Bibliotheca Polyglotta

א. וַיְהִי אַבְרָם בֶּן תִּשְׁעִים שָׁנָה וְתֵשַׁע שָׁנִים וַיֵּרָא יְהֹוָה אֶל אַבְרָם וַיֹּאמֶר אֵלָיו אֲנִי אֵל שַׁדַּי הִתְהַלֵּךְ לְפָנַי וֶהְיֵה תָמִים:

ἐγένετο δὲ Αβραμ ἐτῶν ἐνενήκοντα ἐννέα καὶ ὤφθη κύριος τῷ Αβραμ καὶ εἶπεν αὐτῷ ἐγώ εἰμι ὁ θεός σου εὐαρέστει ἐναντίον ἐμοῦ καὶ γίνου ἄμεμπτος

1 ܘܲܗܘ̤ܵܐ ܐܲܒ݂ܪܵܡ ܒܲܪ ܬܸܫܥܝܼܢ ܘܲܬܼܫܲܥ ܫܢ̈ܝܼܢ: ܘܐܸܬܼܓܿܠܝܼ ܡܵܪܝܵܐ ܠܐܲܒ݂ܪܵܡ ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܹܗ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܐܹܝܠܫܲܕܲܝ ܐܲܠܵܗܵܐ: ܫܦܲܪ ܩܕ݂ܵܡܲܝ : ܘܲܗܘܝܼ ܕܠܵܐ ܡܘܼܡ.

Postquam Abram nonaginta et novem annorum factus est, apparuit ei Dominus dixitque ad eum: “Ego Deus omnipotens, ambula coram me et esto perfectus.

Եւ եղեւ Աբրամ ամաց իննսուն եւ ինունց. եւ երեւեցաւ Տէր Աստուած Աբրամու եւ ասէ ցնա. Ես եմ Աստուած քո. հաճոյ լեր`` առաջի իմ, եւ լեր անարատ:

ხოლო იქმნა აბრაამ წელთა ოთხმეოცდაათცხრამეტთაჲ. და გამოუჩნდა უფალი აბრაამს და ჰრქუა მას: მე ვარ ღმერთი შენი. სათნო იყავ წინაშე ჩემსა და იქმენ უბრალოჲ. 1

1 And when Abram was ninety years old and nine, the LORD appeared to Abram, and said unto him, I am the Almighty God; walk before me, and be thou perfect.

ב. וְאֶתְּנָה בְרִיתִי בֵּינִי וּבֵינֶךָ וְאַרְבֶּה אוֹתְךָ בִּמְאֹד מְאֹד:

καὶ θήσομαι τὴν διαθήκην μου ἀνὰ μέσον ἐμοῦ καὶ ἀνὰ μέσον σοῦ καὶ πληθυνῶ σε σφόδρα

2 ܘܐܸܬܸܿܠ ܩܝܵܡܝ ܒܲܝܢܲܝ ܘܠܵܟ: ܘܐܲܣܓܹܿܝܟ ܛܵܒ݂ ܛܵܒ݂.

Ponamque foedus meum inter me et te et multiplicabo te vehementer nimis”.

Եւ եդից զուխտ իմ ընդ իս եւ ընդ քեզ, եւ բազմացուցից զքեզ յոյժ յոյժ:

და დავდვა აღთქუმაჲ ჩემი შორის შენსა და განგამრავლო ფრიად ფრიად. 2

2 And I will make my covenant between me and thee, and will multiply thee exceedingly.

ג. וַיִּפֹּל אַבְרָם עַל פָּנָיו וַיְדַבֵּר אִתּוֹ אֱלֹהִים לֵאמֹר:

καὶ ἔπεσεν Αβραμ ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ ἐλάλησεν αὐτῷ ὁ θεὸς λέγων

3 ܘܲܢܦܲܠ ܐܲܒ݂ܪܵܡ ܥܲܠ ܐܲܦܵܘ̈ܗܝ: ܘܡܲܠܸܠ ܥܲܡܹܗ ܐܲܠܵܗܵܐ ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܹܗ.

Cecidit Abram pronus in faciem.

Եւ անկաւ Աբրամ ի վերայ երեսաց իւրոց. եւ խօսեցաւ ընդ նմա Աստուած եւ ասէ:

და დავარდა აბრაამ პირსა ზედა თჳსსა და ჰრქუა მას ღმერთმან მეტყუელმან: 3

3 And Abram fell on his face: and God talked with him, saying,

ד. אֲנִי הִנֵּה בְרִיתִי אִתָּךְ וְהָיִיתָ לְאַב הֲמוֹן גּוֹיִם:

καὶ ἐγὼ ἰδοὺ ἡ διαθήκη μου μετὰ σοῦ καὶ ἔσῃ πατὴρ πλήθους ἐθνῶν

4 ܐܸܢܵܐ ܗܵܐ ܡܩܝܼܡ ܐ̄ܢܵܐ ܩܝܵܡܝ ܥܲܡܵܟ: ܘܬܸܗܘܹܐ ܐܲܒ݂ܵܐ ܠܣܘܿܓܼܐܵܐ ܕܥܲܡܡܹ̈ܐ.

