Bibliotheca Polyglotta

ἦλθον δὲ οἱ δύο ἄγγελοι εἰς Σοδομα ἑσπέρας Λωτ δὲ ἐκάθητο παρὰ τὴν πύλην Σοδομων ἰδὼν δὲ Λωτ ἐξανέστη εἰς συνάντησιν αὐτοῖς καὶ προσεκύνησεν τῷ προσώπῳ ἐπὶ τὴν γῆν

1 ܘܐܸܬܼܵܘ ܬܪܹܝܢ ܡܲܠܲܐܟ݂ܝܼܢ ܠܲܣܕ݂ܘܿܡ ܒܪܲܡܫܵܐ: ܘܠܘܿܛ ܝܵܬܸܒ݂ ܒܬܲܪܥܵܐ ܕܲܣܕ݂ܘܿܡ: ܘܲܚܙܵܐ ܐܸܢܘܿܢ ܠܘܿܛ ܘܩܵܡ ܠܐܘܼܪܥܗܘܿܢ. ܘܲܣܓܸܕ݂ ܥܲܠ ܐܲܦܵܘ̈ܗܝ ܥܲܠ ܐܲܪܥܵܐ.

Veneruntque duo angeli Sodomam vespere, sedente Lot in foribus civitatis. Qui cum vidisset eos, surrexit et ivit obviam eis adoravitque pronus in terram

Եւ եկին երկու հրեշտակքն ի Սոդոմ ընդ երեկս. եւ Ղովտ նստէր առ դրան Սոդոմացւոցն: Իբրեւ ետես Ղովտ, յարեաւ ընդ առաջ նոցա, եւ երկիր եպագ ի վերայ երեսաց իւրոց յերկիր:

ხოლო მოვიდეს ორნი ანგელოზნი მიმწუხრი და ლოთ ჯდა წინაშე ბჭეთა სოდომისთა. და იხილნა რაჲ ლოთ, აღდგა მიგებებად მათდა და თაყუანის-სცა პირითა ქუეყანასა ზედა. 1

1 And there came two angels to Sodom at even; and Lot sat in the gate of Sodom: and Lot seeing them rose up to meet them; and he bowed himself with his face toward the ground;

ב. וַיֹּאמֶר הִנֶּה נָּא אֲדֹנַי סוּרוּ נָא אֶל בֵּית עַבְדְּכֶם וְלִינוּ וְרַחֲצוּ רַגְלֵיכֶם וְהִשְׁכַּמְתֶּם וַהֲלַכְתֶּם לְדַרְכְּכֶם וַיֹּאמְרוּ לֹּא כִּי בָרְחוֹב נָלִין:

καὶ εἶπεν ἰδού κύριοι ἐκκλίνατε εἰς τὸν οἶκον τοῦ παιδὸς ὑμῶν καὶ καταλύσατε καὶ νίψασθε τοὺς πόδας ὑμῶν καὶ ὀρθρίσαντες ἀπελεύσεσθε εἰς τὴν ὁδὸν ὑμῶν εἶπαν δέ οὐχί ἀλλ᾽ ἐν τῇ πλατείᾳ καταλύσομεν

2 ܘܐܸܡܲܪ݂: ܒܵܥܹܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܸܢܟ݂ܘܿܢ ܡܵܪܝ: ܣܛܵܘ ܠܒܹܝܬܼ ܥܲܒ݂ܕܟ݂ܘܿܢ: ܘܒ݂ܘܼܬܼܘ ܘܐܲܫܝܼܓܼܘ ܪܸܓܼܠܲܝܟܿܘܿܢ: ܘܩܲܕܸܡܘ ܘܙܸܠܘ ܠܐܘܼܪܚܟ݂ܘܿܢ. ܘܐܸܡܲܪ݂ܘ: ܠܵܐ: ܒܫܘܼܩܵܐ ܢܒ݂ܘܼܬܼ.

et dixit: “Obsecro, domini mei, declinate in domum pueri vestri et pernoctate; lavate pedes vestros et mane proficiscemini in viam vestram”. Qui dixerunt: “Minime, sed in platea pernoctabimus”.

եւ ասէ. Ահաւասիկ ես, տեարք, եկայք ի տուն ծառայի ձերոյ, հանգերուք, եւ լուացից զոտս ձեր. եւ կանխեալ ընդ առաւօտս երթիջիք զճանապարհ ձեր: Եւ ասեն. Ոչ, այլ ի քաղաքամիջի աստ ագցուք:

და ჰრქუა: აჰა, უფალნო, მოაქციეთ ჩემდა მომართ სახიდ მონისა თქუენისა და დაივანეთ და დაიბანენით ფერჴნი და, განცისკრდეს რაჲ, წარვედით გზასა თქუენსა. და თქუეს: არა, არამედ უბანთა ზედა დავივანოთ. 2

2 And he said, Behold now, my lords, turn in, I pray you, into your servant's house, and tarry all night, and wash your feet, and ye shall rise up early, and go on your ways. And they said, Nay; but we will abide in the street all night.

ג. וַיִּפְצַר בָּם מְאֹד וַיָּסֻרוּ אֵלָיו וַיָּבֹאוּ אֶל בֵּיתוֹ וַיַּעַשׂ לָהֶם מִשְׁתֶּה וּמַצּוֹת אָפָה וַיֹּאכֵלוּ:

καὶ κατεβιάζετο αὐτούς καὶ ἐξέκλιναν πρὸς αὐτὸν καὶ εἰσῆλθον εἰς τὴν οἰκίαν αὐτοῦ καὶ ἐποίησεν αὐτοῖς πότον καὶ ἀζύμους ἔπεψεν αὐτοῖς καὶ ἔφαγον

3 ܘܐܲܠܸܨ ܐܸܢܘܿܢ ܛܵܒ݂: ܘܲܣܛܵܘ ܠܘܵܬܹܗ ܘܥܲܠܘ ܠܒܲܝܬܹܿܗ: ܘܲܥܒܲܕ݂ ܠܗܘܿܢ ܡܲܫܬܿܝܵܐ: ܘܦܲܛܝܼܪܵܐ ܐܲܦܵܐ ܠܗܘܿܢ ܘܲܠܥܸܣܘ.

Compulit illos oppido, et diverterunt ad eum. Ingressisque domum illius fecit convivium et coxit azyma, et comederunt.

Եւ բռնադատեաց զնոսա յոյժ, եւ խոտորեցան առ նա եւ մտին ի տուն նորա. եւ արար նոցա ընթրիս, եւ բաղարջ եփեաց նոցա եւ կերան:

და აიძულა მათ და მოაქციეს მისსა მიმართ და შევიდეს სახედ მისსა. და უქმნა მათ სასუმელი და უცომონი წარუცნა მათ და ჭამეს პირველ დაძინებისა. 3

3 And he pressed upon them greatly; and they turned in unto him, and entered into his house; and he made them a feast, and did bake unleavened bread, and they did eat.

ד. טֶרֶם יִשְׁכָּבוּ וְאַנְשֵׁי הָעִיר אַנְשֵׁי סְדֹם נָסַבּוּ עַל הַבַּיִת מִנַּעַר וְעַד זָקֵן כָּל הָעָם מִקָּצֶה:

πρὸ τοῦ κοιμηθῆναι καὶ οἱ ἄνδρες τῆς πόλεως οἱ Σοδομῖται περιεκύκλωσαν τὴν οἰκίαν ἀπὸ νεανίσκου ἕως πρεσβυτέρου ἅπας ὁ λαὸς ἅμα

4 ܘܲܥܕܲܟܹܿܝܠ ܠܵܐ ܕܡܸܟ݂ܘ: ܘܐ̄ܢܵܫܲܝ̈ ܩܪܝܼܬܼܵܐ ܐ̄ܢܵܫܲܝ̈ ܣܕ݂ܘܿܡ ܐܸܬܼܟܲܪܟܿܘܼܗܝ ܠܒܲܝܬܵܐ: ܡ̣ܢ ܥܠܲܝܡܹ̈ܐ ܘܲܥܕܲܡܵܐ ܠܣܵܒܹܐ: ܘܟ݂ܠܹܗܿ ܥܲܡܵܐ ܡ̣ܢ ܣܵܟܹܐ.

Prius autem quam irent cubitum, viri civitatis, viri Sodomae, vallaverunt domum a iuvene usque ad senem, omnis populus simul.

Մինչչեւ ի քուն մտեալ էր նոցա, եւ արք քաղաքին Սոդոմացւոց պատեցին զտունն յերիտասարդաց մինչեւ ցծերս, ամենայն ժողովուրդն ի միասին:

და კაცთა ქალაქისათა სოდომელთა გარე მოიცვეს სახლი ჭაბუკითგან ვიდრე მოხუცებულადმდე ყოველმან ერმან ერთბამად. 4

4 But before they lay down, the men of the city, even the men of Sodom, compassed the house round, both old and young, all the people from every quarter:

ה. וַיִּקְרְאוּ אֶל לוֹט וַיֹּאמְרוּ לוֹ אַיֵּה הָאֲנָשִׁים אֲשֶׁר בָּאוּ אֵלֶיךָ הַלָּיְלָה הוֹצִיאֵם אֵלֵינוּ וְנֵדְעָה אֹתָם:

καὶ ἐξεκαλοῦντο τὸν Λωτ καὶ ἔλεγον πρὸς αὐτόν ποῦ εἰσιν οἱ ἄνδρες οἱ εἰσελθόντες πρὸς σὲ τὴν νύκτα ἐξάγαγε αὐτοὺς πρὸς ἡμᾶς ἵνα συγγενώμεθα αὐτοῖς

5 ܘܲܩܪܵܘ ܠܠܘܿܛ ܘܐܸܡܲܪ݂ܘ ܠܹܗ: ܐܲܝܟܵܐ ܐܸܢܘܿܢ ܓܲܒ݂ܪܹ̈ܐ ܕܐܸܬܼܵܘ ܠܘܵܬܼܵܟ݂ ܒܠܸܠܝܵܐ: ܐܲܦܸܩ ܐܸܢܘܿܢ ܠܲܢ ܘܢܸܕܲܥ ܐܸܢܘܿܢ.

