
Omnium autem maximum, quia iudicium quidem legislatoris non secundum partem, sed de futuris et universalibus est, prefectus autem et iudex iam de presentibus et detenninatis iudicant;  ad quos et amare iam et odire et proprium commodum adnexa sunt sepe, ut non adhuc possint videre sufficienter verum, sed attendere in iudicio proprium delectabile aut triste. 
The weightiest reason of all is that the decision of the lawgiver is not particular but prospective and general, whereas members of the assembly and the jury find it their duty to decide on definite cases brought before them.  They will often have allowed themselves to be so much influenced by feelings of friendship or hatred or self—interest that they lose any clear vision of the truth and have their judgement obscured by considerations of personal pleasure or pain. 
περὶ μὲν οὖν (12) τῶν ἄλλων, ὥσπερ λέγομεν, δεῖ ὡς ἐλαχίστων ποιεῖν κύ(13)ριον τὸν κριτήν,  περὶ δὲ τοῦ γεγονέναι ἢ μὴ γεγονέναι, (14) ἢ ἔσεσθαι ἢ μὴ ἔσεσθαι, ἢ εἶναι ἢ μὴ εἶναι, ἀνάγκη ἐπὶ (15) τοῖς κριταῖς καταλείπειν·  οὐ γὰρ δυνατὸν ταῦτα τὸν νο(16)μοθέτην προϊδεῖν. 
فتلك الأخرى كما ذكرنا ، لانّها يسيرة قد ينبغى ان تجعل فى ملك الحكّام ،  اعنى النظر فى الأمر هل هو البتّة ام لا وهل كان ام لم يكن وهل هو كائن ام لا يكون ممّا ينبغى ان يفوّض الى الحكّام لا محالة   لاّن واضع السنّة لا يقدر على ان يتقدّم فيعرف هذا ٠ 
Illa ergo alia que sunt leuia ut diximus oportet ut ponantur in potestate iudicis,  scilicet consideratio in re an est aut non est penitus, et an fuit aut non fuit, et an est fiens (66vb) aut non est, de his que oportet commiti industrie iudicis procul dubio,  eo quod legislator non potest antecedere et cognoscere istud. 
De aliis quidem igitur, sicut diximus, oportet tamquam de minimis facere iudicem principalem,  de eo autem quod factum est aut non factum, aut erit aut non erit, aut esse aut non esse, econverso a iudicibus relinquendum est;  non enim possibile est legislatorem hec providere. 
De aliis quidem igitur, ut diximus, oportet quam paucissimis facere dominum iudicem,  de eo autem quod est factum esse aut non factum esse, aut fore aut non fore, aut esse aut non esse, necesse iudicibus committere;  non enim possibile hec legislatorem previdere. 
In general, then, the judge should, we say, be allowed to decide as few things as possible.  But questions as to whether something has happened or has not happened, will be or will not be, is or is not, must of necessity be left to the judge,  since the lawgiver cannot foresee them. 
εἰ δὲ ταῦθ’ οὕτως ἔχει, φανερὸν ὅτι τὰ (17) ἔξω τοῦ πράγματος τεχνολογοῦσιν ὅσοι τἆλλα διορίζου(18)σιν, οἷον τί δεῖ τὸ προοίμιον ἢ τὴν διήγησιν ἔχειν, καὶ τῶν (19) ἄλλων ἕκαστον μορίων·  οὐδὲν γὰρ ἐν αὐτοῖς ἄλλο πρα(20)γματεύονται πλὴν ὅπως τὸν κριτὴν ποιόν τινα ποιήσωσιν,  (21) περὶ δὲ τῶν ἐντέχνων πίστεων οὐδὲν δεικνύουσιν, τοῦτο δ’ ἐστὶν (22) ὅθεν ἄν τις γένοιτο ἐνθυμηματικός. 
وإذا كان هذا هكذا فهو معلوم أن الذين يحدون تلك الأخر إنما يخبرون فى صفاتهم عن صفحة الأمر وظاهره كقولهم فيما ينبغى أن يستعد به فى مقدمات الكلام او فى الاقتصاص وسائر الأجزاء الأخر  فاّنهم ليس يفيدون بذلك شيئا اكثر من ان يضعوا كيف يصيّرون الحاكم بحال ما.  فاّما التصديقات التى تكون بالصناعة فلا يخبرون عنها بشىء وهذه انّما تكون من قبل التفكير. 
Cumque hec ita sit notum est quod illi qui diffiniunt partes illas assignant in suis notionibus hoc quod est in superficie et apparentia rei, ut est dictio eorum in eo quod oportet preparari in prohemio orationis aut narratione et ceteris eius partibus.  Ipsi enim per hoc nichil amplius acquirere faciunt quam quod notificant qualiter conuertatur iudex ad dispositionem aliquam  de credulitatibus uero que fiunt per artem et qualiter fiant non enuntiant quippiam et hoc quidem fit quidem ex parte enthimematum. 
Si vero hoc sic se habet, manifestum est quoniam extra causam artificialiter sermocinantur quicumque alia determinant, ut quid oportet prohemium aut narrationem habere, et de aliis quibuslibet partibus  (nichil enim aliud in hiis negotiantur nisi ut iudicem qualem quendam faciant),  de fide vero artificiali nichil demonstrant, hoc autem est unde utique aliquis fiet entimematicus. 
Si itaque hec ita se habent, manifestum quod que extra negotium tegnologizant quicumque alia determinant, puta quid oportet prohemium aut narrationcm habere et aliarum unamquamque partium  (nichil enim aliud in ipsis negotiantur nisi quomodo iudicem qualem quendam faciant),  de artificialibus autem persuasionibus nichil determinant, hoc autem est, unde utique aliquis fiet enthymematicus. 
