Bibliotheca Polyglotta

Genesis

Complete text

כא

ΚΑʹ

ܩܦܠܐܘܢ ܟܐ

Cap. 21

ԳԼ. ԻԱ

თავი ოცდამეერთე

א. וַיהֹוָה פָּקַד אֶת שָׂרָה כַּאֲשֶׁר אָמָר וַיַּעַשׂ יְהֹוָה לְשָׂרָה כַּאֲשֶׁר דִּבֵּר:

καὶ κύριος ἐπεσκέψατο τὴν Σαρραν καθὰ εἶπεν καὶ ἐποίησεν κύριος τῇ Σαρρα καθὰ ἐλάλησεν

1 ܘܡܵܪܝܵܐ ܐܸܬܿܕܿܟܲܪ ܠܣܲܪܵܐ ܐܲܝܟ ܕܐܸܡܲܪ: ܘܲܥܒܲܕ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܣܲܪܵܐ ܐܲܝܟ ܕܡܲܠܸܠ.

Visitavit autem Dominus Saram, sicut promiserat, et implevit Sarae, quae locutus est;

Եւ Տէր յայց ել Սառայի որպէս եւ ասաց, եւ արար Տէր Սառայի որպէս եւ խօսեցաւ:

და მოჰხედა უფალმან სარრას, ვითარცა ჰრქუა და უყო ღმერთმან სარრას, ვითარცა ეტყოდა მას. 1

1 And the LORD visited Sarah as he had said, and the LORD did unto Sarah as he had spoken.

ב. וַתַּהַר וַתֵּלֶד שָׂרָה לְאַבְרָהָם בֵּן לִזְקֻנָיו לַמּוֹעֵד אֲשֶׁר דִּבֶּר אֹתוֹ אֱלֹהִים:

καὶ συλλαβοῦσα ἔτεκεν Σαρρα τῷ Αβρααμ υἱὸν εἰς τὸ γῆρας εἰς τὸν καιρόν καθὰ ἐλάλησεν αὐτῷ κύριος

2 ܘܒܸܛܢܲܬܼ ܣܲܪܵܐ ܘܝܸܠܕܲܬܼ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܒܪܵܐ ܠܣܲܝܒܿܘܼܬܹܗ: ܠܙܲܒ݂ܢܵܐ ܕܡܲܠܸܠ ܥܲܡܹܗ ܐܲܠܵܗܵܐ.

concepitque et peperit Abrahae filium in senectute eius tempore, quo praedixerat ei Deus.

Եւ յղացաւ եւ ծնաւ Սառա Աբրահամու որդի ի ծերութեան, ըստ ժամանակին որպէս եւ խօսեցաւ ընդ նմա Աստուած:

და მიუდგა და უშვა აბრაჰამს ძე სიბერისა ოდენ ჟამსა, ვითარცა ეტყოდა მას ღმერთი. 2

2 For Sarah conceived, and bare Abraham a son in his old age, at the set time of which God had spoken to him.

ג. וַיִּקְרָא אַבְרָהָם אֶת שֶׁם בְּנוֹ הַנּוֹלַד לוֹ אֲשֶׁר יָלְדָה לּוֹ שָׂרָה יִצְחָק:

καὶ ἐκάλεσεν Αβρααμ τὸ ὄνομα τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ τοῦ γενομένου αὐτῷ ὃν ἔτεκεν αὐτῷ Σαρρα Ισαακ

3 ܘܲܩܪܵܐ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܫܸܡ ܒܪܹܗ ܕܐܸܬܼܝܼܠܸܕ݂ ܠܹܗ ܕܝܸܠܕܲܬܼ ܠܹܗ ܣܲܪܵܐ ܐܝܼܣܚܵܩ.

Vocavitque Abraham nomen filii sui, quem genuit ei Sara, Isaac

Եւ կոչեաց Աբրահամ զանուն որդւոյ իւրոյ զոր ծնաւ նմա Սառա` Իսահակ:

და უწოდა აბრაჰამ სახელი ძისა მისისა, რომელ-იგი უშვა სარრა, ისაკ. 3

3 And Abraham called the name of his son that was born unto him, whom Sarah bare to him, Isaac.

ד. וַיָּמָל אַבְרָהָם אֶת יִצְחָק בְּנוֹ בֶּן שְׁמֹנַת יָמִים כַּאֲשֶׁר צִוָּה אֹתוֹ אֱלֹהִים:

περιέτεμεν δὲ Αβρααμ τὸν Ισαακ τῇ ὀγδόῃ ἡμέρᾳ καθὰ ἐνετείλατο αὐτῷ ὁ θεός

4 ܘܲܓܼܙܲܪ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܠܐܝܼܣܚܵܩ ܒܪܹܗ ܒܲܪ ܬܡܵܢܝܵܐ ܝܵܘܡܝܼ̈ܢ ܐܲܝܟ ܕܦܲܩܕܹܗ ܐܲܠܵܗܵܐ.

et circumcidit eum octavo die, sicut praeceperat ei Deus.

Եւ թլփատեաց Աբրահամ զԻսահակ զորդի իւր յաւուր ութերորդի, որպէս եւ պատուիրեաց նմա Տէր Աստուած:

და წინა-დასცჳთა აბრაჰამ ისაკს, ძესა თჳსსა, დღესა მერვესა, ვითარცა ამცნო მას უფალმან ღმერთმან. 4

4 And Abraham circumcised his son Isaac being eight days old, as God had commanded him.

ה. וְאַבְרָהָם בֶּן מְאַת שָׁנָה בְּהִוָּלֶד לוֹ אֵת יִצְחָק בְּנוֹ:

Αβρααμ δὲ ἦν ἑκατὸν ἐτῶν ἡνίκα ἐγένετο αὐτῷ Ισαακ ὁ υἱὸς αὐτοῦ

5 ܘܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܒܲܪ ܡܵܐܐ ܗ̄ܘܵܐ ܫܢ̈ܝܼܢ ܟܲܕ݂ ܐܸܬܼܝܼܠܸܕ݂ ܠܹܗ ܐܝܼܣܚܵܩ ܒܪܹܗ.

Cum Abraham centum esset annorum, natus est ei Isaac filius eius.

Եւ Աբրահամ հարիւրամեան էր յորժամ եղեւ նմա Իսահակ որդի իւր:

ხოლო აბრაჰამ იყო ას წლისა, რაჟამს ესუა მას ისაკ, ძე თჳსი. 5

5 And Abraham was an hundred years old, when his son Isaac was born unto him.

ו. וַתֹּאמֶר שָׂרָה צְחֹק עָשָׂה לִי אֱלֹהִים כָּל הַשֹּׁמֵעַ יִצֲחַק לִי:

εἶπεν δὲ Σαρρα γέλωτά μοι ἐποίησεν κύριος ὃς γὰρ ἂν ἀκούσῃ συγχαρεῖταί μοι

6 ܘܐܸܡܪܲܬܼ ܣܲܪܵܐ: ܚܲܕ݂ܘܼܬܼܵܐ ܪܲܒܬܼܵܐ ܥܒܲܕ݂ ܠܝܼ ܐܲܠܵܗܵܐ ܝܵܘܡܵܢܵܐ: ܟܠ ܕܫܵܡܲܥ ܢܸܚܕܸܿܐ ܠܝܼ.

