Bibliotheca Polyglotta

Exodus

Complete text

כב

ΚΒʹ

No Georgian

ΚΒʹ

א. אִם בַּמַּחְתֶּרֶת יִמָּצֵא הַגַּנָּב וְהֻכָּה וָמֵת אֵין לוֹ דָּמִים:

ἐὰν δὲ ἐν τῷ διορύγματι εὑρεθῇ ὁ κλέπτης καὶ πληγεὶς ἀποθάνῃ οὐκ ἔστιν αὐτῷ φόνος

2 ܘܐܸܢ ܒܦܘܼܠܫܬ݂ܵܐ ܢܸܫܬܿܟܲܚ ܓܲܢܵܒ݂ܵܐ: ܘܢܸܒ݂ܠܲܥ ܕܲܢܡܘܼܬ݂: ܠܲܝܬܿ ܠܹܗ ܥܝܵܪܬܵܐ.

Si effringens fur domum sive suffodiens fuerit inventus, et accepto vulnere mortuus fuerit, percussor non erit reus sanguinis.

Իսկ եթէ յական գտանիցի գող, եւ խոցեալ մեռանիցի, չէ այն նմա ի սպանութիւն:

ხოლო უკუეთუ ნათხარსა შინა იპოოს მპარავი და მოწყლული მოკუდეს, არა არს ესე კაცის-კლვაჲ. 2

1 Ef nokkurr maðr tekr naut eda sauð ok hǫggr eða selr, þá skal hann gjalda v. naut fyrir j. ok iiij. sauði fyrir einn sauð.

2 If a thief be found breaking up, and be smitten that he die, there shall no blood be shed for him.

ב. אִם זָרְחָה הַשֶּׁמֶשׁ עָלָיו דָּמִים לוֹ שַׁלֵּם יְשַׁלֵּם אִם אֵין לוֹ וְנִמְכַּר בִּגְנֵבָתוֹ:

ἐὰν δὲ ἀνατείλῃ ὁ ἥλιος ἐπ᾽ αὐτῷ ἔνοχός ἐστιν ἀνταποθανεῖται ἐὰν δὲ μὴ ὑπάρχῃ αὐτῷ πραθήτω ἀντὶ τοῦ κλέμματος

3 ܘܐܸܢ ܕܸܢܚܲܬ݂ ܥܠܵܘܗܝ ܫܸܡܫܵܐ: ܐܝܼܬ݂ ܠܹܗ ܥܝܵܪܬܵܐ: ܘܡܸܦܪܲܥ ܢܸܦܪܘܿܥ: ܘܐܸܢ ܠܲܝܬܿ ܠܹܗ: ܢܸܙܕܲܒܲܢ ܒܲܓ݂ܢܘܼܒ݂ܬܹܗ.

Quod si orto sole hoc fecerit, homicidium perpetravit, et ipse morietur. Si non habuerit quod pro furto reddat, ipse venundabitur.

Ապա եթէ արեւն ի վերայ նորա ծագիցէ, մահապարտ է, փոխարէն մեռցի``. ապա թէ ոչինչ գտանիցի նորա, վաճառեսցի փոխանակ գողութեանն իւրոյ:

ხოლო უკუეთუ აღმოჰჴდეს მზე მის შინა, თანა-მდებ არს, მოკუედინ. ხოლო უკუეთუ არა აქუნდეს მას, განისყიდენ იგი ნაცულად ნაპარევისა. 3

2 Ef þjófr verðr fundinn er hann brýtr hús eða rýfr, ok er hann veginn at því verki, þá sekst eigi vegandi á honum.

3 If the sun be risen upon him, there shall be blood shed for him; for he should make full restitution; if he have nothing, then he shall be sold for his theft.

ג. אִם הִמָּצֵא תִמָּצֵא בְיָדוֹ הַגְּנֵבָה מִשּׁוֹר עַד חֲמוֹר עַד שֶׂה חַיִּים שְׁנַיִם יְשַׁלֵּם:

ἐὰν δὲ καταλημφθῇ καὶ εὑρεθῇ ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ τὸ κλέμμα ἀπό τε ὄνου ἕως προβάτου ζῶντα διπλᾶ αὐτὰ ἀποτείσει

4 ܘܐܸܢ ܡܸܫܬܿܟ݂ܵܚܘܼ ܬܸܫܬܿܟܲܚ ܒܐܝܼܕ݂ܵܘܗܝ ܓܢܘܼܒ݂ܬܵܐ: ܡܼܢ ܬܵܘܪܵܐ: ܘܠܲܚܡܵܪܵܐ: ܘܲܥܕܲܡܵܐ ܠܢܸܩܝܵܐ ܟܲܕ݂ ܚܲܝܝܼܢ: ܚܲܕ݂ ܒܲܬ݂ܪܹܝܢ ܢܫܲܠܸܡ.

Si inventum fuerit apud eum quod furatus est, vivens: sive bos, sive asinus, sive ovis, duplum restituet.

Իսկ եթէ ըմբռնեսցի եւ գտցի ի ձեռին նորա գողօնն` յարջառոյ եւ յիշոյ մինչեւ ցոչխար, կրկին տուժեսցի:

ხოლო უკუეთუ დაშთეს და იპოოს, ჴელსა შინა მისსა ნაპარევი ვირითგან ვიდრე ცხოვრადმდე, ორ წილად გარდაიჴადოს იგი. 4

3 Ef hann gjǫrir þat at upp runninni sólu, þá framdi hann manndrap ok sjálfr deyr hann þá. Ef þjófrinn hefir eigi fé til at gjalda fyrir stuldinn, þá skal hann sjálfan sik selja ok gjalda sitt verð fyrir stuldinn.

4 If the theft be certainly found in his hand alive, whether it be ox, or ass, or sheep; he shall restore double.

ד. כִּי יַבְעֶר אִישׁ שָׂדֶה אוֹ כֶרֶם וְשִׁלַּח אֶת בְּעִירוֹ וּבִעֵר בִּשְׂדֵה אַחֵר מֵיטַב שָׂדֵהוּ וּמֵיטַב כַּרְמוֹ יְשַׁלֵּם:

ἐὰν δὲ καταβοσκήσῃ τις ἀγρὸν ἢ ἀμπελῶνα καὶ ἀφῇ τὸ κτῆνος αὐτοῦ καταβοσκῆσαι ἀγρὸν ἕτερον ἀποτείσει ἐκ τοῦ ἀγροῦ αὐτοῦ κατὰ τὸ γένημα αὐτοῦ ἐὰν δὲ πάντα τὸν ἀγρὸν καταβοσκήσῃ τὰ βέλτιστα τοῦ ἀγροῦ αὐτοῦ καὶ τὰ βέλτιστα τοῦ ἀμπελῶνος αὐτοῦ ἀποτείσει

5 ܘܟܲܕ݂ ܢܵܘܟܸܿܠ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܚܲܩܠܵܐ ܐܵܘ ܟܲܪܡܵܐ: ܘܲܢܫܲܡܲܪ ܒܥܝܼܪܹܗ ܘܢܵܘܟܸܿܠ ܒܚܲܩܠܵܐ ܐ̄ܚܪܹܬ݂ܵܐ ܡܼܢ ܛܵܒ݂ܵܐ ܕܚܲܩܠܹܗ: ܘܡܼܢ ܛܵܒ݂ܵܐ ܕܟܲܪܡܹܗ ܢܸܦܪܘܿܥ.

