Bibliotheca Polyglotta

א. וַיַּרְא הָעָם כִּי בשֵׁשׁ משֶׁה לָרֶדֶת מִן הָהָר וַיִּקָּהֵל הָעָם עַל אַהֲרֹן וַיֹּאמְרוּ אֵלָיו קוּם עֲשֵׂה לָנוּ אֱלֹהִים אֲשֶׁר יֵלְכוּ לְפָנֵינוּ כִּי זֶה משֶׁה הָאִישׁ אֲשֶׁר הֶעֱלָנוּ מֵאֶרֶץ מִצְרַיִם לֹא יָדַעְנוּ מֶה הָיָה לוֹ:

καὶ ἰδὼν ὁ λαὸς ὅτι κεχρόνικεν Μωυσῆς καταβῆναι ἐκ τοῦ ὄρους συνέστη ὁ λαὸς ἐπὶ Ααρων καὶ λέγουσιν αὐτῷ ἀνάστηθι καὶ ποίησον ἡμῖν θεούς οἳ προπορεύσονται ἡμῶν ὁ γὰρ Μωυσῆς οὗτος ὁ ἄνθρωπος ὃς ἐξήγαγεν ἡμᾶς ἐξ Αἰγύπτου οὐκ οἴδαμεν τί γέγονεν αὐτῷ

1 ܘܲܚܙܵܘ ܥܲܡܵܐ ܕܐܵܘܚܲܪ ܡܘܼܫܹܐ ܕܢܸܚܘܿܬ݂ ܡܼܢ ܛܘܼܪܵܐ: ܘܐܸܬ݂ܟܲܢܲܫܘ ܥܲܡܵܐ ܥܲܠ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܐܵܡܪܝܼܢ ܠܹܗ: ܩܘܼܡ ܥܒܲܕ݂ ܠܲܢ ܐܲܠܵܗܹ̈ܐ ܕܢܹܐܙܠ̄ܘܼܢ ܩܕ݂ܵܡܲܝܢ: ܡܸܛܠ ܕܗܵܢܵܐ: ܓܲܒ݂ܪܵܐ ܡܘܼܫܹܐ ܕܐܲܣܩܲܢ ܡܼܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ: ܠܵܐ ܝܵܕ݂ܥܝܼܢܲܢ ܡܵܢܵܐ ܗܘ̤ܵܝܗܝ.

Videns autem populus quod moram faceret descendendi de monte Moyses, congregatus adversus Aaron, dixit: Surge, fac nobis deos, qui nos præcedant: Moysi enim huic viro, qui nos eduxit de terra Ægypti, ignoramus quid acciderit.

Եւ տեսեալ ժողովրդեանն եթէ յամեաց Մովսէս իջանել ի լեռնէ անտի, կուտեցաւ ժողովուրդն ի վերայ Ահարոնի եւ ասեն ցնա. Արի եւ արա մեզ աստուածս որ առաջնորդեսցեն մեզ. զի այրն այն Մովսէս որ եհան զմեզ յԵգիպտոսէ, ոչ գիտեմք զի՛ եղեւ նմա:

და ვითარცა იხილა ერმან მან, რამეთუ დაყოვნა მოსე გარდამოსლვად მიერ მთით, შეკრბა ერი იგი აჰრონის ზედა და ჰრქვეს მას: აღდეგ და მიქმენ ჩუენ ღმერთნი, რომელნი წინაგჳძღოდიან ჩუენ, რამეთუ კაცსა მას მოსეს, რომელმან გამომიყვანა ჩუენ ქუეყანით ეგჳპტით, არა ვიცით, რაჲ შეემთხჳა მას. 1

1 And when the people saw that Moses delayed to come down out of the mount, the people gathered themselves together unto Aaron, and said unto him, Up, make us gods, which shall go before us; for as for this Moses, the man that brought us up out of the land of Egypt, we wot not what is become of him.

ב. וַיֹּאמֶר אֲלֵהֶם אַהֲרֹן פָּרְקוּ נִזְמֵי הַזָּהָב אֲשֶׁר בְּאָזְנֵי נְשֵׁיכֶם בְּנֵיכֶם וּבְנֹתֵיכֶם וְהָבִיאוּ אֵלָי:

καὶ λέγει αὐτοῖς Ααρων περιέλεσθε τὰ ἐνώτια τὰ χρυσᾶ τὰ ἐν τοῖς ὠσὶν τῶν γυναικῶν ὑμῶν καὶ θυγατέρων καὶ ἐνέγκατε πρός με

2 ܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܦܪܲܩܘ ܩܕ݂ܵܫܹ̈ܐ ܕܕܲܗܒ݂ܵܐ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܐܸܕ݂ܢܹ̈ܐ ܕܢܸܫܲܝܟܘܿܢ: ܘܕܲܒ݂ܢܲܝܟܘܿܢ: ܘܕܲܒ݂ܢܵܬ݂ܟ݂ܘܿܢ: ܘܐܲܝܬܵܘ ܠܝܼ.

Dixitque ad eos Aaron: Tollite inaures aureas de uxorum, filiorumque et filiarum vestrarum auribus, et afferte ad me.

Եւ ասէ ցնոսա Ահարոն. Կողոպտեցէք զգինդս ոսկիս յականջաց կանանց ձերոց եւ ուստերաց եւ դստերաց ձերաց, եւ բերէք առ իս:

და ჰრქუა მათ აჰრონ: გამოუღეთ საყურები ოქროჲსა ყურთაგან ცოლთა თქუენთა და ასულთაგან თქუენთა და მომართვით აქა. 2

2 And Aaron said unto them, Break off the golden earrings, which are in the ears of your wives, of your sons, and of your daughters, and bring them unto me.

ג. וַיִּתְפָּרְקוּ כָּל הָעָם אֶת נִזְמֵי הַזָּהָב אֲשֶׁר בְּאָזְנֵיהֶם וַיָּבִיאוּ אֶל אַהֲרֹן:

καὶ περιείλαντο πᾶς ὁ λαὸς τὰ ἐνώτια τὰ χρυσᾶ τὰ ἐν τοῖς ὠσὶν αὐτῶν καὶ ἤνεγκαν πρὸς Ααρων

3 ܘܲܦܪܲܩܘ ܟܠܹܗ ܥܲܡܵܐ ܩܕ݂ܵܫܹ̈ܐ ܕܐܝܼܬ݂ ܒܐܸܕ݂ܢܲܝܗܘܿܢ: ܘܐܲܝܬܿܝܼܘ ܠܐܲܗܪܘܿܢ.

Fecitque populus quæ jusserat, deferens inaures ad Aaron.

Եւ կողոպտեաց ամենայն ժողովուրդն զգինդս ոսկիս յականջաց իւրեանց, եւ բերին առ Ահարոն:

და გამოიჴადა ყოველმან ერმან საყურები ოქროჲსა ყურთაგან მათთა და მოართვეს აჰრონს. 3

3 And all the people brake off the golden earrings which were in their ears, and brought them unto Aaron.

ד. וַיִּקַּח מִיָּדָם וַיָּצַר אֹתוֹ בַּחֶרֶט וַיַּעֲשֵׂהוּ עֵגֶל מַסֵּכָה וַיֹּאמְרוּ אֵלֶּה אֱלֹהֶיךָ יִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר הֶעֱלוּךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם:

καὶ ἐδέξατο ἐκ τῶν χειρῶν αὐτῶν καὶ ἔπλασεν αὐτὰ ἐν τῇ γραφίδι καὶ ἐποίησεν αὐτὰ μόσχον χωνευτὸν καὶ εἶπεν οὗτοι οἱ θεοί σου Ισραηλ οἵτινες ἀνεβίβασάν σε ἐκ γῆς Αἰγύπτου

4 ܘܢܲܣܒܹܿܗ ܡܸܢܗܘܿܢ: ܘܨܵܪܹܗ ܒܛܘܼܦ̮ܣܵܐ: ܘܥܲܒ݂ܕܹܿܗ ܥܸܓ݂ܠܵܐ ܕܢܸܣܟܿܬ݂ܵܐ: ܘܐܸܡܲܪܘ ܗܵܢܵܘ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܕܐܲܣܩܲܟ݂ ܡܼܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ.

Quas cum ille accepisset, formavit opere fusorio, et fecit ex eis vitulum conflatilem: dixeruntque: Hi sunt dii tui Israël, qui te eduxerunt de terra Ægypti.