Dixitque Sara: “Risum fecit mihi Deus; quicumque audierit, corridebit mihi ?.

Եւ ասէ Սառա. Ծաղր արար զիս Աստուած. զի որ եւ լսիցէ` ուրախ լինիցի ընդ իս:

და თქუა სარრა: საცინელ მიქმნა მე ღმერთმან: ვის ესმეს, უხაროდის, ჩემ თანა. 6

6 And Sarah said, God hath made me to laugh, so that all that hear will laugh with me.

ז. וַתֹּאמֶר מִי מִלֵּל לְאַבְרָהָם הֵינִיקָה בָנִים שָׂרָה כִּי יָלַדְתִּי בֵן לִזְקֻנָיו:

καὶ εἶπεν τίς ἀναγγελεῖ τῷ Αβρααμ ὅτι θηλάζει παιδίον Σαρρα ὅτι ἔτεκον υἱὸν ἐν τῷ γήρει μου

7 ܘܐܸܡܪܲܬܼ. ܡ̣ܢ ܐܸܡܲܪ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܕܬܲܝܢܸܩ ܒܢܲܝܵ̈ܐ ܣܲܪܵܐ: ܕܝܸܠܕܲܬܼ ܠܹܗ ܒܪܵܐ ܠܣܲܝܒܿܘܼܬܼܵܗ.

Rursumque ait: ? Quis auditurum crederet Abraham quod Sara lactaret filios, quia peperit ei filium iam seni?”.

Եւ ասէ. Ո՞վ պատմեսցէ Աբրահամու եթէ սնուցանէ մանուկ` Սառա. զի ծնայ որդի ի ծերութեան իմում:

და თქუას: ვინ უთხრას აბრაჰამს, ვითარმედ აწოებს ყრმასა სარრა, რამეთუ უშევ ძე სიბერესა ჩემსა. 7

7 And she said, Who would have said unto Abraham, that Sarah should have given children suck? for I have born him a son in his old age.

ח. וַיִּגְדַּל הַיֶּלֶד וַיִּגָּמַל וַיַּעַשׂ אַבְרָהָם מִשְׁתֶּה גָדוֹל בְּיוֹם הִגָּמֵל אֶת יִצְחָק:

καὶ ηὐξήθη τὸ παιδίον καὶ ἀπεγαλακτίσθη καὶ ἐποίησεν Αβρααμ δοχὴν μεγάλην ᾗ ἡμέρᾳ ἀπεγαλακτίσθη Ισαακ ὁ υἱὸς αὐτοῦ

8 ܘܲܪܒ݂ܵܐ ܛܲܠܝܵܐ ܘܐܸܬܚܣܸܠ: ܘܲܥܒܲܕ݂ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܡܲܫܬܿܝܵܐ ܪܲܒܵܐ ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܐܸܬܼܚܣܸܠ ܐܝܼܣܚܵܩ.

Crevit igitur puer et ablactatus est. Fecitque Abraham grande convivium in die ablactationis eius.

Եւ աճեաց մանուկն, եւ հատուցաւ ի ստենէ. եւ արար Աբրահամ ուրախութիւն մեծ յաւուր յորում հատուցաւ ի ստենէ Իսահակ որդի իւր:

და განორძნდა ყრმაჲ იგი და განეყენა სძესა და ყო აბრაჰამ სერი დიდი, რომელსა დღესა განეყენა სძესა ისაკ, ძე მისი. 8

8 And the child grew, and was weaned: and Abraham made a great feast the same day that Isaac was weaned.

ט. וַתֵּרֶא שָׂרָה אֶת בֶּן הָגָר הַמִּצְרִית אֲשֶׁר יָלְדָה לְאַבְרָהָם מְצַחֵק:

ἰδοῦσα δὲ Σαρρα τὸν υἱὸν Αγαρ τῆς Αἰγυπτίας ὃς ἐγένετο τῷ Αβρααμ παίζοντα μετὰ Ισαακ τοῦ υἱοῦ αὐτῆς

9 ܘܲܚܙܵܬܼ ܣܲܪܵܐ ܠܒܲܪ ܗܵܓ݂ܵܪ ܡܸܨܪܵܝܬܵܐ ܕܝܸܠܕܲܬܼ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܡܓܲܚܸܟ.

Cumque vidisset Sara filium Agar Aegyptiae iocantem cum Isaac filio suo, dixit ad Abraham:

Եւ տեսեալ Սառայի զորդին Ագարայ Եգիպտացւոյ որ եղեւ Աբրահամու, զի խաղայր ընդ Իսահակայ որդւոյ իւրում:

და იხილა სარრა ძე აგარისი მეგჳპტელისა. რომელ-იგი ესვა აბრაჰამს, იმღერდა ისაკის თანა, ძისა მისისა. 9

9 And Sarah saw the son of Hagar the Egyptian, which she had born unto Abraham, mocking.

י. וַתֹּאמֶר לְאַבְרָהָם גָּרֵשׁ הָאָמָה הַזֹּאת וְאֶת בְּנָהּ כִּי לֹא יִירַשׁ בֶּן הָאָמָה הַזֹּאת עִם בְּנִי עִם יִצְחָק:

καὶ εἶπεν τῷ Αβρααμ ἔκβαλε τὴν παιδίσκην ταύτην καὶ τὸν υἱὸν αὐτῆς οὐ γὰρ κληρονομήσει ὁ υἱὸς τῆς παιδίσκης ταύτης μετὰ τοῦ υἱοῦ μου Ισαακ

10 ܘܐܸܡܪܲܬܼ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܐܲܦܩܹܝܗܿ ܠܐܲܡܬܼܵܐ ܗܵܕܹܐ ܘܠܲܒ݂ܪܵܗ: ܡܸܛܠ ܕܠܵܐ ܢܹܐܪܲܬܼ ܒܲܪ ܐܲܡܬܼܵܐ ܗܵܢܵܐ ܥܲܡ ܒܹܪܝ ܐܝܼܣܚܵܩ.

“Eice ancillam hanc et filium eius; non enim erit heres filius ancillae cum filio meo Isaac”.

