[Here] ends the Holy Mahāyāna sūtra called Tathāgatagarbha.
[Tibetan colophon]
The Indian master Śākyaprabha and the Venerable Great Reviser and Translator Ye shes sde have executed [this] translation and revised and established [it] definitively.

rgya gar gyi mkhan po dzi na mi tra dang | dā na śī la dang | zhu chen gyi lotstsha ba bande ye shes sdes bsgyur cing zhus te | skad gsar chad kyis (276a1) kyang bcos nas gtan la phab pa |

Translated, rendered into the new terminology, and finalized by the Indian preceptor Vijayaśīla, Śīlendrabodhi, and the chief editor-cum-translator, Ye shes sde.

rdzogs sangs rgyas rnams ma byung zhing | | nyan thos rnams ni zad gyur kyang | |
rang sangs rgyas kyi ye shes ni | | ston pa med las rab tu skye | |

gang gis thugs brtse nyer bzung nas | | lta ba thams cad spang ba’i phyir | |
dam pa’i chos ni ston mdzad pa | | goo tam de la phyag ’tshal lo ||
(19a1)|| dbu ma rtsa ba’i tshig le’ur byas pa shes rab ces bya ba theg pa chen po’i chos mngon pa rnam par gzhag pa | | don dam pa’i de kho na yang dag par ston pa | shes rab kyi pha rol tu phyin pa’i tshul gsal bar byed pa | slob (2)dpon bdag nyid chen po ’phags pa klu sgrub mi ’phrogs pa’i mkhyen rab dang thugs rjer ldan pa | de bzhin gshegs pa’i theg pa bla na med pa’i tshul gsal bar byed pa | rab tu dga’ ba’i sa bsgrubs nas | bde ba can gyi zhing du gshegs (3)pa | ’jig rten gyi khams dang ba’i ’od ces bya bar | de bzhin gshegs pa ye shes ’byung gnas ’od ces bya bar ’gyur bas mdzad pa rdzogs so || || dbang phyug dam pa’i mnga’ bdag rgyal po chen po dpal lha btsan po’i bka’ lung gis | (4)rgya gar gyi mkhan po chen po dbu ma pa | dzny’a na garbha dang | zhu chen gyi lo tstsha ba dge slong cog ro klu’i rgyal mtshan gyis bsgyur cing zhus te gtan la phab pa | ’di la rab tu byed pa nyi shu rtsa bdun | | shloo ka bzhi brgya bzhi bcu rtsa dgu yod | bam po ni phyed dang (5)gnyis su byas so | | slad kyis kha che’i grong khyer dpe med kyi dbus | gtsug lag khang rin chen sbas pa’i dbus su | kha che’i mkhan po ha su ma ti dang | bod kyi sgra bsgyur gyi lo tstsha ba pa tshab nyi ma grags kyis mi’i bdag po ’phags pa lha’i sku ring la (6)’grel pa tshig gsal ba dang bstun nas bcos pa’o || || slad kyis ra sa ’phrul snang gi gtsug lag khang du | rgya gar gyi mkhan po ka na ka dang | lo tstsha ba de nyid kyis zhu chen bgyis pa’o ||

’jig rten dag na chos ming ji snyed yongs brjod pa || kun la skye ba dang ni yang dag ’das (3b1) spangs nas ||
ye shes ’chi med dam pa de las gzhan med ’thob || de phyir ’di ni shes rab pha rol phyin ces bya ||

nyi ma’i dkyil ’khor gang tshe ’od kyi dra ba ’gyed || de tshe sems can las byed brtson pa de bzhin du ||
mkhas pa shes phyir ’jig rten byang chub sems byung na || ye shes kyis ni sems can yon tan chos (2) dang ldan ||

de bzhin ’dir yang byang chub sems med bde (3) gshegs kyi || ye shes ’jig rten ’di dag kun du ga la ’byung ||
ye shes med na yon tan ’phel med byang chub med || rgya mtsho ’dra ba’i sangs rgyas chos kyang med par ’gyur ||

de lta bas na gal te sangs rgyas ye shes mchog ||(3) reg par ’dod na rgyal ba’i yum ’dir dad par gyis ||
dper na tshong pa rin chen gling du song nas ni || zong zad slar log lta bur gyur na mi rung ngo ||

de bzhin byang chub sems dpa’ mkhas pa stong gnas shing || ye shes rdzu ’phrul pha rol son la (4) gnas pa med ||
’gro ba dag la bya ba rnam pa mtha’ yas ston || bskal pa bye bar skyo ba med cing dub pa med ||

de bzhin byang chub sems dpa’ gsal te nyan thos dang || rang (2) rgyal rnams kyi shes pa rnam grol kun la mkhas ||
de la mi gnas sangs rgyas ye shes gnas ma yin || ’dus ma byas la mi gnas lam gyi tshul shes yin ||

(5) skabs lnga pa rtse mo mngon par rdzogs par rtogs pa bstan || dgra bcom sa dang rkyen gyi sangs rgyas ye shes dang ||
khams gsum dag la rmi lam na yang mi ’dod cing || sangs rgyas rnams mthong ’gro la chos kyang ston byed pa ||
de ni mi ldog lung bstan yin par (6) rig par bya ||

gang tshe byang chub sems dpa’ ’thab dang rtsod gyur (3) cing || phan tshun mi ’thun khros pa’i sems dang ldan gyur pa ||
de tshe bdud ni dga’ zhing mchog tu nyams bder ’gyur || de gnyis rgyal ba’i ye shes las ni ring ’gyur snyam ||

shing mkhan bzo bo (3) mkhas pas skyes pa bud med dang || ’dra ba’i bzo byas de yang bya ba thams cad byed ||
de bzhin shes rab spyod mkhas byang chub sems dpa’ yang || rnam par mi rtog ye shes bya ba thams cad byed ||

sems can kun gyi yon tan mchog tu ’gro ba dang || sangs rgyas (4) ye shes mchog tu rmad byung mchog reg dang ||
chos kyi sbyin pa rab mchog dam pa sbyin ’dod gang || phan mdzad rnams kyi gnas mchog ’di la bsten par gyis ||

ye shes tshul sgo thabs dang rtsa ba ji snyed pa || (2) de kun shes rab pha rol phyin pa mchog las byung ||
rkyen rnams tshogs nas las kyi ’khrul ’khor rab tu ’byung || shes rab pha rol phyin la zad med ’phel ba med ||

brtson ’grus (3) kyis ni dkar po’i yon tan ’grib mi ’gyur || ye shes mtha’ yas rgyal ba’i bang mdzod rnyed par ’gyur || bsam gtan gyis ni ’dod pa’i yon tan smad pa nga dor || rig dang mngon par shes dang ting ’dzin mngon par sgrub ||

kun tu rgyu phreng ba can thams cad mkhyen pa’i ye shes ’di la mos nas dad pas rjes su ’brang zhing phyogs gcig pa’i ye shes kyis zhugs so ||

tshig gi rnam grangs ’dis kun tu rgyu phreng ba can mos so || de thams cad mkhyen pa’i ye shes ’di la thams cad du dad pas rjes su ’brang zhing chos nyid tshad mar bgyis te ’di ltar mos pa (5b1) zhes bgyi’o ||

de ci’i slad du zhe na | bcom ldan ’das ji ltar sngon gyi de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams kyi drung du bcom ldan ’das sngon byang chub sems dpar gyur pa nyid kyis bdag cag rnams kyi don du byang chub kyi phyir tshangs (5) par spyad pa spyod pa na nyan thos gang dag gis pha rol tu phyin pa rnams la gdams shing rjes su bstan te | de la bcom ldan ’das kyis spyad pas bla na med pa’i ye shes bskyed pa de bzhin du |

de ci’i phyir zhe na | kau shi ka rig sngags ’di la slob pa’i rigs kyi bu’am rigs kyi bu mo ni bdag la gnod pa bya bar yang mi sems gzhan la gnod pa bya bar yang mi sems gnyi ga la gnod pa bya bar yang mi sems so | (5) kau shi ka rig sngags ’di la slob pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu mngon par rdzogs par byang chub par ’gyur thams cad mkhyen pa’i ye shes thob par ’gyur te | de bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub (6) mngon par rdzogs par sangs rgyas nas sems can thams cad kyi sems la rnam par lta bar ’gyur ro ||

de’i phyir thams cad mkhyen pa’i ye shes zhes bya’o ||

kau shi ka de bzhin gshegs pa dgra bcom (6) pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas kyi thams cad mkhyen pa nyid gang yin pa ’di ni shes rab kyi pha rol tu phyin pa las byung ba yin zhing | kau shi ka de bzhin gshegs pa’i bdag gi dngos po’i sku brnyes pa ’di yang shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang thabs mkhas pa las byung ba (7) yin te thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi rten du gyur pa yin no ||

rten ’di la rten nas ni thams cad mkhyen pa’i ye shes rab tu ’byed par ’gyur | sangs rgyas kyi sku rab tu ’byed par yang ’gyur | chos kyi sku rab tu ’byed par yang ’gyur | dge ’dun gyi sku rab tu ’byed par (33a1) ’gyur ro ||

de ltar na thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi rgyu bdag gi dngos po’i sku brnyes pa gang yin pa ’di ni thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi rten du gyur pas na | sems can thams cad kyi mchod rten du gyur cing phyag bya ba dang bkur stir bya ba dang bla mar (2) bya ba dang rjed par bya ba dang | mchod par bya ba dang ri mor bya ba dang bsnyen bkur bya bar gyur pa yin la | de bzhin du nga yongs su mya ngan las ’das par gyur kyang sku de dag la yang mchod pa byed par ’gyur ro ||

de ci’i (5) phyir zhe na | kau shi ka rigs kyi bu ’am rigs kyi bu mo des thams cad mkhyen pa’i ye shes la mchod pa byas par ’gyur ro ||

de ci’i phyir zhe na | kau shi ka gang shes rab kyi pha rol tu phyin pa la mchod pa byed pa des thams cad mkhyen pa’i ye shes la mchod pa byas par ’gyur ro ||

de skad ces bka’ stsal pa dang | bcom ldan ’das la lha rnams kyi dbang po brgya byin gyis ’di skad ces gsol to | (5) bcom ldan ’das de de bzhin no bde bar gshegs pa de de bzhin te | bcom ldan ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di la bkur stir bgyid pa dang bla mar bgyid pa dang rjed par bgyid pa dang mchod par bgyid pa dang ra mor bgyid pa dang bsnyen bkur bgyid pa’i rigs kyi bu ’am (6) rigs kyi bu mo des ’das pa dang ma byon pa dang da ltar byung ba’i sangs rgyas bcom ldan ’das | sangs rgyas rnams kyis sangs rgyas kyi ye shes kyis yongs su mkhyen pa’i ’jig rten gyi khams thams cad na bzhugs pa rnams la shin tu bkur stir bgyis pa dang bla mar bgyis pa (7) dang rjed par bgyis pa dang mchod par bgyis pa dang ri mor bgyis pa dang bsnyen bkur bgyis par ’gyur ro ||

sangs rgyas kyi ye shes dang rang byung gi ye (5) shes dang bsam gyis mi khyab pa’i ye shes kyang ’jig rten du rab tu ’byed do ||

de bzhin gshegs pa’i sku rnams ni thams cad mkhyen pa’i gnas su gyur pa lags kyi de dag ni ye shes skye ba’i rgyur (54a1) gyur pa ma lags rkyen du gyur pa ma lags te | bcom ldan ’das de ltar de bzhin gshegs pa’i sku la mchod pa ni thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi rgyu las byung ba lags so ||

de bzhin gshegs pa’i sku rnams ni thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi gnas su gyur pa lags la thams cad mkhyen pa’i ye shes de yang shes rab kyi pha rol tu phyin pa las nges par ’byung ba lags so ||

bcom ldan ’das de bzhin du gang gis de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas yongs su mya ngan las ’das par gyur kyang de bzhin gshegs pa’i sku de dag gis mchod pa brnyes pa de ni shes (4) rab kyi pha rol tu phyin pa dang thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi yon tan lags te | de bzhin gshegs pa’i sku ’di dag ni thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi snod du gyur pa lags so ||

bcom ldan ’das bdag de bzhin gshegs pa’i sku de rnams la mi gus pa yang ma lags kyi bcom ldan ’das de bzhin gshegs pa’i sku de dag la yang bdag gus pa lags te | (3) bcom ldan ’das ’on kyang thams cad mkhyen pa nyid ni shes rab kyi pha rol tu phyin pa las rab tu phye ba lags la de bzhin gshegs pa’i sku la mchod pa ni thams cad mkhyen pa’i ye shes las skyes pa lags so ||

byams pa yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang gis thams cad nas thams cad du song ba’i phyogs bcu’i ’jig rten na stong gsum gyi stong chen po’i ’jig rten gyi khams gzhal du med pa’i gzhal du med pa | (6) grangs med pa’i grangs med pa | tshad med pa’i tshad med pa | bsam gyis mi khyab pa’i bsam gyis mi khyab pa | mtha’ yas mu med pa yod pa rnams kyi phyogs re re’i stong gsum gyi stong chen po’i ’jig rten gyi khams re rer ’das pa’i dus na gzhal du med pa’i gzhal du med pa | (7) grangs med pa’i grangs med pa | tshad med pa’i tshad med pa | bsam gyis mi khyab pa’i bsam gyis mi khyab pa | mtha’ yas mu med pa’i de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas | lam chad pa ’jug pa chad pa | spros pa dang srid par (76b1) ’dren pa chad pa mchi ma zad pa tsher ma bcom pa khur shin tu bor ba bdag gi don rjes su thob pa srid par sbyor ba yongs su zad pa yang dag par kun shes pas sems shin tu rnam par grol ba sems thams cad kyi dbang dam pa’i pha rol tu son pa | phung po lhag ma med pa’i mya ngan las (2) ’das pa’i dbyings su yongs su mya ngan las ’das pa de dag gi sems dang po bskyed pa nas bzung ste bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas pa’i bar dang | phung po lhag ma med pa’i mya ngan las ’das pa’i dbyings su yongs su mya ngan las (3) ’das pa’i bar dang | dam pa’i chos nub par ma gyur pa’i bar te | de dag gi bar gyi sangs rgyas bcom ldan ’das de rnams kyi tshul khrims kyi phung po dang ting nge ’dzin gyi phung po dang shes rab kyi phung po dang rnam par grol ba’i phung po dang rnam par grol ba’i ye shes gzigs (4) pa’i phung pa dang | pha rol tu phyin pa drug dang ldan pa’i dge ba’i rtsa ba gang dag yin pa dag dang | sangs rgyas kyi yon tan phun sum tshogs pa dang ldan pa’i dge ba’i rtsa ba rnams dang | stobs dang mi ’jigs pa’i pha rol tu phyin pa dang ldan pa’i dge ba’i rtsa ba dang | de bzhin (5) du mngon par shes pa’i pha rol tu phyin pa dang ldan pa dang yongs su shes pa’i pha rol tu phyin pa dang ldan pa dang | smon lam gyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa dang | thams cad mkhyen pa’i ye shes phun sum tshogs pa dang ldan pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | phan par (6) bzhed pa gang yin pa dang byams pa chen po gang yin pa dang snying rje chen po gang yin pa dang sangs rgyas kyi yon tan gzhal du med pa grangs med pa gang yin pa dang | bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub gang yin pa dang | bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub (7) kyi bde ba gang yin pa dang | chos thams cad la dbang phyug gi pha rol tu phyin pa gang yin pa dang | zil gyis mnon pa dpag tu med pa dang thams cad zil gyis non pa’i rdzu ’phrul mngon par ’du byed pa’i mchog gang yin pa dang | sgrib pa med pa ma chags pa thogs pa med pa (77a1) mnyam pa med pa mi mnyam pa dang mnyam pa dpe med pa dpag tu med pa de bzhin gshegs pa’i yang dag pa ci lta ba’i ye shes kyi stobs gang yin pa dang stobs kyi nang na sangs rgyas kyi ye shes kyi stobs gang yin pa dang | sangs rgyas kyi ye shes dang gzigs pa (2) gang yin pa dang | stobs bcu’i pha rol tu phyin pa gang yin pa dang | mi ’jigs pa bzhi mchog tu yongs su rdzogs par khong du chud pa gang yin pa dang | chos thams cad don dam par mngon par sgrub pas chos khong du chud pa gang yin pa dang | chos kyi ’khor lo rab tu (3) bskor ba gang yin pa dang | chos kyi sgron ma thogs pa dang chos kyi rnga rdung ba dang chos kyi dung ’bud pa dang chos kyi dung sgrogs pa dang chos kyi ral gri ’debs pa dang chos kyi char ’bebs pa dang chos kyi mchod sbyin sbyin pa dang chos kyi sbyin pas sems can thams cad yang dag par tshim (4) par mdzad cing yang dag par stobs pa dang | gang yang chos bstan pa de dag dang sangs rgyas kyi chos rnams sam rang sangs rgyas kyi chos rnams sam nyan thos kyi chos rnams la | gang dag btul ba dang bslabs pa dang mos par gyur pa dang nges par gyur pa dang rdzogs pa’i byang (5) chub la gzhol bar gyur pa gang dag yin pa de dag thams cad kyi dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gis byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang dag bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu lung bstan pa de dag gi pha (6) rol tu phyin pa drug dang ldan pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | gang zag rang sangs rgyas kyi theg pa can gang dag rang sangs rgyas kyi byang chub la lung bstan pa de dag thams cad kyi dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | gang zag nyan thos kyi theg pa can rnams kyi sbyin pa (7) las byung ba’i bsod nams bya ba’i dngos po dang tshul khrims las byung ba’i bsod nams bya ba’i dngos po dang bsgoms pa las byung ba’i bsod nams bya ba’i dngos po gang yin pa dang | slob pa’i zag pa med pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | mi slob pa’i zag pa med (77b1) pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | so so’i skye bo gang dag gis chos de dag la dge ba’i rtsa ba bskrun pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gi ’khor bzhi po dge slong rnams dang dge slong ma rnams dang dge bsnyen rnams dang dge bsnyen ma rnams kyi sbyin pa las (2) byung ba’i bsod nams bya ba’i dngos po dang tshul khrims las byung ba’i bsod nams bya ba’i dngos po dang bsgoms pa las byung ba’i bsod nams bya ba’i dngos po gang yin pa rnams dang | der sangs rgyas bcom ldan ’das chos ston pa de dag la lha dang klu dang gnod sbyin dang dri za dang lha ma (3) yin dang nam mkha’ lding dang mi ’am ci dang lto ’phye chen po dang mi dang mi ma yin pa gang dag dang byol song gi skye gnas su song ba’i sems can gang de dag thams cad kyis dge ba’i rtsa ba bskrun pa gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag yongs su mya ngan las ’da’ ba (4) la yang gang gis dge ba’i rtsa ba bskrun pa gang dag yin pa dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag yongs su mya ngan las ’das pa la yang gang gis dge ba’i rtsa ba bskrun pa gang dag yin pa dang | sangs rgyas bcom ldan ’das la brten pa dang chos la brten pa dang dge ’dun (5) rnams la brten pa dang yid kyis bsgoms pa’i gang zag dag la brten nas dge ba’i rtsa ba bskrun pa gang yin pa’i dge ba’i rtsa ba de dag thams cad ma lus shing lus pa med par gcig tu mngon par bsdus te bsdoms shing gzhal nas rjes su yi rang ba’i mchog gis rjes su yi rang ste | dam pa dang (6) gtso bo dang rab dang rab mchog dang gya nom pa dang bla ma dang bla na med pa dang gong na med pa dang mnyam pa med pa dang mi mnyam pa dang mnyam pa’i rjes su yi rang bas rjes su yi rang la de ltar rjes su yi rang nas rjes su yi rang ba dang ldan pa’i bsod nams bya ba’i dngos po de bla na med pa yang dag par rdzogs (7) pa’i byang chub tu yongs su bsngo’o zhes bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub sgrub par gyur cig snyam pas ngag tu brjod par bya ba yin te | de la gang zag byang chub sems dpa’i theg pa can dag dngos po gang dag dang dmigs pa gang dag dang rnam pa gang dag gis yongs su (78a1) bsngo zhing sems de skyed pa na cig dngos po de dag dang dmigs pa de dag dang rnam pa de dag ci ltar mtshan mar byas pa de bzhin du dmigs sam | de skad ces smras pa dang | byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po byams pas gnas brtan tshe dang ldan pa rab (2) ’byor la ’di skad ces smras so ||

’phags pa rab ’byor yang ci ltar byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen pos rjes su yi rang ba dang ldan pa’i bsod nams bya ba’i dngos po de bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu yongs su (2) bsngo bar bya | rjes su yi rang ba dang ldan pa’i bsod nams bya ba’i dngos po yongs su ’dzin pa dang rjes su yi rang ba dang ldan pa’i sems yongs su sngo bar byed pas ji ltar rjes su yi rang ba dang ldan pa’i sems de legs par yongs su bzung zhing legs par yongs su bsngos par ’gyur | (3) de nas gnas brtan tshe dang ldan pa rab ’byor gyis bya ba chub sems dpa’ sems dpa’ chen po byams pa la brtsams shing byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po byams pa gzhir byas te byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po byams pa la smras pa | byams pa ’di la byang chub (4) sems dpa’ sems dpa’ chen pos phyogs bcu’i ’jig rten na stong gsum gyi stong chen po’i ’jig rten gyi khams gzhal du med cing grangs med pa yod pa’i phyogs re re’i stong gsum gyi stong chen po’i ’jig rten gyi khams re rer yang ’das pa’i sangs rgyas bcom ldan ’das lam chad pa ’jug pa (5) chad pa spros pa dang srid par ’dren pa chad pa mchi ma zad pa tsher ma bcom pa khur shin tu bor ba bdag gi don rjes su thob pa srid par sbyor ba yongs su zad pa yang dag par kun shes pas sems shin tu rnam par grol ba sems thams cad kyi dbang ngam pa’i pha rol tu son pa gzhal du med cing grangs med (6) pa yongs su mya ngan las ’das par gyur pa’i sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gi sems dang po bskyed pa nas bzung ste | bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas pa’i bar dang | phung po lhag ma med pa’i mya ngan las ’das pa’i dbyings su (7) yongs su mya ngan las ’das pa’i bar dang | dam pa’i chos nub par ma gyur pa’i bar te | de dag gi bar gyi sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gi dge ba’i rtsa ba pha rol tu phyin pa dang ldan pa gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gi bsod nams (79b1) mngon par ’du byed pa dang dge ba’i rtsa ba mngon par ’du byed pa gang yin pa rnams dang sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gi tshul khrims kyi phung po dang ting nge ’dzin gyi phung po dang shes rab kyi phung po dang rnam par grol ba’i phung po dang rnam par grol ba’i ye shes gzigs pa’i phung po (2) gang yin pa rnams dang | phan par bzhed pa gang yin pa dang byams pa chen po gang yin pa dang snying rje chen po gang yin pa dang sangs rgyas kyi yon tan gzhal du med cing grangs med pa gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gis chos gang bshad pa dang | (3) chos de la gang gis bslabs pa dang lhag par mos pa dang gnas pa de dag gi dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gis byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang dag bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu lung bstan (4) pa de dag gi dge ba’i rtsa ba pha rol tu phyin pa drug dang ldan pa gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gis gang zag rang sangs rgyas kyi theg pa can gang dag rang byang chub tu lung bstan pa de dag gi dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | gang zag nyan (5) thos kyi theg pa can dag gi sbyin pa las byung ba’i dge ba’i rtsa ba dang tshul khrims las byung ba’i dge ba’i rtsa ba dang bsgoms pa las byung ba’i dge ba’i rtsa ba dang slob pa’i zag pa med pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang mi slob pa’i zag pa med pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams (6) dang | chos de la so so’i skye bo gang dag gis dge ba’i rtsa ba bskrun pa dang | lha dang klu dang gnod sbyin dang dri za dang lha ma yin dang nam mkha’ lding dang mi’am ci dang lto ’phye chen po dang mi dang mi ma yin pa gang dag gis chos de thos te thos nas kyang dge ba’i rtsa ba bskrun pa dang | (7) byol song gi skye gnas su song ba’i sems can gang dag gis chos de thos te thos nas kyang dge ba’i rtsa ba bskrun pa dang | sems can gang dag gis sangs rgyas bcom ldan ’das yongs su mya ngan las ’da’ ba dang yongs su mya ngan las ’das pa de dag la dge ba’i rtsa ba bskrun (80a1) pa ste | de dag thams cad kyi dge ba’i rtsa ba gang dag yin pa de dag thams cad gcig tu bsdus te bsdoms shing gzhal nas ma lus par byas te | rjes su yi rang bar bya ba ma lus pa la rjes su yi rang nas | rjes su yi rang ba dang ldan pa’i bsod nams bya ba’i (2) dngos po de bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu yongs su bsngos na yongs su sngo bar byed pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ci ltar ’du shes phyin ci log tu mi ’gyur sems phyin ci log tu mi ’gyur lta ba phyin ci log tu mi ’gyur | de skad ces smras pa dang | byang chub (3) sems dpa’ sems dpa’ chen po byams pas gnas brtan tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces smras so ||

’phags pa rab ’byor gzhan yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen pos ’das pa ci lta ba de bzhin du ma byon pa’i sangs rgyas bcom ldan ’das la ma chad (3) pa ’jug pa chad pa spros pa dang srid par ’dren pa chad pa gzhal du med cing grangs med pa de dag gi sems dang po bskyed pa nas bzung ste | bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar ’gyur ba’i bar dang | phung po lhag ma med pa’i mya (4) ngan las ’das pa’i dbyings su yongs su mya ngan las ’da’ bar ’gyur ba’i bar dang | dam pa’i chos nub par mi ’gyur ba’i bar te | de dag gi bar gyi sangs rgyas bcom ldan ’das rnams kyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | sangs (5) rgyas bcom ldan ’das de dag gi tshul khrims kyi phung po dang ting nge ’dzin gyi phung po dang shes rab kyi phung po dang rnam par grol ba’i phung po dang rnam par grol ba’i ye shes gzigs pa’i phung po gang yin pa rnams dang | phan par bzhed pa gang yin pa dang byams pa chen po gang yin pa (6) dang snying rje chen po gang yin pa dang sangs rgyas kyi yon tan gzhal du med cing grangs med pa gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gis chos gang ’chad par ’gyur ba rnams dang chos de la slob par ’gyur ba gang yin pa rnams dang | lhag par (7) mos par ’gyur ba rnams dang gnas par ’gyur ba de dag gi dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gis byang chub sems dpa’ gang dag bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu lung ston par ’gyur ba de dag gi pha rol tu phyin pa drug (81a1) dang ldan pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gis gang zag rang sangs rgyas kyi theg pa can dag rang sangs rgyas kyi byang chub la lung ston par ’gyur ba de dag gi dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | gang (2) zag nyan thos kyi theg pa can rnams kyi sbyin pa las byung ba’i bsod nams bya ba’i dngos po dang tshul khrims las byung ba’i bsod nams bya ba’i dngos po dang bsgoms pa las byung ba’i bsod nams bya ba’i dngos po gang yin pa rnams dang slob pa’i zag pa med pa’i dge ba’i rtsa ba gang (3) yin pa rnams dang mi slob pa’i zag pa med pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | chos de la so so’i skye bo gang dag gis dge ba’i rtsa ba bskrun par ’gyur ba dang | gang yang lha dang klu dang gnod sbyin dang dri za dang lha ma yin dang nam mkha’ lding dang mi ’am ci dang lto ’phye chen (4) po dang mi dang mi ma yin pa gang dag gis chos de thos par ’gyur ba dang thos nas kyang dge ba’i rtsa ba bskrun par ’gyur ba dang | gang yang byol song gi skye gnas su song ba’i sems can gang dag gis kyang chos de thos par ’gyur ba dang thos nas kyang dge ba’i rtsa ba dag bskrun par (5) ’gyur ba dang | sems can gang dag gis sangs rgyas bcom ldan ’das yongs su mya ngan las ’da’ ba dang | yongs su mya ngan las ’das pa de dag la dge ba’i rtsa ba bskrun par ’gyur ba de dag thams cad kyi dge ba’i rtsa ba gang dag yin pa de dag thams cad gcig tu bsdus te (6) bsdoms shing gzhal nas ma lus par byas te | rjes su yi rang bar bya ba ma lus pa la rjes su yi rang nas rjes su yi rang ba dang ldan pa’i bsod nams bya ba’i dngos po de bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu yongs su sngo bar byed pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ (7) chen po ci ltar ’du shes phyin ci log tu mi ’gyur sems phyin ci log tu mi ’gyur lta ba phyin ci log tu mi ’gyur zhe na | gal te byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de sems gang gis gang yongs su bsngo ba’i sems de la sems su ’du shes par mi ’gyur na de ltar na byang chub (81b1) sems dpa’ sems dpa’ chen pos rjes su yi rang ba dang ldan pa’i bsod nams bya ba’i dngos po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu yongs su bsngos pa yin no ||

’phags pa rab ’byor gzhan yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen pos stong gsum gyi stong chen po’i ’jig rten gyi khams gzhal du med cing grangs med pa rnams nad ltar byung ba’i sangs rgyas bcom ldan ’das lam chad pa ’jug pa chad pa spros pa dang srid (7) par ’dren pa chad pa gzhal du med cing grangs med pa bzhugs te ’tsho zhing gzhes pa rnams kyi sems dang po bskyed pa nas bzung ste | bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas pa’i bar dang | phung po lhag ma med pa’i mya ngan las ’das pa’i dbyings (82a1) su mya ngan las ’da’ ba’i bar dang | dam pa’i chos ma nub pa’i bar te | de dag gi bar gyi sangs rgyas bcom ldan ’das de rnams kyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gi tshul khrims kyi (2) phung po dang ting nge ’dzin gyi phung po dang shes rab kyi phung po dang rnam par grol ba’i phung po dang rnam par grol ba’i ye shes gzigs pa’i phung po gang yin pa rnams dang | phan par bzhed pa gang yin pa dang | byams pa chen po gang yin pa dang snying rje chen po gang yin pa dang sangs rgyas kyi (3) yon tan gzhal du med cing grangs med pa gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gi chos gang bshad pa dang | chos de la gang gis bslabs pa dang lhag par mos pa dang gnas pa de dag gi dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom (4) ldan ’das de dag gis byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang dag bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu lung ston pa de dag gi pha rol tu phyin pa drug dang ldan pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gis gang zag (5) rang sangs rgyas kyi theg pa can dag rang sangs rgyas kyi byang chub la lung ston pa de dag gi dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | gang zag nyan thos kyi theg pa can rnams kyi sbyin pa las byung ba’i bsod nams bya ba’i dngos po dang tshul khrims las byung ba’i bsod nams bya ba’i dngos po dang bsgoms (6) pa las byung ba’i bsod nams bya ba’i dngos po gang yin pa rnams dang | slob pa’i zag pa med pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | mi slob pa’i zag pa med pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | chos de la so so’i skye bo gang dag gis dge ba’i rtsa ba bskrun pa dang | (7) lha dang klu dang gnod sbyin dang dri za dang lha ma yin dang nam mkha’ lding dang mi ’am ci dang lto ’phye chen po dang mi dang mi ma yin pa gang dag gis chos de thos te thos nas kyang dge ba’i rtsa ba bskrun pa dang | byol song gi skye gnas su song ba’i sems can gang dag gis chos de thos te thos nas kyang (82b1) dge ba’i rtsa ba bskrun pa dang | gang dag gis sangs rgyas bcom ldan ’das de dag yongs su mya ngan las ’da’ ba dang yongs su mya ngan las ’das pa la dge ba’i rtsa ba bskrun pa gang yin pa de dag thams cad kyi dge ba’i rtsa ba gang yin pa de dag thams cad gcig tu bsdus te (2) bsdoms shing gzhal nas ma lus par byas te rjes su yi rang bar bya ba ma lus pa la rjes su yi rang nas | rjes su yi rang ba dang ldan pa’i bsod nams bya ba’i dngos po de bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu yongs su sngo bar byed pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ (3) chen po ci ltar ’du shes phyin ci log tu mi ’gyur sems phyin ci log tu mi ’gyur lta ba phyin ci log tu mi ’gyur zhe na | gal te byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de sems gang gis gang yongs su bsngo ba’i sems de la sems su ’du shes par mi ’gyur na | de ltar byang chub (4) sems dpa’ sems dpa’ chen pos rjes su yi rang ba dang ldan pa’i bsod nams bya ba’i dngos po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu yongs su bsngos pa yin no ||

’phags pa rab ’byor gzhan yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen pos ’das pa dang ma byon pa dang da ltar gyi sangs rgyas bcom ldan ’das lam chad pa ’jug pa chad pa spros pa dang srid par ’dren (3) pa chad pa gzhal du med cing grangs med pa dag gi sems dang po bskyed pa nas bzung ste | bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas pa dang mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar ’gyur ba dang mngon par rdzogs par ’tshang rgya ba’i bar dang | phung po (4) lhag ma med pa’i mya ngan las ’das pa’i dbyings su yongs su mya ngan las ’das pa dang yongs su mya ngan las ’da’ bar ’gyur ba dang yongs su mya ngan las ’da’ ba’i bar dang | dam pa’i chos ma nub pa dang nub par mi ’gyur ba dang nub par ma gyur pa’i bar te | de dag gi bar gyi (5) sangs rgyas bcom ldan ’das de rnams kyi pha rol tu phyin pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gi tshul khrims kyi phung po dang ting nge ’dzin gyi phung po dang shes rab kyi phung po dang rnam par grol ba’i phung po dang rnam par grol ba’i ye shes gzigs pa’i (6) phung po gang yin pa rnams dang | phan par bzhed pa gang yin pa dang byams pa chen po gang yin pa dang snying rje chen po gang yin pa dang sangs rgyas kyi yon tan gzhal du med cing grangs med pa gang yin pa rnams dang | sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gis chos gang bshad pa dang ’chad (7) par ’gyur ba dang ’chad pa dang chos de dag la gang gis bslabs pa dang slob par ’gyur ba dang slob pa dang | mos pa dang mos par ’gyur ba dang mos par byed pa dang gnas pa dang gnas par ’gyur pa dang gnas par byed pa de dag gi dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | (83b1) sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gis byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang dag bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu lung bstan pa dang lung ston par ’gyur ba dang lung ston pa de dag thams cad kyi dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | sangs rgyas (2) bcom ldan ’das de dag gis gang zag rang sangs rgyas kyi theg pa can gang dag rang byang chub la lung bstan pa dang lung ston par ’gyur ba dang lung ston pa de dag thams cad kyi dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | gang zag nyan thos kyi theg pa can rnams kyi sbyin pa las byung (3) ba’i dge ba’i rtsa ba dang tshul khrims las byung ba’i dge ba’i rtsa ba dang bsgoms pa las byung ba’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang slob pa’i zag pa med pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang mi slob pa’i zag pa med pa’i dge ba’i rtsa ba gang yin pa rnams dang | chos de la so so’i (4) skye bo gang dag gis dge ba’i rtsa ba bskrun pa dang skrun par ’gyur ba dang skrun pa dang | lha dang klu dang gnod sbyin dang dri za dang lha ma yin dang nam mkha’ lding dang mi ’am ci dang lto ’phye chen po dang mi dang mi ma yin pa gang dag gis kyang chos de thos par gyur pa dang thos par ’gyur ba dang (5) thos pa dang thos nas kyang dge ba’i rtsa ba bskyed pa dang skyed par ’gyur ba dang skyed pa dang | byol song gi skye gnas su skyes pa’i sems can gang dag gis dam pa’i chos de thos par gyur pa dang thos par ’gyur ba dang thos pa dang thos nas kyang dge ba’i rtsa ba bskrun pa dang skrun par ’gyur (6) ba dang skrun pa dang | sems can gang dag gis sangs rgyas bcom ldan ’das de dag yongs su mya ngan las ’das pa dang yongs su mya ngan las ’da’ bar ’gyur ba dang yongs su mya ngan las ’da’ ba la dge ba’i rtsa ba bskrun pa dang skrun par ’gyur ba dang skrun pa de rnams thams cad (7) kyi dge ba’i rtsa ba gang yin pa de dag thams cad gcig tu bsdus te bsdoms shing gzhal nas ma lus par byas te rjes su yi rang bar bya ba ma lus pa la rjes su yi rang ba’i mchog gis rjes su yi rang ba dam pa dang gtso bo dang rab dang mchog rab dang gya nom pa dang bla ma dang bla na med pa dang | (84a1) gong na med pa dang mnyam pa med pa dang mi mnyam pa dang mnyam pa’i rjes su yi rang bas rjes su yi rang la de ltar rjes su yi rang nas rjes su yi rang ba dang ldan pa’i bsod nams bya ba’i dngos po bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu yongs su bsngo’o (2) zhes bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub yongs su sgrub par gyur cig snyam pas ngag tu rjod na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po de ji ltar ’du shes phyin ci log tu mi ’gyur sems phyin ci log tu mi ’gyur lta ba phyin ci log tu mi ’gyur zhe na | gal te yongs (3) su sngo bar byed pa ’di snyam du chos de dag ni zad pa ’gags pa bral ba rnam par gyur pa yin pas gang du chos de zad par mi ’gyur bar yongs su bsngo bar bya’o zhes sems pa de lta na bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu yongs su bsngos pa yin no ||

bcom ldan ’das shes rab kyi pha rol tu phyin pa ni thams cad mkhyen pa’i ye shes yongs su sgrub pa lags so ||

bcom ldan ’das byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gal te de ltar ’tshal na yang shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod pa ma lags na | bdag ni thams cad mkhyen pa’i ye shes (7) dang ldan pa sta ’di ltar sems can rnams la chos bstan par bya’o ’di ltar sems can ’di dag yongs su mya ngan las bzla bar bya’o snyam du ’tshal ba lta smos su ci mchis | de ci’i slad du zhe na | sems can ’di dag yongs su mya ngan las bzla’o snyam pa gang lags pa ’di ni shes rab kyi (99b1) pha rol tu phyin pa’i rgyu mthun pa ma lags te sems can du dmigs pa ’di nyid de’i dmigs pa chen por ’gyur ro ||

bcom ldan ’das ye shes thams cad chags pa ma mchis pa dang | thogs pa ma mchis pa’i slad du ’di ni so so yang (7) dag par rig pa’i pha rol tu phyin pa’o ||

bcom ldan ’das chos thams cad kyi ngo bo nyid kyi rnam pa thams cad yongs su mkhyen pa’i slad du ’di lta ste shes rab (2) kyi pha rol tu phyin pa ’di ni thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi pha rol tu phyin pa’o ||

bcom ldan ’das gang shes rab kyi pha rol tu phyin pa la phyag ’tshal ba de ni thams cad mkhyen pa’i ye shes la phyag ’tshal ba lags so ||

bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | kau shi ka de de bzhin no de de bzhin te | kau shi ka gang shes rab kyi pha rol tu (7) phyin pa la phyag ’tshal ba de ni thams cad mkhyen pa’i ye shes la phyag ’tshal ba yin no ||

de ci’i phyir zhe na | kau shi ka sangs rgyas bcom ldan ’das rnams kyi thams cad mkhyen pa nyid ni ’di las skyes te | kau shi ka thams cad mkhyen pa nyid kyi ye shes las skyes pas kyang shes rab (117b1) kyi pha rol tu phyin pa rab tu phye ba yin no ||

rab ’byor (2) gzhan yang gang zag byang chub sems dpa’i theg pa can dag shes rab kyi pha rol tu phyin pa thams cad mkhyen pa’i ye shes sgrub par byed pa ’di spangs shing bor nas mdo sde gang dag thams cad mkhyen pa’i ye shes sgrub par byed pa ma yin pa nyid de dag yongs su btsal bar sems par ’gyur te (3) rab ’byor ’di yang de dag gi bdud kyi las su rig par bya’o ||

rab ’byor ’di lta ste dper na | khyi ni ngo bo’i thad nas zan gong bslang ba btang ste | las byed pa’i mi las zan kham btsal bar sems pa de bzhin du rab ’byor (6) phyi ma ma ’ongs pa’i dus na gang zag byang chub sems dpa’i theg pa can gang la la dag shes rab kyi pha rol tu phyin pa thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi rtsa ba ’di bor te nyan thos dang rang sangs rgyas kyi theg pa yal ga dang lo ma dang ’dab ma lta bu las snying po sangs rgyas nyid btsal bar sems par (7) ’gyur te rab ’byor ’di yang byang chub sems dpa’ de dag gi bdud kyi las su rig par bya’o ||

de ci’i phyir zhe na | blo chung ba de dag ni shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di thams cad mkhyen pa’i ye shes sgrub par byed par mi shes te | de dag gis shes rab kyi pha rol tu phyin (129b1) pa spangs shing bor nas de las gzhan pa’i mdo sde gang dag nyan thos kyis mngon par ston pa dang rang sangs rgyas kyis mngon par ston pa de dag la lhag par kun chub par bya bar sems par ’gyur te | de lta bu’i tshul gyi byang chub sems dpa’ de dag ni yal ga dang lo ma dang ’dab ma lta (2) bu la zhugs pa yin par rig par bya’o ||

de la byang chub sems dpa’ gang dag thabs mkhas pa’i ye shes kyi bye brag mngon par mi shes pa de dag ni shes rab kyi pha rol tu phyin pa zab mo ’di gtang bar sems te | shes rab kyi (4) pha rol tu phyin pa zab mo ’di btang nas | nyan thos dang rang sangs rgyas kyi sa dang ldan pa’i mdo sde dag las thabs mkhas pa btsal bar sems par ’gyur te | rab ’byor ’di yang byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen pos bdud kyi las su rig par bya’o ||

rab (5) ’byor de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams ni ’di las skyes te | rab ’byor shes rab kyi pha rol tu phyin pa ni de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams la thams cad mkhyen pa’i ye shes skyed (6) par byed pa’o ston par byed pa’o ||

