Bibliotheca Polyglotta

ἐὰν δὲ ἀφανίσῃ κύριος ὁ θεός σου τὰ ἔθνη ἃ ὁ θεός σου δίδωσίν σοι τὴν γῆν αὐτῶν καὶ κατακληρονομήσητε αὐτοὺς καὶ κατοικήσητε ἐν ταῖς πόλεσιν αὐτῶν καὶ ἐν τοῖς οἴκοις αὐτῶν

1 ܘܟܲܕ݂ ܢܵܘܒܸ̇ܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܥܲܡܡܹ̈ܐ ܕܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܝܵܗܹ̇ܒ̣ ܠܵܟ݂ ܐܲܪܥܗܘܿܢ ܘܬܹܐܪܲܬ̣ ܐܸܢܘܿܢ ܘܬܸܬܸܒ̣ ܒܩܘܼܪ̈ܝܼܗܘܿܢ ܘܲܒ̣ܒ̣ܵܬܲܝ̈ܗܘܿܢ.

Cum disperdiderit Dominus Deus tuus gentes, quarum tibi traditurus est terram, et possederis eam, habitaverisque in urbibus ejus et in ædibus:

უკეთუ მოსრვით მოსრნეს უფალმან ღმერთმან შენმან წარმართნი იგი, რომელთაჲ-იგი მოგცეს უფალმან ღმერტთმან შენმან ქუეყანაჲ იგი დამკვიდრებად. და დაეშენო შენ ქალაქთა მათთა და სახლთა მათთა.

1 When the LORD thy God hath cut off the nations, whose land the LORD thy God giveth thee, and thou succeedest them, and dwellest in their cities, and in their houses;

ב. שָׁלוֹשׁ עָרִים תַּבְדִּיל לָךְ בְּתוֹךְ אַרְצְךָ אֲשֶׁר יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ נֹתֵן לְךָ לְרִשְׁתָּהּ:

τρεῖς πόλεις διαστελεῖς σεαυτῷ ἐν μέσῳ τῆς γῆς σου ἧς κύριος ὁ θεός σου δίδωσίν σοι

2 ܬܠܵܬ̣ ܩܘܼܪ̈ܝܵܐ ܦܪܘܿܫ ܠܵܟ݂ ܒܓ̣ܵܘ ܐܲܪܥܵܟ݂ ܕܝܵܗܹ̇ܒ̣ ܠܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܝܘܼܪܬܵܢܵܐ.

tres civitates separabis tibi in medio terræ, quam Dominus Deus tuus dabit tibi in possessionem,

სამი ქალაქი გამოირჩია უფალმან თავისა შენისა ქუეყანისა მისგან, რომელი-იგი უფალმან ღმერთმან შენმან მოგცეს შენ.

2 Thou shalt separate three cities for thee in the midst of thy land, which the LORD thy God giveth thee to possess it.

ג. תָּכִין לְךָ הַדֶּרֶךְ וְשִׁלַּשְׁתָּ אֶת גְּבוּל אַרְצְךָ אֲשֶׁר יַנְחִילְךָ יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ וְהָיָה לָנוּס שָׁמָּה כָּל רֹצֵחַ:

στόχασαί σοι τὴν ὁδὸν καὶ τριμεριεῖς τὰ ὅρια τῆς γῆς σου ἣν καταμερίζει σοι κύριος ὁ θεός σου καὶ ἔσται καταφυγὴ ἐκεῖ παντὶ φονευτῇ

3 ܛܲܝܸܒ̣ ܐܘܼܪܚܵܐ ܘܬܲܠܸܬ̣ ܬܚܘܼܡܵܐ ܕܐܲܪܥܵܐ ܕܡܵܘܪܸܬ̣ ܠܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂. ܕܢܸܗܘܸܐ ܥܵܪܹܩ ܠܬܲܡܵܢ ܟܠ ܩܵܛܘܿܠܵܐ.

sternens diligenter viam: et in tres æqualiter partes totam terræ tuæ provinciam divides: ut habeat e vicino qui propter homicidium profugus est, quo possit evadere.

აღიწონე გონებასა შენსა გზაჲ იგი მისი და სამად ნაწილად განჰყო საზღვარი იგი მის ქუეყანისაჲ, რომელი-იგი უფალმან ღმერთმან შენმან მოგცეს შენ და განუყო შენ ნაწილად თითოჲ ქალაქი და იყოს იგი შესავედრებელად კაცისმკლველთა.

3 Thou shalt prepare thee a way, and divide the coasts of thy land, which the LORD thy God giveth thee to inherit, into three parts, that every slayer may flee thither.