Vocaveruntque Lot et dixerunt ei: “Ubi sunt viri, qui introierunt ad te nocte? Educ illos ad nos, ut cognoscamus eos”.

Եւ կոչէին արտաքս զՂովտ եւ ասէին ցնա. Ո՞ւր են արքն որ մտին առ քեզ գիշերի, ած զնոսա առ մեզ զի գիտասցուք զնոսա:

და განუწოდდეს ლოთს და იტოდეს მისა მიმართ: სადა არიან კაცნი, მოსრულნი შენდა ღამით? გამოიყუანენ იგინი ჩუენდა, რამეთუ თანა-ვეყუნეთ მათ. 5

5 And they called unto Lot, and said unto him, Where are the men which came in to thee this night? bring them out unto us, that we may know them.

ו. וַיֵּצֵא אֲלֵהֶם לוֹט הַפֶּתְחָה וְהַדֶּלֶת סָגַר אַחֲרָיו:

ἐξῆλθεν δὲ Λωτ πρὸς αὐτοὺς πρὸς τὸ πρόθυρον τὴν δὲ θύραν προσέῳξεν ὀπίσω αὐτοῦ

6 ܘܲܢܦܲܩ ܠܘܿܛ ܠܘܵܬܼܗܘܿܢ ܠܬܲܪܥܵܐ: ܘܬܲܪܥܵܐ ܐܸܚܲܕ݂ܘ ܒܵܬܼܪܹܗ.

Egressus ad eos Lot post tergum occludens ostium ait:

Եւ ել առ նոսա Ղովտ արտաքոյ դրանն, եւ զդուռն ձգեաց զկնի իւր:

ხოლო გამოვიდა ლოთ მათდა მიმართ წინაშე კართა და კარი განიჴშა უკუანა თჳსსა. 6

6 And Lot went out at the door unto them, and shut the door after him,

ז. וַיֹּאמַר אַל נָא אַחַי תָּרֵעוּ:

εἶπεν δὲ πρὸς αὐτούς μηδαμῶς ἀδελφοί μὴ πονηρεύσησθε

7 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܗܘܿܢ ܠܘܿܛ: ܠܵܐ ܬܲܒ݂ܐܫܘܼܢ ܐܲܚܲܝ̈.

“Nolite, quaeso, fratres mei, nolite malum hoc facere.

Եւ ասէ ցնոսա. Քաւ լիցի ձեզ, եղբարք, մի՛ գործէք զայդ չարիս:

და ჰრქუა მათ: ნუ სადა, ძმანო, ნუ უკეთურებთ. 7

7 And said, I pray you, brethren, do not so wickedly.

ח. הִנֵּה נָא לִי שְׁתֵּי בָנוֹת אֲשֶׁר לֹא יָדְעוּ אִישׁ אוֹצִיאָה נָּא אֶתְהֶן אֲלֵיכֶם וַעֲשׂוּ לָהֶן כַּטּוֹב בְּעֵינֵיכֶם רַק לָאֲנָשִׁים הָאֵל אַל תַּעֲשׂוּ דָבָר כִּי עַל כֵּן בָּאוּ בְּצֵל קֹרָתִי:

εἰσὶν δέ μοι δύο θυγατέρες αἳ οὐκ ἔγνωσαν ἄνδρα ἐξάξω αὐτὰς πρὸς ὑμᾶς καὶ χρήσασθε αὐταῖς καθὰ ἂν ἀρέσκῃ ὑμῖν μόνον εἰς τοὺς ἄνδρας τούτους μὴ ποιήσητε μηδὲν ἄδικον οὗ εἵνεκεν εἰσῆλθον ὑπὸ τὴν σκέπην τῶν δοκῶν μου

8 ܗܵܐ ܐܝܼܬܼ ܠܝܼ ܬܲܪܬܹܿܝܢ ܒܢ̈ܵܢ ܕܠܵܐ ܝܼܕܲܥ ܐܸܢܹܝܢ ܓܒܲܪ: ܐܲܦܸܩ ܐܸܢܹܝܢ ܠܟ݂ܘܿܢ: ܘܲܥܒܲܕ݂ܘ ܠܗܘܿܢ ܐܲܝܟܲܢܵܐ ܕܫܲܦܝܼܪ ܒܥܲܝܢܲܝܟܿܘܿܢ: ܒܲܠܚܘܿܕ݂ ܠܓܲܒ݂ܪܹ̈ܐ ܗܵܠܹܝܢ ܠܵܐ ܬܸܥܒܿܕ݂ܘܼܢ ܡܸܕܸܡ: ܡܸܛܠ ܕܥܲܠܘ ܠܛܸܠܵܠܵܐ ܕܩܵܪ̈ܝܵܬܼܝ.

Ecce, habeo duas filias, quae necdum cognoverunt virum; educam eas ad vos, et facite eis sicut placuerit vobis, dummodo viris istis nihil faciatis; ideo enim ingressi sunt sub umbra tecti mei”.

Են իմ երկու դստերք որ զայր ոչ գիտեն, հանից զնոսա առ ձեզ, եւ արարէք ընդ նոսա որպէս հաճոյ իցէ ձեզ. բայց միայն արանցդ այդոցիկ մի՛ ինչ մեղ առնիցէք. որովհետեւ մտին ընդ յարկաւ գերանաց իմոց:

რამეთუ არიან ჩემნი ორნი ასულნი, რომელთა არღა უცნიეს მამაკაცნი. გამოვიყუანნე იგინი თქუენდა და იჴმიენით იგინი, ვითარცა გთნავს, მხოლოდ კაცთა ამათ მიმართ ოდენ ნურარას ჰყოფთ უსამართლოსა, ვინათგან შემოვიდეს სართულსა ქუეშე მოსრულთა ჩემთასა. 8

8 Behold now, I have two daughters which have not known man; let me, I pray you, bring them out unto you, and do ye to them as is good in your eyes: only unto these men do nothing; for therefore came they under the shadow of my roof.

ט. וַיֹּאמְרוּ גֶּשׁ הָלְאָה וַיֹּאמְרוּ הָאֶחָד בָּא לָגוּר וַיִּשְׁפֹּט שָׁפוֹט עַתָּה נָרַע לְךָ מֵהֶם וַיִּפְצְרוּ בָאִישׁ בְּלוֹט מְאֹד וַיִּגְּשׁוּ לִשְׁבֹּר הַדָּלֶת:

εἶπαν δέ ἀπόστα ἐκεῖ εἷς ἦλθες παροικεῖν μὴ καὶ κρίσιν κρίνειν νῦν οὖν σὲ κακώσομεν μᾶλλον ἢ ἐκείνους καὶ παρεβιάζοντο τὸν ἄνδρα τὸν Λωτ σφόδρα καὶ ἤγγισαν συντρῖψαι τὴν θύραν

9 ܘܐܸܡܲܪ݂ܘ: ܦܪܘܿܩ ܠܗܲܠ: ܘܐܸܡܲܪ݂ܘ: ܚܲܕ݂ ܐܸܬܼܵܐ ܠܡܸܬܿܬܵܘܬܵܒ݂ܘܼ ܥܲܡܵܢ: ܘܗܵܐ ܕܵܐܹܢ ܠܲܢ ܕܝܼܢܹ̈ܐ: ܗܵܫܵܐ ܢܲܒ݂ܐܸܫ ܠܵܟ݂ ܡ̣ܢ ܕܲܠܗܘܿܢ. ܘܐܸܬܼܟܲܬܲܫ ܥܲܡ ܓܲܒ݂ܪܹ̈ܐ ܠܘܿܛ ܛܵܒ݂: ܘܲܩܪܸܒ݂ܘ ܠܡܸܬܼܒܲܪ ܬܲܪܥܵܐ.

At illi dixerunt: “Recede illuc”. Et rursus: “Unus ingressus est, inquiunt, ut advena et vult iudicare? Te ergo ipsum magis quam hos affligemus”. Vimque faciebant Lot vehementissime, iamque prope erat, ut effringerent fores.

Եւ ասեն. Ի բաց կաց. մտեր բնակել պանդխտութեամբ, միթէ եւ դատաստա՞ն եւս դատել. այժմ եւ զքեզ եւս չարչարեսցուք առաւել քան զնոսա: Եւ բռնադատէին զայրն, զՂովտ, յոյժ, եւ մերձ էին զդուրսն խորտակել:

და ჰრქუეს: განერე იქი. მწირობად შემოხუედ, ნუ. სასჯელისა სჯად. აწ უკუე შენ გიბოროტოთ უფროს-ღა, ვიდრე მათ. და აიძულებდეს ლოთს ფრიად და მიეახლნეს შემუსრვად კარსა. 9

9 And they said, Stand back. And they said again, This one fellow came in to sojourn, and he will needs be a judge: now will we deal worse with thee, than with them. And they pressed sore upon the man, even Lot, and came near to break the door.

