You are here: BP HOME > PT > Khuddakanikāya: Paṭisambhidāmagga II > fulltext
Khuddakanikāya: Paṭisambhidāmagga II

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages
Choose display
  • Enable images
  • Enable footnotes
    • Show all footnotes
    • Minimize footnotes
Search-help
Choose specific texts..
    Click to Expand/Collapse Option Complete text
Click to Expand/Collapse OptionMAHĀVAGGA
Click to Expand/Collapse OptionYUGANANDHAVAGGO
Click to Expand/Collapse OptionPAÑÑĀVAGGO
(159) II,VII. YUGANANDHAVAGGE DHAMMACAKKAKATHĀ 
Paṭis_II,VII.1: EVAṂ me sutaṃ. 
Ekaṃ samayaṃ Bhagavā Bārāṇasiyaṃ viharati . . . pe . . . iti h’ idaṃ {āyasmato} Koṇḍaññassa ‘Aññātakoṇḍañño’ tveva nāmaṃ ahosi. 
‘Idaṃ dukkhaṃ ariyasaccan’ ti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. 
‘Cakkhuṃ udapādīti'. 
Ken’ aṭṭhena? 
‘Ñāṇaṃ udapādīti'. 
Ken’ aṭṭhena? 
‘Paññā udapādīti'. 
Ken’ aṭṭhena? 
‘Vijjā udapādīti'. 
Ken’ aṭṭhena? 
‘Āloko udapādīti'. 
Ken’ aṭṭhena? 
‘Cakkhuṃ udapādīti'. 
Dassanaṭṭhena. ‘{Ñāṇaṃ} udapādīti'. 
Ñātaṭṭhena. 
‘Paññā udapādīti'. 
Pajānanaṭṭhena. 
‘Vijjā udapādīti'. 
Paṭivedhaṭṭhena. 
‘Āloko udapādīti'. 
Obhāsaṭṭhena. 
Cakkhuṃ dhammo dassanaṭṭho attho, ñāṇaṃ dhammo ñātaṭṭho attho, paññā dhammo pajānanaṭṭho attho, vijjā dhammo paṭivedhaṭṭho attho, āloko dhammo obhāsaṭṭho attho, ime pañca dhammā pañca atthā dukkhavatthukā saccavatthukā saccārammaṇā saccagocarā saccasaṅgahitā saccapariyāpannā sacce samudāgatā sacce ṭhitā sacce patiṭṭhitā. 
Paṭis_II,VII.2: ‘Dhammacakkan’ ti. 
Ken’ aṭṭhena dhammacakkaṃ? 
‘Dhammañ ca pavatteti cakkañ cāti’ dhammacakkaṃ, 
‘cakkañ ca pavatteti dhammañ cāti’ dhammacakkaṃ, 
‘dhammena pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dhammacariyāya pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dhamme ṭhito pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dhamme patiṭṭhito pavattetīti' dhammacakkaṃ, ‘dhamme patiṭṭhāpento pavattetīti' dhammacakkaṃ, ‘dhamme vasippatto pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dhamme vasiṃ pāpento pavattetīti’ dhamma-(160)cakkaṃ, ‘dhamme pāramippatto pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dhamme pāramiṃ pāpento pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dhamme vesārajjappatto pavattetīti’ dhammacakkaṃ, dhamme vesārajjaṃ pāpento pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dhammaṃ sakkaronto pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dhammaṃ garukaronto pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dhammaṃ mānento pavattetīti’ dhammacakkaṃ. 
‘dhammaṃ pūjento pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dhammaṃ apacāyamāno pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dhammaddhajo pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dhammaketuṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dhammādhipateyyo pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘taṃ kho pana dhammacakkaṃ appaṭivattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā Mārena vā Brahmunā vā kenaci vā lokasmin’ ti dhammacakkaṃ. 
‘Saddhindriyaṃ dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti' dhammacakkaṃ, ‘viriyindriyaṃ dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘satindriyaṃ dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘samādhindriyaṃ dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ. 
‘paññindriyaṃ dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti' dhammacakkaṃ; ‘saddhābalaṃ dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘viriyabalaṃ dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘satibalaṃ dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, 
‘samādhibalaṃ dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti' dhammacakkaṃ, ‘paññābalaṃ dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ; ‘satisambojjhaṅgo dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dhammavicayasambojjhaṅgo dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti' dhammacakkaṃ, ‘viriyasambojjhaṅgo dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘pītisambojjhaṅgo dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, 
‘passaddhisambojjhaṅgo dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘samādhisambojjhaṅgo dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘upekkhā-(161)sambojjhaṅgo dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ; ‘sammādiṭṭhi dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘sammāsaṅkappo dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘sammāvācā dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, 
‘sammākammanto dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti' dhammacakkaṃ, ‘sammā-ājīvo dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘sammāvāyāmo dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘sammāsati dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, 
‘sammāsamādhi dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti' dhammacakkaṃ. 