Si læserit quispiam agrum vel vineam, et dimiserit jumentum suum ut depascatur aliena: quidquid optimum habuerit in agro suo, vel in vinea, pro damni æstimatione restituet.

Եթէ արածիցէ ոք զանդ կամ զայգի, եւ թոյլ տայցէ խաշին իւրում արածել զանդ այլոց, յիւրմէ անդոյ անտի տուժեսցի ըստ արդեանն: Ապա թէ զամենայն իսկ զանդն արածիցէ,`` զընտիր կողմն անդոյ իւրոյ եւ զընտիր այգւոյ իւրոյ տուժեսցի:

უკუეთუ ვინმე მოაძოოს აგარაკი, ანუ ვენაჴი, დაუტეოს საცხოვარი თჳსი ძოვნად აგარაკსა სხჳსასა, მისცეს აგარაკისაგან ნაყოფისაებრ მისისა, ხოლო უკუეთუ ყოველი აგარაკისა მოძოოს, ანუ უმჯობესნი აგარაკისა მისისანი, ანუ უკეთესნი ვენაჴისა მისისანი მისცნეს. 5

4 Ef sauðr eða naut finnst lifanda með þeim manni er stal, þá gjaldi hann aptr tvígjǫlldum. Ef nokkurr maðr beitir akr annars manns eda víngarða eða spillir annan veg, þá gjaldi hann þat fyrir er á bítst á ǫkrum eða víngǫrðum.

5 If a man shall cause a field or vineyard to be eaten, and shall put in his beast, and shall feed in another man's field; of the best of his own field, and of the best of his own vineyard, shall he make restitution.

ה. כִּי תֵצֵא אֵשׁ וּמָצְאָה קֹצִים וְנֶאֱכַל גָּדִישׁ אוֹ הַקָּמָה אוֹ הַשָּׂדֶה שַׁלֵּם יְשַׁלֵּם הַמַּבְעִר אֶת הַבְּעֵרָה:

ἐὰν δὲ ἐξελθὸν πῦρ εὕρῃ ἀκάνθας καὶ προσεμπρήσῃ ἅλωνα ἢ στάχυς ἢ πεδίον ἀποτείσει ὁ τὸ πῦρ ἐκκαύσας

6 ܘܟܲܕ ܬܸܦܘܿܩ ܢܘܼܪܵܐ ܘܬܸܫܟܲܚ ܟܘܼܒܹ̈ܐ: ܘܬܹܐܟ݂ܘܿܠ ܓܕ݂ܝܼܫܵܐ: ܐܵܘ ܩܵܝܡܵܬ݂ܵܐ: ܐܵܘ ܚܲܩܠܵܐ: ܡܫܲܠܵܡܘܼ ܢܫܲܠܸܡ ܡܿܢ ܕܐܵܘܩܸܕ݂ ܝܲܩܕܵܢܵܐ.

Si egressus ignis invenerit spinas, et comprehenderit acervos frugum, sive stantes segetes in agris, reddet damnum qui ignem succenderit.

Իսկ եթէ ելանիցէ հուր եւ գտանիցէ փուշ, եւ ընդ նմին այրիցէ զկալ կամ զօրան կամ զանդ, տուժելով տուժեսցի որոյ զհրդեհն հանեալ իցէ:

უკუეთუ გამოსრულმან ცეცხლმან პოვნეს ეკალნი და მოწუას კალოჲ, ანუ ჴუვილნი, ანუ ველი, აღმატყინებელმან ცეცხლისამან გარდაიჴადოს. 6

6 If fire break out, and catch in thorns, so that the stacks of corn, or the standing corn, or the field, be consumed therewith; he that kindled the fire shall surely make restitution.

ו. כִּי יִתֵּן אִישׁ אֶל רֵעֵהוּ כֶּסֶף אוֹ כֵלִים לִשְׁמֹר וְגֻנַּב מִבֵּית הָאִישׁ אִם יִמָּצֵא הַגַּנָּב יְשַׁלֵּם שְׁנָיִם:

ἐὰν δέ τις δῷ τῷ πλησίον ἀργύριον ἢ σκεύη φυλάξαι καὶ κλαπῇ ἐκ τῆς οἰκίας τοῦ ἀνθρώπου ἐὰν εὑρεθῇ ὁ κλέψας ἀποτείσει διπλοῦν

7 ܘܟܲܕ݂ ܢܸܬܸܿܠ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܠܚܲܒ݂ܪܹܗ ܟܸܣܦܵܐ: ܐܵܘ ܡܵܐܢܹ̈ܐ ܠܡܸܛܲܪ: ܘܢܸܬ݂ܓ݂ܢܸܒ݂ ܡܼܢ ܒܹܝܬ݂ ܓܲܒ݂ܪܵܐ: ܐܸܢ ܢܸܫܬܿܟܲܚ ܓܲܢܵܒ݂ܵܐ: ܢܫܲܠܸܡ ܚܲܕ݂ ܬܪܹܝܢ.

Si quis commendaverit amico pecuniam aut vas in custodiam, et ab eo, qui susceperat, furto ablata fuerint: si invenitur fur, duplum reddet:

Իսկ եթէ ոք տացէ ընկերի իւրում արծաթ կամ այլ ինչ կարասի զիւր յաւանդ, եւ գողանայցի ի տանէ առնն, եթէ գտցի որ գողացաւն, կրկին տուժեսցի:

უკუეთუ ვინმე მისცეს მოყუასსა ვეცხლი, ანუ ჭურჭელი დასამარხველად და მოპარულ იქმნეს სახლისაგან კაცისა მის, უკუეთუ იპოოს მპარავი, გარდაიჴადოს ორ წილ. 7

6 Ef eldr brennir bœi eða akra, þá á at bœta þann skaða sá er eld kveikti.

7 If a man shall deliver unto his neighbour money or stuff to keep, and it be stolen out of the man's house; if the thief be found, let him pay double.