Dixitque ei Deus: “Ecce pactum meum tecum. Erisque pater multarum gentium,

Եւ իմ ահաւադիկ ուխտ ընդ քեզ. եւ եղիցես հայր բազմութեան ազգաց:

და აჰა, აღთქუმაჲ ჩემი შენ თანა და იყო შენ მამაჲ მრავალთა თესლთა. 4

4 As for me, behold, my covenant is with thee, and thou shalt be a father of many nations.

ה. וְלֹא יִקָּרֵא עוֹד אֶת שִׁמְךָ אַבְרָם וְהָיָה שִׁמְךָ אַבְרָהָם כִּי אַב הֲמוֹן גּוֹיִם נְתַתִּיךָ:

καὶ οὐ κληθήσεται ἔτι τὸ ὄνομά σου Αβραμ ἀλλ᾽ ἔσται τὸ ὄνομά σου Αβρααμ ὅτι πατέρα πολλῶν ἐθνῶν τέθεικά σε

5 ܘܠܵܐ ܢܸܬܼܩܪܸܐ ܬܘܼܒ݂ ܫܡܵܟ݂ ܐܲܒ݂ܪܵܡ: ܐܸܠܵܐ ܢܸܗܘܸܐ ܫܡܵܟ݂ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܡܸܛܠ ܕܐܲܒ݂ܵܐ ܠܣܘܿܓܼܐܵܐ ܕܥܲܡܡܹ̈ܐ ܝܲܗ̄ܒ݂ܬܵܟ.

nec ultra vocabitur nomen tuum Abram, sed Abraham erit nomen tuum, quia patrem multarum gentium constitui te.

Եւ ոչ կոչեսցի այսուհետեւ անուն քո Աբրամ, այլ եղիցի անուն քո Աբրահամ. զի հայր ազգաց բազմաց եդի զքեզ:

და არა გეწოდოს მერმეცა სახელი შენი აბრამ, არამედ იყოს სახელი შენი აბრაჰამ, რამეთუ მამად მრავალთა თესლთა დაგდევ შენ. 5

5 Neither shall thy name any more be called Abram, but thy name shall be Abraham; for a father of many nations have I made thee.

ו. וְהִפְרֵתִי אֹתְךָ בִּמְאֹד מְאֹד וּנְתַתִּיךָ לְגוֹיִם וּמְלָכִים מִמְּךָ יֵצֵאוּ:

καὶ αὐξανῶ σε σφόδρα σφόδρα καὶ θήσω σε εἰς ἔθνη καὶ βασιλεῖς ἐκ σοῦ ἐξελεύσονται

6 ܘܐܲܦܪܹܝܟ ܘܐܲܣܓܹܿܝܟ ܛܵܒ݂ ܛܵܒ݂: ܘܐܸܬܿܠܵܟ݂ ܠܥܲܡܡܹ̈ܐ. ܘܡܲܠܟܹ̈ܐ ܡ̣ܢ ܚܲܨܵܟ݂ ܢܸܦܩܘܿܢ.

Faciamque te crescere vehementissime et ponam te in gentes; regesque ex te egredientur.

Եւ աճեցուցից զքեզ յոյժ, եւ եդից զքեզ յազգս. եւ թագաւորք ի քէն ելցեն:

და აღგაორძინო შენ ფრიად ფრიად და დაგდვა შენ ნათესავად, და მეფენი შენგან გამოვიდენ. 6

6 And I will make thee exceeding fruitful, and I will make nations of thee, and kings shall come out of thee.

ז. וַהֲקִמֹתִי אֶת בְּרִיתִי בֵּינִי וּבֵינֶךָ וּבֵין זַרְעֲךָ אַחֲרֶיךָ לְדֹרֹתָם לִבְרִית עוֹלָם לִהְיוֹת לְךָ לֵאלֹהִים וּלְזַרְעֲךָ אַחֲרֶיךָ:

καὶ στήσω τὴν διαθήκην μου ἀνὰ μέσον ἐμοῦ καὶ ἀνὰ μέσον σοῦ καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματός σου μετὰ σὲ εἰς γενεὰς αὐτῶν εἰς διαθήκην αἰώνιον εἶναί σου θεὸς καὶ τοῦ σπέρματός σου μετὰ σέ

7 ܘܐܲܩܝܼܡ ܩܝܵܡܝ ܒܲܝܢܲܝ ܘܠܵܟ: ܘܒܹܝܬܼ ܙܲܪܥܵܟ݂ ܡ̣ܢ ܒܵܬܼܪܵܟ݂ ܠܕ݂ܵܪ̈ܲܝܗܘܿܢ ܠܲܩܝܵܡܵܐ ܕܲܠܥܵܠܲܡ: ܘܐܸܗܘ̤ܐ ܠܵܟ݂ ܐܲܠܵܗܵܐ ܘܲܠܙܲܪܥܵܟ݂ ܡ̣ܢ ܒܵܬܼܪܵܟ.

Et statuam pactum meum inter me et te et inter semen tuum post te in generationibus suis foedere sempiterno, ut sim Deus tuus et seminis tui post te.

Եւ հաստատեցից զուխտ իմ ընդ իս եւ ընդ քեզ, եւ ի մէջ զաւակի քո յետ քո յազգս իւրեանց յուխտ յաւիտենական, լինել քեզ Աստուած եւ զաւակի քում յետ քո:

და დავადგინო აღთქუმაჲ ჩემი შორის ჩემსა და შორის შენსა და შორის თესლისა შენისა ნათესავთა მიმართ მათთა აღთქუმად საუკუნოდ, ყოფად შენდა მე ღმრთად და თესლისა შენისა შენ თანა ქუეყანასა, რომელსა ჰმსხეობ, ყოველი ქუეყანაჲ ქანანისაჲ. 7

7 And I will establish my covenant between me and thee and thy seed after thee in their generations for an everlasting covenant, to be a God unto thee, and to thy seed after thee.

ח. וְנָתַתִּי לְךָ וּלְזַרְעֲךָ אַחֲרֶיךָ אֵת אֶרֶץ מְגֻרֶיךָ אֵת כָּל אֶרֶץ כְּנַעַן לַאֲחֻזַּת עוֹלָם וְהָיִיתִי לָהֶם לֵאלֹהִים:

καὶ δώσω σοι καὶ τῷ σπέρματί σου μετὰ σὲ τὴν γῆν ἣν παροικεῖς πᾶσαν τὴν γῆν Χανααν εἰς κατάσχεσιν αἰώνιον καὶ ἔσομαι αὐτοῖς θεός

8 ܘܐܸܬܸܿܠ ܠܵܟ݂ ܘܲܠܙܲܪܥܵܟ݂ ܡ̣ܢ ܒܵܬܼܪܵܟ݂ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܲܥܡܪܵܟ: ܟܠܵܗܿ ܐܲܪܥܵܐ ܕܲܟ݂ܢܲܥܢ ܠܝܘܼܪܬܵܢܵܐ ܕܲܠܥܵܠܲܡ. ܘܐܸܗܘܸܐ ܠܗܘܿܢ ܐܲܠܵܗܵܐ.