‘Ādhipateyyaṭṭhena indriyā dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘akampiyaṭṭhena balā dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, 
‘niyyānaṭṭhena bojjhaṅgā dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘hetuṭṭhena maggo dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘upaṭṭhānaṭṭhena satipaṭṭhānā dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘padahanaṭṭhena sammappadhānā dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, 
‘ijjhanaṭṭhena iddhipādā dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘tathaṭṭhena saccā dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ; ‘avikkhepaṭṭhena samatho dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti' dhammacakkaṃ, ‘anupassanaṭṭhena vipassanā dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘ekarasaṭṭhena samathavipassanā dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘anativattanaṭṭhena yuganandhaṃ dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ; 
‘saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘avikkhepaṭṭhena cittavisuddhi dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘dassanaṭṭhena diṭṭhivisuddhi dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ; ‘muttaṭṭhena vimokkho dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘paṭivedhaṭṭhena vijjā dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘pariccāgaṭṭhena vimutti (162) dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, 
‘samucchedaṭṭhena khaye ñāṇaṃ dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘paṭippassaddhaṭṭhena anuppāde ñāṇaṃ dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ. 
‘Chando mūlaṭṭhena dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘manasikāro samuṭṭhānaṭṭhena dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, 
‘phasso samodhānaṭṭhena dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘vedanā samosaraṇaṭṭhena dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, 
‘samādhi pamukkhaṭṭhena dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘sati ādhipateyyaṭṭhena dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘pañña tatuttaraṭṭhena dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti' dhammacakkaṃ, ‘vimutti sāraṭṭhena dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ, ‘amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ. 
Paṭis_II,VII.3: Taṃ kho pan’ idaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ pariññeyyan ti . . . pe . . . pariññātan ti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi . . . pe . . . āloko udapādi. 
‘Cakkhuṃ udapadīti'. 
Ken’ aṭṭhena? 
. . . pe . . . ‘āloko udapādīti'. 
Ken’ aṭṭhena? 
‘Cakkhuṃ udapādīti'. 
Dassanaṭṭhena . . . pe . . . ‘āloko udapādīti'. 
Obhāsaṭṭhena. 
Cakkhuṃ dhammo dassanaṭṭho attho . . . pe . . . āloko dhammo obhāsaṭṭho attho, ime pañca dhammā pañca atthā dukkhavatthukā saccavatthukā . . . pe . . . sacce patiṭṭhitā. 
‘Dhammacakkan’ ti. 
Ken’ aṭṭhena dhammacakkaṃ? 
‘Dhammañ ca pavatteti cakkañ cāti’ dhammacakkaṃ . . . pe . . . ‘amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ. 
Paṭis_II,VII.4: ‘Idaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasaccan’ ti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi . . . pe . . . āloko udapādi. 
Taṃ kho pan’ idaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasaccaṃ pahātabban ti . . . pe . . . pahīnan ti pubbe (163) ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi . . . pe . . . āloko udapādi. 
‘Cakkhuṃ udapādīti'. 
Ken’ aṭṭhena? 
. . . pe . . . ‘āloko udapādīti'. 
Ken’ aṭṭhena? 
‘Cakkhuṃ udapādīti'. 
Dassanaṭṭhena . . . pe . . . ‘āloko udapādīti'. 
Obhāsaṭṭhena. 
Cakkhuṃ dhammo dassanaṭṭho attho . . . pe . . .āloko dhammo obhāsaṭṭho attho, ime pañca dhammā pañca atthā samudayavatthukā saccavatthukā . . . pe . . . nirodhavatthukā saccavatthukā . . . pe . . . maggavatthukā saccavatthukā saccārammaṇā . . . pe . . . sacce patiṭṭhitā. 
‘Dhammacakkan’ ti. 
Ken’ aṭṭhena dhammacakkaṃ? 
‘Dhammañ ca pavatteti cakkañ cāti’ dhammacakkaṃ . . . pe . . . ‘amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ. 
Paṭis_II,VII.5: ‘Ayaṃ kāye kāyānupassanā’ ti me Bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi . . . pe . . . āloko udapādi. 
Sā kho panāyaṃ kāye kāyānupassanā bhāvetabbā ti me Bhikkhave . . . pe . . . bhāvitā ti me Bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi . . . pe . . . āloko udapādi. 
