Bibliotheca Polyglotta

ἐγένετο δὲ λιμὸς ἐπὶ τῆς γῆς χωρὶς τοῦ λιμοῦ τοῦ πρότερον ὃς ἐγένετο ἐν τῷ χρόνῳ τῷ Αβρααμ ἐπορεύθη δὲ Ισαακ πρὸς Αβιμελεχ βασιλέα Φυλιστιιμ εἰς Γεραρα

1 ܘܲܗܘ̤ܵܐ ܟܲܦܢܵܐ ܒܐܲܪܥܵܐ: ܣܛܲܪ ܡ̣ܢ ܟܲܦܢܵܐ ܩܲܕ݂ܡܵܝܵܐ ܕܲܗܘܵܐ ܒܝܵܘܡܲܝ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܘܐܸܙܲܠ ܐܝܼܣܚܵܩ ܠܘܵܬܼ ܐܲܒ݂ܝܼܡܲܠܟ ܡܲܠܟܵܐ ܕܦܠܫܸܬܵܝܹ̈ܐ ܠܓ݂ܵܕ݂ܵܪ.

Orta autem fame super terram post eam sterilitatem, quae acciderat in diebus Abraham, abiit Isaac ad Abimelech regem Philisthim in Gerara.

Եւ եղեւ սով յերկրին. թող զառաջին սովն որ եղեւ ի ժամանակս Աբրահամու. եւ չոգաւ Իսահակ առ Աբիմելէք արքայ Փղշտացւոց ի Գերարա:

და იქმნა სიყმილი ქუეყანასა ზედა თჳნიერ მის სიყმილისა, რომელ-იგი იყო ჟამთა აბრაჰამისთა. და მივიდა ისაკ აბიმელექისა, მეფისა ფილისტიმელთასა, გერარდ. 1 1

1 And there was a famine in the land, beside the first famine that was in the days of Abraham. And Isaac went unto Abimelech king of the Philistines unto Gerar.

ב. וַיֵּרָא אֵלָיו יְהֹוָה וַיֹּאמֶר אַל תֵּרֵד מִצְרָיְמָה שְׁכֹן בָּאָרֶץ אֲשֶׁר אֹמַר אֵלֶיךָ:

ὤφθη δὲ αὐτῷ κύριος καὶ εἶπεν μὴ καταβῇς εἰς Αἴγυπτον κατοίκησον δὲ ἐν τῇ γῇ ᾗ ἄν σοι εἴπω

2 ܘܐܸܬܼܚܙܝܼ ܠܹܗ ܡܵܪܝܵܐ ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܹܗ: ܠܵܐ ܬܸܚܘܿܬܼ ܠܡܸܨܪܹܝܢ: ܫܪܝܼ ܒܐܲܪܥܵܐ ܕܐܹܡܲܪ ܠܵܟ.

Apparuitque ei Dominus et ait: “Ne descendas in Aegyptum, sed habita in terra, quam dixero tibi,

Եւ երեւեցաւ նմա Տէր եւ ասէ. Մի՛ իջաներ յԵգիպտոս, այլ բնակեա դու յերկրիդ յորում ասացից քեզ:

ეჩუენა მას უფალი და ჰრქუა: ნუ შთახუალ ეგჳპტედ. არამედ დაემკჳდრე ქუეყანასა მას, რომლისა მე გრქუა შენ. 2 2

2 And the LORD appeared unto him, and said, Go not down into Egypt; dwell in the land which I shall tell thee of:

ג. גּוּר בָּאָרֶץ הַזֹּאת וְאֶהְיֶה עִמְּךָ וַאֲבָרֲכֶךָּ כִּי לְךָ וּלְזַרְעֲךָ אֶתֵּן אֶת כָּל הָאֲרָצֹת הָאֵל וַהֲקִמֹתִי אֶת הַשְּׁבֻעָה אֲשֶׁר נִשְׁבַּעְתִּי לְאַבְרָהָם אָבִיךָ:

καὶ παροίκει ἐν τῇ γῇ ταύτῃ καὶ ἔσομαι μετὰ σοῦ καὶ εὐλογήσω σε σοὶ γὰρ καὶ τῷ σπέρματί σου δώσω πᾶσαν τὴν γῆν ταύτην καὶ στήσω τὸν ὅρκον μου ὃν ὤμοσα Αβρααμ τῷ πατρί σου

3 ܥܡܲܪ ܒܐܲܪܥܵܐ ܗܵܕܹܐ: ܘܐܸܗܘܸܐ ܥܲܡܵܟ݂ ܘܐܹܒܲܪܟ݂ܵܟ: ܡܸܛܠ ܕܠܵܟ݂ ܘܲܠܙܲܪܥܵܟ݂ ܐܸܬܸܿܠ ܟܠܗܹܝܢ ܡܲܠܟܿܘܵ̈ܬܼܵܐ ܗܵܠܹܝܢ: ܘܐܲܩܝܼܡ ܡܵܘ̈ܡܵܬܼܵܐ ܕܝܼܡܲܝܬܿ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܐܲܒ݂ܘܼܟ.

et peregrinare in ea; eroque tecum et benedicam tibi. Tibi enim et semini tuo dabo universas regiones has complens iuramentum, quod spopondi Abraham patri tuo,

Պանդխտեաց յերկրիս յայսմիկ, եւ եղէց ընդ քեզ եւ օրհնեցից զքեզ. զի քեզ եւ զաւակի քում տաց զամենայն զերկիրս զայս, եւ հաստատեցից զերդումն իմ զոր երդուայ Աբրահամու հօր քում:

და მწირობდ მუნ შინა და ვიყო მე შენ თანა და გაკურთხო შენ, და რამეთუ შენ და ნათესავსა შენსა მივსცე ესე ყოველი და დავამტკიცო ფიცი იგი, რომელ ვეფუცე აბრაჰამს, მამასა შენსა. 3 3

3 Sojourn in this land, and I will be with thee, and will bless thee; for unto thee, and unto thy seed, I will give all these countries, and I will perform the oath which I sware unto Abraham thy father;

ד. וְהִרְבֵּיתִי אֶת זַרְעֲךָ כְּכוֹכְבֵי הַשָּׁמַיִם וְנָתַתִּי לְזַרְעֲךָ אֵת כָּל הָאֲרָצֹת הָאֵל וְהִתְבָּרֲכוּ בְזַרְעֲךָ כֹּל גּוֹיֵי הָאָרֶץ:

καὶ πληθυνῶ τὸ σπέρμα σου ὡς τοὺς ἀστέρας τοῦ οὐρανοῦ καὶ δώσω τῷ σπέρματί σου πᾶσαν τὴν γῆν ταύτην καὶ ἐνευλογηθήσονται ἐν τῷ σπέρματί σου πάντα τὰ ἔθνη τῆς γῆς

4 ܘܐܲܣܓܹܿܐ ܙܲܪܥܵܟ݂ ܐܲܝܟ ܟܵܘܟܿܒܲܝ̈ ܫܡܲܝܵܐ: ܘܐܸܬܸܿܠ ܠܙܲܪܥܵܟ݂ ܟܠܗܹܝܢ ܐܲܪ̈ܥܵܬܼܵܐ ܗܵܠܹܝܢ: ܘܢܸܬܼܒܲܪܟ݂ܘܼܢ ܒܙܲܪܥܵܟ݂ ܟܠܗܘܿܢ ܥܲܡܡܹ̈ܐ ܕܐܲܪܥܵܐ.

et multiplicabo semen tuum sicut stellas caeli daboque posteris tuis universas regiones has; et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae,

Եւ բազմացուցից զզաւակ քո իբրեւ զաստեղս երկնից, եւ տաց զաւակի քում զամենայն զերկիրս զայս, եւ օրհնեսցին ի զաւակի քում ամենայն ազգք երկրի:

