Bibliotheca Polyglotta

א. וְעַתָּה יִשְׂרָאֵל שְׁמַע אֶל הַחֻקִּים וְאֶל הַמִּשְׁפָּטִים אֲשֶׁר אָנֹכִי מְלַמֵּד אֶתְכֶם לַעֲשׂוֹת לְמַעַן תִּחְיוּ וּבָאתֶם וִירִשְׁתֶּם אֶת הָאָרֶץ אֲשֶׁר יְהֹוָה אֱלֹהֵי אֲבֹתֵיכֶם נֹתֵן לָכֶם:

καὶ νῦν Ισραηλ ἄκουε τῶν δικαιωμάτων καὶ τῶν κριμάτων ὅσα ἐγὼ διδάσκω ὑμᾶς σήμερον ποιεῖν ἵνα ζῆτε καὶ πολυπλασιασθῆτε καὶ εἰσελθόντες κληρονομήσητε τὴν γῆν ἣν κύριος ὁ θεὸς τῶν πατέρων ὑμῶν δίδωσιν ὑμῖν

1 ܡܸܟܹ̇ܝܠ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܫܡܲܥܘ ܢܵܡܘܿܣܹ̈ܐ ܘܕ݂ܝܼܢܹ̈ܐ ܕܡܲܠܸܦ ܐ̄ܢܵܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܝܵܘܡܵܢܵܐ ܠܡܸܥܒܲܕ݂ ܕܬܸܚܘܿܢ ܘܬܸܥܠܘܼܢ ܘܬܹܐܪܬ̇ܘܿܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܝܵܗܹ̇ܒ̣ ܠܟ݂ܘܿܢ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܐ ܕܐܲܒ̣ܵܗܲܝ̈ܟ̇ܘܿܢ.

Et nunc, Israël, audi præcepta et judicia, quæ ego doceo te: ut faciens ea, vivas, et ingrediens possideas terram, quam Dominus Deus patrum vestrorum daturus est vobis.

აწ გესმოდენ ისრაჱლსა სამართალი და მსჯავრი, რომელსა-ესე მე გასწავებ შენ დღესდღე ყოფად მაგისა, რათა სცხონდე და განსძლიერდე, შეხჳდე და დაიმკჳდრო ქუეყანაჲ იგი, რომელ-იგი უფალმან ღმერთმან მამათა შენთამან მოგცეს შენ.

1 Now therefore hearken, O Israel, unto the statutes and unto the judgments, which I teach you, for to do them, that ye may live, and go in and possess the land which the LORD God of your fathers giveth you.

ב. לֹא תֹסִפוּ עַל הַדָּבָר אֲשֶׁר אָנֹכִי מְצַוֶּה אֶתְכֶם וְלֹא תִגְרְעוּ מִמֶּנּוּ לִשְׁמֹר אֶת מִצְו‍ֹת יְהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם אֲשֶׁר אָנֹכִי מְצַוֶּה אֶתְכֶם:

οὐ προσθήσετε πρὸς τὸ ῥῆμα ὃ ἐγὼ ἐντέλλομαι ὑμῖν καὶ οὐκ ἀφελεῖτε ἀπ᾽ αὐτοῦ φυλάσσεσθε τὰς ἐντολὰς κυρίου τοῦ θεοῦ ὑμῶν ὅσα ἐγὼ ἐντέλλομαι ὑμῖν σήμερον

2 ܠܵܐ ܬܵܘܣܦܘܼܢ ܥܲܠ ܦܘܼܩܕܵܢܹ̈ܐ ܕܲܡܦܲܩܸܕ݂ ܐ̄ܢܵܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܘܠܵܐ ܬܒܲܨܪܘܼܢ ܡܸܢܹܗ ܐܸܠܵܐ ܛܲܪܘ ܦܘܼܩܕܵܢܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܕܲܡܦܲܩܸܕ݂ ܐ̄ܢܵܐ ܠܟ݂ܘܿܢ:

Non addetis ad verbum, quod vobis loquor, nec auferetis ex eo: custodite mandata Domini Dei vestri, quæ ego præcipio vobis.

არა შესძინო შენ სიტყუაჲ ერთი, რომელსა-ესე მე გამცნებ თქუენ და არცა დააკლოთ მაგას, არამედ დაიცვნე შენ მცნებანი უფლისა ღმრთისა შენისანი, რომელთა-ესე მე გამცნებ შენ დღესდღე.

2 Ye shall not add unto the word which I command you, neither shall ye diminish ought from it, that ye may keep the commandments of the LORD your God which I command you.

ג. עֵינֵיכֶם הָרֹאוֹת אֵת אֲשֶׁר עָשָׂה יְהֹוָה בְּבַעַל פְּעוֹר כִּי כָל הָאִישׁ אֲשֶׁר הָלַךְ אַחֲרֵי בַעַל פְּעוֹר הִשְׁמִידוֹ יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ מִקִּרְבֶּךָ:

οἱ ὀφθαλμοὶ ὑμῶν ἑωράκασιν πάντα ὅσα ἐποίησεν κύριος ὁ θεὸς ἡμῶν τῷ Βεελφεγωρ ὅτι πᾶς ἄνθρωπος ὅστις ἐπορεύθη ὀπίσω Βεελφεγωρ ἐξέτριψεν αὐτὸν κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν ἐξ ὑμῶν

3 ܥܲܝܢܲܝ̈ܟ̇ܘܿܢ ܚܙܲܝ̈ ܟܠܡܸܕܸ̇ܡ ܕܲܥܒܲܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܲܒ̣ܥܸܠܦܥܘܿܪ ܡܸܛܠ ܕܟ݂ܠ ܓܲܒ̣ܪܵܐ ܕܐܸܙܲܠ ܒܵܬܲܪ ܒܥܸܠ ܦܥܘܿܪ ܐܵܘܒ̇ܕܹܗ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܡ̣ܢ ܒܲܝܢܵܬ̣ܟ݂ܘܿܢ.

Oculi vestri viderunt omnia quæ fecit Dominus contra Beelphegor, quomodo contriverit omnes cultores ejus de medio vestri.

თუალნი თქუენნი ხედვიდეს, რაჲ-იგი უყო უფალმან ღმერთმან ბელფეგოს, რამეთუ ყოველი კაცი, რომელი შეუდგა ბელფეგორსა, აღჴოცა იგი უფალმან ღმერთმან თქუენმან საშოვლისაგან.

3 Your eyes have seen what the LORD did because of Baalpeor: for all the men that followed Baalpeor, the LORD thy God hath destroyed them from among you.

ד. וְאַתֶּם הַדְּבֵקִים בַּיהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם חַיִּים כֻּלְּכֶם הַיּוֹם:

ὑμεῖς δὲ οἱ προσκείμενοι κυρίῳ τῷ θεῷ ὑμῶν ζῆτε πάντες ἐν τῇ σήμερον

4 ܘܐܲܢ̄ܬ̇ܘܿܢ ܕܐܸܬ̣ܢܩܸܦܬ̇ܘܿܢ ܠܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܗܵܐ ܚܲܝܼܢ ܐܢ̄ܬ̇ܘܿܢ ܟܠܟ݂ܘܿܢ ܥܕܲܡܵܐ ܠܝܵܘܡܵܢܵܐ.

Vos autem qui adhæretis Domino Deo vestro, vivitis universi usque in præsentem diem.

თქუენ, ეგენი რომელ შეახლებულ ხართ უფალსა ღმერთსა თქუენსა, სცხონდეთ ვითარცა-ესე დღესდღე.

4 But ye that did cleave unto the LORD your God are alive every one of you this day.

ה. רְאֵה לִמַּדְתִּי אֶתְכֶם חֻקִּים וּמִשְׁפָּטִים כַּאֲשֶׁר צִוַּנִי יְהֹוָה אֱלֹהָי לַעֲשׂוֹת כֵּן בְּקֶרֶב הָאָרֶץ אֲשֶׁר אַתֶּם בָּאִים שָׁמָּה לְרִשְׁתָּהּ:

ἴδετε δέδειχα ὑμῖν δικαιώματα καὶ κρίσεις καθὰ ἐνετείλατό μοι κύριος ποιῆσαι οὕτως ἐν τῇ γῇ εἰς ἣν ὑμεῖς εἰσπορεύεσθε ἐκεῖ κληρονομεῖν αὐτήν

5 ܚܙܵܘ ܕܐܲܠܸܦܬ̇ܟ݂ܘܿܢ ܢܵܡܘܿܣܹ̈ܐ ܘܕ݂ܝܼܢܹ̈ܐ ܐܲܝܟܲܢܵܐ ܕܦܲܩܕܲܢܝ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܝ ܕܬܸܥܒ̇ܕ݂ܘܿܢ ܐܸܢܘܿܢ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܥܵܐܠܝܼܢ ܐܲܢ̄ܬ̇ܘܿܢ ܠܵܗ̇ ܠܡܹܐܪܬܵܗ̇.

Scitis quod docuerim vos præcepta atque justitias, sicut mandavit mihi Dominus Deus meus: sic facietis ea in terra, quam possessuri estis:

იგულეთ, აჰა, ესერა, მიგეც თქუენ სამართალი და მსჯავრი, ვითარცა მამცნო მე უფალმან ღმერთმან ჩემმან, რათა ჰყოთ თქუენ იგი ქუეყანასა მას, რომელსა შეხუალთ დამკჳდრებად მუნ.

5 Behold, I have taught you statutes and judgments, even as the LORD my God commanded me, that ye should do so in the land whither ye go to possess it.

ו. וּשְׁמַרְתֶּם וַעֲשִׂיתֶם כִּי הִוא חָכְמַתְכֶם וּבִינַתְכֶם לְעֵינֵי הָעַמִּים אֲשֶׁר יִשְׁמְעוּן אֵת כָּל הַחֻקִּים הָאֵלֶּה וְאָמְרוּ רַק עַם חָכָם וְנָבוֹן הַגּוֹי הַגָּדוֹל הַזֶּה:

καὶ φυλάξεσθε καὶ ποιήσετε ὅτι αὕτη ἡ σοφία ὑμῶν καὶ ἡ σύνεσις ἐναντίον πάντων τῶν ἐθνῶν ὅσοι ἐὰν ἀκούσωσιν πάντα τὰ δικαιώματα ταῦτα καὶ ἐροῦσιν ἰδοὺ λαὸς σοφὸς καὶ ἐπιστήμων τὸ ἔθνος τὸ μέγα τοῦτο

6 ܘܬܸܛܪܘܼܢ ܘܬܸܥܒ̇ܕ݂ܘܼܢ ܐܸܢܘܿܢ ܕܗܝ̤ ܗ̄ܝܼ ܚܸܟ݂ܡܲܬ̣ܟ݂ܘܿܢ ܘܣܘܼܟܵܠܟ݂ܘܿܢ ܠܥܹܝܢ ܥܲܡܡܹ̈ܐ ܕܢܸܫܡܥܘܼܢ ܗܵܠܹܝܢ ܟܠܗܘܿܢ ܢܵܡܘܿܣܹ̈ܐ ܘܢܹܐܡܪܘܼܢ ܕܚܲܟ̇ܝܼܡ ܗ̄ܘ̣ ܘܣܲܟ̇ܘܼܠܬ̣ܵܢ ܥܲܡܵܐ ܗܵܢܵܐ ܪܲܒܵܐ.

et observabitis et implebitis opere. Hæc est enim vestra sapientia, et intellectus coram populis, ut audientes universa præcepta hæc, dicant: En populus sapiens et intelligens, gens magna.

დაცვად მცნებათა მათ და ყოფად ამისა, რამეთუ ესე არს სიბრძნე და მეცნიერებაჲ თქუენდა, წინაშე ყოველთა წარმართთა, რომელთა ესმოდის ყოველი სამართალი ესე თქუენი. აჰა, ესერა, ერი ბრძენი და მეცნიერი ნათესავი დიდი,

6 Keep therefore and do them; for this is your wisdom and your understanding in the sight of the nations, which shall hear all these statutes, and say, Surely this great nation is a wise and understanding people.

