Bibliotheca Polyglotta

ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΟΚΤΩ ΜΕΡΩΝ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
§12. ΠΕΡΙ ΟΝΟΜΑΤΟΣ

ԺԳ. ՅԱՂԱԳՍ ԱՆՈՒԱՆ

14. ON THE NOUN

ὄνομά ἐστι μέρος λόγου πτωτικόν, σῶμα ἢ πρᾶγμα σημαῖνον, σῶμα μὲν οἷον λίθος, πρᾶγμα δὲ οἷον παιδεία, κοινῶς τε καὶ ἰδίως λεγόμενον, κοινῶς μὲν οἷον ἄνθρωπος ἵππος, ἰδίως δὲ οἷον Σωκράτης. παρέπεται δὲ τῷ ὀνόματι πέντε· γένη, εἴδη, σχήματα, ἀριθμοί, πτώσεις.

Անուն է մասն բանի հոլովական, մարմին կամ իր նըշանակելով. մարմին, որզան քար. եւ իր, որպէս խրատ. հասարակաբար եւ յատակապէս. հասարակաբար որգունակ մարդ, եւ յատակապէս որգոն Պաւղոս. Եւ հետիւն անուան հինգ. սերք տեսակք, ձեւք, թիւք, հոլովք:

A Noun is a declinable part of speech, signifying something either concrete or abstract (concrete, as stone; abstract, as education); common or proper (common, as man, horse; proper, as Socrates, Plato). It has five accidents: genders, species, forms, numbers, and cases.

γένη μὲν οὖν εἰσι τρία· ἀρσενικόν, θηλυκόν, οὐδέτερον. ἔνιοι δὲ προστιθέασι τούτοις ἄλλα δύο, κοινόν τε καὶ ἐπίκοινον, κοινὸν μὲν οἷον ἵππος κύων, ἐπίκοινον δὲ οἷον χελιδών ἀετός.

Եւ սերք են երեք. արական, իգական, եւ չեզոք. եւ են ոմանք որ յաւելուն ի այլ եւս երկուս, հասարակ եւ մակաւասար. եւ է հասարակ ձի շուն, իսկ մակաւասար զիզեառն, աքիս:

There are three Genders, the masculine, the feminine, and the neuter. Some add to these two more, the common and the epicene-common, as man, horse; epicene, as swallow, eagle.

εἴδη δέ δύο, πρωτότυπον καὶ παράγωγον. πρωτότυπον μὲν οὖν ἐστι τὸ κατὰ τὴν πρώτην θέσιν λεχθέν, οἷον Γῆ. παράγωνον δὲ τὸ ἀφ᾽ ἑτέρου τὴν γένεσιν ἐσχηκός, οἷον Γαιήιος (η 324).

Եւ տեսակք են երկուք նախագաղափար եւ ածանցական. եւ է նախագալափարն, որ ըստ առաջին գաղափարին կոչեցաւ հիբար երկիր. եւ ածանացական, որ յայլմէ զսեռութիւնն ընկալաւ, որպիսի երկրային:

There are two Species of nouns, the primitive and the derivative. A primitive noun is one which is said according to original imposition, as γῆ (earth); a derivative noun is one which derives its origin from another noun, as Γαιήιος (earthborn).

εἴδη δὲ παραγώνων ἐστὶν ἑπτά· πατρωνυμικόν, κτητικόν, συγκριτικόν, ὑπερθετικόν, ὑποκοριστικόν, παρώνυμον, ῥηματικόν.

եւ տեսակք են ածանցականացն ութ. հայրանունական, ստացական, բաղադատական, զերադրական, փաղաքշական, յարանուն, բայածական:

There are seven classes of derivatives: Patronymics, Possessives, Comparatives, Diminutives, Nominals, Superlatives, and Verbals.