If this is so, it is evident that any one who lays down rules about other matters, such as what must be the contents of the ‘introduction’ or the ‘narration’ or any of the other divisions of a speech, is theorizing about non—essentials as if they belonged to the art.  The only question with which these writers here deal is how to put the judge into a given frame of mind.  About the orator’s proper modes of persuasion they have nothing to tell us; nothing, that is, about how to gain skill in enthymemes. 
διὰ γὰρ τοῦτο τῆς αὐτῆς (23) οὔσης μεθόδου περὶ τὰ δημηγορικὰ καὶ δικανικά, καὶ καλ(24)λίονος καὶ πολιτικωτέρας τῆς δημηγορικῆς πραγματείας (25) οὔσης ἢ τῆς περὶ τὰ συναλλάγματα, περὶ μὲν ἐκείνης οὐδὲν (26) λέγουσι, περὶ δὲ τοῦ δικάζεσθαι πάντες πειρῶνται τεχνολο(27)γεῖν,  ὅτι ἧττόν ἐστι πρὸ ἔργου τὰ ἔξω τοῦ πράγματος λέγειν (28) ἐν τοῖς δημηγορικοῖς  καὶ ἧττόν ἐστι κακοῦργον ἡ δημηγορία (29) δικολογίας, ὅτι κοινότερον.  ἐνταῦθα μὲν γὰρ ὁ κριτὴς (30) περὶ οἰκείων κρίνει,  ὥστ’ οὐδὲν ἄλλο δεῖ πλὴν ἀποδεῖξαι ὅτι (31) οὕτως ἔχει ὥς φησιν ὁ συμβουλεύων·  ἐν δὲ τοῖς δικανικοῖς (32) οὐχ ἱκανὸν τοῦτο, ἀλλὰ πρὸ ἔργου ἐστὶν ἀναλαβεῖν τὸν ἀκροα(33)τήν·  περὶ ἀλλοτρίων γὰρ ἡ κρίσις, ὥστε πρὸς τὸ αὑτῶν σκο(34)πούμενοι καὶ πρὸς χάριν ἀκροώμενοι διδόασι τοῖς ἀμφισβη(1355a1)τοῦσιν, ἀλλ’ οὐ κρίνουσιν. 
ومن اجل هذا ما يقول على انّ الحيلة او الصناعة فى التفسير و التشاجر واحدة وانّه اذا كان التشاجر فوليطيّا اى مدينيّا فهو خير واشرف مذهبا من التفسير الذى يجرى في الاخذ والاعطاء . فامّا هؤلاء فلم يقولوا فى التفسير شيئا لكنّهم يتكلّفون بتزويق الكلام ان يضعوا الحكم فى كلّ شىء من الأشياء  واقتصاص الخارجة من الأمر فى التفسير قبل العمل امر خسيس ٠  ثم التفسير على ذوى الجنايات أخس من كلام العدل فى الحكومة وهو أكثر وأعم  فالحاكم هاهنا انّما يحكم فى الأمور الأهليّة  فليس يحتاج المثبت الى شىء الكثر من ان يثبت انّ الامر هكذا اى على ما وصفه المشير  فامّا فى التشاجر فليس يكتفى بهذا لكن من بوادى العمل فى ذلك ان يتحفّظ الذى ينصت  فانّ الحكم هاهنا فى الغريبة ويتأمّل ما يكون منهما فانّهم اذا سمعوا من المتكلّمين قد يسلمون الذى يثبت تبرّعا ولا يستعملون الحكم 
Auerroes. Et quoniam nos uidemus enthimemata columnam huius artis esse18 , credimus orationem rhetoricam que est in contentionibus et litigiis19 ante iudices et eam que est in deliberationibus uni et eidem arti pertinere, et est ars ista. Illos autem consequemur20 necessario ut21 non sit hec ars22 nisi de iudiciali genere cause tantum, nec de hoc toto, sed de uiliore parte ipsius, scilicet de hoc quod forensi strepitu ante tribunal iudicum23 litigatorie tractatur. De condendis autem legibus et iuribus statuendis24 in nullo profecerunt per ea que conscripserunt25 de hac arte. (67ra) Habere autem usum rerum que quasi extrinsecus aminiculantur ad artem et non earum que intrinsece sunt26 et essentiales arti, illaudabile est. Et propter hoc est quod nos dicimus quoniam ars in deliberatione et in contentione una est. Cum sit contentio legalis id est ciuilis melioris et honoratioris uie quam ars rethoricalis que uersatur contra acceptionem et dationem. Illi itaque non dixerunt in enthimemate quicquam sed conati sunt picturam sermonis ut notificent iudicium in omni rerum  et narratio extranei a re in deliberatione ante opus res est uilis.  Deinde deliberatio de flagitiosis 27 vilior est sermone juris in judiciis. Et est plus et communior  judex quia hic judicat quidem in rebus familiaribus.  Et non eget ille qui affirmat aliquo amplius quam ut probet quoniam res sic est prout dixit deliberator.  In contentione autem non sufficit istud sed ex principiis operationis in hoc est ut observet [interligne P : vel caveat] is qui animadvertit.  Est etenim judicium hoc in rebus extraneis. Et diligenter consideret que sit ab eis. Ipsi enim quando audiunt allegantes interdum favent 28 ei probat vitio/ultimo et non utuntur judicio. 