ז. כִּי מִי גוֹי גָּדוֹל אֲשֶׁר לוֹ אֱלֹהִים קְרֹבִים אֵלָיו כַּיהֹוָה אֱלֹהֵינוּ בְּכָל קָרְאֵנוּ אֵלָיו:

ὅτι ποῖον ἔθνος μέγα ᾧ ἐστιν αὐτῷ θεὸς ἐγγίζων αὐτοῖς ὡς κύριος ὁ θεὸς ἡμῶν ἐν πᾶσιν οἷς ἐὰν αὐτὸν ἐπικαλεσώμεθα

7 ܐܲܝܢܵܘ ܓܹܝܪ ܥܲܡܵܐ ܪܲܒܵܐ ܕܩܲܪܝܼܒ̣ ܠܹܗ ܐܲܠܵܗܹܗ ܐܲܝܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܲܢ ܒܟ݂ܠ ܕܩܵܪܹܝܢܲܢ ܠܹܗ.

Nec est alia natio tam grandis, quæ habeat deos appropinquantes sibi, sicut Deus noster adest cunctis obsecrationibus nostris.

რამეთუ რომელი არს ნათესავი დიდი, რომლისაჲმცა უფალი ღმერთი იყო მახლობელ მათა, ვითარცა უფალი ღმერთი ჩუენი მახლობელ არს ჩუენდა ყოველსავე ადგილსა, რომელსაცა ვხადოდით მას?

7 For what nation is there so great, who hath God so nigh unto them, as the LORD our God is in all things that we call upon him for?

ח. וּמִי גּוֹי גָּדוֹל אֲשֶׁר לוֹ חֻקִּים וּמִשְׁפָּטִים צַדִּיקִם כְּכֹל הַתּוֹרָה הַזֹּאת אֲשֶׁר אָנֹכִי נֹתֵן לִפְנֵיכֶם הַיּוֹם:

καὶ ποῖον ἔθνος μέγα ᾧ ἐστιν αὐτῷ δικαιώματα καὶ κρίματα δίκαια κατὰ πάντα τὸν νόμον τοῦτον ὃν ἐγὼ δίδωμι ἐνώπιον ὑμῶν σήμερον

8ܚ ܘܐܲܝܢܵܘ ܥܲܡܵܐ ܪܲܒܵܐ ܕܐܝܼܬ̣ ܠܹܗ ܢܵܡܘܿܣܹ̈ܐ ܘܕ݂ܝܼܢܹ̈ܐ ܙܲܕ̇ܝܼܩܹ̈ܐ ܐܲܝܟ݂ ܟܠܹܗ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܗܵܢܵܐ ܕܝܵܗܹ̇ܒ̣ ܐ̄ܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡܲܝܟ̇ܘܿܢ ܝܵܘܡܵܢܵܐ.

Quæ est enim alia gens sic inclyta, ut habeat cæremonias, justaque judicia, et universam legem, quam ego proponam hodie ante oculos vestros?

ანუ რომელი არს ნათესავი დიდი, რომლისა მიცემულ არს სამართალი და მშჯავრი მსგავსად ყოვლისა ამის შჯულისა, რომელ-ესე მე მიგეც თქუენ დღესდღე?

8 And what nation is there so great, that hath statutes and judgments so righteous as all this law, which I set before you this day?

ט. רַק הִשָּׁמֶר לְךָ וּשְׁמֹר נַפְשְׁךָ מְאֹד פֶּן תִּשְׁכַּח אֶת הַדְּבָרִים אֲשֶׁר רָאוּ עֵינֶיךָ וּפֶן יָסוּרוּ מִלְּבָבְךָ כֹּל יְמֵי חַיֶּיךָ וְהוֹדַעְתָּם לְבָנֶיךָ וְלִבְנֵי בָנֶיךָ:

πρόσεχε σεαυτῷ καὶ φύλαξον τὴν ψυχήν σου σφόδρα μὴ ἐπιλάθῃ πάντας τοὺς λόγους οὓς ἑωράκασιν οἱ ὀφθαλμοί σου καὶ μὴ ἀποστήτωσαν ἀπὸ τῆς καρδίας σου πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου καὶ συμβιβάσεις τοὺς υἱούς σου καὶ τοὺς υἱοὺς τῶν υἱῶν σου

9 ܒܲܠܚܘܿܕ݂ ܐܸܙܕܲܗ̄ܪܘ ܛܵܒ̣ ܘܛܲܪܘ ܢܲܦ̮ܫܵܬ̣̈ܟ݂ܘܿܢ ܕܠܵܐ ܬܸܛܥܘܿܢ ܟܠ ܦܸܬ̣ܓ̣ܵܡܹ̈ܐ ܕܲܚ̈ܙܲܝ ܥܲܝܢܲܝ̈ܟ̇ܘܿܢ ܘܠܵܐ ܢܸܥܒ̇ܪܘܼܢ ܡ̣ܢ ܠܸܒ̇ܟ݂ܘܿܢ ܟܠܗܘܿܢ ܝܵܘ̈ܡܲܝ ܚܲܝܲܝ̈ܟ̇ܘܿܢ ܘܐܵܘܕܲܥܘ ܐܸܢܘܿܢ ܠܲܒ̣ܢܲܝ̈ܟ̇ܘܿܢ ܘܠܲܒ̣̈ܢܲܝ ܒܢܲܝ̈ܟ̇ܘܿܢ.

Custodi igitur temetipsum, et animam tuam sollicite. Ne obliviscaris verborum, quæ viderunt oculi tui, et ne excidant de corde tuo cunctis diebus vitæ tuæ. Docebis ea filios ac nepotes tuos,

იგულე თავი შენი და დაიცევ სული შენი ფრიად, ნუ დაივიწყებ ყოველთა ამათ სიტყუათა, რომელ-ესე იხილეს თუალთა შენთა და ნუცა განიშორებ გულისაგან შენისა ყოველთა დღეთა ცხორებისა შენისათა, არამედ წურთილ ჰყვნე შვილნი შენნი და შვილნი შვილთა შენთანი.

9 Only take heed to thyself, and keep thy soul diligently, lest thou forget the things which thine eyes have seen, and lest they depart from thy heart all the days of thy life: but teach them thy sons, and thy sons' sons;

י. יוֹם אֲשֶׁר עָמַדְתָּ לִפְנֵי יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ בְּחֹרֵב בֶּאֱמֹר יְהֹוָה אֵלַי הַקְהֶל לִי אֶת הָעָם וְאַשְׁמִעֵם אֶת דְּבָרָי אֲשֶׁר יִלְמְדוּן לְיִרְאָה אֹתִי כָּל הַיָּמִים אֲשֶׁר הֵם חַיִּים עַל הָאֲדָמָה וְאֶת בְּנֵיהֶם יְלַמֵּדוּן:

ἡμέραν ἣν ἔστητε ἐναντίον κυρίου τοῦ θεοῦ ὑμῶν ἐν Χωρηβ τῇ ἡμέρᾳ τῆς ἐκκλησίας ὅτε εἶπεν κύριος πρός με ἐκκλησίασον πρός με τὸν λαόν καὶ ἀκουσάτωσαν τὰ ῥήματά μου ὅπως μάθωσιν φοβεῖσθαί με πάσας τὰς ἡμέρας ἃς αὐτοὶ ζῶσιν ἐπὶ τῆς γῆς καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτῶν διδάξωσιν

10 ܝܵܘܡܵܐ ܕܩܵܡܬ̇ܘܿܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܒܚܘܿܪܝܼܒ̣ ܟܲܕ݂ ܐܸܡܲܪ ܠܝܼ ܡܵܪܝܵܐ ܟܲܢܸܫ ܩܕ݂ܵܡܲܝ ܠܥܲܡܵܐ ܘܐܲܫܡܲܥ ܐܸܢܘܿܢ ܦܸܬ̣ܓ̣ܵܡܲܝ̈ ܘܢܹܐܠܦܘܿܢ ܠܡܸܕ݂ܚܲܠ ܩܕ݂ܵܡܲܝ ܟܠܗܘܿܢ ܝܵܘ̈ܡܵܬ̣ܵܐ ܕܚܲܝܼܢ ܒܐܲܪܥܵܐ ܘܠܲܒ̣̈ܢܲܝܗܘܿܢ ܢܲܠܦܘܼܢ.

a die in quo stetisti coram Domino Deo tuo in Horeb, quando Dominus locutus est mihi, dicens: Congrega ad me populum, ut audiant sermones meos, et discant timere me omni tempore quo vivunt in terra, doceantque filios suos.

დღესა მას, რომელსა-იგი წარსდეგით თქუენ წინაშე უფლისა ღმრთისა თქუენისა ქორებს, რამეთუ მეტყოდა მე უფალი და მრქუა: შემოკრიბე ერი ეგე ჩემ წინაშე და ისმინნეს სიტყუანი ჩემნი და შეისწაონ შიში ჩემი ყოველთა დღეთა ცხორებისა მათისათა, რავდენცა ცხონდენ ქუეყანასა ზედა, და ასწაონ შვილთაცა მათთა.

10 Specially the day that thou stoodest before the LORD thy God in Horeb, when the LORD said unto me, Gather me the people together, and I will make them hear my words, that they may learn to fear me all the days that they shall live upon the earth, and that they may teach their children.

יא. וַתִּקְרְבוּן וַתַּעַמְדוּן תַּחַת הָהָר וְהָהָר בֹּעֵר בָּאֵשׁ עַד לֵב הַשָּׁמַיִם חשֶׁךְ עָנָן וַעֲרָפֶל:

καὶ προσήλθετε καὶ ἔστητε ὑπὸ τὸ ὄρος καὶ τὸ ὄρος ἐκαίετο πυρὶ ἕως τοῦ οὐρανοῦ σκότος γνόφος θύελλα φωνὴ μεγάλη

11 ܘܲܩܪܸܒ̣ܬ̇ܘܿܢ ܘܩܵܡܬ̇ܘܿܢ ܒܲܫ̈ܦܘܿܠܲܝ ܛܘܼܪܵܐ ܘܛܘܼܪܵܐ ܡܸܬ̣ܓܵܘܙܲܠ ܗ̄ܘ̣ܵܐ ܒܢܘܼܪܵܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܠܸܒܵܐ ܕܲܫܡܲܝܵܐ ܘܚܸܫܘܿܟ݂ܵܐ ܘܲܥܢܵܢܵܐ ܘܥܲܪܦܠܵܐ.

Et accessistis ad radices montis, qui ardebat usque ad cælum: erantque in eo tenebræ, et nubes, et caligo.

და მოჰკერბით და დასდეგით წინაშე მთასა მას და მთა იგი აღჭურვილი აღატყდებოდა ცეცხლითა ვიდრე ცადმდე და ბნელი ჴშირი ნისლისა და არმურისაჲ და ჴმაჲ ბრძანებისა უფლისაჲ.

11 And ye came near and stood under the mountain; and the mountain burned with fire unto the midst of heaven, with darkness, clouds, and thick darkness.