ז. אִם לֹא יִמָּצֵא הַגַּנָּב וְנִקְרַב בַּעַל הַבַּיִת אֶל הָאֱלֹהִים אִם לֹא שָׁלַח יָדוֹ בִּמְלֶאכֶת רֵעֵהוּ:

ἐὰν δὲ μὴ εὑρεθῇ ὁ κλέψας προσελεύσεται ὁ κύριος τῆς οἰκίας ἐνώπιον τοῦ θεοῦ καὶ ὀμεῖται ἦ μὴν μὴ αὐτὸς πεπονηρεῦσθαι ἐφ᾽ ὅλης τῆς παρακαταθήκης τοῦ πλησίον

8 ܘܐܸܢ ܠܵܐ ܢܸܫܬܿܟܲܚ ܓܲܢܵܒ݂ܵܐ: ܢܸܩܪܘܿܒ݂ ܡܵܪܹܗ ܕܒܲܝܬܵܐ ܠܘܵܬ݂ ܕܲܝܵܢܹ̈ܐ: ܐܸܢ ܠܵܐ ܐܵܘܫܸܒ݂ ܐܝܼܕܹܗ ܒܲܥܒ݂ܝܼܕܬܵܐ ܕܚܲܒ݂ܪܹܗ.

si latet fur, dominus domus applicabitur ad deos, et jurabit quod non extenderit manum in rem proximi sui,

Ապա եթէ ոչ գտցի որ գողացաւն, մատիցէ տէր տանն առաջի Աստուծոյ, եւ երդուիցի եթէ իւր չէ նենգեալ ամենեւին զաւանդ ընկերի իւրոյ:

ხოლო უკუეთუ არა იპოოს მპარავი, შევიდეს უფალი სახლისაჲ წინაშე ღმრთისა და ფუცოს, ვითარმედ მას არა უზაკუავს ყოველსავე დანადებსა ზედა მოყუსისასა 8

7 Ef nokkurr maðr selr vin sínum ker eða annan grip til varðveizlu ok verðr þat stolit á braut, ok ef þat spyrst upp, þá gjaldi þjófnað tvennum gjǫldum.

8 If the thief be not found, then the master of the house shall be brought unto the judges, to see whether he have put his hand unto his neighbour's goods.

ח. עַל כָּל דְּבַר פֶּשַׁע עַל שׁוֹר עַל חֲמוֹר עַל שֶׂה עַל שַׂלְמָה עַל כָּל אֲבֵדָה אֲשֶׁר יֹאמַר כִּי הוּא זֶה עַד הָאֱלֹהִים יָבֹא דְּבַר שְׁנֵיהֶם אֲשֶׁר יַרְשִׁיעֻן אֱלֹהִים יְשַׁלֵּם שְׁנַיִם לְרֵעֵהוּ:

κατὰ πᾶν ῥητὸν ἀδίκημα περί τε μόσχου καὶ ὑποζυγίου καὶ προβάτου καὶ ἱματίου καὶ πάσης ἀπωλείας τῆς ἐγκαλουμένης ὅ τι οὖν ἂν ᾖ ἐνώπιον τοῦ θεοῦ ἐλεύσεται ἡ κρίσις ἀμφοτέρων καὶ ὁ ἁλοὺς διὰ τοῦ θεοῦ ἀποτείσει διπλοῦν τῷ πλησίον

9 ܥܲܠ ܟܠ ܡܸܕܸܿܡ ܕܲܚܛܵܐ ܥܲܠ ܬܵܘܪܵܐ: ܘܥܲܠ ܚܡܵܪܵܐ: ܘܥܲܠ ܐܸܡܪܵܐ: ܘܥܲܠ ܠܒ݂ܘܼܫܵܐ: ܘܥܲܠ ܟܠ ܐܸܒܲܕܿܬܵܐ: ܕܢܹܐܡܲܪ ܗܵܕܲܐ ܗ̄ܝܼ : ܩܕ݂ܵܡ ܕܲܝܵܢܹ̈ܐ ܢܸܥܠܵܢ ܡܸܠܹܐ ܕܲܬ݂ܪܲܝܗܘܿܢ ܘܲܠܡܵܢ ܕܲܢܚܲܝܼܒ݂ܘܼܢ ܕܲܝܵܢܹ̈ܐ: ܢܫܲܠܸܡ ܚܲܕ݂ ܬܪܹܝܢ ܠܚܲܒ݂ܪܹܗ.

ad perpetrandam fraudem, tam in bove quam in asino, et ove ac vestimento, et quidquid damnum inferre potest: ad deos utriusque causa perveniet, et si illi judicaverit, duplum restituet proximo suo.

Ըստ ամենայն վնասակար բանի``, յարջառոյ եւ յիշոյ եւ յոչխարէ եւ ի հանդերձէ, եւ յամենայն կորստենէ որում վնասակար առնիցեն, որ զինչ իցէ`` առաջի Աստուծոյ եկեսցէ դատաստան երկոցուն, եւ որ ոք ի նոցանէ ըմբռնեսցի ի ձեռն Աստուծոյ``, կրկին տուժեսցի ընկերի իւրում:

ყოვლისაებრ სიტყჳსა უსამართლოჲსა ზუარაკისათჳს და კაჰრაულისა და ცხოვრისა და შესამოსლისა და ყოვლისა წარწყმედისა სასარჩლოჲსა მის, რაჲცა რაჲმე იყოს იგი და წინაშე ღმრთისა გამოვიდეს საშჯელი ორთავე და მხილებულმან ღმრთისა მიერ ორწილ მიაგოს მოყუასსა. 9

8 En ef eigi finnst þat er stolit er, þá svari sá við Guð er varðveitti at hann hefir eigi

9 For all manner of trespass, whether it be for ox, for ass, for sheep, for raiment, or for any manner of lost thing which another challengeth to be his, the cause of both parties shall come before the judges; and whom the judges shall condemn, he shall pay double unto his neighbour.

ט. כִּי יִתֵּן אִישׁ אֶל רֵעֵהוּ חֲמוֹר אוֹ שׁוֹר אוֹ שֶׂה וְכָל בְּהֵמָה לִשְׁמֹר וּמֵת אוֹ נִשְׁבַּר אוֹ נִשְׁבָּה אֵין רֹאֶה:

ἐὰν δέ τις δῷ τῷ πλησίον ὑποζύγιον ἢ μόσχον ἢ πρόβατον ἢ πᾶν κτῆνος φυλάξαι καὶ συντριβῇ ἢ τελευτήσῃ ἢ αἰχμάλωτον γένηται καὶ μηδεὶς γνῷ

10 ܘܟܲܕ݂ ܢܸܬܸܿܠ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܠܚܲܒ݂ܪܹܗ ܚܡܵܪܵܐ: ܐܵܘ ܬܵܘܪܵܐ: ܐܵܘ ܐܸܡܪܵܐ: ܐܵܘ ܟܠ ܒܥܝܼܪܵܐ: ܠܡܸܛܲܪ: ܘܲܢܡܘܼܬ݂: ܐܵܘ ܢܸܬܿܬܿܒܲܪ: ܐܵܘ ܢܸܫܬܿܒܸܐ: ܘܠܲܝܬ ܐ̄ܢܵܫ ܕܲܚܙܵܐ.