Daboque tibi et semini tuo post te terram peregrinationis tuae, omnem terram Chanaan in possessionem aeternam; eroque Deus eorum”.

Եւ տաց քեզ եւ զաւակի քում զերկիրս զայս, յորում բնակես պանդխտութեամբ, զամենայն երկիրդ Քանանացւոց ի ժառանգութիւն յաւիտենական. եւ եղէց նոցա Աստուած:

მიგცე შენ და თესლსა შენსა შენ თანა სამკჳდრებელად საუკუნოდ და ვიყო მათდა ღმერთ. 8

8 And I will give unto thee, and to thy seed after thee, the land wherein thou art a stranger, all the land of Canaan, for an everlasting possession; and I will be their God.

ט. וַיֹּאמֶר אֱלֹהִים אֶל אַבְרָהָם וְאַתָּה אֶת בְּרִיתִי תִשְׁמֹר אַתָּה וְזַרְעֲךָ אַחֲרֶיךָ לְדֹרֹתָם:

καὶ εἶπεν ὁ θεὸς πρὸς Αβρααμ σὺ δὲ τὴν διαθήκην μου διατηρήσεις σὺ καὶ τὸ σπέρμα σου μετὰ σὲ εἰς τὰς γενεὰς αὐτῶν

9 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܐܲܠܵܗܵܐ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܐܲܢ̄ܬ ܩܝܵܡܝ ܛܲܪ: ܐܲܢ̄ܬ ܘܙܲܪܥܵܟ݂ ܡ̣ܢ ܒܵܬܼܪܵܟ݂ ܠܕ݂ܵܪܲܝܗܘܿܢ.

Dixit iterum Deus ad Abraham: “Tu autem pactum meum custodies, et semen tuum post te in generationibus suis.

Բայց դու`` զուխտ իմ պահեսցես, եւ զաւակ քո յետ քո յազգս իւրեանց:

და თქუა უფალმან აბრაჰამის მიმართ ხოლო შენ აღთქუმაჲ ჩემი დაიცვა, შენ და თესლმან შენმან ნათესავთა შინა მათთა. 9

9 And God said unto Abraham, Thou shalt keep my covenant therefore, thou, and thy seed after thee in their generations.

י. זֹאת בְּרִיתִי אֲשֶׁר תִּשְׁמְרוּ בֵּינִי וּבֵינֵיכֶם וּבֵין זַרְעֲךָ אַחֲרֶיךָ הִמּוֹל לָכֶם כָּל זָכָר:

καὶ αὕτη ἡ διαθήκη ἣν διατηρήσεις ἀνὰ μέσον ἐμοῦ καὶ ὑμῶν καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματός σου μετὰ σὲ εἰς τὰς γενεὰς αὐτῶν περιτμηθήσεται ὑμῶν πᾶν ἀρσενικόν

10 ܗܵܢܵܘ ܩܝܵܡܝ ܕܬܸܛܪܘܿܢ ܒܲܝܢܲܝ ܘܲܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܒܹܝܬܼ ܙܲܪܥܵܟ݂ ܡ̣ܢ ܒܵܬܼܪܵܟ: ܕܬܸܓܼܙܪܘܼܢ ܟܠ ܕܸܟ݂ܪܵܐ.

Hoc est pactum meum, quod observabitis, inter me et vos et semen tuum post te. Circumcidetur ex vobis omne masculinum,

Եւ այս է ուխտ իմ զոր պահեսցես ընդ իս եւ ընդ քեզ, եւ ի մէջ զաւակի քո յետ քո յազգս իւրեանց:

და ესე არს აღთქუმაჲ, რომელ დაიმარხო შორის ჩემსა და თქუენსა და შორის ნათესავისა შენისა შემდგომად შენსა ვიდრე ნათესავთამდე, 10

10 This is my covenant, which ye shall keep, between me and you and thy seed after thee; Every man child among you shall be circumcised.

יא. וּנְמַלְתֶּם אֵת בְּשַׂר עָרְלַתְכֶם וְהָיָה לְאוֹת בְּרִית בֵּינִי וּבֵינֵיכֶם:

καὶ περιτμηθήσεσθε τὴν σάρκα τῆς ἀκροβυστίας ὑμῶν καὶ ἔσται ἐν σημείῳ διαθήκης ἀνὰ μέσον ἐμοῦ καὶ ὑμῶν

11 ܘܬܸܓܼܙܪܘܼܢ ܒܸܣܪܵܐ ܕܥܘܼܪܠܘܼܬܼܟ݂ܘܿܢ: ܘܬܸܗܘܸܐ ܐܵܬܼܵܐ ܕܲܩܝܵܡܵܐ ܒܲܝܢܲܝ ܘܲܠܟ݂ܘܿܢ.

et circumcidetis carnem praeputii vestri, ut sit in signum foederis inter me et vos.