יב. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֲלֵיכֶם מִתּוֹךְ הָאֵשׁ קוֹל דְּבָרִים אַתֶּם שֹׁמְעִים וּתְמוּנָה אֵינְכֶם רֹאִים זוּלָתִי קוֹל:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς ὑμᾶς ἐκ μέσου τοῦ πυρός φωνὴν ῥημάτων ὑμεῖς ἠκούσατε καὶ ὁμοίωμα οὐκ εἴδετε ἀλλ᾽ ἢ φωνήν

12 ܘܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡܟ݂ܘܿܢ ܒܛܘܼܪܵܐ ܡ̣ܢ ܓܵܘ ܢܘܼܪܵܐ ܩܵܠܵܐ ܕܡܲܡܠܠܵܐ ܫܵܡܥܝܼܢ ܗ̄ܘܲܝܬ̇ܘܿܢ ܘܲܕ݂ܡܘܼܬ̣ܵܐ ܠܵܐ ܚܵܙܹ̇ܝܢ ܗ̄ܘܲܝܬ̇ܘܿܢ ܐܸܠܵܐ ܐܸܢ ܩܵܠܵܐ ܒܲܠܚܘܿܕ݂.

Locutusque est Dominus ad vos de medio ignis. Vocem verborum ejus audistis, et formam penitus non vidistis.

გეტყოდა თქუენ უფალი მიერ მთით შორის ცეცხლსა მას, რომლისა ჴმაჲ სიტყუათა მისთაჲ გესმოდა თქუენ, ხოლო ქმნულებასა არა ხედევდით.

12 And the LORD spake unto you out of the midst of the fire: ye heard the voice of the words, but saw no similitude; only ye heard a voice.

יג. וַיַּגֵּד לָכֶם אֶת בְּרִיתוֹ אֲשֶׁר צִוָּה אֶתְכֶם לַעֲשׂוֹת עֲשֶׂרֶת הַדְּבָרִים וַיִּכְתְּבֵם עַל שְׁנֵי לֻחוֹת אֲבָנִים:

καὶ ἀνήγγειλεν ὑμῖν τὴν διαθήκην αὐτοῦ ἣν ἐνετείλατο ὑμῖν ποιεῖν τὰ δέκα ῥήματα καὶ ἔγραψεν αὐτὰ ἐπὶ δύο πλάκας λιθίνας

13 ܘܚܵܘܝܼܟ݂ܘܿܢ ܩܝܵܡܹܗ ܘܦܲܩܸܕ݂ܟ݂ܘܿܢ ܕܬܸܥܒ̇ܕ݂ܘܼܢ ܥܸܣܪܵܐ ܦܸܬ̣ܵܡ̈ܝܼܢ ܘܲܟ݂ܬܲܒ̣ ܐܸܢܘܿܢ ܥܲܠ ܬܲܪܬܹ̇ܝܢ ܠܘܼܚܹ̈ܐ ܕܟܹܐܦܵܐ.

Et ostendit vobis pactum suum, quod præcepit ut faceretis, et decem verba, quæ scripsit in duabus tabulis lapideis.

და გითხრობდა თქუენ მცნებათა მათ, რომელ-იგი გამცნო თქუენ ყოფად მისა და მოგცნა თქუენ ათნი იგი მცნებანი შჯულისანი დაწერილნი ორთა ზედა ფიცართა ქვისათა.

13 And he declared unto you his covenant, which he commanded you to perform, even ten commandments; and he wrote them upon two tables of stone.

יד. וְאֹתִי צִוָּה יְהֹוָה בָּעֵת הַהִוא לְלַמֵּד אֶתְכֶם חֻקִּים וּמִשְׁפָּטִים לַעֲשׂתְכֶם אֹתָם בָּאָרֶץ אֲשֶׁר אַתֶּם עֹבְרִים שָׁמָּה לְרִשְׁתָּהּ:

καὶ ἐμοὶ ἐνετείλατο κύριος ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ διδάξαι ὑμᾶς δικαιώματα καὶ κρίσεις ποιεῖν αὐτὰ ὑμᾶς ἐπὶ τῆς γῆς εἰς ἣν ὑμεῖς εἰσπορεύεσθε ἐκεῖ κληρονομεῖν αὐτήν

14 ܘܠܝܼ ܦܲܩܕܲܢܝ ܡܵܪܝܵܐ ܒܙܲܒ̣ܢܵܐ ܗܵܘ̇ ܕܐܲܠܸܦܟ݂ܘܿܢ ܢܵܡܘܿܣܹ̈ܐ ܘܕ݂ܝܼܢܹ̈ܐ ܕܬܸܥ̇ܕ݂ܘܼܢ ܐܸܢܘܿܢ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܥܵܒ̣ܪܝܼܢ ܐ̄ܢܬ̇ܘܿܢ ܠܬܲܡܵܢ ܠܡܹܐܪܬܵܗ̇:

Mihique mandavit in illo tempore ut docerem vos cæremonias et judicia, quæ facere deberetis in terra, quam possessuri estis.

და მამცნო მე უფალმან მას ჟამსა შინა სწავლად თქუენდა სამართალი და მშჯავრი, რათა ვყო იგი ქუეყანასა მას, რომელსა შეხუალთ თქუენ.

14 And the LORD commanded me at that time to teach you statutes and judgments, that ye might do them in the land whither ye go over to possess it.

טו. וְנִשְׁמַרְתֶּם מְאֹד לְנַפְשֹׁתֵיכֶם כִּי לֹא רְאִיתֶם כָּל תְּמוּנָה בְּיוֹם דִּבֶּר יְהֹוָה אֲלֵיכֶם בְּחֹרֵב מִתּוֹךְ הָאֵשׁ:

καὶ φυλάξεσθε σφόδρα τὰς ψυχὰς ὑμῶν ὅτι οὐκ εἴδετε ὁμοίωμα ἐν τῇ ἡμέρᾳ ᾗ ἐλάλησεν κύριος πρὸς ὑμᾶς ἐν Χωρηβ ἐν τῷ ὄρει ἐκ μέσου τοῦ πυρός

15 ܐܸܙܕܲܗ̄ܪܘ ܛܵܒ̣ ܒܢܲܦ̮ܫܟ݂ܘܿܢ ܡܸܛܠ ܕܠܵܐ ܚܙܲܝܬ̇ܘܿܢ ܕܡܘܼܬ̣ܵܐ ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܡܲܠܸܠ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡܟ݂ܘܿܢ ܒܚܘܿܪܝܼܒ̣ ܡ̣ܢ ܓܵܘ ܢܘܼܪܵܐ.

Custodite igitur sollicite animas vestras. Non vidistis aliquam similitudinem in die, qua locutus est vobis Dominus in Horeb de medio ignis:

ეკრძალენით თავთა თქუენთა, რამეთუ ხატი ქმნულებისაჲ არა იხილოთ თქუენ დღესა მას, რომელსა გეტყოდა თქუენ უფალი ღმერთი მთასა მას ქორებსა შორის ცეცხლსა მას.

15 Take ye therefore good heed unto yourselves; for ye saw no manner of similitude on the day that the LORD spake unto you in Horeb out of the midst of the fire:

טז. פֶּן תַּשְׁחִתוּן וַעֲשִׂיתֶם לָכֶם פֶּסֶל תְּמוּנַת כָּל סָמֶל תַּבְנִית זָכָר אוֹ נְקֵבָה:

μὴ ἀνομήσητε καὶ ποιήσητε ὑμῖν ἑαυτοῖς γλυπτὸν ὁμοίωμα πᾶσαν εἰκόνα ὁμοίωμα ἀρσενικοῦ ἢ θηλυκοῦ

16 ܕܠܵܐ ܬܚܲܒ̇ܠܘܼܢ ܘܬܸܥ̇ܕ݂ܘܼܢ ܠܟ݂ܘܿܢ ܨܲܠܡܹ̈ܐ ܘܕܸܡ̈ܘܵܬ̣ܵܐ ܕܟ݂ܠ ܓܢܸܣ ܕܡܘܼܬ̣ܵܐ ܕܕܸܟ݂ܪܵܐ ܐܵܘ ܕܢܸܩܒ̇ܬ̣ܵܐ.

ne forte decepti faciatis vobis sculptam similitudinem, aut imaginem masculi vel feminæ:

და თქუა, ვითარმედ: ნუ ურჩულოებთ, ნუცა იქმთ თავისა თქუენისა კერპთა გამოქანდაკებულთა მსგავსად ხატისა მამლისა გინა დედლისა,

16 Lest ye corrupt yourselves, and make you a graven image, the similitude of any figure, the likeness of male or female,

יז. תַּבְנִית כָּל בְּהֵמָה אֲשֶׁר בָּאָרֶץ תַּבְנִית כָּל צִפּוֹר כָּנָף אֲשֶׁר תָּעוּף בַּשָּׁמָיִם:

ὁμοίωμα παντὸς κτήνους τῶν ὄντων ἐπὶ τῆς γῆς ὁμοίωμα παντὸς ὀρνέου πτερωτοῦ ὃ πέταται ὑπὸ τὸν οὐρανόν

17 ܕܡܘܼܬ̣ܵܐ ܕܟ݂ܠ ܒܥܝܼܪܵܐ ܕܐܝܼܬ̣ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܡܘܼܬ̣ܵܐ ܕܟ݂ܠ ܦܵܪܲܚܬ̣ܵܐ ܕܓܸܦܵܐ ܕܦܵܪܚܵܐ ܒܲܫܡܲܝܵܐ.

similitudinem omnium jumentorum, quæ sunt super terram, vel avium sub cælo volantium,

გინა თუ მსგავსად ყოვლისავე საცხოვრისა, რომელ-რა არს ქუეყანასა ზედა, ანუ თუ მსგავსად ყოვლისა მფრინველისა ფრთოვანისა, რომელი ფრინავს ცასა ქუეშე,

17 The likeness of any beast that is on the earth, the likeness of any winged fowl that flieth in the air,

יח. תַּבְנִית כָּל רֹמֵשׂ בַּאֲדָמָה תַּבְנִית כָּל דָּגָה אֲשֶׁר בַּמַּיִם מִתַּחַת לָאָרֶץ:

ὁμοίωμα παντὸς ἑρπετοῦ ὃ ἕρπει ἐπὶ τῆς γῆς ὁμοίωμα παντὸς ἰχθύος ὅσα ἐστὶν ἐν τοῖς ὕδασιν ὑποκάτω τῆς γῆς

18 ܕܡܘܼܬ̣ܵܐ ܕܟ݂ܠ ܪ̈ܲܚܫܵܐ ܕܐܲܪܥܵܐ ܕܡܘܼܬ̣ܵܐ ܕܟ݂ܠ ܢܘܼܢܹ̈ܐ ܕܲܒ̣ܝܲܡܵܐ ܕܲܠܬܲܚܬ̇ ܡ̣ܢ ܐܲܪܥܵܐ.

atque reptilium, quæ moventur in terra, sive piscium qui sub terra morantur in aquis:

ანუ მსგავსად ყოვლისავე ქუეწარმძრომელისა, რომელი ძურების პირსა ზედა ქუეყანისსა, ანუ მსგავსად ყოვლისავე მცურვალისა, რომელი ცურავს წყალთა შინა ქუეყანასა ქუეშე.