და განვამრავლო ნათესავი შენი ვითარცა ვარსკულავნი ცისანი, და მიგცე შენ და ნათესავსა შენსა ყოველი ესე ქუეყანაჲ. და იკურთხეოდიან ნათესავისა შენისა მიმართ ყოველნი ტომნი ქუეყანისანი. 4 4

4 And I will make thy seed to multiply as the stars of heaven, and will give unto thy seed all these countries; and in thy seed shall all the nations of the earth be blessed;

ה. עֵקֶב אֲשֶׁר שָׁמַע אַבְרָהָם בְּקֹלִי וַיִּשְׁמֹר מִשְׁמַרְתִּי מִצְו‍ֹתַי חֻקּוֹתַי וְתוֹרֹתָי:

ἀνθ᾽ ὧν ὑπήκουσεν Αβρααμ ὁ πατήρ σου τῆς ἐμῆς φωνῆς καὶ ἐφύλαξεν τὰ προστάγματά μου καὶ τὰς ἐντολάς μου καὶ τὰ δικαιώματά μου καὶ τὰ νόμιμά μου

5 ܚܠܵܦ ܕܲܫܡܲܥ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܒܩܵܠܲܝ: ܘܲܢܛܲܪ ܢܛܘܼܪܵܬܼܝ ܘܦܘܼܩܕܵܢܲܝ̈ ܘܲܩܝܵܡܲܝ̈ ܘܢܵܡܘܿܣܲܝ̈.

eo quod oboedierit Abraham voci meae et custodierit praecepta et mandata mea et iustificationes legesque servaverit”.

Փոխանակ զի լուաւ Աբրահամ հայր քո ձայնի իմում, եւ պահեաց զհրամանս իմ եւ զպատուիրանս իմ եւ զիրաւունս իմ եւ զօրէնս իմ:

ამისთჳს რამეთუ ერჩდა აბრაჰამ ჴმასა ჩემსა, რამეთუ დაიმარხა მცნებანი ჩემნი და ბრძანებანი ჩემნი და სჯულნი ჩემნი. 5 5

5 Because that Abraham obeyed my voice, and kept my charge, my commandments, my statutes, and my laws.

ו. וַיֵּשֶׁב יִצְחָק בִּגְרָר:

καὶ κατῴκησεν Ισαακ ἐν Γεραροις

6 ܘܝܼܬܸܒ݂ ܐܝܼܣܚܵܩ ܒܓ݂ܵܕ݂ܵܪ.

Mansit itaque Isaac in Geraris.

Եւ բնակեցաւ Իսահակ ի մէջ Գերարացւոց:

და დაეშენა ისაკ გერარეთს. 6 6

6 And Isaac dwelt in Gerar:

ז. וַיִּשְׁאֲלוּ אַנְשֵׁי הַמָּקוֹם לְאִשְׁתּוֹ וַיֹּאמֶר אֲחֹתִי הִוא כִּי יָרֵא לֵאמֹר אִשְׁתִּי פֶּן יַהַרְגֻנִי אַנְשֵׁי הַמָּקוֹם עַל רִבְקָה כִּי טוֹבַת מַרְאֶה הִוא:

ἐπηρώτησαν δὲ οἱ ἄνδρες τοῦ τόπου περὶ Ρεβεκκας τῆς γυναικὸς αὐτοῦ καὶ εἶπεν ἀδελφή μού ἐστιν ἐφοβήθη γὰρ εἰπεῖν ὅτι γυνή μού ἐστιν μήποτε ἀποκτείνωσιν αὐτὸν οἱ ἄνδρες τοῦ τόπου περὶ Ρεβεκκας ὅτι ὡραία τῇ ὄψει ἦν

7 ܘܫܲܐܠܘܼܗܝ ܐ̄ܢܵܫܲܝ ܐܲܬܼܪܵܐ ܥܲܠ ܐܲܢ̄ܬܿܬܹܗ: ܘܐܸܡܲܪ݂ ܚܵܬܼܝ ܗ̄ܝܼ: ܡܸܛܠ ܕܲܕ݂ܚܸܠ ܕܢܹܐܡܲܪ ܕܐܲܢ̄ܬܲܬܼܝ ܗ̄ܝܼ : ܕܲܠܡܵܐ ܢܸܩܛܠܘܼܢܹܗ ܐ̄ܢܵܫܲܝ ܐܲܬܼܪܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܪܲܦܩܵܐ ܕܫܲܦܝܼܪܵܐ ܗ̄ܝܼ ܒܚܸܙܘܵܗ.

Qui, cum interrogaretur a viris loci illius super uxore sua, respondit: “Soror mea est”. Timuerat enim confiteri quod sibi esset sociata coniugio, reputans ne forte interficerent eum propter illius pulchritudinem.

Եւ հարցին արք տեղւոյն զՌեբեկայ կնոջէ նորա. եւ ասէ. Քոյր իմ է, քանզի երկեաւ ասել թէ Կին իմ է, թէ գուցէ սպանանիցեն զնա արք տեղւոյն վասն Ռեբեկայ, զի գեղեցիկ էր երեսօք:

ჰკითხეს კაცთა მის ადგილისათა რებეკაჲსთჳს, ცოლისა მისისა, და თქუა: დაჲ ჩემი არს. რამეთუ შეეშინა თქუმად, ვითარმედ: ცოლი ჩემი არს, ნუუკუე-მცა მოკლეს იგი კაცთა მის ადგილისათა რებეკაჲსთჳს, ცოლისა მისისა, რამეთუ შუენიერ იყო იგი პირითა. 7 7

7 And the men of the place asked him of his wife; and he said, She is my sister: for he feared to say, She is my wife; lest, said he, the men of the place should kill me for Rebekah; because she was fair to look upon.

ח. וַיְהִי כִּי אָרְכוּ לוֹ שָׁם הַיָּמִים וַיַּשְׁקֵף אֲבִימֶלֶךְ מֶלֶךְ פְּלִשְׁתִּים בְּעַד הַחַלּוֹן וַיַּרְא וְהִנֵּה יִצְחָק מְצַחֵק אֵת רִבְקָה אִשְׁתּוֹ:

ἐγένετο δὲ πολυχρόνιος ἐκεῖ παρακύψας δὲ Αβιμελεχ ὁ βασιλεὺς Γεραρων διὰ τῆς θυρίδος εἶδεν τὸν Ισαακ παίζοντα μετὰ Ρεβεκκας τῆς γυναικὸς αὐτοῦ

8 ܘܲܗ̤ܘܵܐ ܕܟܲܕ݂ ܢܓܲܪܘ ܠܹܗ ܬܲܡܵܢ ܝܵܘ̈ܡܵܬܼܵܐ: ܐܲܕ݂ܝܼܩ ܐܲܒ݂ܝܼܡܲܠܟ ܡܲܠܟܵܐ ܕܦܠܸܫܬܵܝܹܐ ܡ̣ܢ ܟܵܘܬܼܵܐ: ܘܲܚܙܵܝܗܝ ܠܐܝܼܣܚܵܩ ܟܲܕ݂ ܡܓܲܚܸܟ ܥܲܡ ܪܲܦܩܵܐ ܐܲܢ̄ܬܿܬܹܗ.

Cumque pertransissent dies plurimi et ibidem moraretur, prospiciens Abimelech rex Philisthim per fenestram vidit eum iocantem cum Rebecca uxore sua.

Եւ եղեւ անդ բազում ժամանակս. եւ կարկառաւ Աբիմելէք արքայ Փղշտացւոց ընդ պատուհան, եւ ետես զԻսահակ զի խաղայր ընդ Ռեբեկայ կնոջ իւրում:

და იყო იგი მუნ მრავალ ჟამ. და შთახედა აბიმელექ მეფემან გერარელთამან სარკუმლით და იხილა ისაკ, იმღერდა რებეკაჲს თანა, ცოლისა თჳსისა. 8 8

8 And it came to pass, when he had been there a long time, that Abimelech king of the Philistines looked out at a window, and saw, and, behold, Isaac was sporting with Rebekah his wife.