Եւ ընկալաւ ի ձեռաց նոցա, եւ ձուլեաց զայն քանդակագործով, եւ արար որթ ձուլածոյ: Եւ ասեն. Այս են աստուածք քո, Իսրայէլ, որ հանին զքեզ յերկրէն Եգիպտացւոց:

და მოიღო იგი ჴელთაგან მათთა და გამოუქმნა იგი გამოწერით და შექმნა ჴბო გამოდნობილად დასხმით. და თქვეს: ესე არიან ღმერთნი შენნი, ისრაილ, რომელთა გამოგიყვანეს შენ ქუეყანით ეგჳპტით. 4

4 And he received them at their hand, and fashioned it with a graving tool, after he had made it a molten calf: and they said, These be thy gods, O Israel, which brought thee up out of the land of Egypt.

ה. וַיַּרְא אַהֲרֹן וַיִּבֶן מִזְבֵּחַ לְפָנָיו וַיִּקְרָא אַהֲרֹן וַיֹּאמַר חַג לַיהֹוָה מָחָר:

καὶ ἰδὼν Ααρων ᾠκοδόμησεν θυσιαστήριον κατέναντι αὐτοῦ καὶ ἐκήρυξεν Ααρων λέγων ἑορτὴ τοῦ κυρίου αὔριον

5 ܘܲܕ݂ܚܸܠ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܲܒ݂ܢܵܐ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ ܩܕ݂ܵܡܵܘܗܝ: ܘܲܩܪܵܐ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܘܐܸܡܲܪ: ܚܲܓܵܐ ܗ̄ܘܼ ܠܡܵܪܝܵܐ ܡܚܵܪ.

Quod cum vidisset Aaron, ædificavit altare coram eo, et præconis voce clamavit dicens: Cras solemnitas Domini est.

Եւ իբրեւ ետես Ահարոն, շինեաց սեղան առաջի նորա. եւ քարոզ կարդաց Ահարոն եւ ասէ. Տօն Տեառն առ վաղիւ:

და იხილა აჰრონ და უშენა საკურთხეველი წინაშე მისა და ქადაგი განავლინა მათა აჰრონ და ჰრქუა: დღესასწაული არს უფლისაჲ ხვალე. 5

5 And when Aaron saw it, he built an altar before it; and Aaron made proclamation, and said, To morrow is a feast to the LORD.

ו. וַיַּשְׁכִּימוּ מִמָּחֳרָת וַיַּעֲלוּ עֹלֹת וַיַּגִּשׁוּ שְׁלָמִים וַיֵּשֶׁב הָעָם לֶאֱכֹל וְשָׁתוֹ וַיָּקֻמוּ לְצַחֵק:

καὶ ὀρθρίσας τῇ ἐπαύριον ἀνεβίβασεν ὁλοκαυτώματα καὶ προσήνεγκεν θυσίαν σωτηρίου καὶ ἐκάθισεν ὁ λαὸς φαγεῖν καὶ πιεῖν καὶ ἀνέστησαν παίζειν

6 ܘܩܲܕܸܿܡܘ ܠܝܵܘܡܵܐ ܕܒ݂ܵܬ݂ܪܹܗ: ܘܐܲܣܸܩܘ ܥܠܵܘܵܬ݂ܵܐ: ܘܕܲܒܲܚܘ ܫܲܠܡܹ̈ܐ: ܘܩܲܪܸܒ݂ܘ ܩܘܼܪ̈ܒܵܢܹܐ: ܘܝܼܬܸܒ݂ܘ ܥܲܡܵܐ ܠܡܹܐܟܲܠ ܘܲܠܡܸܫܬܵܐ: ܘܩܵܡܘ ܠܡܸܓ݂ܚܵܟ݂ ܘܲܠܡܸܫܬܲܥܵܝܘܼ.

Surgentesque mane, obtulerunt holocausta, et hostias pacificas, et sedit populus manducare, et bibere, et surrexerunt ludere.

Եւ կանխեալ ի վաղիւ անդր եհան ողջակէզս, եւ մատոյց զոհս փրկութեան. եւ նստաւ ժողովուրդն յուտել եւ յըմպել, եւ յարեան ի խաղալ:

და აღიმსთო ხვალისაგან და შეწირა მსხვერპლები. და მოიღო შესაწირავი ცხორებისა და დასხდა ერი იგი ჭამად და სუმად და აღდგეს სიმღერად. 6

6 And they rose up early on the morrow, and offered burnt offerings, and brought peace offerings; and the people sat down to eat and to drink, and rose up to play.

ז. וַיְדַבֵּר יְהֹוָה אֶל משֶׁה לֶךְ רֵד כִּי שִׁחֵת עַמְּךָ אֲשֶׁר הֶעֱלֵיתָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם:

καὶ ἐλάλησεν κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων βάδιζε τὸ τάχος ἐντεῦθεν κατάβηθι ἠνόμησεν γὰρ ὁ λαός σου οὓς ἐξήγαγες ἐκ γῆς Αἰγύπτου

7 ܘܐܸܡܲܪ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ: ܚܘܿܬ݂ ܙܸܠ ܠܵܟ݂ ܡܸܟܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܚܲܒܸܿܠ ܥܲܡܵܟ݂ ܕܐܲܦܸܩܬܿ ܡܼܢ ܡܸܨܪܹܝܢ.

Locutus est autem Dominus ad Moysen, dicens: Vade, descende: peccavit populus tuus, quem eduxisti de terra Ægypti.

Եւ խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ. Գնա էջ դու աստի վաղվաղակի, զի անօրինեցաւ ժողովուրդն քո զոր հաներ յերկրէն Եգիպտացւոց:

და ეტყოდა უფალი მოსეს და ჰრქუა: გარდაგვალე ადრე ამიერ, რამეთუ უშჯულო იქმნა ერი შენი, რომელი გამოიყვანე ქუეყანით ეგჳპტით. 7

7 And the LORD said unto Moses, Go, get thee down; for thy people, which thou broughtest out of the land of Egypt, have corrupted themselves:

ח. סָרוּ מַהֵר מִן הַדֶּרֶךְ אֲשֶׁר צִוִּיתִם עָשׂוּ לָהֶם עֵגֶל מַסֵּכָה וַיִּשְׁתַּחֲווּ לוֹ וַיִּזְבְּחוּ לוֹ וַיֹּאמְרוּ אֵלֶּה אֱלֹהֶיךָ יִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר הֶעֱלוּךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם:

παρέβησαν ταχὺ ἐκ τῆς ὁδοῦ ἧς ἐνετείλω αὐτοῖς ἐποίησαν ἑαυτοῖς μόσχον καὶ προσκεκυνήκασιν αὐτῷ καὶ τεθύκασιν αὐτῷ καὶ εἶπαν οὗτοι οἱ θεοί σου Ισραηλ οἵτινες ἀνεβίβασάν σε ἐκ γῆς Αἰγύπτου

8 ܣܛܵܘ ܒܲܥܓܲܠ ܡܼܢ ܐܘܼܪܚܵܐ ܕܦܲܩܸܕܬܿ ܐܸܢܘܿܢ: ܘܲܥܒܲܕ݂ܘ ܠܗܘܿܢ ܥܸܓ݂ܠܵܐ ܕܢܸܣܟܿܬ݂ܵܐ: ܘܲܣܓܸܕ݂ܘ ܠܹܗ: ܘܕܲܒܲܚܘ ܠܹܗ: ܘܐܸܡܲܪܘ: ܗܵܢܵܘ ܐܲܠܵܗܵܟ݂ ܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܕܐܲܣܩܲܟ݂ ܡܼܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ.

Recesserunt cito de via, quam ostendisti eis: feceruntque sibi vitulum conflatilem, et adoraverunt, atque immolantes ei hostias, dixerunt: Isti sunt dii tui Israël, qui te eduxerunt de terra Ægypti.

Անցին վաղվաղակի զճանապարհաւն զոր պատուիրեցեր նոցա. արարին իւրեանց որթ ձուլածոյ, եւ երկիր պագին նմա, եւ զոհեցին նմա եւ ասեն. Այս են աստուածք քո, Իսրայէլ, որ հանին զքեզ յերկրէն Եգիպտացւոց:

და გარდაჴდეს ადრე გზისა მისგან რომელი ამცენ მათ, იქმნეს თავისა მათისა ჴბოჲ გამოდნობილი და თაყუანის-სცეს მას და თქვეს: ესე არიან ღმერთნი შენნი, ისრაჱლ, რომელმან აღმოგიყუანა შენ ქუეყანით ეგჳპტით. 8

8 They have turned aside quickly out of the way which I commanded them: they have made them a molten calf, and have worshipped it, and have sacrificed thereunto, and said, These be thy gods, O Israel, which have brought thee up out of the land of Egypt.

ט. וַיֹּאמֶר יְהֹוָה אֶל משֶׁה רָאִיתִי אֶת הָעָם הַזֶּה וְהִנֵּה עַם קְשֵׁה עֹרֶף הוּא:

9 ܘܐܸܡܲܪ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ: ܚܙܹܝܬܹܗ ܠܥܲܡܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܘܗܵܐ ܥܲܡܵܐ ܩܫܹܐ ܩܕ݂ܵܠܵܐ ܗ̄ܘܼ.

