Bibliotheca Polyglotta

[16. De connubio cum consanguinea, et commatre, ac filiola, et de polygamia.]

[Chapter 16]

[Kapitel 16]

2.46 D. Est grave peccatum ducere cognatam?

M. Secundum naturam nullum, secundum Ecclestae statutum magnum.

2.47 D. Quomodo hoc probas?

M. Nullum fuit peccatum comedere pomum, sed contra Dei praeceptum comedere fuit maximum.

2.48 D. Quare tunc olim sancti patres suas duxerunt consanguineas?

M. Caritas apud illos non extendit se latlus quam a_d amicos, ut dicitur: “Diliges amicum tuum et odio habebis inimicum” (Matth., V, 43). Debuerunt ergo cognatorum filias accipere, quibus possent amorem [carnalem] impendere. Apud nos autem extendit se caritas etiam ad inimicos, ut dicitur: “Diligite inimicos vestros” (Matth., V, 44). Quia igitur ipse sanguis nos cogit cognates diligere, statmt Ecclesia per Spiritum Sanctum alienorum filias ducere, ut uxor inter nos et extraneos sit dilectiouis vinculum, quo cantas se dilatet per omne genus humanum. (M1147-)

2.49 D. Quomodo probas non esse peccatum cognatam ducere ?

M. Licet duo bus fratribus duas sorores ducere.

2.50 D. Licet.

M. Soror uxoris meae fit mea cognata per eJus sangmnem. Rursus mens frater cognatus efficitur uxoris meae per meum sanguinem. Si igitur secundum naturam est peccatum, cur ducit meus frater meam et suam cognatam? Igitur secundum naturam nullum est peccatum, secundum interdictum grave est piaculum.

2.51 D. Non possum intelligere quomodo sit illicitum commatres vel filiolas ducere. (426)

M. Hoc, sicut superius, secundum naturam non est peccatum, sed secundum sacramentum. Sicut uxor tua est filii tui mater in carnali generatione, sic ilia quae eum suscipit de fonte fit ejus mater in spirituali regeneratione et ita fit tua commater soror tuae uxoris et filiola tua soror tuae filiae. Similiter, si tu alterius filiam levaveris, compater, id est frater, sui patris eris. Et non licet ulli duas sorores aut mulieri duos fratres accipere. Igitur per sacramentum tale conjugium est penitus illicitum.

2.51a. [D. Propter quod sacramentum?

2.51a Discipulus. Hvert er tákn hjúskapar?

D.: Hvilket er Ægteskabets Tegn?

M. Per carnale connubium significatur Christi et Ecclesiae conjugium. Sicut enim vir mulieri commixtus unum cum ea efficitur, ita Ecclesia per commixtionem corporis Christi unum cum ipso et ipse per assumptionem humanae naturae unum cum ea effici dicitur, ut scribitur: “Erunt duo in carne una, ego autem dico in Christo et in Ecclesia“ (Ephes., V, 31–32). Sicut ergo humana natura a Christo erat aliena, quam sibi conjunxit, ita debet femina esse ex alia parentela, quam vir in matrimonium ducit.

Fyrir líkamligan hjúskap. Svá verðr kristni eins líkams með Kristi fyrir holdtekju hans ok er hann einn líkhamr með krist[n]inni, því at hann er mannligt eðli, sem ritat er: Vera munu tveir í einu holldi. Svá sem øðli þat er Kristr samtengði sér var annars kyns en guðdómr, svá skal ok kona sú er maðr fær at guðslǫgum vera annar [rar] kindar en hann er. En með guðsifjum er hjúskapr bannaðr, því at þat er andlig samtenging, ok er ómakligt at hverfa frá andligu ok til líkamlig[r]a hluta.

L.: . . . . . . . . . . . formedelst legemligt Ægteskab, saaledes vorder Christenheden til eet Legeme med Christus formedelst hans Kjöds Tagelse (Nydelse), og er han eet Legeme med Christenheden, thi han er (har) menneskelig (283) Natur, som skrevet er: “To skulle være i oet Kjöd”; ligesom den Natur, som Christus forenede med sig, var af en anden Art end Guddommen, saaledes skal ogsaa den Kvinde, som Manden faaer efter Guds Love, være af en anden Slægt, end han er. Men med (ɔ: hvor der er) aandeligt Slægtskab, er Ægteskab forbudt, fordi det (aandelige Slægtskab) er en aandelig Forening, og det er uværdigt, at vende sig bort fra det aandelige og til legemlige Ting.

51b. D. Quid de commatribus?

M. Commatres et filiolae ideo nobis in copula interdicuntur, quia nobis spiritualiter in sacramenta conjunctae nascuntur; et indignum judicatur ut de spirituali ad carnale descendatur.

51c. D. Licet plus quam unam uxorem ducere?

2.51c Discipulus. Er lofat at eiga meir en eina konu?

D.: Er det tilladt at have meer end een Kone?

M. Sicut Christus non nisi uni catholicae Ecclesiae copulatur, sic lege divina vir jure non nisi uni mulieri associatur. Unde et primi patres nuptias repetisse non leguntur. Quod autem inter christianos, una mortua, alia ducitur, non est divinum jussum, sed apostolicum permissum ob incontinentiae medicamentum, ne in fornicationis prolabatur abyssum. Porro, quod tertio repetitur, fornicationi adscribitur.] (427)

Svá sem Kristr samtengdisk einn almenniligri kristni, svá eru ok Guðs lǫg at maðr eigi eina konu svá sem hinir fyrstu aldar menn várir gerðu. En þat er eigi Guðs boðorð, heldr leyfi postula í gegn hórdómi, at kristnir kvángask annat sinn ef kona hans andask. En sumir kalla hórdómslíking er oftar kvángask.

L.: Ligesom Christus forenede sig med den ene almindelige Christenhed , saaledes er det ogsaa Guds Love, at Manden har een Kone, saaledes som vor Tids Mænd gjorde. Men det er ikke Guds Bud, men Apostlenes Tilladelse imod Hoer, at en Christen gifter sig anden Gang, naar hans Kone döer; men nogle kalde (regne) det lige med Hoer, naar man gifter sig oftere.

Permanent link

http://www2.hf.uio.no/common/apps/permlink/permlink.php?app=polyglotta&context=ctext&uid=ddfd8657-fcc1-11e6-9707-0050569f23b2

Choose languages

Choose images, etc.

Choose languages

Choose display