ט. וַיִּקְרָא אֲבִימֶלֶךְ לְיִצְחָק וַיֹּאמֶר אַךְ הִנֵּה אִשְׁתְּךָ הִוא וְאֵיךְ אָמַרְתָּ אֲחֹתִי הִוא וַיֹּאמֶר אֵלָיו יִצְחָק כִּי אָמַרְתִּי פֶּן אָמוּת עָלֶיהָ:

ἐκάλεσεν δὲ Αβιμελεχ τὸν Ισαακ καὶ εἶπεν αὐτῷ ἄρα γε γυνή σού ἐστιν τί ὅτι εἶπας ἀδελφή μού ἐστιν εἶπεν δὲ αὐτῷ Ισαακ εἶπα γάρ μήποτε ἀποθάνω δι᾽ αὐτήν

9 ܘܲܩܪܵܐ ܐܲܒ݂ܝܼܡܲܠܟ ܠܐܝܼܣܚܵܩ ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܹܗ: ܗܵܐ ܐܲܢ̄ܬܿܬܼܵܟ݂ ܗ̄ܝܼ: ܘܐܲܝܟܲܢܵܐ ܐܵܡܲܪ ܗ̄ܘܲܝܬܿ ܕܚܵܬܼܝ ܗ̄ܝܼ: ܐܸܡܲܪ ܠܹܗ ܐܝܼܣܚܵܩ ܡܸܛܠ ܕܐܹܡܪܹܬܼ ܕܲܠܡܵܐ ܐܹܡܘܼܬܼ ܡܸܛܠܵܬܼܵܗ.

Et, accersito eo, ait: “Perspicuum est quod uxor tua sit; cur mentitus es eam sororem tuam esse?”. Respondit: “Timui, ne morerer propter eam”.

Կոչեաց Աբիմելէք զԻսահակ եւ ասէ ցնա. Ուրեմն կին քո էր, եւ ընդէ՞ր ասացեր թէ Քոյր իմ է: Ասէ ցնա Իսահակ. Քանզի ասացի թէ Գուցէ մեռանիցիմ վասն նորա:

მოუწოდა აბიმელექ ისაკს და ჰრქუა: ცოლი სამე შენი არს. რაჲსათჳს სთქუ, დაჲ ჩემი არს? ჰრქუა მას ისაკ: ვთქუ, ნუუკუემცა მოვჰკუედ მაგის ძლით. 9 9

9 And Abimelech called Isaac, and said, Behold, of a surety she is thy wife; and how saidst thou, She is my sister? And Isaac said unto him, Because I said, Lest I die for her.

י. וַיֹּאמֶר אֲבִימֶלֶךְ מַה זֹּאת עָשִׂיתָ לָּנוּ כִּמְעַט שָׁכַב אַחַד הָעָם אֶת אִשְׁתֶּךָ וְהֵבֵאתָ עָלֵינוּ אָשָׁם:

εἶπεν δὲ αὐτῷ Αβιμελεχ τί τοῦτο ἐποίησας ἡμῖν μικροῦ ἐκοιμήθη τις τοῦ γένους μου μετὰ τῆς γυναικός σου καὶ ἐπήγαγες ἐφ᾽ ἡμᾶς ἄγνοιαν

10 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܹܗ ܐܲܒ݂ܝܼܡܲܠܟ: ܡܵܢܵܘ ܗܵܢܵܐ ܕܲܥܒܲܕ݂ܬ ܠܲܢ: ܥܲܕ݂ ܩܲܠܝܼܠ ܕܵܡܸܟ ܗ̄ܘܵܐ ܚܲܕ݂ ܡ̣ܢ ܥܲܡܵܐ ܥܲܡ ܐܲܢ̄ܬܿܬܼܵܟ: ܘܡܲܝܬܸܿܐ ܗ̄ܘܲܝܬܿ ܠܲܢ ܚܛܵܗܵܐ.

Dixitque Abimelech: “Quare hoc fecisti nobis? Potuit coire quispiam de populo cum uxore tua, et induxeras super nos grande peccatum”. Praecepitque omni populo dicens:

Ասէ ցնա Աբիմելէք. Ընդ է՞ր արարեր զայդ ընդ մեզ. սակաւիկ մեւս եւս եւ մտեալ էր ուրումն յազգէ իմմէ առ կին քո, եւ ածէիր ի վերայ մեր անգիտութիւն:

ჰრქუა მას აბიმელექ: რაჲ ესე მიყავ ჩუენ? მცირედღა და წარ-მცა- იტაცა ვინმე იგი ნათესავისა ჩუენისაგანმან ცოლი შენი და მო-მცა-ჰჴადე ჩუენ ზედა უმეცრებაჲ. და უბრძანა აბიმელექ ყოველსა ერსა თჳსსა 10 10

10 And Abimelech said, What is this thou hast done unto us? one of the people might lightly have lien with thy wife, and thou shouldest have brought guiltiness upon us.

יא. וַיְצַו אֲבִימֶלֶךְ אֶת כָּל הָעָם לֵאמֹר הַנֹּגֵעַ בָּאִישׁ הַזֶּה וּבְאִשְׁתּוֹ מוֹת יוּמָת:

συνέταξεν δὲ Αβιμελεχ παντὶ τῷ λαῷ αὐτοῦ λέγων πᾶς ὁ ἁπτόμενος τοῦ ἀνθρώπου τούτου ἢ τῆς γυναικὸς αὐτοῦ θανάτου ἔνοχος ἔσται

11 ܘܦܲܩܸܕ݂ ܐܲܒ݂ܝܼܡܲܠܟ ܠܟ݂ܠܹܗ ܥܲܡܵܐ ܘܐܸܡܲܪ݂: ܡܿܢ ܕܡܲܗܲܪ ܠܓܲܒ݂ܪܵܐ ܗܵܢܵܐ ܘܠܐܲܢ̄ܬܿܬܹܗ: ܡܸܬܼܩܛܵܠܘܼ ܢܸܬܼܩܛܸܠ.

“Qui tetigerit hominem hunc et uxorem eius, morte morietur”.

Եւ պատուիրեաց Աբիմելէք ամենայն ժողովրդեան իւրում եւ ասէ. Ամենայն որ հարկանիցի ընդ այրդ ընդ այդ կամ ընդ կին դորա, մահու պարտական լիցի:

და ჰრქუა: ყოველი, რომელი შეეხოს კაცსა მას და ცოლსა მისსა, სიკუდილისა თანა-მდებ იყოს. 11 11

11 And Abimelech charged all his people, saying, He that toucheth this man or his wife shall surely be put to death.

יב. וַיִּזְרַע יִצְחָק בָּאָרֶץ הַהִוא וַיִּמְצָא בַּשָּׁנָה הַהִוא מֵאָה שְׁעָרִים וַיְבָרֲכֵהוּ יְהֹוָה:

ἔσπειρεν δὲ Ισαακ ἐν τῇ γῇ ἐκείνῃ καὶ εὗρεν ἐν τῷ ἐνιαυτῷ ἐκείνῳ ἑκατοστεύουσαν κριθήν εὐλόγησεν δὲ αὐτὸν κύριος

12 ܘܲܙܪܲܥ ܐܝܼܣܚܵܩ ܒܐܲܪܥܵܐ: ܘܐܸܫܟܲܚ ܒܫܲܢ̄ܬܵܐ ܗܵܝ ܡܵܐܐ ܕܥܸܣܪܵܐ: ܘܒܲܪܟܹܗ ܡܵܪܝܵܐ ܘܝܼܪܸܒ݂ ܓܲܒ݂ܪܵܐ.

Sevit autem Isaac in terra illa et invenit in ipso anno centuplum; benedixitque ei Dominus.

