Bibliotheca Polyglotta

Նորին ալեխսանդրի վասն սենեխերիբաի , եւ վասն նաբուխոդոնասորաի, եւ վասն նոցին կորձոց եւ արութեանց :

(27) [From the writings] of the same Alexander, about Sennacherib and Nebuchadnezzar, their exploits and their virtues

Յետ թագաւորելոյ եղբօրն սենիքարիբայ , եւ յետ տիրելոյ ակիսեայ բաբեղացւոց , մինչ չեւ եւս զերեսուն օր կալեալ էր զիշխանութիւնն՝ սպանաւ ՚ի մարուդաք բաղ(43)դանայ . եւ մարուդաք բաղադան բըռնացեալ ունէր զվեց ամիս . եւ սպանանէր զնա ոմն՝ որում անուն էր եղիբոս , եւ թագաւորէր : Եւ յերրորդում ամի թագաւորութեան նորա սենեքերիբոս արքայ ասորեստանեաց զօրս գումարէր ՚ի վերայ բաբէղացւոցն , ճակատ տուել ընդ նոսա՝ եւ յաղթէր . եւ ձերբակալ արարեաղ զնա հանդերձ բարեկամօքն՝ տայր տանել յերկիրն ասորեստանեաց : Տիրէր բաբէղացւոց , եւ կացուցանէր նոցա թագաւոր զորդի իւր զասորդանիոս . եւ ինքն չուէր երթայր յերկիրն ասորեսրանեաց :

After the reign of the brother of Sennacherib, when Achises had been king for less than thirty days, he was killed by Merodach Baladan. Merodach Baladan seized the throne, but after ruling for six months he was killed by someone called Elibus, who became king in his place. In the third year of his reign, Sennacherib the king of the Assyrians led an army against the Babylonians and defeated them in battle. He captured Elibus, and ordered him to be taken with his friends to the land of the Assyrians. After bringing the Babylonians under his control, he appointed his son Asordanus to be their king. Then he returned to the land of the Assyrians.

Իբրեւ լու եղեւ նմա , եթէ եկեալ հասաել են յոյնք յաշխարհն կիլիկեցւոց՝ տալ պատերազմ , ՚ի վերայ դիմէր ճակատ առ ճակատ յարդարէր . եւ զբազումս ՚ի յիւրոց զօրացն կոտորեալ՝ թշնամեացն յազթէր պատերազմին . եւ յիշատակ յաղթութեան զիւր պատկերն ՚ի տեղուջն կանգնեալ թողոյր . եւ քաղդէական գրով զքաջութիւնն իւր եւ զզօրութիւն դրոշմել հրամայէր ՚ի յիշատակ առ յապա ժամանակաց : Եւ զտարսոն քաղաք ասէ՝ , նա շինեաց ՚ի նմանութիւն բաբէղոնի , եւ անուն դնէր քաղաքին թարսին :

When Sennacherib heard that the Greeks had arrived in Cilicia with the intention of fighting, he set out for Cilicia and met them in battle. Although many men from his own army were killed, he defeated the enemy, and as a monument of his victory he set up a statue of himself in that place. He ordered it to be inscribed with Chaldaean letters, which recorded his bravery and greatness for future generations. And he founded the city of Tarsus, on the same model as Babylon, and gave it the name of Tharsis.

էւ յետ այլ ամենայն գործոց սինեքերիմայ՝ եւ զայն եւս ՚ի նոյն յերեալ՝ ասէ , թե ըժ . ամ եկեաց . եւ նենգ գործեալ նմա յիւրմէ որդւոյն արդումուզանեայ՝ վախճանէր : Զայս բազմավէպն :

Then, after relating the other achievements of Sennacherib, he adds: “After remaining [in power] for 18 years, he died as a result of a plot which was formed against him by his son Ardumuzan.” That is what Polyhistor says [about Sennacherib].