ד. וְזֶה דְּבַר הָרֹצֵחַ אֲשֶׁר יָנוּס שָׁמָּה וָחָי אֲשֶׁר יַכֶּה אֶת רֵעֵהוּ בִּבְלִי דַעַת וְהוּא לֹא שׂנֵא לוֹ מִתְּמֹל שִׁלְשֹׁם:

τοῦτο δὲ ἔσται τὸ πρόσταγμα τοῦ φονευτοῦ ὃς ἂν φύγῃ ἐκεῖ καὶ ζήσεται ὃς ἂν πατάξῃ τὸν πλησίον αὐτοῦ ἀκουσίως καὶ οὗτος οὐ μισῶν αὐτὸν πρὸ τῆς ἐχθὲς καὶ πρὸ τῆς τρίτης

4 ܘܗܵܢܵܘ ܙܸܕܩܹܗ ܕܩܵܛܘܿܠܵܐ ܕܩܵܛܹܠ ܠܚܲܒ̣ܪܹܗ ܘܚܵܝܹܐ ܡܵܐ ܕܲܩܛܲܠ ܠܚܲܒ̣ܪܹܗ ܕܠܵܐ ܒܨܸܒ̣ܝܵܢܹܗ ܘܠܵܐ ܣܵܢܹܐ ܗ̄ܘ̣ܵܐ ܠܹܗ ܡ̣ܢ ܐܸܬ̣ܡܵܠܝ ܘܡ̣ܢ ܡܢܵܬ̣ܡܵܠܝ.

Hæc erit lex homicidæ fugientis, cujus vita servanda est: qui percusserit proximum suum nesciens, et qui heri et nudiustertius nullum contra eum odium habuisse comprobatur:

და ბრძანებაჲ ესე იყოს კაცისა მკლველისა მის ზედა, რომელ-იგი მეოტ იქმნეს და შევარდეს ქალაქსა მას, განერეს.

4 And this is the case of the slayer, which shall flee thither, that he may live: Whoso killeth his neighbour ignorantly, whom he hated not in time past;

ה. וַאֲשֶׁר יָבֹא אֶת רֵעֵהוּ בַיַּעַר לַחְטֹב עֵצִים וְנִדְּחָה יָדוֹ בַגַּרְזֶן לִכְרֹת הָעֵץ וְנָשַׁל הַבַּרְזֶל מִן הָעֵץ וּמָצָא אֶת רֵעֵהוּ וָמֵת הוּא יָנוּס אֶל אַחַת הֶעָרִים הָאֵלֶּה וָחָי:

καὶ ὃς ἂν εἰσέλθῃ μετὰ τοῦ πλησίον εἰς τὸν δρυμὸν συναγαγεῖν ξύλα καὶ ἐκκρουσθῇ ἡ χεὶρ αὐτοῦ τῇ ἀξίνῃ κόπτοντος τὸ ξύλον καὶ ἐκπεσὸν τὸ σιδήριον ἀπὸ τοῦ ξύλου τύχῃ τοῦ πλησίον καὶ ἀποθάνῃ οὗτος καταφεύξεται εἰς μίαν τῶν πόλεων τούτων καὶ ζήσεται

5 ܘܡ̣ܢ ܕܢܸܥܘܿܠ ܥܲܡ ܚܲܒ̣ܪܹܗ ܠܥܵܒ̣ܵܐ ܕܩܲܝܣܹ̈ܐ ܠܡܸܦܣܲܩ ܘܲܢܪܝܼܡ ܐܝܼܕܹܗ ܒܢܵܪܓܵܐ ܠܡܸܦܣܲܩ ܩܲܝܣܹ̈ܐ ܘܢܸܫܬܲܡܸܛ ܦܲܪܙܠܵܐ ܡ̣ܢ ܩܲܝܣܵܐ ܘܢܸܡܚܸܐ ܠܚܲܒ̣ܪܹܗ ܘܲܢܡܘܼܬ̣ ܗܵܢܵܐ ܢܸܥܪܘܿܩ ܠܲܚܕ݂ܵܐ ܡ̣ܢ ܗܵܠܹܝܢ ܩܘܼܪ̈ܝܵܐ ܘܢܸܚܸܐ.

sed abiisse cum eo simpliciter in silvam ad ligna cædenda, et in succisione lignorum securis fugerit manu, ferrumque lapsum de manubrio amicum ejus percusserit, et occiderit: hic ad unam supradictarum urbium confugiet, et vivet:

რომელმან მოკლას მოყუასი იშვით, არანებსით, არცა ზაკვით, არც ყოფილ იყოს გული მისი სიძულილით მისა მიმართ გუშინ, გინა თუ ძოღან. შე-თუ ვინმე-სრულ იყოს ტყესა შეშისა კრვად მოყუასისა თანა დაცემასა მას ცულისასა, განერეს ჴელთა მისთა და მახვილი იგი ეცეს მოყუასსა მას თჳსსა და მოკუდეს, ეგევითარი იგი ივლტოდის და შევარდეს ერთსა ქალაქთა მათგანსა,