Rursumque ait Dominus ad Moysen: Cerno quod populus iste duræ cervicis sit:

Եւ ասէ Տէր ցՄովսէս. Տեսի զժողովուրդն զայն, եւ ահա ժողովուրդ խստապարանոց է:

და ჰრქუა უფალმან მოსეს: ვიხილე ერი იგი, აჰა, ერი ქედფიცხელი არს. 9

9 And the LORD said unto Moses, I have seen this people, and, behold, it is a stiffnecked people:

י. וְעַתָּה הַנִּיחָה לִּי וְיִחַר אַפִּי בָהֶם וַאֲכַלֵּם וְאֶעֱשֶׂה אוֹתְךָ לְגוֹי גָּדוֹל:

καὶ νῦν ἔασόν με καὶ θυμωθεὶς ὀργῇ εἰς αὐτοὺς ἐκτρίψω αὐτοὺς καὶ ποιήσω σὲ εἰς ἔθνος μέγα

10 ܗܵܫܵܐ ܫܒ݂ܘܿܩܲܝܢܝ ܘܢܸܬ݂ܩܲܦ ܪܘܼܓ݂ܙܝ ܒܗܘܿܢ: ܘܐܸܚܪܘܿܒ݂ ܐܸܢܘܿܢ: ܘܐܹܥܒܿܕ݂ܵܟ݂ ܠܥܲܡܵܐ ܪܲܒܵܐ.

dimitte me, ut irascatur furor meus contra eos, et deleam eos, faciamque te in gentem magnam.

Եւ արդ թոյլ տուր ինձ, եւ բարկացեալ սրտմտութեամբ իմով ի նոսա` սատակեցից զնոսա, եւ արարից զքեզ յազգ մեծ:

და აწ მიტევე მე და განვრისხნე გულისწყრომითა დიდითა. და აღვჴოცნე იგინი და გყო შენ ნათესავად დიდად. 10

10 Now therefore let me alone, that my wrath may wax hot against them, and that I may consume them: and I will make of thee a great nation.

יא. וַיְחַל משֶׁה אֶת פְּנֵי יְהֹוָה אֱלֹהָיו וַיֹּאמֶר לָמָה יְהֹוָה יֶחֱרֶה אַפְּךָ בְּעַמֶּךָ אֲשֶׁר הוֹצֵאתָ מֵאֶרֶץ מִצְרַיִם בְּכֹחַ גָּדוֹל וּבְיָד חֲזָקָה:

καὶ ἐδεήθη Μωυσῆς ἔναντι κυρίου τοῦ θεοῦ καὶ εἶπεν ἵνα τί κύριε θυμοῖ ὀργῇ εἰς τὸν λαόν σου οὓς ἐξήγαγες ἐκ γῆς Αἰγύπτου ἐν ἰσχύι μεγάλῃ καὶ ἐν τῷ βραχίονί σου τῷ ὑψηλῷ

11 ܘܨܲܠܝܼ ܡܘܼܫܹܐ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܹܗ: ܘܐܸܡܲܪ: ܠܵܐ ܡܵܪܝܵܐ: ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܩܲܦ ܪܘܼܓ݂ܙܵܟ݂ ܒܥܲܡܵܟ݂ ܕܐܲܦܸܩܬ ܡܼܢ ܡܸܨܪܹܝܢ: ܒܚܲܝܠܵܟ݂ ܪܲܒܵܐ: ܘܒܲܕ݂ܪܵܥܵܟ݂ ܪܵܡܵܐ.

Moyses autem orabat Dominum Deum suum, dicens: Cur, Domine, irascitur furor tuus contra populum tuum, quem eduxisti de terra Ægypti, in fortitudine magna, et in manu robusta?

Եւ աղաչեաց Մովսէս առաջի Տեառն Աստուծոյ իւրոյ եւ ասէ. Ընդէ՞ր, Տէր, բարկանաս սրտմտութեամբ քով ժողովրդեան քում, զոր հաներ յերկրէն Եգիպտացւոց զօրութեամբ մեծաւ եւ բարձր բազկաւ:

და ევედრა მოსე უფალსა ღმერთსა და ჰრქუა: რაჲსათჳს განრისხნები ერსა შენსა ზედა გულისწყრომითა შენითა, რომელი აღმოიყვანე ქუეყანით ეგჳპტით ძალითა დიდითა და მკლავითა მაღლითა? 11

11 And Moses besought the LORD his God, and said, LORD, why doth thy wrath wax hot against thy people, which thou hast brought forth out of the land of Egypt with great power, and with a mighty hand?

יב. לָמָּה יֹאמְרוּ מִצְרַיִם לֵאמֹר בְּרָעָה הוֹצִיאָם לַהֲרֹג אֹתָם בֶּהָרִים וּלְכַלֹּתָם מֵעַל פְּנֵי הָאֲדָמָה שׁוּב מֵחֲרוֹן אַפֶּךָ וְהִנָּחֵם עַל הָרָעָה לְעַמֶּךָ:

μήποτε εἴπωσιν οἱ Αἰγύπτιοι λέγοντες μετὰ πονηρίας ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἀποκτεῖναι ἐν τοῖς ὄρεσιν καὶ ἐξαναλῶσαι αὐτοὺς ἀπὸ τῆς γῆς παῦσαι τῆς ὀργῆς τοῦ θυμοῦ σου καὶ ἵλεως γενοῦ ἐπὶ τῇ κακίᾳ τοῦ λαοῦ σου

12 ܘܠܵܐ ܢܹܐܡܪܘܼܢ ܡܸܨܪܵܝܹܐ ܕܲܠܒ݂ܝܼܫܬܿܗܘܿܢ ܐܲܦܸܩ ܐܸܢܘܿܢ: ܕܲܢܩܲܛܸܠ ܐܸܢܘܿܢ ܒܲܝܢܲܝ ܛܘܼܪܹ̈ܐ: ܘܲܕ݂ܢܸܚܪܘܿܒ݂ ܐܸܢܘܿܢ ܡܼܢ ܐܲܦܲܝ ܐܲܪܥܵܐ: ܐܸܬܿܬܿܢܝܼܚ ܡܼܢ ܚܸܡܬ݂ܵܐ ܕܪܘܼܓ݂ܙܵܟ݂: ܘܐܸܬ݂ܪܲܥܵܐ ܥܲܠ ܒܝܼܫܬܹܿܗ ܕܥܲܡܵܟ݂.

Ne quæso dicant Ægyptii: Callide eduxit eos, ut interficeret in montibus, et deleret e terra: quiescat ira tua, et esto placabilis super nequitia populi tui.

Գուցէ խօսիցին Եգիպտացիքն եւ ասիցեն. Առ չարութեան եհան զնոսա, կոտորել զնոսա ի լերինս եւ ջնջել զնոսա յերկրէ. դադարեա ի բարկութենէ սրտմտութեան քո, եւ ցածիր ի չարեաց ժողովրդեան քո:

ნუუკუე თქუან მეგჳპტელთა მათ, ვითარმედ ზაკჳთ განიყვანა იგინი ღმერთმან მოწყვედად მთათა ზედა და აჴოცად მათა ქუეყანით, დასცხერ რისხჳსაგან გულისწყრომისა შენისა და ლხინება-ყავ უკეთურებისა მისთჳს ერისა შენისა. 12

12 Wherefore should the Egyptians speak, and say, For mischief did he bring them out, to slay them in the mountains, and to consume them from the face of the earth? Turn from thy fierce wrath, and repent of this evil against thy people.

