Bibliotheca Polyglotta

Postquam autem audivit verba filiorum Laban dicen tium: “Tulit Iacob omnia, quae fuerunt patris nostri, et de patris nostri facultate acquisivit has divitias”,

Եւ լուաւ Յակոբ զբանս որդւոցն Լաբանու զի ասէին եթէ. Առ Յակոբ զամենայն ինչս հօր մերոյ, եւ ի հօր մերոյ ընչից արար իւր զայն ամենայն փառս:

და ესმა იაკობს სიტყუაჲ ძეთა ლაბანისთა, ვითარ-იგი ეტყოდეს: მიგვიღო იაკობ ყოველივე მამისა ჩუენისა და მამისა ჩუენისათა მოიგო ყოველი ესე დიდებაჲ. 1 1

1 And he heard the words of Laban's sons, saying, Jacob hath taken away all that was our father's; and of that which was our father's hath he gotten all this glory.

ב. וַיַּרְא יַעֲקֹב אֶת פְּנֵי לָבָן וְהִנֵּה אֵינֶנּוּ עִמּוֹ כִּתְמוֹל שִׁלְשׁוֹם:

καὶ εἶδεν Ιακωβ τὸ πρόσωπον τοῦ Λαβαν καὶ ἰδοὺ οὐκ ἦν πρὸς αὐτὸν ὡς ἐχθὲς καὶ τρίτην ἡμέραν

2 ܘܲܚܙܵܐ ܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܐܲܦܘܵܗܝ ܕܠܵܒ݂ܵܢ: ܕܠܵܐ ܗܘܼ̈ܝ ܥܲܡܹܗ ܐܲܝܟ ܕܐܸܬܼܡܵܠܝ ܘܐܲܝܟ ܕܲܡܢܲܬܼܡܵܠܝ.

animadvertit quoque faciem Laban quod non esset erga se sicut heri et nudiustertius.

Եւ ետես Յակոբ զերեսս Լաբանու, եւ ահա ոչ էին ընդ նմա որպէս յերէկն եւ յեռանդ:

და იხილა იაკობ პირი ლაბანისი და არა იყო მისა მიმართ, ვითარ-იგი გუშინდელსა და ძოღანდელსა დღესა. 2 2

2 And Jacob beheld the countenance of Laban, and, behold, it was not toward him as before.

ג. וַיֹּאמֶר יְהֹוָה אֶל יַעֲקֹב שׁוּב אֶל אֶרֶץ אֲבוֹתֶיךָ וּלְמוֹלַדְתֶּךָ וְאֶהְיֶה עִמָּךְ:

εἶπεν δὲ κύριος πρὸς Ιακωβ ἀποστρέφου εἰς τὴν γῆν τοῦ πατρός σου καὶ εἰς τὴν γενεάν σου καὶ ἔσομαι μετὰ σοῦ

3 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܠܝܲܥܩܘܿܒ݂: ܗܦܘܿܟ ܠܐܲܪܥܵܐ ܕܐܲܒ݂ܵܗܲܝܟ ܘܲܠܬܼܵܘܠܕ݂ܵܬܼܵܟ: ܘܐܸܗܘܸܐ ܥܲܡܵܟ.

Et dixit Dominus ad Iacob: “Revertere in terram patrum tuorum et ad cognationem tuam, eroque tecum”.

Եւ ասէ Տէր Աստուած ցՅակոբ. Դարձիր յերկիր հօր քո եւ յազգ քո, եւ եղէց ընդ քեզ:

და ჰრქუა უფალმან იაკობს: მიიქეც ქუეყანად მამისა შენისა და ქუეყანად ნათესავისა შენისა და ვიყო მე შენ თანა. 3 3

3 And the LORD said unto Jacob, Return unto the land of thy fathers, and to thy kindred; and I will be with thee.

ד. וַיִּשְׁלַח יַעֲקֹב וַיִּקְרָא לְרָחֵל וּלְלֵאָה הַשָּׂדֶה אֶל צֹאנוֹ:

ἀποστείλας δὲ Ιακωβ ἐκάλεσεν Ραχηλ καὶ Λειαν εἰς τὸ πεδίον οὗ τὰ ποίμνια

4 ܘܫܲܕܲܪ ܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܩܪܵܐ ܠܪܵܚܹܝܠ ܘܠܠܲܝܵܐ ܠܚܲܩܠܵܐ: ܠܘܵܬܼ ܥܵܢܹܗ.

Misit Iacob et vocavit Rachel et Liam in agrum, ubi pascebat greges,

Եւ յղեաց Յակոբ եւ կոչեաց զՌաքէլ եւ զԼիա ի դաշտ անդր ուր խաշինքն էին:

მიავლინა იაკობ და მოუწოდა ლიას და რაქელს ველად, სადა-იგი იყო სამწყსოჲ. 4 4

4 And Jacob sent and called Rachel and Leah to the field unto his flock,

ה. וַיֹּאמֶר לָהֶן רֹאֶה אָנֹכִי אֶת פְּנֵי אֲבִיכֶן כִּי אֵינֶנּוּ אֵלַי כִּתְמֹל שִׁלְשֹׁם וֵאלֹהֵי אָבִי הָיָה עִמָּדִי:

καὶ εἶπεν αὐταῖς ὁρῶ ἐγὼ τὸ πρόσωπον τοῦ πατρὸς ὑμῶν ὅτι οὐκ ἔστιν πρὸς ἐμοῦ ὡς ἐχθὲς καὶ τρίτην ἡμέραν ὁ δὲ θεὸς τοῦ πατρός μου ἦν μετ᾽ ἐμοῦ

5 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܗܹܝܢ: ܚܵܙܹܐ ܐ̄ܢܵܐ ܐܲܦܵܘܗܝ ܕܐܲܒ݂ܘܼܟܹܝܢ: ܕܠܵܐ ܗܘܼ̈ܝ ܠܘܵܬܼܝ ܐܲܝܟ ܕܐܸܬܼܡܵܠܝ ܘܐܲܝܟ ܕܲܡܢܲܬܼܡܵܠܝ: ܘܐܲܠܵܗܹܗ ܕܐܲܒ݂ܝ ܗܘܵܐ ܥܲܡܝ.

dixitque eis: “Video faciem patris vestri quod non sit erga me sicut heri et nudiustertius; Deus autem patris mei fuit mecum,

եւ ասէ ցնոսա. Տեսանեմ ես զերեսս հօր ձերոյ, զի ոչ են ընդ իս որպէս յերէկն եւ յեռանդ. եւ Աստուած հօր իմոյ էր ընդ իս:

და ჰრქუა მათ: ვხედავ მე პირსა მამისა თქუენისა, რამეთუ არა არს ჩემდა მომართ, ვითარ-იგი გუშინ და ძოღან. და ღმერთი მამისა ჩემისა იყოს ჩემ თანა. 5 5

5 And said unto them, I see your father's countenance, that it is not toward me as before; but the God of my father hath been with me.

ו. וְאַתֵּנָה יְדַעְתֶּן כִּי בְּכָל כֹּחִי עָבַדְתִּי אֶת אֲבִיכֶן:

καὶ αὐταὶ δὲ οἴδατε ὅτι ἐν πάσῃ τῇ ἰσχύι μου δεδούλευκα τῷ πατρὶ ὑμῶν

6 ܘܐܲܢ̄ܬܹܿܝܢ ܝܵܕ݂ܥܵܢ ܐ̄ܢ̄ܬܹܿܝܢ: ܕܲܒ݂ܟ݂ܠܹܗ ܚܲܝܠܝ ܦܸܠܚܹܬܼ ܠܐܲܒ݂ܘܼܟܹܝܢ.

et ipsae nostis quod totis viribus meis servierim patri vestro.

Եւ դուք ինքնին գիտէք զի յամենայն զօրութենէ իմմէ ծառայեցի հօր ձերում:

თქუენ თჳთ იცით, რამეთუ ყოვლითა ძალითა ჩემითა ვჰმონე მამასა თქუენსა. 6 6

6 And ye know that with all my power I have served your father.

ז. וַאֲבִיכֶן הֵתֶל בִּי וְהֶחֱלִף אֶת מַשְׂכֻּרְתִּי עֲשֶׂרֶת מֹנִים וְלֹא נְתָנוֹ אֱלֹהִים לְהָרַע עִמָּדִי:

ὁ δὲ πατὴρ ὑμῶν παρεκρούσατό με καὶ ἤλλαξεν τὸν μισθόν μου τῶν δέκα ἀμνῶν καὶ οὐκ ἔδωκεν αὐτῷ ὁ θεὸς κακοποιῆσαί με

7 ܘܐܲܒ݂ܘܼܟܹܝܢ ܕܲܓܸܿܠ ܒܝܼ: ܘܚܲܠܸܦ ܐܲܓܼܪܝ ܥܣܲܪ ܙܲܒ݂ܢܝܼܢ: ܘܠܵܐ ܫܲܒ݂ܩܹܗ ܐܲܠܵܗܵܐ ܕܢܲܒ݂ܐܸܫ ܠܝܼ.

Sed pater vester circumvenit me et mutavit mercedem meam decem vicibus; et tamen non dimisit eum Deus, ut noceret mihi.

Եւ հայր ձեր ընդհարաւ ընդ իս, եւ փոխեաց զվարձս իմ զտասն բծացդ``, եւ ոչ ետ նմա Աստուած առնել ինձ չար:

ხოლო მამამან თქუენმან დამაკლო და ცვალა სასყიდელი ჩემი ათისა ტარიგისაჲ და არა უტევა მას ღმერთმან ბოროტის-ყოფად ჩემდა. 7 7

7 And your father hath deceived me, and changed my wages ten times; but God suffered him not to hurt me.

ח. אִם כֹּה יֹאמַר נְקֻדִּים יִהְיֶה שְׂכָרֶךָ וְיָלְדוּ כָל הַצֹּאן נְקֻדִּים וְאִם כֹּה יֹאמַר עֲקֻדִּים יִהְיֶה שְׂכָרֶךָ וְיָלְדוּ כָל הַצֹּאן עֲקֻדִּים:

ἐὰν οὕτως εἴπῃ τὰ ποικίλα ἔσται σου μισθός καὶ τέξεται πάντα τὰ πρόβατα ποικίλα ἐὰν δὲ εἴπῃ τὰ λευκὰ ἔσται σου μισθός καὶ τέξεται πάντα τὰ πρόβατα λευκά

8 ܐܸܢ ܗܵܟܲܢܵܐ ܢܹܐܡܲܪ ܕܲܩܪܵܚܹܐ ܢܸܗܘܸܐ ܐܲܓܼܪܵܟ: ܝܵܠܕܵܢ ܟܠܗܹܝܢ ܥܵܢܵܐ ܩܪܵܚܹܐ: ܘܐܸܢ ܢܹܐܡܲܪ ܕܦܲܝܣܟ݂ܵܝܹܐ ܢܸܗܘܸܐ ܐܲܓܼܪܵܟ: ܝܵܠܕܵܢ ܟܠܗܹܝܢ ܥܵܢܵܐ ܦܲܝܣܟ݂ܵܝܹܐ.

Si quando dixit: "Variae erunt mercedes tuae", pariebant omnes oves varios fetus. Quando vero e contrario ait: "Striata quaeque accipies pro mercede", omnes greges striata pepererunt.

Եթէ ասիցէ, Նկարէնքդ`` եղիցին քո վարձք, ամենայն խաշինքս նկարէնս ծնանին``. եւ եթէ ասիցէ թէ Սպիտակքդ`` եղիցին քո վարձք, ամենայն խաշինքս սպիտակս ծնանին:

უკუეთუ თქუას: ვითარმედ ჭრელი იგი იყავნ შენდა სასყიდელად, შობდენ ყოველნივე ცხოვარნი ჭრელსა. და უკუეთუ ესრეთ თქუას: იყვნედ სპეტაკნი სასყიდელად შენდა, შობდენ ყოველნივე ცხოვარნი სპეტაკსა. 8 8

8 If he said thus, The speckled shall be thy wages; then all the cattle bare speckled: and if he said thus, The ringstraked shall be thy hire; then bare all the cattle ringstraked.