18 The likeness of any thing that creepeth on the ground, the likeness of any fish that is in the waters beneath the earth:

יט. וּפֶן תִּשָּׂא עֵינֶיךָ הַשָּׁמַיְמָה וְרָאִיתָ אֶת הַשֶּׁמֶשׁ וְאֶת הַיָּרֵחַ וְאֶת הַכּוֹכָבִים כֹּל צְבָא הַשָּׁמַיִם וְנִדַּחְתָּ וְהִשְׁתַּחֲוִיתָ לָהֶם וַעֲבַדְתָּם אֲשֶׁר חָלַק יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ אֹתָם לְכֹל הָעַמִּים תַּחַת כָּל הַשָּׁמָיִם:

καὶ μὴ ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἰδὼν τὸν ἥλιον καὶ τὴν σελήνην καὶ τοὺς ἀστέρας καὶ πάντα τὸν κόσμον τοῦ οὐρανοῦ πλανηθεὶς προσκυνήσῃς αὐτοῖς καὶ λατρεύσῃς αὐτοῖς ἃ ἀπένειμεν κύριος ὁ θεός σου αὐτὰ πᾶσιν τοῖς ἔθνεσιν τοῖς ὑποκάτω τοῦ οὐρανοῦ

19 ܘܲܕ݂ܠܵܐ ܬܪܝܼܡܘܼܢ ܥܲܝܢܲܝ̈ܟ̇ܘܿܢ ܠܲܫܡܲܝܵܐ ܘܬܸܚܙܘܿܢ ܫܸܡܫܵܐ ܘܣܲܗܪܵܐ ܘܟ݂ܵܘܟ̇ܒܹ̈ܐ ܘܟ݂ܠܗܘܿܢ ܚܲܝ̈ܠܵܘܵܬ̣ܵܐ ܕܲܫܡܲܝܵܐ. ܘܬܸܛܥܘܿܢ ܘܬܸܣܓ̇ܕ݂ܘܼܢ ܠܗܘܿܢ ܘܬܸܦܠܚܘܼܢ ܐܸܢܘܿܢ ܕܦܲܠܸܓ̣ ܐܸܢܘܿܢ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܠܟ݂ܠܗܘܿܢ ܥܲܡܡܹ̈ܐ ܕܲܬ̣ܚܹܝܬ̣ ܫܡܲܝܵܐ.

ne forte elevatis oculis ad cælum, videas solem et lunam, et omnia astra cæli, et errore deceptus adores ea, et colas quæ creavit Dominus Deus tuus in ministerium cunctis gentibus, quæ sub cælo sunt.

ნუცა აღიხილავ ზეცად, რათა არა რაჟამს იხილო მზე, გინა თუ მთოვარე და ვარსკულავნი, ანუ თუ ყოველი სამკაული ცათა, და შესცთე თაყუანის-ცემად, ანუ მსახურებდე მათ, რომელ-იგი განგაშორნა თქუენგან უფალმან ღმერთმან თქუენმან და მისცა წარმართთა, რომელ არს ქუეშე ცასა.

19 And lest thou lift up thine eyes unto heaven, and when thou seest the sun, and the moon, and the stars, even all the host of heaven, shouldest be driven to worship them, and serve them, which the LORD thy God hath divided unto all nations under the whole heaven.

כ. וְאֶתְכֶם לָקַח יְהֹוָה וַיּוֹצִא אֶתְכֶם מִכּוּר הַבַּרְזֶל מִמִּצְרָיִם לִהְיוֹת לוֹ לְעַם נַחֲלָה כַּיּוֹם הַזֶּה:

ὑμᾶς δὲ ἔλαβεν ὁ θεὸς καὶ ἐξήγαγεν ὑμᾶς ἐκ τῆς καμίνου τῆς σιδηρᾶς ἐξ Αἰγύπτου εἶναι αὐτῷ λαὸν ἔγκληρον ὡς ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ

20 ܘܲܠܟ݂ܘܿܢ ܩܲܪܸܒ̣ ܡܵܪܝܵܐ ܘܐܲܦܸܩܟ݂ܘܿܢ ܡ̣ܢ ܟܘܼܪܵܐ ܕܦܲܪܙܠܵܐ ܡ̣ܢ ܡܸܨܪܹܝܢ ܕܬܸܗܘܘܿܢ ܠܹܗ ܥܲܡܵܐ ܘܝܵܪܬ̇ܘܼܬ̣ܵܐ ܐܲܝܟ݂ ܝܵܘܡܵܢܵܐ.

Vos autem tulit Dominus, et eduxit de fornace ferrea Ægypti, ut haberet populum hæreditarium, sicut est in præsenti die.

ხოლო თქუენ შეგიწყალნა უფალმან ღმერთმან თქუენმან და გამოგიყვანნა თქუენ საჴუმილისა მისგან რკინისასა ქუეყანისა მისგან ეგჳპტელთაჲსა, რათა იყო შენ მისა ერად მკჳდრობისა დღესდღე.

20 But the LORD hath taken you, and brought you forth out of the iron furnace, even out of Egypt, to be unto him a people of inheritance, as ye are this day.

כא. וַיהֹוָה הִתְאַנַּף בִּי עַל דִּבְרֵיכֶם וַיִּשָּׁבַע לְבִלְתִּי עָבְרִי אֶת הַיַּרְדֵּן וּלְבִלְתִּי בֹא אֶל הָאָרֶץ הַטּוֹבָה אֲשֶׁר יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ נֹתֵן לְךָ נַחֲלָה:

καὶ κύριος ἐθυμώθη μοι περὶ τῶν λεγομένων ὑφ᾽ ὑμῶν καὶ ὤμοσεν ἵνα μὴ διαβῶ τὸν Ιορδάνην τοῦτον καὶ ἵνα μὴ εἰσέλθω εἰς τὴν γῆν ἣν κύριος ὁ θεὸς δίδωσίν σοι ἐν κλήρῳ

21 ܘܲܪܓܸܙ ܥܠܲܝ ܡܵܪܝܵܐ ܡܸܛܠ ܦܸܬ̣ܓ̣ܵܡܲܝ̈ܟ̇ܘܿܢ ܘܝܼܡܵܐ ܕܠܵܐ ܐܸܥܒܲܪ ܝܘܿܪܕܢܲܢ ܗܵܢܵܐ ܘܠܵܐ ܐܸܥܘܿܠ ܠܐܲܪܥܵܐ ܛܵܒ̣ܬ̣ܵܐ ܕܝܵܗܹ̇ܒ̣ ܠܟ݂ܘܿܢ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܝܘܼܪܬܵܢܵܐ.

Iratusque est Dominus contra me propter sermones vestros, et juravit ut non transirem Jordanem, nec ingrederer terram optimam, quam daturus est vobis.

და აწ უფალი ღმერთი განრისხნა ჩემ ზედა სიტყუათა თქუენთათჳს და ფუცა, რათა არა წიაღვიდე მე იორდანესა მდინარესა და არცა შევიდე მე ქუეყანასა მას, რომელ-იგი უფალმან ღმერთმან მოგცეს თქუენ ნაწილად მკჳდრობისა თქვენისა.

21 Furthermore the LORD was angry with me for your sakes, and sware that I should not go over Jordan, and that I should not go in unto that good land, which the LORD thy God giveth thee for an inheritance:

כב. כִּי אָנֹכִי מֵת בָּאָרֶץ הַזֹּאת אֵינֶנִּי עֹבֵר אֶת הַיַּרְדֵּן וְאַתֶּם עֹבְרִים וִירִשְׁתֶּם אֶת הָאָרֶץ הַטּוֹבָה הַזֹּאת:

ἐγὼ γὰρ ἀποθνῄσκω ἐν τῇ γῇ ταύτῃ καὶ οὐ διαβαίνω τὸν Ιορδάνην τοῦτον ὑμεῖς δὲ διαβαίνετε καὶ κληρονομήσετε τὴν γῆν τὴν ἀγαθὴν ταύτην

22 ܡܸܛܠ ܕܐܸܢܵܐ ܡܵܐܹ̇ܬ̣ ܐ̄ܢܵܐ ܒܐܲܪܥܵܐ ܗܵܕܹܐ ܘܠܵܐ ܥܵܒܲܪ ܐ̄ܢܵܐ ܝܘܼܪܕܢܲܢ ܗܵܢܵܐ ܐܲܢ̄ܬ̇ܘܿܢ ܕܹܝܢ ܥܵܒ̣ܪܝܼܢ ܐ̄ܢܬ̇ܘܿܢ ܘܝܵܪܬ̇ܝܼܢ ܐ̄ܢܬ̇ܘܿܢ ܐܲܪܥܵܐ ܗܵܕܹܐ ܛܵܒ̣ܬ̣ܵܐ ܕܝܵܗܹ̇ܒ̣ ܠܟ݂ܘܿܢ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Ecce morior in hac humo; non transibo Jordanem: vos transibitis, et possidebitis terram egregiam.

ხოლო აწ მე მოსიკუდიდ ვარ ამასვე ქუეყანასა და არა წიაღსლვად ვარ მე იორდანესა მდინარესა, ხოლო თქუენ წიაღჰჴდეთ და დაიმკჳდროთ ქუეყანაჲ იგი კეთილი.

22 But I must die in this land, I must not go over Jordan: but ye shall go over, and possess that good land.

כג. הִשָּׁמְרוּ לָכֶם פֶּן תִּשְׁכְּחוּ אֶת בְּרִית יְהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם אֲשֶׁר כָּרַת עִמָּכֶם וַעֲשִׂיתֶם לָכֶם פֶּסֶל תְּמוּנַת כֹּל אֲשֶׁר צִוְּךָ יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ:

προσέχετε ὑμεῖς μὴ ἐπιλάθησθε τὴν διαθήκην κυρίου τοῦ θεοῦ ὑμῶν ἣν διέθετο πρὸς ὑμᾶς καὶ ποιήσητε ὑμῖν ἑαυτοῖς γλυπτὸν ὁμοίωμα πάντων ὧν συνέταξεν κύριος ὁ θεός σου

23 ܐܸܙܕܲܗ̄ܪܘ ܕܠܵܐ ܬܸܛܥܘܿܢ ܩܝܵܡܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܕܐܲܩܝܼܡ ܥܲܡܟ݂ܘܿܢ ܘܲܬ̣ܚܲܒ̇ܠܘܼܢ ܘܬܸܥܒ̇ܕ݂ܘܼܢ ܠܟ݂ܘܿܢ ܨܲܠܡܹ̈ܐ ܘܕܸܡ̈ܘܵܬ̣ܵܐ ܕܟܸܠܡܸܕܸ̇ܡ ܕܦܲܩܸܕ݂ܟ݂ܘܿܢ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ.

Cave nequando obliviscaris pacti Domini Dei tui, quod pepigit tecum, et facias tibi sculptam similitudinem eorum, quæ fieri Dominus prohibuit:

ეკრძალე, ნუუკუე დაივიწყო შენ მცნებაჲ იგი უფლისა ღმრთისა თქუენისა, რომელ გამცნო თქუენ და არა იქმნნეთ თავისა თქუენისა კერპნი გამოქანდაკებულნი მსგავსად ყოვლისა მის, რომლისა-ესე გიბრძანა შენ უფალმან ღმერთმან შენმან,

23 Take heed unto yourselves, lest ye forget the covenant of the LORD your God, which he made with you, and make you a graven image, or the likeness of any thing, which the LORD thy God hath forbidden thee.

כד. כִּי יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ אֵשׁ אֹכְלָה הוּא אֵל קַנָּא:

ὅτι κύριος ὁ θεός σου πῦρ καταναλίσκον ἐστίν θεὸς ζηλωτής

24 ܡܸܛܠ ܕܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܢܘܼܪܵܐ ܗ̄ܘ̣ ܐܵܟܹܠܬ̣ܵܐ ܘܐܲܠܵܗܵܐ ܗ̄ܘ̣ ܛܲܢܵܢܵܐ.

quia Dominus Deus tuus ignis consumens est, Deus æmulator.

განშორებად მისგან, რამეთუ უფალი ღმერთი ცეცხლშემცველ არს და ღმერთი მოშურნე.