Ասէ ցԱբրահամ. Ի բաց հան զաղախինդ եւ զորդի դորա, զի մի՛ ժառանգեսցէ որդի աղախնոյդ ընդ որդւոյ իմում Իսահակայ:

მიუგო და ჰრქუა აბრაჰამს: განაძე მჴევალი ეგე და ძე მისი, რამეთუ არა დაიმკჳდროს ძემან მჴევლისამან ძისა ჩემისა ისაკის თანა. 10

10 Wherefore she said unto Abraham, Cast out this bondwoman and her son: for the son of this bondwoman shall not be heir with my son, even with Isaac.

יא. וַיֵּרַע הַדָּבָר מְאֹד בְּעֵינֵי אַבְרָהָם עַל אוֹדֹת בְּנוֹ:

σκληρὸν δὲ ἐφάνη τὸ ῥῆμα σφόδρα ἐναντίον Αβρααμ περὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ

11 ܘܐܸܬܼܒܐܸܫ ܦܸܬܼܓ݂ܵܡܵܐ ܛܵܒ݂ ܒܥܲܝܢܲܝ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܥܲܠ ܨܒ݂ܘܼܬܼܵܐ ܕܲܒ݂ܪܹܗ.

Dure accepit hoc Abraham propter filium suum.

Եւ խիստ թուեցաւ բանն առաջի Աբրահամու վասն որդւոյ նորա:

ხოლო ფიცხელ იყო სიტყუაჲ ესე ფრიად წინაშე აბრაჰამისა ძისა მისისათჳს. 11

11 And the thing was very grievous in Abraham's sight because of his son.

יב. וַיֹּאמֶר אֱלֹהִים אֶל אַבְרָהָם אַל יֵרַע בְּעֵינֶיךָ עַל הַנַּעַר וְעַל אֲמָתֶךָ כֹּל אֲשֶׁר תֹּאמַר אֵלֶיךָ שָׂרָה שְׁמַע בְּקֹלָהּ כִּי בְיִצְחָק יִקָּרֵא לְךָ זָרַע:

εἶπεν δὲ ὁ θεὸς τῷ Αβρααμ μὴ σκληρὸν ἔστω τὸ ῥῆμα ἐναντίον σου περὶ τοῦ παιδίου καὶ περὶ τῆς παιδίσκης πάντα ὅσα ἐὰν εἴπῃ σοι Σαρρα ἄκουε τῆς φωνῆς αὐτῆς ὅτι ἐν Ισαακ κληθήσεταί σοι σπέρμα

12 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܐܲܠܵܗܵܐ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ. ܠܵܐ ܢܸܬܼܒܿܐܸܫ ܒܥܲܝܢܲܝܟ ܥܲܠ ܛܲܠܝܵܐ ܘܥܲܠ ܐܲܡܬܼܵܟ. ܟܠ ܕܐܵܡܪܵܐ ܠܵܟ݂ ܣܲܪܵܐ ܫܡܲܥ ܒܩܵܠܵܗܿ: ܡܸܛܠ ܕܒ݂ܐܝܼܣܚܵܩ ܢܸܬܼܩܪܸܐ ܠܵܟ݂ ܙܲܪܥܵܐ.

Cui dixit Deus: “Non tibi videatur asperum super puero et super ancilla tua; omnia, quae dixerit tibi Sara, audi vocem eius, quia in Isaac vocabitur tibi semen.

Եւ ասէ Աստուած ցԱբրահամ. Մի՛ ինչ խիստ թուեսցի առաջի քո վասն մանկանն եւ վասն աղախնոյն. զամենայն զոր ինչ ասիցէ քեզ Սառա` լուր ձայնի նորա. զի Իսահակաւ կոչեսցի քեզ զաւակ:

და ჰრქუა ღმერთმან აბრაჰამს: ნუ ფიცხელ გიჩნს წინაშე შენსა ყრმისა მაგისთჳს და მჴევლისა, ყოველივე, რაჲცა გრქუას შენ სარრა. ისმინე ჴმისა მისისაჲ, რამეთუ ისაკისგან გეწოდოს შენ ნათესავად. 12

12 And God said unto Abraham, Let it not be grievous in thy sight because of the lad, and because of thy bondwoman; in all that Sarah hath said unto thee, hearken unto her voice; for in Isaac shall thy seed be called.

יג. וְגַם אֶת בֶּן הָאָמָה לְגוֹי אֲשִׂימֶנּוּ כִּי זַרְעֲךָ הוּא:

καὶ τὸν υἱὸν δὲ τῆς παιδίσκης ταύτης εἰς ἔθνος μέγα ποιήσω αὐτόν ὅτι σπέρμα σόν ἐστιν

13 ܘܐܵܦ ܒܪܵܗܿ ܕܐܲܡܬܼܵܐ ܠܥܲܡܵܐ ܪܲܒܵܐ ܐܸܥܒܿܕ݂ܝܘܼܗܝ: ܡܸܛܠ ܕܙܲܪܥܵܟ݂ ܗ̄ܘܼ.

Sed et filium ancillae faciam in gentem magnam, quia semen tuum est”.

Բայց զորդի աղախնոյդ արարից յազգ մեծ, զի սերմն քո է:

ხოლო ძე-ცა ეგე მჴევლისა მაგის ვყო ნათესავად დიდად, რამეთუ თესლი შენი არს. 13

13 And also of the son of the bondwoman will I make a nation, because he is thy seed.

יד. וַיַּשְׁכֵּם אַבְרָהָם בַּבֹּקֶר וַיִּקַּח לֶחֶם וְחֵמַת מַיִם וַיִּתֵּן אֶל הָגָר שָׂם עַל שִׁכְמָהּ וְאֶת הַיֶּלֶד וַיְשַׁלְּחֶהָ וַתֵּלֶךְ וַתֵּתַע בְּמִדְבַּר בְּאֵר שָׁבַע:

ἀνέστη δὲ Αβρααμ τὸ πρωὶ καὶ ἔλαβεν ἄρτους καὶ ἀσκὸν ὕδατος καὶ ἔδωκεν Αγαρ καὶ ἐπέθηκεν ἐπὶ τὸν ὦμον καὶ τὸ παιδίον καὶ ἀπέστειλεν αὐτήν ἀπελθοῦσα δὲ ἐπλανᾶτο τὴν ἔρημον κατὰ τὸ φρέαρ τοῦ ὅρκου

14 ܘܩܲܕܸܿܡ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܒܨܲܦܪܵܐ: ܘܲܢܣܲܒ݂ ܠܲܚܡܵܐ ܘܪܲܩܒ݂ܵܐ ܕܡܲܝܵ̈ܐ ܘܝܲܗ̄ܒ݂ ܠܗܵܓ݂ܵܪ: ܘܣܵܡ ܥܲܠ ܟܲܬܼܦܵܗܿ ܘܲܠܛܲܠܝܵܐ: ܘܫܲܕܪܵܗ ܘܐܸܙܲܠ̄ܬܼ: ܘܲܛܥܵܬܼ ܒܡܲܕ݂ܒܿܪܵܐ ܕܒܹܪ ܫܒܲܥ.