5 As when a man goeth into the wood with his neighbour to hew wood, and his hand fetcheth a stroke with the axe to cut down the tree, and the head slippeth from the helve, and lighteth upon his neighbour, that he die; he shall flee unto one of those cities, and live:

ו. פֶּן יִרְדֹּף גֹּאֵל הַדָּם אַחֲרֵי הָרֹצֵחַ כִּי יֵחַם לְבָבוֹ וְהִשִּׂיגוֹ כִּי יִרְבֶּה הַדֶּרֶךְ וְהִכָּהוּ נָפֶשׁ וְלוֹ אֵין מִשְׁפַּט מָוֶת כִּי לֹא שׂנֵא הוּא לוֹ מִתְּמוֹל שִׁלְשׁוֹם:

ἵνα μὴ διώξας ὁ ἀγχιστεύων τοῦ αἵματος ὀπίσω τοῦ φονεύσαντος ὅτι παρατεθέρμανται τῇ καρδίᾳ καὶ καταλάβῃ αὐτόν ἐὰν μακροτέρα ᾖ ἡ ὁδός καὶ πατάξῃ αὐτοῦ τὴν ψυχήν καὶ ἀποθάνῃ καὶ τούτῳ οὐκ ἔστιν κρίσις θανάτου ὅτι οὐ μισῶν ἦν αὐτὸν πρὸ τῆς ἐχθὲς καὶ πρὸ τῆς τρίτης

6 ܕܠܵܐ ܟܲܕ݂ ܢܸܪܕ̇ܘܿܦ ܬܵܒܲܥ ܥܝܵܪܬܵܐ ܕܲܕ݂ܡܵܐ ܒܵܬܲܪ ܩܵܛܘܿܠܵܐ ܒܚܲܡܝܼܡܘܼܬ̣ܵܐ ܕܠܸܒܹ̇ܗ ܘܢܲܕ݂ܪܟ݂ܝܼܘܗܝ ܟܲܕ݂ ܬܸܗܘܸܐ ܣܲܓ̇ܝܼܐܵܐ ܐܘܼܪܚܵܐ ܘܢܸܩܛܠܝܼܘܗܝ ܟܲܕ݂ ܠܵܐ ܚܲܝܵܒ̣ ܕܝܼܢܵܐ ܕܡܵܘܬܵܐ ܠܵܐ ܓܹܝܪ ܣܵܢܹܐ ܗ̄ܘ̣ܵܐ ܠܹܗ ܡ̣ܢ ܐܸܬ̣ܡܵܠܝ ܘܡ̣ܢ ܡܢܵܬ̣ܡܵܠܝ.

ne forsitan proximus ejus, cujus effusus est sanguis, dolore stimulatus, persequatur, et apprehendat eum si longior via fuerit, et percutiat animam ejus, qui non est reus mortis: quia nullum contra eum, qui occisus est, odium prius habuisse monstratur.

რათა არა მახლობელმან ვინმე მის სისხლისამან დევნა-უყოს მომკლველსა მას, განჴურვებითა მით გულისაჲთა ეწიოს მას და მოკლას, რამეთუ შორს იყოს გზაჲ მისი და იგი არა თანამდებ იყოს, რამეთუ არა მტერობით, ანუ სიძულილით იყო მისა მიმართ გუშინ, ანუ ძოღან.

6 Lest the avenger of the blood pursue the slayer, while his heart is hot, and overtake him, because the way is long, and slay him; whereas he was not worthy of death, inasmuch as he hated him not in time past.

ז. עַל כֵּן אָנֹכִי מְצַוְּךָ לֵאמֹר שָׁלשׁ עָרִים תַּבְדִּיל לָךְ:

διὰ τοῦτο ἐγώ σοι ἐντέλλομαι τὸ ῥῆμα τοῦτο λέγων τρεῖς πόλεις διαστελεῖς σεαυτῷ

7 ܡܸܛܠ ܗܵܢܵܐ ܡܦܲܩܸܕ݂ ܐ̄ܢܵܐ ܠܵܟ݂ ܘܐܵܡܲܪ ܐ̄ܢܵܐ ܠܵܟ݂ ܕܬܸܦܪܘܿܫ ܠܵܟ݂ ܬܠܵܬ̣ ܩܘܼܪ̈ܝܵܐ.

Idcirco præcipio tibi, ut tres civitates æqualis inter se spatii dividas.

ამისთჳს განმცნებ შენ სიტყუასა ამას, რათა გამოჰყუნე შენ სამნი იგი ქალაქნი განსარინებელად მკლველთა მათ.

