Bibliotheca Polyglotta

א. כִּי יִקַּח אִישׁ אִשָּׁה וּבְעָלָהּ וְהָיָה אִם לֹא תִמְצָא חֵן בְּעֵינָיו כִּי מָצָא בָהּ עֶרְוַת דָּבָר וְכָתַב לָהּ סֵפֶר כְּרִיתֻת וְנָתַן בְּיָדָהּ וְשִׁלְּחָהּ מִבֵּיתוֹ:

ἐὰν δέ τις λάβῃ γυναῖκα καὶ συνοικήσῃ αὐτῇ καὶ ἔσται ἐὰν μὴ εὕρῃ χάριν ἐναντίον αὐτοῦ ὅτι εὗρεν ἐν αὐτῇ ἄσχημον πρᾶγμα καὶ γράψει αὐτῇ βιβλίον ἀποστασίου καὶ δώσει εἰς τὰς χεῖρας αὐτῆς καὶ ἐξαποστελεῖ αὐτὴν ἐκ τῆς οἰκίας αὐτοῦ

1 ܘܐܸܢ ܢܸܣܲܒ̣ ܓܲܒ̣ܪܵܐ ܐܲܢ̄ܬ̇ܬ̣ܵܐ ܘܢܸܕ݂ܡܲܟ݂ ܥܲܡܵܗ̇ ܐܸܢ ܠܵܐ ܐܸܫܟ̇ܚܲܬ̤ ܪ̈ܲܚܡܹܐ ܒܕ݂ܵܡܵܘܗܝ ܥܲܠ ܕܐܸܫܟܲܚ ܒܵܗ̇ ܒ̣ܘܼܬ̣ܵܐ ܕܲܡܦܲܪܣܝܵܐ ܢܸܟ݂ܬ̇ܘܿܒ̣ ܠܵܗ̇ ܟܬ̣ܵܒ̣ܵܐ ܕܫܘܼܒ̣ܩܵܢܵܐ ܘܢܸܬܸ̇ܠ ܠܵܗ̇ ܘܢܸܫܪܹܝܗ̇.

Si acceperit homo uxorem, et habuerit eam, et non invenerit gratiam ante oculos ejus propter aliquam fœditatem: scribet libellum repudii, et dabit in manu illius, et dimittet eam de domo sua.

მო-თუ ვინმე-იყვანოს ცოლი და შეირთოს იგი და არა სათნო ეყოს, ანუ თუ და-რაჲმე-აპყრას მის თანა საქმე ჯერკუალი, დაუწერენ მას წიგნი განსატევებელი და მიეცინ ჴელთა მისთა და გამოავლინენ იგი სახლით მისით.

1 When a man hath taken a wife, and married her, and it come to pass that she find no favour in his eyes, because he hath found some uncleanness in her: then let him write her a bill of divorcement, and give it in her hand, and send her out of his house.

ב. וְיָצְאָה מִבֵּיתוֹ וְהָלְכָה וְהָיְתָה לְאִישׁ אַחֵר:

καὶ ἀπελθοῦσα γένηται ἀνδρὶ ἑτέρῳ

2 ܘܬܸܦܘܿܩ ܡ̣ܢ ܒܲܝܬܹ̇ܗ. ܘܐܸܢ ܬܹܐܙܲܠ ܘܬܸܗܘܸܐ ܠܓܲܒ̣ܪܵܐ ܐ̄ܚܪܹܢܵܐ ܘܢܸܣܢܹܝܗ̇ ܓܲܒ̣ܪܵܐ ܐ̄ܚܪܹܢܵܐ.

Cumque egressa alterum maritum duxerit,

მი-თუ უკუე-ვიდეს დედაკაცი იგი

2 And when she is departed out of his house, she may go and be another man's wife.

ג. וּשְׂנֵאָהּ הָאִישׁ הָאַחֲרוֹן וְכָתַב לָהּ סֵפֶר כְּרִיתֻת וְנָתַן בְּיָדָהּ וְשִׁלְּחָהּ מִבֵּיתוֹ אוֹ כִי יָמוּת הָאִישׁ הָאַחֲרוֹן אֲשֶׁר לְקָחָהּ לוֹ לְאִשָּׁה:

καὶ μισήσῃ αὐτὴν ὁ ἀνὴρ ὁ ἔσχατος καὶ γράψει αὐτῇ βιβλίον ἀποστασίου καὶ δώσει εἰς τὰς χεῖρας αὐτῆς καὶ ἐξαποστελεῖ αὐτὴν ἐκ τῆς οἰκίας αὐτοῦ ἢ ἀποθάνῃ ὁ ἀνὴρ ὁ ἔσχατος ὃς ἔλαβεν αὐτὴν ἑαυτῷ γυναῖκα