’di lta ste shes rab kyi pha rol tu byin pa ni de bzhin gshegs pa rnams kyi chags pa ma mchis pa’i ye shes so ||

chags pa ma (7) mchis pa’i ye shes kyi slad du shes rab kyi pha rol tu phyin pa ni de bzhin gshegs pa’i spyod yul lags so ||

rab ’byor shes rab kyi pha rol tu phyin pa la brten nas chos thams cad la de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas kyi ye shes ’jug ste | rab ’byor (4) rnam grangs ’dis kyang shes rab kyi pha rol tu phyin pa ni de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams la ’jig rten ’di yang dag par ston pa’o ||

rab ’byor gzhal du med pa dang tshad ma med pa (3) gang yin pa de ni gzugs ma yin tshor ba ma yin ’du shes ma yin ’du byed rnams ma yin rnam par shes pa ma yin | thob pa ma yin mngon par rtogs pa ma yin khong du chud pa ma yin lam ma yin lam gyi ’bras bu ma yin ye shes ma yin rnam par shes pa ma yin skye ba ma yin ’jig (4) pa ma yin ’byung pa ma yin ’grib pa ma yin ’gag pa ma yin sgom pa ma yin rnam par sgom pa ma yin te | sus kyang ma byas gang nas kyang ma ’ongs gang du yang mi ’gro yul gang du yang mi gnas phyogs gang du yang mi gnas te | gzhan du na gzhal du med pa tshad med pa zhes bya ba de lta bu’i (5) grangs su ’gro’o ||

shā ri’i bu gzhan yang byang chub sems dpa’ ’das pa dang ma ’ongs pa dang da ltar byung ba’i (173b1) sangs rgyas bcom ldan ’das rnams kyi tshul khrims de dang ting nge ’dzin de dang shes rab de dang rnam par grol ba de dang rnam par grol ba’i ye shes gzigs pa de la mtshan ma’i tshul gyis sems shing ’dzin par byed pa des ni de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par (2) rdzogs pa’i sangs rgyas rnams kyi tshul khrims mi shes mi mthong ste | ting nge ’dzin ma yin shes rab ma yin rnam par grol ba ma yin de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par rdzogs pa’i sangs rgyas rnams kyi rnam par grol ba’i ye shes gzigs pa mi shes (3) mi mthong ngo ||

de bas na (6) mi skye ba’i ye shes kyi bzod pa thob pa zhes bya ste | rab ’byor rnam pa de dag dang rtags de dbang nga mtshan ma de dag dang ldan pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po yang bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub las phyir mi ldog par gzung bar bya’o ||

de ci’i phyir zhe na | de ni ’di ltar mi ’phrogs pa’i sems dang mi ’phrogs pa’i ye shes kyis gnas pa dang ldan par ’gyur ba’i phyir ro ||

de ci’i phyir zhe na | rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po phyir mi ldog pas ni ye shes mtha’ yas mu med pa rab tu ’thob ste nyan thos dang rang sangs rgyas thams cad kyis mi ’phrogs pa yin no || rab ’byor gyis gsol pa | bcom ldan ’das ni phyir mi (4) ldog pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po’i rnam pa dang rtags dang mtshan ma dag bskal pa gang gā’i klung gi bye ma snyed du ston kyang spyod de | de’i slad du bcom ldan ’das byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po la shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa’i gnas zab mo zab (5) mo dag bstan du gsol | de skad ces gsol pa dang | bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa rab ’byor la ’di skad ces bka’ stsal to ||

bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | (208a1) rab ’byor ’di ltar byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang phyir mi ldog pa’i ye shes kyi sar lung bstan pa de dag ni nyung ste yang gang lung bstan par gyur pa de dag ni de ltar lan ldon to ||

de nga rgyal dang che ba’i nga rgyal dang nga rgyal las kyang (2) nga rgyal dang mngon pa’i nga rgyal dang log pa’i nga rgyal des thams cad mkhyen pa nyid rgyang ring du byed par ’gyur | bla na med pa sangs rgyas kyi ye shes dang rang byung gi ye shes dang thams cad mkhyen pa’i ye shes rgyang ring du byed par ’gyur | bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang (3) chub rgyang ring du byed par ’gyur ro ||

de la byang chub sems dpa’ shes rab ’chal pa’i rang bzhin can thabs la mi mkhas pa ’di snyam du sems te | ci ltar bdag gis e ma bdag bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas pa’i (213a1) ming ’di zhes bya bar gyur cig ces ming gi rjes su ’brang la rjes su brtags shing rjes su dpyad pa de ltar dge slong ’dis bstan to snyam zhing | des ’di ltar bdag gis rjes su bsams pa’i ming gang yin pa dang bdud sdig can de nyid dam bdud kyi ris kyi lha dag gis mngon par sprul (2) pa dang bdud kyi byin gyis brlabs pa’i dge slong gis ming gang brjod pa de gnyi ga la ci ltar bdag gi sems bskyed pa byung ba dang dge slong ’dis bdag gi ming ci skad du bstan pa gnyis ming mtshungs so zhes brtags nas | bdag ni sngon gyi de bzhin gshegs pa dgra bcom pa yang dag par (3) rdzogs pa’i sangs rgyas de dag gis ming gis bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu lung bstan to snyam du sems par ’gyur zhing | rab ’byor ngas phyir mi ldog pa’i byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po dag gi rnam pa dang rtags dang mtshan ma gang dag bstan pa de dag (4) de la med cing de dag dang bral bar gyur la | ming bstan pa dang ming lung bstan pa des de rlom sems skyed par ’gyur zhing | des rlom sems bskyed nas bdag ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu lung bstan gyi ’di dag ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu (5) lung ma bstan to zhes byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gzhan dag la brnyas par byed do de ltar brnyas pa’i sems de dang nga rgyal dang che ba’i nga rgyal dang nga rgyal las kyang nga rgyal dang log pa’i nga rgyal dang mngon pa’i nga rgyal des byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gzhan dag (6) la brnyas pas thams cad mkhyen pa nyid rgyang ring du byed cing sangs rgyas kyi ye shes rgyang ring du byed par ’gyur ro ||

de ci’i phyir zhe na | rab ’byor pha rol tu phyin pa dug po ’di dag gi nang na byang chub kyi phyogs kyi chos sum cu rtsa bdun rnams ’dus shing | tshangs pa’i gnas bzhi dang bsdu ba’i dngos po bzhi dang sangs (7) rgyas kyi chos ci snyed yod pa ste | sangs rgyas kyi ye shes dang rang byung gi ye shes dang bsam gyis mi khyab pa’i ye shes dang gzhal du med pa’i yi ges dang grangs med pa’i ye shes dang mnyam pa med pa’i ye shes dang mi mnyam pa dang mnyam pa’i ye shes dang thams cad mkhyen pa’i ye shes de dag thams (217b1) cad pha rol tu phyin pa drug gi nang na ’dus pa’i phyir ro ||

rab (6) ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po ni de bzhin gshegs pa’i mi ’jigs pa’i lam ’di bsgrubs nas | de ltar spyod cing de ltar brtson te de ltar ’bad na sangs rgyas kyi ye shes bla na med pa dang ye shes chen po dang thams cad mkhyen pa’i ye shes dang ded dpon chen po’i ye (7) shes thob par mi ’gyur ba ’di ni gnas med do ||

thams cad mkhyen pa’i ye shes la slob bo ||

rab ’byor de ltar rnam par lta ba’i byang chub sems (255a1) dpa’ sems dpa’ chen po ni rten cing ’brel par ’byung ba mtha’ dang dbus med par rnam par lta ste | rab ’byor gang rten cing ’brel bar ’byung ba la de ltar lta ba ’di ni byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po byang chub kyi snying po la ’dug pa’i ma ’dres (2) pa’i chos so || rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang de ltar rten cing ’brel bar ’byung pa la lta ba ni thams cad mkhyen pa’i ye shes thob par ’gyur ro || rab ’byor byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po gang la la mi zad pa mngon par bsgrub pa (3) ’dis shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod cing rten cing ’brel par ’byung ba la rnam par lta na de ni nyan thos kyi sa ’am rang sangs rgyas kyi sa la gnas par mi ’gyur te ’on kyang thams cad mkhyen pa nyid la gnas par ’gyur ro ||

sangs rgyas kyi ye shes khong du chud pas chos thams cad byang (4) chub po zhes shes rab kyi pha rol tu phyin par rjes su rig par bya’o ||

sems can gyi khams thams cad kyi bsod nams dang ye shes kyi tshogs mu med pa’i phyir shes rab kyi pha rol tu phyin pa mu med par rjes su rig par bya’o ||

gzugs ni sems can gyi khams thams cad kyi bsod nams dang ye shes kyi tshogs mu med pa dang mtshungs pa’o ||

de bzhin du tshor ba dang ’du shes dang ’du byed rnams dang rnam par shes pa ni sems can gyi khams (260a1) thams cad kyi bsod nams dang ye shes kyi tshogs mu med pa dang mtshungs pa’o ||

rigs kyi bu ’di ni shes rab kyi pha rol tu phyin pa de yin te chos gang gis kyang rlom sems sam | rlom sems med par mi byed pa la gnas nas | nged kyis ’di ’dra ba’i lus gser gyi kha dog lta bu thob ste | (7) skyes bu chen po’i mtshan sum cu rtsa gnyis dang | dpe byad bzang po brgyad cu dang ’od ’dom gang ba dang sangs rgyas kyi ye shes dang | sangs rgyas kyi shes rab bsam gyis mi khyab pa bla na med pa dang | sangs rgyas kyi ting nge ’dzin bla na med pa dang | sangs rgyas kyi chos kyi yon tan (267b1) thams cad kyi pha rol tu phyin pa rjes su thob ste | yon tan gyi pha rol tu phyin pa de la re zhig de bzhin gshegs pa dag gis kyang tshad gzung ba ’am | mtha’ bstan par mi nus na | nyan thos dang rang sangs rgyas dag gis lta ci smos | rigs kyi bu de lta bas na khyod kyis (2) chos ’di dag nyid la rab tu don du gnyer pa dang ’dod pas gus pa mchog tu bskyed par bya ste | rigs kyi bu don du gnyer ba dang ’dod pa la ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub rnyed par dka’ ba ma yin no ||

rigs kyi bu khyod ’di ltar bdag gi snying dang khrag dang (5) rus pa dang rkang yang btsongs te | rigs kyi bu de la bkur stir bya bar ’dod pa khyod la yon tan gyi rigs sam | yon tan gyi khyad par ci zhig ’grub par ’gyur | des bu mo de la ’di skad ces bu mo rigs kyi bu de ni gang la ngas bslab par bya ba’i shes rab kyi pha rol tu phyin pa dang | (6) thabs mkhas pa dag ston par ’gyur te | de la ngas bslabs na bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub mngon par rdzogs par sangs rgyas nas sems can thams cad kyi rten du ’gyur | lus gser gyi kha dog lta bu yang thob par ’gyur | skyes bu chen po’i mtshan sum cu rtsa (7) gnyis dang | dpe byad bzang po brgyad cu dang ’od ’dom gang ba dang ’od zer mtha’ yas pa dang byams pa chen po dang snying rje chen po dang dga’ ba chen po dang btang snyoms chen po dang mi ’jigs pa bzhi rab tu thob par ’gyur | so so yang dag par rig pa bzhi rab tu thob par ’gyur | (270b1) sangs rgyas kyi chos ma ’dres pa bco brgyad kyang rab tu thob par ’gyur | mngon par shes pa lnga bsam gyis mi khyab pa dang | tshul khrims rnam par dag pa bsam gyis mi khyab pa dang | ting nge ’dzin rnam par dag pa bsam gyis mi khyab pa dang | shes rab rnam par dag pa (2) bsam gyis mi khyab pa dang | de bzhin gshegs pa’i stobs bcu rab tu thob par ’gyur | bla na med pa’i sangs rgyas kyi ye shes kyang mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar ’gyur | gang gis sems can thams cad la kun tu bgo bsha’ bya ba’i bla na med pa’i chos rin po che (3) yang rab tu ’thob par ’gyur ro zhes smras so ||

de nas bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa kun dga’ bo la bka’ stsal pa | kun dga’ bo rnam grangs ’dis kyang shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di byang chub (2) sems dpa’ sems dpa’ chen po rnams kyi thams cad mkhyen pa’i ye shes sgrub pa yin par rig par bya’o ||

kun dga’ bo de lta bas na byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po thams cad mkhyen pa’i ye shes thob par ’dod pa dag gis shes rab kyi pha rol tu (3) phyin pa ’di la spyad par bya’o ||

de ci’i phyir zhe na | shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’di las thams cad (6) mkhyen pa’i ye shes yongs su rdzogs par ’gyur ro ||

ma rig pa med | ma rig pa zad pa med pa nas rga shi med | rga shi zad pa’i bar du yang med do || sdug bsngal pa dang | kun ’byung ba dang | ’gog pa dang | lam med | ye shes med | (2) thob pa med | ma thob pa yang med do ||

| ’di ltar chos kyi rnam grangs ’di de bzhin gshegs pas gsungs pa ni bcom ldan ’das ngo mtshar to | | bde bar gshegs pa ngo mtshar to | | bcom ldan ’das bdag gi ye shes skyes tshun chad bdag gis chos kyi rnam grangs ’di sngon nam yang ma thos so |

yang shā ri’i bu[(cn :: bu gang F1Q: bu A2B2B3DSF2GoHeJLNUZ: bu | H)] byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen[(cn :: chen A2B2B3DSF1GoHHeJLNQUZ: chos F2)] po gang dag[(cn :: gang dag A2B2B3DSF2HHeJLNUZ: om. F1Q: skyes bo gang dag Go)] skye bo mang po la phan pa dang | skye bo mang po la bde ba’i phyir[(cn :: phyir A2B2B3DGoHHeJNUZ: phyir | SF1F2LQ)] sangs rgyas kyi ye shes tshol[(cn :: tshol A2B2B3DSF1F2GoJLNHQUZ: ’tshol He)] ba de dag ni[(cn :: ni A2B2B3DSF1GoHeJLNUZ: ni | F2HQ)] bdag gi sha yang[(cn :: yang A2B2B3DF1F2HHeJLNQUZ: ’ang S: om. Go)] yongs su gtong na[(cn :: na A2B2B3DHeJU: na | SF2HNF1GoLQZ)] gzhan gyi khyim la rtog cing bsnyen[(cn :: bsnyen A2B2B3DSF1F2HHeJLNQU: brnyed Z: bsnyend Go)] pa’i phyir[(cn :: phyir B2B3DSF2GoHHeJNUZ: phyir | A2F1LQ)] phrag dog dang[(cn :: dang B2B3DSF1F2GoHeJLNQU: dang | A2HZ)] ser sna byed par mi[(cn :: mi B2B3DSF1F2HHeJLNQUZ: myi A2Go)] ’gyur ba lta[(cn :: ba lta A2B2B3DSF1F2GoJLNHUZ: blta HeQ)] ci[(cn :: ci A2B2B3DSF1GoHHeJLUZ: cing F2: ji Q)] smos |[(cn :: om. DF1F2HJQU: | || bam po bcu bzhi pa || SN: | dkon mchog brtsegs pa chen po’i mdo || bam po bcu bzhi pa || || B2B3: | || dkon mchog brtsegs pa chen po’i mdo || || bam po bcu mzhi pa’o || || Z: | bam po bcu bzhi pa’o || || || A2: | || dkon mchog brtsegs pa chen poʼi mdo’ bam po bcu bzhi pa’o || || Go: dkon mchog brtsegs pa chen po’i mdo || ~ || bam po bcu bzhi pa || ~ || He: ’phags pa dkon mchog brtsegs pa chen po’i chos kyi rnam grangs ste nga phrag brgya pa | bam po bcu bzhi pa || L)] yang shā[(cn :: shā B2B3DSF1HHeJNQU: sha A2F2GoLZ)] ri’i bu[(cn :: bu A2B2B3DSF1F2GoHeJLNQUZ: bu | H)] skyes bu[(cn :: skyes bu B2B3DSF1F2GoHJLNQUZ: om. A2)] gti mug[(cn :: gti mug A2DSF1F2GoJNQUH: gti mug can B2B3HeZ: gti mug pa L)] de dag[(cn :: dag A2DSF1HJNQU: dga’ F2: dag ni B2B3GoHeZ: dag ni | L)] ’tsho ba’i phyir[(cn :: phyir B2B3DSF2GoHJLNQUZ: phyir | A2F1He)] [(cn :: om. A2DSHNF1F2GoJLUZQ: de dag ni ’tshol ba’i phyir || B2B3He)] zang zing[(cn :: zang zing A2B2B3DSF1F2GoHHeJLNQU: zing zing Z)] dang |[(cn :: dang | A2B2B3DSF2GoHHeJQUZ: om. F1L: dang N)] bran dang[(cn :: dang DF2GoJU: dang | A2B2B3SF1HHeLNQZ)] ’jig rten gyi zang zing lhur[(cn :: lhur A2B2B3DSF2GoHHeJLNUZ: grtso bor F1Q)] byed cing[(cn :: cing DGoHJNU: cing | A2B2B3SF1F2HeLQZ)] zas dang |[(cn :: dang | DHJU: dang A2B2B3SF1F2HeLNQ: om. GoZ)] srog[(cn :: srog A2B2B3DSF1F2HHeJLNUQ: lus srog GoZ)] la[(cn :: la A2B2B3DSHF1F2GoHeJLQUZ: om. N)] lhur[(cn :: lhur A2B2B3DSF2GoHHeJLNUZ: mchog tu F1Q)] byed pa |[(cn :: pa | DHJNUZ: pa A2B2B3SF2GoLHeQ: par F1)] rtog cing [(cn :: om. A2DSHNF1F2GoJLUZQ: | zas dang srog la lhur byed pa rtog cing B2B3He)]bsnyen[(cn :: bsnyen DSF1F2HJLNUQ: brnyen Z: bsnyend A2Go: bsnyer B2B3He)] pa’i phyir[(cn :: phyir B3DGoHJU: phyir | A2B2SF1F2HeLNQZ)] gzhan gyi khyim[(cn :: khyim A2B2B3DSHF1F2GoHeJLQUZ: khyim dag N)] la phrag[(cn :: phrag A2B2B3DSF1GoHHeJLNQUZ: phra F2)] dog dang |[(cn :: dang | DHJLUZ: dang A2B2B3SF1F2GoHeNQ)] ser sna skyed par ’gyur[(cn :: ’gyur B2B3DSF1F2HHeJLNQUZ: ’gyurd A2Go)] te |

spyad pa rab spyad grags pa mtha’ yas pa || rang byung stobs bcu mnga’ zhing ’jigs med pa ||
mtha’ yas ye shes nam mkha’ mtshungs pa’i thugs || rab sbyin dge sbyong mchog gi chos bshad gsol ||

de la byang chub sems dpa’i bsam gtan gyi las gang zhe na | gang mngon par shes pa dang | ye shes kyi las yongs su rdzogs par byed pa’o |

don la rton gyi tshig ’bru la ma yin ba dang | ye shes la rton gyi rnam par shes pa la ma yin ba dang | nges pa’i don gyi (2) mdo sde la rton gyi drang ba’i don gyi mdo sde la ma yïn ba dang | chos la rton gyi gang zag la ma yin ba dang bzhi’o |

gzhan yang tshïg ’bru zhes bya ni bsgribs pa thams cad la chos ’chad pa’o || don ces bya ba ni bsgribs pa myed pa'i ye shes (5) rnam _ par thar pa’o ||

gzhan yang tshig ’bru zhes bya ba ni gang byang chub (6) sems dpa’ thog ma sems bskyed pa nas snying po byang cub kyi bar du bslab pa’i yon tan brtsam ba bshad pa’o || don ces bya ba ni sems skad cig ma «g»cig gyis sbyor ba thams cad mkhyen pa'i ye shes mngon bar byang chub pa’o || mdor «na» ci tsam du chos kyi phung po brgyad (7) khri bzhi stong bshad pa ni tshig ’bru zhes bya’o || gang sgra dang yi ge thams cad kyïs brjod du myed pa«’» ni don ces bya’o | |:|

de la byang chung sems dpa’ rnams kyi tshig ’bru la mkhas pa gang zhe na | ’di la byang chub sems dpa’i chos gnyis la mkhas pa (2) shes rab kyi pha rol tu phyin pa la spyod do || chos gnyis gang zhe na || ’di lta ste || rnam par shes pa la mkhas pa dang | ye shes la mkhas pa yin no ||

de la jï ltar na ye shes la rton gyi rnam par shes pa la ma yin zhe na| de la rnam par shes pa zhes bya ba ni rnam par shes pa gnas pa bzhi ste | bzhi gang zhe na | (3) gzugs la nye bar song ba’i rnam par shes pa kun du gnas pas gnas so || de bzhin du tshor ba dang | ’du shes dang | ’du byed la song ba’i rnam par shes pa kun du gnas pa«s» gnas te | de ni rnam par shes pa zhes bya’o ||

de la ye shes gang zhe na | gang len pa’i lnga phung la myi (4) gnas zhing ye shes kyi phung po yongs su shes pa de ni ye shes shes bya’o ||

gang sa’i khams rnam par rig pa dang | de ba zhin du chu dang mye dang rlung gi khams rnam par rig pa de ni rnam par shes pa zhes bya’o || gang khams bzhi la myi gnas pa’i ye shes chos kyi dbyings (5) ma bye bar shes pa de ni ye shes zhes bya’o ||

gzhan yang rnam par shes pa zhes bya ba ni gang myig gi(s) rnam par shes pa’i gzugs rnam par chud pa nas yid kyi rnam par rig pa’i chos rnam par[(cn :: Corr. from "sra")] chud pa’i bar de ni rnam par shes pa zhes bya’o || gang nang gyi ’du mched (6) zhi zhing phya’i ’du mched la rab tu myi spyod de | ye shes la so sor ’byung ba’i phyur chos gang la yang myi ’jog pa de ni ye shes zhes bya’o ||

gzhan yang rnam par shes pa zhes bya ba ni dmyigs pa las rnam par shes pa skyes pa dang | yongs su rtog pa las rnam par (7) shes pa skyes pa de ni rnam par shes pa zhes bya’o || gang myi ’dzind | myi bsnyems | myï dmyigs | rnam par chud pa myed cing myi skur de ni ye shes zhes bya’o ||

gzhan yang ’dus byas kyi spyod pa’i chos la rnam par shes pa ’jug go | ’dus ma byes la rnam par shes pa (b1) spyod pa myed do | gang ’dus ma byas shes pa de ni ye shes so || gzhan yang skye ba dang |’gyur ba la so sor gnas pa rnam par shes pa’o || gang ma skyes myi ‘gog pa | so sor myi gnas pa de ye shes zhes bya’o |:|

byang chub sems dpa’i tshogs ni rnam pa gnyis te | de ni bsod nams dang | ye shes kyi tshogs so || de la bsod nam gï tshogs (ga b1) gang zhe na | sbyin ba las bsod nams bya’i dngos po dang | de bzhin du tshul khrims dang | bsgom ba las bsod nams bya ba’i dngos po dang | byams pa’i sems snyoms bar sgrubs pa | snying rje’i sbyor ba dang dge ba’ thams cad kyi rtsa ba rtsom ba | bdag dang (2) pha rol gi sdig ’chags pa | dus gsum gyis bsdus pa | sems can thams cad dang bslob pa dang myi slob pa thams cad dang | rang sangs rgyas thams cad dang thog ma sems bskyed pa rnams dang | spyod pa rdzogs pa rnams dang | phyir myi ldog pa rnams dang | (3) skye ba gcig gis thogs pa’i byang chub sems dpa’ rnams kyi sems bskyed pa’i rjes su yi rang ngo || ’das pa dang | ma ’ongs pa dang| da ltar gyi sangs rgyas bcom ldan ’das rnams kyi dge ba thams cad kyi rjes su yi rang ba dang| lhan gcig song ba’i bsod (4) nams bya’i dngos po’o || sangs rgyas thams cad dang| ’phags pa’ thams cad la chos gsol ba dang lhan gcig song pa’i bsod nams bya’i dngos po’o || dge ba thams cad byang chub du brjod pa dang lhan cig song ba’i bsod nams bya ba’i dngos po’o| (5) byang chub du sems bskyed pa rnams byang chub sems dpa’ rnams kyis sems bskyed pa’o || byang chub du sems bskyed pa’i (sic) rnams la pha rol du phyin pa’i lam ston pa’o || dbul po rnams longs spyod kyis bsus pa’o ||@ na ba rnams la sman rab du byin (6) te rim ’gro dang bkur sti byed pa’i || mthu chung ba rnams la bzod ching zhi ba’o || lnyung ba so sor g.yogs pa’o || sdïg bshegs pa’o| sangs rgyas bcom ldun ’das bzhugs pa dang| myi ngan las ’das pa thams cad la rï mo bkur sti byed pa’o || slob dpon dang (7) mkhan po la ston par ri mo byed pa’o| chos la rin thang myed pa’i rin po che tshol ba’i brtson ’grus so| chos ’chad pa la dga’ ste dpag tshad b.rgyar kyang mnyan pas myi ngoms pa | ma ’rres pa’i chos ’chad pa| pha ma la rim ’gro byed pa| byas pa shes pa | (kha a1) byas pa dran ba | byas pa tshor ba | ’byod pa myed pa | bsod mmas ba stags pas myi ngoss pa | lus ba sdams pas sgryu myed pa | ngag bsdams pas ngag la sgryu myed pa | yid bsdams pas yid la sgryu myed pa | de bzhin gshegs pa’i mchod rten so sor gzhag pa’i phyir tshangs (2) pa’ï bsod nams yongs | mtshan yongs su rjogs pa |phangs pa myed pas sdud pa bskyed pa | dpe byad bzang po yongs su rdzogs pa | rnam par bkra ba’i dge ba’i tsa ï tshogs ba stags pas sprul pas lus brgyan pa | ngag gyi nyes pa thams cad rnam par spangs pas (3) ngag brgyan pa | thogs pa myed pa’i blos sems brgyan pa | mngon bar shes pas rnam par sprul pa’i phyir sangs rgyas kyi zhing brgyan pa | ye shes yongs su dag pas chos kyi mtshan brgyan pa |_____| phra ma dang klang zhing dbye ba’i tshig yongs su spangs pas ’khor gi lus (4) brgyan pa | chos ’dzin pas ’dod chags myed chos kyis rab du brgyan to || rab du dge ba dge bar byin nas chos kyi gtam myi ’jigs pa | sgrib pa dang bsgribs pa rnam par spangs pa’i phyir bkur sti byas te | chos nyen pas ’bras bu yod pa’i chos ’chad pa’o || (5) sangs rgyas rnam la dka’ thub kyi nags tshal phul bas byang chub kyi shing gis brgyan to || dge ba thams cad thog par ’gro bas byang chub gyî sems myi gtong ba’i phyir byang chub gyi snying po brgyan to || las dang nyon mongs par myi dmyigs pas tshe dang shi ’phos yongs (6) su dag pa’o || rin po che bzang po’i dngos po thams cad yongs su btang bas rin po che’i lag pa’o | myi zad pa’i smon lam thob pa’i phyir longs spyod myi zad pa’o || bzhin ’dzum zhing gsong sor smra ste khro gnyer myed pa’i phyir mthong ma thag du sems can rnams dad (7) pa’o || sems can thams cad la ’od snyoms pa’i phyir snyoms pa nyid so por thob pa’o || ma lobs pa la pyis brstan bas ’odkyis rgyan gtong ba’o || tshul khrims kyi bsod nams bstags pas skye ba yongs su dag pa’o || lung bstan pa’i phyir mang’ yongs su dag pa’o

rgya gar gyi mkhan po dzi na mi tra dang | (3) dā na shī la dang | zhu chen gyi lotstsha ba ban de ye shes sde la sogs pas bsgyur cing zhus te skad gsar chad kyis kyang bcos nas gtan la phab pa ||||

’od srung byang chub sems dpa’ chos bzhi dang ldan na skye ba thams cad du skyes ma thag tu byang chub kyi sems mngon du ’gyur te | byang chub kyi snying po la ’dug gi bar du bar mdor brjed par mi ’gyur ro || bzhi gang zhe na | ’di lta ste srog gi phyir ram | tha na bzhad gad kyi phyir yang brdzun gyi tshig mi smra ba dang | sgyu dang g.yo med par sems can thams cad kyi drung na lhag pa’i bsam pas gnas pa dang | byang chub sems dpa’ thams cad la ston par ’du shes skyed cing de dag gi yang dag pa’i bsngags pa phyogs bzhir rjod pa dang | nyi tshe ba’i theg pa mi ’dod pa’i phyir sems can gang rnams yongs su smin par byed pa de dag thams cad kyang bla na med pa yang dag rapa rdzogs pa’i byang chub yang dag par ’dzin du ’jug pa ste | ’od srung chos bzhi po de dag dang ldan pa’i byang chub sems dpa’ skye ba thams cad du skyes ma thag tu byang chub kyi sems mngon du ’gyur te | byang chub kyi snying po la ’dug gi bar du mdor brjed par mi ’gyur ro || de la ’di skad ces bya ste
| srog gi phyir yang brdzun tshig mi smra zhing | rtag tu don dang ldan pa’i tshig rnams smra |
| sgyu dang g.yo ni rtag tu rnam spangs te || lhag pa’i bsam pas rtag tu sems can lta |
| sems can dag pa byang chub gang zhugs pa || byang chub sems dpa’ de la ston par sems |
| ston pa’i ’du shes nye bar bzhag na kyang || de dag bsngags pa phyogs bzhir rjod par byed |
| sems can gang dag yongs su smin byed pa || bla med ye shes yang dag ’dzin du ’jug |
chos de dag la rab tu gnas pa rnams || byang chub sems ni nams kyang brjed mi ’gyur ||

’od srung byang chub sems dpa’ chos bzhi dang ldan na khyad par du ’gro bas yongs su mi nyams pa’i chos can du ’gyur te || bzhi gang zhe na ’di lta ste | ’di ltar pha rol tu phyin pa drug dang ldan pa byang chub sems dpa’i sde snod tshol ba la brtsams nas legs par thos pa tshol gyi nyes pa mi tshol te | sems can thams cad la nga rgyal med pa’i phyir sems khyi dang ’dra ba yin || chos kyi rnyed pas chog par ’dzin te | log pas ’tsho ba thams cad yongs su spangs shing ’phags pa’i rigs kyis chog par ’dzin pa yin || gzhan dag gi ltung ba byung ba dang ma byung ba mi gleng zhing gzhan dag gi ’khrul pa gzhan dang gzhan mi tshol ba yin | sangs rgyas kyi chos zab mo gang dag de’i blos mi rtogs pa de la sangs rgyas kyi byang chub ni mtha’ yas shing sems can mos pa tha dad pa rnams la de bzhin gshegs pa rnams kyi chos bstan pa ’jug ste | de bzhin gshegs pa nyid kyis mkhyen gyi bdag gis ni mi shes te | de bzhin gshegs pas mngon sum mo zhes byas nas mi spong ba ste | ’od srung byang chub sems dpa’ chos bzhi po de dag dang ldan na khyad par du ’gro bas yongs su mi nyams pa’i chos can du ’gyur ro || de la ’di skad ces bya ste
| de ni rtag tu pha rol phyin rnams dang || thabs la mkhas dang byang chub sde snod brtson |
| nga rgyal med pas khyi ’dra’i sems kyis su || sems can kun la nga rgyal bcag pa yin |
| chos dang ’thun pa’i rnyed pas chog sems shing || ’tsho ba yongs dag ’phags pa’i rigs la gnas |
| gzhan gyi ’khrul pa tshol bar mi byed cing || gzhan gyi ltung ba gleng bar mi byed do |
| gang la de yi blos ni mi rtogs pa || de la de bzhin gshegs pa mngon sum ste |
| bde gshegs bshad pa’i byang chub mtha’ yas pa || rgyal bas mkhyen gyi bdag gis mi shes so |
| chos bzhi ’di dag rig par gyur pa ni || ye shes khyad par ’phags mchog nyams mi ’gyur |
| chos ’di dag la rab tu gnas pa ni || rgyal bas bsngags pa’i byang chub rnyed mi dka’ ||

’od srung bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’i lam ste | bzhi gang zhe na | ’di lta ste | sems can thams cad la sems mnyam pa dang | sems can thams cad la mtshungs par chos ston pa dang sems can thams cad sangs rgyas kyi ye shes yang dag par ’dzin du ’jug pa dang | sems can thams cad la yang dag par sbyor ba ste | ’od srung bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’i lam mo || de la ’di skad ces bya ste
| sems can rnams la rtag tu sems snyoms bya || sangs rgyas theg mchog yang dag ’dzin du ’jug |
| rgyal bas bsngags pa’i chos ni bstan par bya || sems can kun la dang ba’i sems su bya |
| yang dag sbyor zhing nan tan byed par gnas || sems can kun la mtshungs par spyad par bya |
| chos bzhi ’di dag rgyal bas rab bsngags te || rgyal sras rnams kyis de dag rtag tu bsten ||

’od srung chos bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’i sgrib pa med pa’i ye shes thob par ’gyur ba ste | bzhi gang zhe na | ’di lta ste | dam pa’i chos sbyin pa dang | dam pa’i chos yongs su ’dzin pa dang | phrag dog med pa dang | gzhan dag la mi brnyas pa ste | ’od srung chos bzhi po de dag ni byang chub sems dpa’ sgrib pa med pa’i ye shes thob par ’gyur ba’o || de la ’di skad ces bya ste
| gang dag byang chub la ni sgrib byed pa || sdig pa bzhi pa bcu po rnam spangs nas |
| mkhas pas de bzhin bcu gnyis gzhan bsten na || ’chi med reg nas byang chub thob par ’gyur |
| sems can dam pa gang dag chos tshul ’di || ’dzin ta ma klog gam rab tu bsten byed pa |
| de dag bsod nams mtha’ yas rgyal bas gsungs || de yi tshad ni rgyal ba rnam brjod do |
| gang gis zhing ni gang gā’i bye ma snyed || rin chen bkang ste rgyal la phul ba bas |
| gang gis ’di la tshig bzhi’i tshigs bcad klog || bsod nams ’di yi grangs su’ang mi phod do ||

’od srung byang chub sems dpa’ ni ming tsam gyis byang chub sems dpa’ chos spyod pa dang | snyoms par spyod pa dang | dge ba spyod pa dang | chos la gnas pa dang ldan pa la byang chub sems dpa’ zhes bya’o || ’od srung gzhan yang byang chub sems dpa’ chos sum cu rtsa gnyis dang ldan na byang chub sems dpa’ zhes bya ste | sum cu rtsa gnyis gang zhe na | ’di lta ste | sems can thams cad la phan pa dang | bde bar bya ba’i lhag pa’i bsam pa dang | thams cad mkhyen pa’i ye shes la ’dzud pa dang | bdag ci re zhes yongs su ’jal zhing gzhan gyi ses pa la mi smod pa dang | nga rgyal med pa dang | lhag pa’i bsam pa brtan pa dang | bcos ma ma yin pa’i byams pa dang | mdza’ ba dang mi mdza’ ba la sems snyoms pa dang | mya ngan las ’das pa’i mtha’i bar du gtan du mdza’ ba dang ||

dge ba’i rtsa ba thams cad yang dag par sgrub pa’i brtson ’grus dang | gzugs med pa’i khams rnam par gsal ba’i bsam gtan dang | thabs mkhas pas bsdu ba’i dngos po bzhi dang rab tu ldan pa’i thabs kyis zin pa’i shes rab dang | tshul khrims dang ldan pa dang tshul khrims ’chal pa rnams la gnyis su med pa’i byams pa dang | gus par byas te chos nyan pa dang | gus par byas te dgon pa la gnas par mngon par dga’ ba dang | ’jig rten gyi sna tshogs rnams la mi dga’ zhing ’jig rten las ’das pa’i chos rnams la mngon par dga’ ba dang | theg pa dman pa la mi ’dod cing theg pa chen po la phan yon du lta ba dang | sdig pa’i grogs po yongs su spong zhig dge ba’i bshes gnyen la sten pa dang | tshangs pa’i gnas bzhi sgrub pa dang | mngon par shes pa lngas rnam par rtsen pa dang | ye shes la rton pa dang | sgrub pa dang log par sgrub pa la gnas pa’i sems can rnams mi gtong ba dang | gcig tu chad par smra ba dang | bden pa gces su byed pa dang | byang chub kyi sems sngon du ’gro ba ste |

’od srung byang chub sems dpa’ chos sum cu rtsa gnyis po de dag dang ldan na byang chub sems dpa’ zhes bya’o || de la ’di skad ces bya ste
| sems can kun la phan dang bde bya pa’i || lhag pa’i bsam la mos par byed pa yin |
| kun mkhyen ye shes la ni sems grol zhing || ri ’am mi ri snyam du bdag la dpog |
| smod pa med cing lhag pa’i nga rgyal med || bsam pa brtan zhing bcos pa med par byams |
| mdza’ dang mi mdza’ rnams la sems kyang snyoms || mya ngan ’das pa’i mtha’ la thug bar du |
| sems can rnams la gtan du rab tu mdza’ || ’dzum pa’i bzhin gyis ’jam por smra bar byed |
| khur blangs pa la sgyid lug zhum pa med || sems can ngag la snying rje yongs ma bcad ||

mngon shes rnam lngas rtag tu rtsen pa dang || ye shes rjes su rtag tu ’brang ba dang |
| sgrub dang ldan pa gtong bar mi byed dang || sgrub dang mi ldan gzhan yang mi gtong dang |
| gcig tu chad par rtag tu smra ba dang || bden la rtag tu gus dang bcas pa dang |
| byang chub sems ni sngon du btang nas su || rgyal bas bsngags pa’i chos ni sgom par byed |
| bde gshegs gsungs pa’i sum cu rtsa gnyis chos || ’di dag bde gshegs sras kyis bsten par bya |
| byang chub sems dpa’ gang yin de dag ni || chos ’di ldan zhes bde bar gshegs pas gsungs ||

’od srung ’di lta ste || dper na nyi ma’i dkyil ’khor las lan cig byung ba’i ’od zer rnams kyis sems can thams cad la snang bar byed do || ’od srung de bzhin du byang chub sems dpa’ rnams kyis lan cig byung ba’i shes rab kyi ’od zer rnams kyis kyang sems can [[128b][128b.1]] thams cad la shes pa’i snang ba byed do || de la ’di skad ces bya ste || dper na nyi las lan cig byung ba yi || ’od zer rnams kyis sems can snang bar byed || de bzhin rgyal sras ye shes ’od zer gyis || sems can rnams la shes rab snang bar byed ||

’od srung ’di lta ste | dper na ri dgas kyi rgyal po seng ge ni ga las gar ’gro ba thams cad du mi ’jigs mi skrag pa nyid du ’gro’o || ’od srung de bzhin du byang chub sems dpa’ thos pa dang | tshul khrims dang | bslab pa dang | sbyangs pa’i yon tan dang | yo byad bsnyungs pa dang | ting nge ’dzin dang | ye shes la gnas pa yang ga las gar ’gro ba thams cad mi ’jigs mi skrag pa nyid du ’gro’o || de la ’di skad ces bya ste
| ri dgas rgyal po seng ge ral pa can || ’jigs pa med par gang du ’dod par ’gro |
| de bzhin byang chub sems dpa’ tshul khrims dang || thos dang ye shes gnas pa dga’ mgur ’gro ||