ט. וַיַּצֵּל אֱלֹהִים אֶת מִקְנֵה אֲבִיכֶם וַיִּתֶּן לִי:

καὶ ἀφείλατο ὁ θεὸς πάντα τὰ κτήνη τοῦ πατρὸς ὑμῶν καὶ ἔδωκέν μοι αὐτά

9 ܘܲܦܪܲܫ ܐܲܠܵܗܵܐ ܡ̣ܢ ܩܸܢܝܵܢܵܐ ܕܐܲܒ݂ܘܼܟܹܝܢ: ܘܝܲܗ̄ܒ݂ ܠܝܼ.

Tulitque Deus substantiam patris vestri et dedit mihi.

Եւ եհան Աստուած զամենայն խաշինս`` հօր ձերոյ եւ ետ ինձ:

და მოუღო ღმერთმან ყოველივე იგი საცხოვარი მამისა თქუენისა და მომცა მე. 9 9

9 Thus God hath taken away the cattle of your father, and given them to me.

י. וַיְהִי בְּעֵת יַחֵם הַצֹּאן וָאֶשָּׂא עֵינַי וָאֵרֶא בַּחֲלוֹם וְהִנֵּה הָעֲתֻּדִים הָעֹלִים עַל הַצֹּאן עֲקֻדִּים נְקֻדִּים וּבְרֻדִּים:

καὶ ἐγένετο ἡνίκα ἐνεκίσσων τὰ πρόβατα καὶ εἶδον τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτὰ ἐν τῷ ὕπνῳ καὶ ἰδοὺ οἱ τράγοι καὶ οἱ κριοὶ ἀναβαίνοντες ἦσαν ἐπὶ τὰ πρόβατα καὶ τὰς αἶγας διάλευκοι καὶ ποικίλοι καὶ σποδοειδεῖς ῥαντοί

10 ܘܲܒ݂ܙܲܒ݂ܢܵܐ ܕܚܵܡܵܐ ܥܵܢܵܐ: ܐܵܪܝܼܡܹܬܼ ܥܲܝܢܲܝ ܘܲܚܙܹܝܬܼ ܒܚܸܠܡܵܐ: ܘܗܵܐ ܬܲܝܫܹ̈ܐ ܣܵܠܩܝܼܢ ܥܲܠ ܥܵܢܵܐ: ܩܪܵܚܹܐ: ܘܦܲܝܣܟ݂ܵܝܹܐ: ܘܒ݂ܵܪܕܹܐ.

Postquam enim conceptus gregis tempus advenerat, levavi oculos meos et vidi in somnis ascendentes mares super feminas, striatos et varios et respersos.

Եւ լինէր յորժամ զկծէին խաշինքն, տեսանէի աչօք իմովք յերազի, եւ ահա քաղք եւ խոյք ելանէին ի վերայ մաքեաց եւ այծից, պիսակք եւ խայտախարիւք եւ գորշախայտք:

და იყო, რაჟამს მაკდებოდეს ცხოვარნი და მუცლად-იღებდეს, ვიხილე თუალითა ჩემითა ძილსა შინა: და აჰა, ვაცები და ვერძები აღვიდოდა ცხოვართა და თხათა სპეტაკი და ჭრელი და ნაცრისფერად სხურებული. 10 10

10 And it came to pass at the time that the cattle conceived, that I lifted up mine eyes, and saw in a dream, and, behold, the rams which leaped upon the cattle were ringstraked, speckled, and grisled.

יא. וַיֹּאמֶר אֵלַי מַלְאַךְ הָאֱלֹהִים בַּחֲלוֹם יַעֲקֹב וָאֹמַר הִנֵּנִי:

καὶ εἶπέν μοι ὁ ἄγγελος τοῦ θεοῦ καθ᾽ ὕπνον Ιακωβ ἐγὼ δὲ εἶπα τί ἐστιν

11 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܝܼ ܡܲܠܲܐܟܹܗ ܕܐܲܠܵܗܵܐ ܒܚܸܠܡܵܐ: ܝܲܥܩܘܿܒ݂: ܘܐܸܡܪܹܬܼ ܗܵܐ ܐܸܢܵܐ.

Dixitque angelus Dei ad me in somnis: "Iacob". Et ego respondi: Adsum.

Եւ ասէ ցիս հրեշտակ Աստուծոյ ի տեսլեան. Յակոբ: Եւ ես ասեմ. Զի՞ է:

და მრქუა მე ანგელოზმან უფლისამან ძილსა შინა: იაკობ, იაკობ. მე ვარქუ ვითარმედ: რაჲ არს? და თქუა: 11 11

11 And the angel of God spake unto me in a dream, saying, Jacob: And I said, Here am I.

יב. וַיֹּאמֶר שָׂא נָא עֵינֶיךָ וּרְאֵה כָּל הָעֲתֻּדִים הָעֹלִים עַל הַצֹּאן עֲקֻדִּים נְקֻדִּים וּבְרֻדִּים כִּי רָאִיתִי אֵת כָּל אֲשֶׁר לָבָן עֹשֶׂה לָּךְ:

καὶ εἶπεν ἀνάβλεψον τοῖς ὀφθαλμοῖς σου καὶ ἰδὲ τοὺς τράγους καὶ τοὺς κριοὺς ἀναβαίνοντας ἐπὶ τὰ πρόβατα καὶ τὰς αἶγας διαλεύκους καὶ ποικίλους καὶ σποδοειδεῖς ῥαντούς ἑώρακα γὰρ ὅσα σοι Λαβαν ποιεῖ

12 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܝܼ: ܐܲܪܝܼܡ ܥܲܝܢܲܝܟ ܘܲܚܙܝܼ ܟܠ ܬܲܝܫܹ̈ܐ ܕܣܵܠܩܝܼܢ ܥܲܠ ܥܵܢܵܐ: ܩܪܵܚܹܐ: ܘܦܲܝܣܟ݂ܵܝܹܐ: ܘܒ݂ܵܪܕܹܐ: ܡܸܛܠ ܕܲܚܙܹܝܬܼ ܟܠ ܕܲܥ̣ܒܲܕ݂ ܠܵܟ݂ ܠܵܒ݂ܵܢ.

Qui ait: "Leva oculos tuos et vide universos masculos ascendentes super feminas, striatos et varios atque respersos. Vidi enim omnia, quae fecit tibi Laban.

Եւ ասէ. Հայեաց աչօք քովք, եւ տես զքաղսն եւ զխոյս որ ելանեն ի մաքիսն եւ յայծս. զիա՛րդ պիսակք եւ գորշախայտք եւ խայտախարիւք են. քանզի տեսի որչափ ինչ առնէր ընդ քեզ Լաբան:

აღიხილენ თუალნი შენნი და იხილენ ვაცები ესე და ვერძები, აღმავალი ცხოვართა და თხათა სპეტაკთა და ჭრელთა და ნაცრისფერად სხურებულთა, რამეთუ მე ვიხილე, რასა-იგი ლაბან გიყოფს შენ. 12 12

12 And he said, Lift up now thine eyes, and see, all the rams which leap upon the cattle are ringstraked, speckled, and grisled: for I have seen all that Laban doeth unto thee.

יג. אָנֹכִי הָאֵל בֵּית אֵל אֲשֶׁר מָשַׁחְתָּ שָּׁם מַצֵּבָה אֲשֶׁר נָדַרְתָּ לִּי שָׁם נֶדֶר עַתָּה קוּם צֵא מִן הָאָרֶץ הַזֹּאת וְשׁוּב אֶל אֶרֶץ מוֹלַדְתֶּךָ:

ἐγώ εἰμι ὁ θεὸς ὁ ὀφθείς σοι ἐν τόπῳ θεοῦ οὗ ἤλειψάς μοι ἐκεῖ στήλην καὶ ηὔξω μοι ἐκεῖ εὐχήν νῦν οὖν ἀνάστηθι καὶ ἔξελθε ἐκ τῆς γῆς ταύτης καὶ ἄπελθε εἰς τὴν γῆν τῆς γενέσεώς σου καὶ ἔσομαι μετὰ σοῦ

13 ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܐܲܠܵܗܵܐ ܕܒܹܝܬܼ ܐܹܝܠ: ܕܲܡܫܲܚܬܿ ܠܝܼ ܬܲܡܵܢ ܩܵܝܹܡܬܼܵܐ: ܘܲܢܕܲܪܬܿ ܠܝܼ ܬܲܡܵܢ ܢܸܕ݂ܪܵܐ: ܗܵܫܵܐ ܩܘܼܡ ܦܘܿܩ ܡ̣ܢ ܐܲܪܥܵܐ ܗܵܕܹܐ: ܘܲܗܦܘܿܟ ܠܐܲܪܥܵܐ ܕܬܼܵܘܠܕ݂ܵܬܼܵܟ.

Ego sum Deus Bethel, ubi unxisti lapidem et votum vovisti mihi. Nunc ergo surge et egredere de terra hac revertens in terram nativitatis tuae"”.

Ես եմ Աստուած որ երեւեցայ քեզ ի տեղւոջն Աստուծոյ``. ուր օծեր ինձ զարձանն, եւ եդիր ուխտս. եւ արդ արի ել յերկրէս յայսմանէ, եւ երթ յերկիր ծննդեան քո, եւ եղէց ընդ քեզ:

მე ვარ ღმერთი შენი, რომელი გეჩუენე შენ ადგილსა ღმრთისასა, სადა-იგი სცხე ჩემდა ძეგლსა და აღმითქუ მე აღთქუმაჲ. აწ აღდეგ და განვედ ამიერ ქუეყანით და მივედ შენ ქუეყანასა შობისა შენისასა და ვიყო მე შენ თანა. 13 13

13 I am the God of Bethel, where thou anointedst the pillar, and where thou vowedst a vow unto me: now arise, get thee out from this land, and return unto the land of thy kindred.

יד. וַתַּעַן רָחֵל וְלֵאָה וַתֹּאמַרְנָה לוֹ הַעוֹד לָנוּ חֵלֶק וְנַחֲלָה בְּבֵית אָבִינוּ:

καὶ ἀποκριθεῖσα Ραχηλ καὶ Λεια εἶπαν αὐτῷ μὴ ἔστιν ἡμῖν ἔτι μερὶς ἢ κληρονομία ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ πατρὸς ἡμῶν

14 ܘܲܥܢܲܝ ܪܵܚܹܝܠ ܘܠܲܝܵܐ ܘܐܵܡܪܵܢ ܠܹܗ: ܬܘܼܒ݂ ܠܝܲܬܿܠܲܢ ܡܢܵܬܼܵܐ ܘܝܵܪܬܿܘܼܬܼܵܐ ܒܹܝܬܼ ܐܲܒ݂ܘܼܢ.

Responderunt ei Rachel et Lia: “Numquid habemus adhuc partem et hereditatem in domo patris nostri?

Պատասխանի ետուն Ռաքէլ եւ Լիա եւ ասեն ցնա. Միթէ գո՞յ եւս մեր այսուհետեւ բաժին եւ ժառանգութիւն ի տան հօր մերոյ:

მიუგეს ლია და რაქელ და ჰრქუეს მას: ნუუკუე ამიერითგან არს ნაწილ და სამკჳდრებელ სახისა შინა მამისა შენისასა? 14 14

14 And Rachel and Leah answered and said unto him, Is there yet any portion or inheritance for us in our father's house?

טו. הֲלוֹא נָכְרִיּוֹת נֶחְשַׁבְנוּ לוֹ כִּי מְכָרָנוּ וַיֹּאכַל גַּם אָכוֹל אֶת כַּסְפֵּנוּ:

οὐχ ὡς αἱ ἀλλότριαι λελογίσμεθα αὐτῷ πέπρακεν γὰρ ἡμᾶς καὶ κατέφαγεν καταβρώσει τὸ ἀργύριον ἡμῶν

15 ܗܵܐ ܐܲܝܟ ܢܘܼܟ݂ܪܵܝܵܬܼܵܐ ܚܫܝܼܒ݂ܵܢ ܚ̄ܢܲܢ ܠܹܗ: ܡܸܛܠ ܕܙܲܒܿܢܲܢ ܘܐܵܦ ܐܸܟܲܠ ܟܸܣܦܲܢ.