3 ܘܢܸܟ݂ܬ̇ܘܿܒ̣ ܠܵܗ̇ ܟܬ̣ܵܒ̣ܵܐ ܕܫܘܼܒ̣ܩܵܢܵܐ ܘܢܸܬܸ̇ܠ ܠܵܗ̇ ܘܢܸܫܪܹܝܗ̇ ܡ̣ܢ ܒܲܝܬܹ̇ܗ ܐܵܘ ܐܸܢ ܢܡܘܼܬ̣ ܓܲܒ̣ܪܵܐ ܐ̄ܚܪܹܢܵܐ ܕܢܲܣܒܵܗ̇.

et ille quoque oderit eam, dederitque ei libellum repudii, et dimiserit de domo sua, vel certe mortuus fuerit:

და ცოლ-ეყოს სხუასა ქმარსა და მოიძულოს იგი უკანაჲსკნელმანცა ქმარმან, დაუწერენ მანცა წიგნი განსატევებელი და მიეცინ იგი ჴელთა მისთა და განავლინენ იგი სახლით თჳსით, უკეთუ მოკუდეს უკანაჲსკნელ იგი ქმარი, რომელმან შეირთო დედაკაცი იგი,

3 And if the latter husband hate her, and write her a bill of divorcement, and giveth it in her hand, and sendeth her out of his house; or if the latter husband die, which took her to be his wife;

ד. לֹא יוּכַל בַּעְלָהּ הָרִאשׁוֹן אֲשֶׁר שִׁלְּחָהּ לָשׁוּב לְקַחְתָּהּ לִהְיוֹת לוֹ לְאִשָּׁה אַחֲרֵי אֲשֶׁר הֻטַּמָּאָה כִּי תוֹעֵבָה הִוא לִפְנֵי יְהֹוָה וְלֹא תַחֲטִיא אֶת הָאָרֶץ אֲשֶׁר יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ נֹתֵן לְךָ נַחֲלָה:

οὐ δυνήσεται ὁ ἀνὴρ ὁ πρότερος ὁ ἐξαποστείλας αὐτὴν ἐπαναστρέψας λαβεῖν αὐτὴν ἑαυτῷ γυναῖκα μετὰ τὸ μιανθῆναι αὐτήν ὅτι βδέλυγμά ἐστιν ἐναντίον κυρίου τοῦ θεοῦ σου καὶ οὐ μιανεῖτε τὴν γῆν ἣν κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν δίδωσιν ὑμῖν ἐν κλήρῳ

4 ܠܵܐ ܫܲܠܝܼܛ ܠܹܗ ܠܒܲܥܠܵܗ̇ ܩܲܕ݂ܡܵܝܵܐ ܕܫܲܒ̣ܩܵܗ̇ ܕܢܸܚܕܲܪ ܢܸܣܒ̣ܝܼܗ̇ ܒܵܬܲܪ ܕܐܸܬ̇ܛܲܡܐܲܬ̤ ܡܸܛܠ ܕܛܲܡܐܵܐ ܗ̄ܝܼ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ. ܘܠܵܐ ܬܲܚܛܹܐ ܠܐܲܪܥܵܐ ܕܝܵܗܹ̇ܒ̣ ܠܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܝܘܼܪܬܵܢܵܐ.

non poterit prior maritus recipere eam in uxorem: quia polluta est, et abominabilis facta est coram Domino: ne peccare facias terram tuam, quam Dominus Deus tuus tradiderit tibi possidendam.

ვერ ჴელ-იწიფოს პირველმან მან ქმარმან, რომელმან განუტევა იგი მიქცევად და მიყვანებად მისა ცოლად შემდგომად შეგინებისა მისისა, რამეთუ ბილწ არს წინაშე, უფლისა ღმრთისა თქუენისა და ნუ შეაგინებთ ადგილსა მას, რომელ მოგცეს თქუენ უფალმან ღმერთმან თქუენმან ნაწილად მკჳდრობისა თქუენისა.

4 Her former husband, which sent her away, may not take her again to be his wife, after that she is defiled; for that is abomination before the LORD: and thou shalt not cause the land to sin, which the LORD thy God giveth thee for an inheritance.

ה. כִּי יִקַּח אִישׁ אִשָּׁה חֲדָשָׁה לֹא יֵצֵא בַּצָּבָא וְלֹא יַעֲבֹר עָלָיו לְכָל דָּבָר נָקִי יִהְיֶה לְבֵיתוֹ שָׁנָה אֶחָת וְשִׂמַּח אֶת אִשְׁתּוֹ אֲשֶׁר לָקָח:

ἐὰν δέ τις λάβῃ γυναῖκα προσφάτως οὐκ ἐξελεύσεται εἰς τὸν πόλεμον καὶ οὐκ ἐπιβληθήσεται αὐτῷ οὐδὲν πρᾶγμα ἀθῷος ἔσται ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ ἐνιαυτὸν ἕνα εὐφρανεῖ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ ἣν ἔλαβεν

5 ܘܟܲܕ݂ ܢܸܣܲܒ̣ ܓܲܒ̣ܪܵܐ ܐܲܢ̄ܬ̇ܬ̣ܵܐ ܚܕܲܬܵܐ ܠܵܐ ܢܸܦܘܿܩ ܒܚܲܝܠܵܐ ܘܠܵܐ ܢܹܐܙܲܠ ܠܟ݂ܠ ܨܒ̣ܘܼ ܐܸܠܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܒܒܲܝܬܹ̇ܗ ܫܲܢ̄ܬܵܐ ܚܕ݂ܵܐ ܘܢܸܚܕܹ̇ܐ ܥܲܡ ܐܲܢ̄ܬ̇ܬ̣ܵܐ ܕܲܢܣܲܒ̣.

