Bibliotheca Polyglotta

§14. ΠΕΡΙ ΣΥΖΥΓΙΑΣ

ԺԵ. ՅԱՂԱԳՍ ԼԾՈՐԴՈՒԹԵԱՆ

There are three Tenses: Present, Past, Future. Of these, the Past has four sub-species – Imperfect, Perfect, Plnperfeet, and Aorist - which stand in three respective relations: the Present is related to the Imperfect, the Perfect to the Pluperfect, and the Aorist to the Future.

συζυγία ἐστὶν ἀκόλουθος ῥημάτων κλίσις. εἰσὶ δὲ συζυγίαι βαρυτόνων μὲν ῥημάτων ἕξ, ὧν

Լծորդութիւն է կարգաւոր խոնարհութիւն բայից. եւ են լծորդութիւնք շեշոլոր բայից ութ, որոց

16. ON CONJUGATION Conjugation is the consecutive inflection of Verbs.

(α´) ἡ μὲν πρώτη ἐκφέρεται διὰ τοῦ β ἢ +φ+ ἢ π ἢ πτ, οἷον λείβω γράφω τέρπω κόπτω·

‹1› առաձինն արտաբերի բենիւ, մենիւ, պէիւ, փիւրիւ. որգոն ջամբ-եմ, ծամ-եմ, ըմպ-եմ, չափեմ.

Of Barytone Verbs there are six conjugations, of which

(β´) ἡ δὲ δευτέρα διὰ τοῦ γ ἢ κ ἢ χ ἢ κτ, οἷον λέγω πλέκω τρέχω τίκτω·

‹2› եւ երկիրն` գիիւ, կենիւ, քէիւ, խէիւ. որպիսի կարգ-եմ, փակ-եմ, կնք-եմ, աղխ-եմ:

the First is characterized by β, φ, π, πτ, as λείβω, γράφω, τέρπω, κόπτω;

(γ´) ἡ δὲ τρίτη διὰ τοῦ δ ἢ θ ἢ τ, οἷον ἄιδω πλήθο ἀνύτω·

‹3› եւ երկին` դայիւմ տիւնիւ, թոյիւ. որզան ազդ-եմ, աւարտ-եմ, յաղտ-եմ.

the Second by γ, κ, χ, κτ, as λέγω, πλέκω, τρέχω, τίκτω;

(δ´) ἡ δὲ τετάρτη διὰ τοῦ ζ ἢ τῶν δύο σσ, οἷον φράζω νύσσω ὀρύσσω·

‹4› եւ քառորդն` զայիւ, պէիւ, ձայիւ, զոյիւ,. որզան կորզ-եմ, աս-եմ, փորձ-եմ, հաց-եմ.

the Third by δ, θ, τ, as ἄιδω, πλήθο, ἀνύτω;

‹5› եւ հինգերորդն` ժէւի, շայւի, չայւի. որպիսի շարժ-եմ, մաշ-եմ կոչ-եմ.

the Fourth by ζ or σσ, as φράζω, νύσσω, ὀρύσσω;

(ε´) ἡ δὲ πέμπτη διὰ τῶν τεσσάρων ἀμεταβόλων, λ μ ν ρ, οἷον πάλλω νέμω κρίνω σπείρω·

‹6› եւ վեցերորդն` լիւնիւ, ղատիւ, նուիւ. որպիսի ծալ-եմ, մաղ-եմ ման-եմ.

‹7› եւ ութներորդն` զայիւ, ճէիւ, ջէիւ. որպիսի կարզ-եմ, կարճ-եմ, տանջ-եմ.

the Fifth by the four unchangeables, λ, μ, ν, ρ, as πάλλω, νέμω, κρίνω, σπείρω;

*‹8› եւ ութերորն` երկուորեակ յատուկքն րէիւ, ռայիւ. որպիսի բեր-եմ. վառ-եմ.

