Bibliotheca Polyglotta

ב. וַיֹּאמֶר קַח נָא אֶת בִּנְךָ אֶת יְחִידְךָ אֲשֶׁר אָהַבְתָּ אֶת יִצְחָק וְלֶךְ לְךָ אֶל אֶרֶץ הַמֹּרִיָּה וְהַעֲלֵהוּ שָׁם לְעֹלָה עַל אַחַד הֶהָרִים אֲשֶׁר אֹמַר אֵלֶיךָ:

καὶ εἶπεν λαβὲ τὸν υἱόν σου τὸν ἀγαπητόν ὃν ἠγάπησας τὸν Ισαακ καὶ πορεύθητι εἰς τὴν γῆν τὴν ὑψηλὴν καὶ ἀνένεγκον αὐτὸν ἐκεῖ εἰς ὁλοκάρπωσιν ἐφ᾽ ἓν τῶν ὀρέων ὧν ἄν σοι εἴπω

2 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܹܗ. ܕܒܲܪ ܠܲܒ݂ܪܵܟ݂ ܠܝܼܚܝܼܕ݂ܵܝܵܟ݂ ܕܪܵܚܸܡ ܐܲܢ̄ܬ ܠܐܝܼܣܚܵܩ: ܘܙܸܠ ܠܵܟ݂ ܠܐܲܪܥܵܐ ܕܐܵܡܘܿܪ̈ܵܝܹܐ: ܘܐܲܣܸܩܲܝܼܗܝ ܬܲܡܵܢ ܠܲܥܠܵܬܼܵܐ ܥܲܠ ܚܲܕ݂ ܡ̣ܢ ܛܘܼܪܹ̈ܐ ܕܐܸܡܲܪ ܠܵܟ.

Ait: “Tolle filium tuum unigenitum, quem diligis, Isaac et vade in terram Moria; atque offer eum ibi in holocaustum super unum montium, quem monstravero tibi”.

Եւ ասէ ցնա. Առ դու զորդիդ քո սիրելի զոր սիրեցեր` զԻսահակ, եւ գնա դու յերկիր բարձր``, եւ հանցես զդա անդ յողջակէզ ի վերայ միոյ լերանց յորոց ասացից քեզ:

და ჰრქუა მას: მოიყუანე ძე შენი ისაკი და წარვედ ქუეყანასა მაღალსა და შეწირე იგი მუნ ყოვლად დასაწველად ერთსა ზედა მთათაგანსა, რომელსა მე გრქუა შენ. 2 2

2 And he said, Take now thy son, thine only son Isaac, whom thou lovest, and get thee into the land of Moriah; and offer him there for a burnt offering upon one of the mountains which I will tell thee of.

ג. וַיַּשְׁכֵּם אַבְרָהָם בַּבֹּקֶר וַיַּחֲבשׁ אֶת חֲמֹרוֹ וַיִּקַּח אֶת שְׁנֵי נְעָרָיו אִתּוֹ וְאֵת יִצְחָק בְּנוֹ וַיְבַקַּע עֲצֵי עֹלָה וַיָּקָם וַיֵּלֶךְ אֶל הַמָּקוֹם אֲשֶׁר אָמַר לוֹ הָאֱלֹהִים:

ἀναστὰς δὲ Αβρααμ τὸ πρωὶ ἐπέσαξεν τὴν ὄνον αὐτοῦ παρέλαβεν δὲ μεθ᾽ ἑαυτοῦ δύο παῖδας καὶ Ισαακ τὸν υἱὸν αὐτοῦ καὶ σχίσας ξύλα εἰς ὁλοκάρπωσιν ἀναστὰς ἐπορεύθη καὶ ἦλθεν ἐπὶ τὸν τόπον ὃν εἶπεν αὐτῷ ὁ θεός

3 ܘܩܲܕܸܿܡ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܒܨܲܦܪܵܐ ܘܐܲܪܡܝܼ ܥܲܠ ܚܡܵܪܹܗ: ܘܲܕ݂ܒܲܪ ܠܲܬܼܪܹܝܢ ܥܠܲܝܡܵܘ̈ܗܝ ܥܲܡܹܗ ܘܠܐܝܼܣܚܵܩ ܒܪܹܗ: ܘܨܲܠܲܚ ܩܲܝܣܹ̈ܐ ܠܲܥܠܵܬܼܵܐ: ܘܩܵܡ ܐܸܙܲܠ ܠܐܲܬܼܪܵܐ ܕܐܸܡܲܪ ܠܹܗ ܐܲܠܵܗܵܐ.

Igitur Abraham de nocte consurgens stravit asinum suum ducens secum duos iuvenes suos et Isaac filium suum. Cumque concidisset ligna in holocaustum, surrexit et abiit ad locum, quem praeceperat ei Deus.

Եւ յարեաւ Աբրահամ ընդ առաւօտն, համետեաց զէշ իւր, եւ առ ընդ իւր երկուս ծառայս, եւ զԻսահակ զորդի իւր. եւ պատառեաց փայտ յողջակէզ, եւ յարեաւ գնաց. եւ եկն ի տեղին զոր ասաց նմա Աստուած:

აღდგა აბრაჰამ განთიად და აღსხნა კარაულსა თჳსსა და წარიყვანნა მის თანა ორნი მონანი და ისაკ, ძე თჳსი, და დაკოდა შეშაჲ მსხუერპლისათჳს, და აღდგა და წარვიდა, და მოვიდა ადგილსა მას, რომელსაცა ჰრქუა მას ღმერთმან მესამესა დღესა. 3 3

3 And Abraham rose up early in the morning, and saddled his ass, and took two of his young men with him, and Isaac his son, and clave the wood for the burnt offering, and rose up, and went unto the place of which God had told him.