24 For the LORD thy God is a consuming fire, even a jealous God.

כה. כִּי תוֹלִיד בָּנִים וּבְנֵי בָנִים וְנוֹשַׁנְתֶּם בָּאָרֶץ וְהִשְׁחַתֶּם וַעֲשִׂיתֶם פֶּסֶל תְּמוּנַת כֹּל וַעֲשִׂיתֶם הָרַע בְּעֵינֵי יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ לְהַכְעִיסוֹ:

ἐὰν δὲ γεννήσῃς υἱοὺς καὶ υἱοὺς τῶν υἱῶν σου καὶ χρονίσητε ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἀνομήσητε καὶ ποιήσητε γλυπτὸν ὁμοίωμα παντὸς καὶ ποιήσητε τὰ πονηρὰ ἐναντίον κυρίου τοῦ θεοῦ ὑμῶν παροργίσαι αὐτόν

25 ܘܟܲܕ݂ ܬܵܘܠܕ݂ܘܼܢ ܒܢܲـ̈ܝܵܐ ܐܵܘ ܒ̈ܢܲܝ ܒܢܲـ̈ܝܵܐ ܘܬܸܥܬ̇ܩܘܼܢ ܒܐܲܪܥܵܐ ܘܲܬ̣ܚܲܒ̇ܠܘܼܢ ܘܬܸܥܒ̇ܕ݂ܘܼܢ ܨܲܠܡܹ̈ܐ ܘܕܸܡ̈ܘܵܬ̣ܵܐ ܕܟ݂ܠܡܸܕܸ̇ܡ ܘܬܸܥܒ̇ܕ݂ܘܼܢ ܕܒ̣ܝܼܫ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܘܬܲܪܓ̇ܙܘܼܢܹܗ.

Si genueritis filios ac nepotes, et morati fueritis in terra, deceptique feceritis vobis aliquam similitudinem, patrantes malum coram Domino Deo vestro, ut eum ad iracundiam provocetis:

უკეთუ ისხნე შენ შვილნი, ანუ შვილისშვილნი და დღეგრძელ იყო ქუეყანასა ზედა და უშჯულოებდე და ჰყო ბოროტი წინაშე უფლისა ღმრთისა შენისა, და იქმნნე შენ თავისა შენისა კერპნი, და განარისხო უფალი ღმერთი შენი.

25 When thou shalt beget children, and children's children, and ye shall have remained long in the land, and shall corrupt yourselves, and make a graven image, or the likeness of any thing, and shall do evil in the sight of the LORD thy God, to provoke him to anger:

כו. הַעִידֹתִי בָכֶם הַיּוֹם אֶת הַשָּׁמַיִם וְאֶת הָאָרֶץ כִּי אָבֹד תֹּאבֵדוּן מַהֵר מֵעַל הָאָרֶץ אֲשֶׁר אַתֶּם עֹבְרִים אֶת הַיַּרְדֵּן שָׁמָּה לְרִשְׁתָּהּ לֹא תַאֲרִיכֻן יָמִים עָלֶיהָ כִּי הִשָּׁמֵד תִּשָּׁמֵדוּן:

διαμαρτύρομαι ὑμῖν σήμερον τόν τε οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν ὅτι ἀπωλείᾳ ἀπολεῖσθε ἀπὸ τῆς γῆς εἰς ἣν ὑμεῖς διαβαίνετε τὸν Ιορδάνην ἐκεῖ κληρονομῆσαι αὐτήν οὐχὶ πολυχρονιεῖτε ἡμέρας ἐπ᾽ αὐτῆς ἀλλ᾽ ἢ ἐκτριβῇ ἐκτριβήσεσθε

26 ܣܲܗܕܹܬ̣ ܒܟ݂ܘܿܢ ܝܵܘܡܵܢܵܐ ܫܡܲܝܵܐ ܘܐܲܪܥܵܐ ܕܡܹܐܒܲܕ݂ ܐܵܒ̣ܕ̇ܝܼܢ ܐ̄ܢܬ̇ܘܿܢ ܒܲܥܓܲܠ ܡ̣ܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܥܵܒ̣ܪܝܼܢ ܐ̄ܢܬ̇ܘܿܢ ܝܘܼܪܕܢܲܢ ܝܵܘܡܵܢܵܐ ܠܡܹܐܪܬܵܗ̇. ܘܠܵܐ ܬܲܣܓ̇ܘܿܢ ܒܵܗ̇ ܝܵܘ̈ܡܵܬ̣ܵܐ ܐܸܠܵܐ ܡܹܐܒܲܕ݂ ܬܹܐܒ̣ܕ̇ܘܿܢ.

testes invoco hodie cælum et terram, cito perituros vos esse de terra, quam transito Jordane possessuri estis: non habitabitis in ea longo tempore, sed delebit vos Dominus,

აჰა, ესერა, შეგწამებ მე დღეს თქუენ წინაშე ცასა და ქუეყანასა, რამეთუ მოსპოლვით მოგსპნეს თქუენ ქუეყანისა მისგან, რომლისათჳს წიაღ ხუალთ იორდანესა მდინარესა დამკჳდრებად მისა და არა დღეგრძელად დაიმკჳდროთ მუნ, არამედ მოსრვით მოისრნეთ.

26 I call heaven and earth to witness against you this day, that ye shall soon utterly perish from off the land whereunto ye go over Jordan to possess it; ye shall not prolong your days upon it, but shall utterly be destroyed.

כז. וְהֵפִיץ יְהֹוָה אֶתְכֶם בָּעַמִּים וְנִשְׁאַרְתֶּם מְתֵי מִסְפָּר בַּגּוֹיִם אֲשֶׁר יְנַהֵג יְהֹוָה אֶתְכֶם שָׁמָּה:

καὶ διασπερεῖ κύριος ὑμᾶς ἐν πᾶσιν τοῖς ἔθνεσιν καὶ καταλειφθήσεσθε ὀλίγοι ἀριθμῷ ἐν τοῖς ἔθνεσιν εἰς οὓς εἰσάξει κύριος ὑμᾶς ἐκεῖ

27 ܘܲܢܒܲܕܲܪܟ݂ܘܿܢ ܡܵܪܝܵܐ ܒܹܬ̣ ܥܲܡܡܹ̈ܐ ܘܬܸܫܬܲܚܪܘܼܢ ܩܲܠܝܼܠ ܒܡܸܢܝܵܢܵܐ ܒܹܬ̣ ܥܲܡܡܹ̈ܐ ܕܲܢܒܲܕܲܪܟ݂ܘܼܢܡܵܪܝܵܐ ܠܬܲܡܵܢ.

atque disperget in omnes gentes, et remanebitis pauci in nationibus, ad quas vos ducturus est Dominus.

და განგაბნინეს თქვენ უფალმან ღმერთმან თქუენმან ყოველთა შოის წარმართთა. დაშთეთ თქუენ მცირედ რიცხჳთ წარმართთა შორის, რომელსა-იგი შეგიყვანნეს თქუენ უფალმან.

27 And the LORD shall scatter you among the nations, and ye shall be left few in number among the heathen, whither the LORD shall lead you.

כח. וַעֲבַדְתֶּם שָׁם אֱלֹהִים מַעֲשֵׂה יְדֵי אָדָם עֵץ וָאֶבֶן אֲשֶׁר לֹא יִרְאוּן וְלֹא יִשְׁמְעוּן וְלֹא יֹאכְלוּן וְלֹא יְרִיחֻן:

καὶ λατρεύσετε ἐκεῖ θεοῖς ἑτέροις ἔργοις χειρῶν ἀνθρώπων ξύλοις καὶ λίθοις οἳ οὐκ ὄψονται οὐδὲ μὴ ἀκούσωσιν οὔτε μὴ φάγωσιν οὔτε μὴ ὀσφρανθῶσιν

28 ܘܬܸܦܠܚܘܼܢ ܬܲܡܵܢ ܠܐܲܠܵܗܹ̈ܐ ܥܒ̣ܵܕ݂ ܐܝܼ̈ܕܲܝܵܐ ܕܲܒ̣ܢܲܝ̈ܢܵܫܵܐ ܕܩܲܝܣܵܐ ܘܲܕ݂ܟܹܐܦܵܐ ܕܠܵܐ ܚܵܙܹ̇ܝܢ ܘܠܵܐ ܫܵܡܥܝܼܢ ܘܠܵܐ ܐܵܟ݂ܠܝܼܢ ܘܠܵܐ ܡܪܝܼܚܝܼܢ.

Ibique servietis diis, qui hominum manu fabricati sunt, ligno et lapidi qui non vident, nec audiunt, nec comedunt, nec odorantur.

და ჰმსახურებდეთ თქუენ კერპთა უცხოთა, ქმნულთა ჴელითა კაცისა ძელითა და რვალითა, რომელნი არა ხედვიდეს და არცა ესმოდის, არცა ჭამდენ და არცა იყნოსდენ.

28 And there ye shall serve gods, the work of men's hands, wood and stone, which neither see, nor hear, nor eat, nor smell.

כט. וּבִקַּשְׁתֶּם מִשָּׁם אֶת יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ וּמָצָאתָ כִּי תִדְרְשֶׁנּוּ בְּכָל לְבָבְךָ וּבְכָל נַפְשֶׁךָ:

καὶ ζητήσετε ἐκεῖ κύριον τὸν θεὸν ὑμῶν καὶ εὑρήσετε ὅταν ἐκζητήσητε αὐτὸν ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου ἐν τῇ θλίψει σου

29 ܘܬܸܒ̣ܥܘܿܢܹܗ ܬܲܡܵܢ ܠܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܘܬܸܫܟ̇ܚܘܼܢܹܗ ܟܲܕ݂ ܬܥܲܩܒ̣ܘܼܢ ܥܠܵܘܗܝ ܡ̣ܢ ܟܠܹܗ ܠܸܒ̇ܟ݂ܘܿܢ ܘܡ̣ܢ ܟܠܵܗ̇ ܢܲܦ̮ܫܟ݂ܘܿܢ.

Cumque quæsieris ibi Dominum Deum tuum, invenies eum: si tamen toto corde quæsieris, et tota tribulatione animæ tuæ.

და ეძიებდეთ თქუენ უფალსა ღმერთსა თქუენსა და ჰპოოთ იგი, რაჟამს ეძიებდეთ მას ყოვლითა გონებითა თქუენითა და ყოვლითა გულითა თქუენითა.

29 But if from thence thou shalt seek the LORD thy God, thou shalt find him, if thou seek him with all thy heart and with all thy soul.

ל. בַּצַּר לְךָ וּמְצָאוּךָ כֹּל הַדְּבָרִים הָאֵלֶּה בְּאַחֲרִית הַיָּמִים וְשַׁבְתָּ עַד יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ וְשָׁמַעְתָּ בְּקֹלוֹ:

καὶ εὑρήσουσίν σε πάντες οἱ λόγοι οὗτοι ἐπ᾽ ἐσχάτῳ τῶν ἡμερῶν καὶ ἐπιστραφήσῃ πρὸς κύριον τὸν θεόν σου καὶ εἰσακούσῃ τῆς φωνῆς αὐτοῦ

30 ܡܵܐ ܕܥܵܩܲܬ̤ ܠܟ݂ܘܿܢ ܘܡܲܛܝܼܟ݂ܘܿܢ ܗܵܠܹܝܢ ܟܠܗܘܿܢ ܦܸܬ̣ܓ̣ܵܡܹ̈ܐ ܒܚܲܪܬ̣ܵܐ ܕܝܵܘ̈ܡܵܬ̣ܵܐ ܘܬܸܬ̣ܦ̄ܢܘܿܢ ܠܘܵܬ̣ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܘܬܸܫܡܥܘܼܢ ܒܩܵܠܹܗ.

Postquam te invenerint omnia quæ prædicta sunt, novissimo tempore reverteris ad Dominum Deum tuum, et audies vocem ejus.

რაჟამს სიმდაბლით ეძიებდეთ მას ჭირსა შინა თქუენსა და მოგეგონებოდიან თქუენ სიტყუანი ესე ჩემნი შემდგომად ჟამთა. და მოიქცე შენ უფლისა მიმართ ღმრთისა შენისა და ისმინო ჴმაჲ ბრძანებისა მისისა.