Բայց եւ ժամանակքն իսկ միա(44)բան են բանիցն ասացելոց յաստուածատուրն գրոց . քանզի առ եզեկիաւ թագաւորեաց սինաքերիմ , որպէս բազմավէպն յայտ առնէ՝ ամս , ըժ :

These dates agree with what is said in Holy Scripture. For in the time of Hezekiah, as Polyhistor states: Sennacherib was king, for 18 years

եւ յետ նորա որդին՝ ամս . ը :

Then his son, for 8 years

եւ ապա սամմուգէս՝ ամս իա :

Then Sammuges, for 21 years

եյ նորին եղբայրն՝ ամս . իա :

His brother, for 21 years

եւ ապա նոբուպաղնար՝ ամս ի :

Then Nabopolassar for 20 years

եւ յետ նորա նաբուկոդրոսսորոս՝ ամս . խգ :

Then Nebuchadnezzar for 43 years

Եւ միանգամայն ժողովին ՚ի սնեքերիմայ մինչեւ ՚ի նաբուկոդրոսսորոս՝ ամք ձը :

In total, from Sennacherib until Nebuchadnezzar, there are 88 years.

Եւ ըստ եբրայեցւոց գրոց՝ եթէ կրկտէ ոք , նմին հանդոյն գտանէ . քանզի յետ եզեկիայ՝ մնացելոց հըրէիցն թագաւորէ

A careful investigation of the Hebrew scriptures will come to a similar conclusion. (29) After Hezekiah, the kings who reigned over the remaining Jews were:

մանասէ որդի եզեկիայ՝ ամս . ծե :

Manasseh, the son of Hezekiah, for 55 years

եւ ապա ամուվս՝ ամս , ժբ :

Then Amon, for (?) 2 years

եւ յետ նորա յովսիա՝ ամս լա :

Then Josiah, for 31 years

եւ ապա յուակիմ . յորոյ ՚ի սկըզբան թագաւորութեանն եկն նաբուքոդոնոսաոր , եւ պաշարեաց զերուսաղէմ , եւ տարաւ զգերի հրէիցն ՚ի բաբէղոն :

Then (?) Jehoiachin - At the beginning of his reign, Nebuchadnezzar besieged Jerusalem and took Jewish captives back to Babylon.

Եւ լինին յեզեկիայ մինչեւ զնաբուգոդոնոսոր՝ ամք . ձը . որչափ եւ բազմավէպն ՚ի քաղդէական մատենագրութենէն համարեցաւ :

In total, from Hezekiah until Nebuchadnezzar, there are 88 years, which is the same number of years as was calculated by Polyhistor in his history of the Chaldaeans.

Τοῦτον ὁ Πολυΐστωρ Ἀλέξανδρος Σαρδανάπαλλον καλεῖ,

Եւ յետ այսր ամենայնի դարձեալ բազմավէպն զիրս ինչ եւ զգործս սենաքերիբայ պատմէ , եւ զորդւոյ նորա յիշատակէ հանդոյն եբրայեցւոց գրոցն . եւ համարի մի ըստ միոջէ զամենայն : Եւ զպիթագորայ իմաստնոյ ասեն զայնու ժամանակաւ առ նոքօք լինել : Եւ յետ սամոգեայ սարդնապաղղոս թագաւորեաց քաղդէացւոցն ամս . իա :

After this, Polyhistor relates some other deeds and exploits of Sennacherib. He speaks about his son in the same way as the Hebrew scriptures, and gives a detailed account of all that happened. He says that the philosopher Pythagoras lived at the same time as these kings. After Sammuges, Sardanapallus was king of the Chaldaeans for 21 years.

πέμψαντα πρὸς Ἀστυάγην σατράπην Μηδείας, καὶ τὴν θυγατέρα αὐτοῦ Ναουχοδονόσωρ.