Թլփատեսցի ձեր ամենայն արու, եւ թլփատեսջիք զմարմին անթլփատութեան ձերոյ. եւ եղիցի նշանակ ուխտին ընդ իս եւ ընդ ձեզ:

წინა-დაიცჳთოს თქუენმან ყოველმან წულმან. და წინა-დაიცჳთოთ ჴორცი წინა-დაუცვეთელობისა და იყოს სასწაულ აღთქუმისა ჩემდა და თქუენდა. 11

11 And ye shall circumcise the flesh of your foreskin; and it shall be a token of the covenant betwixt me and you.

יב. וּבֶן שְׁמֹנַת יָמִים יִמּוֹל לָכֶם כָּל זָכָר לְדֹרֹתֵיכֶם יְלִיד בָּיִת וּמִקְנַת כֶּסֶף מִכֹּל בֶּן נֵכָר אֲשֶׁר לֹא מִזַּרְעֲךָ הוּא:

καὶ παιδίον ὀκτὼ ἡμερῶν περιτμηθήσεται ὑμῖν πᾶν ἀρσενικὸν εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν ὁ οἰκογενὴς τῆς οἰκίας σου καὶ ὁ ἀργυρώνητος ἀπὸ παντὸς υἱοῦ ἀλλοτρίου ὃς οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ σπέρματός σου

12 ܘܒܲܪ ܬܡܵܢܝܵܐ ܝܵܘܡܝܼ̈ܢ ܢܸܓܼܙܘܿܪ ܡܸܢܟ݂ܘܿܢ ܟܠ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܠܕ݂ܵܪܲܝܟܿܘܿܢ: ܝܼܠܝܼܕ ܒܲܝܬܵܐ: ܘܲܙܒ݂ܝܼܢ ܟܸܣܦܵܐ: ܡ̣ܢ ܟܠ ܒܲܪ ܢܘܼܟܪ̈ܵܝܹܐ ܕܠܵܐ ܗ̄ܘܵܐ ܡ̣ܢ ܙܲܪܥܵܟ.

Infans octo dierum circumcidetur in vobis: omne masculinum in generationibus vestris, tam vernaculus quam empticius ex omnibus alienigenis, quicumque non fuerit de stirpe vestra.

Եւ մանուկ ութօրեայ թլփատեսցի ձեր, ամենայն արու յազգս ձեր, ընդոծինն եւ արծաթագինն, եւ յամենայն օտարածնէ որ ոչ իցէ ի զաւակէ քումմէ:

და ყრმამან რვისა დღისამან წინა-დაიცვითოს თქუენმან ყოველმან წულმან ნათესავსა შორის თქუენსა, სახლისწულმან და ვერცხლით ფრდილმან ყოვლისაგან ძისა უცხოჲსა, რომელ არს თესლისაგან შენისა, წინა-დაცვეთით წინა-დაიცვითოს სახლისწულმან სახლისა შენისამან ღა ვერცხლით ფრდილმან. 12

12 And he that is eight days old shall be circumcised among you, every man child in your generations, he that is born in the house, or bought with money of any stranger, which is not of thy seed.

יג. הִמּוֹל יִמּוֹל יְלִיד בֵּיתְךָ וּמִקְנַת כַּסְפֶּךָ וְהָיְתָה בְרִיתִי בִּבְשַׂרְכֶם לִבְרִית עוֹלָם:

περιτομῇ περιτμηθήσεται ὁ οἰκογενὴς τῆς οἰκίας σου καὶ ὁ ἀργυρώνητος καὶ ἔσται ἡ διαθήκη μου ἐπὶ τῆς σαρκὸς ὑμῶν εἰς διαθήκην αἰώνιον

13 ܡܸܓܼܙܲܪ ܢܸܓܼܙܘܿܪ ܝܼܠܝܼܕ݂ ܒܲܝܬܵܟ݂ ܘܲܙܒ݂ܝܼܢ ܟܸܣܦܵܟ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܩܝܵܡܝ ܒܒܸܣܪܟ݂ܘܿܢ ܠܲܩܝܵܡܵܐ ܕܲܠܥܵܠܲܡ.

Circumcidetur vernaculus et empticius, eritque pactum meum in carne vestra in foedus aeternum.

Թլփատելով թլփատեսցի ընդոծին տան քո եւ արծաթագին քո. եւ եղիցի ուխտ իմ ի վերայ մարմնոյ ձերոյ յուխտ յաւիտենական:

და იყოს აღთქუმაჲ ჩემი ჴორცსა ზედა თქუენსა აღთქუმაჲ საუკუნოჲ. 13

13 He that is born in thy house, and he that is bought with thy money, must needs be circumcised: and my covenant shall be in your flesh for an everlasting covenant.

יד. וְעָרֵל זָכָר אֲשֶׁר לֹא יִמּוֹל אֶת בְּשַׂר עָרְלָתוֹ וְנִכְרְתָה הַנֶּפֶשׁ הַהִוא מֵעַמֶּיהָ אֶת בְּרִיתִי הֵפַר:

καὶ ἀπερίτμητος ἄρσην ὃς οὐ περιτμηθήσεται τὴν σάρκα τῆς ἀκροβυστίας αὐτοῦ τῇ ἡμέρᾳ τῇ ὀγδόῃ ἐξολεθρευθήσεται ἡ ψυχὴ ἐκείνη ἐκ τοῦ γένους αὐτῆς ὅτι τὴν διαθήκην μου διεσκέδασεν

14 ܘܥܘܼܪܠܵܐ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܕܠܵܐ ܢܸܓܼܙܘܿܪ ܒܸܣܪܵܐ ܕܥܘܼܪܠܘܼܬܹܗ: ܬܹܐܒܲܕ݂ ܢܲܦ̮ܫܵܐ ܗܵܝ ܡ̣ܢ ܥܲܡܵܗܿ: ܩܝܵܡܝ ܒܲܛܠܲܬܼ.

Masculus, cuius praeputii caro circumcisa non fuerit, delebitur anima illa de populo suo; pactum meum irritum fecit”.