Si quis commendaverit proximo suo asinum, bovem, ovem, et omne jumentum ad custodiam, et mortuum fuerit, aut debilitatum, vel captum ab hostibus, nullusque hoc viderit:

Եւ եթէ տացէ ոք ընկերի իւրում էշ կամ եզն կամ ոչխար կամ այլ ինչ անասուն ի պահեստ, եւ բեկցի կամ մեռցի կամ գերի վարեսցի, եւ ոչ ոք գիտասցէ:

უკუეთუ ვინმე მისცეს მოყუასსა კაჰრაული, ანუ ცხოვარი, ანუ ზუარაკი, ანუ ყოველი საცხოვარი დასამარხველად და მოკუდეს, ანუ დაიმუსროს, ანუ ტყუე იქმნას და ვერვინ ცნას. 10

9 stolit né svíkit fé annars manns, hvort sem horfit hefir naut eða sauðr eða annat fé, ok hvatki er skaði má at verða,

10 If a man deliver unto his neighbour an ass, or an ox, or a sheep, or any beast, to keep; and it die, or be hurt, or driven away, no man seeing it:

י. שְׁבֻעַת יְהֹוָה תִּהְיֶה בֵּין שְׁנֵיהֶם אִם לֹא שָׁלַח יָדוֹ בִּמְלֶאכֶת רֵעֵהוּ וְלָקַח בְּעָלָיו וְלֹא יְשַׁלֵּם:

ὅρκος ἔσται τοῦ θεοῦ ἀνὰ μέσον ἀμφοτέρων ἦ μὴν μὴ αὐτὸν πεπονηρεῦσθαι καθ᾽ ὅλης τῆς παρακαταθήκης τοῦ πλησίον καὶ οὕτως προσδέξεται ὁ κύριος αὐτοῦ καὶ οὐκ ἀποτείσει

11 ܡܵܘܡܵܬܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ ܬܸܗܘܸܐ ܒܹܝܬ݂ ܬܪܲܝܗܘܿܢ: ܘܐܸܢ ܠܵܐ ܐܵܘܫܸܒ݂ ܐܝܼܕܹܗ ܒܲܥܒ݂ܝܼܕܬܵܐ ܕܚܲܒ݂ܪܹܗ ܘܲܢܩܲܒܸܿܠ ܡܵܪܗܘܿܢ ܡܵܘܡܵܬ݂ܵܐ: ܘܠܵܐ ܢܫܲܠܸܡ.

jusjurandum erit in medio, quod non extenderit manum ad rem proximi sui: suscipietque dominus juramentum, et ille reddere non cogetur.

երդումն Աստուծոյ լիցի ի մէջ երկոցուն, եթէ նենգանօք ինչ չիցէ գնացեալ ամենեւին ընդ աւանդ ընկերին իւրոյ. ապա յանձն առցէ տէր նորա, եւ մի՛ տուժեսցի:

ფიცი ღმრთისაჲ იყოს შორის ორთავე, ვითარმედ მას არა რაჲ უზაკუავს რაჲთურთით დანატეობისა მისთჳს მოყუსისა და ესრეთ შეიწყნაროს იგი უფალმან, არა მისცეს. 11

10 komi í hendr náungi sínum til varðveizlu oxa eða asna eða annan fénað ok deyr þat eða lemzt eda bítr dýr ok sér engi maðr þat,

11 Then shall an oath of the LORD be between them both, that he hath not put his hand unto his neighbour's goods; and the owner of it shall accept thereof, and he shall not make it good.

יא. וְאִם גָּנֹב יִגָּנֵב מֵעִמּוֹ יְשַׁלֵּם לִבְעָלָיו:

ἐὰν δὲ κλαπῇ παρ᾽ αὐτοῦ ἀποτείσει τῷ κυρίῳ

12 ܘܐܸܢ ܡܸܬ݂ܓܢܵܒ݂ܘܼ ܢܸܬ݂ܓܿܢܸܒ݂ ܡܸܢܹܗ: ܢܫܲܠܸܡ ܠܡܵܪܵܘܗܝ.

Quod si furto ablatum fuerit, restituet damnum domino;

Իսկ եթէ գողութեամբ գողանայցի ի նմանէ, տուժեսցի տեառն նորա:

ხოლო უკუეთუ მოიპაროს მის მიერ, უზღოს უფალსა მისსა. 12

11 sveri hann eið at hann rétti eigi hǫnd sína til eigu náungs síns. Ok skal eigandi fjárins þiggja hans svardaga, ok er varðveizlumaðr þá eigi skyldr at gjalda skaða fjárins þeim er féit átti.

12 And if it be stolen from him, he shall make restitution unto the owner thereof.

יב. אִם טָרֹף יִטָּרֵף יְבִאֵהוּ עֵד הַטְּרֵפָה לֹא יְשַׁלֵּם:

ἐὰν δὲ θηριάλωτον γένηται ἄξει αὐτὸν ἐπὶ τὴν θήραν καὶ οὐκ ἀποτείσει

13 ܘܐܸܢ ܡܸܬܿܬܿܒ݂ܵܪܘܼ ܢܸܬܿܬܿܒܲܪ: ܘܢܲܝܬܝܹܘܗܝ ܠܣܵܗܕܿܘܼܬ݂ܵܐ: ܕܲܬ݂ܒ݂ܝܼܪܵܐ ܠܵܐ ܢܫܲܠܸܡ.

si comestum a bestia, deferat ad eum quod occisum est, et non restituet.

Ապա թէ գազանաբեկ լինիցի, ածցէ վկայ ի գէշ անդր``, եւ մի՛ տուժեսցի:

ხოლო უკუეთუ მჴეცის შესაჭმელ იქმნეს, მიიყუანოს უფალი მისი ნამჴეცავსა მას ზედა და არა უზღოს. 13

13 If it be torn in pieces, then let him bring it for witness, and he shall not make good that which was torn.

יג. וְכִי יִשְׁאַל אִישׁ מֵעִם רֵעֵהוּ וְנִשְׁבַּר אוֹ מֵת בְּעָלָיו אֵין עִמּוֹ שַׁלֵּם יְשַׁלֵּם:

ἐὰν δὲ αἰτήσῃ τις παρὰ τοῦ πλησίον καὶ συντριβῇ ἢ ἀποθάνῃ ἢ αἰχμάλωτον γένηται ὁ δὲ κύριος μὴ ᾖ μετ᾽ αὐτοῦ ἀποτείσει

14 ܘܟܲܕ݂ ܢܸܫܐܲܠ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܡܼܢ ܚܲܒ݂ܪܹܗ ܒܥܝܼܪܵܐ: ܘܲܢܡܘܼܬ݂: ܐܵܘ ܢܸܬܿܬܿܒܲܪ: ܘܡܵܪܹܗ ܠܵܐ ܗ̄ܘܵܐ ܥܲܡܹܗ ܡܫܲܠܵܡܘܼ ܢܫܲܠܸܡ.