30 When thou art in tribulation, and all these things are come upon thee, even in the latter days, if thou turn to the LORD thy God, and shalt be obedient unto his voice;

לא. כִּי אֵל רַחוּם יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ לֹא יַרְפְּךָ וְלֹא יַשְׁחִיתֶךָ וְלֹא יִשְׁכַּח אֶת בְּרִית אֲבֹתֶיךָ אֲשֶׁר נִשְׁבַּע לָהֶם:

ὅτι θεὸς οἰκτίρμων κύριος ὁ θεός σου οὐκ ἐγκαταλείψει σε οὐδὲ μὴ ἐκτρίψει σε οὐκ ἐπιλήσεται τὴν διαθήκην τῶν πατέρων σου ἣν ὤμοσεν αὐτοῖς

31 ܡܸܛܠ ܕܐܲܠܵܗܵܐ ܗ̄ܘ̣ ܡܪܲܚܡܵܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܠܵܐ ܢܚܲܒܸ̇ܠܟ݂ܘܿܢ ܘܠܵܐ ܢܸܫܒ̇ܘܿܩܟ݂ܘܿܢ ܘܠܵܐ ܢܸܛܥܸܐ ܩܝܵܡܵܐ ܕܝܼܡܵܐ ܠܐܲܒ̣ܵܗܲܝ̈ܟ̇ܘܿܢ.

Quia Deus misericors Dominus Deus tuus est: non dimittet te, nec omnino delebit, neque obliviscetur pacti, in quo juravit patribus tuis.

რამეთუ უფალი ღმერთი მოწყალე არს, უფალმან ღმერთმან შენმან არა დაგაგდოს შენ, არცაღა წარგწყმიდოს შენ, არცა დაივიწყოს აღთქუმაჲ იგი მამათა შენთა, რომელ-იგი ეფუცა მათ.

31 (For the LORD thy God is a merciful God;) he will not forsake thee, neither destroy thee, nor forget the covenant of thy fathers which he sware unto them.

לב. כִּי שְׁאַל נָא לְיָמִים רִאשֹׁנִים אֲשֶׁר הָיוּ לְפָנֶיךָ לְמִן הַיּוֹם אֲשֶׁר בָּרָא אֱלֹהִים אָדָם עַל הָאָרֶץ וּלְמִקְצֵה הַשָּׁמַיִם וְעַד קְצֵה הַשָּׁמָיִם הֲנִהְיָה כַּדָּבָר הַגָּדוֹל הַזֶּה אוֹ הֲנִשְׁמַע כָּמֹהוּ:

ἐπερωτήσατε ἡμέρας προτέρας τὰς γενομένας προτέρας σου ἀπὸ τῆς ἡμέρας ἧς ἔκτισεν ὁ θεὸς ἄνθρωπον ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐπὶ τὸ ἄκρον τοῦ οὐρανοῦ ἕως ἄκρου τοῦ οὐρανοῦ εἰ γέγονεν κατὰ τὸ ῥῆμα τὸ μέγα τοῦτο εἰ ἤκουσται τοιοῦτο

32 ܐܸܠܵܐ ܫܲܐܸܠܘ ܥܲܠ ܝܵܘ̈ܡܵܬ̣ܵܐ ܩܲܕ݂ܡܵܝܹ̈ܐ ܕܲܗܘ̤ܵܘ ܩܕ݂ܵܡܲܝܟ̇ܘܿܢ ܡ̣ܢ ܝܵܘܡܵܐ ܕܲܒ̣ܪܵܐ ܐܲܠܵܗܵܐ ܠܐ̄ܢܵܫܵܐ ܥܲܠ ܐܲܪܥܵܐ ܡ̣ܢ ܫܵܘ̈ܦܲܝ ܫܡܲܝܵܐ ܘܲܥܕܲܡܵܐ ܠܣܵܘ̈ܦܲܝ ܫܡܲܝܵܐ ܐܸܢ ܗܘ̤ܵܐ ܐܲܝܟ݂ ܦܸܬ̣ܓ̣ܵܡܵܐ ܗܵܢܵܐ ܪܲܒܵܐ ܐܵܘ ܐܸܫܬ̇ܡܲܥ ܐܲܟ݂ܘܵܬܹܗ.

Interroga de diebus antiquis, qui fuerunt ante te ex die quo creavit Deus hominem super terram, a summo cælo usque ad summum ejus, si facta est aliquando hujuscemodi res, aut umquam cognitum est,

იკითხენით დღენი იგი პირველნი, რომელ-იგი თქუენსა წინა იყვნეს, ვინაჲთ დღითგან შექმნა ღმერთმან კაცი პირსა ზედა ქუეყანისასა და კიდითგან ცისაჲთ ვიდრე კიდედმდე მისა ყოფილ თუ სადამე არს მსგავსად სიტყჳსა ამის დიდისა,

32 For ask now of the days that are past, which were before thee, since the day that God created man upon the earth, and ask from the one side of heaven unto the other, whether there hath been any such thing as this great thing is, or hath been heard like it?

לג. הֲשָׁמַע עָם קוֹל אֱלֹהִים מְדַבֵּר מִתּוֹךְ הָאֵשׁ כַּאֲשֶׁר שָׁמַעְתָּ אַתָּה וַיֶּחִי:

εἰ ἀκήκοεν ἔθνος φωνὴν θεοῦ ζῶντος λαλοῦντος ἐκ μέσου τοῦ πυρός ὃν τρόπον ἀκήκοας σὺ καὶ ἔζησας

33 ܐܸܢ ܫܡܲܥ ܥܲܡܵܐ ܐ̄ܚܪܹܢܵܐ ܩܵܠܹܗ ܕܐܲܠܵܗܵܐ ܕܲܡܡܲܠܸܠ ܡ̣ܢ ܓܵܘ ܢܘܼܪܵܐ ܐܲܝܟ݂ ܕܲܫܡܲܥܬ̇ܘܿܢ ܐ̄ܢܬ̇ܘܿܢ ܘܲܚܝܲܝܬ̇ܘܿܢ.

ut audiret populus vocem Dei loquentis de medio ignis, sicut tu audisti, et vixisti:

რომელ-ესე თქუენ გესმა, ესმა თუ რომელსამე ნათესავსა ჴმაჲ ღმრთისაჲ ცხოველისაჲ, ვითარ-იგი ეტყოდა შორის ცეცხლსა, რომელ-იგი გესმოდა შენ და სცხონდი.

33 Did ever people hear the voice of God speaking out of the midst of the fire, as thou hast heard, and live?

לד. אוֹ הֲנִסָּה אֱלֹהִים לָבוֹא לָקַחַת לוֹ גוֹי מִקֶּרֶב גּוֹי בְּמַסֹּת בְּאֹתֹת וּבְמוֹפְתִים וּבְמִלְחָמָה וּבְיָד חֲזָקָה וּבִזְרוֹעַ נְטוּיָה וּבְמוֹרָאִים גְּדֹלִים כְּכֹל אֲשֶׁר עָשָׂה לָכֶם יְהֹוָה אֱלֹהֵיכֶם בְּמִצְרַיִם לְעֵינֶיךָ:

εἰ ἐπείρασεν ὁ θεὸς εἰσελθὼν λαβεῖν ἑαυτῷ ἔθνος ἐκ μέσου ἔθνους ἐν πειρασμῷ καὶ ἐν σημείοις καὶ ἐν τέρασιν καὶ ἐν πολέμῳ καὶ ἐν χειρὶ κραταιᾷ καὶ ἐν βραχίονι ὑψηλῷ καὶ ἐν ὁράμασιν μεγάλοις κατὰ πάντα ὅσα ἐποίησεν κύριος ὁ θεὸς ἡμῶν ἐν Αἰγύπτῳ ἐνώπιόν σου βλέποντος

34 ܐܵܘ ܢܲܣܝܼܘ ܠܐܲܠܵܗܵܐ ܕܐܸܙܲܠ ܘܲܢܣܲܒ̣ ܠܹܗ ܥܲܡܵܐ ܡ̣ܢ ܓܵܘ ܥܲܡܵܐ ܒܢܸܣܝܘܿܢܹ̈ܐ ܘܒ̣ܐܵܬ̣̈ܘܵܬ̣ܵܐ ܘܲܒ̣ܬܸܕ݂ܡܪ̈ܵܬ̣ܵܐ ܘܒܲܩܪ̈ܵܒܹܐ ܘܒ̣ܐܝܼܕ݂ܵܐ ܬܲܩܝܼܦܬܵܐ ܘܒܲܕ݂ܪܵܥܵܐ ܪܵܡܵܐ ܘܲܒ̣ܚܸܙ̈ܘܵܢܹܐ ܪܵܘܪ̈ܒܹܐ ܐܲܝܟ݂ ܟܠ ܕܲܥܒܲܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܠܡܸܨܪ̈ܵܝܹܐ ܠܥܹܝܢܲܝܟ̇ܘܿܢ:

si fecit Deus ut ingrederetur, et tolleret sibi gentem de medio nationum, per tentationes, signa atque portenta, per pugnam et robustam manum, extentumque brachium, et horribiles visiones juxta omnia quæ fecit pro vobis Dominus Deus vester in Ægypto, videntibus oculis tuis:

ანუ თუ გან-სადამე-ცადა ღმერთმან შესლვად და გამოყვანებად ნათესავი ნათესავთაგან სასწაულებითა და ნიშებითა ჴელითა მტკიცითა და მკლავითა მაღლითა და საჩუენებელითა დიდძალითა ყოველთათჳს, რომელ ყო უფალმან ღმერთმან თქვენმან ქუეყანასა მას ეგჳპტელთასა წინაშე შენსა,

34 Or hath God assayed to go and take him a nation from the midst of another nation, by temptations, by signs, and by wonders, and by war, and by a mighty hand, and by a stretched out arm, and by great terrors, according to all that the LORD your God did for you in Egypt before your eyes?

לה. אַתָּה הָרְאֵתָ לָדַעַת כִּי יְהֹוָה הוּא הָאֱלֹהִים אֵין עוֹד מִלְּבַדּוֹ:

ὥστε εἰδῆσαί σε ὅτι κύριος ὁ θεός σου οὗτος θεός ἐστιν καὶ οὐκ ἔστιν ἔτι πλὴν αὐτοῦ

35 ܐܲܢ̄ܬ̇ܘܿܢ ܚܙܲܝܬ̇ܘܿܢ ܘܝܵܕ݂ܥܝܼܬ̇ܘܿܢ ܕܡܵܪܝܵܐ ܗ̄ܘ̣ ܐܲܠܵܗܵܐ ܘܠܲܝܬ̇ ܬܘܼܒ̣ ܠܒܲܪ ܡܸܢܹܗ.

ut scires quoniam Dominus ipse est Deus, et non est alius præter eum.

რათა გულისხმა-ჰყო, რამეთუ უფალი ღმერთი შენი მხოლოჲ არს ღმერთ და არა არს სხუა ღმერთ მისა გარე.

35 Unto thee it was shewed, that thou mightest know that the LORD he is God; there is none else beside him.

לו. מִן הַשָּׁמַיִם הִשְׁמִיעֲךָ אֶת קֹלוֹ לְיַסְּרֶךָּ וְעַל הָאָרֶץ הֶרְאֲךָ אֶת אִשּׁוֹ הַגְּדוֹלָה וּדְבָרָיו שָׁמַעְתָּ מִתּוֹךְ הָאֵשׁ:

ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀκουστὴ ἐγένετο ἡ φωνὴ αὐτοῦ παιδεῦσαί σε καὶ ἐπὶ τῆς γῆς ἔδειξέν σοι τὸ πῦρ αὐτοῦ τὸ μέγα καὶ τὰ ῥήματα αὐτοῦ ἤκουσας ἐκ μέσου τοῦ πυρός

36 ܡ̣ܢ ܫܡܲܝܵܐ ܫܡܲܥܟ݂ܘܿܢ ܩܵܠܹܗ ܠܡܲܠܵܦܘܼܬ̣ܟ݂ܘܿܢ ܘܥܲܠ ܐܲܪܥܵܐ ܚܵܘܝܼܟ݂ܘܿܢ ܢܘܼܪܹܗ ܪܵܒ̇ܬ̣ܵܐ ܘܦܸܬ̣ܓ̣ܵܡܵܘ̈ܗܝ ܫܡܲܥܬ̇ܘܿܢ ܡ̣ܢ ܓܵܘ ܢܘܼܪܵܐ.