Եւ սերմանեաց սերմն Իսահակ յերկրին յայնմիկ, եւ եգիտ ի տարւոջն յայնմիկ հարիւրաւոր զգարին: Եւ օրհնեաց զնա Տէր:

სთესა ისაკ მას წელსა და იყო ას ასეული ქრთილისაჲ. აკურთხა იგი უფალმან. 12 12

12 Then Isaac sowed in that land, and received in the same year an hundredfold: and the LORD blessed him.

יג. וַיִּגְדַּל הָאִישׁ וַיֵּלֶךְ הָלוֹךְ וְגָדֵל עַד כִּי גָדַל מְאֹד:

καὶ ὑψώθη ὁ ἄνθρωπος καὶ προβαίνων μείζων ἐγίνετο ἕως οὗ μέγας ἐγένετο σφόδρα

13 ܘܐܸܙܲܠ ܡܹܐܙܲܠ ܥܕܲܡܵܐ ܕܝܼܪܸܒ݂ ܛܵܒ݂.

Et locupletatus est homo et ibat proficiens atque succrescens, donec magnus vehementer effectus est;

Եւ բարձրացաւ այրն, եւ երթայր յառաջադէմ եւ մեծանայր, մինչեւ եղեւ մեծ յոյժ:

და ამაღლდა კაცი იგი და ვიდოდა და უფროჲს იქმნებოდა, ვიდრემდე დიდ იქმნა ფრიად. 13 13

13 And the man waxed great, and went forward, and grew until he became very great:

יד. וַיְהִי לוֹ מִקְנֵה צֹאן וּמִקְנֵה בָקָר וַעֲבֻדָּה רַבָּה וַיְקַנְאוּ אֹתוֹ פְּלִשְׁתִּים:

ἐγένετο δὲ αὐτῷ κτήνη προβάτων καὶ κτήνη βοῶν καὶ γεώργια πολλά ἐζήλωσαν δὲ αὐτὸν οἱ Φυλιστιιμ

14 ܘܲܗܘ̤ܵܐ ܠܹܗ ܩܸܢܝܵܢܵܐ ܕܥܵܢܵ̈ܐ: ܘܩܸܢܝܵܢܵܐ ܕܬܼܵܘܪܹ̈ܐ: ܘܲܥܒ݂ܵܕܿܬܵܐ ܪܲܒܬܼܵܐ: ܘܛܲܢܘ ܒܹܗ ܦܠܸܫܬܵܝܹ̈ܐ.

habuitque possessionem ovium et armentorum et familiae plurimum. Ob haec invidentes ei Philisthim

Եւ եղեւ նորա անասուն ոչխարի եւ արջառոյ, եւ արմտիք բազում. եւ նախանձեցան ընդ նմա Փղշտացիքն:

და იყო მისი სამწყსოჲ ცხოვართაჲ და მროწლე ზროხათაჲ და ქუეყანისა საქმე ფრიად. ეშურებოდეს მას ფილისტიმელნი იგი. 14 14

14 For he had possession of flocks, and possession of herds, and great store of servants: and the Philistines envied him.

טו. וְכָל הַבְּאֵרֹת אֲשֶׁר חָפְרוּ עַבְדֵי אָבִיו בִּימֵי אַבְרָהָם אָבִיו סִתְּמוּם פְּלִשְׁתִּים וַיְמַלְאוּם עָפָר:

καὶ πάντα τὰ φρέατα ἃ ὤρυξαν οἱ παῖδες τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ἐν τῷ χρόνῳ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ἐνέφραξαν αὐτὰ οἱ Φυλιστιιμ καὶ ἔπλησαν αὐτὰ γῆς

15 ܘܟ݂ܠܗܹܝܢ ܒܹܪܹ̈ܐ ܕܲܚܦܲܪܘ ܥܲܒ݂ܕܲܝ ܐܲܒ݂ܘܼܗܝ ܒܝܵܘ̈ܡܵܘܗܝ ܕܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܐܲܒ݂ܘܼܗܝ: ܛܲܡܸܡܘ ܐܸܢܹܝܢ ܦܠܸܫܬܵܝܹ̈ܐ: ܘܲܡܠܵܘ ܐܸܢܹܝܢ ܥܲܦܪܵܐ.

omnes puteos, quos foderant servi patris illius in diebus Abraham, obstruxerunt implentes humo,

Եւ զամենայն ջրհորս զոր փորեցին ծառայք նորա ի ժամանակսն Աբրահամու հօր նորա` խցին Փղշտացիքն եւ լցին զնոսա հողով:

და ყოველივე ჯურღმულები, რომელი თხარეს მონათა მამისა მისისათა, დაყვეს იგი ფილისტიმელთა და აღავსეს მიწითა. 15 15

15 For all the wells which his father's servants had digged in the days of Abraham his father, the Philistines had stopped them, and filled them with earth.

טז. וַיֹּאמֶר אֲבִימֶלֶךְ אֶל יִצְחָק לֵךְ מֵעִמָּנוּ כִּי עָצַמְתָּ מִמֶּנּוּ מְאֹד:

εἶπεν δὲ Αβιμελεχ πρὸς Ισαακ ἄπελθε ἀφ᾽ ἡμῶν ὅτι δυνατώτερος ἡμῶν ἐγένου σφόδρα

16 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܐܲܒ݂ܝܼܡܲܠܟ ܠܐܝܼܣܚܵܩ: ܙܸܠ ܠܵܟ݂ ܡ̣ܢ ܠܘܵܬܼܵܢ: ܡܸܛܠ ܕܲܥܫܸܢܬܿ ܛܵܒ݂ ܡܸܢܲܢ.

in tantum ut ipse Abimelech diceret ad Isaac: “Recede a nobis, quoniam potentior nostri factus es valde”.

Եւ ասէ Աբիմելէք ցԻսահակ. Երթ գնա ի մէնջ, զի կարի զօրագոյն քան զմեզ եղեր:

ჰრქუა აბიმელექ ისაკს: განვედ ჩუენგან, რამეთუ უძლიერეს ჩუენსა იქმენ ფრიად. 16 16

16 And Abimelech said unto Isaac, Go from us; for thou art much mightier than we.

יז. וַיֵּלֶךְ מִשָּׁם יִצְחָק וַיִּחַן בְּנַחַל גְּרָר וַיֵּשֶׁב שָׁם:

καὶ ἀπῆλθεν ἐκεῖθεν Ισαακ καὶ κατέλυσεν ἐν τῇ φάραγγι Γεραρων καὶ κατῴκησεν ἐκεῖ

17 ܘܐܸܙܲܠ ܡ̣ܢ ܬܲܡܵܢ ܐܝܼܣܚܵܩ: ܘܲܫܪܵܐ ܒܢܲܚܠܵܐ ܕܓ݂ܵܕ݂ܵܪ: ܘܝܼܬܸܒ݂ ܬܲܡܵܢ.

Et ille discedens tentoria fixit ad torrentem Gerarae habitavitque ibi.

Եւ գնաց անտի Իսահակ, եւ բնակեցաւ ի ձորն Գերարացւոց, եւ անդ բնակեաց:

და წარვიდა ისაკ და დაივანა ჴევსა მას გერარისასა და დაეშენა მუნ. 17 17

17 And Isaac departed thence, and pitched his tent in the valley of Gerar, and dwelt there.

יח. וַיָּשָׁב יִצְחָק וַיַּחְפֹּר אֶת בְּאֵרֹת הַמַּיִם אֲשֶׁר חָפְרוּ בִּימֵי אַבְרָהָם אָבִיו וַיְסַתְּמוּם פְּלִשְׁתִּים אַחֲרֵי מוֹת אַבְרָהָם וַיִּקְרָא לָהֶן שֵׁמוֹת כַּשֵּׁמֹת אֲשֶׁר קָרָא לָהֶן אָבִיו:

καὶ πάλιν Ισαακ ὤρυξεν τὰ φρέατα τοῦ ὕδατος ἃ ὤρυξαν οἱ παῖδες Αβρααμ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ ἐνέφραξαν αὐτὰ οἱ Φυλιστιιμ μετὰ τὸ ἀποθανεῖν Αβρααμ τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ ἐπωνόμασεν αὐτοῖς ὀνόματα κατὰ τὰ ὀνόματα ἃ ἐπωνόμασεν Αβρααμ ὁ πατὴρ αὐτοῦ