Qui a proximo suo quidquam horum mutuo postulaverit, et debilitatum aut mortuum fuerit domino non præsente, reddere compelletur.

Իսկ եթէ խնդրեսցէ ոք անօթ յընկերէ իւրմէ, եւ բեկցի կամ մեռցի կամ գերի գնասցէ``, եւ տէր նորա չիցէ ընդ նմա, տուժելով տուժեսցի:

უკუეთუ ვინმე ითხოოს მოყუსისაგან და დაიმუსროს, ანუ მოკუდეს, ანუ მჴეცის შესაჭმელ იქმნეს, ხოლო უფალი მისი არა იყოს მის თანა, უზღოს მას. 14

13 Ef varðveizlumaðr fjárins fœrir eiganda þat sem dýr bítr, þá er hann eigi skyldr at bœta skaðan.

14 And if a man borrow ought of his neighbour, and it be hurt, or die, the owner thereof being not with it, he shall surely make it good.

יד. אִם בְּעָלָיו עִמּוֹ לֹא יְשַׁלֵּם אִם שָׂכִיר הוּא בָּא בִּשְׂכָרוֹ:

ἐὰν δὲ ὁ κύριος ᾖ μετ᾽ αὐτοῦ οὐκ ἀποτείσει ἐὰν δὲ μισθωτὸς ᾖ ἔσται αὐτῷ ἀντὶ τοῦ μισθοῦ αὐτοῦ

15 ܘܐܸܢ ܡܵܪܹܗ ܥܲܡܹܗ: ܠܵܐ ܢܫܲܠܸܡ: ܘܐܸܢ ܐܲܓ݂ܝܼܪܵܐ ܗ̄ܘܼ: ܒܠܲܥ ܒܐܲܓ݂ܪܹܗ.

Quod si impræsentiarum dominus fuerit, non restituet, maxime si conductum venerat pro mercede operis sui.

Ապա թէ տէր նորա ընդ նմա իցէ, ոչ տուժեսցի. ապա թէ ի վարձու առեալ իցէ, ընդ վարձուց իւրոց եղիցի նմա:

ხოლო უკუეთუ უფალი მისი მუნ იყოს, არა უზღოს. ხოლო უკუეთუ. მიზდური იყოს, ეყოს მას ნაცულად მიზდისა მისისა. 15

14 Sá maðr er at láni tekr fé af manni ok deyr þat eda lemzt svá at eígandi er eigi hjá, þá skal hann gjalda skaðan þeim er átti.

15 But if the owner thereof be with it, he shall not make it good: if it be an hired thing, it came for his hire.

טו. וְכִי יְפַתֶּה אִישׁ בְּתוּלָה אֲשֶׁר לֹא אֹרָשָׂה וְשָׁכַב עִמָּהּ מָהֹר יִמְהָרֶנָּה לּוֹ לְאִשָּׁה:

ἐὰν δὲ ἀπατήσῃ τις παρθένον ἀμνήστευτον καὶ κοιμηθῇ μετ᾽ αὐτῆς φερνῇ φερνιεῖ αὐτὴν αὐτῷ γυναῖκα

16 ܘܟܲܕ݂ ܢܫܲܕܸܿܠ ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܒܬ݂ܘܼܠܬܵܐ ܕܠܵܐ ܗ̄ܘܵܬ݂ ܡܟ݂ܝܼܪܵܐ: ܘܢܸܕܡܲܟ݂ ܥܲܡܵܗ: ܡܸܣܲܒ݂ ܢܸܣܒ݂ܝܼܗ ܠܹܗ ܐܲܢ̄ܬܿܬ݂ܵܐ.

Si seduxerit quis virginem necdum desponsatam, dormieritque cum ea: dotabit eam, et habebit eam uxorem.

Իսկ եթէ ոք խաբեսցէ զկոյս զոչ խօսեալ եւ ննջեսցէ ընդ նմա, վարձանօք վարձեսցի զնա իւր կնութեան:

უკუეთუ ვინმე შეაცთუნოს ქალწული დაუწინდებელი და დაწვეს მის თანა, მიყვანებით მიიყვანოს იგი თავისა თჳსისა ცოლად. 16

15 Ef eigandi er við staddr, þá er hann eigi skyldr at gjalda ef leigt hefir verit þat ok komit mest fyrir verðkaupi verksins.

16 And if a man entice a maid that is not betrothed, and lie with her, he shall surely endow her to be his wife.

טז. אִם מָאֵן יְמָאֵן אָבִיהָ לְתִתָּהּ לוֹ כֶּסֶף יִשְׁקֹל כְּמֹהַר הַבְּתוּלֹת:

ἐὰν δὲ ἀνανεύων ἀνανεύσῃ καὶ μὴ βούληται ὁ πατὴρ αὐτῆς δοῦναι αὐτὴν αὐτῷ γυναῖκα ἀργύριον ἀποτείσει τῷ πατρὶ καθ᾽ ὅσον ἐστὶν ἡ φερνὴ τῶν παρθένων

17 ܘܐܸܢ ܠܵܐ ܨܵܒܹܐ ܐܲܒ݂ܘܼܗ ܕܢܸܬܿܠܝܼܗ ܠܹܗ: ܟܸܣܦܵܐ ܢܸܬ݂ܩܘܿܠ ܐܲܝܟ݂ ܡܲܗܪܵܗ ܕܲܒ݂ܬ݂ܘܼܠܬܵܐ.

Si pater virginis dare noluerit, reddet pecuniam juxta modum dotis, quam virgines accipere consueverunt.

Եւ եթէ ոչ առնուցու յանձն հայր նորա տալ զնա նմա կնութեան, տուժեսցի արծաթ հօր նորա`` որպէս իցեն վարձանք կուսից:

ხოლო უკუეთუ განფრთხობით განიფრთხოს და არა ენებოს მამასა მისსა მიცემად მისდა ცოლად, ვეცხლი მისცეს მამასა მისსა, რაოდენი მოღებად არს ქალწულთაგან. 17

16 Ef nokkurr maðr svíkr mey eigi manni fastnaða ok misþyrmir hann henni, þá skal hann þá mey mundi kaupa ok ganga hana at eiga.