Արուն անթլփատ որ ոչ թլփատեսցէ զմարմին անթլփատութեան իւրոյ յաւուր ութերորդի` սատակեսցի անձնն այն յազգէ իւրմէ. զի ցրեաց զուխտ իմ:

და წულმან რომელმან არა წინა-დაიცვითოს ჴორცი წინა-დაუცვეთელობისა მისისა, მოისპოს სული იგი ნათესავისაგან მისისა, რამეთუ აღთქუმაჲ ჩემი განაქარვა. 14

14 And the uncircumcised man child whose flesh of his foreskin is not circumcised, that soul shall be cut off from his people; he hath broken my covenant.

טו. וַיֹּאמֶר אֱלֹהִים אֶל אַבְרָהָם שָׂרַי אִשְׁתְּךָ לֹא תִקְרָא אֶת שְׁמָהּ שָׂרָי כִּי שָׂרָה שְׁמָהּ:

εἶπεν δὲ ὁ θεὸς τῷ Αβρααμ Σαρα ἡ γυνή σου οὐ κληθήσεται τὸ ὄνομα αὐτῆς Σαρα ἀλλὰ Σαρρα ἔσται τὸ ὄνομα αὐτῆς

15 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܐܲܠܵܗܵܐ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܣܲܪܲܝ ܐܲܢ̄ܬܿܬܼܵܟ݂ ܠܵܐ ܬܸܩܪܸܐ ܫܡܵܗܿ ܣܲܪܲܝ: ܡܸܛܠ ܕܣܲܪܵܐ ܫܡܵܗܿ.

Dixit quoque Deus ad Abraham: “Sarai uxorem tuam non vocabis nomen eius Sarai, sed Sara erit nomen eius.

Եւ ասէ Աստուած ցԱբրահամ. Եւ Սարայի կնոջ քո ոչ կոչեսցի անուն նորա Սարա, այլ Սառա եղիցի անուն նորա:

და ჰრქუა ღმერთმან აბრაჰამს: სარას ცოლსა შენსა არა ეწოდოს სარაჲ, არამედ სარრაჲ იყოს სახელი მისი. 15

15 And God said unto Abraham, As for Sarai thy wife, thou shalt not call her name Sarai, but Sarah shall her name be.

טז. וּבֵרַכְתִּי אֹתָהּ וְגַם נָתַתִּי מִמֶּנָּה לְךָ בֵּן וּבֵרַכְתִּיהָ וְהָיְתָה לְגוֹיִם מַלְכֵי עַמִּים מִמֶּנָּה יִהְיוּ:

εὐλογήσω δὲ αὐτὴν καὶ δώσω σοι ἐξ αὐτῆς τέκνον καὶ εὐλογήσω αὐτόν καὶ ἔσται εἰς ἔθνη καὶ βασιλεῖς ἐθνῶν ἐξ αὐτοῦ ἔσονται

16 ܘܐܹܒܲܪܟ݂ܝܼܗ ܘܐܵܦ ܐܸܬܸܿܠ ܠܵܟ݂ ܒܪܵܐ ܡܸܢܵܗܿ: ܘܐܹܒܲܪܟ݂ܝܼܘܗܝ ܘܢܸܗܘܸܐ ܠܥܲܡܡܹ̈ܐ: ܘܡܲܠܟܹ̈ܐ ܕܥܲܡܡܹ̈ܐ ܡܸܢܹܗ ܢܸܗܘܘܿܢ.

Et benedicam ei; et ex illa quoque dabo tibi filium. Benedicturus sum eam, eritque in nationes; reges populorum orientur ex ea”.

Եւ օրհնեցից զնա, եւ տաց քեզ ի նմանէ որդի. եւ օրհնեցից զնա, եւ եղիցի յազգս, եւ թագաւորք ազգաց ի նմանէ եղիցին:

ხოლო ვაკურთხო იგი და მოგცე მისგან შვილი და ვაკურთხო იგი და იყოს ნათესავად და მეფენი ნათესავთანი მისგან გამოვიდენ. 16

16 And I will bless her, and give thee a son also of her: yea, I will bless her, and she shall be a mother of nations; kings of people shall be of her.

יז. וַיִּפֹּל אַבְרָהָם עַל פָּנָיו וַיִּצְחָק וַיֹּאמֶר בְּלִבּוֹ הַלְּבֶן מֵאָה שָׁנָה יִוָּלֵד וְאִם שָׂרָה הֲבַת תִּשְׁעִים שָׁנָה תֵּלֵד:

καὶ ἔπεσεν Αβρααμ ἐπὶ πρόσωπον καὶ ἐγέλασεν καὶ εἶπεν ἐν τῇ διανοίᾳ αὐτοῦ λέγων εἰ τῷ ἑκατονταετεῖ γενήσεται καὶ εἰ Σαρρα ἐνενήκοντα ἐτῶν οὖσα τέξεται

17 ܘܲܢܦܲܠ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܥܲܠ ܐܲܦܵܘ̈ܗܝ ܘܲܓܼܚܸܟ: ܘܐܸܡܲܪ݂ ܒܠܸܒܹܗ: ܠܒܲܪ ܡܵܐܐ ܫܢ̈ܝܼܢ ܢܸܬܼܝܼܠܸܕ݂ ܒܪܵܐ: ܐܵܘ ܣܲܪܵܐ ܒܪܲܬܼ ܬܸܫܥܝܼܢ ܫܢ̈ܝܼܢ ܬܹܐܠܲܕ݂.

Cecidit Abraham in faciem suam et risit dicens in corde suo: “Putasne centenario nascetur filius? Et Sara nonagenaria pariet?”.