י. וַיִּשְׁלְחוּ הָאֲנָשִׁים אֶת יָדָם וַיָּבִיאוּ אֶת לוֹט אֲלֵיהֶם הַבָּיְתָה וְאֶת הַדֶּלֶת סָגָרוּ:

ἐκτείναντες δὲ οἱ ἄνδρες τὰς χεῖρας εἰσεσπάσαντο τὸν Λωτ πρὸς ἑαυτοὺς εἰς τὸν οἶκον καὶ τὴν θύραν τοῦ οἴκου ἀπέκλεισαν

10 ܘܐܵܘܫܸܛܘ ܓܲܒ݂ܪܹ̈ܐ ܐܝܼܕܲܝܗܘܿܢ: ܘܐܲܥܸܠܘ ܠܠܘܿܛ ܠܘܵܬܼܗܘܿܢ ܠܒܲܝܬܵܐ: ܘܬܲܪܥܵܐ ܐܲܚܸܕ݂ܘ.

Et ecce miserunt manum viri et introduxerunt ad se Lot clauseruntque ostium;

Եւ ձգեալ արանցն զձեռս իւրեանց կորզեցին յինքեանս զՂովտ ի տուն անդր, եւ զդուրս տանն փակեցին:

ხოლო კაცთა მათ ბანყუნეს ჴელნი და შეიტანეს ლოთ ჴელთა მიმართ თჳსთა და კარი სახლისა დაჴშეს. 10

10 But the men put forth their hand, and pulled Lot into the house to them, and shut to the door.

יא. וְאֶת הָאֲנָשִׁים אֲשֶׁר פֶּתַח הַבַּיִת הִכּוּ בַּסַּנְוֵרִים מִקָּטֹן וְעַד גָּדוֹל וַיִּלְאוּ לִמְצֹא הַפָּתַח:

τοὺς δὲ ἄνδρας τοὺς ὄντας ἐπὶ τῆς θύρας τοῦ οἴκου ἐπάταξαν ἀορασίᾳ ἀπὸ μικροῦ ἕως μεγάλου καὶ παρελύθησαν ζητοῦντες τὴν θύραν

11 ܘܓܲܒ݂ܪܹ̈ܐ ܕܲܒ݂ܬܲܪܥܵܐ ܕܒܲܝܬܵܐ: ܒܠܲܥܘ ܒܲܫܪܲܓܼܪ̈ܵܓܼܝܵܬܼܵܐ: ܡ̣ܢ ܙܥܘܿܪܵܐ ܘܲܥܕܲܡܵܐ ܠܪܲܒܵܐ: ܘܲܠܐܝܼܘ ܠܡܸܫܟܵܚܘܼ ܬܲܪܥܵܐ.

et eos, qui foris erant, percusserunt caecitate a minimo usque ad maximum, ita ut ostium invenire non possent.

Եւ զարսն որ առ դուրս տանն կային` հարին կուրութեամբ ի փոքուէ մինչեւ ցմեծն, եւ լքան խնդրել զդուրսն:

ხოლო კაცთა მყოფთა კარსა ზედა სახლისასა, დასცეს ვერ მხედველობაჲ მცირითგან მათით ვიდრე დიდადმდე და დაიჴსნნეს ძიებითა კარისათა. 11

11 And they smote the men that were at the door of the house with blindness, both small and great: so that they wearied themselves to find the door.

יב. וַיֹּאמְרוּ הָאֲנָשִׁים אֶל לוֹט עֹד מִי לְךָ פֹה חָתָן וּבָנֶיךָ וּבְנֹתֶיךָ וְכֹל אֲשֶׁר לְךָ בָּעִיר הוֹצֵא מִן הַמָּקוֹם:

εἶπαν δὲ οἱ ἄνδρες πρὸς Λωτ ἔστιν τίς σοι ὧδε γαμβροὶ ἢ υἱοὶ ἢ θυγατέρες ἢ εἴ τίς σοι ἄλλος ἔστιν ἐν τῇ πόλει ἐξάγαγε ἐκ τοῦ τόπου τούτου

12 ܘܐܸܡܲܪ݂ܘ ܓܲܒ݂ܪܹ̈ܐ ܠܠܘܿܛ: ܡܵܢܵܐ ܥܵܒܸܕ݂ ܐܲܢ̄ܬ ܗܵܪܟܵܐ: ܚܲܬܼܢܲܝ̈ܟ ܘܲܒ݂ܢܲܝ̈ܟ ܘܲܒ݂̈ܢܵܬܼܵܟ݂ ܘܟ݂ܠ ܕܐܝܼܬܼ ܠܵܟ݂ ܒܲܩܪܝܼܬܼܵܐ: ܐܲܦܸܩ ܡ̣ܢ ܐܲܬܼܪܵܐ ܗܵܢܵܐ.

Dixerunt autem viri ad Lot: “Habes hic quempiam tuorum? Generum et filios et filias et omnes, qui tui sunt in urbe, educ de loco hoc:

Եւ ասեն արքն ցՂովտ. Է՞ ոք քո աստ փեսայ կամ որդիք կամ դստերք, կամ այլ ոք քո իցէ՞ ի քաղաքի աստ. հան զնոսա ի տեղւոջէ յայսմանէ:

და თქუეს კაცთა მათ ლოთის მიმართ: არს ვინა შენი აქა სიძენი, ანუ ძენი, ანუ ასულნი, ანუ ვინცა ვინ შენი არს სხუაჲ ქალაქსა შინა, განიყვანენ იგინი ადგილით ამით. 12

12 And the men said unto Lot, Hast thou here any besides? son in law, and thy sons, and thy daughters, and whatsoever thou hast in the city, bring them out of this place:

יג. כִּי מַשְׁחִתִים אֲנַחְנוּ אֶת הַמָּקוֹם הַזֶּה כִּי גָדְלָה צַעֲקָתָם אֶת פְּנֵי יְהֹוָה וַיְשַׁלְּחֵנוּ יְהֹוָה לְשַׁחֲתָהּ:

ὅτι ἀπόλλυμεν ἡμεῖς τὸν τόπον τοῦτον ὅτι ὑψώθη ἡ κραυγὴ αὐτῶν ἐναντίον κυρίου καὶ ἀπέστειλεν ἡμᾶς κύριος ἐκτρῖψαι αὐτήν

13 ܡܸܛܠ ܕܲܡܚܲܒܿܠܝܼܢܲܢ ܠܐܲܬܼܪܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܣܸܠܩܲܬܼ ܓܥܵܬܼܗܘܿܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ: ܘܫܲܕܿܪܵܢ ܡܵܪܝܵܐ ܠܲܡܚܲܒܵܠܘܼܬܹܗ.

delebimus enim locum istum, eo quod increverit clamor contra eos coram Domino, qui misit nos, ut perdamus eam”.

Զի կորուսանելոց եմք մեք զքաղաքս զայս. զի բարձրացաւ աղաղակ սոցա առաջի Տեառն. եւ առաքեաց զմեզ Տէր սատակել զսա:

რამეთუ წარვსწყმედთ ჩუენ ადგილსა ამას, რამეთუ ამაღლდა ღაღადებაჲ მათი წინაშე უფლისა და მომავლინნა ჩუენ უფალმან აჴოცად მისსა. 13

13 For we will destroy this place, because the cry of them is waxen great before the face of the LORD; and the LORD hath sent us to destroy it.

יד. וַיֵּצֵא לוֹט וַיְדַבֵּר אֶל חֲתָנָיו לֹקְחֵי בְנֹתָיו וַיֹּאמֶר קוּמוּ צְּאוּ מִן הַמָּקוֹם הַזֶּה כִּי מַשְׁחִית יְהֹוָה אֶת הָעִיר וַיְהִי כִמְצַחֵק בְּעֵינֵי חֲתָנָיו:

ἐξῆλθεν δὲ Λωτ καὶ ἐλάλησεν πρὸς τοὺς γαμβροὺς αὐτοῦ τοὺς εἰληφότας τὰς θυγατέρας αὐτοῦ καὶ εἶπεν ἀνάστητε καὶ ἐξέλθατε ἐκ τοῦ τόπου τούτου ὅτι ἐκτρίβει κύριος τὴν πόλιν ἔδοξεν δὲ γελοιάζειν ἐναντίον τῶν γαμβρῶν αὐτοῦ

14 ܘܲܢܦܲܩ ܠܘܿܛ ܘܡܲܠܸܠ ܥܲܡ ܚܲܬܼܢܵܘ̈ܗܝ ܢܲܣܒܲܝ ܒܢܵܬܹܗ: ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܗܘܿܢ: ܩܘܼܡܘ ܦܘܿܩܘ ܡ̣ܢ ܐܲܬܼܪܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܡܸܛܠ ܕܲܡܚܲܒܸܿܠ ܠܹܗ ܡܵܪܝܵܐ. ܘܲܗ̤ܘܵܐ ܐܲܝܟ ܡܓܲܚܸܟ ܒܥܲܝܢܲܝ̈ ܚܲܬܼܢܵܘ̈ܗܝ.