De cælo te fecit audire vocem suam, ut doceret te, et in terra ostendit tibi ignem suum maximum, et audisti verba illius de medio ignis:

ცით გარდამო ისმა ჴმაჲ მისი სასწაულად შენდა და ქუეყანასა ზედა გიჩუენა შენ ცეცხლი იგი მისი დიდი და სიტყუაჲ იგი მისი გესმა შორის ცეცხლსა მას.

36 Out of heaven he made thee to hear his voice, that he might instruct thee: and upon earth he shewed thee his great fire; and thou heardest his words out of the midst of the fire.

לז. וְתַחַת כִּי אָהַב אֶת אֲבֹתֶיךָ וַיִּבְחַר בְּזַרְעוֹ אַחֲרָיו וַיּוֹצִאֲךָ בְּפָנָיו בְּכֹחוֹ הַגָּדֹל מִמִּצְרָיִם:

διὰ τὸ ἀγαπῆσαι αὐτὸν τοὺς πατέρας σου καὶ ἐξελέξατο τὸ σπέρμα αὐτῶν μετ᾽ αὐτοὺς ὑμᾶς καὶ ἐξήγαγέν σε αὐτὸς ἐν τῇ ἰσχύι αὐτοῦ τῇ μεγάλῃ ἐξ Αἰγύπτου

37 ܘܲܒ̣ܕܲܪܚܸܡ ܠܐܲܒ̣ܵܗܲܝ̈ܟ̇ܘܿܢ ܓ̣ܒ̣ܵܐ ܠܙܲܪܥܗܘܿܢ ܒܵܬܲܪܗܘܿܢ ܘܐܲܦܸܩܟ݂ܘܿܢ ܒܦܲܪܨܘܿܦܹܗ ܒܚܲܝܠܵܐ ܪܲܒܵܐ ܡ̣ܢ ܡܸܨܪܹܝܢ.

quia dilexit patres tuos, et elegit semen eorum post eos. Eduxitque te præcedens in virtute sua magna ex Ægypto,

რამეთუ შეიყვანნა მუნ მამანი იგი თქუენნი და გამოირჩია მან ნათესავი იგი მათი შემდგომად მათსა თქუენ ყოველთა უფროჲს წარმართთა და გამოგიყვანა შენ ძალითა მით დიდითა ქუეყანისა მისგან ეგჳპტელთაჲსა.

37 And because he loved thy fathers, therefore he chose their seed after them, and brought thee out in his sight with his mighty power out of Egypt;

לח. לְהוֹרִישׁ גּוֹיִם גְּדֹלִים וַעֲצֻמִים מִמְּךָ מִפָּנֶיךָ לַהֲבִיאֲךָ לָתֶת לְךָ אֶת אַרְצָם נַחֲלָה כַּיּוֹם הַזֶּה:

ἐξολεθρεῦσαι ἔθνη μεγάλα καὶ ἰσχυρότερά σου πρὸ προσώπου σου εἰσαγαγεῖν σε δοῦναί σοι τὴν γῆν αὐτῶν κληρονομεῖν καθὼς ἔχεις σήμερον

38 ܠܡܵܘܒܵܕ݂ܘܼ ܡ̣ܢ ܩܕ݂ܵܡܲܝܟ̇ܘܿܢ ܥܲܡܡܹ̈ܐ ܕܪܵܘܪܒ̣ܝܼܢ ܘܥܲܫܝܼܢܝܼܢ ܡܸܢܟ݂ܘܿܢ ܕܢܲܥܸܠܟ݂ܘܿܢ ܘܢܸܬܸ̇ܠ ܠܟ݂ܘܿܢ ܐܲܪܥܗܘܿܢ ܝܘܼܪܬܵܢܵܐ ܐܲܝܟ݂ ܝܵܘܡܵܢܵܐ.

ut deleret nationes maximas et fortiores te in introitu tuo: et introduceret te, daretque tibi terram earum in possessionem, sicut cernis in præsenti die.

დაცემად წინაშე პირსა შენსა, ნათესავები იგი დიდ-დიდები უძლიერესი შენსა შეყვანებად და მიცემად შენდა ქუეყანაჲ იგი მათი სამკჳდრებელად მკჳდრობისა შენისა, ვითარცა-ეგე გიპყრიეს დღესდღე.

38 To drive out nations from before thee greater and mightier than thou art, to bring thee in, to give thee their land for an inheritance, as it is this day.

לט. וְיָדַעְתָּ הַיּוֹם וַהֲשֵׁבֹתָ אֶל לְבָבֶךָ כִּי יְהֹוָה הוּא הָאֱלֹהִים בַּשָּׁמַיִם מִמַּעַל וְעַל הָאָרֶץ מִתָּחַת אֵין עוֹד:

καὶ γνώσῃ σήμερον καὶ ἐπιστραφήσῃ τῇ διανοίᾳ ὅτι κύριος ὁ θεός σου οὗτος θεὸς ἐν τῷ οὐρανῷ ἄνω καὶ ἐπὶ τῆς γῆς κάτω καὶ οὐκ ἔστιν ἔτι πλὴν αὐτοῦ

39 ܘܬܸܕ̇ܥܘܼܢ ܝܵܘܡܵܢܵܐ ܘܬܲܦܢܘܿܢ ܠܸܒ̇ܟ݂ܘܿܢ ܡܸܛܠ ܕܡܵܪܝܵܐ ܗ̄ܘ̣ ܐܲܠܵܗܵܐ ܒܲܫܡܲܝܵܐ ܡ̣ܢ ܠܥܸܠ ܘܥܲܠ ܐܲܪܥܵܐ ܡ̣ܢ ܠܬܲܚܬ̇ ܘܠܲܝܬ̇ ܬܘܼܒ̣ ܠܒܲܪ ܡܸܢܹܗ.

Scito ergo hodie, et cogitato in corde tuo quod Dominus ipse sit Deus in cælo sursum, et in terra deorsum, et non sit alius.

რათა გულისხმა-ჰყო დღეს გონებასა შენსა, რამეთუ უფალი თავადი არს ღმერთ ზეცათა შინა და ქვეყანასა ზედა და არა ვინ არს მისა გარეშე სხუჲ ღმერთი

39 Know therefore this day, and consider it in thine heart, that the LORD he is God in heaven above, and upon the earth beneath: there is none else.

מ. וְשָׁמַרְתָּ אֶת חֻקָּיו וְאֶת מִצְו‍ֹתָיו אֲשֶׁר אָנֹכִי מְצַוְּךָ הַיּוֹם אֲשֶׁר יִיטַב לְךָ וּלְבָנֶיךָ אַחֲרֶיךָ וּלְמַעַן תַּאֲרִיךְ יָמִים עַל הָאֲדָמָה אֲשֶׁר יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ נֹתֵן לְךָ כָּל הַיָּמִים:

καὶ φυλάξῃ τὰ δικαιώματα αὐτοῦ καὶ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ ὅσας ἐγὼ ἐντέλλομαί σοι σήμερον ἵνα εὖ σοι γένηται καὶ τοῖς υἱοῖς σου μετὰ σέ ὅπως μακροήμεροι γένησθε ἐπὶ τῆς γῆς ἧς κύριος ὁ θεός σου δίδωσίν σοι πάσας τὰς ἡμέρας

40 ܛܲܪܘ ܢܵܡܘܿܣܵܘ̈ܗܝ ܘܦܘܼܩܕܵܢܵܘ̈ܗܝ ܕܲܡܦܲܩܸܕ݂ ܐ̄ܢܵܐ ܠܟ݂ܘܿܢ ܝܵܘܡܵܢܵܐ ܕܢܸܛܐܲܒ̣ ܠܟ݂ܘܿܢ ܘܠܲܒ̣̈ܢܲܝܟ̇ܘܿܢ ܒܵܬܲܪܟ݂ܘܿܢ ܘܬܲܣܓ̇ܘܿܢ ܝܵܘ̈ܡܵܬ̣ܵܐ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܝܵܗܹ̇ܒ̣ ܠܟ݂ܘܿܢ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܟ݂ܘܿܢ ܟܠܗܘܿܢ ܝܵܘ̈ܡܵܬ̣ܵܐ.

Custodi præcepta ejus atque mandata, quæ ego præcipio tibi: ut bene sit tibi, et filiis tuis post te, et permaneas multo tempore super terram, quam Dominus Deus tuus daturus est tibi.

და დაიცვნე შენ მცნებანი მისნი და სამართალნი, რომელსა მე გამცნებ შენ დღესდღე, რათა კეთილი გეყოს შენ და შვილთა შენთა შენ თანა და დღეგრძელ იყვნეთ ქუეყანასა ზედა, რომელ-იგი უფალმან ღმერთმან თქუენმან მოგცეს თქუენ ყოველთა დღეთა თქუენთა.

40 Thou shalt keep therefore his statutes, and his commandments, which I command thee this day, that it may go well with thee, and with thy children after thee, and that thou mayest prolong thy days upon the earth, which the LORD thy God giveth thee, for ever.

מא. אָז יַבְדִּיל משֶׁה שָׁלשׁ עָרִים בְּעֵבֶר הַיַּרְדֵּן מִזְרְחָה שָׁמֶשׁ:

τότε ἀφώρισεν Μωυσῆς τρεῖς πόλεις πέραν τοῦ Ιορδάνου ἀπὸ ἀνατολῶν ἡλίου

41 ܗܵܝܕܹ̇ܝܢ ܦܪܲܫ ܡܘܼܫܹܐ ܬܠܵܬ̣ ܩܘܼܪ̈ܝܹܐ ܒܥܸܒ̣ܪܵܐ ܕܝܘܿܪܕܢܲܢ ܡ̣ܢ ܡܲܕ݂ܡܚܲܝ̈ ܫܸܡܫܵܐ.

Tunc separavit Moyses tres civitates trans Jordanem ad orientalem plagam,

მას ჟამსა გამოაყენნა მოსე სამნი ქალაქნი წიაღ იორდანესა მზის აღმოსავალით კერძო.

41 Then Moses severed three cities on this side Jordan toward the sunrising;

מב. לָנֻס שָׁמָּה רוֹצֵחַ אֲשֶׁר יִרְצַח אֶת רֵעֵהוּ בִּבְלִי דַעַת וְהוּא לֹא שׂנֵא לוֹ מִתְּמֹל שִׁלְשֹׁם וְנָס אֶל אַחַת מִן הֶעָרִים הָאֵל וָחָי:

φυγεῖν ἐκεῖ τὸν φονευτήν ὃς ἂν φονεύσῃ τὸν πλησίον οὐκ εἰδὼς καὶ οὗτος οὐ μισῶν αὐτὸν πρὸ τῆς ἐχθὲς καὶ τρίτης καὶ καταφεύξεται εἰς μίαν τῶν πόλεων τούτων καὶ ζήσεται

42 ܕܢܸܥܪܘܿܩ ܠܬܲܡܵܢ ܩܵܛܘܿܠܵܐ ܕܢܸܩܛܘܿܠ ܠܚܲܒ̣ܪܹܗ ܕܠܵܐ ܒܨܸܒ̣ܝܵܢܹܗ ܘܠܵܐ ܣܵܢܹܐ ܗ̄ܘ̣ܵܐ ܠܹܗ ܡ̣ܢ ܐܸܬ̣ܡܵܠܝ ܘܡ̣ܢ ܡܢܵܬ̣ܡܵܠܝ ܘܢܸܥܪܘܿܩ ܠܲܚܕ݂ܵܐ ܡ̣ܢ ܗܵܠܹܝܢ ܩܘܼܪ̈ܝܹܐ ܘܢܸܚܵܐ.

ut confugiat ad eas qui occiderit nolens proximum suum, nec sibi fuerit inimicus ante unum et alterum diem, et ad harum aliquam urbium possit evadere:

შესავედრებელად კაცისმკლველთა, რათა რომელმანცა მოკლა მოყუასი თჳსი იშჳდ და არა ნებსით თჳსით, არა ზრახვით და არცა სიძულილით იყო მისა მიმართ გუშინ, ანუ ძოღან და შევარდეს ეგევითარი იგი ერთსა მას ქალაქთაგანსა, განერეს და ცხონდეს.