7 Wherefore I command thee, saying, Thou shalt separate three cities for thee.

ח. וְאִם יַרְחִיב יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ אֶת גְּבֻלְךָ כַּאֲשֶׁר נִשְׁבַּע לַאֲבֹתֶיךָ וְנָתַן לְךָ אֶת כָּל הָאָרֶץ אֲשֶׁר דִּבֶּר לָתֵת לַאֲבֹתֶיךָ:

ἐὰν δὲ ἐμπλατύνῃ κύριος ὁ θεός σου τὰ ὅριά σου ὃν τρόπον ὤμοσεν τοῖς πατράσιν σου καὶ δῷ σοι κύριος πᾶσαν τὴν γῆν ἣν εἶπεν δοῦναι τοῖς πατράσιν σου

8 ܘܟܲܕ݂ ܢܪܵܘܲܚ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܬܚܘܼܡܵܟ݂ ܐܲܝܟ݂ ܕܝܼܡܵܐ ܠܐܲܒ̣ܵܗܲܝ̈ܟ ܘܢܸܬܸ̇ܠ ܠܵܟ݂ ܟܠܵܗ̇ ܐܲܪܥܵܐ ܕܝܼܡܵܐ ܠܐܲܒ̣ܵܗܲܝ̈ܟ.

Cum autem dilataverit Dominus Deus tuus terminos tuos, sicut juravit patribus tuis, et dederit tibi cunctam terram, quam eis pollicitus est

უკეთუ განვრცობით განგივრცნეს უფალმან ღმერთმან შენმან საზღვარნი იგი შენნი, ვითარცა-იგი ეფუცა მამათა შენთა და მოგცეს შენ ყოველი-იგი ქუეყანაჲ, ვითარცა-იგი ეტყოდა მამათა შენთა.

8 And if the LORD thy God enlarge thy coast, as he hath sworn unto thy fathers, and give thee all the land which he promised to give unto thy fathers;

ט. כִּי תִשְׁמֹר אֶת כָּל הַמִּצְוָה הַזֹּאת לַעֲשׂתָהּ אֲשֶׁר אָנֹכִי מְצַוְּךָ הַיּוֹם לְאַהֲבָה אֶת יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ וְלָלֶכֶת בִּדְרָכָיו כָּל הַיָּמִים וְיָסַפְתָּ לְךָ עוֹד שָׁלשׁ עָרִים עַל הַשָּׁלשׁ הָאֵלֶּה:

ἐὰν ἀκούσῃς ποιεῖν πάσας τὰς ἐντολὰς ταύτας ἃς ἐγὼ ἐντέλλομαί σοι σήμερον ἀγαπᾶν κύριον τὸν θεόν σου πορεύεσθαι ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ πάσας τὰς ἡμέρας καὶ προσθήσεις σεαυτῷ ἔτι τρεῖς πόλεις πρὸς τὰς τρεῖς ταύτας

9 ܐܸܢ ܬܸܛܲܪ ܟܠܗܘܿܢ ܦܘܼܩ̈ܕܵܢܹܐ ܗܵܠܹܝܢ ܘܬܸܥܒܸ̇ܕ݂ ܐܸܢܘܿܢ ܕܲܡܦܲܩܸܕ݂ ܐ̄ܢܵܐ ܠܵܟ݂ ܝܵܘܡܵܢܵܐ ܕܬܸܪܚܲܡ ܠܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܘܲܬ̣ܗܲܠܸܟ݂ ܒܐܘܼܪ̈ܚܵܬܹܗ ܟܠܗܘܿܢ ܝܵܘ̈ܡܵܬ̣ܵܐ ܬܵܘܣܸܦ ܠܵܟ݂ ܬܘܼܒ̣ ܬܠܵܬ̣ ܩܘܼܪ̈ܝܵܐ ܥܲܠ ܗܵܠܹܝܢ ܬܠܵܬ̣.

(si tamen custodieris mandata ejus, et feceris, quæ hodie præcipio tibi, ut diligas Dominum Deum tuum, et ambules in viis ejus omni tempore), addes tibi tres alias civitates, et supradictarum trium urbium numerum duplicabis:

უკეთუ სმენით ისმინნე ყოფად ყოველთა ამათ მცნებათა ჩემთა, რომელსა-ესე მე გამცნებ შენ დღეს, და შეიყუარო უფალი ღმერთი შენი და ხვიდოდი გზათა მისთა ყოველთა დღეთა ცხორებისა შენისათა, შესძინო შენ სამიღა ქალაქი სხუაჲ სამთა მათ ქალაქთა,

9 If thou shalt keep all these commandments to do them, which I command thee this day, to love the LORD thy God, and to walk ever in his ways; then shalt thou add three cities more for thee, beside these three:

י. וְלֹא יִשָּׁפֵךְ דַּם נָקִי בְּקֶרֶב אַרְצְךָ אֲשֶׁר יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ נֹתֵן לְךָ נַחֲלָה וְהָיָה עָלֶיךָ דָּמִים:

καὶ οὐκ ἐκχυθήσεται αἷμα ἀναίτιον ἐν τῇ γῇ σου ᾗ κύριος ὁ θεός σου δίδωσίν σοι ἐν κλήρῳ καὶ οὐκ ἔσται ἐν σοὶ αἵματι ἔνοχος

10 ܕܠܵܐ ܢܸܬ̣ܐܫܸܕ݂ ܕܡܵܐ ܙܲܟܵܝܵܐ ܒܓ̣ܵܘ ܐܲܪܥܵܟ݂ ܕܝܵܗܹ̇ܒ̣ ܠܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܘܢܸܬ̣ܚܫܸܒ̣ ܥܠܲܝܟ ܕܡܵܐ ܙܲܟܵܝܵܐ.

ut non effundatur sanguis innoxius in medio terræ, quam Dominus Deus tuus dabit tibi possidendam, ne sis sanguinis reus.

რათა არა დაითხეოდის სისხლი უბრალოჲ ქუეყანასა მას შენსა, რომელ-იგი უფალმან ღმერთმან მოგცეს შენ დამკვიდრებად და ნუმცა იპოების შენ შორის თანამდებ სისხლისა.

10 That innocent blood be not shed in thy land, which the LORD thy God giveth thee for an inheritance, and so blood be upon thee.

יא. וְכִי יִהְיֶה אִישׁ שׂנֵא לְרֵעֵהוּ וְאָרַב לוֹ וְקָם עָלָיו וְהִכָּהוּ נֶפֶשׁ וָמֵת וְנָס אֶל אַחַת הֶעָרִים הָאֵל:

ἐὰν δὲ γένηται ἄνθρωπος μισῶν τὸν πλησίον καὶ ἐνεδρεύσῃ αὐτὸν καὶ ἐπαναστῇ ἐπ᾽ αὐτὸν καὶ πατάξῃ αὐτοῦ ψυχήν καὶ ἀπεθάνῃ καὶ φύγῃ εἰς μίαν τῶν πόλεων τούτων

11 ܘܐܸܢ ܢܸܗܘܸܐ ܓܲܒ̣ܪܵܐ ܣܵܢܹܐ ܠܚܲܒ̣ܪܹܗ ܘܢܸܟ݂ܡܲܢ ܠܹܗ ܘܲܢܩܘܼܡ ܥܠܵܘܗܝ ܘܢܸܡܚܹܝܘܗܝ ܘܲܢܡܘܼܬ̣ ܘܢܸܥܪܘܿܩ ܠܹܗ ܠܲܚܕ݂ܵܐ ܡ̣ܢ ܗܵܠܹܝܢ ܩܘܼܪ̈ܝܵܐ.

Si quis autem, odio habens proximum suum, insidiatus fuerit vitæ ejus, surgensque percusserit illum, et mortuus fuerit, fugeritque ad unam de supradictis urbibus,

უკეთუ იყოს ვინმე კაცი, რომელსა სძულდეს მოყუასი იგი თჳსი მტერობით და უმზიროს მას და აღდგეს მის ზედა და მოკლას და შევარდეს ერთსა ქალაქთაგანსა,

11 But if any man hate his neighbour, and lie in wait for him, and rise up against him, and smite him mortally that he die, and fleeth into one of these cities:

יב. וְשָׁלְחוּ זִקְנֵי עִירוֹ וְלָקְחוּ אֹתוֹ מִשָּׁם וְנָתְנוּ אֹתוֹ בְּיַד גֹּאֵל הַדָּם וָמֵת:

καὶ ἀποστελοῦσιν ἡ γερουσία τῆς πόλεως αὐτοῦ καὶ λήμψονται αὐτὸν ἐκεῖθεν καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν εἰς χεῖρας τῷ ἀγχιστεύοντι τοῦ αἵματος καὶ ἀποθανεῖται

12 ܢܫܲܕܪܘܼܢ ܣܵܒܹ̈ܐ ܕܲܩܪܝܼܬܹܗ ܘܢܸܕ݂ܒ̇ܪܘܼܢܹܗ ܡ̣ܢ ܬܲܡܵܢ ܘܢܲܫܠܡܘܼܢܹܗ ܠܬܲܒܲܥ ܥܝܵܪܬܵܐ ܕܲܕ݂ܡܵܐ ܘܢܸܩܛܠܝܼܘܗܝ.

mittent seniores civitatis illius, et arripient eum de loco effugii, tradentque in manu proximi, cujus sanguis effusus est, et morietur.

მიავლინეთ ყოველთა მათ მოხუცებულთა მის ქალაქისათა და გამოიყვანეთ მიერ. და მიეცეს იგი ჴელთა შურისმგებელისა მის სისხლისასა და მოკლან იგი.