17 If her father utterly refuse to give her unto him, he shall pay money according to the dowry of virgins.

יז. מְכַשֵּׁפָה לֹא תְחַיֶּה:

φαρμακοὺς οὐ περιποιήσετε

18 ܚܲܪܵܫܵܐ ܠܵܐ ܬܲܚܸܐ.

Maleficos non patieris vivere.

Զկախարդս մի՛ ապրեցուցանիցէք:

მწამლველთა არა მიჰხედნეთ. 18

17 Ef faðir meyjar vill honum eigi gefa hana, gjaldi hann þá þvílíkt fé með henni sem mundr hennar er ok meyjar eru vanar at taka.

18 Thou shalt not suffer a witch to live.

יח. כָּל שֹׁכֵב עִם בְּהֵמָה מוֹת יוּמָת:

πᾶν κοιμώμενον μετὰ κτήνους θανάτῳ ἀποκτενεῖτε αὐτούς

19 ܘܟ݂ܠ ܡܿܢ ܕܢܸܕ݂ܡܲܟ݂ ܥܲܡ ܒܥܝܼܪܵܐ: ܡܸܬ݂ܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬ݂ܩܛܸܠ.

Qui coierit cum jumento, morte moriatur.

Զամենայն որ խառնակիցի ընդ անասուն` մահու սպանանիջիք:

ყოველი, რომელი დაწვეს პირუტყჳსა თანა, სიკუდილით მოკუედინ. 19

18 Eigi skaltu illvirkja lifa láta.

19 Whosoever lieth with a beast shall surely be put to death.

יט. זֹבֵחַ לָאֱלֹהִים יָחֳרָם בִּלְתִּי לַיהֹוָה לְבַדּוֹ:

ὁ θυσιάζων θεοῖς θανάτῳ ὀλεθρευθήσεται πλὴν κυρίῳ μόνῳ

20 ܕܲܢܕܲܒܲܚ ܠܕܸܚܠܵܬ݂ܵܐ ܢܹܐܒܲܕ: ܐܸܠܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ ܒܲܠܚܘܿܕ݂ܵܘܗܝ.

Qui immolat diis, occidetur, præterquam Domino soli.

Որ դից զոհիցէ` սատակեսցի, բայց միայն Տեառն:

მემსხუერპლე ღმერთთა მოსპოთ თჳნიერ მხოლოჲსა ღმრთისა. 20

19 Þann er við kvikvendi á viðskipti, deyi hann dauða.

20 He that sacrificeth unto any god, save unto the LORD only, he shall be utterly destroyed.

כ. וְגֵר לֹא תוֹנֶה וְלֹא תִלְחָצֶנּוּ כִּי גֵרִים הֱיִיתֶם בְּאֶרֶץ מִצְרָיִם:

καὶ προσήλυτον οὐ κακώσετε οὐδὲ μὴ θλίψητε αὐτόν ἦτε γὰρ προσήλυτοι ἐν γῇ Αἰγύπτῳ

21 ܘܲܠܥܵܡܘܿܪܵܐ ܠܵܐ ܬܲܗܪܘܿܢ: ܘܠܵܐ ܬܥܝܼܩܘܿܢ: ܡܸܛܠ ܕܥܵܡܘܿܪܹ̈ܐ ܗܘܲܝܬܿܘܿܢ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ.

Advenam non contristabis, neque affliges eum: advenæ enim et ipsi fuistis in terra Ægypti.

Զպանդուխտն մի՛ չարչարիցէք եւ մի՛ նեղիցէք զնա, զի եւ դուք պանդուխտք էիք յերկրին Եգիպտացւոց:

მწირი არა განაბოროტოთ, არცა აჭირვოთ მას, რამეთუ იყვენით თქუენცა მწირ ქუეყანასა ეგჳპტისასა. 21

See below verse 24

21 Thou shalt neither vex a stranger, nor oppress him: for ye were strangers in the land of Egypt.

כא. כָּל אַלְמָנָה וְיָתוֹם לֹא תְעַנּוּן:

πᾶσαν χήραν καὶ ὀρφανὸν οὐ κακώσετε

22 ܘܟ݂ܠ ܐܲܪܡܲܠܬܵܐ ܘܝܵܬ݂ܡܵܐ ܠܵܐ ܬܲܗܪܘܿܢ.

Viduæ et pupillo non nocebitis.

Զամենայն զայրի եւ զորբ մի՛ չարչարիցէք:

ყოველი ქურივი და ობოლი არა დაჰქენჯნოთ. 22

21 Eigi skaltu hryggja né kvelja útlenda menn, því at þeir vóru útlendir á Egiptalandi.

22 Ye shall not afflict any widow, or fatherless child.

כב. אִם עַנֵּה תְעַנּה אֹתוֹ כִּי אִם צָעֹק יִצְעַק אֵלַי שָׁמֹעַ אֶשְׁמַע צַעֲקָתוֹ:

ἐὰν δὲ κακίᾳ κακώσητε αὐτοὺς καὶ κεκράξαντες καταβοήσωσι πρός με ἀκοῇ εἰσακούσομαι τῆς φωνῆς αὐτῶν

23 ܘܐܸܢ ܡܲܗܪܝܼܢ ܐܢ̄ܬܿܘܿܢ ܠܗܘܿܢ: ܘܲܡܨܲܠܹܝܢ ܩܕ݂ܵܡܲܝ: ܡܸܫܡܲܥ ܐܸܫܡܲܥ ܨܠܘܿܬ݂ܗܘܿܢ.

Si læseritis eos, vociferabuntur ad me, et ego audiam clamorem eorum:

Ապա եթէ չարչարելով չարչարիցէք զնոսա, եւ բողոք բարձեալ աղաղակիցեն առ իս, լսելով լուայց աղաղակի նոցա:

ხოლო უკუეთუ ქენჯნით დაჰქენჯნნეთ იგინი და იწყონ ჴმობად ჩემდამო, სმენით ვისმინო ჴმისა მათისა. 23

22 Eigi skulu grand gera ekkju eða ungum manni,

23 If thou afflict them in any wise, and they cry at all unto me, I will surely hear their cry;

כג. וְחָרָה אַפִּי וְהָרַגְתִּי אֶתְכֶם בֶּחָרֶב וְהָיוּ נְשֵׁיכֶם אַלְמָנוֹת וּבְנֵיכֶם יְתֹמִים:

καὶ ὀργισθήσομαι θυμῷ καὶ ἀποκτενῶ ὑμᾶς μαχαίρᾳ καὶ ἔσονται αἱ γυναῖκες ὑμῶν χῆραι καὶ τὰ παιδία ὑμῶν ὀρφανά

24 ܘܢܸܬ݂ܩܲܦ ܪܘܼܓ݂ܙܝ: ܘܐܹܩܲܛܸܠܟ݂ܘܿܢ ܒܚܲܪܒܵܐ: ܘܢܸܗܘܝܵܢ ܢܸܫܲܝܟܿܘܿܢ ܐܲܪܡܠܲܢ: ܘܲܒ݂ܢܲܝܟܘܿܢ ܢܸܗܘܘܿܢ ܝܵܬ݂ܡܝܼܢ.

et indignabitur furor meus, percutiamque vos gladio, et erunt uxores vestræ viduæ, et filii vestri pupilli.