Egressus itaque Lot locutus est ad generos suos, qui accepturi erant filias eius, et dixit: “Surgite, egredimini de loco isto, quia delebit Dominus civitatem”. Et visus est eis quasi ludens loqui.

Ել Ղովտ եւ խօսեցաւ ընդ փեսայս իւր որ առնլոց էին զդստերս նորա, եւ ասէ. Արիք եւ ելէք ի տեղւոջէ աստի յայսմանէ, զի սատակէ Տէր զքաղաքս: Եւ թուէր ծաղր առնել յաչս փեսայից իւրոց:

გამოვიდა ლოთ და თქუა: სიძეთა მიმართ თჳსთა, მიმყუანებელთა ასულთა მათთასა, და ჰრქუა: აღდეგით და გამოვედით ადგილისა ამისგან, რამეთუ აჰჴოცს უფალი ქალაქსა ხოლო საცინელად შეირაცხა წინაშე სიძეთა მისთა. 14

14 And Lot went out, and spake unto his sons in law, which married his daughters, and said, Up, get you out of this place; for the LORD will destroy this city. But he seemed as one that mocked unto his sons in law.

טו. וּכְמוֹ הַשַּׁחַר עָלָה וַיָּאִיצוּ הַמַּלְאָכִים בְּלוֹט לֵאמֹר קוּם קַח אֶת אִשְׁתְּךָ וְאֶת שְׁתֵּי בְנֹתֶיךָ הַנִּמְצָאֹת פֶּן תִּסָּפֶה בַּעֲוֹן הָעִיר:

ἡνίκα δὲ ὄρθρος ἐγίνετο ἐπεσπούδαζον οἱ ἄγγελοι τὸν Λωτ λέγοντες ἀναστὰς λαβὲ τὴν γυναῖκά σου καὶ τὰς δύο θυγατέρας σου ἃς ἔχεις καὶ ἔξελθε ἵνα μὴ συναπόλῃ ταῖς ἀνομίαις τῆς πόλεως

15 ܘܟܲܕ݂ ܣܠܸܩ ܫܲܦܪܵܐ: ܐܲܠܨܘܼܗܝ ܡܲܠܲܐܟܹ̈ܐ ܠܠܘܿܛ: ܘܐܲܡܪܝܼܢ ܠܹܗ: ܩܘܼܡ ܕܒܲܪ ܐܲܢ̄ܬܿܬܼܵܟ݂ ܘܬܲܪܬܹܝܢ ܒܢܵܬܼܵܟ݂ ܕܐܸܫܬܿܟܲܚ: ܕܲܠܡܵܐ ܬܸܒ݂ܠܲܥ ܒܲܚܛܵܗܹܝܗ ܕܲܩܪܝܼܬܼܵܐ.

Cumque esset mane, cogebant eum angeli dicentes: “Surge, tolle uxorem tuam et duas filias, quas habes hic, ne pereas in scelere civitatis”.

Եւ իբրեւ եղեւ առաւօտ, փութացուցանէին հրեշտակքն զՂովտ եւ ասէին. Արի առ զկին քո եւ զերկուս դստերս քո զոր ունիս, եւ ել աստի, զի մի՛ եւ դու կորնչիցիս ընդ անօրէնութիւնս քաղաքիդ:

და ვითარ ცისკარი იქმნა, და ასწრაფობდეს ანგელოზნი ლოთს მეტყუელნი: აღდეგ, მიიყუანე ცოლი შენი და ორნი ასულნი შენნი, რომელნი გისხენ, და განვედ, რათა არა თანა წარსწყმდე უსჯულოებათა ქალაქისათა. 15

15 And when the morning arose, then the angels hastened Lot, saying, Arise, take thy wife, and thy two daughters, which are here; lest thou be consumed in the iniquity of the city.

טז. וַיִּתְמַהְמָהּ וַיַּחֲזִיקוּ הָאֲנָשִׁים בְּיָדוֹ וּבְיַד אִשְׁתּוֹ וּבְיַד שְׁתֵּי בְנֹתָיו בְּחֶמְלַת יְהֹוָה עָלָיו וַיֹּצִאֻהוּ וַיַּנִּחֻהוּ מִחוּץ לָעִיר:

καὶ ἐταράχθησαν καὶ ἐκράτησαν οἱ ἄγγελοι τῆς χειρὸς αὐτοῦ καὶ τῆς χειρὸς τῆς γυναικὸς αὐτοῦ καὶ τῶν χειρῶν τῶν δύο θυγατέρων αὐτοῦ ἐν τῷ φείσασθαι κύριον αὐτοῦ

16 ܘܐܸܫܬܵܘܚܲܪ ܠܘܿܛ: ܘܐܸܚܲܕ݂ܘ ܡܲܠܲܐܟܹ̈ܐ ܒܐܝܼܕܹܗ ܘܒ݂ܐܝܼܕ݂ܵܐ ܕܐܲܢ̄ܬܿܬܹܗ ܘܒ݂ܐܝܼܕ݂ܵܐ ܕܬܲܪܬܹܝܢ ܒܢܵܬܹܗ: ܡܸܛܠ ܕܚܵܣ ܡܵܪܝܵܐ ܥܠܵܘܗܝ: ܘܐܲܦܩܘܼܗܝ ܘܐܲܫܪܝܼܘܗܝ ܠܒܲܪ ܡ̣ܢ ܩܪܝܼܬܼܵܐ.

Tardante illo, apprehenderunt viri manum eius et manum uxoris ac duarum filiarum eius, eo quod parceret Dominus illi.

Եւ նոքա խռովեցան``. եւ կալան հրեշտակքն զձեռանէ նորա եւ զձեռանէ կնոջ նորա եւ զձեռանէ երկուց դստերաց նորա, զի խնայեաց Տէր ի նա, եւ հանին զնա եւ եդին արտաքոյ քաղաքին:

და აღშფოთნეს და უპყრეს ანგელოზთა ჴელსა მისა და ჴელსა ცოლისა მისისასა და ჴელსა ასულთა მისთასა რიდებასა მას უფლისასა მათ ზედა. 16

16 And while he lingered, the men laid hold upon his hand, and upon the hand of his wife, and upon the hand of his two daughters; the LORD being merciful unto him: and they brought him forth, and set him without the city.

יז. וַיְהִי כְהוֹצִיאָם אֹתָם הַחוּצָה וַיֹּאמֶר הִמָּלֵט עַל נַפְשֶׁךָ אַל תַּבִּיט אַחֲרֶיךָ וְאַל תַּעֲמֹד בְּכָל הַכִּכָּר הָהָרָה הִמָּלֵט פֶּן תִּסָּפֶה:

καὶ ἐγένετο ἡνίκα ἐξήγαγον αὐτοὺς ἔξω καὶ εἶπαν σῴζων σῷζε τὴν σεαυτοῦ ψυχήν μὴ περιβλέψῃς εἰς τὰ ὀπίσω μηδὲ στῇς ἐν πάσῃ τῇ περιχώρῳ εἰς τὸ ὄρος σῴζου μήποτε συμπαραλημφθῇς

17 ܘܟܲܕ݂ ܐܲܦܸܩܘ ܐܸܢܘܿܢ ܠܒܲܪ: ܐܵܡܪܝܼܢ ܠܹܗ: ܦܲܠܸܛ ܢܲܦ̮ܫܵܟ: ܠܵܐ ܬܸܬܼܦܢܸܐ ܠܒܸܣܬܪܵܟ: ܘܠܵܐ ܬܩܘܼܡ ܒܟ݂ܠܵܗ ܒܩܲܥܬܼܵܐ: ܠܛܘܼܪܵܐ ܐܸܬܼܦܲܠܲܛ ܕܠܵܐ ܬܹܐܒܲܕ݂.

Et eduxerunt eum posueruntque extra civitatem. Ibi locutus est: “Salvare, agitur de vita tua; noli respicere post tergum, nec stes in omni circa regione; sed in monte salvum te fac, ne pereas”.

Եւ եղեւ իբրեւ հանին զնոսա արտաքս, ասեն. Ապրեցո զանձն քո, մի՛ դառնայցես յետս, եւ մի՛ կայցես յամենայն կողմանս աշխարհիդ``. զերծիր ի լեառն, գուցէ ընդ նոսա ըմբռնիցիս:

და იყო, რაჟამს გამოიყუანეს იგინი გარე და ჰრქუეს: ცხოვნებით იცხოვნე სული შენი, ნუ უკმოიხედავ უკუღმართ. ნუცა დასდგები ყოველსა შინა გარემო სოფლებთა, არამედ მთად კერძო ივლტოდე, ნუუკუე თანა შეეპყრა. 17

17 And it came to pass, when they had brought them forth abroad, that he said, Escape for thy life; look not behind thee, neither stay thou in all the plain; escape to the mountain, lest thou be consumed.

יח. וַיֹּאמֶר לוֹט אֲלֵהֶם אַל נָא אֲדֹנָי:

εἶπεν δὲ Λωτ πρὸς αὐτούς δέομαι κύριε

18 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܗܘܿܢ ܠܘܿܛ: ܒܵܥܹܐ ܐ̄ܢܵܐ ܡܸܢܟ݂ܘܿܢ ܡܵܪܝ.

Dixitque Lot ad eos: “Non, quaeso, Domine.