Անկաւ Աբրահամ ի վերայ երեսաց իւրոց եւ ծիծաղեցաւ. եւ խօսեցաւ ի սրտի իւրում եւ ասէ, թէ` Հարիւրամենի` որդի՞ լինիցի, եւ Սառա` իննըսնամեայ ծնանիցի՞:

და დავარდა აბრაჰამ პირსა ზედა თჳსსა და განიცინნა და თქუა გონებასა თჳსსა: უკუეთუ ასისა წლისასა ესუას ძე და სარრა ოთხმეოცაათისა წლისამან შუეს. 17

17 Then Abraham fell upon his face, and laughed, and said in his heart, Shall a child be born unto him that is an hundred years old? and shall Sarah, that is ninety years old, bear?

יח. וַיֹּאמֶר אַבְרָהָם אֶל הָאֱלֹהִים לוּ יִשְׁמָעֵאל יִחְיֶה לְפָנֶיךָ:

εἶπεν δὲ Αβρααμ πρὸς τὸν θεόν Ισμαηλ οὗτος ζήτω ἐναντίον σου

18 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܠܐܲܠܵܗܵܐ: ܐܸܫܬܿܘܿܦ ܕܹܝܢ ܐܝܼܫܡܵܥܹܝܠ ܢܸܚܸܐ ܩܕ݂ܵܡܲܝܟ.

Dixitque ad Deum: “Utinam Ismael vivat coram te”.

Եւ ասէ Աբրահամ ցԱստուած. Իսմայէլս այս կեցցէ առաջի քո:

და თქუა აბრაჰამ ღმრთისა მიმართ: ისმაილ ესე ცხოვნდინ წინაშე შენსა. 18

18 And Abraham said unto God, O that Ishmael might live before thee!

יט. וַיֹּאמֶר אֱלֹהִים אֲבָל שָׂרָה אִשְׁתְּךָ יֹלֶדֶת לְךָ בֵּן וְקָרָאתָ אֶת שְׁמוֹ יִצְחָק וַהֲקִמֹתִי אֶת בְּרִיתִי אִתּוֹ לִבְרִית עוֹלָם לְזַרְעוֹ אַחֲרָיו:

εἶπεν δὲ ὁ θεὸς τῷ Αβρααμ ναί ἰδοὺ Σαρρα ἡ γυνή σου τέξεταί σοι υἱόν καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ισαακ καὶ στήσω τὴν διαθήκην μου πρὸς αὐτὸν εἰς διαθήκην αἰώνιον καὶ τῷ σπέρματι αὐτοῦ μετ᾽ αὐτόν

19 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܐܲܠܵܗܵܐ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܫܲܪܝܼܪܵܐܝܼܬܼ ܣܲܪܵܐ ܐܲܢ̄ܬܿܬܼܵܟ݂ ܝܵܠܕܵܐ ܠܵܟ݂ ܒܪܵܐ: ܘܩܵܪܹܐ ܐܲܢ̄ܬ ܫܡܹܗܿ ܐܝܼܣܚܵܩ: ܘܐܲܩܝܼܡ ܩܝܵܡܝ ܥܲܡܹܗ ܠܲܩܝܵܡܵܐ ܕܲܠܥܵܠܲܡ: ܘܲܠܙܲܪܥܹܗ ܡ̣ܢ ܒܵܬܼܪܹܗ.

Et ait Deus: “Sara uxor tua pariet tibi filium, vocabisque nomen eius Isaac; et constituam pactum meum illi in foedus sempiternum et semini eius post eum.

Եւ ասէ Աստուած ցԱբրահամ. Այո, ահա Սառա կին քո ծնցի քեզ որդի. եւ հաստատեցից զուխտ իմ ընդ նմա յուխտ յաւիտենական, եւ ընդ զաւակի նորա յետ նորա:

და ჰრქუა ღმერთმან აბრაჰამს: ჰე, აჰა, ცოლმან შენმან გიშვეს შენ ძე და უწოდი სახელი მისი ისაკ. და დავადგინო აღთქუმაჲ ჩემი მისსა მიმართ აღთქუმად საუკუნოდ ყოფად მე მისდა ღმერთად და თესლისა მისისა მის თანა. 19

19 And God said, Sarah thy wife shall bear thee a son indeed; and thou shalt call his name Isaac: and I will establish my covenant with him for an everlasting covenant, and with his seed after him.

כ. וּלְיִשְׁמָעֵאל שְׁמַעְתִּיךָ הִנֵּה בֵּרַכְתִּי אֹתוֹ וְהִפְרֵיתִי אֹתוֹ וְהִרְבֵּיתִי אֹתוֹ בִּמְאֹד מְאֹד שְׁנֵים עָשָׂר נְשִׂיאִם יוֹלִיד וּנְתַתִּיו לְגוֹי גָּדוֹל:

περὶ δὲ Ισμαηλ ἰδοὺ ἐπήκουσά σου ἰδοὺ εὐλόγησα αὐτὸν καὶ αὐξανῶ αὐτὸν καὶ πληθυνῶ αὐτὸν σφόδρα δώδεκα ἔθνη γεννήσει καὶ δώσω αὐτὸν εἰς ἔθνος μέγα

20 ܘܥܲܠ ܐܝܼܫܡܵܥܹܝܠ ܫܡܲܥܬܵܟ: ܗܵܐ ܒܲܪܟ݂ܬܹܗ ܘܲܣܓܼܝܼܬܹܗ: ܘܐܲܟ݂ܒܲܪܬܹܗ ܛܵܒ݂ ܛܵܒ݂: ܬܪܸܥܣܲܪ ܪܵܘܪ̈ܒ݂ܵܢܝܼܢ ܢܵܘܠܸܕ݂: ܘܐܸܬܿܠܝܼܘܗܝ ܠܥܲܡܵܐ ܪܲܒܵܐ.

Super Ismael quoque exaudivi te: ecce benedicam ei et crescere faciam et multiplicabo eum vehementissime; duodecim duces generabit, et faciam illum in gentem magnam.