Եւ բարկացայց սրտմտութեամբ եւ կոտորեցից զձեզ սրով, եւ եղիցին կանայք ձեր այրիք եւ մանկունք ձեր որբք:

და განვრისხნე გულისწყრომით თქუენდა მომართ და მოგწყჳდნე თქუენ მახჳლითა და იყვნენ ცოლნი თქუენნი ქურივ და შვილნი თქუენნი ობოლ. 24

23 því at þau munu til mín kalla, ok mun ek heyra kall þeirra,

24 And my wrath shall wax hot, and I will kill you with the sword; and your wives shall be widows, and your children fatherless.

כד. אִם כֶּסֶף תַּלְוֶה אֶת עַמִּי אֶת הֶעָנִי עִמָּךְ לֹא תִהְיֶה לוֹ כְּנשֶׁה לֹא תְשִׂימוּן עָלָיו נֶשֶׁךְ:

ἐὰν δὲ ἀργύριον ἐκδανείσῃς τῷ ἀδελφῷ τῷ πενιχρῷ παρὰ σοί οὐκ ἔσῃ αὐτὸν κατεπείγων οὐκ ἐπιθήσεις αὐτῷ τόκον

25 ܘܐܸܢ ܟܸܣܦܵܐ ܬܵܘܙܸܦ ܒܥܲܡܝ ܠܡܸܣܟܹܿܢܵܐ ܕܥܲܡܵܟ݂: ܠܵܐ ܬܸܗܘܸܐ ܠܹܗ ܐܲܝܟ݂ ܡܵܪܹܐ ܚܵܘܒܵܐ: ܘܠܵܐ ܬܸܣܲܒ݂ ܡܸܢܹܗ ܪܸܒܿܝܼܬ݂ܵܐ.

Si pecuniam mutuam dederis populo meo pauperi qui habitat tecum, non urgebis eum quasi exactor, nec usuris opprimes.

Եւ եթէ արծաթ փոխ տայցես եղբօր քում`` որ աղքատ իցէ առ քեզ, մի՛ ճեպեսցես զնա``, եւ մի՛ արկանիցես նմա տոկոսիս:

უკუეთუ ვეცხლი ისესხოს ძმამან შენგან, რომელი იყოს გლახაკ, არა იყო მაჭირვებელ მისსა, არა დასდვა მას ვახში. 25

24 ok mun reiðazt hefnd mín, ok mun ljósta yðr með sverði, ok munu konur yðrar verða ekkjur ok synir yðrir litlir

20a vegizt, sá er skurðgoð blótar.

25 If thou lend money to any of my people that is poor by thee, thou shalt not be to him as an usurer, neither shalt thou lay upon him usury.

כה. אִם חָבֹל תַּחְבֹּל שַׂלְמַת רֵעֶךָ עַד בֹּא הַשֶּׁמֶשׁ תְּשִׁיבֶנּוּ לוֹ:

ἐὰν δὲ ἐνεχύρασμα ἐνεχυράσῃς τὸ ἱμάτιον τοῦ πλησίον πρὸ δυσμῶν ἡλίου ἀποδώσεις αὐτῷ

26 ܘܐܸܢ ܬܸܣܲܒ݂ ܡܸܫܟܵܢܵܐ ܠܒ݂ܵܫܹܗ ܕܚܲܒ݂ܪܵܟ݂: ܒܡܲܥܪܵܒܲܝ ܫܸܡܫܵܐ ܗܲܒܲܝܗܝ ܠܹܗ.

Si pignus a proximo tuo acceperis vestimentum, ante solis occasum reddes ei.

Եւ եթէ գրաւեսցես զբաճկոն ընկերի քո, նախ քան զմտանել արեւու դարձուսցես անդրէն:

უკუეთუ წინდად დაიწინდო სამოსელი მოყუასისაჲ, უკენსცე იგი უწინარეს მზის დასლვისა. 26

25 Ef þú gefr dauðan fénað folki mínu því er með þér er, þá skaltu eigi þrøngva því svá sem heimtari, ok eigi með leigu skaltu því þrøngva.

26 If thou at all take thy neighbour's raiment to pledge, thou shalt deliver it unto him by that the sun goeth down:

כו. כִּי הִוא כְסוּתוֹ לְבַדָּהּ הִוא שִׂמְלָתוֹ לְעֹרוֹ בַּמֶּה יִשְׁכָּב וְהָיָה כִּי יִצְעַק אֵלַי וְשָׁמַעְתִּי כִּי חַנּוּן אָנִי:

ἔστιν γὰρ τοῦτο περιβόλαιον αὐτοῦ μόνον τοῦτο τὸ ἱμάτιον ἀσχημοσύνης αὐτοῦ ἐν τίνι κοιμηθήσεται ἐὰν οὖν καταβοήσῃ πρός με εἰσακούσομαι αὐτοῦ ἐλεήμων γάρ εἰμι

27 ܡܸܛܠ ܕܗ̤ܘܼܝܘܼ ܠܒ݂ܵܫܹܗ ܒܲܠܚܘܿܕ݂ܵܘܗܝ: ܘܗ̤ܘܝܘܼ ܬܲܟ݂ܣܝܼܬܹܗ ܠܒܸܣܪܹܗ ܒܡܵܢܵܐ ܢܸܕ݂ܡܲܟ݂: ܘܐܸܢ ܢܨܲܠܸܐ ܩܕ݂ܵܡܲܝ: ܐܸܫܡܥܝܼܘܗܝ: ܡܸܛܠ ܕܲܡܪܲܚܡܵܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ.

Ipsum enim est solum, quo operitur, indumentum carnis ejus, nec habet aliud in quo dormiat: si clamaverit ad me, exaudiam eum, quia misericors sum.

Զի այն է վերարկու նորա, եւ այն է հանդերձ առականաց նորա որով ննջիցէ. եւ եթէ բողոքիցէ առ իս, լուայց նմա, քանզի ողորմած եմ:

რამეთუ იგი ხოლო მარტო არს შესამოსელი მისი, ესე არს სამოსელი უშუერებისა მისისა, რომლითა დაიძინის და უკუეთუ ჴმა-ყოს ჩემდა მომართ, მე ვისმინო მისი, რამეთუ მოწყალე ვარ. 27

26 Ef þú tekr klæðnað af náungi þínum. þá gjaltu honum þat fyrir sólarfall,

27 For that is his covering only, it is his raiment for his skin: wherein shall he sleep? and it shall come to pass, when he crieth unto me, that I will hear; for I am gracious.