Եւ ասէ Ղովտ ցնոսա. Աղաչեմ, Տէր:

და თქუა ლოთ მათდა მიმართ: გევედრები, უფალო. 18

18 And Lot said unto them, Oh, not so, my LORD:

יט. הִנֵּה נָא מָצָא עַבְדְּךָ חֵן בְּעֵינֶיךָ וַתַּגְדֵּל חַסְדְּךָ אֲשֶׁר עָשִׂיתָ עִמָּדִי לְהַחֲיוֹת אֶת נַפְשִׁי וְאָנֹכִי לֹא אוּכַל לְהִמָּלֵט הָהָרָה פֶּן תִּדְבָּקַנִי הָרָעָה וָמַתִּי:

ἐπειδὴ εὗρεν ὁ παῖς σου ἔλεος ἐναντίον σου καὶ ἐμεγάλυνας τὴν δικαιοσύνην σου ὃ ποιεῖς ἐπ᾽ ἐμέ τοῦ ζῆν τὴν ψυχήν μου ἐγὼ δὲ οὐ δυνήσομαι διασωθῆναι εἰς τὸ ὄρος μὴ καταλάβῃ με τὰ κακὰ καὶ ἀποθάνω

19 ܗܵܐ ܐܸܫܟܲܚ ܥܲܒ݂ܕܵܟ݂ ܪ̈ܲܚܡܹܐ ܒܥܲܝܢܲܝ̈ܟ: ܘܣܲܓܿܝܼܐܵܐ ܗ̄ܝܼ ܛܲܝܒܿܘܼܬܼܵܟ݂ ܕܲܥܒܲܕܿܬܿ ܥܲܡܝ ܠܡܲܚܵܝܘܼ ܢܲܦ̮ܫܝ: ܘܐܸܢܵܐ ܠܵܐ ܡܸܫܟܲܚ ܐ̄ܢܵܐ ܠܡܸܬܼܦܲܠܵܛܘܼ ܠܛܘܼܪܵܐ: ܕܲܠܡܵܐ ܬܲܕ݂ܪܟܲܢܝ ܒܝܼܫܬܵܐ ܘܐܹܡܘܼܬܼ.

Ecce invenit servus tuus gratiam coram te, et magnificasti misericordiam tuam, quam fecisti mecum, ut salvares animam meam; nec possum in monte salvari, ne forte apprehendat me malum et moriar.

որովհետեւ եգիտ ծառայ քո ողորմութիւն առաջի քո, եւ մեծ արարեր զարդարութիւն քո զոր առնես յիս ապրել անձին իմոյ. եւ արդ ես ոչ կարեմ զերծանել ի լեառն, գուցէ հասանիցեն ինձ չարիքն եւ մեռանիցիմ:

ვინათგან პოვა წყალობაჲ მონამან შენმან წინაშე შენსა და განადიდე სიმართლე შენი, რომელსა ჰყოფ ჩემ ზედა განრინებად სულისა ჩემისა. ხოლო მე ვერ ძალ-მიც მიწევნად მთად, ნუუკუე მეწიოს მე ბოროტი ესე და მოვკუდე. 19

19 Behold now, thy servant hath found grace in thy sight, and thou hast magnified thy mercy, which thou hast shewed unto me in saving my life; and I cannot escape to the mountain, lest some evil take me, and I die:

כ. הִנֵּה נָא הָעִיר הַזֹּאת קְרֹבָה לָנוּס שָׁמָּה וְהִוא מִצְעָר אִמָּלְטָה נָא שָׁמָּה הֲלֹא מִצְעָר הִוא וּתְחִי נַפְשִׁי:

ἰδοὺ ἡ πόλις αὕτη ἐγγὺς τοῦ καταφυγεῖν με ἐκεῖ ἥ ἐστιν μικρά ἐκεῖ σωθήσομαι οὐ μικρά ἐστιν καὶ ζήσεται ἡ ψυχή μου

20 ܗܵܐ ܩܪܝܼܬܼܵܐ ܗܵܕܹܐ ܩܲܪܝܼܒ݂ܵܐ ܗ̄ܝܼ ܠܡܸܥܪܲܩ ܠܬܲܡܵܢ: ܗܵܐ ܙܥܘܿܪܝܵܐ ܗܝܼ ܘܬܸܚܸܐ ܢܲܦ̮ܫܝ.

Ecce, civitas haec iuxta, ad quam possum fugere, parva, et salvabor in ea numquid non modica est? et vivet anima mea”.

Ահա քաղաքս այս մերձ է անկանել ի նա, որ է փոքրիկ, անդ ապրեցայց. (եւ չէ՞ փոքր,) եւ կեցցէ անձն իմ վասն քո:

აჰა ესერა, ქალაქი ესე ახლოს არს მივლტოლად ჩემდა მუნ, რომელ არს მცირე, და მუნ განვერე, და ცხოვნდეს სული ჩემი შენ ძლით. 20

20 Behold now, this city is near to flee unto, and it is a little one: Oh, let me escape thither, (is it not a little one?) and my soul shall live.

כא. וַיֹּאמֶר אֵלָיו הִנֵּה נָשָׂאתִי פָנֶיךָ גַּם לַדָּבָר הַזֶּה לְבִלְתִּי הָפְכִּי אֶת הָעִיר אֲשֶׁר דִּבַּרְתָּ:

καὶ εἶπεν αὐτῷ ἰδοὺ ἐθαύμασά σου τὸ πρόσωπον καὶ ἐπὶ τῷ ῥήματι τούτῳ τοῦ μὴ καταστρέψαι τὴν πόλιν περὶ ἧς ἐλάλησας

21 ܘܐܸܡܲܪ݂ ܠܹܗ: ܗܵܐ ܢܸܣܒܹܿܬ ܒܐܲܦܲܝ̈ܟ ܐܵܦ ܒܦܸܬܼܓ݂ܵܡܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܕܠܵܐ ܐܸܗܦܘܿܟ ܩܪܝܼܬܼܵܐ ܕܐܸܡܲܪܬ.

Dixitque ad eum: “Ecce, etiam in hoc suscepi preces tuas, ut non subvertam urbem, pro qua locutus es.

Եւ ասէ ցնա. Ահաւասիկ արարի մեծարանս երեսաց քոց եւ ի բանիդ յայդմիկ` չկործանել զքաղաքն վասն որոյ խօսեցար:

და თქუა მან: აჰა, დამიკჳრდა პირი შენი ამასცა ზედა სიტყუასა, არა დავაქციო ქალაქი, რომლისათჳს სთქუ. 21

21 And he said unto him, See, I have accepted thee concerning this thing also, that I will not overthrow this city, for the which thou hast spoken.

כב. מַהֵר הִמָּלֵט שָׁמָּה כִּי לֹא אוּכַל לַעֲשׂוֹת דָּבָר עַד בֹּאֲךָ שָׁמָּה עַל כֵּן קָרָא שֵׁם הָעִיר צוֹעַר:

σπεῦσον οὖν τοῦ σωθῆναι ἐκεῖ οὐ γὰρ δυνήσομαι ποιῆσαι πρᾶγμα ἕως τοῦ σε εἰσελθεῖν ἐκεῖ διὰ τοῦτο ἐκάλεσεν τὸ ὄνομα τῆς πόλεως ἐκείνης Σηγωρ

22 ܒܲܥܓܲܠ ܐܸܬܼܦܲܠܲܛ ܠܬܲܡܵܢ: ܡܸܛܠ ܕܠܵܐ ܡܸܫܟܲܚ ܐ̄ܢܵܐ ܕܐܸܥܒܹܿܕ ܡܸܕܸܡ ܥܕܲܡܵܐ ܕܥܵܐܹܠ ܐܲܢ̄ܬ ܠܬܲܡܵܢ: ܡܸܛܠ ܗܵܢܵܐ ܩܪܵܐ ܫܡܵܗܿ ܕܲܩܪܝܼܬܼܵܐ ܨܵܥܲܪ.

Festina et salvare ibi, quia non potero facere quidquam, donec ingrediaris illuc”. Idcirco vocatum est nomen urbis illius Segor.

Եւ արդ փութա զերծանել ի նա, զի ոչ կարեմ առնել իրս ինչ մինչեւ անկանիցիս անդր. վասն այնորիկ կոչեաց զանուն քաղաքին այնորիկ Սեգովր:

ისწრაფე შენ მიწევნად მუნ, რამეთუ ვერ ჴელ-მეწიფების ყოფად საქმისა, ვიდრე შესლვადმდე შენდა მუნ. ამისთჳს უწოდა სახელი ქალაქსა მას სეგორ. 22

22 Haste thee, escape thither; for I cannot do anything till thou be come thither. Therefore the name of the city was called Zoar.

כג. הַשֶּׁמֶשׁ יָצָא עַל הָאָרֶץ וְלוֹט בָּא צֹעֲרָה:

ὁ ἥλιος ἐξῆλθεν ἐπὶ τὴν γῆν καὶ Λωτ εἰσῆλθεν εἰς Σηγωρ

23 ܫܸܡܫܵܐ ܢܦܲܩ ܥܲܠ ܐܲܪܥܵܐ: ܘܠܘܿܛ ܥܲܠ ܠܨܵܥܲܪ.

Sol egressus est super terram, et Lot ingressus est Segor.