Surrexit itaque Abraham mane et tollens panem et utrem aquae imposuit scapulae eius tradiditque puerum et dimisit eam. Quae cum abisset, errabat in deserto Bersabee.

Յարեաւ Աբրահամ ընդ առաւօտն, եւ առ հաց եւ տիկ ջրոյ եւ ետ ցԱգար, եւ եդ յուս նորա զմանուկն``, եւ արձակեաց զնա. եւ երթեալ մոլորեալ շրջէր յանապատի անդ առ Ջրհորովն երդման:

ხოლო აღდგა აბრაჰამ განთიად და მოიღო პური და თხიერითა წყალი და მისცა აგარს. და აღიკიდა იგი მჴართა თჳსთა და ყრმაჲ. და განვიდა იგი და შესცთა უდაბნოსა ჯურღმულსა მას ზედა ფიცისასა. 14

14 And Abraham rose up early in the morning, and took bread, and a bottle of water, and gave it unto Hagar, putting it on her shoulder, and the child, and sent her away: and she departed, and wandered in the wilderness of Beersheba.

טו. וַיִּכְלוּ הַמַּיִם מִן הַחֵמֶת וַתַּשְׁלֵךְ אֶת הַיֶּלֶד תַּחַת אַחַד הַשִּׂיחִם:

ἐξέλιπεν δὲ τὸ ὕδωρ ἐκ τοῦ ἀσκοῦ καὶ ἔρριψεν τὸ παιδίον ὑποκάτω μιᾶς ἐλάτης

15 ܘܲܓܼܡܲܪܘ ܡܲܝ̈ܵܐ ܡ̣ܢ ܪܲܩܒ݂ܵܐ: ܘܐܲܪܡܝܼܬܹܗ ܠܛܲܠܝܵܐ ܬܚܹܝܬܼ ܚܲܕ݂ ܡ̣ܢ ܣܝܼܚܹ̈ܐ.

Cumque consumpta esset aqua in utre, abiecit puerum subter unum arbustum

Եւ նուազեաց ջուր ի տկէ անտի. եւ ընկէց զմանուկն ի ներքոյ միոյ եղեւին ծառոյ:

მოაკლდა წყალი იგი თხიერისაჲ მისგან და დააგდო ყრმაჲ იგი ქუეშე ნერგსა ერთსა. 15

15 And the water was spent in the bottle, and she cast the child under one of the shrubs.

טז. וַתֵּלֶךְ וַתֵּשֶׁב לָהּ מִנֶּגֶד הַרְחֵק כִּמְטַחֲוֵי קֶשֶׁת כִּי אָמְרָה אַל אֶרְאֶה בְּמוֹת הַיָּלֶד וַתֵּשֶׁב מִנֶּגֶד וַתִּשָּׂא אֶת קֹלָהּ וַתֵּבְךְּ:

ἀπελθοῦσα δὲ ἐκάθητο ἀπέναντι αὐτοῦ μακρόθεν ὡσεὶ τόξου βολήν εἶπεν γάρ οὐ μὴ ἴδω τὸν θάνατον τοῦ παιδίου μου καὶ ἐκάθισεν ἀπέναντι αὐτοῦ ἀναβοῆσαν δὲ τὸ παιδίον ἔκλαυσεν

16 ܘܐܸܙܲܠ̄ܬܼ ܘܝܸܬܼܒܲܬܼ ܡ̣ܢ ܩܒ݂ܘܿܠ: ܐܲܪܚܩܲܬܼ ܐܲܝܟ ܡܲܫܕܸܿܐ ܒܩܸܫܬܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܐܸܡܪܲܬܼ ܕܠܵܐ ܐܸܚܙܸܐ ܒܡܵܘܬܹܿܗ ܕܛܲܠܝܵܐ: ܘܝܸܬܼܒܲܬܼ ܡ̣ܢ ܩܒ݂ܘܿܠ: ܘܐܲܪܝܼܡܵܬܼ ܩܵܠܵܗܿ ܘܲܒ݂ܟ݂ܵܬܼ.

et abiit; seditque e regione procul, quantum potest arcus iacere. Dixit enim: “Non videbo morientem puerum”. Et sedens contra levavit vocem suam et flevit.

Եւ երթեալ նստաւ յանդիման նորա ի բացեայ իբրեւ վտաւանաւ. զի ասէր թէ Ոչ տեսից զմահ որդւոյն իմոյ. եւ նստէր յանդիման նորա. ձայն բարձեալ մանկանն լայր:

და წარვიდა ღა დაჯდა წინაშე მისსა შორს, ვითარ ისრის სატყორცებელ, რამეთუ თქუა: არა ვიხილო სიკუდილი ძისა ჩემისა, და ვითარ ჯდა წინაშე მისსა, ღაღად-ყო ყრმამან მან და ტიროდა. 16

16 And she went, and sat her down over against him a good way off, as it were a bow shot: for she said, Let me not see the death of the child. And she sat over against him, and lift up her voice, and wept.

יז. וַיִּשְׁמַע אֱלֹהִים אֶת קוֹל הַנַּעַר וַיִּקְרָא מַלְאַךְ אֱלֹהִים אֶל הָגָר מִן הַשָּׁמַיִם וַיֹּאמֶר לָהּ מַה לָּךְ הָגָר אַל תִּירְאִי כִּי שָׁמַע אֱלֹהִים אֶל קוֹל הַנַּעַר בַּאֲשֶׁר הוּא שָׁם:

εἰσήκουσεν δὲ ὁ θεὸς τῆς φωνῆς τοῦ παιδίου ἐκ τοῦ τόπου οὗ ἦν καὶ ἐκάλεσεν ἄγγελος τοῦ θεοῦ τὴν Αγαρ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καὶ εἶπεν αὐτῇ τί ἐστιν Αγαρ μὴ φοβοῦ ἐπακήκοεν γὰρ ὁ θεὸς τῆς φωνῆς τοῦ παιδίου σου ἐκ τοῦ τόπου οὗ ἐστιν

17 ܘܲܫܡܲܥ ܐܲܠܵܗܵܐ ܒܩܵܠܹܗ ܕܛܲܠܝܵܐ: ܘܲܩܪܵܐ ܡܲܠܲܐܟܹܗ ܕܐܲܠܵܗܵܐ ܠܗܵܓܲܪ ܡ̣ܢ ܫܡܲܝܵܐ ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܵܗ. ܡܵܐ ܠܹܟ݂ܝ ܗܵܓ݂ܵܪ: ܠܵܐ ܬܸܕ݂ܚܠܝܼܢ: ܡܸܛܠ ܕܲܫܡܲܥ ܐܲܠܵܗܵܐ ܒܩܵܠܹܗ ܕܛܲܠܝܵܐ ܐܲܬܲܪ ܕܗܘ̤.