42 That the slayer might flee thither, which should kill his neighbour unawares, and hated him not in times past; and that fleeing unto one of these cities he might live:

מג. אֶת בֶּצֶר בַּמִּדְבָּר בְּאֶרֶץ הַמִּישֹׁר לָראוּבֵנִי וְאֶת רָאמֹת בַּגִּלְעָד לַגָּדִי וְאֶת גּוֹלָן בַּבָּשָׁן לַמְנַשִּׁי:

τὴν Βοσορ ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐν τῇ γῇ τῇ πεδινῇ τῷ Ρουβην καὶ τὴν Ραμωθ ἐν Γαλααδ τῷ Γαδδι καὶ τὴν Γαυλων ἐν Βασαν τῷ Μανασση

43 ܚܕ݂ܵܐ ܡܸܢܗܹܝܢ ܒܘܼܨܵܪ ܕܲܒ̣ܡܲܕ݂ܒ̇ܪܵܐ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܲܦܩܲܥܬ̣ܵܐ ܕܪܘܼܒܹܝܠ ܘܲܐ̄ܚܪܹܬ̣ܵܐ ܪܵܡܲܬ̣ ܓܸܠܥܵܕ݂ ܕܓ̣ܵܕ݂ ܘܓ̣ܘܿܠܵܢ ܕܲܒ̣ܡܲܬ̣ܢܝܼܢ ܕܲܡܢܲܫܸܐ.

Bosor in solitudine, quæ sita est in terra campestri de tribu Ruben: et Ramoth in Galaad, quæ est in tribu Gad: et Golan in Basan, quæ est in tribu Manasse.

ბოსორი უდაბნოჲთ კერძო, ველთა მათ ქუეყანისა რუბენისგან და ჰრომოთ გალაადით კერძო ქუეყანისა მისგან გაადისი და გულანი ბასაანსა.

43 Namely, Bezer in the wilderness, in the plain country, of the Reubenites; and Ramoth in Gilead, of the Gadites; and Golan in Bashan, of the Manassites.

מד. וְזֹאת הַתּוֹרָה אֲשֶׁר שָׂם משֶׁה לִפְנֵי בְּנֵי יִשְׂרָאֵל:

οὗτος ὁ νόμος ὃν παρέθετο Μωυσῆς ἐνώπιον υἱῶν Ισραηλ

44 ܗܵܢܵܐ ܢܵܡܘܿܣܵܐ ܕܣܵܡ ܡܘܼܫܹܐ ܩܕ݂ܵܡ ܒ̈ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ.

Ista est lex, quam proposuit Moyses coram filiis Israël:

ესე შჯული არს, რომელ დადვა მოსე წინაშე ძეთა მათ ისრაჱლისათა.

44 And this is the law which Moses set before the children of Israel:

מה. אֵלֶּה הָעֵדֹת וְהַחֻקִּים וְהַמִּשְׁפָּטִים אֲשֶׁר דִּבֶּר משֶׁה אֶל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל בְּצֵאתָם מִמִּצְרָיִם:

ταῦτα τὰ μαρτύρια καὶ τὰ δικαιώματα καὶ τὰ κρίματα ὅσα ἐλάλησεν Μωυσῆς τοῖς υἱοῖς Ισραηλ ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐξελθόντων αὐτῶν ἐκ γῆς Αἰγύπτου

45 ܗܵܠܹܝܢ ܣܵܗ̈ܕܘܵܬ̣ܵܐ ܘܢܵܡܘܿܣܹ̈ܐ ܘܕ݂ܝܼܢܹ̈ܐ ܕܡܲܠܸܠ ܡܘܼܫܹܐ ܥܲܡ ܒ̈ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܟܲܕ݂ ܢܦܲܩܘ ܡ̣ܢ ܡܸܨܪܹܝܢ.

et hæc testimonia et cæremoniæ atque judicia, quæ locutus est ad filios Israël, quando egressi sunt de Ægypto,

ესე მცნებანი არიან წამებანი და სამართალნი, რომელთა ეტყოდა მოსე ძეთა მათ ისრაჱლისათა უდაბნოსა მას, რაჟამს გამოვიდეს იგინი ქუეყანით ეგჳპტით.

45 These are the testimonies, and the statutes, and the judgments, which Moses spake unto the children of Israel, after they came forth out of Egypt.

מו. בְּעֵבֶר הַיַּרְדֵּן בַּגַּיְא מוּל בֵּית פְּעוֹר בְּאֶרֶץ סִיחֹן מֶלֶךְ הָאֱמֹרִי אֲשֶׁר יוֹשֵׁב בְּחֶשְׁבּוֹן אֲשֶׁר הִכָּה משֶׁה וּבְנֵי יִשְׂרָאֵל בְּצֵאתָם מִמִּצְרָיִם:

ἐν τῷ πέραν τοῦ Ιορδάνου ἐν φάραγγι ἐγγὺς οἴκου Φογωρ ἐν γῇ Σηων βασιλέως τῶν Αμορραίων ὃς κατῴκει ἐν Εσεβων οὓς ἐπάταξεν Μωυσῆς καὶ οἱ υἱοὶ Ισραηλ ἐξελθόντων αὐτῶν ἐκ γῆς Αἰγύπτου

46 ܒܥܸܒ̣ܪܵܐ ܕܝܘܿܪܕܢܲܢ ܒܢܲܚܠܵܐ ܠܘܼܩܒܲܠ ܒܹܬ̣ ܦܥܘܿܪ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܣܝܼܚܘܿܢ ܡܲܠܟܵܐ ܕܐܵܡܘܿܪ̈ܵܝܹܐ ܕܝܵܬܹ̇ܒ̣ ܗ̄ܘ̣ܵܐ ܒܚܸܫܒ̇ܘܿܢ ܕܩܲܛܠܹܗ ܡܘܼܫܹܐ ܘܲܒ̣̈ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܟܲܕ݂ ܢܦܲܩܘ ܡ̣ܢ ܡܸܨܪܹܝܢ.

trans Jordanem in valle contra fanum Phogor in terra Sehon regis Amorrhæi, qui habitavit in Hesebon, quem percussit Moyses. Filii quoque Israël egressi ex Ægypto

წიაღ იორდანესა ჴევსა მას, მახლობელად სახლისა მის ფოგორისსა, ქვეყანასა მას სეონ, მეფისა მის ამორეველთაჲსა, რომელ-იგი დამკჳდრებულ იყო ესებონს, რომელ-იგი მოსრა მოსე და ძეთა მათ ისრაჱლისათა, რაჟამს გამოვიდეს იგინი ქუეყანით ეგჳპტით.

46 On this side Jordan, in the valley over against Bethpeor, in the land of Sihon king of the Amorites, who dwelt at Heshbon, whom Moses and the children of Israel smote, after they were come forth out of Egypt:

מז. וַיִּירְשׁוּ אֶת אַרְצוֹ וְאֶת אֶרֶץ עוֹג מֶלֶךְ הַבָּשָׁן שְׁנֵי מַלְכֵי הָאֱמֹרִי אֲשֶׁר בְּעֵבֶר הַיַּרְדֵּן מִזְרַח שָׁמֶשׁ:

καὶ ἐκληρονόμησαν τὴν γῆν αὐτοῦ καὶ τὴν γῆν Ωγ βασιλέως τῆς Βασαν δύο βασιλέων τῶν Αμορραίων οἳ ἦσαν πέραν τοῦ Ιορδάνου κατ᾽ ἀνατολὰς ἡλίου

47 ܘܝܼܪܸܬ̣ܘ ܐܲܪܥܹܗ ܘܐܲܪܥܵܐ ܕܥܘܿܓ̣ ܡܲܠܟܵܐ ܕܡܲܬ̣ܢܝܼܢ ܬܪܹܝܢ ܡܲܠܟܹ̇ܐ ܕܐܵܡܘܿܪ̈ܵܝܹܐ ܕܲܒ̣ܥܸܒ̣ܪܵܐ ܕܝܘܿܪܕܢܲܢ ܡ̣ܢ ܡܲܕ݂ܢܵܚܲܝ̈ ܫܸܡܫܵܐ.

possederunt terram ejus, et terram Og regis Basan, duorum regum Amorrhæorum, qui erant trans Jordanem ad solis ortum:

და დაიმკჳდრეს მათ ქუეყანაჲ იგი და ქუეყანაჲ ოგისი, მეფისა მის ბასაანისაჲ, ორთა მათ შარავანდედთა ამორეველთაჲ, რომელ-იგი იყვნეს წიაღ იორდანესა,

47 And they possessed his land, and the land of Og king of Bashan, two kings of the Amorites, which were on this side Jordan toward the sunrising;

מח. מֵעֲרֹעֵר אֲשֶׁר עַל שְׂפַת נַחַל אַרְנֹן וְעַד הַר שִׂיאֹן הוּא חֶרְמוֹן:

ἀπὸ Αροηρ ἥ ἐστιν ἐπὶ τοῦ χείλους χειμάρρου Αρνων καὶ ἐπὶ τοῦ ὄρους τοῦ Σηων ὅ ἐστιν Αερμων

48 ܡ̣ܢ ܥܲܕ݂ܘܵܥܝܼܪ ܕܥܲܠ ܣܸܦܬ̣ܵܐ ܕܢܲܚܠܵܐ ܕܐܲܪܢܘܿܢ ܘܲܥܕܲܡܵܐ ܠܛܘܼܪܵܐ ܕܣܲܪܝܘܿܢ ܗܘ̤ܝܘܼ ܚܸܪܡܘܿܢ.

ab Aroër, quæ sita est super ripam torrentis Arnon, usque ad montem Sion, qui est et Hermon,

მზის აღმოსავალით კერძო აროერითგან, რომელ არს კიდესა ნაღუარევთა მათ არნონისათა მიმთადმდე სებნისა, რომელ არს ერმონი,

48 From Aroer, which is by the bank of the river Arnon, even unto mount Sion, which is Hermon,

מט. וְכָל הָעֲרָבָה עֵבֶר הַיַּרְדֵּן מִזְרָחָה וְעַד יָם הָעֲרָבָה תַּחַת אַשְׁדֹּת הַפִּסְגָּה:

πᾶσαν τὴν Αραβα πέραν τοῦ Ιορδάνου κατ᾽ ἀνατολὰς ἡλίου ὑπὸ Ασηδωθ τὴν λαξευτήν

49 ܘܟ݂ܠܵܗ̇ ܥܪܵܒ̣ܵܐ ܕܲܒ̣ܥܸܒ̣ܪܵܐ ܕܝܘܿܪܕܢܲܢ ܡ̣ܢ ܡܲܕ݂ܢܚܵܐ ܘܲܥܕܲܡܵܐ ܠܝܲܡܵܐ ܕܥܵܪܵܒ̣ܵܐ ܕܲܬ̣ܚܹܝܬ̣ ܐܲܫܕ̇ܘܿܕ݂ ܘܦܲܣܓܵܐ.

omnem planitiem trans Jordanem ad orientalem plagam, usque ad mare solitudinis, et usque ad radices montis Phasga.

ყოვლით კერძო არაბიაჲთ წიაღ იორდანესა მზის აღმოსავალით ასეროთით, მთით თლილით.

49 And all the plain on this side Jordan eastward, even unto the sea of the plain, under the springs of Pisgah.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=0b84a0b0-9922-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display