Արեգակն ծագեաց յերկիր, եւ Ղովտ եմուտ ի Սեգովր:

და მზე მოეფინა ქუეყანასა ზედა და ლოთი შევიდა სეგორად. 23

23 The sun was risen upon the earth when Lot entered into Zoar.

כד. וַיהֹוָה הִמְטִיר עַל סְדֹם וְעַל עֲמֹרָה גָּפְרִית וָאֵשׁ מֵאֵת יְהֹוָה מִן הַשָּׁמָיִם:

καὶ κύριος ἔβρεξεν ἐπὶ Σοδομα καὶ Γομορρα θεῖον καὶ πῦρ παρὰ κυρίου ἐκ τοῦ οὐρανοῦ

24 ܘܡܵܪܝܵܐ ܐܲܚܸܬܼ ܥܲܠ ܣܕ݂ܘܿܡ ܘܥܲܠ ܥܵܡܘܿܪܵܐ: ܟܸܒ݂ܪܝܼܬܼܵܐ ܘܢܘܼܪܵܐ ܡ̣ܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ ܡ̣ܢ ܫܡܲܝܵܐ.

Igitur Dominus pluit super Sodomam et Gomorram sulphur et ignem a Domino de caelo

Եւ Տէր տեղաց ի Սոդոմ եւ ի Գոմոր ծծումբ եւ հուր ի Տեառնէ յերկնից:

და უფალმან აწჳმა სოდომსა და გომორსა ზედა წუნწუბაჲ და ცეცხლი უფლისა მიერ ზეცით. 24

24 Then the LORD rained upon Sodom and upon Gomorrah brimstone and fire from the LORD out of heaven;

כה. וַיַּהֲפֹךְ אֶת הֶעָרִים הָאֵל וְאֵת כָּל הַכִּכָּר וְאֵת כָּל ישְׁבֵי הֶעָרִים וְצֶמַח הָאֲדָמָה:

καὶ κατέστρεψεν τὰς πόλεις ταύτας καὶ πᾶσαν τὴν περίοικον καὶ πάντας τοὺς κατοικοῦντας ἐν ταῖς πόλεσιν καὶ πάντα τὰ ἀνατέλλοντα ἐκ τῆς γῆς

25 ܘܲܗܦܲܟ ܠܩܘܼܪ̈ܝܵܐ ܗܵܠܹܝܢ ܘܲܠܟ݂ܠܵܗܿ ܦܩܲܥܬܼܵܐ: ܘܲܠܟ݂ܠܗܘܿܢ ܝܵܬܼܒܲܝ̈ ܐܲܪܥܵܐ: ܘܲܠܡܵܘܥܝܼܬܼܵܐ ܕܐܲܪܥܵܐ.

et subvertit civitates has et omnem circa regionem, universos habitatores urbium et cuncta terrae virentia.

եւ կործանեաց զքաղաքսն զայնոսիկ եւ զամենայն կողմանսն եւ զամենայն բնակիչս քաղաքացն եւ զամենայն բոյս`` երկրին:

და დააქცია ყოველნი ესე ქალაქნი და ყოველი სანახები და მოსწყდეს, ყოველნი მეფენი მის ქალაქისანი და ყოველი მცენარე ქუეყანისა. 25

25 And he overthrew those cities, and all the plain, and all the inhabitants of the cities, and that which grew upon the ground.

כו. וַתַּבֵּט אִשְׁתּוֹ מֵאַחֲרָיו וַתְּהִי נְצִיב מֶלַח:

καὶ ἐπέβλεψεν ἡ γυνὴ αὐτοῦ εἰς τὰ ὀπίσω καὶ ἐγένετο στήλη ἁλός

26 ܘܐܸܬܼܦܲܢܝܲܬܼ ܐܲܢ̄ܬܿܬܹܗ ܡ̣ܢ ܒܸܣܬܿܪܵܗܿ: ܘܲܗܘܵܬܼ ܩܵܝܹܡܬܼܵܐ ܕܡܸܠܚܵܐ.

Respiciensque uxor eius post se versa est in statuam salis.

Եւ դարձաւ կինն Ղովտայ յետս, եւ եղեւ արձան աղի:

და მიიხილა ცოლმან ლოთისამან მართლუკუღმართ და იქმნა იგი ძეგლ მარილისა. 26

26 But his wife looked back from behind him, and she became a pillar of salt.

כז. וַיַּשְׁכֵּם אַבְרָהָם בַּבֹּקֶר אֶל הַמָּקוֹם אֲשֶׁר עָמַד שָׁם אֶת פְּנֵי יְהֹוָה:

ὤρθρισεν δὲ Αβρααμ τὸ πρωὶ εἰς τὸν τόπον οὗ εἱστήκει ἐναντίον κυρίου

27 ܘܩܲܕܸܿܡ ܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ ܒܨܲܦܪܵܐ: ܠܐܲܬܼܪܵܐ ܕܩܵܐܹܡ ܗ̄ܘܵܐ ܬܲܡܵܢ ܩܕ݂ܵܡ ܡܵܪܝܵܐ.

Abraham autem consurgens mane venit ad locum, ubi steterat prius cum Domino,

Եւ կանխեալ Աբրահամ ընդ առաւօտն ի տեղին ուր կայր առաջի Տեառն:

ხოლო აღიმსთო აბრაჰამ განთიად ადგილსა მას, სადა-იგი დგა წინაშე უფლისა. 27

27 And Abraham gat up early in the morning to the place where he stood before the LORD:

כח. וַיַּשְׁקֵף עַל פְּנֵי סְדֹם וַעֲמֹרָה וְעַל כָּל פְּנֵי אֶרֶץ הַכִּכָּר וַיַּרְא וְהִנֵּה עָלָה קִיטֹר הָאָרֶץ כְּקִיטֹר הַכִּבְשָׁן:

καὶ ἐπέβλεψεν ἐπὶ πρόσωπον Σοδομων καὶ Γομορρας καὶ ἐπὶ πρόσωπον τῆς γῆς τῆς περιχώρου καὶ εἶδεν καὶ ἰδοὺ ἀνέβαινεν φλὸξ τῆς γῆς ὡσεὶ ἀτμὶς καμίνου

28 ܘܚܵܪ ܠܐܲܦܲܝ̈ ܣܕ݂ܘܿܡ ܘܥܵܡܘܿܪܵܐ ܘܠܐܲܦܲܝ̈ ܟܠܵܗܿ ܐܲܪܥܵܐ ܕܲܦܩܲܥܬܼܵܐ: ܘܲܚܙܵܐ ܘܗܵܐ ܣܵܠܹܩ ܬܸܢܵܢܵܗܿ ܕܐܲܪܥܵܐ ܐܲܝܟ ܬܸܢܵܢܵܐ ܕܐܲܬܿܘܼܢܵܐ.

intuitus est Sodomam et Gomorram et universam terram regionis illius; viditque ascendentem favillam de terra quasi fornacis fumum.

եւ հայեցաւ յերեսս Սոդոմացւոց եւ Գոմորացւոց, եւ յամենայն երեսս երկրի գաւառին. եւ ետես եւ ահա ելանէր բոց երկրին իբրեւ մրրիկ հնոցի:

და მიჰხედა პირსა ზედა სოდომისასა და გომორისასა და პირსა ყოვლისა ქუეყანისა სანახებისასა და იხილა: და აჰა ესერა, აღვიდოდა ალი ცეცხლისა ქუეყანით, ვითარცა არმური საჴმილისა. 28

28 And he looked toward Sodom and Gomorrah, and toward all the land of the plain, and beheld, and, lo, the smoke of the country went up as the smoke of a furnace.

כט. וַיְהִי בְּשַׁחֵת אֱלֹהִים אֶת עָרֵי הַכִּכָּר וַיִּזְכֹּר אֱלֹהִים אֶת אַבְרָהָם וַיְשַׁלַּח אֶת לוֹט מִתּוֹךְ הַהֲפֵכָה בַּהֲפֹךְ אֶת הֶעָרִים אֲשֶׁר יָשַׁב בָּהֵן לוֹט:

καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἐκτρῖψαι κύριον πάσας τὰς πόλεις τῆς περιοίκου ἐμνήσθη ὁ θεὸς τοῦ Αβρααμ καὶ ἐξαπέστειλεν τὸν Λωτ ἐκ μέσου τῆς καταστροφῆς ἐν τῷ καταστρέψαι κύριον τὰς πόλεις ἐν αἷς κατῴκει ἐν αὐταῖς Λωτ

29 ܘܲܗܘ̤ܵܐ ܕܚܲܕ݂ ܚܲܒܸܿܠ ܐܲܠܵܗܵܐ ܩܘܼܪ̈ܝܵܐ ܕܲܦܩܲܥܬܼܵܐ. ܐܸܬܿܕܿܟܲܪ ܐܲܠܵܗܵܐ ܠܐܲܒ݂ܪܵܗܵܡ: ܘܫܲܕܲܪ ܠܠܘܿܛ ܡ̣ܢ ܓܵܘ ܗܦܝܼܟ݂ܬܵܐ: ܟܲܕ݂ ܗܦܲܟ ܩܘܼܪ̈ܝܵܐ ܕܝܼܬܸܒ݂ ܗ̄ܘܵܐ ܒܗܹܝܢ ܠܘܿܛ.

Cum enim subverteret Deus civitates regionis illius, recordatus Abrahae liberavit Lot de subversione urbium, in quibus habitaverat.