Cum acceperit homo nuper uxorem, non procedet ad bellum, nec ei quippiam necessitatis injungetur publicæ, sed vacabit absque culpa domi suæ, ut uno anno lætetur cum uxore sua.

შე-თუ ვინნე-ირთოს ცოლი ახლად, ღუაწიდ ნუ განვალნ იგი, და ნუცა შეერევინ იგი რომელსავე საქმესა ჯერკუალსა, არამედ წმიდად ეგენ იგი სახლსა თჳსსა წელიწად ერთ და ახარენ ცოლსა მას თჳსსა, რომელცა-იგი შეერთოს.

5 When a man hath taken a new wife, he shall not go out to war, neither shall he be charged with any business: but he shall be free at home one year, and shall cheer up his wife which he hath taken.

ו. לֹא יַחֲבֹל רֵחַיִם וָרָכֶב כִּי נֶפֶשׁ הוּא חֹבֵל:

οὐκ ἐνεχυράσεις μύλον οὐδὲ ἐπιμύλιον ὅτι ψυχὴν οὗτος ἐνεχυράζει

6 ܠܵܐ ܬܸܣܲܒ̣ ܪܲܚܝܵܐ ܘܪܲܟ݂ܒܵܗ̇ ܡܸܫܟܢܵܐ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܗ̄ܘ̣ ܓܹܝܪ ܡܥܝܼܩ ܐܲܢ̄ܬ̇.

Non accipies loco pignoris inferiorem, et superiorem molam: quia animam suam opposuit tibi.

ნუ სადა იჴუთავ შენ ფქჳლსა ზედა კერძოსა, ნუცა ქვეკერძოსა, რამეთუ სულთა მიჴუთვასა მსგავს არს იგი.

6 No man shall take the nether or the upper millstone to pledge: for he taketh a man's life to pledge.

ז. כִּי יִמָּצֵא אִישׁ גֹּנֵב נֶפֶשׁ מֵאֶחָיו מִבְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְהִתְעַמֶּר בּוֹ וּמְכָרוֹ וּמֵת הַגַּנָּב הַהוּא וּבִעַרְתָּ הָרָע מִקִּרְבֶּךָ:

ἐὰν δὲ ἁλῷ ἄνθρωπος κλέπτων ψυχὴν τῶν ἀδελφῶν αὐτοῦ τῶν υἱῶν Ισραηλ καὶ καταδυναστεύσας αὐτὸν ἀποδῶται ἀποθανεῖται ὁ κλέπτης ἐκεῖνος καὶ ἐξαρεῖς τὸν πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὐτῶν

7 ܘܐܸܢ ܢܸܫܬ̇ܟܲܚ ܓܲܒ̣ܪܵܐ ܡ̣ܢ ܒ̈ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܕܢܸܓ̣ܢܘܿܒ̣ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܡ̣ܢ ܐܲܚܵܘ̈ܗܝ ܒ̈ܢܲܝ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܘܢܸܬ̇ܬܲܓܲܪ ܒܵܗ̇ ܘܲܢܙܲܒ̇ܢܝܼܗ̇ ܡܸܬ̣ܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬ̣ܩܛܸܠ ܓܲܒ̣ܪܵܐ ܗܵܘ̇ ܘܒܲܥܲܪܘ ܒܝܼܫܬܵܐ ܡ̣ܢ ܒܲܝܢܵܬ̣ܟ݂ܘܿܢ.

Si deprehensus fuerit homo sollicitans fratrem suum de filiis Israël, et vendito eo acceperit pretium, interficietur, et auferes malum de medio tui.

უკეთუ ჴელთ-სადმე-იდვას კაცი მპარავმან ნათესავთაგანი თჳსთა ძეთა მათ ისრაჱლისათა, და ჰმძლავროს და განყიდოს იგი, მოკუედინ კაცი იგი და მოისპენ ბოროტი იგი შორის თქუენსა.

7 If a man be found stealing any of his brethren of the children of Israel, and maketh merchandise of him, or selleth him; then that thief shall die; and thou shalt put evil away from among you.