’od srung ’di lta ste dper na sngags dang sman gyis yongs su zin pa’i dug gis ni ’chi bar byed mi nus so || ’od srung de bzhin du ye shes dang thabs mkhas pas yongs su zin pa’i byang chub sems dpa’ ni nyon mongs pa’i dug gis kyang log par ltung bar byed mi nus so || de la ’di skad ces bya ste
| dper na sngags kyis yongs su zin pa’i dug | skye bo rnams la nyes pa byed mi nus |
| de bzhin byang chub sems dpa’i ye shes can || nyon mongs rnams kyis log ltung byed mi nus ||

’od srung ’di lta ste dper na | mar me bus na mun pa mun gnag thams cad med par ’gyur yang mun pa mun gnag de gag nas kyang ’ong ba’am ’gro ba med de shar phyogs dang | lho dang | nub dang | byang phyogs su yang ’gro ba ’am ’ong ba med do || yang ’od srung mar me de ’di snyam du bdag gis mun pa mun gnag bsal lo snyam du mi sems mod kyi ’on kyang mar me la brten nas mun pa gnag med par ’gyur ro || ’od srung de la mar me gang yin pa dang | mun pa mun gnag gang yin pa de gnyi ga stong pa ste || gzung du med cing byed pa med do || ’od srung de bzhin du ye shes skyes na mi shes pa med par ’gyur yang mi shes pa de gang nas kyang ’ong ba ’am ’gro ba med de || shar phyogs dang | lho dang | nub dang || byang phyogs su yang ’gro ba’am ’ong ba med do || yang ’od srung ye shes kyang ’di snyam du bdag gis mi shes pa la bsal lo snyam du mi sems mod kyi ’on kyang ye shes la brten nas mi shes pa med par ’gyur ro || ’od srung de la ye shes gang yin pa dang mi shes pa gang yin pa de gnyi ga stong pa ste gzung du med cing byed pa med do || de la ’di skad ces bya ste
| dper na sgron mas mun pa mun gnag kun || med par gyur kyang ’ong ba’am ’gro ba med |
| de bzhin shes byung mi shes med ’gyur yang || de ni gang nas ’ong ba ’am ’gro ba med |
| sgron mas mun pa bsal snyam mi sems kyang || snang ba byung nas mun pa med par ’gyur |
| stong pa gzung med nam mkha’i me tog ’dra || de bzhin ye shes mi shes gnyi ga stong ||

’od srung ’di lta ste || dper na khyim dang | khang pa dang | khang phran lo ’bum ’das par sus kyang lan ’ga’ yang mar me ma bus pa der mi la la zhig gis mar me bus na ’od srung ’di ji snyam du sems | mun pa mun gnag de ’di snyam du sems || mun pa mun gnag de ’di snyam du bdag ni lo ’bum du bsags pa yin te || bdag ’dzi nas mi ’gro’i snyam du sems sam | gsol ba bcom ldan ’das de ni mi sems lags te || mar me bus na mun pa mun gnag la mi ’chi ba’i mthu ma mchis kyi gdon mi ’tshal bar ma mchis par ’gyur lags so || bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa | ’od srung de bzhin du las dang nyon mongs pa bskal pa ’bum du bsags pa yang tshul bzhin du yid la byed pa’i so sor rtog pa gcig gis med par ’gyur ro || ’od srung mar me zhes bya ba de ni ’phags pa’i shes rab kyi dbang po’i tshig bla dgas so || ’od srung mun pa mun gnag ces bya ba de ni ’phags pa ma yin pa’i las dang nyon mongs pa’i tshig bla dgas so || de la ’di skad ces bya ste
| dper na khyim du mi ’ga’ la la yis || ring zhig lon nas mar me bus byas nas |
| de la mun pa bdag gnas ring lon gyis || ’di nas mi ’gro snyam du sems pa med |
| mar me phyung ba mun pa mun gnag la || med par ni ’gyur ba yi nus med de |
| mar me brten nas mun pa med par ’gyur || gnyi ga stong pa rlom sems ci yang med |
| de bzhin zag med ’phags pa’i ye shes brten || mi shes nyon mongs bsags pa med par ’gyur |
| ye shes dang ni nyon mongs rtag par yang || de dag lan ’ga’ tsam yang ’grogs pa med |
| ye shes mi shes med byas mi sems kyang || ye shes brten nas mi shes med par ’gyur |
| gnyi ga gzung med nam mkha’i me tog bzhin || de bzhin ye shes mi shes gnyi ga stong ||

’od srung ’di lta ste dper na ri’i rgyal po gangs ri la sman gang dag skyes pa de dag thams cad ni nga yir bya ba med | ris su bcad pa med | rnam par rtog pa med de || nad gang la btang yang na de rab tu zhi bar byed do || ’od srung de bzhin du byang chub [[136b.6]] sems dpa’ ye shes kyi sman gang yang dag par sgrub pa de thams cad rnam par mi rtog par sgrub cing || sems can thams cad la snyoms pa’i sems kyis gso bar rab tu sbyor ro || de la ’di skad ces bya ste
| dper na ri rgyal gangs kyi ri bo la || sman skyes de dag mi rtog ngar ’dzin med |
| gang la btang ba de kun zhi bar byed || kha cig nad dang rga ba ’ang sel bar byed |
| de bzhin rgyal ba’i sras po ye shes sman || yang dag sgrub pa’ang rnam par rtog spangs nas |
| sems can phan phyir thams cad yang dag sgrub || snyoms pa’i sems kyis sems can gso bar byed ||

’od srung ’di lta ste | dper na yi ge’i phyi mo rnams ni bstan bcos thams cad ’dzin pa shes pa’i sngon du ’gro’o || ’od srung de bzhin du byang chub sems dpa’ sems dang po bskyed pa yang sangs rgyas kyi rnam par sprul pa dang | byin gyi rlabs thams cad ’dzin pa’i ye shes bla na med pa’i sngon du ’gro’o |

de nas yang bcom ldan ’das kyis tshe dang ldan pa ’od srung chen po la bka’ stsal pa | ’od srung yul gang du srin bu rnga mo dud ka zhes bya ba mgo nag gan rkyal du nyal ba byung na yul de ’jigs pa dang bcas | ’tshe ba dang bcas | nye ba’i nyon mongs pa dang bcas || ’khrug pa dang bcas par ’gyur ro || ’od srung gal te yul der byang chub sems dpa’ byung na yul de ’jigs pa med pa dang || ’tshe ba med pa dang | nye ba’i nyon mongs pa med pa dang | ’khrug pa med par ’gyur ro || ’od srung de lta bas na byang chub sems dpa’ sems can gyi don la brtson par bya ste | des dge ba’i rtsa ba thams cad yang dag par bsgrub par bya’o || dge ba’i rtsa ba thams cad yang dag par bsgrubs nas sems can thams cad la gtang bar bya’o || ye shes kyi sman gang tshol ba des phyogs bzhir song ste sems can rnams la yang dag pa’i gso ba bya’o || yang dag pa’i gso bas sems can rnams gso bar bya’o ||

’od srung ’dzam bu’i gling na sman pa dang | sman pa’i slob ma ji snyed yod pa de dag gi nang na ’tsho byed ni mchog ces bya’o || ’od srung gal te stong gsum gyi stong chen po’i ’jig rten gyi khams kyi sems can ji snyed pa de dag thams cad sman pa’i rgyal po ’tsho byed dang ’dra bar gyur kyang de dag la la zhig gis lta ba dang ’gyod pa la gnas pa gso ba’i sman gang yin zhes dris na | de dag gis shes pa’am || bstan pa ’am | bsgo bar mi nus so || ’od srung de la byang chub sems dpas ’di snyam du bdag ni ’jig rten gyi sman tsam gyi chog par mi bya’i || bdag gis ’jig rten las ’das pa’i ye shes kyi sman yongs su btsal bar bya’o || dge ba’i rtsa ba thams cad kyang legs par yang dag par bsgrub par bya’o snyam du brtag par bya’o || de ltar brtags nas ’jig rten las ’das pa’i ye shes kyi sman gang tshol ba des phyogs bzhir song la sems can rnams la yang dag pa’i gso ba bya ste | yang dag pa’i gso bas sems can rnams gso bar bya’o ||

’od srung de la ’jig rten las ’das pa’i ye shes kyi sman gang zhe na | ’di lta ste | rgyu rkyen la ’jug pa shes pa dang | bdag med pa dang | sems can med pa dang | srog med pa dang | gso ba med pa dang | gang zag med pa’i chos rnams la mos pa’i shes pa dang | stong pa nyid kyis mi dmigs pa’i chos rnams la mi snang ba dang | sems can yongs su tshol ba’i brtson ’grus so || de ’di ltar sems yongs su tshol te | ’dod chags par ’gyur ba’am | zhe sdang bar ’gyur ba’am | gti mug pad ’gyur ba’i.i sems de gang yin || ci ’das pa’am | ma ’ongs pa’am | da ltar byung ba zhig yin nam | de la sems ’das pa gang yin pa de ni zad pa’o || ma ’ongs pa gang yin pa de ni ma phyin pa’o || da ltar byung ba ni gnas pa med do snyam mo ||

ming dang gzugs rnams la yang chags pa med pa’i yid || de ni mnyam par bzhag cing shin tu dul ba’i sems |
| gang la bdag med bdag gir ’dzin pa med pa ni || de tsam gyis ni tshul khrims gnas shes brjod pa yin |
| so sor thar pa’i slob pas rlom sems byed pa med || de ni ’di na de la chags par mi ’gyur te |
| de yi gong du ’phags pa’i lam rnams tshol byed pa || de ni tshul khrims rnam par dag pa’i mtshan ma’o |
| tshul khrims gtso bor ma yin ting ’dzin der chags med || de yi gong du shes rab bsgom pa yongs su tshol |
| dmigs pa med pa ’phags pa rnams kyi rigs yin te || tshul khrims de ni bde bar gshegs pas rab tu bsngags |
| ’jig pa’i tshogs la lta las rnam par grol ba’i yid || de ’dir nga dang nga yi snyam du ’gyur ba med |
| sangs rgyas spyod yul stong pa nyid la lhag par mos || de yi tshul khrims de ni mnyam pa med pa’o |
| tshul khrims la ni gnas nas ting nge ’dzin kyang thob || ting nge ’dzin rnams thob nas shes rab shin tu sgom |
| shes rab kyis ni ye shes rnam par dag pa ’thob || ye shes rnam par dag pas tshul khrims phun sum tshogs ||

tshe dang ldan pa dag tshul khrims ni mi ’khor zhing yongs su mya ngan las mi ’da’o || tshe dang ldan pa dag ting nge ’dzin dang | shes rab dang rnam par grol ba dang rnam par grol ba’i ye shes mthong ba yang mi ’khor zhing yongs su mya ngan las mi ’da’o || tshe dang ldan pa dag chos de dag gis yongs su mya ngan las ’da’ bar ston na chos de dag kyang stong pa dben pa gzung du med pa’o || tshe dang ldan pa dag ’di lta ste mya ngan las ’das pa’i ’du shes spongs shig | ’du shes la yang ’du shes su ma byed cig | ’du shes la ’du shes kyis yongs su shes par ma byed cig | gang ’du shes la ’du shes kyis yongs su shes pa de ni de’i ’du shes kyis bcings pa yin no || tshe dang ldan pa dag ’du shes dang tshor ba ’gog pa’i snyoms par ’jug pa la snyoms par zhugs shig | tshe dang ldan pa dag ’du shes dang tshor ba ’gog pa’i snyoms par ’jug pa la snyoms par zhugs pa las gang na bya ba med do zhes smra’o ||

kun tu snang ba de la byang chub sems dpas dam pa’i chos kyi gru chen po sbyar bar bya ba de ci ’dra zhen ’di lta ste || sems can thams cad la sems mnyam pa nyid de bsod nams kyi tshogs mtha’ yas pa bsags pa | tshul khrims kyi snam gyis sbyar ba sbyin pa’i ’khor gyi rgyan gyis brgyan pa bsam pa dang lhag pa’i bsam pa’i bcing ba sra bas dam por sprel ba | bzod pa dang des pa dang dran pa’i sbyor kas len par sbyar ba | byang chub kyi yan lag bdun gyi tshogs can | brtson ’grus brtan pa dang dge ba’i chos kyi shing gis yang dag par sbyar ba bsam gtan gyi sems kyis las su rung bar byas pa | dul ba dang zhi ba cang shes kyi dge ba’i ba zos legs par zin par byas pa || shin tu mi ’khrugs pa’i chos can snying rje chen pos yang dag par zin pa | bsdu ba’i dngos po dang dpa’ bar ’gro bas bstar ba | shes rab dang ye shes kyis phyir rgol ba legs par bsrungs | thabs mkhas pas rnam par bsags pa legs par byas pa | tshangs pa’i gnas pa bzhis legs par yongs su sbyangs pa |

rigs kyi bu sems can thams cad kyi don gyi phyir bskal pa bye ba khrag khrig brgya stong dpag tu med pa yid yongs su mi skyo bar byang chub sems dpa’ dam pa’i chos kyi gru chen po ’di ’dra ba de sbyar bar bya’o || dam pa’i chos kyi gru ’dis bu bo bzhis khyer ba’i sems can thams cad bsgral bar bya’o || kun tu snang ba de la ’dir byang chub sems dpa’i mngon par shes pa myur ba gang zhe na || gang ’di sems can thams cad la bcos ma ma yin pa’i sbyor ba ste bsam pa dag pas rab tu ’dun pa dang | dge ba’i rtsa ba thams cad yang dag par bsgrub pa’i phyir brtson ’grus ’bar ba dang | tshul bzhin yid la byed pas dge ba la bdun pa dang shes rab yongs su rdzogs par bya ba’i phyir thos pas mi ngoms pa dang | ye shes brtan par bya ba’i phyir nga rgyal med pa dang yon tan thams cad yongs su rdzogs par bya ba’i phyir rab tu ’byung ba la gzhol ba dang | lus dang sems dpen par dgon pa na gnas pa dang |

skye bo mi srun pa rnam par spangs pas ’du ’dzi med pa dang | don dam pa la rton pas chos don du gnyer ba dang shin tu mi ’khrugs pas ye shes kyi don dang | ye shes kyi don yin pas chos kyi don dang mi ’khrugs pas bden pa’i don dang | yang dag par sbyor bar bya byas stong pa nyid kyi don dang | sin tu ne bar zhi ba’i don yin pas dben pa’i don yin te rigs kyi bu ’di ni ’dir byang chub sems dpa’i mngon par shes pa myur ba’o ||

bcom ldan ’das kyis de skad ces bka’ stsal nas || tshe dang ldan pa ’od srung chen po dang | byang chub sems dpa’ sems dpa’ chen po sangs rgyas kyi zhing sna tshogs nas ’dus pa de dag dang | dge slong de dag dang | lha dang | mi dang | lha ma yin dang | dri zar bcas pa’i ’jig rten yi rangs te | bcom ldan ’das kyis gsungs pa la mngon par bstod do ||
|| ’phags pa dkon mchog brtsegs pa chen po’i chos kyi rnam grangs le’u stong phrag brgya pa las ’od srung gi le’u zhes bya ste bzhi bcu rtsa gsum pa rdzogs so ||
|| rgya gar gyi mkhan po dzi na mi tra dang | shī len dra bo dhi dang | zhu chen gyi lo ts+tsha ba ban de ye shes sdes bsgyur cing zhus te skad gsar chad kyis kyang bcos nas gtan la phab pa || ||

rgya gar skad du: ārya akṣa ya ma ti nirde śa ṭī kā, bod skad du: ’phags pa blo gros mi zad pas bstan pa rgya cher ’grel pa.
tshig gi mnga’ bdag ’jam dpal gzhon nur gyur pa la phyag ’tshal lo.
ston pa’i gtso bo sangs rgyas bcom ldan dang, bstan pa ’jug byung dam pa’i chos mchog dang, ’chad du ’jug dang ’chad pa ’khor gyi gtso, shā ri’i bu dang blo gros mi zad dang, gzhan yang mtshan smos ’di dag gis mtshon pa’i, ’gro ba gsum gyi bla ma dkon mchog gsum, phyogs dus kun na bzhugs pa ma lus la, spyi bo sa la gtugs te phyag ’tshal nas, spyod pa gang gis ’phags rnams nges ’byung tshul, thabs mkhas ’dus pa chen po nges pa ’di, bdag pas blo zhan rnams la phan gdags phyir, bla ma’i lung las brten te tshig tsam dbye.
’di la dgos pa dang, brjod par bya ba dang, ’brel pa dang, bsdus pa’i don dang, tshig gi don rnam pa ’di lngas bshad par bya’o. de la mdo sde’i dgos pa ni mi gnas pa’i mya ngan las ’das pa ste, de thabs ’dis thob par byed pa’i phyir ro. brjod par bya ba ni mi zad pa brgyad cu ste: de la mi zad pa brgyad cu ni sems bskyed pa dang, bsam pa dang, sbyor ba dang, lhag pa’i bsam pa dang, pha rol tu phyin pa drug dang, tshad med pa bzhi dang, mngon par shes pa lnga dang, bsdu ba’i dngos po bzhi dang, so so yang dag par rig pa bzhi dang, rton pa bzhi dang, bsod nams kyi tshogs dang, ye shes kyi tshogs dang, byang chub kyi phyogs sum cu rtsa bdun dang, zhi gnas dang, lhag mthong dang, gzungs dang, spobs pa dang, chos kyi mdo bzhi dang, bgrod pa gcig gi lam du gyur pa dang, thabs la mkhas pa’o. ’brel pa ni de gnyis ’brel pa ste, thabs dang thabs can du gyur pa’i phyir ro. bsdus pa’i don ni rnam pa bcu dgu ste: gleng gzhi dang, gleng bslang ba dang, chos rnams kyi gzhi dang, de’i ’bras bu dang, bdag dang gzhan gyi don byed pa dang, snying brtse ba dang, yo byad dang, yongs su smin par bya ba’i mthu dang, bstan par bya ba’i mthu ’thob pa dang, de’i thabs shes pa dang, tshogs kyi lam dang, sbyor ba’i lam dang, mthong ba’i lam dang, sgom pa’i lam dang, der sbyor bar byed pa dang, lung bstan pa thob pa dang, de thob par bya ba rnam par gzhag pa dang, rang byang chub dang, chos kyi ’khor lo bskor ba ste; de la bsdus pa’i don bstan pa ni mdo sde’i don bde bar zin par bya ba’i phyir ro. de la ’di skad bdag gis thos pa zhes bya ba nas brtsams te, tshad med brjod du med pa’i byang chub sems dpa’ dang thabs gcig go zhes bya ba yan chad kyis gleng gzhi bstan to, de nas bcom ldan ’das byang chub sems dpa’i spyod pa la ’jug pa zhes bya ba nas brtsams te, chos nyan pa’i phyir ’dus so zhes bya ba yan chad kyis gleng bslang ba bstan to, de nas tshe dang ldan pa sha ra dva ti’i bus zhes bya ba nas brtsams te, ’di ni byang chub sems dpa’ rnams kyi sems mi zad pa’o zhes bya ba yan chad kyis chos rnams kyi gzhi bstan to, gzhan yang sha ra dva ti’i bu byang chub sems dpa’ rnams kyi bsam pa mi zad pa zhes bya ba nas brtsams te, ’di ni lhag pa’i bsam pa mi zad pa’o zhes bya ba yan chad bsam pa dang, sbyor ba dang, lhag pa’i bsam pa gsum gyis de’i ’bras bu bstan to, de nas tshe dang ldan pa sha ra dva ti’i bus zhes bya ba nas brtsams te, sngon gyi sbyangs pa byas pa stong phrag sum cu rtsa gnyis mi skye ba’i chos la bzod pa thob pa yan chad pha rol tu phyin pa drug gis bdag dang gzhan gyi don byed pa bstan to, de nas byang chub sems dpa’ blo gros mi zad pas zhes bya ba nas brtsams te, btsun pa sha ra dva ti’i bu byang chub sems dpa’ rnams kyi btang snyoms mi zad pa zhes bya ba yan chad kyis snying brtse bstan to, gzhan yang btsun pa sha ra dva ti’i bu zhes bya ba nas brtsams te, byang chub sems dpa’ rnams kyi mngon par shes pa lnga mi zad pa zhes bya ba yan chad kyis yo byad (4a) bstan to, gzhan yang btsun pa sha ra dva ti’i bu zhes bya ba nas brtsams te, bsdu ba’i dngos po bzhi mi zad pa zhes bya ba yan chad kyis yongs su smin par bya ba’i mthu bstan to, gzhan yang btsun pa sha ra dva ti’i bu zhes bya ba nas brtsams te, so so yang dag par rig pa bzhi mi zad pa zhes bya ba yan chad kyis bstan par bya ba’i mthu ’thob pa bstan to, gzhan yang btsun pa sha ra dva ti’i bu zhes bya ba nas brtsams te, rton pa bzhi mi zad pa zhes bya ba yan chad kyis de’i thabs shes pa bstan to, gzhan yang btsun pa sha ra dva ti’i bu zhes bya ba nas brtsams te, bsod nams dang ye shes kyi tshogs mi zad pa’o zhes bya ba yan chad kyis tshogs kyi lam bstan to, btsun pa sha ra dva ti’i bu zhes bya ba nas brtsams te, ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi stobs mi zad pa’o zhes bya ba yan chad kyis sbyor ba’i lam bstan to, gzhan yang btsun pa sha ra dva ti’i bu zhes bya ba nas brtsams te, byang chub kyi yan lag bdun no zhes bya ba yan chad kyis mthong ba’i lam bstan to, gzhan yang btsun pa sha ra dva ti’i bu zhes bya ba nas brtsams te, lam mi zad pa’o zhes bya ba yan chad kyis sgom pa’i lam bstan to, gzhan yang btsun pa sha ra dva ti’i bu zhes bya ba nas brtsams te, zhi gnas dang lhag mthong mi zad pa’o zhes bya ba yan chad kyis der sbyor bar byed pa bstan to, gzhan yang btsun pa sha ra dva ti’i bu zhes bya ba nas brtsams te, gzungs dang spobs pa mi zad pa zhes bya ba yan chad kyis lung bstan pa thob pa bstan to, gzhan yang btsun pa sha ra dva ti’i bu zhes bya ba nas brtsams te, chos kyi mdo bzhi mi zad pa zhes bya ba yan chad kyis de thob pa rnam par gzhag pa bstan to, gzhan yang btsun pa sha ra dva ti’i bu zhes bya ba nas brtsams te, bgrod pa gcig pa’i lam mi zad pa zhes bya ba yan chad kyis rang byang chub bstan to, gzhan yang btsun pa sha ra dva ti’i bu zhes bya ba nas brtsams te, thabs mi zad pa zhes bya ba yan chad kyis chos kyi ’khor lo rab tu bskor ba bstan to.
tshig gi don ni bsdus pa’i don rig par bya ba’i phyir te, ’di skad bdag gis thos pa dus gcig na zhes bya ba la sogs pa’i don rgyas par ston pa gang yin pa’o.

Etymology of bhagavant as both bhagna- and bhaga-vant: bcom ldan ’das zhes bya ba ni bgegs bcom pa dang ldan pa la bya ste: bgegs kyang ’dir bla na med pa’i byang chub thob pa la bar du gcod par byed pa bdud rnam pa bzhi la bya’o. bdud rnam pa bzhi ni lha’i bu’i bdud dang, nyon mongs pa’i bdud dang, phung po’i bdud dang, ’chi bdag gi bdud do. de la lha’i bu’i bdud ni byang chub kyi shing drung du byams pa’i ting nge ’dzin gyis bcom, nyon mongs pa’i bdud kyang byang chub mngon par rtogs pa’i tshe bcom, phung po’i bdud kyang byang chub mngon par rtogs pa’i tshe kun gzhi rnam par shes pa gnas yongs su gyur pas bcom, ’chi bdag gi bdud kyang grong khyer yangs pa can du mya ngan las ’da’ ba las mi ’da’ bar zla ba gsum du tshe’i ’du byed slar bsnur te; tshe la dbang thob pas ’chi bdag gi bdud kyang der bcom mo. yang na ’di la legs pa mnga’ bas bcom ldan ’das zhes bya ste, legs pa zhes bya ba ni dbang phyug dang, gzugs bzang ba dang, grags pa dang, dpal dang, ye shes dang, brtson ’grus rnams la bya ste, de la dbang phyug ni ’jig rten dang ’jig rten las ’das pa’i longs spyod bla na yod pa dang, bla na med pa dang ldan pa la bya’o; gzugs bzang ba ni skyes bu chen po’i mtshan sum cu rtsa gnyis dang dpe byad bzang po brgyad cu dang ldan pa’o; grags pa ni ’jig rten dang ’jig rten las ’das pa’i yon tan phun sum tshogs par phyogs thams cad du grags pa la bya’o; dpal ni bdag nyid kyi bsam pa yongs su rdzogs pa dang dpag bsam gyi shing dang yid bzhin gyi nor bu rin po che bzhin du sems can thams cad kyi dpal du gyur te, re ba yongs su rdzogs pa la bya’o; ye shes ni shes bya’i dngos po thams cad la ma chags shing thogs pa med par mkhyen pa la bya’o; brtson ’grus ni bskal pa grangs med pa gsum gyi bar du sems can gyi don mi gtong ba’i brtson ’grus dang ldan pa la bya’o.
Cf. Āloka p. 725-81:
kleshakarma tathā janma kleshajnyeyāvṛtī tathā
yena vaipākṣikā bhagnās teneha bhagavān smṛte //
ity ārṣoktyā nairuktavidhānena kleshādhikaṃ bhagnavān iti bhagavān. atha vā
aishvaryasya samagrasya rūpasya yashasaḥ shriyaḥ
jnyānasyātha prayatnasya ṣaṇṇāṃ bhaga iti shrutiḥ //
so ’syāstīti samagraishvaryādimān bhagavān viharati smeti saṃbandhaḥ.
Simonsson p. 266-68 has more on the subject.
ṭ. fol.4a5-7: rgyal po’i khab ces bya ba nas yon tan thams cad kyi tshogs dpag tu med pa na bzhugs zhes bya ba’i bar du bcom ldan ’das kyi gnas phun sum tshogs pa bstan te: de la rgyal po’i khab ces bya ba ni rgyal po’i khab kyi grong khyer chen po la bya’o. yang na rgyal po ni sangs rgyas bcom ldan ’das chos kyi rgyal po la bya’o, khab ni chos kyi rgyal po de bzhugs pa’i gnas la bya ste, de yang don dam par chos kyi dbyings rnam par dag pa nyid la bzhugs pas chos kyi dbyings nyid la bya’o. The ṭīkā understands the place of the Lord on two levels, it is the actual town of Rājagṛha where his body is, but as the Awakened he is also one with total or absolute reality. On viharati sma v. ṭ. fol. 5b7-6a1.
4a7-b1: khab de yang mtshan nyid rnam pa bdun gyis bstan te: 1) zab pa’i mtshan nyid dang, 2) rgya che ba’i mtshan nyid dang, 3) yongs su bzung ba’i mtshan nyid dang, 4) rgyu phun sum tshogs pa’i mtshan nyid dang, 5) ’bras bu phun sum tshogs pa’i mtshan nyid dang, 6) rgyas pa’i mtshan nyid dang, 7) rdzu ’phrul phun sum tshogs pa’i mtshan nyid do.

bsod nams chen po’i rgyan gyi tshogs bsags pa zhes bya bas rgyu phun sum tshogs pa’i mtshan nyid bstan te, de bzhin gshegs pa’i gnas chos kyi dbyings de bsod nams dang ye shes kyi tshogs dpag tu med pa’i rgyu las byung ba zhes bya ba’i tha tshig ste, ye shes kyi tshogs dngos su ma smos kyang, chos kyi dbyings de bsod nams dang ye shes kyi tshogs gnyi ga yongs su rdzogs pa las thob pas na ye shes kyi tshogs kyang zlas bstan te, tshogs de gnyis byang chub chen po thob pa’i rgyan yin pa’i phyir ro. de la bsod nams dang ye shes kyi tshogs che ba yang gzhi dang, skyed pa dang, rang bzhin che ba’i phyir te; de la gzhi ni de bzhin gshegs pa’i sku’i phrin las so; skyed pa ni thugs kyi phrin las so; rang bzhin ni gsung gi phrin las te, sku dang thugs dang gsung khyad par can de lta bu las byung bas na chen po zhes bya’o.

chags pa med pa’i spyod yul gyi ye shes la ’jug pa

ye shes rnam par dpyod pa

ma chags pa’i rtogs pa la ’jug pa zhes bya bas theg pa chen po’i chos la longs spyod pa’i rdzu ’phrul bstan te, de zhes bya bas ni gong du smos pa’i ye shes kyi spyod pa la bya ste, ’jig rten gyi ye shes rnam par spyod pa la ma chags pa’i rdzu ’phrul gyis theg pa chen po’i chos la longs spyod ces bya ba’i don to.

sangs rgyas kyi mdzad pa lhun gyis grub pa ni rgyun ma chad cing zhes bya bas rgyun mi ’chad par sbyor ba’i yon tan bstan te, de bzhin gshegs pa’i mdzad pa bstan pa ’di la ma zhugs pa’i sems can rnams bstan pa ’di la gzud pa dang, btsud pa rnams yongs su smin par mdzad pa dang, smin pa rnams rnam par grol bar mdzad pa la ’bad cing rtsol mi dgos par lhun gyis grub pa nyīd du gyur cing sems can gyi mtha’ ji srid yod kyi bar du mdzad pa de gsum yongs su mi gtong bas rgyun mi ’chad par sbyor ba zhes bya’o.
rnam pa gnyis su na tshig de dag gis bcom ldan ’das kyi yon tan rnam pa bzhi bstan te, 1) mngon par byang chub pa’i yon tan dang, 2) chos ’chad pa’i yon tan dang, 3) mthu’i yon tan dang, 4) bdag dang gzhan gyi don mi nyams pa’i yon tan no.
1) de la bcom ldan ’das chos thams cad mnyam pa nyid ni mngon par rdzogs par sangs rgyas zhes bya bas mngon par byang chub pa’i yon tan bstan te, mngon par byang chub pa yang rnam pa gnyis te, a) chos thams cad mngon par byang chub pa dang, b) mnyam pa nyid mngon par byang chub pa’o; de la a) chos thams cad mngon par byang chub pa ni ming dang mtshan ma dang rnam par rtog pa rnams phyin ci ma log par thugs su chud pa’o; b) mnyam pa nyid mngon par byang chub pa ni de bzhin nyid thugs su chud pa ste; de la a) chos thams cad mngon par byang chub pas ni thogs pa med pa’i ye shes dang ldan par bstan te, b) de bzhin nyid mngon par byang chub pas ni chags pa med pa’i ye shes dang ldan par bstan to.
2) chos kyi ’khor lo rab tu bskor, slob ma shin tu dul ba mtha’ yas pa’i tshogs ni mnga’ zhes pa’i tshig ’di gnyis kyis chos ’chad pa’i yon tan bstan to.
3) chos thams cad la dbang ni brnyes zhes bya ba la sogs pa’i tshig bzhis mthu’i yon tan bstan te, mthu yang skabs ’dir mngon par shes pa drug po rdzu ’phrul dang, lha’i mig dang, gzhan gyi sems shes pa dang, lha’i rna ba dang, sngon gyi gnas dran pa dang, ’chi ’pho dang skye ba shes pa dang, zag pa zad pa mngon par shes pa la bya ste. de la chos thams cad la dbang brnyes pas rdzu ’phrul gyi mngon par shes pa bstan te, lha’i mig gis kyang thag ring po na ’dug pa’i dngos po mngon sum du mthong ba la sogs pa’i sgo nas chos thams cad la dbang brnyes pa’i phyir rdzu ’phrul gyi nang du bsdu’o; sems can thams cad kyi bsam pa’i tshul ni shin tu mkhyen pas gzhan gyi sems shes pa dang lha’i rna ba dang sngon gyi gnas dran pa gsum bstan to; dbang po dam pa’i mchog ni brnyes pa dang sems can thams cad kyi nyon mongs pa’i bag chags kyi mtshams sbyor ba ’joms pa la mkhas pa gnyis kyis zag pa zad pa’i mngon par shes pa bstan te, zag pa ni nyon mongs pa la bya’o. de la zad pa yang gnyen po dang spang bar bya ba gnyis kyis bstan te, gnyen po ni dbang po’i mchog go; spang bar bya ba ni nyon mongs pa’i bag chags so.
4) sangs rgyas kyi mdzad pa lhun gyis grub par rgyun ma chad ces bya bas bdag dang gzhan gyi don mi nyams pa’ yon tan bstan to.
rnam pa gsum du na bcom ldan ’das chos thams cad kyi mnyam pa nyid ni mngon par rdzogs par sangs rgyas zhes bya ba la sogs pas sangs rgyas bcom ldan ’das kyi yon tan rnam pa brgyad bstan te, brgyad gang zhe na? 1) bdag gi don phun sum tshogs pa dang, 2) gzhan gyi don phun sum tshogs pa dang, 3) ’khor phun sum tshogs pa dang, 4) mthu phun sum tshogs pa dang, 5) thabs mkhas pa phun sum tshogs pa dang, 6) ’dogs pa phun sum tshogs pa dang, 7) bya ba rdzogs pa phun sum tshogs pa dang, 8) skyes bu’i mthu’i sbyor ba phun sum tshogs pa’i yon tan rnams bstan te, mdo’i tshig brgyad dang go rims bzhin sbyar ro.

byang chub sems dpa’i dge ’dun chen po dang thabs cig ste zhes bya ba la sogs pas byang chub sems dpa’i ’khor phun sum tshogs pa bstan to. Cf. Rgvbh. p.523-24.
9b2-6: de la byang chub ni zad la mi skye ba’i ye shes te, de nges par thob par sems pa la byang chub sems dpa’ zhes bya’o – "There awakening (bodhi) is knowledge of unbornness in the perishing things (kṣayānutpādajnyāna), and one having the intention surely to attain this is a bodhisattva."
dge ’dun ni snga ma bzhin no. chen po ni 1) chos dang, 2) sems dang, 3) mos pa dang, 4) bsam pa dang, 5) tshogs dang, 6) dus dang, yang dag par ’grub pa’i mtshan nyid chen po rnam pa bdun dang ldan pa’i phyir te; de la 1) chos chen po ni byang chub sems dpa’ rnams la shes rab kyi pha rol tu phyin pa stong phrag brgya ba1 la sogs pa chos bstan pa shin tu che ba’i phyir ro; 2) sems bskyed pa chen po ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu sems bskyed pa’i phyir ro; 3) mos pa chen po ni chos zab cing rgya che ba de dag nyid la mos pa’i phyir ro; 4) bsam pa chen po ni sems can thams cad la phan pa dang bde ba skyed pa’i bsam pa dang ldan pa’i phyir ro; 5) tshogs chen po ni bsod nams dang ye shes kyi tshogs dpag tu med pa’i phyir ro; 6) dus chen po ni bskal pa grangs med pa gsum gyis byang chub ’thob pa’i phyir ro; 7) yang dag par ’grub pa chen po ni bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub yang dag par ’grub pa’i phyir ro.

sangs rgyas kyi zhing sna tshogs nas ’dus pa zhes bya bas ma ’ongs pa’i dus kyi skye bo chos don du mi gnyer ba dang le lo can gyi gnyen por bstan te; byang chub sems dpa’ chen po ’di lta bu dag kyang chos nyan pa’i phyir thag ring po nas ’du na, bdag cag thag nye ba na ’dug pa lta ci smos snyam pa’i sems bskyed pa’i phyir ro.
Similar expression in Dbh. p. 222-25. ṭ. fol. 9b7-10a2: byang chub sems dpa’i yon tan phun sum tshogs pa yang rnam pa gnyis kyis bstan te, gnyis gang zhe na? ’di lta ste, 1) sangs rgyas la bsnyen bkur byed pa phun sum tshogs pa dang, 2) sems can yongs su smin par byed pa phun sum tshogs pa’o. sangs rgyas la bsnyen bkur byed pa phun sum tshogs pa’ang rnam pa gsum ste, a) tshegs chung ngus sangs rgyas mang po la bsnyen bkur byed pa dang, b) bsod nams spel bas bsnyen bkur byed pa dang, c) ye shes spel bas sangs rgyas la bsnyen bkur byed pa’o.

chos nyan pa dang yongs su tshol bas mi ngoms pa zhes bya bas ye shes spel bas sangs rgyas la bsnyen bkur byed pa bstan te, bdag gis sangs rgyas kyi chos yongs su smin par bya ba dang mnyan pa dang tshol bas chog mi shes shes bya ba’i don to.

sgrib pa med pa’i rnam par thar pa dang ye shes la rab tu gnas pa,

The list of bodhisattvas is relatively short. Some names are found in other texts: Vidyuddeva in PraS § 15D and Vkn p. 101, no. 33, Yuddhajaya is mentioned in To no. 4322, Vairocanagarbha in Gv p. 28 and Mmk p. 635, Parākramavikrama in Gv p. 34722, Vimatisamudghātin in Sdhmp p. 194, Vighuṣṭashabda in Gv p. 3879 and Mvy 6841. Vyavalokanacakṣus is not identified, while Vigatatamas is the name of a Buddha in Bhadra no. 111, Maitreya and Manyjushrī passim. The meanings of the names are explained in ṭ. fol. 10b6-11b1: byang chub sems dpa’ glog gi lha zhes bya ba la, glog ni ’gyur zhing mi rtog pa’i don, lha zhes bya ba ni rol pa’am spyod pa’i don te, mi rtog pa’i chos la rol pa’am spyod ces bya ba’i tha tshig go; byang chub sems dpa’ g.yul las rnam par rgyal zhes bya ba ni nyon mongs pa’i dgra’i g.yul las rgyal ba’o; byang chub sems dpa’ rnam par snang ba’i snying po zhes bya ba ni ’od ’phro rnam pa sna tshogs dang ldan pa zhes bya ba’i don to, snying po de lta bu ’byung ba’i gnas la bya’o, yang na sems can gyi don du sems can dang sems can ma yin pa’i dngos po sna tshogs su snang ba la bya ste, de nyid gtso bor gyur pa la snying po zhes bya’o; byang chub sems dpa’ rtsal gyis dpa’ ba zhes bya ba ni sa gong ma thob pa’i rnams thob cing gnon pa’i rtsal dang ldan pa’o; byang chub sems dpa’ yid gnyis shin tu ’joms pa zhes bya ba ni bden pa dang dkon mchog la sogs pa la yid gnyis su gyur pa ’joms pa’o; byang chub sems dpa’ sgra rnam par bsgrags zhes bya ba ni chos kyi seng ge’i sgra rnam pa sna tshogs sgrogs pa’o; byang chub sems dpa’ rnam par lta ba’i mig ces bya ba ni shes rab kyi spyan gyis sems can gyi don rnam pa sna tshogs la rab tu lta ba’o; byang chub sems dpa’ mun pa dang bral ba zhes bya ba ni mi shes pa’i mun pa thams cad spangs pa’o; byams pa zhes bya ba ni dus thams cad du byams pa’i ting nge ’dzin la snyoms par zhugs pa’i phyir ro; ’jam dpal zhes bya ba ni de bzhin gshegs pa rin po che’i snying po’i spyan sngar ’khor los sgyur ba’i rgyal po rtsibs kyi mu khyud kyi sras dbang po’i tshigs zhes bya bar gyur pa’i tshe byang chub sems bskyed pa na bcom ldan ’das des: rigs kyi bu khyod ni shin tu yon tan dang ye shes dang ldan pas na gang gi phyir sems can thams cad kyi don gyi phyir de ltar rab dang mchog gi blo gros bkra shis pa byas shing sangs rgyas kyi zhing gi yon tan bkod pa rab mchog bzung bas, rigs kyi bu, khyod ’jam dpal zhes bya’o zhes gsungs pa lta bu’o. sogs pa zhes bya ba ni grangs dpag tu med pa’i byang chub sems dpa’ rnams las ’dir gtso bor gyur pa rnams yon tan dang rjes su mthun pa’i cung zad cig smos su zad kyi, gzhan rnams sogs pa’i nang du ’dus te, ’khor ’di lta bu dang bcom ldan ’das thabs cig tu bzhugs so zhes bya bar sbyar ro. ’dir ’phags pa nyan thos kyi ’khor sngar smos la, byang chub sems dpa’ phyis smos pa yang, ’phags pa nyan thos rnams don nyung zhing bya ba nyung la de bzhin gshegs pa’i rag la brten pas rtag tu zhabs ’bring na nges par ’khod pa’i phyir sngar smos so; byang chub sems dpa’ rnams ni gzhan la rag la mi brten par ’jig rten gyi khams sna tshogs su sems can sna tshogs kyi don la de bzhin gshegs te, ma nges pas phyis smos so.