Propter hoc enim eadem disciplina existente circa perorabilia et iudicialia, et existente meliore et civiliore causa perorabili eo quod est circa permutabilia, de illo quidem nichil dicunt, de iudicare autem omnia temptant artificialiter sermocinari,  quoniam minus est pre opere ea que sunt extra causam dicere in perorabilibus  et minus malum opus est peroratio quam disceptatio, sed communius.  Hic quidem iudex de propriis iudicat,  quare nichil aliud oportet nisi demonstrare quod ita se habet sicut dixit deliberans;  in iudicialibus autem non sufficit hoc, sed pre opere est assumere auditorem;  de alienis enim iudicium; quare id quod eorum est intendentes et per gratiam audientes exhibent disceptantibus, sed non iudicant. 
Propter hoc enim eadem existente methodo circa contionalia et iudicialia, et pulcriori et magis civili contionali negotio quam id quod circa commutationes, de illo quidem nichil dicunt, de disceptare autem omnia temptant artificialiter disserere,  quia minus est pre opere que extra rem dicere in contionalibus  et minus est fraudulentum contionatio disceptatione, quia communius.  Hie quidem enim iudex de convenientibus iudicat,  quare nichil aliud oportet nisi ostendere quod sic habet ut ait consilians;  in iudicialibus autem non sufficiens hoc, sed pre opere est per singula captare auditorem;  de alienis enim iudicium; quare ad id quod ipsorum intendentes et ad gratiam audientes donant litigantibus, sed non iudicant. 
Hence it comes that, although the same systematic principles apply to political as to forensic oratory, and although the former is a nobler business, and fitter for a citizen, than that which concerns the relations of private individuals, these authors say nothing about political oratory, but try, one and all, to write treatises on the way to plead in court.  The reason for this is that in political oratory there is less inducement to talk about nonessentials.  Political oratory is less given to unscrupulous practices than forensic, because it treats of wider issues.  In a political debate the man who is forming a judgement is making a decision about his own vital interests.  There is no need, therefore, to prove anything except that the facts are what the supporter of a measure maintains they are.  In forensic oratory this is not enough; to conciliate the listener is what pays here.  It is other people’s affairs that are to be decided, so that the judges, intent on their own satisfaction and listening with partiality, surrender themselves to the disputants instead of judging between them. 
διὸ καὶ πολλαχοῦ, ὥσπερ πρό(2)τερον εἶπον, ὁ νόμος κωλύει λέγειν ἔξω τοῦ πράγματος·  ἐκεῖ (3) δ’ αὐτοὶ οἱ κριταὶ τοῦτο τηροῦσιν ἱκανῶς. 
ولذلك ما تمنع السنّة في مواضع كثيرة ان يتكلّم بشىء سوى ما فى الكتاب  فامّا هناك فانّ الحكّام يبالغون فى التحفّظ 
Et ideo prohibet lex in locis pluribus ne allegetur aliquid preter id quod fuerit in [67rb] scripto.  Illic autem usque ad ultimum quidem proveniunt in cautela. 
Ideo multociens, quemadmodum prius diximus, lex prohibet non dicere extra causam;  illic autem ipsi iudices hoc observant sufficienter. 
Propter quod in multis locis, sicut et prius diximus, lex prohibet quidem dicere extra rem;  ibi autem ipsi iudices hoc servant sufficienter. 
Hence in many places, as we have said already, irrelevant speaking is forbidden in the law—courts:  in the public assembly those who have to form a judgement are themselves well able to guard against that. 
ἐπεὶ δὲ φανερόν (4) ἐστιν ὅτι ἡ μὲν ἔντεχνος μέθοδος περὶ τὰς πίστεις ἐστίν,  ἡ δὲ (5) πίστις ἀπόδειξίς τις τότε γὰρ πιστεύομεν μάλιστα ὅταν (6) ἀποδεδεῖχθαι ὑπολάβωμεν),  ἔστι δ’ ἀπόδειξις ῥητορικὴ ἐν(7)θύμημα, καὶ ἔστι τοῦτο ὡς εἰπεῖν ἁπλῶς κυριώτατον τῶν πί(8)στεων,  τὸ δ’ ἐνθύμημα συλλογισμός τις, περὶ δὲ συλλογισμοῦ (9) ὁμοίως ἅπαντος τῆς διαλεκτικῆς ἐστιν ἰδεῖν, ἢ αὐτῆς ὅλης ἢ (10) μέρους τινός,  δῆλον ὅτι ὁ μάλιστα τοῦτο δυνάμενος θεω(11)ρεῖν, ἐκ τίνων καὶ πῶς γίνεται συλλογισμός, οὗτος καὶ ἐν(12)θυμηματικὸς ἂν εἴη μάλιστα, προσλαβὼν περὶ ποῖά τέ ἐστι (13) τὸ ἐνθύμημα καὶ τίνας ἔχει διαφορὰς πρὸς τοὺς λογικοὺς (14) συλλογισμούς. 
ومن اجل انّه معلوم انّ هذه الحيلة الصناعيّة انّما توجّه نحو التصديقات  والتصديق انّما يكون بالتثبت فانّا انّما نقرّ بالشىء اذا ظننا انّه قد يثبت عندنا  والتثبيت الريطورىّ هو التفكير لانّ هذا في الجملة هو الأصل المتقدّم للتصديقات.  والتفكير شىء من السلجسة والسلجسة قد ترى انّها من الديالقطيقيّة امّا فى الكلّ من هذه الحيلة وامّا فى الجزء  فهو واضح بيّن انّ الذي هو بنفسه اقدر على ان ينظر ممّا ومن كم يكون السلوجسموس هو التفكيرىّ بزيادة القادر على التفكير ثمّ الذى يزيد فينظر نحو ماذا يكون التفكير وما الفصول بينه وبين السلوجسمات المنطقيّة 
Quoniam autem scitum est quod istud ingenium artificiale rendit quidem ad inducendum credulitates  et credulitas quidem fit per probationem. Nos etenim tunc certe assentimus in rem quando putaverimus quod jam probata sit nobis,  et probatio rethorica est enthimema, eo quod istud omnino est radix preexistens ad credulitates  et enthimema pars est sillogismi. Et sillogismus videtur esse pars dialectice aut in toto hujus ingenii aut in parte :  est manifestum et clarum quoniam ille qui per semetipsum potentior est considerare ex quibus et ex quot fit sillogismus. Est plus enthimematicus. Potens inquam enthimematis. Deinde ille qui addit et considerat ad quid sit enthimema et que sit differentia inter ipsum et inter sillogismos logicos, scilicet est pars enthimematicus. 