(α´) πατρωνυμικὸν μὲν οὖν ἐστι τὸ κυρίως ἀπό πατρὸς ἐσχηματισμένον, καταχρηστικῶς δὲ καὶ τὸ ἀπὸ προγόνων, οἷον Πηλείδης, Αἰακίδης ὁ Ἀχιλλεύς. - τύποι δὲ τῶν πατρωνυμικῶν ἀρσενικῶν μὲν τρεῖς, ὁ εἰς δης, ὁ εἰς ων, ὁ εἰς αδιος, οἷον Ἀτρείδης, Ἀτρείων, καὶ ὁ τῶν Αἰολέων ἴδιος τύπος Ὑῤῥάδιος· Ὕῤῥα γὰρ παῖς ὁ Πιττακός.

‹1› Հայարանունական է որ ի հաւրէ իսկ ձեւացեալ է. իսկ պիտակապէս որ ի նախանեացն, հիբար Համազասպեան եւ Մանիւէղ: Եւ գալափարք ենն հայրանուանց արականացն վեց. նէնն, յէղն, միթն, ի գէնն, մէճն, յակն. որպիսի Սամէն, Մանուէղ, Մանիթ, Բաբգէն, Մամէճ, Արտակ. Եւ Գորդայիցն ինքեանց գաղափար յատակական, որպիսի Մանյճ:

A Patronymic is properly a noun formed from the name of a father, improperly a noun formed from the name of another ancestor, e.g., Achilleus is called both Peleides and Aiakides. Of masculine patronymics there are three forms, one in δης, one in ων, and one in άδιος - e.g. Atreion, Atreides, and the form peculiar to the Æolians, Hyrradios. (Pittakos was the son of Hyrras.)

θηλυκῶν δὲ οἱ ἴσοι τρεῖς, ὁ εἰς ις, οἷον Πριαμίς, καὶ ὁ εἰς ας, οἷον Πελιάς, καὶ ὁ εἰς νη, οἷον Ἀδρηστίνη (Ε 412). - ἀπὸ δὲ μητέρων οὐ σχηματίζει πατρωνυμικὸν εἶδος ὁ Ὅμηρος, ἀλλ᾽ οἱ νεώτεροι.

Եւ իգականացն չորք. նին, յոշն, նուհին, նոցն. որգո՝ն Վարդենի, Մանանոյշ, Տրդատուհի եւ Վարդոց. Եւ գիտասջիր, զի ընդ կանայս ոչ պճնէ Հոմերոս զհայրանունական տեսակս, այղ համբակագոյնքն.

Of feminine patronymics there are likewise three forms, one in ις, as Priamis; one in ας, as Pelias; one in νη, as Adrastinê. From the names of mothers, Homer forms no species of patronymics; later authors do.

(β´) κτητικὸν δέ ἐστι τὸ ὑπὸ τὴν κτῆσιν πεπτωκός, ἐμπεριειλημμένου τοῦ κτήτορος, οἷον Νηλήϊοι ἵπποι (Λ 597), Ἑκτόρεος χιτών (Β 416), Πλατωνικὸν βιβλίον.

‹2› Իսկ ստացական է որ ընդ ստացիւքն ստորանկեալ է, ներբակռեալ ի ստացողէն. որգոն Դաւթեան երիւարն, արքունի պատմուճանն, Պաւղոսական գիրն:

A Possessive is a noun which denotes possession and includes the possessor, as Νηλήϊοι ἵπποι (Neleian mares), Ἑκτόρεος χιτών (Hektorean robe), Πλατωνικὸν βιβλίον (Platonic book).

(γ´) συγκριτικὸν δέ ἐστι τὸ τὴν σύγκρισις ἔχον ἑνὸς πρὸς ἕνα ὁμοιογενῆ, ὡς Ἀχιλλεὺς ἀνδρειότερος Αἴαντος, ἢ ἑνὸς πρὸς πολλοὺς ἑτερογενεῖς, ὡς Ἀχιλλεὺς ἀνδρειότερος τῶν Τρώων. τῶν δὲ συγκριτικῶν τύποι εἰσὶ τρεῖς, ὁ εἰς τερος, οἷον ὀξύτερος βραδύτερος, καὶ ὁ εἰς ων καθαρός, οἷον βελτίων καλλίων, καὶ ὁ εἰς ων, οἷον κρείσσων ἥσσων.