ד. בַּיּוֹם הַשְּׁלִישִׁי וַיִּשָּׂא אַבְרָהָם אֶת עֵינָיו וַיַּרְא אֶת הַמָּקוֹם מֵרָחֹק:

τῇ ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ καὶ ἀναβλέψας Αβρααμ τοῖς ὀφθαλμοῖς εἶδεν τὸν τόπον μακρόθεν

4 ܘܲܠܝܵܘܡܵܐ ܬܠܝܼܬܼܵܝܵܐ ܐܲܪܝܼܡ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܥܲܝܢܵܘ̈ܗܝ ܘܲܚܙܵܝܗܝ ܠܐܲܬܼܪܵܐ ܗܵܘ̇ ܡ̣ܢ ܪܘܼܚܩܵܐ.

Die autem tertio, elevatis oculis, vidit locum procul

Եւ յաւուրն երրորդի համբարձ Աբրահամ զաչս իւր եւ ետես զտեղին ի հեռաստանէ:

და აღიხილნა აბრაჰამ თუალნი თჳსნი და იხილა ადგილი იგი შორით. 4 4

4 Then on the third day Abraham lifted up his eyes, and saw the place afar off.

ה. וַיֹּאמֶר אַבְרָהָם אֶל נְעָרָיו שְׁבוּ לָכֶם פֹּה עִם הַחֲמוֹר וַאֲנִי וְהַנַּעַר נֵלְכָה עַד כֹּה וְנִשְׁתַּחֲוֶה וְנָשׁוּבָה אֲלֵיכֶם:

καὶ εἶπεν Αβρααμ τοῖς παισὶν αὐτοῦ καθίσατε αὐτοῦ μετὰ τῆς ὄνου ἐγὼ δὲ καὶ τὸ παιδάριον διελευσόμεθα ἕως ὧδε καὶ προσκυνήσαντες ἀναστρέψωμεν πρὸς ὑμᾶς

5 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܲܥܠܲܝܡܵܘ̈ܗܝ: ܦܘܼܫܘ ܠܟ݂ܘܿܢ ܗܵܪܟܵܐ ܠܘܵܬܼ ܚܡܵܪܵܐ: ܘܐܸܢܵܐ ܘܛܲܠܝܵܐ ܢܹܐܙܲܠ ܥܕܲܡܵܐ ܠܗܵܪܟܵܐ: ܢܸܣܓܿܘܿܕ݂ ܘܢܸܗܦܘܿܟ ܠܘܵܬܼܟ݂ܘܿܢ.

dixitque ad pueros suos: “Exspectate hic cum asino. Ego et puer illuc usque properantes, postquam adoraverimus, revertemur ad vos”.

Եւ ասէ Աբրահամ ցպատանիս իւր. Նստարուք դուք այդր հանդերձ իշովդ, եւ ես եւ պատանեակդ երթիցուք մինչեւ ցանդր, եւ երկիր պագցուք եւ դարձցուք առ ձեզ:

და ჰრქუა აბრაჰამ მონათა თჳსთა: დასხედით მანდა კარაულისა თანა, და მე და ყრმაჲ ვსე წარვიდეთ ვიდრე იქიმდე და თაყუანისს-ვსცეთ და თქუენდავე მოვაქციოთ. 5 5

5 And Abraham said unto his young men, Abide ye here with the ass; and I and the lad will go yonder and worship, and come again to you.

ו. וַיִּקַּח אַבְרָהָם אֶת עֲצֵי הָעֹלָה וַיָּשֶׂם עַל יִצְחָק בְּנוֹ וַיִּקַּח בְּיָדוֹ אֶת הָאֵשׁ וְאֶת הַמַּאֲכֶלֶת וַיֵּלְכוּ שְׁנֵיהֶם יַחְדָּו:

ἔλαβεν δὲ Αβρααμ τὰ ξύλα τῆς ὁλοκαρπώσεως καὶ ἐπέθηκεν Ισαακ τῷ υἱῷ αὐτοῦ ἔλαβεν δὲ καὶ τὸ πῦρ μετὰ χεῖρα καὶ τὴν μάχαιραν καὶ ἐπορεύθησαν οἱ δύο ἅμα

6 ܘܲܢܣܲܒ݂ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܩܲܝܣܹ̈ܐ ܠܲܥܠܵܬܼܵܐ: ܘܣܵܡ ܥܲܠ ܐܝܼܣܚܵܩ ܒܪܹܗ: ܘܲܢܣܲܒ݂ ܒܐܝܼܕܹܗ ܢܘܼܪܵܐ ܘܣܲܟܿܝܼܢܵܐ: ܘܐܸܙܲܠܘ ܬܪܲܝܗܘܿܢ ܐܲܟ݂ܚ̄ܕ݂ܵܐ.