Եւ վասն Իսմայելի ահա լուայ քեզ. եւ օրհնեցից զնա, եւ աճեցուցից զնա եւ բազմացուցից զնա յոյժ. եւ երկոտասան ազգ ծնցի, եւ տաց զնա յազգ մեծ:

ხოლო ისმაილისთჳს, აჰა, ვისმინე შენი, აჰა, ვაკურთხე იგი და განვამრავლო იგი ფრიად, ათორმეტნი ნათესავნი შვნეს და ვყო იგი ნათესავად დიდად. 20

20 And as for Ishmael, I have heard thee: Behold, I have blessed him, and will make him fruitful, and will multiply him exceedingly; twelve princes shall he beget, and I will make him a great nation.

כא. וְאֶת בְּרִיתִי אָקִים אֶת יִצְחָק אֲשֶׁר תֵּלֵד לְךָ שָׂרָה לַמּוֹעֵד הַזֶּה בַּשָּׁנָה הָאַחֶרֶת:

τὴν δὲ διαθήκην μου στήσω πρὸς Ισαακ ὃν τέξεταί σοι Σαρρα εἰς τὸν καιρὸν τοῦτον ἐν τῷ ἐνιαυτῷ τῷ ἑτέρῳ

21 ܘܲܩܝܵܡܝ ܐܲܩܝܼܡ ܥܲܡ ܐܝܼܣܚܵܩ ܕܬܹܐܠܲܕ݂ ܠܵܟ݂ ܣܲܪܵܐ: ܠܙܲܒ݂ܢܵܐ ܗܵܢܵܐ ܠܫܲܢ̄ܬܵܐ ܐ̄ܚܪܹܬܼܵܐ.

Pactum vero meum statuam ad Isaac, quem pariet tibi Sara tempore isto in anno altero”.

Բայց զուխտ իմ հաստատեցից ընդ Իսահակայ` զոր ծնցի քեզ Սառա ի ժամանակի յայսմիկ ի միւսում տարւոջ:

ხოლო აღთქუმაჲ ჩემი დავადგინო ისაკის მიმართ, რომელი გიშვეს შენ სარრა ჟამსა ამას წელიწადსა მეორესა. 21

21 But my covenant will I establish with Isaac, which Sarah shall bear unto thee at this set time in the next year.

כב. וַיְכַל לְדַבֵּר אִתּוֹ וַיַּעַל אֱלֹהִים מֵעַל אַבְרָהָם:

συνετέλεσεν δὲ λαλῶν πρὸς αὐτὸν καὶ ἀνέβη ὁ θεὸς ἀπὸ Αβρααμ

22 ܘܟܲܕ݂ ܫܲܠܸܡ ܠܲܡܡܲܠܵܠܘܼ ܥܲܡܹܗ: ܐܸܬܿܬܿܪܝܼܡ ܐܲܠܵܗܵܐ ܡ̣ܢ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ.

Cumque cessasset loqui cum eo, ascendit Deus ab Abraham.

Եւ վախճանեաց զխօսելն ընդ նմա, եւ վերացաւ Աստուած յԱբրահամէ:

დაასრულა მეტყუელმან მისსა მიმართ და ამაღლდა უფალი აბრაჰამისაგან. 22

22 And he left off talking with him, and God went up from Abraham.

כג. וַיִּקַּח אַבְרָהָם אֶת יִשְׁמָעֵאל בְּנוֹ וְאֵת כָּל יְלִידֵי בֵיתוֹ וְאֵת כָּל מִקְנַת כַּסְפּוֹ כָּל זָכָר בְּאַנְשֵׁי בֵּית אַבְרָהָם וַיָּמָל אֶת בְּשַׂר עָרְלָתָם בְּעֶצֶם הַיּוֹם הַזֶּה כַּאֲשֶׁר דִּבֶּר אִתּוֹ אֱלֹהִים:

καὶ ἔλαβεν Αβρααμ Ισμαηλ τὸν υἱὸν αὐτοῦ καὶ πάντας τοὺς οἰκογενεῖς αὐτοῦ καὶ πάντας τοὺς ἀργυρωνήτους καὶ πᾶν ἄρσεν τῶν ἀνδρῶν τῶν ἐν τῷ οἴκῳ Αβρααμ καὶ περιέτεμεν τὰς ἀκροβυστίας αὐτῶν ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἡμέρας ἐκείνης καθὰ ἐλάλησεν αὐτῷ ὁ θεός

23 ܘܲܕ݂ܒܲܪ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܠܐܝܼܫܡܵܥܹܝܠ ܒܪܹܗ ܘܲܠܟ݂ܠ ܝܼܠܝܼܕܲܝ ܒܲܝܬܹܗ ܘܲܠܟ݂ܠ ܙܒ݂ܝܼܢܲܝ ܟܸܣܦܹܗ: ܟܠ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܒܐ̄ܢܵܫܲܝ ܒܹܝܬܼ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܘܲܓܼܙܲܪ ܒܸܣܪܵܐ ܕܥܘܼܪܠܘܼܬܼܗܘܿܢ ܒܹܗ ܒܝܵܘܡܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܐܲܝܟ ܕܡܲܠܸܠ ܥܲܡܹܗ ܐܲܠܵܗܵܐ.

Tulit ergo Abraham Ismael filium suum et omnes vernaculos domus suae universosque, quos emerat: cunctos mares ex omnibus viris domus suae; et circumcidit carnem praeputii eorum statim in ipsa die, sicut praeceperat ei Deus.