יג. זְכֹר לְאַבְרָהָם לְיִצְחָק וּלְיִשְׂרָאֵל עֲבָדֶיךָ אֲשֶׁר נִשְׁבַּעְתָּ לָהֶם בָּךְ וַתְּדַבֵּר אֲלֵהֶם אַרְבֶּה אֶת זַרְעֲכֶם כְּכוֹכְבֵי הַשָּׁמָיִם וְכָל הָאָרֶץ הַזֹּאת אֲשֶׁר אָמַרְתִּי אֶתֵּן לְזַרְעֲכֶם וְנָחֲלוּ לְעֹלָם:

μνησθεὶς Αβρααμ καὶ Ισαακ καὶ Ιακωβ τῶν σῶν οἰκετῶν οἷς ὤμοσας κατὰ σεαυτοῦ καὶ ἐλάλησας πρὸς αὐτοὺς λέγων πολυπληθυνῶ τὸ σπέρμα ὑμῶν ὡσεὶ τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ τῷ πλήθει καὶ πᾶσαν τὴν γῆν ταύτην ἣν εἶπας δοῦναι τῷ σπέρματι αὐτῶν καὶ καθέξουσιν αὐτὴν εἰς τὸν αἰῶνα

13 ܐܸܬܿܕܲܟ݂ܪ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܘܠܐܝܼܣܚܵܩ: ܘܠܝܼܣܪܵܝܹܠ ܥܲܒ݂ܕܵܟ݂: ܕܝܼܡܲܝܬܿ ܠܗܘܿܢ ܒܵܟ݂: ܘܐܸܡܲܪܬ ܠܗܘܿܢ: ܕܐܲܣܓܹܿܐ ܙܲܪܥܟ݂ܘܿܢ ܐܲܝܟ݂ ܟܵܘܟܿܒܹ̈ܐ ܕܒܲܫܡܲܝܵܐ: ܘܟ݂ܠܵܗ ܐܲܪܥܵܐ ܕܐܸܡܲܪܬ ܐܸܬܸܿܠ ܠܙܲܪܥܟ݂ܘܿܢ ܘܢܹܐܪܬ݂ܘܼܢܵܗ ܠܥܵܠܲܡ.

Recordare Abraham, Isaac, et Israël servorum tuorum, quibus jurasti per temetipsum, dicens: Multiplicabo semen vestrum sicut stellas cæli; et universam terram hanc, de qua locutus sum, dabo semini vestro, et possidebitis eam semper.

Յիշեա դու զԱբրահամ եւ զԻսահակ եւ զՅակոբ զծառայս քո, որոց երդուար յանձն քո, խօսեցար ընդ նոսա եւ ասես. Առաւել բազմացուցից զզաւակ ձեր իբրեւ զաստեղս երկնից բազմութեամբ. եւ զամենայն զերկիրն զայն զոր ասացեր տալ զաւակի նոցա` կալցին զնա յաւիտեան:

მოიჴსენე აბრაჰამისი, ისაკისი და იაკობისი, მსახურთა შენთა, რომელთა-იგი ეფუცა თავისა შენისა, ეტყოდე და ჰრქჳ: ფრიად განვამრავლო ნათესავი თქუენი, ვითარცა ვარსკულავნი ცისანი სიმრავლითა და ყოველი ესე ქუეყანაჲ, რომელ სთქუ, მიცემად ნათესავსა მათსა, და დაიპყრან იგი უკუნისამდე. 13

13 Remember Abraham, Isaac, and Israel, thy servants, to whom thou swarest by thine own self, and saidst unto them, I will multiply your seed as the stars of heaven, and all this land that I have spoken of will I give unto your seed, and they shall inherit it for ever.

יד. וַיִּנָּחֶם יְהֹוָה עַל הָרָעָה אֲשֶׁר דִּבֶּר לַעֲשׂוֹת לְעַמּוֹ:

καὶ ἱλάσθη κύριος περὶ τῆς κακίας ἧς εἶπεν ποιῆσαι τὸν λαὸν αὐτοῦ

14 ܘܐܸܬ݂ܪܲܥܝ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܠ ܒܝܼܫܬܵܐ ܕܐܸܡܲܪ ܠܡܸܥܒܲܕ݂ ܠܥܲܡܹܗ.

Placatusque est Dominus ne faceret malum quod locutus fuerat adversus populum suum.

Եւ ցածեաւ Տէր ի չարեացն զոր ասաց առնել ժողովրդեան իւրում:

და ლხინებაჲ-ყო ბოროტისა მისთჳს ერისა, რომელ თქუა ყოფად მათდა. 14

14 And the LORD repented of the evil which he thought to do unto his people.

טו. וַיִּפֶן וַיֵּרֶד משֶׁה מִן הָהָר וּשְׁנֵי לֻחֹת הָעֵדֻת בְּיָדוֹ לֻחֹת כְּתֻבִים מִשְּׁנֵי עֶבְרֵיהֶם מִזֶּה וּמִזֶּה הֵם כְּתֻבִים:

καὶ ἀποστρέψας Μωυσῆς κατέβη ἀπὸ τοῦ ὄρους καὶ αἱ δύο πλάκες τοῦ μαρτυρίου ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ πλάκες λίθιναι καταγεγραμμέναι ἐξ ἀμφοτέρων τῶν μερῶν αὐτῶν ἔνθεν καὶ ἔνθεν ἦσαν γεγραμμέναι

15 ܘܐܸܬ݂ܦܢܝܼ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܲܢܚܸܬ݂ ܡܼܢ ܛܘܼܪܵܐ: ܘܬܲܪܬܹܿܝܢ ܠܘܼܚܹ̈ܐ ܕܣܵܗܕܘܼܬ݂ܵܐ ܒܐܝܼܕܹܗ: ܠܘܼܚܹ̈ܐ ܕܲܟ݂ܬ݂ܝܼܒ݂ܵܢ ܡܼܢ ܬܪܲܝܗܘܿܢ ܣܸܛܪܲܝܗܹܝܢ: ܡܸܟܵܐ ܘܡܸܟܵܐ ܟܬ݂ܝܼܒ݂ܵܢ.

Et reversus est Moyses de monte, portans duas tabulas testimonii in manu sua, scriptas ex utraque parte,

Եւ դարձաւ Մովսէս էջ ի լեռնէ անտի, եւ երկու տախտակքն վկայութեան ի ձեռս նորա. տախտակք քարեղէնք, գրեալք յերկոցունց կողմանց, աստի եւ անտի գրեալք:

მოიქცა მოსე და გარდამოვიდოდა მიერ მთით და ორნი იგი ფიცარნი წამებისანი ჴელთა მისთა, ფიცარნი ქვისანი, რომელნი წერილ იყო ორკერძოვე (იმიერ და ამიერ). 15

15 And Moses turned, and went down from the mount, and the two tables of the testimony were in his hand: the tables were written on both their sides; on the one side and on the other were they written.

טז. וְהַלֻּחֹת מַעֲשֵׂה אֱלֹהִים הֵמָּה וְהַמִּכְתָּב מִכְתַּב אֱלֹהִים הוּא חָרוּת עַל הַלֻּחֹת:

καὶ αἱ πλάκες ἔργον θεοῦ ἦσαν καὶ ἡ γραφὴ γραφὴ θεοῦ ἐστιν κεκολαμμένη ἐν ταῖς πλαξίν

16 ܘܠܘܼܚܹ̈ܐ ܥܒ݂ܵܕ݂ܵܐ ܐܸܢܹܝܢ ܕܐܲܠܵܗܵܐ: ܘܲܟ݂ܬ݂ܵܒ݂ܵܐ ܟܬ݂ܵܒܹܗ ܗ̄ܘܼ ܕܐܲܠܵܗܵܐ ܪܫܝܼܡ ܗ̄ܘܵܐ ܥܲܠ ܠܘܼܚܹ̈ܐ.

et factas opere Dei: scriptura quoque Dei erat sculpta in tabulis.

Եւ տախտակքն` գործ Աստուծոյ էին. եւ գիրն` Գիր Աստուծոյ դրոշմեալ ի տախտակսն:

ფიცარნი იგი ქნულნი ღმრთისანი იყვნეს და წერილი იგი იყო წერილი ღმრთისაჲ გამოდგმულ ფიცართა მათ. 16

16 And the tables were the work of God, and the writing was the writing of God, graven upon the tables.

יז. וַיִּשְׁמַע יְהוֹשֻׁעַ אֶת קוֹל הָעָם בְּרֵעֹה וַיֹּאמֶר אֶל משֶׁה קוֹל מִלְחָמָה בַּמַּחֲנֶה:

καὶ ἀκούσας Ἰησοῦς τὴν φωνὴν τοῦ λαοῦ κραζόντων λέγει πρὸς Μωυσῆν φωνὴ πολέμου ἐν τῇ παρεμβολῇ

17 ܘܲܫܡܲܥ ܝܼܫܘܿܥ ܩܵܠܹܗ ܕܥܲܡܵܐ ܟܲܕ ܡܸܬ݂ܟܲܬܲܫ: ܘܐܸܡܲܪ ܠܡܘܼܫܹܐ: ܩܵܠܵܐ ܕܲܩܪܵܒ݂ܵܐ ܒܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ.

Audiens autem Josue tumultum populi vociferantis, dixit ad Moysen: Ululatus pugnæ auditur in castris.

Եւ լուեալ Յեսուայ զձայն ժողովրդեանն աղաղակելոյ, ասէ ցՄովսէս. Ձայն պատերազմի է ի բանակի անդ:

და ესმა ისოს, ძესა ნავესასა, ჴმაჲ იგი ერისა მის და ჰრქუა მოსეს: ჴმაჲ ბრძოლისა მესმის ბანაკსა მას. 17

17 And when Joshua heard the noise of the people as they shouted, he said unto Moses, There is a noise of war in the camp.