Nonne quasi alienas reputavit nos et vendidit nos comeditque pretium nostrum?

Ո՞չ ապաքէն իբրեւ զօտարոտիս համարեալ եմք նմա. զի վաճառեաց զմեզ եւ եկեր ուտելով զարծաթ մեր:

ანუ არა, ვითარცა უცხონი შერაცხილ ვართ მის წინაშე, რამეთუ განმყიდნა ჩვენ და შეჭამა შეჭმით ვეცხლი ჩუენი. 15 15

15 Are we not counted of him strangers? for he hath sold us, and hath quite devoured also our money.

טז. כִּי כָל הָעֹשֶׁר אֲשֶׁר הִצִּיל אֱלֹהִים מֵאָבִינוּ לָנוּ הוּא וּלְבָנֵינוּ וְעַתָּה כֹּל אֲשֶׁר אָמַר אֱלֹהִים אֵלֶיךָ עֲשֵׂה:

πάντα τὸν πλοῦτον καὶ τὴν δόξαν ἣν ἀφείλατο ὁ θεὸς τοῦ πατρὸς ἡμῶν ἡμῖν ἔσται καὶ τοῖς τέκνοις ἡμῶν νῦν οὖν ὅσα εἴρηκέν σοι ὁ θεός ποίει

16 ܡܸܛܠ ܕܟ݂ܠܹܗ ܥܘܼܬܼܪܵܐ ܕܲܦܪܲܫ ܐܲܠܵܗܵܐ ܡ̣ܢ ܕܐܲܒ݂ܘܼܢ: ܕܝܼܠܲܢ ܗ̄ܘܼ ܘܕܲܒ݂ܢܲܝܢ: ܘܗܵܫܵܐ ܟܠ ܕܐܵܡܲܪ ܠܵܟ݂ ܡܵܪܝܵܐ ܥܒܸܕ݂.

Sed omnes opes, quas tulit Deus patri nostro, nobis abstulit ac filiis nostris; unde omnia, quae praecepit tibi Deus, fac”.

Ամենայն մեծութիւն եւ փառք`` զոր եհան Աստուած ի հօրէ մերմէ, մեզ եղիցի`` եւ որդւոց մերոց. արդ զոր ինչ ասաց քեզ Աստուած` արա:

ყოველივე სიმდიდრე და დიდებაჲ, რომელი მოუღო ღმერთმან მამისაგან ჩუენისა, ჩუენდა იყოს და შჳლთა ჩუენთა. აწ რაჲ-იგი გრქუა შენ ღმერთმან შენმან, ეგრეცა ყავ: 16 16

16 For all the riches which God hath taken from our father, that is ours, and our children's: now then, whatsoever God hath said unto thee, do.

יז. וַיָּקָם יַעֲקֹב וַיִּשָּׂא אֶת בָּנָיו וְאֶת נָשָׁיו עַל הַגְּמַלִּים:

ἀναστὰς δὲ Ιακωβ ἔλαβεν τὰς γυναῖκας αὐτοῦ καὶ τὰ παιδία αὐτοῦ ἐπὶ τὰς καμήλους

17 ܘܩܵܡ ܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܘܲܫܩܲܠ ܠܲܒ݂ܢܵܘܗܝ: ܘܲܠܢܸܫܵܘܗܝ ܥܲܠ ܓܲܡܠܹ̈ܐ.

Surrexit itaque Iacob et imposuit liberos suos ac coniuges suas super camelos.

Յարեաւ Յակոբ, առ զկանայս իւր եւ զմանկունս իւր, եւ եհան զնոսա յուղտս:

აღდგა იაკობ და წარიყვანნა ცოლნი თჳსნი და ყრმანი და აღსხნა იგინი აქლემებსა. 17 17

17 Then Jacob rose up, and set his sons and his wives upon camels;

יח. וַיִּנְהַג אֶת כָּל מִקְנֵהוּ וְאֶת כָּל רְכֻשׁוֹ אֲשֶׁר רָכָשׁ מִקְנֵה קִנְיָנוֹ אֲשֶׁר רָכַשׁ בְּפַדַּן אֲרָם לָבוֹא אֶל יִצְחָק אָבִיו אַרְצָה כְּנָעַן:

καὶ ἀπήγαγεν πάντα τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ καὶ πᾶσαν τὴν ἀποσκευὴν αὐτοῦ ἣν περιεποιήσατο ἐν τῇ Μεσοποταμίᾳ καὶ πάντα τὰ αὐτοῦ ἀπελθεῖν πρὸς Ισαακ τὸν πατέρα αὐτοῦ εἰς γῆν Χανααν

18 ܘܲܕ݂ܒܲܪ ܟܠܵܗܿ ܒܥܝܼܪܹܗ ܘܟ݂ܠܹܗܿ ܩܸܢܝܵܢܹܗ ܕܲܩܢܵܐ ܒܦܵܕܵܢ ܕܐܵܪܵܡ: ܠܡܹܐܬܼܵܐ ܠܘܵܬܼ ܐܝܼܣܚܵܩ ܐܲܒ݂ܘܼܗܝ: ܠܐܲܪܥܵܐ ܕܲܟ݂ܢܲܥܢ.

Tulitque omnes greges suos et omnem substantiam suam, quidquid in Paddanaram acquisierat, ut iret ad Isaac patrem suum in terram Chanaan.

Եւ խաղացոյց զամենայն ինչս իւր եւ զամենայն ստացուածս իւր զոր արար ի Միջագետս Ասորւոց, երթալ առ Իսահակ հայր իւր յերկիրն Քանանացւոց:

და წარიღო ყოველივე მონაგები მისი და ყოველი ჭურჭელი მისი, რომელ მოიგო შუამდინარეს და ყოველივე, რაჲცა იყო მისი. და წარმემართა მისლვად ისაკისასა, მამისა თჳსისა, ქუეყანად ქანანისა. 18 18

18 And he carried away all his cattle, and all his goods which he had gotten, the cattle of his getting, which he had gotten in Padanaram, for to go to Isaac his father in the land of Canaan.

יט. וְלָבָן הָלַךְ לִגְזֹז אֶת צֹאנוֹ וַתִּגְנֹב רָחֵל אֶת הַתְּרָפִים אֲשֶׁר לְאָבִיהָ:

Λαβαν δὲ ᾤχετο κεῖραι τὰ πρόβατα αὐτοῦ ἔκλεψεν δὲ Ραχηλ τὰ εἴδωλα τοῦ πατρὸς αὐτῆς

19 ܘܠܵܒ݂ܵܢ ܐܸܙܲܠ ܠܡܸܓܲܙ ܥܵܢܹܗ: ܘܓܸܢܒܲܬܼ ܪܵܚܹܝܠ ܨܲܠܡܹ̈ܐ ܕܐܲܒ݂ܘܼܗܿ.

Eo tempore Laban ierat ad tondendas oves, et Rachel furata est theraphim patris sui.

Եւ Լաբան երթեալ էր ի կտուրս խաշանց իւրոց. եւ գողացաւ Ռաքէլ զկուռս հօր իւրոյ:

ხოლო ლაბან მივიდოდა რისვად ცხოვართა თჳსთა. და მოიპარნა რაქელ კერპნი მამისა თჳსისანი. 19 19

19 And Laban went to shear his sheep: and Rachel had stolen the images that were her father's.

כ. וַיִּגְנֹב יַעֲקֹב אֶת לֵב לָבָן הָאֲרַמִּי עַל בְּלִי הִגִּיד לוֹ כִּי בֹרֵחַ הוּא:

ἔκρυψεν δὲ Ιακωβ Λαβαν τὸν Σύρον τοῦ μὴ ἀναγγεῖλαι αὐτῷ ὅτι ἀποδιδράσκει

20 ܘܲܓܼܢܲܒ݂ ܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܠܸܒܹܿܗ ܕܠܵܒ݂ܵܢ ܐܵܪܵܡܵܝܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܠܵܐ ܚܵܘܝܹܗ ܕܐܵܙܹܠ.

Iacob autem decepit cor Laban, non indicans ei quod fugeret.

Եւ գողացաւ Յակոբ զսիրտ Լաբանու աներոյ իւրոյ`` չպատմել նմա թէ գնայցէ:

და დაუმალა იაკობ ლაბანს ასურსა და არა უთხრა, რამეთუ წარივლტის. 20 20

20 And Jacob stole away unawares to Laban the Syrian, in that he told him not that he fled.

כא. וַיִּבְרַח הוּא וְכָל אֲשֶׁר לוֹ וַיָּקָם וַיַּעֲבֹר אֶת הַנָּהָר וַיָּשֶׂם אֶת פָּנָיו הַר הַגִּלְעָד:

καὶ ἀπέδρα αὐτὸς καὶ πάντα τὰ αὐτοῦ καὶ διέβη τὸν ποταμὸν καὶ ὥρμησεν εἰς τὸ ὄρος Γαλααδ

21 ܘܲܥܪܲܩ ܗܘܼ ܘܟ݂ܠ ܕܐܝܼܬܼ ܠܹܗ: ܘܩܵܡ ܘܲܥܒܲܪ ܢܲܗܪܵܐ: ܘܣܵܡ ܐܲܦܵܘܗܝ ܠܛܘܼܪ ܓܸܠܥܵܕ݂.

Cumque fugisset cum omnibus, quae possidebat, et, amne transmisso, pergeret contra montem Galaad,

Եւ գնաց ինքն եւ ամենայն որ ինչ իւր էր, եւ յարուցեալ անց ընդ Գետ եւ դիմեաց ի լեառն Գաղաադու:

და წარივლტოდა იგი და ყოველივე მისი. და წიაღჴდა მდინარესა და მიმართა მთასა მას გალადისასა. 21 21

21 So he fled with all that he had; and he rose up, and passed over the river, and set his face toward the mount Gilead.

כב. וַיֻּגַּד לְלָבָן בַּיּוֹם הַשְּׁלִישִׁי כִּי בָרַח יַעֲקֹב:

ἀνηγγέλη δὲ Λαβαν τῷ Σύρῳ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ὅτι ἀπέδρα Ιακωβ

22 ܘܐܸܬܼܐܡܲܪ ܠܠܵܒ݂ܵܢ ܒܝܵܘܡܵܐ ܕܲܬܼܠܵܬܼܵܐ: ܕܲܥܪܲܩ ܠܹܗ ܝܲܥܩܘܿܒ݂.

nuntiatum est Laban die tertio quod fugisset Iacob.

Ազդ եղեւ Լաբանու Ասորւոյ յաւուրն երրորդի, եթէ գնաց Յակոբ:

უთხრეს ლაბანს ასურსა დღესა მესამესა. ვითარმედ წიაღჴდა იაკობ. 22 22

22 And it was told Laban on the third day that Jacob was fled.

כג. וַיִּקַּח אֶת אֶחָיו עִמּוֹ וַיִּרְדֹּף אַחֲרָיו דֶּרֶךְ שִׁבְעַת יָמִים וַיַּדְבֵּק אֹתוֹ בְּהַר הַגִּלְעָד:

καὶ παραλαβὼν πάντας τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ μεθ᾽ ἑαυτοῦ ἐδίωξεν ὀπίσω αὐτοῦ ὁδὸν ἡμερῶν ἑπτὰ καὶ κατέλαβεν αὐτὸν ἐν τῷ ὄρει τῷ Γαλααδ

23 ܘܲܕ݂ܒܲܪ ܠܐܲܚܵܘܗܝ ܥܲܡܹܗ: ܘܲܪܕܲܦ ܒܵܬܼܪܹܗ ܡܲܪܕܸܐ ܫܲܒ݂ܥܵܐ ܝܵܘܡܝܼܢ: ܘܐܲܕ݂ܪܟܹܗ ܒܛܘܼܪܵܐ ܕܓܸܠܥܵܕ݂.

Qui, assumptis fratribus suis, persecutus est eum diebus septem et comprehendit eum in monte Galaad.

Եւ առեալ զեղբարս իւր ընդ իւր, պնդեցաւ զկնի նորա ճանապարհ զեւթն աւուր, եւ եհաս նմա ի լերինն Գաղաադու:

და წარიყუანნა მის თანა ყოველნი ძენი მისნი, ლაბან დევნა-უყო იაკობს გზასა შჳდისა დღისასა და ეწია მას მთასა გალადისასა. 23 23

23 And he took his brethren with him, and pursued after him seven days' journey; and they overtook him in the mount Gilead.