sangs rgyas kyi chos zab mo thams cad dang stobs bcu dang mi ’jigs pa yongs su ’grub pa’i ye shes kyi ’byung gnas;

sangs rgyas kyi chos zab mo thams cad dang stobs bcu dang mi ’jigs pa yongs su ’grub pa’i ye shes kyi ’byung gnas zhes bya ba ni ming gis smos pa’i chos de rnams yongs su ’grub pa’i ye shes mdo sde ’di bstan pa las ’byung ba’i phyir ro. sangs rgyas kyi chos zab mo ni gang zag la bdag med pa dang chos la bdag med pa’o. buddhadharma also may mean "qualities of a Buddha", viz. bala and vaishāradya.

mngon par shes pa chen po’i ye shes la gzud pa’i sgor ’jug pa;

mngon par shes pa chen po’i ye shes la gzud pa’i sgor ’jug pa zhes bya ba ni byang chub sems dpa’i mngon par shes pa drug po mdo sde ’di las ston pas na de skad ces bya’o; chen po ni ’jig rten gyi mngon par shes pa dang, nyan thos dang rang sangs rgyas kyi mngon par shes pa bas byang chub sems dpa’i mngon par shes pa che ba’i phyir ro.

chags pa med pa’i shes rab dang ye shes kyi rjes su ’jug pa;

mtha’ yas shing mtshungs pa med pa’i bsngo ba la mkhas pa’i thabs kyi ye shes bstan pa;

sangs rgyas kyi chos thams cad kyi mnyam pa nyid kyi ye shes kyi rjes su ’jug pa;

thogs pa med pa’i ye shes kyi byin gyi rlabs kyi sgor ’jug pa;

bsod nams dang ye shes kyi tshogs chen po thams cad bsags pa;

theg pa chen pos gdul ba’i phyir thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi sar dbang bskur ba thob pa;

1) | rdul med rdul dang bral ba dpa’ bo ’dod chags bral || ye shes rab rib mi mnga’ spyan gsum rnam par sbyangs |
| skyon rnams bsal ba dri ma gsum dang tha ba spangs || rdul bral sangs rgyas thugs rje can la phyag ’tshal lo |;

bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa: sha ra dva ti’i bu, de’i phyir legs par rab tu nyon la yid la zung shig dang, ngas khyod la bshad do. ’jig rten gyi khams de’i yon tan yongs su brjod pa dang, byang chub sems dpa’ de dag dang de bzhin gshegs pa de’i ming thos nas, dad pa dang mos pas de bzhin gshegs pa’i ye shes chags pa med cing sgrib pa med pa la mi skrag par bya’o, the tshom za bar mi bya’o;

byang chub tu brtson ’grus brtan pas zhes bya ba la byang chub ni zad pa dang mi skye ba’i ye shes so; de thob par bya ba’i phyir brtson ’grus mi ’gyur ba ni brtson ’grus brtan pa ste, brtson ’grus brtan pa des bsod nams dang ye shes kyi tshogs dpag tu med pa la sogs pa byed pas na brtson ’grus dang ldan pa yin no.
The eight liberationes are explained in Mvy 1510-18.

shes rab kyi ’od dang snang ba chen pos sangs rgyas kyi chos thams cad kyi tshig rab tu dbye ba bstan pa’i ye shes la mkhas pa;

chags pa med pa’i ye shes kyi byin gyi rlabs kyis bskal pa bye ba khrag khrig brgya stong du sgra bsgrags kyang, spobs pa rgyun mi ’chad pa;

phyi ’bras bu yid la byed pa’i rjes su dran pa ma yin pa ni phyi ma’i mtha’ shes pa la sems pas rab tu ma phye ba zhes bya bas bstan te, dkar po’i spyod pa de’i ’bras bu phyi ma’i mthar thams cad mkhyen pa’i ye shes ’grub par yid la byed pas ma bskyed ces bya ba’i don to.

tshul khrims dang, ting nge ’dzin dang, shes rab dang, rnam par grol ba dang, rnam par grol ba’i ye shes mthong ba yid la byed pas rab tu ma phye ba;

de dag gis sangs rgyas rjes su dran pa ’di thob ma thag tu chos thams cad la sgrib pa med pa’i ye shes thob par ’gyur te, sangs rgyas bcom ldan ’das thams cad kyis gsungs pa ’dzin cing brjed par yang mi byed, dran par yang mi byed de, sgra’i don thams cad rnam par nges par yang rnyed par ’gyur ro;

rang gi las byed pa’i rgyu gcig gis sems bskyed pa lhag ma drug rnams mi zad par rig par bya’o. de las dang po pa’i sems bskyed par ni rang gi las rnam pa bdun gyis bstan te, gang zhe na? rtag par mnyam par gzhag pa dang, ’jig rten dang ’jig rten las ’das pa’i shes pa zil gyis gnon pa dang, gang zag la bdag med par rtog pa dang, gnyen po sgom pa la gnas pa dang, bsam pa rgya chen po rnam par sbyang ba dang, che ba nyid kyi bsam pa rnam par sbyong ba ’jig rten las ’das pa’i ye shes rnyed pa’o.
de la mi bskyod pas na, sems de ni shin tu brtan par skyes so zhes bya bas rtag par mnyam par gzhag pa ste, log pa’i phyogs dang g.yeng ba gang gi khar yang ma las te, mi g.yo zhing brtan par ’dug pas na shin tu brtan pa zhes bya’o.

rang bzhin gyis kun nas nyon mongs pa med pas na, sems de ni rnam par dag par skyes so zhes bya bas ’jig rten las ’das pa’i ye shes rnyed par bstan te, ’dod chags la sogs pa’i nyon mongs pa spangs nas rnam par dag pa ni ma yin gyi, rang bzhin gyis rnam par dag pa’i ngo bo nyid du skyes so zhes bya ba’o don to.

chags pa med pa’i ye shes la btang bas na, sems de ni sgrib pa med par skyes so;

sa bzhi pa’i sems bskyed pa yang rang gi las byed pa rnam pa bdun gyis bstan te, gang zhe na? sangs rgyas kyi sa bon yongs su ’dzin pa dang, g.yo ba dang rlom sems la sogs pa thams cad yongs su spangs pa dang, ’jig rten dang ’jig rten las ’das pa’i snyoms par ’jug pa thob pa dang, bsod nams kyi tshogs kyi go gyon pa dang, ye shes kyi tshogs kyi go gyon pa dang, byang chub sems dpa’i mi mthun pa’i phyogs dang gnyen po yongs su sbyong bar byed pa dang, mi gnas pa’i mya ngan las ’das pa thob par bya ba’i phyir snying rjes yongs su sbyong ba’o. Thus the following seven items – with subdivisions – are interpreted as pertaining to the fourth bhūmi, and belonging still to the fourth kind of imperishability, svakarmakṛt.
de la sems de ni sangs rgyas kyi chos thams cad kyi sa bon du skyes so zhes bya bas sangs rgyas kyi chos kyi sa bon yongs su ’dzin pa bstan te, byang chub kyi sems de stobs dang mi ’jigs pa la sogs pa sangs rgyas kyi chos rnams kyi rgyu yin pas ni sa bon zhes bya’o.

sems de ni ye shes kyi tshogs kyis rab tu rtogs te skyes so;

snying rje chen po bsags pas, sems de ni rtsa ba sra zhing brtan pa’o zhes bya ba ni snying rje chen po ni thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi rtsa ba ste, byang chub kyi sems de yang snying rje chen po dang ldan pa’i phyir rtsa ba sra zhing brtan pa’o. yang na byang chub serms dpa’i sems de’i rtsa ba ni snying rje chen po yin la snying rje yun ring por bsags pa las skyes pas rtsa ba sra zhing brtan pa zhes bya’o.

sa lnga pa dang, sa drug pa dang, sa bdun pa rnams la ni pha rol tu phyin pa dang tshad med pa rnams yongs su sbyong ba dang, mi gnas pa mya ngan las ’das pa la bsnyen pa’i phyir de bas sa de dag gi sems bskyed pa yang ma bshad do. The bodhicittotpādas on the fifth, sixth and seventh bhūmis are not mentioned as the pāramitās and the apramāṇas are practised on these stages, then follows one item for the eighth bhūmi:
sa brgyad pa’i sems bskyed pa yang rang gi las byed pa rnam pa gcig po byang chub sems dpa’ gnas zab mo la snyoms par zhugs shing, sangs rgyas rnams kyi ye shes kyi las nye bar sbyor bas (42b) bstan te, de yang sems de ni sangs rgyas thams cad kyi byin gyi rlabs kyis brlabs par skyes so zhes gsungs pa’o; de la sangs rgyas thams cad kyi mthu dang ldan pa’am, sangs rgyas thams cad kyis dgongs shing yongs su gzung bar skyes zhes bya ba’i tha tshig go. byin gyi rlabs ni mthu dang dgongs pa dang yongs su gzung ba’i rnam grangs su gtogs pa’o. The fourth kind of imperishability.

de la yon tan rnam par dag pa’i yan lag khyad zhugs par yongs su ’dzin pas gnas dang gnas pa ’bral ba ni btsun pa sha ra dva ti’i bu thams cad mkhyen pa nyid kyi sems zhes bya bas na snyoms par ’jug pa rnams mi zad pas byang chub kyi sems de ni de dag gi rtsa bar skyes zhes bya ba yan chad kyis bstan te, thams cad mkhyen pa nyid kyi sems ’di ’dra ba la zad pa gang yang yod dam zhes bya ba la byang chub kyi sems de thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi rgyu yin pas na thams cad mkhyen pa nyid kyi sems zhes bya’o; yang na byang chub kyi sems de’i ngo bo nyid thams cad mkhyen pa nyid dang tha mi dad de, thams cad mkhyen pa’i rang bzhin yin pa’i phyir thams cad mkhyen pa’i sems zhes bya ste, de lta bu la ci zad pa yod dam zhes shā ri’i bu la dris pa’o. shā ri’i bus smras pa: rigs kyi bu, de ni ma yin te zhes bya ba ni zad pa med do zhes bya ba’i tha tshig go. thams cad mkhyen pa nyid kyi sems ’di lta bu zad par ’dod pa ni, nam mkha’ zad par ’dod do zhes bya ba ni shā ri’i bus gong du de ni ma yin te zhes smras pa’i don te, ji ltar nam mkha’ la zad pa med pa de bzhin du byang chub kyi sems ’di la yang zad pa med do zhes bya ba’i don to. Cf. Aṣṭādasha 60, p. 8312-14: ākāshaṃ sa ānanda kṣapayitavyaṃ manyeta yaḥ prajnyāpāramitāṃ kṣapayitavyaṃ manyeta.

de bzhin gshegs pa’i sems de ni mi zad pa ste, byang chub kyi sems de ni de’i rtsa bar skyes zhes bya ba la sogs pas byang chub kyi sems de mi zad pa’i gtan tshigs rnam pa gzhan gyis bstan te, de bzhin gshegs pa’i sems ni thams cad mkhyen pa’i ye shes la bya ste, de ni ’khor ba’i mtha’i bar du mi zad pa yin la, byang chub kyi sems ni de’i rtsa ba yin pas na ’bras bu mi zad pa’i phyir rgyu yang mi zad pa’o zhes bstan pa’o.

btsun pa sha ra dva ti’i bu, de bzhin gshegs pa’i tshul khrims dang, ting nge ’dzin dang, shes rab dang, rnam par grol ba dang, rnam par grol ba’i ye shes mthong ba’i phung po rnams mi zad pa ste, byang chub kyi sems de ni de dag gi rtsa bar skyes pas na, de’i phyir mi zad pa’o.

de’i ye shes la btang bas na, mi zad pa’o;

chos thams cad gzod ma nas zad pa ste, ye shes de mngon par rtogs pas na, mi zad pa’o.

rgyu rnam par dag pa’i mtshan nyid kyang rnam pa drug ste, snying rje chen po’i rtsa ba dang, sbyor ba mi gtong ba dang, sbyor ba sgrub pa dang, gzhan la phan pa’i rgyu ma yin pa’i bde ba mi dgos pa dang, gzhan la phan pa’i rgyus bde ba nyid du gyur pa dang, sems can gyi don byed pas bde ba’i don du gyur pa’o.
46a1-3: de la snying rje chen po’i rtsa ba yin pas na, sems can la lta ba’o zhes bya bas snying rje chen po’i rtsa ba bstan te, byang chub sems dpa’i bsam pa rnam par dag pa ste, snying rje chen po’i rtsa ba dang rgyur gyur pa’i phyir sems can gyi don bya ba la lta ba’o. de la rnam pa gsum gyi phyir snying rje chen po zhes bya ste, rgyu che ba ni bsod nams dang ye shes kyi tshogs dpag tu med pa bsags pa las byung ba’i phyir ro; dmigs pa chen po ni stong gsum gyi stong chen po’i sems can thams cad la dmigs pa’i phyir ro; rgyud chen po ni snying rje chen po de nyan thos dang rang sangs rgyas kyi sems kyi rgyud la mi ’byung gi, de bzhin gshegs pa dang byang chub sems dpa’ rnams kyi rgyud la ’byung ba’i phyir ro.

gang gi phyir sbyor ba mi zad pa ni slob dpon gyi dpe mkhyud med pa’i bsam pa ni byang chub sems dpa’i sbyor ba mi zad pa’o zhes bya bas bstan te, slob dpon gyi dpe mkhyud med par ston pa’i bsam pa ni byang chub sems dpa’i sbyor ba mi zad pa zhes bya ste, ci’i phyir zhe na? slob dpon gyi dpe mkhyud med par ston pa de yang thams cad mkhyen pa nyid kyi ye shes thob pa’i phyir sbyor bas na byang chub sems dpa’i sbyor ba mi zad pa zhes bya’o. de la ji ltar yod pa dang ji snyed yod pa kun ma lus par mkhyen pas na thams cad mkhyen pa zhes bya’o. gang gi phyir sbyor ba de nyid kyang rnam pa bco lngas rgyas par bstan te, gang zhe na? gang gi don du sbyor ba dang, mchog gi gnas la sbyor ba dang, bla ma’i sa la rjes su ’jug pa’i sbyor ba dang, chos thams cad la dbang sgyur ba’i phyir sbyor ba dang, sangs rgyas kyi tshul rtogs pa’i phyir sbyor ba dang, mi dge ba las dbyung ba’i phyir sbyor ba dang, kha na ma tho ba bshags pa’i phyir sbyor ba dang, dge ba la ’jug pa’i phyir sbyor ba dang, byang chub kyi tshogs kyi phyir sbyor ba dang, chos kyi ’khor lo bskor ba’i phyir sbyor ba dang, bstan pa bzung ba’i phyir sbyor ba dang, dam pa dag pa dang mthun pa’i phyir sbyor ba dang, kha ’og tu lus ’khrus pa’i phyir sbyor ba dang, go cha’i bsam pa brtan zhing mi g.yo ba’i phyir sbyor ba dang, gzhan gyi don dang phan pa la sbyor ba’o.

de la thams cad mkhyen pa’i sems kyi bsam pa ni byang chub sems dpa’i sbyor ba mi zad pa’o zhes bya ba gang gi don du sbyor ba bstan te, thams cad mkhyen pa nyid kyi ye shes thob par sems pa’i bsam pa ni byang chub sems dpa’i sbyor ba mi zad pa zhes bya ste, ci’i phyir zhe na? thams cad mkhyen pa’i ye shes thob nas sems can gzhan la yang bla na med pa’i byang chub kyi sems la ’jog cing, byang chub tu sems skyed pa’i sbyor ba byed pa’i phyir byang chub sems dpa’i sbyor ba mi zad pa zhes bya ste. lhag ma rnams kyang tshul ’dis ci rigs par bshad par bya’o – "... The bodhisattva’s imperishability of practice (prayogākṣayatā) is the intention which consists in the aspiration to attain the knowledge of omniscience (sarvajnyatājnyānaprāpticittāshaya). Why? Having attained knowledge of omniscience he also establishes other beings in the thought of incomparable awakening, thus the bodhisatva’s practice is imperishable since it is performing the practice of producing the thought of awakening. This also applies to the following."

gzhan yang sbyor ba mi zad pa bzhi ste. bzhi gang zhe na? dgon pa la gnas shing sbyangs pa’i yon tan dang yo byad bsnyungs pa’i rjes su ’gro ba la mi ngoms pa’i sbyor ba mi zad pa dang; bsod nams dang ye shes kyi tshogs bsags pa la mi ngoms pa’i sbyor ba mi zad pa dang; thos pa btsal ba la mi ngoms pa’i sbyor ba mi zad pa dang; byang chub tu yongs su bsngo ba’i shes pas mi ngoms pa’i sbyor ba mi zad pa ste; bzhi po de dag ni sbyor ba mi zad pa’o.

btsun pa sha ra dva ti’i bu mdor na zhes bya ba la sogs pa ni gong du smos pa’i sbyor ba de dag ci’i phyir mi zad pa’i gtan tshigs mdor bsdus nas ston te, thams cad mkhyen pa’i ye shes nam mkha’ dang ’dra bar zad mi shes pa yin la byang chub sems dpa’’i sbyor ba kun kyang de la gzhol zhing ’bab la bab pas mi zad pa ste, sbyor ba dang po rtsom pa dang, bar du sgom pa dang, mthar phyin pa’i bye brag gis tshig gsum smos so. sbyor ba mi zad pa bshad zin to.

ye shes kyi mthus ’khor ba la rgyab kyis phyogs par byas kyang ’khor bar skye ba’i bsod nams kyi dge ba’i rtsa ba thams cad bsags pas na, ’khor bar gzhol ba’o.

de’i phyir na skyes bu dam pa de dag gi lhag pa’i bsam pa thams cad mi zad pa yin te; bsod nams thams cad kyis nye bar brtan pa dang, sems can thams cad nye bar ’tsho ba dang, ye shes mi zad pa yang dag par bsgrubs pa’i phyir ’khor ba’i nyon mongs pa thams cad kyis zad par mi nus so.

sbyin pa dang tshul khrims la sogs pa bsod nams so bgrang ngo cog thams cad kyi nye bar brtan te, brtas shing smin par byas pa dang sems can mtha’ yas thams cad nye bar ’tsho ba ste, gsos su gyur pa dang, lhag pa’i bsam pa ’dis thams cad mkhyen pa’i ye shes mi zad pa yang dag par bsgrubs pa rgyu rnam pa ’di gsum gyi phyir ’khor ba’i nyon mongs pa thams cad kyi zad par mi nus zhes gsungs so.
lhag pa’i bsam pa mi zad pa bshad zin to.

yo byad ni ming gis smos pa ’di dag la ma gtogs pa kha phyis yan chad tshogs chas rnams la bya ste, de dag gis ni mi brel bar byed pas byang chub sems dpas kyang byang chub kyi yo byad bsod nams dang ye shes kyi tshogs thams cad yongs su bskangs pa’i phyir yo byad sbyin pa’o.

rang dbang dang, rang nyam dang, rang ’byung gi ye shes yongs su bskang ba’i phyir byang chub sems dpa’ rnams kyi bran pho dang bran mo yongs su gtong ba’i sbyin pa’o;

gang gi gong na byang chub gzhan med pa ni bla na med pa ste, de’ang yang dag pa phyin ci ma log par rdzogs pa ma lus par chos thams cad mngon par rdzogs par ’tshang rgya bar thugs su chud pa’i thams cad mkhyen pa’i ye shes la bya ste, dga’ ba’o cog gi nang na de ni dga’ ba mchog yin pas de thob par bya ba’i phyir ’jig rten pa’i dga’ zhing sdug pa’i mchog bu pho la sogs pa sbyin pa ste, ’bras bu gang ’dod pa’i phyir dngos po gang sbyin pa ’og ma dag la yang ci rigs su sbyar ro.

khams gsum thams cad las khyad par du ’phags pa’i mchog thams cad mkhyen pa’i ye shes thob par bya ba’i phyir byang chub sems dpa’ rnams kyi yan lag gi dam pa mgo sbyin pa’o;

dam pa’i (65a) chos kyi rkang pa ni ’phags pa’i lam yan lag brgyad las yang dag pa’i lta ba ma gtogs pa lhag ma bdun nam bslab pa gsum las lhag pa’i shes rab kyi bslab pa ma gtogs pa gnyis la bya’o. dam pa’i chos kyi lag pa ni gdul bya sems can la dam pa’i chos bstan te, de bas na sems can rnams la dam pa’i chos bstan pa’i lag pa byin nas khams gsum gyi ’dam las drang bar bya ba’i phyir zhes bya ba’i tha tshig go. dbang po ni dad pa la sogs pa dang mig la sogs pa’o. sangs rgyas kyi spyan ni don dam pa rtogs pa’o, chos kyi spyan ni gsung rab kyi yan lag rnams rtogs pa’o. khams gsum thams cad las khyad par du ’phags pa ni nyan thos dang rang sangs rgyas yin la, de dag gi mchog ni thams cad mkhyen pa’i ye shes zhes bya’o. snying po med pa’i lus ni las dang nyon mongs pas bskyed pa’i phung po lnga la bya’o, snying po med pa’i lus de la brten nas snying po de chos kyi sku blang zhing mya ngan las ’das pa nye bar ’tsho bar bya ba’i phyir srog gnas pa’i rgyu sha dang khrag yongs su gtong zhes sbyar ro. ’jam pa la sogs pa ni pags pa ’jam pa la sogs pa’o. sangs rgyas kyi sku ni nang gi nyon mongs pa dang phyi’i rlung la sogs pas gnod pa byar med pa’i phyir rdo rje ltar mi shigs shing sra ba dang, sred med kyi bu ltar mkhregs pa zhes bya’o.

gnyen po yongs su bzung ba’i rang bzhin rnam par dag pa ni gnyen po rnam pa gsum yongs su bzung bas rig par bya ste: ’jig rten pa’i gnyen po dang, ’jig rten las ’das pa slob pa’i gnyen po dang, bla na med pa’o. de la sbyin pa de ni stong pa nyid kyi rnam pas bsgrubs pa zhes bya ba nas khams gsum pa dang ma ’dres pa ste zhes bya ba’i bar gyis ’jig rten pa’i gnyen po bstan, sbyin pa de ni ’bras bu rgyu mthun pa rnam par grol ba zhes bya ba nas byang chub kyi lam gyi tshogs bsags pa ste zhes bya ba’i bar gyis ’jig rten las ’das pa slob pa’i gnyen po bstan, sbyin pa de ni yang dag par bsngos pa zhes bya ba nas sbyin pa de ni thams cad mkhyen pa’i ye shes la btang ba ste zhes bya ba’i bar gyis bla na med pa bstan to – " ... of three kinds: a) antidote to the worldly (laukikapratipakṣa), b) antidote of unworldly training (lokottarashikṣāpratipakṣa), and c) incomparable (anuttara). ...

bsod nams dang ye shes kyi tshogs bsags pa ni bdud rnams tshar gcod par ’gyur bas byang chub sems dpa’i sbyin pa ni bsod nams dang ye shes kyi tshogs su gtogs pas lha’i bu’i bdud la sogs pa tshar gcod cing de dag gis med pa’i byar mi nus pas na sbyin pa de ni bdud thams cad shin tu tshar gcod pa ste, de’i phyir de mi zad pa zhes bya’o.

bla na med pa’i byang chub thob par ’gyur ba’i lam ni bsod nams dang ye shes kyi tshogs yin la sbyin pa nyid bsod nams kyi tshogs su gtogs pas byang chub kyi lam gyi tshogs bsags pa’o.

sbyin pa de ni thams cad mkhyen pa’i ye shes la btang ba ste, de’i phyir de mi zad pa’o.

thos pa’i snying po ni dang po dam pa’i chos thos pa las bsam pa dang sgom pa dang sgrib pa spong ba’i rim gyis mthar gnyis su med pa’i ye shes thob pa’o – "The essence of learning is to ponder (cintā) true religion after having heard (shruta) it, then to cultivate (bhāvanā) it and to get rid of the hindrances (āvaraṇahāṇi), thus successively at last attaining knowledge beyond duality (advayajnyāna)."

byang chub kyi yan lag gi tshogs ni bsod nams dang ye shes kyi tshogs rnams so.

byang chub sems dpa’ rnams kyi snod ni byin gyi rlabs kyi stobs bskyed pa’i slad du bdag gi lus lags te, bdag gis bgyis lags so zhes bya ba ni me tog la sogs pa de dag gnas gcig tu shong ba’i snod ni byang chub sems dpa’ rnams kyi bdag nyid kyi lus yin te, des kyang ji ltar shong bar ’gyur zhe na? de’i phyir byin gyi rlabs kyi stobs bskyed pa’i slad du zhes shong ba’i thabs bstan te, de la dngos po’i snod du dngos po shong bar gyur pa’i gzugs rnams la ni skabs ’dir snod ces mi bya’i, mtshan ma dang rnam par rtog pa thams cad dang bral ba’i ye shes gang gi mthus lus gcig gi nang du yang dngos po sna tshogs mang po shong bar ’gyur ba de lta bu’i mthu dang byin gyi rlabs dang ldan pa’i ye shes de la snod ces bya ste, de bdag gis bskyed lags so zhes bya ba’i don to.

blo gros mi zad pas smras pa: - btsun pa sha ra dva ti’i bu, brgyad po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi brtson ’grus yang dag par blang ba ste. brgyad po gang zhe na? ’di lta ste: go cha mi zad pa dang; rtul ba mi zad pa dang; yang dag par bsgrub pa mi zad pa dang; sems can yongs su smin par byed pa mi zad pa dang; bsod nams kyi tshogs mi zad pa dang; ye shes kyi tshogs mi zad pa dang; shes rab kyi tshogs mi zad pa dang; sangs rgyas kyi chos thams cad yang dag par bsgrub pa’i tshogs mi zad pa’o.

byang chub sems dpa’i rtul ba ni thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi phyir spro ba’o.

(2) gang gi phyir brtul ba ni a) gang lta ba dang, b) gang mnyan pa dang, c) gang bsgrub pa’i phyir spro ba ste, a,b) de bzhin gshegs pa lta bar spro ba dang chos mnyan pa’i phyir spro ba gnyis kyis ni gong ma gnyis bstan to; c) gang bsgrub pa’i phyir spro ba yang gzhan gyi dang bdag gi don te sems can yongs su smin par byed pa’i phyir spro ba dang dge ba’i chos thams cad dang thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi phyir spro ba gsum gyis bstan to.

thams cad mkhyen pa’i ye shes mngon par bsgrub pa’i phyir dge ba’i rtsa ba de dag yongs su bsngo’o,

sems can thams cad yongs su mya ngan las bzla ba dang, thams cad mkhyen pa’i ye shes la rab tu dgod pa’i phyir dge ba’i rtsa ba de dag yongs su sngo ba ste;

de la byang chub sems dpa’i ye shes kyi tshogs mi zad pa gang zhe na?

stong gsum gyi stong chen po’i ’jig rten gyi khams na zhes bya ba la sogs pas ni stong gsum gyi stong chen po’i ’jig rten gyi khams na sems can ji snyed yod pa, de dag thams cad dad pas rjes su ’brang ba’i ye shes dang ldan par ’gyur la, chos kyis rjes su ’brang ba’i ye shes dang ldan pa gcig cig yod na dad pas rjes su ’brang ba’i gang zag de dag gi ye shes gcig tu bsdoms kyang, chos kyis rjes su ’brang ba’i gang zag gcig po’i ye shes kyi brgya’i char yang nye bar mi ’gro ba nas rgyur yang nye bar mi ’gro ba’i bar du sbyar te, ’og ma dag la yang tshul des bsgre bar bya’o.
de la dad pas rjes su ’brang ba ni bdag nyid kyis shes pas rtogs pa med kyi, gzhan las thos pa bzhin du dad pas ’phags pa’i lam rjes su ’jug pa’o.
chos kyi rjes su ’brang ba ni dbang po rnon po gzhan gyi dring la mi ’jog pa chos kyi tshul dang mthun par rig pa dang sbyor zhing ’jug pa.

gnas dang gnas ma yin pa mkhyen pa’i ye shes ni dge bas mtho ris su skye ba dang, mi dge bas ngan song du skye ba gnas yin pa dang; dge bas ngan song du skye ba dang, mi dge bas mtho ris su skye ba gnas ma yin pa la sogs pa mkhyen pa’o. sangs rgyas kyi chos gzhan rnams ni yi ge mangs su dogs nas ma bris te, shes rab kyi pha rol tu phyin pa la sogs pa las ’byung ba bzhin du rig par bya’o.

byang chub sems dpa’i ye shes kyi tshogs ni tshad med de; de la byang chub sems dpas bgrang ba ’di ’dra bas ’jug par bya’o: stong gsum gyi stong chen po’i ’jig rten gyi khams na sems can gang dag ’khod pa, de dag thams cad dad pas rjes su ’brang ba’i ye shes dang ldan par gyur kyang, de dag gi chos kyi rjes su ’brang ba’i ye shes dang ldan pa’i brgya’i char yang nye bar mi ’gro’o, stong gi cha dang, brgya stong gi cha dang, bye ba’i cha dang, bye ba brgya’i cha dang, bye ba stong gi cha dang, bye ba brgya stong gi cha dang, grangs dang, cha dang, bgrang ba dang, dpe dang, rgyur yang nye bar mi ’gro’o. de bzhin du chos kyi rjes su ’brang ba’i ye shes dang ldan pa rnams ni brgyad pa’i ye shes dang ldan pa la’o; brgyad pa’i ye shes dang ldan pa rnams ni rgyun du zhugs pa’i ye shes dang ldan pa la’o; rgyun du zhugs pa’i ye shes dang ldan pa rnams ni lan cig phyir ’ong ba’i ye shes dang ldan pa la’o; lan cig phyir ’ong ba’i ye shes dang ldan pa rnams ni phyir mi ’ong ba’i ye shes dang ldan pa la’o; phyir mi ’ong ba’i ye shes dang ldan pa rnams ni dgra bcom pa’i ye shes dang ldan pa la’o; dgra bcom pa’i ye shes dang ldan pa rnams ni rang sangs rgyas kyi ye shes dang ldan pa la’o; rang sangs rgyas kyi ye shes dang ldan pa rnams ni bskal pa brgyas nges par byung ba’i byang chub sems dpa’i ye shes dang ldan pa’i brgya’i char yang nye bar mi ’gro ba nas dpe dang rgyu’i bar du yang nye bar mi ’gro’o; bskal pa brgyas nges par byung ba’i byang chub sems dpa’i ye shes dang ldan pa rnams ni bzod pa thob pa’i byang chub sems dpa’i ye shes dang ldan pa la’o; bzod pa thob pa’i byang chub sems dpa’i ye shes dang ldan pa rnams ni phyir mi ldog pa’i byang chub sems dpa’i ye shes dang ldan pa la’o; phyir mi ldog pa’i byang chub sems dpa’i ye shes dang ldan pa rnams ni skye ba gcig gis thogs pa’i byang chub sems dpa’i ye shes dang ldan pa’i brgya’i char yang nye bar mi ’gro ba nas dpe dang rgyu’i bar du nye bar mi ’gro’o. stong gsum gyi stong chen po’i ’jig rten gyi khams na sems can gang dag ’khod pa, de dag thams cad skye ba gcig gis thogs pa’i byang chub sems dpa’i ye shes dang ldan par gyur kyang, byang chub kyi snying po la ’dug pa’i byang chub sems dpa’i ye shes dang ldan pa’i brgya’i char yang nye bar mi ’gro ba nas dpe dang rgyu’i bar du yang nye bar mi ’gro’o. ’jig rten gyi khams mtha’ yas mu med pa dag na sems can gang dag ’khod pa, de dag thams cad byang chub kyi snying po la ’dug pa’i byang chub sems dpa’i ye shes dang ldan par gyur kyang, de dag gis de bzhin gshegs pa’i gnas dang gnas ma yin pa mkhyen pa’i ye shes kyi stobs kyi brgya’i char yang nye bar mi ’gro ba nas rgyu dang dpe’i bar du yang nye bar mi ’gro’o. de bzhin gshegs pa’i stobs dang, mi ’jigs pa dang, sangs rgyas kyi chos ma ’dres pa bco brgyad thams cad yongs su ’grub pa’i rim pa yang de bzhin te, byang chub sems dpa’ gang ye shes kyi tshogs la ’jug pa ’di thos nas mi skrag, mi dngang zhing dngang bar mi ’gyur ba, ’di ni byang chub sems dpa’i ye shes kyi tshogs mi zad pa zhes bya’o.

de la ’jug pa gang zhe na? gang stobs yang dag par sgrub pa’o. gnas pa gang zhe na? gang mi rdzi ba’i ye shes so.

de la ’jug pa gang zhe na? gang byang chub kyi yan lag yang dag par ’byung ba’o. gnas pa gang zhe na? gang chos rab tu rnam par ’byed pa la mkhas pa’i ye shes so.

’di ni sems kyi brtson ’grus shes bya’o. de la sems kyi brtson ’grus mi zad pa de yongs su rdzogs par bya ba’i phyir gang ’jug pa thams cad gnas pa dang, mtshan ma thams cad dang bral ba dang, de mtshan ma’i las thams cad du yang ’jug la ye shes kyi las la yang gnas pa ste, de las thams cad kyang ye shes kyis bya ba byed do.

de la byang chub sems dpa’i ye shes kyi las gang zhe na?

gang dge ba’i rtsa ba’i rgyu dang, sems can thams cad la snying rje chen po’i rgyur ’dus byas su yang mi gtong zhing, sangs rgyas kyi ye shes kyi rgyur ’dus ma byas su mi ltung ba ste.

bsam gtan mi zad pa la gnas pa’i byang chub sems dpa’ ni chos las mi g.yo ba’i byang chub sems dpa’ zhes bya’o. de bstan pa’i phyir btsun pa sha ra dva ti’i bu, byang chub sems dpa’ rnams kyi bsam gtan gyi pha rol tu phyin pa mi zad pa ni rnam pa bcu drug ste zhes bya ba la sogs pa gsungs so – "The bodhisattva established in the imperishability of meditation (dhyānākṣayatāpratiṣṭhita) is called a bodhisattva not swerving from religion (dharmācalita). To teach what he is it is said: ...".
bsam gtan mi zad pa yang rnam pa lngasa bstan te, 1) bsam gtan gyi rnam pa’i khyad par rnam par dag pa la gnas pa dang, 2) bsam gtan shin tu sbyangs pa’i ’bras bu la gnas pa dang, 3) mi mthun pa’i phyogs dpag tu med pa’i gnyen por gyur pas gnyen po tshad med pa dang ldan pa dang, 4) nges pa’i tshig gis dmigs pa tha dad pa la gnas pa dang, 5) mi mthun pa’i phyogs yid la byed pa spangs pa dang, 6) gnyen po rnam par dag pa la gnas pas bstan to.
de la byang chub sems dpa’i bsam gtan ni ’jig rten pa’i bsam gtan dang, snyoms par ’jug pa la sogs pa dang nyan thos dang rang sangs rgyas kyi bsam gtan las khyad par du ’phags te, de dag zil gyis non pa’i phyir dang, nyi ma’i sgron ma zhes bya ba la sogs pa’i ting nge ’dzin dpag tu med pa rnams dang ldan pas na mi zad pa yin no. For the expression cf. Aṣṭādasha (ii) p. 3725.
de la bsam gtan gyi rnam pa’i khyad par rnam par dag pa la gnas pa’i dbang du byas nas btsun pa sha ra dva ti’i bu, byang chub sems dpa’ rnams kyi bsam gtan gyi pha rol tu phyin pa mi zad pa ni rnam pa bcu drug ste zhes bya ba la sogs pa gsungs so.
The ṭīkā understands this paragraph partly through the Dhyānapaṭala of Bbh. p. 207-11, especially the part on vishuddhaṃ dhyānam p. 21018-2118: bsam gtan gyi rnam pa’i khyad par rnam par dag pa la gnas pa yang rnam pa bcu gnyis kyis bstan te: 1) dka’ bar spyod pa’i khyad par dang, 2) mngon par shes pa dang cho ’phrul chen po la dbang rnam par dag pa’i khyad par dang, 3) sems la dbang thob pa’i dbang gi khyad par rnam par dag pa dang, 4) ’jug pa dang gnas pa dang ldang ba la dbang ba’i khyad par dang, 5) ’jig rten las ’das pa las kyang ’phags pa’i dbang gi khyad par dang, 6) phyir nyams pa med pa’i dbang gi khyad par dang, 7) shes bya dang nyon mongs pa med pa’i dbang gi khyad par dang, 8) sems can dang chos su ’dzin pa dang bral bas lta ba rnam par dag pa’i khyad par dang, 9) rnam par thams cad du sems can la phan ’dogs pas phan ’dogs pa rnam par dag pa’i khyad par dang, 10) dkon mchog gsum gyi rigs mi gcod pa la dbang rnam par dag pa’i khyad par dang, 11) nyams pa med par rnam par dag pa’i khyad par dang, 12) ye shes kyi khyad par la gnas pa dang, 13) mthar phyin pa’i bdag nyid chen po dang ldan pa’o. de dag las kyang dka’ bar spyod pa’i khyad par ni mdo’i tshig dang po zhes bstan, lhag ma rnams ni mdo’i tshig re res bstan to – "The state of pure excellence of the forms of meditation is taught by twelve forms [thirteen are, however, listed]: 1) The excellence of hard to practise (corresponding to Bbh. p. 20810ff: duṣkaraṃ dhyānam), 2) the pure excellence of power of supernormal knowledge and great magic (corresponding to Bbh. p. 2111-2: abhijnyāvikurvaṇavashitāvishuddhyā vishuddhaṃ dhyānam), 3) the pure excellence of power to attain power of thought (cittavashitā, not in the Dhyānapaṭala, but mentioned in connection with the dhyānavimokṣa p. 38726), 4) the excellence of power of how to enter, stay in and emerge from (corresponding to Bbh. p. 21023-24: praveshasthitivyutthānavashitāvishuddhyā vishuddhaṃ dhyānam), 5) the excellence of power distinguished in being supramundane (corresponding to Bbh. p. 21020-21: akliṣṭaṃ lokottarayā shuddhyā vishuddhaṃ dhyānam), 6) the excellence of the power not to lose [meditation] again (corresponding to Bbh. p. 21024-25: dhyānavyāvartane punaḥsamāpadanavashitāvishuddhyā vishuddhaṃ dhyānam), 7) the excellence of power of no [hindrances concerning] objects to be known and vices (corresponding to Bbh. p. 2113-4: kleshajnyeyāvaraṇaprahāṇavishuddhyā vishuddhaṃ dhyānam), 8) the pure excellence of pure views through grasping neither for a living being nor for moments of existence (corresponding to Bbh. p. 2112-3: sarvadṛṣṭigatāpagamavishuddhyā vishuddhaṃ dhyānam), 9) the pure excellence of doing good (anugrahavishuddhavisheṣa) with help to living beings in every way (sarvatrasattvānugraha, not in Bbh.), 10) the pure excellence of power not to interrupt the tradition of the three jewels (triratnavaṃshānupacchedavashitāvishuddhavisheṣa, not in Bbh.), 11) the pure excellence of not losing it (acyutivishuddhavisheṣa, not in Bbh), 12) the state of excellence of knowledge (jnyānavisheṣasthiti, not in Bbh.), 13) with greatness of completion (niṣṭhāgamanamahātmyasaṃpanna, not in Bbh.). The excellence of Hard to practise corresponds to the first [four] items of the sūtra, the rest to each of the following items."