Exaudivit autem Deus vocem pueri; vocavitque angelus Dei Agar de caelo dicens: “Quid tibi, Agar? Noli timere; exaudivit enim Deus vocem pueri de loco, in quo est.

Եւ լուաւ Աստուած ձայնի մանկանն ի տեղւոջէն ուր էր``, եւ կոչեաց Աստուած զԱգար յերկնից եւ ասէ ցնա. Զի՞նչ է այդ, Ագար, մի՛ երկնչիր, զի լուաւ Աստուած ձայնի որդւոյ քո ի տեղւոջէ այտի ուր է:

შეისმინა ღმერთმან ჴმაჲ ყრმისაჲ მის ადგილით, სადა-იგი იყო, და უწოდა ანგელოზი უფლისა აგარს ზეცით და ჰრქუა: რაჲ არს, აგარ? ნუ გეშინინ, რამეთუ შეისმინა ღმერთმან ჴმაჲ ვედრებისა ყრმისა მაგის შენისა მიერ ადგილით, სადა-იგი არს. 17

17 And God heard the voice of the lad; and the angel of God called to Hagar out of heaven, and said unto her, What aileth thee, Hagar? fear not; for God hath heard the voice of the lad where he is.

יח. קוּמִי שְׂאִי אֶת הַנַּעַר וְהַחֲזִיקִי אֶת יָדֵךְ בּוֹ כִּי לְגוֹי גָּדוֹל אֲשִׂימֶנּוּ:

ἀνάστηθι λαβὲ τὸ παιδίον καὶ κράτησον τῇ χειρί σου αὐτό εἰς γὰρ ἔθνος μέγα ποιήσω αὐτόν

18 ܩܘܼܡܝ ܫܩܘܿܠܝ ܠܛܲܠܝܵܐ ܘܚܲܡܣܸܢܝ ܐܝܼܕܲܝܟܿܝ ܒܹܗ: ܡܸܛܠ ܕܲܠܥܲܡܵܐ ܪܲܒܵܐ ܐܸܥܒܿܕ݂ܝܘܼܗܝ.

Surge, tolle puerum et tene illum manu tua, quia in gentem magnam faciam eum”.

Արի առ զմանուկն քո, եւ զօրացո զնա ձեռամբ. զի յազգ մեծ արարից զնա:

აღდეგ უკუე და შეიყუარე ყრმაჲ შენი და უპყრა მას ჴელითა შენითა, რამეთუ ნათესავად დიდად ვყო ესე. 18

18 Arise, lift up the lad, and hold him in thine hand; for I will make him a great nation.

יט. וַיִּפְקַח אֱלֹהִים אֶת עֵינֶיהָ וַתֵּרֶא בְּאֵר מָיִם וַתֵּלֶךְ וַתְּמַלֵּא אֶת הַחֵמֶת מַיִם וַתַּשְׁקְ אֶת הַנָּעַר:

καὶ ἀνέῳξεν ὁ θεὸς τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῆς καὶ εἶδεν φρέαρ ὕδατος ζῶντος καὶ ἐπορεύθη καὶ ἔπλησεν τὸν ἀσκὸν ὕδατος καὶ ἐπότισεν τὸ παιδίον

19 ܘܲܦܬܲܚ ܐܲܠܵܗܵܐ ܥܲܝܢܹܝܗ: ܘܲܚܙܵܬ ܒܹܪܵܐ ܕܡܲܝܵ̈ܐ: ܘܐܸܙܲܠ̄ܬܼ ܘܲܡܠܵܬܼ ܪܲܩܒ݂ܵܐ ܡܲܝ̈ܵܐ ܘܐܲܫܩܝܵܬܹܗ ܠܛܲܠܝܵܐ.

Aperuitque Deus oculos eius; quae videns puteum aquae abiit et implevit utrem deditque puero bibere.

Եւ եբաց Աստուած զաչս նորա, եւ ետես ջրհոր ջրոյ կենդանւոյ. եւ չոգաւ ելից զտիկն ջրով եւ արբոյց մանկանն:

და აღუხილნა ღმერთმან თუალნი მისნი და იხილა ჯურღმული წყლისა ცხოველისა და მივიდა და აღავსო თხიერი იგი წყლითა და ასუა ყრმასა მას, და იყო ღმერთი ყრმისა მის თანა. 19

19 And God opened her eyes, and she saw a well of water; and she went, and filled the bottle with water, and gave the lad drink.

כ. וַיְהִי אֱלֹהִים אֶת הַנַּעַר וַיִּגְדָּל וַיֵּשֶׁב בַּמִּדְבָּר וַיְהִי רֹבֶה קַשָּׁת:

καὶ ἦν ὁ θεὸς μετὰ τοῦ παιδίου καὶ ηὐξήθη καὶ κατῴκησεν ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐγένετο δὲ τοξότης

20 ܘܲܗ̤ܘܵܐ ܐܲܠܵܗܵܐ ܥܲܡܹܗ ܥܲܡ ܛܲܠܝܵܐ: ܘܲܪܒ݂ܵܐ ܘܝܼܬܸܒ݂ ܒܡܲܕ݂ܒܿܪܵܐ ܕܦܵܪܵܢ ܘܝܼܠܸܦ ܗ̄ܘܵܐ ܩܸܫܬܵܐ ܒܡܲܕ݂ܒܿܪܵܐ ܕܦܵܪܵܢ.

Et fuit Deus cum eo; qui crevit et moratus est in solitudine factusque est iuvenis sagittarius.

Եւ էր Աստուած ընդ մանկանն, եւ աճեաց եւ եղեւ աղեղնաւոր:

და აღორძნდა და დაეშენა უდაბნოსა და იყო იგი მეისარ. 20

20 And God was with the lad; and he grew, and dwelt in the wilderness, and became an archer.

כא. וַיֵּשֶׁב בְּמִדְבַּר פָּארָן וַתִּקַּח לוֹ אִמּוֹ אִשָּׁה מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם:

καὶ κατῴκησεν ἐν τῇ ἐρήμῳ τῇ Φαραν καὶ ἔλαβεν αὐτῷ ἡ μήτηρ γυναῖκα ἐκ γῆς Αἰγύπτου

21 ܘܢܸܣܒܲܬܼ ܠܹܗ ܐܸܡܹܗ ܐܲܢ̄ܬܿܬܼܵܐ ܡ̣ܢ ܐܲܪܥܵܐ ܕܡܸܨܪܹܝܢ.

Habitavitque in deserto Pharan; et accepit illi mater sua uxorem de terra Aegypti.