ח. הִשָּׁמֶר בְּנֶגַע הַצָּרַעַת לִשְׁמֹר מְאֹד וְלַעֲשׂוֹת כְּכֹל אֲשֶׁר יוֹרוּ אֶתְכֶם הַכֹּהֲנִים הַלְוִיִּם כַּאֲשֶׁר צִוִּיתִם תִּשְׁמְרוּ לַעֲשׂוֹת:

πρόσεχε σεαυτῷ ἐν τῇ ἁφῇ τῆς λέπρας φυλάξῃ σφόδρα ποιεῖν κατὰ πάντα τὸν νόμον ὃν ἐὰν ἀναγγείλωσιν ὑμῖν οἱ ἱερεῖς οἱ Λευῖται ὃν τρόπον ἐνετειλάμην ὑμῖν φυλάξασθε ποιεῖν

8 ܛܲܪܘ ܡܚܘܿܬ̣ܵܐ ܕܓܲܪܒ̣ܵܐ ܘܐܸܙܕܲܗܪܘ ܛܵܒ̣ ܘܲܥܒܸܕ݂ܘ ܐܲܝܟܲܢܵܐ ܕܡܲܠܦܝܼܢ ܠܟ݂ܘܿܢ ܟܵܗ̈ܢܹܐ ܘܠܹܘܵܝܹ̈ܐ. ܐܲܝܟ݂ ܕܦܲܩܕܹ̇ܬ̣ ܐܸܢܘܿܢ ܢܸܛܪܘܼܢ ܘܢܸܥܒ̇ܕ݂ܘܼܢ.

Observa diligenter ne incurras plagam lepræ, sed facies quæcumque docuerint te sacerdotes Levitici generis, juxta id quod præcepi eis, et imple sollicite.

ეკრძალე თავსა შენსა, იგულე, ერიდებოდე კეთროვნებისაგან, დაიმარხო და ჰყო, რაჲ-იგი გასწაონ შენ მღდელთა მათ ლევიტელთა, რაჲცა-იგი გამცნო თქუენ დამარხვად და ყოფად.

8 Take heed in the plague of leprosy, that thou observe diligently, and do according to all that the priests the Levites shall teach you: as I commanded them, so ye shall observe to do.

ט. זָכוֹר אֵת אֲשֶׁר עָשָׂה יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ לְמִרְיָם בַּדֶּרֶךְ בְּצֵאתְכֶם מִמִּצְרָיִם:

μνήσθητι ὅσα ἐποίησεν κύριος ὁ θεός σου τῇ Μαριαμ ἐν τῇ ὁδῷ ἐκπορευομένων ὑμῶν ἐξ Αἰγύπτου

9 ܘܐܸܬ̇ܕܲܟ݂ܪ ܡܸܕܸ̇ܡ ܕܲܥܒܲܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܠܡܲܪܝܲܡ ܒܐܘܼܪܚܵܐ ܟܲܕ݂ ܢܦܲܩܬ̇ܘܿܢ ܡ̣ܢ ܡܸܨܪܹܝܢ.

Mementote quæ fecerit Dominus Deus vester Mariæ in via cum egrederemini de Ægypto.

მოიჴსენო, რაჲ-იგი უყო უფალმან ღმერთმან მარიამსა, რაჟამს გამოხვიდოდეთ თქუენ ქუეყანით ეგჳპტით.

9 Remember what the LORD thy God did unto Miriam by the way, after that ye were come forth out of Egypt.

י. כִּי תַשֶּׁה בְרֵעֲךָ מַשַּׁאת מְאוּמָה לֹא תָבֹא אֶל בֵּיתוֹ לַעֲבֹט עֲבֹטוֹ:

ἐὰν ὀφείλημα ᾖ ἐν τῷ πλησίον σου ὀφείλημα ὁτιοῦν οὐκ εἰσελεύσῃ εἰς τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐνεχυράσαι τὸ ἐνέχυρον

10 ܘܐܸܢ ܢܚܘܼܒ̣ ܠܵܟ݂ ܚܲܒ̣ܪܵܟ݂ ܚܵܘܒ̇ܬ̣ܵܐ ܡܸܕܸ̇ܡ ܠܵܐ ܬܸܥܘܿܠ ܠܒܲܝܬܹ̇ܗ ܠܡܸܣܲܒ̣ ܡܸܫܟ̇ܢܹܗ.

Cum repetes a proximo tuo rem aliquam, quam debet tibi, non ingredieris domum ejus ut pignus auferas:

თანა-თუ რაჲმე-ედვას თანანადები მოყუასსა მას შენსა რაჲვე თანანადები, ნუ შეხუალ შენ ჴუთვად სახლსა მისსა.

10 When thou dost lend thy brother any thing, thou shalt not go into his house to fetch his pledge.

יא. בַּחוּץ תַּעֲמֹד וְהָאִישׁ אֲשֶׁר אַתָּה נשֶׁה בוֹ יוֹצִיא אֵלֶיךָ אֶת הָעֲבוֹט הַחוּצָה:

ἔξω στήσῃ καὶ ὁ ἄνθρωπος οὗ τὸ δάνειόν σού ἐστιν ἐν αὐτῷ ἐξοίσει σοι τὸ ἐνέχυρον ἔξω

11 ܐܸܠܵܐ ܩܘܼܡ ܒܫܘܼܩܵܐ ܘܓܲܒ̣ܪܵܐ ܗܵܘ̇ ܕܚܲܝܵܒ̣ ܠܵܟ݂ ܗܘ̤ ܢܲܦܩܝܼܘܗܝ ܠܵܟ݂ ܡܸܫܟܵܢܵܐ ܠܫܘܼܩܵܐ.

sed stabis foris, et ille tibi proferet quod habuerit.