Quoniam autem manifestum est quoniam quidem artificialis methodus circa fidem est,  fides autem demonstratio (tunc enim credimus maxime cum demonstratum esse arbitramur),  est autem demonstratio rethortica entimerna, et est hoc ut dicam simpliciter magis proprium fidei,  entimema vera sillogismus quidam, de sillogismo autern similiter omne dialetice est scire, aut eiusdem omnis aut cuiusdam partis,  manifestum quoniam qui maxime hoc potest scire, ex quibus et qualiter fit sillogismus, hie et entimematicus utique erit maxime, opinans circa qualia quedam est entimema et quales habet differentias ad sermocinales sillogismos. 
Quoniam autem manifestum est quod artificialis quidem methodus circa persuasiones est,  persuasio autem demonstratio (tunc enim credimus maxime quando ostensum esse existimamus),  est autem ostensio rethorica enthymema, et est hoc ut est dicere simpliciter principalissimum persuasionum,  enthymema autem sillogismus quidam, de sillogismo autem similiter omnis dialetice est videre, aut ipsius totius aut partis alicuius,  palam quia qui maxime hoc potest considerare, ex qui bus et quomodo fit sillogismus, iste et enthymematicus utique erit maxime, coassumens circa qualia quedam est enthymema et quas habet differentias ad logicos sillogismos. 
It is clear, then, that rhetorical study, in its strict sense, is concerned with the modes of persuasion.  Persuasion is clearly a sort of demonstration, since we are most fully persuaded when we consider a thing to have been demonstrated.  The orator’s demonstration is an enthymeme, and this is, in general, the most effective of the modes of persuasion.  The enthymeme is a sort of syllogism, and the consideration of syllogisms of all kinds, without distinction, is the business of dialectic, either of dialectic as a whole or of one of its branches.  It follows plainly, therefore, that he who is best able to see how and from what elements a syllogism is produced, will also be best skilled in the enthymeme, when he has further learnt what its subject—matter is and in what respects it differs from the syllogism of strict logic. 
τό τε γὰρ ἀληθὲς καὶ τὸ ὅμοιον τῷ ἀληθεῖ (15) τῆς αὐτῆς ἐστι δυνάμεως ἰδεῖν,  ἅμα δὲ καὶ οἱ ἄνθρωποι (16) πρὸς τὸ ἀληθὲς πεφύκασιν ἱκανῶς καὶ τὰ πλείω τυγχά(17)νουσι τῆς ἀληθείας·  διὸ πρὸς τὰ ἔνδοξα στοχαστικῶς ἔχειν (18) τοῦ ὁμοίως ἔχοντος καὶ πρὸς τὴν ἀλήθειάν ἐστιν. 
فانّ للقوّة الواحدة بعينها ان ترى الحقّ نفسه وما هو شبيه بالحقّ  ثمّ الناس مع هذا مهيّئون كلّ التهيئة نحو الحقّ وهم اكثر ذلك يأمّونه ويقصدون قصده  والمحمودات قد تدخل فى علم الحقّ من قبل انّها شبيهة به 
Etenim potentie unius ejusdem est videre ipsummet verum et quod est simile vero.  Deinde homines toto apparatu parati sunt ad verum et sunt plus hoc conantes hec ad ipsum et intendentes eius intentioni.   Probabilia autem ingrediuntur [36va] scientiam veri ex hoc quod assimilatur ei. 
Verum namque et verisimile eiusdern potentie est scire,  simul autem et homines ad verum innati sunt sufficienter et plurimum veritatis adipiscuntur;  unde ad opinabilia coniecturaliter se habere similiter habentis se et ad veritatem est. 
Verum enim et quod simile vero eiusdem est potentie videre,  simul autem et homines ad veritatem apti nati sunt sufficientcr et in pluribus adipiscuntur veritatem;  propter quod ad probabilia coniecturahiliter se habere est et ad veritatem similiter se habentis. 
The true and the approximately true are apprehended by the same faculty;  it may also be noted that men have a sufficient natural instinct for what is true, and usually do arrive at the truth.  Hence the man who makes a good guess at truth is likely to make a good guess at probabilities. 
(19) ὅτι μὲν οὖν τὰ ἔξω τοῦ πράγματος οἱ ἄλλοι τεχνολογοῦσι, (20) καὶ διότι μᾶλλον ἀπονενεύκασι πρὸς τὸ δικολογεῖν, φανερόν·  (21) χρήσιμος δέ ἐστιν ἡ ῥητορικὴ διά τε τὸ φύσει εἶναι κρείττω (22) τἀληθῆ καὶ τὰ δίκαια τῶν ἐναντίων,  ὥστε ἐὰν μὴ κατὰ τὸ (23) προσῆκον αἱ κρίσεις γίγνωνται, ἀνάγκη δι’ αὑτῶν ἡττᾶσθαι, (24) τοῦτο δ’ ἐστὶν ἄξιον ἐπιτιμήσεως,  ἔτι δὲ πρὸς ἐνίους οὐδ’ εἰ τὴν (25) ἀκριβεστάτην ἔχοιμεν ἐπιστήμην, ῥᾴδιον ἀπ’ ἐκείνης πεῖσαι (26) λέγοντας·  διδασκαλίας γάρ ἐστιν ὁ κατὰ τὴν ἐπιστήμην λόγος, (27) τοῦτο δὲ ἀδύνατον,  ἀλλ’ ἀνάγκη διὰ τῶν κοινῶν ποιεῖσθαι τὰς (28) πίστεις καὶ τοὺς λόγους, ὥσπερ καὶ ἐν τοῖς Τοπικοῖς ἐλέ(29)γομεν περὶ τῆς πρὸς τοὺς πολλοὺς ἐντεύξεως. 