18 ܘܲܗܦܲܟ ܐܝܼܣܚܵܩ ܘܲܚܦܲܪ ܒܹܪܵܐ ܕܡܲܝܵ̈ܐ: ܕܲܚܦܲܪܘ ܥܲܒ݂ܕܲܝ̈ ܐܲܒ݂ܘܼܗܝ ܒܝܵܘܡܵܘܗܝ ܕܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܐܲܒ݂ܘܼܗܝ: ܘܛܲܡܸܡܘ ܐܸܢܹܝܢ ܦܠܸܫܬܵܝܹ̈ܐ ܡ̣ܢ ܒܵܬܲܪ ܕܡܝܼܬܼ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܘܲܩܪܵܐ ܠܗܹܝܢ ܫܡܵܗܹ̈ܐ ܐܲܝܟ ܫܡܵܗܹ̈ܐ ܕܲܩܪܵܐ ܗ̄ܘܵܐ ܠܗܹܝܢ ܐܲܒ݂ܘܼܗܝ.

Rursum fodit puteos, quos foderant in diebus patris sui Abraham et quos, illo mortuo, obstruxerant Philisthim. Appellavitque eos eisdem nominibus, quibus ante pater vocaverat.

Եւ դարձեալ Իսահակ փորեաց զջրհորսն ջրոց, զոր փորեցին ծառայքն Աբրահամու հօր նորա, եւ խցին զայն Փղշտացիքն յետ մահուանն Աբրահամու հօր նորա, եւ եդ նոցա անուանս ըստ անուանցն զոր անուանեաց նոցա Աբրահամ հայր իւր:

და მერმე მო-ვე-თხარა ისაკ ჯურღმულები იგი წყალისა, რომელ თხარეს მონათა აბრაჰამ მამისა მისისათა და დაყუეს იგი ფილისტიმელთა მათ შემდგომად სიკუდილისა მამისა მისისა აბრაჰამისა და დასდვა მათ სახელები, რაჲცა-იგი დაედვა აბრაჰამს, მამასა მისსა. 18 18

18 And Isaac digged again the wells of water, which they had digged in the days of Abraham his father; for the Philistines had stopped them after the death of Abraham: and he called their names after the names by which his father had called them.

יט. וַיַּחְפְּרוּ עַבְדֵי יִצְחָק בַּנָּחַל וַיִּמְצְאוּ שָׁם בְּאֵר מַיִם חַיִּים:

καὶ ὤρυξαν οἱ παῖδες Ισαακ ἐν τῇ φάραγγι Γεραρων καὶ εὗρον ἐκεῖ φρέαρ ὕδατος ζῶντος

19 ܘܲܚܦܲܪܘ ܥܲܒ݂ܕܵܘ̈ܗܝ ܕܐܝܼܣܚܵܩ ܒܢܲܚܠܵܐ: ܘܐܸܫܟܲܚܘ ܬܲܡܵܢ ܒܹܪܵܐ ܕܡܲܝܵ̈ܐ ܚܲܝܹ̈ܐ .

Foderunt servi Isaac in torrente et reppererunt ibi puteum aquae vivae.

Եւ փորեցին ծառայքն Իսահակայ ի ձորն Գերարացւոց, եւ գտին անդ ջրհոր ջրոյ կենդանւոյ:

და თხარეს მონათა ისაკისთა ჯურღმული ჴევსა მას გერარისასა და პოვეს მუნ ჯურღმული წლისა ცხოველისაჲ. 19 19

19 And Isaac's servants digged in the valley, and found there a well of springing water.

כ. וַיָּרִיבוּ רֹעֵי גְרָר עִם רֹעֵי יִצְחָק לֵאמֹר לָנוּ הַמָּיִם וַיִּקְרָא שֵׁם הַבְּאֵר עֵשֶׂק כִּי הִתְעַשְּׂקוּ עִמּוֹ:

καὶ ἐμαχέσαντο οἱ ποιμένες Γεραρων μετὰ τῶν ποιμένων Ισαακ φάσκοντες αὐτῶν εἶναι τὸ ὕδωρ καὶ ἐκάλεσεν τὸ ὄνομα τοῦ φρέατος Ἀδικία ἠδίκησαν γὰρ αὐτόν

20 ܘܲܢܨܵܘ ܪ̈ܵܥܵܘܵܬܼܵܐ ܕܓ݂ܵܕ݂ܵܪ ܥܲܡ ܪ̈ܵܥܵܘܵܬܼܵܐ ܕܐܝܼܣܚܵܩ: ܘܐܸܡܲܪ݂ܘ ܕܝܼܠܲܢ ܐܸܢܹܝܢ ܡܲܝ̈ܵܐ: ܘܲܩܪܵܘ ܫܡܵܗ ܕܒܹܪܵܐ ܥܲܣܩܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܐܸܬܼܥܣܸܩܘ ܥܲܡܹܗ.

Sed et ibi iurgium fuit pastorum Gerarae adversus pastores Isaac dicentium: “Nostra est aqua!”. Quam ob rem nomen putei vocavit Esec (id est Iurgium), quia iurgati sunt cum eo.

Եւ մարտնչէին հովիւքն Գերարացւոց ընդ հովիւսն Իսահակայ, եւ ասէին թէ իւրեանց իցէ ջրհորն. եւ կոչեաց զանուն ջրհորոյն Զրկումն. քանզի զրկէին զնա:

და ჰლალვიდეს მწყემსნი იგი გერარელთანი მწყემსთა მათ ისაკისთა და იტყოდეს, ვითარმედ: მათი არს წყალი იგი. და უწოდა სახელი ჯურღმულსა მას "ვნებაჲ", რამეთუ ავნეს მას. 20 20

20 And the herdmen of Gerar did strive with Isaac's herdmen, saying, The water is ours: and he called the name of the well Esek; because they strove with him.

כא. וַיַּחְפְּרוּ בְּאֵר אַחֶרֶת וַיָּרִיבוּ גַּם עָלֶיהָ וַיִּקְרָא שְׁמָהּ שִׂטְנָה:

ἀπάρας δὲ Ισαακ ἐκεῖθεν ὤρυξεν φρέαρ ἕτερον ἐκρίνοντο δὲ καὶ περὶ ἐκείνου καὶ ἐπωνόμασεν τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐχθρία

21 ܘܲܚܦܲܪܘ ܒܹܪܵܐ ܐ̄ܚܪܹܬܵܐ: ܘܲܢܨܵܘ ܐܵܦ ܥܠܹܝܗܿ: ܘܲܩܪܵܐ ܫܡܵܗ ܣܵܛܵܢܵܐ.

Foderunt autem et alium puteum, et pro illo quoque rixati sunt; appellavitque eum Sitna (id est Inimicitias).