არამედ გარეშე დასდგე და მოსთხოვო ნაჴუთევი იგი თანამდებსა მას შენსა და გარე გამოართვან მან ნაჴუთევი იგი.

11 Thou shalt stand abroad, and the man to whom thou dost lend shall bring out the pledge abroad unto thee.

יב. וְאִם אִישׁ עָנִי הוּא לֹא תִשְׁכַּב בַּעֲבֹטוֹ:

ἐὰν δὲ ὁ ἄνθρωπος πένηται οὐ κοιμηθήσῃ ἐν τῷ ἐνεχύρῳ αὐτοῦ

12 ܘܐܸܢ ܓܲܒ̣ܪܵܐ ܗ̄ܘ̣ ܡܸܣܟܹ̇ܢܵܐ ܠܵܐ ܬܸܕ݂ܡܲܟ݂ ܒܡܲܪܛܘܼܛܹܗ.

Sin autem pauper est, non pernoctabit apud te pignus,

უკუეთუ უპოვარ იყოს კაცი იგი, ნუ დაადგრებინ ნაჴუთევი იგი მას დღესა შენ თანა,

12 And if the man be poor, thou shalt not sleep with his pledge:

יג. הָשֵׁב תָּשִׁיב לוֹ אֶת הָעֲבוֹט כְּבוֹא הַשֶּׁמֶשׁ וְשָׁכַב בְּשַׂלְמָתוֹ וּבֵרֲכֶךָּ וּלְךָ תִּהְיֶה צְדָקָה לִפְנֵי יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ:

ἀποδόσει ἀποδώσεις τὸ ἐνέχυρον αὐτοῦ περὶ δυσμὰς ἡλίου καὶ κοιμηθήσεται ἐν τῷ ἱματίῳ αὐτοῦ καὶ εὐλογήσει σε καὶ ἔσται σοι ἐλεημοσύνη ἐναντίον κυρίου τοῦ θεοῦ σου

13 ܐܸܠܵܐ ܦܲܢܵܝܗܝ ܠܹܗ ܡܸܫܟܵܢܹܗ ܡܵܐ ܕܥܸܪܒܲܬ̣ ܫܸܡܫܵܐ ܘܢܸܕ݂ܡܲܟ݂ ܒܡܲܪܛܘܼܛܹܗ ܘܲܢܒܲܪܟ݂ܵܟ݂ ܘܬܸܗܘܸܐ ܠܵܟ݂ ܙܲܕ̇ܝܼܩܘܼܬ̣ܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂.

sed statim reddes ei ante solis occasum: ut dormiens in vestimento suo, benedicat tibi, et habeas justitiam coram Domino Deo tuo.

არამედ მიცემით მისცე მას სამოსელი იგი მისი მიმწუხრი, დასლვასა მზისასა და შეიმოსოს იგი მან და გაკურთხევდეს შენ და რათა შეგრაცხოს შენ იგი ქველისსაქმედ წინაშე უფლისა ღმრთისა შენისა.

13 In any case thou shalt deliver him the pledge again when the sun goeth down, that he may sleep in his own raiment, and bless thee: and it shall be righteousness unto thee before the LORD thy God.

יד. לֹא תַעֲשֹׁק שָׂכִיר עָנִי וְאֶבְיוֹן מֵאַחֶיךָ אוֹ מִגֵּרְךָ אֲשֶׁר בְּאַרְצְךָ בִּשְׁעָרֶיךָ:

οὐκ ἀπαδικήσεις μισθὸν πένητος καὶ ἐνδεοῦς ἐκ τῶν ἀδελφῶν σου ἢ ἐκ τῶν προσηλύτων τῶν ἐν ταῖς πόλεσίν σου

14 ܠܵܐ ܬܸܛܠܘܼܡ ܐܲܓ̣ܪܵܐ ܕܡܸܣܟܹ̇ܢܵܐ ܘܲܕ݂ܒ̣ܵܝܫܵܐ ܡ̣ܢ ܐܲܚܲܝ̈ܟ ܐܵܘ ܡ̣ܢ ܥܵܡܘܿܪܵܐ ܕܲܒ̣ܩܘܼܪ̈ܝܵܟ݂.

Non negabis mercedem indigentis, et pauperis fratris tui, sive advenæ, qui tecum moratur in terra, et intra portas tuas est:

ნუ მოხუეჭ სასყიდელსა მორეწესა უპოვარსა მას და ნაკლულევანსა, რომელი იყო ნათესავისა შენისაგან, ნუცაღა მწირსა მას და მსხემსა, რომელი-იგი დამკჳდრებულ იყოს ქუეყანასა შენსა ქალაქთა შინა შენთა.