יח. וַיֹּאמֶר אֵין קוֹל עֲנוֹת גְּבוּרָה וְאֵין קוֹל עֲנוֹת חֲלוּשָׁה קוֹל עַנּוֹת אָנֹכִי שֹׁמֵעַ:

καὶ λέγει οὐκ ἔστιν φωνὴ ἐξαρχόντων κατ᾽ ἰσχὺν οὐδὲ φωνὴ ἐξαρχόντων τροπῆς ἀλλὰ φωνὴν ἐξαρχόντων οἴνου ἐγὼ ἀκούω

18 ܐܸܡܲܪ ܠܹܗ ܡܘܼܫܹܐ: ܠܵܐ ܩܵܠܵܐ ܕܡܲܡܠܠܵܐ ܕܓܲܢ̄ܒܵܪܹ̈ܐ: ܘܐܵܦܠܵܐ ܩܵܠܵܐ ܕܚܲܠܵܫܹ̈ܐ: ܩܵܠܵܐ ܕܹܝܢ ܕܲܚܛܝܼܬ݂ܵܐ ܫܵܡܲܥ ܐ̄ܢܵܐ.

Qui respondit: Non est clamor adhortantium ad pugnam, neque vociferatio compellentium ad fugam: sed vocem cantantium ego audio.

Եւ ասէ. Ոչ է ձայն նահատակաց զօրութեան, եւ ոչ բարբառ նահատակաց քաջութեան, այլ ձայն յանզգայելոց ի գինւոյ`` լսեմ ես:

და ჰრქუა: არა არს ჴმაჲ ესე მთავართაგან ძლევისა, არამედ ჴმაჲ განცხრომისა. 18

18 And he said, It is not the voice of them that shout for mastery, neither is it the voice of them that cry for being overcome: but the noise of them that sing do I hear.

יט. וַיְהִי כַּאֲשֶׁר קָרַב אֶל הַמַּחֲנֶה וַיַּרְא אֶת הָעֵגֶל וּמְחֹלֹת וַיִּחַר אַף משֶׁה וַיַּשְׁלֵךְ מִיָּדָו אֶת הַלֻּחֹת וַיְשַׁבֵּר אֹתָם תַּחַת הָהָר:

καὶ ἡνίκα ἤγγιζεν τῇ παρεμβολῇ ὁρᾷ τὸν μόσχον καὶ τοὺς χορούς καὶ ὀργισθεὶς θυμῷ Μωυσῆς ἔρριψεν ἀπὸ τῶν χειρῶν αὐτοῦ τὰς δύο πλάκας καὶ συνέτριψεν αὐτὰς ὑπὸ τὸ ὄρος

19 ܘܟܲܕ݂ ܩܪܸܒ݂ ܠܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ: ܚܙܵܝܗܝ ܠܥܸܓ݂ܠܵܐ ܘܲܠܨܸܨ̈ܠܹܐ: ܘܐܸܬܿܬܿܦܝܼܪ ܡܘܼܫܹܐ: ܘܲܫܕ݂ܵܐ ܠܘܼܚܹ̈ܐ ܡܼܢ ܐܝܼܕܹܗ: ܘܬܲܒܲܪ ܐܸܢܝܹܢ ܒܲܫܦܘܿܠܵܘܗܝ ܕܛܘܼܪܵܐ.

Cumque appropinquasset ad castra, vidit vitulum, et choros: iratusque valde, projecit de manu tabulas, et confregit eas ad radicem montis:

Եւ իբրեւ մերձեցաւ ի բանակ անդր, եւ ետես զորթն եւ զպարաւորսն, բարկացեալ սրտմտութեամբ Մովսէս` ընկէց ի ձեռաց իւրոց զտախտակսն երկոսին, եւ խորտակեաց զնոսա առ ստորոտով լերինն:

და ვითარცა მოეახლა ბანაკსა მას, იხილა ჴბოჲ იგი და მწყობრი და განრისხნა მოსე გულისწყრომითა და განუტევა ჴელთაგან თჳსთა ორნი იგი ფიცარნი და შემუსრნა იგინი მთასა მას ქუეშე. 19

19 And it came to pass, as soon as he came nigh unto the camp, that he saw the calf, and the dancing: and Moses' anger waxed hot, and he cast the tables out of his hands, and brake them beneath the mount.

כ. וַיִּקַּח אֶת הָעֵגֶל אֲשֶׁר עָשׂוּ וַיִּשְׂרֹף בָּאֵשׁ וַיִּטְחַן עַד אֲשֶׁר דָּק וַיִּזֶר עַל פְּנֵי הַמַּיִם וַיַּשְׁק אֶת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל:

καὶ λαβὼν τὸν μόσχον ὃν ἐποίησαν κατέκαυσεν αὐτὸν ἐν πυρὶ καὶ κατήλεσεν αὐτὸν λεπτὸν καὶ ἔσπειρεν αὐτὸν ἐπὶ τὸ ὕδωρ καὶ ἐπότισεν αὐτὸ τοὺς υἱοὺς Ισραηλ

20 ܘܢܲܣܒܹܿܗ ܠܥܸܓ݂ܠܵܐ ܕܲܥܒܲܕ݂ܘ: ܘܐܵܘܩܕܹܗ ܒܢܘܼܪܵܐ: ܘܫܵܦܹܗ ܒܫܘܿܦܝܼܢܵܐ: ܥܕܲܡܵܐ ܕܐܸܬܿܕܿܩܸܩ ܐܲܝܟ݂ ܥܲܦܪܵܐ: ܘܒܲܙܩܵܗ ܕܸܩܬܹܗ ܥܲܠ ܐܲܦܲܝ ܡܲܝܵܐ: ܘܐܲܫܩܝܼ ܠܲܕ݂ܒܹܝܬ݂ ܝܼܣܪܵܝܹܠ.

arripiensque vitulum quem fecerant, combussit, et contrivit usque ad pulverem, quem sparsit in aquam, et dedit ex eo potum filiis Israël.

Եւ առեալ զորթն զոր արարին` այրեաց հրով, եւ խարտեաց զնա մանր, եւ ցանեաց ի վերայ ջրոցն եւ արբոյց որդւոցն Իսրայելի:

და ჴბოჲ იგი, რომელ ქმნეს, დაწვა იგი ცეცხლითა, დამუსრნა წვლილად და შთააბნია იგი წყალსა და ასვა იგი ძეთა ისრაჱლისათა. 20

20 And he took the calf which they had made, and burnt it in the fire, and ground it to powder, and strawed it upon the water, and made the children of Israel drink of it.

כא. וַיֹּאמֶר משֶׁה אֶל אַהֲרֹן מֶה עָשָׂה לְךָ הָעָם הַזֶּה כִּי הֵבֵאתָ עָלָיו חֲטָאָה גְדֹלָה:

καὶ εἶπεν Μωυσῆς τῷ Ααρων τί ἐποίησέν σοι ὁ λαὸς οὗτος ὅτι ἐπήγαγες ἐπ᾽ αὐτοὺς ἁμαρτίαν μεγάλην

21 ܘܐܸܡܲܪ ܡܘܼܫܹܐ ܠܐܲܗܪܘܿܢ: ܡܵܢܵܐ ܥܒ݂ܵܕ݂ ܠܵܟ݂ ܥܲܡܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܕܐܲܝܬܿܝܼܬܿ ܥܠܵܘܗܝ ܚܛܝܼܬ݂ܵܐ ܪܲܒܬ݂ܵܐ.

Dixitque ad Aaron: Quid tibi fecit hic populus, ut induceres super eum peccatum maximum?

Եւ ասէ Մովսէս ցԱհարոն. Զի՞նչ արար քեզ ժողովուրդդ, զի ածեր ի վերայ դոցա զանհնարին մեղսդ:

და ჰრქუა მოსე აჰრონს: რაჲ გიყო ერმან ამან, რამეთუ მოაწიე მათ ზედა ცოდვაჲ დიდი. 21

21 And Moses said unto Aaron, What did this people unto thee, that thou hast brought so great a sin upon them?

כב. וַיֹּאמֶר אַהֲרֹן אַל יִחַר אַף אֲדֹנִי אַתָּה יָדַעְתָּ אֶת הָעָם כִּי בְרָע הוּא:

καὶ εἶπεν Ααρων πρὸς Μωυσῆν μὴ ὀργίζου κύριε σὺ γὰρ οἶδας τὸ ὅρμημα τοῦ λαοῦ τούτου

22 ܘܐܸܡܲܪ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܠܵܐ ܢܸܬ݂ܚܲܡܲܬ݂ ܪܘܼܓ݂ܙܹܗ ܕܡܵܪܝ: ܐܲܢ̄ܬ ܝܵܕܲܥ ܐܲܢ̄ܬ ܠܹܗ ܠܥܲܡܵܐ ܗܵܢܵܐ ܕܒ݂ܝܼܫ ܗ̄ܘܼ.