Եւ բնակէր յանապատին Փառանու, եւ ա՛ռ նմա մայր նորա կին յերկրէն Եգիպտացւոց:

და დაემკჳდრა უდაბნოსა მას ფარანისა, და მოჰგუარა მას დედამან მისმან ცოლი ქუეყანით ეგჳპტით. 21

21 And he dwelt in the wilderness of Paran: and his mother took him a wife out of the land of Egypt.

כב. וַיְהִי בָּעֵת הַהִוא וַיֹּאמֶר אֲבִימֶלֶךְ וּפִיכֹל שַׂר צְבָאוֹ אֶל אַבְרָהָם לֵאמֹר אֱלֹהִים עִמְּךָ בְּכֹל אֲשֶׁר אַתָּה עֹשֶׂה:

ἐγένετο δὲ ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ καὶ εἶπεν Αβιμελεχ καὶ Οχοζαθ ὁ νυμφαγωγὸς αὐτοῦ καὶ Φικολ ὁ ἀρχιστράτηγος τῆς δυνάμεως αὐτοῦ πρὸς Αβρααμ λέγων ὁ θεὸς μετὰ σοῦ ἐν πᾶσιν οἷς ἐὰν ποιῇς

22 ܘܲܗ̤ܘܵܐ ܒܙܲܒ݂ܢܵܐ ܗܵܘ̇: ܘܐܸܡܲܪ݂ ܐܲܒ݂ܝܼܡܲܠܟ ܘܦܝܼܟܸܿܠ ܪܲܒ ܚܲܝܠܹܗ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܐܲܠܵܗܵܐ ܥܲܡܵܟ݂ ܒܟ݂ܠ ܕܥܵܒܸܕ݂ ܐܲܢ̄ܬ.

Eodem tempore dixit Abimelech et Phicol princeps exercitus eius ad Abraham: “Deus tecum est in universis, quae agis.

Եւ եղեւ ի ժամանակին յայնմիկ խօսեցաւ Աբիմելէք եւ Ոքոզաթ տաճարապետ նորա եւ`` Փիքող սպարապետ զօրաց նորա, եւ ասեն ցԱբրահամ. Աստուած ընդ քեզ է յամենայնի զինչ եւ գործես:

მას ჟამსა ოდენ მიუგო აბიმელექ და ოქოზათ, ეზოჲსმოძღუარმან და ფიქოლ, ერისთავმან ერისა მისისამან, აბრაჰამს და ჰრქუა: ღმერთი შენ თანა არს ყოველსავე, რასაცა იქმ. 22

22 And it came to pass at that time, that Abimelech and Phichol the chief captain of his host spake unto Abraham, saying, God is with thee in all that thou doest:

כג. וְעַתָּה הִשָּׁבְעָה לִּי בֵאלֹהִים הֵנָּה אִם תִּשְׁקֹר לִי וּלְנִינִי וּלְנֶכְדִּי כַּחֶסֶד אֲשֶׁר עָשִׂיתִי עִמְּךָ תַּעֲשֶׂה עִמָּדִי וְעִם הָאָרֶץ אֲשֶׁר גַּרְתָּה בָּהּ:

νῦν οὖν ὄμοσόν μοι τὸν θεὸν μὴ ἀδικήσειν με μηδὲ τὸ σπέρμα μου μηδὲ τὸ ὄνομά μου ἀλλὰ κατὰ τὴν δικαιοσύνην ἣν ἐποίησα μετὰ σοῦ ποιήσεις μετ᾽ ἐμοῦ καὶ τῇ γῇ ᾗ σὺ παρῴκησας ἐν αὐτῇ

23 ܘܗܵܫܵܐ ܝܼܡܝܼ ܠܝܼ ܒܐܲܠܵܗܵܐ ܗܵܪܟܵܐ. ܕܠܵܐ ܬܕܲܓܸܿܠ ܒܝܼ ܘܲܒ݂ܛܘܼܗܡܝ ܘܲܒ݂ܫܲܪܒ݂ܵܬܼܝ: ܘܐܲܝܟ ܛܲܝܒܿܘܼܬܼܵܐ ܕܥܸܒ݂ܕܹܿܬ ܥܲܡܵܟ݂ ܥܒܸܕ݂ ܥܲܡܝ ܘܥܲܡ ܐܲܪܥܵܐ ܕܲܥܡܲܪܬ ܒܵܗ.

Iura ergo per Deum, ne noceas mihi et posteris meis stirpique meae; sed iuxta fidem, quam feci tibi, facies mihi et terrae, in qua versatus es advena”.

Արդ երդուիր ինձ յԱստուած չմեղանչել ինձ, եւ մի՛ զաւակի իմում եւ անուան իմոյ. այլ ըստ արդարութեանն զոր արարի ընդ քեզ` արասցես ընդ իս, եւ երկրիս յորում բնակեալ ես ի սմա:

აწ უკუე მეფუცე მე, ღმერთსა, რათა არა მავნო, არცა ნათესავსა ჩემსა, ნუცა სახლსა ჩემსა, არამედ სიმართლისაებრ ჩემისა, რომელი ვყავ შენ თანა და ქუეყანასა მას. რომელსა დამკჳდრებულ ხარ შენ მას ზედა. 23

23 Now therefore swear unto me here by God that thou wilt not deal falsely with me, nor with my son, nor with my son's son: but according to the kindness that I have done unto thee, thou shalt do unto me, and to the land wherein thou hast sojourned.

כד. וַיֹּאמֶר אַבְרָהָם אָנֹכִי אִשָּׁבֵעַ:

καὶ εἶπεν Αβρααμ ἐγὼ ὀμοῦμαι

24 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܐܸܢܵܐ ܐܹܡܸܐ.

Dixitque Abraham: “Ego iurabo”.

Եւ ասէ Աբրահամ. Ես երդնում:

და ჰრქუა მას აბრაჰამ: მე უკუე გეფუცო შენ. 24

24 And Abraham said, I will swear.

כה. וְהוֹכִחַ אַבְרָהָם אֶת אֲבִימֶלֶךְ עַל אֹדוֹת בְּאֵר הַמַּיִם אֲשֶׁר גָּזְלוּ עַבְדֵי אֲבִימֶלֶךְ:

καὶ ἤλεγξεν Αβρααμ τὸν Αβιμελεχ περὶ τῶν φρεάτων τοῦ ὕδατος ὧν ἀφείλαντο οἱ παῖδες τοῦ Αβιμελεχ

25 ܘܐܲܟܸܿܣ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܠܐܲܒ݂ܝܼܡܲܠܟ ܥܲܠ ܨܒ݂ܘܼܬܼܵܐ ܕܒܹܪܵܐ ܕܡܲܝܵ̈ܐ: ܕܲܚܦܲܪܘ ܥܲܒ݂ܕܵܘ̈ܗܝ ܕܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܘܫܲܩܠܘܼܗܿ ܥܲܒ݂ܕܵܘ̈ܗܝ ܕܐܲܒ݂ܝܼܡܲܠܟ.

Et increpavit Abraham Abimelech propter puteum aquae, quem vi abstulerant servi eius.