‘Ayaṃ vedanāsu . . . pe . . . ayaṃ citte . . . pe . . . ayaṃ dhammesu dhammānupassanā' ti me Bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi . . . pe . . . āloko udapādi. 
Sā kho panāyaṃ dhammesu dhammānupassanā bhāvetabbā ti me Bhikkhave . . . pe . . . bhāvitā ti me Bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi . . . pe . . . āloko udapādi. 
‘Ayaṃ kāye kāyānupassanā’ ti . . . pe . . . āloko udapādi. 
‘Cakkhuṃ udapādīti'. 
Ken’ aṭṭhena? 
. . . pe . . . ‘Āloko udapādīti'. 
Ken’ aṭṭhena? 
‘Cakkhuṃ udapādīti'. 
Dassanaṭṭhena . . . pe . . . ‘Āloko udapādīti'. 
Obhāsatthena. 
Cakkhuṃ dhammo dassanaṭṭho attho . . . pe . . . āloko dhammo obhāsaṭṭho attho, ime pañca dhammā pañca atthā kāyavatthukā satipaṭṭhānavatthukā . . . pe . . . vedanāvatthukā satipaṭṭhānavatthukā . . . pe . . . cittavatthukā satipaṭṭhānavatthukā . . . pe . . . dhammavatthukā satipaṭṭhānavatthukā satipaṭṭhānārammaṇā . . . pe . . . satipaṭṭhāne patiṭṭhitā. 
‘Dhammacakkan’ ti. 
Ken’ aṭṭhena dhammacakkaṃ? 
‘Dhammañ ca pavatteti cakkañ cāti' (164) dhammacakkaṃ . . . pe . . . ‘amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ. 
Paṭis_II,VII.6: ‘Ayaṃ chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo’ ti me Bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi . . . pe . . . āloko udapādi. 
So kho panāyaṃ chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo bhāvetabbo ti me Bhikkhave . . . pe . . . āloko udapādi. 
‘Ayaṃ viriyasamadhi- . . . pe . . . ayaṃ cittasamādhi- . . . pe . . . ayaṃ vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo’ ti me Bhikkhave . . . pe . . . āloko udapādi. 
So kho panāyaṃ vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo bhāvetabbo ti me Bhikkhave . . . pe . . . āloko udapādi. 
‘Ayaṃ chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo’ ti . . . pe . . . āloko udapādi. 
‘Cakkhuṃ udapādīti'. 
Ken’ aṭṭhena? 
. . . pe . . . ‘Āloko udapādīti'. 
Ken’ aṭṭhena? 
‘Cakkhuṃ udapādīti'. 
Dassanaṭṭheha . . . pe . . . ‘{Āloko} udapādīti'. 
Obhāsaṭṭhena. 
Cakkhuṃ dhammo dassanaṭṭho attho . . . pe . . . āloko dhammo obhāsaṭṭho attho, ime pañca dhammā pañca atthā chandavatthukā iddhipādavatthukā iddhipādārammaṇā . . . pe . . . iddhipāde patiṭṭhitā. 
‘Dhammacakkan’ ti. 
Ken' aṭṭhena dhammacakkaṃ? 
‘Dhammañ ca pavatteti cakkañ cāti’ dhammacakkaṃ . . . pe . . . ‘amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkaṃ. 
Ayaṃ {viriyasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato} iddhipādo ti . . . pe . . . āloko udapādi. 
‘Cakkhuṃ udapādīti'. 
Ken’ aṭṭhena? 
. . . pe . . . ‘Āloko udapādīti'? 
Ken' aṭṭhena? 
‘Cakkhuṃ udapādīti'. 
Dassanaṭṭhena . . . pe . . . ‘Āloko udapādīti'? 
Obhāsaṭṭhena. 
Cakkhuṃ dhammo dassanaṭṭho attho . . . pe . . . āloko dhammo obhāsaṭṭho attho, ime pañca dhammā pañca atthā viriyavatthukā iddhipādavatthukā . . . pe . . . cittavatthukā iddhipādavatthukā . . . pe . . . vīmaṃsāvatthukā iddhipādavatthukā iddhipādārammaṇā . . . pe . . . iddhipāde (165) patiṭṭhitā. 
‘Dhammacakkan’ ti. 
Ken’ aṭṭhena dhammacakkaṃ? 
‘Dhammañ ca pavatteti cakkañ cāti’ dhammacakkaṃ . . . pe . . . ‘amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti’ dhammacakkan ti. 
Dhammacakkakathā niṭṭhitā.