فقد استبان اذاً انّ هؤلاء انّما يزخرفون القول فى صفحة الأمر وظاهره وانّهم مالوا بزيادة الى ان ينطقوا بالعدل فقط  والريطوريّة ذات غناء ومنفعة لانّ الصادقات العادلات المنفعة افضل فى الطبيعة من اضدادها.  ثمّ انّه اذا لم تضبط الأحكام على ما ينبغى فالمرء فيها مغلوب مقهور لا محالة. وهذا امر يستحقّ التأنيب والتوبيخ  ثمّ انّ من الناس صنفا ليس ينبغى ان نستعمل فيما بيننا وبينهم العلم الصحيح المستقصى لانّه يسهل علينا ان نقنع المتكلّم من مذهبه وطريقه  وذلك انّ الكلام الذى يحمل على العلم المستقصى انّما هو للتعليم وهذا ممّا لا يمكن تكلفه في تلك الحال  لكنّه قد نضطرّ الى ان نجعل التصديق والكلام <بـ>ـالمشتركات بيننا وبين المخاطب كالذى وصفنا فى كتاب طوبيقا عند قولنا فيما تلفى به وجوه شتّى 
Patet igitur quoniam illi picturant orationem in superficie rei et ejus apparentia. Averroes. Et non [67va] attingunt quod est tamquam constitutivum et essentiale rei, et si putentur per hoc incessisse via recta et justa, et quoniam ipsi declinant amplius ad hoc ut ratiocinentur justum tantum.  Rethorica autem utilis est et proficiens eo quod veracia secundum justum meliora sunt suis contrariis.   Quando etenim non fiunt judicia contenta secundum quod oportet vincuntur ab hujus rebus necessario, et istud est res que meretur redargutionem et increpationem. Averroes. Rhetorica duas habet utilitates, quarum una est quod instigat cives ad operationes nobiles. Homines enim naturaliter proni sunt ad contrarium operationum justitie . Quando igitur non retinentur per sermones rhetoricos, vincunt eos illicita desideria et operantur contraria operibus justitie. Inquit interpres idem : veritates rerum operandarum pertinentium justitie sequende sunt et respuende falsitates desideriorum illicitorum, et ad has veritates conatur rhetorica et ad redargutiones et increpationes propter opposita.  Deinde eo quod aliquis modus hominum contra quos in eo quod est inter nos et ipsos non oportet ut utamur scientia certa exquisita, cum sit facile nobis per[67vb]suadere colloquenti ex sua via et incessa.   Sermo enim qui inducitur in scientia exquisita pertinet quidem doctrine et hujus non est possibilis conatus in hac dispositione.  Immo constringimur ad hoc ut ponamus persuasiva et sermonem per ea que communia sunt nobis et ei ad quem sermocinamur prout diximus in topicis ubi locuti fuimus de diversis modis obviandi. 
Quoniam quidem igitur ea que sunt extra negotium alii artificialiter sermocinantur et propter quid magis diverterunt ad litigandum manifestum;  utilis autem est rethorica propter id quod meliora sunt natura vera et iusta contrariis,  quare si utique non ad conveniens indicia fiant, necesse per se ipsa diminui, hoc autem dignum est increpatione.  Amplius autem apud quosdam non oportet certissimam habere scientiam, facile ab ea persuaderi dicentes;  doctrina enim est sermo qui est secundum scientiam, hoc autem impossibile,  sed necessarium per communia fieri fidem et sermones, quemadmodum et in Topicis diximus de obviatione ad multos. 
Quod quidem igitur que extra rem alii negotiantur, et quia magis diverterunt ad litigare, manifestum;  utilis autem est rethorica propterea quod vera et iusta sunt natura meliora contrariis,  quare si non secundum conveniens iudicia fiant, necesse per ipsa vinci, hoc autem est dignum increpatione.  Adhuc autem ad quosdam neque si certissimam habeamus scientiam, facile ab illa persuadere loquentes;  doctrine enim est qui secundum scientiam sermo, hoc autem impossibile,  sed necesse per communia fieri persuasiones et orationes, sicut et in Topicis dicebamus de ea que ad multos obviatione. 
It has now been shown that the ordinary writers on rhetoric treat of non—essentials; it has also been shown why they have inclined more towards the forensic branch of oratory.  Rhetoric is useful (1) because things that are true and things that are just have a natural tendency to prevail over their opposites,  so that if the decisions of judges are not what they ought to be, the defeat must be due to the speakers themselves, and they must be blamed accordingly.  Moreover, (2) before some audiences not even the possession of the exactest knowledge will make it easy for what we say to produce conviction.  For argument based on knowledge implies instruction, and there are people whom one cannot instruct.  Here, then, we must use, as our modes of persuasion and argument, notions possessed by everybody, as we observed in the Topics when dealing with the way to handle a popular audience. 