Եւ առ Աբրահամ զԻսմայէլ զորդի իւր եւ զամենայն զընդոծինս իւր եւ զամենայն զարծաթագինս իւր եւ զամենայն արու արանց որ էին ի տան Աբրահամու, եւ թլփատեաց զմարմին անթլփատութեան նոցա ի ժամանակի աւուրն այնորիկ, որպէս խօսեցաւ ընդ նմա Աստուած:

და მოიყუანა აბრაჰამ ისმაილ, ძე თჳსი, და ყოველნი სახლისწულნი და ყოველნი ვეცხლით ფრდილნი თჳსნი და ყოველი წული მამათა სახლსა შინა აბრაჰამისსა და წინა-დასცჳთა დაუცვეთელებაჲ მათი ჟამსა მის დღისასა, ვითარცა ჰრქუა მას ღმერთმან. 23

23 And Abraham took Ishmael his son, and all that were born in his house, and all that were bought with his money, every male among the men of Abraham's house; and circumcised the flesh of their foreskin in the selfsame day, as God had said unto him.

כד. וְאַבְרָהָם בֶּן תִּשְׁעִים וָתֵשַׁע שָׁנָה בְּהִמֹּלוֹ בְּשַׂר עָרְלָתוֹ:

Αβρααμ δὲ ἦν ἐνενήκοντα ἐννέα ἐτῶν ἡνίκα περιέτεμεν τὴν σάρκα τῆς ἀκροβυστίας αὐτοῦ

24 ܘܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܒܲܪ ܬܸܫܥܝܼܢ ܗ̄ܘܵܐ ܘܲܬܼܫܲܥ ܫܢ̈ܝܼܢ ܟܲܕ݂ ܓܙܲܪ ܒܸܣܪܵܐ ܕܥܘܼܪܠܘܼܬܹܗ.

Abraham nonaginta novem erat annorum, quando circumcisus est in carne praeputii sui;

Եւ Աբրահամ էր ամաց իննսուն եւ ինունց ի ժամանակի յորում թլփատեաց զմարմին անթլփատութեան իւրոյ:

ხოლო აბრაჰამ იყო ოთხმეოცდაათცხრამეტისა წლისა, რაჟამს დაიცჳთა ჴორცი დაუცვეთელობისა თჳსისა. 24

24 And Abraham was ninety years old and nine, when he was circumcised in the flesh of his foreskin.

כה. וְיִשְׁמָעֵאל בְּנוֹ בֶּן שְׁלשׁ עֶשְׂרֵה שָׁנָה בְּהִמֹּלוֹ אֵת בְּשַׂר עָרְלָתוֹ:

Ισμαηλ δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ἐτῶν δέκα τριῶν ἦν ἡνίκα περιετμήθη τὴν σάρκα τῆς ἀκροβυστίας αὐτοῦ

25 ܘܐܝܼܫܡܵܥܹܝܠ ܒܪܹܗ ܒܲܪ ܬܠܵܬܲܥܸܣܪܹ̈ܐ ܗ̄ܘܵܐ ܫܢ̈ܝܼܢ ܟܲܕ݂ ܓܙܲܪ ܒܸܣܪܵܐ ܕܥܘܼܪܠܘܼܬܹܗ.

et Ismael filius eius tredecim annos impleverat tempore circumcisionis suae.

Եւ Իսմայէլ որդի նորա երեքտասանամեայ էր, յորժամ թլփատեաց զմարմին անթլփատութեան իւրոյ:

ხოლო ისმაილ, ძე მისი, ათცამეტის წლის, რაჟამს წინა-დასცჳთა წინადაუცვეთელებაჲ ჴორცისა მისისაჲ. 25

25 And Ishmael his son was thirteen years old, when he was circumcised in the flesh of his foreskin.

כו. בְּעֶצֶם הַיּוֹם הַזֶּה נִמּוֹל אַבְרָהָם וְיִשְׁמָעֵאל בְּנוֹ:

ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἡμέρας ἐκείνης περιετμήθη Αβρααμ καὶ Ισμαηλ ὁ υἱὸς αὐτοῦ

26 ܒܹܗ ܒܝܵܘܡܵܐ ܗܵܢܵܐ ܓܙܲܪ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܠܐܝܼܫܡܵܥܹܝܠ ܒܪܹܗ.

Eadem die circumcisus est Abraham et Ismael filius eius;

Ի ժամանակի աւուրն այնորիկ թլփատեցաւ Աբրահամ եւ Իսմայէլ որդի նորա:

ჟამსა მას მის დღისასა წინა-დაიცჳთა აბრაჰამ და ისმაელ, ძემან მისმან. 26

26 In the selfsame day was Abraham circumcised, and Ishmael his son.

כז. וְכָל אַנְשֵׁי בֵיתוֹ יְלִיד בָּיִת וּמִקְנַת כֶּסֶף מֵאֵת בֶּן נֵכָר נִמֹּלוּ אִתּוֹ:

καὶ πάντες οἱ ἄνδρες τοῦ οἴκου αὐτοῦ καὶ οἱ οἰκογενεῖς καὶ οἱ ἀργυρώνητοι ἐξ ἀλλογενῶν ἐθνῶν περιέτεμεν αὐτούς

27 ܘܲܠܟ݂ܠܗܘܿܢ ܐ̄ܢܵܫܲܝ̈ ܒܲܝܬܹܗ: ܝܼܠܝܼܕܲܝ ܒܲܝܬܹܗ ܘܲܙܒ݂ܝܼܢܲܝ ܟܸܣܦܹܗ: ܘܐܵܦ ܒܢܲܝ̈ ܢܘܼܟܪܵ̈ܝܹܐ ܓܙܲܪ ܥܲܡܹܗ.

et omnes viri domus illius, tam vernaculi quam empticii ex alienigenis, circumcisi sunt cum eo.

Եւ ամենայն արք տան նորա, ընդոծինք եւ արծաթագինք որ էին յազգաց օտարաց, թլփատեաց զնոսա:

და ყოველთა კაცთა სახლისა მისისათა და სახლის ნაშვთა და ვეცხლით ფრდილთა უცხოთესლთაგან ნათესავთა წინა-დასცჳთა მათ. 27

27 And all the men of his house, born in the house, and bought with money of the stranger, were circumcised with him.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=e634f5b2-8d60-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display