’jig rten thams cad las bsgral ba’i phyir zhes bya ba la sogs pas sems can dang chos su ’dzin pa dang bral bas lta ba rnam par dag pa’i khyad par (8) bstan te, ’jig rten thams cad ni sems can dang chos su ’dzin pa las mngon par zhen pa bstan te, de dag las bsgral ba’i phyir byang chub sems dpa’ rnams kyi bsam gtan ni shes rab la ’jug pa ste, bsam gtan ’dis sems can dang chos su ’dzin pa dang bral ba rnam par mi rtog pa’i ye shes la ’jug par byed ces bya ba’i tha tshig go.

sangs rgyas kyi chos thams cad yongs su rdzogs par bya ba’i phyir, byang chub sems dpa’ rnams kyi bsam gtan ni chos thams cad la dbang byed pa’i ye shes so;

ye shes kyi bdag nyid che ba’i phyir, byang chub sems dpa’ rnams kyi bsam gtan ni nam mkha’ khyab pa ste.

de la bsam gtan yongs su sbyang ba gang zhe na? gang mngon par shes pa dang ye shes yongs su rdzogs pa’o.

de la mngon par shes pa ni gang, ye shes ni gang zhe na?

gang gis gzugs su snang ba thams cad mthong ba, ’di ni mngon par shes pa zhes bya’o; gang gis gzugs thams cad kyi chos nyid mi zad par shes kyang mi zad pa’i chos mngon sum du mi byed pa, ’di ni ye shes shes bya’o.

gang gis sgrar grag pa thams cad thos pa, de ni mngon par shes pa zhes bya’o; gang sgra thams cad sngon gyi mtha’ dang phyi ma’i mtha’ brjod du med par shes pa, ’di ni ye shes shes bya’o.

gang gis sems can thams cad kyi sems kyi spyod pa rnams shes pa, ’di ni mngon par shes pa zhes bya’o; gang sems ’gog par shes la, sems ’gog pa mngon sum du yang mi byed pa, ’di ni ye shes shes bya’o.

gang sngon gyi mtha’ dang phyi ma’i mtha’ rjes su dran pa, ’di ni mngon par shes pa zhes bya’o; gang dus gsum la ma chags par shes pa, ’di ni ye shes shes bya’o.

gang sangs rgyas thams cad kyi zhing du ’gro ba, ’di ni mngon par shes pa zhes bya’o; gang gis zhing nam mkha’ dang mtshungs par shes pa, ’di ni ye shes shes bya’o.

gang dbyer med pa’i chos ’dod pa, ’di ni mngon par shes pa zhes bya’o; gang chos thams cad mnyam par mthong ba’i shes pa, ’di ni ye shes shes bya’o.

gang ’jig rten thams cad dbyer med pa’i mtshan nyid, ’di ni mngon par shes pa zhes bya’o; gang ’jig rten gyi chos thams cad dang ma ’dres par shes pa, ’di ni ye shes shes bya’o.

gang brgya byin dang, tshangs pa dang, ’jig rten skyong ba rnams zil gyis gnon pa, ’di ni mngon par shes pa zhes bya’o; gang nyan thos dang rang sangs rgyas thams cad kyi spyi bor shes pa, ’di ni ye shes shes bya ste.

ting nge ’dzin sems rtse gcig pa’i mtshan nyid gang dang mnyam pa, gnyis su med pa’i ye shes byang chub kyang de dang mnyam ste, stong pa nyid du ’dra zhes bya ba’i tha tshig go. de bzhin du tshig ’og ma rnams la yang rgya cher sbyar bar bya’o. byang chub gang dang mnyam pa stong pa nyid kyang de dang mnyam mo zhes bya ni byang chub dang stong pa nyid kyi ting nge ’dzin rang bzhin gcig ste, yang dag par na tha mi dad de zhes bya ba’i tha tshig go.

gang byang chub sems dpa’ mnyam par gzhog pa na sangs rgyas kyi ye shes la rton pa, ’di ni de’i thabs so; gang chos gang la yang mi gnas par bsam gtan byed pa, ’di ni de’i shes rab bo.

byang chub kyi snying po’i rgyan bkod pa ni mngon par byang chub pa’i tshe bskal pa du mar bsod nams dang ye shes kyi tshogs bsags pa’i rgyus byang chub kyi shing dang rdo rje’i gdan la sogs pa phun sum tshogs pa mdo dag las gsungs pa ste, de lta bu thob par bya ba’i bsam pa sngon du gtong ba ni mngon du byed pa’o; nyon mongs pa thams cad ni mthong ba dang bsgom pas spang bar bya ba’i nyon mongs pa bag la nyal ba dang bcas pa ste, de dag zhi bar bya ba’i phyir zhes sbyar ro.

gang nyon mongs pa dang nye ba’i nyon mongs pa’i gdung ba, de bzhin gshegs pa’i ye shes kyis mkhyen pa, sems dang ldan pa dang sems dang mi ldan pa dang, ’du shes med pa dang ’du shes dang bcas pa ji snyed pa, de dag yongs su bsal ba’i phyir byang chub sems dpa’ thams cad kyi nges par gyur pa dang ’thun par bsam gtan byed pa, ’di ni de’i shes rab ste.

de lta bu dang ldan pa’i byang chub sems dpa’ ni bsam gtan gyi pha rol tu phyin pa mi zad pa yin no. bdud thams cad kyis kyang de la glags mi rnyed cing, de la sangs rgyas kyi chos thams cad kyi snod kyang nye bar gnas pa yin te, thams cad mkhyen pa’i ye shes kyang ’thob bo.

glog gi sgron mas brgyan dang zla ba’i ’od /
dge bkod rnam snang de bzhin bsam mi khyab /
’phags par snang dang dri ma med pa dang /
chos rnams kun la dbang byed yon tan ’od /
mya ngan med dang brtul zhugs grub pa dang /
grags pa brtan dang kun nas ’phags pa dang /
chos kyi sgron ma chos dpal lhun po che /
chos kyi dbang phyug chos shes dbang byed dang /
chos kyi phung po rnam par ’thor ba dang /
chos rnams ’dzin pa rnam par dag pa dang /
pha rol sems kyi spyod par spyod pa dang /
rgyal mtshan rtse mo’i dpung rgyan nyon mongs sel /
bdud bzhi’i stobs rnams rab tu ’joms pa dang /
stobs bcu ’phags pa stobs dang ldan pa dang /
chags med chags pa shin tu gcod pa dang /
lag na sgron ma shin tu sgra bsgrags dang /
sa ’dzin dang ni brtan pa’i rang bzhin dang /
lhun po sgron ma mi pham rgyal ba dang /
shes rab skyed dang ye shes ta la la /
bsam gtan ’byung gnas mtha’ yas dbang byed dang /
sems rnams las su rung bar byed pa dang /
byed dang byas dang tshor byed med pa dang /
chu yi zla ba nyi ma’i dbyangs dag dang /
ting ’dzin mi gtong bdud rnams ’joms pa dang /
rnam pa sna tshogs ’du shes med pa dang /
stag dang glang po shin tu dul ba dang /
rgyal ba kun gyi rjes su dran pa dang /
chos dran dge ’dun ye shes dbang byed dang /
mi ldog pa dang ldog pa med pa dang /
mig mi ’dzums dang bdag med rab dag dang /
rtag tu stong pa’i rnam par ’jug pa dang /
rtag tu mtshan med rtag tu mi smon dang /
gnas par bsam gtan byed pa mi chags dang /
rdo rje lta bu’i ting ’dzin ces bya’o /
mngon par ’phags dang nges par bcom pa dang /
kun nas ’khyil dang rnam par dag pa dang /
nges par sems dang nyon mongs bral ba dang /
yangs pa nam mkha’ lta bu zhes kyang bya /
gzud pa dang ni yon tan ’jug pa dang /
dran rtogs blo gros shes rab sgrub pa dang /
spobs pa dag ni mi zad byed pa dang /
sgra ston pa dang bden pa mthong ba dang /
’dzin pa zhes kyang bya ba’i ting nge ’dzin /
chud mi za dang legs byas sbyin pa dang /
’gro ba tshim par byed dang bltar mi mthong /
rab tu rtogs dang dga’ mgu skyed pa dang /
byams pa ’phags pa’i ting nge ’dzin dag dang /
snying rje chen po’i rtsa ba bsam dag pa /
dga’ ba’i rnam pa dag la ’jug pa dang /
btang snyoms gnyis la chags las grol ba dang /
chos don chos byed ye shes ta la la /
mi ’khrugs pa dang ye shes rgya mtsho dang /
’gro ba tshim byed rnam par dul ba dang /
rnam par grol ba’i ye shes dbang byed dang /
rdo rje’i rgyal mtshan snying po’i pad ma dang /
pad ma ’das dang ’jig rten chos bral dang /
mi g.yo ba zhes bya ba’i ting ’dzin dang /
rdo rje lta bu’i ting nge ’dzin dag dang /
dpa’ bar ’gro zhes bya ba’i ting nge ’dzin /
sangs rgyas dgongs dang de bzhin mi ’khrugs dang /
gzi brjid can dang gzi brjid ’od zer dang /
rnam par grol ba’i ye shes mchog sbyin dang /
sangs rgyas rgyan rnams shin tu bkod pa dang /
kun tu snang dang sangs rgyas zhing dag dang /
sems can bsam pa rab tu ’jug pa dang /
mgu byed shin tu mgu byed ting ’dzin dang /
byang chub lam gyi rjes su ’thun pa dang /
pha rol phyin brgyan gtsug na rin po che /
byang chub yan lag me tog sbyin pa dang /
rnam par grol ba’i ’bras bu sbyin pa ste /
mi ’chi dbyangs dang dmigs med rlung bzhin ’gro /
rin chen mtha’ dang rgya mtsho’i shugs ’dzin dang /
ri dang brag rnams rdob par byed pa dang /
rdzu ’phrul don chen yang dag skyed pa dang /
sangs rgyas dpag tu med pa mthong ba dang /
thos pa thams cad ’dzin dang mi g.yeng dang /
skad cig gcig la ye shes sbyin pa dang /
yon tan mtha’ yas rgya mtsho rnam par dag /

shes rab mi zad pa la gnas pa’i byang chub sems dpa’ ni chos la mi nyams pa’i byang chub sems dpa’ zhes bya ste, de bstan pa’i phyir btsun pa sha ra dva ti’i bu byang chub sems dpa’ rnams kyi shes rab kyang mi zad pa yin te zhes bya ba la sogs pa gsungs so – "The bodhisattva established in the imperishability of insight is the bodhisattva not forgetting religion (prajnyākṣayatāpratiṣṭhito bodhisattvo dharmāpramuṣito bodhisattvaḥ)...".
ṭ. fol. 88a6-7: de mi zad pa yang ’og nas sems can thams cad kyi sems kyi spyod pa ji snyed pa shes rab dang ye shes kyi las kyang de snyed do zhes bya ba la sogs pa gsungs pas bstan te, sems can thams cad kyi sems dang spyod pa nam mkha’ bzhin mtha’ thug pa med pa la dmigs pas zad mi shes pa’i phyir ro; yang na snying rje chen po’i rgyu las byung ba dang, sems can thams cad kyi phyir bsgrub pa dang, shes bya mtha’ med pa’i yul la dmigs pa dang, rnam par mi rtog pa’i ye shes kyis zin pa’i phyir shes rab mi zad pa zhes bya’o. The imperishability of insight is explained by the fact that its object (ālambana), the thoughts and practices (cittacarita) of all beings, is endless like space, and thus it must itself also be imperishable, quoting Akṣ p. 8324-25 to support this argument. Also, it is imperishable because it has great compassion as its cause (mahākaruṇāhetuka), because it is attained for the sake of all beings, because its range is endless, and because it is "embraced by knowledge beyond thought-constructions (nirvikalpajnyānaparigṛhīta)".
ṭ. fol. 88a7-b3: shes rab mi zad pa de yang rnam pa bdun lta ste: shes rab kyi a) rnam pa dang, b) ’jug pa dang, c) nges pa’i tshig dang, d) ’bras bu dang, e) rang bzhin dang, f) yul dang, g) las (94b) rnams so. de las a) rnam pa ni thos pa’i rnam pa brgyad cu rtsa bzhis bstan, b) ’jug pa ni tshul bzhin yid la byed pa la ’jug pa sum cu rtsa gcig gis bstan, c) nges pa’i tshig ni rigs pa’i tshig go zhes bya ba la sogs pa’i tshig gi tshar gyis bstan, d) ’bras bu ni tshul bzhin zhes bya ba ni chos thams cad do zhes bya ba la sogs pas bstan, e) rang bzhin ni ’grogs pa bcu drug dang lhan cig mi gnas pas bstan, f) yul ni chos brgyad la mkhas pas bstan, g) las ni gzhan yang dge ba dang mi dge ba’i chos rnams rab tu shes pa ni shes rab bo zhes bya ba ni de la byang chub sems dpas bslab par bya’o zhes bya ba yan chad kyis bstan to.
These are the divisions on which our edition is based. An alternative division is, however, given at fol. 88b3-89a1: yang na shes rab mi zad pa de yang 1) shes rab kyi rang bzhin dang, 2) shes rab kyi ’jug pa dang, 3) shes rab kyi rgyu dang, 4) shes rab de shes rab kyi mi mthun pa’i phyogs dang ma ’dres pa dang, 5) shes rab kyi yul dang, 6) shes rab kyi nges pa’i tshig dang, 7) shes rab kyi ’bras bu dang, 8) bstan pa’i bdag nyid chen po brjod pas bstan to; de la 1) thos pa’i rnam pa brgyad cu rtsa bzhi ni shes rab kyi rang bzhin no, 2) tshul bzhin yid la byed pa la ’jug pa sum cu rtsa gnyis ni shes rab kyi ’jug pa’o, 3) gzhan yang btsun pa sha ra dva ti’i bu tshul bzhin zhes bya ba ni chos thams cad do zhes bya ba la sogs pa ni shes rab kyi rgyu’o, 4) de la shes rab ni ’grogs pa bcu drug dang lhan cig mi gnas so zhes bya ba la sogs pa ni shes rab de shes rab kyi mi mthun pa’i phyogs dang ma ’dres pa’o, 5) phung po la sogs pa chos brgyad ni shes rab kyi yul lo, 6) gzhan yang dge ba dang mi dge ba’i chos rnams rab tu shes pa zhes bya ba la sogs pa ni shes rab kyi nges pa’i tshig go, 7) btsun pa sha ra dva ti’i bu de ni byang chub sems dpa’ rnams kyi shes rab mi zad pa ste, shes rab mi zad pa ’dis ye shes mi zad pa thob par ’gyur ro zhes bya ba ni shes rab kyi ’bras bu’o, 8) shes rab mi zad pa bstan pa’i chos kyi le’u ’di zhes bya ba la sogs pas ni bstan pa’i bdag nyid chen po brjod pa bstan to – 1) Essence of insight (prajnyāsvabhāva), 2) entrance into insight (prajnyāpravesha), 3) cause of insight (prajnyāhetu), 4) that insight is not mixed up with its contrary (tasyāḥ prajnyāyā vipakṣāsaṃsṛṣṭatā), 5) range of insight (prajnyāviṣaya), 6) etymology of insight (prajnyānirukti), 7) fruit of insight (prajnyāphala), 8) praising the greatness of the teaching (nirdeshamahātmyānushaṃsānirdesha); 1) corresponds to a), 2) corresponds to b), 3) corresponds to d), 4) corresponds to e), 5) corresponds to f), 6) corresponds to g) except for the last few lines, 7) is p. 8332-34 and 8) p. 8335-37. Item c) is for some reason left out in this scheme, possibly because this paragraph deals with nirukti according to the first scheme, while g) deals with nirukti according to the second.

89b2-90a2 refers to the section on the topic, but gives besides a shorter definition: sbyor ba’i rnam pa ni sbyor ba mi zad pa’i skabs su rgya cher bshad pa la bya’o. de yang mdor bsdus na rnam pa drug ste: 1) phongs pa sel ba’i sbyor ba dang, 2) mos pa la sbyor ba dang, 3) bsgrub pa la sbyor ba dang, 4) shes bzhin du srid par skye ba la sbyor ba dang, 5) tshogs yongs su rdzogs par sbyor ba dang, 6) dka’ bar spyod pa bzod pa la sbyor ba’o. 1) sems can dngos po gang gis phongs pa de la de gtong ba ni phongs pa sel ba la sbyor ba zhes bya ste, de yang sbyin pa mi zad pa’i skabs su zas ’dod pa la zas sbyin par byed pa dang btung ba ’dod pa la btung ba sbyin par byed pa zhes bya ba la sogs pa gsungs pa’o. 2) mos pa la sbyor bar byed pa ni gang zag la bdag med pa dang chos la bdag med pa’i mtshan nyid de bzhin nyid la mos par byed pa’o. 3) sgrub pa la sbyor bar byed pa ni rtag tu gzhan gyi don sgrub par byed pa ste, gang sbyor ba mi zad pa’i skabs su dge ba’i rtsa ba la rab tu gzud pa’i phyir sems can byang chub kyi sems ’dzin du ’jug pa’i bsam pa ni byang chub sems dpa’i sbyor ba mi zad pa’o zhes bya ba la sogs pa gsungs pa’o. 4) shes bzhin du srid par skye ba la sbyor ba ni las dang nyon mongs pa’i dbang gis khams gsum du skye ba ni ma yin gyi, smon lam gyis shes bzhin du ’khor bar skye ba’o. 5) tshogs yongs su rdzogs par bya ba la sbyor ba ni bsod nams dang ye shes kyi tshogs rdzogs par bya ba’i phyir pha rol tu phyin pa drug la sbyod pa ste, gang gong du sbyin pa mi zad pa’i bsam pa ni byang chub sems dpa’i sbyor ba mi zad pa ste zhes bya ba la sogs pa gsungs so. 6) dka’ bar spyod pa bzod pa la sbyor ba ni sems can yongs su smin par bya ba dang sangs rgyas kyi chos yongs su smin par bya ba’i phyir nang gi sdug bsngal mgo dang rkang lag la sogs pa btang ba dang, phyi’i sdug bsngal grang ba dang tsha ba la sogs pa bzod pa ste, de yang gong du btsun pa sha ra dva ti’i bu bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi sbyor ba mi zad pa ste, bzhi gang zhe na? byang chub kyi sems kyi sbyor ba mi zad pa dang, chos sbyin pa ston pa’i sbyor ba mi zad pa dang, sems can yongs su smin par byed pa’i sbyor ba mi zad pa la sogs pas bstan to. The six items refer to important loci on the subject supra.

rin po cher ’du shes pa ni thos pa de nyid rin po che dang ’dra bar dkon pas ’du shes nas nyan pa la bya’o; yang na dam pa’i chos nyan pa ni phan pa dang bde ba’i rgyur ’gyur ba dang shin tu dkon pa dang, bsgrub dka’ bar ’du shes bskyed nas nyan pa ni rin po cher ’du shes pa’i rnam pa zhes bya’o; de la phan pa’i rgyur ’gyur ba ni lha dang mi’i bde ba nas mya ngan las ’das pa’i bar gyi bde ba ’thob pa’i rgyu yin pa’i phyir ro, bde ba’i rgyur ’gyur ba ni mu stegs can gyi dka’ thub bdag nyid ngal bar byed pa’i mtha’ dang ’dod pa la longs spyod pa rnams kyi ’dod pa’i bsod nams kyi mtha’ gnyis spangs pa dbu ma’i lam bde ba la ’jug pa’i rgyu yin pa’i phyir ro; shin tu dkon pa ni de bzhin gshegs pa brgya lam na ’jig rten du ’byung zhing dam pa’i chos bshad pa yang brgya lam na ’byung ba’i phyir ro; bsgrub par dka’ ba ni de bzhin gshegs pa’i gsung rab kyi tshig bzhi pa’i tshigs su bcad pa gcig tsam mnyan pa yang bsod nams dang ye shes kyi tshogs dpag tu med pas bsgrub dgos pa’i phyir ro.

dran pa’i snod ces bya ba la, dran pa nyid snod yin pas na dran pa’i snod de, dran pa’i sgras ni thos pa’i shes rab la bya’o, snod kyi sgras ni mi brjed pa’i gzhi la bya ste, thos pa las yid gzhungs pa ’byung ste, mi brjed pa’i gzhi byed pas na thos pa ni dran pa’i snod kyi rnam pa zhes bya’o. rtogs pa shes pa ni bsam pa’i shes rab la bya ste, bsam pa’i shes rab kyang mnyam par bzhag pa dang ma bzhag pa’i bye brag gis rnam pa gnyis te, de la rtogs pa des shes pas na rtogs pa shes pa zhes bya ste, rtogs pa shes pa’i sgras ni mnyam par bzhag pa’i shes rab la bya’o. blo gros ’dod pa zhes bya ba la blo gros kyi sgra ni mnyam par bzhag pa’i shes rab la bya ste, ’di ltar thos pa dang ldan pa blo che ba la dga’ bar ’gyur ba’am, yang na ’dod pa zhes bya ba ’bar ba’am gsal ba lta bu la bya ste, thos pa la blo gros gsal bar ’gyur bas na blo gros ’dod pa’i rnam pa zhes bya’o. blo bsgoms pa las byung ba’i shes rab la bya la, ’jug pa ni goms par byed pa la bya ste, ’di ltar thos pa las blo la ’dris shing goms pa ’byung ba na thos pa ni blo la ’jug pa’i rnam pa zhes bya’o. yang na dran pa de’i snod yin pas na dran pa’i snod de, dran pa zhes bya ba ni sngon ji ltar bzung ba’i chos dang don mi brjed pa’o, dran pa de’i snod ni thos pa’i shes rab ste, sngon thos pa’i gzhi las dran pa ’byung gi ma thos pa las ni ma yin pa’i phyir ro. blo de la ’jug pas na blo la ’jug pa ste, blo ni thogs pa dang chags pa med pa’i ye shes la bya’o, ’jug pa ni mngon sum du byed pa ste, thos pa las de bzhin rtogs pa’i ye shes mngon sum du ’gyur pas na thos pa ni blo la ’jug pa’i rnam pa zhes bya’o. yang na blo ’dis ’jug pas na blo la ’jug pa ste, blo ni bsgom pa’i shes rab la ’jug pa ni brjod du med pa’i bdag nyid chos bdag med pa rtogs pa la bya ste, bsgom pa’i shes rab kyis de bzhin rtogs par ’gyur ba’i phyir ro, de’i rgyu yang thos pa’i shes rab yin te, de bas na skabs ’dir yang thos pa ni blo la ’jug pa’i rnam pa yin par sbyar ro.

don dang chos dang nan tan nyan pa’i rnam pa gsum gyis thob par bya ba dang, bshad par bya ba dang, bsgrub par bya ba nyan par rim bzhin du bstan to.
de la don ni mya ngan las ’das pa la bya ste, ’phags pa’i lam gyis bsgrubs pa’i ’bras bu yin pa’i phyir ro.
ṭ then explains the twelvefold structure of the canonical scriptures: chos ni gsung rab kyi yan lag bcu gnyis te: 1) mdo’i sde dang, 2) dbyangs kyis bsnyad pa’i sde dang, 3) lung du bstan pa’i sde dang, 4) tshigs su bcad pa’i sde dang, 5) ched du brjod pa’i sde dang, 6) gleng gzhi’i sde dang, 7) rtogs pa brjod pa’i sde dang, 8) de lta bu byung ba’i sde dang, 9) skyes pa rabs kyi sde dang, 10) shin tu rgyas pa’i sde dang, 11) rmad du byung ba’i chos kyi sde dang, 12) gtan la phab par bstan pa’i sde dag go. [1) de la mdo sde gang zhe na? bcom ldan ’das kyis de dang de dag tu gdula ba de dang de dag dang gdula ba’i spyod pa rnams las brtsams te, phung po dang ldan pa’i gtam dang, skye mched dang ldan pa dang, rten cing ’brel bar ’byung ba dang ldan pa dang, zas dang bden pa dang khams dang ldan pa dang, nyan thos dang rang sangs rgyas dang de bzhin gshegs pa dang ldan pa dang, dran pa nye bar gzhag pa dang, yang dag par spong ba dang rdzu ’phrul gyi rkang pa dang dbang po dang stobs dang byang chub kyi yan lag dang ldan pa dang, mi sdug pa dang dbugs rdub pa dang dbyung ba dang bslab pa dang shes nas dad pa dang ldan pa’i gtam gsungs pa gang yin pa dag yang dag par sdud par byed pa rnams kyis yongs su bzung nas bstan pa yun ring du gnas par bya ba’i don du ming dang tshig dang yi ge’i tshogs mthun pa dag gis ci rigs par rim gyis bkod cing sbyar ba gang yin pa’o. 2) dbyangs kyis bsnyad pa’i sde ni gang gi tha ma’i mjug tu tshigs su bcad pa mngon par brjod pa dang, bkri ba’i don gyi mdo sde gang yin pa’o. 3) lung du bstan pa’i sde ni gang las nyan thos shi ’phos pa dang, dus byas pa dang, skye ba lung ston pa dang, nges pa’i don gyi mdo sde gang yin pa’o. 4) tshigs su bcad pa’i sde ni rkyang pas bshad pa ma yin pa ste, ’di ltar rtsa ba gnyis pa’am, gsum pa’am, bzhi pa’am, lnga pa’am, rtsa ba drug par rtsa bsdebs te bshad pa gang yin pa’o. 5) ched du brjod pa’i sde ni gang zag gi ming dang rigs yongs su ma brjod ma bstan par phyis dam pa’i chos yun ring du gnas par bya ba’i phyir bshad pa’o. 6) gleng gzhi’i sde ni gang zag gi ming dang rigs yongs su brjod cing bstan te bshad pa dang, gang dang ’dul ba dang ldan pa’i byung ba dang bcas, gleng gzhi dang bcas pa so sor thar pa’i mdo sde gang yin pa’o. 7) rtogs par brjod pa’i sde ni dpe dang bcas par bstan pa ste, dpe des don gyi rang bzhin de rnam par gsal bar ’gyur ba gang yin pa’o. 8) de lta bu byung ba’i sde ni cung zad sngon gyi sbyor ba dang ldan pa gang yin pa’o. 9) skyes pa rabs kyi sde ni ’das pa’i dus la brten te, bcom ldan ’das kyis ’chi ’pho dang skye ba de dang de dag tu byang chub sems dpa’i spyod pa dang dka’ bar spyod pa bstan pa gang yin pa’o. 10) shin tu rgyas pa’i sde ni gang las bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub dang stobs bcu dang, sgrib pa med pa’i ye shes yang dag par sgrub pa’i phyir byang chub sems dpa’ rnams kyi lam bstan pa gang yin pa’o. 11) rmad du byung ba’i chos kyi sde ni gang las sangs rgyas rnams dang sangs rgyas kyi nyan thos rnams kyi thun mong dang, thun mong ma yin pa dang, de las gzhan khyad par du ’phags pa’i yon tan khyad par can ngo mtshar rmad du byung bar grags pa dag bstan pa gang yin pa’o. 12) gtan la phab par bstan pa’i sde ni mdo sde ’dren par byed cing, mdo sde rnam par ’chad par byed pa, ma lta bu’i chos mngon pa thams cad la bya’o. gsung rab yan lag bcu gnyis po de dag la mdo sde yang yod, ’dul ba yang yod, chos mngon pa yang yod de, de la re zhig mdo sde dang, dbyangs kyis bsnyad pa’i sde dang, lung du bstan pa’i sde dang, tshigs su bcad pa’i sde dang, ched du brjod pa’i sde dang, rtogs pa brjod pa’i sde dang, de lta bu byung ba’i sde dang, skyes pa rabs kyi sde dang, shin tu rgyas pa’i sde dang, rmad du byung ba’i chos kyi sde gang yin pa ni mdo sde’o. gleng gzhi’i sde gang yin pa ni ’dul ba’o. gtan la phab par bstan pa’i sde gang yin pa ni chos mngon pa’o.] de la sde snod gsum pa de dag las mdo sde’i mtshan nyid ni chos rnams mdor bsdus nas ston pa’o. ’dul ba’i mtshan nyid ni chos dang don mngon du byed pa ste, nyon mongs pa btul na chos dang don mngon du ’gyur ba’i phyir ro. chos mngon pa’i mtshan nyid ni nges pa’i gtam gtan la ’bebs pas chos kyi longs spyod la rig par byed pa’o. de dag gi las ni mdo sde’i sde snod kyis the tshom nye ba’i nyon mongs pa sel bar byed do, ’dul ba’i sde snod kyis mtha’ gnyis la sbyor ba’i nye ba’i nyon mongs pa sel bar byed do, chos mngon pa’i sde snod kyis rang gi lta ba mchog tu ’dzin pa’i kun nas nyon mongs pa sel bar byed pa’o.
The part in brackets is a quotation from Śbh fol. 7A23-7B25, S p. 1361-13915, W p. 75-78, D fol. 55b6-57a1: tatra sūtraṃ katamat / yat tatra tatra bhagavatā tāṃs tān vineyān vineyacaritāni cārabhya skandhapratisaṃyuktā vā kathā kṛtā dhātupratisaṃyuktā (4) vā kathā kṛtā āyatanapratisaṃyuktā vā pratītyasamutpādapratisaṃyuktā vā āhārasatyadhātupratisaṃyuktā vā shrāvakapratyekabuddhatathāgatapratisaṃyuktā vā smṛtyupasthānasamyakprahāṇarddhipādendriyabalabodhyaṃgamārgāṃgapratisaṃyuktā vā ashubhānāpānasmṛtishikṣāvetyaprasādapra(5)tisaṃyuktā kathā kṛtā sā ca kathā saṃgītikāraiḥ parigṛhya shāsanacirasthitaye yathāyogam anupūrvveṇa racitā anupūrvveṇa samāyuktā / pratirūpair nāmakāyapadakāyavyaṃjanakāyair [yad uta teṣāṃ teṣām arthānāṃ sūcanāyai kushalānām arthopasaṃhitānāṃ brahmacaryopasaṃhitānām idam ucyate sūtram] / geyaṃ [katamat /] (6) yasyānte paryavasāne gāthā abhigītā / yac ca sūtraṃ neyārtham [idam ucyate geyaṃ] / vyākaraṇaṃ [katamat |] yasmiṃ chrāvako ’bhyatītakālagata upapattau vyākriyate / yac ca sūtraṃ nītārtham [idam ucyate vyākaraṇaṃ] / gāthā [katamā /] yā na gadyena bhāṣitā / api tu pādopanibandhena dvipadā vā tripadā vā catuṣpadā vā paṃcapadā vā ṣaṭpadā vā [iyam ucyate gāthā] / udānā [katamā /] yat pudgalasya nāmagotram aparikīrtayitvā uddishya bhāṣitam āyatyāṃ vā saddharmasthitaye [shāsanasthitaye ca / iyam ucyate udānā] / nidānaṃ [katamat /] yat pudgalasya nāmagotraṃ parikīrtayitvā uddishya bhāṣitam / (7B2) yac ca vinayapratisaṃyuktaṃ sotpattikaṃ sanidānaṃ prātimokṣasūtram [idam ucyate nidānaṃ] / avadānaṃ [katamat /] yat sadṛṣṭāntakam udāhṛtaṃ / yena dṛṣṭāntena yasya prakṛtasyārthasya vyavadānaṃ bhavat[īdam ucyate avadānaṃ] / vṛttakaṃ [katamat /] yat kiṃcit pūrvvayogapratisaṃyuktam [idam ucyate vṛttakaṃ] / jātakaṃ (2) [katamat /] yad atītam adhvānam upādāya tatra tatra bhagavataḥ cyutyupapādeṣu bodhisatvacaryā duṣkaracaryā ākhyātā [idam ucyate jātakaṃ] / vaipulyaṃ [katamat /] yatra bodhisatvānāṃ mārgo deshyate anuttarāyai samyaksaṃbodhaye dashabalānāvaraṇajnyānasamudāgamāya [idam ucyate vaipulyaṃ] / adbhutā dharmāḥ [katame /] yatra bu(3)ddhānāny ca buddhashrāvakāṇāny ca [bhikṣūṇāny ca bhikṣūṇīnāny ca shikṣamāṇānāṃ shrāmaṇerāṇāṃ shrāmaṇerīṇām upāsakānām upāsikānāṃ] sādhāraṇāsādhāraṇāsh ca tadanyaprativishiṣṭāsh cāshcaryādbhutasammatā guṇavisheṣā ākhyātā [ime ucyante adbhutā dharmāḥ] / upadeshāḥ [katame /] sarvvamātṛkā abhidharmaḥ sūtrāntaniṣkarṣaḥ / sūtrāntavyākhyāna(4)m [upadesha ity ucyate] / tac caitad dvādashāṃgavacogatam asti sūtram asti vinayaḥ asty abhidharmaḥ / tatra yat tāvad āha sūtraṃ geyaṃ vyākaraṇaṃ gāthodānāvadānavṛttakajātakavaipulyādbhutadharmā iti / idaṃ tāvat sūtraṃ / yat punar āha nidānam ity / ayam ucyate vinayaḥ / yat punar āha upadeshā iti / ayam ucyate (5) abhidharmaḥ /
nan tan ’phags pa’i lam yan lag brgyad pa la sogs pa bsgrub par bya ba’i chos rnams la bya’o.
Notes to the Sanskrit text: 1...1) In accordance with D and ṭ gdul ba de dang de dag dang gdul ba’i spyod pa MS tāṃs tān vineyā caritāni W tāṃs tān vineyā[ṃsh] caritāni S tāṃs tān (tāni tāni) vineyācaritāni 2...2) D, ṭ, W om. MS and S also ins. dhātusaṃgaṇasaṃyuktā vā after kṛtā W read saṃgala for saṃgaṇa in note. 3) MS, S sthiti for dhātu as khams in D, ṭ. 4) MS, W om. vā 5) MS, W daṇḍa for vā S vā / 6) MS dhi for ṛddhi ṭ om. mārgāṃga 7) MS, S, W daṇḍa for vā 8) MS, S ashubhā an... W ashubhā-ān... 9) S ins. daṇḍa, MS has a small point. 10) W ...giti... 11) W ...pūrveṇa 12) W ...anyjana... 13) Parts in brackets not in ṭ 14) S buddhacar... 15) MS om. daṇḍa 16) W yat 17) MS geyaṃ / in footnote 18) W ...ny 19) W chrāvakebhyo ’bhyatītakālagatāv MS chrāvakebhyo ’bhyatītakālagato 20) MS, S ins. daṇḍa 21) MS om. daṇḍa 22) W ...ddh... for ...ddh... 23) W panyca... 24) W saṭ... 25) MS, S // for / 26) anuddishya with D, ṭ yongs su ma brjod ma bstan par ? 27) MS, S, W vṛttaṃ, ka omitted wrongly by MS possibly because of the ka in the next word 28) W pūrva... 29) W, S ...satvva... 30) MS, S, W ins. daṇḍa 31) MS, S // for / W om. the item on vaipulya 32) W ...ṃ 33) MS, S, W ...ṃ 34) As D dge tshul rnams dang MS, S, W om. shrāmaṇerāṇāṃ 35) S shrāmaṇekī(rī)ṇām W shrāmaṇerāṇām For the form cf. Kosha index 36) As D dge bsnyen rnams dang MS, S om. upāsakānām W ...ṃ 37) W om. upāsikānāṃ 38) S double daṇḍa 39) W sarva... 40) W ...nas 41) W ...āngga... 42) W sutram 43) MS, S, W om. daṇḍa 44) MS, S, W ins. daṇḍa

pha rol tu phyin pa ni sbyin pa mi zad pa la sogs pa drug po ’di dag go. de la pha rol tu phyin pa’i sgra ni mchog gi don te, rgyu mchog dang las mchog dang ’bras bu mchog gi phyir pha rol tu phyin pa zhes bya’o. de la rgyu mchog ni pha rol tu phyin pa de dag nyid gong nas gong du khyad zhugs pa’i ye shes kyi rgyur ’gyur ba’i phyir ro; las mchog ni bdag dang gzhan la phan ’dogs par byed pa’i phyir ro; ’bras bu mchog ni bla na med pa’i byang chub yin pa’i phyir ro. yang na, rgyu mchog ni snying rje chen po’i rgyu las byung ba’i phyir ro.

ye shes la rton pa’i rnam pa dang;

mngon par shes pa’i ye shes la ’jug pa dang;

mngon par shes pa nyid ye shes yin pas mngon par shes pa’i ye shes yin pa’am, yang na bsam gtan mi zad pa’i skabs su bshad pa ltar mngon par shes pa dang ye shes zhes phye ste, shes rab kyis de lta bu dag bskyed pa la ’jug kyang, snying rjes zag pa zad pa mngon sum du byed pa ma yin pa la ’jug go.

de kho na’i tshig ces bya ba ni bstan pa’o. lhag ma bzhi ni bshad pa ste: rtag du de bzhin du gnas shing rnam par mi ’jig pas de bzhin nyid dang ma nor ba dang phyin ci log tu gyur pa med pas ma nor ba de bzhin nyid dang gzhan du ’gyur ba med pas gzhan ma yin pa’i de bzhin nyid dang chos rnams kyi rang bzhin yin pas ji lta ba bzhin zhes bya ste, chos rnams kyi yongs su grub pa’i mtshan nyid de lta bur shes par byed pa’i tshul bzhin yid la byed pa la yang de skad ces bya’o – "This is said in connection with thorough mental effort (yonishomanasikāra) that knows the absolute character (pariniṣpannalakṣaṇa) of moments of existence."
ṭ. fol. 101a5: yang na de kho na la sogs pa ni chos kyi dbyings kyi rnam grangs kyi tshig yin te – "Or, ’the real (tattva)’ and the following words are synonyms of total reality (dharmadhātuparyāyapada)".
To elucidate this a quotation from the Ratnameghasūtra on the topic then follows, ṭ. fol. 101a5-b4: de bas na dkon mchog sprin gyi mdo las byang chub sems dpa’ sgrib pa thams cad rnam par sel bas gsol pa: bcom ldan ’das, de kho na zhes bgyi ba ci lags? bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa: rigs kyi bu, ’di lta ste, de kho na zhes bya ba ni yang dag pa’i don gyi tshig bla dags so. gsol pa: bcom ldan ’das, yang dag pa zhes bgyi ba ci lags? bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa: gang de bzhin nyid dang ma nor ba de bzhin nyid dang gzhan ma yin pa de bzhin nyid do. gsol pa: bcom ldan ’das, de bzhin nyid zhes bgyi ba ji lta bu lags? bcom ldan ’das kyis bka’ stsal pa: rigs kyi bu, chos ’di dag ni so so rang gis rig pa ste, de dag la yi ges gdags par mi nus so. ci’i phyir zhe na? chos de dag ni yi ge thams cad las shin tu ’das pa, brjod pa thams cad las shin tu ’das pa, tshig gi spyod yul thams cad las shin tu ’das pa, tshig gi lam thams cad las shin tu ’das pa, spros pa thams cad dang bral ba, phye ba dang btsums pa thams cad dang rtog ge thams cad dang bral ba, rtog ge thams cad kyis brtag pa’i spyod yul ma yin pa, mtshan ma med pas mtshan ma’i spyod yul thams cad las yongs su ’das pa, byis pa’i spyod yul las shin tu ’das pa, bdud thams cad kyi spyod yul las shin tu ’das pa, nyon mongs pa’i spyod yul thams cad las shin tu ’das pa, rnam par shes pa’i spyod yul las shin tu ’das pa, mi gnas pa, gnas ma yin pa, zhi ba ’phags pa’i ye shes kyi spyod yul, de dag nyid kyis so sor rang gis rig par bya ba, dri ma med pa, dang ba, dag pa, gya nom pa rtag pa, brtan pa, rgyun du gnas pa, ’jig par mi ’gyur ba’i chos de, de bzhin gshegs pa rnams byung yang rung, ma byung yang rung, chos kyi dbyings ni gnas pa’o, zhes gsungs pa’i phyir ro.

de ni ye shes la rton pa’i tshig go;

btsun pa sha ra dva ti’i bu, mdor na zhes bya ba la sogs pas ni byang chub sems dpa’ de ltar tshul bzhin sbyor ba de dag thams cad gang la dmigs shing gang la brten nas sbyor ba’i gnas ston te, tshul bzhin sbyor ba ji snyed pa zhes bya ba ni tshul bzhin gyi ’jug pa grangs ji snyed yod pa’am, ji snyed byed pa zhes bya ba’i don to. de dag thams cad kyi gnas ni sems can no zhes bya ba ni tshul bzhin de dag gi rten dang dmigs par bya ba’i yul sems can yin te, ’di ltar byang chub sems dpa’ sems can la thugs brtse bas de dag yongs su gzung ba’i phyir tshul bzhin yid la byed pa de dag la sbyor ba mdzad pa’am, yang na ji ltar sems can la bdag med pa de bzhin du chos thams cad rigs pas mthong zhes bya ba la sogs pa’i tshul gyis sems can gyi yul la tshul bzhin gyi sbyor ba mdzad do zhes bya ba’i tha tshig go. de ltar thugs rje chen po’i dbang gis sems can la dmigs nas dmigs pa dang bcas pas: chos kyi dbyings dkrugs par mi ’gyur ram? snyam pa la de sems can gyi gnas kyang mi spong la chos kyi gnas kyang ’khrugs par mi byed do zhes gsungs te, byang chub sems dpa’ de sems can gyi gnas ’khor bar skye ba yang mi gtong la, chos kyi gnas stobs dang mi ’jigs pa la sogs pa yon tan gyi chos rnams kyi ’byung gnas kyi chos kyi dbyings rnam par dag pa dang rnam par mi rtog pa’i ye shes ’khrugs par mi byed de, sems can kyi don du ’khor bar gnas kyang de gnyis las nyams par mi ’gyur zhes bya ba’i tha tshig go.
Cf. also Aṣṭādasha (71), p. 824ff: tad bodhisattvo mahāsattva prakṛtishūnyatāpāramitāsu caran rūpaṃ na vikopayati. shūnyaṃ vā nāshūnyam iti. ... na rūpaṃ shūnyatāṃ vikopayati ... na shūnyatā bodhiṃ vikopayati. tat kasya hetoḥ? na hy eṣāṃ svabhāvo ’sti ya evaṃ vikopayed.