‹3› Բաղդատական է որ հասարակութիւն ունի եզ առ մու նմանասեր, որգոն Դաւիթ արուորագոյն քան զՍաւուղ. կամ միոյ առ բազումս այլասերս, որպէս Դաւիթ արուորագոյն քան զգեթացիսն: Եւ բաղդատականացն գաղափարք են երկու. նիգոյն, հիբար արագագոյն, յամրագոյն. Եւ ի գին, որգոն սաստկագին, ուժգին:

A Comparative is a noun making a comparison of one individual with another individual of the same genus, e.g. Achilleus braver than Aias; or of one individual with many of a different genus, e.g. Achilleus braver than the Trojans. Of comparatives there are three forms, one in τερος, as ὀξύτερος, βραδύτερος; one in ων pure, as βελτίων, καλλίων, as σων, as κρείσσων, ἥσσων.

(δ´) ὑπερθετικὸν δέ ἐστι τὸ κατ᾽ ἐπίτασιν ἑνὸς πρὸς πολλοὺς παραλαμβανόμενον ἐν συγκρίσει. τύποι δὲ αὐτοῦ εἰσι δύο, ὁ εἰς τατος, οἷον ὀξύτατος βραδύτατος, καὶ ὁ εἰς τος, οἷον ἄριστος μέγιστος.

‹4› Գերադրական է մակսաստութիւն միոյ առ բալումս յարառոցելա ըն բաղդատութեան: Եւ գաղափարք են նորա երկու. նեղն, որգոն արագեղ, յամրեղ. եւ նելին, որպէս սքանչելի, զարմանալի:

A Superlative is a noun used to express the superiority of one individual over many in a comparison. There are two forms of it, one in τατος, as ὀξύτατος βραδύτατος, and in στος, as μέγιστος, ἄριστος.

(ε´) ὑποκοριστικὸν δέ ἐστι τὸ μείωσιν τοῦ πρωτοτύπου ἀσυγκρίτως δηλοῦν, οἷον ἀνθρωπίσκος λίθαξ μειρακύλλιον.

‹5› Փաղաքշական է որ զնուազութիւն նախագաղափարին անբաղդատակի յայտնէ. որգոն այրիկ, քարուկ, խոճկորակ, կաղակ:

A Diminutive is a noun expressing a diminution of the primitive word without comparison, as ἀνθρωπίσκος (mannikin), λίθαξ (stonelet), μειρακύλλιον (stripling).

(ϛ´) παρώνυμον δέ ἐστι τὸ παρ᾽ ὄνομα ποιηθέν, οἷον Θέων Τρύφων.

‹6› Յարաոնուն է որ յար յանուն ինչ քերդոցեալ է, ոեպիսի Տերիճամ, խրախճան:

A Nominal is a word formed alongside a noun, or as from a noun, as Theon, Tryphon.

(ζ´) ῥηματικὸν δέ ἐστι τὸ ἀπὸ ῥήματος παρηγμένον, οἷον Φιλήμων Νοήμων.

‹7› Բայացական է որ ի բայէ ածանցոցեալ է, հիբար սիրուն, իմաստուն, մարթուն:

A Verbal is a noun derived from a verb, as Philemon, Noëmon.

σχήματα δὲ ὀνομάτων ἐστὶ τρία· ἁπλοῦν, σύνθετον, παρασύνθετον· ἁπλοῦν μὲν οἷον Μέμνων, σύνθετον δὲ οἷον Ἀγαμέμνων, παρασύνθετον δὲ οἷον Ἀγαμεμνονίδης Φιλιππίδης. - τῶν δὲ συνθέτων διαφοραί εἰσι τέσσαρες. ἃ μὲν γὰρ αὐτῶν εἰσιν ἐκ δύο τελείων, ὡς Χειρίσοφος, ἃ δὲ ἐκ δύο ἀπολειπόντων, ὡς Σοφοκλῆς, ἃ δὲ ἐξ ἀπολείποντος καὶ τελείου, ὡς Φιλόδημος, ἃ δὲ ἐκ τελείου καὶ ἀπολείποντος, ὡς Περικλῆς.