כד. וַיָּבֹא אֱלֹהִים אֶל לָבָן הָאֲרַמִּי בַּחֲלֹם הַלָּיְלָה וַיֹּאמֶר לוֹ הִשָּׁמֶר לְךָ פֶּן תְּדַבֵּר עִם יַעֲקֹב מִטּוֹב עַד רָע:

ἦλθεν δὲ ὁ θεὸς πρὸς Λαβαν τὸν Σύρον καθ᾽ ὕπνον τὴν νύκτα καὶ εἶπεν αὐτῷ φύλαξαι σεαυτόν μήποτε λαλήσῃς μετὰ Ιακωβ πονηρά

24 ܘܐܸܬܼܵܐ ܐܲܠܵܗܵܐ ܥܲܠ ܠܵܒ݂ܵܢ ܐܵܪܵܡܵܝܵܐ ܒܚܸܠܡܵܐ ܕܠܸܠܝܵܐ: ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܹܗ: ܐܸܙܕܲܗܲܪ ܠܵܟ݂ ܕܲܠܡܵܐ ܬܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܡ̣ܢ ܛܵܒ݂ܬܼܵܐ ܘܲܥܕܲܡܵܐ ܠܒ݂ܝܼܫܬܵܐ.

Venit autem Deus ad Laban Aramaeum per somnium noctis dixitque ei: "Cave, ne quidquam loquaris contra Iacob!".

Եւ եկն Աստուած առ Լաբան Ասորի ի տեսլեան գիշերոյ եւ ասէ ցնա. Զգոյշ լեր անձին քում, գուցէ խօսիցիս ընդ Յակոբայ անզգամութեամբ:

ხოლო მოვიდა ღმერთი ლაბანისა ჩუენებად ღამე და ჰრქუა მას: ეკრძალე, ნუუკუე ეტყოდე იაკობს ფიცხელად და ეწია ლაბან იაკობს. 24 24

24 And God came to Laban the Syrian in a dream by night, and said unto him, Take heed that thou speak not to Jacob either good or bad.

כה. וַיַּשֵּׂג לָבָן אֶת יַעֲקֹב וְיַעֲקֹב תָּקַע אֶת אָהֳלוֹ בָּהָר וְלָבָן תָּקַע אֶת אֶחָיו בְּהַר הַגִּלְעָד:

καὶ κατέλαβεν Λαβαν τὸν Ιακωβ Ιακωβ δὲ ἔπηξεν τὴν σκηνὴν αὐτοῦ ἐν τῷ ὄρει Λαβαν δὲ ἔστησεν τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ ἐν τῷ ὄρει Γαλααδ

25 ܘܐܲܕ݂ܪܸܟ ܠܵܒ݂ܵܢ ܠܝܵܥܩܘܿܒ݂: ܘܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܢܩܲܫ ܡܲܫܟܿܢܹܗ ܒܛܘܼܪܵܐ: ܘܠܵܒ݂ܵܢ ܐܲܫܪܝܼ ܐܲܚܵܘܗܝ ܒܛܘܼܪܵܐ ܕܓܸܠܥܵܕ݂.

Iamque Iacob extenderat in monte tabernaculum, cum Laban, consecutus eum cum fratribus suis, in eodem monte Galaad fixit tentorium.

Եւ եհաս Լաբան Յակոբայ. եւ Յակոբ եհար զխորան իւր ի լերինն. եւ Լաբան կացոյց զեղբարս իւր ի լերինն Գաղաադու:

ხოლო იაკობს აღედგა კარავი მთასა მას ზედა, და ლაბან დაადგინა ძმანი თჳსნი მთასა მას ზედა გალაადისა. 25 25

25 Then Laban overtook Jacob. Now Jacob had pitched his tent in the mount: and Laban with his brethren pitched in the mount of Gilead.

כו. וַיֹּאמֶר לָבָן לְיַעֲקֹב מֶה עָשִׂיתָ וַתִּגְנֹב אֶת לְבָבִי וַתְּנַהֵג אֶת בְּנֹתַי כִּשְׁבֻיוֹת חָרֶב:

εἶπεν δὲ Λαβαν τῷ Ιακωβ τί ἐποίησας ἵνα τί κρυφῇ ἀπέδρας καὶ ἐκλοποφόρησάς με καὶ ἀπήγαγες τὰς θυγατέρας μου ὡς αἰχμαλώτιδας μαχαίρᾳ

26 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܵܒ݂ܵܢ ܠܝܲܥܩܘܿܒ݂: ܡܵܢܵܐ ܥܸܒ݂ܕܹܿܬܼ ܠܵܟ݂ ܕܲܓܼܢܲܒ݂ܬܿ ܠܲܒ݂ܢܲܝ: ܘܲܕ݂ܒܲܪܬܿ ܠܲܒ݂ܢܵܬܼܝ ܐܲܝܟ ܫܒ݂ܝܼܬܼܵܐ ܕܚܲܪܒܵܐ.

Et dixit ad Iacob: “Quare ita egisti et decepisti cor meum, abigens filias meas quasi captivas gladio?

Եւ ասէ Լաբան ցՅակոբ. Ընդէ՞ր արարեր զայդ, ընդէ՞ր գաղտագնաց եղեր յինէն, եւ գողացար զիս``, եւ վարեցեր զդստերս իմ իբրեւ զգերեալս սրոյ:

და ჰრქუა ლაბან იაკობს: რაჲ ესე მიყავ? რაჲსა იდუმალ წარმოივლტოდე? დამპარენ-ცა და წარმოიყუანენ ასულნი ჩემნი, ვითარცა ტყუენი მახჳლითა. 26 26

26 And Laban said to Jacob, What hast thou done, that thou hast stolen away unawares to me, and carried away my daughters, as captives taken with the sword?

כז. לָמָּה נַחְבֵּאתָ לִבְרֹחַ וַתִּגְנֹב אֹתִי וְלֹא הִגַּדְתָּ לִּי וָאֲשַׁלֵּחֲךָ בְּשִׂמְחָה וּבְשִׁרִים בְּתֹף וּבְכִנּוֹר:

καὶ εἰ ἀνήγγειλάς μοι ἐξαπέστειλα ἄν σε μετ᾽ εὐφροσύνης καὶ μετὰ μουσικῶν τυμπάνων καὶ κιθάρας

27 ܠܡܵܢܵܐ ܐܸܬܿܛܲܫܝܼܬܿ ܠܡܸܥܪܲܩ: ܘܐܸܬܼܓܿܢܸܒ݂ܬܿ ܡܹܢܝ ܘܠܵܐ ܚܵܘܝܼܬܵܢܝ: ܫܲܕܲܪܬܵܟ݂ ܕܹܝܢ ܒܚܲܕ݂ܘܼܬܼܵܐ: ܘܒܲܙܡܵܪܵܐ: ܘܲܒ݂ܟܸܢܵܪܹ̈ܐ: ܘܒܲܦܠܲܓܹ̈ܐ.

Cur clam fugisti et decepisti me, non indicans mihi, ut prosequerer te cum gaudio et canticis et tympanis et citharis?

Եւ եթէ ազդ արարեալ էր ինձ,`` առաքէի զքեզ ուրախութեամբ եւ արուեստականօք թմբկաց եւ քնարաց:

და თუმცა მითხრა მე, წარმო-მცა-გგზავნე შენ სახიობითა, ბობღნითა და ქნარითა. 27 27

27 Wherefore didst thou flee away secretly, and steal away from me; and didst not tell me, that I might have sent thee away with mirth, and with songs, with tabret, and with harp?

כח. וְלֹא נְטַשְׁתַּנִי לְנַשֵּׁק לְבָנַי וְלִבְנֹתָי עַתָּה הִסְכַּלְתָּ עֲשׂוֹ:

οὐκ ἠξιώθην καταφιλῆσαι τὰ παιδία μου καὶ τὰς θυγατέρας μου νῦν δὲ ἀφρόνως ἔπραξας

28 ܘܠܵܐ ܫܒܲܩܬܵܢܝ ܠܲܡܢܲܫܵܩܘܼ ܠܲܒ݂ܢܲܝ ܘܠܲܒ݂ܢܵܬܼܝ: ܗܵܫܵܐ ܐܲܣܟܸܿܠܬܿ ܒܡܸܕܸܡ ܕܲܥܒܲܕܿܬܿ.

Non es passus, ut oscularer filios meos ac filias; stulte operatus es. Et nunc

Եւ չէի՞ արդեւք արժանի`` համբուրել զորդեակս իմ եւ զդստերս իմ. եւ արդ անմտութեամբ արարեր:

არა ვღირდია ამბორის-ყოფად ყრმათა ჩემთა და ასულთა ჩემთა? ხოლო აწ უგუნურად ჰყავ. 28 28

28 And hast not suffered me to kiss my sons and my daughters? thou hast now done foolishly in so doing.

כט. יֶשׁ לְאֵל יָדִי לַעֲשׂוֹת עִמָּכֶם רָע וֵאלֹהֵי אֲבִיכֶם אֶמֶשׁ אָמַר אֵלַי לֵאמֹר הִשָּׁמֶר לְךָ מִדַּבֵּר עִם יַעֲקֹב מִטּוֹב עַד רָע:

καὶ νῦν ἰσχύει ἡ χείρ μου κακοποιῆσαί σε ὁ δὲ θεὸς τοῦ πατρός σου ἐχθὲς εἶπεν πρός με λέγων φύλαξαι σεαυτόν μήποτε λαλήσῃς μετὰ Ιακωβ πονηρά

29 ܡܵܛܹܐ ܗ̄ܘܵܐ ܒܐܝܼܕܲܝ ܕܐܸܥܒܸܿܕ ܠܟ݂ܘܿܢ ܒܝܼܫܬܵܐ: ܘܐܲܠܵܗܵܐ ܕܐܲܒ݂ܘܼܟ݂ܘܿܢ ܒܪܲܡܫܵܐ ܐܸܡܲܪ ܠܝܼ: ܐܸܙܕܲܗܲܪ ܠܵܟ݂ ܕܲܠܡܵܐ ܬܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܡ̣ܢ ܛܵܒ݂ܬܼܵܐ ܘܲܥܕܲܡܵܐ ܠܒ݂ܝܼܫܬܵܐ.

valet quidem manus mea reddere tibi malum, sed Deus patris vestri heri dixit mihi: “Cave, ne loquaris contra Iacob quidquam!”.

Եւ այժմ ձեռնհաս էի առնել քեզ չար, բայց Աստուած հօր քո երէկ ասաց ցիս, ասէ. Զգոյշ լեր գուցէ խօսիցիս ընդ Յակոբայ անզգամութեամբ:

და აწცა შემძლებელ არს ჴელი ჩემი ბოროტის-ყოფად შენდა. არამედ ღმერთმან მამისა შენისამან მრქუა მე გუშინ: ეკრძალე თავსა შენსა, ნუუკუე ეტყოდი იაკობს ბოროტსა. 29 29

29 It is in the power of my hand to do you hurt: but the God of your father spake unto me yesternight, saying, Take thou heed that thou speak not to Jacob either good or bad.

ל. וְעַתָּה הָלֹךְ הָלַכְתָּ כִּי נִכְסֹף נִכְסַפְתָּה לְבֵית אָבִיךָ לָמָּה גָנַבְתָּ אֶת אֱלֹהָי:

νῦν οὖν πεπόρευσαι ἐπιθυμίᾳ γὰρ ἐπεθύμησας ἀπελθεῖν εἰς τὸν οἶκον τοῦ πατρός σου ἵνα τί ἔκλεψας τοὺς θεούς μου

30 ܘܗܵܫܵܐ ܡܹܐܙܲܠ ܐܵܙܹܠ ܐܲܢ̄ܬܿ: ܡܸܛܠ ܕܡܸܬܼܪܲܓܼܪܵܓܼܘܼ ܐܸܬܼܪܲܓܼܪܲܓܼܬܿ ܠܒܹܝܬܼ ܐܲܒ݂ܘܼܟ: ܠܡܵܢܵܐ ܓܢܲܒ݂ܬ ܐܲܠܵܗܲܝ̈.