Եւ եղեւ ի սատակել Տեառն զամենայն քաղաքսն շուրջ զբնակութեամբն`` յիշեաց Աստուած զԱբրահամ, եւ եհան արձակեաց զՂովտ ի միջոյ կործանմանն, ի կործանել Տեառն զքաղաքսն յորս բնակեալ էր ի նոսա Ղովտ:

და იყო, დაქცევასა მას უფლისა მიერ ქალაქებისა მის სანახებისასა მოეჴსენა ღმერთსა აბრაჰამ და გამოიყუანა ლოთ შორის დაქცევისა მის, რაჟამს დააქცია უფალმან ქალაქები იგი, რომელსა შინა დამკჳდრებულ იყო ლოთ. 29

29 And it came to pass, when God destroyed the cities of the plain, that God remembered Abraham, and sent Lot out of the midst of the overthrow, when he overthrew the cities in the which Lot dwelt.

ל. וַיַּעַל לוֹט מִצּוֹעַר וַיֵּשֶׁב בָּהָר וּשְׁתֵּי בְנֹתָיו עִמּוֹ כִּי יָרֵא לָשֶׁבֶת בְּצוֹעַר וַיֵּשֶׁב בַּמְּעָרָה הוּא וּשְׁתֵּי בְנֹתָיו:

ἀνέβη δὲ Λωτ ἐκ Σηγωρ καὶ ἐκάθητο ἐν τῷ ὄρει καὶ αἱ δύο θυγατέρες αὐτοῦ μετ᾽ αὐτοῦ ἐφοβήθη γὰρ κατοικῆσαι ἐν Σηγωρ καὶ ᾤκησεν ἐν τῷ σπηλαίῳ αὐτὸς καὶ αἱ δύο θυγατέρες αὐτοῦ μετ᾽ αὐτοῦ

30 ܘܲܣܠܸܩ ܠܘܿܛ ܡ̣ܢ ܨܵܥܵܪ ܘܝܼܬܸܒ݂ ܒܛܘܼܪܵܐ: ܗܘ̤ ܘܬܲܪܬܹܝܢ ܒܢܵܬܹܗ ܥܲܡܹܗ: ܡܸܛܠ ܕܲܕ݂ܚܸܠ ܠܡܸܬܲܒ݂ ܒܨܵܥܵܪ: ܘܝܼܬܸܒ݂ ܒܲܡܥܲܪܬܼܵܐ: ܗܘ̤ ܘܬܲܪܬܹܝܢ ܒ̈ܢܵܬܹܗ.

Ascenditque Lot de Segor et mansit in monte, duae quoque filiae eius cum eo; timuerat enim manere in Segor. Et mansit in spelunca ipse et duae filiae eius.

Եւ ել Ղովտ ի Սեգովրայ, եւ նստէր ի լերինն, եւ երկոքին դստերք նորա ընդ նմա. քանզի երկեաւ բնակել ի Սեգովր. եւ բնակեաց յայրի անդ ինքն եւ երկոքին դստերք նորա ընդ նմա:

აღვიდა ლოთ სეგორით და დაჯდა იგი მთასა ზედა და ასულნი მისნი მის თანა, რამეთუ შეეშინა დამკჳდრებად სეგორს შინა. და დაემკჳდრა ქუაბსა შინა იგი და ორნი ასულნი მისნი მის თანა. 30

30 And Lot went up out of Zoar, and dwelt in the mountain, and his two daughters with him; for he feared to dwell in Zoar: and he dwelt in a cave, he and his two daughters.

לא. וַתֹּאמֶר הַבְּכִירָה אֶל הַצְּעִירָה אָבִינוּ זָקֵן וְאִישׁ אֵין בָּאָרֶץ לָבוֹא עָלֵינוּ כְּדֶרֶךְ כָּל הָאָרֶץ:

εἶπεν δὲ ἡ πρεσβυτέρα πρὸς τὴν νεωτέραν ὁ πατὴρ ἡμῶν πρεσβύτερος καὶ οὐδείς ἐστιν ἐπὶ τῆς γῆς ὃς εἰσελεύσεται πρὸς ἡμᾶς ὡς καθήκει πάσῃ τῇ γῇ

31 ܘܐܸܡܪܲܬܼ ܩܲܫܝܼܫܬܵܐ ܠܲܙܥܘܿܪܬܵܐ: ܗܵܐ ܐܲܒ݂ܘܼܢ ܣܐܸܒ݂. ܘܓܲܒ݂ܪܵܐ ܠܲܝܬ ܒܐܲܪܥܵܐ. ܕܢܸܥܘܿܠ ܥܠܲܝܢ ܐܲܝܟ ܐܘܼܪܚܵܐ ܕܟ݂ܠܵܗ ܐܲܪܥܵܐ.

Dixitque maior ad minorem: “Pater noster senex est, et nullus virorum remansit in terra, qui possit ingredi ad nos iuxta morem universae terrae.

Եւ ասէ երէցն ցկրտսերն. Հայր մեր ծերացեալ է, եւ չիք ոք յերկրի որ մտանիցէ առ մեզ, որպէս օրէն է ամենայն երկրի:

ჰრქუა უხუცესმან უმრწემესსა მას: მამაჲ ჩუენი მოხუცებულ არს და ქუეყანასა ზედა არა არს, ვინმცა შემოვიდა ჩუენდა, ვითარცა-იგი არს წესი, რათა მკჳდროან იქმნეს ყოვლისა ქუეყანისაჲ. 31

31 And the firstborn said unto the younger, Our father is old, and there is not a man in the earth to come in unto us after the manner of all the earth:

לב. לְכָה נַשְׁקֶה אֶת אָבִינוּ יַיִן וְנִשְׁכְּבָה עִמּוֹ וּנְחַיֶּה מֵאָבִינוּ זָרַע:

δεῦρο καὶ ποτίσωμεν τὸν πατέρα ἡμῶν οἶνον καὶ κοιμηθῶμεν μετ᾽ αὐτοῦ καὶ ἐξαναστήσωμεν ἐκ τοῦ πατρὸς ἡμῶν σπέρμα

32 ܬܵܝ ܢܲܫܩܸܐ ܠܐܲܒ݂ܘܼܢ ܚܲܡܪܵܐ ܘܢܸܕ݂ܡܲܟ ܥܲܡܹܗܿ: ܘܲܢܩܝܼܡ ܡ̣ܢ ܐܲܒ݂ܘܼܢ ܙܲܪܥܵܐ.

Veni, inebriemus patrem nostrum vino dormiamusque cum eo, ut servare possimus ex patre nostro semen”.

Եկ եւ արբուսցուք հօր մերում գինի, եւ ննջեսցուք ընդ նմա, եւ յարուսցուք ի հօրէ մերմէ զաւակ:

მოვედ და ვასუათ ღჳნოჲ მამასა ჩუენსა და დავწვეთ მის თანა და აღვადგინოთ თესლი მამისაგან ჩუენისა. 32

32 Come, let us make our father drink wine, and we will lie with him, that we may preserve seed of our father.

לג. וַתַּשְׁקֶיןָ אֶת אֲבִיהֶן יַיִן בַּלַּיְלָה הוּא וַתָּבֹא הַבְּכִירָה וַתִּשְׁכַּב אֶת אָבִיהָ וְלֹא יָדַע בְּשִׁכְבָהּ וּבְקוּמָהּ:

ἐπότισαν δὲ τὸν πατέρα αὐτῶν οἶνον ἐν τῇ νυκτὶ ταύτῃ καὶ εἰσελθοῦσα ἡ πρεσβυτέρα ἐκοιμήθη μετὰ τοῦ πατρὸς αὐτῆς τὴν νύκτα ἐκείνην καὶ οὐκ ᾔδει ἐν τῷ κοιμηθῆναι αὐτὴν καὶ ἀναστῆναι

33 ܘܐܲܫܩܝܼ ܒܠܸܠܝܵܐ ܗܵܘ̇ ܠܐܲܒ݂ܘܼܗܝܹܢ ܚܲܡܪܵܐ: ܘܥܸܠܲܬܼ ܩܲܫܝܼܫܬܵܐ ܘܕܸܡܟܲܬܼ ܥܲܡ ܐܲܒ݂ܘܼܗܿ: ܘܠܵܐ ܝܼܕܲܥ ܒܡܲܕ݂ܡܟܵܗܿ ܘܒܲܡܩܵܡܵܗܿ.

Dederunt itaque patri suo bibere vinum nocte illa, et ingressa est maior dormivitque cum patre; at ille non sensit, nec quando accubuit filia nec quando surrexit.

Եւ արբուցին հօրն իւրեանց գինի ի գիշերին յայնմիկ. եւ եմուտ երէցն ննջեաց ընդ հօրն իւրում զգիշերն զայն``. եւ ոչ գիտէր ի ննջելն նորա եւ ի յառնել:

ასუეს მამასა მათსა ღჳნოჲ მას ღამესა და შევიდა უხუცესი იგი და დაწვა მამისა თჳსისა თანა მას ღამესა. და არა ცნა დაწოლაჲ მისი და აღდგომა მისი. 33

33 And they made their father drink wine that night: and the firstborn went in, and lay with her father; and he perceived not when she lay down, nor when she arose.