Չուեաց անտի եւ փորեաց`` մեւս եւս ջրհոր ջրոյ. հակառակէին եւ վասն այնորիկ եւս. եւ կոչեաց զանուն նորա Թշնամութիւն:

წარმოვიდა მიერ ისაკ და თხარა ჯურღმული სხუაჲ. და ესჯოდეს მას იგინი მისთჳსცა და დასდვა მას სახელი "მტერობაჲ". 21 21

21 And they digged another well, and strove for that also: and he called the name of it Sitnah.

כב. וַיַּעְתֵּק מִשָּׁם וַיַּחְפֹּר בְּאֵר אַחֶרֶת וְלֹא רָבוּ עָלֶיהָ וַיִּקְרָא שְׁמָהּ רְחֹבוֹת וַיֹּאמֶר כִּי עַתָּה הִרְחִיב יְהֹוָה לָנוּ וּפָרִינוּ בָאָרֶץ:

ἀπάρας δὲ ἐκεῖθεν ὤρυξεν φρέαρ ἕτερον καὶ οὐκ ἐμαχέσαντο περὶ αὐτοῦ καὶ ἐπωνόμασεν τὸ ὄνομα αὐτοῦ Εὐρυχωρία λέγων διότι νῦν ἐπλάτυνεν κύριος ἡμῖν καὶ ηὔξησεν ἡμᾶς ἐπὶ τῆς γῆς

22 ܘܫܲܢܝܼ ܡ̣ܢ ܬܲܡܵܢ: ܘܲܚܦܲܪܘ ܒܹܪܵܐ ܐ̄ܚܪܹܬܼܵܐ: ܘܠܵܐ ܢܨܵܘ ܥܠܹܝܗܿ: ܘܲܩܪܵܐ ܫܡܵܗ ܪܲܚܒܿܘܼܬܼ: ܘܐܸܡܲܪ݂: ܗܵܫܵܐ ܐܲܪܘܲܚ ܠܲܢ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܣܓܼܝܼܢ ܒܐܲܪܥܵܐ.

Profectus inde fodit alium puteum, pro quo non contenderunt; itaque vocavit nomen eius Rehoboth (id est Latitudinem) dicens: “Nunc dilatavit nos Dominus, et crescemus in terra”.

Չուեաց անտի եւ փորեաց այլ ջրհոր, եւ ոչ մարտնչէին վասն այնր. եւ կոչեաց զանուն նորա Անդորրութիւն, ասէ, Զի այժմ ընդարձակեաց մեզ Տէր, եւ աճեցոյց զմեզ յերկրի:

და წარვიდა იგი მიერ-ცა და თხარა ჯურღმული სხუაჲ და არა ჰლალვიდეს მისთჳს და დასდვა მას სახელი "ფართოებაჲ" და თქუა: რამეთუ განგჳფართა ჩუენ უფალმან აწ და აღგუაორძინა ჩუენ ქვეყანასა ზედა. 22 22

22 And he removed from thence, and digged another well; and for that they strove not: and he called the name of it Rehoboth; and he said, For now the LORD hath made room for us, and we shall be fruitful in the land.

כג. וַיַּעַל מִשָּׁם בְּאֵר שָׁבַע:

ἀνέβη δὲ ἐκεῖθεν ἐπὶ τὸ φρέαρ τοῦ ὅρκου

23 ܘܲܣܠܸܩ ܡ̣ܢ ܬܲܡܵܢ ܠܒܹܪ ܫܒܲܥ.

Ascendit autem ex illo loco in Bersabee,

Ել անտի ի Ջրհորն երդման:

აღმოვიდა მიერ ჯურღმულსა მას ზედა ფიცისასა. 23 23

23 And he went up from thence to Beersheba.

כד. וַיֵּרָא אֵלָיו יְהֹוָה בַּלַּיְלָה הַהוּא וַיֹּאמֶר אָנֹכִי אֱלֹהֵי אַבְרָהָם אָבִיךָ אַל תִּירָא כִּי אִתְּךָ אָנֹכִי וּבֵרַכְתִּיךָ וְהִרְבֵּיתִי אֶת זַרְעֲךָ בַּעֲבוּר אַבְרָהָם עַבְדִּי:

καὶ ὤφθη αὐτῷ κύριος ἐν τῇ νυκτὶ ἐκείνῃ καὶ εἶπεν ἐγώ εἰμι ὁ θεὸς Αβρααμ τοῦ πατρός σου μὴ φοβοῦ μετὰ σοῦ γάρ εἰμι καὶ ηὐλόγηκά σε καὶ πληθυνῶ τὸ σπέρμα σου διὰ Αβρααμ τὸν πατέρα σου

24 ܘܐܸܬܼܓܿܠܝܼ ܥܠܵܘܗܝ ܡܵܪܝܵܐ ܒܠܸܠܝܵܐ ܗܵܘ̇ ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܹܗ: ܐܸܢܵܐ ܐ̄ܢܵܐ ܐܲܠܵܗܹܗ ܕܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܐܲܒ݂ܘܼܟ: ܠܵܐ ܬܸܕ݂ܚܲܠ ܡܸܛܠ ܕܥܲܡܵܟ݂ ܐ̄ܢܵܐ: ܘܐܹܒܲܪܟ݂ܵܟ݂ ܘܐܲܣܓܹܿܐ ܙܲܪܥܵܟ݂ ܡܸܛܠ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܥܲܒ݂ܕܲܝ.

ubi apparuit ei Dominus in ipsa nocte dicens: “Ego sum Deus Abraham patris tui. Noli timere, quia tecum sum; benedicam tibi et multiplicabo semen tuum propter servum meum Abraham”.

Եւ երեւեցաւ նմա Տէր ի գիշերին յայնմիկ եւ ասէ. Ես եմ Աստուած հօր քո. մի՛ երկնչիր, զի ընդ քեզ եմ, եւ օրհնեցից զքեզ եւ բազմացուցից զզաւակ քո վասն Աբրահամու հօր քո:

და ეჩუენა მას უფალი ღამესა მას და ჰრქუა: მე ვარ ღმერთი მამისა შენისა აბრაჰამისი. ნუ გეშინინ, რამეთუ მე შენ თანა ვარ. და გაკურთხო შენ და განვამრავლო ნათესავი შენი აბრაჰამისთჳს, მამისა შენისა. 24 24

24 And the LORD appeared unto him the same night, and said, I am the God of Abraham thy father: fear not, for I am with thee, and will bless thee, and multiply thy seed for my servant Abraham's sake.

כה. וַיִּבֶן שָׁם מִזְבֵּחַ וַיִּקְרָא בְּשֵׁם יְהֹוָה וַיֶּט שָׁם אָהֳלוֹ וַיִּכְרוּ שָׁם עַבְדֵי יִצְחָק בְּאֵר:

καὶ ᾠκοδόμησεν ἐκεῖ θυσιαστήριον καὶ ἐπεκαλέσατο τὸ ὄνομα κυρίου καὶ ἔπηξεν ἐκεῖ τὴν σκηνὴν αὐτοῦ ὤρυξαν δὲ ἐκεῖ οἱ παῖδες Ισαακ φρέαρ

25 ܘܲܒ݂ܢܵܐ ܬܲܡܵܢ ܡܲܕ݂ܒܚܵܐ: ܘܲܩܪܵܐ ܒܲܫܡܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ: ܘܲܢܩܲܫ ܬܲܡܵܢ ܡܲܫܟܿܢܹܗ: ܘܲܚܦܲܪܘ ܬܲܡܵܢ ܥܲܒ݂ܕܵܘ̈ܗܝ ܕܐܝܼܣܚܵܩ ܒܹܪܵܐ.

Itaque aedificavit ibi altare et, invocato nomine Domini, extendit tabernaculum, et servi Isaac foderunt ibi puteum.

Եւ շինեաց անդ սեղան, եւ կարդաց զանուն Տեառն, եւ եհար անդ զխորան իւր. փորեցին ծառայքն Իսահակայ անդ ջրհոր:

და აღაშენა მუნ საკურთხეველი და ხადა სახელი უფლისა და აღმართა მუნ კარავი თჳსი. თხარეს მონათა ისაკისთა ჯურღმული ჴევსა მას გერარონისასა. 25 25

25 And he builded an altar there, and called upon the name of the LORD, and pitched his tent there: and there Isaac's servants digged a well.

כו. וַאֲבִימֶלֶךְ הָלַךְ אֵלָיו מִגְּרָר וַאֲחֻזַּת מֵרֵעֵהוּ וּפִיכֹל שַׂר צְבָאוֹ:

καὶ Αβιμελεχ ἐπορεύθη πρὸς αὐτὸν ἀπὸ Γεραρων καὶ Οχοζαθ ὁ νυμφαγωγὸς αὐτοῦ καὶ Φικολ ὁ ἀρχιστράτηγος τῆς δυνάμεως αὐτοῦ

26 ܘܐܲܒ݂ܝܼܡܲܠܟ ܐܸܬܼܵܐ ܠܘܵܬܹܗ ܡ̣ܢ ܓܵܕ݂ܵܪ: ܘܐܲܚܙܘܼܬܼ ܪܵܚܡܹܗ: ܘܦܝܼܟܸܿܠ ܪܲܒ ܚܲܝܠܹܗ.