Esto, profectus es, quia desiderio tibi erat domus patris tui; cur furatus es deos meos?”.

Եւ արդ գնացեալ երթաս, զի ցանկանալով ցանկացեալ ես երթալ ի տուն հօր քո. եւ ընդէ՞ր գողացար զաստուածսն իմ:

და აწ წარმოსრულ ხარ, გულის თქუმით გულმან გითქუა წარსლვად სახედ მამისა შენისა. გარნა რაჲსათჳს წარმოიპარენ ღმერთნი ჩემნი? 30 30

30 And now, though thou wouldest needs be gone, because thou sore longedst after thy father's house, yet wherefore hast thou stolen my gods?

לא. וַיַּעַן יַעֲקֹב וַיֹּאמֶר לְלָבָן כִּי יָרֵאתִי כִּי אָמַרְתִּי פֶּן תִּגְזֹל אֶת בְּנוֹתֶיךָ מֵעִמִּי:

ἀποκριθεὶς δὲ Ιακωβ εἶπεν τῷ Λαβαν εἶπα γάρ μήποτε ἀφέλῃς τὰς θυγατέρας σου ἀπ᾽ ἐμοῦ καὶ πάντα τὰ ἐμά

31 ܘܲܥܢܵܐ ܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܠܵܒ݂ܵܢ: ܡܸܛܠ ܕܕܸܚܠܹܬܼ ܘܐܸܡܲܪ݂ܬܿ ܕܕܲܠܡܵܐ ܬܸܕܸܒܲܪ ܒܢܵܬܼܵܟ݂ ܡܹܢܝ.

Respondit Iacob: “Quia timui. Dixi enim, ne forte violenter auferres filias tuas a me.

Պատասխանի ետ Յակոբ եւ ասէ ցԼաբան. Քանզի երկեայ. ասացի թէ գուցէ հանիցես զդստերս քո յինէն, եւ զամենայն ինչ զիմ:

მიუგო იაკობ და ჰრქუა ლაბანს: რამეთუ შემეშინა და ვთქუ: ნუუკუე მიმიხუნე ასულნი შენნი და ყოველივე ჩემი. 31 31

31 And Jacob answered and said to Laban, Because I was afraid: for I said, Peradventure thou wouldest take by force thy daughters from me.

לב. עִם אֲשֶׁר תִּמְצָא אֶת אֱלֹהֶיךָ לֹא יִחְיֶה נֶגֶד אַחֵינוּ הַכֶּר לְךָ מָה עִמָּדִי וְקַח לָךְ וְלֹא יָדַע יַעֲקֹב כִּי רָחֵל גְּנָבָתַם:

ἐπίγνωθι τί ἐστιν τῶν σῶν παρ᾽ ἐμοί καὶ λαβέ καὶ οὐκ ἐπέγνω παρ᾽ αὐτῷ οὐθέν καὶ εἶπεν αὐτῷ Ιακωβ παρ᾽ ᾧ ἐὰν εὕρῃς τοὺς θεούς σου οὐ ζήσεται ἐναντίον τῶν ἀδελφῶν ἡμῶν οὐκ ᾔδει δὲ Ιακωβ ὅτι Ραχηλ ἡ γυνὴ αὐτοῦ ἔκλεψεν αὐτούς

32 ܠܘܵܬܼ ܡܿܢ ܕܢܸܫܬܲܟ݂ܚܘܼܢ ܐܲܠܵܗܲܝܟ ܠܵܐ ܢܸܚܸܐ: ܩܕ݂ܵܡ ܐܲܚܲܝܢ ܐܸܫܬܵܘܕܲܥ ܕܝܼܠܵܟ: ܡܵܢܵܐ ܐܝܼܬܼ ܠܘܵܬܼܝ ܘܣܲܒ݂ ܠܵܟ: ܘܠܵܐ ܝܼܕܲܥ ܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܕܪܵܚܹܝܠ ܓܸܢܒܲܬ̤ ܐܸܢܹܝܢ.

Apud quemcumque inveneris deos tuos, non vivat! Coram fratribus nostris scrutare, quidquid tuorum apud me inveneris, et aufer”. Ignorabat enim Iacob quod Rachel furata esset theraphim.

Եւ ասէ Յակոբ.`` Առ որում գտցես զաստուածսն քո, մի՛ կեցցէ առաջի`` եղբարցս մերոց. եւ արդ ծանիր ինչ ի քոց ընչից առ իս, եւ առցես: Եւ ոչ ծանեաւ առ նմա եւ ոչ ինչ. եւ ոչ`` գիտէր Յակոբ թէ Ռաքելայ կնոջ իւրոյ`` գողացեալ էր զնոսա:

მიუგო იაკობ და ჰრქუა: რომლისა თანა ჰპოვნე ღმერთნი შენნი, არა ცხონდეს წინაშე ძმათა ჩემთა აწ უკუე იცან ყოველი, რაჲ არს შენი ჩემ თანა, და მიიღე. და ვერარაჲ იცნა მის თანა არცა ერთი რაჲ. არა იცოდა იაკობ, რამეთუ რაქელ, ცოლმან მისმან, წარმოიპარნა იგინი. 32 32

32 With whomsoever thou findest thy gods, let him not live: before our brethren discern thou what is thine with me, and take it to thee. For Jacob knew not that Rachel had stolen them.

לג. וַיָּבֹא לָבָן בְּאֹהֶל יַעֲקֹב וּבְאֹהֶל לֵאָה וּבְאֹהֶל שְׁתֵּי הָאֲמָהֹת וְלֹא מָצָא וַיֵּצֵא מֵאֹהֶל לֵאָה וַיָּבֹא בְּאֹהֶל רָחֵל:

εἰσελθὼν δὲ Λαβαν ἠρεύνησεν εἰς τὸν οἶκον Λειας καὶ οὐχ εὗρεν καὶ ἐξελθὼν ἐκ τοῦ οἴκου Λειας ἠρεύνησεν τὸν οἶκον Ιακωβ καὶ ἐν τῷ οἴκῳ τῶν δύο παιδισκῶν καὶ οὐχ εὗρεν εἰσῆλθεν δὲ καὶ εἰς τὸν οἶκον Ραχηλ

33 ܘܥܲܠ ܠܵܒ݂ܵܢ ܠܡܲܫܟܿܢܵܐ ܕܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܘܲܠܡܲܫܟܿܢܵܐ ܕܠܲܝܵܐ ܘܲܠܡܲܫܟܿܢܵܐ ܕܬܲܪܬܹܿܝܢ ܐܲܡܗܵܬܼܵܐ: ܘܠܵܐ ܐܸܫܟܲܚ: ܘܲܢܦܲܩ ܡ̣ܢ ܡܲܫܟܿܢܵܐ ܕܠܲܝܵܐ ܘܥܲܠ ܠܡܲܫܟܿܢܵܐ ܕܪܵܚܹܝܠ.

Ingressus itaque Laban tabernacula Iacob et Liae et utriusque famulae, non invenit. Egressus de tentorio Liae, intravit tentorium Rachelis.

Եւ մտեալ Լաբան յուզէր ի տան Յակոբայ, եւ ի տան Լիայ, եւ ի տան երկոցուն հարճիցն, եւ ոչ գտանէր. եւ ելեալ ի տանէ անտի Լիայ` եմուտ ի տուն Ռաքելի:

შევიდა ლაბან და აღიხილა სახლი ლიასი და არა პოვა, გამოვიდა სახლისაგან ლიაჲსა და აღიხილა სახლი იაკობისი და არა პოვა, და სახლები ორთავე მჴევალთა და არა პოვა. და შევიდა სახლსა რაქელისსა. 33 33

33 And Laban went into Jacob's tent, and into Leah's tent, and into the two maidservants' tents; but he found them not. Then went he out of Leah's tent, and entered into Rachel's tent.

לד. וְרָחֵל לָקְחָה אֶת הַתְּרָפִים וַתְּשִׂמֵם בְּכַר הַגָּמָל וַתֵּשֶׁב עֲלֵיהֶם וַיְמַשֵּׁשׁ לָבָן אֶת כָּל הָאֹהֶל וְלֹא מָצָא:

Ραχηλ δὲ ἔλαβεν τὰ εἴδωλα καὶ ἐνέβαλεν αὐτὰ εἰς τὰ σάγματα τῆς καμήλου καὶ ἐπεκάθισεν αὐτοῖς

34 ܘܪܵܚܹܝܠ ܢܸܣܒܲܬܼ ܨܲܠܡܹ̈ܐ: ܘܣܵܡܲܬܼ ܐܸܢܘܿܢ ܒܲܥܒ݂ܝܼܛܵܐ ܕܓܲܡܠܵܐ: ܘܝܸܬܼܒܲܬܼ ܥܠܲܝܗܘܿܢ: ܘܡܵܫ ܠܵܒ݂ܵܢ ܟܠܹܗ ܡܲܫܟܿܢܵܐ ܘܠܵܐ ܐܸܫܟܲܚ.

Illa autem absconderat theraphim in stramento cameli et sedit desuper. Scrutantique omne tentorium et nihil invenienti

Իսկ Ռաքելի առեալ զկուռսն եդ ընդ ուղտու պատատաւ, եւ նստաւ ի վերայ նոցա. եւ յուզեաց Լաբան զամենայն տաղաւարն եւ ոչ եգիտ:

ხოლო რაქელ მოიხუნა კერპნი იგი და ქუე შესხნა იგინი პალანთა აქლემისათა და დაჯდა მათ ზედა. 34 34

34 Now Rachel had taken the images, and put them in the camel's furniture, and sat upon them. And Laban searched all the tent, but found them not.

לה. וַתֹּאמֶר אֶל אָבִיהָ אַל יִחַר בְּעֵינֵי אֲדֹנִי כִּי לוֹא אוּכַל לָקוּם מִפָּנֶיךָ כִּי דֶרֶךְ נָשִׁים לִי וַיְחַפֵּשׂ וְלֹא מָצָא אֶת הַתְּרָפִים:

καὶ εἶπεν τῷ πατρὶ αὐτῆς μὴ βαρέως φέρε κύριε οὐ δύναμαι ἀναστῆναι ἐνώπιόν σου ὅτι τὸ κατ᾽ ἐθισμὸν τῶν γυναικῶν μοί ἐστιν ἠρεύνησεν δὲ Λαβαν ἐν ὅλῳ τῷ οἴκῳ καὶ οὐχ εὗρεν τὰ εἴδωλα

35 ܘܐܸܡܪܲܬܼ ܪܵܚܹܝܠ ܠܐܲܒ݂ܘܼܗܝ: ܠܵܐ ܢܸܬܼܒܿܐܸܫ ܒܥܲܝܢܲܝ ܡܵܪܝ ܡܸܛܠ ܕܠܵܐ ܡܸܫܟܿܚܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܠܲܡܩܵܡ ܡ̣ܢ ܩܕ݂ܵܡܲܝܟ: ܡܸܛܠ ܕܐܘܼܪܚܵܐ ܠܝܼ ܕܢܸܫܹ̈ܐ: ܘܲܒ݂ܨܵܐ ܘܠܵܐ ܐܸܫܟܲܚ ܨܲܠܡܹ̈ܐ.

ait: “Ne irascatur dominus meus, quod coram te assurgere nequeo, quia iuxta consuetudinem feminarum nunc accidit mihi”. Quaesivit ergo et non invenit theraphim.

Եւ նա ասէ ցհայր իւր. Մի՛ ինչ ծանր թուեսցի քեզ, տէր. ոչ կարեմ յոտն յառնել առաջի քո, քանզի ի կանանց օրէնս եմ: Եւ յուզեաց Լաբան զամենայն զտունն`` եւ ոչ եգիտ զկուռսն:

და ჰრქუა მამასა თჳსსა: ნუ მძიმე-გიჩნ, უფალო, ვერ ძალ-მიც აღდგომად შენ წინაშე, რამეთუ ჩუეულებათა დედათასა ვარ მე. აღიხილა ლაბან ყოველივე სახლნი და არა პოვა კერპნი იგი. 35 35

35 And she said to her father, Let it not displease my lord that I cannot rise up before thee; for the custom of women is upon me. And he searched but found not the images.