12 Then the elders of his city shall send and fetch him thence, and deliver him into the hand of the avenger of blood, that he may die.

יג. לֹא תָחוֹס עֵינְךָ עָלָיו וּבִעַרְתָּ דַם הַנָּקִי מִיִּשְׂרָאֵל וְטוֹב לָךְ:

οὐ φείσεται ὁ ὀφθαλμός σου ἐπ᾽ αὐτῷ καὶ καθαριεῖς τὸ αἷμα τὸ ἀναίτιον ἐξ Ισραηλ καὶ εὖ σοι ἔσται

13 ܘܠܵܐ ܬܚܘܼܣ ܥܲܝܢܵܟ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܕܬܸܩܛܠܝܼܘܗܝ ܘܥܲܩܸܒ̣ ܕܡܵܐ ܙܲܟܵܝܵܐ ܡ̣ܢ ܝܼܣܪܵܝܹܠ ܘܢܸܛܐܲܒ̣ ܠܵܟ݂.

Non miseraberis ejus, et auferes innoxium sanguinem de Israël, ut bene sit tibi.

და ნუ დაჰრიდებნ თუალი მისი და ნუცა შეიწყალებნ მას და განსწმიდო სისხლი იგი უბრალოჲ ისრაჱლსა შორის და კეთილი გეყოს შენ.

13 Thine eye shall not pity him, but thou shalt put away the guilt of innocent blood from Israel, that it may go well with thee.

יד. לֹא תַסִּיג גְּבוּל רֵעֲךָ אֲשֶׁר גָּבְלוּ רִאשֹׁנִים בְּנַחֲלָתְךָ אֲשֶׁר תִּנְחַל בָּאָרֶץ אֲשֶׁר יְהֹוָה אֱלֹהֶיךָ נֹתֵן לְךָ לְרִשְׁתָּהּ:

οὐ μετακινήσεις ὅρια τοῦ πλησίον σου ἃ ἔστησαν οἱ πατέρες σου ἐν τῇ κληρονομίᾳ σου ᾗ κατεκληρονομήθης ἐν τῇ γῇ ᾗ κύριος ὁ θεός σου δίδωσίν σοι ἐν κλήρῳ

14 ܘܠܵܐ ܬܫܲܢܸܐ ܬܚܘܼܡܵܐ ܕܡ̣ܢ ܥܵܠܲܡ ܕܬܲܚܡܘ ܩܲܕ݂ܡܵܝܹ̈ܐ ܒܝܵܪܬܘܼܬ̣ܵܟ݂ ܕܬܹܐܪܲܬ̣ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܝܵܗܹܒ̣ ܠܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܠܡܹܐܪܬܵܗ̇.

Non assumes, et transferes terminos proximi tui, quos fixerunt priores in possessione tua, quam Dominus Deus tuus dabit tibi in terra quam acceperis possidendam.

ნუ გარდასცვალებ საზღვართა, რომელ დაამტკიცნეს მამათა შენთა სამკვიდრებელსა მას შენსა ქვეყანასა მას ზედა, რომელსა დაგამკვიდროს შენ უფალმან ღმერთმან შენმან.

14 Thou shalt not remove thy neighbour's landmark, which they of old time have set in thine inheritance, which thou shalt inherit in the land that the LORD thy God giveth thee to possess it.

טו. לֹא יָקוּם עֵד אֶחָד בְּאִישׁ לְכָל עָו‍ֹן וּלְכָל חַטָּאת בְּכָל חֵטְא אֲשֶׁר יֶחֱטָא עַל פִּי שְׁנֵי עֵדִים אוֹ עַל פִּי שְׁלשָׁה עֵדִים יָקוּם דָּבָר:

οὐκ ἐμμενεῖ μάρτυς εἷς μαρτυρῆσαι κατὰ ἀνθρώπου κατὰ πᾶσαν ἀδικίαν καὶ κατὰ πᾶν ἁμάρτημα καὶ κατὰ πᾶσαν ἁμαρτίαν ἣν ἂν ἁμάρτῃ ἐπὶ στόματος δύο μαρτύρων καὶ ἐπὶ στόματος τριῶν μαρτύρων σταθήσεται πᾶν ῥῆμα

15 ܠܵܐ ܢܩܘܼܡ ܣܵܗܕܵܐ ܚܲܕ݂ ܥܲܠ ܓܲܒ̣ܪܵܐ ܥܲܠ ܟܠ ܣܲܟ݂ܠܘܼܬ̣ܵܐ ܘܥܲܠ ܟܠ ܚܛܵܗܵܐ ܒܟ݂ܠ ܚܛܵܗܵܐ ܕܢܸܚܛܸܐ. ܥܲܠ ܦܘܼܡ ܬܪܹܝܢ ܣܵܗ̈ܕ̇ܝܼܢ ܐܵܘ ܥܲܠ ܦܘܼܡ ܬܠܵܬ̣ܵܐ ܣܵܗ̈ܕ̇ܝܼܢ ܬܸܬ̣ܩܲܝܲܡ ܡܸܠܬ̣ܵܐ.