Tulit quoque ligna holocausti et imposuit super Isaac filium suum; ipse vero portabat in manibus ignem et cultrum. Cumque duo pergerent simul,

Եւ առ Աբրահամ զփայտ ողջակիզին, եւ եդ ի վերայ Իսահակայ որդւոյ իւրոյ. եւ առ ի ձեռն զհուրն եւ զսուրն. եւ գնացին երկոքեան ի միասին:

წარიღო აბრაჰამ შეშაჲ მსხუერპლისაჲ და აღჰკიდა ისაკს, ძესა თჳსსა. და მოიღო ცეცხლიცა ჴელითა თჳსითა და დანაკი. და წარვიდეს ორნი-ვე ზოგად. 6 6

6 And Abraham took the wood of the burnt offering, and laid it upon Isaac his son; and he took the fire in his hand, and a knife; and they went both of them together.

ז. וַיֹּאמֶר יִצְחָק אֶל אַבְרָהָם אָבִיו וַיֹּאמֶר אָבִי וַיֹּאמֶר הִנֶּנִּי בְנִי וַיֹּאמֶר הִנֵּה הָאֵשׁ וְהָעֵצִים וְאַיֵּה הַשֶּׂה לְעֹלָה:

εἶπεν δὲ Ισαακ πρὸς Αβρααμ τὸν πατέρα αὐτοῦ εἴπας πάτερ ὁ δὲ εἶπεν τί ἐστιν τέκνον λέγων ἰδοὺ τὸ πῦρ καὶ τὰ ξύλα ποῦ ἐστιν τὸ πρόβατον τὸ εἰς ὁλοκάρπωσιν

7 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܐܝܼܣܚܵܩ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܐܲܒ݂ܘܼܗܝ: ܘܐܸܡܲܪ݂ ܐܲܒ݂ܵܐ: ܘܐܸܡܲܪ݂ : ܗܵܐ ܐܸܢܵܐ ܒܹܪܝ ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܹܗ: ܗܵܐ ܢܘܼܪܵܐ ܘܩܲܝܣܹ̈ܐ: ܐܲܝܟܵܘ ܐܸܡܪܵܐ ܠܲܥܠܵܬܼܵܐ.

dixit Isaac Abrahae patri suo: “Pater mi”. Ille respondit: “Quid vis, fili?”. “Ecce, inquit, ignis et ligna; ubi est victima holocausti?”.

Եւ ասէ Իսահակ ցԱբրահամ հայր իւր. Հայր: Եւ նա ասէ. Զի՞ է, որդեակ: Եւ նա ասէ. Ահա հուր եւ ահա փայտ, ո՞ւր է ոչխար յողջակէզ:

ჰრქუა ისაკ აბრაჰამს, მამასა თჳსსა: თქუ, მამაო. ხოლო მან ჰრქუა: რაჲ არს, შჳლო? და ისაკ ჰრქუა: აჰა ცეცხლი და შეშაჲ; სადა არს ცხოვარი მსხუერპლისაჲ? 7 7

7 And Isaac spake unto Abraham his father, and said, My father: and he said, Here am I, my son. And he said, Behold the fire and the wood: but where is the lamb for a burnt offering?

ח. וַיֹּאמֶר אַבְרָהָם אֱלֹהִים יִרְאֶה לּוֹ הַשֶּׂה לְעֹלָה בְּנִי וַיֵּלְכוּ שְׁנֵיהֶם יַחְדָּו:

εἶπεν δὲ Αβρααμ ὁ θεὸς ὄψεται ἑαυτῷ πρόβατον εἰς ὁλοκάρπωσιν τέκνον πορευθέντες δὲ ἀμφότεροι ἅμα

8 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܐܲܠܵܗܵܐ ܢܸܚܙܸܐ ܠܹܗ ܐܸܡܪܵܐ ܠܲܥܠܲܬܼܵܐ ܒܹܪܝ: ܘܐܸܙܲܠܘ ܬܪܲܝܗܘܿܢ ܐܲܟ݂ܚ̄ܕ݂ܵܐ.

Dixit Abraham: “Deus providebit sibi victimam holocausti, fili mi”. Pergebant ambo pariter;

Եւ նա ասէ. Աստուած տեսցէ իւր ոչխար յողջակէզ, որդեակ: Գնացին երկոքեան ի միասին:

ხოლო აბრაჰამ ჰრქუა: ღმერთმან იგულოს თავისა თჳსისა ცხოვარი მსხუერპლად, შჳლო წარვიდეს ორნივე ზოგად. 8 8

8 And Abraham said, My son, God will provide himself a lamb for a burnt offering: so they went both of them together.

ט. וַיָּבֹאוּ אֶל הַמָּקוֹם אֲשֶׁר אָמַר לוֹ הָאֱלֹהִים וַיִּבֶן שָׁם אַבְרָהָם אֶת הַמִּזְבֵּחַ וַיַּעֲרֹךְ אֶת הָעֵצִים וַיַּעֲקֹד אֶת יִצְחָק בְּנוֹ וַיָּשֶׂם אֹתוֹ עַל הַמִּזְבֵּחַ מִמַּעַל לָעֵצִים:

ἦλθον ἐπὶ τὸν τόπον ὃν εἶπεν αὐτῷ ὁ θεός καὶ ᾠκοδόμησεν ἐκεῖ Αβρααμ θυσιαστήριον καὶ ἐπέθηκεν τὰ ξύλα καὶ συμποδίσας Ισαακ τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐπέθηκεν αὐτὸν ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον ἐπάνω τῶν ξύλων