Եւ յանդիմանեաց Աբրահամ զԱբիմելէք վասն ջրհորոյն ջրոց զորս հանին ծառայքն Աբիմելեքայ:

და ამხილა აბრაჰამ აბიმელექს ჯურღმულთა მათთჳს წყლისათა, რომელ-იგი მოუღიეს მწყემსთა მათ აბიმელექისთა. 25

25 And Abraham reproved Abimelech because of a well of water, which Abimelech's servants had violently taken away.

כו. וַיֹּאמֶר אֲבִימֶלֶךְ לֹא יָדַעְתִּי מִי עָשָׂה אֶת הַדָּבָר הַזֶּה וְגַם אַתָּה לֹא הִגַּדְתָּ לִּי וְגַם אָנֹכִי לֹא שָׁמַעְתִּי בִּלְתִּי הַיּוֹם:

καὶ εἶπεν αὐτῷ Αβιμελεχ οὐκ ἔγνων τίς ἐποίησεν τὸ πρᾶγμα τοῦτο οὐδὲ σύ μοι ἀπήγγειλας οὐδὲ ἐγὼ ἤκουσα ἀλλ᾽ ἢ σήμερον

26 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܐܲܒ݂ܝܼܡܲܠܟ: ܠܵܐ ܝܸܕ݂ܥܹܬܼ ܡܲܢܘܼ ܥܒܲܕ݂ ܦܸܬܼܓ݂ܵܡܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܘܐܵܦ ܠܵܐ ܚܵܘܝܼܬܵܢܝ. ܘܐܵܦ ܐܸܢܵܐ ܠܵܐ ܫܸܡܥܹܬܼ ܐܸܠܵܐ ܐܸܢ ܝܵܘܡܵܢܵܐ.

Responditque Abimelech: “Nescivi quis fecerit hanc rem; sed et tu non indicasti mihi, et ego non audivi praeter hodie”.

Եւ ասէ ցնա Աբիմելէք. Ոչ գիտացի ո՛ արար զայն իրս, եւ դու ոչ պատմեցեր ինձ, եւ իմ ոչ էր լուեալ` բայց այսօր:

ჰრქუა აბიმელექ აბრაჰამს: არა ვიცი, ვინ ყო საქმე ეგე. არცა შენ მითხარ, არცა მე მესმა, არამედ დღეს ხოლო. 26

26 And Abimelech said, I wot not who hath done this thing; neither didst thou tell me, neither yet heard I of it, but to day.

כז. וַיִּקַּח אַבְרָהָם צֹאן וּבָקָר וַיִּתֵּן לַאֲבִימֶלֶךְ וַיִּכְרְתוּ שְׁנֵיהֶם בְּרִית:

καὶ ἔλαβεν Αβρααμ πρόβατα καὶ μόσχους καὶ ἔδωκεν τῷ Αβιμελεχ καὶ διέθεντο ἀμφότεροι διαθήκην

27 ܘܲܕ݂ܒܲܪ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܥܵܢܵ̈ܐ ܘܬܼܵܘܪܹ̈ܐ ܘܝܲܗ̄ܒ݂ ܠܐܲܒ݂ܝܼܡܲܠܟ: ܘܐܲܩܝܼܡܘ ܬܪܲܝܗܘܿܢ ܩܝܵܡܵܐ.

Tulit itaque Abraham oves et boves et dedit Abimelech; percusseruntque ambo foedus.

Եւ առ Աբրահամ արջառս եւ ոչխարս, եւ ետ Աբիմելեքայ. եւ եդին երկոքին ուխտ ընդ միմեանս:

მოასხა აბრაჰამ ცხოვარი და ზროხაჲ და მისცა აბიმელექს და აღითქუეს ორთავე აღთქუმა. 27

27 And Abraham took sheep and oxen, and gave them unto Abimelech; and both of them made a covenant.

כח. וַיַּצֵּב אַבְרָהָם אֶת שֶׁבַע כִּבְשׂת הַצֹּאן לְבַדְּהֶן:

καὶ ἔστησεν Αβρααμ ἑπτὰ ἀμνάδας προβάτων μόνας

28 ܘܐܲܩܝܼܡ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܫܒܲܥ ܦܲܪ̈ܵܬܼܵܐ ܕܥܵܢܵ̈ܐ ܒܲܠܚܘܿܕܲܝܗܹܝܢ.

Et statuit Abraham septem agnas gregis seorsum.

Եւ կացոյց Աբրահամ եւթն որոջ ոչխարաց միայն:

დაადგინა აბრაჰამ შჳდნი ტარიგნი თჳსაგან. 28

28 And Abraham set seven ewe lambs of the flock by themselves.

כט. וַיֹּאמֶר אֲבִימֶלֶךְ אֶל אַבְרָהָם מָה הֵנָּה שֶׁבַע כְּבָשׂת הָאֵלֶּה אֲשֶׁר הִצַּבְתָּ לְבַדָּנָה:

καὶ εἶπεν Αβιμελεχ τῷ Αβρααμ τί εἰσιν αἱ ἑπτὰ ἀμνάδες τῶν προβάτων τούτων ἃς ἔστησας μόνας

29 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܐܲܒ݂ܝܼܡܲܠܟ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܡܵܢܵܐ ܐܸܢܹܝܢ ܗܵܠܹܝܢ ܫܒܲܥ ܦܲܪ̈ܵܬܼܵܐ ܕܥܵܢܵ̈ܐ ܕܐܲܩܝܼܡܬ ܒܲܠܚܘܿܕܲܝܗܹܝܢ.

Cui dixit Abimelech: “Quid sibi volunt septem agnae istae, quas stare fecisti seorsum?”.

Եւ ասէ Աբիմելէք ցԱբրահամ. Զի՞նչ են այս եւթն որոջք ոչխարաց զորս կացուցեր միայն:

და ჰრქუა აბრაჰამს აბიმელექ: რაჲ არიან შჳდნი ესე ტარიგნი ცხოვართანი, რომელ-ესე დაადგინენ თჳსაგან? 29

29 And Abimelech said unto Abraham, What mean these seven ewe lambs which thou hast set by themselves?

ל. וַיֹּאמֶר כִּי אֶת שֶׁבַע כְּבָשׂת תִּקַּח מִיָּדִי בַּעֲבוּר תִּהְיֶה לִּי לְעֵדָה כִּי חָפַרְתִּי אֶת הַבְּאֵר הַזֹּאת:

καὶ εἶπεν Αβρααμ ὅτι τὰς ἑπτὰ ἀμνάδας ταύτας λήμψῃ παρ᾽ ἐμοῦ ἵνα ὦσίν μοι εἰς μαρτύριον ὅτι ἐγὼ ὤρυξα τὸ φρέαρ τοῦτο

30 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܕܲܫܒܲܥ ܦܲܪ̈ܵܬܼܵܐ ܕܬܸܣܲܒ݂ ܡ̣ܢ ܐܝܼܕܲܝ̈ ܡܸܛܠ ܕܬܸܗܘܸܐ ܠܝܼ ܠܣܵܗܕܿܘܼܬܼܵܐ ܕܚܸܦܪܹܬܼ ܒܹܪܵܐ ܗܵܕܹܐ.