’grogs pa bcu drug dang lhan cig mi gnas zhes bya bas ni shes rab kyang skabs ’dir rnam par mi rtog pa’i ye shes dmigs pa dang, spros pa thams cad las ’das pa, mtshan ma thams cad ma ’dres pa’i rang bzhin la bya bar ’dod de, de bas na dmigs pa dang, mtshan ma’i skyon rnams dang ma ’dres pa’i phyir ’grogs pa bcu drug dang lhan cig mi gnas so zhes bshad do.
The expression ’grogs pa dang lhan cig mi gnas is somewhat problematic, and the Tibetan text is possibly corrupt. Dbh p. 5226-27: na ca saṃskṛtasaṃvāsena saṃvasati, and Aṣṭa p. 79326.: na ca tena vānyena vā nimittena sārdhaṃ saṃvasati (cf. also Aṣṭādasha (55) p. 211-2; Suvkr p. 524-7; Aṣṭa p. 76020) seem to be expressions very close to Akṣ, but both ’grogs pa ~ saṃvāsa and lhan cig ~ sārdham cannot be in the same sentence. Thus it seems that either the expression from Dbh or the one from Aṣṭa has to be chosen. From item no. 8 the ’grogs pa has been left out, and suggests the Aṣṭa variant of the expression, while in the case of no. 1 to no. 7 the Dbh variant is the basis for the reconstruction. There are no variants in the available Tibetan material. The §£¶Ì of T1 (p. 196b19ff) and the §£ªP(¶X)¶P, with variants, of T2 (p. 5964ff) also give no clue to the original Sanskrit. The introduction is based on T1 p. 196b19,: ṃ–¬ƒºz™Ã¶≥§Q§ª™k§£©Û§§¶Ì which seems to have read dharma, the probability of this reconstruction being strengthened by T2 (p. 5964) which has ṛ∆ for ™k, also a common equivalent for dharma: ¶≥§Q§ªṛ∆§£ªPºz¶X.

de la ma rig pa’i ’grogs pa dang lhan cig mi gnas so zhes bya ba la sogs pas ’khor ba’i rgyu srid pa’i yan lag bcu gnyis rnams dang lhan cig mi gnas par bstan te: de la ma rig pa ni yang dag pa’i mtha’ khong du ma chud pa’o; ma rig pa de nyid ’grogs pa yin pas na ma rig pa’i ’grogs pa ste, ma rig pa’i dbang du gyur pa’am, ma rig pa dang ’dres par gyur pa’o. mi gnas so zhes bya ba ni de dang ma ’dres pa’am, ma ’bags pa zhes bya ba’i don to. gal te rnam par mi rtog pa’i ye shes de ma rig pa dang ’dres na ni gzhan gyi dbang gi mtshan nyid bzhin du ’khor bar lhung ba’i skyon du ’gyur ro. de bzhin du zhes bya ba ni de dang ’dra ba zhes bya ba’i don to. ’du byed rnams dang lhan cig mi gnas so zhes bya ba nas yan lag lhag ma rnams la yang de dang ’dra bar sbyar ro. de la ’du byed ni rnam pa gsum ste, bsod nams ma yin par nye bar ’gro ba’i ’du byed dang, bsod nams su nye bar ’gro ba’i ’du byed dang, mi g.yo bar nye bar ’gro ba’i ’du byed do. rnam par shes pa ni sa bon thams cad kyi rten rnam par smin pa’i rang bzhin kun gzhi rnam par shes pa’o. ming ni tshor ba dang ’du shes dang ’du byed dang rnam par shes pa rnams so. gzugs ni bstan du yod la thogs pa dang bcas pa’am, bstan du med la thogs pa dang bcas pa dang, bstan du yang med la thogs pa yang med pa ste, de gnyis gcig tu bsdus na ming dang gzugs zhes bya’o. skye mched drug ni mig gi skye mched nas yid kyi skye mched kyi bar du’o. reg pa ni yul dang dbang po dang rnam par shes pa rnams rgyu dang ’bras bu’i mtshan nyīd du dus mnyam du tshogs pa’o. tshor ba ni bde ba dang sdug bsngal ba dang bde ba yang ma yin sdug bsngal ba yang ma yin pa’i tshor ba rnams so. sred pa ni yul dang longs spyod la rgyun du spyod kyang tshva chu ’thung ba dang ’dra bar ngoms pa dang tshim pa med pa’o. len pa ni ’dod pa len pa dang, tshul khrims dang brtul zhugs len pa dang, lta ba len pa dang, bdag tu smra ba len pa dang. srid pa ni ’dod pa’i srid pa dang, gzugs kyi srid pa dang, gzugs med pa’i srid pa’o. skye ba ni las kyi bag chags rnam pa sna tshogs bags pa’i khyad par las nying mtshams sbyor ba de dang de dag tu phung po dang khams dang skye mched la sogs pa mngon par grub pa’o. rga ba ni mer mer po dang, nur nur po dang, mkhrang gyur pa dang, rkang lag ’gyus pa nas gzhon nu dang lang tsho dang dar la bab pa’i stobs dang mthu dang gzi brjid dang mdangs la sogs pa rab tu gzhan du gyur te nyams pa’o. shi ba ni tshe dang drod dang rnam par shes pa med par gyur pa’o.

nges pa dang ma nges pa zhes bya ba la sogs pa rigs rnam pa lnga ste: nyan thos kyi rigs can dang, rang sangs rgyas kyi rigs can dang, theg pa chen po’i rigs can dang, rigs ma nges pa dang, rigs med pa’o. de la rigs med pa’i gang zag rnams ni nges pa ste, de dag tu thams cad du ’khor bar gnas par gdon mi za ba’i phyir ro. theg pa gsum du nges pa’i rigs can ni ma nges pa ste, dge ba’i bshes gnyen gyi rkyen gyis mya ngan las ’das par yang ’gyur bas na, khams gsum du gnas par nges pa med pa’i phyir ro. yang na rigs can rnam pa gsum ni nges pa ste, rang rang gi theg pa la brten nas ’bras bu thob par gdon mi za ba’i phyir ro. ma nges pa’i rigs can ni ma nges pa ste, dge ba’i bshes gnyen gyi rkyen gyis theg pa gar btsud par ’jug cing, dge ba’i bshes gnyen dang ma phrad na mya ngan las ’das par ’gyur bar chad pa med pa’i phyir ro.
yang dag pa’i lta ba la zhugs pa’i gang zag rnams ni yang dag pa zhes bya ste, las dang las kyi ’bras bu dang, dkon mchog dang bden pa la sogs pa yod par lta bas so. log par lta ba la zhen pa’i gang zag ni log pa zhes bya ste, las dang las kyi ’bras bu dang, bden pa dang dkon mchog la sogs pa med par ’dod pa’i phyir ro. yang na, bcom ldan ’das kyis tshogs rnam pa gsum gsungs te, yang dag pa nyid du nges pa’i tshogs dang, log pa nyid du nges pa’i tshogs dang, ma nges pa’i tshogs so. de la yang dag pa nyid du nges pa’i tshogs ni gang ’phags pa rnams te, ’dod chags ma lus par spangs pa dang, zhe sdang ma lus par spangs pa dang, gti mug ma lus par spangs pa ste, de dag ni nyon mongs pa zad par nges pas na, yang dag par nges pa zhes bya’o; de la log par nges pa ni mtshams med pa byed pa’i gang zag rnams te, de dag ni ngan song gsum du skye bar nges pa’i phyir log par nges pa zhes bya’o; nges pa las gzhan pa rnams ni ma nges pa zhes bya ste, rkyen la ltos nas gal te na nyon mongs pa spong bar byed la, gal te mtshams med pa’i las kyang byed pa’i phyir ro.
chos de dag nyid ’bras bu yid du ’ong ba dang yid du mi ’ong ba skyed pa’i bye brag gis rnam pa gnyis su gzhag ste, dge ba dang mi dge ba’o. de la ’bras bu yid du ’ong ba ni lha dang mi la sogs pa bde ’gro rnams so; de skyed pa ni dge ba zhes bya ste, srog mi gcod pa dang, ma byin par mi len pa la sogs pa dge ba bcu’i las kyi lam rnams so. ’bras bu yid du mi ’ong ba ni sems can dmyal ba dang dud ’gro la sogs pa’o; de skyed par byed pa ni mi dge ba zhes bya ste, srog gcod pa la sogs pa mi dge ba bcu’i las kyi lam rnams so.
chos de kyang dag gleng du mi rung ba dang gleng du rung ba’i sgo nas gnyis su gzhag ste, kha na ma tho ba dang bcas pa dang kha na ma tho ba med pa’o. de la dam pa rnams kyi gleng zhing bsnyad du mi rung ba ni kha na ma tho ba dang bcas pa zhes bya ste, srog gcod pa la sogs pa mi dge ba’i las nyid do; dam pa rnams kyi nang du gleng zhing bsnyad du rung ba ni kha na ma tho ba med pa ste, srog gcod pa las phyir log pa la sogs pa dge ba bcu’i las kyi lam dang, dad pa dang, tshul khrims la sogs pa’o.
chos de dag kyang khams gsum du ’byung bar byed pa dang mi byed pa’i bye brag gis rnam pa gnyis su gzhag ste, zag pa dang bcas pa dang zag pa med pa’o. de la khams gsum du ’byung bar byed pa’i chos rnams ni zag pa dang bcas pa zhes bya ste, khams gsum du skye ba’i rgyu byed pa’o; de la zag pa ni ’dod chags la sogs pa’i nyon mongs pa la bya ste, de dang bcas pas zag pa dang bcas pa’o. khams gsum du ’byung bar mi byed pa’i chos de dag ni zag pa med pa ste, ’phags pa’i lam la sogs pa’o.
chos de dag nyid rgyu rkyen gyis bskyed pa dang ma bskyed pa’i bye brag gis rnam pa gnyis su gzhag ste, ’dus byas dang ’dus ma byas so. de la gang rgyu dang rkyen gyis bskyed pa rnams ni ’dus byas zhes bya’o; gang rgyu dang rkyen gyis ma bskyed pa ni ’dus ma byas zhes bya ste, de bzhin nyid dang mya ngan las ’das pa la sogs pa’o.
chos de dag nyid ’jig rten gyis ’dris par byas pa dang ma byas pa’i bye brag gis rnam pa gnyis su gzhag ste, ’jig rten pa dang ’jig rten las ’das pa’o. de la ’jig rten pa rnams kyis ’dris par byas pa ni ’jig rten pa ste, nye bar len pa’i phung po lnga la sogs pa ’khor bar gtogs pa’i chos thams cad do. ’jig rten pa rnams kyis ’dris par ma byas pa ni ’jig rten las ’das pa zhes bya ste, gang zag dang chos la bdag med pa’i de bzhin nyid rnam par dag pa dang, rnam par mi rtog pa’i ye shes dang, dag pa’i ’jig rten pa’i ye shes la sogs pa’o.
chos de dag nyid dam pa dang dam pa ma yin pa’i sgo nas rnam pa gnyis su gzhag ste, bzang po dang ngan pa’o. de la gang dam pa rnams ni bzang po zhes bya ste, nyon mongs pa’i phyogs su gyur pa spangs pas na ’jig rten las ’das pa’i chos rnams la bya’o. de la chos gang dam pa ma yin pa rnams ni ngan pa zhes bya ste, ’jig rten par gtogs pa’i chos rnams so.
chos de dag nyid nag po’i phyogs dang dkar po’i phyogs kyi bye brag gis rnam pa gnyis su gzhag ste, kun nas nyon mongs pa dang rnam par byang ba’o. de la nag po’i phyogs ni kun nas nyon mongs pa zhes bya ste, ’dod chags la sogs pa’o; dkar po’i phyogs ni rnam par byang ba ste, byang chub kyi phyogs dang sa dang pha rol tu phyin pa la sogs pa’o.
chos de dag nyid sdug bsngal gyi gzhi dang bde ba’i gzhi’i bye brag gis rnam pa gnyis su gzhag ste, ’khor ba dang mya ngan las ’das pa’o. de la chos gang sdug bsngal gyi gzhir gyur pa rnams ni ’khor ba zhes bya ste, ’di ltar ’khor ba zhes bya ba ni sdug bsngal gsum dang brgyad la sogs pa sdug bsngal dpag tu med pa’i rten du gyur pa’i phyir ro. bde ba’i gzhir gyur pa ni mya ngan las ’das pa ste, mya ngan las ’das pa ni ’jig rten dang ’jig rten las ’das pa’i bde ba thams cad dang ldan pa’i phyir ro.

phung po rnams dpe dang mtshan nyid ’dra bar bstan pa’i phyir gzugs ni dbu ba rdos pa lta bu ste zhes bya ba la sogs pa smos so. ’dir phung po’i sgra ma smos su zin kyang phung po nyid bshad pa gleng ba’i skabs yin pas gzugs kyang phung po zhes bya bar drangs te, gzugs la sogs pa’i yul lnga dang, mig la sogs pa’i dbang po lnga la sogs pa ni gzugs kyi phung po zhes bya’o. gzugs kyi phung po de ni dbu ba rdos pa dang ’dra ste, ci’i phyir zhe na? bdag rtag pa med pa’i phyir ro, don de nyid bstan pa’i phyir dbu ba rdos pa ni bdag ma yin, sems can ma yin zhes bya ba la sogs pa smos te, ’di lta ste, skyes bu la la zhig gis chu bo chen po la shel lta bu kha dog dang dbyibs su ldan pa’i dbu ba rdos pa mang po rgyu ba mang po mthong ba dang, de dag la snying po dang rang bzhin yod du re nas lag pa gnyis kyis ’dzin cing, blang bar brgal na med par gyur pa dang: kye ma ’di go dbu ba rdos pa ste, gsog gsob ngo bo nyid med do, snyam mo – "... In this way: In the great sea some people see the foam tossed about with form and colour like crystals (yathāsphaṭikavarṇasaṃsthāna). Thinking that it has substance (sāra) and essence (svabhāva) they grasp for it with the hands, but it flies away and comes to nought: ‘Oh, this is only foam, it is worthless (tucchaka), vain (riktaka) without essence (niḥsvabhāva),’ they say."
de bas na dbu ba rdos pa ni bdag gi rang bzhin ma yin pas na gang zag gi bar gyi rang bzhin ma yin par shes so, dbu ba rdos pa’i rang bzhin gang yin pa, gzugs kyi rang bzhin yang de yin te zhes bya ba ni dbu ba rdos pa’i rang bzhin bdag med cing dngos po med pa gsog dang gsob tu gyur pa gang yin pa gzugs kyi phung po’i rang bzhin yang de yin te, gzugs kyi phung po la ye shes kyi mig dang ldan pas bltas shing brtags te, zhib mor gzhigs na bdag dang rang bzhin med cing gsog gsob stong pa’i mtshan nyid du gnas pa’i phyir ro.

tshor ba ni chu’i chu bur lta bu zhes bya ba la bde ba dang, sdug bsngal dang, bde ba yang ma yin sdug bsngal ba yang ma yin par rnam pa gsum myong ba ni tshor ba ste, ’dir yang phung po zhes bya bar sbyar ro; tshor ba’i phung po ni chu’i chu bur dang ’dra ste. de ci’i phyir zhe na? bdag med cing gtsang ba spangs pa’i phyir ro.
’di ltar sems can la la zhig gis chu’i nang du char bab ste, chu’i chu bur shel gyi nor bu dang ’dra bar rnam pa sna tshogs su ’byung ba mthong ba dang, de dag rdzas su rung zhing rgyan du rung de re nas lag pa gnyis kyis ’dzin cing blang bar bshams na med par gyur cing, ma bzung ba’i rnams kyang skyes ma thag tu ’gag ste. rdzas su rung bar ma mthong nas: kye ma ’di go chu’i chu bur te, bdag med pa rang bzhin med par gsog gsob yin par shes so. de bzhin du bde ba dang sdug bsngal la sogs pa’i tshor ba’i phung po la ye shes kyi mig dang lag pas bltas shing yod pa dang med pa la sogs pa rnam par dpyod na chu’i chu bur dang ’dra bar bdag dang rang bzhin med cing gsog dang gsob yin pa dang, thams cad kyang sdug bsngal gyi mtshan nyid ’gyur ba dang skyes ma thag tu ’jig pa’i rang bzhin yin par mthong ngo – "When rain falls into the water, some people see the bubbles as if different kinds of crystal-gems (sphaṭikamaṇi) were originating. Thinking they are substances (dravya) and fit for ornaments they grasp for them with their hands to arrange them, they come to nought, even the ones which are not grasped for burst as soon as they originate. Seeing that they are not substances they learn: ‘Oh, these are bubbles, without self (anātma), without essence (niḥsvabhāva), worthless and vain.’ Thus also the part of personality of feeling, pleasant and unpleasant, etc., is without self and without essence, worthless and vain just like bubbles; grasped with the eyes and hands of wisdom, examined if existent or non-existent, one sees that they are all characterized by suffering (duḥkhalakṣaṇa), having the essence of perishing as soon as they originate."

’du shes ni smig rgyu lta bu’o zhes bya ba la yul na mtshan mar ’dzin pa ni ’du shes te, yul ni gzugs dang sgra la sogs pa’o; mtshan ma ni dkar po dang dmar po la sogs pa’o; ’dzin pa ni de ni dkar po nyid yin gyi dmar po ma yin no, zhes gcod pa ste. ’du shes kyi phung po ni smig rgyu dang ’dra ste, ci’i phyir zhe na? bdag med cing mnog chung ba’i phyir ro. ’di lta ste: chu ’dod pa’i skyes bu la la zhig dpyid kyi dus na nyi ma’i ’od kyis gdungs te, smig rgyu ba sna tshogs chu rlabs lta bu mig gis mthong ba dang: de dag la chu yin, snyam nas btung bar bya ba’i phyir drung du brgyags te btags na chu ma yin par mthong nas: kye ma’o, ’di go smyig rgyu ba ste, bdag med pa gsog gsob ngo bo nyid med pa zhes sems pa, de bzhin du log pa sna tshogs kyi rnam par rtog pa mang po’i ’du shes kyi phung po la ye shes kyi mig gis bltas te – "... Perception is grasping the distinguishing marks of objects (viṣaye nimittodgrahaṇaṃ saṃjnyā), objects are form, sound, etc., distinguishing marks (nimitta) are white and red and so on, grasping is deciding: ‘This is white, not red’. The part of personality perception is like a mirage – why? It is without self and trifling. Thirsty people tormented by the sunlight in summertime see mirages as billows of water with their eyes, and thinking it is water they run to drink. Having discovered it is not, they think: ‘Oh, this is a mirage, without self, worthless and vain, without essence.’ Thus, with the eyes of wisdom (jnyānacakṣur) they also see perception, full of thought-constructions (vikalpa) concerned with misunderstandings."
yod pa dang med pa la sogs par yang dag par brtags na bdag med pa dang dngos po med par mthong ste, de bas na ’du shes kyang smig rgyu ba bzhin du bdag gi rang bzhin ma yin pas na gang zag gi rang bzhin ma yin pa’i bar du’o.

phung po la mkhas pa bstan pa’i ’og tu khams la mkhas pa bstan pas na ji ltar bstan pa de bzhin du bshad par ’dod nas de la byang chub sems dpa’i khams la mkhas pa gang zhe na zhes dris so. de la khams kyi don ni mtshan nyid ’dzin pa’i don to; yang na rgyu’i don te, khams dang sa bon dang rigs ni rgyu’i ming gi rnam grangs te, gang la dmigs nas de bzhin gshegs pa’i stobs dang mi ’jigs pa la sogs pa ’byung ba’i rgyu ni khams zhes bya la; de rtogs pa’i ye shes ni khams la mkhas pa zhes bya ba’i phyir ro – "The meaning of sphere is the meaning of holding essential characteristics (tatra dhātvartho lakṣaṇadhāraṇārthaḥ); or, it has the meaning of cause; sphere, seed and type are synonyms of the word cause (atha vā hetvarthaḥ, dhātur bījaṃ gotraṃ hetuparyāyāḥ), depending on which cause the powers and intrepidities of the tathāgata arise (yaṃ hetum ālambya tathāgatabalavaishāradyādyutpāda iti dhātuḥ). The knowledge which consists in the understanding of that is skill with the spheres (tadadhigamajnyānaṃ dhātukaushalyam iti)." Cf. Śbh p. 38514-16.

gang chos kyi dbyings la ’jug pa’i ye shes so.

gang chos kyi skye mched la ’jug pa’i ye shes te.

de la byang chub sems dpa’ ’phags pa’i bden pa bzhi po de dag la de lta bus shes rab dang ye shes kyis rab tu shes kyang, sems can la lta ba’i phyir mngon sum du mi byed cing, sems can rnams kyang yongs su smin par byed de. ’di ni byang chub sems dpa’i bden pa la mkhas pa zhes bya’o.

125b4-126a2: de las bzog pa ni don dam pa ste, de bstan par bzhed nas don dam pa’i bden pa ni gang la sems kyi rgyu ba yang med pa ste, yi ge lta ci smos zhes bya ba gsung so. don dam pa ni skye ba dang, mi skye ba dang, bsam du yod pa dang, bsam du med pa dang, rtag pa dang, mi rtag pa dang, brjod du yod pa dang, brjod du med pa dang, ’gog pa dang, mi ’gog pa dang, shes par rung ba dang, shes par mi rung ba dang, rtag pa dang, mi rtag pa zhes bya ba la sogs pa’i spros pa thams cad las ’das pa yin pas sems kyi rgyu ba med pa zhes bya ste, sems dang sems las byung ba’i spyod yul las ’das te, don dam pa dang de’i rig pa’i ye shes gnyis su med pa’i phyir sems kyi yul du yang mi ’gyur na yi ge lta ci smos zhes bya ba’i tha tshig go. de bas na dkon mchog sprin gyi mdo las kyang: rigs kyi bu, chos bcu dang ldan na byang chub sems dpa’ don dam pa la mkhas pa rnams yin no, bcu gang zhe na? ’di lta ste, mi skye ba’i chos nyid dang ldan pa rnams yin, mi ’gog pa’i chos nyid dang, mi ’jig pa’i chos nyid dang, mi len mi ’dor ba’i chos nyid dang, tshig gi spyod yul las yang dag par ’das pa’i chos nyid dang, smrar med pa’i chos nyid dang, spros pa med pa’i chos nyid dang, brjod du med pa’i chos nyid dang, zhes bya ba la sogs pa gsung so.
The Sanskrit fragment in Pras. p. 3742 reads jnyānasya; cittasya is, however, confirmed by T1 p. 197b9 心行 xin xing, and also by Satyadvayavibhanggavṛtti (cf. Masamichi Ichigo in Taishūkyō no sōgōteki kenkyū p. 107): gang la sems rgyu ba yang med na).

de la tha snyad kyi bden pa bstan pa’i phyir tha snyad kyi bden pa ni zhes bya ba la sogs pa gsungs te, tshig gis mngon par brjod pa mang po ni tha snyad do, brjod pa des khong du chud par ’gyur ba’i bden pa ni tha snyad kyi bden pa’o. tha snyad kyi bden pa de’ang rnam pa gnyis te, ma ’khrul pa’i ’jig rten pa’i shes pa’i yul dang, ’khrul pa’i ’jig rten pa’i shes pa’i yul lo. de la ma ’khrul pa’i ’jig rten pa’i shes pa ni rjes las thob pa dag pa ’jig rten pa’i ye shes te, de’i yul bstan pa’i phyir gang dus su bden pa smra ba ste, gang ’di sdug bsngal gyi bden pa dang zhes bya ba la sogs pa gsungs pa’o. de la gang dus su bden par smra ba zhes bya ba ni de bzhin khong du chud pa dang ldan pa’i gang zag rnam par mi rtog pa’i ting nge ’dzin las langs nas bdag gis ji ltar myong ba’i don ’dul ba rnams yongs su smin pa’i dus dang sbyar te, rjes las thob pa dag pa ’jig rten pa’i ye shes kyis ’di ni sdug bsngal gyi bden pa ’di ni kun ’byung ba’i bden pa’o zhes phyin ci ma log par ’chad cing ston pa ni dus su bden par smra ba zhes bya’o. ’khrul pa’i ’jig rten pa’i shes pa’i yul bstan pa’i phyir ’jig rten gyi tha snyad dang zhes bya ba la sogs pa smras te, ’jig rten gyi tha snyad yi ge dang ’brel pa’i sgras bstan pa’i brda ni ’jig rten gyi tha snyad dang yi ge dang sgra dang brdas bstan pa zhes bya ste, ’jig rten gyi tha snyad thams cad ni brdzun pa yin pas na ’khrul pa’o. yang na gdul ba’i dus su bden par smra ba ni tha snyad kyi bden pa zhes bya ste, de la bden pa gang zhe na? gang sdug bsngal gyi bden pa dang zhes bya ba la sogs pa gsungs pa’o. smra ba gang zhe na? ’jig rten gyi tha snyad dang zhes bya ba la sogs pa gsungs te, don du na ’jig rten gyi tha snyad dang mthun pa’i yi ge dang sgra dang brdas sdug bsngal la sogs pa bden pa bzhi bstan pa ni tha snyad kyi bden pa zhes bya’o.

don dam pa’i bden pa bstan par bya ba’i phyir don dam pa’i bden pa ni gang ’di brjed pa med pa’i chos can mya ngan las ’das pa zhes bya ba gsungs te, ’jig rten las ’das pa’i ye shes dam pa’i yul lam ’bras bu yin pas na don dam pa’o. gang brjed pa med pa’i chos dang ldan pa ni brjed pa med pa’i chos can te, skye ba dang ’jig pa med pa’i rang bzhin thog ma nas ngo bo nyid kyis ’od gsal ba de bzhin nyid bslu ba med pa’i chos can de ni don dam pa’i bden pa zhes bya’o – "... The essentially unborn and undestroyed, originally brilliant, true suchness is the highest truth (anudayavyayādiprakṛtiprabhāsvarāvitathatathatādharma tad paramārthasatyam iti)."
de ci’i phyir zhe na zhes bya ba ni de bzhin nyid de ci’i phyir bslu ba med pa’i chos can zhes bya ba zhe na zhes bya ba’i tha tshig go; bslu ba med pa’i chos can gyi rgyu bstan pa’i phyir rtag tu chos kyi de bzhin nyid kyi phyir, de’i rigs ni rtag pa’i phyir ro zhes bya ba gsungs te, de’i rigs zhes bya ba ni de bzhin nyid de’i rang bzhin no. de bzhin nyid de’i rang bzhin ni skye ba dang ’jig pa med pa’i rang bzhin las gzhan du mi ’gyur bas rtag pa ste, de bas na mi bslu ba zhes bya ba, ji ltar rtag ce na? rtag tu chos kyi de bzhin nyid kyi phyir te, chos kyi de bzhin nyid kyi ngo bo la ni so so’i skye bo dang, ’phags pa’i dus na yang de la mtshan nyid tha dad du gyur pa med pa’i phyir ro. de la mi bslu ba’i don ci rang bzhin gzhan du gnas la gzhan du mi ston pa ni mi bslu ba ste, ji ltar ’dus byas ’dus byas kyi ngo bo nyid du med na, de ni de’i ngo bo nyid du snang bas na bslu ba zhes bya ba’i don dam pa ni rang bzhin gzhan du mi ’gyur te, de la de bzhin du ston par byed pas na mi bslu ba zhes bya’o. de bas na mdo las kyang: mi bslu ba’i chos can mya ngan las ’das pa ni bden pa gcig pu’o, ’du byed thams cad dang snod kyi ’jig rten ni brdzun pa bslu ba’i chos can no zhes gsungs so.

lam gang la brten te, sdug bsngal shes pa dang, kun ’byung ba shes pa dang, ’gog pa shes pa la reg cing gnyis su med pa’i ye shes su ’jog pa, de ni sdug bsngal ’gog par ’gro ba’i lam ’phags pa’i bden pa zhes bya ste;

lam gyi bden pa’i rang bzhin bstan pa’i phyir lam gang la brten te, sdug bsngal shes pa dang, kun ’byung ba shes pa dang, ’gog pa shes pa la reg cing zhes bya ba la sogs pa gsungs so, lam gang la brten te zhes bya ba ni sdug bsngal dang kun ’byung ba dang, ’gog pa gsum rang bzhin gyis stong par khong du chud pa’i lam gang la gnas te zhes bya ba’i tha tshig go, reg cing zhes bya ba ni sdug bsngal dang kun ’byung ba gnyis la nag po’i phyogs su’ang mi lta, ’gog pa la dkar po’i phyogs su’ang mi lta zhes bya ba’i don to, gnyis su med pa’i ye shes su ’jog ces bya ba ni de gnyis dbyer med par khong du chud ces bya ba’i don to. de ltar ’jog pa’i ye shes de ni lam ’phags pa’i bden pa zhes bya ste, sdug bsngal ’gog par ’gro ba zhes bya ba ni sdug bsngal ’gog pa ’thob pa’am, chud par byed pa’i lam zhes bya ba’i don to. ji ltar na lam gyi bden pa shes par gyur pa bstan pa’i phyir ro. gang ’di la stong pa nyid du shes pa, ’di ni lam la lam du shes pa ’phags pa’i bden pa’o zhes bya ba gsungs te, de lta bu’i lam gyi bden pa de yang stong pa nyid du rtogs te, mi dmigs par khong du chud pa de ni lam la lam du shes pa ’phags pa’i bden pa zhes bya’o.

gang gis ’phags pa’i bden pa bzhi po ’di dag la de ltar ye shes kyis rtog cing, bden pa’i rtog pas mi rtog pa, ’di ni byang chub sems dpa’i bden pa la mkhas pa zhes bya’o.

’gog pa’i bden pa’i rang bzhin gang yin pa dang, ji ltar na ’gog pa’i bden pa shes par ’gyur ba bstan pa’i phyir gang tshor ba thams cad rgyun chad de, tshor ba med pa yang tshor zhing zhes bya ba la sogs pa gsungs te, gong du smos pa lta bu’i tshor ba rnam pa thams cad du rgyun chad de med par gyur pa de ni ’gog pa’i bden pa’i rang bzhin no, de lta bu’i tshor ba med pa ’gog pa’i bden pa phyin ci ma log par shes te, rnam par mi rtog pa’i ye shes la yang gnas la sems can la lta ba’i phyir ’gog pa’i bden pa yang mngon du mi byed pa, de ni ’gog pa la ’gog par shes pa ’phags pa’i bden pa zhes bya’o.

bden pa rgya cher bstan pa’i don rnams bsdus te bstan pa’i phyir de ltar bden pa bzhi po ’di mthong ba dang zhes bya ba la sogs pa gsungs te, gang zhes bya ba ni gang zhag gang ngo, de ltar bden pa bzhi po ’di mthong zhes bya ba ni gong du bshad pa’i tshul ltar bden pa bzhi mthong ba la rnam par dag pas mnyam par rtogs pa zhes bya ba ni ye shes rnam par dag pas zhe’am, bden pa bzhi po nyid rang bzhin gyis rnam par dag pas bden pa thams cad mtshan nyid gcig cing rang bzhin gcig par rtogs pa zhes bya ba’i don to.

gzhan yang gang byang chub sems dpa’ byang chub kyi rkyen thams cad nye bar gzhog la, rkyen de dag kyang zad cing ’gog par rtog ste, sems can la lta ba’i phyir zad cing ’gog pa’i ye shes su yang mi ’jog pa, ’di ni byang chub sems dpa’i rten cing ’brel bar ’byung ba la mkhas pa zhes bya’o.

ma ’ongs pa’i dus la mkhas pa bstan pa’i phyir gang ma ’ongs pa’i sems dang sems las byung ba zhes bya ba la sogs pa gsungs te, ma ’ongs pa na bdag gi bsod nams dang ye shes kyi tshogs bla na med pa’i byang chub thob pa’i rgyu bdag dang gzhan la phan par byed pa’i rkyen du gyur pa’i dge ba’i rtsa ba rnams gnod mi za bar bya’o zhes sems pa ni dge ba’i rtsa ba’i tshogs la nges par sems pa zhes bya’o; don de nyid bstan pa’i phyir byang chub mngon du ’gyur ba’i las sems te zhes bya ba gsungs te, byang chub thob par ’gyur ba’i dge ba’i las bya bar sems pa ni byang chub mngon du ’gyur ba’i las sems pa zhes bya’o; don de nyid ji lta bu yin pa gsal bar bstan pa’i phyir bdag gi dge ba’i sems bskyed pa gang dag ces bya ba la sogs pa gsungs te, dge ba dang ’brel pa’i sems ni dge ba’i sems so, bskyed pa ni da ltar gyi dus na dge ba’i sems skyes zin pa’o, skye bar ’gyur ba ni ma ’ongs pa’i dus na dge ba dang ’brel pa’i sems gnod mi za bar skye bar ’gyur ba’o; de dag ces bya ba ni dus gnyis kyi dge ba’i sems nyid la snyegs te, da ltar gyi dus na dge ba’i sems skyed pa dang ma ’ongs pa’i dus na skye bar ’gyur ba de dag ces bya ba’i don to, ni zhes bya bas dge ba de dag theg pa gnyis dang lha dang mi’i bde ’gror mi sngo zhes bya bar ston to, byang chub ces bya ba ni byang chub thob par bya ba’i phyir zhes bya ba’i tha tshig go, skabs ni mi dbye zhes bya ba ni ma ’ongs pa’i mi dge ba’i sems dang sems las byung ba skye ba’i skabs mi dbye zhes bya bar ston to; gong du bshad pa’i don rnams bsdus te bstan pa’i phyir gang de lta bur sems la bsgo ba, de ni zhes bya ba la sogs pa gsungs te, de lta bur sems la bsgo zhes bya ba ni ji nas da ltar gyi dus nas dge ba’i sems bskyed pa dang, ma ’ongs pa’i dus na dge ba’i sems skye bar ’gyur ba de dag nges par byang chub tu bsngo la, ma ’ongs pa’i mi dge ba’i sems dang sems las byung ba skye ba’i skabs mi dbye’o zhes de lta bur de nas sems la bsgo zhing sems la ’jog par byed pa de ni zhes bya ba’i don to

gzhan yang gang ’das pa’i dus kyi chos rnams stong par mos pa dang, ma ’ongs pa’i dus kyi chos rnams stong par mos pa dang, da ltar byung ba’i dus kyi chos rnams stong par mos pa ste, de ltar shes rab dang ye shes kyi dus gsum stong pa nyid du yang rtog la, ’das pa dang, ma ’ongs pa dang, da ltar byung ba’i sangs rgyas bcom ldan ’das rnams kyi bsod nams thams cad kyi rjes su thabs kyi ye shes kyis yi rang bar yang byed de; gang ’di la mkhas pa, de ni byang chub sems dpa’i dus gsum la mkhas pa zhes bya’o.

dus gsum la mkhas pa’i rnam grangs gzhan yang bstan par bzhed nas gzhan yang gang ’das pa, de ni zad pa’o zhes bya ba la sogs pa gsungs te, ’das pa’i chos rnams ni rgyu dang ’bras bu bcas te, ’gags pas na zad pa zhes bya’o, ma ’ongs pa’i chos rnams ni rgyu dang ’bras bu bcas te ma phyin pas na ma phyin pa’o, da ltar byung ba’i chos rnams ni rgyus ’bras bu bskyed nas de ma thag tu ’gags pas na gnas pa med pa’o. de ltar dus gsum gyi mtshan nyid bstan nas, de la mkhas pa bstan pa’i phyir gang de ltar sems dang sems las byung ba zhes bya ba la sogs pa gsungs so, rtog cing zhes bya ba’i sgra re re dang sbyar te, sems dang sems las byung ba skyes pa rnams la rtog pa dang, sems dang sems las byung ba zhig pa rnams la rtog pa dang, sems dang sems las byung ba zhu ba rnams la rtog ces bya bar sbyar ro; de la da ltar gyi sems dang sems las byung ba rnams rgyus ’bras bu bskyed de, bskyed ma thag tu rgyu dang ’bras bu bcas te, ’gags pas dngos po med do zhes rtog pa ni sems dang sems las byung ba skyes pa rnams la rtog pa zhes bya’o; ’das pa’i sems dang sems las byung ba rnams ni rgyu dang bcas te ’bras bu ’gags pas dngos po med do zhes rtog pa ni sems dang sems las byung ba’i zhig pa rnams la rtog pa zhes sbyar ro; ma ’ongs pa’i sems dang sems las byung bas ni rgyu dang bcas te ’bras bu ma skyes pas na dngos po med do zhes rtog pa ni zhu ba rnams la rtog pa zhes bya’o. de ltar dus gsum gyi dngos po rnams yang dag par na dngos po med pas dge ba’i tshogs rnams kyang dngos po med pa’i phyir tshogs gnyis kyang mi ’grub pa ma snyam pa la byang chub sgrub pa’i dge ba’i rtsa ba rnams kyang yang dag par sgrub pa zhes bya bar smos te, tshogs gang gis byang chub sgrub par byed pa’i tshogs kyi mtshan nyid dge ba’i rtsa ba ni byang chub sgrub pa’i dge ba’i rtsa ba zhes bya ste, de yang bsod nams dang ye shes kyi tshogs kyi mtshan nyid do, de ni ’di skad du don dam pas dus gsum gyi dngos po rnams kyang rang bzhin med mod kyi, kun rdzob tu ji lta ji ltar las byas pa de lta de ltar ’bras bu med pa ma yin te, de bas na bla na med pa’i byang chub thob par byed pa’i rgyu bsod nams dang ye shes kyi tshogs kyang sgrub par byed ces bya bar ston to.
Cf. Kpv. 97-98: yadi tāvad atītaṃ cittaṃ tat kṣīṇaṃ, yād anāgataṃ cittaṃ tad asaṃprāptaḥ, atha pratyutpannasya cittasya sthitir nāsti. ... cittaṃ hi kāshyapa nadīsrotasadṛshaṃm anavasthitam utpannaṃ bhagnavilīna. Cf. also supra, ṭ. fol. 79a2 and mūla p. 487.

nyan thos kyi theg pa la mkhas pa bstan par bzhed nas de la byang chub sems dpa’i nyan thos kyi theg pa la mkhas pa gang zhe na zhes dris pa la sogs pa’o, byang chub sems dpa’ rnams kyis mkhas par bya ba’i nyan thos kyi theg pa ni byang chub sems dpa’i nyan thos kyi theg pa la mkhas pa ste, nyan thos kyi theg pa gang zhe na zhes bya ba’i tha tshig go.
’dis ’gro bas na theg pa ste, gang gis ’gro zhe na? tshul khrims kyi phung po la sogs pas ’gro bas theg pa’i sgra ni bslab pa gsum la bya’o. yang na, ’dir ’gro bas na theg pa ste, des ni rnam par grol ba dang rnam par grol ba’i ye shes mthong ba’i phung po la theg pa zhes bya bar rig par bya’o – rec: anena gamyata iti yānam, kena gamyate / shīlaskandhādibhir gamyata iti yānashabdaḥ shikṣātraye / punar api idaṃ gamyata iti yānam, tena vimuktivimuktijnyānadarshanaskandhe yānaṃ veditavyam /
theg pa de’i mtshan nyid dang rgyu la sogs pa phyin ci ma log par rtogs pa ni nyan thos kyi theg pa la mkhas pa ste, de’ang ’og nas ’chad do. de la nyan thos kyi theg pa yang rnam pa drug tu rig par bya ste, 1) rten dang, 2) dmigs pa dang, 3) rgyu dang, 4) sgrub pa dang, 5) ’bras bu dang, 6) de rab tu rig pa’o.

de ci’i phyir zhe na zhes bya ba ni rgyu ’dri ba ste, sangs rgyas ’byung ba med par nyan thos kyi theg pa yang ci’i phyir med ce na zhes bya ba’i tha tshig go, de’i lan du nyan thos rnams kyi yang dag par lta ba ni pha rol gyi sgra’i rjes su ’gro ba zhes bya ba gsungs te, gang chos thams cad la gang zag gi dngos po med de, gang zag la bdag med pa yang dag pa’i ye shes kyis khong du chud pa ni nyan thos rnams kyi yang dag par lta ba’o; yang dag pa’i lta ba de yang sangs rgyas sam, mkhan po’am, slob dpon gyis bshad pa’i sgra mnyan nas gang zag la bdag med par dmigs par byed pas na pha rol gyi sgra’i rjes su ’gro ba zhes bya ste. ’dis ni dmigs par smra ba (2, cf. fol. 148a1) yin no.