9 ܘܐܸܬܼܵܘ ܠܐܲܬܼܪܵܐ ܕܐܸܡܲܪ ܠܹܗ ܐܲܠܵܗܵܐ: ܘܲܒ݂ܢܵܐ ܬܲܡܵܢ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ: ܘܲܣܕܲܪ ܩܲܝܣܹ̈ܐ: ܘܦܲܟ݂ܪܹܗ ܠܐܝܼܣܚܵܩ ܒܪܹܗ: ܘܣܵܡܹܗ ܥܲܠ ܡܲܕ݂ܒܿܚܵܐ ܠܥܸܠ ܡ̣ܢ ܩܲܝܣܹ̈ܐ.

et venerunt ad locum, quem ostenderat ei Deus, in quo aedificavit Abraham altare et desuper ligna composuit. Cumque colligasset Isaac filium suum, posuit eum in altari super struem lignorum

Եւ եկին ի տեղին զոր ասաց նմա Աստուած. անդ շինեաց սեղան Աբրահամ, եւ եդ ի վերայ զփայտն. եւ կապեաց զԻսահակ զորդի իւր, եւ եդ զնա ի սեղանն ի վերայ փայտին:

და მიიწივნეს ადგილსა მას, რომელსა ჰრქუა მას ღმერთმან. და აღაშენა აბრაჰამ საკურთხეველი და დაასხა შეშაჲ. და შეკრა ისაკი, ძე თჳსი, და დადვა იგი საკურთხეველსა მას ზედა შეშასა თანა. 9 9

9 And they came to the place which God had told him of; and Abraham built an altar there, and laid the wood in order, and bound Isaac his son, and laid him on the altar upon the wood.

י. וַיִּשְׁלַח אַבְרָהָם אֶת יָדוֹ וַיִּקַּח אֶת הַמַּאֲכֶלֶת לִשְׁחֹט אֶת בְּנוֹ:

καὶ ἐξέτεινεν Αβρααμ τὴν χεῖρα αὐτοῦ λαβεῖν τὴν μάχαιραν σφάξαι τὸν υἱὸν αὐτοῦ

10 ܘܐܵܘܫܸܛ ܐܝܼܕܹܗ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܘܲܢܣܲܒ݂ ܣܲܟܿܝܼܢܵܐ ܠܡܸܟ݂ܣܹܗ ܠܲܒ݂ܪܹܗ.

extenditque Abraham manum et arripuit cultrum, ut immolaret filium suum.

Եւ ձգեաց Աբրահամ զձեռն առնուլ զսուրն եւ զենուլ զորդին իւր:

და განყო ჴელი თჳსი მოღებად მახჳლისა დაკლვად ძისა თჳსისა. 10 10

10 And Abraham stretched forth his hand, and took the knife to slay his son.

יא. וַיִּקְרָא אֵלָיו מַלְאַךְ יְהֹוָה מִן הַשָּׁמַיִם וַיֹּאמֶר אַבְרָהָם אַבְרָהָם וַיֹּאמֶר הִנֵּנִי:

καὶ ἐκάλεσεν αὐτὸν ἄγγελος κυρίου ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καὶ εἶπεν αὐτῷ Αβρααμ Αβρααμ ὁ δὲ εἶπεν ἰδοὺ ἐγώ

11 ܘܲܩܪܵܐ ܠܹܗ ܡܲܠܲܐܟܹܗ ܕܐܲܠܵܗܵܐ ܡ̣ܢ ܫܡܲܝܵܐ ܘܐܸܡܲܪ݂: ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܘܐܸܡܲܪ݂ ܗܵܐ ܐܸܢܵܐ.

Et ecce angelus Domini de caelo clamavit: “Abraham, Abraham”. Qui respondit: “Adsum”.

Եւ կոչեաց զնա հրեշտակ Տեառն յերկնից եւ ասէ. Աբրահամ, Աբրահամ: Եւ նա ասէ ցնա. Աւասիկ եմ:

ხოლო უწოდდა ანგელოზი უფლისა ზეცით და ჰრქუა: აბრაჰამ. აბრაჰამ. და მან თქუა: აჰა მე. 11 11

11 And the angel of the LORD called unto him out of heaven, and said, Abraham, Abraham: and he said, Here am I.

יב. וַיֹּאמֶר אַל תִּשְׁלַח יָדְךָ אֶל הַנַּעַר וְאַל תַּעַשׂ לוֹ מְאוּמָה כִּי עַתָּה יָדַעְתִּי כִּי יְרֵא אֱלֹהִים אַתָּה וְלֹא חָשַׂכְתָּ אֶת בִּנְךָ אֶת יְחִידְךָ מִמֶּנִּי:

καὶ εἶπεν μὴ ἐπιβάλῃς τὴν χεῖρά σου ἐπὶ τὸ παιδάριον μηδὲ ποιήσῃς αὐτῷ μηδέν νῦν γὰρ ἔγνων ὅτι φοβῇ τὸν θεὸν σὺ καὶ οὐκ ἐφείσω τοῦ υἱοῦ σου τοῦ ἀγαπητοῦ δι᾽ ἐμέ

12 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܹܗ: ܠܵܐ ܬܵܘܫܸܛ ܐܝܼܕ݂ܵܟ݂ ܥܲܠ ܛܲܠܝܵܐ: ܘܠܵܐ ܬܸܥܒܸܿܕ݂ ܠܹܗ ܡܸܕܸܡ: ܡܸܛܠ ܕܗܵܫܵܐ ܐܵܘܕܲܥܬܿ ܕܕ݂ܵܚܠܹܗܿ ܐܲܢ̄ܬ ܕܐܲܠܵܗܵܐ: ܘܠܵܐ ܚܣܲܟ݂ܬ ܠܲܒ݂ܪܵܟ݂ ܠܝܼܚܝܼܕ݂ܵܟ݂ ܡܹܢܝ.