At ille: “Septem, inquit, agnas accipies de manu mea, ut sint in testimonium mihi, quoniam ego fodi puteum istum”.

Եւ ասէ. Զայդ եւթն որոջս առցես յինէն, զի եղիցի ինձ ի վկայութիւն, թէ ես փորեցի զջրհորդ զայդ:

მიუგო აბრაჰამ და ჰრქუა: რამეთუ შჳდნი ესე ტარიგნი მიიბნე ჩემგან. რათა იყვნენ ჩემდა საწამებელად, რამეთუ მე ვთხარე ჯურღმული ესე. 30

30 And he said, For these seven ewe lambs shalt thou take of my hand, that they may be a witness unto me, that I have digged this well.

לא. עַל כֵּן קָרָא לַמָּקוֹם הַהוּא בְּאֵר שָׁבַע כִּי שָׁם נִשְׁבְּעוּ שְׁנֵיהֶם:

διὰ τοῦτο ἐπωνόμασεν τὸ ὄνομα τοῦ τόπου ἐκείνου Φρέαρ ὁρκισμοῦ ὅτι ἐκεῖ ὤμοσαν ἀμφότεροι

31 ܡܸܛܠ ܗܵܢܵܐ ܩܪܵܐ ܠܐܲܬܼܪܵܐ ܗܵܘ̇ ܒܹܪ ܫܒܲܥ: ܡܸܛܠ ܕܬܲܡܵܢ ܝܼܡܵܘ ܬܪܲܝܗܘܿܢ.

Idcirco vocatus est locus ille Bersabee, quia ibi uterque iuraverunt.

Վասն այնորիկ անուանեաց զանուն տեղւոյն այնորիկ Ջրհոր երդման``. զի անդ երդուան երկոքին միմեանց:

ამისთჳს უწოდა სახელი ადგილსა მას ჯურღმულ ფიცისა. 31

31 Wherefore he called that place Beersheba; because there they sware both of them.

לב. וַיִּכְרְתוּ בְרִית בִּבְאֵר שָׁבַע וַיָּקָם אֲבִימֶלֶךְ וּפִיכֹל שַׂר צְבָאוֹ וַיָּשֻׁבוּ אֶל אֶרֶץ פְּלִשְׁתִּים:

καὶ διέθεντο διαθήκην ἐν τῷ φρέατι τοῦ ὅρκου ἀνέστη δὲ Αβιμελεχ καὶ Οχοζαθ ὁ νυμφαγωγὸς αὐτοῦ καὶ Φικολ ὁ ἀρχιστράτηγος τῆς δυνάμεως αὐτοῦ καὶ ἐπέστρεψαν εἰς τὴν γῆν τῶν Φυλιστιιμ

32 ܘܐܲܩܝܼܡܘ ܩܝܵܡܵܐ ܒܹܪ ܫܒܲܥ: ܘܩܵܡ ܐܲܒ݂ܝܼܡܲܠܟ ܘܦܝܼܟܸܿܠ ܪܲܒ ܚܲܝܠܹܗ: ܘܲܗܦܲܟ݂ܘ ܠܐܲܪܥܵܐ ܕܲܦܠܸܫܬܵܝܹ̈ܐ.

Et inierunt foedus in Bersabee.

Եւ անդ եդին ուխտ առ Ջրհորին երդման: Յարեաւ Աբիմելէք եւ Ոքոզաթ տաճարապետ նորա եւ`` Փիքող սպարապետ զօրաց նորա, եւ դարձան անդրէն յերկիրն Փղշտացւոց:

რამეთუ მუნ იფიცნეს ურთიერთას და აღითქუეს აღთქუმაჲ ჯურღმულსა მას ზედა ფიცისასა. და აღდგა აბიმელექ და ოქოზათ, მზახალი იგი მისი, და ფიქორ, ერისთავი ერისა მისისაჲ, და წარვიდეს ქუეყანად ფილისტიმედ. 32

32 Thus they made a covenant at Beersheba: then Abimelech rose up, and Phichol the chief captain of his host, and they returned into the land of the Philistines.

לג. וַיִּטַּע אֵשֶׁל בִּבְאֵר שָׁבַע וַיִּקְרָא שָׁם בְּשֵׁם יְהֹוָה אֵל עוֹלָם:

καὶ ἐφύτευσεν Αβρααμ ἄρουραν ἐπὶ τῷ φρέατι τοῦ ὅρκου καὶ ἐπεκαλέσατο ἐκεῖ τὸ ὄνομα κυρίου θεὸς αἰώνιος

33 ܘܲܢܨܲܒ݂ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܢܸܨܒܿܬܼܵܐ ܒܒܹܪ ܫܒܲܥ: ܘܲܩܪܵܐ ܬܲܡܵܢ ܒܲܫܡܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܵܐ ܕܥܵܠܡܹ̈ܐ.

Surrexit autem Abimelech et Phicol princeps militiae eius reversique sunt in terram Philisthim. Abraham vero plantavit nemus in Bersabee et invocavit ibi nomen Domini, Dei aeterni.

Եւ տնկեաց Աբրահամ տունկ առ Ջրհորովն երդման, եւ կարդաց անդ զանուն Տեառն, Աստուած յաւիտենական:

დაასხა აბრაჰამ ყანაჲ ჯურღმულსა მას ზედა ფიცისასა და ჰხადა მუნ სახელი უფლისა ღმრთისა საუკუნოჲ. 33

33 And Abraham planted a grove in Beersheba, and called there on the name of the LORD, the everlasting God.

לד. וַיָּגָר אַבְרָהָם בְּאֶרֶץ פְּלִשְׁתִּים יָמִים רַבִּים:

παρῴκησεν δὲ Αβρααμ ἐν τῇ γῇ τῶν Φυλιστιιμ ἡμέρας πολλάς

34 ܘܲܥܡܲܪ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܲܦܠܸܫܬܵܝܹ̈ܐ ܝܵܘ̈ܡܵܬܼܵܐ ܣܲܓܿܝܼܐܹ̈ܐ.

Et fuit colonus in terra Philisthim diebus multis.

Եւ պանդխտեցաւ Աբրահամ յերկրին Փղշտացւոց աւուրս բազումս:

და დაემკჳდრა აბრაჰამ ქუეყანასა მას ფილისტიმისასა დღეთა მრავალთა. 34

34 And Abraham sojourned in the Philistines' land many days.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=e676c111-8d60-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display