לו. וַיִּחַר לְיַעֲקֹב וַיָּרֶב בְּלָבָן וַיַּעַן יַעֲקֹב וַיֹּאמֶר לְלָבָן מַה פִּשְׁעִי מַה חַטָּאתִי כִּי דָלַקְתָּ אַחֲרָי:

ὠργίσθη δὲ Ιακωβ καὶ ἐμαχέσατο τῷ Λαβαν ἀποκριθεὶς δὲ Ιακωβ εἶπεν τῷ Λαβαν τί τὸ ἀδίκημά μου καὶ τί τὸ ἁμάρτημά μου ὅτι κατεδίωξας ὀπίσω μου

36 ܘܐܸܬܼܒܿܐܸܫ ܠܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܘܲܢܨܵܐ ܥܲܡ ܠܵܒ݂ܵܢ: ܘܲܥܢܵܐ ܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܠܵܒ݂ܵܢ: ܡܵܢܵܐ ܗ̄ܝܼ ܣܲܟ݂ܠܘܼܬܼܝ ܘܡܵܢܵܘ ܣܘܼܪܚܵܢܝ ܕܲܪܕܲܦܬܿ ܒܵܬܲܪܝ.

Tumensque Iacob cum iurgio ait: “Quam ob culpam meam et ob quod peccatum meum sic persecutus es me,

Բարկացաւ Յակոբ եւ կագէր ընդ Լաբանու. պատասխանի ետ Յակոբ եւ ասէ ցԼաբան. Զի՞նչ վնաս է իմ, կամ զի՞նչ յանցանք են իմ, զի պնդեցար զհետ իմ:

განრისხნა იაკობ და ჰლალვიდა ლაბანს. და ჰრქუა: რაჲ არს ბრალი ჩემი და შეცოდებაჲ ჩემი. რამეთუ მდევნი? 36 36

36 And Jacob was wroth, and chode with Laban: and Jacob answered and said to Laban, What is my trespass? what is my sin, that thou hast so hotly pursued after me?

לז. כִּי מִשַּׁשְׁתָּ אֶת כָּל כֵּלַי מַה מָּצָאתָ מִכֹּל כְּלֵי בֵיתֶךָ שִׂים כֹּה נֶגֶד אַחַי וְאַחֶיךָ וְיוֹכִיחוּ בֵּין שְׁנֵינוּ:

καὶ ὅτι ἠρεύνησας πάντα τὰ σκεύη μου τί εὗρες ἀπὸ πάντων τῶν σκευῶν τοῦ οἴκου σου θὲς ὧδε ἐναντίον τῶν ἀδελφῶν μου καὶ τῶν ἀδελφῶν σου καὶ ἐλεγξάτωσαν ἀνὰ μέσον τῶν δύο ἡμῶν

37 ܗܵܐ ܡܵܫܬܿ ܟܠܗܘܿܢ ܡܵܢܲܝ: ܡܵܢܵܐ ܐܸܫܟܲܚܬܿ ܡ̣ܢ ܟܠܗܘܿܢ ܡܵܐܢܲܝ ܒܲܝܬܵܟ: ܣܝܼܡ ܗܵܪܟܵܐ ܩܕ݂ܵܡ ܐܲܚܲܝ ܘܐܲܚܲܝܟ: ܘܢܲܟܿܣܘܼܢ ܒܹܝܬܼ ܬܪܲܝܢ.

quia scrutatus es omnem supellectilem meam? Quid invenisti de cuncta substantia domus tuae? Pone hic coram fratribus meis et fratribus tuis, et iudicent inter me et te.

Եւ յուզեցեր զամենայն զինչս իմ, զի՞նչ գտեր յամենայն ընչից քոց ի տան իմում``, դիր առաջի եղբարցս իմոց եւ եղբարց քոց, եւ յանդիմանեսցեն ի մէջ մեր երկոցունց:

და აღიხილე ყოველი ჭურჭელი სახლისა ჩემისა? რაჲ ჰპოვე ყოვლისაგან ჭურჭლისა სახლსა შენისასა? დადევ აქა წინაშე ყოველთა ძმათა შენთა და ჩემთა და გუამხილონ საშუალ ორთავე. 37 37

37 Whereas thou hast searched all my stuff, what hast thou found of all thy household stuff? set it here before my brethren and thy brethren, that they may judge betwixt us both.

לח. זֶה עֶשְׂרִים שָׁנָה אָנֹכִי עִמָּךְ רְחֵלֶיךָ וְעִזֶּיךָ לֹא שִׁכֵּלוּ וְאֵילֵי צֹאנְךָ לֹא אָכָלְתִּי:

ταῦτά μοι εἴκοσι ἔτη ἐγώ εἰμι μετὰ σοῦ τὰ πρόβατά σου καὶ αἱ αἶγές σου οὐκ ἠτεκνώθησαν κριοὺς τῶν προβάτων σου οὐ κατέφαγον

38 ܗܵܐ ܥܸܣܪܝܼܢ ܫܢ̈ܝܼܢ ܥܲܡܵܟ݂ ܐ̄ܢܵܐ: ܢܩܵܘܵܬܼܵܟ݂ ܘܥܸܙܲܝܟ ܠܵܐ ܓܲܝܸܙ: ܘܕܸܟ݂ܪܹ̈ܐ ܕܥܵܢܵܟ݂ ܠܵܐ ܐܸܟ݂ܠܹܬܼ.

Ecce, viginti annis fui tecum. Oves tuae et caprae non abortiverunt, arietes gregis tui non comedi;

Այս քսան ամ է զի էի ընդ քեզ. ոչխարք քո եւ այծիք ոչ ստերջացան, եւ զխոյս մաքեաց քոց ոչ կերայ:

ესე ოცი წელ არს, ვინათგან ვარ მე შენ თანა. ცხოვარნი შენნი და თხანი შენნი არა უშვილო იქმნნეს, ვერძნი ცხოვართა შენთანი არა შევჭამენ. 38 38

38 This twenty years have I been with thee; thy ewes and thy she goats have not cast their young, and the rams of thy flock have I not eaten.

לט. טְרֵפָה לֹא הֵבֵאתִי אֵלֶיךָ אָנֹכִי אֲחַטֶּנָּה מִיָּדִי תְּבַקְשֶׁנָּה גְּנֻבְתִי יוֹם וּגְנֻבְתִי לָיְלָה:

θηριάλωτον οὐκ ἀνενήνοχά σοι ἐγὼ ἀπετίννυον παρ᾽ ἐμαυτοῦ κλέμματα ἡμέρας καὶ κλέμματα νυκτός

39 ܘܕܲܬܼܒ݂ܝܼܪܵܐ ܠܵܐ ܐܲܝܬܿܝܼܬܼ ܠܵܟ: ܐܸܢܵܐ ܡܢܲܛܲܪ ܗ̄ܘܹܝܬܼ ܠܵܗܿ ܕܡ̣ܢ ܐܝܼܕܲܝ ܬܵܒܲܥ ܗ̄ܘܲܝܬܿ ܠܵܗ: ܕܡܸܬܼܓܿܢܸܒ݂ ܒܐܝܼܡܵܡܵܐ ܘܲܕ݂ܡܸܬܼܓܿܢܸܒ݂ ܒܠܸܠܝܵܐ.

nec dilaceratum a bestia ostendi tibi: ego damnum omne reddebam; quidquid die noctuque furto perierat, a me exigebas.

Զգազանաբեկն ոչ բերի առ քեզ, այլ ես յանձնէ տուժէի. զգողունի տուընջեան եւ զգողունի գիշերոյ:

ნამჴეცავი არა სადა მოგართვი შენ; მე ვზღევდ თავით ჩემით ნაპარევსა დღისასა და ნაპარევსა ღამისასა; ვიქმენ ისართა თანა. 39 39

39 That which was torn of beasts I brought not unto thee; I bare the loss of it; of my hand didst thou require it, whether stolen by day, or stolen by night.

מ. הָיִיתִי בַיּוֹם אֲכָלַנִי חֹרֶב וְקֶרַח בַּלָּיְלָה וַתִּדַּד שְׁנָתִי מֵעֵינָי:

ἐγινόμην τῆς ἡμέρας συγκαιόμενος τῷ καύματι καὶ παγετῷ τῆς νυκτός καὶ ἀφίστατο ὁ ὕπνος ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν μου

40 ܗܘܹܝܬܼ ܒܐܝܼܡܵܡܵܐ ܐܲܟ݂ܠܲܢܝ ܫܵܘܒܵܐ: ܘܲܓܼܠܝܼܕ݂ܵܐ ܒܠܸܠܝܵܐ: ܦܸܪܕܲܬܼ ܫܸܢܲܬܼܝ ܡ̣ܢ ܥܲܝܢܲܝ.

Die aestu consumebar et nocte gelu, fugiebatque somnus ab oculis meis.

Զցերեկ այրեալ լինէի ի տօթոյ, եւ զցայգ ի ցրտոյ. հատեալ էր քուն յաչաց իմոց:

შევიწვებოდე სიცხითა დღისათა და ნეფხვითა ღამისათა და განყენებულ იყო ძილი თუალთაგან ჩემთა. 40 40

40 Thus I was; in the day the drought consumed me, and the frost by night; and my sleep departed from mine eyes.

מא. זֶה לִּי עֶשְׂרִים שָׁנָה בְּבֵיתֶךָ עֲבַדְתִּיךָ אַרְבַּע עֶשְׂרֵה שָׁנָה בִּשְׁתֵּי בְנֹתֶיךָ וְשֵׁשׁ שָׁנִים בְּצֹאנֶךָ וַתַּחֲלֵף אֶת מַשְׂכֻּרְתִּי עֲשֶׂרֶת מֹנִים:

ταῦτά μοι εἴκοσι ἔτη ἐγώ εἰμι ἐν τῇ οἰκίᾳ σου ἐδούλευσά σοι δέκα τέσσαρα ἔτη ἀντὶ τῶν δύο θυγατέρων σου καὶ ἓξ ἔτη ἐν τοῖς προβάτοις σου καὶ παρελογίσω τὸν μισθόν μου δέκα ἀμνάσιν

41 ܗܵܐ ܥܸܣܪܝܼܢ ܠܝܼ ܫܢ̈ܝܼܢ ܒܒܲܝܬܵܟ: ܦܸܠܚܹܬܼ ܠܵܟ݂ ܐܲܒܲܪܥܸܣܪܹܐ ܫܢ̈ܝܼܢ ܒܬܲܪܬܹܝܢ ܒ̈ܢܵܬܼܵܟ: ܘܫܸܬܼ ܫܢܝܼܢ ܒܥܵܢܵܟ: ܘܚܲܠܸܦܬܿ ܐܲܓܼܪܝ ܥܣܲܪ ܙܲܒ݂ܢܝܼܢ.

Sic per viginti annos in domo tua servivi tibi: quattuordecim pro filiabus et sex pro gregibus tuis; immutasti quoque mercedem meam decem vicibus.

Այս քսան ամ է ի տան քում էի. զչորեքտասան ամ փոխանակ դստերաց քոց վաստակեցի, եւ զվեց ամ ի խաշինս քո, եւ խաբեցեր զիս ի վարձս տասն բծացս:

ესე ოცი წელი არს ჩემი, ვინათგან ვარ მე სახლსა შენსა. გმონე შენ ათოთხმეტი წელი ორთა ასულთა შენთათჳს და ექუს წელ ცხოვართა შენთა ზედა და შეურაცხ-ჰყავ ყოველი სასყიდელი ჩემი ათთა მათ ტარიგთათჳს. 41 41

41 Thus have I been twenty years in thy house; I served thee fourteen years for thy two daughters, and six years for thy cattle: and thou hast changed my wages ten times.