Dixitque: “Non extendas manum tuam super puerum neque facias illi quidquam. Nunc cognovi quod times Deum et non pepercisti filio tuo unigenito propter me”.

Եւ ասէ. Մի՛ մխեր զձեռն քո ի պատանեակդ, եւ մի՛ ինչ առներ դմա. զի այժմ գիտացի թէ երկիւղած ես դու յԱստուծոյ, եւ ոչ խնայեցեր յորդիդ քո սիրելի վասն իմ:

და ჰრქუა მას. ნუ მიჰყოფ ჴელსა შენსა ყრმისა მაგის ზედა, ნუ-ცა რას უყოფ მას. აწ უწყი, რამეთუ გეშინის შენ ღმრთისაჲ და არა ჰრიდე ძესა შენსა საყუარელსა ჩემთჳს. 12 12

12 And he said, Lay not thine hand upon the lad, neither do thou any thing unto him: for now I know that thou fearest God, seeing thou hast not withheld thy son, thine only son from me.

יג. וַיִּשָּׂא אַבְרָהָם אֶת עֵינָיו וַיַּרְא וְהִנֵּה אַיִל אַחַר נֶאֱחַז בַּסְּבַךְ בְּקַרְנָיו וַיֵּלֶךְ אַבְרָהָם וַיִּקַּח אֶת הָאַיִל וַיַּעֲלֵהוּ לְעֹלָה תַּחַת בְּנוֹ:

καὶ ἀναβλέψας Αβρααμ τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ εἶδεν καὶ ἰδοὺ κριὸς εἷς κατεχόμενος ἐν φυτῷ σαβεκ τῶν κεράτων καὶ ἐπορεύθη Αβρααμ καὶ ἔλαβεν τὸν κριὸν καὶ ἀνήνεγκεν αὐτὸν εἰς ὁλοκάρπωσιν ἀντὶ Ισαακ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ

13 ܘܐܲܪܝܼܡ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܥܲܝܢܵܘ̈ܗܝ ܘܲܚܙܵܐ: ܘܗܵܐ ܕܸܟ݂ܪܵܐ ܚܲܕ݂ ܐܲܚܝܼܕ݂ ܒܣܵܘܟܿܬܼܵܐ ܒܩܲܪܢܵܬܹܗ: ܘܐܸܙܲܠ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܘܢܲܣܒܹܿܗ ܠܕ݂ܟ݂ܪܵܐ: ܘܐܲܣܩܹܗ ܠܲܥܠܵܬܼܵܐ ܚܠܵܦ ܒܪܹܗ.

Levavit Abraham oculos suos viditque arietem unum inter vepres haerentem cornibus; quem assumens obtulit holocaustum pro filio.

Համբարձ Աբրահամ զաչս իւր եւ ետես, եւ ահա խոյ մի կախեալ կայր զծառոյն սաբեկայ զեղջերաց``. եւ գնաց Աբրահամ առ զխոյն, եւ եհան զնա յողջակէզ փոխանակ Իսահակայ որդւոյ իւրոյ:

და აღიხილნა თუალნი თჳსნი აბრაჰამ და იხილა: და აჰა, ვერძი ერთი გამოკიდებულ იყო რქათაგან ნერგსა საბეკსა, რქათა მიერ. და მივიდა აბრაჰამ და მოიბა ვერძი იგი და შეწირა იგი მსხუერპლად უფლისა ისაკის წილ, ძისა თჳსისა. 13 13

13 And Abraham lifted up his eyes, and looked, and behold behind him a ram caught in a thicket by his horns: and Abraham went and took the ram, and offered him up for a burnt offering in the stead of his son.

יד. וַיִּקְרָא אַבְרָהָם שֵׁם הַמָּקוֹם הַהוּא יְהֹוָה יִרְאֶה אֲשֶׁר יֵאָמֵר הַיּוֹם בְּהַר יְהֹוָה יֵרָאֶה:

καὶ ἐκάλεσεν Αβρααμ τὸ ὄνομα τοῦ τόπου ἐκείνου κύριος εἶδεν ἵνα εἴπωσιν σήμερον ἐν τῷ ὄρει κύριος ὤφθη

14 ܘܲܩܪܵܐ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܫܡܹܗ ܕܐܲܬܼܪܵܐ ܗܵܘ̇: ܡܵܪܝܵܐ ܢܸܚܙܸܐ: ܕܐܸܬܼܐܡܲܪ ܝܵܘܡܵܢܵܐ ܒܛܘܼܪܵܐ ܗܵܢܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܢܸܚܙܸܐ.

Appellavitque nomen loci illius: “Dominus videt”. Unde usque hodie dicitur: “In monte Dominus videtur”.

Եւ կոչեաց Աբրահամ զանուն տեղւոյն այնորիկ Տէր ետես. զի ասիցեն ցայսօր. Ի լերինն յայնմիկ Տէր երեւեցաւ:

და უწოდა აბრაჰამ სახელი ადგილსა მას "უფალმან იხილა", რომელსა ჰრქჳან დღესა მთასა მას "უფალი გამოჩნდა". 14 14

14 And Abraham called the name of that place Jehovahjireh: as it is said to this day, In the mount of the LORD it shall be seen.