כז. אֱלֹהִים לֹא תְקַלֵּל וְנָשִׂיא בְעַמְּךָ לֹא תָאֹר:

θεοὺς οὐ κακολογήσεις καὶ ἄρχοντας τοῦ λαοῦ σου οὐ κακῶς ἐρεῖς

28 ܠܕܲܝܵܢܵܐ ܠܵܐ ܬܨܲܚܸܐ: ܘܲܠܪܹܫܵܐ ܕܥܲܡܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܠܘܼܛ.

Diis non detrahes, et principi populi tui non maledices.

Զաստուածս քո`` մի՛ բամբասիցես, եւ զիշխան ժողովրդեան քո մի՛ հայհոյեսցես:

ღმერთთათჳს ძჳრი არა სთქუა და მთავარსა ერისა შენისასა არა ჰრქუა ძჳრი. 28

27 því at sjálft er eitt skrýðing líkama hans, sú er hann klæðist með, ok eigi hefir hann annat til ábreiðu þá er hann sefr. Ef hann kallar til mín, þá mun ek heyra orð hans, því at ek em miskunnsamr.

28 Thou shalt not revile the gods, nor curse the ruler of thy people.

כח. מְלֵאָתְךָ וְדִמְעֲךָ לֹא תְאַחֵר בְּכוֹר בָּנֶיךָ תִּתֶּן לִי:

ἀπαρχὰς ἅλωνος καὶ ληνοῦ σου οὐ καθυστερήσεις τὰ πρωτότοκα τῶν υἱῶν σου δώσεις ἐμοί

29 ܪܹܫ ܥܲܠܠܵܬܹܗ ܕܐܸܕ݂ܪܵܟ݂ ܘܪܹܫ ܡܲܥܨܲܪܬܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܫܵܘܚܲܪ: ܒܘܼܟܪܵܐ ܕܲܒ݂ܢܲܝܟ ܬܸܬܸܿܠ ܠܝܼ.

Decimas tuas et primitias tuas non tardabis reddere: primogenitum filiorum tuorum dabis mihi.

Զպտուղ կալոյ քո եւ զհնձանի մի՛ հատանիցես. զանդրանիկս որդւոց քոց ինձ տացես:

დასაბამნი კალოსა და საწნეხელისანი არა დააკლნე, პირმშონი ძეთა შენთანი მომცე მე. 29

28 Eigi skaltu Guði hallmæla, ok eigi skaltu bǫlva hǫfðingalýðs míns.

29 Thou shalt not delay to offer the first of thy ripe fruits, and of thy liquors: the firstborn of thy sons shalt thou give unto me.

כט. כֵּן תַּעֲשֶׂה לְשֹׁרְךָ לְצֹאנֶךָ שִׁבְעַת יָמִים יִהְיֶה עִם אִמּוֹ בַּיּוֹם הַשְּׁמִינִי תִּתְּנוֹ לִי:

οὕτως ποιήσεις τὸν μόσχον σου καὶ τὸ πρόβατόν σου καὶ τὸ ὑποζύγιόν σου ἑπτὰ ἡμέρας ἔσται ὑπὸ τὴν μητέρα τῇ δὲ ὀγδόῃ ἡμέρᾳ ἀποδώσεις μοι αὐτό

30 ܘܗܵܟܲܢܵܐ ܬܸܥܒܸܿܕ ܠܬ݂ܵܘܪܲܝܟ ܘܲܠܥܵܢܵܟ݂: ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ ܢܸܗܘܸܐ ܥܲܡ ܐܸܡܹܗ: ܘܲܒ݂ܝܵܘܡܵܐ ܬܡܝܼܢܵܝܵܐ ܬܸܬܿܠܝܼܘܗܝ ܠܝܼ.

De bobus quoque, et ovibus similiter facies: septem diebus sit cum matre sua, die octava reddes illum mihi.

Նոյնպէս արասցես զարջառ քո եւ զոչխար քո եւ զէշ քո``. զեւթն օր եղիցի ընդ մարբ իւրով, եւ յաւուրն ութերորդի տացես զնա ինձ:

ესრეთ უყო ზუარაკსა შენსა და ცხოვარსა შენსა და კაჰრაულსა შენსა, შჳდღა დღეთა იყოს დედისა თანა, ხოლო დღესა მერვესა მომცე მე იგი. 30

29 Tíundir skaltu eigi dvelja at gjalda ok frumburði. Frumgetning sona þinna skaltu mér gefa,

30 Likewise shalt thou do with thine oxen, and with thy sheep: seven days it shall be with his dam; on the eighth day thou shalt give it me.

ל. וְאַנְשֵׁי קֹדֶשׁ תִּהְיוּן לִי וּבָשָׂר בַּשָּׂדֶה טְרֵפָה לֹא תֹאכֵלוּ לַכֶּלֶב תַּשְׁלִכוּן אֹתוֹ:

καὶ ἄνδρες ἅγιοι ἔσεσθέ μοι καὶ κρέας θηριάλωτον οὐκ ἔδεσθε τῷ κυνὶ ἀπορρίψατε αὐτό

31 ܘܐ̄ܢܵܫܝܼܢ ܩܲܕܿܝܼܫܝܼܢ ܬܸܗܘܘܿܢ ܠܝܼ: ܘܒܸܣܪܵܐ ܕܲܢܬ݂ܝܼܫ ܡܼܢ ܚܲܝܘܬ݂ܵܐ ܚܲܝܬ݂ܵܐ ܠܵܐ ܬܹܐܟ݂ܠܘܿܢ: ܠܟܲܠܒܵܐ ܬܹܫܕܿܘܿܢܹܗ.

Viri sancti eritis mihi: carnem, quæ a bestiis fuerit prægustata, non comedetis, sed projicietis canibus.

Եւ մարդք սուրբք լինիջիք ինձ. եւ զմիս գազանաբեկին ի բացի` մի՛ ուտիցէք, այլ շան ընկեսջիք:

და კაცნი წმიდანი იყვნეთ და ჴორცი ნამჴეცავი არა შჭამოთ, ძაღლსა მიუგდოთ იგი. 31

30 ok svá it sama af nautum ok sauðum. Vij. daga skal þat með móður sinni vera, enn á áttadegi skaltu mér þat gjalda.

31 Helgir menn mínir skulu þér vera. Þann fénað er deyrr (=dýr) bítr ok etr af, skulu þér eigi eta, heldr skulut þér þat hundum gefa. Eigi skaltu ljúga né lýgi trúa.

31 And ye shall be holy men unto me: neither shall ye eat any flesh that is torn of beasts in the field; ye shall cast it to the dogs.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=bbeabb8f-a4bd-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display