מב. לוּלֵי אֱלֹהֵי אָבִי אֱלֹהֵי אַבְרָהָם וּפַחַד יִצְחָק הָיָה לִי כִּי עַתָּה רֵיקָם שִׁלַּחְתָּנִי אֶת עָנְיִי וְאֶת יְגִיעַ כַּפַּי רָאָה אֱלֹהִים וַיּוֹכַח אָמֶשׁ:

εἰ μὴ ὁ θεὸς τοῦ πατρός μου Αβρααμ καὶ ὁ φόβος Ισαακ ἦν μοι νῦν ἂν κενόν με ἐξαπέστειλας τὴν ταπείνωσίν μου καὶ τὸν κόπον τῶν χειρῶν μου εἶδεν ὁ θεὸς καὶ ἤλεγξέν σε ἐχθές

42 ܘܐܸܠܘܼܠܵܐ ܐܲܠܵܗܹܗ ܕܐܲܒ݂ܝ: ܐܲܠܵܗܹܗ ܕܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܘܕܸܚܠܬܹܗ ܕܐܝܼܣܚܵܩ ܩܵܡ ܠܝܼ: ܗܵܫܵܐ ܣܪܝܼܩܵܐܝܼܬܼ ܡܫܲܕܲܪ ܗ̄ܘܲܝܬܿ ܠܝܼ: ܥܲܡܠܝ ܘܠܹܐܘܬܼܵܐ ܕܐܝܼܕܲܝ ܚܙܵܐ ܐܲܠܵܗܵܐ: ܘܐܲܟܿܣܵܟ݂ ܒܪܲܡܫܵܐ.

Nisi Deus patris mei, Deus Abraham et Timor Isaac, affuisset mihi, certemodo nudum me dimisisses; afflictionem meam et laborem manuum mearum respexit Deus et iudicavit heri”.

Եթէ ոչ Աստուած հօր իմոյ, Աստուած Աբրահամու եւ Երկեւղն Իսահակայ էր ընդ իս, այժմ թերեւս ունայն իսկ արձակէիր զիս. այլ զտառապանս իմ եւ զվաստակս ձեռաց իմոց ետես Աստուած, եւ յանդիմանեաց զքեզ երէկ:

არა თუმცა ღმერთი მამისა ჩემისა აბრაჰამისა იყო ჩემ თანა და შიში ისაკისი, აწ ცალიერი-მცა გამომავლინე მე. სიმდაბლე ჩემი და შრომაჲ ჴელთა ჩემთა იხილა ღმერთმან და გამხილა გუშინ. 42 42

42 Except the God of my father, the God of Abraham, and the fear of Isaac, had been with me, surely thou hadst sent me away now empty. God hath seen mine affliction and the labour of my hands, and rebuked thee yesternight.

מג. וַיַּעַן לָבָן וַיֹּאמֶר אֶל יַעֲקֹב הַבָּנוֹת בְּנֹתַי וְהַבָּנִים בָּנַי וְהַצֹּאן צֹאנִי וְכֹל אֲשֶׁר אַתָּה רֹאֶה לִי הוּא וְלִבְנֹתַי מָה אֶעֱשֶׂה לָאֵלֶּה הַיּוֹם אוֹ לִבְנֵיהֶן אֲשֶׁר יָלָדוּ:

ἀποκριθεὶς δὲ Λαβαν εἶπεν τῷ Ιακωβ αἱ θυγατέρες θυγατέρες μου καὶ οἱ υἱοὶ υἱοί μου καὶ τὰ κτήνη κτήνη μου καὶ πάντα ὅσα σὺ ὁρᾷς ἐμά ἐστιν καὶ τῶν θυγατέρων μου τί ποιήσω ταύταις σήμερον ἢ τοῖς τέκνοις αὐτῶν οἷς ἔτεκον

43 ܘܲܥܢܵܐ ܠܵܒ݂ܵܢ ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܝܲܥܩܘܿܒ݂: ܒܢܵܬܼܵܐ ܒܢܵܬܼܝ: ܘܲܒ݂ܢܲܝܵܐ ܒܢܲܝ: ܘܥܵܢܵܐ ܥܵܢ̈ܝ: ܘܟ݂ܠ ܕܚܵܙܹܐ ܐܲܢ̄ܬܿ ܕܝܼܠܝ ܗ̄ܘܼ: ܘܠܲܒ݂ܢܵܬܼܝ ܗܵܠܹܝܢ: ܡܵܢܵܐ ܐܸܥܒܸܿܕ ܠܗܹܝܢ ܝܵܘܡܵܢܵܐ ܐܵܘ ܠܲܒ݂ܢܲܝܗܹܝܢ ܕܝܼܠܸܕ݂.

Respondit ei Laban: “Filiae filiae meae et filii filii mei et greges greges mei et omnia, quae cernis, mea sunt; et filiabus meis quid possum facere illis hodie et filiis earum, quos genuerunt?

Պատասխանի ետ Լաբան եւ ասէ ցՅակոբ. Դստերքդ` դստերք իմ են, եւ ուստերքդ` ուստերք իմ են, եւ խաշինքդ` խաշինք իմ են. եւ ամենայն ինչ զոր դու տեսանես` իմ է եւ դստերացդ իմոց. եւ արդ զի՞նչ արարից դոցա այսօր, կամ որդւոց դոցա զոր ես ծնայ:

მიუგო ლაბან და ჰრქუა იაკობს: ასულნი ესე - ასულნი ჩემნი და ძენი ესე - ძენი ჩემნი და საცხოვარი ესე - საცხოვარი ჩემი. და ყოველსა ამას რომელსა ჰხედავ, ჩემი არს, და ასულთა ამათ ჩემთათჳს რაჲ ვჰყო დღეს, ანუ შვილთა მათთა, რომელნი შვენ? 43 43

43 And Laban answered and said unto Jacob, These daughters are my daughters, and these children are my children, and these cattle are my cattle, and all that thou seest is mine: and what can I do this day unto these my daughters, or unto their children which they have born?

מד. וְעַתָּה לְכָה נִכְרְתָה בְרִית אֲנִי וָאָתָּה וְהָיָה לְעֵד בֵּינִי וּבֵינֶךָ:

νῦν οὖν δεῦρο διαθώμεθα διαθήκην ἐγὼ καὶ σύ καὶ ἔσται εἰς μαρτύριον ἀνὰ μέσον ἐμοῦ καὶ σοῦ εἶπεν δὲ αὐτῷ ἰδοὺ οὐθεὶς μεθ᾽ ἡμῶν ἐστιν ἰδὲ ὁ θεὸς μάρτυς ἀνὰ μέσον ἐμοῦ καὶ σοῦ

44 ܘܗܵܫܵܐ ܗܵܐ ܢܩܝܼܡ ܩܝܵܡܵܐ ܐܸܢܵܐ ܘܐܲܢ̄ܬܿ: ܘܢܸܗܘܸܐ ܣܵܗܕܵܐ ܒܲܝܢܲܝ ܘܠܵܟ.

Veni ergo, et ineamus foedus ego et tu, ut sit in testimonium inter me et te”.

Բայց արդ եկ ուխտ դիցուք ես եւ դու, եւ եղիցի ի վկայութիւն ընդ իս եւ ընդ քեզ: Եւ ասէ ցնա. Ահա ոչ ոք է ի միջի մերում, բայց Աստուած վկայ ընդ իս եւ ընդ քեզ:

აწ მოვედ და აღვითქუათ აღთქუმაჲ მე და შენ და იყოს საწამებელ შორის შენსა და ჩემსა. და ჰრქუა მას: აჰა ესერა, არა ვინ არს ჩუენ თანა, აჰა ესერა. ღმერთი არს მოწამე შორის შენსა და ჩემსა. 44 44

44 Now therefore come thou, let us make a covenant, I and thou; and let it be for a witness between me and thee.

מה. וַיִּקַּח יַעֲקֹב אָבֶן וַיְרִימֶהָ מַצֵּבָה:

λαβὼν δὲ Ιακωβ λίθον ἔστησεν αὐτὸν στήλην

45 ܘܲܢܣܲܒ݂ ܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܟܹܐܦܵܐ: ܘܐܲܪܝܼܡܹܗ ܩܵܝܹܡܬܼܵܐ.

Tulit itaque Iacob lapidem et erexit illum in titulum;

Եւ առեալ Յակոբայ վէմ` կանգնեաց արձան:

და მოიღო იაკობ ლოდი და აღდგა იგი ძეგლად. 45 45

45 And Jacob took a stone, and set it up for a pillar.

מו. וַיֹּאמֶר יַעֲקֹב לְאֶחָיו לִקְטוּ אֲבָנִים וַיִּקְחוּ אֲבָנִים וַיַּעֲשׂוּ גָל וַיֹּאכְלוּ שָׁם עַל הַגָּל:

εἶπεν δὲ Ιακωβ τοῖς ἀδελφοῖς αὐτοῦ συλλέγετε λίθους καὶ συνέλεξαν λίθους καὶ ἐποίησαν βουνόν καὶ ἔφαγον καὶ ἔπιον ἐκεῖ ἐπὶ τοῦ βουνοῦ καὶ εἶπεν αὐτῷ Λαβαν ὁ βουνὸς οὗτος μαρτυρεῖ ἀνὰ μέσον ἐμοῦ καὶ σοῦ σήμερον

46 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܠܐܲܚܵܘܗܝ: ܠܲܩܸܛܘ ܟܹܐܦܹ̈ܐ: ܘܲܢܣܲܒ݂ܘ ܟܹܐܦܹ̈ܐ ܘܲܥܒܲܕ݂ܘ ܝܲܓܼܪܵܐ: ܘܐܸܟܲܠܘ ܬܲܡܵܢ ܥܲܠ ܝܲܓܼܪܵܐ.

dixitque fratribus suis: “Afferte lapides”. Qui congregantes fecerunt tumulum comederuntque ibi super eum.

Եւ ասէ ցեղբարսն իւր. Կուտեցէք քարինս: Եւ կուտեցին քարինս եւ արարին բլուր, եւ կերան եւ արբին անդ ի վերայ բլրոյն:

და ჰრქუა იაკობ ძმათა თჳსთა: შეკრიბეთ ლოდები. და შეკრიბეს ლოდები და აღდგეს ბორცუსა. და ჭამეს ბორცუსა მის თანა. 46 46

46 And Jacob said unto his brethren, Gather stones; and they took stones, and made an heap: and they did eat there upon the heap.

מז. וַיִּקְרָא לוֹ לָבָן יְגַר שָׂהֲדוּתָא וְיַעֲקֹב קָרָא לוֹ גַּלְעֵד:

καὶ ἐκάλεσεν αὐτὸν Λαβαν Βουνὸς τῆς μαρτυρίας Ιακωβ δὲ ἐκάλεσεν αὐτὸν Βουνὸς μάρτυς

47 ܘܲܩܪܵܝܗܝ ܠܵܒ݂ܵܢ ܝܲܓܼܪܵܐ ܕܣܵܗܕܘܼܬܼܵܐ: ܘܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܩܪܵܝܗܝ ܓܸܠܥܵܕ݂.

Quem vocavit Laban Iegarsahadutha (id est Tumulus testimonii), et Iacob Galed (uterque iuxta proprietatem linguae suae).

Եւ կոչեաց զնա Լաբան Կարկառ վկայութեան``. եւ Յակոբ կոչեաց զնա Կարկառ վկայ:

და ჰრქუა და უწოდა ლაბან "ბორცჳ მოწმობათა" და იაკობ უწოდა "ბორცუ მოწამე", თჳთოეულმან განმარტებით ენათა თჳსთათა. 47 47

47 And Laban called it Jegarsahadutha: but Jacob called it Galeed.

מח. וַיֹּאמֶר לָבָן הַגַּל הַזֶּה עֵד בֵּינִי וּבֵינְךָ הַיּוֹם עַל כֵּן קָרָא שְׁמוֹ גַּלְעֵד:

εἶπεν δὲ Λαβαν τῷ Ιακωβ ἰδοὺ ὁ βουνὸς οὗτος καὶ ἡ στήλη αὕτη ἣν ἔστησα ἀνὰ μέσον ἐμοῦ καὶ σοῦ μαρτυρεῖ ὁ βουνὸς οὗτος καὶ μαρτυρεῖ ἡ στήλη αὕτη διὰ τοῦτο ἐκλήθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ Βουνὸς μαρτυρεῖ

48 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܵܒ݂ܵܢ: ܝܲܓܼܪܵܐ ܗܵܢܵܐ ܣܵܗܹܕ݂ ܒܲܝܢܲܝ ܘܠܵܟ݂ ܝܵܘܡܵܢܵܐ: ܡܸܛܠ ܗܵܢܵܐ ܩܪܵܐ ܫܡܹܗ ܓܸܠܥܵܕ݂.