pha rol gyis bstan pa’i sgra mnyan nas zhes bshad na nyan pa ni gang zhe na? de’i phyir de la nyan pa ni gang ’di’i tshul khrims sdom pa zhes bya ba gsungs te, nyon mongs pa’i gdung ba sel cing sim par byed pas tshul khrims te, des lus dang ngag gi nyes pa dang kha na ma tho ba rnams mi ’byung bar sdom par byed pas na tshul khrims nyid sdom pa ste, de la nyan pa ni de yin no zhes bya ba’i don to. ji ltar bslab pa bcas pa’i rjes su ’jug pa ni zhes bya ba la, de ltar tshul khrims kyi sdom pa mnyan nas ji ltar bcom ldan ’das kyis pham pa bzhi dang, dge ’dun lhag ma bcu gsum la sogs pa’i tshul khrims nyis brgya lnga bcu bcas pa bzhin du kha na ma tho ba phra rab tsam yang med par slob cing byed pa ni ji ltar bslab pa bcas pa’i rjes su ’jug pa zhes bya ste, rgyu des tshul khrims kyi phung po rdzogs par ’gyur bas na ’dis ni rgyu (3, cf. fol. 148a1) smras pa yin no.
ṭ. fol. 148b2: de la sgrub pa (4, cf. fol. 148a1) yang rnam pa gsum ste, 1) ting nge ’dzin gyi gnas rab tu sgrub pa dang, 2) ye shes kyi rten rab tu sgrub pa dang, 3) bya ba byas pa rab tu sgrub pa’o.
tshul khrims kyi phung po rab tu rdzogs par ’gyur te zhes bya ba la tshul khrims kyi sgras yan lag drug dang ldan pa’i tshul khrims la bya ste, yan lag drug po gang zhe na? 1) tshul khrims dang ldan par gnas pa zhes yan lag dang po dang, 2) so sor thar pa’i sdom pas bsdams pa zhes yan lag gnyis pa dang, 3) cho ga phun sum tshogs pa zhes yan lag gsum pa dang, 4) spyod yul phun sum tshogs pa zhes yan lag bzhi pa dang, 5) kha na ma tho ba phra rab tsam dag la yang ’jigs par lta zhes yan lag lnga pa dang, 6) bslab pa’i gzhi rnams yang dag par blangs nas slob ces yan lag drug pa’o.
1) ji ltar tshul khrims dang ldan pa yin zhe na? yang dag par blangs pa’i bslab pa’i gzhi rnams la lus kyi las kyi mtha’ ma log pa dang, ngag gi las kyi mtha’ ma log par gyur cing, ma nyams par byed pa dang, skyon med par byed pa’o – kathaṃ shīlavān viharati / yathā samātteṣu shi(3)kṣāpadeṣu avipannakāyakarmāntash ca bhavaty avipannavākkarmāntash ca / akhaṇḍacārī achidracārī ... quoted from Śbh fol. 2A12-3, S p. 3710-13, D fol. 16a2-3.
2) ji ltar so sor thar pa’i sdom pas bsdams pa yin zhe na? dge slong pha dang, dge slong ma dang, dge bsnyen pha dang, dge bsnyen ma dang, dge slob ma dang, dge tshul pa dang, dge tshul ma’i tshul khrims rnams la so sor thar pa’i sdom pa zhes bya ste, de dag kyang sde tha dad par dbye bas sdom pa mang du ’gyur med kyi, ’di’i skabs su dge slong gi sdom pa la dgongs nas so sor thar pa’i sdom pas bsdams pa zhes gsungs so – Śbh fol. 2A13-4, S p. 3714-381, D fol. 16a3-4: kathaṃ prātimokṣasamvarasaṃvṛto bhavati / saptanairyāṇikaṃ shīlaṃ prātimokṣasamvara ity ucyate / ta ete nikāyabhedena bahavaḥ samvarā bhavanti / asmiṃs tv arthe bhikṣusamvaram adhiṣṭhāyāha /(4) prātimokṣasamvarasaṃvṛtaḥ /
3) ji ltar cho ga phun sum tshogs pa yin zhe na? de ltar spyod lam mam, ’phral gyi bya ba’am, dge ba’i phyogs la rab tu sbyor ba yang rung ste, bya ba thams cad la ’jig rten gyi rjes su ’jug cing ’jig rten gyis dpyas par mi ’gyur ba dang, ’dul ba’i rjes su ’jug cing ’dul ba dang ’gal bar mi byed pa’o – Śbh fol. 2A14, S p. 382-5, D fol. 16a4-5: katham ācārasampanno bhavati / yathāpi tadīryāpatham itikaraṇīyaṃ vā kushalapakṣaprayogam vā adhiṣṭhāya lokānuvarttinā lokānutkrāntena vinayānuvarttinā vinayānutkrāntena cācāreṇa samanvāgato bhavati /
4) ji ltar spyod yul phun sum tshogs pa yin zhe na? dge slong dag lnga po ’di dag ni spyod yul ma yin pa ste, gang zhe na? smad ’tshong ma dang, chang ’tshong ma dang, sha ’tshong gi gnas dang, rgyal po’i pho brang dang, gdol ba’i khyim mo zhes gsungs te, gang de bzhin gshegs pas ma gnang ba’i spyod yul de dag spangs nas, spyod yul gzhan du ’jug par byed pa’o – Śbh fol. 2B14, S p. 405-9, D fol. 17a3-5: katany ca gocarasampanno bhavati / panyca bhikṣor agocarāḥ / katame panyca / tad yathā ghoṣo veṣaṃ pānāgāraḥ rājakulaṃ caṇḍālakaṭhinam eva panycamam iti / ya etāṃs tathāgatapratikṣiptān agocarān varjayitvā anyatra gocare caraty [anavadye ta(5)tra kālenaivaṃ gocarasampanno bhavati /]
5) ji ltar kha na ma tho ba phra rab tsam dag la yang ’jigs par lta ba yin zhe na? kha na ma tho ba phra rab ces bya ba ni gang bslab pa’i gzhi phran tshegs su gyur pa rnams te, de dag nyams par gyur na ’bad pa chung ngus spong bar byed pa’o. de la ’jigs par lta ba ni gal te bdag la de byung bar gyur na ma thob pa thob par bya ba dang, ma rtogs pa rtogs par bya ba dang, mngon sum du ma byas pa mngon sum du bya ba’i skal ba med cing ngan song du lhung bar gyur ro snyam nas srog gi phyir yang de dag las nyams par mi byed pa’o – Śbh fol. 2B15-6, 7-8, S p. 411-9, 15-16, D fol. 17a5-b3: katham aṇumātreṣv avadyeṣu bhayadarshī bhavati / aṇumātram avadyam ucyate / kṣudrāṇukṣudrāṇi shikṣāpadāni yeṣv adhyāpattir vyutthānaṃ ca prajnyāyate / teṣāṃ yādhyāpattir idam avadyam aṇumātraṃ / punas tathā hi tasyā adhyāpatter alpakṛcchreṇa vyutthiṣṭhate (6) yena tad aṇumātram ity ucyate / tatra kathaṃ bhayadarshī bhavati / mā haivāham eṣām adhyāpattihetor abhavyo vā syām aprāptasya prāptaye anadhigatasyâdhigamāya asākṣātkṛtasya sākṣātkriyāyai apāyago vā syām apāyagāmī .... jīvatahetor api na [saṃdhi(8)bhyo] vyāpadyate /
6) ji ltar bslab pa’i gzhi rnams yang dag par blangs nas slob pa yin zhe na? dang po so sor thar pa’i sdom pa len pa’i dus na gsol ba dang bzhi’i las kyis bsnyen par rdzogs par byed pa’i tshe bslab pa’i gzhi kha cig mkhan po dang slob dpon las thos nas, gzhan dag ni zla ba phyed phyed cing so sor thar pa’i mdo ’don pa’i tshe na gang yin pa shes par gyis shig ces bstan nas, de ltar so sor thar pa’i sdom pa thob ste, de phyin chad ni ji ltar blangs pa dang blang bar dam bcas pa rnams kyang blangs nas, lhag chad med par bslab par byed pa’o – Śbh fol. 2B18-2A23, S p. 4119-4216, D 17b4-7, 18a1-2: kathaṃ samādāya shi(2A2)kṣate shikṣāpadeṣu / āha / pūrvvam anena prātimokṣasamvarasamādānajnyapticaturthena karmmaṇā upasampadyamānena katipayānāṃ shikṣāpadānāṃ sharīraṃ shrutaṃ sātirekaṃ ca tad anyaṃ divasaṃ shikṣāpadashataṃ prātimokṣasūtroddiṣṭaṃ pratijnyāyevopagataṃ sarvvatra labhiṣyāmīti / ācāryopādhyāyānām antikāc chrutvā ..(2).. tatash ca tena .... prātimokṣasamvaraḥ pratilabdhas tata uttarakālaṃ .... samādāya yathānushiṣṭaḥ anyūnam adhikaṃ shikṣate /
yan lag drug pa’i tshul khrims kyi tshogs sam tshul khrims mang po bsdus pa ni tshul khrims kyi phung po zhes bya ste, dang po tshul khrims yang dag par blangs pa nas brtsams nas tha mar rnam par grol ba’i ye shes la thug gi bar du rdul tsam yang nyams pa dang god pa med pa’o. de ltar nyams pa dang god pa med pas tshul khrims kyi mthar phyin te, zag pa med pa’i tshul khrims kyi mtshan nyid du gyur pa ni tshul khrims kyi phung po yongs su rdzogs pa zhes bya’o.
de ltar tshul khrims kyi phung po rgyas par bshad nas de yang mdor bsdus na tshul khrims kyi phung po’i mtshan nyid rnam pa gsum du rig par bya ste: 1) chud mi za ba’i mtshan nyid dang, 2) rang bzhin gyi mtshan nyid dang, 3) rang bzhin gyi yon tan gyi mtshan nyid do – Śbh fol. 2A24-5, S p. 4218-432, D fol. 18a2-4: evaṃ samādāya shikṣate shikṣāpadeṣv ayaṃ tāvad vibhaṃgaḥ shīlasamvarasya vistarakṛtaḥ // tatra kathamaḥ samāsārthaḥ / tathāyaṃ samāsārthas trilakṣaṇa eva shīlaskandhaḥ paridīpito bhagavatā / tadyathā avipraṇāshalakṣaṇaḥ svabhāvalakṣaṇaḥ svabhāvagu(5)ṇalakṣaṇash ca /
1) de la thang cig tshul khrims dang ldan zhes bya bas tshul khrims kyi sdom pa chud mi za ba’i mtshan nyid bstan pa yin no – Śbh fol. 2A25, S p. 432-3, D fol. 18a4: yathā katham iti / yat tāvad āha shīlavān viharatîty anena tāvad avipraṇāshalakṣaṇaṃ shīlasamvarasyākhyātaṃ /
2) gang so sor thar pa’i sdom pas bsdams pa zhes bya bas ni rang bzhin gyi mtshan nyid smras so – Śbh fol. 2A25, S p. 433-5, D fol. 18a4-5: yat punar āha prātimokṣasamvarasaṃvṛta iti / anena svabhāvalakṣaṇam ākhyātaṃ /
3) cho ga dang spyod yul phun sum tshogs pa zhes bya bas ni pha rol la brten nas de ltar yang dag par blangs pa’i so sor thar pa’i sdom pa’i yon tan gyi mtshan nyid bstan pa yin te, ’di ltar gzhan dag gi cho ga dang spyod yul phun sum tshogs par mthong na ma dad pa rnams ni dad par ’gyur, dad pa rnams ni dad pa phyir zhing ’phel bar ’gyur ro. gang yang kha na ma tho ba phra rab tsam la yang ’jigs par lta ba dang, bslab pa’i gzhi rnams yang dag par blangs nas slob pa gnyis kyis rang gi dbang du byas nas tshul khrims kyi yon tan smras pa yin te, ci’i phyir zhe na? yang dag par blangs pa la rdul tsam yang nyams pa med pa dang, bslab pa’i gzhi chen po dag blangs shing slob pa’i rgyus ngan song du skye ba’i skal ba med cing ma thob pa la sogs pa yang ’thob par ’gyur pas so – Śbh fol. 2A25-6, 2A27-2B21,, S p. 435-10, p. 4314-20, D fol. 18a5-6, b1-3: [yat punar āha] ācāragocarasampanna iti / anena param upanidhāya tathā samādattasya prātimokṣasamva(6)rasya guṇalakṣaṇam ākhyātaṃ / tathāpy apare tām ācāragocarasampadam upalabhyāprasannāsh ca prasīdanti prasannānāṃ ca bhavati bhūyobhāvaḥ / .... yat punar āha / aṇumātreṣv avadyeṣu bhayadarshī samādāya shikṣate shikṣāpadeṣu / anenādhyātmādhipateyaguṇānushansalakṣaṇam ākhyātaṃ / tat kasya hetor yad asyedam ācāragocarasampannaḥ parādhipateyaṃ guṇānushansaṃ pratilabheta / api ca shīlam vi(2B2)pātayitvā taddhetus tatpratyayam apāyeṣūpapadyate / abhavyatām vā aprāptasya prāptaye pūrvvavat /. ṭ abbreviates the last portion.
Notes to the Sanskrit text: 1) S ...kāya... for ...vāk... 2) ṭ enumerates the seven 3) ṭ, but not D, reads an inserted na 4) S prati... for prāti... 5) MS ...ya for ...yaṃ 6) MS om. daṇḍa 7) MS ...ms 8) Cf. D bdag .... mi rung ngo snyam nas .... S sā hai vāha (so ’ha)m ṭ yadi me sā bhaved abhavyo vā syām ... ? 9) S pratijnyayev... 10) The syllables la and bhi are partly hidden and somewhat uncertain, S has la(bdhā)ṣyāmîti (lapsyāmîti) 11) MS, S ins. daṇḍa 12) MS, S om. daṇḍa 13) MS aha 14) S // 15) MS, S ...pannaḥ for ...panna iti 16) S tathāpi pare MS uncertain 17) S ...aṃ

’di ni ye shes kyi rten du rab tu sgrub pa (2, cf. fol.148b2) bstan te, sems rtse gcig tu ’gyur na yang dag pa ji lta ba bzhin du rab tu shes par ’gyur ba’i phyir ro. de bas na mdo las kyang ting nge ’dzin gyi phung po yongs su rdzogs nas shes rab kyi phung po yongs su rdzogs par byed pa dang zhes gsungs te, de la shes rab kyi phung po ’di ni sdug bsngal ’phags pa’i bden pa’o zhes yang dag pa ji lta ba bzhin du shes pa dang, ’di ni sdug bsngal kun ’byung ba ’phags pa’i bden pa’o zhes yang dag pa ji lta ba bzhin du shes pa dang, ’di ni sdug bsngal ’gog pa ’phags pa’i bden pa’o zhes yang dag pa ji lta ba bzhin du shes pa dang, ’di ni sdug bsngal ’gog par ’gro bar byed pa’i lam ’phags pa’i bden pa’o zhes yang dag pa ji lta ba bzhin du shes pa ste ’phags pa’i bden pa bzhi phyin ci ma log par shes pa ni shes rab kyi phung po yongs su rdzogs par byed pa zhes pa’o.

’di ni bya ba byas pa rab tu sgrub pa (3, cf. fol. 148b2) bstan te, ’di ltar ye shes shin tu rnam par dag pas ni nyon mongs pa spangs pa mngon sum du byed pa’i phyir ro. de bas na mdo las kyang shes rab kyi phung po yongs su rdzogs nas rnam par grol ba’i phung po yongs su rdzogs par byed pa zhes gsungs te, de yang tshul khrims rnam par dag pa ni ’gyod pa med par ’gyur ro, ’gyod pa med na dga’ ba dang mchog tu dga’ ba dang shin tu rnam par sbyangs pa dang bde bar ’gyur ro, bde bar gyur pa’i sems mnyam par ’jog go, sems rnam par gzhag na yang dag pa ji lta ba bzhin du rab tu shes, yang dag pa ji lta ba bzhin du mthong bar ’gyur ro, yang dag pa ji lta ba bzhin du shes shing mthong bas skyo bar ’gyur ro, skyo bar ’gyur na ’dod pa’i zag pa las sems rnam par grol ba dang, srid pa’i zag pa dang ma rig pa’i zag pa las sems rnam par grol te, rgyud la dri ma med pa ’thob par ’gyur pas na rnam par grol ba’i phung po yongs su rdzogs par byed pa zhes bya’o.
’dis ni ’bras bu (5, cf. fol. 148a1) bstan te, rnam par grol ba’i phung po ni bslab pa gsum la zhugs pa’i ’bras bu yin pa’i phyir ro.

rnam par grol ba’i phung po yongs su rdzogs nas, rnam par grol ba’i ye shes mthong ba’i phung po yongs su rdzogs par byed pa ste;

nyan thos kyi theg pa la mkhas pa bstan nas rang sangs rgyas kyi theg pa la mkhas pa bstan pa’i phyir de la byang chub sems dpa’i rang sangs rgyas kyi theg pa la mkhas pa gang zhe na zhes bya ba la sogs pa gsungs te, byang chub sems dpa’ rnams kyis shes par bya ba’i rang sangs rgyas kyi theg pa ni byang chub sems dpa’i rang sangs rgyas kyi theg pa zhes bya ste,
gang dag bskal pa gcig gis ye shes kyi tshogs yongs su bskangs te, gzhan gyi man ngag med par ’phags pa’i lam thob nas, khams gsum pa’i ’dod chags dang bral bar zhugs pa de dag ni snying rje chen po med pas gzhan la lung dbog pa’i bya ba med pa dang, bdag gcig pu sangs rgyas par byed pas rang sangs rgyas so – "Having fulfilled the accumulation of knowledge (jnyānasaṃbhāra) in one kalpa (a hundred kalpas (kalpashata)? cf. infra), attaining the holy way (āryamārga) without the instruction of others, and entering the state of no passion for the threefold world, they do not teach others since they have no great compassion (mahākaruṇā). Waking up alone they are isolated buddhas (ekākino budhyante pratyekabuddhāḥ)".
Cf. Pratyekabuddhabhūmi p. 346-10: yathāpīhaikatyaḥ prathameṇa pratyekabuddhamārgeṇa paripūrṇakalpashatasaṃbhāraḥ / kalpashatasyātyayād asati ca buddhānām utpāde anācāryakaṃ saptatriṃshadbodhipakṣyān dharmān bhāvayitvā pratyekāṃ bodhim abhisaṃbudhyate ca sarvakleshaprahāṇam arhattvaṃ sākṣāt karoti //
rang sangs rgyas de dag rnam par grol ba’i sar phyin par byed pa’i theg pa ni rang sangs rgyas kyi theg pa ste, gang zhe na zhes bya ba ni rang sangs rgyas kyi theg pa la mkhas pa dris pa’o. de yang rnam pa gsum du rig par bya ste, 1) rgyu dang, 2) rkyen dang, 3) ’bras bu’o.

de rnam pa gang zhes bya bas rgyu 1) bstan pa yin te, rgyu gang dag gis bya ba’i tha tshig go; rkyen gang zhes bya bas rkyen 2) bstan pa yin no; rang sangs rgyas ’byung zhes ’bras bu 3) bstan pa yin te, khams gsum las byung nas nyon mongs pa thams cad spangs te, mya ngan las ’das par gyur pa ni rang sangs rgyas rnams ’byung bar ’gyur zhes bya’o; yang dag pa ji lta ba bzhin du rab tu shes zhes bya ba ni rgyu dang rkyen dang ’bras bu rnams phyin ci ma log par khong du chud ces bya ba’i don te, de ltar khong du chud pa ni rang sangs rgyas kyi theg pa la mkhas pa yin no zhes bya bar sbyar ro. de dag gang zhe na rgyu dang, rkyen dang, ’bras bu de dag gang zhe na zhes bya ba’i don te, de gsum bstan pa’i phyir ’di lta ste zhes gsungs so. de la 1) ’dun pa dang brtson ’grus zhes bya ba nas brtsams te, rab tu dben par gnas mal ’cha’ ba zhes bya ba yan chad kyis rgyu bstan yin no, 2) bsnyen par dka’ zhes bya ba nas brtsams te, rang ’byung gi ye shes kyis rab tu rgal zhes bya ba yan chad kyis rkyen bstan to, 3) dmigs pa la gnas pa thob ces bya ba nas brtsams te, dmigs pa gang yang rung ba la rkyen gyis ye shes rtogs pa zhes bya ba yan chad kyis ’bras bu bstan to.
Cf. Pratyekabuddhabhūmi p. 3410-13: yathāpīhaikatyo dvitīyatṛtīyābhyāṃ pratyekabuddhamārgābhyāṃ tena hetunā tena pratyayena asaty evaṃ buddhānām utpāde anācāryakaṃ saptatriṃshadbodhipakṣyān dharmān bhāvayitvā dharmābhisamayaṃ karoti.

rang byung gi ye shes kyis rab tu rgal ba dang;

gzhan gyi dring la mi ’jog pa’i ye shes skyed pa dang;

dmigs pa gang yang rung ba la rkyen gyi ye shes rtogs pa ste;

theg pa de ni chags pa med pa’i ye shes la btang ba ste, sgrib pa med pa’o;

theg pa de ni thogs pa med par byang chub kyi snying por ’gro bas na, thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi tshogs nyams su len par byed pa’o;

6. sems can thams cad sbyin pa’i gnas kyi phyir, sems can thams cad la thogs pa med pa’i ’od zer mnyam par gtong ba zhes bya bas mnyam par phan ’dogs pa’i yon tan bstan te, sems can thams cad bla na med pa’i byang chub tu mngon par sangs rgyas nas bsod nams kyi zhing sbyin pa’i gnas su ’gyur bar bya ba’i phyir mthon dman dang nye ring med par byams pa dang ye shes kyi snang ba’i ’od zer snyoms par gtong ngo zhes bya ba’i don to.

gang de dag lus kyi ’du byed dge ba dang, ngag gi ’du byed dge ba dang, yid kyi ’du byed dge ba zhes bya ba la srog mi gcod pa dang, ma byin par mi len pa dang, ’dod pas log par mi g.yeng ba ni lus kyi ’du byed dge ba’o, brdzun dang, phra ma dang, ngag rtsub po dang, tshig kyal pa’i tshig mi smra ba ni ngag gi ’du byed dge ba, brnab sems dang, gnod sems dang, log par lta ba spangs pa ni yid kyi ’du byed dge ba zhes bya’o; de dag thams cad bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang chub tu bsngo ba zhes bya ba la, de dag ces bya ba ni gong du smos ma thag pa’i ’du byed rnam pa gsum mngon par ’dus byas pa’o, bla na med pa zhes bya ba ni byang chub, de a) spong ba dang, b) ye shes dang, c) sgrub pa dang, d) dus dang, e) thob pa dang, f) ldan pa dang, g) spyod pa la sogs pas nyan thos kyi byang chub las khyad zhugs pa’i phyir bla na med pa zhes bya’o. de la a) spong ba khyad zhugs pa ni nyan thos kyi byang chub kyis nyon mongs pa’i sgrib pa tsam spong bar zad kyi, ’dis ni nyon mongs pa dang shes bya’i sgrib pa gnyis spangs pas spong bas khyad zhugs so; b) ye shes ni gang zag la bdag med pa tsam khong du chud par zad kyi, ’dis ni gang zag dang chos la bdag med pa’i ye shes khyad zhugs so; c) sgrub pa ni nyan thos la sogs pas bdag gi don bsgrub pa tsam du zad kyi ’dis ni bdag dang gzhan gyi don sgrub par byed pas na sgrub pa khyad zhugs so; d) dus ni nyan thos la sogs pa tshe gsum mam1 bdun gyi bar du sbyor ba tsam du zad kyi, ’dis ni bskal pa grangs med pa gsum gyi bar du sbyor bas na dus khyad zhugs so; e) thob pa ni nyan thos kyis dgra bcom pa’i ’bras bu thob par zad kyi, ’dis ni bla na med pa’i byang chub kyi ’bras bu thob pas na thob pa khyad zhugs so; f) ldan pa ni nyan thos dag zad par gyi skye mched dang zil gyis gnon pa’i skye mched la sogs pa’i yon tan dang ldan par zad kyi, ’dis ni stobs dang mi ’jigs pa la sogs pa’i yon tan dang ldan pas na ldan pa khyad zhugs so; g) spyod pa ni nyan thos la sogs pas dang pha rol tu phyin pa la mi spyod kyi, ’dis ni sa dang pha rol tu phyin pa la spyod pas na spyod pa khyad zhugs so; yang dag par rdzogs pa zhes bya ba ni chos thams cad phyin ci ma log par thugs su chud pa zhes bya ba’i don to; byang chub ni spangs pa dang ye shes phun sum tshogs pas rab tu phye ba ste, sngar bshad pa bzhin no; byang chub de lta bu thob par bya ba’i phyir dge ba mngon par ’dus byas pa rnams bsngo ba de ni byang chub tu bsngo ba zhes bya ste, de ni ’dus byas la mkhas pa’o.
gang yang dge ba’i lus dang, ngag dang, yid kyi ’du byed mngon par ’dus byas pa de dag thams cad byang chub la rtog pas thams cad mkhyen pa nyid du bsngo ba zhes bya ba la, gong du bla na med pa’i byang chub tu bsngo ba bshad pa la byang chub la rtog pa zhes bya ba’i tshig ma smos pas ’dus byas su rig par bya’o, ’dir ni byang chub la rtog pa zhes smos pas lus dang ngag dang yid kyi dge ba ji spyad pa thams cad kyang byang chub kyi mtshan nyid dang dbyer med par stong pa nyid du brtags nas thams cad mkhyen pa thob par bya ba’i phyir bsngo ste, byang chub kyang ’dus ma byas kyi mtshan nyid yin pa’i phyir ’dus ma byas la mkhas pa zhes bya’o.

gang yang shes rab kyi pha rol tu phyin pa ’dus ma byas kyi ye shes kyis pha rol tu phyin pa lnga po dag la mi smod cing, pha rol tu phyin pa thams cad kyi tshogs dang dge ba’i rtsa ba bsags pa’i phyir byang chub sems dpa’i rnam par grol ba zag pa med pa dang thams cad mkhyen pa nyid du yongs su bsngo ba, ’di ni de’i ’dus ma byas la mkhas pa zhes bya’o.

gzhan yang zhes bya ba la sogs pas ’dus byas dang ’dus ma byas la mkhas pa’i rnam grangs gzhan ston te, ye shes dang snying rjes sems can thams cad la bltas nas ci rigs par phan ’dogs par byed pa ni sems can thams cad la thogs pa med pa’i ’od zer mnyam par gtong ba zhes bya’o, de ltar phan gdags par bya ba’i phyir sbyin pa dang, snyan par smra ba dang, don spyod pa dang, don mthun par spyod pa bzhis sems can sdud par byed pa ni ’dus byas la mkhas pa zhes bya’o.
mi ’dzin, mi len, mchog tu ’dzin par mi byed ces bya ba la sogs pa la de lta mod kyi, don dam par stong pa yin pas phyi’i yul la dngos por mi ’dzin, nang gi dngos po la bdag tu mi len la, de ltar dngos po dang bdag tu ma grub pas phan btags so zhes mchog tu ’dzin par yang mi byed ces bya ba’i tha tshig go; bsdu ba’i dngos po la mkhas pa de yang ’dus ma byas la mos pa zhes bya ba ni bsdu ba’i dngos po rnams kyang stong pa nyid kyi rang bzhin du mos pa zhes bya ba’i tha tshig go; thams cad mkhyen pa nyid du bsngo ba zhes bya ba ni de ltar stong pa nyid du mos pas bsdu ba’i dngos po la mkhas pa de de bzhin nyid thugs su chud pa’i thams cad mkhyen pa’i ye shes thob par bya ba’i phyir bsngo ba ni byang chub sems dpa’i ’dus ma byas la mkhas pa yin no zhes bya bar sbyar ro.

gang yang stong pa nyid dang, mtshan ma med pa dang, smon pa med pa’i chos rnams la ’dris par byed pa’i ye shes rtog pa la mkhas pa dang, byang chub gzhan gyi dring la mi ’jog cing, ’dus ma byas kyang mngon sum du mi byed pa, ’di ni de’i ’dus ma byas la mkhas pa zhes bya’o.

gang yang khams gsum nas nges par ’byung ba’i ye shes rab tu shes kyang, nges par ’byung ba’i dbyings su mi ltung ba, ’di ni de’i ’dus ma byas la mkhas pa’o.

rtag tu dran pa dang, blo gros dang, shes rab la mkhas pas thams cad mkhyen pa’i ye shes tshad med cing mi chags pa yongs su rdzogs par byed pa’i phyir te, de’i phyir chos thams cad la mkhas pa zhes bya’o.

shes rab kyi las bstan pa’i phyir gzhan yang dge ba dang mi dge ba zhes bya ba la sogs pa gsungs te, zhar la shes rab kyi sgra’i don kyang ’chad do – "To show the action of insight (prajnyākarma) it is said .... etc., and consequently (prasanggena) the meaning (artha) of the word prajnā is decided". Cf. fol.88b1, b3; alternatively, according to the second division, this section with the exception of the last few lines is named prajnyānirukti, v. ṭ. fol. 88b4, b6-7: shes rab kyi nges pa’i tshig, and supra p. 192 n. 1.
shes rab kyi tshig la mdo kha cig las ni rab dang shes pa gnyis ka ’byung, kha cig las gcig ’byung ste, de dang ldan pa’i phyir shes rab ces bya’o. yang na a) gzhan gyis bstan pa shes pa dang, b) so so rang nyid shes pa dang, c) rnam par shes pa dang, d) rab tu zhi ba shes pa dang, e) yon tan gyi mchog shes pas shes rab bo. de la a) gzhan gyis bstan pa shes pa ni gzhan gyis bstan pa’i sgra’i rjes su ’gro ba dang, tshul bzhin yid la byed pa las yang dag par lta ba skyes pa’o. b) so so rang nyid shes pa ni ’jig rten las ’das pa rnam par mi rtog pa’i ye shes mngon sum du gyur pa’o. c) rnam par shes pa ni ’jig rten las ’das pa’i rjes la thob pa’i ye shes kyis chos kyi mtshan nyid rtog pa’o. d) rab tu zhi ba shes pa ni bsgom pa’i lam na nyon mongs pa’i gnyen por gyur pa’i ye shes so. e) yon tan gyi mchog shes pa ni mngon par shes pa la sogs pa yon tan khyad par can rab tu sgrub par byed pa’i shes rab bo.

shes rab ni byang chub kyi phyogs kyi chos sum cu rtsa bdun po dag gi rten to zhes bya ba la, byang chub ni spangs pa dang ye shes kyi mtshan nyid de, de la spangs pa’i mtshan nyid ni nyon mongs pa dang shes bya’i sgrib pa spangs pa’i phyir ro, ye shes ni me long lta bu dang, mnyam pa nyid dang, so sor kun tu rtog pa dang, bya ba sgrub pa’o, byang chub de thob par bya ba’i rgyu’am gzhi la byang chub kyi phyogs zhes bya ste, de’ang dran pa nye bar gzhag pa bzhi dang, yang dag par spong ba bzhi la sogs pa sum cu rtsa bdun no, shes rab la brten nas byang chub kyi phyogs kyi chos sum cu rtsa bdun so so’i sems kyi rgyun la skye bas na shes rab ni de rnams kyi rten ces bya’o.

shes rab ni rang bzhin gyis ye shes snang bas na, rab tu shes pa’i mtshan nyid do;

shes rab ni rang byung gi ye shes rtogs pa’i phyir, gya nom pa’o;

shes rab ni ye shes kyi sgo rnams kyi snang ba’o;

sems can thams cad kyi sems kyi spyod pa ji snyed par, shes rab dang ye shes kyi las kyang de snyed do;

sems can thams cad kyi nyon mongs pa dang bag la nyal ji snyed par, shes rab kyi dpyod pa’i ye shes kyang de snyed do;

nyan thos dang, rang sangs rgyas dang zhes bya ba la sogs pa ming gis smos pa’i ’phags pa de rnams kyi shes rab kyang, ’phags pa de dag gi ye shes kyi gzhi la gnas pas ’phags pa de dag gi shes rab ji snyed par ’phags pa de dag gi ye shes dang rten kyang de snyed do zhes bya’o.

btsun pa sha ra dva ti’i bu, de ni byang chub sems dpa’ rnams kyi shes rab mi zad pa ste, shes rab mi zad pa ’dis byang chub sems dpa’ rnams ye shes mi zad pa thob par ’gyur ro.

’di lta ste dper na: ’khor los sgyur ba’i rgyal po’i ’khor lo rin po che ni rin po che sna bdun gyi sngon du ’gro ba’o. de bzhin du byang chub sems dpa’ rnams thams cad mkhyen pa’i ye shes yang dag par bsgrub pa la snying rje chen po ni sngon du ’gro ba’o.

chags pa med pa’i ye shes snang ba las byung bas na, snying rje chen po ni kun nas snang ba’o;

dge ba’i rtsa ba dang tshogs kun la mi smod pa las byung bas na zhes bya ba la dge ba’i rtsa ba ni ’jig rten pa’i dge ba zag pa dang bcas pa rnams so, tshogs ni ’khor gsum yongs su dag pa pa’i tshul sbyin pa la sogs pa’i tshogs rnams la bya ste, bsod nams dang ye shes kyi tshogs su ’gyur ba’o, tshogs de rnams la mi smod pa’i rgyu las byung bas na snying rje chen po ni shes rab la mi ltos pa ste, shes rab la mi rten pa’o.

rang byung gi ye shes sgrub par byed pa dang, legs par bya ba byed pa dang, ’gyod pa med par byed pa dang, gdon mi za bar byed pa ni snying rje chen po’o.

dga’ ba chen po zhes bya ba ni rtogs pa’i ye shes kyi phyir, zhi ba’i rnam pa’o;

gang gnod mi za bar bya ba’i chos rnams la mi ’jug pa med pa zhes bya ba la sogs pa ni gong du mi bya ba’i chos rnams la btang snyoms par bstan par zad kyi byang chub chen po’i rgyu bsod nams dang ye shes kyi tshogs nges par sgrub dgos pa kun la ’jug cing btang snyoms su mi bya bar ston to, stobs ni le los zil gyis mi non pa’o, mos pa ni dge bar spyad pa la dad pa’o, mthu ni bdud la sogs pas mi tshugs pa’o, brtson pa mi ’dor ba ni brtson ’grus rgyun du spyod pa mi gtong ba’o. btang snyoms mi zad pa bshad zin to.

byang chub sems dpa’ thams cad mkhyen pa nyid las nges par byung ba zhes bya ba ni thams cad mkhyen pa’i ye shes thob par bya ba’i phyir bsngos pas lha’i mig de lta bu thob bo zhes bya ba’i don to – "... He attains that kind of divine sight (divyacakṣur) by transforming into the attainment of the knowledge of omniscience (sarvajnyajnyānaprāpaṇāya pariṇāmanayā), such is the meaning."
rgya chen po las nges par ’byung ba rnams kyi lha’i mig ni ches mchog go zhes bya ba la byang chub sems dpa’i spyod pa pha rol tu phyin pa la sogs pa rgya chen po’am, lam gyi ye shes rgya chen po spyod pa las thos pa’i lha’i mig ni ches mchog go zhes bya ba’i don to, ches mchog go ces bya ba ni lha dang klu la sogs pa ’jig rten pa ’phags pa ma yin pa rnams kyi lha’i mig pas nyan thos dang rang sangs rgyas ’phags pa rnams kyi lha’i mig mchog go, ’phags pa de dag gi lha’i mig pas kyang byang chub sems dpa’i lha’i mig mchog pas na de nyid las bzla ba’i phyir ches mchog ces bya’o; ci’i phyir ches mchog ce na? ’jig rten pa rnams kyis zag pa dang bcas pa dang, ’phags pa nyan thos la sogs pa ’jig rten las ’das pa rnams kyi mngon par shes pa yang ’das pa dang, ma ’ongs pa dang, dbang pos lhag pa dang, khams kyis lhag pa la sogs pa gong ma rnams shes par mi nus la cung zad shes shing tshad yod kyi, byang chub sems dpa’ rnams kyi de lta ma yin te, tshad dang mtha’ med pa’i phyir ches mchog go, de la mchog ni bkra shis pa’i phyir ro; ches dam pa ni gong nas gong du khyad par du ’gro ba’i phyir ro; ches rab ni thams cad kyi thog mar ’gro ba’i phyir ro; ches phul ni gzugs thams cad la khyab pa’i phyir ro; ches gsal ba ni dri ma med cing rab tu dang ba’i phyir ro; ches bzang ba ni ma smad cing mya ngan las ’das pa dang mthun pa’i phyir ro; ches stobs dang ldan pa ni thogs pa med par gzugs kun mthong ba’i mthu chen po dang ldan pa’i phyir ro; ches ’od gsal ba ni ye shes dri ma med pa’i mthu mchog dang ldan pa’i phyir ro. ’jig rten dang ’jig rten las ’das pa las khyad zhugs pa bshad zin to.

phyogs bcu’i ’jig rten gyi khams mtha’ yas mu med pa dag na sangs rgyas bcom ldan ’das rnams kyi sangs rgyas kyi zhing gi yon tan bkod pa gang yin pa, de dag thams cad mthong ste. mthong nas kyang rang gi tshul khrims yongs su dag pas rang gi zhing gi yon tan bkod pa yongs su dag par bya ba’i phyir bsod nams dang ye shes kyi tshogs bsags pa rnams yongs su bsngo ste, tshul khrims kyi yon tan la gnas pa de dag gi yongs su bsngo ba yongs su ’grub par ’gyur ro.

de dag gi lha’i mig des sangs rgyas bcom ldan ’das de dag gi byang chub sems dpa’i dge ’dun gang yin pa, de dag thams cad kyang mthong ngo. mthong nas kyang skyes bu dam pa de dag gi cho ga dang, spyod pa dang, spyod yul dang, dran pa dang, shes bzhin dang, spyod lam dang, gnas dang, mthu dang, chos dang, rnam par thar pa dang, ye shes dang, rton pa dang, gzungs dang, spobs pa la mkhas pa dang, shes rab dang, ye shes dang, thabs la mkhas pa la ’jug pa gang yin pa, de dag thams cad yongs su rdzogs par byed do.

de dag gi mig de ni ye shes la rton pa ste, rnam par shes pa’i spyod yul ma yin no;

de dag gi mig de ni sems can thams cad la ’od zer mnyam par gtong bas na, thogs pa med pa’i ye shes nyid dang;

de dag gi mig de ni bsam pa ma btang ba zhes bya ba ni thams cad mkhyen pa’i ye shes thob par bya ba’i bsam pa dang ma bral bas na sangs rgyas bcom ldan ’das kyi spyan thams cad mkhyen pa’i rang bzhin las skyes zhes bya ba’i don to.

thams cad mkhyen pa’i ye shes la ’dzud pa,

tshig mngon sum pa bstan pa’i phyir de la byang chub sems dpa’ rnams kyi lha’i rna ba’i mngon par shes pa mi zad pa gang zhe na zhes bya ba la sogs pa gsungs te – "To teach what [the bodhisattva] facing words (padābhimukha) is ..."
de mi zad pa yang rna ba des dmigs par bya ba’i sgra zad mi shes pas de la dmigs par byed pa’i lha’i rna ba yang zad mi shes pa’i phyir mi zad pa’o. yang na ’og nas de’i rna ba’i khams de chos kyi dbyings shin tu rnam par dag pa yin zhes bya ba la sogs pa gsungs pa’i tshul gyi lha’i rna ba de’i rang bzhin chos kyi dbyings kyi rang bzhin yin pas chos kyi dbyings de la zad pa med pa’i phyir lha’i rna ba yang mi zad pa’o. de yang rnam pa dgur rig par bya ste: 1) ’jig rten dang ’jig rten las ’das pa thams cad las khyad par du gyur pa dang, 2) sgra thams cad la dmigs pa dang, 3) rgyu gang las byung ba shes pa dang, 4) ’bras bu gang las ’byung ba shes pa dang, 5) rgyu dang ’bras bu mi mthun pa shes pa dang, 6) gnyis ka’i cha la nyon mongs pa med pa dang, 7) dus gsum ma ’dres pa shes pa dang, 8) las dang, 9) rgyu’o. 1) lha thams cad kyi zhes bya ba nas brtsams te, chos ’od gsal zhes bya ba yan chad kyis ’jig rten dang ’jig rten las ’das pa las khyad zhugs pa bstan to, 2) lha’i rna ba des zhes bya ba nas brtsams te, sgra de dag thams cad kyang thos so zhes bya ba yan chad kyis sgra thams cad la dmigs pa bstan to, 3) sems kyi dmigs pa zhes bya ba nas brtsams te, las ’byung ba thams cad kyang yang dag pa ji lta ba bzhin du rab tu shes so zhes bya ba yan chad kyis rgyu gang las ’byung ba shes pa bstan to, 4) ngag gi las dge ba’i rgyu zhes bya ba nas brtsams te, lung du mi ston pa’i rgyu yongs su ’dzin pa de dag thams cad kyang yang dag pa ji lta ba bzhin du rab tu shes so zhes bya ba yan chad kyis ’bras bu gang ’byung ba shes pa bstan to, 5) ’dod chags bag la nyal zhes bya ba nas brtsams te, lha’i rna ba’i mngon par shes pa’i ye shes thogs pa med pa des yang dag pa ji lta ba bzhin du rab tu shes zhes bya ba yan chad kyis rgyu dang ’bras bu’i mi mthun pa shes pa bstan to, 6) de dag gi lha’i rna ba’i mngon par shes pa’i ye shes des ’phags pa zhes bya ba nas brtsams te, ’phags pa ma yin pa’i sgra la snying rje chen po ’thob bo zhes bya ba yan chad kyis gnyis ka’i cha la nyon mongs pa med pa bstan to, 7) sgra thams cad la yang sngon gyi mtha’ dang zhes bya ba la sogs pas dus su ma ’dres pa shes pa bstan to, 8) de dag gi lha’i rna ba’i mngon par shes pa’i ye shes des zhes bya ba nas brtsams te, sems can gang dag chos shes par byed pa ma yin pa de dag ni mi thos so zhes bya ba yan chad kyis las bstan to, 9) de dag gi rna ba’i khams de chos kyi dbyings zhes bya ba nas brtsams te, lha’i snyan du bsngos pa zhes bya ba yan chad kyis rgyu bstan to – "It is imperishable (akṣaya); since the sounds (shabda) which are objects (ālambana) of that hearing are imperishable (akṣaya), the divine hearing having them as objects (ālambika) is also imperishable (akṣaya), thus it is imperishable. Or, in another way, according to what is said infra (p. 9827ff): That sphere of hearing of theirs is the purified sphere of all moments of existence; the essence of that divine hearing (divyashrotrasvabhāva) is the essence of the sphere of all moments of existence (dharmadhātusvabhāva), and since there is no diminution (kṣaya) in that sphere of all moments of existence (dharmadhātu), divine hearing (divyashrotra) is also imperishable (akṣaya). It is to be known through nine forms: ...