ἔτι δὲ τἀναντία (30) δεῖ δύνασθαι πείθειν, καθάπερ καὶ ἐν τοῖς συλλογισμοῖς, οὐχ (31) ὅπως ἀμφότερα πράττωμεν (οὐ γὰρ δεῖ τὰ φαῦλα πείθειν), ἀλλ’ (32) ἵνα μὴ λανθάνῃ πῶς ἔχει, καὶ ὅπως ἄλλου χρωμένου τοῖς λόγοις (33) μὴ δικαίως αὐτοὶ λύειν ἔχωμεν.  τῶν μὲν οὖν ἄλλων (34) τεχνῶν οὐδεμία τἀναντία συλλογίζεται, ἡ δὲ διαλεκτικὴ (35) καὶ ἡ ῥητορικὴ μόναι τοῦτο ποιοῦσιν·  ὁμοίως γάρ εἰσιν ἀμ(36)φότεραι τῶν ἐναντίων.  τὰ μέντοι ὑποκείμενα πράγματα (37) οὐχ ὁμοίως ἔχει,  ἀλλ’ ἀεὶ τἀληθῆ καὶ τὰ βελτίω τῇ φύσει (38) εὐσυλλογιστότερα καὶ πιθανώτερα ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν. 
وقد يمكن الإقناع فى المتضادّين كما يمكن السلجسة فانا قد نقنع على ذى الجناية ليس لنعقد الأمرين جميعا بل لكيلا يخفا علينا المذهب فى ذلك وكيف نستطيع اذا المتكلّم تكلّم بغير العدل ان ننقض عليه  فاما سائر الصناعات فليس شىء منها يسلجس فى المتضادين انّما يفعل ذلك الديالقطيقية والريطورية فقط  فانهما جميعا متهيئان للمتضادين كليهما بحال واحدة ٠  فاما الأشياء الموضوعة لهما اى الأمور التى فيها يعملان فليست شبيهة بعضها ببعض  لكنّها اذا كانت من اللاتى هى اصدق وافضل فى الطبيعة كانت السلجسة والإقناع افضل واشفا. 
Et est possibilis persuasio in duobus contrariis sicut possibilis est sillogizatio. Averroes. Pecasse ipsum et non peccasse, sed non hec duo simul, sed modo hoc modo illud. Aristoteles. Nos enim interdum persuademus de flagitioso non ut connectamus utrasque res simul, sed ut non lateat nos via in hac et qualiter possimus quando quis locutus fuerit id quod preter justum est et contradicere ei.  At vero nichil reliquarum artium sillogizat duo contraria, sed faciunt hoc quidem ars topica et rethorica tantum.  Vtraque enim istarum apta est ad utrumque contrariorum secundum dispositionem unam.  Ea vero que subjecta sunt eis, id est res in quas operantur, non sunt consimiles ad se invicem,  sed quando fuerint ex eis que veraciora sint et nobiliora in natura erit sillogizatio et persuasio nobilior et sufficientior. 
Amplius autem contraria oportet posse persuaderi, quemadmodum et in sillogismis, non quod utraque operamur (non enim oportet mala persuadere), sed quod non lateat nos quomodo se habeant, et qualiter alius utentis non iuste sermones nos ipsi dissolvere possimus.  Nulla igitur aliarum artium contraria sillogizat, dialetica vero et rethorica sole hoc faciunt;  pariter enim est utraque de contrariis.  Subiective autem cause non similiter se habent,  sed semper vera et optima natura sillogizabilia et probabilia ut vere dicam. 
Adhuc contraria oportet posse persuadere, sicut et in sillogismis, non ut ambo agamus (non enim oportet prava agere), sed ut non lateat qualiter habet, et ut alia utente non iuste orationibus ipsi solvere habeamus.  Aliarum quidem igitur artium nulla contraria sillogizat, dialetica autem et rethorica sole hoc faciunt;  similiter enim sunt am be contrariorum.  Res tamen subiecte non similiter habent,  sed semper vera et meliora natura sillogizabiliora et persuasibiliora sunt ut vere est dicere. 
Further, (3) we must be able to employ persuasion, just as strict reasoning can be employed, on opposite sides of a question, not in order that we may in practice employ it in both ways (for we must not make people believe what is wrong), but in order that we may see clearly what the facts are, and that, if another man argues unfairly, we on our part may be able to confute him.  No other of the arts draws opposite conclusions: dialectic and rhetoric alone do this.  Both these arts draw opposite conclusions impartially.  Nevertheless, the underlying facts do not lend themselves equally well to the contrary views.  No; things that are true and things that are better are, by their nature, practically always easier to prove and easier to believe in. 
πρὸς (39) δὲ τούτοις ἄτοπον εἰ τῷ σώματι μὲν αἰσχρὸν μὴ δύνασθαι (1355b1) βοηθεῖν ἑαυτῷ, λόγῳ δ’ οὐκ αἰσχρόν·  ὃ μᾶλλον ἴδιόν ἐστιν (2) ἀνθρώπου τῆς τοῦ σώματος χρείας.  εἰ δ’ ὅτι μεγάλα βλά(3)ψειεν ἂν ὁ χρώμενος ἀδίκως τῇ τοιαύτῃ δυνάμει τῶν λό(4)γων, τοῦτό γε κοινόν ἐστι κατὰ πάντων τῶν ἀγαθῶν πλὴν (5) ἀρετῆς, καὶ μάλιστα κατὰ τῶν χρησιμωτάτων, οἷον ἰσχύος (6) ὑγιείας πλούτου στρατηγίας·  τούτοις γὰρ ἄν τις ὠφελήσειεν τὰ (7) μέγιστα χρώμενος δικαίως καὶ βλάψειεν ἀδίκως. 