14 Thou shalt not oppress an hired servant that is poor and needy, whether he be of thy brethren, or of thy strangers that are in thy land within thy gates:

טו. בְּיוֹמוֹ תִתֵּן שְׂכָרוֹ וְלֹא תָבוֹא עָלָיו הַשֶּׁמֶשׁ כִּי עָנִי הוּא וְאֵלָיו הוּא נֹשֵׂא אֶת נַפְשׁוֹ וְלֹא יִקְרָא עָלֶיךָ אֶל יְהֹוָה וְהָיָה בְךָ חֵטְא:

αὐθημερὸν ἀποδώσεις τὸν μισθὸν αὐτοῦ οὐκ ἐπιδύσεται ὁ ἥλιος ἐπ᾽ αὐτῷ ὅτι πένης ἐστὶν καὶ ἐν αὐτῷ ἔχει τὴν ἐλπίδα καὶ οὐ καταβοήσεται κατὰ σοῦ πρὸς κύριον καὶ ἔσται ἐν σοὶ ἁμαρτία

15 ܐܸܠܵܐ ܒܲܪ ܝܵܘܡܹܗ ܗܲܒ̣ ܠܹܗ ܐܲܓ̣ܪܹܗ ܘܠܵܐ ܬܸܥܪܲܒ̣ ܥܠܵܘܗܝ ܫܸܡܫܵܐ ܡܸܛܠ ܕܡܸܣܟܹ̇ܢܵܐ ܗ̄ܘ̣ ܘܥܲܠ ܐܲܦܲܝ̈ ܐܲܓ̣ܪܹܗ ܗܘ̤ ܡܲܫܠܸܡ ܠܵܟ݂ ܢܲܦ̮ܫܹܗ ܕܠܵܐ ܢܸܩܪܸܐ ܥܠܲܝܟ ܠܡܵܪܝܵܐ ܘܢܸܗܘܸܐ ܥܠܲܝܟ ܚܛܵܗܵܐ.

sed eadem die reddes ei pretium laboris sui ante solis occasum, quia pauper est, et ex eo sustentat animam suam: ne clamet contra te ad Dominum, et reputetur tibi in peccatum.

არამედ მასვე დღესა მისცე მას სასყიდელი იგი მისი, ნუ დააღამებ მას მას ზედა, რამეთუ უპოვარ არს იგი და იგი არს სასო მისა, ნუუკუე ღაღადბდეს შენთჳს უფლისა მიმართ და შეგერაცხოს იგი ცოდვად.

15 At his day thou shalt give him his hire, neither shall the sun go down upon it; for he is poor, and setteth his heart upon it: lest he cry against thee unto the LORD, and it be sin unto thee.

טז. לֹא יוּמְתוּ אָבוֹת עַל בָּנִים וּבָנִים לֹא יוּמְתוּ עַל אָבוֹת אִישׁ בְּחֶטְאוֹ יוּמָתוּ:

οὐκ ἀποθανοῦνται πατέρες ὑπὲρ τέκνων καὶ υἱοὶ οὐκ ἀποθανοῦνται ὑπὲρ πατέρων ἕκαστος τῇ ἑαυτοῦ ἁμαρτίᾳ ἀποθανεῖται

16 ܠܵܐ ܢܡܘܼܬ̣ܘܼܢ ܐܲܒ̣ܵܗܹ̈ܐ ܥܲܠ ܐܲܦܲܝ̈ ܒܢܲܝ̈ܗܘܿܢ ܘܲܒ̣̈ܢܲܝܵܐ ܠܵܐ ܢܡܘܼܬ̣ܘܼܢ ܥܲܠ ܐܲܦܲܝ̈ ܐܲܒ̣ܵܗܲܝ̈ܗܘܿܢ ܐܸܠܵܐ ܐ̄ܢܵܫ ܒܲܚܛܵܗܵܘ̈ܗܝ ܢܡܘܼܬ̣.

Non occidentur patres pro filiis, neque filii pro patribus, sed unusquisque pro peccato suo morietur.

ნუ მოკუდებინ მამაჲ შვილისა წილ, ნუცა შვილი მამისა წილ, არამედ კაცად-კაცადი თჳსითა ცოდვითა მოკუედინ.

16 The fathers shall not be put to death for the children, neither shall the children be put to death for the fathers: every man shall be put to death for his own sin.

יז. לֹא תַטֶּה מִשְׁפַּט גֵּר יָתוֹם וְלֹא תַחֲבֹל בֶּגֶד אַלְמָנָה:

οὐκ ἐκκλινεῖς κρίσιν προσηλύτου καὶ ὀρφανοῦ καὶ χήρας καὶ οὐκ ἐνεχυράσεις ἱμάτιον χήρας

17 ܠܵܐ ܬܸܨܠܸܐ ܕܝܼܢܵܐ ܕܥܵܡܘܿܪܵܐ ܘܲܕ݂ܝܲܬ̣ܡܵܐ. ܘܠܵܐ ܬܸܣܲܒ̣ ܡܸܫܟܵܢܵܐ ܡܲܛܘܼܛܵܗ̇ ܕܐܲܪܡܲܠܬܵܐ.