Non stabit testis unus contra aliquem, quidquid illud peccati, et facinoris fuerit: sed in ore duorum aut trium testium stabit omne verbum.

წამებასა ერთისა მოწამისასა ნუ თავს-იდებთ, რომელი წამებდეს ყოვლისავე უსჯულოებისათჳს და ცოდვისათჳს რომლისავე კაცისა მიმართ. რამეთუ ორითა და სამითა მოწამითა დაემტკიცების ყოველივე სიტყუაჲ.

15 One witness shall not rise up against a man for any iniquity, or for any sin, in any sin that he sinneth: at the mouth of two witnesses, or at the mouth of three witnesses, shall the matter be established.

טז. כִּי יָקוּם עֵד חָמָס בְּאִישׁ לַעֲנוֹת בּוֹ סָרָה:

ἐὰν δὲ καταστῇ μάρτυς ἄδικος κατὰ ἀνθρώπου καταλέγων αὐτοῦ ἀσέβειαν

16 ܘܐܸܢ ܢܩܘܼܡ ܣܵܗܕܵܐ ܕܲܓܵܠܵܐ ܥܲܠ ܓܲܒ̣ܪܵܐ ܘܢܲܣܗܸܕ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܥܵܘܠܵܐ.

Si steterit testis mendax contra hominem, accusans eum prævaricationis,

წარმო-თუ-ვინმე-დგეს ცრუმოწამე რომლისავე კაცისათჳს და იტყოდის უსჯულოებასა,

16 If a false witness rise up against any man to testify against him that which is wrong;

יז. וְעָמְדוּ שְׁנֵי הָאֲנָשִׁים אֲשֶׁר לָהֶם הָרִיב לִפְנֵי יְהֹוָה לִפְנֵי הַכֹּהֲנִים וְהַשֹּׁפְטִים אֲשֶׁר יִהְיוּ בַּיָּמִים הָהֵם:

καὶ στήσονται οἱ δύο ἄνθρωποι οἷς ἐστιν αὐτοῖς ἡ ἀντιλογία ἔναντι κυρίου καὶ ἔναντι τῶν ἱερέων καὶ ἔναντι τῶν κριτῶν οἳ ἐὰν ὦσιν ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις

17 ܢܩܘܼܡܘܼܢ ܬܪ̈ܲܝܗܘܿܢ ܓܲܒ̣ܪܹ̈ܐ ܕܐܝܼܬ̣ ܠܗܘܿܢ ܕܝܼܢܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܘܲܩܕ݂ܵܡ ܟܵܗ̈ܢܹܐ ܘܕܲܝܵܢܹ̈ܐ ܕܢܸܗܘܘܿܢ ܒܝܵܘ̈ܡܵܬ̣ܵܐ ܗܵܢܘܿܢ.

stabunt ambo, quorum causa est, ante Dominum in conspectu sacerdotum et judicum qui fuerint in diebus illis.

წარმოდგედ ორნივე იგი კაცნი და იტყოდედ წინაშე უფლისა და წინაშე მღდელთა და წინაშე მსაჯულთა, რომელნი იყუნენ მათ ჟამთა.

17 Then both the men, between whom the controversy is, shall stand before the LORD, before the priests and the judges, which shall be in those days;

יח. וְדָרְשׁוּ הַשֹּׁפְטִים הֵיטֵב וְהִנֵּה עֵד שֶׁקֶר הָעֵד שֶׁקֶר עָנָה בְאָחִיו:

καὶ ἐξετάσωσιν οἱ κριταὶ ἀκριβῶς καὶ ἰδοὺ μάρτυς ἄδικος ἐμαρτύρησεν ἄδικα ἀντέστη κατὰ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ

18 ܘܲܢܥܲܩܒ̣ܘܼܢ ܕܲܝܵܢܹ̈ܐ ܫܲܦܝܼܪ ܘܢܸܚܙܘܼܢ ܐܸܢ ܣܵܗܕ̇ܘܼܬ̣ܵܐ ܕܲܚܵܠܬܵܐ ܒܵܥܹܐ ܗ̄ܘ̣ܵܐ ܕܢܲܣܗܸܕ݂ ܥܲܠ ܐܲܚܘܼܗܝ.

Cumque diligentissime perscrutantes, invenerint falsum testem dixisse contra fratrem suum mendacium,

და გამოიკითხონ მათ ჭეშმარიტებით და თუ იპოვნენ კაცი იგი წამებასა მას ზედა ცრუსა, სიცრუით წამებდა მოყუსისა მისისათჳს.