ومع هذا فليس جميلا ان يكون قد يقبح بالبدن ان يعجز عن نصرة نفسه ولا يقبح ذلك بالكلام  الذى هو اخص بالإنسان من جميع ذوات البدن  اعنى ان يعجز ان يضر الضرر العظيم مستعملا بالجور لهذه القوة فى الكلام وهذا شىء يوجد عاما فى جميع الخيرات سوى الفضيلة ولا سيما فى الامور النافعة النفيسة مثل الجلد والصحة واليسار والسلطان  فكل هذا ونحوه مما قد ينتفع به المرء المنفعة العظيمة اذا استعمل العدل وكذلك يضر اذا جار. 
Et preterea non decet tempore repu[68ra]tari ex parte corporis pigritari a tuitione sui ipsius, et non reputari hoc tempore ex parte sermonis   qui est magis proprius homini omnibus instrumentis corporalibus,  videlicet pigritari ab illatione dampnii eximii usitando circa injuriam hac potentia in sermone, et istud est res que invenitur communiter in omnibus bonis preter quam in virtute, et precipue in rebus utilibus pretiosis ut robore et sanitate et opibus et potestate.  Omnia ergo hec et hujusmodi magnam conferunt viro utilitatem in utendo justitia et similiter nocet per hoc in injuriando. 
Adhuc autem inconveniens si quidem malum est non posse iuvare ipso corpore, sermone vero non malum,  quod magis proprium est hominis iuvamento corporis.  Si vero quoniam maxime leserit utique utens iniuste eadem potentia sermonum, hoc autem commune est secundum omnia bona preter virtutem, et maxime optima, ut fortitudinem sanitatem divitias militiam;  hiis enim si quis iuverit maxime utens iuste et leserit iniuste. 
Ad hec autem inconveniens si corpore quidem non posse adiuvare se ipsum sit turpe, oratione autem non turpe,  quod magis proprium est hominis corporis oportunitate.  Si antem quam magna nocebit utique qui utitur iniuste tali potentia orationum, hoc et commune est de omnibus bonis exceptis virtutibus, et maxime de oportunissimis, puta robore, sanitate, divitiis, militia;  talibus enim utique quis proderit rnaxime utens iuste et nocebit iniuste. 
Again, (4) it is absurd to hold that a man ought to be ashamed of being unable to defend himself with his limbs, but not of being unable to defend himself with speech and reason,  when the use of rational speech is more distinctive of a human being than the use of his limbs.  And if it be objected that one who uses such power of speech unjustly might do great harm, that is a charge which may be made in common against all good things except virtue, and above all against the things that are most useful, as strength, health, wealth, generalship.  A man can confer the greatest of benefits by a right use of these, and inflict the greatest of injuries by using them wrongly. 
(8) ὅτι μὲν οὖν οὐκ ἔστιν οὐθενός τινος γένους ἀφωρισμένου (9) ἡ ῥητορική, ἀλλὰ καθάπερ ἡ διαλεκτική, καὶ ὅτι χρήσιμος, φα(10)νερόν,  καὶ ὅτι οὐ τὸ πεῖσαι ἔργον αὐτῆς, ἀλλὰ τὸ ἰδεῖν τὰ ὑπάρ(11)χοντα πιθανὰ περὶ ἕκαστον, καθάπερ καὶ ἐν ταῖς ἄλλαις (12) τέχναις πάσαις  (οὐδὲ γὰρ ἰατρικῆς τὸ ὑγιᾶ ποιῆσαι, ἀλλὰ (13) μέχρι οὗ ἐνδέχεται, μέχρι τούτου προαγαγεῖν· ἔστιν γὰρ καὶ (14) τοὺς ἀδυνάτους μεταλαβεῖν ὑγιείας ὅμως θεραπεῦσαι καλῶς)·  (15) πρὸς δὲ τούτοις ὅτι τῆς αὐτῆς τό τε πιθανὸν καὶ τὸ φαινό(16)μενον ἰδεῖν πιθανόν, ὥσπερ καὶ ἐπὶ τῆς διαλεκτικῆς συλλο(17)γισμόν τε καὶ φαινόμενον συλλογισμόν·  ἡ γὰρ σοφιστικὴ (18) οὐκ ἐν τῇ δυνάμει ἀλλ’ ἐν τῇ προαιρέσει·  πλὴν ἐνταῦθα μὲν (19) ἔσται ὁ μὲν κατὰ τὴν ἐπιστήμην ὁ δὲ κατὰ τὴν προαίρεσιν (20) ῥήτωρ,  ἐκεῖ δὲ σοφιστὴς μὲν κατὰ τὴν προαίρεσιν, διαλεκτι(21)κὸς δὲ οὐ κατὰ τὴν προαίρεσιν ἀλλὰ κατὰ τὴν δύναμιν. 