Non pervertes judicium advenæ et pupilli, nec auferes pignoris loco viduæ vestimentum.

ნუ განსდრეკ სარჩელსა მწირისასა, ნუცა ობლისასა, ნუ მოჰჴუთავ ფიჩუსა ქურივსა.

17 Thou shalt not pervert the judgment of the stranger, nor of the fatherless; nor take a widow's raiment to pledge:

יח. וְזָכַרְתָּ כִּי עֶבֶד הָיִיתָ בְּמִצְרַיִם וַיִּפְדְּךָ יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ מִשָּׁם עַל כֵּן אָנֹכִי מְצַוְּךָ לַעֲשׂוֹת אֶת הַדָּבָר הַזֶּה:

καὶ μνησθήσῃ ὅτι οἰκέτης ἦσθα ἐν γῇ Αἰγύπτῳ καὶ ἐλυτρώσατό σε κύριος ὁ θεός σου ἐκεῖθεν διὰ τοῦτο ἐγώ σοι ἐντέλλομαι ποιεῖν τὸ ῥῆμα τοῦτο

18 ܘܐܸܬ̇ܕܲܟ݂ܪ ܕܥܲܒ̣ܕܵܐ ܗ̤ܘܲܝܬ̇ ܒܡܸܨܪܹܝܢ ܘܦܲܪܩܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܡ̣ܢ ܬܲܡܵܢ ܡܸܛܠ ܗܵܢܵܐ ܡܦܲܩܸܕ݂ ܐ̄ܢܵܐ ܠܵܟ݂ ܘܐܵܡܲܪ ܠܵܟ݂ ܥܒܸ̇ܕ݂ ܦܸܬ̣ܓ̣ܵܡܵܐ ܗܵܢܵܐ.

Memento quod servieris in Ægypto, et eruerit te Dominus Deus tuus inde. Idcirco præcipio tibi ut facias hanc rem.

მოიჴსენე, რამეთუ შენცა დამონებულ იყავ ეგჳპტეს და გიჴსნა შენ უფალმან ღმერთმან შენმან, ამისთჳს გამცნებს შენ ყოფად სიტყუათა ამათ.

18 But thou shalt remember that thou wast a bondman in Egypt, and the LORD thy God redeemed thee thence: therefore I command thee to do this thing.

יט. כִּי תִקְצֹר קְצִירְךָ בְשָׂדֶךָ וְשָׁכַחְתָּ עֹמֶר בַּשָּׂדֶה לֹא תָשׁוּב לְקַחְתּוֹ לַגֵּר לַיָּתוֹם וְלָאַלְמָנָה יִהְיֶה לְמַעַן יְבָרֶכְךָ יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ בְּכֹל מַעֲשֵׂה יָדֶיךָ:

ἐὰν δὲ ἀμήσῃς ἀμητὸν ἐν τῷ ἀγρῷ σου καὶ ἐπιλάθῃ δράγμα ἐν τῷ ἀγρῷ σου οὐκ ἐπαναστραφήσῃ λαβεῖν αὐτό τῷ πτωχῷ καὶ τῷ προσηλύτῳ καὶ τῷ ὀρφανῷ καὶ τῇ χήρᾳ ἔσται ἵνα εὐλογήσῃ σε κύριος ὁ θεός σου ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν σου

19 ܘܡܵܐ ܕܚܵܨܹܕ݂ ܐܲܢ̄ܬ̇ ܚܨܵܕ݂ܵܐ ܕܚܲܩܠܵܟ݂ ܘܛܵܥܹܐ ܐܲܢ̄ܬ̇ ܟܲܦܵܐ. ܠܵܐ ܬܸܗܦܘܿܟ݂ ܬܸܣܒ̣ܝܼܗ̇. ܐܸܠܵܐ ܬܸܗܘܸܐ ܠܥܵܡܘܿܪܵܐ ܘܲܠܝܲܬ̣ܡܵܐ ܘܠܲܐܪܡܲܠܬܵܐ ܕܲܢܒܲܪܟ݂ܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܒܟ݂ܠܹܗ ܥܒ̣ܵܕ݂ܵܐ ܕܐܝܼܕܲܝ̈ܟ.

Quando messueris segetem in agro tuo, et oblitus manipulum reliqueris, non reverteris, ut tollas illum: sed advenam, et pupillum, et viduam auferre patieris, ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in omni opere manuum tuarum.

ჰმკიდე თუ სამკალსა შენსა და დაგიშთეს შენ, მუნ მჭელეული, ნუ უკუნიქცევი აკრებად დაშთომილსა მას თავისა შენისასა, არამედ გლახაკისა მის იყავნ იგი, და მწირისა მის, ობლისა და ქურივისა მის, რათა კეთილი გეყოს შენ და გაკურთხოს შენ უფალმან ღმერთმან შენმან ყოველთა დღეთა მათ შინა საქმეთა ჴელთა შენთასა.

19 When thou cuttest down thine harvest in thy field, and hast forgot a sheaf in the field, thou shalt not go again to fetch it: it shall be for the stranger, for the fatherless, and for the widow: that the LORD thy God may bless thee in all the work of thine hands.