Եւ ձեիք անուանց են երեք. պարզ, բարդ, յարաբարդ. եւ պարզ, որգոն Մանան, եւ բարդ որզան քաջ Մանան, եւ յարաբարդ, որպէս քաջ Մանուէղ: Եւ բարդիցն զարմազանութիւնք են չորք. քանզի են ի նոցանէ որ յերկուց աւարտեցելոց են, որզան Նորայր. եւ են, որ ներկուց ըն պակասեցելոց, որպիսի իմաստնապատում. եւ են որ ըն պակասեցելոյ եւ նաւարտեցելոյ, ոֆպիսի սիրամարգ. եւ որ ի լինոյ եւ ի պակասելոյ, որպէս մարդիթ:

There are three Forms of nouns, simple, compound, and super-compound – simple, as Memnon; compound, as Agamemnon; super-compound, as Agamemnonides, Philippides. Of compounds there are four kinds; 1°. those compounded of two complete words, as Cheirisophos; 2°. those compounded of two incomplete words, as Sophokles; 3°. those compounded of an incomplete and a complete word, as Philodemos; and 4°. those compounded of a complete word and an incomplete, as Perikles.

ἀριθμοὶ τρεῖς· ἑνικός, δυϊκός, πληθυντικός· ἑνικὸς μὲν ὁ Ὅμηρος, δυϊκὸς δὲ τὼ Ὁμήρω, πληθυντικὸς δὲ οἱ Ὅμηροι. - εἰσὶ δέ τινες ἑνικοὶ χαρακτῆρες καὶ κατὰ πολλῶν λεγόμενοι, οἷον δῆμος χορός ὄχλος· καὶ πληθυντικοὶ κατὰ ἑνικῶν τε καὶ δυϊκῶν, ἑνικῶν μὲν ὡς Ἀθῆναι Θῆβαι, δυϊκῶν δὲ ὡς ἀμφότεροι.

Թիք երեք. եզական, երկական, յոգնական. եզական Պետրոս, երկուարական Պետրու, յոգնական Պետրոսք. Եւ են ոմանք զծածք եզականք եւ ի վերայ բազմաց ասացեաղկ, հիզան տոհմ, պար, ամբոխ. եւ յոգանականք ի վերայ եզականաց եւ երկականաց. եզականաց, որպիսի Խոյարաւնք եւ Ցրաւնք. եւ երկականաց, որգոն երկուք:

There are three Numbers, singular, dual, and plural; singular, as Ὅμηρος (Homer); dual, as τὼ Ὁμήρω (both Homers); plural, as Ὅμηροι (Homers). There are some singular designations used of plural objects, as δῆμος (people), χορός (chorus); and plural designations used of singular and dual objects-of singular, as Ἀθῆναι, Θῆβαι (Athens, Thebes) - of dual, as ἀμφότεροι (both).

πτώσεις ὀνομάτων εἰσὶ πέντε· ὀρθή, γενική, δοτική, αἰτιατική, κλητική. λέγεται δὲ ἡ μὲν ὀρθὴ ὀνομαστικὴ καὶ εὐθεῖα, ἡ δὲ γενικὴ κτητική τε καὶ πατρική, ἡ δὲ δοτικὴ ἐπισταλτική, ἡ δὲ αἰτιατικὴ κατ᾽ αἰτιατικήν, ἡ δὲ κλητικὴ προσαγορευτική.