فقد استبان اذا ان الريطورية ليست جنسا لشيء واحد مفرد لكنها بمنزلة الديالقطيقية وانها جد نافعة  وانه ليس عملها ان تقنع لكن ان تعرف المقنعات في كل امر من الامور كما يوجد في صناعات اخر  فان الطب ايضا ليس عمله ان يؤتى الشفاء لكن ان يبلغ من ذلك حيث يستطاع ان يبلغ وقد يشترك الضعفاء ايضا في الشفاء ولكن الشفاء بالصواب الصناعة  ثم في الريطورية ايضا مقنع وما يرى مقنعا كمثل ما الديالقطيقية مسلجس وما يُرى مسلجسا  فاما السوفسطي فليس بالقوة يكون سوفسطيا لكن بالمشيئة.  فليكن الريطوريون هاهنا اما بعض فمن جهة العلم واما بعض فمن جهة المشيئة.  فأما هناك فالسوفسطي من جهة المشيئة وأما الديالقطيقي فليس من جهة المشيئة لكن من جهة القوة 
Iam ergo patuit quoniam rethorica non est alicujus unius generis singularis sed quoniam est ad modum dialectice, et quoniam ipsa est utilis valde,  et quoniam opus ejus non est ut persuadeat sed ut doceat persuasione in qualibet rerum, quemadmodum invenitur in aliis artibus.  Neque enim opus est medicine ut compleat medicationem, sed ut pertingat in hoc usque potest perveniri. Et jam quoque participant medicationem etiam imperfecti vel debiles, verumptamen medicatio secundum rectitudinem artis est.  Deinde in rethorica quidem etiam est persuasivum et quod videtur persuasivum, prout est in disputativa quod est sillo[68rb]gizans et quod videtur sillogizans.  Sophistica vero non est secundum facilitatem soph[36vb]istica sed secundum voluntatem.  Sit igitur quidem hic rethorice quiddam ex parte scientie et quiddam ex parte voluntatis.  Illic autem sophicus quidem ex parte voluntatis disputativa vero non ex parte voluntatis at ex parte facultatis. 
Quoniam quidem igitur rethorica non sit alicuius generis determinati, sed quemadmodum dialetica, et quoniam utilis, manifestum est,  et quod non est opus ipsius probare, sed scire que sunt probabilia circa unumquodque, sicut et in aliis artibus  (non enim est medicine sanitatem facere, sed quousque contingit, usque ad hoc ducere; est enim et impossibiles assumere sanitatem tamen curare bene),  adhuc autem quod eiusdem est scire probabile et apparens probabile scire, quemadmodum et in dialetica sillogismum quidem et apparentem sillogismum;  sophistica enim non in potentia, sed in voluntate est;  verum hic est hic quidem secundum scientiam, hic vero secundum voluntatem rethor,  illic vero sophista quidem secundum voluntatem, dialeticus autem non secundum voluntatem, sed secundum potentiam. 
Quod quidem igitur non est neque unius alicuius generis determinati rethorica, sed quemadmodum dialetica, et quia utilis, manifestum,  et quod non est opus ipsius persuadere, sed videre existentia persuasibilia circa unumquodque, sicut et in aliis artibus  (non enim est rnedicinalis sanitates efficere, sed usque quo contingit usque ad hoc perducere; est enim et eos qui non possunt recipere sanitatem tamen medicari bene),  ad hec autem quod eiusdem persuasibile videre et apparens persuasibile, sicut et in dialetica sillogismum et apparentem sillogismum;  sophistica enim non in potentia, sed in electione est;  verumptamen hic erit iste quidem secundum scientiam, ille autem secundum electionem rethor,  ibi autem sophysta quidem secundum electionem, dialeticus autem non secundum electionem, sed secundum potentiam. 
It is clear, then, that rhetoric is not bound up with a single definite class of subjects, but is as universal as dialectic; it is clear, also, that it is useful.  It is clear, further, that its function is not simply to succeed in persuading, but rather to discover the means of coming as near such success as the circumstances of each particular case allow. In this it resembles all other arts.  For example, it is not the function of medicine simply to make a man quite healthy, but to put him as far as may be on the road to health; it is possible to give excellent treatment even to those who can never enjoy sound health.  Furthermore, it is plain that it is the function of one and the same art to discern the real and the apparent means of persuasion, just as it is the function of dialectic to discern the real and the apparent syllogism.  What makes a man a ‘sophist’ is not his faculty, but his moral purpose.  In rhetoric, however, the term ‘rhetorician’ may describe either the speaker’s knowledge of the art, or his moral purpose.  In dialectic it is different: a man is a ‘sophist’ because he has a certain kind of moral purpose, a ‘dialectician’ in respect, not of his moral purpose, but of his faculty. 
(22) περὶ δὲ αὐτῆς ἤδη τῆς μεθόδου πειρώμεθα λέγειν, πῶς τε καὶ (23) ἐκ τίνων δυνησόμεθα τυγχάνειν τῶν προκειμένων.  πάλιν οὖν (24) οἷον ἐξ ὑπαρχῆς ὁρισάμενοι αὐτὴν τίς ἐστι, λέγωμεν τὰ λοιπά. 
فللقول في هذه الحيلة 2 قصدنا من أول هذا الكلام وأن نخبر أى وكيف نستطيع أن نصيب بها الأمور المطلوبة  غير انا حين نعود فنستانف القول كالابتدا نبدا فنحد هذه الحيلة 3 ونخبر ما هى ونحو ماذا ثُم نخبر عن سائر تلك الاخر 
Dicere ergo de hoc ingenio intendimus a principio hujus sermonis et determinare quomodo aut qualiter possimus invenire per ipsum res quesitas.  Revertamur igitur quasi resumentes a principio et diffinimus istud ingenium dicentes quid est et ad quid est, deinde pronuntiabimus de illis residuis. 
De ipsa autem scientia temptemus dicere, quomodo et ex quibus possimus invenire subiecta.  Rursus igitur sicut a principio determinantes ipsam quid est, dicimus autem reliqua. 
De ipsa autem iam methodo temptemus dicere, qualiterque et ex quibus poterimus adipisci proposita.  Rursum igitur velut a principio diffinientes ipsam que est, dicamus reliqua. 
Let us now try to give some account of the systematic principles of Rhetoric itself — of the right method and means of succeeding in the object we set before us.  We must make as it were a fresh start, and before going further define what rhetoric is. 
 
Permanent link
Go to Wiki Documentation
Enhet: Det humanistiske fakultet   Utviklet av: IT-seksjonen ved HF
Login