טו. וַיִּקְרָא מַלְאַךְ יְהֹוָה אֶל אַבְרָהָם שֵׁנִית מִן הַשָּׁמָיִם:

καὶ ἐκάλεσεν ἄγγελος κυρίου τὸν Αβρααμ δεύτερον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ

15 ܘܲܩܪܵܐ ܡܲܠܲܐܟܹܗ ܕܐܲܠܵܗܵܐ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܕܬܲܪܬܹܿܝܢ ܙܲܒ݂ܢܝܼܢ ܡ̣ܢ ܫܡܲܝܵܐ: ܘܐܸܡܲܪ݂.

Vocavit autem angelus Domini Abraham secundo de caelo et dixit:

Եւ կոչեաց հրեշտակ Տեառն զԱբրահամ երկիցս անգամ յերկնից եւ ասէ:

და უწოდა ანგელოზი უფლისა აბრაჰამს მეორედ ზეცით და ჰრქუა. 15 15

15 And the angel of the LORD called unto Abraham out of heaven the second time,

טז. וַיֹּאמֶר בִּי נִשְׁבַּעְתִּי נְאֻם יְהֹוָה כִּי יַעַן אֲשֶׁר עָשִׂיתָ אֶת הַדָּבָר הַזֶּה וְלֹא חָשַׂכְתָּ אֶת בִּנְךָ אֶת יְחִידֶךָ:

λέγων κατ᾽ ἐμαυτοῦ ὤμοσα λέγει κύριος οὗ εἵνεκεν ἐποίησας τὸ ῥῆμα τοῦτο καὶ οὐκ ἐφείσω τοῦ υἱοῦ σου τοῦ ἀγαπητοῦ δι᾽ ἐμέ

16 ܒܝܼ ܝܼܡܝܼܬܼ ܐܵܡܲܪ ܡܵܪܝܵܐ. ܚܠܵܦ ܕܲܥܒܲܕܿܬܿ ܦܸܬܼܓ݂ܵܡܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܘܠܵܐ ܚܣܲܟ݂ܬܿ ܠܲܒ݂ܪܵܟ݂ ܠܝܼܚܝܼܕ݂ܵܟ݂ ܡܹܢܝ.

“Per memetipsum iuravi, dicit Dominus: quia fecisti hanc rem et non pepercisti filio tuo unigenito,

Յանձն իմ երդուայ, ասէ Տէր, փոխանակ զի արարեր դու զբանդ զայդ, եւ ոչ խնայեցեր յորդիդ քո սիրելի վասն իմ:

თავსა ჩემსა ვფუცე, თქუა უფალმან, ვინათგან ჰყავ სიტყაჲ ესე. და არა ჰრიდე ძესა შენსა საყუარელსა ჩემთჳს. 16 16

16 And said, By myself have I sworn, saith the LORD, for because thou hast done this thing, and hast not withheld thy son, thine only son:

יז. כִּי בָרֵךְ אֲבָרֶכְךָ וְהַרְבָּה אַרְבֶּה אֶת זַרְעֲךָ כְּכוֹכְבֵי הַשָּׁמַיִם וְכַחוֹל אֲשֶׁר עַל שְׂפַת הַיָּם וְיִרַשׁ זַרְעֲךָ אֵת שַׁעַר אֹיְבָיו:

ἦ μὴν εὐλογῶν εὐλογήσω σε καὶ πληθύνων πληθυνῶ τὸ σπέρμα σου ὡς τοὺς ἀστέρας τοῦ οὐρανοῦ καὶ ὡς τὴν ἄμμον τὴν παρὰ τὸ χεῖλος τῆς θαλάσσης καὶ κληρονομήσει τὸ σπέρμα σου τὰς πόλεις τῶν ὑπεναντίων

17 ܡܒܲܪܵܟ݂ܘܿ ܐܹܒܲܪܟ݂ܵܟ: ܘܡܲܣܓܵܝܘܼ ܐܲܣܓܸܐ ܙܲܪܥܵܟ݂ ܐܲܝܟ ܟܵܘ̈ܟܿܒܲܝ ܫܡܲܝܵܐ: ܘܐܲܝܟ ܚܵܠܵܐ ܕܥܲܠ ܣܸܦܬܹܗ ܕܝܲܡܵܐ: ܘܢܹܐܪܲܬܼ ܙܲܪܥܵܟ݂ ܐܲܪ̈ܥܵܬܼܵܐ ܕܲܒ݂ܥܸܠܕܿܒ݂ܵܒ݂ܵܘ̈ܗܝ.

benedicam tibi et multiplicabo semen tuum sicut stellas caeli et velut arenam, quae est in litore maris. Possidebit semen tuum portas inimicorum suorum,

Այո, օրհնելով օրհնեցից զքեզ, եւ բազմացուցանելով բազմացուցից զզաւակ քո իբրեւ զաստեղս երկնից բազմութեամբ, եւ իբրեւ զաւազ առ ափն ծովու. եւ ժառանգեսցէ զաւակ քո զքաղաքս հակառակորդաց իւրոց:

კურთხევით გაკურთხო შენ და განმრავლებით განვამრავლო ნათესავი შენი, ვითარ-ცა ვარსკულავნი ცისანი და ვითარცა ქჳშაჲ ზღჳსკიდისაჲ. და დაიმკჳდროს ნათესავმან შენმან ქალაქები იგი მტერთა. 17 17

17 That in blessing I will bless thee, and in multiplying I will multiply thy seed as the stars of the heaven, and as the sand which is upon the sea shore; and thy seed shall possess the gate of his enemies;

יח. וְהִתְבָּרֲכוּ בְזַרְעֲךָ כֹּל גּוֹיֵי הָאָרֶץ עֵקֶב אֲשֶׁר שָׁמַעְתָּ בְּקֹלִי:

καὶ ἐνευλογηθήσονται ἐν τῷ σπέρματί σου πάντα τὰ ἔθνη τῆς γῆς ἀνθ᾽ ὧν ὑπήκουσας τῆς ἐμῆς φωνῆς

18 ܘܢܸܬܼܒܲܪܟ݂ܘܼܢ ܒܙܲܪܥܵܟ݂ ܟܠܗܘܿܢ ܥܲܡܡܹ̈ܐ ܕܐܲܪܥܵܐ: ܚܠܵܦ ܕܲܫܡܲܥܬ ܒܩܵܠܝ.

et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae, quia oboedisti voci meae”.

Եւ օրհնեսցին ի զաւակի քում ամենայն ազգք երկրի, փոխանակ զի լուար ձայնի իմում:

და იკურთხეოდიან შენდა მომართ და ნათესავისა შენისა მომართ ყოველნი ტომნი ქუეყანისანი, ამისთჳს რამეთუ ისმინე ჴმისა ჩემისა. 18 18

18 And in thy seed shall all the nations of the earth be blessed; because thou hast obeyed my voice.

יט. וַיָּשָׁב אַבְרָהָם אֶל נְעָרָיו וַיָּקֻמוּ וַיֵּלְכוּ יַחְדָּו אֶל בְּאֵר שָׁבַע וַיֵּשֶׁב אַבְרָהָם בִּבְאֵר שָׁבַע:

ἀπεστράφη δὲ Αβρααμ πρὸς τοὺς παῖδας αὐτοῦ καὶ ἀναστάντες ἐπορεύθησαν ἅμα ἐπὶ τὸ φρέαρ τοῦ ὅρκου καὶ κατῴκησεν Αβρααμ ἐπὶ τῷ φρέατι τοῦ ὅρκου

19 ܘܲܗܦܲܟ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܠܘܵܬܼ ܥܠܲܝܡܵܘ̈ܗܝ: ܘܩܵܡܘ ܘܐܸܙܲܠܘ ܐܲܟ݂ܚ̄ܕ݂ܵܐ ܠܒܹܪ ܫܒܲܥ. ܘܝܼܬܸܒ݂ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܒܒܹܪ ܫܒܲܥ.

Reversus est Abraham ad pueros suos, et surrexerunt abieruntque Bersabee simul, et habitavit Abraham in Bersabee.

Դարձաւ Աբրահամ առ պատանիսն իւր, եւ յարուցեալ գնացին ի միասին ի Ջրհորն երդման. եւ բնակեցաւ Աբրահամ առ Ջրհորովն երդման:

და მიიქცა აბრაჰამ მონათა თჳსთა თანა. და აღდგეს და წარვიდეს. ერთბამად ჯურღმულად ფიცისა და დაეშენა აბრაჰამ ჯურღმულსა მას ზედა ფიცისასა. 19 19

19 So Abraham returned unto his young men, and they rose up and went together to Beersheba; and Abraham dwelt at Beersheba.

כ. וַיְהִי אַחֲרֵי הַדְּבָרִים הָאֵלֶּה וַיֻּגַּד לְאַבְרָהָם לֵאמֹר הִנֵּה יָלְדָה מִלְכָּה גַם הִוא בָּנִים לְנָחוֹר אָחִיךָ:

ἐγένετο δὲ μετὰ τὰ ῥήματα ταῦτα καὶ ἀνηγγέλη τῷ Αβρααμ λέγοντες ἰδοὺ τέτοκεν Μελχα καὶ αὐτὴ υἱοὺς Ναχωρ τῷ ἀδελφῷ σου

20 ܘܲܗܘ̤ܵܐ ܡ̣ܢ ܒܵܬܲܪ ܦܸܬܼܓ݂ܵܡܹ̈ܐ ܗܵܠܹܝܢ: ܘܐܸܬܼܚܵܘܝܼ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܹܗ: ܗܵܐ ܝܸܠܕܲܬܼ ܡܸܠܟܵܐ ܐܵܦ ܗܝܼ ܒܢܲܝܵ̈ܐ ܠܢܵܚܘܿܪ ܐܲܚܘܼܟ.