Dixitque Laban: “Tumulus iste testis erit inter me et te hodie”; et idcirco appellatum est nomen eius Galed (id est Tumulus testis)

Եւ ասէ ցնա Լաբան. Բլուրս այս վկայ է ընդ իս եւ ընդ քեզ այսօր: Եւ կոչեաց զնա Լաբան Բլուր վկայութեան, եւ Յակոբ կոչեաց զնա Բլուր վկայ. եւ ասէ Լաբան ցՅակոբ. Ահա բլուրս այս եւ արձանս այս` զոր կանգնեցի ընդ իս եւ ընդ քեզ, վկայ է բլուրս այս, վկայ է արձանս այս.`` վասն այնորիկ կոչեցաւ անուն բլրոյն Վկայութիւն:

ჰრქუა ლაბან იაკობს: ბორცჳ ესე მოწამე არს შორის ჩემსა და შენსა დღეს. და უწოდა მას ლაბან "ბორცუ წამებისაჲ", ხოლო იაკობ უწოდა "ბორცუ მოწამე". და ჰრქუა ლაბან იაკობს: აჰა ესერა, ბორცჳ ესე და ძეგლი, რომელი აღმართე შორის ჩემსა და შენსა, წამებს ბორცჳ ესე და ძეგლიცა ესე წამებს. ამისთჳს ეწოდა სახელი მისი "ბორცუ წამებისაჲ". 48 48

48 And Laban said, This heap is a witness between me and thee this day. Therefore was the name of it called Galeed;

מט. וְהַמִּצְפָּה אֲשֶׁר אָמַר יִצֶף יְהֹוָה בֵּינִי וּבֵינֶךָ כִּי נִסָּתֵר אִישׁ מֵרֵעֵהוּ:

καὶ ἡ ὅρασις ἣν εἶπεν ἐπίδοι ὁ θεὸς ἀνὰ μέσον ἐμοῦ καὶ σοῦ ὅτι ἀποστησόμεθα ἕτερος ἀπὸ τοῦ ἑτέρου

49 ܘܕ݂ܵܘܩܵܐ: ܕܐܸܡܲܪ ܢܸܚܙܸܐ ܡܵܪܝܵܐ ܒܲܝܢܲܝ ܘܠܵܟ: ܡܸܛܠ ܕܦܲܪܫܝܼܢܲܢ ܓܒܲܪ ܡ̣ܢ ܐܲܚܘܼܗܝ.

et etiam Maspha (id est Specula), quia dixit: “Speculetur Dominus inter me et te, quando absconditi erimus ab invicem.

եւ Տեսիլն զորմէ`` ասաց` թէ տեսցէ Աստուած ընդ իս եւ ընդ քեզ, զի մեկնիմք ընկեր յընկերէ:

და ხილვაჲ იგი, რომელ იხილე, იხილენ ღმერთმან შორის ჩემდა და შენსა, რამეთუ განვეშორებით მოყუასი მოყუასისა. 49 49

49 And Mizpah; for he said, The LORD watch between me and thee, when we are absent one from another.

נ. אִם תְּעַנֶּה אֶת בְּנֹתַי וְאִם תִּקַּח נָשִׁים עַל בְּנֹתַי אֵין אִישׁ עִמָּנוּ רְאֵה אֱלֹהִים עֵד בֵּינִי וּבֵינֶךָ:

εἰ ταπεινώσεις τὰς θυγατέρας μου εἰ λήμψῃ γυναῖκας ἐπὶ ταῖς θυγατράσιν μου ὅρα οὐθεὶς μεθ᾽ ἡμῶν ἐστιν

50 ܐܸܢ ܬܨܲܥܲܪ ܠܲܒ݂ܢܵܬܼܝ: ܘܐܸܢ ܬܸܣܲܒ݂ ܢܸܫܹ̈ܐ ܥܲܠ ܒܢܵܬܼܝ: ܠܲܝܬܿ ܐ̄ܢܵܫ ܥܲܡܲܢ: ܚܙܝܼ ܕܐܲܠܵܗܵܐ ܣܵܗܹܕ݂ ܒܲܝܢܲܝ ܘܠܵܟ.

Si afflixeris filias meas et si introduxeris uxores alias super eas, cum nemo nobiscum sit, vide, Deus est testis inter me et te”.

Եթէ վշտացուսցես զդստերս իմ, եթէ առցես կանայս առ դստերօք իմովք, զգոյշ լեր` զի ոչ ոք է ընդ մեզ որ տեսանէ. Աստուած լիցի վկայ ընդ իս եւ ընդ քեզ:

უკუეთუ დაამდაბლნე ასულნი ჩემნი, უკუეთუ ისხნე ცოლნი სხუანი ასულთა ჩემთა ზედა, იხილე, არა ვინ არს მოწამე თჳნიერ ღმრთისა, რომელი დგას და ხედავს. 50 50

50 If thou shalt afflict my daughters, or if thou shalt take other wives beside my daughters, no man is with us; see, God is witness betwixt me and thee.

נא. וַיֹּאמֶר לָבָן לְיַעֲקֹב הִנֵּה הַגַּל הַזֶּה וְהִנֵּה הַמַּצֵּבָה אֲשֶׁר יָרִיתִי בֵּינִי וּבֵינֶךָ:

ἐάν τε γὰρ ἐγὼ μὴ διαβῶ πρὸς σὲ μηδὲ σὺ διαβῇς πρός με τὸν βουνὸν τοῦτον καὶ τὴν στήλην ταύτην ἐπὶ κακίᾳ

51 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܵܒ݂ܵܢ ܠܝܲܥܩܘܿܒ݂: ܗܵܐ ܝܲܓܼܪܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܘܗܵܐ ܩܵܝܹܡܬܼܵܐ ܗܵܕܹܐ ܕܐܲܩܝܼܡܹܬܼ ܒܲܝܢܲܝ ܘܠܵܟ.

Dixitque Laban ad Iacob: “En tumulus hic et lapis, quem erexi inter me et te.

Եւ ասէ Լաբան ցՅակոբ. Ահա կարկառս այս եւ ահա արձանս զոր հաստատեցաք ընդ իս եւ ընդ քեզ:

და ჰრქუა ლაბან იაკობს: აჰა, ბორცჳ ესე და ძეგლი. რომელი დავაფუძენით შორის ჩემსა და შორის შენსა. 51 51

51 And Laban said to Jacob, Behold this heap, and behold this pillar, which I have cast betwixt me and thee:

נב. עֵד הַגַּל הַזֶּה וְעֵדָה הַמַּצֵּבָה אִם אָנִי לֹא אֶעֱבֹר אֵלֶיךָ אֶת הַגַּל הַזֶּה וְאִם אַתָּה לֹא תַעֲבֹר אֵלַי אֶת הַגַּל הַזֶּה וְאֶת הַמַּצֵּבָה הַזֹּאת לְרָעָה:

52 ܣܵܗܸܕ݂ ܝܲܓܼܪܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܘܣܵܗܕܵܐ ܩܵܝܹܡܬܼܵܐ ܗܵܕܹܐ: ܕܐܸܢܵܐ ܠܵܐ ܐܸܥܒܲܪ ܥܠܲܝܟ ܝܲܓܼܪܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܘܐܵܦ ܐܲܢ̄ܬܿ ܠܵܐ ܬܸܥܒܲܪ ܥܠܲܝ ܝܲܓܼܪܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܘܩܵܝܹܡܬܼܵܐ ܠܒ݂ܝܼܫܬܵܐ.

Testis erit tumulus iste et lapis quod ego non transibo tumulum hunc pergens ad te, neque tu transibis tumulum hunc et lapidem hunc ad malum.

եղիցի վկայ կարկառս, եւ վկայ արձանս, զի ոչ ես անցից ըստ կարկառս, եւ մի՛ դու անցանիցես ըստ բլուրս եւ ըստ արձանս ըստ այս` չարութեամբ:

იყოს მოწამედ ბორცჳ და მოწამედ ძეგლი, რამეთუ არცა მე წიაღ-მოვიდე ძეგლსა ამას, და ნურ-ცა შენ წიაღმოხვალ ჩემდა ბორცუსა ამას და ძეგლსა ბოროტებით. 52 52

52 This heap be witness, and this pillar be witness, that I will not pass over this heap to thee, and that thou shalt not pass over this heap and this pillar unto me, for harm.

נג. אֱלֹהֵי אַבְרָהָם וֵאלֹהֵי נָחוֹר יִשְׁפְּטוּ בֵינֵינוּ אֱלֹהֵי אֲבִיהֶם וַיִּשָּׁבַע יַעֲקֹב בְּפַחַד אָבִיו יִצְחָק:

ὁ θεὸς Αβρααμ καὶ ὁ θεὸς Ναχωρ κρινεῖ ἀνὰ μέσον ἡμῶν καὶ ὤμοσεν Ιακωβ κατὰ τοῦ φόβου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ Ισαακ

53 ܐܲܠܵܗܹܗ ܕܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܐܲܠܵܗܹܗ ܕܢܵܚܘܿܪ ܢܕ݂ܘܼܢ ܒܲܝܢܵܬܲܢ: ܐܲܠܵܗܵܐ ܕܐܲܒ݂ܵܗܵܬܲܢ: ܘܝܼܡܵܐ ܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܒܕܸܚܠܬܼܵܐ ܕܐܲܒ݂ܘܼܗܝ ܐܝܼܣܚܵܩ.

Deus Abraham et Deus Nachor iudicent inter nos”. Iuravit Iacob per Timorem patris sui Isaac;

Աստուած Աբրահամու եւ Աստուած Նաքովրայ եղիցի դատաւոր ի միջի մերում, Աստուած հարցն նոցա: Եւ երդուաւ Յակոբ յԵրկեւղ հօր իւրոյ Իսահակայ:

ღმერთმან აბრაჰამისმან და ღმერთმან ნაქორისმან საჯენ შორის ჩუენსა, ღმერთმან მამათა მათთამან. და ფუცა იაკობ შიშსა მამისა თჳსისა ისაკისსა. 53 53

53 The God of Abraham, and the God of Nahor, the God of their father, judge betwixt us. And Jacob sware by the fear of his father Isaac.

נד. וַיִּזְבַּח יַעֲקֹב זֶבַח בָּהָר וַיִּקְרָא לְאֶחָיו לֶאֱכָל לָחֶם וַיֹּאכְלוּ לֶחֶם וַיָּלִינוּ בָּהָר:

καὶ ἔθυσεν Ιακωβ θυσίαν ἐν τῷ ὄρει καὶ ἐκάλεσεν τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ καὶ ἔφαγον καὶ ἔπιον καὶ ἐκοιμήθησαν ἐν τῷ ὄρει

54 ܘܕܲܒܲܚ ܝܲܥܩܘܿܒ݂ ܕܸܒ݂ܚܬܼܵܐ ܒܛܘܼܪܵܐ: ܘܲܩܪܵܐ ܠܐܲܚܵܘܗܝ ܠܡܹܐܟܲܠ ܠܲܚܡܵܐ: ܘܐܸܟܲܠܘ ܠܲܚܡܵܐ ܘܒ݂ܵܬܼܘ ܒܛܘܼܪܵܐ.

immolatisque victimis in monte, vocavit fratres suos, ut ederent panem. Qui cum comedissent, pernoctaverunt in monte.

Եւ եզեն Յակոբ զենլիս ի լերինն, եւ կոչեաց զեղբարս իւր ուտել հաց. կերան եւ արբին, եւ ագան ի լերին անդ:

და შეწირა მსხუერპლი იაკობ მთასა მას თანა და ხადა ყოველთა ძმათა თჳსთა. ჭამეს და სუეს და დაიძინეს მთასა მას. 54 54

54 Then Jacob offered sacrifice upon the mount, and called his brethren to eat bread: and they did eat bread, and tarried all night in the mount.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=e7327cf8-8d60-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display