Հոլովք են անուանց վեց. ուղղական, սեռական, տրական, առաքական, հայցական, հոշական: Եւ ասի ուղղականն ամուանական եւ պարզ. եւ սեռականն` ստացական եւ հայրենի. եւ տրականն` պատուիրական. եւ առաքականն` ցուցական. եւ հայցականն` խնդրական եւ կամ ըստ հեղղենացւոց լեզուին փաստական. եւ հոշականն` առասական:

There are five Cases, the right, the generic, the dative, the accusative, and the vocative. The right case is called also the nominative and the direct; the generic, the possessive, and the patrial; the dative, the injunctive; while the accusative is named from cause, and the vocative is called the allocutive.

ὑποπέπτωκε δὲ τῷ ὀνόματι ταῦτα, ἃ καὶ αὐτὰ εἴδη προσαγορεύεται· κύριον, προσηγορικόν, ἐπίθετον, πρός τι ἔχον, ὡς πρός τι ἔχον, ὁμώνυμον, συνώνυμον, διώνυμον, ἐπώνυμον, ἐθνικόν, ἐρωτηματικόν, ἀόριστον, ἀναφορικὸν ὃ καὶ ὁμοιωματικὸν καὶ δεικτικὸν καὶ ἀνταποδοτικὸν καλεῖται, περιληπτικόν, ἐπιμεριζόμενον, περιεκτικόν, πεποιημένον, γενικόν, ἰδικόν, τακτικόν, ἀριθμητικόν, ἀπολελυμένον, μετουσιαστικόν.

Ենթանկեալ ընդ անուամբ եւ այսք, որք եւ սոքա տեսակք կոչին. իսկ, առասականմակդիր առ ինչ ունակ, իբր առ ինչունակ, հոմանուն, փաղանուն, բերանուն, երկանուն, մականուն, ասգական, հարցական, անորիշ, վերբերական որ եւ նմանական եւ ցուցական, եւ դերհատուցական կոչի, բակձաձական, մակբաշխ, պարունակ, քերդեալ, սեռական, յատուկ, դասական, թուական, բացարձակ:

The following terms, expressive of accidents belonging to the noun, are also called Species: proper, appellative, adjective, relative, quasi-relative, homonym, synonym, pheronym; dionym, eponym, national, interrogative, indefinite, anaphoric (also called assimilative, demonstrative, and retributive), collective, distributive, inclusive, onomatopoetic, general, special, ordinal, numeral, participative, independent.

(α´) κύριον μὲν οὖν ἐστι τὸ τὴν ἰδίαν οὐσίαν σημαῖνον, οἷον Ὅμηρος Σωκράτης.

‹1› Իսկ է որ զինքեան գոյութիւնն ցուցանէ. որպիսի Մարկոս:

A Proper noun is one signifying a peculiar substance,t as Homer, Sokrates.

(β´) προσηγορικὸν δέ ἐστι τὸ τὴν κοινὴν οὐσίαν σημαῖνον, οἷον ἄνθρωπος ἵππος.

‹2› Առասական է որ զհասարակաց էութիւնն ցուցանէ. որգոն մարդ, ձի.

An Appellative is one that signifies a common substance, as man, horse.

(γ´) ἐπίθετον δέ ἐστι τὸ ἐπὶ κυρίων ἢ προσηγορικῶν ὁμωνύμως τιθέμενον καὶ δηλοῦν ἔπαινον ἢ ψόγον. λαμβάνεται δὲ τριχῶς, ἀπὸ ψυχῆς, ἀπὸ σώματος, ἀπὸ τῶν ἐκτός· ἀπὸ μὲν ψυχῆς ὡς σώφρων ἀκόλαστος, ἀπό δὲ σώματος ὡς ταχύς βραδύς, ἀπὸ δὲ τῶν ἐκτὸς ὡς πλούσιος πένης.