Abimelech autem venit ad eum de Geraris et Ochozath amicus illius et Phicol dux militum,

Եւ Աբիմելէք չոգաւ առ նա ի Գերարայ, եւ Ոքոզաթ տաճարապետ նորա եւ Փիքող սպարապետ զօրաց նորա:

და აბიმელექ მოვიდა გერარონით და ოქოზათ, ეზოჲსმოძღუარი მისი, და ფიქოლ, ერისთავი ძლიერებისა მისისაჲ. 26 26

26 Then Abimelech went to him from Gerar, and Ahuzzath one of his friends, and Phichol the chief captain of his army.

כז. וַיֹּאמֶר אֲלֵהֶם יִצְחָק מַדּוּעַ בָּאתֶם אֵלָי וְאַתֶּם שְׂנֵאתֶם אֹתִי וַתְּשַׁלְּחוּנִי מֵאִתְּכֶם:

καὶ εἶπεν αὐτοῖς Ισαακ ἵνα τί ἤλθατε πρός με ὑμεῖς δὲ ἐμισήσατέ με καὶ ἀπεστείλατέ με ἀφ᾽ ὑμῶν

27 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܗܘܿܢ ܐܝܼܣܚܵܩ: ܠܡܵܢܵܐ ܐܸܬܲܝܬܿܘܿܢ ܠܘܵܬܼܝ: ܐܲܢ̄ܬܿܘܿܢ ܣܢܲܝܬܿܘܼܢܵܢܝ ܘܫܲܕܲܪܬܿܘܼܢܵܢܝ ܡ̣ܢ ܠܘܵܬܼܟ݂ܘܿܢ.

et locutus est eis Isaac: “Quid venistis ad me hominem, quem odistis et expulistis a vobis?”.

Եւ ասէ ցնոսա Իսահակ. Զի՞ եկիք առ իս, զի դուք ատեցէք զիս եւ հալածեցէք ի ձէնջ:

და ჰრქუა მათ ისაკ: რაჲსათჳს მოხუედით ჩემდა, რამეთუ თქუენ მომიძულეთ მე? და გამომავლინეთ თქუენგან. 27 27

27 And Isaac said unto them, Wherefore come ye to me, seeing ye hate me, and have sent me away from you?

כח. וַיֹּאמְרוּ רָאוֹ רָאִינוּ כִּי הָיָה יְהֹוָה עִמָּךְ וַנֹּאמֶר תְּהִי נָא אָלָה בֵּינוֹתֵינוּ בֵּינֵינוּ וּבֵינֶךָ וְנִכְרְתָה בְרִית עִמָּךְ:

καὶ εἶπαν ἰδόντες ἑωράκαμεν ὅτι ἦν κύριος μετὰ σοῦ καὶ εἴπαμεν γενέσθω ἀρὰ ἀνὰ μέσον ἡμῶν καὶ ἀνὰ μέσον σοῦ καὶ διαθησόμεθα μετὰ σοῦ διαθήκην

28 ܘܐܸܡܲܪ݂ܘ ܠܹܗ: ܡܸܚܙܵܐ ܚܙܲܝܢ ܕܲܗܘܵܐ ܡܵܪܝܵܐ ܥܲܡܵܟ. ܘܐܸܡܲܪ݂ܢ ܕܬܸܗܘܸܐ ܡܵܘ̈ܡܵܬܼܵܐ ܒܲܝܢܲܢ ܘܠܵܟ: ܘܲܢܩܝܼܡ ܩܝܵܡܵܐ ܥܲܡܵܟ.

Qui responderunt: “Vidimus tecum esse Dominum et idcirco diximus: Sit iuramentum inter nos et te, et ineamus tecum foedus,

Եւ ասեն. Տեսանելով տեսաք զի էր Տէր ընդ քեզ, եւ ասեմք. Եղիցի դաշն ընդ միմեանս, ընդ մեզ եւ ընդ քեզ, եւ դիցուք ընդ քեզ ուխտ:

ხოლო მათ ჰრქუეს: ხილვით ვიხილეთ, უფალი, რამეთუ შენ თანა არს, და ვთქუთ: იყავნ ფიცი შორის შენსა და ჩუენსა და აღვთქუათ შენ თანა აღთქუმაჲ. 28 28

28 And they said, We saw certainly that the LORD was with thee: and we said, Let there be now an oath betwixt us, even betwixt us and thee, and let us make a covenant with thee;

כט. אִם תַּעֲשֵׂה עִמָּנוּ רָעָה כַּאֲשֶׁר לֹא נְגַעֲנוּךָ וְכַאֲשֶׁר עָשִׂינוּ עִמְּךָ רַק טוֹב וַנְּשַׁלֵּחֲךָ בְּשָׁלוֹם אַתָּה עַתָּה בְּרוּךְ יְהֹוָה:

μὴ ποιήσειν μεθ᾽ ἡμῶν κακόν καθότι ἡμεῖς σε οὐκ ἐβδελυξάμεθα καὶ ὃν τρόπον ἐχρησάμεθά σοι καλῶς καὶ ἐξαπεστείλαμέν σε μετ᾽ εἰρήνης καὶ νῦν σὺ εὐλογητὸς ὑπὸ κυρίου

29 ܕܠܵܐ ܬܸܥܒܲܕ݂ ܠܲܢ ܒܝܼܫܬܵܐ: ܐܲܝܟܲܢܵܐ ܕܠܵܐ ܐܲܗܲܪܢܵܟ: ܘܐܲܝܟܲܢܵܐ ܕܲܥܒܲܕ݂ܢ ܠܘܵܬܼܵܟ݂ ܫܲܦܝܼܪܬܵܐ ܘܫܲܕܲܪܢܵܟ݂ ܒܲܫܠܵܡܵܐ: ܐܲܢ̄ܬ ܗ̄ܘܼ ܗܵܫܵܐ ܒܪܝܼܟܹܗ ܕܡܵܪܝܵܐ.

ut non facias nobis quidquam mali, sicut et nos non attigimus te et nihil fecimus tibi nisi bonum et cum pace dimisimus te. Tu es enim benedictus Domini”.

չառնել ինչ մեզ չար, որպէս եւ մեք ոչինչ մեղաք քեզ, եւ զոր օրինակ արարաք քեզ բարի եւ արձակեցաք զքեզ խաղաղութեամբ. եւ արդ դու օրհնեալ ի Տեառնէ ես:

რათა არა ჰყო ბოროტი ჩუენდა მომართ, ვითარცა-იგი ჩუენ არა მოგიძაგეთ შენ, ვითარცა-იგი გიყავთ ჩუენ კეთილად და წარმოგავლინეთ მშჳდობით. და აწ შენ კურთხეულ ხარ უფლისა მიერ. 29 29

29 That thou wilt do us no hurt, as we have not touched thee, and as we have done unto thee nothing but good, and have sent thee away in peace: thou art now the blessed of the LORD.

ל. וַיַּעַשׂ לָהֶם מִשְׁתֶּה וַיֹּאכְלוּ וַיִּשְׁתּוּ:

καὶ ἐποίησεν αὐτοῖς δοχήν καὶ ἔφαγον καὶ ἔπιον

30 ܘܲܥܒܲܕ݂ ܠܗܘܿܢ ܡܲܫܬܿܝܵܐ: ܘܲܠܥܸܣܘ ܘܐܸܫܬܿܝܼܘ.

Fecit ergo eis convivium, et comederunt et biberunt.