*‹9› եւ իններորդն` հոյիւ. որզոն կահ-եմ.

(ϛ´) ἡ δὲ ἕκτη διὰ καθαροῦ τοῦ ω, οἷον ἱππεύω πλέω βασιλεύω.

‹10› եւ տասներորդն` մաքուր էչիւ. որպիսի դի-եմ, *գով-եմ արշաւ-եմ, հովուեմ, հրամայ-եմ, համբաւ-եմ:

τινὲς δὲ καὶ ἑβδόμην συζυγίαν εἰσάγουσιν διὰ τοῦ ξ καὶ ψ, οἷον ἀλέξω ἕψω. -

and the Sixth by a pure ω, as ἱππεύω, πλέω, βασιλεύω.

περισπωμένων δὲ ῥημάτων συζυγίαι εἰσὶ τρεῖς, ὧν

Եւ պարոյկ բայից լծորդութիւնք են երեք, որոց

Some also introduce a Seventh Conjugation, characterized by ξ and ψ, as ἀλέξω, ἕψω.

(α´) ἡ μὲν πρώτη ἐκφέρεται ἐπὶ δευτέρου καὶ τρίτου προσώπου διὰ τῆς ει διφθόγγου, οἷον νοῶ νοεῖς νοεῖ·

‹1› առաջինն արտաբերի յառաջին եւ յերկրորդ դէմս այբեիւ երկայնիւ. որպէս գամ, գաս, գայ.

17. ON CIRCUMFLEXED VERBS
Of Circumflexed Verbs there are three Conjugations, of which

(β´) ἡ δὲ δευτέρα διὰ τῆς αι διφθόγγου, προσγραφομένου τοῦ ι, μὴ συνεκφωνουμένου δέ, οἷον βοῶ βοᾶις βοᾶι·

‹2› եւ երկրորդն ոյիւերկբառբարով. որգոն առմում, առնուս, առնու.

the First is characterized in the second and third persons by the diphthong ει, νοῶ, νοεῖς, νοεῖ;

(γ´) ἡ δὲ τρίτη διὰ τῆς οι διφθόγγου, οἷον χρυσῶ χρυσοῖς χρυσοῖ. -

‹3› եւ երրորդն` եչիւ եւ այրիւ դարձեալ, որգոն գեամ, գեաս գեայ. եւ ըստ լեզուաց ո(յ)իւ, որգոն գոմ եւ յղոմ:

the Second by the diphthong ᾳ,as βοῶ βοᾷς βοᾷ. (the ι being added in writing, but not pronounced);

τῶν δὲ εἰς μι ληγόντων ῥημάτων συζυγίαι εἰσὶ τέσσαρες, ὧν

and the Third by the diphthong οι, as χρυσῶ, χρυσοῖς, χρυσοῖ.

(α´) ἡ μὲν πρώτη ἐκφέρεται ἀπὸ τῆς πρώτης τῶν περισπωμένων, ὡς ἀπὸ τοῦ τιθῶ γέγονε τίθημι·

18. 0Ν VERBS IN μι
Of Verbs ending in fU there are four conjugations, of which

(β´) ἡ δὲ δευτέρα ἀπὸ τῆς δευτέρας, ὡς ἀπὸ τοῦ ἱστῶ γέγονεν ἵστημι·

the First is characterized from the first of the Circumφlexed Conjugations, as from τιθῶ comes τίθημι;

(γ´) ἡ δὲ τρίτη ἀπὸ τῆς τρίτης, ὡς ἀπὸ τοῦ διδῶ γέγονε δίδωμι·

the Second from the second, as from ἱστῶ, ἵστημι;

(δ´) ἡ δὲ τετάρτη ἀπὸ τῆς ἕκτης τῶν βαρυτόνων, ὡς ἀπὸ τοῦ πηγνύω γέγονε πήγνυμι.

the Third from the third, as from διδῶ, δίδωμι;

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=f83bdeda-8d29-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display