Cui ille respondit: Ne indignetur dominus meus: tu enim nosti populum istum, quod pronus sit ad malum:

Եւ ասէ Ահարոն ցՄովսէս. Մի՛ բարկանար սրտմտութեամբ, տէր իմ, զի դու ինքնին գիտես զյանդգնութիւն ժողովրդեանդ:

და ჰრქუა აჰრონ მოსეს: ნუ განრისხნები, უფალო, რამეთუ შენ უწყი სლვა ერისა ამის. 22

22 And Aaron said, Let not the anger of my lord wax hot: thou knowest the people, that they are set on mischief.

כג. וַיֹּאמְרוּ לִי עֲשֵׂה לָנוּ אֱלֹהִים אֲשֶׁר יֵלְכוּ לְפָנֵינוּ כִּי זֶה משֶׁה הָאִישׁ אֲשֶׁר הֶעֱלָנוּ מֵאֶרֶץ מִצְרַיִם לֹא יָדַעְנוּ מֶה הָיָה לוֹ:

λέγουσιν γάρ μοι ποίησον ἡμῖν θεούς οἳ προπορεύσονται ἡμῶν ὁ γὰρ Μωυσῆς οὗτος ὁ ἄνθρωπος ὃς ἐξήγαγεν ἡμᾶς ἐξ Αἰγύπτου οὐκ οἴδαμεν τί γέγονεν αὐτῷ

23 ܘܐܸܡܲܪܘ ܠܝܼ: ܥܒܸܕ݂ ܠܲܢ ܐܲܠܵܗܹ̈ܐ ܕܢܹܐܙܠ̄ܘܼܢ ܩܕ݂ܵܡܲܝܢ: ܡܸܛܠ ܕܗܵܢܵܐ ܡܘܼܫܹܐ ܕܐܲܣܩܲܢ ܡܼܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ : ܠܵܐ ܝܵܕ݂ܥܝܼܢܲܢ ܡܵܢܵܐ ܗܘ̤ܵܝܗܝ.

dixerunt mihi: Fac nobis deos, qui nos præcedant: huic enim Moysi, qui nos eduxit de terra Ægypti, nescimus quid acciderit.

Զի ասացին` թէ Արա մեզ աստուածս որ առաջնորդեսցեն մեզ, զի այրն այն Մովսէս որ եհան զմեզ յԵգիպտոսէ` ոչ գիտեմք զի՛ եղեւ նմա:

რამეთუ მრქუეს მე: მიქმნენ ჩუენ ღმერთნი, რომელნი წინამიძღოდიან ჩუენ. რამეთუ მოსე, კაცი იგი, რომელმან გამომიყვნა ჩუენ ეგჳპტით, არა ვიცით, რაჲ შეემთხჳა მას. 23

ΛΓʹ

23 For they said unto me, Make us gods, which shall go before us: for as for this Moses, the man that brought us up out of the land of Egypt, we wot not what is become of him.

כד. וָאֹמַר לָהֶם לְמִי זָהָב הִתְפָּרָקוּ וַיִּתְּנוּ לִי וָאַשְׁלִכֵהוּ בָאֵשׁ וַיֵּצֵא הָעֵגֶל הַזֶּה:

καὶ εἶπα αὐτοῖς εἴ τινι ὑπάρχει χρυσία περιέλεσθε καὶ ἔδωκάν μοι καὶ ἔρριψα εἰς τὸ πῦρ καὶ ἐξῆλθεν ὁ μόσχος οὗτος

24 ܘܐܸܡܪܹܬ݂ ܠܗܘܿܢ: ܡܿܢ ܕܐܝܼܬ݂ ܠܹܗ ܕܲܗܒ݂ܵܐ: ܐܲܝܬܵܘ ܠܝܼ: ܘܐܲܝܬܿܝܼܘ ܠܝܼ: ܘܐܲܪܡܝܼܬܹܗ ܒܢܘܼܪܵܐ: ܘܲܗܘܵܐ ܥܸܓ݂ܠܵܐ ܗܵܢܵܐ.

Quibus ego dixi: Quis vestrum habet aurum? Tulerunt, et dederunt mihi: et projeci illud in ignem, egressusque est hic vitulus.

Եւ ասեմ ցնոսա. Եթէ իցէ ուրուք ոսկի, կողոպտեցէք եւ բերէք: Եւ ետուն ցիս. եւ ընկեցի զայն ի հուր, եւ ել որթդ այդ:

და ვარქუ მათ: ვის აქუს ოქროჲ, გამოიღენ. და მომცეს მე და შევაბნიე ცეცხლსა და გამოჰჴდა ჴბო ესე. 24

24 And I said unto them, Whosoever hath any gold, let them break it off. So they gave it me: then I cast it into the fire, and there came out this calf.

כה. וַיַּרְא משֶׁה אֶת הָעָם כִּי פָרֻעַ הוּא כִּי פְרָעֹה אַהֲרֹן לְשִׁמְצָה בְּקָמֵיהֶם:

καὶ ἰδὼν Μωυσῆς τὸν λαὸν ὅτι διεσκέδασται διεσκέδασεν γὰρ αὐτοὺς Ααρων ἐπίχαρμα τοῖς ὑπεναντίοις αὐτῶν

25 ܘܲܚܙܵܐ ܡܘܼܫܹܐ ܠܥܲܡܵܐ ܕܲܚܛܵܘ ܠܗܘܿܢ: ܕܐܲܚܛܝܼ ܐܸܢܘܿܢ ܐܲܗܪܘܿܢ: ܕܢܸܗܘܘܿܢ ܫܡܵܐ ܣܲܪܝܵܐ ܒܐܲܚܪܵܝܬܿܗܘܿܢ.

Videns ergo Moyses populum quod esset nudatus (spoliaverat enim eum Aaron propter ignominiam sordis, et inter hostes nudum constituerat),

Եւ ետես Մովսէս եթէ յանցեաւ ժողովուրդն, քանզի յանցոյց զնոսա Ահարոն յոտնհարութիւն թշնամեաց իւրեանց:

და ვითარცა იხილა მოსე ერი, რამეთუ განქარდეს და რამეთუ განაქარვა იგინი აჰრონ მოსაცხრომელად მტერთა მათთა. 25

25 And when Moses saw that the people were naked; (for Aaron had made them naked unto their shame among their enemies:)

כו. וַיַּעֲמֹד משֶׁה בְּשַׁעַר הַמַּחֲנֶה וַיֹּאמֶר מִי לַיהֹוָה אֵלָי וַיֵּאָסְפוּ אֵלָיו כָּל בְּנֵי לֵוִי:

ἔστη δὲ Μωυσῆς ἐπὶ τῆς πύλης τῆς παρεμβολῆς καὶ εἶπεν τίς πρὸς κύριον ἴτω πρός με συνῆλθον οὖν πρὸς αὐτὸν πάντες οἱ υἱοὶ Λευι

26 ܘܩܵܡ ܠܹܗ ܡܘܼܫܹܐ ܒܬܲܪܥܵܐ ܕܡܲܫܟܿܢܵܐ: ܘܐܸܡܲܪ: ܡܲܢܘܼ ܡܼܢ ܡܵܪܝܵܐ: ܢܹܐܬܹܐ ܠܘܵܬ݂ܝ: ܘܐܸܬ݂ܟܲܢܲܫܘ ܠܘܵܬܹܗ ܟܠܗܘܿܢ ܒܢܵܘܗܝ ܕܠܹܘܝܼ.

et stans in porta castrorum, ait: Si quis est Domini, jungatur mihi. Congregatique sunt ad eum omnes filii Levi:

եւ եկաց Մովսէս առ դրան բանակին եւ ասէ. Որ ոք Տեառն իցէ` առ իս մատիցէ: Հասանէին առ նա ամենայն որդիքն Ղեւեայ:

დადგა მოსე ბჭეთა თანა ბანაკისათა და თქუა: ვინ არს უფლისა კერძო, მოვედინ ჩემდა. და შეკრბეს მისა ყოველნი ძენი ლევისანი. 26

26 Then Moses stood in the gate of the camp, and said, Who is on the LORD's side? let him come unto me. And all the sons of Levi gathered themselves together unto him.