de thams cad lha’i rna ba’i mngon par shes pa’i ye shes thogs pa med pa des yang dag pa ji lta ba bzhin du rab tu shes so.

de dag lha’i rna ba’i mngon par shes pa’i ye shes kyis ’phags pa dang ’phags pa ma yin pa’i sgra rnams thos te. thos nas kyang ’phags pa’i sgra rnams la rjes su chags par yang mi ’gyur, ’phags pa ma yin pa’i sgra rnams la khong khro bar yang mi ’gyur te; de dag ’phags pa’i sgra rnams la byams pa chen po ’thob cing, ’phags pa ma yin pa’i sgra rnams la snying rje chen po ’thob bo.

de dag lha’i rna ba’i mngon par shes pa’i ye shes des sangs rgyas thams cad kyis gsungs pa thos te. thos nas kyang dran pa dang, shes bzhin dang, mi brjed pa’i chos nyid kyis thams cad ’dzin to, bzung nas kyang brjed par mi byed cing, snod ji lta ba bzhin du sems can rnams la dran par byed do, snying po dang snying po ma yin pa’i chos rnams kyang yang dag pa ji lta ba bzhin du rab tu shes so.

de dag gi rna ba’i khams de ye shes rnam par dag pa yin;

’di ltar byang chub sems dpa’ de’i sems kyi rgyun ni ye shes kyis rig pa, dran pas rig pa, blo gros kyis rig pa, rtogs pas rig pa, shes rab kyis rig pa, byang chub kyis rig pa’o.

ye shes shin tu yongs su sbyang ba byas pas na, mi rgod pa’o;

gzhan la rag ma lus pas na ye shes kyi tshogs bsags pa’o;

des mi mthun par yongs su bsngo ba spangs te zhes bya ba ni dge ba’i rtsa ba ci bsags pa dang, nyan thos sam, rang sangs rgyas sam, lha’am, mir skye ba mi bsngo’i, dkon mchog gsum gyi rigs rgyun mi chad pa dang, thams cad mkhyen pa’i ye shes thob par bya ba’i phyir bsngo’o. ’di’i don chen por ’gyur ro.

de rdzu ’phrul gyi rkang pa de dag gis byin gyi rlabs kyis ye shes ’thob bo. byang chub sems dpa’i byin gyi rlabs kyis ye shes de dag gang dang gang la byin gyis brlabs pa, de de kho na bzhin du ’gyur te, des gal te: rgya mtsho chen po la ba lang gi rjes tsam du gyur cig! ces ba lang gi rjes su byin gyis brlabs na, ba lang gi rjes tsam du ’dug go; ba lang gi rjes kyang rgya mtsho chen por gyur cig! ces byin gyis brlabs na, rgya mtsho chen po nyid du ’dug go.

de byang chub sems dpa’i byin gyi rlabs kyi ye shes kyi stobs bskyed pa des brjod pa sna tshogs dang, dga’ ba dang, mgu ba lhur len pa’i sems can rnams la sgra ji lta ba bzhin du ’jug pas chos ston to.

don ’thun pa ni gang btang snyoms dang ldan pa’i sems mthon dman med cing thams cad mkhyen pa’i ye shes la yongs su bsngo ba’i sems so.

rnam grangs gzhan yang bstan par bzhed nas gzhan yang sbyin pa ni gang chos bzhin btsal ba zhes bya ba la sogs pa gsungs so, bab col dang chos bzhin ma yin pa spangs te, dge ba bcu dang mi ’gal bar brtsal ba’i longs spyod de, longs spyod de rnams gzhan la gtong ba ni sbyin pa’o; snyan par smra ba ni gang dag la sbyin pa byin pa, de dag chos la rab tu ’dzud pa’o zhes bya ba ni byang chub sems dpa’ sems can gang la sbyin pa byin pa’i sems can de dang de dge ba bcu dang pha rol tu phyin pa drug la sogs pa la spyod cig ces smras nas chos de dag byed du btsud pa ni snyan par smra ba’o; don spyod pa ni gang bdag gi don dang gzhan gyi don yongs su rdzogs par byed pa’o zhes bya ba ni bdag dang gzhan gyi don mthar phyin pa’i don la dgod pa ni don spyod pa’o, de la bdag dang gzhan gyi don kyang spangs pa dang ye shes kyis bsdus par rig par bya’o, de la spangs pa ni nyon mongs pa dang shes bya’i sgrib pa spangs pa’o, ye shes ni shes bya thams cad la gnyis su med par khong du chud pa’i mtshan nyid do; don mthun pa ni gang sems can thams cad kyi don gyi phyir zhes bya ba la sems can thams cad bla na med pa’i byang chub tu gzhag pa’i phyir bdag nyid bla na med pa’i byang chub tu sems bskyed pa ni don mthun pa’o.

rnam grangs gzhan yang bstan par bzhed nas gzhan yang sbyin pa ni gang nang dang phyi’i dngos po rnams yongs su gtong ba zhes bya ba gsungs te, nang dang phyi’i dngos po gtong ba ni sbyin pa’i pha rol tu phyin pa’i skabs su nang gi dngos po brgyad dang, phyi’i dngos po nyi shu rtsa lnga gtong bar bshad pa’o; snyan par smra ba ni gang chos thams cad kyi yon tan shes pa zhes bya ba la bshad par bya ba dang, bsgrub par bya ba dang, thob par bya ba’i chos rnams kyi yon tan shes pa’i gang zag la slob dpon gyi dpe mkhyud med pa chos thams cad ’chad pa ni snyan par smra ba’o; don spyod pa ni gang bdag gi don btang ste zhes bya ba la bdag gi don bzhag nas gzhan gyi don byed pa ni don spyod pa ste, gzhan gyi don kyang spangs pa dang ye shes kyis bsdus pa gong du bshad pa bzhin sbyar ro; bsdus te zhes bya ba ni bsgrubs te zhes bya ba’i don to, lag tu thob pa zhes bya ba ni bdag gi dbang du gyur pa yang bya ba’i don to.

de nyid gang yin pa bstan pa’i phyir gang chos thams cad la don dam par shes pa zhes bya ba la sogs pa gsungs te, ’dus byas dang ’dus ma byas la sogs pa’i chos thams cad ’phral du snang zhing grag pa lta bu ma yin par rnam par mi rtog pa’i ye shes kyi spyod yul chos kyi dbyings nyid du shes pa ni don so so yang dag par rig par bya ste, tshig lhag ma rnams yang de bzhin du sbyar ro.

stong pa nyid rtog pa’i shes pa zhes bya ba la stong pa nyid ye shes gang gis rtog par byed pa’i ye shes de ni stong stong pa nyid rtog pa’i shes pa ste, stong pa nyid ni gong du bshad par zad do, de rtog par byed pa’i ye shes ni gnyis su med pa’i ye shes so; mtshan ma med pa la spyod pa shes pa zhes bya ba ni mtshan ma med pa’i chos ye shes gang gis dpyad de khong du chud pa’i ye shes de ni mtshan ma med pa la spyod pa shes pa ste, de yang mtshan ma thams cad la rtog pa med pa rnam par mi rtog pa’i ye shes so; smon pa med pa la smon lam med par shes pa zhes bya ba ni ’khor ba dang mya ngan las ’das pa gnyis ka yang rang bzhin med pas rang bzhin med pa de la smon par byar med par shes pa ni smon lam med par shes pa’o; mngon par ’du mi byed pa ni ’du byed kyi mtshan nyid thams cad dang bral ba stong pa nyid de ni rgyu dang rkyen gyis bskyed pa ma yin par shes pa’o.

theg pa chen po la zhes bya ba ni theg pa chen po la ni theg pa de ’dod ma chags pa la sogs pa’i dge ba’i rtsa ba thams cad sogs par byed pa dang, bsod nams dang ye shes kyi tshogs thams cad sogs par byed pa yin pa’o.

shes rab dang ye shes kyis rtogs pa thams cad du kha na ma tho ba med pa ste,

nye bar song ba rnams la zhes bya ba ni de dag gi rang bzhin ni gyur pa’am, de dag gi char gtogs pa rnams la zhes bya ba’i don to; chos kyi dbyings mnyam pa nyid du shes pa zhes bya ba ni dge ba dang mi dge ba’i chos rnam pa sna tshogs pa rnams chos kyi dbyings stong pa nyid du ro gcig pa’o; byang chub mnyam pa nyid du shes pa zhes bya ba ni chos kyi dbyings rtogs pa’i ye shes rnam par mi rtog pa dang tha mi dad par shes pa’o; khams mnyam pa nyid du shes pa zhes bya ba ni mig gi khams la sogs pa khams kyi skabs su bstan pa ltar chos kyi dbyings su mnyam pa nyid du shes pa’o.

dag pa ni ’jig rten las ’das pa’i rjes la thob pa’i ye shes dag pas bshad pa’i phyir ro.

btsun pa sha ra dva ti’i bu, gzhan yang byang chub sems dpa’ rnams kyi rton pa bzhi yang mi zad pa ste. bzhi gang zhe na? ’di lta ste: don la rton gyi tshig ’bru la mi rton pa dang; ye shes la rton gyi rnam par shes pa la mi rton pa dang; nges pa’i don gyi mdo sde la rton gyi drang ba’i don gyi mdo sde la mi rton pa dang; chos nyid la rton gyi gang zag la mi rton pa’o.

tshig ’bru zhes bya ba ni gang zhi gnas dang lhag mthong gi tshogs bstan pa’o; don ces bya ba ni gang rig pa dang rnam par grol ba’i ye shes so.

tshig ’bru zhes bya ba ni gang ’dod chags dang, zhe sdang dang, gti mug dang cha mnyam par spyod pa’i sems can rnams la bstan pa’o; don ces bya ba ni gang sems rnam par grol ba mi ’khrugs pa’i ye shes so.

tshig ’bru zhes bya ba ni gang sgrib pa dang sgrib par ’gyur ba’i chos rnams yang dag par bstan pa’o; don ces bya ba ni gang sgrib pa med pa’i ye shes dang rnam par thar pa’o.

tshig ’bru zhes bya ba ni gang dkon mchog gsum gyi yon tan dang bsngags pa mtha’ yas pa bstan pa’o; don ces bya ba ni gang sangs rgyas kyi chos kyi sku mthong ba dang, ’dod chags dang bral zhing ’gog pa’i chos nyid dang, ’dus ma byas kyi sangs rgyas dang, chos dang, dge ’dun gyi yon tan sgrub pa’i ye shes so.

tshig ’bru zhes bya ba ni gang sems dang po bskyed pa nas bzung ste, byang chub kyi snying po la ’dug pa’i bar gyi byang chub sems dpa’i yon tan gyi tshogs bstan pa’o; don ces bya ba ni gang sems kyi skad cig gcig dang ldan pa’i shes rab kyis thams cad mkhyen pa’i ye shes mngon par rdzogs par ’tshang rgya ba ste.

de la rnam par shes pa ni gang, ye shes ni gang zhe na?

de la ye shes gang zhe na? gang phung po bzhi la gnas pa’i rnam par shes pa’i phung po yongs su shes pa ste; ’di ni ye shes shes bya’o.

gzhan yang rnam par shes pa ni sa’i khams rnam par shes pa dang, chu’i khams dang, me’i khams dang, rlung gi khams rnam par shes pa ste; ’di ni rnam par shes pa zhes bya’o. gang khams rnam pa bzhi po ’di dag la gnas pa’i rnam par shes pa la chos kyi dbyings dbyer med par shes pa, ’di ni ye shes shes bya’o.

gzhan yang rnam par shes pa ni gang mig gis shes par bya ba’i gzugs rnams la rnam par rig pa dang, de bzhin du rna bas shes par bya ba’i sgra rnams dang, snas shes par bya ba’i dri rnams dang, lces shes par bya ba’i ro rnams dang, lus kyis shes par bya ba’i reg bya rnams dang, yid kyis shes par bya ba’i chos rnams la rnam par rig pa ste; ’di ni rnam par shes pa zhes bya’o. gang yang nang nye bar zhi zhing phyi rol tu rgyu ba med pa dang, ye shes la rton pas chos gang la yang mi rtog, rnam par mi rtog pa, ’di ni ye shes shes bya’o.

gzhan yang dmigs pa las rnam par shes pa skye ba dang, yid la byed pa las rnam par shes pa skye ba dang, yongs su rtog pa las rnam par shes pa skye ba, ’di ni rnam par shes pa zhes bya’o. gang yang ’dzin pa med pa dang, mchog tu ’dzin pa med pa dang, dmigs pa med pa dang, rnam par rig pa med pa dang, rtog pa med pa, ’di ni ye shes shes bya’o.

gzhan yang ’dus byas rgyu ba’i chos rnams la rnam par shes pa skye ste; ’dus ma byas la ni rnam par shes pa rgyu ba med do. gang ’dus ma byas su shes pa, de ni ye shes so.

gzhan yang skye ba dang ’jig pa la gnas pa ni rnam par shes pa’o; mi skye ba dang mi ’gog pa la gnas pa ni ye shes te,

’di ni ye shes la rton gyi rnam par shes pa la mi rton pa zhes bya’o.

gang zag tu lta ba la gnas te gang chos kha cig la rtsom pa zhes bya ba la gang zag rnam pa gnyis te, slob pa’i gang zag dang mi slob pa’i gang zag go, de la slob pa dang mi slob pa’i gang zag yod par lta ba la gnas nas slob pa’i gang zag ni yang dag pa’i lta ba la sogs pa ’phags pa’i lam yan lag brgyad pa la brtson pa dang, mi slob pa’i gang zag ni chos de brgyad kyi steng du rnam par grol ba dang rnam par grol ba’i ye shes mthong ba gnyis kyis bstan te chos bcu la brtson pa ni chos kha cig la rtsom pa zhes bya ste, de gnyis ni gang zag go; gang zag tu lta ba de’i rtsom pa yongs su shes pa zhes bya ba ni gang zag gi rtsom pa gong du bshad pa’i chos rnams dang gang zag nyid don dam pa’i mtshan nyid chos kyi dbyings nyid phyin ci ma log par shes pa ni chos nyid do; yang na, gang zag yod do zhes lta ba gnas te, gang zag de thar pa dang grol bar bya ba’i phyir sbyin pa’am, tshul khrims la sogs pa’i chos kha cig la rtsom pa ni gang zag ces bya’o; gang zag dang gang zag gi don du brtsams pa’i chos rnams dngos po med par khong du chud nas sbyin pa dang tshul khrims la rtsom pa ni chos nyid ces bya’o.

btsun pa sha ra dva ti’i bu, gzhan yang byang chub sems dpa’ rnams kyi bsod nams dang ye shes kyi tshogs kyang mi zad pa yin te.

dka’ thub bsgom pa’i nags tshal ni brtul zhugs kyi nags tshal lo, byang chub kyi shing gi rgyan ni byang chub kyi shing drung du mngon par byang chub par ’gyur ba’i rgyu bsod nams dang ye shes kyi tshogs sam, mngon par byang chub nyid byang chub kyi shing gi rgyan no.

de la byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs mi zad pa gang zhe na?

rgyu gang dang rkyen gang gis ye shes rtogs par ’gyur ba’i rgyu de dag dang rkyen de dag byang chub sems dpa’ yang dag par sgrub ste.

de la ye shes yongs su tshol ba la ’dun pa zhes bya ba nas brtsams te, phyi rol ma yin pa’i chos ston to zhes bya ba yan chad kyis rgyu bstan to; des chos de dag thos nas zhes bya ba nas brtsams te, las yongs su dag pa’i ye shes zhes bya ba yan chad kyis rkyen bstan to.

gang ’di: ye shes yongs su tshol ba la rab tu ’dun pa dang;

ye shes rtogs pa’i dge ba’i bshes gnyen rnams la rtag tu sten pa dang, ’grogs pa dang, bsnyen bkur byed pa dang;

gang yang sangs rgyas kyi ye shes la rton cing, nyan thos dang rang sangs rgyas kyi ye shes la mi rton pa dang;

dge ba’i bshes gnyen de dag gis kyang ’di bsam pa phun sum tshogs par rig nas ’brel pa’i gtam dang ye shes kyi gtam sgrub par byed do, snod du rig nas rgyun mi ’chad par phyi rol ma yin pa’i chos ston to.

dge ba’i bshes gnyen de dag gis zhes bya ba ni sangs rgyas dang byang chub sems dpa’ la sogs pa dge ba’i bshes gnyen de dang de dag gis so, ’di bsam pa phun sum tshogs par rig ces bya ba ni gang zag chos tshol ba de’i bsam pa gong du bshad pa ltar na khe dang bkur sti tsam ’dod pa’i phyir chos tshol ba ni ma yin gyi, ye shes gnyis su med pa tshol ba yin par khong du chud nas chos ston par byed do zhes bya ba’i don to. chos kyang rnam pa gsum ston te, 1) bshad par bya ba’i chos ston pa dang, 2) bsgrub par bya ba’i chos ston pa dang, 3) khong du chud par bya ba’i chos ston pa’o. 1) ’brel pa’i gtam zhes bya bas bshad par bya ba’i chos ston pa bstan te, gsung rab yan lag bcu gnyis rnams phyin ci ma log par ’chad pa’i phyir ro. 2) de ye shes kyi gtam sgrub par byed ces bya bas bsgrub par bya ba’i chos ston pa bstan te, ye shes gnyis su med pa thob par byed pa’i rgyu stong pa nyid la sogs pa ’chad pa’i phyir ro. 3) snod du rig nas zhes bya ba la sogs pas khong du chud par bya ba’i chos ston pa bstan te, khong du chud par bya ba’i chos bstan pa’i snod yin par rig nas phyi rol gyi gtsug lag byā ka ra ṇa la sogs pa ma yin pa byang chub kyi phyogs kyi chos rgyun du ston pa’o.
According to ṭ. fol. 225a4, but cf. next note.

gang chos kyi tshogs la sbyor ba, de ni de’i ye shes kyi tshogs yin no.

des chos de dag thos nas zhes bya ba ni chos tshol ba’i gang zag des gong du bshad pa’i chos gsum po de dag dge ba’i bshes gnyen las thos nas zhes bya ba’i don to. chos kyi tshogs la sbyor bar byed de zhes bya ba ni chos de gsum khong du chud cing rtogs par ’gyur ba’i rgyu la sbyor bar byed cing rgyu rtsom par byed de zhes bya ba’i don to. gang chos kyi tshog la sbyor ba de ni zhes bya ba la chos tshol ba’i gang zag gsum rtogs par ’gyur ba’i rgyu la sbyor ba de nyid gang zag de’i ye shes kyi tshogs dang rgyu yin no. de la chos kyi tshogs la sbyor ba gang zhe na? zhes bya ba ni chos gsum rtogs pa’i rgyu la rtsom pa gang zhe na zhes bya ba’i don to. According to the previous note and ṭ supra this paragraph is concerned with the conditions (pratyaya), not the causes (hetu) as stated here and infra fol. 229a1-3. The cause, however, is also a kind of condition, as in hetupratyaya.
Vide infra, ṭ. fol.229a1.

ye shes tshol ba la mgo dang gos la me ’bar ba lta bu dang;

rkyen rnams kyis ye shes kyi rjes su ’gro ba dang;

ye shes kyi rjes su ’gro ba lhur len pa dang,

las yongs su dag pa’i ye shes te;

btsun pa sha ra dva ti’i bu, ’di ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs mi zad pa zhes bya’o.

gzhan yang ye shes kyi tshogs rnam pa bzhi ste. rnam pa bzhi gang zhe na?

sbyin pa bzhi po ’di dag ni ye shes kyi tshogs rab tu sogs par ’gyur te. bzhi gang zhe na?

sbyin pa bzhi po de dag ni ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur ro.

srung ba bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur te. bzhi gang zhe na?

srung ba bzhi po de dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur ro.

nye bar rton pa bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur te. bzhi gang zhe na?

ye shes kyis nye bar rton pa ste;

nye bar rton pa bzhi po de dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur ro.

stobs lnga po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur te. lnga gang zhe na?

stobs lnga po de dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur ro.

tshul khrims bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur te. bzhi gang zhe na?

tshul khrims bzhi po de dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur ro.

bzod pa bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur te. bzhi gang zhe na?

bzod pa bzhi po de dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur ro.

brtson ’grus bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur te. bzhi gang zhe na?

brtson ’grus bzhi po de dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur ro.

bsam gtan gyi yan lag bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur te.

sangs rgyas kyi ye shes la rton pa ste;

bsam gtan bzhi po de dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur ro.

shes rab kyi snang ba bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur te. bzhi gang zhe na?

shes rab kyi snang ba bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur ro.

thabs bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur te. bzhi gang zhe na?

ye shes kyi rjes su ’jug pa ste;

thabs bzhi po de dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur ro.

lam bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur te. bzhi gang zhe na?

thams cad mkhyen pa’i ye shes kyi lam ste;

lam bzhi po de dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur ro.

mi ngoms pa bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur te.

mi ngoms pa bzhi po ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi ye shes kyi tshogs sogs par ’gyur ro.

gzhan yang ye shes kyi tshogs ni gang sems can thams cad kyi rjes su ’gro ba dang chos thams cad kyi rjes su ’gro ba’o.

sbyin pa las kyang ye shes kyi tshogs su blta’o. de bzhin du tshul khrims dang, bzod pa dang, brtson ’grus dang, bsam gtan dang, shes rab las kyang ye shes kyi tshogs su blta’o.

byams pa dang, snying rje dang, dga’ ba dang, btang snyoms las kyang ye shes kyi tshogs su blta ste.

de ci’i phyir zhe na zhes bya ba ni ’dri ba ste, gong du bshad pa’i chos de rnams ci’i phyir ye shes kyi tshogs su ’gyur zhe na zhes bya ba’i don to.

byang chub sems dpa’i rtsom pa ji snyed pa, de dag thams cad ye shes kyis grub ste, ye shes sngon du ’gro ba, ye shes la rton pa, thams cad mkhyen pa’i ye shes la gnas pa’i phyir te;

ye shes dang ldan pa thams cad rton pa yin no;

bdud thams cad kyis kyang zhes bya ba ni ye shes kyi tshogs dang ldan pa de la bdud thams cad kyis bar chad bya ba’i skabs mi rnyed par ’gyur ro.

de la sangs rgyas kyi chos kyi snod thams cad kyang nye bar gnas pa yin te, sangs rgyas kyi byin gyi rlabs kyang ’thob bo, thams cad mkhyen pa’i ye shes kyang thob par byed de.

’di ni ye shes kyi tshogs mi zad pa zhes bya’o.

btsun pa sha ra dva ti’i bu, ’di dag ni byang chub sems dpa’ rnams kyi bsod nams kyi tshogs dang ye shes kyi tshogs mi zad pa’o.

’di la byang chub sems dpa’ ’di snyam du sems te: tshor ba gang ci yang rung ste, de thams cad sdug bsngal ba’o, snyam nas, des tshor ba shin tu rtogs pa dang, ye shes kyis rtogs pa dang, shes rab kyis rtogs pa dang, nye bar zhi bas rtogs pas bde ba’i tshor ba yang tshor bar byed de, de ’dod chags kyi bag la nyal yang bag la nyal bar mi ’gyur ro;

de tshor ba dang ldan pa’i dran pas tshor ba gang ci yang rung ste, bde ba’am, sdug bsngal ba’am, bde ba yang ma yin sdug bsngal ba yang ma yin pa tshor na, tshor ba de dag thams cad las ’byung ba’i ye shes mthong ba sgom mo.

bdag ni shes rab dang ye shes su ldan pa’i tshor bas tshor ba thams cad rgyun chad pa’i thabs mkhas pa dang snying rje chen pos zin pa’i dge ba’i rtsa ba’i tshogs kyis sems can de dag gi tshor ba thams cad bsal ba’i phyir chos bstan to, snyam mo.

ma rtogs pa’i tshor ba ni sdug bsngal du ’gyur, ye shes kyis rtogs pa’i tshor ba ni bde bar ’gyur te.

de la ye shes kyis rtogs pa’i tshor ba ni bde bar ’gyur ba gang zhe na?

sems gang dag gis byang chub kyi phyir dge ba’i rtsa ba rnams yang dag par bsgrubs pa, de dag kyang zad cing ’gags te yal zhing med par gyur pas zhes bya ba la sems gang dag gis ni dge ba’i rtsa ba’i rgyur ’gyur ba’i sems bskyed pa gang gis so, byang chub kyi phyir ni ’bras bu de thob par bya ba’i phyir ro, dge ba’i rtsa ba bsgrubs pa ni bsod nams dang ye shes kyi tshogs bsgrubs pa’o; byang chub kyi sems nyid gong du smos pa’i tshul gyis don dam par ngo bo nyid med pas, de las byung ba’i dge ba’i rtsa ba rnams kyang yal zhing med par gyur pas sems bzhin du ngo bo nyid med pa’i phyir yul dang phyogs na mi gnas shing ming dang mtshan mar gdags par mi nus so zhes bya ba’i don to.

gang yang dris pa’i tshig rab tu dbye ba bstan pa shes pa thams cad sangs rgyas kyi ye shes yongs su rdzogs par bya ba’i phyir yongs su sngo ba, ’di ni rnam par sgrub pa zhes bya’o.

sangs rgyas kyi chos med pa dang zhes bya ba la sogs pas ni chos rnams stong par khong du chud pa las thar pa dang mya ngan las ’das par ’gyur te, de bas na chos gang la brten te sangs rgyas kyi chos su mi ’gyur ba’i chos de dag yang med do zhes bya ba’i don to. sangs rgyas kyi chos ni lus dang khong du chud par bya ba’i chos te, de’i rang bzhin du ma gyur pa’i chos gang yang med do zhes bya bar dgongs so. gang las byang chub med pa zhes bya ba la, byang chub ni spangs pa dang ye shes kyi mtshan nyid de, chos gang la brten te de’i rgyur mi ’gyur ba’i chos gang yang med do zhes bya ba’i tha tshig go. lam med ces bya ba la lam ni sa bcu ste, de’i rang bzhin du ma gyur pa’i chos gang yang med do zhes bya ba’i don to. thar pa med pa zhes bya ba ni thar pa med pa’i rgyur ma gyur pa’i chos gang yang med do zhes bya ba’i don to. nges par ’byung ba med pa zhes bya ba ni khams gsum las ’byung bar ma gyur pa’i chos gang yang med do zhes bya ba’i don to.

de zad pa shes pa yang skyed de ’dus byas kyang zad par mi byed do zhes bya ba la, dran pa nye bar gzhag pa la gnas pa’i byang chub sems dpa’ de shes bya dang nyon mongs pa’i sgrib pa dang chos thams cad mtshan mar dmigs pa don dam par shes kyang, kun rdzob tu ’dus byas kyi chos la zad par mi byed pa med par mi lta ba’o; yang na bdag med par khong du chud par byas nas nyon mongs pa thams cad spangs pa’i ye shes kyang bskyed la, khams gsum du skye bar byed pa’i rgyu dge ba mngon par ’du byed pa yang gtong bar mi byed ces bya ba’i don to.

mi skye ba shes pa yang mngon par sgrub ste, de sems can la lta ba yang skyed cing mi skye ba’i mtha’ yang mi spong ngo zhes bya ba ni thog ma nas ma skyes par shes pa’i ye shes thob kyang, kun rdzob tu sems can gyi don la lta ba’ang skyed de, de skyed kyang skye ba ’ba’ zhig la mi phyogs kyi, mi skye ba’i chos nyid kyang mi gtong ngo zhes bya ba’i don to.

kun tu spyod yul ba, sangs rgyas kyi chos thams cad yang dag par ’du ba, sems can thams cad tshim par byed pa, bdud thams cad pham par byed pa, rang ’byung gi ye shes rtogs par byed pa’i tshig,

tha snyad btags pa’i gzung gis zhes bya ba ni mi sdug pas ’dod chags zhi bar byed ces bya ba la sogs pa ni tha snyad du btags pa tsam du zad kyi, don dam par na de la spang bar bya ba dang spong bar byed pa gnyi ga med do, chos thams cad stong pa nyid du mnyam par gnas shing, ’phags pa’i ye shes kyis mngon sum du gyur pas na spang bar bya ba med do. de’i phyir zhes bya ba ni tha snyad la snyegs te, gnyen pos mi mthun pa’i phyogs spong ba’i phyir zhes bya ba’i don to. The "etymology" is based on the similarity of the words samyak and samatāpratyakṣa.

gang yang ’jig rten las ’das pa’i chos gang dang gang dag gis ’jig rten las zlo ba, de dag kyang byang chub sems dpa’ de’i shes rab dang ye shes kyi stobs bskyed pas rjes su rtogs te;

dran pa shin tu ’brel pa dang, rab tu shes pa shin tu ’brel pa dang, brtson ’grus shin tu ’brel pa dang, dga’ ba shin tu ’brel pa dang, bag yangs shin tu ’brel pa dang, ting nge ’dzin shin tu ’brel pa dang, btang snyoms shin tu ’brel pa bstan pa’i phyir btsun pa sha ra dva ti’i bu gzhan yang byang chub sems dpa’ rnams kyi byang chub kyi yan lag ces bya ba gsungs te, ’di bsdus pa’i don mthong ba’i lam bstan par yang sbyar ro – "... the title applied to summarize (piṇḍārtha) these is ’The Path of Vision (darshanamārga)’.
byang chub kyi yan lag ces bya ba la byang chub ni zad pa mi skye ba’i ye shes rnam par mi rtog pa’i rang bzhin la bya’o, dran pa la sogs pa bdun po ’di rnams ni byang chub de thob par byed pa’i rgyu’am, grogs yin pas na yan lag ces bya ste, ji ltar yan lag yin par ni phyis bshad do – "As for the ’Limbs of Awakening’, awakening (bodhi) is the knowledge of the perishing and non-origination [of vices], and its essence is the absence of thought-construction (nirvikalpasvabhāva). Recollection (smṛti) and the other six are causes (hetu) or helpers (sahāya) which bring about the attainment of that awakening, and therefore they are called ’limbs’. What the limbs are like is explained below." (The sahāya mentioned in Abhidharmasamuccaya p. 7416 are helpers of the bodhyanggas, not the bodhyanggas themselves).
de dag mi zad pa yang dran par bya ba la sogs pa’i chos rnams mi zad pa’i phyir mi zad pa’o – "They are imperishable (akṣaya): since the moments of existence to be recollected (smartavya), etc., are imperishable, they [themselves] are imperishable."

gang sems mnyam par bzhag pas chos kyi ye shes mngon par rdzogs par ’tshang rgya’i, sems mnyam par ma bzhag pas ni ma yin no;

sems mnyam par gzhag pa zhes bya ba ni stong pa nyid la sems rtse gcig tu gzhag pas so; chos kyi ye shes mngon par ’tshang rgya’i zhes bya ba ni rnam par mi rtog pa’i ye shes so sor rang gis rig par ’gyur gyi zhes bya ba’i don to; mnyam par ma gzhag pas ni ma yin zhes bya bas ni sems spros pa dang bcas pas ni rang bzhin rig par mi nus so zhes bya ba’i don to; chos de dag mngon par rdzogs par ’tshang rgya’i zhes bya bas ni stong pa nyid mngon sum du ’gyur gyi zhes bya ba’i tha tshig ste, tshig de dag ni so so’i skye bo’i dbang du byas nas gsungs pa’o. nyan thos la sogs pa’i dbang du byas nas lta ba dang zhes bya ba la sogs pa gsungs te, nyon mongs pa ’dor ba tsam gyi ye shes rang gis rig cing chos kyi dbyings mngon sum du mi ’gyur gyi, ’dus byas dang ’dus ma byas kyi chos thams cad du stong pa nyid du mnyam pa dang tha dad med par shes nas de gnyis mngon par ’tshang rgya bar ’gyur ro zhes bya ba’i don to.

lam zhes bya ba ni ’phags pa’i lam yan lag brgyad pa ste zhes bya ba la, ’phags pa rnams ye shes gang gis bla na med pa’i byang chub ’grub pa’i ye shes de la lam zhes bya’o, lta ba la sogs pa brgyad po de rnams lam gyi ye shes de’i grogs su gyur pa’i phyir yan lag zhes bya ste, ’jig rten pa’i log par lta ba las bzlog pas na yang dag pa’o – "Way (mārga) means the knowledge (jnyāna) by which the holy (ārya) attain incomparable awakening (anuttarabodhi), those eight, view and the following, are called limbs ["-fold"] (angga) since they are associates (sahāya) of that knowledge of the way (mārgajnyāna)", and they are right (samyak) since they have turned away from the wrong views of the world (viparītalaukikadṛṣṭi)".

gang ’di ’phags pa ’jig rten las ’das pa zhes bya ba la zag pa med pa gnyis su med pa’i ye shes ni yang dag pa’i lta ba’o, de nyid gang yin pa rgyas par bstan pa’i phyir bdag tu lta ba las kun nas langs pa ma yin pas zhes bya ba la sogs pa gsungs te, bdag tu lta ba las byung zhing skyes pa ma yin zhes bya ba’i don to.

rtog pa gang dag gis tshul khrims dang, ting nge ’dzin dang, shes rab dang, rnam par grol ba dang, rnam par grol ba’i ye shes mthong ba’i phung po rnams kun tu ’byung ba’i kun tu rtog pa de dag la mi rtog pa ni

’bras bu ’thob pa zhes bya ba la bsod nams dang ye shes kyi tshogs bsags pa’i ’bras bu mi gnas pa’i mya ngan las ’das pa mngon du byed cing khong du chud do zhes mthong ba ni ’bras bu ’thob pa mngon sum du bya ba la rtog par mthong ba’i shes pa’o.

yang dag pa nyid la ’jug pa ni ye shes te, ye shes kyis stong pa nyid rtogs so zhes mthong ba ni yang dag pa nyid la ’jug pa mthong ba’i shes pa zhes bya’o.

de ltar mthong yang mngon par ’du mi byed par mi ltung zhes bya ba ni don dam par gong du bshad pa lta bur chos rnams mi dmigs par mthong yang stong pa nyid kyi mthar yang mi ltung zhes bya ba’i don to; dge ba’i rtsa ba mngon par ’du byed pa las kyang mi ldang zhes bya ba ni kun rdzob tu las dang ’bras bu yod par lta bas bsod nams dang ye shes kyi tshogs mngon par ’du byed pa yang mi gtong ngo zhes bya ba’i don to.

sngon gyi dge ba’i rtsa ba’i tshogs bsags pa’i dran pa zhes bya ba ni tshe rabs snga ma’i dus nas bsod nams dang ye shes kyi tshogs bsags pa’i rgyu las byung ba’i dran pas so. ’dzin pa ni yi ge rnams so, kun ’dzin pa ni don rnams so, mi brjed pa ni phyis kyang yi ge mi brjed par byed pa’o, dran pas yang dag par ’dzin pa ni phyis kyang don mi brjed par byed pa ste; de dag gis ni gzungs kyi gsung rab ’jig rten du bshad de gzhag pa rnams mi brjed par byed pa bstan to.

sangs rgyas thams cad kyis gsungs pa zhes bya ba la sogs pa ni ’phral du gsungs pa’i don dang tshig mi brjed par byed pa bstan to; chud za bar mi ’gyur ba ni chos dang don dran pa’i ye shes de med par mi ’gyur ba’o.

’phags pa’i shes rab kyi mig gis zhes bya ba ni zag pa med pa’i ye shes kyi mig dang ’dra bas zhes bya ba’i don to.

zhi ba ni zhi bas zhi bar mi ’gyur te zhi ba nyid zhi ba’o zhes bya ba la, zhi ba zhes bya ba ni stong pa’am mya ngan las ’das pa la bya ste, stong pa’am mya ngan las ’das pa’i de’i rang bzhin zhi bar rtog pa’i ye shes kyis zhi ba dang stong par byas pa ni ma yin gyi, ngo bo nyid kyis ye nas zhi zhing stong pa’o zhes bya ba’i don to.

ma zhi ba yang zhi bas zhi bar mi ’gyur te zhes bya ba ni ’khor ba’i chos ’dus byas kyi dngos po de dag kyang ye shes kyis zhi ba dang stong par rtogs nas zhi zhing med par byas pa ni ma yin gyi, de dag kyang ye nas ngo bo nyid kyis ma skyes shing zhi ba’o zhes bya ba’i don to.

sgrib pa med pa ni bdag gcig pus bla na med pa’i byang chub thob pa’i bar du gcod pa’i bgegs rnams ’joms pa ste, de’i dbang du byas nas gang ’di lta bu’i chos la grogs med par zhes bya ba la sogs pa gsungs so. ’di lta bu’i chos ni gong du bshad pa’i ’jig rten pa’i yon tan dang, ’jig rten las ’das pa’i yon tan dang, pha rol tu phyin pa dang, bsdu ba’i dngos po la sogs pa dang ’og nas ’byung ba bla na med pa’i byang chub tu ’tshang rgya ba’i chos rnams so. shes rab kyis zhes bya ba ni rnam par mi rtog pa’i ye shes so – "The one free of hindrances (4) (nirāvaraṇa) is the one vanquishing the hindrances for the personal attainment of the incomparable awakening; with reference to him (tam adhipatiṃ kṛtvā) it is said ...

byams pas dpung gnyen med pa rnams kyi skyabs zhes bya ba ni ngan song gi sdug bsngal myong ba dang rnam par grol ba mthong ba ni dpung gnyen med pa ste, de dag skye ’gro dang rnam par grol ba’i bde ba thob pa’i skyabs byed pa ni thabs so; snying rjes ’khor ba la mi smod ces bya ba la sems can gyi sdug bsngal sel bar byed pa’i snying rjes ’khor ba sdug bsngal gyi gnas yin yang smod par mi byed pa ni thabs so; dga’ bas dga’ ba dang mi dga’ ba la mi mjed pa zhes bya ba la chos kyi kun dga’ la dga’ ba dang, ’khor ba’i rang bzhin sdug bsngal zhing mi dga’ ba can yin yang thabs kyi dbang gis de la mi snyam pa ni thabs so; btang snyoms kyis dge ba’i rtsa ba dang tshogs thams cad ’phel zhes bya ba la, btang snyoms kyi rang bzhin ji’ang mi spyod pa yin pa las, thabs kyi dbang gis btang snyoms kyi dus na btang snyoms las kyang ma nyams la, dge ba’i rtsa ba dang, bsod nams dang ye shes kyi tshogs ’phel bar byed pa’i spyod pa yang mi gtong ba’o.

bdag blo zhan pas zhes bya ba ni bdag gi shes rab dang ye shes chung bas zhes bya ba’i don to.

blo gros mi zad pa, sa ’di thob pa’i byang chub sems dpa’ rnams la lus kyi ’khrul pa’am, ngag gi ’khrul pa’am, sems kyi ’khrul pa gang yang med do. de dag thams cad ni ye shes sngon du ’gro ba’i lus dang, ngag dang, yid kyi las dang ldan pa yin no.