‹3› Մակադրուկան է որ ի վերայ իսկիտցն եւ կամ առասականցն եդեալ է, եւ յայտէ գով կամ պարսաւ ինչ. եւ ձաձի եռակի` նոգւոյ եւ ի մարմնոյ եւ նարտաքնոցն. եւ նոգւոյ իբր թե ողջախոհ, բղջախոհ. եւ ի մարմնոյ, իբր թե արագ, հեղգ. եւ նարտաքնոցն, իբր թե փարթամ, աղքատ:

An Adjective noun is one that is applied homonymously to proper or appellative nouns, and signifies either praise or blame. It is derived from three sources, from the soul, the body, and external things: from the soul, as sage, licentious; from the body, as swift, slow; from external things, as rich, poor.

(δ´) πρός τι ἔχον δέ ἐστιν ὡς πατήρ υἱός φίλος δεξιός.

‹4› առինչունակ է իբրու թե հայր, ուստր, սիրելի, աջաղ:

A Relative noun is such as father, son, friend, right (hand).

(ε´) ὡς πρός τι ἔχον δέ ἐστιν ὡς νύξ ἡμέρα θάνατος ζωή.

‹5› Իբրառինչունակ է իբր թե գիշեր, աւր:

A quasi-Relative is such as night, day, death, life.

(ϛ´) ὁμώνυμον δέ ἐστιν ὄνομα τὸ κατὰ πολλῶν ὁμωνύμως τιθέμενον, οἷον ἐπὶ μὲν κυρίων, ὡς Αἴας ὁ Τελαμώνιος καὶ Αἴας ὁ Ἰλέως, ἐπὶ δὲ προσηγορικῶν, ὡς μῦς θαλάσσιος καὶ μῦς γηγενής.

‹6› հոմանուն է որ ի վերայ բացմաց հոմանունակի եղեալ. ի վերայ իսկիցն, որպիսի Յովհաննէս Զաքարեան եւ Յովհաննէս Զեբելղեան. իսկ իվերայ առասականցն, որպէս մուկն ծովային եվ մուկն երկրային:

A Homonym is a noun predicated homunymously of many things, as of proper nouns, e.g. Telamonian Aias, Oïlean Aias; of aplative nouns, as sea-mouse, land-mouse.

(ζ´) συνώνυμον δέ ἐστι τὸ ἐν διαφόροις ὀνόμασι τὸ αὐτὸ δηλοῦν, οἷον ἄορ ξίφος μάχαιρα σπάθη φάσγανον.

‹7› Փաղանուն է որ ի զանազան անուանս զնոյն ցուցանէ. որգոն խաղ, ալապր, մարտացու, վալակաւոր, սուսեր, նրան:

A Synonym is a noun which, by several designations, signifies the same thing, as glaive, sword, bludgeon, blade, bmnd.

(η´) φερώνυμον δέ ἐστι τὸ ἀπό τινος συμβεβηκότος τεθέν, ὡς Τισαμενός καὶ Μεγαπένθης.

‹8› Բերանուն է որ միմեքէ պատահէ եղեալ է իբր թե վանեալ եւ մեծանուգ.

A Pheronym is a name given from some accident, as 1'isamenos and Megapenthes.

(θ´) διώνυμον δέ ἐστιν ὀνόματα δύο καθ᾽ ἑνὸς κυρίου τεταγμένα, οἷον Ἀλέξανδρος ὁ καὶ Πάρις, οὐκ ἀναστρέφοντος τοῦ λόγου· οὐ γάρ, εἴ τις Ἀλέξανδρος, οὗτος καὶ Πάρις.

‹9› Երկանուն է անունք երկու ի վերայ միոյ իսկի ղասեալք, որգոն Եղիազար որ եւ Ավարան. այլ սակայն ոչ անդրաղարձի բանն, զի ոչ եթե որ Եղիազար նոյն եւ Աւրան կարէ կոչիլ:

A Dionym is a couple of names applied to the same proper noun, as Alexander and Paris, without there being any reciprocity in their signification; e.g., if one is Alexander, it does not follow that he is Paris.