כז. וַיֹּאמֶר לָהֶם כֹּה אָמַר יְהֹוָה אֱלֹהֵי יִשְׂרָאֵל שִׂימוּ אִישׁ חַרְבּוֹ עַל יְרֵכוֹ עִבְרוּ וָשׁוּבוּ מִשַּׁעַר לָשַׁעַר בַּמַּחֲנֶה וְהִרְגוּ אִישׁ אֶת אָחִיו וְאִישׁ אֶת רֵעֵהוּ וְאִישׁ אֶת קְרֹבוֹ:

καὶ λέγει αὐτοῖς τάδε λέγει κύριος ὁ θεὸς Ισραηλ θέσθε ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ ῥομφαίαν ἐπὶ τὸν μηρὸν καὶ διέλθατε καὶ ἀνακάμψατε ἀπὸ πύλης ἐπὶ πύλην διὰ τῆς παρεμβολῆς καὶ ἀποκτείνατε ἕκαστος τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ καὶ ἕκαστος τὸν πλησίον αὐτοῦ καὶ ἕκαστος τὸν ἔγγιστα αὐτοῦ

27 ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ ܡܘܼܫܹܐ: ܗܵܟܲܢܵܐ ܐܵܡܲܪ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܐ ܕܝܼܣܪܵܝܹܠ: ܐܲܪܡܵܘ ܐ̄ܢܵܫ ܣܲܝܦܹܗ ܒܚܲܨܵܘܗܝ: ܥܒܲܪܘ ܘܬ݂ܘܼܒ݂ܘ ܡܼܢ ܬܪܲܥ ܠܲܬ݂ܪܲܥ ܒܡܲܫܪܝܼܬ݂ܵܐ: ܘܲܩܛܘܿܠܘ ܐ̄ܢܵܫ ܠܐܲܚܘܼܗܝ: ܘܐ̄ܢܵܫ ܠܚܲܒ݂ܪܹܗ: ܘܐ̄ܢܵܫ ܠܩܲܪܝܼܒܹܗ.

quibus ait: Hæc dicit Dominus Deus Israël: Ponat vir gladium super femur suum: ite, et redite de porta usque ad portam per medium castrorum, et occidat unusquisque fratrem, et amicum, et proximum suum.

Եւ ասէ ցնոսա. Այսպէս ասէ Տէր Աստուած Իսրայելի. Դիք իւրաքանչիւր զսուր իւր յազդեր իւրում. անցէք եւ այսրէն դարձարուք դրանէ ի դուռն բանակիդ, եւ կոտորեցէք իւրաքանչիւր զեղբայր եւ իւրաքանչիւր զընկեր իւր, եւ իւրաքանչիւր զմերձաւոր իւր:

და ჰრქუა მათ: ამას იტყჳს უფალი, ღმერთი ისრაჱლისა: შეიბ კაცად-კაცადმან მახჳლი წელთა მისთა და განვლეთ და მოაქციეთ ბჭით ბჭედ ბანაკისა მაგისაგან და მოკალნ კაცად-კაცადმან ძმა თჳსი და კაცად-კაცადმან მოყუასი თჳსი და კაცად-კაცადმან მახლობელი თჳსი. 27

27 And he said unto them, Thus saith the LORD God of Israel, Put every man his sword by his side, and go in and out from gate to gate throughout the camp, and slay every man his brother, and every man his companion, and every man his neighbour.

כח. וַיַּעֲשׂוּ בְנֵי לֵוִי כִּדְבַר משֶׁה וַיִּפֹּל מִן הָעָם בַּיּוֹם הַהוּא כִּשְׁלשֶׁת אַלְפֵי אִישׁ:

καὶ ἐποίησαν οἱ υἱοὶ Λευι καθὰ ἐλάλησεν αὐτοῖς Μωυσῆς καὶ ἔπεσαν ἐκ τοῦ λαοῦ ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ εἰς τρισχιλίους ἄνδρας

28 ܘܲܥܒܲܕ݂ܘ ܒܢܲܝ ܠܹܘܝܼ ܐܲܝܟ݂ ܡܸܠܬܹܗ ܕܡܘܼܫܹܐ: ܘܲܢܦܲܠܘ ܡܼܢ ܥܲܡܵܐ ܒܝܵܘܡܵܐ ܗܵܘ: ܐܲܝܟ݂ ܬܠܵܬ݂ܵܐ ܐܲܠܦܝܼܢ ܓܲܒ݂ܪ̈ܝܼܢ.

Feceruntque filii Levi juxta sermonem Moysi, cecideruntque in die illa quasi viginti tria millia hominum.

Եւ արարին որդիքն Ղեւեայ որպէս ասաց Մովսէս. եւ անկան ի ժողովրդենէ անտի յաւուր յայնմիկ իբրեւ երեք հազար այր:

და ყვეს ძეთა ლევისათა, ვითარცა ეტყოდა მათ მოსე და დაეცნეს მას დღესა შინა ოცდასამი ათასი კაცი. 28

28 And the children of Levi did according to the word of Moses: and there fell of the people that day about three thousand men.

כט. וַיֹּאמֶר משֶׁה מִלְאוּ יֶדְכֶם הַיּוֹם לַיהֹוָה כִּי אִישׁ בִּבְנוֹ וּבְאָחִיו וְלָתֵת עֲלֵיכֶם הַיּוֹם בְּרָכָה:

καὶ εἶπεν αὐτοῖς Μωυσῆς ἐπληρώσατε τὰς χεῖρας ὑμῶν σήμερον κυρίῳ ἕκαστος ἐν τῷ υἱῷ ἢ τῷ ἀδελφῷ δοθῆναι ἐφ᾽ ὑμᾶς εὐλογίαν

29 ܘܐܸܡܲܪ ܠܗܘܿܢ ܡܘܼܫܹܐ: ܡܠܵܘ ܐܝܼܕܲܝܟܘܿܢ ܝܵܘܡܵܢܵܐ ܠܡܵܪܝܵܐ: ܐ̄ܢܵܫ ܒܲܒ݂ܪܹܗ ܘܒܲܐܚܘܼܗܝ: ܡܸܛܠ ܕܬܹܐܬܸܐ ܥܠܲܝܟܘܿܢ ܒܘܼܪܟܿܬ݂ܵܐ ܝܵܘܡܵܢܵܐ.

Et ait Moyses: Consecrastis manus vestras hodie Domino, unusquisque in filio, et in fratre suo, ut detur vobis benedictio.

Եւ ասէ ցնոսա Մովսէս. Լցէք զձեռս ձեր այսօր Տեառն իւրաքանչիւր յորդի իւր, եւ իւրաքանչիւր յեղբայր իւր, տալ ի վերայ ձեր այսօր օրհնութիւն:

და ჰრქუა მათ მოსე: აღასრულეთ ჴელითა თქუენითა დღეს უფლისა მიმართ კაცად-კაცადმან ძესა თჳსსა ზედა და ძმასა მოცემად თქუენდა კურთხევისა. 29

29 For Moses had said, Consecrate yourselves today to the LORD, even every man upon his son, and upon his brother; that he may bestow upon you a blessing this day.

ל. וַיְהִי מִמָּחֳרָת וַיֹּאמֶר משֶׁה אֶל הָעָם אַתֶּם חֲטָאתֶם חֲטָאָה גְדֹלָה וְעַתָּה אֶעֱלֶה אֶל יְהֹוָה אוּלַי אֲכַפְּרָה בְּעַד חַטַּאתְכֶם:

καὶ ἐγένετο μετὰ τὴν αὔριον εἶπεν Μωυσῆς πρὸς τὸν λαόν ὑμεῖς ἡμαρτήκατε ἁμαρτίαν μεγάλην καὶ νῦν ἀναβήσομαι πρὸς τὸν θεόν ἵνα ἐξιλάσωμαι περὶ τῆς ἁμαρτίας ὑμῶν

30 ܘܲܗܘܵܐ ܠܝܵܘܡܵܐ ܕܒ݂ܵܬ݂ܪܹܗ: ܘܐܸܡܲܪ ܡܘܼܫܹܐ ܠܥܲܡܵܐ: ܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܚܛܲܝܬܿܘܿܢ ܚܛܝܼܬ݂ܵܐ ܗܵܕܹܐ ܪܲܒܿܬ݂ܵܐ: ܗܵܫܵܐ ܐܸܣܲܩ ܠܘܵܬ݂ ܡܵܪܝܵܐ: ܛܵܟ݂ ܢܸܫܒܿܘܿܩ ܠܚܵܘܒܲܝܟܘܿܢ.

Facto autem altero die, locutus est Moyses ad populum: Peccastis peccatum maximum: ascendam ad Dominum, si quomodo quivero eum deprecari pro scelere vestro.

Եւ եղեւ ի վաղիւ անդր, եւ ասէ Մովսէս ցժողովուրդն. Դուք մեղայք զմեղսդ զայդ զմեծ. բայց ես արդ ելից առ Աստուած, զի ցածուցից վասն մեղացդ ձերոց:

და იყო ხვალისაგან და ჰრქუა მოსე ერსა მას: თქვენ სცოდეთ ცოდვა დიდი და აწ აღვიდე მე ღმრთისა, რათა გილხინოს ცოდვათა თქუენთათჳს. 30

30 And it came to pass on the morrow, that Moses said unto the people, Ye have sinned a great sin: and now I will go up unto the LORD; peradventure I shall make an atonement for your sin.