Եւ արար նոցա խրախութիւն, կերան եւ արբին:

და უმზადა ისაკ სერი. ჭამეს და სუეს. 30 30

30 And he made them a feast, and they did eat and drink.

לא. וַיַּשְׁכִּימוּ בַבֹּקֶר וַיִּשָּׁבְעוּ אִישׁ לְאָחִיו וַיְשַׁלְּחֵם יִצְחָק וַיֵּלְכוּ מֵאִתּוֹ בְּשָׁלוֹם:

καὶ ἀναστάντες τὸ πρωὶ ὤμοσαν ἄνθρωπος τῷ πλησίον αὐτοῦ καὶ ἐξαπέστειλεν αὐτοὺς Ισαακ καὶ ἀπῴχοντο ἀπ᾽ αὐτοῦ μετὰ σωτηρίας

31 ܘܩܲܕܸܿܡܘ ܒܨܲܦܪܵܐ ܘܝܼܡܵܘ ܓܒܲܪ ܠܐܲܚܘܼܗܝ: ܘܫܲܕܲܪ ܐܸܢܘܿܢ ܐܝܼܣܚܵܩ: ܘܐܸܙܲܠܘ ܡ̣ܢ ܠܘܵܬܹܗ ܒܲܫܠܵܡܵܐ.

Surgentesque mane iuraverunt sibi mutuo. Dimisitque eos Isaac, et profecti sunt ab eo cum pace.

Եւ յարուցեալ ի վաղիւ անդր երդուան այր ընկերի իւրում. եւ արձակեաց զնոսա Իսահակ, եւ գնացին ի նմանէ ողջութեամբ:

და აღდგეს განთიად და ეფუცა კაცი მოყუასსა თჳსსა. და წარგზავნა იგინი ისაკ და წარვიდეს მისგან ცოცხლებით. 31 31

31 And they rose up betimes in the morning, and sware one to another: and Isaac sent them away, and they departed from him in peace.

לב. וַיְהִי בַּיּוֹם הַהוּא וַיָּבֹאוּ עַבְדֵי יִצְחָק וַיַּגִּדוּ לוֹ עַל אֹדוֹת הַבְּאֵר אֲשֶׁר חָפָרוּ וַיֹּאמְרוּ לוֹ מָצָאנוּ מָיִם:

ἐγένετο δὲ ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ καὶ παραγενόμενοι οἱ παῖδες Ισαακ ἀπήγγειλαν αὐτῷ περὶ τοῦ φρέατος οὗ ὤρυξαν καὶ εἶπαν οὐχ εὕρομεν ὕδωρ

32 ܘܲܗ̤ܘܵܐ ܒܝܵܘܡܵܐ ܗܵܘ̇ ܘܐܸܬܼܵܘ ܥܲܒ݂ܕܵܘܗܝ ܕܐܝܼܣܚܵܩ: ܘܚܵܘܝܼܘܗܝ ܥܲܠ ܨܒ݂ܘܼܬܼܵܐ ܕܒܹܪܵܐ ܕܲܚܦܲܪܘ: ܘܐܸܡܲܪ݂ܘ ܠܹܗ ܐܸܫܟܲܚܢ ܡܲܝ̈ܵܐ.

Ecce autem venerunt in ipso die servi Isaac annuntiantes ei de puteo, quem foderant, atque dicentes: “Invenimus aquam”.

Եւ եղեւ յաւուր յայնմիկ եկին ծառայքն Իսահակայ եւ պատմեցին նմա վասն ջրհորոյն զոր փորեցին, թէ Գտաք ջուր:

და მათ დღეთა ოდენ მოვიდეს მონანი ისაკისნი და უთხრეს ჯურღმულისა მისთჳს, რომელ თხარეს, და ჰრქუეს: არა ვპოვეთ წყალი. 32 32

32 And it came to pass the same day, that Isaac's servants came, and told him concerning the well which they had digged, and said unto him, We have found water.

לג. וַיִּקְרָא אֹתָהּ שִׁבְעָה עַל כֵּן שֵׁם הָעִיר בְּאֵר שֶׁבַע עַד הַיּוֹם הַזֶּה:

καὶ ἐκάλεσεν αὐτὸ Ὅρκος διὰ τοῦτο ὄνομα τῇ πόλει Φρέαρ ὅρκου ἕως τῆς σήμερον ἡμέρας

33 ܘܲܩܪܵܐ ܫܡܵܗ ܣܲܒ݂ܥܵܐ: ܡܸܛܠ ܗܵܢܵܐ ܩܪܵܐ ܫܡܵܗ ܕܲܩܪܝܼܬܼܵܐ ܒܲܪ ܣܒܲܥ ܥܕܲܡܵܐ ܠܝܵܘܡܵܢܵܐ.

Unde appellavit eum Sabee (quod significat Abundantiam); et nomen urbi impositum est Bersabee usque in praesentem diem.

Եւ կոչեաց զնա Երդումն. վասն այնորիկ է անուն քաղաքին այնմիկ Ջրհոր երդման` մինչեւ ցայսօր ժամանակի:

და ფიცისა მისთჳს უწოდა ქალაქსა მას "ჯურღმული ფიცისა", ვიდრე დღეინდელად დღემდე. 33 33

33 And he called it Shebah: therefore the name of the city is Beersheba unto this day.

לד. וַיְהִי עֵשָׂו בֶּן אַרְבָּעִים שָׁנָה וַיִּקַּח אִשָּׁה אֶת יְהוּדִית בַּת בְּאֵרִי הַחִתִּי וְאֶת בָּשְׂמַת בַּת אֵילֹן הַחִתִּי:

ἦν δὲ Ησαυ ἐτῶν τεσσαράκοντα καὶ ἔλαβεν γυναῖκα Ιουδιν τὴν θυγατέρα Βεηρ τοῦ Χετταίου καὶ τὴν Βασεμμαθ θυγατέρα Αιλων τοῦ Ευαίου

34 ܘܲܗ̤ܘܵܐ ܥܹܣܘܿ ܒܲܪ ܐܲܪܒܿܥܝܼܢ ܫܢ̈ܝܼܢ: ܘܲܢܣܲܒ݂ ܐܲܢ̄ܬܿܬܼܵܐ: ܠܲܝܗܘܼܕܿܝܼܬܼ ܒܪܲܬܼ ܒܹܪܝܼ ܚܹܝܬܼܵܝܵܐ: ܘܲܠܒܸܣܡܲܬܼ ܒܪܲܬܼ ܐܲܠܘܿܢ ܚܵܘܵܝܵܐ.

Esau vero quadragenarius duxit uxores Iudith filiam Beeri Hetthaei et Basemath filiam Elon Hetthaei.

Եւ էր Եսաւ ամաց քառասնից, եւ առ իւր կին զՅուդիթ դուստր Բէերայ Քետացւոյ, եւ զՄասեմաթ դուստր Ելովնայ Խեւացւոյ:

იყო ესავ ორმეოცის წლის და მოიყუანა ცოლი იუდინა, ასული ბეჰრისი ქეტელისა, და ბასემათ, ასული ელონისი ეველისაჲ. 34 34

34 And Esau was forty years old when he took to wife Judith the daughter of Beeri the Hittite, and Bashemath the daughter of Elon the Hittite:

לה. וַתִּהְיֶיןָ מֹרַת רוּחַ לְיִצְחָק וּלְרִבְקָה:

καὶ ἦσαν ἐρίζουσαι τῷ Ισαακ καὶ τῇ Ρεβεκκα

35 ܘܲܗܘ̤̈ܝ ܡܲܡܪܵܢ ܠܪܘܼܚܹܗ ܕܐܝܼܣܚܵܩ ܘܲܕܪܲܦܩܵܐ.

Quae ambae offenderant animum Isaac et Rebeccae.

Եւ դառնացուցանէին զԻսահակ եւ զՌեբեկա:

და იყვნეს მჴდომ ისაკისა და რებეკასა. 35 35

35 Which were a grief of mind unto Isaac and to Rebekah.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=e6cef5c6-8d60-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display