(ι´) ἐπώνυμον δέ ἐστιν, ὃ καὶ διώνυμον καλεῖται, τὸ μεθ᾽ ἑτέρου κυρίου καθ᾽ ἑνὸς λεγόμενον, ὡς Ἐνοσίχθων ὁ Ποσειδῶν καὶ Φοῖβος ὁ Ἀπόλλων.

‹10› Մականուն Ե որ եւ երականուն կոչի, որ հանդերձ այլով իսկիւ ի վերայ միոյ ասացեալ է, որգոն Բաներեգէս Յովհաննէս եւ ձայն գոչնան Յովհաննէս:

An Eponym (also called Dionym) is a noun which, along with another proper noun, is applied to one object, as Poseid6n is called Enosichthon, and Apollo, Phoebos.

(ια´) ἐθνικὸν δέ ἐστι τὸ ἔθνους δηλωτικόν, ὡς Φρύξ Γαλάτης.

‹11› Ասգական է որ ասգի է ձաձտական, որպէս գաղերաձական, տուհ, վրացի.

A National name is one showing to what nation an individual belongs, as Phrygian, Galatian.

(ιβ´) ἐρωτηματικὸν δέ ἐστιν, ὃ καὶ πευστικὸν καλεῖται, τὸ κατ᾽ ἐρώτησιν λεγόμενον, οἷον τίς ποῖος πόσος πηλίκος.

‹12› ՀարԾական է որ հարացանելով կոչի, ըստ հարցաման ասացեալ, որգոն ո, որ, որքան, ոշակ, (որշան):

An Interrogative (also called an Inquisitive) is so called from being employed in interrogations, as τίς; (who?) - ποῖος; (of what sort ?) - πόσος; (how great?) – πηλίκος;(how old?)

(ιγ´) ἀόριστον δέ ἐστι τὸ τῷ ἐρωτηματικῷ ἐναντίως λεγόμενον, οἷον ὅστις ὁποῖος ὁπόσος ὁπηλίκος.

‹13› Անորիշ է որ հարցկանին հակառակ ասի, որգոն որ ոք, որպիսի ոք, որչափ, որքան:

An Indefinite is a noun placed in opposition t

(ιδ´) ἀναφορικὸν δέ ἐστιν, ὃ καὶ ὁνοιωματικὸν καὶ δεικτικὸν καὶ ἀνταποδοτικὸν καλεῖται, τὸ ὁμοίωσιν σημαῖνον, οἷον τοιοῦτος τοσοῦτος τηλικοῦτος.

‹14› Վերբերական է որ եւ նմանական եւ ցուցական եւ ղերհատուցական կոչի, նմանութիւն իմն ցուցանելով, որգոն այսանակ, այսպիսի, այսչափ, այսքան:

o an Interrogative, as ὅστις; (whosoever), ὅποῖος (of whatever sort), ὅποσος (however great), ὅπηλίκος (of whatever age).

(ιε´) περιληπτικὸν δέ ἐστι τὸ τῷ ἑνικῷ ἀριθμῷ πλῆθος σημαῖνον, οἷον δῆμος χορός ὄχλος.

‹15› Բակձաձական է որ եզական թուով բազում ինչ ցուցանէ, ինչ ցուցանէ, որգոն տոհմ, պար, ամբոխ, (հայլ, գեհ):

An Anaphoric noun (called also an Assimilative, a Demonstrative, or an Attributive) is one signifying similarity, as τοιοῦτος (as great), τηλικοῦτος (as old), τοιοῦτος (such).

(ιϛ´) ἐπιμεριζόμενον δέ ἐστι τὸ ἐκ δύο ἢ καὶ πλειόνων ἐπὶ ἓν ἔχον τὴν ἀναφοράν, οἷον ἑκάτερος ἕκαστος.

‹16› Մակբաշխ է որ մերկուց կամ յաւելեաց ի մին ունիցի զվերաբերութիւնն, որգոն երկաքանչիւր, իւրաքանչիւր:

A Collective noun is one which, in the singular number, signifies a multitude, e.g. δῆμος (people), χόρος (chorus), ὄχλος (crowd).