לא. וַיָּשָׁב משֶׁה אֶל יְהֹוָה וַיֹּאמַר אָנָּא חָטָא הָעָם הַזֶּה חֲטָאָה גְדֹלָה וַיַּעֲשׂוּ לָהֶם אֱלֹהֵי זָהָב:

ὑπέστρεψεν δὲ Μωυσῆς πρὸς κύριον καὶ εἶπεν δέομαι κύριε ἡμάρτηκεν ὁ λαὸς οὗτος ἁμαρτίαν μεγάλην καὶ ἐποίησαν ἑαυτοῖς θεοὺς χρυσοῦς

31 ܘܲܗܦܲܟ݂ ܡܘܼܫܹܐ ܠܘܵܬ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܘܐܸܡܲܪ: ܒܒ݂ܵܥܘܼ ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܐ: ܫܲܪܝܼܪܵܐܝܼܬ݂ ܚܛܵܐ ܥܲܡܵܐ ܗܵܢܵܐ ܚܛܝܼܬ݂ܵܐ ܪܲܒܿܬ݂ܵܐ: ܘܲܥܒܲܕ݂ܘ ܠܗܘܿܢ ܐܲܠܵܗܹ̈ܐ ܕܕܲܗܒ݂ܵܐ.

Reversusque ad Dominum, ait: Obsecro, peccavit populus iste peccatum maximum, feceruntque sibi deos aureos: aut dimitte eis hanc noxam,

Դարձաւ Մովսէս անդրէն առ Տէր եւ ասէ. Աղաչեմ զքեզ, Տէր, մեղաւ ժողովուրդն այն մեղս անհնարինս, եւ արարին իւրեանց աստուածս ոսկեղէնս:

მიაქცია მოსე უფლისა და ჰრქუა: გევედრები, უფალო, ცოდა ერმან ამან ცოდვა დიდი და იქმნეს თავისა თჳსისა კერპნი ოქროჲსანი და აწ მი-თუ-უტევებ ცოდვათა მათთა, მიუტევენ. 31

31 And Moses returned unto the LORD, and said, Oh, this people have sinned a great sin, and have made them gods of gold.

לב. וְעַתָּה אִם תִּשָּׂא חַטָּאתָם וְאִם אַיִן מְחֵנִי נָא מִסִּפְרְךָ אֲשֶׁר כָּתָבְתָּ:

καὶ νῦν εἰ μὲν ἀφεῖς αὐτοῖς τὴν ἁμαρτίαν ἄφες εἰ δὲ μή ἐξάλειψόν με ἐκ τῆς βίβλου σου ἧς ἔγραψας

32 ܗܵܫܵܐ ܐܸܢ ܫܵܒܹܩ ܐܲܢ̄ܬ ܠܲܚܛܵܗܲܝܗܘܿܢ: ܘܐܸܢ ܠܵܐ: ܥܛܝܼܢܝ ܡܼܢ ܣܸܦܪܵܟ݂ ܕܲܟ݂ܬ݂ܒ݂ܬܿ.

aut si non facis, dele me de libro tuo quem scripsisti.

Արդ եթէ թողուս նոցա զմեղս իւրեանց, թող. ապա թէ ոչ, ջնջեա զիս ի դպրութենէ քումմէ յոր գրեցեր:

უკუეთუ არა, აღმჴოცე მეცა წიგნსა მისგან, რომელსა დამწერე. 32

32 Yet now, if thou wilt forgive their sin--; and if not, blot me, I pray thee, out of thy book which thou hast written.

לג. וַיֹּאמֶר יְהֹוָה אֶל משֶׁה מִי אֲשֶׁר חָטָא לִי אֶמְחֶנּוּ מִסִּפְרִי:

καὶ εἶπεν κύριος πρὸς Μωυσῆν εἴ τις ἡμάρτηκεν ἐνώπιόν μου ἐξαλείψω αὐτὸν ἐκ τῆς βίβλου μου

33 ܘܐܸܡܲܪ ܡܵܪܝܵܐ ܠܡܘܼܫܹܐ: ܡܿܢ ܕܲܚܛܵܐ ܠܝܼ ܐܸܥܛܹܝܘܗܝ ܡܼܢ ܣܸܦܪܝ.

Cui respondit Dominus: Qui peccaverit mihi, delebo eum de libro meo:

Եւ ասէ Տէր ցՄովսէս. Եթէ ոք մեղաւ առաջի իմ, ջնջեցից զնա ի դպրութենէ իմմէ:

და ჰრქუა უფალმან მოსეს: რომელმან ცოდა, აღვჴოცე იგი წიგნისაგან ჩემისა. 33

33 And the LORD said unto Moses, Whosoever hath sinned against me, him will I blot out of my book.

לד. וְעַתָּה לֵךְ נְחֵה אֶת הָעָם אֶל אֲשֶׁר דִּבַּרְתִּי לָךְ הִנֵּה מַלְאָכִי יֵלֵךְ לְפָנֶיךָ וּבְיוֹם פָּקְדִי וּפָקַדְתִּי עֲלֵהֶם חַטָּאתָם:

νυνὶ δὲ βάδιζε κατάβηθι καὶ ὁδήγησον τὸν λαὸν τοῦτον εἰς τὸν τόπον ὃν εἶπά σοι ἰδοὺ ὁ ἄγγελός μου προπορεύεται πρὸ προσώπου σου ᾗ δ᾽ ἂν ἡμέρᾳ ἐπισκέπτωμαι ἐπάξω ἐπ᾽ αὐτοὺς τὴν ἁμαρτίαν αὐτῶν

34 ܗܵܫܵܐ ܙܸܠ ܐܵܘܒܸܠܵܝܗܝ ܠܥܲܡܵܐ ܗܵܢܵܐ ܠܐܲܝܟܵܐ ܕܐܵܡܲܪ ܐ̄ܢܵܐ ܠܵܟ݂: ܘܗܵܐ ܡܲܠܲܐܟ݂ܝ ܢܹܐܙܲܠ ܩܕ݂ܵܡܲܝܟ: ܘܲܒ݂ܝܵܘܡܵܐ ܕܦܘܼܩܕܵܢܝ ܐܸܦܩܘܿܕ݂ ܥܠܲܝܗܘܿܢ ܚܛܵܗܲܝܗܘܿܢ.

tu autem vade, et duc populum istum quo locutus sum tibi: angelus meus præcedet te. Ego autem in die ultionis visitabo et hoc peccatum eorum.

Բայց արդ` երթ էջ եւ առաջնորդեա ժողովրդեանն այնմիկ ի տեղին յոր ասացի քեզ. եւ ահա հրեշտակ իմ երթիցէ առաջի երեսաց քոց. բայց յաւուր յորում այց արարից, ածից ի վերայ նոցա զմեղս իւրեանց:

ხოლო აწ ვიდოდე და წარუძეღუ ერსა მაგას ადგილსა მას, რომელსა გარქუ შენ. აჰა ესერა, ანგელოზი ჩემი წარგიძღვეს წინაშე პირსა შენსა, რომელსა დღესა მოვხედო, მოვჴადო მათ ზედა ცოდვა მათი. 34

34 Therefore now go, lead the people unto the place of which I have spoken unto thee: behold, mine Angel shall go before thee: nevertheless in the day when I visit I will visit their sin upon them.

לה. וַיִּגֹּף יְהֹוָה אֶת הָעָם עַל אֲשֶׁר עָשׂוּ אֶת הָעֵגֶל אֲשֶׁר עָשָׂה אַהֲרֹן:

καὶ ἐπάταξεν κύριος τὸν λαὸν περὶ τῆς ποιήσεως τοῦ μόσχου οὗ ἐποίησεν Ααρων

35 ܘܲܡܚܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܠܥܲܡܵܐ: ܥܲܠ ܕܲܦܠܲܚܘ ܠܥܸܓ݂ܠܵܐ ܕܲܥܒܲܕ݂ ܐܲܗܪܘܿܢ.

Percussit ergo Dominus populum pro reatu vituli, quem fecerat Aaron.

Եւ եհար Տէր զժողովուրդն վասն առնելոյ զորթն զոր արար Ահարոն:

და მოვსრა მე უფალმან ერისა მისგან ჴბოჲსა მის საქმისათჳს, რომელი-იგი ქმნა აჰრონ. 35

35 And the LORD plagued the people, because they made the calf, which Aaron made.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=bc9c8406-a4bd-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display