כ. כִּי תַחְבֹּט זֵיתְךָ לֹא תְפַאֵר אַחֲרֶיךָ לַגֵּר לַיָּתוֹם וְלָאַלְמָנָה יִהְיֶה:

ἐὰν δὲ ἐλαιαλογήσῃς οὐκ ἐπαναστρέψεις καλαμήσασθαι τὰ ὀπίσω σου τῷ προσηλύτῳ καὶ τῷ ὀρφανῷ καὶ τῇ χήρᾳ ἔσται καὶ μνησθήσῃ ὅτι οἰκέτης ἦσθα ἐν γῇ Αἰγύπτῳ διὰ τοῦτο ἐγώ σοι ἐντέλλομαι ποιεῖν τὸ ῥῆμα τοῦτο

20 ܘܡܵܐ ܕܚܵܒܹܛ ܐܲܢ̄ܬ̇ ܙܲܝ̈ܬܲܝܟ ܠܵܐ ܬܸܦܠܸܐ ܒܸܣܬܪܵܟ݂ ܐܸܠܵܐ ܠܥܵܡܘܿܪܵܐ ܘܲܠܝܲܬ̣ܡܵܐ ܘܠܲܐܪܡܲܠܬ̣ܵܐ ܢܸܗܘܸܐ.

Si fruges collegeris olivarum, quidquid remanserit in arboribus, non reverteris ut colligas: sed relinques advenæ, pupillo, ac viduæ.

მო-თუ-ისთულებდე შენ ზეთისხილსა შენსა და დაგიშთეს, ნუ უკუნიქცევი მოკუფხულად დაშთომილისა მის, არამედ ნაკლულევანმან მან მწირმან, ობოლმან და ქურივმან მოიკუფხლონ იგი.

20 When thou beatest thine olive tree, thou shalt not go over the boughs again: it shall be for the stranger, for the fatherless, and for the widow.

כא. כִּי תִבְצֹר כַּרְמְךָ לֹא תְעוֹלֵל אַחֲרֶיךָ לַגֵּר לַיָּתוֹם וְלָאַלְמָנָה יִהְיֶה:

ἐὰν δὲ τρυγήσῃς τὸν ἀμπελῶνά σου οὐκ ἐπανατρυγήσεις αὐτὸν τὰ ὀπίσω σου τῷ προσηλύτῳ καὶ τῷ ὀρφανῷ καὶ τῇ χήρᾳ ἔσται

21 ܘܡܵܐ ܕܩܵܛܹܦ ܐܲܢ̄ܬ̇ ܟܲܪܡܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܒܲܥܲܪ ܒܸܣܬ̇ܪܵܟ݂ ܐܸܠܵܐ ܠܥܵܡܘܿܪܵܐ ܘܲܠܝܲܬ̣ܡܵܐ ܘܠܲܐܪܡܲܠܬ̣ܵܐ ܢܸܗܘܸܐ.

Si vindemiaveris vineam tuam, non colliges remanentes racemos: sed cedent in usus advenæ, pupilli, ac viduæ.

მო-თუ-ისთულებდე შენ საყურძნესა შენსა და დაგიშთეს მისგანი, ნუუკუე იქცევი მოკუფხულად, არამედ მწირმან, ობოლმან და ქურივმან მოიკრიბონ იგი.

21 When thou gatherest the grapes of thy vineyard, thou shalt not glean it afterward: it shall be for the stranger, for the fatherless, and for the widow.

כב. וְזָכַרְתָּ כִּי עֶבֶד הָיִיתָ בְּאֶרֶץ מִצְרָיִם עַל כֵּן אָנֹכִי מְצַוְּךָ לַעֲשׂוֹת אֶת הַדָּבָר הַזֶּה:

καὶ μνησθήσῃ ὅτι οἰκέτης ἦσθα ἐν γῇ Αἰγύπτῳ διὰ τοῦτο ἐγώ σοι ἐντέλλομαι ποιεῖν τὸ ῥῆμα τοῦτο

22 ܘܐܸܬ̇ܕܲܟ݂ܪ ܕܥܲܒ̣ܕܵܐ ܗ̤ܘܲܝܬ̇ ܒܡܸܨܪܹܝܢ ܡܸܛܠ ܗܵܢܵܐ ܡܦܲܩܸܕ݂ ܐ̄ܢܵܐ ܠܵܟ݂ ܕܬܸܥܒܸ̇ܕ݂ ܦܸܬ̣ܓ̣ܵܡܵܐ ܗܵܢܵܐ.

Memento quod et tu servieris in Ægypto, et idcirco præcipio tibi ut facias hanc rem.

მოიჴსენე, რამეთუ შენცა დამონებულ იყავ ქვეყანასა მას ეგჳპტისასა. ამისთჳს გამცნებ ყოფად ყოველსა ამა სიტყუასა.

22 And thou shalt remember that thou wast a bondman in the land of Egypt: therefore I command thee to do this thing.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=0c94c90f-9922-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display