Bibliotheca Polyglotta

§13. ΠΕΡΙ ΡΗΜΑΤΟΣ

ԺԴ. ՅԱՂԱԳՍ ԲԱՅԻ

The Dispositions of the noun are two, Activity and Passivity; Activity, as the judge, the judging; Passivity, as the judgeable, the judged.

ῥῆμά ἐστι λέξις ἄπτωτος, ἐπιδεκτικὴ χρόνων τε καὶ προσώπων καὶ ἀριθμῶν, ἐνέργειαν ἢ πάθος παριστᾶσα.

Բայ է բառ անհոլով, ընդունական ամանակաց, դիմաց, եւ թուաց, որ ներգոծութիւն եւ կամ կիր յարկացոցէ:

15. ON THE VERB

παρέπεται δὲ τῷ ῥήματι ὀκτώ, ἐγκλίσεις, διαθέσεις, εἴδη, σχήματα, ἀριθμοί, πρόσωπα, χρόνοι, συζυγίαι.

Եւ յարեւանայ բային ութ. խոնարհմունք, տրամադրութիւնք, տեսակք, ձեւք, թուք, դէմք, ամանակք, լծորդք:

A Verb is an indeclinable word, indicating time, person and number, and showing activity or passivity.

ἐγκλίσεις μὲν οὖν εἰσι πέντε, ὁριστική, προστακτική, εὐκτική, ὑποτακτική, ἀπαρέμφατος.

Եւ խոնարհմունք են հինգ, սահմանական,աներեւոյթ, հրամայական, ըղձական, ստորադասական.

The verb has eight accidents: Moods, Dispositions (voices!), Species, Forms, Numbers, Tenses, Persons, Conjugations.

διαθέσεις εἰσὶ τρεῖς, ἐνέργεια, πάθος, μεσότης· ἐνέργεια μὲν οἷον τύπτω, πάθος δὲ οἷον τύπτομαι, μεσότης δὲ ἡ ποτὲ μὲν ἐνέργειαν ποτὲ δὲ πάθος παριστᾶσα, οἷον πέπηγα διέφθορα ἐποιησάμην ἐγραψάμην.

Տրամադրութիւնք են երեք, ներգործութիւն, կիր, միջին. եւ ներգործութիւն է ‹որգոն› զանեմ զանեմ, եւ կիր` ‹որգոն› զանիմ. իս միջին է որ երբեմն ներգործութիւն եւ երբեմն կիր յարկացոցէ, որգոն մեռանիմ, տանիմ, խորհիմ, սպածայ, մոռացայ.

There are five Μoods: Indicative, Imperative, Optative, Subjunctive, and Infinitive.

εἴδη δὲ δύο, πρωτότυπον καὶ παράγωγον· πρωτότυπον μὲν οἷον ἄρδω, παράγωγον δὲ οἷον ἀρδεύω.

Տեսակք երկու, նախագաղափար եւ ածանցական. եւ նախագաղափար, որգոն ոռոգեմ, եւ ածանցական ‹որգոն› ոռոգանեմ:

There are three Dispositions: Activity, Passivity, and Mediality-Activity, as τὐπτω (I strike); Passivity, as τύπτομαι (I am struck); Mediality, marking partly activity and partly passivity, as πέποιθα (I trust), διέφθορα (I waste), ἐποιησάμην (I became), ἐγραψάμην (I registered).

σχήματα τρία, ἁπλοῦν, σύνθετον, παρασύνθετον· ἁπλοῦν μὲν οἷον φρονῶ, σύνθετον δὲ οἷον καταφρονῶ, παρασύνθετον δὲ οἷον ἀντιγονίζω φιλιππίζω.

Ձեւք են երեք, պարզ, բարդ, յարաբարդ. պարզ, որգոն գիտեմ, բարդ, որգունակ ըստգիտեմ, եւ յարաբարդ, որզան վարդապետեմ, սահմանաբանեմ:

There are two Species: Primitive and Derivative-Primitive, as ἄρδω; Derivative, as ἀρδεύω.

ἀριθμοὶ τρεῖς, ἑνικός, δυϊκός, πληθυντικός· ἑνικὸς μὲν οἷον τύπτω, δυϊκὸς δὲ οἷον τύπτετον, πληθυντικὸς δὲ οἷον τύπτομεν.

Թիւք երեք, եզական, երկական, յոգնական. եւ եզական, որգոն զամեն, երկական(ն) որպիսի զանոմ, եւ յագանական(ն), որզան զանեմք:

There are three Forms: Simple, Compound, and Super-Compound-Simple, as φρονῶ; Compound, as καταφρονῶ; Super-Compound, as ἀντιγονίζω (o1 (I Antigoniζe), φιλιππίζω (I Philippize).

πρόσωπα τρία, πρῶτον, δεύτερον, τρίτον· πρῶτον μὲν ἀφ᾽ οὗ ὁ λόγος, δεύτερον δὲ πρὸς ὃν ὁ λόγος, τρίτον δὲ περὶ οὗ ὁ λόγος.

Դէմք երեք, նախ, նորմէ բանն, երկիր, առ որ բանն, երիր, ՅԱՂԱԳՍ որոյ բանն:

There are three Numbers: Singular, Dual, and Plural-Singular, as τὐπτω; Dual, as τὐπτετον; Plural, as τὐπτομεν.

χρόνοι τρεῖς, ἐνεστώς, παρεληλυθώς, μέλλων. τούτων ὁ παρεληλυθὼς ἔχει διαφορὰς τέσσαρας, παρατατικόν, παρακείμενον, ὑπερσυντέλικον, ἀόριστον· ὧν συγγένεια τρεῖς, ἐνεστῶτος πρὸς παρατατικόν, παρακειμένου πρὸς ὑπερσυντέλικον, ἀορίστου πρὸς μέλλοντα.

Ամանակք երեք, սերկայ, անցեալ, ապառնի. անցեալն ունի զանազամակս չորս, յարաձգական, յարակայ, զերակատար, անորջ, որոց բաղազանութիւնք են երեք, երկային ընդ յարաձգին, յարակային ընդ զերակատարին, անորիջին ընդ ապառնւոյն:

There are three Peρsons: First, Second, and Third. The First is the person from whom the assertion is; the Second, the one to whom it is; and the Third, the one concerning whom it is.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=f82f0105-8d29-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display