(ιζ´) περιεκτικὸν δέ ἐστι τὸ ἐμφαῖνον ἐν ἑαυτῷ τι περιεχόμενον, οἷον δαφνών παρθενών.

‹17› Պարունակ է որ երեւեցուցանէ ինչ յինքեան պարփակեալ, որգոն որթոց, կուսաստան, մարդաստան, ընկուզուտ, կթոց:

A Distributive noun is one having a relation to one out of two or moρe, as ἕτερος (the other), ἕκατερος (each), ἕκαστος (every one).

(ιη´) πεποιημένον δέ ἐστι τὸ παρὰ τὰς τῶν ἤχων ἰδιότητας μιμητικῶς εἰρημένον, οἷον φλοῖσβος ῥοῖζος ὀρυγμαδός.

‹18› Կերդեալ է որ ըստ հնչմանն յատկութեան նմանակի ասացեալ է, որգոն խազմ, վրդով, յոյզ:

An Inclusive noun is one that shows what is contained in it, as δαφνών (laurel-grove), παρθενών (virgin's abode).

(ιθ´) γενικὸν δέ ἐστὶ τὸ δυνάμενον εἰς πολλὰ εἴδη διαιρεθῆναι, οἷον ζῶον φυτόν.

‹19› Սեռական է որ կարէ ի բազում տեսակս կոտորիլ, որգոն կենդանի, տունկ:

An Onomatopoetic noun is one formed imitatively from the peculiarities of sounds, as φλοῖβος (dashing), ῥοῖζος (whistling), ὀρυμαγδὀς (rattle).

(κ´) ἰδικὸν δέ ἐστι τὸ ἐκ τοῦ γένους διαιρεθέν, οἷον βοῦς ἵππος ἄμπελος ἐλαία.

‹20› Յատկական է որ ի սեռէն է զատուցեալ, որգոն եզն, ձի, որթ, ձիթեան:

A General noun is one that eau be divided into a number of species, as animal, plant.

(κα´) τακτικὸν δέ ἐστι τὸ τάξιν δηλοῦν, οἷον πρῶτος δεύτερος τρίτος.

‹21› Դասական է որ զդասն յայտնէ, որգոն առաջին, երկիր, երիկ:

A Special noun is one of those into which a genus is divided, e.g. ox, horse; vine, olive.

(κβ´) ἀριθμητικὸν δέ ἐστι τὸ ἀριθμὸν σημαῖνον, οἷον εἷς δύο τρεῖς.

‹22› Թուական է որ զթիւն նշանակէ, որգոն մու, երկու, երեք:

An Ordinal is a noun showing order, as first, second, third.

(κγ´) ἀπολελυμένον δέ ἐστιν ὃ καθ᾽ ἑαυτὸ νοεῖται, οἷον θεός λόγος.

‹23› Բացարձակ է որ առանձինն իմանի, որգոն աստուած, բան:

A Numeral is a noun signifying number, as one, two, three.

(κδ´) μετουσιαστικὸν δέ ἐστι τὸ μετέχον οὐσίας τινός, οἷον πύρινος δρύϊνος ἐλάφινος.

Νο Armenian

A Participative is a noun partaking of a certain substance, as golden, silvern.

τοῦ δὲ ὀνόματος διαθέσεις εἰσὶ δύο, ἐνέργεια καὶ πάθος· ἐνέργεια μὲν ὡς κριτής ὁ κρίνων, πάθος δὲ ὡς κριτός ὁ κρινόμενος.

Եւ անուան հաստ(ատ)ադրութիւնք են երկու, ներգոործութիւն եւ կիր. եւ ներգործութիւն է իբր թե դատաւոր, ընտրուղ. եւ կիր իբր թե դատեալ, դատեցեալ:

An Independent noun is one which is thought by itself, as God, Reason.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=f8283b4c-8d29-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display