לד. וַיְהִי מִמָּחֳרָת וַתֹּאמֶר הַבְּכִירָה אֶל הַצְּעִירָה הֵן שָׁכַבְתִּי אֶמֶשׁ אֶת אָבִי נַשְׁקֶנּוּ יַיִן גַּם הַלַּיְלָה וּבֹאִי שִׁכְבִי עִמּוֹ וּנְחַיֶּה מֵאָבִינוּ זָרַע:

ἐγένετο δὲ τῇ ἐπαύριον καὶ εἶπεν ἡ πρεσβυτέρα πρὸς τὴν νεωτέραν ἰδοὺ ἐκοιμήθην ἐχθὲς μετὰ τοῦ πατρὸς ἡμῶν ποτίσωμεν αὐτὸν οἶνον καὶ τὴν νύκτα ταύτην καὶ εἰσελθοῦσα κοιμήθητι μετ᾽ αὐτοῦ καὶ ἐξαναστήσωμεν ἐκ τοῦ πατρὸς ἡμῶν σπέρμα

34 ܘܲܗ̤ܘܵܐ ܠܒ݂ܵܬܲܪ ܝܵܘܡܵܐ: ܘܐܸܡܪܲܬܼ ܩܲܫܝܼܫܬܵܐ ܠܲܙܥܘܿܪܬܵܐ: ܗܵܐ ܕܸܡܟܹܬܼ ܒܪܲܡܫܵܐ ܥܲܡ ܐܵܒ݂ܝ. ܢܲܫܩܝܹܘܗܝ ܚܲܡܪܵܐ ܐܵܦ ܒܠܸܠܝܵܐ ܗܵܢܵܐ: ܘܥܘܿܠܝ ܕܡܸܟ݂ܝ ܥܲܡܹܗ: ܘܲܢܩܝܼܡ ܡ̣ܢ ܐܲܒ݂ܘܼܢ ܙܲܪܥܵܐ.

Altera quoque die dixit maior ad minorem: “Ecce, dormivi heri cum patre meo; demus ei bibere vinum etiam hac nocte, et ingressa dormies cum eo, ut salvemus semen de patre nostro”.

Եւ եղեւ ի վաղիւ անդր եւ ասէ երէցն ցկրտսերն. Ահա ննջեցի ես երէկ ընդ հօր իմում. արբուսցուք նմա գինի եւ ի գիշերիս յայսմիկ, եւ մուտ ննջեա ընդ նմա, եւ յարուսցուք զաւակ ի հօրէ մերմէ:

და ჰრქუა უხუცესმან მან ხვალისაგან უმრწემესსა მის: აჰა ესერა, მე დავწევ გუშინ მამისა ჩემისა თანა, ვასუათ მას ღჳნოჲ ამას ღამესა-ცა და შენ დაწევ მის თანა და აღვადგინოთ მამისა ჩუენისაგან თესლი. 34

34 And it came to pass on the morrow, that the firstborn said unto the younger, Behold, I lay yesternight with my father: let us make him drink wine this night also; and go thou in, and lie with him, that we may preserve seed of our father.

לה. וַתַּשְׁקֶיןָ גַּם בַּלַּיְלָה הַהוּא אֶת אֲבִיהֶן יָיִן וַתָּקָם הַצְּעִירָה וַתִּשְׁכַּב עִמּוֹ וְלֹא יָדַע בְּשִׁכְבָהּ וּבְקֻמָהּ:

ἐπότισαν δὲ καὶ ἐν τῇ νυκτὶ ἐκείνῃ τὸν πατέρα αὐτῶν οἶνον καὶ εἰσελθοῦσα ἡ νεωτέρα ἐκοιμήθη μετὰ τοῦ πατρὸς αὐτῆς καὶ οὐκ ᾔδει ἐν τῷ κοιμηθῆναι αὐτὴν καὶ ἀναστῆναι

35 ܘܐܲܫܩ̈ܝܵܝܗܝ ܐܵܦ ܒܠܸܠܝܵܐ ܗܵܘ̇ ܠܐܲܒ݂ܘܼܗܹܝܢ ܚܲܡܪܵܐ: ܘܥܸܠܲܬܼ ܙܥܘܿܪܬܵܐ ܘܕܸܡܟܲܬܼ ܥܲܡܹܗܿ: ܘܠܵܐ ܝܼܕܲܥ ܒܡܲܕ݂ܡܟ݂ܵܗܿ ܘܒܲܡܩܵܡܵܗܿ.

Dederunt et illa nocte patri suo bibere vinum, ingressaque minor filia dormivit cum eo; et ne tunc quidem sensit, quando illa concubuerit vel quando surrexerit.

Եւ արբուցին եւ յայնմ գիշերի գինի հօրն իւրեանց, եւ եմուտ կրտսերն եւ ննջեաց ընդ հօրն իւրում. եւ ոչ գիտէր ի ննջելն նորա եւ ի յառնել:

ასუეს მას ღამესა ღჳნოჲ მამასა მათსა და შევიდა უმრწემესი იგი ასული და დაწვა მამისა თჳსისა თანა. და არა აგრძნა დაწოლა მისი და აღდგომაჲ 35

35 And they made their father drink wine that night also: and the younger arose, and lay with him; and he perceived not when she lay down, nor when she arose.

לו. וַתַּהֲרֶיןָ שְׁתֵּי בְנוֹת לוֹט מֵאֲבִיהֶן:

καὶ συνέλαβον αἱ δύο θυγατέρες Λωτ ἐκ τοῦ πατρὸς αὐτῶν

36 ܘܲܒ݂ܛܸܢ ܬܲܪܬܲܝܗܹܝܢ ܒ̈ܢܵܬܹܗ ܕܠܘܿܛ ܡ̣ܢ ܐܲܒ݂ܘܼܗܹܝܢ.

Conceperunt ergo duae filiae Lot de patre suo.

Եւ յղացան երկոքին դստերքն Ղովտայ ի հօրէն իւրեանց:

და მიუდგეს ორნივე იგი ასულნი ლოთისანი მამისაგან თჳსისა. 36

36 Thus were both the daughters of Lot with child by their father.

לז. וַתֵּלֶד הַבְּכִירָה בֵּן וַתִּקְרָא שְׁמוֹ מוֹאָב הוּא אֲבִי מוֹאָב עַד הַיּוֹם:

καὶ ἔτεκεν ἡ πρεσβυτέρα υἱὸν καὶ ἐκάλεσεν τὸ ὄνομα αὐτοῦ Μωαβ λέγουσα ἐκ τοῦ πατρός μου οὗτος πατὴρ Μωαβιτῶν ἕως τῆς σήμερον ἡμέρας

37 ܘܝܲܠܕܲܬܼ ܩܲܫܝܼܫܬܵܐ ܒܪܵܐ: ܘܲܩܪܲܬܼ ܫܡܹܗ ܡܘܼܐܵܒ݂: ܗܘܼܝܘ̤ ܐܲܒ݂ܘܼܗܘܿܢ ܕܡܘܼܐܵܒ݂ܵܝܹ̈ܐ ܥܕܲܡܵܐ ܠܝܵܘܡܵܢܵܐ.

Peperitque maior filium et vocavit nomen eius Moab; ipse est pater Moabitarum usque in praesentem diem.

Եւ ծնաւ երէցն որդի, եւ կոչեաց զանուն նորա Մովաբ. ասէ. Ի հօրէ իմմէ:`` Նա է հայր Մովաբացւոց մինչեւ ցայսօր ժամանակի:

და შვა უხუცესმან მან ძე და უწოდა სახელი მისი მოაბ და თქუა: მამისა ჩემისაგანი. ესე არს, მამაჲ მოაბელთა ვიდრე დღეინდელად დღედმდე. 37

37 And the first born bare a son, and called his name Moab: the same is the father of the Moabites unto this day.

לח. וְהַצְּעִירָה גַם הִוא יָלְדָה בֵּן וַתִּקְרָא שְׁמוֹ בֶּן עַמִּי הוּא אֲבִי בְנֵי עַמּוֹן עַד הַיּוֹם:

ἔτεκεν δὲ καὶ ἡ νεωτέρα υἱὸν καὶ ἐκάλεσεν τὸ ὄνομα αὐτοῦ Αμμαν υἱὸς τοῦ γένους μου οὗτος πατὴρ Αμμανιτῶν ἕως τῆς σήμερον ἡμέρας

38 ܘܲܙܥܘܿܪܬܵܐ ܐܵܦ ܗܝܼ ܝܸܠܕܲܬܼ ܒܪܵܐ: ܘܲܩܪܵܬܼ ܫܡܹܗܿ ܒܲܪ ܥܲܡܝ. ܗܘܼܝܘܼ ܐܲܒ݂ܘܼܗܘܿܢ ܕܲܒܢܲܝ̈ ܥܲܡܘܼܢ ܥܕܲܡܵܐ ܠܝܵܘܡܵܢܵܐ.

Minor quoque peperit filium et vocavit nomen eius Benammi (id est Filius populi mei); ipse est pater Ammonitarum usque hodie.

Ծնաւ եւ կրտսերն որդի, եւ կոչեաց զանուն նորա Ամման. ասէ. Որդի ազգի իմոյ:`` Նա է հայր Ամոնացւոց մինչեւ ցայսօր ժամանակի:

ხოლო შვა უმრწემესმან მანცა ძე და უწოდა სახელი მისი ამან, მეტყუელმან: ძე თესლისაგან მამისა. ესე არს მამაჲ ამანელთა ვიდრე დღეინდელად დღედმდე. 38

38 And the younger, she also bare a son, and called his name Benammi: the same is the father of the children of Ammon unto this day.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=e65cfbe1-8d60-11e4-856a-001cc4ddf0f4

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display