Սա առաքեաց առ աժդահակ մարաց նահապետ եւ նախարա՝ զօրս յօգնականութիւն , առնուլ կին որդւոյ իւրում նաբու(45)կոդրոսսորայ զդուստր մի աժդահակայ զամուհեան : Եւ ապա թագաւորեաց նաբուկադրոսսորոս ամս . խգ : եւ զօրս գումարեալ՝ գայր առնոյր գերի զհրէայս եւ զփիւնիկեցիս եւ զասորիս : Եւ զի այսու եւս եբրայեցւոց գրոցն միաբան է բազմավէպն , չեն ինչ պէտք բազում բանից :

Sardanapallus sent an army to the assistance of Astyages, the satrap of the Medes, and accepted Amyïtis, the daughter of Astyages, as the bride of his son Nebuchadnezzar. Then Nebuchadnezzar became king for 43 years. After gathering an army, he attacked the Jews, Phoenicians and Syrians, whom he took away as captives. I do not need to give a long explanation to prove that Polyhistor agrees with the Hebrew scriptures in this matter also.

Եւ յետ նաբուկոդրոսսորայ թագաւորեաց որդի նորա ամիղմորուդոքոս՝ ամս . ժբ : զոր եբրայեցւոց պատմութիւնն իլմարուդոքոս անուանէ : Եւ յետ նորա՝ բազմավեպն ասէ , թէ թագաւորեաց քաղդեացւոց նէգլիսարոս՝ ամս . դ : եւ ապա նաբոդենոս՝ ամս էժ : Առ որով կիւրոս կամբիւսեայ զօրաժողով եղեւ ՚ի վերայ երկրին բաբելացւոց : Որում ՚ի դիմի հարաւ նաբոդեանոս , եւ մատնեալ ՚ի պարտութիւն՝ լինէր փախստական .

After Nebuchadnezzar, his son Amilmarudoch became king for 12 years. He is called Evilmerodach in the Hebrew histories. Polyhistor says that after him, Neglissar ruled the Chaldaeans for 4 years, and then Nabonidus for 17 years. In his reign, Cyrus the son of Cambyses led an army against the land of the Babylonians. Nabonidus met him [in battle], but was defeated and put to flight.

եւ թագաւորէր բաբէղոնի կիւրոս ամս . թ :

Then Cyrus became king of Babylon, for 9 years

Ապա ՚ի դաաս դաշտի յայլ ճակատ մտեալ վախճանէր : Յետ որոյ կամբիւսէս թագաւորէ ամս . ը :

After Cyrus died in another battle on the (?) plain of the Dahae, Cambyses became king, for 8 years

եւ ապա դարեհ . ամս լզ :

Then Dareius, for 36 years

Յետ որոյ քսեքսէս , եւ այլ եւս պարցից թագաւորք :

After Dareius came Xerxes and the other Persian kings

Եւ արդ՝ զքալդէացւոց թագաւորնութեանէն՝ որպէս համառօտիւք մի ըստ միոջէ բերոսոս աւանդէ , նոյնպէս եւ զնոյն եւ բազմավէպն վիպագրէ : Որուք յայտ իսկ է , թէ նաբուքոդոնոսոր գումարեաց զօրս , եւ առ զհրէայս . եւ ՚ի սմանէ մինչեւ ցկիւրոս պարսից թագաւոր եօթանասնամեայ ժամանակ ժողովի : էւ եբրայեցւոց պատութիւնն սոցին միաբանէ , թէ հ . ամ եղեն ՚ի գերութեանն , յառաջնմէ ամէն նաբուքոդոնոսորայ՝ գերութեանն հրէից համարեալ՝ մինչեւ ցկիւրոս պարսից թագաւոր : (46)

Just as Berossus gives a brief account of each of the Chaldaean kings, so Polyhistor describes them in the same manner. From what he says, it is clear that Nebuchadnezzar led an army against the Jews and conquered them. From Nebuchadnezzar until Cyrus the king of the Persians, there is period of 70 years. (31) The Hebrew histories agree with this, and state that the Jews were in captivity for 70 years, calculating from the first year of the reign of Nebuchadnezzar up until Cyrus the king of the Persians.

Զսոյն եւ աբիդենոս միաբան սոցին ՚ի քաղդէացւոց պատմութեանն յայտ արնէ . քանզի եւ նա հանդոյն բազամավիպին՝ պատմէ զայս :

Abydenus, whose account is similar to Polyhistor (?) in most respects, writes as follows in his History of the Chaldaeans.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=c265281b-0a42-11e6-98cc-0050569f23b2

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display