His ita gestis, nuntiatum est Abrahae quod Melcha quoque genuisset filios Nachor fratri suo:

Եւ եղեւ յետ բանիցս այսոցիկ պատմեցաւ Աբրահամու, թէ ահա ծնաւ Մեղքա եւ նա որդիս Նաքովրայ եղբօր քում:

და იყო, შემდგომად სიტყუათა ამათ უთხრეს აბრაჰამ და ჰრქუეს: აჰა ესერა, უშვა მელქამანცა ძეებ ნაქორს, ძმასა შენსა. 20 20

20 And it came to pass after these things, that it was told Abraham, saying, Behold, Milcah, she hath also born children unto thy brother Nahor;

כא. אֶת עוּץ בְּכֹרוֹ וְאֶת בּוּז אָחִיו וְאֶת קְמוּאֵל אֲבִי אֲרָם:

τὸν Ωξ πρωτότοκον καὶ τὸν Βαυξ ἀδελφὸν αὐτοῦ καὶ τὸν Καμουηλ πατέρα Σύρων

21 ܠܥܘܿܨ ܒܘܼܟ݂ܪܹܗ ܘܲܠܒ݂ܘܿܙ ܐܲܚܘܼܗܝ: ܘܠܲܩܡܘܼܐܝܹܠ ܐܲܒ݂ܘܼܗܝ ܕܐܵܪܵܡ.

Us primogenitum et Buz fratrem eius et Camuel patrem Aram

զՈվք զանդրանիկն նորա, եւ զԲաւ զեղբայր նորա, եւ զԿամուէլ հայր Ասորւոց:

ოქს პირმშოჲ და კავქს, ძმაჲ მისი, და კამოელ მამაჲ ასურთაჲ. 21 21

21 Huz his firstborn, and Buz his brother, and Kemuel the father of Aram,

כב. וְאֶת כֶּשֶׂד וְאֶת חֲזוֹ וְאֶת פִּלְדָּשׁ וְאֶת יִדְלָף וְאֵת בְּתוּאֵל:

καὶ τὸν Χασαδ καὶ τὸν Αζαυ καὶ τὸν Φαλδας καὶ τὸν Ιεδλαφ καὶ τὸν Βαθουηλ

22 ܘܲܠܟ݂ܵܣܵܪ: ܘܲܠܚܲܙܘܿ. ܘܲܠܦܲܠܪܲܫ: ܘܠܝܲܪܦܲܠ: ܘܠܲܒ݂ܬܼܘܼܐܹܝܠ.

et Cased et Azau, Pheldas quoque et Iedlaph

եւ զՔասադ եւ զԱզաւ եւ զՓաղդաս եւ զՅետդափ եւ զԲաթուէլ:

და ქაზათ და აზავ და ფალდას და ალაბ და ბათოელ. 22 22

22 And Chesed, and Hazo, and Pildash, and Jidlaph, and Bethuel.

כג. וּבְתוּאֵל יָלַד אֶת רִבְקָה שְׁמֹנָה אֵלֶּה יָלְדָה מִלְכָּה לְנָחוֹר אֲחִי אַבְרָהָם:

καὶ Βαθουηλ ἐγέννησεν τὴν Ρεβεκκαν ὀκτὼ οὗτοι υἱοί οὓς ἔτεκεν Μελχα τῷ Ναχωρ τῷ ἀδελφῷ Αβρααμ

23 ܘܲܒ݂ܬܼܘܼܐܹܝܠ ܐܵܘܠܸܕ݂ ܠܪܲܦܩܵܐ: ܬܡܵܢܝܵܐ ܗܵܠܹܝܢ ܝܸܠܕܲܬܼ ܡܸܠܟܵܐ ܠܢܵܚܘܿܪ ܐܲܚܘܼܗܝ ܕܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ.

ac Bathuel, de quo nata est Rebecca. Octo istos genuit Melcha Nachor fratri Abrahae.

Եւ Բաթուէլ ծնաւ զՌեբեկա. ութ սոքա որդիք զորս ծնաւ Մեղքա Նաքովրայ եղբօրն Աբրահամու:

და ბათოელს ესუა რებეკა. რვანი ესე ძენი, რომელნი უსხნა მელქა ნაქორს, ძმასა აბრაჰამისსა. 23 23

23 And Bethuel begat Rebekah: these eight Milcah did bear to Nahor, Abraham's brother.

כד. וּפִילַגְשׁוֹ וּשְׁמָהּ רְאוּמָה וַתֵּלֶד גַּם הִוא אֶת טֶבַח וְאֶת גַּחַם וְאֶת תַּחַשׁ וְאֶת מַעֲכָה:

καὶ ἡ παλλακὴ αὐτοῦ ᾗ ὄνομα Ρεημα ἔτεκεν καὶ αὐτὴ τὸν Ταβεκ καὶ τὸν Γααμ καὶ τὸν Τοχος καὶ τὸν Μωχα

24 ܘܲܕ݂ܪܘܼܟ݂ܬܹܗ ܫܡܵܗ ܪܘܿܡܵܐ: ܘܝܸܠܕܲܬܼ ܐܵܦ ܗܝܼ ܠܛܵܒ݂ܵܚ: ܘܠܓ݂ܵܚܵܡ: ܘܲܠܬܼܵܚܵܫ: ܘܲܠܡܲܥܟܵܐ.

Concubina vero illius, nomine Reuma, peperit Tabee et Gaham et Tahas et Maacha.

Եւ հարճն նորին որոյ էր անուն Ռեէմա, ծնաւ եւ նա զՏաբեկ եւ զԳաամ եւ զՏոքոս եւ զՄովքա:

და ხარჭმან მისმან, რომელსა ერქუა რეჰმა, შვა მანცა, ბაეკ და ტაბეკ და ტოქოს და მუქან. 24 24

24 And his concubine, whose name was Reumah, she bare also Tebah, and Gaham, and Thahash, and Maachah.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=e6834fa6-8d60-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display