18 And the judges shall make diligent inquisition: and, behold, if the witness be a false witness, and hath testified falsely against his brother;

יט. וַעֲשִׂיתֶם לוֹ כַּאֲשֶׁר זָמַם לַעֲשׂוֹת לְאָחִיו וּבִעַרְתָּ הָרָע מִקִּרְבֶּךָ:

καὶ ποιήσετε αὐτῷ ὃν τρόπον ἐπονηρεύσατο ποιῆσαι κατὰ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ καὶ ἐξαρεῖς τὸν πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὐτῶν

19 ܥܒܸܕ݂ܘ ܠܹܗ ܐܲܝܟ݂ ܕܐܸܬ̣ܚܲܫܲܒ̣ ܠܡܸܥܒܲܕ݂ ܠܐܲܚܘܼܗܝ ܘܒ̣ܥܲܪܘ ܒܝܼܫܬܵܐ ܡ̣ܢ ܒܲܝܢܵܬ̣ܟ݂ܘܿܢ.

reddent ei sicut fratri suo facere cogitavit, et auferes malum de medio tui:

და ვახად აღუდგა მას და უყვედ მას მსგავსად სიბოროტისა მისისა, რომელ-იგი ზრახა ყოფად მოყუსისა მის თჳსისათჳს და მოსპეთ ეგევითარი იგი ბოროტი თქუენ შორის,

19 Then shall ye do unto him, as he had thought to have done unto his brother: so shalt thou put the evil away from among you.

כ. וְהַנִּשְׁאָרִים יִשְׁמְעוּ וְיִרָאוּ וְלֹא יֹסִפוּ לַעֲשׂוֹת עוֹד כַּדָּבָר הָרָע הַזֶּה בְּקִרְבֶּךָ:

καὶ οἱ ἐπίλοιποι ἀκούσαντες φοβηθήσονται καὶ οὐ προσθήσουσιν ἔτι ποιῆσαι κατὰ τὸ ῥῆμα τὸ πονηρὸν τοῦτο ἐν ὑμῖν

20 ܘܐܲܝܠܹܝܢ ܕܡܸܫܬܲܚܪܝܼܢ ܢܸܫܡܥܘܼܢ ܘܢܸܕ݂ܚܠܘܼܢ ܘܠܵܐ ܢܵܘܣܦܘܼܢ ܬܘܼܒ̣ ܠܡܸܥܒܲܕ݂ ܦܸܬ̣ܓ̣ܵܡܵܐ ܗܵܢܵܐ ܒܝܼܫܵܐ ܒܲܝܢܵܬ̣ܟ݂ܘܿܢ.

ut audientes ceteri timorem habeant, et nequaquam talia audeant facere.

რათა ნეშტთა მათ, რომელნი-იგი დაშთენ, ეშინოდის და არღა შესძინონ საქმედ ბოროტისა რაჲთურთით.

20 And those which remain shall hear, and fear, and shall henceforth commit no more any such evil among you.

כא. וְלֹא תָחוֹס עֵינֶךָ נֶפֶשׁ בְּנֶפֶשׁ עַיִן בְּעַיִן שֵׁן בְּשֵׁן יָד בְּיָד רֶגֶל בְּרָגֶל:

οὐ φείσεται ὁ ὀφθαλμός σου ἐπ᾽ αὐτῷ ψυχὴν ἀντὶ ψυχῆς ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος χεῖρα ἀντὶ χειρός πόδα ἀντὶ ποδός

21 ܠܵܐ ܬܚܘܼܣ ܥܲܝܢܵܟ݂ ܐܸܠܵܐ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܚܠܵܦ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܥܲܝܢܵܐ ܚܠܵܦ ܥܲܝܢܵܐ ܫܢܵܐ ܚܠܵܦ ܫܢܵܐ ܐܝܼܕ݂ܵܐ ܚܠܵܦ ܐܝܼܕ݂ܵܐ ܪܸܓ̣ܠܵܐ ܚܠܵܦ ܪܸܓ̣ܠܵܐ.

Non misereberis ejus, sed animam pro anima, oculum pro oculo, dentem pro dente, manum pro manu, pedem pro pede exiges.

ნუ ჰრიდებნ თუალი შენი ეგევითარსა მას, სული სულისა წილ, თუალი თუალისა წილ, კბილი კბილისა წილ, ჴელი ჴელისა წილ, ფერჴი ფერჴისა წილ, რაჲცა ვინ უყოს მოყუასსა თჳსა, მიეგოს მას.

21 And thine eye shall not pity; but life shall go for life, eye for eye, tooth for tooth, hand for hand, foot for foot.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=0c4f0417-9922-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display